Đề tài Tìm hiểu Hệ thống kế toán pháp

gi¸ 10% : 2.000 ® gi¸ trÞ TM thuÇn : 18.000 TVA 18,6% : 3.348 ® S gi¸ thanh to¸n : 21.348 chiÕt khÊu 1% : 213,48 ® gi¸ trÞ th­¬ng m¹i thuÇn : 21.134,52 Nî TK 601 : 18.000 Nî TK 4456 : 3.348 Cã TK 765 : 213,48 Cã TK 512 : 21.134,52 Tr­êng hîp mua hµng nh­ng ch­a lËp H§: Nî TK 60 (601 – 607) Nî TK 4456 Cã TK 408 – nhµ cung cÊp, H§ ch­a ®Õn. Cuèi kú, KT kÕt chuyÓn: KÕt chuyÓn c¸c kho¶n ¯, bít gi¸, håi khÊu sau H§: Nî TK 609 Cã TK 60 (601 – 607) KÕt chuyÓn S trÞ gi¸ hµng mua thùc tÕ: Nî TK 128 Cã TK 60 (601 –607) S¬ ®å: TK 531, 512, 401 TK 60 (601 – 607) TK 609 TK 531, 512, 401, 409 Mua hµng KC c¸c kho¶n ¯ gi¸ ¯ gi¸, bít gi¸, Bít gi¸, håi khÊu håi khÊu sau H§ TK 4456 TVA ®Çu vµo TK 128 KC S trÞ gi¸ hµng mua Thùc tÕ TK 531, 512, 401 Hµng mua tr¶ l¹i ¯ thuÕ t­¬ng øng víi hµng mua tr¶ l¹i 2. H¹ch to¸n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: Tµi kho¶n sö dông: 61 – dÞch vô mua ngoµi – TK ghi nhËn c¸c CP tr¶ cho ng­êi thø ba vÒ cung cÊp dÞch vô cho dn bao gåm, c¸c kho¶n thanh to¸n cho tiÓu thÇu, tiÒn mua hµng tr¶ gãp, tiÒn thuª TS, CP b¶o tr× vµ söa ch÷a, CP b¶o hiÓm, CP nghiªn cøu vµ s­u tÇm. KÕt cÊu vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n t­¬ng tù TK 60. 3. H¹ch to¸n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi kh¸c. Tµi kho¶n sö dông: 62 – ghi nhËn c¸c CP tr¶ cho ng­êi thø ba vÒ: tiÒn l­¬ng cho NV ngoµi dn, c¸c kho¶n hoa hång vÒ mua vµ b¸n, tiÒn c«ng qu¶n lý c«ng nî, dÞch vô ®ßi nî, dÞch vô b¶o ®¶m, hoa hång giíi thiÖu ng­êi tµi trî, CP giao tiÕp, lÔ t©n, CP b­u ®iÖn, CP qu¶ng c¸o giao tiÕp, CP ng©n hµng (CP mua chøng kho¸n qua ng©n hµng, CP chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu, CP thuª tñ s¾t). KÕt cÊu vµ c¸ch thøc h¹ch to¸n trªn TK nµy t­¬ng tù TK 61. 4. H¹ch to¸n chi phÝ vÒ thuÕ. Tµi kho¶n sö dông: 63 – thuÕ ®¶m phô vµ c¸c kho¶n nép t­¬ng tù – ghi nhËn c¸c kho¶n thuÕ, phÝ vµ lÖ phÝ mµ dn ph¶i nép bao gåm: thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép tÝnh trªn l­¬ng (thuÕ thu nhËp c¸ nh©n, thuÕ tµi nguyªn), c¸c kho¶n thuÕ kh¸c (thuÕ m«n bµi, tr­íc b¹ ... trõ thuÕ lîi tøc vµ TVA). Nî : tËp hîp. Cã : kÕt chuyÓn sang TK 128. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Khi nép thuÕ hay x¸c ®Þnh thuÕ ph¶i nép: Nî TK 63 Cã TK 531, 512 : sè ®· nép Cã TK 445 : sè sÏ nép. Cuèi kú kÕt chuyÓn: Nî TK 128 Cã TK 63 5. H¹ch to¸n chi phÝ nh©n viªn. (Xem ch­¬ng IV). 6. H¹ch to¸n chi phÝ qu¶n lý th«ng th­êng kh¸c. Tµi kho¶n sö dông: 65 – theo dâi c¸c CP qu¶n lý kh¸c nh­: CP tr¶ tiÒn thuª b»ng ph¸t minh s¸ng chÕ, thuª giÊy phÐp s¶n xuÊt, thuª b¶n quyÒn t¸c gi¶, c¸c kho¶n lç do mÊt nî vµ c¸c CP kh¸c ch­a ®­îc kÓ ë trªn. Nî : tËp hîp. Cã : kÕt chuyÓn sang TK 128. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Khi thuª b»ng ph¸t minh, s¸ng chÕ: Nî TK 651 Cã TK 531, 512 Lç do kh«ng ®ßi ®­îc nî: Nî TK 654 :sè lç bÞ mÊt Nî TK 4455 :¯ TVA ph¶i nép Cã TK 416 :kh¸ch hµng khã ®ßi Cã TK 411 :kh¸ch hµng. Khi chua l·i cho héi viªn tham gia gãp vèn: Nî TK 655 (6551) Cã TK 458 Khi nhËn lç tõ hîp ®ång gãp vèn (khi dn lµ ng­êi ®em vèn ®i gãp): Nî TK 655 (6555) Cã TK 458 Cuèi kú kÕt chuyÓn: Nî TK 128 Cã TK 65. 7. H¹ch to¸n chi phÝ khÊu hao vµ dù phßng. Tµi kho¶n sö dông: 681 – theo dâi CP khÊu hao vµ dù phßng thuéc ho¹t ®éng sxkd. Nî : tËp hîp. Cã : kÕt chuyÓn sang TK 128. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Cuèi niªn ®é KT, trÝch lËp dù phßng ¯ gi¸ hµng tån kho, dù phßng ph¶i thu khã ®ßi vµ dù phßng ¯ gi¸ TSB§: Nî TK 681 Cã TK 39 : dù phßng ¯ gi¸ hµng tån kho Cã TK 280, 291 : dù phßng ¯ gi¸ TSB§ Cã TK 491 : dù phßng ph¶i thu khã ®ßi. Khi trÝch khÊu hao TSB§: Nî TK 681 Cã TK 280, 281 Cuèi kú kÕt chuyÓn: Nî TK 128 Cã TK 681 III. H¹ch to¸n chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh. 1. Tµi kho¶n sö dông. 66 – chi phÝ tµi chÝnh – lµ TK ghi nhËn c¸c CPTC ph¸t sinh nh­ tr¶ tiÒn l·i tiÒn vay, l·i chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu, chiÕt khÊu thanh to¸n chÊp thuËn cho kh¸ch hµng, lç vÒ tû gi¸, ... Nî : tËp hîp CPTC ph¸t sinh. Cã : kÕt chuyÓn CPTC sang TK x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Chi tiÕt: 661, 664, 665, 667, 668, 666. 686 – niªn kho¶n khÊu hao vµ dù phßng – theo dâi dù phßng ¯ gi¸ ®Çu t­ tµi chÝnh vµ trÝch lËp. Nî : ph¶n ¸nh sè dù phßng ¯ gi¸ ®Çu t­ tµi chÝnh ®­îc trÝch lËp vµo cuèi n¨m (lËp míi vµ lËp bæ sung). Cã : kÕt chuyÓn sang TK x¸c ®Þnh kÕt qu¶. Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d­. 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. a. H¹ch to¸n trªn TK 66: Sè l·i tiÒn vay: Nî TK 661 Cã TK 531, 512 : sè tr¶ b»ng tiÒn Cã TK 1688 : sè sÏ tr¶. ChiÕt khÊu thanh to¸n chÊp thuËn cho kh¸ch hµng: ChÊp thuËn ngay trªn H§: Nî TK 665 : sè chiÕt khÊu chÊp thuËn cho kh¸ch hµng Nî TK 531, 512, 411:sè ®· (sÏ) thu Cã TK 70 : gi¸ b¸n kh«ng thuÕ Cã TK 4457 : TVA ®Çu ra. ChiÕt khÊu sau H§ ban ®Çu: Nî TK 665 Cã TK 531, 512 : sè tr¶ b»ng tiÒn Cã TK 411 : ¯ nî ph¶i thu Cã TK 419 : sè sÏ tr¶ (nÕu tr­íc kia kh¸ch hµng ®· tr¶  b»ng tiÒn). Lç do nh­îng b¸n c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n: Nî TK 531, 512 : sè thu b»ng tiÒn Nî TK 667 : sè lç Cã TK 50 : gi¸ gèc cña chøng kho¸n. Khi thanh to¸n cho nhµ cung cÊp b»ng ngo¹i tÖ (nÕu tû gi¸ thanh to¸n > tû gi¸ thanh to¸n khi mua hµng th× phÇn chªnh lÖch ®­îc ghi): Nî TK 666 : sè chªnh lÖch vÒ tû gi¸ Nî TK 401 : sè nî ghi theo tû gi¸ khi mua Cã TK 512 : tû gi¸ thanh to¸n. Khi kh¸ch hµng thanh to¸n b»ng ngo¹i tÖ nÕu tû gi¸ thanh to¸n < tû gi¸ thanh to¸n khi mua hµng th× phÇn chªnh lÖch ®­îc ghi): Nî TK 666 : sè lç do chªnh lÖch tû gi¸ Nî TK 512 : sè tiÒn thu ghi theo tû gi¸ thanh to¸n. Cã TK 411 : ghi theo tû gi¸ khi b¸n hµng. Lç vÒ tr¸i quyÒn liªn quan ®Õn dù phÇn: Nî TK 664 :sè lç Cã TK 2681 :nÕu ghi ¯ vèn gèc Cã TK 531, 512 :nÕu tr¶ tiÒn ®Ó ®Òn bï. Cuèi kú kÕt chuyÓn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶: Nî TK 128 Cã TK 66 (661, 664, 665, 666, 667, 668). b. H¹ch to¸n trªn TK 686. Vµo cuèi niªn ®é KT nÕu c¸c kho¶n CK ®Çu t­ cã kh¶ n¨ng ¯ gi¸, dn ph¶i trÝch lËp dù phßng (kÓ c¶ sè trÝch lËp bæ sung): Nî TK 686 Cã TK 296, 297, 590 Cuèi kú kÕt chuyÓn: Nî TK 128 Cã TK 686 iv. h¹ch to¸n chi phÝ ®Æc biÖt (chi phÝ bÊt th­êng): 1. Tµi kho¶n sö dông: 67 – chi phÝ ®Æc biÖt – lµ TK ghi nhËn c¸c CP cã tÝnh chÊt bÊt th­êng nh­: CP nép ph¹t do vi ph¹m H§, ph¹t thuÕ, truy