Đề tài Tìm hiểu vốn tài liệu nước ngoài và tổ chức phục vụ bạn đọc tại thư viện Quốc gia Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN KHOA THÔNG TIN – THƯ VIỆN -------------------- BÁO CÁO KHOA HỌC TÌM HIỂU VỐN TÀI LIỆU NƯỚC NGOÀI VÀ TỔ CHỨC PHỤC VỤ BẠN ĐỌC TẠI THƯ VIỆN QUỐC GIA VIỆT NAM MỞ ĐẦU Ngày nay, cuộc cách mạng Khoa học kỹ thuật đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn Thế giới.Thông tin Khoa học đã xâm nhập vào hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội.Thông tin đã trở thành vấn đề sống còn trên con đường phát triển của mỗi Quốc gia, mỗi Dân tộc. Nhu cầu thông tin ngày càng đa dạng, phong phú và trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Bên cạnh những thông tin từ nguồn tài liệu trong nước thì những thông tin từ nguồn tài liệu nước ngoài được người dùng tin đặc biệt quan tâm. Hội nghị Ban chấp hành Trung ương khóa VIII của Đảng Cộng sản Việt Nam đã nhấn mạnh phải đẩy mạnh công tác hoạt động thông tin, phổ cập kiến thức khoa học công nghệ, đẩy mạnh các dịch vụ thông tin phục vụ lãnh đạo, quản lý nghiên cứu khoa học và đổi mới công nghệ ở các doanh nghiệp đặc biệt là thông tin về công nghệ phát triển và quản lý tốt mạng lưới thu thập, xử lý thông tin về khoa học công nghệ trong và ngoài nước. Để đáp ứng nhu cầu thông tin ngày một tốt hơn, các thư viện, các trung tâm thông tin đặc biệt là Thư viện Quốc gia Việt Nam - cơ quan thông tin đứng đầu cả nước, ngoài việc bổ sung và tổ chức phục vụ bạn đọc từ nguồn tài liệu trong nước thì công tác bổ sung và tổ chức phục vụ bạn đọc từ nguồn tài liệu nước ngoài cũng được Thư viện Quốc gia đặc biệt quan tâm. Tuy nhiên, hiện nay công tác bổ sung và tổ chức phục vụ bạn đọc nguồn tài liệu nước ngoài ở Thư viện Quốc gia Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn. Nhận thức được tầm quan trọng trên nên chúng tôi đã chọn đề tài: “Tìm hiểu vốn tài liệu nước ngoài và tổ chức phục vụ bạn đọc tại Thư viện Quốc gia Việt Nam”. Chúng tôi hy vọng đề tài này sẽ giúp người dùng tin có được cái nhìn khái quát về Thư viện Quốc gia Việt Nam nói chung và vốn tài liệu nước ngoài, công tác tổ chức phục vụ bạn đọc nói riêng để có đựơc những thông tin chọn lọc, xác định được vấn đề mà mình quan tâm. Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi đã sử dụng các phương pháp như : Điều tra, phỏng vấn kết hợp với việc phân tích, thống kê, đánh giá một số tài liệu có liên quan đến đề tài. Với khả năng và thời gian có hạn, chúng tôi chỉ có thể nghiên cứu một mảng nhỏ trong quá trình hoạt động của Thư viện Quốc gia Việt Nam từ những năm 90 đến nay.Tuy nhiên, báo cáo còn nhiều hạn chế, chúng tôi mong nhận được sự đóng góp, chỉ bảo của quý thầy cô và các cơ quan ban ngành có liên quan. NỘI DUNG I. Quá trình hình thành và phát triển của Thư viện Quốc gia Việt Nam Bất cứ một Quốc gia nào