Đề tài Tìm hiểu bản chất của thuế giá trị gia tăng, đánh giá tình hình thực hiện ở Việt Nam trong những năm vừa qua

lời mở đầu Thuế là nguồn thu ổn định của Nhà nước, là công cụ phân phối thu nhập quốc dân, thực hiện điều tiết vĩ mô nền kinh tế và là công cụ bảo vệ kinh tế trong nước, cạnh tranh với nước ngoài. Từ năm 1999 trở về trước, chúng ta đã sử dụng thành công cơ chế thuế cũ, tuy nhiên trong tình hình mới , do xu hướng toàn cầu hoá chung của thế giới, cơ chế thuế hiện hành ở Việt Nam đã lộ rõ một số mặt bất cập, dẫn đến khó khăn về quản lý, điều hành thuế và thất thu Ngân sách quốc gia. Vì vậy việc áp dụng một số luật thuế mới trong giai đoạn này là hết sức cần thiết. Trong đó thuế giá trị gia tăng (GTGT) đã có những đóng góp quan trọng cho tiến trình cải cách chính sách thuế của Nhà nước. Trên thế giới, thuế GTGT (hay còn gọi là VAT) đã có lịch sử lâu đời (bắt đầu xuất hiện năm 1917) và qua quá trình kiểm nghiệm ở nhiều nước trên thế giới, nó đã thể hiện được tính ưu việt của mình so với các loại thuế tương đương. Mặc dù vậy một số nước cũng đã áp dụng không thành công thuế GTGT do chưa chuẩn bị kỹ cơ sở hạ tầng cho một có chế thuế mới cũng như do chưa nắm bắt rõ bản chất loại thuế này. Chính vì vậy mục đích của đề án này là tìm hiểu bản chất của thuế GTGT, đánh giá tình hình thực hiện ở Việt Nam trong những năm vừa qua và đề xuất những biện pháp xử lý thuế trong thời gian tới nhằm hoàn thiện hơn nữa hệ thống thuế ở Việt Nam. Mục lục Đề mục Nội dung Số trang Phần I Lời mở đầu 2 Phần II Những vấn đề chung về thuế GTGT 3 1 Khái niệm 3 2 Sự ra đời và phát triển của thuế GTGT 3 3 Tại sao lại chọn thuế GTGT 4 II Nội dung chủ yếu của thuế GTGT 6 1 Xác định phạm vi áp dụng 6 2 Các hình thức thuế GTGT 8 3 Thuế suất 9 4 Quản lý thuế GTGT 10 Phần III Tình hình áp dụng thuế GTGT trên thế giới và bài học kinh nghiệm từ những nước đã áp dụng. 12 I Tình hình áp dụng thuế GTG T ở một số nước 12 1 Thuỵ Điển 12 2 Philipine 13 3 Trung Quốc 14 II Một số nước kinh tế phát triển vẫn chưa áp dụng thuế GTGT 15 1 Hoa Kỳ 16 2 Australia 17 III Bài học kinh nghiệm rút ra từ những nước đã áp dụng thuế GTGT. 17 Phần IV Sự cần thiết phải áp dụng thuế GTGT. 19 I Những tồn tại của hệ thống thuế hiện hành 19 II Sự cần thiế phải cải cách chính sách thuế 20 III Sự cần thiết phải áp dụng thuế GTGT ở Việt Nam 20 Phần V Đánh giá tình hình triển khai thực hiện thuế GTGT ổ Việt Nam 23 I Những kết quả đạt được sau hơn 2 năm thực hiện 24 II Những yếu tố thúc đẩy việc triển khai thực hiện thuế GTGT đạt được những kết quả trên 31 III Một số vướng mắc trong quá trình thực hiện 34 IV Các biện pháp xử lý vướng mắc và phương hướng sắp tới 39 Phần VI Kết luận 45 a

doc44 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1566 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Tìm hiểu bản chất của thuế giá trị gia tăng, đánh giá tình hình thực hiện ở Việt Nam trong những năm vừa qua, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Õ ®é thuÕ nµy ®Ó mäi ®èi t­îng, mäi ng­êi ®Òu hiÓu vµ thùc hiÖn ®óng. C«ng t¸c ®µo t¹o båi d­ìng nghiÖp vô qu¶n lý thuÕ GTGT cho c¸n bé thuÕ ph¶i ®­îc quan t©m vµ chuÈn bÞ tr­ãc. Ph¶i tõng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ trang thiÕt bÞ c«ng cô qu¶n lý thuÕ, trong ®ã trang bÞ hÖ thèng m¸y vi tÝnh lµ quan träng ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ nãi chung, vµ thuÕ GTGT nãi riªng. §ång thêi víi viÖc ban hµnh thuÕ GTGT cÇn söa ®æi hÖ thèng thuÕ ®ång bé nh»m x¸c ®Þnh râ ph¹m vi , môc tiªu ®iÒu chØnh cña tõng lo¹i thuÕ (thuÕ xuÊt nhËp khÈu, thuÕ TT§B...). Møc thuÕ vµ chÝnh s¸ch thuÕ cÇn cã tÝnh æn ®Þnh kh«ng nªn thay ®æi lu«n. CÇn nhËn thøc ®óng vµ ®Çy ®ñ t¸c ®éng cã thÓ xÈy ra trong giai ®o¹n ®Çu ¸p dông GTGT ®Ó cã ph­¬ng ¸n xö lý, trong ®ã vÊn ®Ò ®iÒu hµnh Ng©n s¸ch, qu¶n lý gi¸ c¶ lµ vÊn ®Ò quan träng. PhÇn IV. Sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ GTGT. I./ nh÷ng tån t¹i cña hªn thèng thuÕ hiÖn hµnh. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ hiÖn hµnh ®· ®­îc söa ®æi, bæ xung nhiÒu lÇn ®¸p øng yÕu cÇu cña t×nh h×nh thùc tÕ. Nh­ng cho ®Õn nay, nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, khu vùc kinh tÕ Nhµ n­íc ®­îc s¾p xÕp tæ chøc l¹i, b­íc ®Çu ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶; khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh ph¸t triÓn ®a d¹ng d­íi nhiÒu h×nh thøc, c¸c xÝ nghiÖp ho¹t ®éng theo LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ngµy cµng t¨ng. ChÝnh trong bèi c¶nh nµy, hÖ thèng chÝnh s¸c thuÕ ®· béc lé nh÷ng khuyÕm khuyÕt vÒ c¸c mÆt: Ch­a bao qu¸t hÕt c¸c nguån thu ®·, ®ang vµ sÏ ph¸t sinh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nh­: l·i cæ phÇn, l·i tiÒn göi, thu nhËp tõ chuyÓn nh­îng cæ phÇn, thu nhËp tõ chuyÓn nh­îng tµi s¶n; ch­a bao qu¸t hÕt c¸c ho¹t ®éng dich vô. Trong mçi lo¹i thuÕ ph¶i cïng mét lóc võa thùc hiÖn môctiªu b¶o ®¶m nguån thu cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc vµ thùc hiÖn môc tiªu nhiÒu chÝnh s¸ch kh¸c, do ®ã, lµm cho néi dung chÝnh s¸ch thuÕ phøc t¹p, g©y khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¶ ®èi víi c¸n bé thuÕ còng nh­ ®èi t­îng nép thuÕ. VÒ mÆt kü thuËt, hÖ thèng thuÕ hiÖn hµnh còng nh­ trong tõng s¾c thuÕ cßn qu¸ phøc t¹p, trïng lÆp, nhÊt lµ thuÕ doanh thu, nªn hiÖu qu¶ ch­a cao, cßn g©y t©m lÝ chång chÐo nÆng nÒ. Trong chÝnh s¸ch cßn cã nh÷ng ®iÓm ch­a phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, do ®ã, cã thªt trë thµnh nh÷ng c¶n trë trong qu¸ tr×nh më réng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi (®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch thuÕ trong viÖc thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi còng nh­ trong n­íc. II./ sù cÇn thiÕt ph¶i c¶i c¸ch hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ. Nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®­îc trong 10 n¨m ®æi míi ®· t¹p tiÒn ®Ò ®­a kinh tÕ n­íc ta sang mét giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, ®ång thêi ngµy cµng më réng quan hÖ hîp t¸c kinh tÕ víi c¸c n­íc trong khu vùc trong n­íc vµ trªn thÕ giíi. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ víi c¸c n­íc trong kú 1996 - 2000 nh­ níi trªn ®Æt ra yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ më réng hîp t¸c trong thêi gian tíi. V× vËy c¶i c¸ch thuÕ lµ mét ®iÒu tÊt yÕu nh»m môc ®Ých: Thø nhÊt: Kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm cña hÖ thèng thuÕ hiÖn hµnh, t¹o sù thÝch øng cña nã trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, b¶o ®¶m yªu cÇu ®éng viªn vµo Ng©n s¸ch mµ §¹i héi lÇn thø VII cña §¶ng ®· ®Ò ra cho nh÷ng n¨m tíi: ;µm cho thuÕ thùc sù lµ mét c«ng cô cã hiÖu lùc cña Nhµ n­íc trong giai ®o¹n míi, thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc theo h­íng ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Thø hai: Lµm cho hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ còng nh­ tõng s¾c thuÕ tiÕn tíi nh÷ng yÕu tè t­¬ng ®ång víi thuÐe c¸c n­íc vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ hîp t¸c, giao l­u kinh tÕ gi÷a n­íc ta víi c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi. III./ Sù cÇn thiÕt ph¶i ¸p dông thuÕ GTGT ë ViÖt Nam. HiÖn nay nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc. Ho¹t ®éng cµ vËn hµnh cña thÞ tr­êng ch­a thËt linh ho¹t, nhiÒu doanh nghiÖp cã tr×nh ®é c«ng nghÖ, kü thuËt còng nh­ tr×nh ®é qu¶n lý thÊp, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm, ch­a thÝch nghi vµ ®iÒu chØnh nhanh nh¹y ®Ó phï hîp víi chÝnh s¸ch kinh tÕ míi. V× vËy viÖc ¸p dông thuÕ GTGT trong giai ®o¹n nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt. ThuÕ GTGT cã nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt cã thÓ kh¾c phôc ®­îc phÇn nµo khã kh¨n khi thùc hiÖn luËt thuÕ cò: Thø nhÊt: ThuÕ GTGT cã thÓ kh¾c phôc ®­îc nh­îc ®iÓm cña thuÕ doanh thu lµ kh«ng thu trïng l¾p thuÕ nªn cã t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi s¶n xuÊt dÞch vô. §ång thêi viÖc thùc hiÖn thuÕ GTGT vµ thuÕ thu nhËp doanh nghiÖpcßn ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp cña tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¶i t¨ng c­êng qu¶n lý nh­: ghi chÐp ban ®Çu, më sæ s¸ch kÕ to¸n vµ mua, b¸n hµng ho¸ cã ho¸ ®¬n chøng tõ, ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm ®Ó ®ñ søc c¹nh tranh trong t×nh h×nh míi. VÒ l­u th«ng hµng ho¸, tuy trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ gi¶m ph¸t kÐo dµi, nh­ng v× thuÕ GTGT chØ ®iÒu tiÕt trong phÇn gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô nªn sÏ thóc ®Èy viÖc l­­ th«ng hµng ho¸ thuËn lîi. Thø hai: ThuÕ GTGT sÏ khuÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc, më réng quy m« s¶n xuÊt, kinh doanh, ®æi míi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. ThuÕ GTGT kh«ng ®¸nh vµo ho¹t ®éng ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh, toµn bé sè thuÕ GTGT ph¶i tr¶ l¹i khi mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh sÏ ®­îc Nhµ n­íc cho khÊu trõ hoÆc hoµn l¹i cho doanh nghiÖp. §ång thëitong qu¸ tr×nh trùc hiÖn, ChÝnh phñ cßn cã nh÷ng biÖn ph¸p khuyÕn khÝch thªm nh­ ®èi víi nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh bµn giao. N¨m 1998 sang n¨m 1999 míi thanh to¸n th× ®­îc nép thuÕ theo møc thuÕ nh­ cò. Tõ 01/09/1999 ®· gi¶m 50% møc thuÕ GTGT cho x©y dùng, l¾p ®Æt. Nhê ®ã sè vèn ®Çu t­ sÏ t¨ng lªn. Thø ba: ThuÕ GTGT sÏ gãp phÇn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸, kÝch thÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸ xuÊt khÈu, gi¶i quyÕt nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña x· héi. ThuËt thuÕ GTGT qui ®Þnh hµng ho¸ xuÊt khÈu ®­îc h­ëng thuÕ xuÊt 0% vµ ®­îc hoµn thuÕ GTGT ®Çu vµo nªn ®· khuyÕn khÝch xuÊt khÈu vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó hµng ho¸ ViÖt Nam cã thÓ c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶ so víi hµng ho¸ t­¬ng tù cña c¸c n­íc trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Thø t­: ViÖc thùc hiÖn thuÕ GTGT ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu sÏ gãp phÇn b¶o hé hµng ho¸ s¶n xuÊt trong n­íc. KÕt hîp víi c¬ chÕ ®iÒu hµnh xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ n¨m 1999, thuÕ GTGT sÏ gãp phÇn h¹n chÕ tiªu dïng, nhÊt lµ hµng tiªu dïng cao cÊp tõ n­íc ngoµi, thùc hiÖn tiÕt kiÖm cho s¶n xuÊt. §èi víi vËt t­, nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu vÉn thùc hiÖn thu thuÕ GTGT khi hµng nhËp vÒ, nh­ng ®· cã xem xÐt ®iÒu chØnh gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®Ó æn ®Þnh s¶n xuÊt trong n­íc. Th­ n¨m: ThuÕ GTGT cßn gãp phÇn c¬ cÊu l¹i nÒn kinh tÕ tõ s¶n xuÊt thay thÕ nhËp khÈu chuyÓn m¹nh sang s¶n xuÊt h­íng xuÊt khÈu. ThuÕ GTGT sÏ khuyÕn khÝch viÖc s¶n xuÊt, xuÊt khÈu nh÷ng mÆt hµng n­íc ta cã thÕ m¹nh nh­ n«ng s¶n, l©m s¶n, thuû s¶n... b»ng c¸c qui ®Þnh cô thÓ nh­ kh«ng thu thuÕ GTGT ®èi víi hµng do ng­êi s¶n xuÊt b¸n ra, cho khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®èi víi c¸c c¬ së chÕ biÕn, th­¬ng m¹i mua c¸c mÆt hµng, hoµn thuÕ ®Çu vµo cho c¸c c¬ së xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng nµy nÕu cã ho¸ ®¬n GTGT ®Çu vµo... Thø s¸u: ThuÕ GTGT kh«ng lµm t¨ng gi¸ c¶ hµng ho¸. B¶n chÊt thuÕ GTGT kh«ng lµm t¨ng gi¸ v× nã thay thÕ thuÕ doanh thu ®· ®­îc kÕt cÊu vµo trong gi¸. §iÒu nµy còng ®ßi hái c¸c Bé, Nghµnh ®Þa ph­¬ng ph¶i cã biÖn ph¸p qu¶n lý h­íng dÉn kÞp thêi vµ ®óng ®¾n viÖc thùc hiÖn thuÕ GTGT. Tr¸nh t×nh tr¹ng mét sè doanh nghiÖp hay hé kinh doanh ch­a hiÓu râ, cã thÓ sÏ céng thªm thuÕ vµo gi¸ cò ®Ó b¸n lµm gi¸ c¶ hµng ho¸ t¨ng thªm. PhÇn V. §¸nh gi¸ t×nh h×nh triÓn khai thùc hiÖn thuÕ GTGT ë ViÖt Nam. Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh c¶i c¸ch thuÕ b­íc II, Quèc héi ®· th«ng qua hai luËt thuÕ míi: LuËt thuÕ Gi¸ trÞ gia t¨ng (thuÕ gi¸n thu), LuËt thuÕ thu nhËp (thuÕ trùc thu) vµ söa ®æi bæ xung LuËt thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt: LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu. §ång thêi söa ®æi, bæ xung c¸c luËt thuÕ cã liªn quan nh­: LuËt Nh©n s¸ch, LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc...®Ó thùc hiÖn ®ång bé c¸c luËt thuÕ míi. Víi nhËn thøc r»ng viÖc triÓn khai thùc hiÖn c¸c LuËt thuÕ míi ®­îc thi hµnh tõ 01/01/1999, cã t¸c ®éng nhiÒu mÆt ®Õn t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, nªn thêi gian ®Çu kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n vµ l¹i cµng khã kh¨n h¬n khi kinh tÕ n­íc ta ®ang bÞ ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc, thiªn tai l¹i liªn tiÕp s¶y ra. Ba yªu cÇu ph¶i ®¹t ®­îc khi thùc hiÖn triÓn khai c¸c luËt thuÕ míi: B¶o ®¶m c«ng b»ng vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c hé kinh doanh trong nÒn kinh tÕ, gióp c¸c doanh nghiÖp æn ®Þnh ®­îc ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, t¨ng c­êng h¹ch to¸n kinh tÕ, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý, n©ng cao cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong n­íc, trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. B¶o ®¶m kh«ng ¶nh h­ëng l¬n ®Õn kÕ ho¹ch thu cña Ng©n s¸ch Trung ­¬ng trong nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÑen. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng æn ®Þnh nguån thu, n©ng dÇn tû lÖ c¸c ®Þa ph­¬ng c©n ®èi Ng©n s¸ch vµ cã ®ãng gãp cho Ng©n s¸ch Trung ­¬ng. B¶o ®¶m æn ®Þnh thÞ tr­êng trong n­íc, tr¸nh g©y ra nh÷ng biÕn ®éng m¹nh vÒ gi¸ c¶, ®Æc biÖt lµ gi¸ vËt t­, hµng ho¸ quan träng dïng cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng thiÕt yÕu ®Ó æn ®Þnh s¶n xuÊt vµ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng nh©n d©n. NghÞ quyÕt sè 18/1998/QH10 ngµy 25/11/1988: "ChÝnh phñ cÇn tËp chung chØ ®¹o thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi, nhÊt lµ luËt thuÕ GTGT. §Ó chñ ®éng gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp khi thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT nh»m æn ®inhj vµ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh. Quèc héi cho phÐp ChÝnh phñ trong thêi gian ®Çu thùc hiÖn ®­îc ¸p dông quy ®Þnh t¹i §iÒu 28 LuËt thuÕ GTGT ®Ó gi¶m thuÕ ®èi víi ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, dÞch vô du lÞch, ¨n uèng, vµ kh«ng khèng chÕ møc gi¶m tèi ®a 50% sè thuÕ GTGT ph¶i nép. Sau mét thêi gian thùc hiÖn, ChÝnh phñ tr×nh UBTVQH söa ®æi bæ sung c¸c møc thuÕ suÊttheo qui ®Þnh t¹i §iÒu 8 cña LuËt thuÕ GTGT vµ b¸o c¸o Quèc héi trong kú häp gÇn nhÊt. I./ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc sau h¬n hai n¨m thùc hiÖn. Trong hai n¨m ®Çu tiªn triÓn khai c¸c LuËt thuÕ míi tuy gÆp nhiÒu khã kh¨n, nh­ng víi tinh thÇn chñ ®éng, l¹i ®­îc sù l·nh ®¹o, chØ ®¹o s¸t sao cña Bé chÝnh trÞ, cña UBTVQH, vµ sù ®iÒu hµnh th­íng xuyªn, cô thÓ cña ChÝnh phñ, cïng víi sù cè g¾ng cña c¸c nghµnh, c¸c cÊp, cña c¸c c¬ quan ®oµn thÓ, sù h­ëng øng cña c¸c ®èi t­îng nép thuÕ, sù ®ång t×nh cña nh©n d©n, sù nç lùc cña nghµnh tµi chÝnh, nghµnh thuÕ, ®Õn nay sau mét n¨m thùc hiÖn c¸c LuËt thuÕ míi ®· ®i vµo cuéc sèng, s¶n xuÊt kinh doanh gi÷ ®­îc æn ®Þnh, b­íc ®Çu c¸c LuËt thuÕ míi ®· ph¸t huy ®­îc t¸c dông trªn c¸c mÆt. 1./ VÒ s¶n xuÊt kinh doanh. Víi viÖc thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸ thµnh c¸c c«ng tr×nh ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n gi¶m kho¶ng 10% so víi tr­íc ®©u. toµn bé thuÕ GTGT cña c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n ®­îc h¹ch to¸n riªng kh«ng tÝnh vµo gi¸ c«ng tr×nh nh­ thuÕ doanh thu, v× vËy chi phÝ khÊu hao tµi s¶n còng gi¶m thÊp h¬n. C¸c doanh nghiÖp x©y dùng mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh cã thuÕ GTGT ®Òu ®­îc khÊu trõ hoÆc hoµn thuÕ. MÆt kh¸c khi nhËp khÈu thiÕt bÞ m¸y mãc, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i chuyªn dïng, lo¹i trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc ®Ó ®Çu t­ thµnh tµi s¶n cè ®Þnh theo dù ¸n, th× kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT trong thêi gian ba ngµy kÓ tõ ngµy nép tê khai. Tõ khi thùc hiÖn GnhÞ ®Þnh sã 78?N§-CP gi¶m 50% møc thuÕ GTGT ®èi víi s¶n phÈm x©y dùng c¬ b¶n th× møc thuÕ GTGT c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p cßn ph¶i nép sau khi khÊu trõ ®Çu vµo b×nh qu©n chØ cßn kho¶ng 1% ®Õn 2%, thÊp h¬n so víi møc 4% khi nép thuÕ doanh thu, thËm chÝ cßn ®­îc hoµn thuÕ. Thùc hiÖn thuÕ GTGT cßn thuc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh, l­u th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn do thuÕ GTGT chØ thu trªn gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô qua c¸c kh©u s¶n xuÊt, l­u th«ng ®Õn kh©u tiªu dïng cuèi cïng víi hai ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ (ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ, vµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp). §· kh¾c phôc nh­îc ®iÓm cña thuÕ doanh thu lµ thuÕ trïng lªn thuÕ, ®· thuc ®Èu chuyªn m«n ho¸, hiÖp t¸c s¶n xuÊt, nhÊt lµ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt cã khÝ nh­: s¶n xuÊt, l¾p r¸p xe ®¹p, xe m¸y, « t«, ®iÖn, ®iÖn tö... LuËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp còng cã qui ®Þnh chÕ ®é khuyÕn khÝch ®èi víi ®Çu t­ c¸c c¬ së s¶n xuÊt míi thµnh lËp ®­îc miÔn thuÕ hai n¨m ®Çu, ®­îc gi¶m 50% trong hai n¨m sau n÷a. NÕu ®Çu t­ vµo nh÷ng lÜnh vùc, nghµnh nghÒ, vïng kinh tÕ ®­îc ­u ®·i ®Çu t­ sÏ ®­îc h­ëng møc thuÕ suÊt thÊp h¬n so víi c¸c dù ¸n kh¸c (®Çu t­ trong n­íc h­ëng thuÕ suÊt lµ 15%, 20%, 25%, ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ 10%, 15%, 20%) vµ cßn ®­îc ­u ®·i miÔn gi¶m thuÕ thêi gian dµi h¬n. Thêi gian ®­îc miÔn gi¶m thuÕ cao nhÊt lµ 13 n¨m trong dã miÔn thuÕ 4 n¨m ®Çu vµ gi¶m 50% thuÕ trong 9 n¨m tiÕp theo. Ngoµi ra, LuËt thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp cßn khuyÕn khÝch miÔn, gi¶m thuÕ ®èi víi c¸c tr­êng hîp ®Çu t­ d©y chuyÒn s¶n xuÊt míi, më réng qui m«, ®æi míi c«ng nghÖ, c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i, n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, di chuyÓn cã së kinh doanh. §èi víi Nhµ n­íc ®· gi¶m møc thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®¸t tõ 10% xuèng cßn 2% ®èi víi ®¸t s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, nu«i trång thuû s¶n, ®¸t lµm muèi vµ gi¶m tõ 20% xuèng 4% ®èi víi ®¸t ë, ®Êt x©y dùng c«ng tr×nh, ®Êt kh¸c. C¸c s¬ së kinh doanh chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt thuª, kh«ng ph¶i nép thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt. §èi víi c¸c c¬ së kinh doanh ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt x©y dùng nhµ ë ®Ó b¸n, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng cho thuª th× ®Êt chuyÓn quyÒn ®­îc miÔn thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt kh«ng chÞu thuÕ GTGT tÝnh trªn gi¸ ®Êt chuyÓn quyÒn. Ngoµi ra, Nhµ n­íc cßn gi¶m lÖ phÝ tr­íc b¹ ®Êt tõ 2% xuèng 1% lam cho thÞ tr­êng ®Êt ®ai, nhµ cöa ®· cã dÊu hiÖ s«i déng h¬n tr­íc. §èi víi phÝ, lÖ phÝ ®· thèng nhÊt ¸p dông mét møc thu phÝ, lÖ phÝ chung cho c¶ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Gi¶m lÖ phÝ cÊ giÊy phÐp ®Æt v¨n phßng ®¹i diÖn cña n­íc ngoµi tõ 5000 USD/lÇn (t­¬ng ®­¬ng víi 70 triÖu ®ång ViÖt Nam) xuèng cßn 1 triÖu ®ång/ lÇn vµ kh«ng thu lÖ phÝ ®èi víi tr­êng hîp gia h¹n giÊy phÐp ®Æt v¨n phßng ®¹i diÖn. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, mét sè doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh nh÷ng mÆt hµng, dÞch vô gÆp khã kh¨n do thuÕ GTGT cao h¬n thuÕ doanh thu nh­ng ch­a chuyÓn ®æi kÞp cho phï hîp víi cã chÕ thuÕ míi vµ chÞu sù ¶nh h­ëng lín cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh, tiÒn tÖ trong khu vùc nh­: than, c¬ khÝ (trõ s¶n phÈm c¬ khÝ tiªu dïng), luyÖn c¸n, kÐo kim lo¹i, m¸y vi tÝnh, o¸ chÊt c¬ b¶n, ho¸ d­îc, vËn t¶i, bèc xÕp, x©y dùng, l¾p ®Æt, kh¸ch s¹n, ¨n uèng, du lÞch, ®· ®­îc UBTVQH, ChÝnh phñ, Bé tµi chÝnh thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p xö lý, th¸o g÷o khã kh¨n nh­: gi¶m møc thuÕ nhËp khÈu cña 569 mÆt hµng lµ vËt t­, nguyªn liÖu phôc vô s¶n xuÊt trong n­íc víi sè thuÕ gi¶m gÇn 1000 tû ®ång, gi¶m møc thuÕ GTGT cho 18 loaih hµng ho¸, dÞch vô më réng diÖn khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo theo tû lÖ Ên ®Þnh ®èi víi mét sè mÆt hµng... B»ng c¸c néi dung chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p th¸o gâ khã kh¨n nªu trªn, c¸c LuËt thuÕ míi ®· gãp phÇn khuyÕn khÝch ®Çu t­ vµ æn ®Þnh s¶n xuÊt, kinh doanh. Trong n¨m 1999, tuy gÆp nhiÒu khã kh¨n do sè dù ¸n ®Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi gi¶m kho¶ng 12,3% nh­ng tæng sè vèn ®Çu t­ vÉn t¨ng so víi n¨m 1998, trong ®ã vèn ®Çu t­ trong n­íc t¨ng kho¶ng 28,6%, vèn ODA t¨ng kho¶ng 16%. Thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi ngay sau thêi gian khñng ho¶ng kinh tÕ tµi chÝnh tiÒn tÖ nh­ng s¶n xuÊt kinh doanh vÉn gi÷ ®­îc æn ®Þnh. N¡m 1999, tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP cã xu h­íng t¨ng lªn so víi n¨m 1998, c¶ n¨m ®¹t 4,8%. T×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp vÉn gi÷ ®­îc æn ®Þnh vµ cã thÓ chia ra theo c¸c nhãm nh­ sau: Nhãm c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi thuËn lîi h¬n do møc thuÕ ph¶i nép thÊp h¬n so víi møc thuÕ cò nh­: ®iÖn, xi m¨ng, ph©n bãn, thuèc trõ s©u, x©y dùng, ¨n uèng, l¾p ®Æt, b­u chÝnh viÔn th«ng, xæ sè kiÕn thiÕt, kh¸ch s¹n, du lÞch... Nhãm c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi cã møc thuÕ ph¶i nép t­¬ng ®­¬ng víi møc thuÕ cò nh­: nghµnh dÖt may, da giÇy, ®iÖn tö, vËt liÖu x©y dùng (trõ xi m¨ng), ®­êng s÷a, bao b×... Nhãm c¸c doanh nghiÖp ®ang lç thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi gi¶m lç ho¾c cã l·i nh­: DÖt Nam §Þnh, Tæng c«ng ty vËt t­ N«ng nghiÖp, kÑo H¶i Hµ... Nhãm c¸c doanh nghiÖp tr­íc ®©y lç, thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi vÉn bÞ lç nh­: DÖt 8/3, ®¹m Hµ B¾c, c¬ khÝ Hµ Néi, bia §«ng Nam ¸, c«ng ty ®iÖn tö §èng §a, c«ng ty ®iÖn tö Hanel... §Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, ®¹i bé phËn hµng ho¸ xuÊt khÈu ®Òu ®­îc ¸p dông møc thuÕ suÊt 0%. Mét sè lo¹i hµng chÞu thuÕ xuÊt khÈu nh­: g¹o, than ®¸, s¶n phÈm tõ gç rõng trång, bµn ghÕ, s¶n phÈm chÕ biÕn tõ kim lo¹i (d©y ®ång, d©y nh«m...)trong n¨m 1999 còng ®­îc giamt thuÕ xuÊt khÈu ®Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Cïng c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch xuÊt khÈu nh­ cho phÐp doanh nghiÖp xuÊt khÈu trùc tiÕp, thµnh lËp quÜ hç trî xuÊt khÈu... th× viÖc thùc hiÖn LuËt thuÕ GTGT cã t¸c dông râ nÐt nhÊt, trùc tiÕp ®Õn khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. Theo qui ®Þnh cña luËt thuÕ GTGT hµng ho¸ xuÊt khÈu ®­îc h­ëng thuÕ suÊt 0% tøc lµ ®­îc hoµn toµn bé sè thuÕ GTGT ®· nép ë ®Çu vµo, viÖc hoµn thuÕ GTGT ®Çu vµo ®èi víi hµng ho¸ thùc chÊt lµ Nhµ n­íc trî gi¸ cho hµng ho¸ xuÊt khÈu nªn ®· gióp cho doanh