Đề tài Thực trạng về công tác kế toán nguyên vật liệu trong các doanh nghiệp hiện nay và một số ý kiến đề xuất

Lêi nãi ®Çu H­íng tíi mét t­¬ng lai t­¬i ®Ñp, mét sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña c¶ nh©n lo¹i. B­íc vµo thÕ kû 21, xu h­íng chung cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµ sù quèc tÕ ho¸ hîp t¸c ho¸ vÒ mäi mÆt gi÷a c¸c quèc gia. Kinh tÕ lµ nhÞp cÇu nèi liÒn c¸c quèc gia ngµy cµng xÝch l¹i gÇn nhau h¬n. NÒn kinh tÕ ngµy cµng ®­îc quèc tÕ ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ bao nhiªu th× sù c¹nh tranh gi÷a c¸c quèc gia cµng trë nªn m¹nh mÏ bÊy nhiªu. Khi ®ã thÞ tr­êng c¹nh tranh tù do ®· thóc ®Èy sù ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt cña c¸c quèc gia. V× vËy ®Ó cïng hoµ nhËp vµ c¹nh tranh víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi chung ®ßi hái nhµ n­íc ta ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn toµn diÖn, v÷ng ch¾c vµ mét hÖ thèng h¹ch to¸n kÕ to¸n hoµn thiÖn C¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn nay ®ßi hái nhµ n­íc XHCN ph¶i thùc hiÖn, ph¶i sö dông kÕ to¸n lµ c«ng cô ®Æc biÖt quan träng trong viÖc qu¶n lý nÒn kinh tÕ. Trong ®ã, H¹ch to¸n kÕ to¸n NVL (nguyªn vËt liÖu ) lµ mét bé phËn cÊu thµnh cña c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh cã vai trß tÝch cùc trong viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ cña doanh nghiÖp. V× thÕ viÖc hoµn thiÖn c«ngt¸c kÕ to¸n trong ®ã hoµn thiÖn kÕ to¸n NVL lµ c«ng viÖc hÕt søc quan träng vµ cÇn thiÕt ®èi víi mçi doanh nghiÖp hiÖn nay.C«ng viÖc nµy gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc tÝnh vµ tËp hîp chi phÝ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp Tõ ®ã ®Æt ra nhiÖm vô hÕt søc to lín ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n cña doanh nghiÖp lµ ph¶i hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n NVL .V× ®©y lµ xuÊt ph¸t ®iÓm quan träng gióp cho viÖc ®iÒu hµnh, qu¶n lÝ , tæ chøc ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh mét c¸ch khoa häc mang tÝnh kinh tÕ cao. T¹o ®µ ph¸t triÓn cho qu¸ tr×nh CNH-H§H ®Êt n­íc.Tõ ®©y cã thÓ nãi vÊn ®Ò nµy kh«ng chØ cÇn ®­îc nghiªn cøu d­íi gãc ®é doanh nghiÖp mµ cÇn ph¶i ®­îc nghiªn cøu ë tÇm vÜ m« cña Nhµ n­íc. ChÝnh v× vËy mµ chuyªn ®Ò tËp trung ®i s©u vµo vÊn ®Ò hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n NVLë c¸c néi dung chÝnh sau: PhÇn I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n NVL trong c¸c doanh nghiÖp PhÇn II : Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n NVL trong c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt. KÕt luËn PhÇn I Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n NVL trong c¸c doanh nghiÖp Ch­¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n NVL I.Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm vµ nhiÖm vô cña kÕ to¸n NVL: 1.kh¸i niÖm NVL: NVL ®­îc sö dông trong c¸c ®¬n vÞ ho¹t ®éng s¶n xuÊt lµ nh÷ng ®èi t­îng lao ®éng d­íi d¹ng hiÖn vËt, NVL tham gia cÊu thµnh vµo thùc thÓ vËt chÊt cña s¶n phÈm vµ nã lµ mét bé phËn chi phÝ cña s¶n xuÊt th­êng chiÕm mét tû träng trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. 2.