Đề tài Tìm hiểu Khu Du Lịch Tràng An – sức bật mới của du lịch Ninh Bình

t phôc vô du lÞch kh¸ nhiÒu, hiÖn ®¹i. Næi bËt trong khu du lÞch Trµng An lµ ®iÓm du lÞch Cè §« Hoa L­ víi hai ®Òn chÝnh: §Òn §inh, §Òn Lª lµ mét ®iÓm du lÞch hÊp dÉn, næi tiÕng. TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè thuËn lîi trªn lµm tiÒn ®Ò ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn du lÞch cña khu du lÞch Trµng An trong t­¬ng lai. Bªn c¹nh ®ã, khu du lÞch Trµng An chØ c¸ch Hµ Néi h¬n 90km, ®©y lµ mét kho¶ng c¸ch kh«ng xa, rÊt hîp lý cho ph¸t triÓn du lÞch. §©y lµ mét kho¶ng c¸ch lý t­ëng ®èi víi du kh¸ch tõ trung t©m Hµ Néi. Bªn c¹nh ®ã c¬ së vËt chÊt h¹ tÇng phôc vô du lÞch nh­: ®­êng x¸, cÇu cèng...tõ Hµ Néi tíi Ninh B×nh rÊt hiÖn ®¹i. Do ®ã, chØ mÊt kho¶ng 2h ®i b»ng « t« hoÆc xe m¸y lµ du kh¸ch ®· cã mÆt ë khu du lÞch Trµng An, chØ trong 1ngµy du kh¸ch cã thÓ tham quan kh¸ nhiÒu ®iÓm trong khu du lÞch Trµng An víi nhiÒu gi¸ trÞ kh¸c nhau, võa hÊp dÉn, võa míi mÎ, võa ®a d¹ng, phong phó vÒ c¸c ®iÓm tham quan bëi c¸c ®iÓm du lÞch trong khu kh«ng c¸ch xa nhau, nã chØ c¸ch nhau kho¶ng 1km, du kh¸ch cã thÓ võa ®i bé võa ng¾m c¶nh ®Ó tho¶ søc suy ngÉm, t­ëng t­îng, hoµ m×nh vµo thiªn nhiªn ®Ó c¶m nhËn mét c¸ch trän vÑn nÐt ®Ñp cña thiªn nhiªn. Kh«ng chØ gÇn Hµ Néi mµ khu du lÞch Trµng An cßn rÊt gÇn c¸c ®iÓm du lÞch næi tiÕng cña Ninh B×nh nh­ Tam Cèc – BÝch §éng, v­ên quèc gia Cóc Ph­¬ng, nhµ thê ®¸ Ph¸t DiÖm. §Æc biÖt, khu du lÞch Trµng An cßn n»m gi÷a c¸c ®iÓm du lÞch nµy, kho¶ng c¸ch tõ khu ®Õn c¸c ®iÓm du lÞch trªn chØ kho¶ng 10km - 40km. Do ®ã, khu du lÞch Trµng An gÇn nh­ cÇu nèi gi÷a c¸c ®iÓm du lÞch næi tiÕng cña Ninh B×nh. S¾p tíi con ®­êng Xu©n Tr­êng ®­îc hoµn thµnh sÏ lµm kho¶ng c¸ch gi÷a khu du lÞch Trµng An vµ c¸c ®iÓm du lÞch hÊp dÉn kh¸c cña Ninh B×nh ng¾n h¬n, ®iÒu nµy sÏ tiÕt kiÖm thêi gian tham quan cña du kh¸ch, khiÕn cho du kh¸ch cã thÓ ®i th¨m quan nhiÒu ®iÓm du lÞch trong tØnh Ninh B×nh mµ kh«ng mÊt qu¸ nhiÒu thêi gian. Do ®ã, khi du kh¸ch ®Õn th¨m quan du lÞch ë Ninh B×nh kh«ng cã lý do g× mµ kh«ng ®Õn th¨m khu du lÞch Trµng An. N»m trong mét tØnh cã du lÞch rÊt ph¸t triÓn, l¹i kh«ng qu¸ xa Hµ Néi, c¸c ®iÓm trong khu còng rÊt gÇn nhau,®­êng quèc lé 1A xuyªn qua tØnh còng lµ con ®­êng dÉn du kh¸ch tíi khu du lÞch Trµng An rÊt gÇn Trµng An, rÊt hiÖn ®¹i... TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè thuËn lîi vÒ vÞ trÝ ®Þa lý nµy lµ ®iÒu kiÖn rÊt quan träng cho sù ph¸t triÓn du lÞch cña khu du lÞch Trµng An. 1.2. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Kinh §« Hoa L­ ®­îc Vua §inh Tiªn Hoµng x©y dùng sau khi «ng dÑp lo¹n 12 sø qu©n, thèng nhÊt ®Êt n­íc. Sù xuÊt hiÖn cña Kinh ®« Hoa L­ lµ mét dÊu Ên quan träng trong lÞch sö cña d©n téc ta ®ã lµ sù chÊm døt 1000 n¨m B¾c Thuéc, më ra mét kû nguyªn míi - kû nguyªn ®éc lËp d©n téc, lµm tiÒn ®Ò cho sù kÕ tÕp huy hoµng cña c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn vÒ sau. §inh Bé LÜnh lªn ng«i hoµng ®Õ víi niªn hiÖu Th¸i B×nh ®· më ®Çu cho triÒu ®¹i phong kiÕn cña ViÖt Nam, kh¼ng ®Þnh quyÒn ®éc lËp tù chñ cña d©n téc ViÖt Nam, t¸ch ViÖt Nam ra khái Trung Hoa, trë thµnh mét n­íc ®éc lËp víi l·nh thæ riªng, triÒu ®×nh riªng, luËt ph¸p riªng. Khi x©y dùng Kinh §« Hoa L­, §inh Tiªn Hoµng rÊt chó träng ®Õn vÊn ®Ò qu©n sù vµ b¶o vÖ Kinh Thµnh. Thêi kú nµy, ®Êt n­íc ®ang trong lo¹n l¹c, giÆc d· rÊt nhÒu vµ ®ang l¨m le x©m chiÕm ViÖt Nam. §Æc biÖt lµ triÒu ®×nh Nam H¸n, chóng c¶m thÊy bÞ xØ nhôc khi ViÖt Nam tù kh¼ng ®Þnh m×nh lµ mét qu«c gia ®éc lËp víi triÒu ®×nh riªng ngang hµng víi chóng. V× vËy, vua §inh cÇn x©y dùng mét kinh ®« qu©n sù v÷ng ch¾c, lµm c¨n cø ®Ó æn ®Þnh trËt tù trong n­íc vµ phßng thñ ®èi víi giÆc bªn ngoµi. Vµ «ng ®· lùa chän Hoa L­, x©y dùng Kinh Thµnh t¹i Trµng An víi xung quanh lµ c¸c d·y nói ®¸ v«i bao bäc, sù kÕt hîp gi÷a thµnh tù nhiªn vµ nh©n t¹o kh«ng nh÷ng b¶o vÖ Kinh §« mµ cßn t¹o nªn mét phong c¶nh rÊt ®Ñp vµ hïng vÜ. Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh, x©y dùng vµ ph¸t triÓn cña kinh ®« Hoa L­, c¸c chïa, ®Òn ®­îc x©y dùng rÊt nhiÒu. Chóng ®­îc Vua, Chóa, Hoµng téc cïng nh÷ng ng­êi d©n x©y dùng ®Ó thê thÇn, thê phËt, cÇu cho m­a thuËn giã hoµ, quèc th¸i d©n an, ®Êt n­íc bÒn v÷ng mu«n thña. Kh«ng chØ mang ý nghÜa t©m linh mµ chïa ®éng Hoa S¬n cßn lµ n¬i nu«i d­ìng, che chë cho Êu chóa §inh Toµn khi triÒu ®×nh gÆp tai biÕn v× vËy ë ®©y kh«ng chØ thê phËt mµ cßn thê c¶ bè mÑ nu«i, ng­êi cã c«ng nu«i d­ìng, che chë cho Êu chóa §inh Toµn. N¨m 1010 sau 42 n¨m tån t¹i vµ ph¸t triÓn, Kinh §« Hoa L­ kh«ng cßn phï hîp víi hoµn c¶nh cuÈ ®Êt n­íc. Lóc nµy ®Êt n­¬c ®· th¸i b×nh, giÆc d· ®· bÞ ®¸nh b¹i, quèc th¸i, d©n an nh©n d©n yªn b×nh lo Êm. Nhµ §inh ®· sôp ®æ nh­êng ng«i cho nhµ Lª vµ n¨m 1009 nhµ Lý ®· ªn thay nhµ Lª, n¨m 1010 kinh ®« ®­îc Lý C«ng UÈn chuyÓn vÒ Th¨ng Long- Hµ Néi ngµy nay, Hoa L­ trë thµnh Cè §« cña ViÖt Nam. Sau khi rêi ®« vÒ Hµ Néi, nhµ Lý ®· cho x©y dùng hai ng«i ®Òn: §Òn §inh vµ §Òn Lª ®Ó ghi nhí c«ng lao khai s¸ng cña hä. Hai ng«i ®Òn nµy ®· ®uîc tu söa nhiÒu lÇn qua c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn vÒ sau: Lý, Tr©n, Lª, NguyÔn... Kinh ®« ®­îc rêi vÒ Th¨ng Long c¸c chïa, ®Òn còng dÇn bÞ quªn l·ng theo n¨m th¸ng, c¸c hang ®éng, nói non h÷u t×nh bÞ che lÊp bëi hoa cá, ®Êt, ®¸, bëi m­a giã tù nhiªn. ChØ cã mét sè ng«i chïa linh thiªng vÉn ®­îc ng­êi d©n Trµng An ch¨m chót h­¬ng khãi ®Ó cÇu mong h¹nh phóc, søc khoÎ cho gia ®×nh hä. C¸c di tÝch cßn l¹i chØ ®øng ®ã nh­ mét minh chøng lÞch sö vËy! Tr¶i qua c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn huy hoµng, ®Êt n­íc l¹i r¬i vµo tay giÆc Ph¸p. H¬n 80 n¨m lµm thuéc ®Þa cña Ph¸p, cuéc sèng nh©n d©n v« cïng khæ cùc, ch¼ng ai cßn t©m trÝ ®©u ®Ó ý ®Õn Cè §« cïng víi c¸c di tÝch xung quanh nã, ch¼ng ai con nghÜ ®Õn viÖc th­ëng thøc c¸i ®Ñp cña thiªn nhiªn n÷a. mäi ng­êi chØ lao vµo lµm ¨n, kiÕm sèng mong c¬m ch¸o qua ngµy. Sù ®µy ®o¹ c¶ vÒ th©n x¸c vµ tinh thÇn khiÕn nh©n d©n v« cïng c¨m phÉn vµ ®øng lªn ®Êu tranh giµnh ®éc lËp d©n téc. TruyÒn thèng ®Êu tranh bÊt khuÊt cña d©n téc ViÖt Nam ®­îc ph¸t huy cao ®é, tÊm g­¬ng vÒ sù ®Êu tranh bÊt khuÊt cña cha «ng c¸ch ®©y hµng ngh×n n¨m vµ ®­îc ®¸nh dÊu b»ng mèc son chãi läi lµ sù ra ®êi cña triÒu ®×nh phong kiÕn §inh - Lª ®· trë thµnh ®éng lùc cho cuéc ®Êu tranh chèng thùc d©n Ph¸p cña nh©n d©n trong c¶ n­íc. ChiÕn tranh næ ra, c¸c di tÝch ë Tr­êng An ®· trë thµnh c¨n cø c¸ch m¹ng, b¶o