Đề tài Tình hình đầu tư theo chương trình 135 ở huyện Yên Lập, tỉnh Phú Thọ

LỜI MỞ ĐẦU Việt Nam -một quốc gia đang phát triển có tốc độ tăng trưởng kinh tế trong những năm gần đây là khá cao và ổn định (8,5%).Trong xu hướng hội nhập toàn cầu hiện nay Việt Nam đang khẳng định được vị thế của chính mình.Tuy nhiên khoảng 10 năm trở về trước (trước những năm 1998) thì Việt Nam mới chỉ là một nước còn nghèo, lạc hậu và là quốc gia có tỷ lệ hộ nghèo cao trong khu vực cũng như trên thế giới.Vậy trước tình hình đó Đảng và nhà nước ta đã làm gì để có được như ngày hôm nay? Trước hết chúng ta phải kể đến các chính sách, các chương trình mà Đảng và Nhà nước đã thực hiện thành công như: chương trình 135, chương trình mục tiêu, chương trình xoá đói giame nghèo…… Việc thực hiện thành công các chương trình đã đề ra mà Việt nam đang dần tiến lên thành một nước công nghiệp trong năm 2010. đóng góp to lớn nhất là chương trình 135 của thủ tướng chính phủ đã ban hành và ấp dụng năm 1998. Đây là một chương trình đầu tư thực sự hiệu quả.Nó đã góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc, xoá được nạn mù chữ, góp phần chăm sóc sức khoẻ, dịch bệnh cho nhân dân thong qua việc đầu tư xây dựng các trạm y tế xã, y tế cộng đồng.Chương trình đã giúp các xã đặc biệt khó khăn đẩy nhanh phát triển kinh tế- xã hội, giảm dần khoảng cách chênh lệch giữa các vùng miền, nhất là vùng sâu, vùng xa. Đây là chương trình xoá đói giảm nghèo thành công nhất ở Việt nam, có cách tiếp cận toàn diện, phương pháp xác định đối tượng khá rõ rang.chính vì nhận thấy được hiệu quả mà chương trình 135 đem lại là vô cùng to lớn nên tỉnh Phú Thọ đã tiến hành đầu tư theo chương trình 135 theo nghị quyết số 17-NQ/TƯ ở tỉnh mình với mục tiêu xoá ược đói và giảm được nghèo ở 31 xã đặc biệt khó khăn thuộc khu vưc III của tỉnh .Và huyện Yên Lập là huyện có nhiều xã đặc biệt khó khăn nhất của tỉnh đã thực hiện thành công chương trình này. Để thấy được hiệu quả mà chương trình đem lại cho huyện Yên Lập nói riêng và cho tỉnh Phú THọ nói chung , em đã quyết định lựa chọn đề tài nghiên cứu khoa học của mình là : "Tình hình đầu tư theo chương trình 135 ở huyện Yên Lập” Để thực hiện được đề tài nghiên cứu của mình em xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ tận tình của Ths nguyễn thị Ái Liên. Em xin chân thành cảm ơn !phần I. Lý luận chung về chương trình 135 I. Mục tiêu của chương trình 135  1. Mục tiêu tổng quát: Nâng cao nhanh đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc ở các xã đặc biệt khó khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa; tạo điều kiện để đưa nông thôn các vùng này thoát khỏi tình trạng nghèo nàn, lạc hậu, chậm phát triển, hoà nhập vào sự phát triển chung của cả nước; góp phần bảo đảm trật tự an toàn xã hội, an ninh quốc phòng. 