§Æc ®iÓm NVL: Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm míi, NVL chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt, chóng bÞ ao mßn toµn bé vµ thay ®æi vÒ h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu ®Ó cÊu thµnh thùc thÓ cña s¶n phÈm. VÒ mÆt gi¸ trÞ, NVL chuyÓn dÞch toµn bé mét lÇn gi¸ trÞ vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm míi t¹o ra. NVL ®­îc sö dông th­êng xuyªn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Do vËy nã ®ßi hoi­ ph¶i ®­îc tæ chøc cung øng dù tr÷ ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu s¶n xuÊt th­êng xuyªn NVL th­êng chiÕm mét tû träng lín trong tµi sanr l­u ®éng. §ß hái ph¶i qu¶n lý chóng chÆt chÏ tr¸nh g©y l·ng phÝ vÒ NVL Lµ mét trong nh÷ng chi phÝ quan träng chiÕm mét tû träng rÊt lín trong tæng chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Do ®ã ®ßi hái ph¶i cã ph­¬ng ph¸p thÝch hîp ®Ó tiÕt kiÖm NVL trong s¶n xuÊt ®Ó h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm. 3.NhiÖm vô cña kÕ to¸n NVL §Ó ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý vµ h¹ch to¸n NVL kÕ to¸n ph¶i thùc hiÖn nhiÖm vô sau: Ph¶i tæ chøc ph©n lo¹i ®¸nh gi¸ NVL phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c, c¸c yªu cÇu qu¶n lý cña nhµ n­íc vµ cña tõng doanh nghiÖp Ph¶i tæ chøc chøng tõ sæ s¸ch tµi kho¶n kÕ to¸n phï hîp víi ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho cña doanh nghiÖp nh»m ®Ó ghi chÐp ph©n lo¹i tæng hîp sè liÖu vÒ t×nh h×nh hiÖn cã vµ sù biÕn ®éng t©­ng gi¶m vÒ NVL trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Vµ cung cÊp sè liÖu kÞp thêi phôc vô cho viÖc tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. Thùc hiÖn viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch mua vµo, t×nh h×nh thanh to¸n víi ng­êi cung cÊp, t×nh h×nh sö dông NVL trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. II .Ph©n lo¹i NVL §Ó phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i sö dông nhiÒu lo¹i NVL kh¸c nhau, chóng cã vai trß, c«ng dông, tÝnh chÊt lý ho¸ rÊt kh¸c nhau vµ biÕn ®éng liªn tôc hµng ngµy trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Nh»m tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n NVL, b¶o ®¶m sö dông cã hiÖu qu¶ NVL trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ph©n lo¹i NVL. Tuú thuéc vµo néi dung kinh tÕ vµ chøc n¨ng cña NVL trong s¶n xuÊt mµ NVL trong doanh nghiÖp cã sù ph©n chia thµnh c¸c lo¹i kh¸c nhau. Nh×n chung trong c¸c doanh nghiÖp NVL ®­îc chia thµnh nh÷ng lo¹i sau: 1.NVL chÝnh: Lµ ®èi t­îng lao ®éng chñ yÕu trong doanh nghiÖp lµ c¬ së vËt chÊt chñ yÕu h×nh thµnh nªn thùc thÓ cña s¶n phÈm míi VÝ dô: S¾t thÐp trong c«ng nghiÖp c¬ khÝ, b«ng trong c«ng nghiÖp kÐo sîi, h¹t gièng, ph©n bãn trong n«ng nghiÖp. B¸n thµnh phÈm mua ngoµi còng ph¶n ¸nh vµo NVL chÝnh nh­: bµn ®¹p, khung xe ®¹p .. trong c«ng nghÖ l¾p r¸p xe ®¹p, vËt kÕt cÊu trong x©y dùng c¬ b¶n. 2.NVL phô: Lµ nh÷ng vËt liÖu chØ cã t¸c dông phô trî thong s¶n xuÊt, ®­îc sö dông kÕt hîp víi v©t liÖu chÝnh ®Ó lµm thay ®æi mµu s¾c, h×nh d¸ng, mïi vÞ hoÆc dïng ®Ó b¶o qu¶n, phôc vô ho¹t ®éng cña c¸c t­ liÖu lao ®éng hay phôc vô cho lao ®«ng cña c«ng nh©n viªn nh­ (dÇu nhên, hå keo, thuèc nhuém, thuèc tÈy, thuèc chèng rØ, h­¬ng liÖu, xµ phßng, giÎ lau, thuèc kÝch