cũng có Thư viện Quốc gia (TVQG). Mỗi TVQG có những chức năng, nhiệm vụ riêng của mình nhưng phần lớn các TVQG trên Thế giới đều có chung một chức năng là thu nhận lưu chiểu các xuất bản phẩm của dân tộc, xuất bản thư mục quốc gia về các tài liệu trên và bổ sung đầy đủ nhất các tài liệu liên quan đến nước đó. Ở Việt Nam,TVQG với đầy đủ ý nghĩa của nó đã ra đời vào năm 1917. Tiền thân của TVQG Việt Nam là Thư viện công cộng Trung ương Đông Dương mà vẫn thường được gọi là Thư viện Trung ương được thành lập theo Nghị định ngày 29/11/1917 của toàn quyền Pháp. Sau một thời gian chuẩn bị, Thư viện mở cửa phục vụ vào ngày 01/09/1919. Trải qua các thời kỳ lịch sử, TVQG Việt Nam được mang nhiều tên khác nhau. Đến ngày 29/06/1957,Thủ tướng Chính phủ( Phạm Văn Đồng ) cho phép Thư viện mang tên Thư viện Quốc gia Việt Nam. Hiện nay,TVQG Việt Nam đóng tại số 31 Tràng Thi - Hà Nội Trong tiến trình lịch sử của mình, TVQG Việt Nam luôn được bổ sung các chức năng. Tuy nhiên các chức năng hiện tại của TVQG Việt Nam được quy định tại Quyết định 401-TTg ngày 09/10/1976 của Thủ tướng Chính phủ “Về chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Thư viện Quốc gia Việt Nam” như sau: - Xây dựng và bảo quản lâu dài kho tàng ấn phẩm Dân tộc (và về dân tộc) - Luân chuyển sách báo, tài liệu của Việt Nam và nước ngoài thông qua hệ thống Thư viện Bộ Văn hóa để phục vụ nhân dân địa phương - Biện soạn thư mục thống kê, tổng thư mục Việt Nam, thư mục bậc hai và các thư mục chuyên đề...tiến hành biên mục tập trung... - Hướng dẫn nghiệp vụ cho các hệ thống Thư viện, tham gia công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, bồi dưỡng cán bộ thư viện, xây dựng kho Thư viện học, thư mục học Việt Nam. Cùng với các Thư viện phối hợp một số hoạt động thư viện. - Trao đổi sách báo và trao đổi thư mục với nước ngoài, tổ chức mượn và cho mượn sách báo. - Thực hiện việc thông tin khoa học về Văn hóa, về Văn hóa Nghệ thuật. Theo Quyết định 579/ TC - QĐ ngày 17/3/1997 của Bộ trưởng Bộ VH-TT, bộ máy tổ chức của TVQG Việt Nam gồm: - Về lãnh đạo: Có Giám đốc và các Phó GĐ đặt dưới sự lãnh đạo gián tiếp của Bộ VH-TT. - Về tư vấn khoa học có: Hội đồng khoa học - Mô hình bộ máy của TVQG Việt Nam có 11 phòng nghiệp vụ. Như chúng ta đã biết, TVQG Việt Nam là một trong những thư viện có lịch sử phát triển lâu đời nhất. TVQG Việt Nam có vốn tài liệu ban đầu khoảng 5000 cuốn sách Pháp. Sau gần một thế kỷ hình thành và phát triển, đến nay TVQG Việt Nam có vốn tài liệu rất phong phú và đa dạng. Theo thống kê hiện nay TVQG Việt Nam có khoảng 1,2 triệu bản sách, với nhiều thứ tiếng khác nhau và đầy đủ các lĩnh vực. Dạng tài liệu thứ hai là Báo - Tạp chí : Hiện nay theo số liệu thống kê, kho báo chí của TVQG Việt Nam hiện có 8257 tên với khoảng 100000 tập (đơn vị đóng bìa). Ngoài ra TVQG Việt Nam còn có vốn tài