Lời mở đầu
Từ sau khi chính sách đổi mới của Đảng và Nhà nước ra đời năm 1986, Việt Nam đã gặt hái không ít những thành công trong thời gian qua (tốc độ tăng trưởng nhanh, công nghiệp khởi sắc, cơ sở hạ tầng được cải thiện, đời sống nhân dân được nâng cao ). Đóng góp đáng kể cho những thành tựu này có vai trò không nhỏ của hoạt động kinh tế đối ngoại, trong đó bao gồm đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và hỗ trợ phát triển chính thức (ODA). Nếu vai trò của FDI thể hiện rõ nhất qua các lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ thì những cải thiện đáng kể về kết cấu hạ tầng của Thủ đô nói riêng và Việt Nam nói chung trong những năm gần đây in đậm dấu ấn của nguồn vốn ODA.
Kể từ khi nối lại quan hệ với cộng đồng tài trợ quốc tế vào năm 1993 cùng với chính sách đổi mới kinh tế, đa phương hoá chính sách đối ngoại, Việt Nam đã nhận được nhiều ODA từ các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng phát triển Châu á (ADB) , từ các quốc gia như Nhật Bản, Pháp, Phần Lan, Đan Mạch, Trong tổng giá trị ODA thì có khoảng 85% là vốn vay ưu đãi để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội.
Hà Nội với vai trò là trung tâm chính trị-kinh tế- văn hoá của cả nước đã nhận được sự ưu tiên đáng kể của các nhà tài trợ quốc tế. Những thành tựu về kinh tế xã hội và cải thiện kết cấu hạ tầng mà Hà Nội đã đạt được trong thời gian qua có sự đóng góp không nhỏ của ODA. Đặc biệt những thay đổi trong kết cấu hạ tầng được tài trợ bởi nguồn vốn ODA đã góp phần cải thiện đáng kể môi trường đầu tư, thúc đẩy chương trình huy động vốn trong và ngoài nước của thành phố Hà Nội.
Trong kế hoạch kinh tế-xã hội của Thành phố Hà Nội giai đoạn 2001-2005 cũng như các chương trình phát triển đến các giai đoạn 2010 và 2020, chiến lược thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA đã được nhấn mạnh và thể hiện vai trò là nguồn vốn quan trọng đối với hình thành cơ sở vật chất hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội của Thành phố. Những năm vừa qua công tác thu hút và sử dụng vốn ODA của Hà Nội đã có những kết quả đáng mừng, tuy nhiên vấn đề quản lý và triển khai thực hiện các dự án ODA cũng không tránh khỏi những vướng mắc đặc biệt là vấn đề giải ngân. Chính vì vậy xem xét, tổng kết, đánh giá lại hoạt động ODA trong thời gian qua là vô cùng cần thiết để có thể rút ra những bài học kinh nghiệm, tiếp tục phát huy những mặt mạnh và kịp thời khắc phục những khó khăn vướng mắc với mong muốn có thể tận dụng được mọi cơ hội thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA một cách hiệu quả, góp phần vào sự nghiệp phát triển Thủ đô trong tương lai. Đây cũng chính là mục đích nghiên cứu của bài khoá luận của em với đề tài: : “Thực trạng và giải pháp huy động và sử dụng vốn ODA tại thành phố Hà Nội”
Kết cấu đề tài bao gồm 3 chương:
Chương I. Một số vấn đề chung về ODA và tình hình thu hút và sử dụng vốn ODA tại Việt Nam từ năm 1993 đến nay
Chương II. Tình hình thu hút và sử dụng vống ODA trên địa bàn Hà Nội giai đoạn 1993 đến nay
Chương III. Các giải pháp nâng cao khả năng thu hút và sử dụng vốn ODA trên địa bàn Hà Nội
Khoá luận của em được hoàn thành với sự hướng dẫn tận tình của cô giáo Nguyễn Thị Việt Hoa, chú Nguyễn Huy Anh cũng tập thể chuyên viên phòng Viện trợ và Vay vốn – Sở Kế hoạch & Đầu tư Hà Nội
Qua đây em cũng muốn bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới cô giáo và các cán bộ, chuyên viên Sở Kế hoạch & Đầu tư Hà Nội đã giúp em thực hiện đề tài này.
Mục lục
Trang
Lời mở đầu 1
Chương I. Một số vấn đề chung về ODA và tình hình thu hút và sử dụng vốn ODA tại việt nam từ năm 1993 đến nay
3
I. Khái niệm và vai trò của nguồn vốn ODA . 3
1 Khái niệm . 3
2 Lịch sử ra đời của ODA 3
3 Các hình thức của ODA 5
3.1 Phân theo nguồn vốn 5
3.2 Phân theo phương thức sử dụng 6
3.3 Phân theo góc độ nhà tài trợ . 6
3.4 Phân theo dạng quản lý và thực hiện 7
4. Vai trò của ODA 8
4.1 Đối với các nước nhận hỗ trợ 8
4.2 Đối với nước tài trợ . 10
II. Khái quát tình hình thu hút và sử dụng ODA ở Việt Nam 12
1. Những quy định của Việt Nam về quản lý thu hút và sử dụng vốn ODA
12
2. Tình hình thu hút và sử dụng vốn ODA ở Việt Nam từ 1993 đến nay
20
Chương II Thực trạng thu hút và sử dụng vốn ODAtại thành phố hà nội trong thời gian qua (1993-2002)
29
I. Giới thiệu sơ lược về Hà Nội . 29
1. Tổng quan về Hà Nội . 29
1.1 Những thuận lợi của Hà Nội trong thu hút và sử dụng vốn ODA 30
1.2 Những khó khăn của Hà Nội trong thu hút và sử dụng vốn ODA 31
2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội 10 năm qua (1993 - nay) . 33
3. Thực trạng cơ sở vật chất kỹ thuật 34
II. Tình hình vận động, thu hút và thực hiện ODA trên địa bàn Hà Nội
35
1. Khái quát 10 năm thu hút và sử dụng ODA trên địa bàn Hà Nội 35
2. Lĩnh vực thu hút đầu tư ODA . 37
3. Các nhà tài trợ cho thành phố Hà Nội 39
4. Tình hình thực hiện 5 dự án trọng điểm của Hà Nội hiện nay . 40
5. Đánh giá mức độ hiệu quả của việc sử dụng nguồn vốn ODA 45
III. Đánh giá tình hình quản lý thực hiện các dự án ODA ở Hà Nội
47
1. Những kết quả đạt được: 47
2. Những hạn chế còn tồn tại 48
3. Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, vướng mắc và tiềm năng trong chu trình cho vay, quản lý và thu hồi vốn của các tổ chức và các nhà tài trợ cho Hà Nội
52
3.1 Điểm mạnh . 52
3.2 Điểm yếu . 53
3.3 Vướng mắc . . 54
3.4 Tiềm năng 54
4. Đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, vướng mắc và tiềm năng trong chu trình thủ tục quản lý ODA của phía Việt Nam 55
4.1 Điểm mạnh . 55
4.2 Điểm yếu và vướng mắc . 56
4.3 Tiềm năng 61
ChươngIII Các giải pháp nâng cao khả năng thu hút và sử dụng vốn ODA trên địa bàn Hà Nội
62
I. Định hướng huy động, thu hút các nguồn vốn vay và tài trợ quốc tế của thành phố Hà Nội 62
1. Thứ tự ưu tiên sử dụng các nguồn vốn vay và tài trợ quốc tế 62
2. Định hướng vận động và thu hút các nguồn vốn vay và tài trợ quốc tế của thành phố Hà Nội
63
2.1 Định hướng vận động ODA thời kỳ 2001-2005 63
2.2 Định hướng đến năm 2010 64
2.3 Định hướng đến năm 2020 . . 65
3. Lựa chọn đối tác và nguồn tài trợ 66
3.1 Nhật Bản . 66
3.2 Ngân hàng thế giới (WB) và Ngân hàng phát triển châu á (ADB) .
67
3.3 Các nước Tây Âu và Ôxtrâylia 67
3.4 Mỹ và Canada . . 68
3.5 Các tổ chức Liên hợp quốc và các tổ chức phi chính phủ . 68
II. Các giải pháp tăng cường khả năng thu hút và sử dụng các nguồn hỗ trợ phát triển chính thức quốc tế ở cấp trung ương
69
1. Hoàn thiện các quy định về quản lý và sử dụng các nguồn vốn vay và tài trợ quốc tế
69
2. Tổ chức tốt công tác lập kế hoạch và chuẩn bị dự án của các cơ quan Chính phủ
70
3. Chuẩn bị dự án có sự phối hợp nhiều hơn nữa của các nhà tài trợ 73
4. Tiến hành phân cấp trong công tác thẩm định và phê duyệt 74
5. Tăng cường đội ngũ cán bộ kế hoạch của Chính phủ 74
6. Làm tốt công tác giải phóng mặt bằng và Tái định cư . 76
7. Giải quyết các vướng mắc, bất cập trong công tác đấu thầu 76
8. Quản lý tài chính 76
III. Các giải pháp tăng cường khả năng thu hút và sử dụng các nguồn hỗ trợ phát triển chính thức quốc tế ở thành phố Hà Nội
77
1. Xây dựng chiến lược thu hút và sử dụng các nguồn vốn vay và tài trợ quốc tế một cách toàn diện
77
2. Tập trung quản lý các dự án sử dụng nguồn ODA vào một đầu mối
78
3. Tăng cường công tác kế hoạch hoá nguồn vốn ODA . 79
4. Nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị và lập các dự án sử dụng các nguồn vốn vay và tài trợ quốc tế
82
5. Nâng cao năng lực, trình độ đội ngũ cán bộ quản lý 84
6. Tăng cường công tác đánh giá và theo dõi dự án ODA 84
7. Nghiên cứu hài hoà chu trình dự án giữa chu trình dự án theo quy định của Chính phủ Việt Nam và chu trình dự án của nhà tài trợ
86
8. Cải thiện mối quan hệ giữa nhà tài trợ và phía tiếp nhận . 86
9. ứng dụng công nghệ tín học trong việc quản lý các dự án ODA 87
10. Nâng cao tốc độ giải ngân 88
Kết luận . 90
Danh mục tài liệu tham khảo
Phụ lục
91 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1522 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Thực trạng và giải pháp huy động và sử dụng vốn ODA tại thành phố Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
è, ®Þnh híng thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA ®Ó ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ ®Õn n¨m 2020 ®îc ph©n chia trong c¸c giai ®o¹n nh sau:
2.1 §Þnh híng vËn ®éng ODA thêi kú 2001-2005:
KÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH 5 n¨m 2001-2005 cã vÞ trÝ rÊt quan träng: lµ kÕ ho¹ch më ®Çu cho thÕ kû 21, thÕ kû ph¸t triÓn toµn diÖn vµ m¹nh mÏ cña nhiÒu quèc gia trªn toµn cÇu. KÕ ho¹ch 5 n¨m lµ kÕ ho¹ch ®Þnh híng vµ lµ bíc cô thÓ cña chiÕn lîc ph¸t triÓn KT-XH 10 n¨m 2001 - 2010.
Trªn c¬ së c¸c chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn dµi h¹n cña thµnh phè Hµ néi vµ khung ®Þnh híng kÕ ho¹ch ph¸t triÓn KT-XH 5 n¨m 2001 - 2005 cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, ®Þnh híng thu hót vµ sö dông nguån vèn ODA tõ 2001 - 2005 ®îc tËp trung vµo lÜnh vùc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng ®« thÞ vµ h¹ tÇng x· héi.
* §inh híng ngµnh:
§Ó ®¹t ®îc môc tiªu t¨ng trëng 10-11%/n¨m, Hµ néi cÇn huy ®éng vèn ODA thªm mçi n¨m kho¶ng 100 tr USD ®Ó ®a tæng vèn ®Çu t ®¹t 1- 1,2 tû USD vµo n¨m 2005 vµ cÇn mét kho¶n vèn ®èi øng kho¶ng 3.500 tû VND (kho¶ng 250 triÖu USD) tõ nguån ng©n s¸ch (80%) vµ c¸c nguån vèn huy ®éng trong d©n vµ c¸c nguån kh¸c (20%).