thÝch sinh tr­ëng ch¨n nu«i hay trång trät trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp..) 3.Nhiªn liÖu: Lµ nh÷ng thø dïng ®Ó cung cÊp nhiÖt l­¬ng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh­: X¨ng, dÇu, h¬i ®èt, chÊt khÝ, than, cñi.. 4.Phô tïng thay thÕ: Lµ nh÷ng chi tiÕt dïng ®Ó söa ch÷a vµ thay thÕ cho m¸y mãc thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i.. VÝ dô: Vßng bi, vßng ®Öm, x¨m lèp.. 5.PhÕ liÖu: Lµ c¸c lo¹i vËt liÖu thu ®­îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ nã ®· mÊt hÕt hoÆc phÇn lín gi¸ trÞ sö dông ban ®Çu nh­: S¾t, thÐp vôn, gç vôn, v¶i vôn, g¹ch vì, ngãi vì, ph«i bµo .. Trªn thùc tÕ viÖc s¾p xÕp NVL theo tõng lo¹i nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn lµ c¨n cø vµo c«ng dông chñ yÕu cña NVL ,ë tõng ®¬n vÞ cô thÓ bëi v× cã thø NVL ë ®¬n vÞ nµy lµ NVL chÝnh nh­ng ë ®¬n vÞ kh¸c l¹i lµ NVL phô….. III-§¸nh Gi¸ NVL: §¸nh gi¸ NVL lµ biÓu hiÖn b»ng th­íc ®o gi¸ trÞ lµ tiÒn tÖ theo mét nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh nh»m b¶o ®¶m yªu cÇu ch©n thùc vµ thèng nhÊt .Trong h¹ch to¸n NVL ph¶i ®­îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ (gi¸ gèc). NÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp th× trong gi¸ thµnh cña NVL bao gåm c¶ thuÕ GTGT. Cßn nÕu doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ th× gi¸ thùc tÕ cña NVL kh«ng cã thuÕ GTGT. A.Gi¸ thùc tÕ cña NVL nhËp kho: 1.Gi¸ thùc tÕ cña NVL mua ngoµi: Bao gåm gi¸ mua ghi trªn ho¸ ®¬n cña ng­êi b¸n c«ng thuÕ nhËp khÈu (nÕu cã) c«ng chi phÝ thu mua thùc tÕ ( chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, chi phÝ cña nh©n viªn thu mua, chi phÝ cña bé phËn thu mua, cña bé phËn thu mua ®éc lËp, chi phÝ thuª kho, b·i, b¹t, tiÒn ph¹t l­u kho, l­u hµng) trõ c¸c kho¶n chiÕt khÊu, gi¶m gi¸ hµng mua ®­îc h­ëng. 2.Gi¸ NVL tù chÕ biÕn, tù s¶n xuÊt: Lµ gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt chÕ biÕn céng chi phÝ chÕ biÕn. 3.Gi¸ NVL thuª ngoµi gia c«ng chÕ biÕn: Lµ gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt kho chÕ biÕn céng tiÒn thuª chÕ biÕn ph¶i tr¶ c«ng chi phÝ v©n chuyÓn bèc dì 4.Gi¸ cña NVL (thùc tÕ)c¸c ®¬n vÞ gãp vèn liªn doanh: Lµ gi¸ tho¶ thuËn do c¸c bªn tham gia liªn doanh x¸c ®Þnh. 5.Gi¸ thùc tÕ cña NVL ®­îc biÕu tÆng: Lµ gi¸ thùc tÕ theo gi¸ thÞ tr­êng t¹i thêi ®iÓm ®ã. 6.Gi¸ cña NVL lµ phÕ liÖu: Lµ gi¸ ­íc tÝnh thùc tÕ mµ cã thÓ sö dông®­îc hoÆc b¸n ra ®­îc thi tr­êng chÊp nhËn. B-Gi¸ NVL xuÊt dïng trong kú: Tuú theo c¸c ho¹t ®éng, ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh yªu cÇu qu¶n lÝ vµ h¹ch to¸n ,tr×nh ®é nghiÖp vô cña kÕ to¸n tr­ëng ®Ó vËn dông mét trong c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ NVL sau ®©y: 1.Ph­¬ng ph¸p ®¬n gi¸ b×nh qu©n : (gåm 3 c¸ch tÝnh kh¸c nhau) 1.1. Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n c¶ kú dù tr÷ : = = + C¸ch tÝnh nµy ®¬n gi¶n dÔ lµm nh­ng ®é chÝnh x¸c kh«ng cao, c«ng viÖc tÝnh to¸n dån vµo tÝnh to¸n do ®ã ¶nh h­ëng ®Õn thêi gian lËp b¸o c¸o. 1.2. GÝa ®¬n vÞ b×nh qu©n cuèi kú tr­íc (gi¸ b×nh qu©n tån ®Çu kú) = = x C¸ch tÝnh nµy ®¬n gi¶n ph¶n ¸nh kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng cña NVL trong kú nh­ng kh«ng chÝnh x¸c lµ v× kh«ng tÝnh ®­îc sù biÕn ®éng gi¸ c¶ trong kú cña gi¸ NVL. 1.3. Gi¸ ®¬n vÞ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp = = x Ph­¬ng ph¸p nµy kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm cña 2 ph­¬ng ph¸p trªn võa lµ chÝnh x¸c võa cËp nhËt tuy nhiªn còng cã nh­îc ®iÓm tèn nhiÒu c«ng søc mµ ph¶i tÝnh to¸n nhiÒu lÇn. 2.Ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc : Theo ph­¬ng ph¸p nµy sè vËt liÖu nhËp tr­íc th× xuÊt tr­íc , xuÊt hÕt sè nhËp tr­íc råi míi ®Õn sè nhËp sau theo gi¸ thùc tÕ cña sè hµng xuÊt do ®ã ph­¬ng ph¸p nµy th× ghi tån kho cuèi kú lµ gi¸ thùc tÕ cña sè mua vµo sau cïng . Cho nªn ph­¬ng ph¸p nay chØ thÝch hîp víi tr­êng hîp gi¸ c¶ æn ®Þnh vµ cã xu h­íng gi¶m. Doanh nghiÖp cã Ýt danh ®iÓm vËt liÖu sè lÇn nhËp trong k× kh«ng nhiÒu vµ còng thÝch hîp cho nh­ng thø vËt liÖu quy ®Þnh thêi h¹n b¶o qu¶n nh­ (ho¸ chÊt thùc phÈm). 3.Ph­¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr­íc : : Theo ph­¬ng ph¸p nµy nh÷ng vËt liÖu mua vµo sau cïng sÏ ®­îc xuÊt tr­íc tiªn vµ trÞ gi¸ vèn cña vËt liÖu mua vµo ®­îc tÝnh cho c¸i trÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng ng­îc l¹i víi ph­¬ng ph¸p nhËp tr­íc xuÊt tr­íc . Ph­¬ng ph¸p nµy lµm cho chi phÝ cña NVL phï hîp víi hiÖn hµnh, s¸t víi chi phÝ bá ra cña lÇn mua gÇn nhÊt do ®ã nã vËn dông thÝch hîp trong tr­êng hîp gi¸ c¶ lu«n lu«n t¨ng ®ét biÕn vµ tr­êng hîp l¹m ph¸t b¶o ®¶m thùc hiÖn ®­îc nguyªn t¾c thËn träng . 4.Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp:( gi¸ thùc tÕ ®Ých danh): Theo ph­¬ng ph¸p nµy toµn bé NVL ®­îc x¸c ®Þnh theo ®¬n chiÕc hoÆc tõng l« hµng vµ theo gi¸ trÞ ®­îc gi÷ nguyªn tõ lóc nhËp vµo cho ®Õn lóc xuÊt dïng NVL nµo th× tÝnh theo gi¸ NVL ®ã. Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi nh÷ng doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn riªng ®Ó b¶o qu¶n theo tõng l« hµng ®· nhËp kho vµ c¸c lo¹i NVL th­êng cã gi¸ trÞ cao. 5. Ph­¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n:(Ph­ong ph¸p hÖ sè gi¸): Theo ph­¬ng ph¸p nµy toµn bé NVL biÕn ®éng hµng ngµy ®­îc tÝnh theo gi¸ h¹ch to¸n.Gi¸ h¹ch to¸n lµ lo¹i gi¸ æn ®Þnh trong k× cã thÓ sö dông gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ cuèi k× tr­íc vµ ®­îc sö dông thèng nhÊt trong k× h¹ch to¸n. Khi dïng gi¸ h¹ch to¸n th× cuèi k× kÕ to¸n ph¶i ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n sang gi¸ thùc tÕ. Th­êng dïng c«ng thøc: = x + = + HÖ sè gi¸ cã thÓ tÝnh theo tõng lo¹i, tõng nhãm, tõng thø NVL. Tuú thuéc vµo tr×nh ®é cña kÕ to¸n. Tõ ®ã tÝnh ra gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt dïng trong kú: = x HÖ sè gi¸ NVL Ch­¬ng II: KÕ to¸n tæng hîp NVL I-H¹ch t×nh h×nh biÕn ®éng NVL theo ph­¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho kª khai th­êng xuyªn: A- §Æc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p : -Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp cã qui m« lín s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng mÆt hµng gi¸ trÞ cao, sö dông c¸c lo¹i NVL ®¾t tiÒn, viÖc b¶o qu¶n vµ theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt NVL hµng ngµy mét c¸ch thuËn lîi. Theo ph­¬ng ph¸p nµy t×nh h×nh nhËp xuÊt vµ tån kho NVL ®­îc ghi chÐp ph¶n ¸nh hµng ngµy theo tõng lÇn ph¸t