Đề tài Tìm hiểu khái niệm thương nhân - Quyền và nghĩa vụ của thương nhân theo luật thương mại Việt Nam

Môc lôc PhÇn I. Lêi nãi ®Çu. phÇn II. Néi dung. A/ Kh¸i niÖm vÒ th­¬ng nh©n. 1. Kh¸i niÖm. 2. Ph©n tÝch kh¸i niÖm. 3. Nh÷ng tr­êng hîp kh«ng ®­îc c«ng nhËn lµ th­¬ng nh©n. B/ QuyÒn - nghÜa vô cña c¸c Th­¬ng nh©nViÖt Nam thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. 1. QuyÒn cña c¸c th­¬ng nh©n ViÖt Nam. 2. NghÜa vô cña c¸c th­¬ng nh©n ViÖt Nam. C/ QuyÒn - NghÜa vô cña c¸c th­¬ng nh©n n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. 1. H×nh thøc ho¹t ®éng. - V¨n phßng ®¹i diÖn. - Chi nh¸nh. 2.Néi dung ho¹t ®éng. a. QuyÒn vµ nghÜa vô cña V¨n phßng ®¹i diÖn. b. QuyÒn vµ nghÜa vô cña chi nh¸nh. PhÇn III. PhÇn kÕt. PhÇn I: Lêi nãi ®Çu Thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi tõ n¨m 1986 ®Õn nay, ngµnh Th­¬ng M¹i ®· cã nh÷ng ®ét ph¸ vµ ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt quan träng. Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i kh«ng ngõng ®­îc më réng. Héi nhËp kinh tÕ Quèc TÕ ®­îc tiÕn hµnh chñ ®éng vµ ®¹t ®­îc nhiÒu kÕt qu¶: ký hiÖp ®Þnh Th­¬ng M¹i víi 80 n­íc. §iÓm l¹i c¸c mèc lÞch sö ®· qua, chóng ta thÊy ngµnh Th­¬ng M¹i sau 55 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc ViÖt Nam.Ph¹m vi ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i ngµy cµng ph¸t triÓn vµ më réng ë trong n­íc còng nh­ ngoµi n­íc. C¬ cÊu tæ chøc cña ngµnh Th­¬ng M¹i tõ TW ®Õn ®Þa ph­¬ng kh«ng ngõng ®­îc cñng cè vµ hoµn thiÖn. LuËt Th­¬ng M¹i lµ m«n häc cã quan hÖ chÆt chÏ víi m«n luËt kinh doanh còng nh­ luËt t­ ph¸p, lµ m«n khoa häc chñ yÕu vµ rÊt cÇn thiÕt víi nh÷ng sinh viªn ngµnh kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng sinh viªn qu¶n lý – kinh doanh, nh÷ng ng­êi qu¶n lý kinh tÕ t­¬ng lai, nh÷ng th­¬ng nh©n t­¬ng lai th× viÖc häc m«n luËt Th­¬ng M¹i lµ rÊt quan träng,trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ n­íc ta khi mµ chÝnh phñ 2 n­íc ViÖt – Mü ®· th«ng qua hiÖp ®Þnh Th­¬ng M¹i Quèc TÕ vµ ®ang tõng b­íc chuÈn bÞ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó tham gia WTO. LuËt Th­¬ng M¹i ®­îc gi¶ng d¹y nh»m ®¹t yªu cÇu:B¶o ®¶m cho ng­êi häc n¾m ®­îc nh÷ng kiÕn thøc ph¸p lý c¬ b¶n vÒ Th­¬ng M¹i , c¸c tËp qu¸n, th«ng lÖ Quèc TÕ liªn quan ®Õn c¸c giao dÞch Th­¬ng M¹i víi th­¬ng nh©n n­íc ngoµi , trªn c¬ së trªn c¬ së ®ã b­íc ®Çu lµm quen víi viÖc vËn dông luËt Th­¬ng M¹i vµo nh÷ng t×nh huèng cô thÓ ®Æt ra, trong Th­¬ng M¹i giao dÞch Quèc tÕ ®Ó phßng tr¸nh nh÷ng rñi ro, tæn thÊt cã thÓ gÆp ph¶i trong quan hÖ Th­¬ng M¹i Quèc TÕ víi c¸c chñ thÓ kh¸c.Do ®ã viÖc häc vµ nghiªn cøu vÒ luËt Th­¬ng M¹i hay nãi kh¸c ®i lµ c¸c ®èi t­îng ¸p dông cña luËt Th­¬ng M¹i lµ v« cïng cÇn thiÕt.Trong xu h­íng toµn cÇu ho¸, héi nhËp kinh tÕ Quèc TÕ th× vai trß cña viÖc giao dÞch bu«n b¸n trong n­íc còng nh­ ngoµi n­íc trë nªn rÊt quan träng. Nã ®Ò cËp ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò, nhiÒu kh¸i niÖm, nhiÒu ph¹m trï nªn viÖc nghiªn cøu luËt Th­¬ng M¹i lµ ®iÒu tÊt yÕu,®Æc biÖt lµ trong hoµn c¶nh c¸c nhµ doanh nghiÖp ®ang rÊt quan t©m ®Õn t×nh h×nh, chÝnh s¸ch, quy chÕ, quy ®Þnh cña luËt ph¸p. H¬n thÕ n÷a ®øng trªn gãc ®é lµ mét sinh viªn häc chuyªn ngµnh Th­¬ng M¹i em nhËn thÊy viÖc hiÓu biÕt vÒ luËt Th­¬ng M¹i sÏ rÊt thiÕt thùc phôc vô cho c«ng viÖc cña em sau khi ra tr­êng còng nh­ n©ng cao tÇm hiÓu biÕt, nhËn thøc cña m×nh nªn em ®· m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi :T×m hiÓu kh¸i niÖm th­¬ng nh©n- quyÒn vµ nghÜa vô cña th­¬ng nh©n theo luËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam. PhÇn II: néi dung A. Kh¸i niÖm vÒ Th­¬ng nh©n 1.Kh¸i niÖm vÒ th­¬ng nh©n . Th­¬ng nh©n lµ c¸ nh©n tõ ®ñ 18 tuæi trë lªn cã n¨ng lùc hµnh vi ®©n sù ®Çy ®ñ, ph¸p nh©n, tæ hîp t¸c, hé gia ®×nh cã ®ñ yªu cÇu ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nÕu cã yªu cÇu ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i th× ®­îc c¬ quan cã thÈm quyÒn cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh vµ trë thµnh th­¬ng nh©n(Theo ®iÒu 17 môc 3 luËt Th­¬ng M¹i n­íc ViÖt Nam). Ngoµi ra, t¹i nghÞ ®Þnh sè 57/1998/N§-CP cña chÝnh phñ ban hµnh ngµy 31-7-1998 trong môc vÒ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng quy ®Þnh: “ Th­¬ng nh©n lµ c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®­îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®­îc phÐp xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ theo ngµnh nghÒ ®· ®¨ng ký trong giÊy chøng nhËn kinh doanh” Nh­ vËy th­¬ng nh©n cã thÓ hiÓu lµ c¸c c¸ nh©n vµ ph¸p nh©n kinh doanh ®­îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®­îc phÐp quan hÖ trao ®æi Th­¬ng M¹i