Đề tài Thực trạng và một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí kinh doanh của công ty du lịch Việt Nam tại Hà Nội

Lời nói đầu Trong những năm gần đây, nền kinh tế Việt Nam đang có rất nhiều biến động lớn . Sự chuyển hoá từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập chung sang nền kinh tế thị trường đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng quan hệ hàng hoá - tiền tệ và quan hệ thị trường , thúc đẩy hoạt động kinh doanh thương mại nói chung , kinh doanh du lịch dịch vụ nói riêng . Bước vào cơ chế thị trường các doanh nghiệp phải cạnh tranh với nhau và tự hạch toán kinh doanh độc lập . Cũng như nhiều doanh nghiệp khác trong nền kinh tế thị trường hiện nay, mục tiêu quan trọng hàng đầu khi bước vào hoạt động kinh doanh vẫn là lợi nhuận . Từ đó ,vấn đề đặt ra cho doanh nghiệp là làm thế nào để đạt mức lợi nhuận cao nhất với chi phí thấp nhất . Để có quyết định đúng đắn phục vụ hoạt động kinh doanh , thông tin kế toán về chi phí có vai trò rất quan trọng giúp cho các nhà lãnh đạo đánh giá đúng tình hình hoạt động kinh doanh . Hơn nữa , hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp du lịch có tính chất thời vụ , sản phẩm dịch vụ phong phú đa dạng vì vậy. Việc tập hợp chi phí để tính giá thành có vai trò quan trọng Các doanh nghiệp du lịch Việt Nam dường như rơi vào tình trạng không thống nhất trong cách hạch toán . Với mỗi doanh nghiệp khác nhau thì việc xác định tài khoản chi phí kinh doanh có nội dung không đồng nhất gây khó khăn cho các nhà quy hoạch tổng thể . Cho nên việc nghiên cứu hoàn thiện công tác hạch toán chi phí kinh doanh - đề tài mà em nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng và thiết thực là : - Đối với doanh nghiệp : Việc xác định hợp lý các chi phí kinh doanh sẽ đảm bảo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp chính xác giúp các nhà lãnh đạo trong việc ra quyết định của mình được đúng đắn . - Đối với cơ quan quản lý nhà nước : Xác định chính xác khoản thuế mà doanh nghiệp phải nộp . Nội dung của đề tài. Phần I : Cơ sở lý luận của công tác hạch toán chi phí kinh doanh du lịch dịch vụ. Phần II: Thực trạng và một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí kinh doanh của công ty du lịch Việt Nam tại Hà Nội. Phần I Cở sở lý luận của công tác hạch toán chi phí kinh doanh du lịch dịch vụ I) Đặc điểm của hoạt động kinh doanh du lịch Hoạt động kinh doanh du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp , cung cấp sản phẩm dịch vụ phục vụ nhu cầu sinh hoạt và đáp ứng nhu cầu về đời sống văn hoá tinh thần của nhân dân . Hoạt động kinh doanh du lịch có những đặc điểm chủ yếu sau : 1) Hoạt động kinh doanh du lịch là hoạt động bằng lao động có tổ chức kỹ thuật kết hợp với việc sử dụng các loại nguyên vật liệu và trang thiết bị thích hợp nhằm làm thoả mãn một nhu cầu nào đó trong đời sống sinh hoạt của nhân dân , hoặc phục vụ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của một ngành kinh tế khác . 2) Sản phẩm du lịch là những dịch vụ mà công ty du lịch cung ứng cho khách hàng nhằm đáp ứng , thoả mãn nhu cầu nghỉ ngơi , giải trí... Nhu cầu du lịch là loại nhu cầu cao cấp không tồn tại độc lập , riêng rẽ mà đòi hỏi phải mang tính đồng bộ , tổng thể cao . Hơn nữa không thể dùng các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật đặc trưng để xác định chất lượng sản phẩm . Vì vậy chất lượng sản phẩm du lịch thường không ổn định . Việc đánh giá chất lượng sản phẩm dịch vụ còn tuỳ thuộc vào tâm lý của khách hàng . 3) Quá trình sản xuất ra sản phẩm dịch vụ đồng thời là quá trình tiêu thụ ( được thực hiện trực tiếp với khách hàng ) trong một quá trình nhất định nên nói chung trong hoạt động kinh doanh du lịch thường không có sản phẩm dở dang . 4) Hoạt động kinh doanh du lịch mang tính thời vụ phụ thuộc nhiều vào điều kiện tự nhiên , văn hóa , kinh tế , chính trị , xã hội , điều kiện lịch sử... và thường không có sự ăn khớp giữa cung và cầu . Điều này có nghĩa là kinh doanh du lịch hoạt động mạnh , tập trung vào một vài tháng trong năm . Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng này là do du khách có thì giờ rỗi rãi và muốn hưởng thụ thời gian đó trong một khoảng thời gian thích hợp về khí hậu và môi trường . Trường hợp trên đã gây những bất lợi trong kinh doanh hoặc gây lãng phí do sử dụng các yếu tố sản xuất với công suất thấp làm chi phí cố đinh trong giá thành sản phẩm tăng lên dẫn đến hiệu quả kinh doanh thấp . Ngược lại nếu các yếu tố sản xuất bị sử dụng quá tải sẽ gây nên tình trạng căng thẳng trong kinh doanh , làm ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ , gây ấn tượng không tốt cho du khách đặc biệt là du khách nước ngoài . Chính vì vậy , muốn phát triển thị trường du lịch phải coi trọng chữ tín , không chạy theo lợi nhuận trước mắt là tuỳ tiện tăng giá dịch vụ . 5) Đối tượng phục vụ của ngành du lịch luôn di động và rất phức tạp , số lượng khách cũng như số ngày lưu lại của khách luôn biến động , tổ chức hoạt động kinh doanh du lịch mang tính phân tán và không ổn định . Cho nên vấn đề đặt ra cho các doanh nghiệp du lịch là phải theo dõi chi tiết , thường xuyên từng nghiệp vụ kinh tế phát sinh và hạch toán kinh doanh phù hợp , chính xác . 6) Kinh doanh du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp bao gồm nhiều ngành hoạt động khác nhau như : Kinh doanh hướng dẫn du lịch Kinh doanh hàng hoá. Kinh doanh vận tải. Kinh doanh khách sạn. Hoạt động sản xuất trong du lịch Hoạt động xây lắp . Hoạt động sản xuất hàng mỹ nghệ . Do đó phải xác định đúng đối tượng tập hợp chi phí cho phù hợp . II ) Khái niệm chi phí và nội dung các khoản chi phí du lịch . 