sinh trªn TK152 -¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p : ph¶n ¸nh kÞp thêi chÝnh x¸c t×nh h×nh nhËp xuÊt vµ tån kho NVL theo tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cung cÊp kÞp thêi c¸c chØ tiªu kinh tÕ cÇn thiÕt phôc vô cho nhu cÇu qu¶n lÝ, t¨ng c­êng qu¶n lý NVL -Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p : c«ng viÖc ghi chÐp nhiÒu lµm tÝnh phøc t¹p cña c«ng t¸c kÕ to¸n B-Tr×nh tù kÕ to¸n nhËp xuÊt NVL 1)KÕ to¸n tæng hîp nhËp NVL KÕ to¸n t¨ng NVL ®èi víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ tÊt c¶ c¸c tr­êng hîp mua vµo ®Òu ph¶i cã chøng tõ ho¸ ®¬n GTGT vµ khi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ th× NVL thùc tÕ kh«ng bao gåm thuÕ VAT. thuÕ GTGT ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ ®­îc h¹ch to¸n riªng tæng gi¸ ph¶i thanh to¸n cho ng­êi b¸n gåm phÇn mua ch­a thuÕ vµ phÇn VAT ®­îc khÊu trõ : -Mua NVL : +Sö dông s¶n xuÊt s¶n phÈm thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ : Nî TK152: gi¸ thùc tÕ nhËp kho Nî TK133(1): thuÕ GTGT Cã TK111,112,331,141,311….. tæng tiÒn thanh to¸n +Sö dông s¶n xuÊt s¶n phÈm kh«ng thuéc ®èi t­îng chÞu thuÕ VAT hoÆc chÞu thuÕ VAT theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp: Nî TK 152: gi¸ mua cã c¶ thuÕ GTGT Cã TK 11,112,331,141,311…...tæng gi¸ thanh to¸n -NVL ®­îc cÊp : Nî TK152: gi¸ theo gi¸ thÞ tr­êng Cã TK 141 -NVL tù s¶n xuÊt gia c«ng: Nî TK 152 Cã TK 154 -NVL nhËn vèn gãp liªn doanh hoÆc ®­îc viÖn trî biÕu tÆng : Nî TK 152: gi¸ tÝnh theo gi¸ thÞ tr­êng Cã TK 411 -NVL mua vµo nhËp kho ph¸t hiÖn thõa hoÆc kiÓm kª kho ph¸t hiÖn thõa ch­a râ nguyªn nh©n: Nî TK 152: Cã TK 338(1): NVL thõa chê xö lý -Khi x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n tuú theo nguyªn nh©n vµ c¸ch xö lý mµ ghi vµo tµi kho¶n liªn quan : Nî TK 338(1): NVL thõa ®­îc xö lý Cã TK 721 Cã TK 152 Cã TK 331 2.KÕ to¸n xuÊt kho NVL : Khi xuÊt kho NVL kÕ to¸n ghi cã TK152 tuú theo tõng tr­êng hîp xu¸t mµ ghi Nî TK liªn quan. -XuÊt kho NVL phôc vô sö dông s¶n xuÊt kinh doanh: Nî TK 621 Nî TK 627 Nî TK 642 NîTK 641 Nî TK 241 Cã TK 152 -XuÊt kho NVL ®em gãp v«n liªn doanh +TrÞ gia vèn gãp theo kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ cña héi ®ång qu¶n trÞ lín h¬n trÞ gi¸ th­c tÕ cña NVL dem gãp vèn. Nî TK 128 : Gi¸ trÞ vèn gãp Nî TK 222 Cã TK 152 : Gi¸ thùc tÕ Cã TK 412: Chªnh lÖch gi¸ +NÕu gi¸ trÞ vèn gãp theo ®¸nh gi¸ l¹i cña héi ®ång qu¶n trÞ nhá h¬n gi¸ thùc tÕ cña NVL ®em gãp vèn. Nî TK 128 : Gi¸ vèn gãp Nî TK 222 : Cã TK 412 : Chªnh lÖch gi¶m Cã TK 152 : Gi¸ thùc tÕ _Tr­êng hîp kiÓm kª thiÕu ch­a râ nguyªn nh©n Nî TK 138(1) Cã TK 152 _Khi x¸c ®Þnh ®­îc nguyªn nh©n tuú theo nguyªn nh©n vµ c¸ch xö lÝ mµ ghi vµo c¸c TK cã liªn quan: Nî TK 138(8) Nî TK 642 Nî TK 821 Cã TK 138(1) II)H¹ch to¸n t×nh h×nh biÕn ®éng NVL hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh k× (KK§K): A-§Æc ®iÓm ph­¬ng Ph¸p: Ph­¬ng ph¸p nµy thÝch hîp doanh nghiÖp qui m« nhá s¶n xuÊt kinh doanh víi mÆt hµng gi¸ trÞ thÊp sö dông NVL Ýt tiÒn chñng lo¹i phøc t¹p viÖc theo dâi t×nh h×nh nhËp xuÊt vµ bb¶o qu¶n khã kh¨n theo ph­¬ng ph¸p nµy t×nh h×nh nh¹p xuÊt NVL ®­îc ph¶n ¸nh vµo TK611 -¦u ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p: gi¶m bít ®­îc khèi l­îng ghi chÐp cña kÕ to¸n v× nhËp kho NVL ghi hµng ngµy theo tõng lÇn ph¸t sinh cßn xuÊt kho NVL h»ng ngµy kh«ng ghi cuèi kú (cuèi quÝ ,th¸ng) míi tÝnh vµ ghi mét lÇn -Nh­îc ®iÓm cña ph­¬ng ph¸p : tÝnh chÝnh x¸c kh«ng cao v× ghi chÐp kh«ng kÞp thêi t×nh h×nh t¨ng gi¶m NVL . B-Tr×nh tù h¹ch to¸n NVL : -§Çu k× k× kÕ to¸n tiÕn hµnh kÕt chuyÓn gi¸ trÞ tån kho ®Çu k× vµo TK611: Nî TK 611(6111) Cã TK 152: trÞ gi¸ tån kho ®Çu k× -Khi ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ NVL mua vµo c¨n cø ho¸ ®¬n chøng tõ cã liªn quan : +Theo ph­¬ng ph¸p thuÕ VAT khÊu trõ: Nî TK611(6111): gi¸ mua ch­a thuÕ Nî TK133(1): thuÕ GTGT ®­îc khÊu trõ Cã TK331,111,112: tæng gi¸ thanh to¸n Tr­êng hîp cã chiÕt khÊu gi¶m gi¸ ®­îc h­ëng hoÆc tr¶ l¹i ng­êi cung cÊp : Nî TK111,112,331…. Cã TK 133(1): gi¶m thuÕ khÊu trõ VAT Cã TK 611(6111): gi¶m gi¸ vÒ chiÕt khÊu +Tr­êng hîp ¸p dông thuÕ VAT trùc tiÕp : Nî TK 611(6111): Cã TK111,112,331,311… -Cuèi k× c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª NVL tån kho hµng mua ®Ó tÝnh gi¸ trÞ tån kho vµ kÕt qu¶ chuyÓn tõ TK611 Nî TK152: Cã TK611(6111): gi¸ trÞ tån kho kiÓm kª cuèi k× -Trªn c¬ së sè tån kho ®Çu k× vµ sè nhËp trong k× trõ ®i sè chiÕt kh«ngÊu gi¶m gi¸ hµng tr¶ l¹i ng­êi b¸n trõ sè tån kho cuèi k× tõ ®ã kÕ to¸n tÝnh sè NVL xuÊt dïng: Nî TK 621 Nî TK 627 Nî TK 642 Cã TK 611(6111) Ch­¬ng III :H¹ch to¸n chi tiÕt nguyªn vËt liÖu Gåm 3 ph­¬ng ph¸p : I-Ph­¬ng ph¸p thÎ song song : 1.ë kho: Thñ kho dïng thÎ kho ®Ó ph¶n ¸nh t×nh h×nh nhËp ,xuÊt, tån vËt liÖu vÒ mÆt sè l­îng. Mçi chøng tõ ghi mét dßng vµo thÎ kho. 2.ë phßng kÕ to¸n : Më thÎ kÕ to¸n chi tiÕt vËt liÖu cho tõng danh ®iÓm vËt liÖu t­¬ng øng víi thÎ kho më ë kho. ThÎ nµy cã néi dung t­¬ng tù thÎ kho, chØ kh¸c lµ theo dâi c¶ vÒ mÆt gi¸ trÞ. S¬ ®å h¹ch to¸n PhiÕu nhËp kho B¶ng tæng hîp nhËp xuÊt tån kho NVL ThÎ hoÆc sè chi tiÕt NVL ThÎ kho KÕ to¸n tæng hîp PhiÕu xuÊt kho Ghi chó: : Ghi hµng ngµy : Quan hÖ ®èi chiÕu : Ghi cuèi th¸ng II-Ph­¬ng ph¸p sè ®èi chiÕu lu©n chuyÓn: 1.T¹i kho: Gièng ph­¬ng ph¸p trªn 2.T¹i phßng kÕ to¸n: Kh«ng më thÎ kÕ to¸n chi tiÕt mµ më sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ®Ó h¹ch to¸n sè l­îng vµ sè tªn cña tõng thø cña NVL theo tõng kho. Sè nµy ghi mçi th¸ng mét lÇn vµo cuèi th¸ng trªn c¬ së tæn hîp c¸c chøng tõ nhËp xuÊt, ph¸t sinh trong th¸ng cña tõng nguyªn liÖu. Cuèi th¸ng ®èi chiÕu sè liÖu NVL trªn sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn víi thÎ kho ®èi chiÕu sè tiÒn víi kÕ to¸n tæng hîp. S¬ ®å h¹ch to¸n PhiÕu nhËp kho B¶ng kª nhËp PhiÕu nhËp kho KÕ to¸n tæng hîp Sæ ®èi chiÕu lu©n chuyÓn ThÎ kho B¶ng kª xuÊt Ghi chó: : Ghi hµng ngµy : Quan hÖ ®èi chiÕu : Ghi cuèi th¸ng III-Ph­¬ng ph¸p sæ sè d­: T¹i kho: Gièng nh­ c¸c ph­¬ng ph¸p trªn . §Þnh k× sau khi ghi thÎ kho, thñ kho ppph¶i tËp hîp toµn bé chøng tõ nhËp kho, xuÊt kho ph¸t sinh tõng vËt liÖu qui ®Þnh. Sau ®ã lËp phiÕu giao nhËn chøng tõ vµ nép cho kÕ to¸n kÌm theo c¸c chøng tõ nhËp xuÊt vËt liÖu. 2. T¹i phßng kÕ to¸n: §Þnh kú nh©n viªn kÕ to¸n ph¶i xuèng kho ®Ó h­íng dÉn vµ kiÓm tra viÖc ghi chÐp thÎ kho cña thñ kho vµ thu nhËn chøng tõ. Khi nhËn ®­îc chøng tõ kÕ to¸n kiÓm tra vµ tÝnh gi¸ chøng tõ (theo gi¸ h¹ch