víi c¸c th­¬ng nh©n n­íc ngoµi . Theo luËt Th­¬ng M¹i Quèc TÕ : th­¬ng nh©n lµ c¸c bªn tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i Quèc TÕ ®Ó h­ëng c¸c quyÒn vµ c¸c nghÜa vô nhÊt ®Þnh 2.Ph©n tÝch kh¸i niÖm - So víi luËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam, th× luËt Th­¬ng M¹i Ph¸p l¹i cã kh¸i niÖm h¬i kh¸c mét chót ,theo bé luËt Th­¬ng M¹i Ph¸p th× th­¬ng nh©n lµ ng­êi thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi th­¬ng m¹i vµ ®ã lµ nghÒ th­¬ng xuyªn cña hä. LuËt Th­¬ng M¹i Ph¸p cßn lµm râ thªm lµ mét ng­êi muèn ®­îc x¸c ®Þnh lµ th­¬ng nh©n th× kh«ng nh÷ng hä ph¶i thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi th­¬ng m¹i mµ c«ng viÖc ®ã ph¶i lµ nghÒ nghiÖp th­êng xuyªn cña hä. -Mét sè quèc gia kh¸c cßn ®­a thªm mét dÊu hiÖu cña th­¬ng nh©n lµ ph¶i thùc hiÖn c¸c hµnh vi Th­¬ng M¹i nh©n danh m×nh vµ lîi Ých cña b¶n th©n m×nh. -Theo ®iÒu 104 Bé luËt Th­¬ng M¹i Hoa Kú th× th­¬ng nh©n lµ nh÷ng ng­êi thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ®èi víi mét lo¹i nghÒ nghiÖp nhÊt ®Þnh lµ ®èi t­îng cña c¸c hîp ®ång Th­¬ng M¹i . Trong phÇn kh¸i niÖm vÒ th­¬ng nh©n nµy, chóng ta cÇn ph¶i hiÓu râ mét sè kh¸i niÖm sau: a.C¸ nh©n: - C¸ nh©n muèn trë thµnh th­¬ng nh©n ph¶i tho¶ m·n mét sè ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh. - LuËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam quy ®Þnh:C¸ nh©n ®ñ 18 tuæi trë lªn cã n¨ng lùc hµnh vi ®©n sù ®Çy ®ñ nÕu cã yªu cÇu ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i th× ®­îc c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn cÊp giÊy phÐp thµnh lËp doanh nghiÖp t­ nh©n, giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh vµ trë thµnh th­¬ng nh©n . Theo luËt cña ta th× nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù lµ nh÷ng nh­êi cã n¨ng lùc ph¸p luËt tøc lµ nh÷ng ng­êi ®­îc ph¸p luËt trao cho quyÒn vµ n¨ng lùc hµnh vi tøc lµ kh¶ n¨ng cña ng­êi ®· ®­îc ph¸p luËt giao quyÒn. theo bé luËt d©n sù cña ViÖt Nam, ng­êi ch­a ®ñ 18 tuæi khi giao kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång d©n sù ph¶i ®­îc ng­ßi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt ®ång ý, trõ c¸c hîp ®ång d©n sù phôc vô cho nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy phï hîp víi løa tuæi. Ng­êi ®ñ15 tuæi trë lªn ch­a ®ñ 18 tuæi mµ cã tµi s¶n riªng ®ñ ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa vô th× cã thÓ tù m×nh ký kÕt thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù mµ kh«ng cÇn cã sù ®ång ý cña ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt trõ tr­êng hîp cã c¸c quy ®Þnh kh¸c. Ng­êi nghiÖn ma tuý hoÆc nghiÖn c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c dÉn ®Õn ph¸ s¶n cña gia ®×nh, nÕu toµ ¸n tuyªn bè bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi th× viÖc giao kÕt c¸c hîp ®ång d©n sù cã liªn quan ®Õn tµi s¶n cña hä ph¶i cã sù ®ång ý cña ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt trõ hîp ®ång d©n sù nhá nh»m môc ®Ých phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy.So víi ta th× ph¸p luËt cña c¸c n­íc ph­¬ng t©y cã 2 ®iÒu kiÖn : ®iÒu kiÖn con ng­êi vµ ®iÒu kiÖn liªn quan tíi nghÒ nghiÖp, c«ng viÖc vµ ho¹t ®éng cña hä.VÒ ®iÒu kiÖn liªn quan tíi con ng­êi,ph¸p luËt c¸c n­íc nãi chung ®Òu thèng nhÊt lµ : C¸ nh©n muèn lµ th­¬ng nh©n ph¶i cã n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi - ®iÒu nµy gièng víi luËt cña ta. VÒ ®iÒu kiÖn liªn quan tíi c«ng viÖc, ho¹t ®éng cña th­¬ng nh©n , ph¸p luËt c¸c n­íc quy ®Þnh kh«ng gièng nhau. VÝ dô:LuËt cña NhËt B¶n quy ®Þnh “th­¬ng nh©n lµ mét ng­êi nh©n danh b¶n th©n m×nh tham gia vµo c¸c giao dÞch Th­¬ng M¹i nh­ lµ mét nhµ kinh doanh” (§iÒu 4 Bé luËt Th­¬ng M¹i NhËt B¶n – luËt sè 48 ngµy 9/3/1899) b.Ph¸p nh©n :Theo diÒu 17 luËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam th× c¸c ph¸p nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó kinh doanh Th­¬ng M¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt c¶n trë thµnh th­¬ng nh©n vµ lµ chñ thÓ cña luËt Th­¬ng M¹i Quèc tÕ ®ã lµ: - C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc (LuËt doanh nghiÖp nhµ n­íc 1995) - Tæ hîp t¸c (LuËt hîp t¸c x· 1996) - C«ng ty cæ phÇn vµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n (LuËt c«ng ty 1990) - Doanh nghiÖp liªn doanh vµ doanh nghiÖp 100%vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi (LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam 1996) - Nhãm kinh doanh. - Doanh nghiÖp c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi. - Hé gia ®×nh. Trªn ®©y ta thÊy c¸c lo¹i doanh nghiÖp nãi trªn ®Òu cã ®Æc diÓm chung lµ: - Tµi s¶n cña doanh nghiÖp thuéc quyÒn së h÷u (HoÆc quyÒn qu¶n lý) cña doanh nghiÖp. - Lµ ph¸p nh©n kinh doanh theo ph¸p luËt ViÖt Nam. - ChÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ®èi víi c¸c tµi kho¶n, nî cña doanh nghiÖp kh«ng thuéc ph¹m vi tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u hay quyÒn qu¶n lý cña doanh nghiÖp. *Ph¸p nh©n: Lµ 1 tæ chøc,nghÜa lµ 1 sè ng­êi liªn kÕt víi nhau, cã quyÒn h¹n ngang nhau vµ h×nh thµnh ra 1 tæ chøc ®¨ng ký ®óng thñ tôc ph¸p luËt, cã c¬ cÊu chÆt chÏ, cã tµi kho¶n, cã trô së giao dÞch, cã con dÊu chÝnh thøc vµ chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n víi c¸c ho¹t ®éng cña m×nh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p lý vÒ toµn bé ho¹t ®éng cña m×nh, nh©n danh m×nh tham gia vµo c¸c quan hÖ ph¸p luËt mét c¸ch ®éc lËp. - C¸c doanh nghiÖp t­ nh©n theo luËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam th× kh«ng ph¶i lµ nh÷ng chñ thÓ cña luËt Th­¬ng M¹i. C¸c doanh nghiÖp t­ nh©n thùc chÊt lµ c¸c c¸ nh©n cã ®Þa vÞ ph¸p lý nh­ng kh«n ph¶i lµ ph¸p nh©n v× c¸c thµnh viªn kh«ng cã tr¸ch nhiÖm ngang nhau.Chñ doanh nghiÖp t­ nh©n ®ång thêi lµ chñ së h÷u tµi s¶n cña doanh nghiÖp, do ®ã trong khu«n khæ ph¸p luËt hä tù quyÕt ®Þnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ kinh doanh cña m×nh. Doanh nghiÖp t­ nh©n do mét ng­êi lµm chñ, vµ chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n víi c¸c ho¹t ®éng cña m×nh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµnbé tµi s¶n cu¶ m×nh trong ®ã doanh nghiÖp t­ nh©n cã thÓ cã 1 c¬ cÊu tæ chøc hoÆc kh«ng cã c¬ cÊu tæ chøc. c¬ cÊu tæ chøc ®ùîc tÝnh to¸n rÊt chÆt chÏ, c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n tuú thuéc vµo quy m« cã thÓ ®¨ng ký ë huyÖn hoÆc ë tØnh,toµn bé vèn huy ®éng vµo kinh doanh ph¶i ®¨ng ký ®Çy ®ñ theo ph¸p luËt. * Tæ hîp t¸c:®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c cã chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp x· cña tõ 3 c¸ nh©n trë lªn cïng ®ãng gãp tµi s¶n vµ c«ng søc, cïng h­ëng lîi, vµ cïng chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý vÒ c¸c ho¹t ®éng cña m×nh. * Hé gia ®×nh:Nh÷ng hé gia ®×nh mµ c¸c thµnh viªn cã tµi s¶n chung ®Ó ho¹t ®éng kinh tÕ chung trong quan hÖ sö dông ®Êt ®ai, trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­ nghiÖp vµ mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh lµ chñ thÓ cña hîp ®ång d©n sù trong c¸c lÜnh vùc ®ã. Chñ hé lµ ®¹i diÖn cña hé gia ®×nh, giao kÕt c¸c hîp ®ång d©n sù v× lîi Ých chung cña c¶ hé gia ®×nh, nh÷ng thµnh viªn trong gia ®×nh cã thÓ lµ chñ hé. 3.Nh÷ng tr­êng hîp kh«ng ®­îc c«ng nhËn lµ th­¬ng nh©n : - Ng­êi kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, ng­êi mÊt n¨ng lùc hµnh vi dan sù, ng­êi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù. - Ng­êi ®ang bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù, ng­êi ®ang ph¶i chÊp hµnh h×nh ph¹t tï. - Ng­êi ®ang trong thêi gian bÞ toµ ¸n t­íc quyÒn hµnh nghÒ v× ph¹m c¸c téi bu«n lËu, ®Çu c¬, bu«n b¸n hµng cÊm, lµm hµng gi¶, bu«n b¸n hµng gi¶, kinh doanh tr¸i phÐp, trèn thuÕ, lõa dèi kh¸ch hµnh vµ c¸c téi kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Trªn ®©y ta thÊy so víi luËt Th­¬ng M¹i Quèc TÕ , LuËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam cã nh÷ng ®iÓm kh¸c: VÝ dô nh­ so víi luËt Th­¬ng M¹i cña Bé LuËt Th­¬ng M¹i Ph¸p th× nh÷ng quy ®Þnh c¸c tr­êng hîp c¸ nh©n kh«ng thÓ trë thµnh th­¬ng nh©n nh­ sau: - Nh÷ng ng­êi thuéc lo¹i “BÊt kh¶ kiªm nhiÖm” nh­ c«ng chøc, luËt s­, c«ng chøng viªn, chÊp hµnh viªn, mét sè ®èi t­îng kh¸c nh­ cè vÊn ph¸p lý, kiÓm to¸n viªn. §iÒu nµy kh¸c víi luËt cña ta, theo luËt cña ta th× bÊt cø ai ( c¸ nh©n )®ñ 18 tuæi, cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, cã giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, vµ c¸c ph¸p nh©n, tæ hîp t¸c, hé gia ®×nh cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó kinh doanh th­¬ng m¹i theo quy ®Þnh ph¸p luËt nÕu cã giÊy chøng nhËn kinh doanh th× trë rhµnh th­¬ng nh©n vµ trong nh÷ng tr­êng hîp kh«ng ®­îc c«ng nhËn lµ th­¬ng nh©n theo luËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam còng kh«ng quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn “BÊt kh¶ kiªm nhiÖm nµy” B. Th­¬ng nh©n ViÖt Nam Thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã nh÷ng quyÒn vµ nghÜa vô sau ®©y 1. th­¬ng nh©n cã quyÒn 1.Trùc tiÕp qu¶n lý, ®iÒu hµnh hoÆc thuª ng­êi qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng th­¬ng m¹i: *ViÖc thuª ng­êi qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ph¶i ®­îc lËp thµnh v¨n b¶n hîp ®ång. *Th­¬ng nh©n ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña ng­êi m×nh thuª theo néi dung ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång. * Ng­êi ®­îc thuª qu¶n lý, ®iÒu hµnh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm víi th­¬ng nh©n theo hîp ®ång ®· ký víi th­¬ng nh©n. 2.Thuª, cho thuª, chuyÓn nh­îng s¶n nghiÖp th­¬ng m¹i: Th­¬ng nh©n ®­îc thuª,cho thuª, chuyÓn nh­îng s¶n nghiÖp th­¬ng m¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. 