vÖ bé ®éi trong nh÷ng n¨m th¸ng ¸c liÖt ®ã. ChiÕn tranh, bom ®¹n ®· ph¸ huû rÊt nhiÒu di tÝch vµ phong c¶nh n¬i ®©y, khiÕn chóng bÞ ®æ n¸t, xuèng c©p nghiªm träng. Cuèi cïng kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p còng kÕt thóc vµ nh­ mét tÊt yÐu chiÕn th¾ng l¹i thuéc vÒ chóng ta, ®éc lËp ®· ®­îc trë vÒ víi miÒn b¾c cña ViÖt Nam nãi chung vµ Ninh B×nh nãi riªng. ChiÕn tranh qua ®i, nh÷ng vÕt th­¬ng cña c¸c di tÝch ®­îc nh©n d©n hµn g¾n l¹i, ®· ®­îc nhµ n­íc ®Æt bia ghi nhí c«ng lao oanh liÖt cña chóng. Tuy nhiªn, sau kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n­íc, ®Êt n­íc ta hoµn toµn giµnh ®­îc ®éc lËp, Nhµ n­íc cïng Së Du LÞch Ninh B×nh chØ chó träng ph¸t triÓn du lÞch cña Cè §« víi 2 ®iÓm tham quan chÝnh lµ ®Òn §inh vµ §Òn Lª. C¸c di tÝch xung quanh víi rÊt nhiÒu gi¸ trÞ l¹i kh«ng ®­îc ®Ó ý tíi, chóng l¹i mét lÇn n÷a bÞ ®­a vµo quªn l·ng, bÞ bao phñ bëi c©y l¸, hoa cá hoÆc chØ ®­îc coi lµ chïa cña nh©n d©n ®Þa ph­¬ng, chØ phôc vô cho ®êi sèng t©m linh cña d©n ®Þa ph­¬ng mµ th«i. HiÖn nay, Së Du lÞch Ninh B×nh ®· quan t©m tíi chóng bëi hä ®· nh×n thÊy gi¸ trÞ cña chóng, thÊy ®­îc tÇm quan träng ®èi víi du lÞch cña chóng trong mèi liªn hÖ víi Cè §«. ChÝnh v× vËy, Së Du lÞch ®· kÕt hîp víi c¸c chñ ®Çu t­ quy ho¹ch vµ ®Çu t­ x©y dùng, tu söa l¹i c¸c di tÝch, c¸c hang ®éng t¹o nªn khu du lÞch Trµng An ®éc ®¸o, hÊp dÉn víi nhiÒu gi¸ trÞ phôc vô cho ph¸t triÓn du lÞch cña Ninh B×nh. Theo dù kiÕn ®Õn th¸ng 04 n¨m 2008, khu du lÞch Trµng An c¬ b¶n ®­îc hoµn thµnh nh©n kû niÖm 1040 n¨m Cè ®« Hoa L­. 1.3. Quy m« cña khu du lÞch Trµng An Khu du lÞch Trµng An bao gåm c¸c di tÝch lÞch sö t©m linh hoµ quyÖn víi c¸c hang ®éng, thung lòng, c¸c khu sinh th¸i t¹o nªn mét khu du lÞch ®éc ®¸o, hÊp dÉn víi quy m« kh¸ lín. PhÇn lín khu du lÞch Trµng An n»m trong ®Þa phËn huyÖn Hoa L­ tØnh Ninh B×nh. Trong khu du lÞch Trµng An cã 09 ®iÓm tham quan chÝnh: 1. Cè §« Hoa L­ 2. Khu du lÞch sinh th¸i Trµng An 3. Nói chïa B¸i §Ýnh cò vµ míi 4. Chïa, ®éng Thiªn T«n 5. Chïa, ®éng Hoa S¬n 6. §Òn Vùc V«ng 7. Chïa NhÊt Trô 8. Hang Sinh D­îc 9. Chïa, ®éng Bµn Long. Khu du lÞch Trµng An cã Cè §« Hoa L­ víi hai ®Òn chÝnh lµ §Òn §inh vµ §Òn Lª n»m ë trung t©m, c¸c di tÝch cßn l¹i n»m xung quanh Cè §«. Chóng n»m kh«ng c¸ch xa nhau vÒ mÆt ®Þa lý, xuyªn suèt khu du lÞch lµ con ®­êng Xu©n Tr­êng hiÖn ®¹i ®ang ®­îc x©y dùng. §iÓm nhÊn cña khu du lÞch trµng An lµ 3 ®iÓm chÝnh: Cè §« Hoa L­, Nói chïa B¸i §Ýnh cò vµ míi, Khu du lÞch sinh th¸i Trµng An. Khu nói chïa B¸i §Ýnh míi vµ khu du lÞch sinh th¸i Trµng An lµ c¸c ®iÓm du lÞch míi, ®ang ®­îc x©y dùng cã quy m« kh¸ lín, ®éc ®¸o vµ míi mÎ. Khu du lÞch sinh th¸i Trµng An víi hµng tr¨m hang ®éng nguyªn s¬ cïng víi hÖ sinh th¸i ®a d¹ng, phong phó sÏ t¹o nªn søc hót m¹nh mÏ ®èi víi du kh¸ch. Khu nói chïa B¸i §Ýnh míi ®ang ®­îc x©y dùng cã quy m« lín nhÊt trong khu vùc §«ng Nam ¸ víi hµng tr¨m pho t­îng ®¸, 3 pho t­îng b»ng ®ång nÆng 50 tÊn, mét pho t­îng ®ång vµ mét qu¶ chu«ng ®ång lín nhÊt ViÖt Nam. Khu du lÞch Trµng An víi c¸c ®iÓm du lÞch míi mÎ vµ cã quy m« còng nh­ gi¸ trÞ rÊt lín, nã chøa ®ùng c¶ c¸c gi¸ trÞ tù nhiªn, nh©n v¨n, lÞch sö vµ t©m linh. Khu du lÞch cã quy m« mang tÇm cì quèc gia vµ quèc tÕ, lµ ®iÓm nhÊn quan träng cho du lÞch Ninh B×nh. 1.4. NÐt hÊp dÉn cña c¸c ®iÓm trong khu du lÞch TA Khu du lÞch Trµng An lµ mét hÖ thèng c¸c ®iÓm du lÞch, mçi ®iÓm du lÞch cã mét vµi nÐt hÊp dÉn riªng. Tæng thÓ nÐt hÊp dÉn cña chóng sÏ t¹o nªn khu du lÞch Trµng An hÊp dÉn, ®éc ®¸o. 1.4.1. Cè §« Hoa L­ Hoa L­ lµ Cè §« cña n­íc §¹i ViÖt tõ thÕ kû X, n»m trªn ®Þa phËn cña x· Tr­êng Yªn Th­îng vµ Tr­êng Yªn H¹, thuéc thÞ trÊn Hoa L­, c¸ch Hµ Néi h¬n 90km. Cè §« n»m ë phÝa nam cña ®ång b»ng B¾c Bé, cã s«ng §¸y bao quanh. Cè ®« Hoa L­ g¾n liÒn víi tªn tuæi §inh Bé LÜnh, ng­êi anh hïng, mét vÞ vua x©y dùng mét nhµ n­íc chÝnh thèng ®Çu tiªn, më ra mét thêi kú ®éc lËp l©u dµi cña d©n téc. N¨m 968, sau khi dÑp lo¹n 12 sø qu©n, «ng lªn ng«i Hoµng §Õ ®Æt tªn n­íc lµ §¹i Cå ViÖt, cho ®¾p thµnh, ®µo hµo, lµm cung ®iÖn triÒu ngù ë Hoa L­. Sau khi «ng cïng hai ng­êi con trai tr­ëng bÞ ®Çu ®éc, con thø ba §inh Toµn míi 6 tuæi lªn ng«i hoµng ®Õ. Hoµng ®Õ cßn nhá kh«ng lo ®­îc viÖc n­íc nªn Th¸i HËu D­¬ng V©n Nga ®· truyÒn ng«i cho ThËp §¹o t­íng qu©n Lª Hoµn. N¨m 1005 Lª Hoµn mÊt, c¸c con tranh ng«i hoµng ®Õ, triÒu ®×nh rèi ren. Lý C«ng UÈn ®­îc suy t«n lµm vua, n¨m 1010, «ng rêi ®« vÒ Th¨ng Llong, Hoa L­ trë thµnh Cè §« cña ViÖt Nam. Cè §« Hoa L­ gåm hai ®Òn chÝnh lµ §Òn §inh vµ §Òn Lª ®­îc x©y dùng vµo thêi Lý. ĐÒn ®­îc trïng tu nhiÒu lÇn, hiÖn nay chóng mang chñ yÕu kiÕn tróc thêi Lª, NguyÔn. Ngoµi 2 ®Òn trªn, cè ®« cßn cã hai l¨ng: L¨ng Vua §inh vµ L¨ng Vua Lª ®Òu n»m trªn nói M· Yªn, ®­îc x©y dùng vµo n¨m Minh M¹ng thø XXI(1840). Theo quan niÖm cña ng­êi x­a, l¨ng vua §inh vµ vua Lª ®Òu ®­îc x©y cÊt ë n¬i ®­îc gäi lµ “ huyÖt ®Õ v­¬ng”. Ngµy nay, Cè §« Hoa L­ ®· trë thµnh mét ®iÓm du lÞch hÊp dÉn, thu hót rÊt nhiÒu kh¸ch du lÞch trong n­íc vµ quèc tÕ ®Æc biÖt vµo ngµy lÔ héi hµng n¨m 10 th¸ng 3 ©m lÞch. 1.4.2. Khu du lÞch sinh th¸i Trµng An. Tõ khi cã Kinh §« Hoa L­ n¨m 968, khu nói non trïng ®iÖp, hang ®éng kú ¶o, thung lòng, s«ng ngßi xen kÏ t¹o nªn mét kú quan thiªn nhiªn hoµnh tr¸ng ®ã chÝnh lµ khu hang ®éng Trµng An hay cßn gäi lµ khu sinh th¸i Trµng An. Khu du lÞch sinh th¸i Trµng An thuéc ®Þa phËn x· Tr­êng Yªn, x· Ninh V©n, x· Ninh H¶i ( huyÖn Hoa L­), x· Gia Sinh (huyÖn Gia ViÔn), x· Ninh NhÊt, ph­êng T©n Thµnh ( Thµnh Phè Ninh B×nh). DiÖn tÝch ®Êt d­îc sö dông lµ 1.566 ha, trong ®ã diÖn tÝch nói ®¸ vµ rõng ®Æc dông ®­îc qu¶n lý lµ 980 ha, diÖn tÝch ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt h¹ tÇng. Khu du lÞch sinh th¸i Trµng An lµ mét quÇn thÓ c¸c hang ®éng ®an xen s«ng nói, non n­íc, c©y cá, thó vËt hoang d· t¹o nªn mét khu sinh th¸i hÊp dÉn, nguyªn s¬. Khu sinh th¸i Trµng An gåm trªn 300 hang ®éng lín nhá trong ®ã cã gÇn 50 hang ®éng cßn rÊt nguyªn s¬ víi quÇn thÓ nhò ®¸, m¨ng ®¸ rÊt ®Ñp, lung linh, kú ¶o; gÇn 30 thung lòng víi hµng ngµn loµi ®éng vËt, thùc vËt hoang d·. §Æc biÖt khi kh¶o s¸t, thi c«ng mét sè hang ®éng thuéc khu du lÞch sinh th¸i, c¸c nhµ khoa häc, c¸c nhµ x©y dùng ®· t×m thÊy rÊt nhiÒu c«ng cô lao ®éng b»ng ®¸, nhiÒu cæ vËt thêi §inh Lª: g¹ch x©y, g¹ch l¸t, cèi gi·, tiÒn ®ång, b¸t ®Üa, hò v¹i, nh¹c ngùa, qu¶ c©n b»ng ®¸,.. §©y lµ nh÷ng hiÖn vËt quý hiÕm, cã gi¸ trÞ tiªu biÓu vÒ lÞch sö, nghÖ thuËt, kiÕn