ViÖc ®Çu t nguån vèn ODA theo ®Þnh híng nh sau: giao th«ng, cÊp tho¸t níc vµ ®« thÞ chiÕm 85%; N«ng nghiÖp, PTNT chiÕm 1%; M«i trêng chiÕm 6%; Gi¸o dôc - Y tÕ - V¨n ho¸ vµ c¸c lÜnh vùc kh¸c kho¶ng 8 %.
Ph¬ng híng vËn ®éng vµ thu hót trong giai ®o¹n nµy lµ ®Èy m¹nh quan hÖ hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c truyÒn thèng ®· cã nh: NhËt b¶n, Hµn quèc, Ph¸p, §øc,... vµ më réng quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c cã nhiÒu tiÒm n¨ng lín lµ EU vµ Mü.
* Môc tiªu sö dông nguån vèn ODA thêi kú 2001 - 2005
Mét lµ, ®¸p øng tèt nhÊt nhu cÇu tiÕp tôc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi, gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu gi¶m nghÌo, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng.
Hai lµ, sö dông ODA cã hiÖu qu¶ vµ chÊt lîng cao, phï hîp víi yªu cÇu cña giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt níc. Vèn ODA ph¶i ®îc hç trî cho c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n cã ®é u tiªn cao nhÊt, hµi hoµ gi÷a c¸c ngµnh, c¸c ®Þa bµn l·nh thæ theo mét c¬ cÊu hîp lý, ®¶m b¶o ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng.
2.2. §Þnh híng ®Õn n¨m 2010.
Kû niÖm 1000 n¨m Th¨ng long, thµnh phè Hµ Néi ph¶i ®uæi kÞp tr×nh ®é cña c¸c thµnh phè ph¸t triÓn ë c¸c níc l©n cËn trong khu vùc. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy, Hµ Néi cÇn ®îc ®Çu t vèn ODA thªm mçi n¨m kho¶ng 300 triÖu - 400 triÖu USD ®Ó ®a tæng vèn ®Çu t ®¹t 3,5 - 4 tû USD vµo n¨m 2010 vµ cÇn mét kho¶n vèn ®èi øng kho¶ng 0,8 tû USD tõ nguån ng©n s¸ch (80%) vµ c¸c nguån vèn huy ®éng trong d©n vµ c¸c nguån kh¸c (20%).
VÒ vÊn ®Ò vay tÝn dông u ®·i ODA vµ th¬ng m¹i, theo nghÞ ®Þnh 17/2001/N§_CP cña ChÝnh phñ, nguån ODA cho vay ®îc u tiªn sö dông cho c¸c lÜnh vùc : n¨ng lîng; giao th«ng vËn t¶i ; th«ng tin liªn l¹c; thuû lîi; c¬ së h¹ tÇng khu c«ng nghiÖp; x· héi (c¸c c«ng tr×nh phóc lîi c«ng céng; y tÕ; gi¸o dôc vµ ®µo t¹o; cÊp tho¸t níc; b¶o vÖ m«i trêng...); mét sè lÜnh vùc kh¸c theo quyÕt ®Þnh cña Thñ tíng ChÝnh phñ.
Vay tÝn dông ODA cña c¸c níc lµ cã c¸c ®iÒu kiÖn u ®·i vÒ l·i suÊt vµ thêi h¹n thanh to¸n.
Môc tiªu ®Õn n¨m 2010 lµ nh»m n©ng cÊp ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cña thµnh phè ®Ó ®uæi kÞp tr×nh ®é cña c¸c thµnh phè ph¸t triÓn ë c¸c níc trong khu vùc. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu nµy, Hµ Néi cÇn ®Çu t vèn ODA thªm mçi n¨m kho¶ng 300 - 400 triÖu USD ®Ó ®a tæng sè vèn ®Çu t ®¹t 3,5 - 4 tû USD vµo n¨m 2010.
Ph¬ng híng vËn ®éng vµ thu hót trong giai ®o¹n nµy lµ ®Èy m¹nh quan hÖ hîp t¸c víi c¸c ®èi t¸c truyÒn thèng vµ më réng quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c tiÒm n¨ng lµ EU vµ Mü.
Trong giai ®o¹n nµy còng cÇn xem xÐt vµ nghiªn cøu nguån vèn vay tÝn dông th¬ng m¹i dµnh cho ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ.
2.3. §Þnh híng ®Õn n¨m 2020.
Cho ®Õn n¨m 2020, thµnh phè Hµ Néi sÏ ph¸t triÓn theo Quy ho¹ch ph¸t triÓn chung ®îc ChÝnh phñ phª duyÖt vµo th¸ng 6 n¨m 1998. Trªn c¬ së quy ho¹ch nµy, thµnh phè Hµ Néi cÇn lùa chän c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ ®Ó tiÕn hµnh vËn ®éng ODA ngay tõ n¨m 2000. Do vËy c¸c kÕ ho¹ch dù ¸n ODA ph¸t triÓn khu ®« thÞ míi sÏ bæ sung vµo c¸c n¨m 1999 vµ 2000 tiÕp theo.Trªn c¬ së ®ã c¸c dù ¸n vÒ c¬ së h¹ tÇng bao gåm: giao th«ng, cÊp tho¸t níc, n¨ng lîng ®iÖn (n¨ng lîng s¹ch), b¶o vÖ m«i trêng (thu gom r¸c, chèng bôi, chèng tiÕng ån...) vÉn lµ c¸c h¹ng môc ®îc u tiªn cao cho c¸c khu vùc ph¸t triÓn míi. Bªn c¹nh ®ã c¸c dù ¸n vÒ y tÕ, ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc,... ngµy cµng cã nhu cÇu sö dông nguån vèn ODA t¨ng lªn. §èi víi ViÖt Nam sau n¨m 2005 hoÆc 2010 nguån ODA cã thÓ gi¶m dÇn. V× vËy, c¸c dù ¸n cña Hµ néi cÇn ph¶i c©n nh¾c kü ®Ó lùa chän nguån vèn ®Çu t cho hîp lý.
3. Lùa chän ®èi t¸c vµ nguån tµi trî.
HiÖn nay míi chØ cã mét sè níc (NhËt, Ph¸p, Hµ Lan, T©y Ban Nha, Thuþ §iÓn,...), mét sè ng©n hµng (Ng©n hµng thÕ giíi, Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸) vµ mét sè tæ chøc quèc tÕ (UNDP) tµi trî cho ViÖt Nam vµ Hµ Néi th«ng qua mét sè c¸c dù ¸n cho vay vµ viÖn trî kh«ng hoµn l¹i. Trong ®ã cã ba nhµ tµi trî lín nhÊt lµ NhËt B¶n, Ng©n hµng thÕ giíi (WB) vµ Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ (ADB).
C¸c nhµ cung cÊp c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ trªn thÕ giíi cã thÓ ®îc ph©n chia thµnh 5 nguån cung cÊp chñ yÕu: NhËt B¶n; WB vµ ADB; c¸c níc T©y ¢u - chñ yÕu lµ c¸c níc thuéc EU vµ ¤xtr©ylia; Mü vµ Canada; c¸c tæ chøc quèc tÕ thuéc hÖ thèng Liªn hîp quèc vµ NGO.
3.1. NhËt B¶n
NhËt B¶n lµ níc cã nÒn kinh tÕ ®øng hµng thø hai trªn thÕ giíi vµ lµ níc ®øng ®Çu vÒ cung cÊp ODA trªn thÕ giíi. §©y lµ mét ®èi t¸c quan träng trong qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ ph¸t triÓn, víi quy m« lín vµ tËp trung cao cho c¸c c«ng tr×nh then chèt thuéc lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi. Vèn ODA cña NhËt kh«ng cã ®iÒu kiÖn rµng buéc chÝnh thøc (kh«ng g¾n víi cam kÕt thùc hiÖn ch¬ng tr×nh kinh tÕ nh IMF vµ WB), thùc hiÖn th«ng qua ®Êu thÇu c¹nh tranh. Ph¬ng híng chñ yÕu sö dông vèn vay ODA cña NhËt B¶n lµ tËp trung cho c¸c c«ng tr×nh thuéc lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng nh giao th«ng, tho¸t níc, cÊp níc, m«i trêng,...NhËt B¶n ®Æc biÖt quan t©m ®Õn khu vùc phÝa B¾c, ®Æc biÖt lµ Hµ Néi v× vÞ trÝ chÝnh trÞ quan träng cña nã nªn Hµ Néi ph¶i tËn dông tèi ®a nguån viÖn trî kh«ng hoµn l¹i (th«ng qua JICA) vµ vay víi l·i suÊt thÊp (th«ng qua JBIC).
3.2. Ng©n hµng thÕ giíi (WB) vµ Ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ (ADB).
WB cã u thÕ quan träng lµ vèn cho vay quy m« t¬ng ®èi lín; tËp trung cho c¸c dù ¸n kÕt cÊu h¹ tÇng; cho vay trän gãi mét lÇn cho mét dù ¸n víi møc phÝ cè ®Þnh (0,75% phÝ/n¨m), thùc hiÖn dù ¸n th«ng qua ®Êu thÇu c¹nh tranh.
§i ®«i víi u thÕ trªn, vèn ODA cña WB, nhÊt lµ kho¶n vay ®iÒu chØnh c¬ cÊu (SAC) g¾n víi ®iÒu kiÖn thùc hiÖn cam kÕt víi IMF vÒ ch¬ng tr×nh ®iÒu chØnh c¬ cÊu kinh tÕ. Ngoµi ra, WB coi träng cho vay ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n x©y dùng thÓ chÕ, t¨ng cêng n¨ng lùc c¸c c¬ quan. §©y lµ nh÷ng dù ¸n kh«ng thu håi vèn cÇn ®îc c©n nh¾c vµ lùa chän kü ®Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶.
§èi víi ViÖt Nam hiÖn nay, WB ®Æt träng t©m vµo c¸c dù ¸n phôc håi vµ c¶i t¹o (nh c¶i t¹o ®êng QL 1, c¶i t¹o hÖ thèng líi ®iÖn,...). CÇn thu hót WB vµo mét sè c¸c c«ng tr×nh míi, nhÊt lµ kÕt cÊu h¹ tÇng ®Ó ®a d¹ng ho¸ nguån vèn ODA cho lÜnh vùc nµy.
ADB còng cã nh÷ng lîi thÕ quan träng nh WB, ®Æc biÖt ADB cã nguån hç trî kh«ng hoµn l¹i (kho¶ng 10 triÖu USD /n¨m) ®Ó gióp chuÈn bÞ c¸c dù ¸n vay vèn hoÆc c¸c dù ¸n hç trî kü thuËt. CÇn tËp trung vèn ADB vµo lÜnh vùc phôc håi vµ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi, qu¶n lý m«i trêng...
3.3. C¸c níc T©y ¢u vµ ¤xtr©ylia.
Quy m« cung cÊp ODA cña tõng níc ®èi víi ViÖt Nam lµ kh«ng lín, nhng tæng céng l¹i th× ®©y còng lµ mét nguån cung cÊp cã ý nghÜa rÊt quan träng.
Ngoµi viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, hiÖn nay nh÷ng níc nµy ®· b¾t ®Çu cung cÊp tÝn dông hçn hîp (tÝn dông u ®·i cña chÝnh phñ kÕt hîp víi tÝn dông th¬ng m¹i). Ph¬ng híng thu hót nguån vèn nµy nh»m thùc hiÖn c¸c dù ¸n h¹ tÇng cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶.