1) Khái niệm chi phí Chi phí sản xuất kinh doanh trong du lịch là thể hiện bằng tiền toàn bộ hao phí về lao động sống và lao động vật hoá phát sinh trong quá trình hoạt động, kinh doanh của doanh nghiệp để tạo ra sản phẩm lao vụ và dịch vụ phục vụ khách du lịch . Chi phí kinh doanh dịch vụ trong du lịch được chia làm hai loại : Chi phí trực tiếp và chi phí quản lý chung . Phù hợp với đặc điểm hoạt động trong du lịch giá thành thực tế của khối lượng dịch vụ đã tiêu thụ chỉ bao gồm số chi phí trực tiếp tính cho khối lượng dịch vụ đó , còn các chi phí quản lý doanh nghiệp là những khoản chi phí có liên quan chung đến toàn bộ hoạt động của cả doanh nghiệp chứ không tách riêng cho bất kỳ một hoạt động nào . 2) Nội dung chi phí trong kinh doanh du lịch 2.1 Nội dung chi phí trực tiếp . Đặc điểm của kinh doanh du lịch như đã nêu ở trên là không tạo ra sản phẩm hàng hoá mà tạo ra sản phẩm dịch vụ cho khách hàng . Trong quá trình kinh doanh dịch vụ , người lao động sử dụng tư liệu lao động và kỹ thuật của mình cùng với một số loại vật liệu nhiên liệu phù hợp với từng loại hoạt động dịch vụ để tạo ra sản phẩm lao vụ phục vụ khách hàng nói chung cũng như người đi du lịch nói riêng . Vì vậy chi phí trực tiếp cho từng loại kinh doanh được quy định cụ thể như sau : 2.1.1 Hoạt động kinh doanh hướng dẫn du lịch . Đối với hoạt động này , chi phí trực tiếp được xác định là những chi phí phục vụ trực tiếp khách du lịch gồm có : Tiền trả cho các khoản ăn , uống , nghỉ ngơi , tiền thuê phương tiện đi lại, vé đò , phà , tiền vé vào cửa các di tích danh lam thắng cảnh ... Tiền lương và các khoản trích theo lương tính vào chi phí của cán bộ hướng dẫn khách du lịch . Chi phí trực tiếp khác : Công tác phí của cán bộ hướng dẫn du lịch , chi phí giao dịch , ký kết , hợp đồng du lịch , hoa hồng cho các môi giới . 2.1.2 Kinh doanh khách sạn và các dịch vụ khác. Các chi phí trực tiếp tính cho các loại hoạt động này bao gồm: Chi phí tiền lương và các khoản trích theo lương của nhân viên bếp , bar , nhà ăn ... và nhân viên phục vụ các dịch vụ khác . Chi phí vật liệu trực tiếp Chi phí khấu hao tài sản cố định sản xuất kinh doanh Chi phí điện nước Các chi phí trực tiếp khác : Nhiên liệu, công cụ , dụng cụ, bao bì luân chuyển 2.1.3 Kinh doanh vận chuyển. Trong hoạt động kinh doanh du lịch, việc vận chuyển khách du lịch đi thăm quan theo tuyến du lịch có ý nghĩa rất lớn . Các chi phí trực tiếp được tính cho dịch vụ này gồm . Chi phí vật liệu trực tiếp : nguyên liệu, dầu mỡ và các vật liệu khác Chi phí tiền lương và các khoản trích theo lương ( KPCĐ, BHXH,BHYT ) , tiền thưởng trong lương của lái xe , phụ xe. Khấu hao của phương tiện vận tải Trích trước chi phí săm lốp Chi phí sửa chữa phương tiện vận tải Lệ phí giao thông Tiền mua bảo hiểm xe Chi phí trực tiếp khác : thiệt hại đâm , đổ và khoản bồi thường thiệt hại . 2.2 Nội dung chi phí quản lý trong kinh doanh du lịch ở các đơn vị kinh doanh du lịch chi phí quản lý là các chi phí gián tiếp và có tính chất chung trong toàn doanh nghiệp . Chi phí này được tập hợp cho mọi hoạt động : kinh doanh dịch vụ , kinh doanh vận chuyển, kinh doanh hàng hoá... Chi phí quản lý doanh nghiệp gồm các chi phí quản lý kinh doanh , chi phí quản lý hành chính và các chi phí chung khác liên quan đến hoạt động của cả doanh nghiệp . Chi phí quản lý doanh nghiệp được hạch toán chi tiết theo nội dung khoản mục chi phí như : Chi phí tiền lương và các khoản trích theo lương của nhân viên quản lý doanh nghiệp . Chi phí vật liệu , dụng cụ , đồ dùng cho văn phòng . Khấu hao tài sản cố định . Thuế môn bài , thuế nhà đất . Chi phí sửa chữa tài sản cố định . Lãi tiền vay phải trả . Tiền điện thoại , điện tín Chi phí hội nghị tiếp khách . Công tác phí Các chi phí quản lý khác. 3) Đối tượng tập hợp chi phí trong kinh doanh du lịch . Khi xác định đối tượng tập hợp chi phí sản xuất , trước hết ta phải căn cứ vào mục đích sử dụng của chi phí đó , sau đó mới căn cứ vào địa điểm phát sinh chi phí... Doanh nghiệp kinh doanh du lịch thường tiến hành nhiều loại hoạt động như: hoạt động HDDL , KDVC ... thì đối tượng tập hợp chi phí có thể được xác định là từng lĩnh vưc hoạt động kinh doanh. Trong trường hợp từng hoạt động kinh doanh có nhiều chủng loại sản phẩm thì tuỳ thuộc vào yêu cầu và trình độ quản lý , hạch toán có thể xác định đối tượng tập hợp chi phí theo từng loại sản phẩm . 4) Phương pháp tập hợp chi phí du lịch Để tiến hành công tác kế toán tập hợp chi phí trong kinh doanh du lịch được chính xác , phải căn cứ vào đặc điểm tính chất của từng loại chi phí có liên quan tới đối tượng tập hợp chi phí mà xác định phương pháp tập hợp chi phí cho phù hợp . Người ta thường sử dụng hai phương pháp chủ yếu sau. 4.1 Phương pháp tập hợp trực tiếp Phương pháp này được dung để tập hợp chi phí sản xuất mà chi phí này lien quan trực tiếp đến đối tượng tập hợp chi phí . Phương pháp này đòi hỏi ngay từ khâu hạch toán ban đầu trên các chứng từ kế toán phải ghi chép riêng theo từng đối tượng hạch toán . Căn cứ vào chứng từ mà kế toán tổng hợp trực tiếp cho từng đối tượng có liên quan . 4.2 Phương pháp phân bổ gián tiếp . Phương pháp này áp dụng đối với những chi phí du lịch liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí mà không thể tổ chức hạch toán ban đầu riêng cho từng đối tượng được , do đó phải dùng phương pháp phân bổ chi phí cho từng đối tượng có liên quan . Nội dung phương pháp này là : Căn cứ vào chứng từ gốc về tổng hợp các chi phí cần phân bổ để phân bổ cho các đối tượng tập hợp chi phí . Chọn tiêu chuẩn phân bổ: tuỳ thuộc vào từng loại chi phí cần phân bổ để chọn tiêu chuẩn phân bổ cho thích hợp . Khi chọn tiêu chuẩn phân bổ cần đảm bảo các yêu cầu sau : + Tiêu chuẩn phân bổ chi phí phải có mối quan hệ kinh tế với các chi phí cần phân bổ. + Đảm bảo tương quan tỷ lệ thuận với chi phí cần phân bổ , đơn giản nhưng bảo đảm tính chính xác . Xác định hệ số phân bổ theo công thức: Chi phí phân bổ Hệ số chi phí = --------------------------- Tiêu chuẩn phân bổ Phân bổ chi phí cho từng đối tượng chi phí : Chi phí phân bổ Tiêu chuẩn phân bổ Hệ số Cho từng đối tượng = cho từng đối tượng * phân Tập hợp chi phí tập hợp chi phí bổ 5) Hạch toán chi phí trong kinh doanh du lịch . 