tróc, t«n gi¸o, kinh tÕ,...trong lÞch sö d©n téc; lµ biÓu t­îng sèng ®éng thÓ hiÖn ý chÝ quËt c­êng, lßng tù t«n, niÒm khao kh¸t ®éc lËp, tù do, thèng nhÊt cña d©n téc ViÖt Nam qua hµng ngµn n¨m lÞch sö. NÕu du kh¸ch vÒ th¨m Cè §« Hoa L­ kh«ng thÓ kh«ng ®Õn th¨m khu du lÞch sinh th¸i Trµng An ®Ó th­ëng ngo¹n sù hïng vÜ cña nói non, th¶ hån th¬ méng tr­íc nh÷ng hå n­íc, hang ®éng kú ¶o cïng trêi m©y cao réng. TÊt c¶ hoµ nhËp vµo nhau, t¹o cho du kh¸ch mét c¶m gi¸c nång nµn, thi vÞ trong giang s¬n cÈm tó, h×nh nh­ tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®Ñp cña trêi ®Êt ®· dån gãp vÒ ®©y. §óng lµ mét vïng “ s¬n kú thuû tó”, nh­ nh÷ng bøc tranh thuû mÆc ®Ñp mª hån, ngay c¶ nh÷ng ng­êi khã tÝnh nhÊt còng ph¶i yªu, ph¶i mª. 1.4.3. Chïa NhÊt Trô. Chïa NhÊt Trô n»m ë th«n yªn Thµnh, x· Tr­êng Yªn, Huyªn Hoa L­. Chïa chØ c¸ch ®Òn Lª kho¶ng 100m vÒ phÝa b¾c. Chïa ®­îc x©y dùng vµo thêi TiÒn Lª, qua nhiÒu lÇn trïng tu ®Õn nay vÉn cßn kh¸ nguyªn vÑn. Chïa quay h­íng t©y, kiÕn tróc theo kiÓu ch÷ §inh, phÝa ngang lµ TiÒn ®­êng, phÝa däc lµ 4 gian “ chu«i vå”, lµ n¬i th©m nghiªm ®Ó thê phËt. Ngoµi chïa chÝnh, trong khu vùc cßn cã nhµ thê §Þa T¹ng vµ thê MÉu. §iÒu ®Æc biÖt, chïa chØ cã mét cét Kinh b»ng ®¸ nªn gäi lµ chïa NhÊt Trô. §©y lµ cét Kinh b»ng ®a do vua Lª §¹i Hµnh cho x©y dùng ë niªn hiÖu øng Thiªn thø hai n¨m 955 ®Ó thê PhËt. Cét Kinh cã chiÒu dµi 4,16n gåm 6 bé phËn ®¸ ®­îc l¾p g¸ vµo nhau b»ng c¸c méng vµ ngçng trßn, kh«ng hÒ cã chÊt kÕt dÝnh nµo. §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh nghÖ thuËt x©y dùng cña c¸c nghÖ nh©n, sù tÝnh to¸n tØ mØ, rÊt khoa häc cña hä. Th©n cét Kinh ®­îc mµi nh½n l×, trªn cã kh¾c c¸c bµi niÖm chó PhËt Gi¸o b»ng ch÷ H¸n. §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh nghÖ thuËt ch¹m kh¾c ®¸, th­ ph¸p trªn ®¸ cña nh©n d©n Hoa L­ ®· cã tõ l©u ®êi, c¸ch ngµy nay trªn 1000 n¨m. Khu vùc chïa NhÊt Trô ®­îc x©y dùng t­êng ®¸ bao quanh, v­ên chïa trång rÊt nhiÒu c©y ¨n qu¶, c©y cæ thô xanh rîp s©n chïa. Khi Kinh §« ®­îc chuyÓn vÒ Hµ Néi, vua Lý còng cho x©y dùng mét ng«i chïa NhÊt Trô ë Kinh §« Th¨ng Long mµ tiÒn th©n cña nã lµ chïa NhÊt Trô ë Hoa L­, ngµy nay nã ®· trë thµnh biÓu t­îng cña v¨n ho¸ ViÖt Nam. 1.4.4. Chïa Bµn Long. §©y lµ mét ng«i chïa thiªn t¹o vµ nh©n t¹o, lÊy ®éng nói lµm chïa, n¬i thê PhËt. Chïa thuéc xÉ Ninh V©n huyÖn Hoa L­. Chïa n»m trong nói §¹i T­îng, ®©y lµ mét ngän nói h×nh con voi khæng lå cao kho¶ng 200m chÇu vÒ Kinh §« Hoa L­. Chïa ®­îc x©y dùng tõ rÊt l©u, khi nh©n d©n nh×n thÊy cã Rång cuén ë ®©y, chç rång cuén lµ mét phiÕn ®¸ h×nh rång nªn gäi lµ Chïa Bµn Long. Trong chïa cã mét bia ®¸ cã ghi “Tõ thµnh cæ Hoa L­ men theo nói ®¸ mµ ®i vÒ phÝa nam ®Õn lµng Khª §Çu, ë ®ã cã chïa Bµn Long. §©y lµ danh th¾ng tõ ngµn x­a. Tr¶i qua triÒu §inh, Lý, TrÇn chïa nµy cµng thªm næi tiÕng.” Chïa kh«ng x©y Tam quan nh­ c¸c chïa kh¸c mµ x©y cÇu ®¸ b¾c qua mét con m­¬ng nhá. Cæng ®­îc ghÐp b»ng nh÷ng phiÕn ®¸ xanh nguyªn khèi, tr¹m kh¾c tinh x¶o. Chïa Bµn Long lµ n¬i d©n th­êng xuyªn ®Õn ®©y ®Ó cÇu m­a mçi khi h¹n h¸n vµ rÊt linh øng. Khi nh×n thÊy phiÕn ®¸ h×nh v¶y rång to¶ s¸ng, ngay h«m sau trêi sÏ ®æ m­a. Trong ®éng chïa cã mét bia ®¸ kh¾c ch÷ “ Bµn Long Tù ” do chóa TrÞnh S©m t¹c khi ®i qua ®©y. Ngoµi ra, trong chïa cßn cã pho t­îng ®¸ tù nhiªn h×nh rång cuén, phiÕn ®¸ h×nh bÖ rång vµ t­îng PhËt ADi §µ b»ng ®¸ xanh nguyªn khèi ®­îc dùng tõ khi dùng chïa. §©y lµ pho t­îng b»ng ®¸ cæ x­a nhÊt ë ViÖt Nam cßn ®Õn ngµy nay. §iÒu ®Æc biÖt ë chïa Bµn Long lµ xung quanh c¸c pho t­îng trªn c¸c v¸ch ®éng lµ nh÷ng nhò ®¸ mµ t¹o ho¸ ®· ch¹m kh¾c h×nh thµnh bèn con vËt linh thiªng lµ Long, Ly, Quy, Ph­îng. Tø linh ®ã ®· chÇu vÒ c¸c t­îng phËt ®èi xøng qua hai trôc tung vµ trôc hoµnh víi t©m lµ t­îng phËt ThÝch Ca S¬ Sinh. Mét ®iÒu ®Æc biÖt n÷a lµ v¸ch ®¸ trªn cao ë gi÷a ®éng cã mét nhò ®¸ h×nh t­îng PhËt ®ang c­ìi ngùa tr¾ng. §©y lµ ®iÒu mµ chØ Bµn Long míi cã ®ù¬c. Mçi kh«ng gian ë v¸ch ®éng ®Òu tr¹m kh¾c nh÷ng h×nh t­îng c¸c con vËt linh thiªng, t­îng PhËt rÊt tinh tÕ, Ên t­îng, mang søc quyÕn rò khiÕn ta ph¶i ngì ngµng. 1.4.5. Chïa §éng Thiªn T«n. Chïa ®éng Thiªn T«ng n»m ë ch©n nói Dòng §­¬ng cao kho¶ng 60m quay h­íng nam, thuéc th«n §a Gi¸, Ninh Mü, Hoa L­. Toµn bé khu vùc ®éng lµ phong c¶nh thiªn nhiªn trong lµnh, yªn ¶. §éng Thiªn T«n gåm hai hang: Hang Ngoµi vµ Hang Trong. Hang Ngoµi thê PhËt. B­íc qua cæng vµo hang, du kh¸ch sÏ cho¸ng ngîp tr­íc mét hang ®¸ thiªn t¹o cao, dµi, h×nh vßm cung, tr«ng gièng nh­ miÖng mét con rång khæng lå. §iÒu ®éc ®¸o cña ®éng Thiªn T«n lµ tÊt c¶ c¸c ®å thê ®Òu lµm b»ng ®¸, c¸c con Rång ®Òu ®­îc tr¹m kh¾c uyÓn chuyÓn, mÒm m¹i, d¸ng thanh tó. §ã lµ nh÷ng khèi ®¸ cã hån, thÓ hiÖn tµi n¨ng s¸ng t¹o cña c¸c nghÖ nh©n thêi x­a. §éng Thiªn T«n g¾n liÒn víi tªn tuæi cña §inh Bé LÜnh tõ thña ch­a lªn ng«i hoµng ®Õ. Tr­íc khi ®em qu©n ®i dÑp lo¹n 12 sø qu©n, §inh Bé LÜnh ®· ®em lÔ vËt vµo cÇu ®¶o trong chïa mong nhê thÇn gióp ®ì. Lêi cÇu cña §inh Bé LÜnh ®· linh øng, thÇn Thiªn T«n ®· gióp «ng dÑp ®­îc 11 sø qu©n kh¸c. Sau nµy, ®­îc vua §inh x©y thµnh TiÒn TÕ vµ Kinh §µi lµ n¬i tiÕp ®ãn c¸c sø thÇn n­íc ngoµi tr­íc khi cho vµo bÖ kiÕn. Tr­íc c¸ch m¹ng Th¸ng T¸m, §éng Thiªn T«n lµ nh©n chøng lÞch sö chøng kiÕn mét sù kiÖn lÞch sö quan träng ®ã lµ h¬n mét ngµn ng­êi kÐo vÒ ®©y lµm lÔ mÝt tinh tr­íc khi kÐo vÒ thµnh phè ®¸nh chiÕm Ninh B×nh. Nh­ vËy, ®éng Thiªn T«n võa lµ n¬i thê PhËt, thê thÇn, võa lµ ®Òn, võa lµ chïa. §Õn ®©y, t©m linh cña du kh¸ch sÏ h­íng thiÖn trong câi phËt, câi tiªn, chiªm ng­ìng t¸c phÈm ®iªu kh¾c ®¸ tuyÖt ®Ñp cña t¹o ho¸ vµ cña con ng­êi. 1.4.6. Chïa ®éng Hoa S¬n. Hoa s¬n lµ mét hang ®éng n»m l­ng chõng nói cßn cã tªn gäi lµ nói Chïa, n»m ë phÝa nam cña Cè §« Hoa L­, thuéc ®Þa phËn th«n ¸i Ngò, Minh Hoµ, Hoa L­. Qua 153 bËc ®¸ du kh¸ch sÏ ®­îc chiªm ng­ìng mét hang ®éng rÊt ®Ñp cña Ninh B×nh. §Õn ®©y lßng ng­êi sÏ c¶m thÊy thanh th¶n nh­ ®ang b­íc vµo câi Bång Lai Tiªn C¶nh bëi kh«ng khÝ trong lµnh, c©y cèi xum xuª, nói non hïng vÜ. T­¬ng truyÒn Hoa S¬n lµ n¬i nu«i d­ìng Êu chóa §inh Toµn trong nh÷ng n¨m triÒu ®×nh cã biÕn. V× thÕ, Chïa cßn ®­îc gäi lµ “ ph«i sinh tù” hay “ chïa bµ ®Î”. Hoa S¬n lµ mét ®éng tù nhiªn, v× thÊy c¶nh ®Ñp nªn nh©n d©n ®· lÊy ®éng lµm chïa, cã thÓ coi ®©y lµ mét ng«i chïa thiªn t¹o. Con ng­êi vµ thiªn nhiªn ë ®©y ®· cïng nhau t¹o nªn mét danh th¾ng, mét di tÝch thËt kú thó gi÷a chèn non n­íc h÷u t×nh cña Kinh §« x­a. Trong ®éng, ngoµi