thu thuÕ, quµ tÆng, quµ biÕu, gi¸ trÞ KT TS nh­îng b¸n (GTCL) vµ c¸c CP kh¸c. 687 – niªn kho¶n khÊu hao vµ dù phßng _ CP§B 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. Khi nép tiÒn ph¹t tiÒn thuÕu bÞ truy thu: Nî TK 671 Cã TK 531, 512 GTCL ë TSC§ khi b¸n hoÆc thanh lý. Nî TK 675 : Ghi GTCL Nî TK 28 (280, 281): gi¸ trÞ hao mßn luü kÕ Cã TK 20, 21: nguyªn gi¸ cuèi niªn ®é KT nÕu doanh nghiÖp cã c¸c kho¶n rñi ro hoÆc phÝ tæn cã kh¶ n¨ng xÈy ra th× ph¶i lËp dù phßng (kÓ c¶ cã lËp bæ sung). Nî TK 687 Cã TK 151, 155, 157 Cuèi kú kÕt chuyÓn Nî TK 128 Cã TK 67, 687 Ch­¬ng VI: KÕ to¸n b¸n hµng vµ c¸c kho¶n thu nhËp kinh doanh I. kh¸i niÖm chung vÒ thu nhËp. 1. lµ sè tiÒn mµ doanh nghiÖp ®· thu hoÆc sÏ thu ®­îc do b¸n SP, hµng ho¸, cung cÊp di¹ch vô. C¸c kho¶n thu nhËp ngoµi b¸n hµng cßn cã mét sè kho¶n kh¸c nhau – l·i thu ®­îc õ cho vay, cuèi kú thanh to¸n, thu nhËp vÒ b¸n TSC§, thu c¸c kho¶n nî ®¬n vÞ kh«ng ®­îc tÝnh vµo thu nhËp ë doanh nghiÖp: c¸c kho¶n tiÒn ®i vay, nî kh¸ch hµng thanh to¸n. 2. Ph©n lo¹i thu nhËp. thu nhËp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Lµ c¸c kho¶n thu nhËp tõ b¸n SP, hµng ho¸, dÞch vô, thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh phô, thu nhËp tõ x©y dùng hoÆc tõ s¶n xuÊt TSB§, c¸c kho¶n trî cÊp ho¹t ®éng ®­îc h­ëng vµ c¸c kho¶n thu nhËp vÒ qu¶n lý Kh¸c. thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. Lµ c¸c kho¶n thu nhËp tõ ho¹t ®éng sö dông, qu¶n lý vèn tiÒn lÜa vÒ cho vay, l·i vÒ kinh doanh chøng kho¸n ng¾n hoÆc dµi h¹n, c¸c kho¶n chiÕt khÊu thanh to¸n ®­îc h­ëng khi mua hµng, l·i vÒ chenh lÖch tû gi¸. thu nhËp ho¹t ®éng ®Æc biÖt.( H§ bt) Nh­: tiÒn thu tõ ®­îc båi th­êng tiÒn ph¹t trong quan hÖ mua b¸n, tiÒn thu nî coi nh­ ®· mÊt, thu nhËp b¸n TSC§. II. H¹ch to¸n thu nhËp tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. 1. H¹ch to¸n b¸n hµng. a. c¸c kh¸i niÖn chung. Thêi ®iÓn ghi nhËn doanh thu. Lµ thêi ®iÓn chuyÓn giao quyÒn së h÷u SP hµng ho¸ dÞch vô. Doanh thu b¸n hµng. Lµ gi¸ b¸n thùc tÕ, lµ gi¸ ghi trong ho¸ ®¬n tõ c¸c kho¶n: gi¶n gi¸, bít gi¸, håi khÊu, chÊp nhËp cho ng­êi mua ngay khi H§. Gi¶m gi¸ hµng b¸n; Lµ kho¶n gi¶m trõ ng­êi b¸n chÊp nhËm cho ng­êi mua do c¸c nguyªn nh©n thuéc vÒ ng­êi b¸n: hµng kÐm phÈm chÊt, sai quy c¸ch kh«ng theo H§. Bít gi¸: Lµ kho¶n tiÒn gi¶m trõ trªn gi¸ b¸n th«ng th­êng mµ ng­êi b¸n chÊp nhËn cho ng­êi mua do ng­êi mua mua mét khèi l­îng lín hµng hoÆc kh¸ch hµng quen thuéc. Håi khÊu: Lµ kho¶n tiÒn gi¶m trõ ng­êi b¸n cho ng­êi mua do kh¸ch hµng mua mét khèi l­îng hµng trong mét kho¶ng thêi gian. chiÕt khÊu thanh to¸n: b. Tµi kho¶n sö dông. 70 – B¸n SP chÕ t¹o, cung cÊp lao vô, hµng ho¸ - theo dâi thu nhËp tõ b¸n hµng. Nî: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m doanh thu, bao gåm gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, c¸c kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸ , håi khÊu. KÕt chuyÓn thu nhËp tõ b¸n hµng vµo TKX§ kÕt qu¶. Cã: TËp hîp gi¸ trÞ hµng b¸n TS trong kú. Chi tiÕt thµnh: 701- 709 K0 cã SD L­u ý: 709 – TK ®iÒu chØnh – dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸ håi khÊu ngoµi ho¸ ®¬n chÊp nhËn cho kh¸ch hµng. Theo ph­¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, khi tiªu thu KT kh«ng ghi bót to¸n ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng b¸n mµ chØ ghi bót to¸n doanh thu. Ngoµi ra, doanh nghiÖp cßn sö dông c¸c tµi kho¶n kh¸c: 531, 512, 41, 4457... c. ph­ng ph¸p h¹ch to¸n. khi b¸n hµng c¨n cø vµo h¸o ®¬n ban ®Çu (ho¸ d¬n b¸i ®ßi) KT ghi: Nî TK 531, 512: Sè thu b»ng tiÒn Nî TK 411: Sè sÏ thu Cã TK 70 (701, 708) Cã TK 4457 Ph¸t sinh hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: Nî TK 70: TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ t¶ l¹i Nî TK 4457: Gi¶m thuÕ ®Çu ra Cã TK 531, 512: Sè tr¶ l¹i b»ng tiÒn Cã TK 411: Gi¶m nî ph¶i thu Tr­êng hîp ph¸t sinh gi¶m gi¸ b¸n, bít gi¸ håi khÊu ngoµi ho¸ ®¬n (TH c¸c kho¶n nµy ®­îc chÊp nhËn ngay khi lËp ho¸ ®¬n, KT lÊy gi¸ b¸n trõ ngay c¸c kho¶n nµy, chóng kh«ng ®­îc coi lµ mét kho¶n thu nhËp) Nî TK 709: Gi¶m gi¸, bít gi¸, håi khÊu. Nî TK 4457: Cã TK 531, 512, 411 Cã TK 4198: Sè sÏ tr¶ l¹i NÕu ph¸t sinh chiÕt khÊu thanh to¸n do kh¸ch hµng thanh to¸n tr­íc h¹n: + Ck chÊp nhËn ngay khi lËp H§ ban ®Çu: Nî TK 531, 512, 411: Sè ®· (sÏ) thu ngay sau khi b¸n CK Nî TK 665: Ck thanh to¸n chÊp nhËn cho kh¸ch hµng Cã TK 70: gi¸ b¸n Cã TK 4457: TVA ®Çu ra + ChiÕt khÊu chÊp nhËn ngay khi lËp H§ ban ®Çu: Nî TK 531, 512, 411: sè ®· (sÏ) thu sau khi trõ chiÕt khÊu Nî TK 665 : chiÕt khÊu thanh to¸n chÊp thuËn cho kh¸ch hµng Cã TK 70 : chiÕt khÊu thanh to¸n chÊp nhËn cho kh¸ch hµng Cã TK 4457 : TVA ®Çu ra. + ChiÕt khÊu sau H§: nî TK 665 cã TK 531, 512 Tr­êng hîp b¸n hµng, hµng ®· giap nh­ng H§ ch­a lËp: Nî TK 412 Cã TK 70 (701 – 708) Cã TK 4457 Tr­êng hîp kh¸ch hµng øng tr­íc tiÒn hµng: Khi kh¸ch hµng øng tr­íc: Nî TK 531, 512 Cã TK 4191 Khi giao hµng cho kh¸ch liªn quan tíi sè øng tr­íc: Nî TK 4191 Cã TK 70 Cã TK 4457 Khi kh¸ch hµng thanh to¸n: Nî TK 531, 512 : sè thu b»ng tiÒn Nî TK 413 : sè thu b»ng th­¬ng phiÕu Cã TK 411 Cuèi kú thùc hiÖn c¸c bót to¸n kÕt chuyÓn sau: KÕt chuyÓn c¸c kho¶n ¯ gi¸, bít gi¸, håi khÊu ngoµi H§: Nî TK 70 (701 – 708) Cã TK 709 KÕt chuyÓn thu nhËp thuÇn tõ b¸n hµng: Nî TK 70 Cã TK 12 2. H¹ch to¸n thu nhËp tõ chªnh lÖch tån kho SP vµ dÞch vô. Tµi kho¶n sö dông: 71 (7133, 7134, 7135) Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: (xem ch­¬ng III). 3. H¹ch to¸n thu nhËp tõ XDCB. Tµi kho¶n sö dông: 72 – SP bÊt ®éng ho¸ - theo dâi gi¸ trÞ c«ng tr×nh cò ®· thùc hiÖn trong n¨m KT. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: (xem ch­¬ng II). 4. H¹ch to¸n thu nhËp tõ trî cÊp kinh doanh. Tµi kho¶n sö dông: 74 – trî cÊp kinh doanh – theo dâi c¸c kho¶n trî cÊp tõ Nhµ n­íc cho dn do dn s¶n xuÊt, cung cÊp mét mÆt hµng nµo ®ã theo ®¬n hµng cña Nhµ n­íc hay b¸n SP, hµng ho¸, dÞch vô theo gi¸ mµ Nhµ n­íc quy ®Þnh. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Khi dn ®­îc Nhµ n­íc trî cÊp: Nî TK 531, 512 Nî TK 441 : sè sÏ thu Cã TK 74 C¸c kho¶n trî cÊp n¨m sau khi nhËn: Nî TK 531, 512 Cã TK 441 Cuèi kú kÕt chuyÓn x¸c ®Þnh kÕt qu¶: Nî TK 74 Cã TK 12 5. H¹ch to¸n thu nhËp qu¶n lý th«ng th­êng kh¸c. Kh¸i niÖm: Lµ c¸c kho¶n tiÒn nhËn ®­îc khi thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng cho thuª b»ng s¸ng chÕ, giÊy phÐp s¶n xuÊt, thuª nh·n hiÖu hµng ho¸, cho thuª TSB§. Tµi kho¶n sö dông: 75 – c¸c lîi tøc vÒ qu¶n lý th«ng th­êng. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Khi cho thuª TSB§, cho thuª giÊy phÐp sx, b»ng s¸ng chÕ: Nî TK 531, 512 : sè thu b»ng tiÒn Nî TK 4687 : sè sÏ thu Cã TK 75 (chi tiÕt theo tiÓu kho¶n). Cuèi kú kÕt chuyÓn x¸c ®Þnh kÕt qu¶: Nî TK 75 Cã TK 12 6. H¹ch to¸n thu nhËp tõ hoµn nhËp dù phßng kh«ng dïng ®Õn. Vµo cuèi niªn ®é KT nÕu c¸c kho¶n dù phßng Î h®sxkd kh«ng dïng ®Õn, KT sÏ hoµn nhËp. Tµi kho¶n sö dông: 781 – hoµn nhËp khÊu hao vµ dù phßng. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Vµo cuèi niªn ®é nÕu c¸c kho¶n sù phßng kh«ng dïng ®Õn KT sÏ hoµn nhËp: Nî TK 290, 291 : dù phßng ¯ gi¸ TSB§ Nî TK 39 : dù phßng ¯ gi¸ hµng tån kho Nî TK 491 : dù phßng ¯ gi¸ c¸c TK kh¸ch hµng Cã TK 781 : sè dù phßng kh«ng dïng ®Õn. KÕt chuyÓn ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶: Nî TK 781 Cã TK 12 III. kÕ to¸n thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh. 1. Tµi kho¶n sö dông: 76 – lîi tøc tµi chÝnh – theo dâi c¸c kho¶n l·i thu ®­îc tõ h® ®Çu t­ chøng kho¸n, tõ cho vay, hèi ®o¸i, c¸c kho¶n chiÕt khÊu mua hµng ®­îc h­ëng, l·i tõ h® ®Çu t­ tµi chÝnh kh¸c. 786 – hoµn nhËp dù phßng ¯ gi¸ c¸c TK TC – theo dâi dù phßng vÒ h®tc kh«ng dïng ®Õn ®­îc hoµn nhËp. 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. L·i thu ®­îc tõ ®Çu t­ chøng kho¸n dù phÇn: Nî TK 531, 512 : sè thu b»ng tiÒn Nî TK 2678 : sè sÏ thu Cã TK 761 L·i thu ®­îc tõ ®Çu tõ tµi chÝnh dµi h¹n kh¸c: Nî TK 531, 512 Nî TK 2768 Cã TK 762 ChiÕt khÊu thanh to¸n ®­îc h­ëng khi mua hµng: ChiÕt khÊu ngay trªn H§ ban ®Çu: Nî TK 60 : trÞ gi¸ mua hµng Nî TK 4456 : TVA ®Çu vµo Cã TK 765 : sè cuèi kú thanh to¸n ®­îc h­ëng Cã TK 531, 512, 401 : sè ®· (sÏ) tr¶ sau khi trõ chiÕt khÊu. ChiÕt khÊu sau H§ ban ®Çu: Nî TK 531, 512 : sè nhËn l¹i b»ng tiÒn Nî TK 401 : ¯ nî ph¶i tr¶ Cã TK 765 C¸c kho¶n l·i tõ ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n: Nî TK 531, 512 Nî TK 5088 : sè sÏ nhËn Cã TK 764 L·i vÒ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i: Khi tû gi¸ thanh to¸n < tû gi¸ khi mua hµng (trong quan hÖ thanh to¸n víi nhµ cung cÊp b»ng ngo¹i tÖ): Nî TK 401 : ghi theo tû gi¸ khi mua hµng Cã TK 766 : phÇn chªnh lÖch tû gi¸ Cã TK 531, 512 : ghi theo tû gi¸ thanh to¸n. Khi kh¸ch hµng thanh to¸n = ngo¹i tÖ, tû gi¸ thanh to¸n > tû gi¸ khi b¸n hµng: Nî TK 531, 512 : tû gi¸ thanh to¸n Cã TK 766 : phÇn chªnh lÖch tû gi¸ Cã TK 411 : tû gi¸ khi b¸n hµng L·i tõ viÖc b¸n chøng kho¸n ng¾n h¹n: Nî TK 531, 512 : sè thu Cã TK 50 : ghi theo gi¸ gèc Cã TK 767 : sè l·i. C¸c kho¶n thu nhËp tµi chÝnh kh¸c Nî TK 531, 512 Cã TK 768 Cuèi kú kÕt chuyÓn ®Ó x©y dùng kÕt qu¶ Nî TK 769 (761, 768) Cã TK 12 3. kÕ to¸n thu nhËp tõ hoµn nhË dù phßng Cuèi niªn ®é kÕ to¸n nÕu c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ kh«ng dïng ®Õn kÕ to¸n sÏ hoµn nhËp Khi hoµn nhËp kÕ to¸n ghi. Nî TK 296: dù phßng gi¶m gi¸ CK dù phßng Nî TK 297: dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n kh¸c Nî TK 590: dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n. Cã TK 786: sè dù phßng kh«ng dïng ®Õn Cuèi kú kÕ chuyÓn ®Ó x©y dùng kÕt qu¶ Nî TK 786 Cã TK 12 IV. kÕ to¸n thu nhËp ho¹t ®éng ®Æc biÖt 1. TK sö dông. 77 – theo dâi c¸c kho¶n thu nhËp ngoµi dù kiÕn: tiÒn ®­îc , ®­îc båi th­êng, ®­îc miÕn gi¶m thuÕ, c¸c kho¶n nî coi nh­ ®· mÊt ®ßi ®­îc, thu nhËp tõ nh­îng b¸n TSC§. 787 – theo râi sè dù phßng rñi ro hoÆc phÝ tæn kh«ng dïng ®Õn ®­îc hoµn nhËp. 2. ph­¬ng ph¸t h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n 77. Khi dn nhËn ®­îc tiÒn ph¹t, tiÒn båi th­êng hoÆc thu ®­îc c¸c kho¶n nî coi nh­ ®· mÊt. Nî TK 531, 512. Cã TK 771, 778 Sè tiÒn thu ®­îc tõ nh­îng b¸n TSC§ Nî TK 531, 512, 462 Cã TK 775: gi¸ b¸n Cã TK 4457 Cuèi kú kÕt chuyÓn. Nî TK 77 (771,775, 778) Cã TK 12 3. h¹ch to¸n trªn tµi kho¶n 787: Cuèi niªn ®é kÕ to¸n nÕu c¸c kho¶n dù phßng rñi ro vµ phÝ tæn kh«ng dïng ®Õn kÕ to¸n sÏ hoµn nhËp. Nî TK 151: dù phßng rñi ro Nî TK 155: dù phßng vÒ thuÕ Nî TK 1572: dù phßng söa ch÷a lín TSB§ Cã TK 787: KÕ chuyÓn ®Ó x©y dùng kÕt qu¶. Nî TK 787: Cã TK 12: V. kÕ to¸n thuÕ TVA. 1. kh¸i niÖm vµ ph­¬ng ph¸p tÝnh Lµ mét lo¹i thuÕ gi¸n thu, thu trªn phÇn gi¸ trÞ gia t¨ng cña hµng ho¸, dÞch vô sau tõng kh©u s¶n xuÊt, b¸n bu«n b¸n lÎ. Ph­¬ng ph¸p tÝnh: TVA ph¶i nép = TVA ®Çu ra – TVA ®Çu vµo. 2. tµi kho¶n sö dông vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. 445 – TVA Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: TK 4456 TK 4457 TËp hîp thuÕ TVA TËp hîp ®Çu vµo TVA ®Çu ra TK 531,532 TK 4455 khi nép sè vèn ph¶i nép L­u ý: NÕu TVA ®Çu vµo > TVA ®Çu ra th× khÊu trõ ®óng b»ng TVA ®Çu ra, phÇn cßn l¹i cña TVA ®Çu vµo sÏ ®­îc khÊu trõ dÇn ë c¸c kú tiÕp theo. Ch­¬ng VII. KÕ to¸n b»ng tiÒn c¸c lo¹i chøng kho¸n vµ th­¬ng phiÕu I. kÕ to¸n vèn b»ng tiÒn. 1. h¹ch to¸n thu nhËp. TK sö dông 531 – lµ TK ghi nhËn sù hiÖn cã vµ biÕn ®éng thu nhËp cña ®¬n vÞ Nî – c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng Cã – c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m SD Nî Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n + c¸c tr­êng hîp lµm t¨ng thu nhËp Nî TK 531 Cã TK 512: rót tiÒn Cã TK 70: doanh thu b¸n hµng Cã TK 4457: TVA ®Çu ra tÝnh theo doanh thu Cã TK 411: kh¸ch hµng thanh to¸n C¸c nghiÖp vô chi tiÒn Nî TK 60, 61, 62, 63: c¸c chi phÝ kinh doanh b»ng tiÒn Nî TK 40 : thanh to¸n víi nhµ C2 Nî TK 42 : thanh to¸n víi c«ng nh©n Nî TK 43, 44 : thanh to¸n cho c¸c tæ chøc XN vµ NN Nî TK 20, 21 : chi mua TSB§ Cã TK 531: 2. h¹ch to¸n TGNH TK sö dông 512 – theo dâi t×nh h×nh hiÖn cã vµ vµ biÕn ®éng ?, tiÒn göi cña doanh nghiÖpt¹i ng©n hµng Nî – c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng. Cã – c¸c nghiÖp vô lµm gi¶m. SD nî: sè tiÒn hiÖn cã SD cã: (nÕu cã): ph¶n ¸nh sè tiÒn doanh nghiÖp ®ang nî ng©n hµng (xÈy ra khi doanh nghiÖp rót qu¸ SD tiÒn göi) doanh nghiÖp phØa chÞu mét kho¶n tiÒn l·i vÒ sè tiÒn qu¸ vµ theo l·i suÊta ®i vay. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: (t­¬ng tù h¹ch to¸n tiÒn mÆt). Kh¸c biÖt: L·i tiÒn göi ng©n hµng: Nî TK 512 Nî TK 531 Cã TK 768 Sè l·i ph¶i tr¶ tÝnh trªn sè tiÒn rót qu¸ sè d­: Nî TK 661 Cã TK 512 3. KÕ to¸n b­u - chi phiÕu. Tµi kho¶n sö dông: 514 – b­u chi phiÕu – theo dâi c¸c nghiÖp vô thu, chi vµ thanh to¸n qua trung t©m b­u chi phiÕu. KÕt cÊu t­¬ng tù TK 512 nh­ng kh«ng cã SD cã. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: (t­¬ng tù h¹ch to¸n tiÒn mÆt). II. kÕ to¸n c¸c lo¹i chøng kho¸n. 1. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i. Chøng kho¸n: lµ tÊt c¶ c¸c ph­¬ng tiÖn tÝn dông ®­îc trao ®æi, mua b¸n trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh, nãi c¸ch kh¸c: chøng kho¸n lµ tÊt c¶ nh÷ng chøng tõ d­íi d¹ng giÊy tê x¸c nhËn quyÒn së h÷u hîp ph¸p cña ng­êi së h÷u chøng tõ ®èi víi ®¬n vÞ ph¸t hµnh chøng kho¸n võa lµ c«ng cô võa lµ hµng ho¸ cña thÞ tr­êng vèn. Ph©n lo¹i: cã 3 lo¹i chøng kho¸n. Chøng kho¸n dù phÇn: Lµ chøng kho¸n mµ dn mua ë ®¬n vÞ ph¸t hµnh víi sè l­îng lín, thêi gian dµi, víi môc tiªu lµ n¾m quyÒn së h÷u hay tham dù viÖc qu¶n lý ®iÒu hµnh c¸c ®¬n vÞ ph¸t hµnh. Chøng kho¸n bÊt ®éng ho¸ (c¸c TSB§ tµi chÝnh ¹). Lµ nh÷ng chøng kho¸n dn mua hay ®Çu t­ vµ gi÷ l¹i trong thêi gian dµi víi môc ®Ých kiÕm lêi, bao gåm: Cæ phiÕu dµi h¹n. Tr¸i phiÕu dµi h¹n. TiÒn cho vay. C¸c kho¶n tiÒn ký c­îc, ký quü dµi h¹n. C¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n kh¸c: Lµ c¸c lo¹i chøng kho¸n dn ®Çu t­ víi môc ®Ých cã l·i trong thêi gian ng¾n. 2. Tµi kho¶n sö dông. 26 – ph¶n ¸nh t×nh h×nh hiÖn cã vµ biÕn ®éng ­, ¯ c¸c chøng kho¸n dù phÇn. Nî – gi¸ trÞ chøng kho¸n dù phÇn mua (ghi theo gi¸ gèc). Cã – gi¸ trÞ chøng kho¸n dù phÇn b¸n (gi¸ gèc). D­ nî – gi¸ trÞ chøng kho¸n dù phÇn ®ang n¾m gi÷. 27 – c¸c TSB§ tµi chÝnh ¹ - ph¶n ¸nh gi¸ trÞ c¸c TSB§TC ¹ ngoµi c¸c kho¶n ®· ghi trªn TK 26. KÕt cÊu t­¬ng tù TK 26. 50 – theo dâi gi¸ trÞ chøng kho¸n ng¾n h¹n hiÖn cã vµ biÕn ®éng ­, ¯. Nî : ­. Cã : ¯. D­ nî. 3. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. a. H¹ch to¸n chøng kho¸n dù phÇn: Khi mua chøng kho¸n dù phÇn, c¨n cø vµo gi¸ mua ghi: Nî TK 261, 266, 267 : gi¸ mua kh«ng thuÕ Nî TK 4456 : TVA ®Çu vµo Cã TK 531, 512 Cã TK 269 : sè sÏ tr¶. Khi b¸n chøng kho¸n dù phÇn: ghi 2 bót to¸n sau Ghi ¯ chøng kho¸n dù phÇn: Nî TK 675 Cã TK 261, 266, 267 : gi¸ gèc. Ph¶n ¸nh sè thu vÒ b¸n chøng kho¸n: Nî TK 531, 512 : sè thu b»ng tiÒn Cã TK 775 : gi¸ b¸n kh«ng thuÕ Cã TK 4457 : TVA ®Çu ra. Tr­êng hîp sè chøng kho¸n b¸n ®· ®­îc lËp dù phßng ¯ gi¸ th× sè dù phßng ®· lËp ®­îc hoµn nhËp toµn bé: Nî TK 269 Cã TK 786. b. H¹ch to¸n c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh dµi h¹n kh¸c. Khi mua c¸c TS TC dµi h¹n kh¸c: Nî TK 271, 272 Nî TK 4456 Cã TK 531, 512 Cã TK 279 : sè sÏ tr¶. Khi cho vay dµi h¹n víi môc ®Ých kiÕm lêi: Nî TK 274 Cã TK 531, 512 Khi ®ãng tiÒn ký c­îc, ký quü dµi h¹n: Nî TK 275 Cã TK 531, 512. Khi b¸n c¸c chøng kho¸n dµi h¹n: BT1: ghi gi¶m gi¸ trÞ chøng kho¸n. Nî TK 675 Cã TK 271, 272 : gi¸ gèc. BT2: ph¶n ¸nh sè thu vÒ b¸n chøng kho¸n. Nî TK 531, 512 Cã TK 775 Cã TK 4457 BT3: hoµn nhËp dù phßng nÕu cã. Nî TK 279 Cã TK 786. Khi thu håi c¸c kho¶n cho vay hay c¸c kho¶n ký c­îc, ký quü: Nî TK 531, 512 Cã TK 274, 275. c. H¹ch to¸n c¸c kho¶n ®Çu t­ tµi chÝnh ng¾n h¹n kh¸c. Khi mua: Nî TK 50 (503, 506) Nî TK 4456 Cã TK 531, 512 Cã TK 509 Khi b¸n: NÕu b¸n cã l·i: Nî TK 531, 512 Cã TK 50 (503, 506) : gi¸ gèc Cã TK 767 : sè l·i. Cã TK 4457 (nÕu cã). Tr­êng hîp b¸n bÞ lç: Nî TK 531, 512 : sè thu Nî TK 667 : sè lç Cã TK 50 : gi¸ gèc Cã TK 4457 Hoµn nhËp sè dù phßng ®· lËp ®Ó bï ®¾p: Nî TK 590 Cã TK 786 III. kÕ to¸n c¸c lo¹i th­¬ng phiÕu. 1. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i. Th­¬ng phiÕu lµ mét lo¹i giÊy tê cam kÕt tr¶ tiÒn trong giíi th­¬ng m¹i thay thÕ cho tiÒn b¹c nh­ng kh«ng cã b¶n chÊt cña giÊy b¹c vµ ®­îc Nhµ n­íc b¶o ®¶m. Ph©n lo¹i: NÕu theo tÝnh chÊt mua b¸n, bao gåm 2 lo¹i: Th­¬ng phiÕu sÏ tr¶: ®èi víi ng­êi mua khi mua hµng cña nhµ cung cÊp hä ph¸t hµnh th­¬ng phiÕu hay chÊp nhËn th­¬ng phiÕu do nhµ cung cÊp ph¸t hµnh. Th­¬ng phiÕu sÏ thu: lµ th­¬ng phiÕu ®èi víi ng­êi b¸n khi ®­îc ng­êi mua chÊp nhËn hay ph¸t hµnh vµ chuyÓn ®Õn. NÕu theo h×nh thøc cña th­¬ng phiÕu: Hèi phiÕu: Lµ tê mÖnh lÖnh tr¶ tiÒn v« ®iÒu kiÖn do ng­êi b¸n lËp yªu cÇu ng­êi mua hay con nî ph¶i tr¶ 1 kho¶n tiÒn ghi trªn tê phiÕu khi ®Õn h¹n cho chñ nî hay cho ng­êi thø ba mµ chñ nî chØ ®Þnh. Hèi phiÕu ph¶i cã Ýt nhÊt 2 ch÷ ký cña chñ nî vµ con nî mí ®ñ gi¸ trÞ ph¸p lý cho viÖc ghi sæ KT. LÖnh phiÕu: Lµ tê phiÕu do ng­êi mua ph¸t hµnh cam kÕt tr¶ cho chñ nî mét kho¶n tiÒn vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh ghi trªn tê phiÕu. C¶ hèi phiÕu vµ lÖnh phiÕu ®Òu cã thÓ lµ th­¬ng phiÕu sÏ tr¶ hay th­¬ng phiÕu sÏ thu. 2. H¹ch to¸n th­¬ng phiÕu sÏ thu. Tµi kho¶n sö dông: 413 – theo dâi gi¸ trÞ c¸c lo¹i th­¬ng phiÕu mµ dn ®­îc quyÒn thu. Nî : sè tiÒn th­¬ng phiÕu sÏ thu ........ Cã : gi¸ trÞ th­¬ng phiÕu sÏ thu ¯ do thanh to¸n, ®em chiÕt khÊu do ký hËu, chuyÓn nh­îng. D­ nî : gi¸ trÞ c¸c lo¹i th­¬ng phiÕu sÏ thu ®ang n¾m gi÷. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: Khi nhËn th­¬ng phiÕu sÏ thu do ký ph¸t hµnh vµ ®­îc chÊp nhËn mét hèi phiÕu hay ®­îc ký hËu mét th­¬ng phiÕu do ng­êi mua chuyÓn ®Õn, KT ghi: Nî TK 413 Cã TK 411 Khi chiÕt khÊu th­¬ng phiÕu ch­a ®Õn h¹n t¹i ng©n hµng: Ck th­¬ng phiÕu lµ viÖc, doanh nghiÖp vay th­¬ng phiÕu ®Õn ng©n hµng nhê ng©n hµng thu nî khi ®Õn h¹n vµ nhËn tr­íc sè tiÒn. Doanh nghiÖp chÊp nhËn tr¶ cho ng©n hµng mét kho¶n l·i vµ phô phÝ kh¸c. + CTX§ sè tiÒn cßn ®­îc nhËn: (Sè tiÒn .... = MÖnh gi¸ th­¬ng phiÕu – phÝ tr¶ cho ng©n hµng) Trong ®ã: PhÝ tr¶ cho ng©n hµng = l·i CK + phÝ dÞch vô cña ng©n hµng + TVA tÝnh trª phô phÝ L·i CK = A * t * n/360 A: MÖnh gi¸ th­¬ng phiÕu t: L·i suÊt ng©n hµng theo n¨m n: sè ngµy chê ®Õn h¹n + Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n Khi ®Æt th­¬ng phiÕu vµo ng©n hµng xin CK. Nî TK 514 (5114). Cã TK 413 §­îc ng©n hµng chÊp nhËn cho CK. Nî TK 661: l·i CK. Nî TK 627: PhÝ dÞch vô ë ng©n hµng. Nî TK 4456: TVA tÝnh trªn phÝ dÞch vô Nî TK 531, 512: Sè tiÒn thu vÒ hoÆc tiÕp tôc gñi vµo ng©n hµng Cã TK 5114: Mªnh gi¸ th­¬ng phiÕu Khi thanh to¸n th­¬ng phiÕu ®Õn h¹n. + NÕu thanh to¸n tr­îc tiÕp víi ng­êi mua. Nî TK 531, 512, 514. Cã TK 413. + NÕu thanh to¸n qua ng©n hµng khi ®Æt th­¬ng phiÕu vµo ng©n hµng xin thanh to¸n Nî TK 5113: M.gi¸ Cã TK 413: M. Gi¸ Khi ®­îc ng©n hµng thanh tãan doanh nghiÖp ph¶i tr¶ phÝ dÞch vô. Nî TK 627: Nî TK 4456: Nî TK 531, 512: sè tiÒn cßn ®­îc thu Cã TK 5113: MÖnh gi¸ Ký nhËn th­¬ng phiÕu. Kh¸i niÖm: lµ c¸ch thøc chuyÓn nh­îng th­¬ng phiÕu tõ ng­êi ®­îc h­ëng lîi cho ng­êi kh¸c, ng­êi kÝ nhËn chØ viÖc kÝ nhËn vµo mÆt sau cña tê th­¬ng phiÕu vµ trao cho ng­êi ®­îc h­ëng. Nî TK 401 Cã TK 413 Thay th­¬ng phiÕu (ra h¹n th­¬ng phiÕu) Kh¸i niÖm: lµ tr­êng hîp khi ®Õn h¹n kh¸ch hµng do mét lÝ do nµo ®ã kh«ng thÓ thanh to¸n tiÒn ®óng h¹n: hä xin ra h¹n chÊp nhËn mét kho¶n tiÒn l·i. H¹ch to¸n. + Tr­êng hîp 1: sè th­¬ng phiÕu ®Õn h¹n doanh nghiÖp ®ang gi÷ BT1: h·y bá th­¬ng phiÕu cò Nî TK 411: sè nî míi Cã TK 413: Mªnh gi¸ ë TP Cã TK 768: sè l·i nhËn ®­îc do chÊp nhËn ra h¹n BT2: Ph¸t hµnh th­¬ng phiÕu míi. Nî TK 413: mªnh gi¸ míi Cã TK 411: M.gi¸ míi + tr­êng hîp 2: víi th­¬ng phiÕu ®· chuyÓn ra ng©n hµng ®Ó thanh to¸n. BT1: thu l¹i th­¬ng phiÕu ®· chuyÓn ®Õn ng©n hµng. Nî TK 413: Cã TK 5113: BT2: h·y bá th­¬ng phiÕu cò. Nî TK 411: sè nî míi Cã TK 413: mªnh gi¸ cò Cã TK 768: l·i do ra h¹n th­¬ng phiÕu Cã TK 512: PhÝ ph¶i tr¶ cho ng©n hµng ( nÕu cã) BT3: Ph¸t hµnh th­¬ng phiÕu míi ( nh­ trªn). 