5.1 Hạch toán chi phí trực tiếp 5.1.1 Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp bao gồm giá trị nguyên vật liệu được sử dụng trực tiếp cho việc sản xuất sản phẩm và thực hiện lao vụ, dịch vụ của ngành kinh doanh khách sạn , du lịch và dịch vụ. Đối với những vật liệu khi xuất dùng có liên quan trực tiếp đến đối tượng tập hợp chi phí riêng biệt ( kinh doanh hàng ăn, kinh doanh vận chuyển ...) thì được hạch toán trực tiếp cho đối tượng đó . Trường hợp vật liệu xuất dùng có liên quan đến nhiều đối tượng tập hợp chi phí không thể tách riêng được thì phải áp dụng phương pháp phân bổ gián tiếp đễ phân bỗ chí phí cho các đối tượng liên quan Để theo dõi chi phí nguyên vật liệu trực tiếp kế toán sử dụng tài khoản 621 '' chi phí nguyên vật liệu trực tiếp '' . Tài khoản này được mở chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí . Tài khoản 621 cuối kỳ không có số dư . Nội dung hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp như sau : Khi xuất nguyên vật liệu sử dụng trực tiếp cho sản xuất sản phẩm , thực hiện các lao vụ , dịch vụ , kế toán ghi : Nợ TK 621 chi tiết theo bộ phận Có TK 152 giá thực tế nguyên vật liệu xuất dùng Trường hợp nguyên vật liệu về không qua kho mà xuất dùng trực tiếp kế toán ghi : Nợ TK621 chi tiết theo bộ phận Nợ TK1331 VAT đầu vào của vật liệu mua ngoài xuất dùng thẳng Có TK 111,112 Tổng số tiền mua đã trả cho người bán Có TK 331 Tổng số tiền mua chưa trả cho người bán Có TK 141 Mua vật liệu bằng tiền tạm ứng Cuối kỳ kết chuyển chi phí NVL trực tiếp theo từng đối tượng để tính giá thành sản phẩm , dịch vụ . Nợ TK 154 chi tiết muốn theo bộ phận Có TK 621 chi tiết theo bộ phận 5.1.2 hạch toán chi phí nhân công trực tiếp Chi phí nhân công trực tiếp là những khoản tiền về chi phí lao động trực tiếp phải trả cho công nhân trực tiếp sản xuất sản xuất sản phẩm , thực hiện các lao vụ , dịch vụ ( Nhân viên hướng dẫn du lịch lái phụ xe...) gồm các khoản lương chính , lương phụ và các khoản phụ cấp có tính chất lương , các khoản trích BHYT, BHXH, KPCĐ ( P hần tính vào chi phí ). Để hạch toán chi phí nhân công trực tiếp , kế toán sử dụng tài khoản 622 '' Chi phí nhân công trực tiếp '' . Tài khoản này được mở chi tiết cho từng đối tượng tập hợp chi phí. Tài khoản 622 cuối kỳ không có số dư. Nội dung hạch toán chi phí nhân công trực tiếp như sau: Hàng tháng , căn cứ vào bảng chấm công , bảng kê khối lượng công việc hoàn thành ở từng bộ phận để lập bảng tính và phân bổ tiền lương , kế toán căn cứ vào các số liệu đó để ghi : Nợ TK 622 Chi tiết theo bộ phận Có TK 334 Số tiền lương thực tế phải trả CNV trực tiếp Các khoản trích theo lương ( Phần trích vào chi phí ) : Bảo hiểm xã hội , bảo hiểm y tế , kinh phí công đoàn theo tỷ lệ quy định được kế toán ghi : Nợ TK 622 Chi tiết theo bộ phận Có TK 338 Các khoản trích theo lương của CNV trực tiếp  3382 Kinh phí công đoàn 3383 Bảo hiểm xã hội 3384 Bảo hiểm y tế Do hoạt động của doanh nghiệp mang tính thời vụ nên khi trích tiền công và chi phí kế toán ghi : Nợ TK 622 Chi tiết theo bộ phận Có TK 335 Tiền lương trích trước Cuối kỳ kế toán tiến hành kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp vào tài khoản tính giá thành theo từng đối tượng tập hợp chi phí : Nợ TK 154 Chi tiết theo từng bộ phận Có TK 622 Chi tiết theo từng bộ phận 1.5.1.3 Hạch toán chi phí sản xuất chung Chi phí sản xuất chung là những chi phí phục vụ sản xuất kinh doanh phát sinh trong quá trình sản xuất sản phẩm , thực hiện các lao vụ dịch vụ. Chi phí sản xuất chung trong kinh doanh du lịch cũng được tái hợp vào tài khoản 627 '' Tài khoản 627 được mở chi tiết theo từng khoản mục bao gồm : chi phí nhân viên phân xưởng , chi phí vật liệu ,công cụ, dụng cụ sản xuất, khấu hao tài sản cố định , chi phí dịch vụ mua ngoài và các chi phí bằng tiền khác. Cuối kỳ , kế toán căn cứ vào tiêu thức phân bổ đã lựa chọn để phân bổ cho từng loại hoạt động. Tài khoản 627 cuối kỳ không có số dư Tài khoản 627 được chi tiết thành 6 tiểu khoản sau: TK 6271 Chi phí nhân viên phân xưởng TK 6272 Chi phí vật liệu TK 6273 Chi phí dụng cụ sản xuất TK 6274 Chi phí khấu hao TSCĐ TK 6277 Chi phí dịch vụ mua ngoài TK 6278 Chi phí bằng tiền khác Nội dung hạch toán chi phí sản xuất chung như sau : Sau khi tính ra tiền lương và các khoản trích theo lưong của công nhân phân xưởng , nhân viên phục vụ ở các bộ phận , kế toán ghi: Nợ TK 627(6271) Chi tiết theo bộ phận Có TK 334 Tổng số tiền lương phải trả cho nhân viên PX Có TK 338 Các khoản trích theo lương 3382 Kinh phí công đoàn 3383 Bảo hiểm xã hội 3384 Bảo hiểm y tế Các chi phí về vật liệu để tự sửa chữa , bảo dưỡng TSCĐ của phân xưởng và các chi phí vật liệu dùng chung khác được phản ánh qua bút toán : Nợ TK 627 ( 6272) Chi tiết theo bộ phận Có TK 152 Giá trị vật liệu thực tế xuất dùng cho phân xưởng Phản ánh giá trị công cụ dụng cụ xuất dùng cho các bộ phận , phân xưởng: Nợ TK 627 (6273) Chi tiết theo bộ phận Có TK 153 Giá trị công cụ dụng cụ xuất dùng phân bổ một lần Có Tk 142 ( 1421) Giá trị công cụ , dụng cụ xuất dùng phân bổ nhiều lần Khi trích khấu hao TSCĐ dùng trong phân xưởng kế toán ghi Nợ TK 627 (6274) Chi tiết theo từng bộ phận Có TK 214 Chi tiết cho từng loại TSCĐ Các loại chi phí dịch vụ mua ngoài ( điện, nước, điện thoại...) dùng cho phân xưởng được phản ánh bằng bút toán: Nợ TK 627 (6277) Chi tiết theo bộ phận Nợ TK 133 (1331) Thuế VAT của dịch vụ mua ngoài Có TK 111, 112 Giá thực tế dịch vụ mua ngoài đã trả cho người bán Có TK 331 Giá thực tế dịch vụ mua ngoài chưa trả cho người bán Các chi phí phải trả ( trích trước ) khác tính vào chi phí sản xuất kinh doanh theo kế hoạch... được ghi như sau: Nợ TK 627 Chi tiết theo từng bộ phận Có TK 335 Chi tiết chi phí phải trả Phân bổ các chi phí trả trước vào chi phí sản xuất chung : Nợ TK 627 Chi tiết theo từng bộ phận Có TK 142 Chi tiết chi phí trả trước Cuối kỳ dựa vào tiêu thức phân bổ đã chọn , kế toán tiến hành phân bổ chi phí sản xuất chung để kết chuyển vào tài khoản liên quan : Nợ TK 154 Chi tiết theo bộ phận Có TK 627 Chi tiết theo bộ phận Như vậy toàn bộ nội dung hạch toán các chi phí trực tiếp nêu trên được kế toán thực hiện