thê phËt cßn cã hai pho t­îng cña vî chång ng­êi ®· nu«i d­ìng Êu chóa §inh Toµn, t­îng ®­îc tr¹m kh¾c rÊt tinh tÕ, thÓ hiÖn tµi n¨ng cña con ng­êi cïng ®¹o lý uèng n­íc nhí nguån cña ng­êi d©n Hoa L­ nãi riªng, ng­êi d©n ViÖt Nam nãi chung. C¸i tªn “ Hoa s¬n ®éng” do vua Tù §øc ®Æt cho chïa ®éng, khi nhµ vua ®i tuÇn ra B¾c rÏ qua th¨m cè ®« Hoa L­. §éng Hoa S¬n lµ mét danh th¾ng næi tiÕng cña Cè §«, lµ n¬i du kh¸ch c¶m thÊy sù th­ th¸i cña t©m hån vµ chiªm ng­ìng c¶nh ®Ñp tuyÖt vêi cña t¹o ho¸. C¶nh ®Ñp cña Hoa S¬n kh«ng thÓ nµo t¶ hÕt b»ng miÖng ®­îc, ta cã thÓ gãi gän trong 2 c©u th¬ sau: “ C¶nh tó anh linh thiªn cæ t¹i Hoa S¬n tiªn ®éng øc niªn tiÒn” NghÜa lµ: “C¶nh ®Ñp thiªng liªng tõ thiªn cæ §éng Hoa S¬n cã tõ ngµn n¨m tr­íc” 1.4.7. Nói chïa B¸i §Ýnh cò vµ míi. Nói chïa B¸i §Ýnh thuéc x· Gia Sinh, Gia ViÔn. Nói B¸i §Ýnh ®øng ®éc lËp cao trªn 20m, ®­îc t¹o thµnh bëi hai d·y nói khÐp l¹i h­íng vÒ phÝa t©y tùa nh­ tay ng¶i më ra mét thung lòng réng lín h¬n 3ha gäi lµ Thung Chïa. B­íc theo trªn 300 bËc ®¸, du kh¸ch sÏ lªn ®Õn chïa B¸i §Ýnh cò. Cµng lªn cao kh«ng khÝ cµng trong lµnh vµ tho¸ng m¸t, mäi lo toan cña cuéc sèng ®êi th­êng nh­ bÞ quªn l·ng. Khi lªn tíi ®Ønh nói, bªn tr¸i lµ hang thê tiªn - hang tèi, bªn ph¶i lµ hang thê PhËt - hang s¸ng. T­¬ng truyÒn n¬i ®©y x­a kia «ng NguyÔn Minh Kh«ng lµ ng­êi t×m ra hang nµy vµ lËp bµn thê phËt trong mét lÇn ®i vµo rõng h¸i thuèc. Tõ ®ã ®Õn nay, chïa vÉn ®­îc nh©n d©n trong vïng tr«ng nom, h­¬ng khãi. §éng thê PhËt hay cßn gäi lµ hang s¸ng kh«ng réng l¾m, th«ng ra ngoµi mét thung lòng réng vµ rÊt ®Ñp, vµo ®©y du kh¸ch sÏ c¶m th©y rÊt m¸t mÎ do cã luång giã thæi qua cöa hang. §èi diÖn bªn tr¸i lµ hang Tèi hay cßn gäi lµ §éng Tiªn. §éng nµy rÊt réng, tèi, ®i s©u xuèng lßng ®Êt. Hang gåm 7 ng¨n vµ th«ng nhau qua c¸c v¸ch ®¸. Trong hang cã hµng ngµn c¸c nhò ®¸ víi c¸c h×nh d¹ng kh¸c nhau, lung linh, kú ¶o ®Õn l¹ lïng. N­íc ch¶y, ®¸ mßn ®· t¹o nªn mét kiÖt t¸c cña t¹o ho¸, mét tinh hoa cña thêi gian trªn ®¸. N¬i ®©y kh«ng chØ ®Ñp mµ cßn g¾n liÒn víi chiÕn khu c¸ch m¹ng Quúnh L­u. Lµ n¬i nu«i d­ìng, b¶o vÖ c¸c chiÕn sÜ c¸ch m¹ng ®Ó hä tr¸nh ®­îc bom ®¹n cña kÎ thï, vïng lªn ®Êu tranh giµnh l¹i ®éc lËp cho d©n téc. N¨m 1997 Bé V¨n Ho¸ Th«ng Tin ®· xÕp h¹ng di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ cho nói chïa B¸i §Ýnh. §øng tõ trªn hang s¸ng ta cã thÓ nh×n thÊy ®­îc khu nói chïa B¸i §Ýnh míi. §©y lµ mét c«ng tr×nh ®­îc x©y dùng rÊt hiÖn ®¹i, víi quy m« lín. N¬i ®©y tËp trung hµng tr¨m pho t­îng tõ kh¾p mäi n¬i trªn ®Êt n­íc, cã nh÷ng hiÖn vËt víi kÝch th­íc vµ träng l­îng rÊt lín: chu«ng ®ång, 3 pho t­îng tam thÕ b»ng ®ång, ®Æc biÖt n¬i ®©y cßn co mét pho t­îng phËt b»ng ®ång nÆng nhÊt ViÖt Nam. N¬i ®©y ®ang x©y dùng 3 ng«i chïa n»m ch¹y theo mét ®­êng chÝnh ®¹o, cao dµn theo ®é cao cña nói. §øng tõ trªn ®Ønh, tõ ng«i chïa cao nhÊt ta thÊy mét khung c¶nh rÊt ®Ñp, mét vïng nói non hïng vÜ, mét hå nh©n t¹o lín víi bê cña nã lµ c¸c d·y nói ®¸ v«i hïng vÜ. Theo nh­ ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia, cña du kh¸ch th× ®©y sÏ lµ khu t©m linh lín nhÊt ViÖt Nam vÒ quy m« còng nh­ sè l­îng t­îng phËt. §©y cã thÓ lµ khu t©m linh lín nhÊt khu vùc §«ng Nam ¸, kh«ng chØ mang tÇm cì quèc gia mµ cßn mang tÇm cì quèc tÕ. 1.4.8. Hang Sinh D­îc. Hang thuéc ®Þa phËn x· Gia Sinh, Gia ViÔn, Ninh B×nh. Hang c¸ch Cè §« chõng 2km, c¸ch khu du lÞch Tam Cèc kh«ng xa vÒ phÝa §«ng Nam. Lµ mét hang xuyªn thuû ch¹y dµi theo lßng nói m¾t rång, hai ®Çu cña hai cöa lµ hai thung lòng réng. Du kh¸ch cã thÓ vµo th¨m hang b»ng hai lèi: lèi 1 qua cöa hang Vång, lèi thø hai lµ cöa hang thung ¸ng Nhåi. Du kh¸ch sÏ lªn thuyÒn vµo th¨m hang, khi ®Õn bªn CÇu §en du kh¸ch lªn bê vµ ®i bé th¨m hang kh«, thö c¶m gi¸c ®Æt ch©n kh«ng lªn nÒn ®Êt mÞn, m¸t r­îi. Vµo trong lßng hang, du kh¸ch kh«ng khái ngì ngµng bëi vÎ ®Ñp nguyªn s¬ cña nã. Hµng ngh×n nhò ®¸ hiÖn ra tr­íc m¾t víi mu«n mµu, mu«n vÎ sÏ lµm cho du kh¸ch ng©y ngÊt vµ tha hå t­ëng t­îng. Sù t­ëng t­îng phong phó cña du kh¸ch sÏ lµm c¶nh vËt n¬i ®©y trë nªn sinh ®éng vµ cã søc sèng h¬n. Cã lÏ bëi nhò ®¸ ë ®©y ch­a bÞ t¸c ®éng bëi bµn tay con ng­êi nªn míi cã ®­îc vÎ ®Ñp nguyªn s¬, rùc rì ®Õn vËy. Trong hang cã nh÷ng cét nhò rñ xuèng lãng l¸nh nh­ ®­îc r¸t vµng, d¸t b¹c. Trªn trÇn ®éng cã nhiÒu hèc ®¸ lµ n¬i tró ngô cña c¸c loµi r¬i, khi nghe tiÕng ®éng chóng bay xao x¸c t¹o nªn mét ©m thanh thËt tuyÖt diÖu mµ kh«ng ph¶i n¬i nµo du kh¸ch còng cã thÓ c¶m nhËn ®­îc. Hang Sinh D­îc cßn rÊt hoang s¬, hiÖn t¹i míi chØ kh¸m ph¸ ®­îc ,mét phÇn, ®©y vÉn cßn lµ mét bÝ Èn, ®ang chê du kh¸ch kh¸m ph¸. 1.4.9. §Òn Vùc V«ng N»m c¸ch Cè §« kho¶ng 3km vÒ phÝa T©y b¾c, n»m ngay bªn dßng s«ng Hoµng Long, thuéc khu vùc Vùc V«ng, th« Chi Phong, Hoa L­. §­îc x©y dùng vµo thÕ kû 16, ®Òn ®· ®­îc trïng tu nhiÒu lÇn. §Òn ®­îc x©y dùng theo h×nh ch÷ C«ng gåm 3 phÇn: B¸i §­êng, Trung §­êng vµ ChÝnh §­êng. §Òn thê quan Gi¸m S¸t QuËn Mü Bïi V¨n Khuª vµ bµ NguyÔn thÞ Niªn ®­îc nh©n d©n t«n lµm MÉu Tho¶i ®· cã c«ng trong viÖc trÞ thuû, xo¸ bá tôc lÖ xÊu do bän c­êng hµo ®Þa ph­¬ng ®Ò ra ®ã lµ mçi n¨m ph¶i cèng mét ng­êi con g¸i xuèng lßng s«ng Hoµng Long, ®em l¹i b×nh yªn cho d©n lµng khu vùc Vùc V«ng. Ng«i ®Òn nµy cã tiÕng lµ linh thiªng, ë ®©y con treo bøc ®¹i tù vua ban tÆng cho bµ “ TiÕt liÖt chung trinh” vµ bµi th¬: “ Vùc V«ng dõng l¹i c¶nh c­¬ng th­êng Thi kh¸ch m¸ hång qua l¹i ®ã Dõng ch©n ng¾m c¶nh ®Ó lµm g­¬ng” 1.5. Mét vµi nÐt vÒ quy ho¹ch, khai th¸c du lÞch t¹i Khu Du LÞch Tràng An 1.5.1. Quy ho¹ch du lÞch NhËn thÊy sù hÊp dÉn du lÞch cña c¸c di tÝch ë Trµng An vµ sù míi mÎ ®éc ®¸o khi kÕt hîp c¸c di tÝch nµy víi cè ®«, Së Du lÞch Ninh B×nh ®· tiÕn hµnh quy ho¹ch vµ x©y dùng khu du lÞch Trµng An. B­íc ®Çu, Së Du lÞch ®· x©y dùng quy m« cña khu du lÞch Trµng An víi 10 ®iÓm tham quan chÝnh: Cè ®«, khu du lÞch sinh th¸i, khu nói chïa B¸i §Ýnh cò vµ míi, nhµ bia t­ëng niÖm vua Lý Th¸i Tæ, chïa ®éng Thiªn T«n, chïa ®éng Hoa S¬n, hang Sinh D­îc, chïa NhÊt Trô, ®Òn Vùc V«ng, chïa ®éng Bµn Long. Sau khi ®· cã ®­îc quy m« khu du lÞch Trµng An, Së Du lÞch kÕt hîp víi c¸c chñ ®Çu t­ tiÕn hµnh tu söa c¸c di tÝch, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng phôc vô du lÞch, khai th«ng c¸c hang ®éng, x©y dùng ®­êng x¸ hiÖn ®¹i nèi c¸c di tÝch t¹o thµnh mét khu du lÞch hoµn chØnh. Dù kiÕn quy ho¹ch ®­îc chia thµnh hai giai ®o¹n: Giai ®o¹n 1: 2005-2008. Theo dù kiÕn, trong giai ®o¹n nµy tiÕn hµnh tu