3. h¹ch to¸n th­¬ng phiÕu sÏ tr¶. TK sö dông. 403 – theo dâi th­¬ng phiÕu mµ doanh nghiÖp ph¶i tr¶. Nî – sè tiÒn ®· thanh to¸n th­¬ng phiÕu ®Õn h¹n – sè tiÕn ng©n hµng thanh to¸n thay cho ®¬n vÞ Cã – gi¸ trÞ th­¬ng phiÕu sÏ tr¶ t¨ng lªn do c«ng ty kÝ chÊp nhËn hèi phiÕu cña nhµ c2. – gi¸ trÞ th­¬ng phiÕu sÏ tr¶ t¨ng lªn do c«ng ty giao lÖnh phiÕu cho chñ nî SD – cã gi¸ trÞ th­¬ng phiÕu sÏ tr¶ Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. Khi giao lÖnh phiÕu cho nhµ c2. Nî TK 401 Cã TK 403 Khi chÊp nhËn hèi phiÕu cña nhµ c2. Nî TK 401 Cã TK 403 Khi thanh to¸n th­¬ng phiÕu sÏ tr¶ b»ng tiÒn. Nî TK 403. Cã TK 531, 512. Thay th­¬ng phiÕu (xin ra h¹n th­¬ng phiÕu). BT1: h·y bá th­¬ng phiÕu cò. Nî TK 403: Cã TK 401. BT2: chÊp nhËn th­¬ng phiÕu míi. Nî TK 401: sè nî cò Nî TK 668: sè nî ph¶i tr¶ do xin ra h¹n. Cã TK 403: th­¬ng phiÕu sÏ tr¶. Khi kÝ nhËn th­¬ng phiÕu. Nî TK 401, 403. Cã TK 413. Ch­¬ng VIII: C«ng t¸c kÕ to¸n cuèi n¨m I. h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô dù phßng. 1. kh¸i niÖm vµ ý nghÜa. Dù phßng lµ mét ph­¬ng ph¸p mµ kÕ to¸n ¸p dông ®Ó ®¸nh gi¸ sù gi¶m gi¸ cña TS cã thÓ x¶y ra do nguyªn nh©n mµ hiÖu qu¶ ch­a ch¾c ch¾n. ý nghÜa: VÒ mÆt kinh tÕ: dù phßng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c h¬n gi¸ trÞ thùc cña TS. VÒ mÆt TC: dù phßng sÏ h×nh thµnh lªn 1 NV ®Ó bï ®¾p c¸c thiÖt h¹i cã thÓ x¶y ra. VÒ mÆt thuÕ: dù phßng lµ 1 CP hîp lý ®­îc trõ vµo lîi nhuËn khi tÝnh thuÕ ph¶i nép. 2. H¹ch to¸n dù phßng ¯ gi¸ TK kh¸ch hµng (dù phßng ph¶i thu khã ®ßi). Vµo cuèi niªn ®é KT dn tiÕn hµnh ph©n lo¹i kh¸ch hµng thµnh kh¸ch hµng b×nh th­êng vµ kh¸ch hµng khã ®ßi. §èi víi kho¶n nî cña kh¸ch hµng khã ®ßi KT ph¶i trÝnh lËp dù phßng: Sè dù phßng cÇn ph¶i trÝch lËp = Sè nî cña kh¸ch hµng khã ®ßi (ko thuÕ) ´ % kh¶ n¨ng mÊt PP h¹ch to¸n: Cuèi niªn ®é KT n, c¨n cø vµo b¶ng kª ph©n lo¹i kh¸ch hµng tiÕn hµnh chuyÓn nî: Nî TK416 Cã TK 411 Cã TK 413 TrÝch lËp dù phßng ®èi víi sè nî cã kh¶ n¨ng bÞ mÊt: Nî TK 618 : ghi sè nî cã kh¶ n¨ng bÞ mÊt Cã TK 491 : ghi sè nî cã kh¶ n¨ng bÞ mÊt. Sang niªn ®é (n + 1): Khi sè nî khã ®ßi thùc sù kh«ng ®ßi ®­îc (ch¾c ch¾n mÊt), KT ghi: BT1: ph¶n ¸nh sè nî bÞ mÊt Nî TK 654 : sè nî bÞ mÊt thùc tÕ Nî TK 4455 : ¯ thuÕ ph¶i nép N2 Cã TK 416 BT2: hoµn nhËp toµn bé sè dù phßng ®· lËp ®Ó bï ®¾p thiÖt h¹i: Nî TK 491 Cã TK 781 Tr­êng hîp trong n¨m (n + 1) ph¸t sinh mÊt nî thùc sù nh­ng ch­a lËp dù phßng: Nî TK 654 : sè nî bÞ mÊt Nî TK 4455 : ¯ thuÕ ph¶i nép t­¬ng øng Cã TK 411 Cuèi niªn ®é KT (n + 1): x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp cho niªn ®é tíi (n + 2), so s¸nh víi sè dù phßng ®· lËp tõ cuèi niªn ®é n vµ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh. NÕu sè dù phßng cÇn lËp cho niªn ®é tíi > sè dù phßng ®· lËp tõ cuèi niªn ®é tr­íc cßn l¹i, KT lËp bæ sung sè thiÕu: Nî TK 681 : sè dù phßng ph¶i nép bæ sung Cã TK 491 : sè dù phßng ph¶i nép bæ sung. Ng­îc l¹i KT hoµn nhËp sè thõa: Nî TK 491 Cã TK 781 VD: vµo cuèi n¨m n, kh¸ch hµng M ®ang nî dn 11.860 Fr (c¶ thuÕ 18,6%). Dù kiÕn dn chØ thu ®­îc 75% sè nî. Gi¶ sö sang n¨m (n +1), kh¸ch hµng thanh to¸n cho dn 8.302Fr tiÒn mÆt, sè cßn l¹i coi nh­ mÊt v× M bÞ ph¸ s¶n. Ghi c¸c bót to¸n cÇn thiÕt vµo cuèi n¨m n vµ n¨m (n + 1). Ghi: N¨m n: BT1: Nî TK 416 : 11.860 Cã TK 411 : 11.860 BT2: Nî TK 681 : 2.500 Cã TK 491 : 2.500 N¨m (n + 1): BT1: Nî TK 531 : 8.302 Nî TK 654 : 3.000 Nî TK 4455 : 558 Cã TK 416 : 11.860 BT2: Nî TK 491 : 2.500 Cã TK 781 : 2.500 3. H¹ch to¸n dù phßng ¯ gi¸ hµng tån kho. Vµo cuèi niªn ®é KT n nÕu HTK cã kh¶ n¨ng ¯ gi¸ th× KT ph¶i lËp dù phßng, khi lËp ghi: Nî TK 681 Cã TK 39 (391 – 397) Cuèi niªn ®é KT (n + 1), x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp cho niªn ®é tíi, so s¸nh víi sè dù phßng ®· lËp tõ cuèi niªn ®é n: NÕu sè dù phßng cÇn lËp cho n¨m (n+2) > sè dù phßng ®· lËp cuèi n¨m n, KT lËp bæ sung sè thiÕu : Nî TK 681 Cã TK 39 Ng­îc l¹i, KT hoµn nhËp sè thõa : Nî TK 39 Cã TK 781 H¹ch to¸n dù phßng ¯ gi¸ TSB§ : Vµo cuèi niªn ®é KT tr­íc khi lËp BCTC nÕu TSB§ cã kh¶ n¨ng ¯ gi¸, th× KT lËp dù phßng, khi lËp ghi: Nî TK 681 Cã TK 2905, 2907 Cã TK 2908 Cã TK 2911 Cã TK 292 Sang niªn ®é KT sau, nÕu c¸c TSB§ ®· lËp dù phßng ¯ gi¸ ®­îc nh­îng b¸n vµ thanh lý th× KT hoµn nhËp toµn bé sè dù phßng ®· lËp: Nî TK 290 Nî TK 291 Cã TK 781 Cuèi niªn ®é KT sau, x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp cho niªn ®é tíi, so s¸nh víi sè ®· lËp tõ cuèi niªn ®é tr­íc vµ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh, lËp bæ sung hoÆc hoµn nhËp sè thõa: NÕu dù phßng … > … lËp bæ sung: Nî TK 681 Cã TK 290, 291 Ng­îc l¹i, hoµn nhËp: Nî TK 290, 291 Cã TK 781 5.Hach to¸n dù phßng ¯ gi¸ ®Çu t­ tµi chÝnh: Cuèi niªn ®é KT, nÕu c¸c kho¶n ®Çu t­ TC cã kh¶ n¨ng ¯, dn ph¶i trÝch lËp dù phßng: Nî TK 686 CãTK 296, 297, 590 Sang niªn ®é KT sau, khi b¸n hoÆc thu håi c¸c kho¶n ®Çu t­ ®· ®­îc lËp dù phßng ¯ gi¸ th× sè dù phßng ®· lËp ®­îc hoµn nhËp (ngoµi bót to¸n ph¶n ¸nh gi¸ gèc vµ gi¸ b¸n cña c¸c kho¶n ®Çu t­ ), ghi: Nî TK 296, 297, 590 Cã TK 786 Cuèi niªn ®é KT sau, x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp cho niªn ®é tíi so s¸nh víi sè ®· lËp tõ cuèi n¨m tr­íc cßn l¹i vµ ®iÒu chØnh, lËp bæ sung hoÆc hoµn nhËp sè thõa : Bæ sung : Nî TK 686 CãTK 296,297,590 Hoµn nhËp: Nî TK 296,297,590 Cã TK 786 6. H¹ch to¸n dù phßng rñi ro vµ phÝ tæn: Vµo cuèi niªn ®é KT, x¸c ®Þnh c¸c kho¶n rñi ro vµ phÝ tæn cã thÓ x¶y ra trong n¨m tíi vµ tiÕn hµnh lËp dù