3 V¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh cña th­¬ng nh©n: *Th­¬ng nh©n ®­îc ®Æt chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn ë trong n­íc ë n­íc ngoµi theo quy ®Þnh cña luËt ph¸p. * Néi dung vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cña chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn ph¶i phï hîp víi néi dung ho¹t ®éng cña th­¬ng nh©n. 4. T¹m ngõng ho¹t ®éng th­¬ng m¹i. *Trong tr­êng hîp t¹m ngõng ho¹t ®éng th­¬ng m¹i, th­¬ng nh©n ph¶i niªm yÕt thêi h¹n t¹m ngõng t¹i ®Þa chØ giao dÞch chÝnh thøc cña th­¬ng nh©n;nÕu t¹m ngõng ho¹t ®éng th­ong m¹i trªn 30 ngµy th× ngoµi viÖc niªm yÕt th­¬ng nh©n ph¶i th«ng baã c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng lý kinh doanh vµ c¬ quan thuÕ . 5.ChÊm døt ho¹t ®éng th­¬ng m¹i: Trong c¸c tr­êng hîp sau ®©y th× c¸c ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cña th­¬ng nh©n bÞ chÊm døt: + Th­¬ng nh©n tù chÊm døt ho¹t ®éng th­¬ng m¹i; + HÕt thêi h¹n ho¹t ®éng theo giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh. + Th­¬ng nh©n bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n hoÆc gi¶i thÓ . + Theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn. + Th­¬ng nh©n lµ c¸ nh©n chÕt mµ kh«ng cã ng­êi thõa kÕ hoÆc ng­êi thïa kÕ kh«ng tiÕp tôc ho¹t ®éng th­¬ng m¹i . Trong tr­êng hîp chÊm døt ho¹t ®éng th­¬ng m¹i th× quyÒn vµ nghÜa vô cña thu¬ng nh©n ®­îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt 6.Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i víi n­íc ngoµi nÕu cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn do chÝnh phñ quy ®Þnh vµ sau khi ®¨ng ký víi bé th­¬ng m¹i. 7.CÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh: C¬ quan ®¨ng ký kinh doanh cã tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt viÖc ®¨ng ký kinh doanh trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc hå s¬ ®Çy ®ñ vµ hîp lÖ. Trong tr­êng hîp kh«ng cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh ph¶i tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n nªu râ lý do cho ®­ong sù trong thêi h¹n quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 diÒu 21 môc 3 vÒ viÖc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh cña LuËt Th­¬ng M¹i n­íc ViÖt Nam. Trong tr­êng hîp kh«ng ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, ®­¬ng sù cã quyÒn khiÕu n¹i ®Õn c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn hoÆc khëi kiÖn t¹i toµ ¸n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . 8. Cung cÊp th«ng tin vÒ néi dung ®¨ng ký kinh doanh. C¸ nh©n c¬ quan ,tæ chøc ®­îc yªu cÇu c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh cung cÊp th«ng tin vÒ néi dung ®¨ng ký kinh doanh ,cÊp b¶n sao giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh hoÆc b¶n trÝch lôc néi dung giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh vµ ph¶i tr¶ lÖ phÝ. 2. Th­¬ng nh©n cã nghÜa vô. 1.§¨ng ký kinh doanh vµ ho¹t ®éng theo ®óng néi dung ®· ®¨ng ký - ViÖc ®¨ng ký kinh doanh ®­îc thùc hiÖn t¹i c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . - Néi dung ®¨ng ký kinh doanh : + Tªn th­¬ng nh©n , tªn ng­êi ®¹i diÖn cã thÈm quyÒn. + Tªn Th­¬ng M¹i , biÓn hiÖu . + §Þa chØ giao dÞch chÝnh thøc . + Ngµnh nghÒ kinh doanh +Vèn ®iÒu lÖ hoÆc vèn ®Çu t­ ban ®Çu. + Thêi h¹n ho¹t ®éng . + Chi nh¸nh , cöa hµng ,v¨n phßng ®¹i diÖn nÕu cã. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nÕu cã sù thay ®æi vÒ néi dung ®· ®¨ng ký, th­¬ng nh©n ph¶i ®¨ng ký nh÷ng thay ®æi nµy . 2. C«ng bè néi dung ®¨ng ký kinh doanh Th­¬ng nh©n ph¶i c«ng bè néi dung ®¨ng ký kinh doanh trªn b¸o trung ­¬ng, ®Þa ph­¬ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . 3. Tªn Th­¬ng M¹i ,biÓn hiÖu . -Th­¬ng nh©n ph¶i cã tªn Th­¬ng M¹i ,biÓn hiÖu . Tªn Th­¬ng M¹i cã thÓ kÌm theo biÓu t­îng . - Tªn Th­¬ng M¹i ,biÓn hiÖu kh«ng ®­îc vi ph¹m truyÒn thèng lÞch sö ,v¨n ho¸ , ®¹o ®øc vµ thÇn phong mü tôc ViÖt Nam. - Tªn Th­¬ng M¹i , biÓn hiÖu ph¶i ®­îc viÕt b»ng tiÕng ViÖt Nam ,hoÆc cã thÓ ®­îc vÕt thªm b»ng tiÕng n­íc ngoµi víi kÝch th­íc nhá h¬n. - Tªn Th­¬ng M¹i ph¶i ®­îc ghi trong c¸c ho¸ ®¬n , chøng tõ ,giÊy tê giao dÞch cña c¸c th­¬ng nh©n. 4. Më sæ kÕ to¸n vµ viÖc l­u gi÷ ho¸ ®¬n ,chøng tõ ,giÊy tê cã liªn quan. - Th­¬ng nh©n ph¶i më sæ kÕ to¸n ,ph¶i ghi chÐp l­u gi÷ sæ kÕ to¸n ,ho¸ ®¬n chøng tõ ,giÊy tê cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . - ViÖc huû bá sæ kÕ to¸n ,ho¸ ®¬n chøng tõ giÊy tê cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i ®­îc thùc hiÖn theo thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh. 5. §¨ng ký thuÕ kª khai thuÕ vµ nép thuÕ Th­¬ng nh©n ph¶i ®¨ng ký , kª khai vµ nép thuÕ . 