theo trình tự sau: Hàng ngày , căn cứ vào các chứng từ gốc có liên quan đến chi phí hoạt động kinh doanh , kế toán ghi vào các giấy tờ kê khai chi tiết chi phí trực tiếp ( Nếu là chi phí trực tiếp) hoặc ghi vào tờ kê khai chi phí sản xuất chung ( Nếu là chi phí sản xuất chung) . Cuối tháng , các chi phí chung sẽ được phân bổ cho từng đối tượng chịu chi phí . Tờ kê chi phí trực tiếp chi tiết Tháng ... năm... Đối tượng... Diễn giải Phân tích theo nội dung kinh tế Vật liệu Nhân công Nhiên liệu ... Cộng Cộng: a) Chi phí b) Giảm chi Các số giảm chi ghi ở tờ kê chi tiết bằng số âm, ký hiệu Tờ kê tập hợp và phân bổ chi phí chung Tháng... Diễn giải Phân tích theo nội dung chi phí Dịch vụ mua ngoài Khấu hao Công cụ, dụng cụ ... Cộng Trên cơ sở các chi phí trực tiếp và các chi phí chung phân bổ cho từng đối tượng hoạt động , kế toán tính và lập bảng tổng hợp chi phí cho từng hoạt động để làm cơ sở cho việc tính giá thành. 1.5.2 Hạch toán chi phí bán hàng. Chi phí bán hàng là toàn bộ các chi phí có liên quan đến khâu tiêu thụ của doanh nghiệp bao gồm : chi phí bảo quản, đóng gói , vận chuyển , chi phí quảng cáo giới thiệu sản phẩm ... nhằm hỗ trợ và thúc đẩy nhanh việc tiêu thụ hàng hoá , dịch vụ . Để phản ánh các chi phí thực tế phát sinh trong quá trình bán hàng hoá , dịch vụ, kế toán sử dụng TK 641'' Chi phí bán hàng '' , TK này được mở chi tiết theo từng nội dung chi phí. Tuỳ theo đặc điểm kinh doanh yêu cầu quản lý của từng ngành , từng doanh nghiệp ,TK 641 có thể được mở thêm một số nội dung chi phí . Đối với những hoạt động có chu kỳ kinh doanh dài, trong kỳ không có ít sản phẩm , hàng hoá dịch vụ được tiêu thụ thì cuối kỳ kế toán kết chuyển toàn bộ hoặc một phần chi phí bán hàng vào bên Nợ TK142 - Chi phí trả trước ( TK 1422 - Chi phí chờ kết chuyển) Tập hợp các khoản chi phí bán hàng phát sinh trong kỳ : Nợ TK 641 Chi tiết theo khoản mục Có TK 334 Lương nhân viên bán hàng Có TK 338 Các khoản trích theo lương Có TK 152, 153 Chi phí vật liệu , dụng cụ Có TK 214 Khấu hao TSCĐ Có TK 111, 112... Các chi phí bằng tiền khác Cuối kỳ đối với các khoản chi phí bán hàng chưa được kết chuyển để xác định kết quả kinh doanh trong kỳ , kế toán ghi : Nợ TK 142 (1422) Chi phí bán hàng chờ kết chuyển Có TK 641 Các chi phí bán hàng cần kết chuyển để xác định kết quả kinh doanh trong kỳ được ghi : Nợ TK 911 Có TK 641 Có TK 142 (1422) 1.5.3 Hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp Cũng như các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khác , trong kinh doanh du lịch, chi phí quản lý doanh nghiệp là những khoản chi phí có liên quan chung đến toàn bộ hoạt động của cả doanh nghiệp mà không tách riêng ra được cho bất kỳ hoạt động nào . Chi phí quản lý doanh nghiệp bao gồm những loại như chi phí quản lý kinh doanh ( quản lý hành chính ) và chi phí quản lý chung khác. Để theo dõi các khoản chi phí quản lý doanh nghiệp , kế toán sử dụng tài khoản 642 '' chi phí quản lý doanh nghiệp '' . Nội dung hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp bao gồm : Tập hợp các khoản chi phí phát sinh trong kỳ: Nợ TK 642 Chi tiết theo từng khoản mục Có TK 334 Lương cán bộ , nhân viên quản lý Có TK 338 Các khoản trích theo lương Có TK 152,153 Chi phí vật liệu , dụng cụ quản lý Có TK 214 Khấu hao TSCĐ Có TK 333 Thuế, lệ phí khác Có TK 139, 159 Dự phòng Có TK 111, 112... Chi phí bằng tiền khác Các khoản chi phí quản lý doanh nghiệp chưa được kết chuyển để xác định kết quả trong kỳ này , được ghi: Nợ TK 142 (1422) Chi phí chờ kết chuyển Có TK 642 Chi phí chờ kết chuyển Phần II Thực trạng hạch toán chi phí kinh doanh của công ty du lịch Việt Nam tại Hà Nội. I) Đặc điểm kinh tế kỹ thuật và tổ chức quản lý kinh doanh của công ty du lịch Việt Nam tại Hà Nội. 1) Lịch sử hình thành và phát triển của công ty . Công ty du lịch Việt Nam tại Hà Nội là một tổ chức kinh doanhtrong lĩnh vưc du lịch trực thuộc Tổng cục du lịch chính thức được thành lập ngày 26/03/1993 . Mặc dù được ra đời từ cách đây không lâu nhưng các hoạt động của công ty lại là sự kế tục , tiếp nối của Tổng cục du lịch Việt Nam . 2) Đặc điểm hoạt động kinh doanh của công ty. Công ty du lịch Việt Nam tại Hà Nội là một tổ chức kinh doanh lớn trong lĩnh vực du lịch trực thuộc Tổng cục du lịch có tư cách pháp nhân , thực hiện chế độ hạch toán độc lập , sử dụng con dấu riêng theo thể chế nhà nước. Ban đầu khi mới thành lập , hoạt động của công ty chủ yếu dựa vào vốn ngân sách cấp. Nhà nước cấp 4 tỷ đồng trong đó 2 tỷ vốn cố định và 2 tỷ vốn lưu động. Đến nay sau 7 năm hoạt động , do kinh doanh có hiệu quả vốn của công ty đã lên tới 10 tỷ đồng .Các hoạt động kinh doanh của công ty chủ yếu là kinh doanh từ lữ hành bao gồm: - Tổ chức đưa khách du lịch quốc tế vào Việt Nam. - Tổ chức người Việt Nam đi du lịch nước ngoài. - Tổ chức người Việt Nam đi du lịch nội địa. Để thực hiện nhiệm vụ đó , công ty đã thực hiện chuyên môn hoá các công việc cụ thể , đó là: - Nghiên cứu thị trường du lịch - Xây dựng và bán các chương trình du lịch - Hướng dẫn du lịch - Kinh doanh vận chuyển khách du lịch - Dịch vụ xuất nhập cảnh, gia hạn thị thực nhập cảnh cho khách du lịch - Các dịch vụ bổ sung khác đáp ứng nhu cầu của mọi đối tượng khách du lịch. 3) Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của công ty. Cũng như đa số các công ty hiện nay , bộ máy quản lý của công ty du lịchViệt Nam cũng được tổ chức theo phương thức trực tuyến . Hệ thống tổ chức bộ máy quản lý của công ty du lịch Việt Nam được thể hiện qua sơ đồ sau 4) Đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán của công ty. Hiện nay , bộ máy kế toán của công ty gồm 11 người , trong đó có 1 kế toán trưởng ( kiêm trưởng phong ) , 1 phó phòng kế toán ( kiêm kế toán tổng hợp) và 9 nhân viên ( mỗi người được phân công theo dõi từng phần khác nhau ). - Kế toán trưởng ( kiêm trưởng phòng kế toán ) : Có nhiệm vụ phụ trách toàn bộ công việc cả phòng , áp dụng các chế độ hiện hành về kế toán - tài chính cho công ty , bố trí công việc cho các nhân viên