söa, x©y dùng c¬ së vËt chÊt, h¹ tÇng phôc vô du lÞch: con ®­êng Xu©n Tr­êng hiÖn ®¹i nèi c¸c di tÝch, trung t©m th«ng tin cña khu sinh th¸i, khai th«ng vµ t¹o thµnh c¸c lé tr×nh tham quan trong khu sinh th¸i, ®Çu t­ thuyÒn chë du kh¸ch tham quan khu sinh th¸i... Th¸ng 04 n¨m 2008, c¬ b¶n hoµn thµnh viÖc quy ho¹ch vµ x©y dùng trong khu du lÞch, cã thÓ ®­a khu du lÞch vµo khai th¸c du lÞch nh©n kû niÖm 104o n¨m cè ®« Hoa L­. Së Du lÞch Ninh B×nh sÏ tæ chøc “tuÇn lÔ du lÞch Ninh B×nh” b¾t ®Çu tõ ngµy 11 th¸ng 04 n¨m 208 ®Ó khai tr­¬ng khu du lÞch Trµng An. Giai ®o¹n 2: 2008-2010. Giai ®o¹n nµy tiÕn hµnh x©y dùng nèt khu nói chïa B¸i §Ýnh míi cïng víi nh÷ng vÊn ®Ò cßn ch­a hoµn tÊt cña giai ®o¹n 1. Theo dâi qu¸ tr×nh khai th¸c du lÞch ®Ó bæ sung, söa ch÷a nh÷ng khiÕm khuyÕt cña quy ho¹ch gai ®o¹n 1. KÕt thóc giai ®o¹n 2 vµo n¨m 2010 nh©n kû niÖm 1000 n¨m Th¨ng Long - Hµ Néi. Theo «ng TrÞnh Xu©n Hång- Gi¸m §èc Së Du lÞch Ninh B×nh : “HiÖn nay, c¸c ®¬n vÞ thi c«ng ®ang gÊp rót hoµn thiÖn ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt h¹ tÇng cña khu du lÞch Trµng An. §©y lµ mét khu du lÞch gÇn 200 ha, mang tµm cì quèc gia vµ quèc tÕ”. 1.5.2. Thùc tr¹ng khai th¸c du lÞch Trong khu du lÞch Trµng An cã Cè §« Hoa L­ víi hai ®Òn chÝnh lµ ®Òn §inh vµ §Òn Lª ®· trë thµnh mét ®iÓm du lÞch næi tieng vµ thu hót kh¸ ®«ng du kh¸ch trong n­íc vµ du kh¸ch quèc tÕ. Cè ®« Hoa L­ ®· ®­îc chó trong khai th¸c du lÞch tõ rÊt kh¸ l©u vµ ®· trë thµnh ®iÓm du lÞch quen thuéc cña tinh Ninh B×nh. Bªn c¹nh ®ã, khu nói chïa B¸i §Ýnh míi tuy ®ang ®­îc x©y dùng cßn rÊt bõa bén vµ dë dang nh­ng còng d· cã l¸c ®¸c du kh¸ch tíi th¨m quan, chiªm ng­ìng nh÷ng gi¸ trÞ mµ nã ®· cã ®ã lµ nh÷ng bøc t­îng, qu¶ chu«ng khæng lå, hµng tr¨m bøc t­îng ®¸ ®· ®­îc ®­a vÒ ®©y tõ rÊt nhiÒu n¬i trong c¶ n­íc, vµ nh÷ng ng«i chïa ®­îc x©y dùng kÕt hîp c¶ kiÕn tróc hiÖn ®¹i vµ truyÒn thèng. §iÒu nµy lµm cho du kh¸ch c¶m thÊy thÝch thó v× m×nh lµ mét trong nh÷ng ng­êi ®Çu tiªn ®­îc chøng kiÕn vÎ ®Ñp cßn s¬ khai cña khu du lÞch cã quy m« rÊt lín nµy. Tuy nhiªn, xung quanh cè ®« cßn cã hµng chôc ®iÓm tham quan kh¸c chñ yÕu lµ c¸c chïa, ®Òn vµ khu du lÞch sinh th¸i Trµng An vÉn ch­a ®­îc ®­a vµo khai th¸c du lÞch. Du kh¸ch ®Õn th¨m Hoa L­ chØ tham quan 2 ng«i ®Òn chÝnh lµ ®Òn §inh vµ Lª, cã thÓ rÏ qua th¨m chïa Mét Cét ( chïa NhÊt Trô) n»m gÇn ®ã. C¸c di tÝch cßn l¹i chñ yÕu lµ c¸c chïa, ®Òn vÉn n»m yªn tÜnh vµ uy nghiªn bªn c¸c s­ên nói, trong c¸c hang ®éng, Ýt ®­îc du kh¸ch chó ý vµ ®Õn th¨m. ChØ vµo ngµy mång mét, ngµy r»m, hay ngµy lÔ héi míi cã ng­êi ®Õn th¾p h­¬ng, cÇu khÊn nh­ng chñ yÕu vÉn lµ c­ d©n ®Þa ph­¬ng. Hy väng r»ng sau khi ®­îc quy ho¹ch, ®­îc trë thµnh mét trong nh÷ng ®iÓm tham quan cña khu du lÞch Trµng An, c¸c di tÝch nµy sÏ ®ãn ®­îc nhiÒu du kh¸ch vµo tham quan phong c¶nh “ trêi cho” vµ sù linh thiªng cña chóng kh«ng cßn bÞ ch«n vïi theo n¨m th¸ng n÷a. Riªng khu du lÞch sinh th¸i Trµng An míi ®­îc kh¸m ph¸ cßn rÊt hoang s¬, ®ang ®­îc quy ho¹ch, x©y dùng, khai th«ng nªn ch­a cho phÐp du kh¸ch vµo tham quan. Víi gi¸ trÞ nguyªn s¬ vµ kh¶o cæ cña nã, ch¾c ch¾n ddaay sÏ lµ mét ®iÓm du lÞch h©p dÉn cña khu du lÞch Trµng An vµ cña tØnh Ninh B×nh. Dù kiÕn ®­a khu du lÞch Trµng An vµo khai th¸c b¾t ®Çu tõ ngµy 11 th¸ng 4 n¨m 2008. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng du lÞch cã thÓ diÔn ra tr­íc ®ã 1 ®Õn 2 th¸ng. Ch­¬ng 2. Khu du lÞch Trµng An-søc bËt míi cña du lÞch Ninh B×nh 2.1 Søc hÊp dÉn du lÞch cña khu du lÞch Trµng An Ninh B×nh ®­îc coi lµ mét tØnh cã du lÞch r©t ph¸t triÓn, rÊt thu hót du kh¸ch bëi nã cã nhiÒu ®iÓm du lÞch hÊp dÉn nh­ V­ên Quèc Gia Cóc Ph­¬ng, Tam Cèc- BÝch §éng, Nhµ Thê §¸ Ph¸t DiÖm... Mçi ®iÓm du lÞch cã mét hoÆc mét vµi søc hÊp dÉn riªng, næi bËt khiÕn chóng trë nªn nái tiÕng v¸ thu hut sù chó ý cña du kh¸ch. Khu du lÞch Trµng An ®­îc coi nh­ mét Ninh B×nh thu nhá bëi nã cã c¸c ®iÓm du lÞch mang ®Çy ®ñ c¸c ®Æc ®iÎm hÊp dÉn du lÞch cña c¸c ®iÓm du lÞch trong tØnh Ninh B×nh. Nã chøa ®ùng tæng thÓ c¸c gi¸ trÞ hÊp dÉn c¶ vÒ phong c¶nh, lÞch sö, t©m linh, kh¶o cæ. Nã ®­îc ®¸nh gi¸ nh­ mét khu du lÞch “hoµn h¶o”, hÊp dÉn vµ ®éc ®¸o. Tr­íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn gi¶ trÞ kh¶o cæ cña khu du lÞch Trµng An. N¨m 2007 c¸c nhµ khoa häc Anh vµ ViÖt Nam ®· kh¶o s¸t hang B¸ng- mét trong nh÷ng hang ®éng cña khu du Þch Trµng An vµ ®· t×m thÊy c¸c c«ng cô b»ng ®¸ cuéi thêi kú v¨n ho¸ S¬n Vi, nh÷ng m¶nh gèm thuéc thêi v¨n hãa §a Mót. Ngoµi ra, trong c¸c hang, c¸c thung ®Òu t×m thÊy c¸c cæ vËt thÕ kû X- XIV, chóng ®­îc coi nh­ nh÷ng minh chøng lÞch sö lµm tiÒn ®Ò c¬ së cho viÖc t×m hiÓu cuéc sèng nguyªn thuû, cuéc sèng cña c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn cña ViÖt Nam: §inh, TiÒn Lª, Lý...Gi¸ trÞ h¬n n÷a lµ c¸c cæ vËt trong c¸c hang ®éng ®Òu ®­îc b¶o vÖ nguyªn vÑn lµm ®Þnh h­íng cho c¸c nhµ kh¶o cæ t×m hiÓu vÒ con ng­êi, m«i tr­êng vµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi tù nhiªn trong qu¸ khø. §©y lµ gi¸ trÞ rÊt lín cña khu du lÞch Trµng An, nã hÊp dÉn sù tß mß cña du kh¸ch. Tíi ®©y du kh¸ch sÏ ®­îc chiªm ng­ìng nh÷ng m¶nh gèm, nh÷ng c«ng cô b»ng ®¸... nh÷ng hiÖn vËt thuéc nh÷ng thêi kú v¨n ho¸ cæ thuéc c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn x­a cña ViÖt Nam, tõ ®ã du kh¸ch sÏ phÇn nµo t­ëng t­îng ra ®­îc cuéc sèng con ng­êi nguyªn thuû, con ng­êi ViÖt Nam c¸ch ®©y hµng chôc thÕ kû. Ngoµi ra, c¸c hoa v¨n, trang trÝ trªn c¸c c«ng cô b»ng ®¸, b»ng ®ång, b»ng gèm cßn thÓ hiÖn nghÖ thuËt trang trÝ cña ng­êi ViÖt x­a, gióp hä hiÓu phÇn nµo vÒ sù kh¸c nhau gi÷a c¸c triÒu ®¹i phong kiÕn cña ViÖt Nam, biÕt ®­îc sù tiÕn hoa cña con ng­êi ViÖt Nam trong qu¸ tr×nh lao ®éng, s¶n xuÊt. §iÒu nµy kh«ng chØ hÊp d·n du kh¸ch trong n­íc mµ cßn thu hót sù chu ý ®Æc biÖt cña du kh¸ch n­íc ngoµi. Sèng trong mét x· héi hiÖn ®¹i, cuéc sèng hiÖn ®¹i ho¸ khiÐn hä c¶m th©y ngét ng¹t. §ªn Trµng An, hä sÏ c¶m thÊy nh­ m×nh ®­îc sèng trong cuéc sèng “ ¨n hang ë hèc cña ng­êi nguyªn thuû, gióp hä nhËn biÕt phÇn nµo vÒ cuéc sèng cña ng­êi nguyªn thuû, ng­êi cæ x­a. Hä sÏ thÊy cuéc sèng cña m×nh thó vÞ h¬n, quý gi¸ vµ ®a d¹ng h¬n. Kh«ng chØ bæ sung kiÕn thøc cho du kh¸ch, khu du lÞch Trµng An cßn mang ®Õn sù ngì ngµng cho du kh¸ch bëi phong c¶nh hïng vÜ mµ th¬ méng, hoµnh tr¸ng mµ h÷u t×nh. Nh÷ng d·y nói ®¸ v«i ®· tõng ®­îc dïng lµm t­êng thµnh tù nhiªn bao bäc, b¶o vÖ Kinh §« Hoa L­ thña x­a ®an xen víi c¸c dßng s«ng, khe suèi t¹o