3.4. Mü vµ Canada.
§©y lµ hai nguån cung cÊp quan träng. Canada hiÖn nay míi chñ yÕu cung cÊp hç trî kü thuËt. Ph¬ng híng thu hót nguån vèn tõ Canada ®Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ph¸t triÓn h¹ tÇng kinh tÕ x· héi. Mü lµ níc cã nÒn kinh tÕ m¹nh nhÊt vµ lµ níc hiÖn ®ang ®øng thø hai vÒ cung cÊp ODA sau NhËt B¶n. HiÖn nay quan hÖ ngo¹i giao vµ kinh tÕ gi÷a ViÖt Nam víi Mü ®ang ®îc ph¸t triÓn. Ph¬ng híng trong thêi gian tíi lµ vËn ®éng, thu hót nguån vèn nµy ®ãng gãp vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc.
3.5. C¸c tæ chøc Liªn hîp quèc vµ c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ.
C¸c tæ chøc Liªn hîp quèc chñ yÕu cung cÊp c¸c dù ¸n hç trî kü thuËt. CÇn tËp trung nguån vèn nµy cho viÖc ph¸t triÓn thÓ chÕ, ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ.
§èi víi c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ cÇn híng nguån vèn nµy hç trî thùc hiÖn c¸c dù ¸n cã tÝnh x· héi.
Trªn c¬ së nghiªn cøu nh÷ng nguån cung cÊp tµi trî chñ yÕu trªn cã thÓ ph©n tÝch lùa chän nguån tµi trî trong thêi gian tíi:
- NhËt B¶n ®Æc biÖt quan t©m ®Õn khu vùc phÝa B¾c, nhÊt lµ thµnh phè Hµ Néi víi vÞ trÝ vµ vai trß cña nã nªn thµnh phè Hµ Néi ph¶i tËn dông ®îc tèi ®a nguån viÖn trî kh«ng hoµn l¹i (th«ng qua tæ chøc JICA) vµ vay l·i suÊt nhÑ (th«ng qua tæ chøc OECF). Tuy nhiªn, nguån cung cÊp ODA cña NhËt ®· bÞ gi¶m do Quèc héi níc nµy quyÕt ®Þnh c¾t gi¶m 10% nguån ODA kÓ tõ ngµy 1/4/1998, v× vËy ®Èy m¹nh c«ng t¸c vËn ®éng ®èi víi nh÷ng nguån ODA kh¸c tõ Ph¸p, §øc, T©y Ban Nha,...
Sau nµy khi quan hÖ ®îc c¶i thiÖn sÏ ®Èy m¹nh viÖc tiÕp nhËn vèn vay vµ tµi trî tõ Mü vµ Céng hoµ Liªn Bang §øc.
§èi t¸c chñ yÕu ®Õn n¨m 2010 lµ NhËt B¶n.
- §èi víi c¸c Ng©n hµng Quèc tÕ, cÇn ®Èy m¹nh h¬n quan hÖ víi WB, nhanh chãng tiÕp cËn víi Ng©n hµng ph¸t triÓn thÕ giíi (WDB) vµ ®Æc biÖt lµ ADB.
Trong t¬ng lai, Ng©n hµng ADB cã thÓ lµ ®èi t¸c chÝnh trong c¸c nguån vay l·i suÊt thÊp, thêi gian dµi.
ii. C¸c gi¶i ph¸p chung t¨ng cêng kh¶ n¨ng thu hót vµ sö dông c¸c nguån hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc quèc tÕ ë viÖt Nam
1. Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý vµ sö dông c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ.
VÒ khu«n khæ ph¸p lý, Nhµ níc ®· ban hµnh vµ bæ sung nh÷ng v¨n b¶n ph¸p quy, x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng, vµ nhiÖm vô cña c¸c c¬ quan ChÝnh phñ trong viÖc ®iÒu phèi, qu¶n lý vµ sö dông c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ. C¸c Bé, ngµnh còng ban hµnh nh÷ng th«ng t híng dÉn cô thÓ cho c¸c ho¹t ®éng vay vµ tµi trî.
ViÖc ban hµnh c¸c Quy chÕ, th«ng t cã liªn quan ®Õn qu¶n lý vµ sö dông c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî ®· x¸c ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña c¸c c¬ quan, c¸c cÊp trong qu¸ tr×nh qu¶n lý, ®iÒu phèi vµ sö dông c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ. §èi víi nguån Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) c¬ quan ®Çu mèi trong viÖc ®iÒu phèi, qu¶n lý vµ sö dông lµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t.
Tuy nhiªn cã ý kiÕn cho r»ng, trong c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ®· ban hµnh vÉn cßn nhiÒu ®iÓm cha phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, t¹o ra sù thiÕu ¨n khíp gi÷a c¸c quy tr×nh trong níc vµ c¸c quy tr×nh theo quy ®Þnh cña níc ngoµi (chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch ®Òn bï, gi¶i phãng mÆt b»ng, t¸i ®Þnh c...)
NghÞ ®Þnh 87/CP ®· quy ®Þnh ®¸nh thuÕ c¸c dù ¸n ODA vµ Bé Tµi chÝnh ®· cã v¨n b¶n híng dÉn thùc hiÖn quy ®Þnh nµy.
§èi víi thuÕ gi¸n thu ®¸nh vµo m¸y mãc, thiÕt bÞ, vËt t nhËp khÈu cho c¸c dù ¸n ODA vèn vay, c¸c nhµ tµi trî kh«ng cã ý kiÕn v× ChÝnh phñ ViÖt Nam tù bá tiÒn tõ Ng©n s¸ch ®Ó nép kho¶n thuÕ nµy. Theo hä, vÊn ®Ò vèn ®èi øng ®ang khã kh¨n, c¸ch lµm nµy cµng lµm cho vèn ®èi øng khã kh¨n h¬n.
VÒ thuÕ trùc thu ®¸nh vµo thu nhËp cña chuyªn gia (kÓ c¶ chuyªn gia lµ viÖc cho c¸c dù ¸n ODA), c¸c nhµ tµi trî kh«ng ®ång t×nh, coi ®©y lµ sù tËn thu viÖn trî qua thuÕ trùc thu, hoÆc sö dông viÖn trî ®Ó thu thuÕ.
H¬n n÷a, hiÖn nay cã t×nh tr¹ng ®èi xö bÊt b×nh ®¼ng vÒ lo¹i thuÕ trùc thu nµy ®èi víi chuyªn gia cña c¸c níc vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ kh¸c nhau. Chuyªn gia UNDP (kÓ c¶ ngêi ViÖt Nam lµm cho tæ chøc nµy), chuyªn gia Thuþ §iÓn, óc, EU... kh«ng ph¶i tr¶ thuÕ thu nhËp do c¸c níc vµ c¸c tæ chøc nµy ®· ký c¸c hiÖp ®Þnh hîp t¸c víi ta. Trong khi ®ã, chuyªn gia cña mét sè níc kh¸c ph¶i nép thuÕ thu nhËp.
Hoµn thiÖn nh÷ng quy ®Þnh vÒ ph©n cÊp: NhiÒu nhµ tµi trî cho r»ng kh«ng nªn ¸p dông m« h×nh tæ chøc thùc hiÖn qu¸ nhiÒu cÊp nh hiÖn nay: Ban qu¶n lý dù ¸n trung ¬ng, Ban qu¶n lý dù ¸n ®Þa ph¬ng, §¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n. Theo hä, trong nh÷ng trêng hîp cã thÓ nªn giao trùc tiÕp dù ¸n ®Ó thµnh phè trùc tiÕp thùc hiÖn, c¬ quan qu¶n lý ngµnh hç trî vÒ mÆt kü thu©t. Vµ còng cÇn ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc h¬n, râ rµng h¬n nhÊt lµ ph©n cÊp cho c¸c côc ®Çu t ph¸t triÓn ë c¸c ®Þa ph¬ng trong c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn rót vèn...
2. Tæ chøc tèt c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch vµ chuÈn bÞ dù ¸n cña c¸c c¬ quan ChÝnh phñ
ViÖc t¨ng cêng n¨ng lùc lËp kÕ ho¹ch cña c¸c c¬ quan trung ¬ng víi vai trß lµ ngêi ®a ra s¸ng kiÕn vµ lµm thÕ nµo ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu cÇn ph¶i thÓ hiÖn th«ng qua:
Kh¼ng ®Þnh tÝnh tù chñ: Tríc hÕt, tÝnh tù chñ cña ChÝnh phñ trong suèt qu¸ tr×nh chuÈn bÞ dù ¸n lµ hÕt søc cÇn thiÕt. §Ó tr¸nh söa ®æi, bæ sung qu¸ nhiÒu c¸c c¬ cÊu phÇn cña dù ¸n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n, hoÆc ®Ó ®¶m b¶o cã sù tham gia ®Çy ®ñ cña c¸c c¸n bé ®èi t¸c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, ®iÒu quan träng lµ ChÝnh phñ ph¶i g¸nh tr¸ch nhiÖm vµ ®a ra s¸ng kiÕn ngay tõ giai ®o¹n chuÈn bÞ cña dù ¸n ban ®Çu.
T¨ng cêng c«ng t¸c lËp KÕ ho¹ch ®Çu t c«ng céng: CÇn t¨ng cêng n¨ng lùc lËp kÕ ho¹ch cña ChÝnh phñ. KiÕn nghÞ ChÝnh phñ x©y dùng mét hÖ thèng hiÖu qu¶ vµ râ rµng cho qu¸ tr×nh chuÈn bÞ kÕ ho¹ch ®Çu t c«ng céng, ch¼ng h¹n nh xÕp thø tù u tiªn cho dù ¸n ODA vµ bè trÝ ODA còng nh c¸c nguån lùc trong níc gi÷a c¸c ngµnh vµ c¸c vïng l·nh thæ. Ch¬ng tr×nh ®Çu t c«ng céng (PIP) lµ mét trong nh÷ng khu«n khæ nh vËy, nhng cÇn cã nh÷ng nç lùc h¬n n÷a ®Ó ®¶m b¶o cho ch¬ng tr×nh ®Çu t c«ng céng thËt sù cã hiÖu qu¶ ®îc xem nh lµ mét c«ng cô lËp kÕ ho¹ch vµ qu¶n lý. §¸nh gi¸ chØ tiªu khu vùc sÏ lµ c¬ së cho viÖc qu¶n lý tèt h¬n kÕ ho¹ch ®Çu t c«ng céng.
LËp ng©n s¸ch cho c«ng t¸c chuÈn bÞ dù ¸n. ThiÕu ph©n bæ ng©n s¸ch phï hîp phôc vô c«ng t¸c chuÈn bÞ dù ¸n cã thÓ lµ mét trong nh÷ng c¶n trë ë giai ®o¹n ®Çu cña c«ng t¸c chuÈn bÞ dù ¸n. Do trë ng¹i cña viÖc “néi ho¸” dù ¸n, viÖc sö dông ®Çy ®ñ víi sù tham gia ®ãng gãp vÒ mÆt kinh nghiÖm vµ chuyªn m«n cña phÝa ViÖt Nam vÒ mÆt tæng lùc sÏ rÊt hiÖu qu¶ trong giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n. §ång thêi viÖc chuyÓn giao kü thuËt tiªn tiÕn cã thÓ bÞ c¶n trë do ph©n bæ nguån lùc kh«ng phï hîp trong giai ®o¹n nµy.