2. Mục tiêu cụ thể: A) Giai đoạn từ năm 1998 đến 2000: - Về cơ bản không còn các hộ đói kinh niên, mỗi năm giảm được 4 - 5% hộ nghèo. - Bước đầu cung cấp cho đồng bào có nước sinh hoạt, thu hút phần lớn trẻ em trong độ tuổi đến trường; kiểm soát được một số loại dịch bệnh hiểm nghèo; có đường giao thông dân sinh kinh tế đến các trung tâm cụm xã; phần lớn đồng bào được hưởng thụ văn hoá, thông tin. B) Giai đoạn từ năm 2000 đến 2005: - Giảm tỷ lệ hộ nghèo ở các xã đặc biệt khó khăn xuống còn 25% vào năm 2005. - Bảo đảm cung cấp cho đồng bào có đủ nước sinh hoạt; thu hút trên 70% trẻ em trong độ tuổi đến trường; đại bộ phận đồng bào được bồi dưỡng, tiếp thu kinh nghiệm sản xuất, kiến thức khoa học, văn hóa, xã hội, chủ động vận dụng vào sản xuất và đời sống; kiểm soát được phần lớn các dịch bệnh xã hội hiểm nghèo; có đường giao thông cho xe cơ giới và đường dân sinh kinh tế đến các trung tâm cụm xã; thúc đẩy phát triển thị trường nông thôn.  II. Nguyên tắc chỉ đạo thực hiện 1. Phát triển kinh tế - xã hội các xã đặc biệt khó khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa, trước hết phải dựa trên cơ sở phát huy nội lực của từng hộ gia đình và sự giúp đỡ của cộng đồng, đồng thời có sự hỗ trợ tích cực của Nhà nước để khai thác nguồn lực tại chỗ về đất đai, lao động và các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội trong vùng, tạo ra bước chuyển biến mới về sản xuất và đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào. 2. Nhà nước tạo môi trường pháp luật và các chính sách phát triển kinh tế - xã hội, ưu tiên đầu tư vốn ngân sách, nguồn vốn thuộc các chương trình, dự án trên địa bàn và nguồn vốn viện trợ của các nước, các tổ chức quốc tế đầu tư cho vùng các xã đặc biệt khó khăn. 3. Việc thực hiện chương trình phải có giải pháp toàn diện, trước hết là tập trung phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp; xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn; đồng thời thúc đẩy phát triển giáo dục, y tế, văn hoá xã hội trong vùng. 4. Các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, các Bộ, ngành có trách nhiệm giúp các xã thuộc phạm vi chương trình; khuyến khích các tổ chức chính trị - xã hội, lực lượng vũ trang, các tổ chức xã hội- nghề nghiệp, các doanh nghiệp, các tầng lớp nhân dân trong cả nước, đồng bào Việt nam ở nước ngoài... Tích cực đóng góp, ủng hộ thực hiện chương trình.  III. Phạm vi và nhiệm vụ của chương trình 1. Phạm vi - Trong 1.715 xã thuộc diện khó khăn, Trung ương lựa chọn khoảng 1.000 xã (có danh sách kèm theo) thuộc các huyện đặc biệt khó khăn để tập trung đầu tư thực hiện theo chương trình này. Những xã còn lại được ưu tiên đầu tư thông qua các chương trình mục tiêu quốc gia và các dự án, chương trình phát triển khác. - Thời gian thực hiện chương trình từ năm 1998 đến năm 2005. 2. Nhiệm vụ  - Quy hoạch bố trí lại dân cư ở những nơi cần thiết, từng bước tổ chức hợp lý đời sống sinh hoạt của đồng bào các bản, làng, phum, soóc ở những nơi có điều kiện, nhất là những xã vùng biên giới và hải đảo, tạo điều kiện để đồng bào nhanh chóng ổn định sản xuất và đời sống. - Đẩy mạnh phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm để khai thác nguồn tài nguyên và sử dụng lao động tại chỗ, tạo thêm nhiều cơ hội về việc làm và tăng thu nhập, ổn định đời sống, từng bước phát triển sản xuất hàng hóa. - Phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn phù hợp với quy hoạch sản xuất và bố trí lại dân cư, trước hết là hệ thống đường giao thông; nước sinh hoạt; hệ thống điện ở những nơi có điều kiện, kể cả thủy điện nhỏ. - Quy hoạch và xây dựng