liệu dạng vi phim, vi phiếu có thể do TVQG Việt Nam tự sản xuất và bổ sung. II. Thực trạng vốn tài liệu nước ngoài và tổ chức phục vụ tại TVQG Việt Nam 1. Thực trạng vốn tài liệu nước ngoài Tài liệu dạng sách: Theo số liệu thống kê đến tháng 5/2001, tổng số sách nước ngoài nhập vào TVQG Việt Nam: Sách ngoại 92358 bản Sách Pháp 45065 bản Sách Nga 276819 bản Sách Đông Dương 53901 bản Sách Hoa 44230 bản Sách Nhật, Triều Tiên 4374 bản Báo-Tạp chí : Có nhiều thứ tiếng khác nhau. - Báo chữ Pháp có 976 tên chiếm 11,8% tổng số báo, tạp chí - Báo chữ Anh có 2138 tên chiếm 25,9% tổng số báo, tạp chí - Báo chữ Nga có 784 tên chiếm 9,5% tổng số báo, tạp chí - Báo chí các nước khác (Tiếng Đức...) có 788 tên chiếm 9,6% tổng số báo, tạp chí - Báo chí chữ Trung Quốc, Nhật, Triều Tiên... có 500 tên chiếm 6% tổng số báo, tạp chí - Báo chí nghiên cứu : Trong đó có báo chữ Pháp và các ngôn ngữ khác nhập vào TVQG Việt Nam trước tháng 10/1954. Vốn tài liệu nước ngoài vi phim, vi phích : Năm 1996, TVQG Pháp còn gửi tặng TVQG Việt Nam vi phích của 100.000 tên sách xuất bản ở Việt Nam trước tháng 10/1954 đang được bảo quản ở TVQG Pháp (Pari). - Phim Poritive (Phim dương bản) Báo ngoại 111 tên (177 hộp) Sách ngoại 878 tên ( 916 hộp ) Sách Nga 46 tên ( 63hộp ) Sách Hán 79 tên ( 141 hộp ) - Phim Negativ (Phim âm bản) Báo ngoại 132 cuộn Sách ngoại 549 cuộn Sách Hán 127 cuộn Hiện nay TVQG Việt Nam có ba nguồn chính bổ sung tài liệu nước ngoài là mua, trao đổi sách quốc tế và biếu tặng. Từ năm 1993 đến nay TVQG Việt Nam là một trong 4 thư viện lớn được nhà nước cấp ngoại tệ hàng năm là 100.000 USD để mua sách báo nước ngoài. Theo thống kê, số bản (cuốn) sách ngoại được mua trong các năm từ 1999- 2001 như sau: Năm Sách Anh Sách Pháp Sách Nga Sách TQuốc Tổng 1999 247 0 17 218 482 2000 75 0 107 40 222 2001 198 0 0 0 198 Trong những năm gần đây, số lượng sách nước ngoài nhập vào TVQG Việt Nam từ nguồn biếu tặng có xu hướng gia tăng, nhiều tổ chức quốc tế và nước ngoài tặng như: Các Đại sứ quán Pháp, Úc, Nhật, Séc... Quỹ Châu Á của Mỹ, Tổ chức nhịp cầu Châu Á của Mỹ, Ủy ban hợp tác khoa học Mỹ- Việt, Hội đồng Anh... Năm 1998, Liên Hợp Quốc đã gửi tặng TVQG Việt Nam 360 cuốn sách và 23 tên báo, tạp chí. Quỹ Châu Á tặng 230 cuốn sách. Nhân dịp ngày Pháp ngữ, Đại sứ quán Thụy Sỹ đã tặng cho TVQG Việt Nam 169 cuốn sách trong số các sách mang đến triển lãm tại Việt Nam. Nguồn tặng biếu Số lượng sách tặng biếu 2000 2001 Hội đồng Anh 50 cuốn 253 cuốn Việt Kiều Mỹ 82 cuốn Đại sứ quán Séc 331 cuốn Liên Hợp Quốc 156 cuốn 50 cuốn +23 tên báo+ Tchí Đại sứ quán Ai Cập 30 cuốn Tổng 650 cuốn 1824 cuốn +23tên báo+ Tchí Đặc biệt những năm gần đây, quỹ Châu Á tặng cho TVQG Việt Nam nhiều tài liệu chữ Anh khá mới và có giá trị khoa học, thực tiễn cao. Nhờ thế mà năm 2001, TVQG Việt Nam đã tổ chức riêng một Phòng đọc tự