Lµm râ vÊn ®Ò t¸i ®Þnh c ë giai ®o¹n chuÈn bÞ dù ¸n. ViÖc thiÕu mét kÕ ho¹ch t¸i ®Þnh c mang tÝnh thùc tiÔn, tæng hoµ vµ toµn diÖn trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch dù ¸n lµ mét trë ng¹i cho c«ng t¸c thùc hiÖn dù ¸n tr«i ch¶y sau nµy. §Æc biÖt, t×nh tr¹ng thiÕu sù phèi hîp gi÷a c¸c Ban QLDA vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng chuyªn tr¸ch vÒ t¸i ®Þnh c (nh héi ®ång t¸i ®Þnh cù cña Uû ban nh©n d©n ®Þa ph¬ng) ®· c¶n trë viÖc thùc hiÖn tr«i ch¶y c«ng t¸c t¸i ®Þnh c; ®iÒu nµy thêng dÉn ®Õn nh÷ng chËm trÔ lín so víi kÕ ho¹ch thùc hiÖn dù ¸n ban ®Çu. ViÖc tinh gi¶n h¬n n÷a c¸c thñ tôc vµ thu xÕp mang tÝnh chÊt thÓ chÕ nh vËy lµ rÊt cÇn thiÕt. Ch¼ng h¹n trong giai ®o¹n chuÈn bÞ, chÝnh phñ nªn ph©n chia qu¸ tr×nh phª duyÖt thµnh 2 giai ®o¹n. Bíc ®Çu tiªn lµ ®¸nh gi¸ vµ phª duyÖt tæng thÓ toµn bé dù ¸n, kÓ c¶ kÕ ho¹ch t¸i ®Þnh c. Bíc thø hai lµ phª duyÖt ®Çu t cho x©y dùng dù ¸n. Tuy nhiªn, viÖc phª duyÖt nµy chØ ®îc thùc hiÖn sau khi c«ng t¸c t¸i ®Þnh cù ®îc hoµn tÊt.
Gi¸m s¸t chÊt lîng thùc hiÖn dù ¸n. Nh÷ng khÝa c¹nh cña viÖc gi¸m s¸t chÊt lîng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n ®ßi hái cÇn cã sù quan t©m h¬n n÷a ngay tõ giai ®o¹n ®Çu cña chu kú dù ¸n. HiÖn nay, kÕ ho¹ch ®Êu thÇu cña dù ¸n míi chØ ®ùoc ®iÒu chØnh bëi NghÞ ®inh 88/CP vµ chØ tËp trung vµo khÝa c¹nh kinh tÕ cña ®Çu t, ch¼ng h¹n khuyÕn khÝch sö dông nhiÒu h¬n n÷a c¸c hµng ho¸ vµ dÞch vô trong níc. Tuy nhiªn, cha nhÊn m¹nh nhiÒu ®Õn chÊt lîng cña ®Çu t. Cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn chÊt lîng ®èi víi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng, song kh«ng cã khung ph¸p lý ®Ó theo dâi nh»m ®¶m b¶o ®óng chÊt lîng trong vµ sau khi thùc hiÖn dù ¸n. Do vËy, trong khung thÓ chÕ hiÖn nay ®ang thiÕu c¬ chÕ ®èi víi c¸c Ban QLDA còng nh c¸c Bé ngµnh ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. VÒ vÊn ®Ò nµy, ChÝnh phñ nªn so¹n th¶o nh÷ng quy ®Þnh nh quy ®Þnh ®¶m b¶o tÝnh khÝa c¹nh kü thuËt cña c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n. Ch¼ng h¹n, ChÝnh phñ nªn chuÈn bÞ tríc vµ chØ dÉn cô thÓ nh ra híng dÉn t¸c nghiÖp cho Ban QLDA nh»m liªn l¹c vµ sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c t vÊn níc ngoµi trong c¸c dù ¸n hay kh«ng khuyÕn khÝch viÖc ph©n qu¸ nhá c¸c hîp ®ång ®èi víi c¸c dù ¸n ®Êu thÇu quèc tÕ.
Thµnh lËp bé phËn theo dâi vµ ®¸nh gi¸ sau dù ¸n CÇn thiÕt lËp mét hÖ thèng c¬ quan theo dâi vµ ®¸nh gi¸ tõ trung ¬ng tíi c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn ®èi víi c¸c dù ¸n ®ang thùc hiÖn vµ ®· thùc hiÖn ®Ó kÕt hîp víi nh÷ng chu kú qu¶n lý dù ¸n . HÖ thèng nµy cã thÓ cung cÊp ®îc nh÷ng th«ng tin ph¶n håi néi bé gióp cho c«ng t¸c qu¶n lý tèt h¬n vµ dù ¸n thùc hiÖn hiÖu qu¶ h¬n. NÕu cã vÊn ®Ò nµo ®ã n¶y sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn th× bé phËn nµy phèi hîp víi nhµ tµi trî t×m mét biÖn ph¸p gi¶i quyÕt. §ång thêi, vÒ phÝa ViÖt Nam cÇn thµnh lËp mét c¬ quan tæng hîp ®iÒu phèi c¸c vÊn ®Ò thùc hiÖn dù ¸n, ®iÒu phèi gi÷a c¬ quan liªn quan vµ nhµ tµi trî. Bé phËn ®¸nh gi¸ sau dù ¸n sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm ®¸nh gi¸ c¸c dù ¸n ®Çu t sau khi hoµn thµnh, cã thÓ kÕt hîp cïng víi c¬ quan KiÓm to¸n Nhµ níc. Nã ®¸nh gi¸ toµn bé ph¬ng diÖn thùc hiÖn vµ qu¶n lý dù ¸n, bao gåm c¸c kho¶n chi tiªu, kÕ ho¹ch, ph¹m vi c«ng viÖc, ho¹t ®éng cña c¸c nhµ thÇu vµ c¸c t vÊn còng nh c¸c c¬ quan liªn quan cña ChÝnh phñ.
Ên ®Þnh râ rµng thêi gian cho phª duyÖt kÕ ho¹ch ®Çu t theo quy ®Þnh néi bé Phª duyÖt cña ChÝnh phñ ®èi víi kÕ ho¹ch cña c¸c dù ¸n sö dông vèn ®Çu t ODA ph¶i ®îc tiÕn hµnh tríc khi kho¶n vay cã hiÖu lùc. Sù kÕt hîp hµi hoµ phª duyÖt nghiªn cøu kh¶ thi cña ChÝnh phñ víi sù tho¶ thuËn gi÷a ChÝnh phñ vµ nhµ tµi trî vÒ quy m« dù ¸n, chi phÝ íc tÝnh, kÕ ho¹ch thùc hiÖn lµ cÇn thiÕt ®Ó tr¸nh viÖc bæ xung qu¸ nhiÒu vµo hîp phÇn dù ¸n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. ViÖc ®¬n gi¶n ho¸ qu¸ tr×nh phª duyÖt vµ tho¶ thuËn cho vay vèn cña nhµ tµi trî víi phª duþªt nghiªn cøu kh¶ thi néi bé cña ChÝnh phñ lµ hÕt søc cÇn thiÕt.
ChuÈn bÞ dù ¸n cã sù phèi hîp nhiÒu h¬n n÷a cña c¸c nhµ tµi trî
Víi c¸c nguån lùc trong níc vµ ODA h¹n chÕ, ®iÒu hÕt søc c¬ b¶n lµ ph¶i cã sù phèi hîp quan hÖ ®èi t¸c h¬n n÷a ®Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖn trî.
Quan hÖ ®èi t¸c
Do qu¸ tr×nh chuÈn bÞ dù ¸n cña c¸c nhµ tµi trî rÊt kh¸c ®èi víi phÝa ViÖt Nam vµ cÇn ph¶i ®îc hµi hoµ ®Ó gi¶m nhÑ g¸nh nÆng cho ChÝnh phñ. ViÖc chia sÎ th«ng tin, tham kh¶o ý kiÕn cña c¸c c¬ quan ®èi t¸c, sù phèi hîp chñ ®éng vµ tÝch cùc gi÷a c¸c nhµ tµi trî vµ chÝnh phñ còng nh nh÷ng chiÕn lîc ph¸t triÓn ngµnh ®· ®îc c¸c bªn chia sÎ víi sù chØ ®¹o vµ tÝnh tù chñ m¹nh mÏ, kiªn quyÕt cña chÝnh phñ lµ rÊt quan träng. C¸c nhµ tµi trî còng nªn phèi hîp víi nhau mét c¸ch cã hÖ thèng h¬n trong kh©u chuÈn bÞ dù ¸n ®Ó tr¸nh trïng lÆp.
Mét gi¶i ph¸p cã thÓ lµm hµi hoµ vÒ thêi gian lËp kÕ ho¹ch hµng n¨m cho ch¬ng tr×nh hç trî chÝnh cña c¸c nhµ tµi trî nh h×nh thµnh ch¬ng tr×nh hç trî lu©n chuyÓn theo chu kú 3 n¨m (®Ò xuÊt c¸c dù ¸n theo mét danh s¸ch dµi), thÈm ®Þnh dù ¸n, ®µm ph¸n c¸c kho¶n vay. Chia sÎ gi÷a c¸c nhµ tµi trî mét kÕ ho¹ch lu©n chuyÓn nh vËy ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông ODA.
4. TiÕn hµnh ph©n cÊp trong c«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt
Nªn cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c Bé- Ngµnh (®Þa ph¬ng) - §¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n (MPU) trong qu¸ tr×nh ra c¸c quyÕt ®Þnh. Trong qu¸ tr×nh phª duyÖt hiÖn nay, vai trß cña c¸c Bé, Ngµnh vµ quyÒn h¹n cña c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n rÊt h¹n chÕ. PhÇn lín c¸c quyÕt ®Þnh liªn quan ®Õn viÖc thùc hiÖn dù ¸n ®Òu ph¶i th«ng qua c¸c c¬ quan ChÝnh phñ ë cÊp trªn, mÆc dï c¸c c¬ quan ký kÕt c¸c hå s¬ thÇu lµ c¸c Ban qu¶n lý. §iÒu nµy g©y ra nhiÒu phiÒn phøc cho c¸c PMU, ch¼ng h¹n nh nh÷ng thay ®æi nhá trong hîp ®ång ®Òu ph¶i cã sù phª duyÖt cña cÊp ký kÕt dù ¸n nªn kh«ng thÓ ®¸p øng nhanh chãng nh÷ng yªu cÇu tõ phÝa c¸c nhµ thÇu. C¸c Bé ngµnh, c¬ quan gi¸m s¸t c¸c MPU nªn ®ãng vai trß lµ c¬ quan ra quyÕt ®Þnh ë tõng giai ®o¹n thùc hiÖn dù ¸n nh xÐt thÇu vµ c¸c hîp ®ång. C¸c nhµ tµi trî còng nªn xem xÐt viÖc hç trî ChÝnh phñ trong viÖc kiÕn t¹o ra mét hÖ thèng phª duyÖt ph©n cÊp cã hiÖu qu¶ song song víi viÖc t¨ng cêng n¨ng lùc cña c¸c Bé ngµnh vµ c¸c Ban QLDA.
5. T¨ng cêng ®éi ngò c¸n bé kÕ ho¹ch cña ChÝnh phñ
Thµnh lËp Ban QLDA trong giai ®o¹n chuÈn bÞ dù ¸n Nh ®· nªu ë trªn, sù chËm trÔ trong qu¸ tr×nh phª duyÖt nghiªn cøu kh¶ thi cña dù ¸n trªn ®· ¶nh hëng ®Õn viÖc thµnh lËp chÝnh thøc Ban QLDA vµ do ®ã, ®· lµm cho dù ¸n chËm khëi ®éng ngay tõ giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn. C¸c Ban QLDA cÇn ph¶i ®îc thµnh lËp ngay tõ giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh chuÈn bÞ dù ¸n. VÝ dô ngay sau khi cã cam kÕt tµi chÝnh cña nhµ tµi trî vµ tríc khi ®µm ph¸n kho¶n vay ®Ó Ban QLDA cã thÓ b¾t tay vµo c«ng t¸c chuÈn bÞ dù ¸n. §ång thêi c¸c c¸n bé cña chÝnh phñ ®· tham gia vµo giai ®o¹n chuÈn bÞ cÇn ®îc tiÕp tôc tiÕn cö vµo vÞ trÝ c¸n bé ban QLDA vµ tiÕp tôc lµm viÖc cho dù ¸n víi t c¸ch lµ c¸n bé cña Ban QLDA ®ã, hä cã thÓ ®ãng gãp hiÖu qu¶ h¬n vµo c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n víi kiÕn thøc vµ chuyªn m«n tæng hîp cña m×nh.