trong phòng, ký duyệt các hoá đơn , chứng từ , các giấy tờ cần thiết có liên quan , tổng hợp các quyết toán. - Phó phong kế toán ( kiêm kế toán tổng hợp ) : Là người có nhiệm vụ lập các bảng biểu, sổ sách kế toán tổng hợp đồng thời giúp trưởng phòng một số công việc khi cần thiết. - Kế toán thanh thanh quyết toán đoàn : Làm nhiệm vụ thanh toán với hướng dẫn viên , quyết toán đoàn trên cơ sở các khoản chi của hướng dẫn thông qua các bảng kê, chứng từ liên quan đến các dịch vụ khách du lịch. - Kế toán thanh toán công cụ nợ địa phương : Có nhiệm vụ chi trả cho các đơn vị địa phương toàn bộ các dịch vụ mà địa phương đó cung cấp và trả các hãng nước ngoài khi thực hiện các tour du lịch nước ngoài . Do công việc hết sức phức tạp nên bộ phận này được bố trí 2 nhân viên kế toán đảm nhiệm. - Kế toán thanh toán quốc tế : Trên cơ sở từng đoàn khách nước ngoài vào và các trương trình phòng thị trường đã lập , kế toán bộ phận này có nhiệm vụ tập hợp công nợ , đôn đốc phòng thị trường làm hoá đơn kịp thời đòi nợ. - Kế toán ngân hàng : Chuyên làm công việc giao dịch với ngân hàng , theo dõi tình hình luân chuyển tiền về tài khoản của công ty từ các tổ chức nợ , đồng thời thực hiện thanh toán với các đối tác thông qua ngân hàng bằng các hình thức : séc, chuyển khoản, uỷ nhiệm chi ... - Kế toán quỹ : Chuyên theo dõi các biến động về tài sản cố định của công ty. - Kế toán đại lý bán vé máy bay : Có nhiệm vụ theo dõi tình hình bán vé máy bay về số lượng cũng như doanh thu hoa hồng để xác định ra kết quả kinh doanh chung của công ty - Thủ quỹ : Làm nhiệm vụ thu và xuất quỹ theo các phiếu thu, phiếu chi đã được duyệt và ghi sổ quỹ. - Nhân viên thống kê : Làm công tác thống kê các tình hình hoạt động của công ty , giúp ban lãnh đạo nắm bắt được thực tế để từ đó có các chủ trương , biện pháp kịp thời ... 5)Đặc điểm tổ chức sổ sách kế toán tại công ty Du lịch là một ngành kinh doanh dịch vụ , do vậy nó có rất nhiều sự khác biệt so với các ngành sản xuất kinh doanh hàng hoá khác. Tuy nhiên , việc ghi chép sổ sổ sách kế toán tại công ty vẫn được thực hiện theo trình tự mà Bộ Tài Chính đã quy định . Hiện nay , công ty du lịch Việt Nam tại Hà Nội đang áp dụng hình thức ghi sổ kế toán là chứng từ ghi sổ. Với hình thức ghi sổ này , các sổ kế toán tổng hợp bao gồm : - Các chứng từ ghi sổ. - Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ - Sổ cái. Hiện nay, theo chế độ thuế VAT mới , việc hạch toán ghi chép chi phí , doanh thu tại công ty cũng được thực hiện theo đúng trình tự quy định. Hiện nay , phương pháp tính thuế mà công ty đang áp dụng là phương pháp khấu trừ với thuế suất 10% . Số thuế VAT Thuế VAT Thuế VAT phải nộp = đầu ra - đầu vào được trong kỳ trong kỳ khấu trừ II) Thực trạng hạch toán chi phí và một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí của công ty du lịch Việt Nam tại Hà Nội. 1) Hạch toán tập hợp chi phí . Quá trình tổ chức các hoạt động kinh doanh của công ty được thực hiện trực tiếp cho khách du lịch nhằm đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng của họ về du lịch. Để thực hiện được quá trình này công ty đã phải bỏ ra các chi phí bao gồm một phần lao động sống và lao động quá khứ được vật hoá trong công nghệ phục vụ khách. Chính do đặc điểm tổ chức hoạt động kinh doanh của mình nên công ty đã chọn đối tượng hạch toán chi phí và tính giá thành là khối lượng công tác phục vụ cho khách hàng đã hoàn thành điều đó có nghĩa là các chi phí phát sinh trong có liên quan trực tiếp đến loại dịch vụ nào sẽ được đưa vào chi phí bán hàng , quản lý của công ty. Để thuận tiện cho công tác quản lý và hạch toán chi phí , kế toán của công ty đã tiến hành phân loại chi phí kinh doanh theo yếu tố chi phí. Theo cách phân loại này , các chi phí dịch vụ của công ty bao gồm: - Chi phí tiền lương và các khoản trích theo lương ( Tính vào chi phí ). - Chi phí vận chuyển - Chi phí về các dịch vụ mua ngoài cho khách - Chi phí khấu hao TSCĐ - Chi phí mua nhiên liệu, điện , nước, điện thoại... - Chi phí tiếp khách - Chi phí đào tạo - Chi phí bằng tiền khác 1.1 Hạch toán chi phí trực tiếp. Chi phí trực tiếp tại công ty bao gồm toàn bộ các chi phí có liên quan trực tiếp đến việc thực hiện và hoàn thành các loại dịch vụ của công ty . Các khoản chi phí này thường được định mức cho từng loại dịch vụ cụ thể. Để tập hợp chi phí trực tiếp phát sinh, kế toán công ty sử dụng tài khoản 154 ''Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang'' . Tài khoản 154 được mở chi tiết cho từng lĩnh vực hoạt động và được chia thành các tiểu khoản có nội dung như sau: - TK 1541 chi phí trực tiếp của hoạt động kinh doanh lữ hành quốc tế. - TK 1542 chi phí trực tiếp của hoạt động kinh doanh vận chuyển. - TK 1543 chi phí trực tiếp của hoạt động kinh doanh du lịch nội địa và nước ngoài . Kế toán sử dụng tài khoản 154 để theo dõi và tập hợp các chi phí bằng tiền trực tiếp cho từng lĩnh vực hoạt động của công . + TK 1541 : Tài khoản này được sử dụng để tập hợp toàn bộ các chi phí trực tiếp liên quan đến khâu đón khách ở sân bay, bến cảng... tổ chức phục vụ theo yêu cầu của khách . Do việc bán các tour cho khách được thực hiện theo phương thức chọn gói nên các chi phí này bao gồm: Chi phí thuê đặt phòng khách sạn, mua vé thắng cảnh , thuê cộng tác viên , chi phí cho các hoạt động vui chơi , giải trí... + TK 1542 : Tài khoản này sẽ theo dõi và tập hợp toàn bộ các chi phí liên quan trực tiếp đến hoạt động vận chuyển, bao gồm : Chi phí mua nhiên liệu xăng , dầu, sửa chữa , chi phí thuê xe ngoài ... + TK 1543 : Việc tập hợp chi phí cho tài khoản này cũng tương tự như đối với tài khoản 1541 tuy nhiên , tài khoản chỉ theo dõi các chi phí trực tiếp của hoạt động kinh doanh du lịch nội địa và du lịch nước ngoài ( Phục vụ khách du lịch là người Việt Nam ) . Phần hạch toán tập hợp chi phí cho từng hoạt động cụ thể như sau : 1.1.1 Hạch toán tập hợp chi phí trực tiếp của hoạt động kinh doanh lữ hành . Đối với hoạt động kinh doanh lữ hành , do công ty thực hiện bán theo phương