6. Më vµ sö dông tµi kho¶n Th­¬ng nh©n ph¶i më vµ sö dông tµi kho¶n t¹i ng©n hµng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . 7. Niªm yÕt gi¸ . - Th­¬ng nh©n ph¶i niªm yÕt gi¸ hµng ho¸ , dÞch vô t¹i ®iÓm mua b¸n hµng hoÆc cung øng dÞch vô.ViÖc niªm yÕt gi¸ ph¶i râ rµng kh«ng g©y nhÇm lÉn cho kh¸ch hµng. 8. LËp ho¸ ®¬n ,chøng tõ. - Khi b¸n hµng , cung øng dÞch vô ,th­¬ng nh©n ph¶i lËp ho¸ ®¬n chøng tõ hîp ph¸p vµ giao cho kh¸ch hµng mét b¶n. Xo¸ ®¨ng ký kinh doanh -Th­¬ng nh©n ph¶i lµm thñ tôc xo¸ ®¨ng ký kinh doanh t¹i c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh chËm nhÊt lµ 15 ngµy kÓ tõ ngµy chÊm døt ho¹t ®éng. -Trong tr­êng hîp ph¸ s¶n , th­¬ng nh©n ph¶i lµm thñ tôc xo¸ ®¨ngký kinh doanh chËm nhÊt lµ 15 ngµy kÓ tõ ngµy quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n tuyªn bè ph¸ s¶n cã hiÖu lùc ph¸p luËt . - Trong tr­êng hîp gi¶i thÓ , th­¬ng nh©n ph¶i lµm thñ tôc xo¸ ®¨ng ký kinh doanh chËm nhÊt lµ 15 ngµy kÓ tõ ngµy cã quyÕt ®Þnh gi¶i thÓ . - Trong tr­êng hîp th­¬ng nh©n lµ c¸ nh©n chÕt mµ kh«ng cã ng­êi thõa kÕ th× trong thêi h¹n 1th¸ng kÓ tõ ngµy th­¬ng nh©n chÕt , c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh xo¸ ®¨ng ký kinh doanh . - Trong tr­êng hîp th­¬ng nh©n chÊm døt ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn th× th­¬ng nh©n ph¶i lµm thñ tôc xo¸ ®¨ng ký kinh doanh trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy cã quyÕt ®Þnh . c. QuyÒn - nghÜa vô cña c¸c th­¬ng nh©n n­íc ngoµi ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i t¹i n­íc chxhcn viÖt nam. Cã thÓ nãi , ®· nh¾c tíi th­¬ng nh©n theo luËt n­íc ViÖt Nam , th× chóng ta còng kh«ng thÓ chØ nh¾c tíi nh÷ng th­¬ng nh©n ViÖt Nam mµ còng ph¶i ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò th­¬ng nh©n n­íc ngoµi ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i t¹i ViÖt Nam bëi chÝnh c¸c th­¬ng nh©n nµy gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc thóc ®Èy quan hÖ ngo¹i giao, giao dÞch , bu«n b¸n hµng ho¸ quèc tÕ víi c¸c quèc gia kh¸c trong khu vùc còng nh­ trªn thÕ giíi . LuËt n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®­îc Quèc Héi th«ng qua cuèi n¨m 1986 ®· më cöa thÞ tr­êng ViÖt Nam , t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo ViÖt Nam d­íi c¸c h×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp ,thùc hiÖn c¸c dù ¸n s¶n xuÊt vµ dÞch vô, lµm ¨n kinh doanh t¹i ViÖt Nam . Tõ nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 80, b»ng mét v¨n b¶n d­íi luËt , nhµ n­íc ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi n­íc ngoµi thµnh lËp c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam ®Ó t×m hiÓu thÞ tr­êng ViÖt Nam vµ xóc tiÕn c¸c ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i .Sau LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi , LuËt Th­¬ng M¹i ®¸nh dÊu mét b­íc ph¸t triÓn quan träng më cöa , t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ kinh doanh n­íc ngoµi ®­îc ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i trªn l·nh thæ ViÖt Nam 1.H×nh thøc ho¹t ®éng . -Th­¬ng nh©n n­íc ngoµi cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam ®­îc phÐp ®Æt v¨n phßng ®¹i diÖn , chi nh¸nh t¹i ViÖt Nam . (Theo ®iÒu 37- môc 4 – LuËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam.) 2.Néi dung ho¹t ®éng. - Néi dung ho¹t ®éng cña v¨n phßng ®¹i diÖn , chi nh¸nh cña th­¬ng nh©n n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ph¶i phï hîp víi ph¸p luËt ViÖt Nam vµ néi dung ho¹t ®éng cña th­¬ng nh©n n­íc ngoµi. a.V¨n phßng ®¹i diÖn - quyÒn vµ nghÜa vô cña v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam. -V¨n phßng ®¹i diÖn cña th­¬ng nh©n n­íc ngoµi t¹i ViÖt Namlµ ®¬n vÞ phô thuéc cña th­¬ng nh©n n­íc ngoµi , ®­îc thµnh lËp theo ph¸p luËt ViÖt Nam ®Ó xóc tiÕn Th­¬ng M¹i . -Th­¬ng nh©n n­íc ngoµi chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ph¸p luËt ViÖt Nam vÒ mäi ho¹t ®éng cña v¨n phßng ®¹i diÖn t¹i ViÖt Nam. * QuyÒn vµ nghÜ vô cña v¨n phßng ®¹i diÖn . QuyÒn cña v¨n phßng ®¹i diÖn V¨n phßng ®¹i diÖn cña th­¬ng nh©n n­íc ngoµi cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô sau : - Ho¹t ®éng ®óng môc ®Ých, ph¹m vi, thêi h¹n ®­îc quy ®Þnh trong giÊy phÐp. - Thuª trô së , nhµ ë , thuª mua c¸c ph­¬ng tiÖn , vËt dông cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña v¨n phßng ®¹i diÖn . - TuyÓn dông ng­êi lao ®éng lµ ng­êi ViÖt Nam , ng­êi n­íc ngoµi ®Ó lµm viÖc t¹i v¨n phßng ®¹i diÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. - Më tµi kho¶n b»ng ngo¹i tÖ , b»ng ®ång ViÖt Nam cã gèc ngo¹i tÖ t¹i ng©n hµng ®­îc phÐp ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam vµ chØ ®­îc phÐp sö dông tµi kho¶n nµy vµo ho¹t ®éng cña v¨n phßng d¹i diÖn . - NhËp khÈu c¸c vËt dông cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña v¨n phßng ®¹i diÖn vµ ph¶i nép thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. - Cã con dÊu mang tªn v¨n phßng ®¹i diÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. NghÜa vô cña v¨n phßng ®¹i diÖn V¨n phßng ®¹i diÖn cña th­¬ng nh©n n­íc ngoµi cã c¸c quyÒn vµ nghÜa vô sau: - Tu©n thñ ph¸p luËt ViÖt Nam . - Kh«ng ®­îc mua b¸n hµng ho¸ , cung øng dÞch vô Th­¬ng M¹i . - Kh«ng ®­îc ký kÕt c¸c hîp ®ång Th­¬ng M¹i , trõ nh÷ng tr­êng hîp cã giÊy uû quyÒn hîp ph¸p cña th­¬ng nh©n n­íc ngoµi . - Nép thuÕ , phÝ , lÖ phÝ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. - B¸o c¸o ho¹t ®éng cña v¨n phßng ®¹i diÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt . b.Chi nh¸nh, quyÒn vµ nghÜa vô cña chi nh¸nh. Chi nh¸nh : Chi nh¸nh lµ ®¬n vÞ phô thuéc cña th­¬ng nh©n n­íc ngoµi , ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i t¹i ViÖt Nam theo quyÕt ®Þnh cña chÝnh phñ ViÖt Nam. *QuyÒn vµ nghÜa vô cña chi nh¸nh: QuyÒn cña chi nh¸nh : chi nh¸nh cña th­¬ng nh©n n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam cã nh÷ng quyÒn sau : + Thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i ®­îc quy ®Þnh trong giÊy phÐp. + Thuª trô së , nhµ ë ; thuª , mua c¸c ph­¬ng tiÖn vËt dông cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña chi nh¸nh . + TuyÓn dông lao ®éng lµ ng­êi ViÖt Nam, ng­êi n­íc ngoµi ®Ó lµm viÖc t¹i chi nh¸nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. + Giao dÞch , ký kÕt hîp ®ång Th­¬ng M¹i t¹i ViÖt Nam hpï hîp víi néi dung ho¹t ®éng ®­îc quy ®Þnh trong giÊy phÐp . + Më tµi kho¶n b»ng ®ång ViÖt Nam , b»ng ngo¹i tÖ t¹i ng©n hµng ®­îc phÐp ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. + NhËp khÈu c¸c vËt dông cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng cña chi nh¸nh vµ ph¶i nép thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. + ChuyÓn lîi nhuËn ra n­íc ngoµi theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. + Cã con dÊu mang tªn chi nh¸nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. NghÜa vô cña chi nh¸nh + Tu©n thñ ph¸p luËt ViÖt Nam + §¨ng ký , kª khai vµ nép thuÕ ,phÝ, lÖ phÝ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam + Thùc hiÖn chÕ ®é kÕ to¸n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. Trong tr­êng hîp cÇn ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n th«ng dông kh¸c th× ph¶i ®­îc Bé Tµi ChÝnh ViÖt Nam chÊp thuËn . 4. B¸o c¸o ho¹t ®éng cña chi nh¸nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ViÖt Nam. Ph¹m vi ®iÒu chØnh cña LuËt Th­¬ng M¹i ®èi víi c¸c th­¬ng nh©n n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam . - LuËt Th­¬ng M¹i ®iÒu chØnh c¸c hµng vi Th­¬ng M¹i , x¸c ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p lý cña th­¬ng nh©n vµ quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c , chuÈn mùc trong ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i t¹i ViÖt Nam. - C¸c ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña luËt nµy vµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt kh¸c cã liªn quan. - ¸p dông c¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ , ph¸p luËt n­íc ngoµi vµ tËp qu¸n Th­¬ng M¹i quèc tÕ trong ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i víi n­íc ngoµi . Nh­ vËy, ta thÊy râ ®­îc ý nghÜa cña viÖc n¾m v÷ng vÊn ®Ò “ thÕ nµo lµ th­¬ng nh©n , quyÒn vµ nghÜa vô cña th­¬ng nh©n .” * ViÖc nghiªn cøu ,n¾m râ LuËt Th­¬ng M¹i vµ ¸p dông LuËt Th­¬ng M¹i vµo thùc tÕ lµ viÖc hÕt søc quan träng , trong ®ã v¸n ®Ò vÒ th­¬ng nh©n , x¸c ®Þnh râ quyÒn vµ nghÜavô cña c¸c th­¬ng nh©n gióp cho n­íc ngoµi qu¶n lý vµ ®iÒu chØnh nÒn kinh tÕ ë tÇm vÜ m« ®¹t hiÖu qu¶ cao. * Nghiªn cøu vµ chØ râ quyÒn vµ nghÜa vô cña v¨n phßng ®¹i diÖn vµ chi nh¸nh cña th­¬ng nh©n n­íc ngoµi gióp cho chóng ta ph©n biÖt ®­îc chøc n¨ng cña chóng: - §èi víi v¨n phßng ®¹i diÖn th× chøc n¨ng chÝnh cña nã chØ lµ viÖc xóc tiÕn Th­¬ng M¹i - ®ã lµ ho¹t ®éng nh»m t×m kiÕm , thóc ®Èy c¬ héi mua b¸n hµng ho¸ vµ cung øng dÞch vô Th­¬ng M¹i ( theo môc 5- ®iÒu 5- môc I –LuËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam) kh«ng ®­îc phÐp ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i . - §èi víi chi nh¸nh th× ho¹t ®éng cña nã lµ ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i nh»m t×m kiÕm lîi nhuËn Tõ ®ã nhµ n­íc , chÝnh phñ lÊy ®ã lµm c¨n cø , c¬ së ®Ó ®iÒu chØnh c¸c nguån luËt ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i , tiÕn hµnh söa ®æi , bæ sung LuËt Th­¬ng M¹i n­íc m×nh sao cho thËt hîp lý ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých quèc gia , lîi Ých nh©n d©n , cña th­¬ng nh©n vµ ®¶m b¶o ®­îc nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n mµ nhµ n­íc ta ®· ®Ò ra trong ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i vµ c¸c chÝnh s¸ch Th­¬ng M¹i nh­ : quyÒn ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i ; quyÒn b×nh ®¼ng tr­íc ph¸p luËt vµ hîp t¸c trong ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i ; c¹nh tranh trong Th­¬ng M¹i ; b¶o vÖ lîi Ých chÝnh ®¸ng cña ng­êi s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng; c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n­íc ®èi víi nh÷ng thµnh phÇn kinh tÕ cña nhµ n­íc. T×m hiÓu môc 3,4 cña LuËt Th­¬ng M¹i vÒ th­¬ng nh©n vµ th­¬ng nh©n n­íc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam thùc chÊt lµ x¸c ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p luËt cña th­¬ng nh©n Cho ®Õn n¨m 1998, n­íc ta ®· ®µm ph¸n vµ ký kÕt h¬n 60 hiÖp ®Þnh Th­¬ng M¹i song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi nh­ hÞªp ®Þnh vÒ bu«n b¸n hµng dÖt may víi EU (12-1992), gia h¹n th¸ng9-1998 ;HiÖp ®Þnh khung hîp t¸c ViÖt Nam-EU (7-1995); Gia nhËp ASEAN (7-1995) vµ tham gia khu vùc mËu dÞch tù do cña ASEAN(AFTA) tõ 1-1-1996. C¸c hiÖp ®Þnh nãi trªn quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c ph¸p luËt c¬ b¶n, ®iÒu chØnh ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i cña n­íc ta víi c¸c n­íc , c¸c khèi cã liªn quan. HÇu hÕt c¸c hiÖp ®Þnh Th­¬ng M¹i ®Òu cam kÕt dµnh cho n­íc cïng ký sù ®·i ngé Th­¬ng M¹i vÒ thuÕ quan, phi thuÕ quan, c¸c ­u tiªn kh¸c nh­ trong viÖc cÊp giÊy phÐp XuÊt NhËp KhÈu H¶i Quan trong lÜnh vùc thanh to¸n. Song n­íc ta hiÖn nay ch­a ph¶i lµ thµnh viªn cña tæ chøc Th­¬ng M¹i Quèc TÕ (WTO) – mét c«ng cô Th­¬ng M¹i ®a biªn quan träng nhÊt ®Ó ®iÒu chØnh nÒn Th­¬ng M¹i Quèc TÕ . Chóng ta còng ch­a cã mét hÖ thèng LuËt phï hîp ®Ó vËn hµnh hÖ thèng Th­¬ng M¹i phï hîp víi c¸c lÜnh vùc cña WTO ®Ó ®iÒu chØnh nh­ luËt vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ , luËt ng©n hµng, luËt b¶o hiÓm, luËt viÔn th«ng vµ c¸c chÕ ®Þnh kh¸c phôc c¸c rñi ro trong ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i . §¹o luËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam (10-5-1997) còng ®· dµnh mét sè diÒu quy ®Þnh vÒ hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ víi th­¬ng nh©n n­íc ngoµi, nh­ng còng míi chØ t¹o ra c¸c nguyªn t¾c chung nhÊt ®iÒu chØnh quan hÖ mua b¸n quèc tÕ mµ ch­a cã nh÷ng chÕ ®Þnh cô thÓ phï hîp ®¸p øng nguyÖn väng cña c¸c th­¬ng nh©n ViÖt Nam cã quan hÖ Th­¬ng M¹i quèc tÕ.§ã sÏ lµ nh÷ng khã kh¨n vµ th¸ch thøc víi n­íc ta tr­íc hiÖp ®Þnh Th­¬ng M¹i ViÖt -Mü (7-12-2001).Khã kh¨n lín vµ bao trïm nhÊt lµ tÝnh c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam;®Õn nay viÖc n©ng cao søc c¹nh tranh cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng cßp lµ mét khÈu hiÖu chung n÷a mµ ®· trë thµnh mét yªu cÇu cÊp b¸ch . HiÖp ®Þnh Th­¬ng M¹i ViÖt-Mü ®­îc phª chuÈn tr­íc m¾t sÏ cã t¸c ®éng m¹nh tíi ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i vµ thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi .Tuy nhiªn chóng ta còng kh«ng kú väng cã nhiªug ®ét biÕn bëi chóng ta sÏ ph¶i th¹m gia mét luËt ch¬i míi ®Çy khã kh¨n trong khi ®ã n­íc ta l¹i lµ mét quèc gia cã qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi t­¬ng ®èi ng¾n,h¬n n÷a chóng ta ch­a thùc sù cã ®­îc mét khung ph¸p lý ®ñ th«ng tho¸ng phï hîp th«ng lÖ quèc tÕ vµ c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña luËt ph¸p quèc tÕ. C¸c ®iÒu ­íc quèc tÕ vµ c¸c tËp qu¸n quèc tÕ vÒ Th­¬ng M¹i kh«ng chØ lµ nguån luËt cña c«ng ph¸p, t­ ph¸p quèc tÕ mµ cßn lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu cña khung luËt ph¸p mçi quèc gia. Trong lÜnh vùc mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ hiÖn nay Incorterm 2000 ,c«ng ­íc Viªn vÒ mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ. N¨m 1980 lµ c¬ së ph¸p lý quan träng nh»m lo¹i bá nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn thñ tôc ký kÕt vµ thùc hiÖn hîp ®ång cña c¸c bªn trong mua b¸n quèc tÕ. §¹o luËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam còng ®É dµnh mét sè quy ®Þnh vÒ hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ víi th­¬ng nh©n n­íc ngoµi nh­ng