chọn các sách do quỹ Châu Á tặng với hơn 3000 bản. Bên cạnh các nguồn bổ sung từ mua, biếu tặng thì quan hệ trao đổi sách báo quốc tế vẫn được TVQG Việt Nam chú trọng. Hiện nay, TVQG Việt Nam có quan hệ trao đổi với 122 đơn vị của 32 nước khác nhau trên Thế giới, chủ yếu là các Thư viện Quốc gia, các Viện Hàn Lâm, các Trường Đại học, các tổ chức xã hội... Nhờ trao đổi sách quốc tế mà mỗi năm thư viện đã làm lợi cho nhà nước một lượng ngoại tệ đáng kể. Dưới đây là tình hình trao đổi sách Quốc tế của TVQG Việt Nam từ 1999-2001: Năm Sách Anh Sách Pháp Sách Nga Sách TQuốc Tổng 1999 556 cuốn 129 cuốn 351 cuốn 79 cuốn 1215 cuốn 2000 616 cuốn 185 cuốn 105 cuốn 6 cuốn 912 cuốn 2001 715 cuốn 201 cuốn 216 cuốn 333 cuốn 1465 cuốn Những năm gần đây, mặc dù TVQG Việt Nam có giảm số lượng đơn vị trao đổi so với các năm trước, nhưng chất lượng lại tăng lên rõ rệt. Nhờ vậy, cùng với vốn tài liệu đầy đủ nhất về các ấn phẩm quốc văn, thư viện đã thu thập được hàng vạn tài liệu ngoại văn có giá trị khoa học thuộc đủ các môn loại tri thức. Riêng nguồn trao đổi tài liệu ngoại văn chiếm khoảng 80% tổng số sách ngoại nhập vào thư viện. 2. Công tác tổ chức phục vụ bạn đọc tài liệu ngoại văn ở TVQG Việt Nam Trong những năm gần đây nhu cầu về thông tin ngày càng lớn. Bên cạnh đó vào những năm đầu của thế kỷ 21, do diện tích được mở rộng, cùng với nguồn tài liệu phong phú và đa dạng nên TVQG Việt Nam đã có điều kiện tổ chức phục vụ bạn đọc từ vốn tài liệu trong nước lẫn tài liệu nước ngoài ngày một tốt hơn. Điều này được thể hiện rõ ở số lượng người đến TVQG Việt Nam làm thẻ, số lượng bạn đọc và lượt sách luân chuyển ngày một tăng. Theo thống kê tính từ khi bắt đầu làm thẻ đến đầu tháng 3/2005 thì đã có 54915 người đến làm thẻ. Trong đó có 11741 người là cán bộ công nhân viên chức (Có trình độ Đại học trở lên) và 43174 người là là sinh viên (năm thứ 3 trở lên). Bên cạnh đó số lượt bạn đọc và lượt sách luân chuyển tăng liên tục: Năm 2002 2003 2004 Lượt bạn đọc 207379 TB 601 lượt/ngày 328775 TB 996 lượt/ngày 395639 TB 1100 lượt/ngày Lượt sách luân chuyển 377430 TB 1100 lượt/ngày 563035 TB 1706 lượt/ngày 752821 TB 2100 lượt/ngày Hiện nay TVQG Việt Nam có 3 phòng đọc tài liệu nước ngoài. Đó là phòng đọc sách Tiếng Anh do quỹ Châu Á tài trợ, phòng đọc sách Hữu nghị, phòng đọc sách Trung Quốc (Câu lạc bộ giao lưu Văn hóa Việt-Trung), bên cạnh đó còn có phòng đọc tài liệu quý hiếm (Luận án, sách Hán-Nôm), trong phòng này có một số Luận án tiếng nước ngoài. Bạn đọc của các phòng đọc tài liệu nước ngoài bao gồm :cán bộ, sinh viên và người nước ngoài trong đó bạn đọc là sinh viên chiếm một tỷ lệ rất lớn(70-80%). Bạn đọc là cán bộ thường là những người làm công tác giảng dạy và nghiên cứu, đối với sinh viên là những sinh viên từ năm thứ ba trở lên .Vì vậy, bạn đọc ở các phòng đọc tài liệu nước ngoài có