Sö dông chuyªn m«n trong níc. Trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ kÕ ho¹ch dù ¸n, ChÝnh phñ còng nh nhµ tµi trî nªn t¹o ®iÒu kiÖn sö dông chuyªn m«n trong níc cµng nhiÒu cµng tèt, bao gåm c¸c c¸n bé cña c¬ quan chñ qu¶n vµ c¸c Ban QLDA nÕu thÊy phï hîp. Mét khi c¸c t vÊn vµ chuyªn gia níc ngoµi ®îc khuyÕn khÝch lµm nh vËy sÏ lµ cã c¬ héi rÊt tèt ®Ó chuyÓn giao kü thuËt còng nh cã nh÷ng thu xÕp cÇn thiÕt ®Ó cã ®îc c¸c c¸n bé ®èi t¸c tham gia s©u vµo qu¸ tr×nh so¹n th¶o dù ¸n. Th«ng qua qu¸ tr×nh nµy, viÖc t¨ng cêng n¨ng lùc thÓ chÕ cã thÓ sÏ hiÖu qu¶ h¬n, kh«ng chØ dùa trªn c¸c kho¸ ®µo t¹o hay héi th¶o. ViÖc thÓ chÕ ho¸ ho¹t ®éng nµy ph¶i ®îc lång ghÐp vµo qu¸ tr×nh so¹n th¶o dù ¸n.
§µo t¹o vµ gi¸o dôc TÇm quan träng cña qu¸ tr×nh gi¸o dôc vµ ®µo t¹o c¸n bé lµm c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch vµ qu¶n lý dù ¸n ODA cã y nghÜa vÒ dµi h¹n.
- N©ng cao n¨ng lùc vµ hoµn thiÖn thÓ chÕ cña c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n
CÇn em xÐt c¸c nh©n tè thÓ chÕ cña Ban QLDA trong viÖc ph©n tÝch n¨ng lùc tæ chøc cña Ban QLDA. Trong ®ã cÇn chó ý tíi 5 nh©n tè sau: C¬ cÊu tæ chøc, C¸n bé Chuyªn m«n/ Kü thuËt vµ §µo t¹o ng©n s¸ch hÖ thèng th«ng tin.
6. Lµm tèt c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng vµ T¸i ®Þnh c
C«ng t¸c ®Òn bï vµ gi¶i phãng mÆt b»ng cÇn ph¶i ®îc c¶i thiÖn vµ lµm tèt h¬n n÷a. C¸c v¨n b¶n híng dÉn ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng cÇn ph¶i ®îc c¸c c¬ quan chÝnh phñ xem xÐt l¹i vµ hoµn thiÖn trªn c¬ së ®¸p øng nh÷ng nguyÖn väng chÝnh ®¸ng cña nh÷ng ngêi bÞ ¶nh hëng còng nh nh÷ng yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý sö dông ®Êt cña chÝnh phñ. C¸c ®Þa ph¬ng cÇn ph¶i lµm tèt h¬n c«ng t¸c triÓn khai thu håi ®Êt, gi¶i phãng mÆt b»ng, ®Òn bï, t¸i ®Þnh c. §Ó vît qua ®îc nh÷ng th¸ch thøc nµy c¸c c¬ quan ®oµn thÓ ®Þa ph¬ng ph¶i lµm tèt h¬n c«ng t¸c vËn ®éng, tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é cña nhµ níc cho céng ®ång d©n c bÞ ¶nh hëng, vËn ®éng sù tham gia ñng hé cña céng ®ång, chuÈn bÞ tèt nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së vËt chÊt cho c«ng t¸c di dêi vµ t¸i ®Þnh c, ®¶m b¶o gi¶m thiÓu nh÷ng ¶nh hëng kh«ng tèt vÒ ®êi sèng kinh tÕ vµ c¸c lîi Ých x· héi kh¸c cña ngêi ph¶i di dêi.
7. Gi¶i quyÕt c¸c víng m¾c, bÊt cËp trong c«ng t¸c ®Êu thÇu
C¸c vÊn ®Ò trong ®Êu thÇu cã mèi quan hÖ t¬ng t¸c chÆt chÏ víi c¸c vÊn ®Ò thùc hiÖn kh¸c, nh thiÕu n¨ng lùc thùc hiÖn cña c¸c Ban QLDA, sù cÇn thiÕt cña viÖc tinh gi¶n qu¸ tr×nh xÐt duyÖt, tÝnh minh b¹ch. VÊn ®Ò gi¸m s¸t chÊt lîng nhµ thÇu lµ mét yÕu tè kh«ng kÐm phÇn quan träng. Ph¶i lo¹i trõ t×nh tr¹ng bá thÇu thÊp dÉn ®Õn chÊt lîng kÐm cña c¸c c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng. CÇn ng¨n chÆn t×nh tr¹ng l¬i láng tiªu chuÈn trong viÖc s¬ tuyÓn hay thiÕu chÆt chÏ trong xÐt thÇu.
CÇn h¹n chÕ viÖc chia nhá gãi thÇu, thiÕu sù phèi hîp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ g©y chËm trÔ cho dù ¸n.
N©ng cao tÝnh minh b¹ch lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó tiÕp tôc duy tr× sù hç trî gióp ®ì cho ViÖt Nam. Mét gi¶i ph¸p ®îc kiÕn nghÞ lµ nªn ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc xÐt duyÖt cña ChÝnh phñ ®Ó gi¶m bít rñi ro do cã sù can thiÖp ë nhiÒu cÊp kh¸c nhau g©y ra. Tuy nhiªn, quy tr×nh ®Êu thÇu ®«i khi cßn thiÕu tÝnh kh¸ch quan mét khi hÇu hÕt c¸c nhµ thÇu vµ c¸c t vÊn trong níc lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc vµ cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c chñ dù ¸n. §Ó lµm ®îc ®iÒu nµy c¸c t vÊn níc ngoµi cÇn ph¶i ®îc ®éc lËp ®Ó ®¸nh gi¸ c¸c th«ng tin nhµ thÇu.
8. N©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n lý tµi chÝnh cña dù ¸n.
ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· cã nh÷ng c¶i c¸ch quan träng ®èi víi thñ tôc chuÈn bÞ ng©n s¸ch vµ gi¶i ng©n. Tuy nhiªn c¸c nhµ tµi trî còng cÇn tÝch cùc h¬n trong viÖc t¨ng cêng n¨ng lùc qu¶n lý tµi chÝnh vµ thùc hiÖn dù ¸n, ®Æc biÖt hÖ thèng qu¶n lý tµi chÝnh ë cÊp tØnh. §©y còng lµ mét gi¶i ph¸p nh»m rót ng¾n nh÷ng kho¶ng c¸ch kh¸c biÖt vÒ chu tr×nh qu¶n lý tµi chÝnh cña ViÖt Nam vµ phÝa c¸c nhµ tµi trî.
III. C¸c gi¶i ph¸p t¨ng cêng kh¶ n¨ng thu hót vµ sö dông c¸c nguån hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc quèc tÕ ë thµnh phè Hµ Néi
Nguån vèn ODA ®îc x¸c ®Þnh lµ mét nguån thu quan träng cña Ng©n s¸ch Nhµ níc. ViÖc sö dông nguån vèn nµy trong ®Çu t ph¸t triÓn cã vai trß quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu ph¸t triÓn cña c¶ níc nãi chung còng nh cña thµnh phè Hµ Néi nãi riªng. Trong thêi gian võa qua, nhËn râ tÇm quan träng cña nguån vèn nµy ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn, ®îc sù quan t©m gióp ®ì cña ChÝnh phñ, c¸c Bé ngµnh, UBND tp Hµ Néi ®· tÝch cùc ®Èy m¹n c«ng t¸c thu hót, vËn ®éng vµ t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶n lý sö dông c¸c dù ¸n ODA.
1. X©y dùng chiÕn lîc thu hót vµ sö dông c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ mét c¸ch toµn diÖn.
Trªn c¬ së c¨n cø vµo chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Þa ph¬ng vµ cña quèc gia, thµnh phè Hµ Néi cÇn sím thiÕt lËp chiÕn lîc thu hót vµ sö dông c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ. ChiÕn lîc nµy cÇn tËp trung vµo viÖc sö dông ODA víi nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn râ rµng, x¸c ®Þnh c¸c u tiªn, chiÕn lîc cho tõng lÜnh vùc,...
Trong chiÕn lîc còng cÇn h×nh thµnh mét danh môc c¸c dù ¸n ph¸t triÓn, c¸c dù ¸n khÈn cÊp cho tõng lÜnh vùc cô thÓ cña thµnh phè nh»m giíi thiÖu cho c¸c nhµ tµi trî ®Ó hä cã thÓ tin tëng r»ng nh÷ng dù ¸n, ch¬ng tr×nh nµy ®· chÝnh thøc ®îc coi lµ u tiªn vµ n»m trong chiÕn lîc ph¸t triÓn chung cña thµnh phè.
ChiÕn lîc nµy còng cÇn ®Ò ra nh÷ng ®Þnh híng vËn ®éng vµ nh÷ng hµnh ®éng cô thÓ ®Ó thu hót c¸c nhµ tµi trî quan t©m, ®ång thêi còng cÇn s¾p xÕp nh÷ng lÜnh vùc cã nh÷ng ®Æc ®iÓm mµ nhµ tµi trî cã thÓ ph¸t huy ®îc nh÷ng thÕ m¹nh vèn cã cña m×nh.
Ngoµi ra, viÖc h×nh thµnh chiÕn lîc còng nh»m tr¸nh t×nh tr¹ng mét sè ch¬ng tr×nh, dù ¸n ®îc lËp mét c¸ch tù ph¸t, kh«ng cã sù ®iÒu phèi do c¬ quan chuyªn ngµnh vµ phÝa nhµ tµi trî tho¶ thuËn tríc, còng nh ®Ó tr¸nh viÖc lËp l¹i dù ¸n vµ l·ng phÝ nguån lùc.
2. TËp trung qu¶n lý c¸c dù ¸n sö dông nguån ODA vµo mét ®Çu mèi.
YÕu tè quyÕt ®Þnh nhÊt ®Õn hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông nguån vèn ODA lµ c¬ quan tiÕp nhËn cã n¨ng lùc qu¶n lý ODA vµ hîp nhÊt nguån vèn nµy vµo quy tr×nh thèng nhÊt ®Ó qu¶n lý. Sù tËp trung qu¶n lý c¸c dù ¸n, ch¬ng tr×nh sö dông nguån vèn ODA hiÖn nay cÇn ®îc t¨ng cêng vµ ph©n ®Þnh râ rµng ®Ó ®¶m b¶o cho c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®iÒu phèi cã hiÖu qu¶ h¬n. TËp trung qu¶n lý nh»m phôc vô ba môc ®Ých sau:
Thø nhÊt, viÖc tËp trung qu¶n lý sÏ t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng h¬n cho c«ng t¸c ®iÒu phèi vµ qu¶n lý, vµ ®¶m b¶o cho c¸c nhµ tµi trî ®îc khuyÕn khÝch tµi trî vµo c¸c dù ¸n n»m trong chiÕn lîc chung cña quèc gia vµ cña thµnh phè.
Thø hai, c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung ®¶m b¶o kiÓm so¸t kh«ng chØ vÒ chÝnh s¸ch mµ cßn vÒ lÜnh vùc tµi chÝnh, ®iÒu nµy thóc ®Èy tÝnh tr¸ch nhiÖm vµ kh¶ n¨ng s½n sµng. Do c«ng t¸c qu¶n lý ODA ®îc tËp trung, nh vËy sÏ cã cÇn cã mét c¬ quan ®Ó theo dâi nh÷ng cam kÕt tµi chÝnh vµ ®¶m b¶o cho c¸c kho¶n thanh to¸n nî ®îc thùc hiÖn.
Thø ba, c¬ chÕ qu¶n lý tËp trung lµ sù cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c nguån nh©n lùc cïng víi nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn nh÷ng dù ¸n ODA sÏ ®îc bè trÝ ®Çy ®ñ.