các trung tâm cụm xã, ưu tiên đầu tư xây dựng các công trình về y tế, giáo dục, dịch vụ thương mại, cơ sở sản xuất tiểu thủ công nghiệp, cơ sở phục vụ sản xuất và phát thanh truyền hình. - Đào tạo cán bộ xã, bản, làng, phum, soóc, giúp cán bộ cơ sở nâng cao trình độ quản lý hành chính và kinh tế để phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế xã hội tại địa phương. IV. Một số chính sách chủ yếu 1. Chính sách đất đai: Chủ tịch ủy ban nhân dân các tỉnh chỉ đạo thực hiện giao đất giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, gắn với công tác định canh, định cư phát triển vùng kinh tế mới, tạo điều kiện cho đồng bào có đất sản xuất, ổn định đời sống. A) ở miền núi, nơi có dự án bảo vệ, trồng rừng, hộ nông dân được nhận khóan bảo vệ, khoanh nuôi tái sinh kết hợp trồng bổ sung, được giao đất để trồng rừng phòng hộ, rừng sản xuất theo quy định tại Quyết định số 661/1998/QĐ-TTg ngày 29 tháng 7 năm 1998 của Thủ tướng Chính phủ về "mục tiêu, nhiệm vụ, chính sách và tổ chức thực hiện Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng". Mức diện tích giao khoán tùy theo điều kiện cụ thể ở mỗi địa phương, do ủy ban nhân dân tỉnh quyết định. B) ở những nơi nông dân không có đất hoặc có quá ít đất để sản xuất nông lâm nghiệp, giải quyết theo hướng sau đây: - ở những tỉnh còn đất hoang hóa có thể khai hoang để phát triển sản xuất nông lâm nghiệp thì Nhà nước hỗ trợ đầu tư việc khai hoang, phục hóa giao đất cho dân sản xuất. - Giao cho nông, lâm trường quốc doanh và nông, lâm trường quân đội đóng trên các địa bàn, có trách nhiệm tiếp nhận đồng bào không có đất, đồng bào du canh, du cư và giao khoán đất cho đồng bào sản xuất. - Uỷ ban nhân dân các tỉnh thực hiện các chính sách khuyến khích các tổ chức nông, lâm nghiệp ngoài quốc doanh tiếp nhận, giải quyết việc làm cho các hộ nông dân nghèo. Nhà nước dành khoản vốn đầu tư để mở mang một số vùng kinh tế mới, chủ yếu để tiếp nhận những hộ nông dân nghèo đến sản xuất bao gồm các vùng Tứ giác Long Xuyên, Tây Nguyên, Bình Thuận và một số vùng khác có điều kiện. Giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì cùng với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Quốc phòng phối hợp với ủy ban nhân dân các tỉnh có liên quan khẩn trương thực hiện nhiệm vụ này. 2. Chính sách đầu tư, tín dụng: A) Ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất nông lâm nghiệp. Nơi có thể làm thủy lợi để phát triển lúa nước thì Nhà nước dùng vốn ngân sách để hỗ trợ đầu tư xây dựng công trình thủy lợi. ở một số địa bàn vùng cao, đặc biệt khó khăn không có ruộng nước thì Nhà nước hỗ trợ kinh phí để làm ruộng bậc thang, giúp đồng bào có điều kiện sản xuất lương thực tại chỗ. B) Nhà nước ưu tiên trợ giá, trợ cước vận chuyển các mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống cho các hộ nông dân thuộc vùng các xã đặc biệt khó khăn theo quy định tại Nghị định số 20/1998/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 1998 của Chính phủ. C) Các hộ gia đình được giao đất, giao rừng để trồng cây công nghiệp, cây lấy quả, cây đặc sản, cây làm thuốc và sản xuất lâm nghiệp được hưởng chính sách theo quy định của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 