trình độ ngoại ngữ rất cao. Bạn đọc là người nước ngoài thì phải có giấy giới thiệu của cơ quan nơi họ làm việc hoặc phải xuất trình hộ chiếu. Phòng đọc sách Tiếng Anh do Quỹ Châu Á tài trợ có khoảng hơn 3000 bản sách. Phòng bắt đầu đi vào phục vụ từ năm 2001, đây là phòng tự chọn (tổ chức kiểu kho mở). Sách ở đây được phân loại theo khung phân loại DDC, bao gồm đủ các lĩnh vực : Khoa học tự nhiên, Khoa học xã hội, khoa học ứng dụng, Văn học nghệ thuật...Phòng hiện nay có 25 chỗ ngồi, bạn đọc chủ yếu là sinh viên (Chiếm 80%). Phòng đọc sách Hữu nghị bắt đầu đi vào phục vụ từ ngày 4/10/2004. Sách của phòng với nhiều thứ tiếng khác nhau và đủ các lĩnh vực. Sách Tiếng Nga (sách khoa học xã hội và nhân văn, văn học nghệ thuật), Tiếng Pháp (khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên, văn học nghệ thuật), sách Tiếng Anh (khoa học tự nhiên, khoa học ứng dụng), sách Liên Hợp Quốc (khoa học xã hội và nhân văn, khoa học tự nhiên...) Phòng được tổ chức theo kiểu kho mở - tự chọn và sách được sắp xếp theo từng lĩnh vực, phòng có 20 chỗ ngồi. Bạn đọc là sinh viên chiếm khoảng 70% còn lại là cán bộ. Bạn đọc là cán bộ chủ yếu là những người đã công tác và học tập ở nước ngoài, đặc biệt là ở Liên Xô cũ. Phòng đọc sách Trung Quốc: Đây là phòng đọc do Đại sứ quán Trung Quốc tài trợ. Sách ở phòng đọc này không phải được lấy từ số lượng sách Hoa của Thư viện mà đó là sách do Đại sứ quán Trung Quốc tặng. Sách của phòng gồm nhiều lĩnh vực khác nhau như: Tin học, Nông nghiệp, Kỹ thuật, Y học, Kinh tế, Văn học Trung Quốc... Phòng đọc được tổ chức theo kiểu kho mở - tự chọn, phòng có 20 chỗ ngồi, bạn đọc phần đông là sinh viên chiếm hơn 80% còn lại là cán bộ và bạn đọc nước ngoài chiếm một lượng rất nhỏ. Phòng đọc tài liệu quý hiếm : Bao gồm sách Hán, Nôm và có luận án bằng tiếng nước ngoài. Phòng được tổ chức theo kiểu kho đóng, phục vụ theo phiếu yêu cầu. Phòng đọc tài liệu quý hiếm hiện nay có 65 chỗ ngồi, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của bạn đọc. Bạn đọc là sinh viên chiếm khoảng 80% còn lại là cán bộ và một số ít là bạn đọc nước ngoài. Do nhu cầu thông tin khoa học ngoại ngày một tăng, do vậy các phòng đọc tài liệu nước ngoài ngày càng thu hút được nhiều bạn đọc. Điều này được thể hiện rõ ở số lượt bạn đọc và số lượt sách luân chuyển ngày một tăng ở các phòng đọc tài liệu nước ngoài. Theo thống kê của 2 tháng đầu năm 2005: Phòng Tháng 1/2005 Tháng 2/2005 Lượt bạn đọc Lượt sách luân chuyển Lượt bạn đọc Lượt sách luân chuyển Quỹ Châu Á 1197 1223 519 892 Hữu nghị 426 304 428 354 Tiếng Trung 62 851 120 163 Tài liệu quý hiếm 1828 941 1921 962 Ở các phòng đọc tài liệu nước ngoài mở cửa phục vụ bạn đọc từ 8h sáng đến 8 giờ tối, tổ chức phục vụ bạn đọc theo 2 hình thức. - Đọc theo phiếu yêu cầu: Bạn đọc tra cứu cuốn sách mình cần trên phiếu hay trên máy