C«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc vÒ c¸c ch¬ng tr×nh vµ dù ¸n sö dông ODA cÇn ®îc c¶i tiÕn theo híng ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc qu¶n lý, c¸c quy ®Þnh hµnh chÝnh ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn thuËn lîi c¸c dù ¸n vµ tr¸nh nh÷ng vÊn ®Ò g©y trë ng¹i ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n.
ViÖc cÇn thiÕt lµ ph¶i ®¶m b¶o sù ®iÒu phèi thèng nhÊt vµ chÆt chÏ gi÷a c¸c bé liªn quan nh Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Bé Tµi chÝnh, Ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam, còng nh ®¶m b¶o sù phèi hîp gi÷a c¸c bé chuyªn ngµnh, gi÷a c¸c c¬ quan ë ®Þa ph¬ng vµ c¸c ban qu¶n lý dù ¸n.
Thµnh phè Hµ Néi cÇn xem xÐt vµ hÖ thèng ho¸ l¹i viÖc ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm gi÷a c¸c së ban, ngµnh nh»m ®¶m b¶o cho tr¸ch nhiÖm ®iÒu phèi, qu¶n lý ODA vµo Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t. Së KÕ ho¹ch vµ §Çu t còng cÇn cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi c¸c së chuyªn ngµnh kh¸c, c¸c ban qu¶n lý dù ¸n vµ ®ãng vai trß cÇu nèi gi÷a Uû ban nh©n d©n thµnh phè vµ víi c¸c Bé trung ¬ng còng nh lµ víi c¸c nhµ tµi trî.
3. T¨ng cêng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån vèn ODA.
XuÊt ph¸t tõ lý do ODA lµ mét nguån vèn ®Çu t cã môc tiªu ®îc x¸c ®Þnh trong c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n cô thÓ ®îc ký kÕt gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam víi bªn tµi trî níc ngoµi. Do ®ã v¨n kiÖn ODA mang tÝnh ph¸p lý quèc tÕ. MÆt kh¸c, ODA lµ nguån lùc tõ bªn ngoµi hç trî cho ph¸t triÓn, chø kh«ng thay thÕ cho nguån lùc trong níc. Do vËy, thµnh qu¶ cña ODA lµ sù ®ãng gãp tõ c¶ hai phÝa, phÝa ®îc tµi trî vµ phÝa tµi trî. C¸c dù ¸n ODA ®îc ký kÕt cÇn ph¶i ®îc thÓ hiÖn trong kÕ ho¹ch n¨m cña thµnh phè vµ cña c¸c c¬ quan thùc hiÖn dù ¸n. PhÇn kÕ ho¹ch nµy ®îc x©y dùng cã chÊt lîng sÏ b¶o ®¶m thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ; thùc hiÖn tiÕn ®é huy ®éng c«ng tr×nh; n©ng cao hiÖu qu¶ ®Çu t vµ quan träng h¬n lµ duy tr× ®îc uy tÝn ®èi víi céng ®ång quèc tÕ. §Ó n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ nguån vèn ODA cÇn chó träng ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau:
Khi x©y dùng ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA cÇn x¸c ®Þnh ®îc ®Çy ®ñ c¨n cø vµ tÝnh chÊt u tiªn cña nhu cÇu.
Khi chuÈn bÞ ký kÕt c¸c ®iÒu íc vÒ ODA, cÇn x¸c ®Þnh râ møc ®ãng gãp trong níc (vèn ®èi øng), h×nh thøc ®ãng gãp vµ nguån ®ãng gãp (ng©n s¸ch trung ¬ng, ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng, ng©n s¸ch c¬ quan thùc hiÖn dù ¸n ...).
Khi dù ¸n ®îc ký kÕt, ph¶i ®a vµo kÕ ho¹ch vµ bè trÝ ®Çy ®ñ vµ ®óng tiÕn ®é phÇn ®ãng gãp trong níc ®Ó thùc thi dù ¸n.
ViÖc lËp kÕ ho¹ch nguån vèn ODA vµ vèn ®èi øng ph¶i v÷ng ch¾c. Bè trÝ kÕ ho¹ch vèn ODA thiÕu c¨n cø sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng “giam vèn” ®èi øng. Do ®iÒu kiÖn vèn trong níc cßn h¹n hÑp sÏ ¶nh hëng ®Õn viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu kh¸c cña kÕ ho¹ch.
X©y dùng kÕ ho¹ch thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA lµ c©n ®èi c¸c nguån lùc, nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c cam kÕt víi bªn tµi trî vµ sö dông hiÖn qu¶ nguån vèn vµ c©n ®èi tæng nguån ODA vµo ®Çu t ph¸t triÓn vµ c¸c chØ tiªu cña nÒn kinh tÕ.
X©y dùng kÕ ho¹ch n¨m thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA ®îc thÓ hiÖn trong kÕ ho¹ch lµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ rót vèn trong n¨m kÕ ho¹ch (bao gåm c¶ vèn ngoµi níc vµ trong níc) nh»m thùc hiÖn néi dung, tiÕn ®é ch¬ng tr×nh, dù ¸n cam kÕt víi bªn tµi trî.
X©y dùng kÕ ho¹ch rót vèn hµng n¨m ®èi víi ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA ph¶i ®îc c¨n cø vµo nh÷ng néi dung sau:
C¸c ®iÒu íc quèc tÕ vÒ ODA ®èi víi ch¬ng tr×nh, dù ¸n: Néi dung bao gåm tr¸ch nhiÖm c¸c bªn vÒ c¸c ho¹t ®éng trong khu«n khæ ch¬ng tr×nh, dù ¸n ®èi víi kho¶n tiÒn níc ngoµi; c¸c kho¶n ®ãng gãp cña bªn ViÖt Nam; néi dung c¸c ho¹t ®éng vµ tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n.
ChÊp hµnh sù híng dÉn chØ ®¹o cña c¬ quan cã thÈm quyÒn vÒ x©y dùng kÕ ho¹ch n¨m: bao gåm chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch míi ban hµnh liªn quan ®Õn viÖc lËp kÕ ho¹ch ®èi víi ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA, nh÷ng biÖn ph¸p lín chØ ®¹o thóc ®Èy thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA nh»m ®¶m b¶o c¸c ®iÒu íc quèc tÕ vÒ ODA.
Kh¶ n¨ng thùc thi cña dù ¸n vµ dù b¸o c¸c t¸c ®éng kh¸ch quan ¶nh hëng tiÕn ®é: ViÖc x©y dùng kÕ ho¹ch rót vèn ph¶i ®îc tÝnh to¸n kü vÒ kh¶ n¨ng thùc thi cña dù ¸n nh ®iÒu kiÖn nh©n lùc; tiÒn vèn ®¶m b¶o trong níc; thêi gian vËt chÊt tèi thiÓu cho c¸c ho¹t ®éng nh thñ tôc xÐt thÇu, tr×nh duyÖt, rót vèn; gi¶i phãng mÆt b»ng... ngoµi ra ph¶i dù b¸o, tÝnh to¸n thªm c¸c t¸c ®éng kh¸ch quan thuËn lîi vµ bÊt lîi ¶nh hëng tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n.
C¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh cña nhµ níc vµ bªn tµi trî liªn quan ®Õn thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA nh thuÕ, nhËp khÈu, thñ tôc rót vèn....
ViÖc bè trÝ danh môc ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA trong n¨m kÕ ho¹ch cÇn tu©n thñ nguyªn t¾c bè trÝ sau:
ChØ ®a vµo danh môc ch¬ng tr×nh, dù ¸n ®· ®îc ký HiÖp ®Þnh hoÆc ch¾c ch¾n cã kh¶ n¨ng rót vèn trong n¨m kÕ ho¹ch.
Gi¸ trÞ rót vèn ®îc tÝnh trªn c¬ së kh¶ n¨ng thanh to¸n cho c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n trong n¨m kÕ ho¹ch.
+ §èi víi c¸c ho¹t ®éng th«ng qua hîp ®ång: ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu kho¶n thanh to¸n theo tiÕn ®é thùc hiÖn hîp ®ång víi bªn nhËn thÇu.
+ §èi víi ho¹t ®éng kh«ng th«ng qua hîp ®ång th× c¨n cø vµo dù to¸n vµ tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®ã.
§èi víi phÇn vèn ®èi øng, cÇn ph¶i tu©n thñ quy ®Þnh tÊt c¶ c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA ®Òu ph¶i x©y dùng kÕ ho¹ch vèn ®èi øng. §Ó n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch vèn ®èi øng cÇn tu©n thñ nguyªn t¾c sau:
C¨n cø vµo tiÕn ®é thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, dù ¸n vµ tr¸ch nhiÖm ®ãng gãp cña ViÖt Nam theo HiÖp ®Þnh vµ v¨n kiÖn dù ¸n ®· ký víi bªn tµi trî, viÖc bè trÝ vèn ®èi øng ph¶i c©n ®èi ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc tr¸ch nhiÖm cña phÝa ViÖt Nam dùa trªn dù to¸n vµ tiÕn ®é thùc hiÖn ®· ®îc duyÖt theo quyÕt ®Þnh ®Çu t hay v¨n kiÖn dù ¸n.
C¸c bíc x©y dùng kÕ ho¹ch rót vèn (bao gåm c¶ vèn ngoµi níc vµ vèn ®èi øng) ®èi víi c¸c dù ¸n ODA ph¶i ®îc lËp ®ång thêi víi viÖc x©y dùng kÕ ho¹ch hµng n¨m.
Bíc 1: Ban qu¶n lý dù ¸n ph¶i cã tr¸ch nhiÖm x©y dùng kÕ ho¹ch rót vèn níc ngoµi vµ vèn ®èi øng cho dù ¸n cña m×nh vµ tr×nh lªn c¬ quan ®iÒu hµnh dù ¸n cña thµnh phè. Trong ®ã cÇn lµm râ khèi lîng ®· thùc hiÖn, tiÕn ®é ®ang thùc hiÖn, dù kiÕn khèi lîng chñ yÕu thùc hiÖn trong n¨m kÕ ho¹ch, kho¶n vèn trong vµ ngoµi níc cÇn rót trong n¨m kÕ ho¹ch.
Bíc 2: Sau khi cã ®Ò nghÞ cña c¸c Ban qu¶n lý dù ¸n ODA vÒ kÕ ho¹ch vèn níc ngoµi vµ vèn trong níc, c¸c c¬ quan ®iÒu hµnh dù ¸n trùc thuéc thµnh phè cÇn rµ so¸t l¹i môc tiªu, néi dung ®Ò nghÞ cña ban qu¶n lý dù ¸n ODA vµ tæng hîp danh môc b¸o c¸o vÒ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ Bé Tµi ChÝnh.
Bíc 3: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t vµ Bé Tµi chÝnh tæng hîp kÕ ho¹ch vèn níc ngoµi vµ vèn trong níc ®èi víi c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA vµ tr×nh ChÝnh phñ.
4. N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c chuÈn bÞ vµ lËp c¸c dù ¸n sö dông c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ.
N©ng cao chÊt lîng lËp dù ¸n ®Çu t cã vai trß cùc kú quan träng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vèn ®Çu t vµ ®¶m b¶o cho viÖc thùc hiÖn dù ¸n sau nµy ®îc thuËn lîi. C¸c dù ¸n ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ thêng lµ c¸c dù ¸n cã quy m« ®Çu t lín, lÜnh vùc l¹i phøc t¹p liªn quan ®Õn nhiÒu kh©u, nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nªn khi lËp dù ¸n gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh. Qua thùc tÕ lËp c¸c dù ¸n ®Çu t kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ thêi gian qua ë Hµ Néi, ®Ó n©ng cao chÊt lîng dù ¸n cÇn ph¶i chó ý mét sè vÊn ®Ò sau:
C¸c dù ¸n ®Çu t ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ, ®Æc biÖt lµ c¸c ®Çu t ph¸t triÓn h¹ tÇng kü thuËt ph¶i cã môc tiªu ®Çu t vµ c¨n cø ph¸p lý râ rµng. Môc tiªu ®Çu t ph¶i ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së ph©n tÝch hiÖn tr¹ng lÜnh vùc dù kiÕn ®Çu t, nhu cÇu ph¸t triÓn, so s¸nh quèc tÕ, kh¶ n¨ng ph¸t triÓn, ý tëng ®Çu t vµ kh¶ n¨ng c©n ®èi nguån vèn. C¸c c¨n cø ph¸p lý ph¶i râ rµng, cã hÖ thèng, kh«ng m©u thuÉn víi c¸c gi¶i ph¸p cña dù ¸n.