661/1998/QĐ-TTg ngày 29 tháng 7 năm 1998 về "Mục tiêu, nhiệm vụ, chính sách và tổ chức thực hiện Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng". D) Các chương trình mục tiêu quốc gia và chương trình khác có liên quan trên địa bàn phải dành phần ưu tiên đầu tư cho chương trình này. Các hộ gia đình thuộc phạm vi chương trình được ưu tiên vay vốn từ ngân hàng người nghèo và các nguồn vốn tín dụng ưu đãi khác để phát triển sản xuất.. Đ) Chủ tịch Uỷ ban nhân dân các tỉnh thuộc phạm vi chương trình này tập trung chỉ đạo, huy động các nguồn lực tại chỗ để thực hiện chương trình. Ngoài nguồn vốn đầu tư phát triển chung toàn vùng, Nhà nước còn hỗ trợ vốn để thực hiện các nội dung công việc sau: - Xây dựng các trung tâm cụm xã bằng nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia xóa đói giảm nghèo. - Phát triển hệ thống giao thông: Mỗi huyện được cấp 01 máy san ủi, 01 xe ben, 01 xe lu. Nhà nước hỗ trợ thuốc nổ, xi măng, sắt, thép để làm ngầm, cầu, cống và lương thực để làm đường giao thông nông thôn. - Xây dựng công trình điện: ở nơi có điều kiện, Nhà nước hỗ trợ đầu tư làm lưới điện đến trung tâm cụm xã theo quy hoạch, phù hợp với khả năng đầu tư từng thời gian. ở nơi có điều kiện làm thủy điện nhỏ, Nhà nước hỗ trợ nhân dân một phần kinh phí và cho vay tín dụng đầu tư để phát triển. - Những nơi khó khăn về nguồn nước sinh hoạt: Nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí để xây dựng một số điểm cung cấp nước tập trung, phù hợp với quy hoạch dân cư. E) Nhà nước khuyến khích thành lập các tổ, nhóm liên gia để giúp đỡ lẫn nhau trong sản xuất, đời sống, vay và sử dụng có hiệu quả các nguồn tín dụng trong nông thôn. G) Đồng bào trong vùng các xã đặc biệt khó khăn được hưởng chế độ chăm sóc sức khoẻ, chữa bệnh ở các cơ sở y tế của nhà nước không mất tiền theo quy định tại Nghị định số 95/CP ngày 27 tháng 8 năm 1994 của Chính phủ. 3. Chính sách phát triển nguồn nhân lực: A) Nhà nước đầu tư kinh phí để đào tạo bồi dưỡng cán bộ cơ sở xã, bản, làng, phum, soóc để nâng cao trình độ tổ chức chỉ đạo, quản lý sản xuất, quản lý hành chính và khả năng quản lý sử dụng các nguồn tín dụng nông thôn phục vụ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. B) Các cháu học sinh trong vùng các xã đặc biệt khó khăn đến trường học được cấp sách giáo khoa, văn phòng phẩm và miễn học phí. C) Các xã đặc biệt khó khăn thuộc phạm vi chương trình chọn mỗi xã một số hộ nông dân sản xuất giỏi để đào tạo bồi dưỡng nghiệp vụ làm công tác khuyến nông, khuyến lâm tại địa phương và được hưởng trợ cấp từ kinh phí khuyến nông, khuyến lâm. D) Nhà nước hỗ trợ kinh phí để mở lớp dạy nghề cho con, em đồng bào dân tộc nhằm khai thác tiềm năng tại chỗ, phát triển các ngành nghề phi nông nghiệp, tăng thu nhập, nâng cao đời sống. 4. Nhiệm vụ của các cấp, các ngành và sự ủng hộ, đóng góp của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để thực hiện Chương trình: - Ban chỉ đạo thực hiện chương trình làm việc cụ thể với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có điều kiện, trước mắt là: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đà Nẵng, Khánh Hòa để phân công các tỉnh, thành phố này trực tiếp đảm nhận giúp