còng chØ míi t¹o ra nh÷ng nguyªn t¾c chung nhÊt ®iÒu chØnh quan hÖ mua b¸n quèc tÕ nh­ng ®¸p øng ®­îc nguyÖn väng giao dÞch, bu«n b¸n cña c¸c th­¬ng nh©n ViÖt Nam cã quan hÖ Th­¬ng M¹i quèc tÕ. Do ViÖt Nam ch­a phª chuÈn hÇu hÕt c¸c c«ng ­íc nãi trªn, mÆt kh¸c,luËt quèc gia ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn nªn ch­a cã sù ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt mét c¸ch triÖt ®Ó ë nh÷ng kh©u then chèt trong ho¹t ®éng Th­¬ng M¹i nh­ thanh to¸n, vËn t¶i, giao nhËn hµng ho¸ lµ mét lý do dÉn ®Õn sù suy gi¶m trong bu«n b¸n víi n­íc ngoµi cña ViÖt Nam;®ã lµ nh÷ng khã kh¨n cña ta ®èi víi hiÖp ®Þnh Th­¬ng M¹i ViÖt – Mü. Song viÖc hiÖp ®Þnh Th­¬ng M¹i ViÖt - Mü ®­îc th«ng qua còng t¹o cho n­íc ta nh÷ng c¬ héi lín , t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh ®æi míi , nç lùc h¬n n÷a ®Ó tiÕn hµnh CNH - H§H ®Êt n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc gia nhËp WTO vµ héi nhËp kinh tÕ cña n­íc ta. PhÇn III: kÕt luËn Bé luËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam tõ khi ra ®êi ®· ph¸t huy ®­îc t¸c dông cña nã nh­ng còng cÇn cã mét sè söa ®æi bæ sung ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ n­íc nhµ. Em xin m¹nh d¹n ®­a ra mét sè ®iÒu nh­ sau: - N­íc ta cÇn sím phª chuÈn mét sè c«ng ­íc quèc tÕ ®Æc biÖt lµ c«ng ­íc Viªn n¨m 1980 vÒ mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam gióp cho hä cã c¬ së ph¸p lý ®Ó ®µm ph¸n trong quan hÖ Th­¬ng M¹i víi c¸c n­íc thµnh viªn cña c«ng ­íc, tr¸nh ®­îc c¸c rñi ro kh«ng ®¸ng cã cho ViÖt Nam khi ph¶i quy ®Þnh trong hîp ®ång vÒ ¸p dông luËt cña c¸c n­íc kh¸c trong khi hÖ thèng néi luËt cña ta ch­a ®Çu ®ñ ®ång bé. - C¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®¬n gi¶n, gän h¬n tr¸nh r­êm rµ g©y phiÒn hµ mÊt thêi gian. -ViÖc giíi thiÖu c¸c c«ng ­íc Quèc TÕ , c¸c tËp qu¸n Quèc TÕ mét c¸ch réng r·i ë ViÖt Nam cÇn ®­îc ®Èy m¹nh ®Ó c¸c ®èi t­îng cã liªn quan t×m hiªñ vµ n©ng cao tri thøc ph¸p lý , phÊn ®Êu trë thµnh c¸c chñ thÓ tham gia mét c¸ch tÝch cùc , n¨ng ®éng trªn th­¬ng tr­êng Quèc TÕ. - C¸c kh¸i niÖm ,thuËt ng÷ trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam cµn râ rµng h¬n vÒ néi dung , dÔ hiÓu , tr¸nh dïng nh÷ng tõ chung chung sÏ g©y khã kh¨n trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp nÕu cã tranh chÊp x¶y ra. - CÇn ®iÒu chØnh l¹i luËt thuÕ . - Gi¶m møc chªnh lÖch gi÷a thuÕ ­u ®·i vµ ®Æc biÖt ­u ®·i ®Ó h¹n chÕ sù lÖch l¹c vÒ nguån nhËp kh©ñ tõ nh÷ng n­íc ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÇn tuý nhê thuÕ nhËp khÈu mµ Ýt dùa trªn chÊt l­îng vµ tÝnh n¨ng sö dông cña hµng ho¸ . - QuyÒn kinh doanh mét sè mÆt hµng hiÖn lµ ®Æc quyÒn cña mét sè doanh nghiÖp cÇn ®­îc më réng trªn c¬ së x¸c ®Þnh tiªu chuÈn , ®iÒu kiÖn kinh doanh râ rµng h¬n. ViÖc cÊp giÊy phÐp kinh doanh c¸c mÆt hµng nµy cÇn theo nguyªn t¾c c«ng khai ®Êu thÇu . - §Ó x©y dùng cam kÕt c¾t gi¶m thuÕ khi tham gia vµo WTO , chóng ta cÇn x©y dùng tiªu chuÈn vµ c¬ chÕ ®¸nh gi¸ møc ®é b¶o hé dùa trªn møc ®é b¶o hé thùc tÕ hiÖn hµnh c¨n cø vµo kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm vµ trªn c¬ së ph©n tÝch t¸c ®éng ®èi víi c¸c ngµnh cã liªn quan còng nh­ lîi Ých tæng thÓ cña nÒn kinh tÕ, biÓu thuÕ cÇn ®­îc ®¬n gi¶n ho¸ víi sè møc thuÕ thÊp h¬n. - §èi víi nh÷ng mÆt hµng kh«ng cÇn hËn chÕ xuÊt khÈu th× kh«ng nªn tiÕp tôc ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu. - TiÕp tôc ®Èy m¹ng c¶i c¸ch hµnh chÝnh , ®æi míi tæ chøc c¬ quan Bé Th­¬ng M¹i , ®æi míi c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý nhµ n­íc vÒ Th­¬ng M¹i ®Ó t¹o m«i tr­êng th«ng tho¸ng vµ c¬ së ph¸p lý thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp Trªn ®©y lµ toµn bé bµi viÕt cña em vÒ ®Ò tµi: T×m hiÓu kh¸i niÖm th­¬ng nh©n, quyÒn vµ nghÜa vô cña th­¬ng nh©n theo luËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam. Do kiÕn thøc , kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ , thêi gian t×m hiÓu ch­a nhiÒu nªn khã tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt , sai lÇm nªn rÊt mong ®­îc sù gãp ý , gióp ®ì cña thÇy c« ®Ó bµi viÕt ®­îc hoµn thiÖn h¬n . Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! Tµi liÖu tham kh¶o 1. LuËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam – N¨m 1999. 2. LuËt Th­¬ng M¹i ViÖt Nam – N¨m 2000. 3. LuËt Th­¬ng M¹i Quèc tÕ. 4. LuËt D©n Sù ViÖt Nam 5. Thêi b¸o Kinh TÕ Sµi Gßn. 6. T¹p chÝ ThÕ giíi Th­¬ng M¹i. 7. T¹p chÝ ThÕ giíi Th­¬ng M¹i. 8. Gi¸o tr×nh LuËt Doanh nghiÖp –Tr­êng §¹i häc Qu¶n Lý- Kinh Doanh Hµ néi. 9. Gi¸o tr×nh LuËt D©n sù – Tr­êng §¹i Häc Qu¶n lý- Kinh Doanh Hµ néi. 10. Gi¸o tr×nh LuËt Th­¬ng M¹i – Tr­êng §¹i Häc Qu¶n Lý- Kinh Doanh Hµ néi.