§¶m b¶o tÝnh khoa häc cña dù ¸n. TÝnh khoa häc cña dù ¸n ®ßi hái dù ¸n ph¶i ®îc lËp trªn c¬ së nghiªn cøu c«ng phu, tØ mØ, nghiªm tóc c¸c khÝa c¹nh cña dù ¸n.
§¶m b¶o tÝnh hÖ thèng cña mét dù ¸n. TÝnh hÖ thèng cña dù ¸n ®ßi hái c¸c néi dung cña dù ¸n ph¶i ®îc x©y dùng trong mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, ®ång thêi toµn bé dù ¸n ph¶i ®Æt trong tæng thÓ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi chung cña thµnh phè, cña quËn hay cña ngµnh, lÜnh vùc cô thÓ.
TÝnh cô thÓ cña dù ¸n ®ßi hái c¸c tÝnh to¸n, ph©n tÝch ph¶i dùa trªn c¸c d÷ liÖu cô thÓ ®¶m b¶o tÝnh kh¶ thi cao, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ. §èi víi c¸c dù ¸n do ngêi níc ngoµi lËp cÇn hÕt søc chó ý vÊn ®Ò nµy.
TÝnh chuÈn mùc cña dù ¸n ®ßi hái c¸c dù ¸n ph¶i ®îc lËp trªn c¬ së c¸c chuÈn mùc chung. NhÊt lµ ®èi víi c¸c dù ¸n ODA yªu cÇu nµy ph¶i ®îc ®Æc biÖt chó ý nh»m ®¶m b¶o dù ¸n ®¸p øng ®îc nh÷ng quy ®Þnh chÆt chÏ kh«ng nh÷ng cña Nhµ níc ViÖt Nam mµ cßn cña c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc tÕ cÊp vèn.
Trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ dù ¸n cã sö dông nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ cÇn chó ý ®Õn c¸c chØ tiªu ph©n tÝch kinh tÕ vµ tµi chÝnh nh Gi¸ trÞ hiÖn t¹i rßng (NPV), tû sè lîi Ých vµ chi phÝ (B/C), tû suÊt hoµn vèn néi bé (IRR),.. §©y còng lµ mét vÊn ®Ò quan träng v× c¸c nhµ tµi trî còng thêng c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña c¸c chØ tiªu nµy ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n nhÊt lµ ®èi víi c¸c dù ¸n h¹ tÇng ®« thÞ kªu gäi vèn níc ngoµi do trong níc chuÈn bÞ.
§èi víi nh÷ng dù ¸n cïng víi phÝa t vÊn níc ngoµi chuÈn bÞ th× ngay tõ kh©u lËp dù ¸n cÇn x¸c ®Þnh râ c¸c quy tr×nh, quy ph¹m kü thuËt ®îc ¸p dông tr¸nh t×nh tr¹ng ¸p dông quy tr×nh níc ngoµi nhng l¹i kh«ng phï hîp víi hoµn c¶nh ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph¬ng dÉn ®Õn ¶nh hëng cho c«ng t¸c tr×nh, duyÖt dù ¸n sau nµy.
5. N©ng cao n¨ng lùc, tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý.
ChÊt lîng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ODA cã ý nghÜa quan träng ®èi víi viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng cña dù ¸n. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ mét sè nhµ tµi trî níc ngoµi th× mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh lµm cho tèc ®é gi¶i ng©n c¸c dù ¸n ODA chËm trong thêi gian võa qua lµ n¨ng lùc chuyªn m«n vµ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ cña nh÷ng c¸n bé tham gia trong c¸c c¬ quan qu¶n lý, c¬ quan thùc hiÖn kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu. §Ó t¨ng cêng kh¶ n¨ng thu hót c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ, th× viÖc n©ng cao chÊt lîng ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý c¸c nguån vèn nµy lµ mét viÖc lµm hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt. Trong thêi gian tíi, thµnh phè Hµ Néi cÇn tËp trung n©ng cao n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý lÜnh vùc nµy. ViÖc n©ng cao n¨ng lùc cña ®éi ngò c¸n bé cã thÓ tiÕn hµnh b»ng nh÷ng biÖn ph¸p sau:
X©y dùng chiÕn lîc c¸n bé chuyªn tr¸ch qu¶n lý; kÕt hîp gi÷a viÖc ®µo t¹o t¹i chç c¸n bé hiÖn cã víi ®µo t¹o l©u dµi ®éi ngò c¸n bé kÕ cËn.
KhuyÕn khÝch nh÷ng c¸n bé qu¶n lý tù nghiªn cøu n©ng cao n¨ng lùc vÒ chuyªn m«n vµ ngo¹i ng÷ trong c«ng viÖc m×nh phô tr¸ch.
¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh»m thu hót nh÷ng c¸n bé cã n¨ng lùc vµ tr×nh ®é tõ c¸c n¬i kh¸c tham gia vµo viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n vay vèn vµ tµi trî.
Tæ chøc c¸c kho¸ ®µo t¹o mêi c¸c chuyªn gia cã nhiÒu kinh nghiÖm kÓ c¶ chuyªn gia níc ngoµi gi¶ng d¹y; cö c¸n bé tham gia c¸c kho¸ ®µo t¹o do c¸c c¬ quan trung ¬ng, viÖn nghiªn cøu, trêng ®¹i häc tæ chøc... vµ c¸c kho¸ ®µo t¹o vÒ qu¶n lý ë níc ngoµi.
VËn ®éng c¸c nhµ tµi trî níc ngoµi tµi trî cho c¸c kho¸ häc n©ng cao n¨ng lùc cho c¸c c¸n bé trong níc.
6. T¨ng cêng c«ng t¸c ®¸nh gi¸ vµ theo dâi dù ¸n ODA.
Theo dâi vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA bao gåm:
X¸c ®Þnh vµ cËp nhËt c¸c th«ng tin vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn cña dù ¸n.
T×nh h×nh thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cña dù ¸n: gi¶i ng©n thùc tÕ vèn níc ngoµi, vèn trong níc, khèi lîng c«ng viÖc thùc tÕ ®· ®¹t ®îc.
Møc ®é thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña dù ¸n.
Ph¸t hiÖn nh÷ng víng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n vµ kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan liªn quan biÖn ph¸p gi¶i quyÕt.
LËp b¸o c¸o tæng hîp ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n sö dông vèn ODA.
KiÓm tra, ®«n ®èc viÖc thùc hiÖn vµ viÖc gi¶i quyÕt c¸c víng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c dù ¸n ODA.
§Ó t¨ng cêng c«ng t¸c theo dâi vµ ®¸nh gi¸ c¸c dù ¸n ODA cÇn tËp trung tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p sau:
ThiÕt lËp mét bé phËn chuyªn tr¸ch theo râi vµ qu¶n lý c¸c dù ¸n ODA ë thµnh phè víi nh÷ng nhiÖm vô chÝnh:
+ X©y dùng kÕ ho¹ch ®Çu t hµng n¨m cho c¸c dù ¸n ODA
+ Cung cÊp c¸c th«ng tin liªn quan cho c¸c bªn liªn quan ®Ó kÞp thêi bè trÝ vèn ®èi øng
+ Thu thËp c¸c b¸o c¸o theo râi ®Þnh kú tõ c¸c c¬ quan thùc hiÖn, ph©n tÝch t×m ra nh÷ng víng m¾c tr×nh thµnh phè vµ cÊp cao h¬n gi¶i quyÕt.
X©y dùng hÖ thèng c¸c chØ tiªu thèng kª ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n ODA.
C¸c ban qu¶n lý dù ¸n cÇn coi träng c«ng t¸c b¸o c¸o t×nh h×nh thùc hiÖn dù ¸n tr¸nh t×nh tr¹ng s¬ sµi, nÆng vÒ sè liÖu, Ýt phÇn kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p. C¸c ban qu¶n lý còng cÇn ph¶i chñ ®éng trong viÖc göi b¸o c¸o thêng xuyªn theo ®óng thêi gian ®· ®îc quy ®Þnh.
Tæ chøc c¸c cuéc giao ban ®Þnh kú, héi nghÞ kiÓm ®iÓm ®Ó kÞp thêi th¸o gì nh÷ng víng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n.
7. Nghiªn cøu hµi hoµ chu tr×nh dù ¸n gi÷a chu tr×nh dù ¸n theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ chu tr×nh dù ¸n cña nhµ tµi trî.
Hµi hoµ chu tr×nh dù ¸n lµ c«ng t¸c rµ so¸t nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña chu tr×nh dù ¸n cña phÝa ViÖt Nam vµ chu tr×nh dù ¸n cña nhµ tµi trî ®Ó tõ ®ã ph¸t hiÖn ra nh÷ng chç cha ®ång bé lµm c¨n cø cho viÖc nghiªn cøu ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p phèi hîp gi÷a hai chu tr×nh.
Chu tr×nh dù ¸n bao gåm c¸c bíc c¬ b¶n sau:
1. X©y dùng danh môc c¸c ch¬ng tr×nh, dù ¸n u tiªn vËn ®éng vµ sö dông ODA
2. VËn ®éng ODA
3. §µm ph¸n, ký kÕt ®iÒu íc quèc tÕ khung vÒ ODA.
4. Th«ng b¸o ®iÒu íc quèc tÕ khung vÒ ODA.
5. ChuÈn bÞ v¨n kiÖn ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA.
6. ThÈm ®Þnh, phª duyÖt néi dung ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA.
7. §µm ph¸n, ký kÕt, phª chuÈn hoÆc phª duyÖt ®iÒu íc quèc tÕ vÒ ODA
8. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA.
9. Theo dâi, ®¸nh gi¸, nghiÖm thu, quyÕt to¸n vµ bµn giao kÕt qu¶ ch¬ng tr×nh, dù ¸n ODA.
Trªn c¬ së c¸c bíc nµy cÇn xem xÐt kü lìng tr×nh tù, c¸c quy ®Þnh trong tõng bíc cña hai chu tr×nh nh»m ®¶m b¶o cho sù phèi hîp vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng t¸c thu hót vµ vËn ®éng nguån vèn vay vµ tµi trî.
8. C¶i thiÖn mèi quan hÖ gi÷a nhµ tµi trî vµ phÝa tiÕp nhËn.
ODA thùc sù lµ mét c«ng viÖc chung gi÷a phÝa tµi trî vµ phÝa tiÕp nhËn. Kh¸i niÖm quan hÖ hîp t¸c ®· trë nªn quen thuéc trong chu tr×nh ODA vµ chøa ®ùng nh÷ng hµm ý vÒ hai ®èi t¸c cïng chung søc thùc hiÖn mét c«ng viÖc mµ c¶ hai bªn cïng cã lîi. Sù bÊt b×nh ®¼ng trong mèi quan hÖ nµy cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng hiÓu lÇm vµ bÊt ®ång thêng xuyªn gi÷a c¸c ®èi t¸c. §Ó c¶i thiÖn vµ t¨ng cêng mèi quan hÖ gi÷a nhµ tµi trî vµ bªn tiÕp nhËn, ®iÒu quan träng lµ c¸c bªn cÇn ph¶i hiÓu biÕt vµ hç trî lÉn nhau. C¸c thñ tôc ODA vÒ ®Êu thÇu, hay chÝnh s¸ch cÇn ph¶i ®îc th¬ng th¶o gi÷a nhµ tµi trî vµ c¸c c¬ quan cña chÝnh phñ vµ ph¶i ®îc ¸p dông mét c¸ch linh ho¹t trong c¸c trêng hîp cô thÓ. Mét sè kinh nghiÖm tõ c¸c níc tiÕp nhËn tµi trî cho thÊy, theo thêi gian, sù kh«ng c©n b»ng vÒ n¨ng lùc gi÷a bªn tiÕp nhËn vµ bªn tµi trî sÏ dÉn ®Õn nh÷ng u thÕ vµ kiÓm so¸t cña phÝa tµi trî ®èi víi c¸c kh©u h×nh thµnh, thiÕt kÕ, thùc hiÖn vµ gi¸m s¸t dù ¸n.