đỡ một số xã thuộc chương trình, tập trung vào các nội dung: hỗ trợ kinh phí xây dựng cơ sở hạ tầng; huy động lực lượng cán bộ của địa phương mình đến giúp các xã ... - Giao mỗi Bộ, ngành trung ương giúp đỡ một số xã, đồng thời phân công các doanh nghiệp Nhà nước trong ngành, mỗi doanh nghiệp giúp đỡ một số xã. Các Bộ, ngành và các doanh nghiệp có kế hoạch tiết kiệm chi tiêu và huy động đóng góp tự nguyện của các cán bộ, công nhân viên để có kinh phí hỗ trợ các xã này. - Giao Bộ Quốc phòng xây dựng các vùng kinh tế mới ở những nơi có điều kiện, đỡ đầu, đón nhận khoảng 100.000 hộ dân đến lập nghiệp ở những vùng đất còn hoang hóa, biên giới, hải đảo. - Nhà nước khuyến khích các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức xã hội- nghề nghiệp và các tầng lớp nhân dân trong nước, đồng bào Việt Nam ở nước ngoài, ủng hộ giúp đỡ thực hiện Chương trình này. 5. Chính sách thuế. Các hoạt động kinh doanh nông lâm sản và hàng hoá phục vụ sản xuất đời sống của nhân dân trong vùng các xã đặc biệt khó khăn được ưu tiên về chính sách thuế theo quy định tại Nghị định số 20/1998/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 1998 của Chính phủ và các chính sách về thuế khác khuyến khích đầu tư theo quy định hiện hành. V. Nguồn vốn và tổ chức thựuc hiện 1.Nguồn vốn và sử dụng vốn a. Vốn đầu tư cho thực hiện Chương trình được huy động từ các nguồn sau: - Vốn ngân sách Nhà nước (kể cả vốn của các chính phủ và các tổ chức quốc tế tài trợ). - Vốn vay tín dụng. - Vốn huy động từ các tổ chức và các cộng đồng dân cư. b. Giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp với Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ủy ban Dân tộc và Miền núi và các Bộ, ngành liên quan có giải pháp cân đối các nguồn vốn bố trí theo kế hoạch hàng năm trình Chính phủ quyết định để đầu tư theo các Dự án thực hiện chương trình. 2.Tổ chức thực hiện - Ban chỉ đạo Trung ương về ²Chương trình phát triển kinh tế - xã hội các xã đặc biệt khó khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa" chỉ đạo các Bộ, ngành chức năng triển khai thực hiện chương trình theo đúng chức năng nhiệm vụ của ngành mình và chỉ đạo ban điều hành quản lý chương trình cấp tỉnh xây dựng các dự án cụ thể, trình các ngành, các cấp có thẩm quyền, thẩm định, phê duyệt theo quy định hiện hành và xây dựng kế hoạch hàng năm, tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các Dự án này trên địa bàn tỉnh. - Kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình hàng năm do ủy ban nhân dân tỉnh xây dựng và tổng hợp vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh có ghi thành mục riêng trình Chính phủ. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, các Bộ, ngành liên quan, Ban chỉ đạo Trung ương về Chương trình phát triển kinh tế xã hội các xã đặc biệt khó khăn miền núi và vùng sâu, vùng xa, căn cứ chức năng nhiệm vụ của mình trình Thủ tướng Chính phủ quyết định vốn đầu tư cân đối cho chương trình, được ghi thành một khoản mục riêng trong kế hoạch hàng năm của địa phương do địa phương quản lý, sử dụng đúng mục đích, đối tượng và theo đúng kế hoạch bảo đảm thực hiện chương trình có hiệu quả. PHẦN II: THỰC TRẠNG ĐẦU TƯ THEO CHƯƠNG TRÌNH 135 