thức trọn gói nên chi phí trực tiếp bao gồm rất nhiều khoản mục , thậm chí còn gồm cả sản phẩm của các bộ phận khác trong công ty như : Bộ phận vận chuyển, đại lý vé máy bay... do vậy , việc hạch toán chi phí trực tiếp của bộ phận này được phân thành các trường hợp sau : - Trước khi tổ chức đoàn đi , công ty tạm ứng tiền trước cho hướng dẫn viên nhằm phục vụ cho các chi tiêu cần thiết phải thanh toán ngay khi đó kế toán ghi : Nợ TK 141 Tổng số tiền tạm ứng cho HDV trong công ty Nợ TK 1388 Tổng số tiền tạm ứng cho các cộng tác viên của công ty Có TK 111, 112 Tạm ứng bằng tiền mặt tiền gửi ngân hàng - Sau khi hoàn thành chuyến đi kế toán tập hợp các chi phí trực tiếp trong chuyến đi để ghi sổ theo bút toán : Nợ TK 154 (1541, 1543 ) Chi phí trực tiếp của hoạt động lữ hành Nợ TK 3331 Thuế VAT đầu vào Có TK 141, 1388 Trừ vào số tiền đã tạm ứng trước Có TK 111, 112 Đã trả bằng tiền mặt, chuyển khoản Có TK 331 Chưa trả người bán Có TK 511( 51132) Doanh thu dịch vụ vận chuyển của công ty Có TK 138 Vé máy bay lấy tại đại lý của công ty - Đối với các chuyến đi do các chi nhánh của công ty thực hiện thì cuối quý chi nhánh tập hợp số liệu gửi ra cho công ty . Khi đó kế toán ghi: Nợ TK 154 (1541, 1543) Tổng chi phí trực tiếp của chi nhánh trong quý Nợ TK 3331 Thuế VAT đầu vào Có TK 1368 Phải thu nội bộ 13681 Cho chi nhánh tại thành phố Hồ Chí Minh 13682 Cho chi nhánh tại thành phố Huế 1.1.2 Hạch toán tập hợp chi phí trực tiếp của hoạt động kinh doanh vận chuyển. Việc hạch toán chi phí cho hoạt động này tại công ty cũng tương tự như đối với hoạt động lữ hành . Các chi phí hàng tháng phát sinh cho hoạt động này cũng được tập hợp trên sổ Nhập biên nợ TK 1542 . Đến cuối tháng , các chi phí vận chuyển cũng được tập hợp lại theo tài khoản đối ứng giống mẫu trên. 1.1.3 Hạch toán tập hợp chi phí trực tiếp của hoạt động đại lý bán vé máy bay. Đối với hoạt động này , chi phí thực sự phát sinh khi công ty nhận vé từ hãng hàng không về . tuy nhiên , do đây là hoạt động đại lý cho nên các chi phí mua vé về được đưa qua tài khoản trung gian là TK 138 . Dựa trên các chứng từ ban đầu , kế toán phản ánh lượng vé nhập về theo giá giao đại lý trên sổ sách kế toán theo bút toán sau: Nợ TK 138 Giá vé nhận về ( chưa tính hoa hồng) Có TK 111, 112 Đã trả tiền cho hãng Có TK 331 Chưa trả tiền cho hãng 1.2 Hạch toán chi phí quản lý doanh nghiệp Chi phí quản lý doanh nghiệp là những chi phí nhằm phục vụ cho toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp . Tại công ty hiện nay , chi phí quản lý doanh nghiệp bao gồm các khoản sau : - Khấu hao, sửa chữa TSCĐ - Lương và các khoản trích theo lương của cán bộ nhân viên trong công ty. - Chi phí điện , điện thoại , nước . - Chi phí tiếp khách , hội nghị . - Chi phí về dịch vụ chuyển tiền của ngân hàng . - Chi phí đào tạo - Chi phí quảng cáo , hội chợ. - Các chi phí quản lý khác . Để theo dõi các chi phí quản lý của công ty phát sinh trong kỳ kế toán công ty sử dụng TK 642 '' Chi phí quản lý doanh nghiệp'' . Tài khoản này được mở tổng hợp cho toàn công ty , không phân bổ hoặc theo dõi riêng cho từng hoạt động nào. Phần hạch toán cụ thể như sau: - Đối với khấu hao TSCĐ , việc xác dịnh mức khấu hao nhà cửa, trang thiết bị của công ty cho từng quý được kế toán TSCĐ theo dõi tính toánvà tổng hợp theo tỷ lệ khấu hao của từng loại : Nguyên giá * Tỷ lệ khấu hao ( Năm) Mức khấu hao/ quý = ----------------------------------------------- 4 - Sau khi tính được mức khấu hao trong quý , kế toán ghi sổ theo bút toán : Nợ TK 642 Có TK 214 Tổng mức khấu hao trong quý - Khi tập hợp để tính ra tiền lương của toàn bộ , nhân viên trong công ty , kế toán đã phản ánh các chi phí này vào TK 642 theo bút toán sau: Nợ TK 642 Có TK 334 Tổng số tiền lương phải trả - Các khoản trích theo lương : BHXH, BHYT,KPCĐ được tính toán theo tỷ lệ quy định, sau đó được ghi theo bút toán : Nợ TK 642 Có TK 338 Phần trích theo lương được tính vào chi phí 3382 KPCĐ 3383 BHYT 3384 BHXH - Đối với các khoản chi phí khác như : Tiếp khách , trả tiền điện thoại , điên , nước ,phí đào tạo, phí dịch vụ chuyển tiền ,chi phí quảng cáo ...đã thanh toán hoặc chưa thanh toán khi phát sinh kế toán ghi : Nợ TK 642 Nợ TK 3331 Thuế VAT đầu vào Có TK 111, 112 Đã thanh toán bằng tiền mặt , chuyển khoản Có TK 331 Chưa thanh toán cho người bán 2) Một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí tại công ty du lịch Việt Nam - Hà Nội 2.1 Nhận xét về công tác hạch toán chi phí của công ty 2.1.1 Nhận xét chung: Là một trong những đơn vị ra đời sớm trong ngành du lịch Việt Nam nên công ty du lịch Việt Nam tại Hà Nội đã luôn khẳng định được vị trí của mình trên thị trường du lịch đặc biệt là thi trương quốc tế . Doanh thu và thu nhập của công ty ngày một tăng , đời sống cán bộ công nhân viên dần được cải thiện . Có được kết quả đó trước hết là do những thành công nhất định của công ty trong tổ chức quản lý kinh doanh đồng thời công ty đã cố gắng và kiên trì tiến hành nhiều đổi mới phương thức kinh doanh , hoàn thiện hệ thống thông tin trong quản lý ( Đặc biệt là hệ thống kế toán doanh nghiệp) , các bộ phận có sự phối hợp chặt chẽ cũng như hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình kinh doanh . 2.1.1.1 Về tổ chức bộ máy kế toán Bộ máy kế toán của công ty còn quá cồng kềnh , tuy nhiên đã có sự chuyên môn hoá , những người được phân công thực hiện một phần hành kế toán khác nhau , làm tăng hiệu quả công việc và phù hợp với chế độ quy định . Tổ chức bố trí hợp lý cán bộ kế toán phù hợp với khả năng nguyện vọng của từng người làm cho mọi người yên tâm với công việc của mình và thích ứng với công việc được giao. 2.1.1.2 Về hình thức tổ chức công tác kế toán. Hiện nay công ty áp dụng loại hình tổ chức công tác kế toán vừa tập trung vừa phân tán . Nhờ đó , công tác kế toán đã nắm bắt được nhanh chóng toàn bộ các thông tin cần thiết . Trên cơ sở đó để kiểm tra , đánh giá , chỉ đạo một cách kịp thời hoạt động của toàn công ty, kiểm tra việc sử dụng thông tin kế toán được tiến hành kịp thời , chặt chẽ , tạo điều kiện cho việc nâng cao trình độ nghề nghiệp của nhân viên kế toán . 