nªn phong c¶nh hïng vÜ, tr¸ng lÖ, ®éc ®¸o. Ngoµi ra, trong chóng cßn chøa ®ùng hµng tr¨m hang ®éng lín, nhá víi c¸c th¹ch nhò lãng l¸nh, kú ¶o, mu«n mµu, mu«n vÎ. Riªng khu du lÞch sinh th¸i Trµng An ®· cã tíi gÇn 300 hang ®éng lín nhá, trong ®ã cã tíi 50 hang ®éng cßn nguyªn s¬, h¬n 30 thung lín, nhá ch¹y dµi gÇn 20km theo h­íng B¾c - Nam. Kh«ng chØ kû ¶o bëi c¸c nhò ®¸, hïng vÜ bëi nh÷ng d·y nói ®¸ v«i cao ngÊt ng­ëng, mµ khu du lÞch Trµng An cßn tr¸ng lÖ, ng©y ngÊt bëi sù nguyªn s¬, hoang d·, nguyªn vÑn cña nã. ë ®©y c¸c nhò ®¸, c¸c hang ®éng cßn rÊt nguyªn s¬, gÇn nh­ ch­a chÞu t¸c ®éng bëi ban tay cña con ng­êi. L­ít nhÑ trªn mÆt n­íc, l­în ngo»n nghoÌo qua c¸c c¸c d·y nói, luån qua c¸c hang, tiÕn vµo c¸c thung, hµng tr¨m c¸c loµi hoa, chim, thó võa quen, võa l¹ hiÖn ra tr­íc m¾t du kh¸ch võa xinh x¾n, ®¸ng yªu, võa hiÒn hoµ, gÇn gòi. Ch¾c ch¾n du kh¸ch kh«ng thÓ döng d­ng víi c¶nh s¾c n¬i ®©y mµ co lÏ du kh¸ch sÏ ng©y ngÊt, ng¹c nhiªn tr­íc vÎ ®Ñp nguyªn s¬ vµ ®éc ®¸o nµy. Kh«ng chØ cã c¸c gi¸ trÞ vÒ phong c¶nh, vÒ tù nhiªn mµ khu du lÞch Trµng An cßn mang trong m×nh gi¸ trÞ t©m linh s©u s¾c. Khu du lÞch Trµng An cã rÊt nhiÒu chïa ®éng võa linh thiªng, võa cã phong c¶nh rÊt ®Ñp. C¸c ng«i chïa ë ®©y cã nhiÒu nÐt gièng vµ còng cã nhiÒu nÐt kh¸c víi c¸c ng«i chïa n¬i kh¸c. Nã gièng c¸c ng«i chïa kh¸c ®ã lµ kiÕn tróc chïa ë ViÖt Nam nhá nh¾n, xinh x¾n, víi nh÷ng ®­êng cong mang mét triÕt lý nh©n sinh còng lµ ®êi sèng tinh thÇn cña ng­êi ViÖt Nam ®ã lµ mèi quan hÖ rµng buéc, qua l¹i, gióp ®ì lÉn nhau gi÷a con ng­êi cíi con ng­êi trong cuéc sèng. Nh­ng kh¸c víi nh÷ng ng«i chïa kh¸c, chïa ë Trµng An ®Òu n»m trong c¸c hang ®éng, lÊy c¸c hang ®éng lµm t­êng thµnh tù nhiªn che chë, b¶o vÖ cho m×nh. Khi ®Õn ®©y, du kh¸ch kh«ng khái ngì ngµng bëi phong c¶nh vµ kiÕn tróc cña chóng. N»m trong c¸c hang ®éng, ®»ng sau lµ d·y nói ®¸ v«i sõng s÷ng nh­ tÊm b×nh phong che chë, phÝa tr­íc lµ mét chiÕc hå cã thÓ lµ tù nhiªn hoÆc nh©n t¹o, xung quanh lµ c©y cèi rËm r¹p, m¸t mÎ, chim chãc, gi¬i tró ngô ë ®©y rÊt nhiÒu. D©n gian cã c©u “ §Êt lµnh, chim ®Ëu”, sù sinh sèng cña c¸c loµi r¬i, chim ë ®©y ®· kh¼ng ®Þnh m¶nh ®Êt nµy thËt lµnh, trµn ®Çy sù sèng, sinh s«i, n¶y në. §iÒu nµy còng thÓ hiÖn r»ng c¸c ng«i chïa ë ®©y ®­îc x©ydùng theo thÕ phong thuû - triÕt lý ph­¬ng ®«ng cña ng­êi ViÖt Nam. Ngoµi c¸c nguyªn liÖu x©y dùng tuyÒn thèng nh­ gç, tre, nøa, c¸c ng«i chïa ë ®©y cßn ®­îc x©y dùng b»ng ®¸ - ®©y lµ nguyªn liÖu cã s½n ë vïng nói non hïng vÜ nµy. Tiªu biÓu cho kiÕn tróc chïa ë Trµng An ®ã lµ kiÕn tróc chïa NhÊt Trô. §©y lµ ng«i chïa ®­îc x©y dùng rÊt c«ng phu, kü cµng, thÓ hiÑn râ nÐt bµn tay khÐo lÐo cña con ng­êi ViÖt Nam nãi chung, con ng­êi Hoa L­ nãi riªng. Ng«i chïa ®­îc x©y dùng vµo thêi Vua Lª §¹i Hµnh c¸ch ®©y ®· 10 thÕ kû. KiÕn tróc cña nã rÊt ®¬n gi¶n, chØ cã mét chiÕc cét ®¸ phÝa d­íi n©ng ®ì c¶ ng«i chïa phÝa trªn. Cét ®¸ nµy gåm 4 phÇn, ®­îc xÕp khÝt lªn nhau kh«ng mét chÊt kÕt dÝnh nµo. §· h¬n 1000 n¨m tr«i qua, ng«i chïa vÉn cßn ®ã, nã n»m c¹nh Cè §« nh­ ng­êi b¹n t©m giao, nh­ chøng minh nghÖ thuËt kiÕn tróc cña ng­êi ViÖt. §Õn th¨m Cè §« kh«ng du kh¸ch nµo cã thÓ bá qua ng«i chïa NhÊt Trô ®éc ®¸o nµy, nã kh«ng chØ khiÕn du kh¸ch trong n­íc kh©m phôc mµ cßn t¹o mét bÊt ngê ®¸ng tó vÞ cho du kh¸ch quèc tÕ khi mµ kiÕn tróc hiÖn ®¹i cña hä kh«ng thÓ ®¹t ®­îc ®é tinh x¶o vµ khÐo lÐo nh­ vËy. C¸c ng«i chïa ë Trµng An kh«ng chØ ®Ñp vÒ phong c¶nh, ®éc ®¸o vÒ khiÕn tróc mµ nã cßn cã gi¸ trÞ rÊt cao vÒ lÞch sö vµ rÊt linh thiªng. C¸c ng«i chïa ë ®©y hÇu hÕt®­îc x©y dùng vµo thêi §inh, TiÒn Lª, Lý, TrÇn, c¸ch ®©y vµi thÕ kû. Chóng ®­îc x©y dùng vµo thêi kú nµo th× mang ®Ëm kiÕn tróc cña thêi kú ®ã, do vËy, ®Õn th¨m chóng, du kh¸ch cã thÓ biÕt ®­îc thêi gian x©y dùng, ®Æc ®iÓm cña kiÕn tróc thêi kú ®ã. Chóng nh­ nh÷ng minh chøng lÞch sö sèng ®éng, ®Æc biÖt lµ hai ng«i ®Òn §inh vµ Lª, chóng thê hai vÞ vua ®Çu tiªn cña d©n téc ViÖt Nam, chóng ®¸nh dÊu thêi ®iÓm chuyÓn ®« cña vua Lý Th¸i Tæ. Hai ng«i ®Òn nµy ®­îc du kh¸ch ®Õn tham quan rÊt ®«ng, hä ®Õn ®©y ®Ó chiªm ng­ìng vÎ cæ kÝnh cña chóng, ®Ó ®­îc ®Æt ch©n tíi Kinh ®« hoa lÖ mét thêi cña d©n téc ViÖt vµ ®Ó cÇu khÊn mong sù che chë cña c¸c vÞ thÇn n¬i ®©y, ®Ó cuéc sèng cña hä ®­îc no Êm, c«ng viÖc vµ gia ®×nh dÒu tèt ®Ñp. C¸c nÐn h­¬ng th¬m ®­îc th¾p len kh«ng chØ thÓ hiÖn sù t­ëng nhí, t«n kÝnh cñadu kh¸ch mµ cßn thÓ hiÖn ®êi sèng t©m linh cña du kh¸ch. Hai ng«i ®Òn nµy gi­êng nh­ kh«ng bao giê ngít khãi h­¬ng, ®iÒu nµy chøng minh lßng tin cña du kh¸ch vµo sù linh thiªng cña ng«i ®Òn, sù che chë cña thÇn linh n¬i ®©y. Nh­ vËy khu du lÞch Trµng An ®· mang trong m×nh rÊt nhiÒu gi¸ trÞ hÊp dÉn du lÞch, nã cã c¶ c¸c gi¸ trÞ tù nhiªn phong c¶nh vµ lÞch sö kh¶o cæ. §©y lµ nh÷ng gi¸ trÞ lín cña khu du lÞch Trµng An mµ ta ph¶i kÓ ®en ®Çu tiªn. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng gi¸ trÞ næi tréi nh­ vËy khu du lÞch Trµng An cßn mang trong minh rÊt nhiÒu gi¸ trÞ kh¸c vÒ mäi mÆt nh­ kinh tÕ, an ninh, chÝnh trÞ… Khi nghiªn cøu vÒ søc hÊp dÉn du lÞch cña mét ®iÓm du lÞch ta kh«ng thÓ bá qua nh÷ng yÕu tè nµy dï nã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng yÕu tè chÝnh nh­ng nã cã øc quyÕt ®Þnh l¬n ®Õn kh¶ n¨ng hÊp dÉn cña mét diÓm du lÞch. Theo GS. NguyÔn V¨n HoÌ, cã 10 yÕu tè lµm t¨ng vµ 10 yÕu tè lµm gi¶m søc hÊp dÉn du lÞch cña mét ®iÓm du lÞch, ®ã lµ: phong c¶nh, thêi tiÕt, kho¶ng c¸ch, chÊt l­îng dÞch vô, chÝnh trÞ, kinh tÕ, gi¸ c¶ dÞch vô, c¸c ®iÓm tham quan míi, mèi rµng buéc vÒ lÞch sö, v¨n ho¸, x· héi cña ®iÓm du lÞch, m«i tr­êng. Tr­íc hÕt ta xÐt c¸c yÕu tè hÊp dÉn du lịch cña khu du lÞch Trµng An. Nh­ ®· giíi thiÖu ë phÇn trªn, khu du lÞch Trµng An cã phong c¶nh rÊt ®Ñp, kh«ng khÝ rÊt trong lµnh vµ thuËn lîi cho tham quan du lÞch v× nã kh«ng kh¾c nghiÖt nh­ MiÒn Trung cña ViÖt Nam, kho¶ng c¸ch tõ Hµ Néi ®Õn khu du lÞch kh«ng qu¸ xa, thËm chÝ cßn rÊt ly t­ëng cho du kh¸ch, c¬ së vËt chÊt, h¹ tÇng phôc vô cho ®i l¹i vµ tham quan, l­u tró ®· vµ ®ang x©y dùng rÊt hiÖn ®¹i, gi¸ c¶ hîp lý. Kho¶ng c¸ch kh«ng xa cïng víi ®­êng x¸ thuËn îi nªn chi phÝ cho ®i l¹i rÊt rÎ, du kh¸ch chØ cÇn dïng « t« hay xe m¸y lµ cã thÓ ®Õn tham quan khu du lÞch Trµng An. §Õn Trµng An du kh¸ch kh«ng ph¶i lo l¾ng g× nhiÒu vÒ c¸c tÖ n¹n x· héi, do chÝnh trÞ æn ®Þnh cïng víi sù ®oµn kÕt trong nh©n d©n, sù hîp t¸c chÆt chÏ cña nh©n d©n v¬i chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng nªn c¸c tÖ n¹n x· héi ë ®©y hÇu