phßng : Nî TK 678 Cã TK 151,155,157 Sang niªn ®é KT sau: §èi víi c¸c kho¶n dù phßng rñi ro nh­: bÞ ph¹t, bÞ kiÖn: Khi c¸c kho¶n rñi ro x¶y ra chóng ®­îc ®­a vµo CP b×nh th­êng : Nî TK 671 Cã TK 531, 512 Hoµn nhËp dù phßng ®· lËp ®Ó bï ®¾p : Nî TK 151, 155 Cã TK 787 §èi víi dù phßng phÝ tæn ph©n chia cho nhiÒu niªn ®é : C¸c phÝ tæn x¶y ra thùc tÕ : Nî TK 61 Nî TK 4496 Cã TK 531, 512 Hoµn nhËp toµn bé sè dù phßng ®· lËp®Ó bï ®¾p: Nî TK 157 Cã TK 787 Cuèi niªn ®é KT, x¸c ®Þnh sè dù phßng cÇn lËp so s¸nh víi sè ®· lËp tõ niªn ®é tr­íc cßn l¹i vµ tiÕn hµnh ®iÒu chØnh bæ sung hoÆc hoµn nhËp sè thõa nh­ c¸c tr­êng hîp dù phßng kh¸c. II. H¹ch to¸n ®iÒu chØnh CP vµ tn. 1. H¹ch to¸n ®iÒu chØnh CP. a. Kh¸i niÖm: CP cña mét niªn ®é nhÊt thiÕt ph¶i tÝnh chÝnh x¸c cho niªn ®é ®ã. Tuy nhiªn thùc tÕ cã nh÷ng CP ch­a ®­îc tÝnh hoÆc tÝnh vµo niªn ®é sau, do ®ã cuèi niªn ®é KT ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu chØnh ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶ cña niªn ®é. §Ó theo dâi viÖc ®iÒu chØnh CP, KT sd c¸c TK lo¹i 4, 5 cã sè tËn cïng lµ 8 (®èi víi c¸c kho¶n CP ph¶i tr¶) hay TK 486 (®èi víi CP tr¶ tr­íc). b. H¹ch to¸n CP tr¶ tr­íc. (TK 486) Lµ TK dïng ®Ó ghi nhËn c¸c CP tr¶ tr­íc (lµ c¸c CP dn ®· thanh to¸n vµ ®· ghi nhËn vµo CP cña n¨m nay nh­ng do c«ng t¸c dÞch vô liªn quan hay kÐo dµi ®Õn n¨m sau). Th«ng th­êng CP tr¶ tr­íc gåm CP thuª nhµ, thuª xe, thuª MMTB, v¨n phßng phÈm, ®iÖn n­íc. Nî : ph¶n ¸nh CP ghi nhËn tr­íc chuyÓn sang n¨m sau. Cã : kÕt chuyÓn sè CP ghi nhËn tr­íc cho niªn ®é KT sau. D­ nî : ph¶n ¸nh CP ghi nhËn tr­íc ch­a kÕt chuyÓn cho n¨m sau. PP h¹ch to¸n: CP thuª v¨n phßng, thuª xe, m¸y mãc thiÕt bÞ tr¶ tr­íc: Nî TK 631 : S sè tr¶ tr­íc Cã TK 531, 512 : S sè tr¶ tr­íc. Cuèi niªn ®é KT: nÕu c¸c CP nµy liªn quan ®Õn c¶ n¨m sau th× KT ®iÒu chØnh ¯ CP n¨m hiÖn hµnh Nî TK 486 : phÇn CP thuéc vÒ n¨m sau Cã TK 613 : phÇn CP thuéc vÒ n¨m sau. Sang ®Çu n¨m sau, ghi ­ CP: Nî TK 613 Cã TK 486 VD: ngµy 1/11/N, dn thuª VP, tiÒn tr¶ tr­íc cho 3 th¸ng lµ 4.500Fr b»ng tiÒn ng©n hµng. Yªu cÇu ghi bót to¸n cÇn thiÕt vµo ngµy 1/11/N, 31/12/N, vµ 1/1/(N+1). Gi¶i: Ngµy 1/11/N Nî TK 613 : 4.500 Cã TK 512 : 4.500 Ngµy 31/12/N Nî TK 486 : 1.500 Cã TK 631 : 1.500 Ngµy 1/1/(N+1) Nî TK 613 : 1.500 Cã TK 486 : 1.500. CP b¶o hiÓm qu¶ng c¸o tr¶ tr­íc: Khi ph¸t sinh CP (khi tr¶ tiÒn): Nî TK 616, 623 Cã TK 531, 512 Cuèi niªn ®é KT nÕu c¸c CP liªn quan ®Õn n¨m sau … Nî TK 486 : phÇn CP thuéc vÒ n¨m sau Cã TK 616, 623 : phÇn CP thuéc vÒ n¨m sau. Sang ®Çu n¨m sau ghi ­ CP: Nî TK 616, 623 Cã TK 486 CP vËt t­, VPP (vËt t­ sd ngay): Khi mua c¸c lo¹i vËt t­ sd ngay: Nî TK 606 Nî TK 4456 (nÕu cã) Cã TK 531, 512, 401 Vµo cuèi niªn ®é KT, nÕu nh÷ng thø vËt t­ sö dông ngay nµy kh«ng sd hÕt chuyÓn sang n¨m sau: Nî TK 486 Cã TK 606 Sang ®Çu n¨m sau, ghi ­ CP: Nî TK 606 Cã TK 486 c. H¹ch to¸n CP ph¶i tr¶. (CP sÏ tr¶) Kh¸i niÖm: lµ nh÷ng kho¶n CP mµ nhµ cung cÊp ®· thùc hiÖn ®èi víi dn nh­ng v× lý do nµo ®ã mµ ch­a göi yªu cÇu ®­îc thanh to¸n, do vËy KT cña dn ch­a ghi vµo sæ, do vËy cuèi n¨m ph¶i ®iÒu chØnh ­ CP cña niªn ®é. TK sö dông: Lo¹i 6 Lo¹i 4, 5 cã sè tËn cïng lµ 8 nh­: 408, 418, 428, … PP h¹ch to¸n: Mua vËt t­, hµng ho¸, dÞch vô nh­ng ch­a nhËn ®­îc ho¸ ®¬n do nhµ cung cÊp chuyÓn ®Õn, cuèi n¨m KT ghi: Nî TK 60 (601 – 607) Nî TK 61 Nî TK 4458 Cã TK 408 Sang n¨m sau khi nhËn ®­îc H§ tõ nhµ cung cÊp, KT ghi 2 BT: BT1: xo¸ sæ BT ®· ghi Nî TK 408 Cã TK 60, 61, 4458. BT2: ghi theo gi¸ thùc tÕ trªn H§ Nî TK 60 (601 – 607) Nî TK 61, 62 Nî TK 4456 Cã TK 531, 512, 401 C¸c kho¶n thuÕ cßn ph¶i nép Nhµ n­íc cuèi n¨m nh­ng ch­a nhËn ®­îc th«ng b¸o, KT ghi­ CP cña n¨m hiÖn hµnh: Nî TK 63 Cã TK 4486 Sang n¨m sau khi nhËn ®­îc th«ng b¸o cña c¬ quan thuÕ: BT1: xo¸ sè ®· ghi Nî TK 4486 Cã TK 63 BT2: ph¶n ¸nh sè thuÕ nép Nî TK 63 Cã TK 531, 512 C¸c kho¶n ph¶i tr¶ cho ng­êi lao ®éng: Sè ph¶i tr¶ (­íc tÝnh do ch­a cã chøng tõ): Nî TK 64 Cã TK 4286 : sè ph¶i tr¶ CNV Cã TK 4386 : ph¶i tr¶ c¸c tæ chøc x· héi. Sang n¨m sau khi cã chøng tõ tÝnh sè ph¶i tr¶: BT1: xo¸ BT ®· ghi tõ cuèi n¨m tr­íc Nî TK 4386 Nî TK 4286 Cã TK 64 BT2: c¨n cø vµo chøng tõ ®Ó ghi nî Nî TK 64 Cã TK 421, 431, 437 C¸c CPTC thuéc vÒ n¨m hiÖn hµnh nh­ng ch­a nhËn ®­îc giÊy b¸o (CP nµy gåm: l·i ph¶i tr¶ tiÒn vay, l·i ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp do qu¸ h¹n hay rót qu¸ sè d­ tiÒn göi): Ghi t¨ng CP n¨m hiÖn hµnh: Nî TK 661 Cã TK 1688 : l·i tiÒn vay ph¶i tr¶ Cã TK 4088 : l·i ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp Cã TK 5188 : l·i ph¶i tr¶ NH do rót qu¸ SD tiÒn göi. Sang ®Çu n¨m sau ghi 2 BT: BT1: xo¸ BT ®· ghi tõ cuèi n¨m tr­íc. Nî TK 1688, 4088, 5188 Cã TK 661 BT2: ghi sè tiÒn tr¶ l·i khi nhËn ®­îc chøng tõ Nî TK 661 Cã TK 531, 512 C¸c CP qu¶n lý th«ng th­êng (thuª b»ng ph¸t minh, s¸ng chÕ, giÊy phÐp sx, ph­¬ng thøc kd) nh­ng cuèi n¨m ch­a nhËn ®­îc H§: Ghi ­ CP n¨m hiÖn hµnh: Nî TK 65 Cã TK 4686 Sang ®Çu n¨m sau ghi 2 BT: BT1: xo¸ BT ®· ghi cuèi n¨m tr­íc Nî TK 4686 Cã TK 65 BT2: ghi sè tr¶ theo H§ Nî TK 65 Cã TK 531, 512 2. H¹ch to¸n ®iÒu chØnh thu nhËp. a. §iÒu chØnh thu nhËp nhËn tr­íc. Kh¸i niÖm: lµ c¸c kho¶n TN vña niªn ®é sau nh­ng dn ®· nhËn tr­íc vµo niªn ®é nµy vµ KT ®· ghi vµo sæ. Do vËy, cuèi niªn ®é KT ph¶i ®iÒu chØnh ¯ c¸c kho¶n TN nh»m ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÕt qu¶ cña niªn ®é hiÖn hµnh. PP h¹ch to¸n: Cho thuª nhµ, cho thuª VP, TSB§ ¹ nhËn tr­íc: Khi nhËn tr­íc: Nî TK 531, 512 Cã TK 708 Cuèi niªn ®é KT tiÕn hµnh ®iÒu chØnh ¯ TN n¨m hiÖn hµnh: Nî TK 708 : phÇn TN thuéc vÒ n¨m sau Cã TK 487 : phÇn TN thuéc vÒ n¨m sau. Sang ®Çu n¨m sau ghi t¨ng TN: Nî TK 487 Cã TK 708 Khi cho thuª b»ng ph¸t minh, s¸ng chÕ, giÊy phÐp sx, ph­¬ng thøc sx vµ c¸c quyÒn t­¬ng tù ¹ nhËn tr­íc: Khi nhËn tr­íc: Nî TK 531, 512 Cã TK 75 Cuèi n¨m ®iÒu chØnh: Nî TK 75 : phÇn TN thuéc vÒ n¨m sau Cã TK 487 : phÇn TN thuéc vÒ n¨m sau. Sang ®Çu n¨m sau: Nî TK 487 Cã TK 75 TN tõ c¸c kho¶n ®Çu t­ TC nhËn tr­íc: Khi nhËn: Nî TK 531, 512 Cã TK 76 Cuèi n¨m ®iÒu chØnh: Nî TK 76 Cã TK 487 Sang ®Çu n¨m sau ghi ng­îc l¹i: Nî TK 487 Cã TK 76. b. §iÒu chØnh TN sÏ nhËn. Kh¸i niÖm: lµ nh÷ng kho¶n TN PS thuéc n¨m nay nh­ng KT ch­a ghi sæ do ch­a lËp H§ hay do ch­a ®Õn kú c¸c ®èi t­îng ¹ ph¶i tr¶. Do vËy, cuèi niªn ®é KT ph¶i ®iÒu chØnh (lµ viÖc ghi ­ TN n¨m hiÖn hµnh). PP h¹ch to¸n: Khi b¸n SP, h2, dvô cho kh¸ch hµng, hµng ®· giao nh­ng H§ ch­a lËp: Cuèi n¨m ghi ­ kho¶n TN tõ b¸n hµng ch­a ghi sæ: Nî TK 418 Cã TK 70 (701 – 707) Cã TK 4458 Sang n¨m sau khi lËp H§ vµ göi cho kh¸ch hµng, KT ghi 2 BT: BT1: xo¸ bá BT ®· ®iÒu chØnh tõ n¨m tr­íc Nî TK 70 Nî TK 4458 Cã TK 418 BT2: ghi theo sè H§ Nî TK 531, 512, 411 Cã TK 70 Cã TK 4457 Trî cÊp kd tõ N2 nh­ng cuèi n¨m ch­a nhËn ®­îc: Cuèi n¨m ghi ­ TN: Nî TK 441 Cã TK 74 Sang n¨m sau ghi 2 BT: BT1: xo¸ bá ®iÒu chØnh tõ cuèi n¨m tr­íc Nî TK 74 Cã TK441 BT2: ph¶n ¸nh sè thu Nî TK 531, 512 Cã TK 74 TN vÒ cho thuª TSB§ hh vµ vh cuèi n¨m ch­a nhËn ®­îc tiÒn: Cuèi n¨m ghi ­ TN: Nî TK 4687 Cã TK 708 Cã TK 75 Sang n¨m sau khi nhËn ®­îc tiÒn: BT1: xo¸ bá BT … Nî TK 708 Nî TK 75 Cã TK4687 BT2: ghi theo sè nhËn thùc tÕ Nî TK 531, 512 Cã TK 708 Cã TK 75 TN tµi chÝnh sÏ nhËn: Vµo cuèi n¨m c¸c kho¶n tiÒn l·i ch­a nhËn sÏ ®­îc ghi ­ TN: Nî TK 5188, 5088 Nî TK 2678 : l·i tõ CK dù phÇn Nî TK 2768 : l·i tõ c¸c kho¶n ®Çu t­ TC ¹ Nî TK 4188 : l·i sÏ thu tõ kh¸ch hµng nî qu¸ h¹n Cã TK 76 Sang n¨m sau: BT1: xo¸ … Nî TK 76 Cã TK 2678, 2768, 4188, 5088, 5188 BT2: khi nhËn ®­îc tiÒn l·i thùc tÕ Nî TK 531, 512 Cã TK 76 III. H¹ch to¸n x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. 1. Kh¸i niÖm vµ PP x¸c ®Þnh. Kh¸i niÖm: kqkd lµ kq TC cuèi cïng cña dn sau 1 thêi kú nhÊt ®Þnh vµ lµ kq cña 3 ho¹t ®éng sxkd, TC, bÊt th­êng. Kq kd = S TN tõ c¸c h® kd - S CP tõ c¸c h® kd PP x¸c ®Þnh: X¸c ®Þnh kq chung: X¸c ®Þnh kd riªng theo tõng ho¹t ®éng: Kd niªn ®é = kd h® sxkd + kd h® TC + kd h® bt. Kq h® sxkd = TN h® sxkd – CP h® sxkd. Kq h® TC = TN h® TC – CP h® TC. Kq h® bt = TN h® bt – CP h® bt. 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. a. TK sö dông. 128 – x® kq kd. 120 – kq niªn ®é (l·i). 129 – kq niªn ®é (lç). b. PP h¹ch to¸n kÕt qu¶ chung. Cuèi kú kÕt chuyÓn c¸c kho¶n TN cña niªn ®é: Nî TK 70 ® 79. Cã TK 128. KÕt chuyÓn toµn bé CP: Nî TK 128 Cã TK 60 – 69. Sau khi x¸c ®Þnh ®­îc kq = c¸ch so s¸nh bªn nî vµ bªn cã TK 128. NÕu bªn cã > bªn nî (TN > CP) ® phÇn chªnh lÖch lµ l·i, KT kÕt chuyÓn: Nî TK 128 Cã TK 120 Ng­îc l¹i, phÇn chªnh lÖch lµ lç, KT kÕt chuyÓn: Nî TK 129 Cã TK 128 S¬ ®å: TK 60 ® 69 TK 128 TK 70 ® 79 TËp hîp CP kÕt chuyÓn CP kÕt chuyÓn TN tËp hîp TN TK 120 TK 129 L·i lç c. PP h¹ch to¸n kÕt qu¶ theo tõng ho¹t ®éng. X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng sxkd. TK 60 -> 65, 681 TK 128 TK 70 -> 75, 781 TËp hîp CP kÕt chuyÓn CP kÕt chuyÓn CP tËp hîp TN trong kú trong kú TK 120 TK 129 L·i lç X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng TC. TK 66, 686 TK 128 TK 76, 786 TËp hîp kÕt chuyÓn cuèi kú kÕt chuyÓn cuèi kú tËp hîp TK 120 TK 129 L·i lç X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t ®éng bÊt th­êng: TK 67, 687 TK 128 TK 77, 787 TËp hîp kÕt chuyÓn cuèi kú kÕt chuyÓn cuèi kú tËp hîp TK 120 TK 129 L·i lç IV. b¸o c¸o tµi chÝnh. 1. kh¸i niÖm vµ ý nghÜa. Kh¸i niÖm: BCTC lµ nh÷ng b¸o c¸o tæng hîp vÒ TS, NV (VCSH vµ c«ng nî), t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ kd cña dn sau mét thêi kú. ý nghÜa: Cung cÊp nh÷ng th«ng tin tæng hîp vÒ t×nh h×nh TC vµ kÕt qu¶ kd cña dn sau 1 thêi kú cho nh÷ng ®èi t­îng quan t©m. Cung cÊp nh÷ng th«ng tin (tæng hîp) ch« viÖc ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vèn, hiÖu qu¶ kd, … nh»m x¸c ®Þnh ph­¬ng h­íng kd cã hiÖu qu¶. C¸c lo¹i BCTC: B¶ng C§KT (b¶ng tæng kÕt TS). BC kÕt qu¶ niªn ®é (BC Kq kd). C¸c chÕ ®é BC kÌm theo. 2. B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. (b¶ng tæng kÕt TS) a. Kh¸i niÖm: Lµ b¶ng tæng kÕt vÒ TS cã, vÒ c«ng nî vµ vèn CSH cña dn t¹i 1 thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh. ®©y lµ b¶ng C§ tæng thÓ ph¶n ¸nh tæng qu¸t t×nh h×nh vèn kd, t×nh h×nh kd, kq kd vµ tr×nh ®é sd vèn cña ®¬n vÞ. b. KÕt cÊu. Bao gåm 2 phÇn: phÇn TS cã vµ phÇn TS nî vµ ®­îc bè trÝ d­íi h×nh thøc b¶ng 2 bªn hay b¶ng 1 bªn, trong ®ã: PhÇn TS cã : cho biÕt c¸c TS dn ®ang n¾m gi÷, qu¶n lý vµ sd, … PhÇn TS nî: ph¶n ¸nh NVCSH vµ c«ng nî mµ dn ph¶i tr¶. MÉu: B¶ng tæng kÕt tµi s¶n N¨m … TS cã Niªn ®é N Niªn ®é (N – 1) TS nî Niªn ®é (N) Niªn ®é (N-1) GtrÞ gép K.H vµ dù phßng GtrÞ thuÇn TSB§. 1. TSB§ v« h×nh. 2. TSB§ h÷u h×nh. 3. TSB§ dë dang. 4. TSB§ TC. Hµng tån kho. 1. Hµng tån kho. 2. C¸c kho¶n ph¶i thu. 3. §Çu t­ TC ng¾n h¹n. 4. TiÒn. TK ®iÒu chØnh (486). Vèn CSH. 1. Vèn. 2. Dù tr÷. 3. KÕt qu¶ niªn ®é (12). 4. KÕt qu¶ niªn ®é míi (11). 5. Dù phßng (14, 15). C«ng nî ph¶i tr¶. 1. Vay. 2. Nî nhµ cung cÊp. 3. Nî Nhµ n­íc. 4. Nî Ng©n hµng. TK ®iÒu chØnh TN (487). S TS cã S TS nî c. Ph­¬ng ph¸p lËp. Tr­íc hÕt ph¶i tÝnh Dck trªn c¸c TK thuéc b¶ng tæng kÕt (TK lo¹i 1 ® lo¹i 5). Sè liÖu ®Ó ®­a vµo cét niªn ®é (N-1) ®­îc lÊy tõ sè liÖu ë cét niªn ®é N trªn BC nµy n¨m tr­íc. Cét niªn ®é (N): Mçi chØ tiªu trªn b¶ng liªn quan ®Õn TK nµo th× lÊy SDCK trªn TK ®ã theo nguyªn t¾c sau: TK cã SD cã ®­îc ®­a vµo phÇn TS cã (cét ghi gi¸ trÞ gép). C¸c TK 28, 29, 39, 49, 59 lµ nh÷ng TK khÊu hao vµ dù phßng – SD lu«n ë bªn cã nh­ng ®­îc ®­a vµo phÇn TS cã, cét khÊu hao vµ dù phßng d­íi h×nh thøc ghi ©m. Cét gi¸ trÞ thuÇn ë phÇn TS cã ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch lÊy cét gi¸ trÞ gép trõ ®i sè liÖu ë cét khÊu hao vµ dù phßng. ë phÇn vèn CSH (phÇn TS nî), chØ tiªu 3 vµ 4 nÕu d­ nî ph¶n ¸nh sè lç th× chóng ®­îc ghi sè ©m. tæng TS cã = tæng TS nî. 3. B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh. a. Kh¸i niÖm: Lµ BC tæng hîp ph¶n ¸nh tãm l­îc doanh thu, CP, TN, kq kinh doanh cña dn sau 1 thêi kú nhÊt ®Þnh. b. KÕt cÊu vµ ph­¬ng ph¸p lËp. KÕt cÊu: BC nµy gåm 2 phÇn: PhÇn CP vµ phÇn lîi tøc. MÉu b¶ng 2 bªn nh­ sau: B¸o c¸o kÕt qu¶ niªn ®é N¨m … Chi phÝ KD Niªn ®é (N) Niªn ®é (N-1) Thu nhËp KD Niªn ®é (N) Niªn®é(N-1) CP ho¹t ®éng sxkd. TK 60 ® 65. TK 681 TN ho¹t ®éng sxkd. TK 70 ® 75. TK 781. S CP ho¹t ®éng sxkd. S TN ho¹t ®éng sxkd CP ho¹t ®éng TC. TK 66. TK 686. TN ho¹t ®éng TC. TK 76. TK 786. S CP ho¹t ®éng TC. S TN ho¹t ®éng TC. CP ho¹t ®éng bÊt th­êng. TK 67. TK 687. TN h® bÊt th­êng. TK 77. TK 787. S CP ho¹t ®éng bÊt th­êng. S TN h® bÊt th­êng. CP kh¸c. TK 69 (691 ® 695). S CP kinh doanh. l·i S TN kinh doanh lç Céng luü kÕ A B Céng luü kÕ A B Ph­¬ng ph¸p lËp: Ph¶i kho¸ sæ c¸c TK lo¹i 6, 7 ®Ó ®­a sè tæng céng vµo c¸c bªn cña b¶ng cho phï hîp. Cét niªn ®é (N-1), sè liÖu ®­îc lÊy tõ cét niªn ®é (N) trªn BC nµy kú tr­íc. L­u ý: TK 69 ®­îc h¹ch to¸n nh­ sau PhÇn