Ở HUYỆN YÊN LẬP I. tính tất yếu, đầu tư theo chương trình 135 1. Đặc điểm kinh tế xã hội huyện Yên Lập trước khi thực hiện chương trình 135 (trước năm 1999) Yên lập là một huyện nghèo của tỉnh Phú Thọ, nhân dân trong huyện sinh sống chủ yếu dựa vào nền sản xuất nông nghiệp, huyện có 16 xã và có một thị trấn.Tổng diện tích tự nhiên 43.746 ha trong đó đất lâm nghiệp chiếm 22.134 ha chiếm 50,6%,đất nông nghiệp 8588 ha chiếm 19,6%, đất chuyên dungf 1.354 ha chiếm 3,1%, còn lại là đất suối và núi đá.Dân số toàn huyện khoảng 80.000 người, trong đó trên 80% là dân tộc mường số còn lại là các dân tộc khác cùng sinh sống. Với điều kiện của huyện là miền núi vùng cao, địa hình, địa chất phức tạp , thiên nhiên , khí hậu ít thuận lợi, thường xuyên xảy ra hạn hán và lũ quét gây ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của nhân dân vì vậy Yên Lập còn rất nhiều khó khăn về nhân tài và vật lực ,hơn nữa trong thời gian dài chưa được đầu tư đúng mức kết cấu hạ tầng, nên cơ sở vâtj chất yếu kém, KT_XH chậm phát triển.Thể hiện ở các lĩnh vực: a. Kinh tế: kinh tế huyện phát triển chậm, đại bộ phận đời sống nông thôn còn nghèo, cơ sở hạ tầng thấp, đặc biệt là mạng luới giao thông vận tảI trên toàn huyện chưa phát triển, chủ yếu là đường đất không có mặt đường đạt tiêu chuẩn, ở nhiều khu xóm vẫn chưa có đường xe cơ giới đến được, hành năm lại thường xuyên mưa lũ, lốc xoáy phá hoại làm hư hang nhiều công trình giao thông vốn đã kém lại càng kém hơn. - Công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp kém phát triển, đơn điệu về sản phẩm, các ngành nghề tuy đã được hình thành nhưng ở quy mô nhỏ( như sơ chế thô nông lâm sản, may mặc…) giá trị sản xuất thấp, chiếm tỷ trọng nhỏ trong cơ cấu kinh tế - Thương mại và dịch vụ: kém phát triển do đI kại khó khăn , chủ yếu là mạng lưới bán lẻ tại các tụ điểm dân cư ở trung tâm các xã, chưa có cửa hàng, cửa hiệu, chợ tạm, giá trị sản xuất không cao chiếm tỷ trọng nhỏ trong cơ cấu kinh tể - sản xuất nông nghiệp: tập quán sản xuất của nhân dân sống chủ yếu trong điều kiện kinh tể tự cung tự cấp, chưa có kháI niệm về sản xuất hàng hoá, trình độ sản xuất thấp, năng suet lao động kông cao, chất lượng sản phẩm kém, từ đó thu nhập của đại bộ phận nhân dân thấp, tỷ lệ đói nghèo cao so với mặt bằng chung của tỉnh b. Văn hoá- xã hội - giáo dục: số học sinh trong độ tuổi đI học bị thất học cao.nguyên nhân do tuổi nhỏ, xa nhà, đường xá đI lại khó khăn , một bộ phận không nhỏ các cháu thuộc gia đình khó khăn không đủ điều kiện cho các cháu tham gia học tập.Hơn nữa cơ sở vật chất trường lớp học vừa thiếu lại vừa yếu, chủ yếu là trường tạm, tranh tre nứa lá, tình trạng học ba ca, thiếu giáo viên, dạy chay, học chay còn phổ biến do đó chất lượng giáo dục thấp - y tế: cơ sở vật chất từ bệnh viện huyện đến xã đơn sơ còn nghèo nàn, trang thiết bị vừa thiếu lại lạc hậu không đủ điều kiện chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân, hầu hết các bệnh đơn thuần trở thành bệnh nguy hiểm do trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ y tế vừa thiếu lại vừa yếu nên phảI chuyển lêm tuyến trên chữa trị - văn hoá: một số thủ tục lạc hậu còn tồn tại nặng nề trong đời sống của nhân dân Trước thực trạng khó khăn trên, năm 1999 quyết định số 135 của chính phủ ban hành, là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ưu tiên phát triển KT_XH cho các dân tộcvùng sâu vùng xa.UBND tỉnh Phú Thọ có nghị quyết 17 ngày 10/5/1999 về phát triển KT_XH các xã ĐBKK giai đoạn 1999-2005.