nh­ ®­îc dÑp tan, kh«ng cã c¬ héi x©m nhËp. Còng chÝnh sù quan t©m cña chÝnh quyÒn ®Þ­ ph­¬ng tíi nh©n d©n trong vïng, lîi nhuËn tõ du lÞch ®­îc chia tíi tay ng­êi d©n th«ng qua h×nh thøc bu«n b¸n quµ l­u niÖm, lµm nh©n lùc trong khu du lÞch...do ®ã ®êi sèng cña nh©n d©n ë ®©y kh¸ cao, kinh tÕ trong vïng rÊt æn ®Þnh. §Æc biÖt khñng bè vµ l¹m ph¸t kh«ng hÒ x¶y ra ë ®©y trong thêi gian qua. N»m gi÷a c¸c d·y nói ®¸ v«i cho nªn khu du lÞch Trµng An gÇn nh­ n»m trong mét thung lòng lín, ®©y lµ mét ®iÒu kh¸ bÊt lîi cho khu du lÞch v× co nhiÒu thiªn tai x¶y ra. Nh­ng kh«ng ph¶i n¨m nµo thiªn tai còng kÐo ®Õn khu vùc nµy mµ vµi n¨m míi x¶y ra mét lÇn vµ thiÖt h¹i vÒ du lÞch, vÒ ng­êi vµ cña c¶i kh«ng nhiÒu l¾m. Tuy bÊt cø ®iÓm du lÞch nµo vÊn ®Ò m«i tr­êng còng ph¶i l­u ý vµ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng t¸c ®éng xÊu. Nh­ng ë Trµng An, « nhiÔm m«i tr­êng vÉn kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò nãng báng v× ë ®©y m«i tr­êng vÉn ®­îc ®¶m b¶o tong lµnh do ch­a khai th¸c du lÞch nhiÒu, nh÷ng ®iÓm ®· khai th¸c du lÞch th× m«i tr­êng vÉn rÊt s¹ch sÏ do ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng cña c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng vµ nh©n d©n rÊt tèt. Ta cã thÓ ®¸nh gi¸ søc hót du lÞch cña khu du lÞch Trµng An qua b¶ng chÊm ®iÓm sau: C¸c yÕu tè lµm t¨ng søc hÊp dÉn du lÞch §iÓm C¸c yÕu tè lµm gi¶m søc hÊp dÉn du lÞch §iÓm 1. Phong c¶nh ®Ñp 1,0 1. L¹m ph¸t cao, mÊt gi¸ ®ång tiÒn 0,2 2. Thêi tiÕt trong lµnh 1,0 2. §ång tiÒn m¹nh, ®ång ngo¹i tÖ 0,0 3. Kh«ng qu¸ xa 1,0 3. Tû lÖ téi ph¹m cao 0,4 4. §i l¹i rÎ 1,0 4. Khñng bè 0,0 5. DÞch vô tèt 0,8 5. Thiªn tai, sù cè m«i tr­êng 0,4 6. æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ 1,0 6. ChÝnh trÞ kh«ng æn ®Þnh 0,0 7. ThÞnh v­îng vÒ kinh tÕ 1,0 7. ChÕ ®é hoÆc chÝnh quyÒn kh«ng ®­îc d©n chóng tÝn nhiÖm 0,0 8. C¸c ®iÓm du lÞch míi, hÊp dÉn 1,0 8. TiÕp thÞ kÐm 0,0 9. Mèi rµng buéc v¨n ho¸, x· héi, lÞch sö 1,0 9. YÕu kÐm vÒ kinh tÕ 0,0 10. ¡n ë rÎ 1,0 10. §iÓm du lÞch g©y nhiÒu phiÒn to¸i 0,0 Tæng ®iÓm 9,8 Tæng ®iÓm 1,0 Ta cã sè ®iÓm cña khu du lÞch Trµng An lµ: TAM={9,8 - 1,0}:10 = 0,88 Theo kÕt qu¶ trªn ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh Khu Du lÞch TRµng An lµ mét khu du lÞch cã søc hÊp dÉn du lÞch rÊt cao. 2.2. So s¸nh sù ®éc ®¸o, míi mÎ, ®a d¹ng cña khu du lÞch Trµng An so víi c¸c ®iÓm du lÞch næi tiÕng kh¸c cña tØnh Ninh B×nh Ninh B×nh cã rÊt nhiÒu ®iÓm du lÞch næi tiÕng nh­: Tam Cèc- BÝch §éng, Nhµ Thê §¸ Ph¸t DiÖm, VQG Cóc Ph­¬ng, mçi ®iÓm du lÞch trªn ®Òu mang trong m×nh 1 vµi nÐt hÊp dÉn nhÊt ®Þnh, nhê nh÷ng nÐt hÊp dÉn ®ã mµ chóng ®· trë thµnh nh÷ng ®iÓm du lÞch rÊt hÊp dÉn cña Ninh B×nh. §Çu tiªn, Tam Cèc - BÝch §éng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ “Nam Thiªn §Ö NhÞ §éng”, ®iÒu nµy muèn kh¼ng ®Þnh gi¸ trÞ phong c¶nh cña Tam Cèc- BÝch §éng. Tam Cèc ®­îc næi tiÕng bëi gi¸ trÞ phong c¶nh víi 3 hang n­íc tù nhiªn, kÕt hîp víi BÝch §éng víi ba ng«i chïa n»m trong c¸c hang theo thø tù tõ thÊp lªn cao. Gi¸ trÞ Phong c¶nh lµ næi bËt nhÊt ®ã lµ 3 hang: hang c¶, hang hai, hang ba ®­îc t¹o thµnh do qu¸ tr×nh ®øt g·y kiÕn t¹o vµ phong ho¸ ®¸ v«i, lµ dßng s«ng Ng« th¬ méng uèn m×nh quanh c¸c d·y nói ®¸ v«i, luån qua c¸c hang t¹o nªn 1 khung c¶nh hÕt søc th¬ ménh, h÷u t×nh. Ngoµi ra, Tam Cèc- BÝch §éng cßn cã gi¸ trÞ t©m linh, lÞch sö ®ã 3 ng«i chïa: chïa H¹, chïa Trung, chïa Th­îng mang kiÕn tróc thêi Lª, nguyÔn, rÊt linh thiªng, ®­îc coi nh­ 3 viªn ngäc bÝch cña Ninh B×nh. Nh­ vËy, Tam Cèc - BÝch §éng cung ®­îc coi lµ mét khu du lÞch víi hai ®iÓm du lÞch chÝnh ®ã lµ Tam Cèc vµ BÝch §éng víi gi¸ trÞ phong c¶nh vµ t©m lÞch lÞch sö cña nã. Bªn c¹nh ®ã, VQG Cóc Ph­¬ng ®­îc coi lµ mét khu du lÞch sinh th¸i rÊt næi tiªng v× nã ®­îc quy ho¹ch vµ ®­a vµo ph¸t triÓn du lÞch tõ n¨m 1962. Gi¸ trÞ phong c¶nh, gi¸ trÞ sinh th¸i, gi¸ trÞ kh¶o cæ ( hang §¾ng, hang Con Moong), gi¸ trÞ v¨n ho¸ - b¶n s¾c v¨n ho¸ c¸c d©n téc lµ c¸c gi¸ trÞ mµ ta cã thÓ thÊy ®­îc cña VQG Cóc Ph­¬ng. V­ên mang rÊt nhiÒu gi¸ trÞ, rÊt phong phó vÒ c¶nh quan nh­ng l¹i lµ mét VQG l©u ®êi, khai th¸c du lÞch ®· l©u nªn nã kh«ng cßn gi÷ ®­îc trän vÑn nÐt nguyªn s¬ cña m×nh n÷a, nã ®· trë nªn qu¸ quen thuéc nªn kh«ng cßn søc hÊp dÉn bëi sù míi l¹ n÷a. Sù ph¸t triÓn du lÞch qu¸ m¹nh mÏ sè l­îng du kh¸c qu¸ ®«ng cïng víi ý thøc b¶o vÖ m«i tr­êng cña hä cßn kÐm nªn VQG ®ang gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n vÒ vÊn ®Ò m«i tr­êng vµ b¶o vÖ tµi nguyªn. Còng v× kinh tÕ, lîi nhuËn mµ nh©n d©n ®· vµo rõng lÊy ®i rÊt nhiÒu hoa, c©y thuèc quý, s¨n b¾t c¸c ®éng vËt quý hiÕm ®em b¸n lµm ®Æc s¶n cung cÊp cho du kh¸ch thu lîi nhuËn rÊt cao. Kh«ng chØ cã vËy, còng chÝnh sù ph¸t triÓn cña du Þch khiÕn cho c¸c b¶n lµng cña c¸c d©n téc trong khu vùc VQG ®· bÞ hiÖn ®¹i ho¸, nh÷ng ng«i nhµ sµn ®­îc thay thÕ b»ng c¸c ng«i nhµ ngãi hiÖn ®¹i, trang phôc truyÒn thèng bÞ thay thÕ b»ng nh÷ng chiÕc quÇn, ¸o t©y, trÎ em kh«ng con biÕt tiÕng nãi cña d©n téc chóng n÷a, chóng nãi tiªng Kinh vµ tiÕng Anh, Ph¸p sâi h¬n tiÕng d©n téc m×nh. Nh­ vËy, nh×n chung VQG Cóc Ph­¬ng tuy cã nhiÒu gi¸ trÞ nh­ng c¸c gi¸ trÞ Êy ®ang bÞ hao mßn bëi sù ph¸t triÓn cua du lÞch, nã ®ang dÇn mÊt ®i gi¸ trÞ cña m×nh, dÇn trë nªn nhµm ch¸n ®èi víi kh¸ch du lÞch. Nhµ Thê §¸ Ph¸t DiÖm kh¸c víi c¸c ®iÓm du lÞch trªn, nã kh«ng ph¶i lµ c¸c ng«i chïa cæ kÝnh, kh«ng n»m trong mét vïng cã phong c¶nh h÷u t×nh, kh«ng ®Ñp bëi gi¸ trÞ kiÕn tróc truyÒn thèng cña ViÖt Nam mµ nã næi bËt bëi gi¸ trÞ kiÕn tróc mü thuËt, ®ã lµ sù kÕt hîp gi÷a kiÕn tróc t«n gi¸o ph­¬ng T©y vµ kiÕn tróc truyÒn thèng ViÖt Nam vµ gi¸ trÞ vÒ vËt liÖu x©y dùng. Nhµ Thê §¸ Ph¸t DiÖm ®­îc x©y dùng chñ yÕu b»ng ®¸, ®©y lµ mét nhµ thê ®éc ®¸o cña ViÖt Nam. NghÖ thuËt x©y dùng vµ tram kh¾c ®¸ ®­îc ®ua lªn t¬i ®Ønh cao cña nã. Nhµ thê ®¸ ®­îc x©y dùng trong h¬n 20 n¨m, c¸ch nay ®· gÇn mét thÕ kû nh­ng vÉn ch­a hÒ bÞ d¹n nøt hay cã dÊu hiÖu h­ háng. Mét nhµ thê Ki T« gi¸o ®­îc x©y dùng ë ViÖt Nam cã quy m« lín vµ chÊt liÖu x©y d­ng hoµn toµn b»ng ®¸, kÕt hîp víi tr¹m kh¾c c¸c con vËt linh thiªng truyÒn thèng cña ViÖt Nam ®· t¹o nªn søc hót lín ®èi víi du kh¸ch, ®Æc biÖt lµ du kh¸ch ph­¬ng t©y - n¬i mµ t«n gi¸o chÝnh cña hä lµ Ki T« gi¸o, hä ®Õn ®Ó chiªm ng­ìng sù kh¸c biÖt cña nhµ thê Ki T« gi¸o vèn quen thuéc cña m×nh. Tuy hÊp dÉn nh­ng ®©y chØ lµ mét ®iÓm du lÞch riªng lÎ, xung quanh nã kh«ng cßn g× dÓ giò ch©n du kh¸ch khi hä ®· tham quan