2.1.2 Nhận xét cụ thể về công tác hạch toán chi phí tại công ty du lịch Nhìn chung phương pháp hạch toán chi phí của công ty rất thống nhất thuận lợi cho việc tập hợp chi phí cũng như tính giá thành , doanh thu , xác định kết quả kinh doanh. Quá trình tổ chức các hoạt động kinh doanh của công ty được thực hiệ trực tiếp cho khách hàng nhằm đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng của họ về du lịch . Để thực hiện được quá trình này công ty phải bỏ ra các chi phí bao gồm một phần lao động sống và lao động quă khứ được vật hoá trong công nghệ phục vụ khách. Chính do đặc điểm tổ chức hoạt động kinh doanh của mình nên công ty đã chọn đối tượng hạch toán chi phí và tính giá thành là khối lượng công tác phục vụ cho khách hàng đã hoàn thành điều đó có nghĩa là các chi phí phát sinh trong có liên quan trực tiếp đến loại dịch vụ nào sẽ được tập hợp riêng cho loại dịch vụ đó , các chi phí chung còn lại được đưa vào chi phí bán hàng , quản lý nói chung là đáp ứng được yêu cầu hạch toán và quản lý của doanh nghiệp . Nhưng việc hạch toán chi phí trực tiếp và chi phí quản lý còn chồng chéo . 2.1.2.1 Về hạch toán chi phí trực tiếp Để hạch toán chi phí trực tiếp của hoạt động kinh doanh, kế toán công ty sử dụng tài khoản 154 ''Chi phí kinh doanh trực tiếp '' . Việc sử dụng tài khoản này theo quy định riêng của công ty thay cho việc sử dụng các tài khoản ( TK621, 622,627 ) theo chế độ kế toán quy định nhằm mục đích mở ít TK tập hợp chi phí trực tiếp và tính toán được chi phí trực tiếp một cách nhanh chóng . Tuy nhiên , việc tổ chức quá trình hạch toán chí phí trực tiếp như vậy là không đúng với chế độ kế toán đã qui định . Do vậy sẽ dẫn đến việc tổng hơp chi phí còn mang tính chung chung , không thấy được tỷ lệ của từng loại chí phí bỏ ra trong giá thành của dịch vụ tiêu thụ - Đặc biệt là hoạt động kinh doanh lữ hành , lương phải trả cho hướng dẫn viên của công ty được hạch toán toàn bộ vào TK642 "chi phí quản lý doanh nghiệp " . trong khi chỉ có chi phí trả cho việc cho thuê HDV là cộng tác viên mới được tập hợp vào TK 154 '' Chi phí trực tiếp '' như vậy trong tài khoản 154 đã bị mất một phần chi phí trực tiếp của việc trả lương cho HDV. Sở dĩ như vậy là vì công ty đã chọn đối tượng hạch toán là khối lượng công tác phục vụ đã hoàn thành, trong mỗi loại công tác phục vụ này ( Kinh doanh lữ hành quốc tế , kinh doanh vận chuyển , kinh doanh lữ hành nội địa) là các dịch vụ chọn gói và bao gồm rất nhiều các loại dịch vụ như dịch vụ hướng dẫn , dịch vụ vận chuyển... do đó không tránh khỏi việc hạch toán chồng chéo . Mặt khác cũng có thể do quan niệm sai của công ty cho rằng HDV là lực lượng hành chính sự nghiệp nên lương HDV của công ty được hạch toán vào TK 642 '' Chi phí quản lý'' còn cộng tác viên hướng dẫn là lực lượng lao động không thường xuyên của công ty nên được hạch toán vào TK154 ( 1541,1543) . Với đặc điểm của loại hình doanh nghiệp du lịch thì giá thành trùng với giá vốn nên khi TK154 bị giảm do bỏ ngoài lương của HDV công ty dẫn đến TK632 giảm dẫn đến TK53112 giảm .Vì vậy đã phản ánh không chính xác kết quả hoạt động của công ty. Trong cơ chế thị trường hạch toán kinh doanh độc lập , việc hạch toán không chính xác doanh thu nên gây nguy hiểm đặc biệt khi công ty làm ăn không có lãi . Việc loại bỏ các tài khoản 621, 622, 627 trong quá trình hạch toán chi phí trực tiếp theo quy định của chế độ đã ảnh hưởng đến nội dung báo cáo kết quả kinh doanh. Trong TK1541 ''Chi phí hoạt động kinh doanh lữ hành quốc tế '' , TK 1543 ''Chi phí hoạt động kinh doanh lữ hành nội địa'' bao gồm cả chi phí vận chuyển của chương trình dulịch chọn gói đó. Nhưng khi tính giá thành kế toán công ty lại tổng hợp cả chi phí trực tiếp TK1542 ''Chi phí vận chuyển'' vào . Do đó trong giá thành sẽ có một phần chi phí vận chuyển bị trùng của TK1541, 1543 . Như vậy, do việc sử dụng các TK chi phí trực tiếp riêng của công ty đã làm đội giá thanh nên 2.1.2.2 Về chi phí quản lý công ty . Kế toán công ty sử dụng TK642 để phản ánh chi phí quản lý theo đúng quy định của chế độ kế toán . Tuy nhiên , nội dung của một số khoản chi phí được tập hợp trên tài khoản này cần được xem xét lại cụ thể là : - Đối với hạch toán tiền lương và các khoản trích theo lương : Toàn bộ tiền lương và các khoản trích theo lương trả cho cán bộ , nhân viên trong công ty đều được kế toán tập hợp vào TK 642 '' Chi phí quản lý doanh nghiệp'' . Việc hạch toán như vậy hoàn toàn không phù hợp với chế độ quy định , bởi lẽ sẽ không tách được chi phí nhân công trực tiếp cho từng bộ phận . Từ đó, làm cho các số liệu báo cáo kết quả kinh doanh mất chính xác : Giá vốn dịch vụ bán ra sẽ nhỏ hơn so với thực tế còn chi phí quản lý doanh nghiệp lại tăng lên . Chính vì việc tập hợp các chi phí trực tiếp bị mất chính xác đã làm cho kế toán rất khó xác định được hiệu quả của từng lĩnh vực hoạt động. Có thể có những bộ phận nếu được hạch toán một cách đầy đủ các chi phí trực tiếp hiệu quả kinh doanh của hoạt động đó sẽ không cao thậm chí lỗ . Nhưng nếu hạch toán như tại công ty hiện nay thì hoạt động kinh doanh đó vẫn có thể có lãi. Trong TK642 có lương và các khoản trích theo lương của HDV là chưa chính xác bởi vì do mô hình tổ chức của công ty có bộ phận điều hành hướng dẫn nên lương và các khoản trích theo lương của HDV bao gồm hai phần : Lương và các khoản trích theo lương của cán bộ điều hành hướng dẫn , lương và các khoản trích theo lưong của nhân viên trực tiếp hướng dẫn . Do đó nên chăng phần lương của cán bộ điều hành hướng dẫn được hạch toán vào TK642 còn của HDV trực tiếp hướng dẫn được hạch toán vào TK chi phí nhân công trực trực tiếp. - Đối với các chi phí quản lý khác : + Về chi phí khấu hao : Hiện nay, công ty đã hạch toán toàn bộ chi phí khấu hao trong đơn vị vào TK642 , việc hạch toán như vậy là chưa thật chính xác . Chẳng hạn như tại bộ phận kinh doanh vận chuyển ,các chi phí khấu hao và sửa chữa xe không thể đưa cả vào chi phí quản lý mà cần được hạch toán vào chi phí trực tiếp cho hoạt động này . + Các chi phí khác còn lại như : Chi phí đào tạo , chi phí điện nước , điện thoại, chi phí tiếp khách...