nghiÖp xuÊt khÈu tËp trung ®­îc nguån hµng trong n­íc ®Ó xuÊt khÈu vµ cã lîi thÕ h¬n tr­íc do gi¶m ®­îc gi¸ vèn hµng xuÊt khÈu vµ v× thÕ gãp phÇn t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Trong n¨m 1999 sè tiÒn ®· hoµn thuÕ, t¨ng vèn cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu kho¶ng 1.800 tØ ®ång. V× vËy trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng xuÊt khÈu bÞ h¹n chÕ, gi¸ xuÊt khÈu gi¶m nh­ng víi sù cè g¾ng cña c¸c nghanh, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt khÈu vµ t¸c ®éng cña c¬ chÕ chÝnh s¸ch nªn tæng trÞ gi¸ xuÊt khÈu cña n­íc ta n¨m 1999 vÉn t¨ng so víi n¨m 1998 lµ 23.18%. Trong ®ã nh÷ng mÆt hµng ®­îc hoµn thÕ ®Çu vµo nhiÒu, xuÊt khÈu t¨ng so víi n¨m 1998 nh­: cao su 37,7%, g¹o 21,4%, thuû s¶n 14,4%, rau qu¶ 39,6%, dÖt may 16%, giµy dÐp 36,4%, thñ c«ng mü nghÖ 48,6% ®iÖn tö 17,5%. Ngoµi viÖc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, thuÕ GTGT cµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt vµo hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®· cã t¸c dông cïng víi thuÕ nhËp khÈu b¶o hé cã hiÖu qu¶ s¶n xuÊt trong n­íc. NhÊt lµ khi ViÖt Nam tham gia c¸c hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ®a ph­¬ng, song ph­¬ng ph¶i c¾t gi¶m thuÕ quan, thùc hiÖn thuÕ suÊt ­u ®·i hoÆc ph¶i c¾t bá hµng rµo phi thuÕ quan th× viÖc b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc b»ng thuÕ GTGT vµ thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt lµ biÖn ph¸p cùc kú quan träng. TÝnh ®Õn n¨m 1999, ®· gi¶m thuÕ theo ch­¬ng tr×nh CEPT lµ 3591 dßng hµng, trong ®ã riªng n¨m 1999 lµ 1872 dßng hµng. §ång thoÌi n©n thuÕ nhËp khÈu cña 132 mÆt hµng chñ yÕu lµ hµng tiªu dïng trong n­íc ®· s¶n xuÊt ®­îc ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc. 2./ VÒ thÞ tr­êng gi¸ c¶. Trong hai th¸ng ®Çu n¨m 1999, gi¸ mét sè mÆt hµng nh­: l­¬ng thùc, thùc phÈm, c«ng nghÖ phÈm, d­îc phÈm, y tÕ... cã nhÝch lªn so víi th¸ng 12/1998 lµ do ¶nh h­ëng cña TÕt nguyªn ®¸n vµ mét phÇn do mét sè doanh nghiÖp, hé t­ nh©n ch­a hiÓu râ vÒ thuÕ GTGT hoÆc lîi dông ®· céng thªm thuÕ GTGT vµo gi¸ c¶ ®Ó b¸n. Nh­ng ChÝnh phñ ®· chñ ®éng chØ ®¹o vÒ viÖc chuÈn bÞ hµng ho¸ phôc vô TÕt, cã quyÕt ®Þnh miÔn thuÕ GTGT trong 6 th¸ng ®èi víi c¸c c¬ së kinh doanh th­¬ng m¹i kinh doanh c¸c mÆt hµng l­¬ng thùc, thùc phÈm t­¬i sèng vµ rau qu¶ t­¬i. §ång thêi chØ ®¹o c¸c nghµnh, c¸c cÊp tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng t¨ng c­êng qu¶n lý tèt gi¸ c¶, thùc hiÖn niªm yÕt gi¸ c¶ vµ b¸n ®óng gi¸ niªm yÕt. V× vËy, thÞ tr­êng, gi¸ c¶ ®· trë l¹i æn ®Þnh vµ kh«ng cã biÕn ®éng l¬n. nh­ vËy, t×nh h×nh gi¸ c¶ thÞ tr­¬ng trong n¨m qua ®· cho thÊy r»ng gi¸ c¶ lµ do qui lu¹t cung cÇu quyÕt ddÞnh vµ do Nhµ n­íc ®· cã biÖn ph¸p qu¶n lý gi¸ kÞp thêi ®èi víi nh÷ng mÆt hµng cã sù khan hiÕm gi¶ t¹o. 3./ VÒ thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc. TriÓn khai c¸c luËt thuÕ míi ®­îc thiÕt kÕ trªn c¬ së sè thuÕ GTGT ®¶m b¶o t­¬ng ®­¬ng sè thuÕ doanh thu, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp gi¶m g¸i 2000 tû ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ suÊt, vÒ miÔn gi¶m thuÕ ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­. ThuÕ thu nhËp ®èi víi ng­êi cã thu nhËp cao gi¶m ®Ó n©ng møc khëi ®iÓm chÞu thuÕ vµ biÓ thuÕ cña ng­êi trong n­íc vµ ng­êi n­íc ngoµi. PhÝ, lÖ phÝ gi¶m do thùc hiÖn NghÞ ®inh 04 cña ChÝnh phñ nhiÒu kho¶n thu vÒ phÝ, lÖ phÝ ph¶i c¾t bá hoÆc ®iÒu chØnh gi¶m møc thu. §Ó ®¶m bµo thùc hiÖn sè dù to¸n thu n¨m 1999, Quèc héi giao, ®¶m b¶o yªu cÇu chi cña Ng©n s¸ch Trung ­¬ng còng nh­ Ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng, ChÝnh phñ ®· b¸o c¸o Quèc héi cho ¸p dông c¬ chÕ ®iÒu hanh ng©n s¸ch n¨m 1999. §èi víi nh÷ng ®Þa ph­¬ng bÞ hut thu phÇn ®iÒu tiÕt cho ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng do t¸c ®éng cña thuÕ GTGT th× ®­îc Trung ­¬ng bï ®ñ, nÕu thu v­ît ®­îc h­ën 50% ®èi víi sè thu so víi dù to¸n. Nguån hoµn thuÕ do ng©n s¸ch Trung ­¬ng bè trÝ, kh«ng lÊy tõ ng©n s¸ch ®Þa ph­¬ng. C¬ chÕ trªn còng t¹o sù yªn t©m vµ quan t©m tÝch cùc cña c¸c ®Þa ph­¬ng trong c«ng t¸c chØ ®¹o ®ieÌu hµnh ng©n s¸ch nãi ching, thu nãi riªng. MÆt kh¸c, do c¬ chÕ chÝnh s¸ch ®­îc ®iÒu chØnh, söa ®æi phï hîp h¬n còng gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt, kinh doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. C«ng t¸c chØ ®¹o qu¶n lý thu còng chÆt chÏ vµ tiÕn bé nªn kÕt qu¶ thu n¨m 1999 ®¹t ®­îc dù to¸n Quèc héi th«ng qua. Tæng thu ng©n s¸ch Nhµ n­íc ­íc ®¹t 106,8% so víi dù to¸n. Sè thu tõ thuÕ vµ phÝ ®¹t 105,7% dù to¸n n¨m. Riªng sè thu tõ thuÕ GTGT thu ®îc 16.590 tû ®ång sau khi trõ sè thuÕ ph¶i hoµn, sè cßn l¹i t­¬ng ®­¬ng víi doanh thu tÝnh theo mÆt hµng n¨m 1999. XÐt theo ®Þa ph­¬ng th× cã 61/61 tinh, thµnh phè ®Òu hoµn thµnh vµ hoµn thµnh v­ît møc dù to¸n n¨m nªn kh¶ n¨ng c¸c ®Þa ph­¬ng ®­îc th­ëng l¬n. Trong ®ã cã 22/61 ®Þa ph­¬ng hoµn thµnh toµn diÖn c¶ ba chØ tiªu chñ yÕu lµ thu tõ khu vùc doanh nghiÖp Nhµ n­íc, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ khu vùc ngoµi quèc doanh. Sè ®Þa ph­¬ng hôt vÒ thuÕ GTGT ng©n s¸ch Trung ­¬ng ph¶i bï thªm chØ cã 14 ®Þa ph­¬ng vµ sè ph¶i bï cung kh«ng l¬n. Tuy nhiªn, tû lÖ ®éng viªn thuÕ cµ phÝ trªn GDP cña n¨m 1999 thÊp (17,6%) ch­a ®¹t møc ®é ®éng viªn theo NghÞ quyÕt ®¹i héi §¶ng toµn quèc ®· ®Ò ra la 20% ®Õn 21% GDP. 4./ VÒ c«ng t¸c qu¶n lý h¹ch to¸n kinh doanh cña doanh nghiÖp. §Ó tõng b­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch c«ng b»ng vÒ thuÕ, ®· ®iÒu chØnh l¹i tõ 11 møc thuÕ suÊt thuÕ lîi tøc xuèng cßn 1 møc thuÕ su©t thu nhËp doanh nghiÖp, ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i phÊn ®Êu s¾p xÕp, tæ chøc l¹i s¶n xuÊt, ®æi míi trang thiÕt bÞ, n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý ®Ó thùc hiÖn ®­îc c¸c møc thuÕ suÊt míi. Do yªu cÇu cña viÖc kª khai thuÕ GTGT, khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo. TÝnh ®óng thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp trªn nguyªn t¾c ph¶i cã ho¸ ®¬n, chøng tõ, tõ ®ã thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp ng­êi kinh doanh chó träng tæ chøc thùc hiÖn tèt h¬n c«ng t¸c më sæ s¸ch kÐe to¸n, ghi chÐp, qu¶n lý vµ sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ. Trong n¨m 1999, sè l­îng ho¸ ®¬n c¸c doanh nghiÖp sö dông t¨ng gÇn gÊp ®«i so víi n¨m 1998 vµ møc sö dông ho¸ ®¬n t¨ng thÓ hiÖn sù chuyÓn biÕn mét b­íc tiÕn míi trong c«ng t¸c sö dông ho¸ ®¬n vµ qu¶n lý cña doanh nghiÖp. Sù chuyÓn biÕn nÇy thÓ hiÖn râ nhÊt trong c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn ®· thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ nép thuÕ GTGT theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ, h¬n 200.000 hé kinh doanh c¸ thÓ ®· thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n ho¸ ®¬n chøng tõ chuyÓn tõ h×nh thøc nép thuÐe kho¸n tr­íc ®©y sang nép thuÕ GTGT thep ph­¬ng ph¸p kª khai trùc tiÕp. §èi víi 6000 doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ h¬n 2400 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi c«ng t¸c kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ ®· ®­îc cñng cè, cã nhiÒu tiÕn bé so víi c¸c n¨m tr­íc ®©y. Do lµm tèt h¬n c«ng t¸c kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ, c¸c ®èi t­îng nép thuÕ ®· chñ ®éng khai lËp vµ nép tê khai thuÕ hµng th¸ng t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ vµ ®óng thêi h¹n. NÕu nh­ trong quÝ I/1999 chØ cã 75% sè doanh nghiÖp nép tê khai thuÕ GTGT th× ®Õn quÝ IV/1999 ®· t¨ng lªn kho¶ng 97% ®Õn 98% sè doanh nghiÖp nép tê khai thuÕ (trong ®ã 100% doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nép tê khai ®Çy ®ñ vµ ®óng h¹n) chØ cßn 2 ®Õn 3% lµ ch­a lËp vµ nép toÌ khai hoÆc nép toÌ khai chËm, c¬ quan thuÕ ph¶i Ên ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép hµng th¸ng. Còng do lµm t«t c«ng t¸c kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ mµ c¸c ®èi t­îng nép thuÕ ®· quyÕt to¸n tµi chÝnh, quyÕt to¸n thuÕ nhanh h¬n so víi c¸c n¨m tr­íc ®©y. §Õn hÕt quÝ I/2000 ®· cã h¬n 75% sè doanh nghiÖp nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p tù kª khai nép b¸o c¸o quyÕt to¸n tµi chÝnh, quyÕt to¸n thuÕ cña n¨m 1999 cho c¬ quan thuÕ. Nh­ vËy cã thÓ kh¼ng ®inh chÝnh s¸ch thuÕ míi g¨n nép thuÕ víi hoµn thuÕ ®· g¨n víi nghÜa vô quyÌen lîi cña ng­êi nép thuÕ, khuyÕn khÝch ng­êi nép thuÕ chñ ®éng thùc hiÖn nghÜa vô víi Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. II./ nh÷ng yÕu tè thóc ®Èy viÖc triÓn khai thùc hiÖn thuÕ GTGT ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ trªn. ChÝnh phñ, Ban chi ®¹o triÓn khai c¸c luËt thuÕ míi cña ChÝnh phñ, c¸c Bé, c¸c Ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng ®· b¸m s¸t sù chØ ®¹o cña Trung ­¬ng §¶ng, cña Bé chÝnh trÞ, Quèc héi, cña UBTVQH ®Ó tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi. Trong qu¸ tr×nh triÓn khai Ban chØ ®¹o cña ChÝnh phñ, c¸c Bé, c¸c ®Þa ph­¬ng ®· b¸m s¸t c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh, ph¸t hiÖn nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi, nghiªn cøu, ®Ò xuÊt nh÷ng gi¶i phÊp nh»m th¸o gì khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp nh­: bæ xung vµo danh môc hµng ho¸, dÞch vô kh«ng thuéc diÖn chÞu thuÕ GTGT: m¸y bay, giµn khoan, tµu biÓn, thuª phim nhùa, phim video, s¸ch b¸o, t¹p chÝ nhËp khÈu... §iÒu chØnh gi¶m møc thuÕ suÊt cho 18 nhãm hµng ho¸, dÞch vô ... Më réng viÖc khÊu trõ ®Çu vµo ®èi víi phÕ liÖu, ®¸, c¸t sái mua cña ng­êi tù khai th¸c, hµng chÞu thuÕ TT§b mua cña c¬ së s¶n xuÊt vµ c¸c hµng ho¸ khac nÕu cã ho¸ ®¬n b¸n hµng, gi¶m thuÕ nhËp khÈu cho c¸c mÆt hµng lµ nguyªn liÖu nhËp khÈu phôc vô s¶n xuÊt trong n­íc. Xö lý thuÕ ®èi víi c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n hoµn thµnh n¨m 1999... C¸c ban chØ ®¹o ®· qu¶n lý tèt thÞ tr­êng, gi¸ c¶, ®Æc biÖt lµ trong thêi gian ®Çu ¸p dông c¸c luËt thuÕ míi. Mét sè Ban chØ ®¹o c¸c Bé, ®Þa phwong ho¹t ®éng t­¬ng ®èi tèt nh­: Ban chØ ®¹o thuéc Bé c«ng nghiÖp, Bé x©y dùng, Bé th­¬ng m¹i, Ban vËt gi¸ ChÝnh phñ, Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, Ban chØ ®¹o thµnh phè Hå ChÝ Minh, Hµ TÜnh, NghÖ An, Qu¶ng B×nh, H¶i D­¬ng, H¶i Phßng, Thõa Thiªn HuÕ, §µ N½ng, §ång Nai, CÇn Th¬. C«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn luËt vÒ thuÕ, tËp huÊn nghiÖp vô cã nhiÒu tiÕn bé h¬n so víi c¸c ®ît triÓn khai c¸c luËt thuÕ tr­íc ®©y. Ban T­ t­ëng v¨n ho¸ Trung ­¬ng vµ c¸c ®Þa ph­¬ng ®· phèi hîp chØ ®¹o tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn, c¸c ®µi b¸o Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng ®· phèi hîp kh¸ chÆt chÏ víi c¬ quan thuÕ, ®Ó ®Èy m¹nh tuyªn truyÒn gi¶i thÝch c¸c luËt thuÕ m¬i, ph¶n ¸nh kÞp thêi nh÷ng g­¬ng ®iÓn h×nh thùc hiÖn tèt c¸c luËt thuÕ míi còng nh­ nh÷ng khã kh¨n v­íng m¾c trong viÖc thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi. C¸c c¬ së kinh doanh vµ mäi tÇp líp nh©n d©n ®Òu h­ëng øng vµ ®ång t×nh thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi do nhËn thøc ®­îc c¸c luËt thuÕ míi tiÕn bé h¬n vµ cã nhiÒu ­u ®iÓm h¬n c¸c luËt thuÕ cò. Cã quyÕt t©m cao trong thùc hiÖn luËt thuÕ míi. §ång thêi ph¶n ¸nh kÞp thêi nh÷ng nh­îc ®iÓm vµ v­íng m¾c ®Ó ChÝnh phñ kÞp thêi ®iÒu chØnh, chØ ®¹o thùc hiÖn. Sù phÊn ®Êu nç lùc cña ngµnh ThuÕ quan vµ ngµnh H¶i Quan tõ viÖc chuÈn bÞ triÓn khai ®Õn viÖc tæ chøc thùc hiÖn c¸c luËt thuÕ míi, cô thª: §· triÓn khai viÖc cÊp m· sè cho 1.105.560 ®¬n vÞ doanh nghiÖp cã vè ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ 2.461 ®¬n vÞ. C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, C«ng ty cæ phÇn, doanh nghiÖp t­ nh©n lµ 36,680 ®¬n vÞ. Hîp t¸c x·. 15.970 ®¬n vÞ. Hé c¸ thÓ lµ 1.024.456 hé. Qua viÖc cÊp m· sè ®· n¾m ch¾c ®­îc sè l­îng ®èi t­îng nép thuÕ. In vµ cung cÊp ®ñ ho¸ ®¬n, chøng tõ cho c¸c doanh nghiÖp. §Õn ngµy31/12/1999 sè l­îng ho¸ h¬n ®· ph¸t hµnh lµ 1.456.300 quyÓn (t­¬ng øng víi 73.065.000 sè ho¸ ®¬n). Trong ®ã, cã 1.061.300 quyÓn ho¸ ®¬n GTGT vµ 404.000 quyÓn ho¸ ®¬n b¸n hµng th«ng th­êng. Ngoµi ra cßn cã cho phÐp gÇn 1.000 Tæng c«ng ty, c«ng ty tù in ho¸ ®¬n ®Ó sö dông riªng. §· c¶i tiÕn qui tr×nh kª khai nép thuÕ theo h­íng n©ng cao tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp trong viÖc tù tÝnh thuÕ, tù kª khai thuÕ vµ nép thuÕ theo th«ng b¸o thuÕ. Thùc tÕ cho thÊy, c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn chÕ ®é tù kª khai vµ tÝnh nép thuÕ t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ, ®óng h¹n. §Õn nay, chØ cßn kho¶ng 2 ®Õn 3% sè ®èi t­îng nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p kª khai lµ ch­a nép tê khai, c¬ quan thuÕ ph¶i Ên ®Þnh sè thuÕ ph¶i nép hµng th¸ng. §· s¾p xÕp l¹i tæ chøc bé m¸y qu¶n lý thuÕ ë Côc thuÕ, Côc H¶i Quan, Chi côc thuÕ, ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña qu¶n lý thu theo c¸c luËt thuÕ míi. §· tõng b­íc trang bÞ m¸y tÝnh ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ. §Õn nay, c¬ b¶n ®· trang bÞ xong sè l­îng m¸y tÝnh cÇn thiÕt cho c«ng t¸c qu¶n lý thuÕ ë c¸c côc thuÕ. III. Mét sè v­íng m¾c chÝnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. Vµo thêi ®iÓm giao thêi cña sù thay ®æi luËt thuÕ: Sù vËn ®éng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tÊt yÕu ®ßi hái sù cËn ®éng cña hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ ®Îe ®¶m b¶o sù phï hîp cña hÖ thèng thuÕ vµ lÊp ®i nh÷ng kÏ hë ®Ó ®èi t­îng nép thuÕ lîi dông, tuy nhiªn chÝnh thêi ®iÓm thay ®æi cña mét chÝnh s¸ch thuÕ ®«i khi t¹o ra nh÷ng kÏ hë míi cho cacs ®èi t­îng nép thuÕ l¸ch qua. Vµo thêi ®iÓm gÇn ®©y, khi luËt thuÕ GTGT ra ®êi víi thuÕ suÊt ®Çu ra t­¬ng ®èi cao thay v× cho hµng lo¹t c¸c ho¹t ®éng cã thuÕ suÊt thÊp (1% ®Õn 2%..) t¹i thêi ®iÓm 1/1/1999. ChÝnh v× lý do nµy, hµng lo¹t c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n, c¸c c«ng ty s¶n xuÊt kinh doanh ... ®Òu cè g¸ng b»ng c¸ch nµy hay c¸ch kh¸c t¨ng khèi l­îng c«ng tr×nh hoµn thµnh bµn giao, t¨ng c­êng x¸c nhËn c¸c hîp ®ång mua b¸n hoÆc xuÊt ho¸ ®¬n b¸n hµng ®Ó cã thÓ tr¸nh ®­îc thuÕ GTGT víi mét m­cs thuÕ xuÊt ®Çu ra cao h¬n rÊt nhiÒu. Nh÷ng biÓu hiÖn ®ã, ngoµi viÖc lµm ¶nha h­ëng lín ®Õn sè thu cña Nhµ n­íc, cßn lµm gi¶m tÝnh ph¸p lý, tÝnhc«ng b»ng cña hÖ thèng thuÕ. Sù thay ®æi cña hÖ thèng luËt thuÕ lµ tÊt yÕu ®èi víi mét n­íc cã nÒn kinh tª ®ang ph¸t triÓn vµ th­êng xuyªn biÕn ®éng. Tuy nhiªn trªn c¬ së biÓu hiÖn nµy ®Ó cã thÓ nghiªn cøu, x©y dùng mét hÖ thèng chÝnh s¸ch sao cho nh÷ng t¸c ®éng xÊu cña chóng lµ nhá nhÊt ®èi víi nÒn kinh tÕ. §ång thêi víi viÖc ban hµnh mét sù thay ®æi cña luËt thuÕ, Bé tµi chÝnh, Tæng côc thuÕ ph¶i nghiªn cøu cµ ®­a ra c¸c ph­¬ng ¸n cô thÓ ®Ó h¹n chÕ tèi ®a viÖc lîi dông sù thay ®«Ø nµy. VÝ dô t¹i thêi ®iÓm 1/1/1999, khi luËt thuÕ GTGT b¾t ®Çu cã hiÖu lùc, Bé tµi chÝnh cã thÓ qui ®Þnh tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp tæng kiÓm tra kª kho vËt liÖu, kho thµnh phÈm cã sù gi¸m s¸t cña c¬ quan tµi chÝnh, tæng kiÓm kª toµn bé ho¸ ®¬n chøng tõ do Bé tµi chÝnh ban hµnh t¹i thêi ®iÓm 1/1/1999, tÊt c¶ c¸c viÖc ®ã ph¶i tiÕn hµnh ®ång bé, hµng lo¹t vµ tøc thêi. Khi ®ã sÏ h¹n chÕ ®­îc mét phÇn lín thÊt th¸o trong qu¸ tr×nh nµy. ThuÕ suÊt thuÕ GTGT kh¸ cao. Theo nhËn ®Þnh cña nhiÒu chuyªn gia