to¸n). KÕ to¸n tæng céng sè tiÒn vµ ghi sè tiÒn võa tÝnh ®­îc cña tõng nhãm NVL vµo b¶ng luü kÕ nhËp xuÊt, tån kho NVL. B¶ng nµy ®­îc më cho tõng kho, mçi kho mét tê, ®­îc ghi trªn c¬ së c¸c phiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp xuÊt NVL. S¬ ®å h¹ch to¸n PhiÕu giao nhËn chøng tõ nhËp PhiÕu nhËp kho Ghi chó: : Ghi hµng ngµy : Quan hÖ ®èi chiÕu : Ghi cuèi th¸ng PhiÕu giao nhËn chøng tõ xuÊt PhiÕu xuÊt kho KÕ to¸n tæng hîp B¶ng luü kÕ nhËp xuÊt, tån kho vËt liÖu Sæ sè d­ ThÎ kho PhÇn II Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu vµ mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt I. Thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu: Tr­íc nh÷ng ®æi míi thùc sù cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay trong c¬ chÕ qu¶n lÝ kinh tÕ tµi chÝnh ®· kh«ng¼ng ®Þnh vai trß cña h¹ch to¸n kÕ to¸n trong viÖc qu¶n trÞ doanh nghiÖp. §ßi hái Nhµ n­íc vµ chÝnh Phñ ph¶i ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p lÖnh nghÞ ®Þnh vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n míi phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ chung cñ ®Êt n­íc cña khu vùc vµ trªn thÕ giíi tõ ®ã míi cã thÓ hoµn thiÖn ®­îc c«ng t¸c kÕ to¸n. §Æc biÖt ®èi víi c«ng t¸c kÕ to¸n NVL nh­ hiÖn nay ë n­íc ta lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®­îc xemm xÐt vµ quan t©m. bëi v× ®©y lµ mét vÊn ®Ò chñ chèt cho viÖc tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. Trong thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n NVL vÉn ch­a ®­îc quan t©m ®óng møc. nhiÒu doanh nghiÖp xÝ nghiÖp cßn s¬ xuÊt trong viÖc ghi chÐp, ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n gi¸ NVL ch­a phï hîp,b¶o qu¶n NVL ch­a tèt dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu hôt, mÊt m¸t, h­ háng, NVL kÐm phÈm chÊt. Mét sè doanh nghiÖp cßn ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ NVL theo kiÓu dËp khu«n m¸y mãc kh«ng cã sù s¸ng t¹o dÉn ®Õn viÖc mua vµo vµ b¸n ra kh«ng mang l¹i lîi nhuËn mµ cßn bÞ thua lç. §èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra NVL ®Ó b¸n th× hay ®Ó NVL thÊt tho¸t, kÐm phÈm chÊt. Tõ thùc tr¹ng nµy cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p ®èi víi viÖc ghi chÐp, tÝnh to¸n, b¶o qu¶n ph¶i thËn träng ph¶i hîp lý h¬n n÷a ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng trªn x¶y ra Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm míi NVL chØ tham gia vµo mét chu k× s¶n xuÊt, chóng ®­îc chuyÓn dÞch toµn bé c¶ gi¸ trÞ vµ h×nh th¸i mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm míi v× vËy gi¸ c¶ NVL lo¹i cÇn ®­îc ®¸nh gi¸ ®óng møc víi gi¸ trÞ thùc cña nã. MÆt kh¸c viÖc ®iÒu hµnh, qu¶n lÝ tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n NVL ®· gióp cho c¸c nhµ qu¶n trÞ ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vÒ gi¸ c¶ s¶n phÈm s¶n xuÊt ra, vµ cã nh÷ng quyÕt ®Þnh míi vÒ viÖc t¹o ra s¶n phÈm míi cho thÞ tr­êng gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt tÝch cùc th× c«ng t¸c h¹ch to¸n NVL vÉn cßn tån ®éng niÒu vÊn ®Ò tiªu cùc nh­: do NVL lµ lo¹i tµi s¶n dù tr÷ s¶n xuÊt kinh doanh thuéc lo¹i tµi s¶n l­u ®éng nªn trong vÊn ®Ò h¹ch to¸n gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh NVL rÊt phøc t¹p ®ßi hái ¸p dông nhiÒu ph­¬ng ph¸p tÝnh to¸n c¸ch tÝnh kh¸c nhau ®èi víi tõng lo¹i NVL. V× vËy trong c«ng t¸c kÕ to¸n NVL cÇn cã ®­îc nh÷ng nh©n viªn kÕ to¸n cã tr×nh ®é, n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn h¹ch to¸n NVL theo tõng nhãm, tõng lo¹i riªng biÖt. II. Mét sè ý kiÕn ®Ò xuÊt: Tr­íc mét thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n nh­ hiÖn nay ë n­íc ta, chóng ta cÇn cã nh÷ng nh×n nhËn, nghiªn cøu ®óng møc vÒ vÊn ®Ò h¹ch to¸n NVL: §Ó phôc vô tèt h¬n yªu cÇu qu¶n lý chÆt chÏ NVL cÇn ph¶i biÕt ®­îc mét c¸ch cô thÓ vµ ®Çy ®ñ sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng cña tõng thø NVL ®­îc sö dông trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× vËy NVL cÇn ph¶i ph©n chia mét c¸ch chi tiÕt h¬n theo tÝnh n¨ng , lý, ho¸ häc, theo quy c¸ch, phÈm chÊt cña NVL. ViÖc ph©n chia ®ã ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së ®iÒu kiÖn cô thÓ cña tõng doanh nghiÖp kh¸c nhau. Do NVL cã nhiÒu lo¹i, nhiÒu thø, th­êng xuyªn t¨ng gi¶m trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu cña c«ng t¸c kÕ to¸n NVL ph¶i ph¶n ¸nh vµ cung cÊp th«ng tin kÞp thêi t×nh h×nh biÕn ®éng vÒ sè hiÖn cã NVL, do vËy trong c«ng t¸c thùc tÕ vÒ h¹ch to¸n NVL cßn cã thÓ ®¸nh gi¸ theo gi¸ h¹ch to¸n (gi¸ kÕ ho¹ch ) hoÆc mét gi¸ æn ®Þnh trong kú h¹ch to¸n. Trong tr­êng hîp nµy vµo cuèi mçi kú h¹ch to¸n kÕ to¸n tÝnh gi¸ thùc tÕ cña NVL xuÊt ®Ó tÝnh to¸n ra hÖ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸ h¹ch to¸n. Do ®ã nªn ch¨ng chØ dïng ph­¬ng ph¸p hµng tån kho theo ph­¬ng ph¸p kª khai th­êng xuyªn ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c vµ kÞp thêi trong viÖc h¹ch to¸n NVL. MÆt kh¸c c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña NVL vµ t×nh h×nh nhËp xuÊt cña tõng doanh nghiÖp mµ ¸p dông c¸c ph­¬ng ph¸p b¶o qu¶n, l­u gi÷ t¹i kho b·i cho thÝch hîp vµ ®¹t hiÖu qu¶ tèt nhÊt. §Ó thùc hiÖn ®­îc ®iÒu nµy, c¸c doanh nghiÖp nªn ®Çu t­ h¬n n÷a cho chi phÝ b¶o qu¶n vµ l­u th«ng NVL b»ng c¸ch nh­: X©y míi c¸c nhµ kho, bÕn b·i víi chÊt l­îng tèt, t¨ng l­¬ngcho c«ng nh©n lµm c«ng t¸c b¶o vÖ b¶o qu¶n NVL, mua s¾m c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc, xe cé hiÖn ®¹i ®Ó cÊt gi÷ vµ l­u th«ng NVL tèt h¬n . kÕt luËn Trong qu¸ tr×nh viÕt chuyªn ®Ò em nhËn thÊy chuyªn ®Ò cã rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ®­îc quan t©m xem xÐt ®óng møc bëi nã rÊt quan träng trong c«ng t¸c hoµn thiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n cña n­íc nhµ. Lµ mét sinh viªn n¨m thø ba khi ®­îc viÕt mét chuyªn ®Ò cã tÝnh cÊp thiÕt vµ quan träng. Em ®· kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ nh÷ng sai sãt trong bµi viÕt mÆc dï ®· nç lùc cè g¾ng viÕt ra nh÷ng lý luËn vÒ chuyªn ®Ò. V× kiÕn thøc, thêi gian cã h¹n vµ viÖc thu thËp, tiÕp nhËn nh÷ng th«ng tin tµi liÖu vÒ chuyªn ®Ò cßn ch­a ®óng ®¾n vµ x¸c thùc vÊn ®Ò. Nªn trong bµi viÕt cßn mang tÝnh ch­a khoa häc, néi dung cßn chung chung s¬ l­îc. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n Héi Khoa Häc Kinh TÕ ViÖt nam, c¸c thÇy c¸c c« ®· gióp em trong qu¸ tr×nh viÕt chuyªn ®Ò. Qua ®©y em rÊt mong sù gióp ®ì chØ b¶o cña c¸ thÇy c¸c c« ®Ó em hoµn thµnh chuyªn ®Ò mét c¸ch tèt h¬n.