hÕt mét vßng nhµ thê. Do vËy, n¬i ®©y chØ lµ ®iÓm rÏ qua cña du kh¸ch, vµ khi ®· ®i mét lÇn, biÕt ®­îc sù kh¸c biÖt cña nã, Nhµ Thê §¸ kh«ng con g× ®Ó du kh¸ch kham ph¸ vµ quay trë l¹i lÇn sau n÷a. Cßn Khu Du lÞch Trµng An th× sao? §©y lµ 1 hÖ thèng c¸c di tÝch lÞch sö, c¸c khu sinh th¸i, c¸c hang ®éng do vËy nã kÕt hîp ®­îc rÊt nhiÒu c¸c gi¸ trÞ. Nã mang trong m×nh tÊt c¶ c¸c gi¸ trÞ cña c¸c ®iÓm du lÞch trªn: phong c¶nh, t©m linh, sinh th¸i, kh¶o cæ, kiÕn tróc- mü thuËt ( nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn). Theo c«ng thøc: 1+1=2 + e (e lµ tÝnh tråi hay ®é hÊp dÉn gia t¨ng) ta thÊy khu du lÞch Trµng An lµ 1 hÖ thèng c¸c di tÝch, c¸c ®iÓm du lÞch kÕt hîp ®­îc nhiÒu gi¸ trÞ kh¸c nhau ch¾c ch¾n sÏ t¹o ra søc hÊp dÉn m¹nh h¬n c¸c ®iÓm du lÞch ®¬n lÎ kÓ trªn. Nh­ vËy, ta thÊy khu du lÞch Trµng An cã søc hÊp dÉn du lÞch v­ît tréi so víi c¸c ®iÓm du lÞch vèn næi tiÕng cña Ninh B×nh. Nã cã ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè ®¶m b¶o cho ph¸t triÓn du lÞch, hÊp dÉn du kh¸ch. Trong t­¬ng lai, nã sÏ trë thµnh mét ®iÓm du lÞch næi tiÕng cña Ninh B×nh, mang ®Õn th­¬ng hiÖu cho du lÞch Ninh B×nh nh­ VQG Cóc Ph­¬ng hiÖn nay. Do vËy, co thÓ nãi r»ng khu du lÞch Trµng An lµ søc bËt míi cho du lÞch Ninh B×nh. Ch­¬ng 3: NhËn xÐt ®¸nh gi¸ cña t¸c gi¶ 3.1 Kh¶ n¨ng ph¸t triÓn du lÞch. Theo sù nghiªn cøu cña m×nh, t¸c gi¶ cã thÓ kh¼ng ®Þnh Khu du lÞch cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn du lÞch rÊt tèt v×: - Cã vÞ trÝ thuËn lîi: kh«ng qu¸ xa trung t©m Hµ Néi, n»m trong tØnh cã du lÞch rÊt ph¸t triÓn khiÕn sù biÕt ®Õn khu du lÞch Trµng An dÔ dµng, n»m trong khu vùc Cè §« x­a víi hai ®Òn Vua §inh vµ §Òn Vua Lª vèn ®· rÊt næi tiÕng, n»m gi÷a víi kho¶ng c¸ch kh«ng qu¸ xa c¸c ®iÓm du lÞch ®· næi tiÕng cña tØnh... - KÕt hîp ®­îc nhiÒu lo¹i h×nh du lÞch t¹o nªn sù ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh du lÞch: tham quan, t©m linh, nghØ ng¬i th­ gi·n, t×m hiÓu lÞch sö, nghiªn cøu, häc tËp... - KÕt hîp nhiÒu gi¸ trÞ cho ph¸t triÓn du lÞch: t©m linh, lÞch sö, kh¶o cæ, phong c¶nh,... - Cã sù ®Çu t­ x©y dùng hiÖn ®¹i: §­êng Xu©n Tr­êng, Nhµ Cæ VËt, trung t©m th«ng tin.... - Cã tÇm cì quy m« lín: Nói chïa B¸i §Ýnh, Khu du lÞch sinh th¸i Trµng An, tæng thÓ c¶ khu du lÞch víi 10 ®iÓm tham quan. - Cã sù quan t©m lín cña Së Du LÞch Ninh B×nh, coi khu du lÞch Trµng An lµ mét ®iÓm nhÊn quan träng cho du lÞch cña tØnh nªn tËp trung ®Çu t­ vµ chó träng ph¸t triÓn du lÞch cho khu du lÞch Trµng An. - Cã nhiÒu sù míi mÎ ®éc ®¸o: §ã lµ sù nguyªn s¬ cña hang ®éng, nói non, khu sinh th¸i, sù hoµnh tr¸ng cña khu nói chïa B¸i §Ýnh... ChÝnh v× nh÷ng yÕu tè trªn t¸c gi¶ tin r»ng khu du lÞch Trµng An cã ®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn du lÞch, trë thµnh mét khu du lÞch hÊp dÉn, lµ mét ®iÓm nhÊn vµ lµ søc bËt cho du lÞch Ninh B×nh. 3.2: BÊt cËp trong khai th¸c qui ho¹ch Trong qu¸ tr×nh quy ho¹ch, khai th¸c du lÞch, bÊt cø ®iÓm du lÞch nµo còng mang theo nhiÒu bÊt cËp vµ khu du lÞch Tµng An còng vËy, trong qu¸ tr×nh quy ho¹ch, thi c«ng cßn gÆp mét « b©t cËp sau: - Thêi gian qui ho¹ch ng¾n do ®ã cÇn ®Èy m¹nh thi c«ng, c¸c c«ng nh©n ph¶i lµm c¶ ngµy vµ ®ªm, kh«ng ®¶m b¶o søc khoÎ ng­êi lao ®éng, tiÕng ån c¶ ngµy vµ ®ªm lµm ¶nh h­ëng tíi giÊc ngñ, søc khoÎ cña ng­êi d©n xung quanh. - Ph¸ ®åi lÊy ®Êt ®¸ lÊp ruéng lµm ®­êng ph¸ ho¹i c¶nh quan, m«i tr­êng, ph¸ vì HST nói. - Quy ho¹ch du lÞch ®· lÊy gÇn nh­ hÕt ruéng ®Êt cña ng­êi d©n xung quanh, vÊn ®Ò viÖc lµm cho ng­êi d©n cÇn ®­îc ®Ò cËp. LiÖu viÖc lµm tõ khu du lÞch cã thÓ ®ñ cho tÊt c¶? - Quy ho¹ch ch­a ®Òu, mét sè di tÝch nh­ chïa ®éng Thiªn T«n, chïa ®éngHoa S¬n, hang Am Sinh vÉn ch­a cã kÕ ho¹ch quy ho¹ch cô thÓ. 3.3. §Ò xuÊt cña t¸c gi¶ - CÇn cã quy ho¹ch cô thÓ ngay ®èi víi c¸c di tÝch kÓ trªn vi thêi gian kh«ng cßn dµi. - CÇn cã ngay quy ho¹ch vÒ nguån lao ®éng trong khu du lÞch, ph¶i ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng­êi d©n v× hä gÇn nh­ ®· kh«ng cßn ruéng ®Êt ®Ó canh t¸c n«ng nghiÖp. - H¹n chÕ tíi møc cã thÓ viÖc ph¸ nói lµm ®­êng, cã thÓ thay viÖc lÊy ®Êt tõ nói b»ng viÖc hót bïn t¹i c¸c dßng s«ng, dßng kªnh võa ®Ó khai th«ng dßng ch¶y, võa cã ®Êt lÊp ruéng. - T¸c gi¶ ®­a ra 1 vµi tour nh­ sau: * Tour 1 ngµy: + Cè §« - chïa NhÊt Trô - Chïa Bµn Long - Khu Du LÞch Sinh Th¸i + Khu Du LÞch Sinh Th¸i - Tam Cèc - Nói Chïa B¸i §Ýnh + Chïa §éng Hoa S¬n - Hang Am Sinh - Khu Du lÞch Sinh Th¸i + Chïa §éng Thiªn T«n - Nói Chïa B¸i §Ýnh - Nhµ T­ëng NiÖm Vua Lý Th¸i Tæ. * Tour 2 ngµy: + Khu sinh th¸i- cè ®« - chïa NhÊt Trô- ®Òn Vùc-nói chïa B¸i §Ýnh Ngµy 1: Cè §« - chïa NhÊt Trô - khu sinh th¸i. S¸ng : Tham quan cè ®«, chïa NhÊt Trô ChiÒu: Tham quan khu du lÞch sinh th¸i Trµng An Ngµy 2: Hang Am Sinh- khu nói chïa B¸i §Ýnh S¸ng: Tham quan hang Am Sinh ChiÒu: Tham quan khu nói chïa B¸i §Ýnh míi + Khu Sinh Th¸i- Tam Cèc- Suèi Tiªn- §Òn Néi L©m Ngµy 1: Tham quan khu sinh th¸i Trµng An- Tam Cèc b»ng thuyÒn trong thêi gian 6h. Ngµy 2: Suèi Tiªn- ®Òn Néi L©m S¸ng : Tham quan suèi Tiªn. ChiÒu: Tham quan ®Òn Néi L©m. + VQG Cóc Ph­¬ng- Cè §«- Chïa NhÊt Trô- Hang Am Sinh Ngµy 1: Tham quan v­ên quèc gia Cóc Ph­¬ng. Ngµy 2: Cè ®«- chïa NhÊt Trô- hang Am Sinh S¸ng: Tham quan cè ®« Hoa L­, chïa NhÊt Trô. ChiÒu : Tham quan hang Am Sinh. KÕt luËn Khu du lÞch Trµng An lµ mét khu du lÞch cã gi¸ trÞ lín vµ cã søc hÊp dÉn du lÞch rÊt cao. §©y kh«ng ph¶i lµ phÐp céng ®¬n gi¶n cña c¸c di tÝch trong khu du lÞch mµ lµ sù kÕt hîp hµi hoµ, ®an xen, bæ sung cho nhau cña c¸c di tÝch n¬i ®©y. ChÝnh sù kÕt hîp nµy ®· t¹o nªn vÎ ®Ñp, sù ®éc ®¸o, míi l¹, hÊp dÉn cho khu du lÞch Trµng An. Tuy mçi di tÝch mang mét vµi nÐt hÊp dÉn riªng, ®Æc biÖt cña m×nh nh­ng nÕu ®øng mét m×nh th× chóng kh«ng thÓ næi bËt vµ kh«ng hÊp dÉn kh¸ch du lÞch, kh«ng thÓ nÝu ch©n du kh¸ch. Vµ khi chóng kÕt hîp víi nhau t¹o nªn khu du lÞch Trµng An, chóng ®· bæ sung nh÷ng khiÕm khuyÕt cho nhau ®Ó t¹o nªn mét khu du lÞch mang rÊt nhiÒu gi¸ trÞ: t©m linh, lÞch sö, kh¶o cæ, phong c¶nh,...Do ®ã, khu du lÞch Trµng An sÏ trë thµnh mét khu du lÞch rÊt hÊp dÉn, thu hót ®«ng d¶o du kh¸ch trong n­íc vµ quèc tÕ. Sù míi mÎ cña khu du lÞch Trµng An sÏ t¹o nªn søc hót míi cho du lÞch Ninh B×nh trong t­¬ng lai. V× vËy, cã thÓ nãi khu du lÞch Trµng An lµ ®iÓm du lÞch h¸p dÉn, lµ ®iÓm nhÊn vµ lµ søc bËt míi cña du lÞch Ninh B×nh. Tµi liÖu tham kh¶o Non n­íc ViÖt Nam. TuyÕn ®iÓm du lÞch ViÖt Nam. Trang web : http//dulichninhbinh.com.vn