C¸c c¬ quan tiÕp nhËn cña ViÖt Nam vµ thµnh phè Hµ Néi cÇn ®ãng mét vai trß tÝch cùc h¬n trong viÖc h×nh thµnh, thùc hiÖn vµ ®¸nh gi¸ c¸c dù ¸n ODA. §iÒu nµy kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc nÕu nh ChÝnh phñ hay thµnh phè Hµ Néi kh«ng nç lùc hîp nhÊt ODA vµo c¸c ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn cña quèc gia vµ ®Þa ph¬ng.
9. øng dông c«ng nghÖ tin häc trong viÖc qu¶n lý c¸c dù ¸n ODA.
Ph¬ng híng øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµ tin häc trong hÖ thèng qu¶n lý dù ¸n ODA lµ tËp trung x©y dùng mét hÖ thèng m¹ng m¸y tÝnh qu¶n lý dù ¸n ë thµnh phè. HÖ thèng nµy sÏ liªn kÕt gi÷a c¬ quan qu¶n lý cña thµnh phè víi m¹ng m¸y tÝnh ë c¸c c¬ quan ®iÒu phèi qu¶n lý ODA cÊp trung ¬ng nh Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t, Bé Tµi chÝnh, V¨n phßng ChÝnh phñ,..., víi c¸c ban qu¶n lý dù ¸n, vµ víi c¸c nhµ tµi trî. §Ó ®¶m b¶o trao ®æi th«ng tin thuËn lîi vµ liªn tôc cÇn quy ®Þnh râ rµng vµ thèng nhÊt hÖ thèng mÉu biÓu cho tÊt c¶ c¸c c¬ quan hîp t¸c vµ tham gia. Nh÷ng th«ng tin ®Çu vµo cña hÖ thèng lµ nh÷ng b¸o c¸o cña c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn dù ¸n, nh÷ng th«ng tin ph¶n håi tõ phÝa ngêi thùc hiÖn vµ nh÷ng th«ng tin tõ phÝa c¸c c¬ quan trung ¬ng Bé ngµnh vµ phÝa c¸c nhµ tµi trî. Nh÷ng th«ng tin ®Çu ra cña hÖ thèng còng lµ nh÷ng b¸o c¸o, c«ng v¨n cña c¬ quan qu¶n lý cÊp thµnh phè lªn c¬ quan qu¶n lý cÊp cao h¬n, c«ng v¨n vµ v¨n b¶n cho c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn vµ cho c¸c nhµ tµi trî.
Tríc m¾t, ®Ó gi¶m nhÑ c«ng viÖc qu¶n lý cÇn x©y dùng vµ ¸p dông c¸c ch¬ng tr×nh qu¶n lý dù ¸n vay vèn vµ tµi trî víi nh÷ng yªu cÇu sau:
§¶m b¶o tÝnh dÔ sö dông vµ thuËn tiÖn cho c«ng t¸c qu¶n lý
Qu¶n lý ®îc ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin chi tiÕt cña tõng dù ¸n: tªn dù ¸n, nhµ tµi trî, tæ chøc vµ c¬ quan thùc hiÖn dù ¸n, h×nh thøc tµi trî, thêi gian tiÕn hµnh vµ kÕt thóc, tæng vèn cña dù ¸n, tæng vèn níc ngoµi, vèn ®èi øng, c¸c giai ®o¹n cung cÊp vèn cña níc ngoµi, tiÕn tr×nh gi¶i ng©n theo kÕ ho¹ch, kÕ ho¹ch thùc hiÖn vµ thùc tÕ thùc hiÖn dù ¸n...
Ch¹y æn ®Þnh trªn c¸c m¹ng LAN vµ WAN; cã kh¶ n¨ng b¶o mËt tèt
T×m kiÕm th«ng tin theo nh÷ng yªu cÇu kh¸c nhau
Phôc vô tèt cho nhu cÇu in Ên b¶ng biÓu b¸o c¸o. KÕt xuÊt d÷ liÖu th«ng qua c¸c b¶ng biÓu cè ®Þnh còng nh th«ng qua c¸c b¶ng do ngêi sö dông x©y dùng nªn mét c¸ch nhanh chãng vµ dÔ dµng.
Cã kh¶ n¨ng cho viÖc b¶o dìng, b¶o tr× vµ n©ng cÊp sau nµy nh t¨ng thªm c¸c tiªu thøc qu¶n lý,...
10. N©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n
N©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n sÏ ®¶m b¶o thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é cña dù ¸n, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn vay vµ duy tr× lßng tin cña c¸c nhµ tµi trî. §Ó n©ng cao tèc ®é gi¶i ng©n c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn vay vµ tµi trî níc ngoµi cÇn tiÕn hµnh nh÷ng biÖn ph¸p tæng hîp nh ®· ®Ò cËp ë trªn vµ tiÕn hµnh c¸c biÖn ph¸p sau:
Do mçi nhµ tµi trî ®Òu cã nh÷ng quy tr×nh, thñ tôc riªng vµ kh¸ phøc t¹p, v× vËy cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu c¸c quy tr×nh, thñ tôc cña tõng nhµ tµi trî vÒ gi¶i ng©n, vÒ tæ chøc ®Êu thÇu, nghiªn cøu vÒ c¸c quy tr×nh tiÕp nhËn vèn vay vµ c¸c ph¬ng ¸n thùc hiÖn,...
Bè trÝ ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi ®óng tiÕn ®é vèn ®èi øng.
Nghiªn cøu ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc tr×nh, duyÖt dù ¸n nh»m rót ng¾n thêi gian chuÈn bÞ dù ¸n.
TiÕn hµnh c¸c héi nghÞ, héi th¶o ®Ó båi dìng kinh nghiÖm qu¶n lý c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA, båi dìng kiÕn thøc vÒ c¸c thñ tôc cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò ®Êu thÇu, thanh to¸n vµ b¸o c¸o ®Þnh kú.
Nghiªn cøu bæ sung vµ hoµn thiÖn c¬ chÕ vÒ gi¶i phãng mÆt b»ng.
KÕt luËn
C¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ cã mét vai trß quan träng trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi nãi chung vµ ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ nãi riªng cña thµnh phè Hµ Néi. KÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ bao gåm nhiÒu lÜnh vùc nh giao th«ng, vËn t¶i, cÊp níc, tho¸t níc, m«i trêng…ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ ®îc coi lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®« thÞ.
Trong nh÷ng n¨m võa qua, thµnh phè Hµ Néi ®· thu hót ®îc nhiÒu dù ¸n ODA vµo phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn cña Thñ ®«. NhiÒu dù ¸n ODA cã møc vèn ®Çu t lín cho c¬ së h¹ tÇng ®« thÞ ®· ®îc thùc hiÖn ë thµnh phè Hµ Néi gãp phÇn thóc ®Èy kinh tÕ thñ ®« ph¸t triÓn, nhê vËy mµ diÖn m¹o cña thµnh phè ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi d©n ®« thÞ ngµy cµng ®îc n©ng cao.
Trong t¬ng lai, ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu ph¸t triÓn nh chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, quy ho¹ch ph¸t triÓn chung cña thµnh phè Hµ Néi vµ c¸c kÕ ho¹ch dµi h¹n, ng¾n h¹n ®· x¸c ®Þnh, th× cÇn ®Çu t m¹nh mÏ h¬n n÷a vµo c¸c lÜnh vùc thuéc kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ, lµm cho thµnh phè xøng ®¸ng lµ mét thµnh phè Thñ ®« hiÖn ®¹i, lµ trung t©m chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi, thÓ dôc thÓ thao cña c¶ níc, s¸nh ngang cïng víi thñ ®« c¸c níc trong khu vùc.
Nhu cÇu vèn ®Çu t cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña Thñ ®« nãi chung vµ hÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ trong nh÷ng giai ®o¹n tíi lµ rÊt lín. Theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia kinh tÕ th× kh¶ n¨ng huy ®éng vèn trong níc dµnh cho ®Çu t ph¸t triÓn lµ kh«ng ®ñ, chØ chiÕm tèi ®a kho¶ng 50% nhu cÇu vèn ®Çu t. PhÇn cßn l¹i ph¶i ®îc huy ®éng tõ nh÷ng nguån ®Çu t vµ tµi trî bªn ngoµi. Nh÷ng lÜnh vùc thuéc kÕt cÊu h¹ tÇng ®« thÞ ®Òu lµ nh÷ng lÜnh vùc cã nhu cÇu vèn ®Çu t lín, yªu cÇu vÒ tr×nh ®é c«ng nghÖ cao vµ phøc t¹p, viÖc hoµn vèn khã kh¨n vµ thêi gian hoµn vèn dµi. V× vËy, viÖc lùa chän c¸c nguån vèn vay u ®·i vµ tµi trî quèc tÕ cho nh÷ng lÜnh vùc nµy lµ phï hîp vµ cÇn thiÕt.
T×nh h×nh quèc tÕ cã nhiÒu thay ®æi bÊt lîi cho viÖc thu hót c¸c nguån lùc bªn ngoµi. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi n¨m 1997 vÉn cßn ®Ó l¹i nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc. Nguån cung cÊp vµ lîng vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ ®ang suy gi¶m. §iÒu nµy ®ßi hái ViÖt Nam nãi chung vµ thµnh phè Hµ Néi nãi riªng cÇn tiÕn hµnh nh÷ng nç lùc h¬n n÷a nh»m t¨ng cêng kh¶ n¨ng vËn ®éng vµ thu hót c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn.
C«ng t¸c vËn ®éng, thu hót, qu¶n lý vµ sö dông c¸c dù ¸n ODA ®· cã nhiÒu c¶i tiÕn, nhng nh×n chung vÉn cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®îc ®a ra xem xÐt, nghiªn cøu hoµn thiÖn ®Ó t¨ng cêng hiÖu qu¶ cña c¸c nguån vèn nµy.
§Ò tµi “Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p huy ®éng vµ sö dông vèn ODA t¹i thµnh phè Hµ Néi” ®· bíc ®Çu nghiªn cøu tËp trung vµo c¸c néi dung c¬ b¶n nh:
- C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn qua c«ng t¸c vËn ®éng, thu hót, qu¶n lý sö dông c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ trªn gi¸c ®é qu¶n lý cña chÝnh phñ ViÖt Nam vµ gi¸c ®é qu¶n lý vay nî vµ viÖn trî cña c¸c nhµ tµi trî.
- Xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c huy ®éng, thu hót vµ qu¶n lý c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ ë ViÖt Nam nãi chung vµ thµnh phè Hµ Néi nãi riªng.
- §Þnh híng vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn cña Thñ ®« Hµ Néi trong t¬ng lai ®Ó tõ ®ã t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn vµ t¨ng cêng kh¶ n¨ng thu hót vµ sö dông c¸c nguån vèn vay vµ tµi trî quèc tÕ phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña thñ ®« Hµ Néi.
Do cha cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi thùc tiÔn cô thÓ, nªn bµi kho¸ luËn cña em kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em mong nhËn ®îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ ngêi ®äc ®Ó ®Ò tµi ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¸m ¬n c« gi¸o NguyÔn ThÞ ViÖt Hoa, chó NguyÔn Huy Anh cïng tËp thÓ chuyªn viªn phßng ViÖn trî vµ vay vèn ®· gióp ®ì em hoµn thµnh bµi kho¸ luËn nµy.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- D15.doc