tham dù cña nh©n viªn vµo kÕt qu¶ më réng cña dn: Nî TK 691 Cã TK 424 ThuÕ lîi tøc ph¶i nép: Nî TK 695 Cã TK 444. Ch­¬ng IX : KÕ to¸n c«ng ty I. KÕ to¸n c«ng ty hîp danh. 1. Kh¸i qu¸t chung. a. Kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm: Kh¸i niÖm: Lµ c«ng ty ®­îc thµnh lËp d­íi h×nh thøc hïn vèn gi÷a 2 hay nhiÒu ng­êi quen biÕt lÉn nhau, tån t¹i d­íi mét “Héi danh”. §Æc ®iÓm: c«ng ty ph¶i cã sè héi viªn >= 2 ng­êi, c¸c héi viªn ph¶i quen biÕt lÉn nhau. C¸c héi viªn cã tr¸ch nhiÖm liªn ®íi vµ v« h¹n ®Þnh sè nî cña c«ng ty. “Héi danh” cña c«ng ty ph¶i cã tªn cña c¸c héi viªn (toµn bé hay mét sè héi viªn) kÌm theo ch÷ (“c«ng ty hîp danh”). Vèn gãp ®­îc chia thµnh c¸c phÇn hïn, kh«ng ®­îc ph¸t hµnh chøng kho¸n. C¸c phÇn hïn kh«ng thÓ chuyÓn nh­îng lÉn nhau. b. Thñ tôc thµnh lËp. C¸c héi viªn ph¶i cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn hµnh vi th­¬ng m¹i. C«ng ty ph¶i cã môc ®Ých ho¹t ®éng hîp ph¸p. Khi thµnh lËp ph¶i so¹n th¶o khÕ ­íc, trong khÕ ­íc nµy ph¶i nªu râ ®iÒu lÖ, h×nh thøc ph¸p lý, môc ®Ých kinh doanh, trô së, tªn c«ng ty, sè vèn, tªn c¸c héi viªn. KhÕ ­íc ®­îc c«ng bè 1 th¸ng kÓ tõ ngµy thµnh lËp c«ng ty. ViÖc qu¶n trÞ dn cã thÓ do 1 hay nhiÒu ng­êi cã thÓ lµ héi viªn cña c«ng ty hay ng­êi ngoµi c«ng ty, ng­êi qu¶n lý kh«ng ®­îc tõ chøc nÕu kh«ng cã lý do chÝnh ®¸ng vµ ®­îc h­ëng thï lao d­íi h×nh thøc l­¬ng hay tiÒn l·i. VÊn ®Ò gi¶i thÓ c«ng ty: C«ng ty hîp danh bÞ gi¶i thÓ do 1 trong c¸c nguyªn nh©n: §· hÕt h¹n ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ. Ch­a hÕt h¹n nh­ng toµn thÓ héi viªn nhÊt trÝ gi¶i thÓ. Sù rót lui cña 1 héi viªn. Sù tõ trÇn, kh¸nh kiÖt, mÊt n¨ng lùc hoµn toµn cña 1 héi viªn. 2. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n. a. H¹ch to¸n thµnh lËp c«ng ty. TK sö dông: 101, 4561. Ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n: S¬ ®å: TK 101 TK 45611 TK 213 Høa gãp vèn = hiÖn vËt khi gãp = hiÖn vËt L­u ý : Tr­êng hîp 1 héi viªn nµo ®ã khã kh¨n vÒ TC ch­a thÓ gãp ®ñ vèn ®· høa th× KT dïng TK455 ®Ó ph¶n ¸nh sè vèn cßn thiÕu vµ KT ghi : Nî TK 455 Cã TK 4561. Tr­êng hîp héi viªn gãp b»ng hiÖn vËt vµ ®­îc ®¸nh gi¸ cao h¬n sè vèn ®· høa ®KT ph¶n ¸nh phÇn chªnh lÖch vµo TK455: Nî TK 21 : gi¸ trÞ ®­îc ®¸nh gi¸ Cã TK 45611 : phÇn vèn ®· høa gãp Cã TK 455 : phÇn chªnh lÖch. VD : Ba «ng A, B, C thµnh lËp c«ng ty hîp danh víi tªn lµ “ABC-c«ng ty hîp danh”, trong ®ã sè vèn høa gãp 15 triÖu Fr : A - gãp b»ng nhµ x­ëng : 8 triÖu B - gãp b»ng ph­¬ng tiÖn vËn t¶i : 3 triÖu C - gãp b»ng tiÒn qua TK ng©n hµng : 4 triÖu. Gi¶ sö khi thùc hiÖn gãp: «ng A gãp b»ng nhµ x­ëng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ 9 triÖu, «ng B gãp b»ng … ®­îc ®¸nh gi¸ lµ 2,8 triÖu, «ng C ch­a ®ñ tiÒn nªn chØ míi gãp 3,5 triÖu. Yªu cÇu : Ghi c¸c BT cÇn thiÕt : BT1: Nî TK 45611 : 11.000.000 Nî TK 45615 : 4.000.000 Cã TK 101 (A, B, C) : 15.000.000 BT 2: a. Nî TK 213 : 9.000.000 Nî TK 45611 : 8.000.000 Cã TK 455 : 1.000.000 b. Nî TK 281 : 2.800.000 Nî TK 455 : 200.000 Cã TK 45611 : 3.000.000 c. Nî TK 512 : 3.500.000 Cã TK : 3.500.000 * Nî TK 455 : 500.000 Cã TK 45615 : 500.000 b. H¹ch to¸n ph©n phèi kÕt qu¶: Nguyªn t¾c: Tr­êng hîp c«ng ty kinh doanh cã l·i ,sè l·i cã thÓ ph©n chia nh­ sau : Theo tû lÖ víi sè vèn ®· gãp (nÕu ®iÒu lÖ kh«ng Ên ®Þnh c¸c ph©n chia kh¸c nhau). Theo tû lÖ kh«ng ®ång ®Òu do ®iÒu lÖ c«ng ty ®Æt ra . LËp quÜ dù tr÷ theo luËt hoÆc theo ®iÒu lÖ c«ng ty. Tr­êng hîp c«ng ty kinh doanh bÞ lç : Sè lç ®­îc ®Ó d­ trªn TK kq chuyÓn niªn ®é, sang niªn ®é sau bï lç Buéc c¸c thµnh viªn ph¶i g¸nh chÞu sè lç theo tØ lÖ víi sè vèn ®· gãp. PP h¹ch to¸n: H¹ch to¸n ph©n chia sè l·i: TK 1061 TK 120 TK 128 LËp quü dù tr÷ theo luËt kÕt chuÓn sè l·i kd TK 1063 LËp … theo ®iÒu lÖ TK 455 Ph©n chia cho c¸c thµnh viªn Ph©n chia sè lç: TK 128 TK 129 TK 119 KÕt chuyÓn sè lç kd lç chuyÓn n¨m sau TK 455 Ph©n chia theo tØ lÖ Víi vèn gãp c. H¹ch to¸n nghiÖp vô t¨ng vèn. Tr­êng hîp 1: TH t¨ng vèn gãp do héi viªn gãp vèn thªm, KT h¹ch to¸n gièng TH gãp vèn ®Ó thµnh lËp c«ng ty. Tr­êng hîp 2: T¨ng vèn tõ tiÒn l·i hay tõ quü dù tr÷ theo ®iÒu lÖ: TK 101 TK 4561 TK 120 Bæ sung vèn tõ tiÒn l·i T¨ng vèn kd (chi tiÕt Cho tõng thµnh viªn) TK 106 Bæ sung vèn tõ Vèn dù tr÷ ®iÒu lÖ VD: Gi¶ sö c«ng ty hîp danh “ABC” nªu trªn quyÕt ®Þnh ­ vèn 4.950.000 Fr, trong ®ã Tõ tiÒn l·i : 950.000 Tõ quü dù tr÷ theo ®iÒu lÖ : 4.000.000 Yªu cÇu: X¸c ®Þnh sè vèn cña c¸c thµnh viªn ­ sau nghiÖp vô ­ vèn nµy biÕt tØ lÖ ph©n chia theo tØ lÖ vèn gãp. Gi¶i. BT1: Nî TK 4561 : 4.950.000 Cã TK 120 : 950.000 A : 558.824 B : 173.856 C : 217.320 Cã TK 106 : 4.000.000 A : 2.352.941 B : 732.026 C : 915.033 BT2: Nî TK 401 : 4.950.000 Cã TK 4561 : 4.950.000 ® (sè vèn ë “ABC” = …). d. H¹ch to¸n gi¶m vèn c«ng ty hîp danh. Tr­êng hîp 1: gi¶m vèn do kd thua lç, sè lç ®­îc chia cho c¸c thµnh viªn Nî TK 101 : chi tiÕt cho héi viªn Cã TK 119 : sè lç tõ n¨m tr­íc chuyÓn sang Cã TK 129 : sè lç n¨m nay. Tr­êng hîp 2: tr¶ l¹i vèn kh«ng cÇn dïng BT1: x¸c ®Þnh sè vèn tr¶ l¹i Nî TK 101 Cã TK 455 BT2: khi tr¶ Nî TK 455 Cã TK 531, 512 e. KÕ to¸n gi¶i thÓ c«ng ty hîp danh. §iÒu kiÖn gi¶i thÓ: HÕt thêi h¹n ho¹t ®éng theo ®iÒu lÖ. Toµn bé c¸c thµnh viªn nhÊt trÝ gi¶i thÓ …. (®· ghi). C¸c c«ng viÖc cÇn tiÕn hµnh khi gi¶i thÓ c«ng ty: Thu håi c¸c kho¶n nî. Thanh to¸n c¸c kho¶n nî. Chia phÇn cßn l¹i hoÆc sè lç cho c¸c thµnh viªn. Tr×nh tù h¹ch to¸n: S¬ ®å: TK 31÷37, 20, 21 TK 467 TK 40,42,43,46,16 B¸n thu TS thu tiÒn thanh to¸n nî Giao cho qu¶n tµi TK 41, 46 TK 125 TK 455 TK 101,106 Thu håi nî thï lao tr¶ cho kÕt chuyÓn sè lç vèn gãp Giao cho qu¶n tµi ng­êi qu¶n tµi vÒ thanh lý TS vèn dù tr÷ TK 125 TK 531, 512, 514 TK 129 l·i vÒ thanh lý Tµi s¶n TiÒn thu håi kÕt chuyÓn lç Giao cho qu¶n tµi cña niªn ®é TK 120 KÕt chuyÓn Chia l·i (lç) cho c¸c héi viªn. l·i cña niªn ®é VD: C«ng ty M, N, Q do kinh doanh thua lç kÐo dµi nªn quyÕt ®Þnh gi¶i thÓ, tr×nh toµ ¸n th­¬ng m¹i vµ ®· ®­îc TA chÊp nhËn. TA cö 1 nh©n viªn (qu¶n tµi viªn) ®Õn phô trÊch viÖc gi¶i thÓ c«ng ty. Cho b¶ng tæng kÕt TS tr­íc khi gi¶i thÓ nh­ sau: B¶ng tæng kÕt tµi s¶n C«ng ty M, N, Q Ngµy 31/ 8/ N §Êt ®ai (211) H2 tån kho (TK 37) Kh¸ch hµng (TK 411) TiÒn mÆt (TK 531) 25.000 8.000 15.000 2.000 Vèn (TK 101) M : 25.000 N : 15.000 Q : 15.000 Dù tr÷ theo ®iÒu lÖ (TK 106) Lç niªn ®é (TK 129) Nî nhµ cung cÊp (TK 401) 55.000 1.500 (15.000) 8.500 S 50.000 S 50.000