được kế toán công ty hạch toán vào TK642 là rất phu hợp , nhưng ngược lại các chi phí cho việc quảng cáo , tham gia hội chợ , kế toán công ty cũng lại tập hợp vào TK642 . Việc phản ánh như vậy là không phù hợp nội dung TK642. 2.2 Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí kinh doanh tại công ty du lịch Việt Nam - Hà Nội . Qua việc tìm hiểu công tác hạch toán chi phí có thể nhận thấy bên cạnh những mặt mạnh đạt được vẫn còn tồn tại một số yếu kém tại công ty . Trên quan điểm những mặt mạnh cần được phát huy , yếu kém cần có biện pháp khắc phục hạn chế để giải quyết mọi vấn đề liên quan . Một yêu cầu quan trọng trong hạch toán chi phí kinh doanh dịch vụ là tính đủ chi phí , tính đúng doanh thu , từ đó đảm bảo cung cấp những thông tin kế toán nhanh , chính xác , tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý trong việc ra quyết định về vấn đề sản xuất và tiêu thụ các dịch vụ của công ty . Đây là yêu cầu mà bất cứ doanh nghiệp nào cũng cần phải quan tâm . Do vậy đòi hỏi doanh nghiệp nhìn nhận được vai trò và vị trí của hạch toán chi phí . Trên cơ sở đó đề ra các biện pháp nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí kinh doanh . Qua việc tìm hiểu công tác hạch toán kế toán về chi phí tại công ty du lịch Việt Nam - Hà Nội . Em xin mạnh dạn đề xuất một vài ý kiến đóng góp nhằm hoàn thiện công tác hạch toán chi phí của công ty như sau . 2.2.1 Kiến nghị 1 Công ty cần hạch toán chi phí trực tiếp một cách chi tiết theo từng khoản mục để từ đó xác định được tỷ lệ của từng loại chi phí trong giá thành dịch vụ. Do vậy , công ty nên bổ sung thêm các tài khoản chi phí và áp dụng một phương pháp hạch toán chi phí kinh doanh cho phù hợp. Như nhận xét trên đây về cách hạch toán chi phí trực tiếp hiên nay của công ty, công ty cần phải sửa đổi lại cách hạch toán chi phí trực tiếp . Mặc dù so với các đơn vị kinh doanh khác , các đơn vị kinh doanh ngành du lịch có những đặc điểm riêng biệt của mình trong quá trình cung ứng các sản phẩm dịch vụ du lịch, nhưng công tác hạch toán chi phí trực tiếp tại các đơn vị này cũng cần phải tôn trọng các quy định của chế độ kế toán hiện hành . ở công ty du lịch Việt Nam - Hà Nội , sản phẩm làm ra chủ yếu là những dịch vụ mang tính chất đơn thuần nên trong các chi phí trực tiếp phát sinh hầu như không có chi phí nguyên vật liệu . Tuy nhiên các chi phí trực tiếp phát sinh cũng cần được phản ánh đúng trên TK622, TK627 ( Chi tiết cho từng loại hình kinh doanh ) sau đó tổng hợp trên tài khoản 154 , cuối kỳ xác định ra giá vốn trên TK632 để kết chuyển sang TK 911 ''xác định kết quả kinh doanh''. Các TK 622, TK627 ,TK154 ,TK632 cần được mở chi tiết theo từng loại hình hoạt động của công ty .Nội dung cụ thể của các tài khoản này như sau: - TK 622 '' Chi phí nhân công trực tiếp '' +TK 6221 : Cho bộ phận kinh doanh lữ hành quốc tế. + TK 6222: Cho bộ phận kinh doanh vận chuyển . + TK 6223 : Cho bộ phận kinh doanh lữ hành nội địa và đi nước ngoài . - TK 627 '' Chi phí chung trực tiếp '' ( Bao gồm toàn bộ các chi phí kinh doanh trực tiếp còn lại ) + TK 6271 : Cho bộ phận kinh doanh lữ hành quốc tế + TK6273 : Cho bộ phận kinh doanh du lịch nội địa và nước ngoài - TK 154 ''Chi phí kinh doanh dở dang'' + TK1541 : Cho bộ phận kinh doanh lữ hành quốc tế + TK 1542 : Cho bộ phận kinh doanh vận chuyển. + TK1543 : Cho bộ phận kinh doanh du lịch nội địa và nước ngoài . - TK 632 '' Giá vốn hàng bán'' +TK 6321 : Cho bộ phận kinh doanh lữ hành quốc tế + TK 6322 : Cho bộ phận kinh doanh vận chuyển + TK6323 : Cho bộ phận kinh doanh du lịch nội địa và nước ngoài. Hiện nay có một số khoản chi có thể tách riêng cho từng bộ phận của công ty : Chi phí khấu hao, dịch vụ mua ngoài ... phục vụ trực tiếp cho hoạt động kinh doanh của bộ phận nhưng lại được kế toán tổng hợp tất cả vào TK 642 ''Chi phí quản lý doanh nghiệp''. Vì vậy, kế toán cần dựa vào các tiêu thức phân bổ cho phù hợp để lập bảng kê tập hợp và phân bổ chi phí chung. 2.2.2 Kiến nghị 2. Trong quá trình tập hợp chi phí quản lý , kế toán công ty cần hạch toán một cách chính xác các khoản chi phí phát sinh . Như đã đề cập ở phần trước , chi phí quản lý doanh nghiệp của công ty hiện nay được tập hợp chưa đúng với chế độ , cụ thể là : - Các khoản trích trước khấu hao , sửa chữa TSCĐ của từng bộ phận kinh doanh trực tiếp cần phải được hạch toán vào TK tập hợp chi phí kinh doanh trực tiếp cho từng bộ phận đó ( TK627 - chi tiết theo bộ phận kinh doanh) . Chẳng hạn như khấu hao , chi phí sửa chữa xe cho bộ phận vận chuyển cần được tập hợp vào TK6272. Trên TK 642 chỉ tập hợp phần chi phí trích trước khấu hao , sửa chữa TSCĐ của bộ phận quản lý chung toàn doanh nghiệp . - Đối với lương và các khoản trích theo lương tính vào chi phí của cán bộ nhân viên trong công ty kế toán cần được tách riêng như sau : + Lương và các khoản trích theo lương của nhân viên tham gia trực tiếp vào hoạt động kinh doanh của bộ phận nào cần được hạch toán vào chi phí nhân công trực tiếp của bộ phận đó ( TK622- chi tiết theo bộ phận kinh doanh) + Lương trả cho cộng tác viên bên ngoài sẽ được tập hợp vào TK627 - chi tiết cho bộ phận. + Lương và các khoản trích trả cho cán bộ , nhân vien trong bộ máy quản lý của công ty mới được tập hợp vào TK642 ''Chi phí quản lý doanh nghiệp''. - Đối với các chi phí cho quảng cáo , tham gia hội chợ phát sinh kế toán cần mở TK641 ''Chi phí bán hàng '' để tập hợp các chi phí đó . Như vậy toàn bộ chi phí quản lý doanh nghiệp sẽ bao gồm: - Lương và các khoản trích theo lương ( Tính vào chi phí) trả cho cán bộ nhân viên quản lý trong công ty. - Khấu hao , sửa chữa TSCĐ của bộ phận quản lý trong công ty - Chi phí tiếp khách hội nghị - Chi phí dịch vụ mua ngoài phục vụ cho công tác quản lý . - Các chi phí quản lý khác: Phí chuyển tiền , hỗ trợ các tổ chức khác...