tính, sau đó viết vào phiếu yêu cầu rồi đưa cho thủ thư và chờ lấy sách. Đây là hình thức phục vụ theo kiểu kho đóng, hình thức này chỉ được phục vụ ở phòng đọc tài liệu quý hiếm. - Phương thức đọc tự chọn: Bạn đọc tự vào giá để tài liệu lấy cuốn sách mà mình cần không phải thông qua bàn thủ thư. Các phòng được tổ chức phục vụ theo kiểu này như: Phòng đọc sách Tiếng Anh do quỹ Châu Á tài trợ, phòng đọc sách Trung Quốc, phòng đọc Hữu nghị. III. Nhận xét và kiến nghị Từ những kết quả nghiên cứu ở trên, chúng tôi xin đưa ra một số nhận xét và kiến nghị sau: 1. Nhận xét Trước hết, phải thấy rằng kho tài liệu ngoại văn của TVQG Việt Nam là một trong những kho tài liệu ngoại văn lớn với bề dầy lịch sử phát triển của mình. Không những thế nó còn đa dạng phong phú về loại hình xuất bản, ngôn ngữ và bao gồm tất cả các môn loại tri thức phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của TVQG Việt Nam của một nước và đã phần nào đáp ứng được nhu cầu của độc giả về tài liệu ngoại văn. Ở TVQG Việt Nam có kho tài liệu tra cứu với hơn 4000 tài liệu, đều là bộ tài liệu tra cứu rất quý mà không phải nơi nào cũng có được như : Bộ bách khoa toàn thư của Anh, Mỹ, Pháp, Đại từ điển bách khoa toàn thư của Liên Xô... Kho tài liệu ngoại văn của TVQG Việt Nam còn rất phong phú về mặt ngôn ngữ, mà có lẽ phong phú nhất ở Việt Nam. Ngoài những ngôn ngữ chính phổ biến như Anh, Pháp, Nga, Hoa còn có những ngôn ngữ khác như Hungari, Bungari,Tiệp Khắc, Triều Tiên, ... điều đó giúp cho cán bộ, sinh viên đã từng công tác học tập ở các nước XHCN trước kia có tài liệu để tiếp tục nghiên cứu và học tập. Tuy nhiên để đáp ứng với nhu cầu của đất nước trong tình hình mới, vốn tài liệu ngoại văn như hiện nay ở TVQG Việt Nam chưa thể nói là hợp lý mà còn có những vấn đề cần xem xét lại. Như đã nêu ở trên, vốn tài liệu ngoại văn TVQG Việt Nam tuy mang tính tổng hợp về tất cả các ngành khoa học nhưng vốn tài liệu nhập hàng năm rất nhỏ bé so với số lượng xuất bản phẩm trên thế giới cho nên nó không thể phản ánh hết được tất cả các lĩnh vực của tri thức. - Do tận dụng triệt để nguồn tài liệu nhập về như : mua, trao đổi, tặng biếu, nên nguồn mua tuy chủ động nhưng kinh phí không cho phép. Còn nguồn trao đổi biếu tặng không mất tiền nhưng lại bị động nhiều khi không đúng với diện bổ sung của mình mà đôi lúc chất lượng thông tin không cao, ít có giá trị sử dụng. Về thành phần ngôn ngữ do nhiều lý do có khá nhiều tài liệu nhập trước năm 1991 bằng các ngôn ngữ rất ít hoặc không có người sử dụng như : Bungari, Hungari, Mông cổ... với số lượng không phải là không đáng kể làm chiếm diện tích kho và mất thời gian kinh phí để bảo quản chúng. Về loại hình ấn phẩm từ trước đến nay mới chỉ nhập chủ yếu là sách, báo tạp chí và một số rất ít là Microfiche. Các loại ấn phẩm truyền thống khác như bản đồ tranh ảnh... không