kinh tÕ, thuÕ suÊt thuÕ GTGT 10% tÝnh cho c¸c mÆt hµng th«ng th­êng cho tiªu dïng lµ kh¸ cao, lµm gi¶m søc mua, tiªu thô s¶n phÈm hµng ho¸ gÆp nhiÒu khã kh¨n. Mét minh chøng cho thÊy thuÕ suÊt thuÕ GTGT cao, ®ã lµ cã trªn 100 mÆt hµng cã thuÕ suÊt thuÕ GTGT cao h¬n thuÕ suÊt thuÕ doanh thu vµ Nhµ n­íc ®· nhiÒu lÇn ph¶i ®iÒu chØnh gi¶m thuÕ. MÆc dï theo lý luËn thuÕ GTGT do ng­êi tiªu dïng tr¶, kh«ng g©y ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, nh­ng nÕu thuÕ suÊt cao, gi¸ thanh to¸n cña hµng ho¸, dÞch vô sÏ cao, ng­êi tiªu dïng khã chÊp nhËn, tiªu thô sÏ gÆp khã kh¨n, c¸c doanh nghiÖp muèn b¸n ®­îc hµng buéc ph¶i h¹ gi¸ b¸n vµ bÞ thua lç. §Ó tr¸nh bÞ thua lç, c¸c doanh nghiÖp ph¶i thu hÑp s¶n xuÊt. ThuÕ GTGT lµm ®¶o lén møc thuÕ ph¶i nép. ThuÕ GTGT ®­îc thiÕt kÕ víi møc thu t­¬ng ®­¬ng thuÕ doanh thu víi mô tiªu æn ®Þnh quan hÖ ph©n ph«Ý gi÷a Nhµ n­íc víi nÒn kinh tÕ xÐt trªn tæng thÓ, nh­ng thùc tÕ cã lµm ®¶o lén møc thuÕ ph¶i nép cña c¸c ngµnh kh¸c nhau. Cã ngµnh thuÕ ph¶i nép t¨ng gÊp béi so víi thuÕ doanh thu, cã ngµnh l¹i thÊp h¬n nhiÒu. T­¬ng quan ph©n phèi gi÷a c¸c ngµnh bÞ ®¶o lén v­íng m¾c ph¸t sinh kh«ng chØ liªn quan ®Õn lç l·i mµ cßn liªn quan ®Õn vÊn ®Ò míi. ThuÕ GTGT g©y nhiÒu khã kh¨n cho doanh nghiÖp vÒ vèn. Qui ®Þnh ph¶i nép thuÕ GTGT ®èi víi nh÷ng mÆt hµng nhËp kho nh­ng ch­a b¸n lµm cho mét sè doanh nghiÖp khã kh¨n trong vÊn ®Ò vèn. §Æc biÖt víi nh÷ng doanh nghiÖp víi sè vèn Ýt th× qui ®Þnh nµy lµm cho hä thËt sù ®iªu ®øng. NhiÒu doanh nghiÖp ho¹t ®éng chñ yÕu b»ng vèn vay nµy khi ¸p dông luËt thuÕ GTGT ph¶i vay thªm vèn ®Ó nép cho phÇn thuÕ ®Çu vµo, g¸nh nÆng thiÕu vèn ®· nÆng nay l¹i cµng nÆng thªm cho du sau nµy se ®­îc khÊu trõ thuÕ hay hoµn thuÕ. Tr­êng hîp c¸c doanh nghiÖp b¸n hµng ®¹i lý khi chuyÓn hµng cho ®ai lý ph¶i nép ngay thuÕ GTGT, trong khi ®ã ph¶i chØ khi nµo ®¹i lý b¸n ®­îc hµng míi thu ®­îc thuÕ GTGT tõ ng­êi mua. Nh­ vËy vèn cña doanh nghiÖp bÞ chiÕm dông mét c¸ch bÊt hîp lý. Tèc ®é hoµn thuÕ cho doanh nghiÖp cßn chËm. Qu¸ tr×nh thñ tôc xin hoµn thuÕ kh¸ r¾c rèi, mÊt nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc cña ¸c doanh nghiÖp. §Ó ®­îc hoµn thuÕ, c¸c doanh nghiÖp ph¶i nép hå s¬ vµ toµn bé ho¸ ®¬n, chøng tõ lªn c¬ quan thuÕ råi chê nh©n viªn thuÕ xuèng ®¬n vÞ kiÓm tra, ®èi chiÕu ho¸ ®¬n thùc hiÖn b¨ng ph­¬ng ph¸p thñ c«ng, kÐo dµi thêi gian kiÓm tra lµm chËm viÖc hoµn thuÕ, bªn c¹nh ®ã cßn nhiÒu hiÖn t­îng tiªu cùc kh¸c còng g©y thªm khã kh¨n cho doanh nghiÖp. T×nh tr¹ng gian lËn thuÕ ngµy cµng trë nªn nguy hiÓm h¬n. HiÖn nay ho¸ ®¬n bÊt hîp ph¸p ®a d¹ng vµ phong phó ch­a tõng cã vµ trë thµnh hµng ho¸ ®­îc mua b¸n c«ng khai. VÊn ®Ò nµy ®· lµm ®au ®Çu c¬ quan thuÕ h¬n bao giê hÕt. Tr­íc ®©y khi thùc hiÖn thuÕ doanh thu sö dông ho¸ ®¬n gi¶, chØ cã thÓ ¨n gian thuÕ trªn sè hµng b¸n ra, cßn b©y giê, víi ho¸ ®¬n gi¶, Nhµ n­íc kh«ng nh÷ng kh«ng thu ®­îc ®ång nµo mµ ng­îc l¹i cßn ph¶i chi thªm ®Ó hoµn thuÕ. Bªn c¹nh ®ã, viÖc sö dông ho¸ ®¬n bÊt hîp ph¸p t¹o ra sù c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh gi­a c¸c doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp nµo kh«ng trèn thuÕ ®­îc sÏ mÊt dÇn søc c¹nh tranh, nh÷ng c¬ së trèn thuÕ sÏ cã ®iÒu kiÖn h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó c¹nh tranh. HËu qu¶ lµ nh÷ng doanh nghiÖp lµm ¨n ch©n chÝnh bÞ thua thiÖt, s©n ch¬i gi÷a c¸c doanh nghiÖp trë nªn bÊt b×nh ®¼ng. NÕu t×nh tr¹ng nµy kh«ng ®­îc ng¨n chÆn vµ xö lý kÞp thêi sÏ lµm cho nguån Ng©n s¸ch bÞ th©m hôt mét kho¶n rÊt lín vµ t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn nÒn kinh tÕ n­íc ta, lµm gi¶m hiÖu lùc cña luËt thuÕ. VÒ viÖc khÊu trõ thuÕ GTGT vµ xÐt gi¶m thuÕ GTGT. C¸ch tÝnh thuÕ ®Çu vµo ®­îc khÊu trõ trong tr­êng hîp kinh doanh hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT cßn nhiÒu phøc t¹p. Nh÷ng qui ®Þnh vÒ khÊu trõ khèng vµ xÐt gi¶m thuÕ GTGT cßn thiÕu chÆt chÏ, r­êm rµ, mang tÝnh ch¾p v¸. VÒ hai ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ vµ hai lo¹i ho¸ ®¬n. Thùc tÕ nÒn kinh tÕ n­íc ta cã kho¶ng 4 v¹n doanh nghiÖp cã kh¸ nhiÒu tæ chøc h¹ch to¸n vµ gÇn 1,6 triÖu hé chñ yÕu l¸ s¶n xuÊt kinh doanh nhá. Cho nªn khi thùc hiÖn thuÕ GTGT ®· ®¸p øng hai ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ cµ hai lo¹i ho¸ ®¬n, ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu trõ vµ ho¸ ®¬n GTGT ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®ñ ®iÒu kiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n vµ ¸p dông ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp thªm GTGT cµ sö dông ho¸ ®¬n th«ng th­êng ®èi víi c¸c hé kinh doanh nhá. ViÖc ¸p dông ®ång thêi hai c¸ch tÝnh thuÕ GTGT vµ hai lo¹i ho¸ ®¬n trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay lµ cÇn thiÕt, song trªn thùc tÕ l¹i n¶y sinh nh÷ng bÊt cËp g©y trë ng¹i cho c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c hé kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ kh«ng ®­îc khÊu trõ ®Çu vµo khi mua hµng ho¸, dÞch vô cña c¸c ®¬n vÞ tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp, g©y mÊt c«ng b»ng trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, hoÆc n¶y ra t×nh tr¹ng chèng thuÕ. Ngoµi ra, nh÷ng bÊt cËp trong kÕ to¸n thuÕ GTGT, trong chÕ ®é ho¸ ®¬n, chøng tõ ®èi víi hµng ho¸ l­u th«ng trªn thÞ tr­êng... còng g©y nhiÒu khã kh¨n cho c«ng t¸c thu cña ngµnh thuÕ vµ cho c¸c hé kinh doanh nhá. Xö lý thuÕ GTGT ®èi víi hµng nhËp khÈu. Trong h¬n 6 th¸ng ®Çu n¨m, thuÕ suÊt hµng nhËp khÈu, nhÊt lµ ®èi víi nguyªn, nhiªn, vËt liÖu qu¸ cao. ViÖc ¸p m· thuÕ thiÕu chÝnh x¸c, thêi gian nép thuÕ qu¸ ng¾n. VÊn ®Ò hoµn thuÕ cßn chËm vµ phøc t¹p trong kiÓm tra ho¸ ®¬n. Do vËy nhiÒu doanh nghiÖp ph¶i chÞu thªm l·i suÊt ng©n hµng tõ sè tiÒn vay nép thuÕ tr­íc nh­ng chËm ®­îc tr¶ l¹i. Song mÆt kh¸c, chÝnh nhiÒu doanh nghiÖp còng ch­a nghiªm tóc kª khai vµ hoµn thµnh c¸c thñ tôc cÇn thiÕt, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ch©m trÔ trong viÖc hoµn thuÕ. V­íng m¾c vÒ thñ tôc. Trong NghÞ quyÕt 90/1999_UBTVQH kho¸ IX qui ®Þnh vËt t­ x©y dùng lo¹i trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc nhËp khÈu ®Ó chÕ t¹o tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp kh«ng ph¶i chÞu thuÕ GTGT. HoÆc ®iÒu 4 luËt thuÕ GTGT qui ®Þnh kh«ng thu thuÕ GTGT ®èi víi d©y truyÒn thiÕt bÞ toµn bé, ®ång bé. §Õn nay vÉn ch­a cã h­íng dÉn ®Ó thùc hiÖn. ThÝ dô: Phô tïng, phô kiÖn ®i kÌm, vËt t­ x©y dùng cÊu thµnh nªn thiÕt bÞ cã ®­îc h­ëng tiªu chuÈn kh«ng thu thuÕ GTGT nh­ m¸y mãc, thiÕt bÞ, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i hay kh«ng th× ®Õn nay vÉn ch­a lµm râ. Ch­a nhÊt qu¸n trong thùc hiÖn nguyªn t¾c. Do ph¶i xö lý nh÷ng bÊt cËp, ch­a phï hîp víi thùc tª, ®Ó ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt kinh doanh b×nh th­êng, ChÝnh phñ, Bé tµi chÝnh ®· ph¶i gi¶m 50% thuÕ GTGT cho mét sè mÆt hµng, më réng thªm mét sè ®èi t­îng kh«ng chÞu thuÕ GTGT... TÊt c¶ nh÷ng xö lý theo h­íng "v­íng ®©u gì ®Êy" ®· lµm cho biÓu thuÕ suÊt biÕn d¹ng di so víi thiÕt kÕ ban ®µu. Tõ 3 møc thuÕ suÊt ®Õn nay kh«ng cßn lµ 3 mµ ®· trë thanh 4 ®Õn 5 møc thuÕ suÊt. Trªn thùc tÕ g©y nªn sù bÊt hîp lý míi cho sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng cña doanh nghiÖp. T¹o ra hai s©n ch¬i kh¸c nhau trong nÒn kinh tÕ. HiÖn nay thuÕ GTGT ®­îc tÝnh theo hai ph­¬ng ph¸p lµ ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp vµ ph­¬ng ph¸p khÊu trõ. Khi c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ cung øng hµng ho¸, dÞch vô cho c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp thi nh÷ng ®¬n vÞ nµy kh«ng ®­îc khÊu trõ, trong khi trong gi¸ trÞ hµng ho¸ ®· cã phÇn thuÕ GTGT nªn ®· lµm cho thuÕ ®¸nh chång chÐo lªn thuÕ. Ng­îc l¹i, khi c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp cã quan hÖ giao dÞch cung øng dÞch vô, hµng ho¸ cho c¸c ®¬n vÞ thùc hiÖn thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ GTGT, thùc chÊt ®¬n vÞ nhËn ph¶i tr¶ phÇn thuÕ GTGT ch×m trong gi¸ b¸n mµ ®¬n vÞ trùc tiÕp ®· nép. Tõ c¸ch thùc hiÖn nh­ trªn ta thÊy hiÖn ®ang tån t¹i hai s©n ch¬i kh¸c nhau mµ mçi s©n ch¬i chØ ch¬i theo mét h×nh, chÝnh v× vËy ®ang h×nh thµnh hai xu h­íng lµ mét sè ®¬n vÞ ®ang nép thuÕ theo ph­¬ng ph¸p khÊu trõ chuyÓn sang nép theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp vµ ng­îc l¹i, tuú thuéc vµo chiÕn l­îc kh¸ch hµng cña hä vµ dÜ nhiªn lµ ngµnh thuÕ khã lßng gi¶i quyÕt ngay ®­äc. H¬n n÷a, trong thùc tÕ thu thuÕ tÝnh th­o ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp rÊt khã chÝnh x¸c, nªn vÉn chñ yÕu tÝnh theo ph­¬ng ph¸p kho¸n (®èi víi hé nhá) nh­ thuÕ doanh thu tr­íc ®ay, chÝnh ®iÒu nµy ®· g©y kh«ng Ýt lóng tóng, khã kh¨n cho th­ong nghiÖp quèc doanh mét khi hä ph¶i c¹nh tranh trùc tiÕp víi c¸c hé buon ban tÝnh thuÕ theo ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp. Qu¶n lý sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ cßn ch­a tèt. Tuy ®¹i bé phËn doanh nghiÖp ®· chÊp ho¸ ®¬nµh tèt chÕ ®é ho¸ ®¬n, in vµ sö dông ho¸ ®¬n gi¶, mua ®i b¸n l¹i ho¸ ®¬n, viÕt kh«ng ®óng doanh sè trªn ho¸ ®¬n ®Ó trèn thuÕ vµ chiÕm ®o¹t tiÒn cña Nhµ n­íc trong kh©u tho¸i thuÕ. IV. C¸c biÖn ph¸p xö lý v­íng m¾c vµ ph­¬ng h­íng s¾p tíi. VÒ ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ GTGT. C¸c v¨n b¶n vÒ thuÕ GTGT ë n­íc ta ®­a ra hai ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ lµ ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp Nhµ n­íc, luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, luËt c«ng ty, luËt hîp t¸c x· vµ nh÷ng hé kinh doanh lín, chÊp hµnh tèt chÕ ®é kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ. Ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ trùc tiÕp trªn thuÕ GTGT ¸p dông chñ yÕu ®èi víi hé kinh doanh c¸ thÓ ch­a thùc hiÖn tèt chÕ ®é kÕ to¸n, chøng tõ. T­¬ng øng v¬i hai ph­¬ng ph¸p tÝnh thuª la hai lo¹i ho¸ ®¬n GTGT vµ ho¸ ®¬n b¸n hµng th«ng th­êng. Qua gÇn 2 n¨m thùc hiÖn thuÕ GTGT cho thÊy, sö dông hai ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ g©y ra nhiÒu bÊt cËp trong viÖc khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo. MÆt kh¸c, ®Ó qu¶n lý c¬ së ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp ph¶i huy ®éng gÇn mét nöa sè c¸n bé thuÕ víi chi phÝ t­¬ng øng, nh­ng thu cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc chØ chiÕm 10% trong tæng thuÕ GTGT. V× vËy chØ nªn ¸p dông mét ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ lµ ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ. C¸c hé kinh doanh nÕu kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ¸p dông ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ nµy th× ¸p dông ph­¬ng ph¸p kª khai trùc tiÕp hoÆc kho¸n thuÕ. NÕu hé kinh doanh qu¸ nhá th× miÔn thuÕ. §Ó tiÕn tíi chØ sö dông mét ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ, cÇn tõng b­íc triÓn khai c«ng t¸c kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ ®èi víi khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®Ó ph©n lo¹i c¸c c¬ së nµy vµo 3 nhãm nãi trªn. VÒ thuÕ suÊt GTGT. ChuyÓn 11 møc thuÕ suÊt thuÕ doanh thu xuèng cßn 4 møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT ®ã lµ gi¶i ph¸p tr­íc m¾t, b­íc ®Öm ®Ó tiÕn tíi chØ dïng 2 møc thuÕ suÊt (trong ®ã thuÕ suÊt 0% ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ xuÊt khÈu). Víi 4 møc thuÕ suÊt nh­ hiÖn nay, ngµnh thuÕ liªn tôc nhËn ®­îc ®¬n xin gi¶m thuÕ vµ ®· ®iÒu chØnh gi¶m thuÕ ®èi víi nhiÒu nhãm hµng. Nh­ng ®iÒu chØnh gi¶m thuÕ t¹o ra nh÷ng ph¶n øng d©y truyÒn, lan réng, g©y nhiÒu tiªu cùc. Kinh nghiÖm c¸c n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi chØ ¸p dông mét møc thuÕ suÊt thuÕ GTGT (kh«ng tÝnh møc thuÕ suÊt 0%). Tuy nhiªn ®Ó gi¶m sè l­îng thuÕ suÊt cßn 2 møc, th× ph¶i b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu sau:. Mét lµ: X¸c ®Þnh møc thuÕ suÊt ph¶i b¶o ®¶m kh«ng lµm ¶nh h­ëng lín ®Õn nguån thu cña Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, ®ång thêi ph¶i nu«i d­ìng nguån thu cho Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Hai lµ: Møc thuÕ suÊt ph¶i b¶o hé ®­îc s¶n xuÊt trong n­íc, do ph¶i gi¶m thuÕ nhËp khÈu vµo n¨m 2006 theo hiÖp ®Þnh AFTA. Ba lµ: Møc thuÕ suÊt ph¶i b¶o ®¶m c«ng b»ng quyÒn lîi vµ nghÜa vô gi÷a c¸c doanh nghiÖp, ®¶m b¶o æn ®Þnh thÞ tr­êng trong n­íc, kh«ng cã biÕn ®éng lín vÒ gi¸ c¶ vµ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn ®êi sèng nh©n d©n. VÒ qu¶n lý vµ sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ. Trong qu¶n lý vµ sö dông ho¸ ®¬n chøng tµ ®· ph¸t sinh nh÷ng tån t¹i v­íng m¾c sau. In vµ sö dông ho¸ ®¬n bÊt hîp ph¸p (ho¸ ®¬n kh«ng theo qui ®Þnh cña luËt thuÕ, ho¸ ®¬n thËt nh­ng ký hiÖu vµ m· sè trªn ho¸ ®¬n lµ gi¶, ho¸ ®¬n ghi tæng gi¸ trÞ hµng ho¸ kh«ng khíp gi÷a c¸c liªn...), bu«n b¸n ho¸ ®¬n thËt vµ ho¸ ®¬n gi¶, xuÊt ho¸ ®¬n khèng, taoh ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ kh¸c trèn thuÕ, b¸n hµng xuÊt ho¸ ®¬n nh­ng kh«ng kª khai nép thuÕ, b¸o mÊt ho¸ ®¬n nh­ng trªn thùc chÊt lµ b¸n hoÆc sö dông ho¸ ®¬n cña ®¬n vÞ kh¸c b¸o mÊt. Gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò nµy, Bé tµi chÝnh nªn nghiªn cøu l¹i giÊy in ho¸ ®¬n, chøng tõ vµ ký hiÖu, m· hiÖu cña tõng lo¹i ho¸ ®¬n, chøng tõ ®Ó chèng in gi¶, nèi m¹ng vÒ qu¶n lý vµ sö dông ho¸ ®¬n cña ®èi t­îng nép thuÕ trªn m¸y vi tÝnh trong toµn quèc. MÆt kh¸c, Bé tµi chÝnh cÇn ph¶i phèi hîp víi c¸c c¬ quan ph¸p luËt ®Ó kiÓm tra, ph¸t hiÖn vµ xö lý, nghiªm c¸c tr­êng hîp vi ph¹m vÒ chÕ ®é qu¶n lý ,sö dông ho¸ ®¬n, yªu cÇu c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù kiÓm tra néi bé, mua b¸n hµng ho¸, dÞch vô ph¶i ghi râ tªn, ®Þa chØ, m· sè thuÕ cña ng­êi b¸n. §ång thêi më réng khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tù in ho¸ ®¬n GTGT theo mÉu qui ®Þnh cña Bé tµi chÝnh. VÒ khÊu trõ thuÕ. HÇu hÕt c¸c n­íc ¸p dông ph­¬ng ph¸p khÊu trõ thuÕ ®Òu sö dông ph­¬ng ph¸p lÊy thuÕ ®Çu ra trõ thuÕ ®Çu vao. NÕu ho¸ ®¬n ®Çu vµo kh«ng ghi sè thuÕ GTGT th× kh«ng ®­îc khÊu trõ. Ë n­íc ta trong c¸c v¨n b¶n luËt míi ban hµnh ®· qui ®Þnh cho khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo (1% ®Õn 5%) nh­ng chØ ¸p dông ®èi víi hµng ho¸ n«ng, l©m h¶i s¶n mua trùc tiÕp cña ng­êi s¶n xuÊt kh«ng cã ho¸ ®¬n, nh­ng cã b¶n kª. Sau gÇn 9 th¸ng thùc hiÖn, ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh 78/1999 - N§ - CP cho phÐp khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo ®«i víi c¶ phÕ liÖu (3% ®Õn 5%), ®èi víi hµng chÞu thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt ®Çu vµo (4%) vµ tÊt c¶ hµng ho¸, dÞch vô ®Çu vµo kh¸c cã ho¸ ®¬n hµng ho¸ th«ng th­êng ®­îc khÊu trõ 3%. ViÖc cho khÊu trõ thuÕ ®Çu vµo l¹i ph¸t sinh nh÷ng v­íng m¾c nh­: Cã nhiÒu tû lÖ khÊu trõ kh¸c nhau nªn rÊt phøc t¹p trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn vµ kh«ng khuyÕn khÝch sö dông ho¸ ®¬n chøng tõ. §èi víi hµng ho¸ n«ng, l©m, h¶i s¶n kh«ng cÇn ho¸ ®¬n, chØ cÇn b¶n kª dÉn tíi cã tr­êng hîp c¬ së s¶n xuÊt mua cña ng­êi kinh doanh bu«n chuyÕn, ng­êi thu gom trèn thuÕ, c¸c doanh nghiÖp kh«ng lÊy ho¸ ®¬n b¸n hµng, t¹o kÏ hë ®Ó c¬ së kinh doanh bu«n chuyÕn, ng­êi thu gom trèn thuÕ. C¸c doanh nghiÖp mua n«ng, l©m, h¶i s¶n sau ®ã s¬ chÕ b¸n hµng trong n­íc th× ®­îc khÊu trõ thuÕ nh­ng nÕu xuÊt khÈu l¹i kh«ng ®­îc trõ thuÕ ®Çu vµo. Gi¶i ph¸p tr­íc m¾t khi vÉn cßn sö dông 2 ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ vµ c¸c møc thuÕ suÊt nh­ hiÖn nay: §èi víi hµng ho¸, dÞch vô ®Çu vµo mua cña ng­êi trùc tiÕp s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cã ho¸ ®¬n, chØ cã b¶n kª, ®­îc khÊu trõ 3% trªn gi¸ trÞ hµng ho¸, dÞch vô, kÓ c¶ mua ®Ó xuÊt khÈu vµ chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. §èi víi hµng ho¸, dÞch vô chÞu thuÕ GTGT mua cña ng­êi kinh doanh cã ho¸ ®¬n b¸n hµng th«ng th­¬ng, kÓ cµ hµng ho¸ cña c¬ së s¶n xuÊt thuéc diÖn tÝnh thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt, th× ®­îc khÊu trõ 4% trªn gi¸ trÞ hµng ho¸ mua vµo. Cho phÐp khÊu trõ hoÆc hoµn l¹i thuÕ GTGT trong tr­êng hîp giao hµng hoÆc cung øng dÞch vô bÞ huû bá, sau khi ®· chÊp nhËn tr¶ tiÒn cña ng­êi mua hoÆc tr­êng hîp gi¶m gi¸, c¸c kho¶n thu kh«ng ®ßi, ®­îc xö lý cã ®Çy ®ñ chøng tµ hîp lÖ. Gi¶i ph¸p l©u dµi: Khi d· ¸p dông mét ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ vµ 2 møc thuÕ suÊt nh­ kiÕn nghÞ ë trªn th× toµn bé gi¸ trÞ hµng ho¸, dÞch vô ®Çu vµo kh«ng thuéc diÖn tÝnh thuÕ GTGT mµ ®Çu ra tÝnh thuÕ GTGT th× sÏ ®­îc khÊu trõ 4% gi¸ trÞ trªn b¶n kª hoÆc ho¸ ®¬n th«ng th­êng tÝnh cho c¶ nh÷ng hµng ho¸, dÞch vô b¸n trong n­íc, xuÊt khÈu hoÆc chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. VÊn ®Ò hoµn thuÕ GTGT. Trong thêi gian ®Çu ¸p dông thuÕ GTGT, thñ tôc hoµn thuÕ rÊt phøc t¹p nªn tiÕn ®é hoµn thuÕ chËm, g©y khã kh¨n cho nhiÒu doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ nh÷ng doanh nghiÖp ®Çu t­, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh víi khèi l­îng lín. Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh trªn mét phÇn do doanh nghiÖp ch­a lµm ®óng thñ tôc, mét phÇn do c¬ quan thuÕ ch­a quen, v¨n b¶n h­íng dÉn l¹i ch­a râ rµng. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, Bé tµi chÝnh ®· cã c¸c v¨n b¶n bæ xung lµ hoµn thuÕ tr­íc kiÓm tra sau vµ ph¶i xö lý nghiªm nh÷ng tr­êng hîp vi pham. C¸c v¨n b¶n nµy ®Ò cao tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña c¸c doanh nghiÖp, cña ng­êi nép thuÕ trong viÖc hoµn thuÕ GTGT. Tuy nhiªn vÊn ®Ò hoµn thuÕ vÉn cßn nhiÒu bÊp cËp vÒ thñ tôc còng nh­ thêi gian hoµn thuÕ. CÇn ®Ò cao h¬n n÷a tr¸ch nhiÖm cña c¬ së tr­íc nh÷ng hå s¬ xin ®­îc hoµn thuÕ cµ t¨ng c­êng kiÓm tra, thanh tra cña c¬ quan thuÕ. ViÖc ban hµnh hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý. Qua gÇn 2 n¨m thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT, Bé tµi chÝnh ®· cã hµng tr¨m v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh luËt thuÕ, phÇn lín c¸c v¨n b¶n ban hµnh sau khi ®iÒu chØnh bæ xung hoÆc söa ®æi mét sè néi dung cña v¨n banr tr­íc. Do vËy, hµng tr¨m v¨n b¶n ®Òu cã hiÖu lùc thi hµnh. ViÖc lµm nµy g©y nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p trong ®iÒu hµnh tæ chøc vµ qu¶n lý thu thuÕ, ch­a nãi ®Õn gi÷a c¸c v¨n b¶n l¹i ph¸t sinh m©u thuÉn, kh«ng nhÊt qu¸n. Do ®ã trong lÇn c¶i c¸ch thuÕ II chØ nªn cã mét luËt thuÕ, mét NghÞ ®Þnh ChÝnh phñ, 1 ®Õn 2 v¨n b¶n h­íng dÉn cña Bé tµi chÝnh. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nhãm t­ vÊn thuÕ. H×nh thµnh nhãm t­ vÊn thuÕ lµ mét nhu cÇu cÇn thiÕt ®èi víi c¸c ®èi t­îng chÞu thuÕ, nép thuÕ trong n­íc vµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. NhiÒu n­íc trªn thÕ gi¬i coi dÞch vô t­ vÊn thuÕ lµ mét nghÒ, ®©y lµ dÞch vô cung cÊp c¸c th«ng tin, kiÕn thøc, kinh nghiÖm vµ sù hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc thuÕ. V× vËy nªn sím h×nh thµnh nhãm t­ vÊn thuÕ trong c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y nghµnh thuÕ. Bé phËn nµy cã tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi víi bé phËn trùc tiÕp qu¶n lý thu thuÕ. §ång thêi ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp sö dông dÞch vô t­ vÊn thuÕ, ®Ò nghÞ cã qui ®Þnh chÊp nhËn chi phÝ t­ vÊn thuÕ lµ mét lo¹i chi phÝ hîp lý ®Ó tÝnh thu nhËp chÞu thuÕ. C¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ. Môc tiªu cña c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ ph¶i ®¶m b¶o yªu cÇu ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc, c¸c v¨n b¶n thuÕ ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c, ®¬n gi¶n, dÔ hiÒu, dÔ lµm, dÔ kiÓm tra. §Ó ®Èy m¹nh c«ng t¸c c¶i c¸ch hµnh chÝnh thuÕ, Bé tµi chÝnh vµ ngµnh thuÕ nªn chó ý nh÷ng vÊn ®Ò sau: Rµ so¸t l¹i toµn bé nh÷ng v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh luËt thuÕ, nghiªn cøu, xem xÐt lµm râ c¸ch gi¶i thÝch, tõ ng÷ vµ néi dung, tÝnh thèng nhÊt vµ kÕ thõa cña c¸c v¨n b¶n. MÉu kª khai thuÕ, nép thuÕ cÇn thèng nhÊt víi chÕ ®é kÕ to¸n, thèng kª, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c mÉu biÓu qui ®Þnh trong thu, nép, hoµn thuÕ. C«ng t¸c tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ thuÕ GTGT. Do thùc hiÖn quy tr×nh qu¶n lý thu thuÕ míi, ®èi t­îng nép thuÕ tù tÝnh thuÕ, kª khai vµ näp thuÕ nªn c«ng t¸c tuyªn truyÒn h­íng dÉn, gi¶i thÝch thËt cô thÓ vÒ néi dung chÝnh s¸ch thuÕ, quy tr×nh qu¶n lý thuÕ, c¸ch ghi chÐp ho¸ ®¬n chøng tõ, c¸ch kª khai thuÕ, c«ng khai quy tr×nh miÔn thuÕ, hoµn thuÕ, gi¶m thuÕ tíi tõng c¬ së tÝnh, nép thuÕ. Phèi hîp ngµnh thuÕ víi c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ, x· héi trong tuyªn truyÒn, gi¸o dôc ph¸p luËt vÒ thuÕ. PhÇn VI. KÕt luËn. ThuÕ GTGT nh×n tõ vÜ m« ®Õn vi m« ®· thùc sù ®i vµo cuéc sèng. Sau h¬n 2 n¨m ¸p dông, chóng ta ®· thu ®­îc nh÷ng tÝn hiÖu ban ®Çu rÊt kh¶ quan. Sè thu trong Ng©n s¸ch ®· cã xu h­íng t¨ng, kh«ng cã biÕn ®éng lín vÒ gi¸ c¶, nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh, th­¬ng m¹i, dÞch vô, xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ ngµy cµng ®­îc më réng. Së dÜ ®¹t ®­îc nh­ vËy lµ do ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· chuÈn bÞ kü cµng vÒ mÆt l­îng còng nh­ mÆt chÊt. Mét nÒn kinh tÕ vËn ®éng ph¶i lµ mét nÒn kinh tÕ më, mét c¬ chÕ tèt ph¶i biÕt biÕn ho¸ linh ®éng, chÝnh v× vËy ®Ó cã thÓ ®iÒu hµnh tèt thuÕ GTGT, tr­íc hÕt mçi ng­êi chóng ta ph¶i thùc sù hiÓu râ vÒ b¶n chÊt vµ néi dung cña nã, ®ã chÝnh lµ môc ®Ých cña ®Ò ¸n nµy. Hy väng r»ng trong thêi gian tíi, chóng ta b¸m s¸t thùc tiÔn, nhanh chãng t×m tßi, söa ch÷a nh÷ng bÊt hîp lý ®Ó thuÕ GTGT vµ c¸c luËt thuÕ míi gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc ®­a ®Êt n­íc tiÕn nhanh, tiÕn m¹nh trªn con ®­êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ mµ §¶ng ®· ®Ò ra. §Ò ¸n ®­îc viÕt trong ®iÒu kiÖn nhËn thøc cña b¶n th©n ch­a s©u s¾c, tµi liÖu tham kh¶o ch­a phong phó nªn kh«ng tr¸nh khái nhiÒu sai sãt. RÊt mong cã sù gãp ý vµ sña ch÷a cña ThÇy, C« gi¸o, cïng b¹n bÌ. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c ThÇy, C« gi¸o ®· trang bÞ kiÕn thøc cho em. §Æc biÖt lµ ThÇy gi¸o §Æng Ngäc §øc - gi¸o viªn trùc tiÕp h­íng dÉn em thùc hiÖn ®Ò ¸n nµy. Tµi liÖu tham kh¶o Gi¸o tr×nh lý thuyÕt tµi chÝnh tiÒn tÖ (Tr­êng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n_ khoa Ng©n hµng tµi chÝnh). Gi¸o tr×nh qu¶n lý thuÕ. S¸ch hÖ thèng ho¸ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thuÕ GTGT ®· ®­îc söa ®æi bæ xung. B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c thuÕ n¨m 2000. B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c thuÕ n¨m 2001. T¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn. T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ. T¹p chÝ tµi chÝnh. T¹p chÝ ng©n hµng. T¹p chÝ nghiªn cøu kinh tÕ. T¹p chÝ thùc tiÔn kinh nghiÖm. T¹p chÝ th­¬ng m¹i. T¹p chÝ thèng kª. T¹p chÝ thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docDA007.doc
Tài liệu liên quan