có chứ đừng nói đến những tài liệu hiện đại khác như băng từ, đĩa quang, CD-ROM... Công tác phục vụ bạn đọc còn nhiều bất cập, như việc quy định đối với sinh viên khi đến làm thẻ phải là sinh viên năm thứ 3 trở lên.Tổ chức phòng đọc kiểu kho mở còn gặp khó khăn do ý thức của bạn đọc còn hạn chế như việc xé sách, làm mất sách... 2. Kiến nghị Để nâng cao hiệu quả trong công tác xây dựng và phục vụ bạn đọc vốn tài liệu ngoại văn xứng đáng với tầm cỡ và đáp ứng được với chức năng, nhiệm vụ của một TVQG đứng đầu trong hệ thống thư viện công cộng trong cả nước, TVQG Việt Nam cần phải tiến hành giải quyết đồng bộ một số vấn đề đến việc xây dựng và phát triển vốn tài liệu ngoại văn như sau: Để tránh tình trạng sách ngoại văn nhập vào thư viện chưa cao, chưa sát với nhu cầu độc giả cần tiến hành thành lập một hội đồng bổ sung với thành viên là các cán bộ bổ sung với các cộng tác viên là chuyên gia về các ngành khoa học kỹ thuật, khoa học xã hội, văn hóa, nghệ thuật... Phải cân đối giữa các đề tài bổ sung không thể quá chú trọng về một đề tài mà hoàn toàn bỏ quên tài liệu về một đề tài khác. Phải có sự cân đối giữa hai mảng tài liệu KHXH và KHKT nhất là trong thời đại KHKT đang phát triển như vũ bão hiện nay. Cần phải phối hợp tối ưu các nguồn nhập sách, báo ngoại là mua, trao đổi và biếu tặng để tránh trùng, thừa lãng phí trong hoàn cảnh kinh phí cấp cho thư viện còn hạn chế. Cần phải tiến hành bổ sung chặt chẽ hơn nữa giữa các thư viện và các trung tâm thông tin lớn trong địa bàn Hà Nội. Để thu hút ngày càng nhiều hơn độc giả đến TVQG Việt Nam thì ngoài 2 loại hình ấn phẩm tài liệu chính là sách, báo tạp chí và một số ít Microfiche như hiện nay thì cần bổ sung vào kho tài liệu ngoại văn các loại tài liệu phi ấn phẩm khác như tài liệu nghe nhìn. Tuy giá cả các xuất bản phẩm là khá cao nhưng bù lại chúng lại chiếm ít diện tích kho, bảo quản dễ, trữ lượng thông tin lớn và có thể phục vụ nhiều độc giả cùng một lúc. KẾT LUẬN Như vậy, qua quá trình “tìm hiểu vốn tài liệu nước ngoài và tổ chức phục vụ bạn đọc tại TVQG Việt Nam”, chúng ta nhận thấy hiện nay TVQG Việt Nam đã xây dựng được bộ sưu tập tài liệu nước ngoài rất phong phú và đa dạng với nhiều thứ tiếng khác nhau và đủ các môn loại tri thức. Công tác tổ chức phục vụ bạn đọc tương đối hợp lý phần nào đã đáp ứng được nhu cầu thông tin ngoại cho bạn đọc. Tuy nhiên, trong điều kiện xã hội thông tin hiện nay thì việc tạo lập bộ sưu tập tài liệu nước ngoài và tổ chức phục vụ bạn đọc còn đứng trước những khó khăn thử thách. Vì vậy, chúng ta tin tưởng rằng, với sự quan tâm của Đảng và nhà nước đối với sự nghiệp phát triển thư viện của đất nước, sự nỗ lực trong hoạt động của TVQG Việt Nam, thì trong thời gian tới việc xây dựng vốn tài liệu nước ngoài và tổ chức phục vụ bạn đọc tại TVQG Việt Nam sẽ đạt được hiệu quả cao hơn./. MỤC LỤC