Đây là một cơ heir lớn cho đồng bào các dân tộc huyện Yên Lập.Nhận thức sâu sắc về tầm quan trọng công tác xoá đói giảm nghèo của Đảng và Nhà nước, Huyện uỷ UBND huyện đã có những chủ trương, biện pháp chỉ đạo thực hiện 2. Tổ chức thực hiện Ngày 19/6/1999 ban thường vụ huyện uỷ đã ban hành nghị quyết số 05/NQ_HU về chương trình phát triển kinh tế xã heir 12 xã ĐBKK giai đoạn 1999-2005, giao cho UBND huyện thành lập ban chỉ đạo, ban QLDACT 135 để trực tiếp triển khai thực hiện dự án 135 của chính phủ.Sau khi thành lập ban chỉ đạo thực hiện dự án công trình 135, huyện đã triệu tập heir nghị triển khai tới tất cả các xã dự án, thành lập các ban giám sát cơ sở với các thành viên là tưởng các khối đoàn thể.Chủ tịch UBND xã là thành viên Ban QLDACT 135 huyện, có trách nhiệm triển khai tới toàn thể nhân dân trong xã nắm được nội dung , mục tiêu của chương trình, thực hiện quy chế dân chủ theo nguyên tắc “ Dân biết , dân bàn , dân làm, dân kiểm tra” UBND huyện định hướng. Công việc dà soát, lựa chọn danh mục công trình cần phảI đầu tư do nhân dân đề suet thông qua HĐND xã quyết định.Ban QLDACT 135 huyện tổng hợp báo cáo trình UBND huyện theo phân cấp.Trong khi duyệt thiế kế tổng dự toán đã bóc tách cụ thể khối lượng công việc, kinh phí sử dụng lao động tại chỗ của tong công trình để nhân dân tam gia xây dung tăng thêm thu nhập. II. NHỮNG KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC KHI THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH 1.Khó khăn và thuận lợi trong những năm thực hiện dự án 135 1.1 Thuận lợi Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đặc biệt là các chính sách đầu tư phát triển kinh tế các xã đặc biệt khó khăn được cụ thể rõ ràng, dân chủ, dễ thực hiện, kết hợp với sự giúp đỡ có hiệu quả của các cấp, các ngành từ trung ương, tỉnh, huyện tới các xã đặc biệt khó khăn, như dự án công trình 135, các dự án khác, các chương trình mục tiêu, chính sách trợ cước, trợ giá đã tạo ra nguồn lực cơ sở vật chất kinh tế quan trọng cho sản xuất và đời sống Về cơ sở hạ tầng: chủ trương đầu tư xây dựng cơ bản, chú trọng những công trình thiết yếu như giao thông, thuỷ lợi , trường học, điện và trung tâm cụm xã…. cùng với sự đóng góp của nhân dân, sự hổ trợ kinh phí, vật chất của các ngành, bộ mặt nông thôn được đổi mới. Về đào tạo: Mở nhiều lớp tập huấn chuyển giao khoa học công nghệ, đặc biệt là tập huấn quá trình giám sát và cơ chế vận hành dự án cho đội ngũ cán bộ cơ sở, từ đó trình độ cán bộ ngày càng được nâng cao, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ dự án.Đó là những thuận lợi cơ bản để nhân dân các dân tộc trong huyện vượt qua khó khăn thực hiện thắng lợi nghị quyết của huyện đảng bộ, tạo ra sự ổn định cho sản xuất và đời sống. 1.2 Khó khăn Huyện xây dựng cơ sở hạ tầng từ những bước ban đầu, chưa có quy hoạch, làm theo cảm tính, khi có chủ trương làm quy hoạch thì chem., chưa hoàn chỉnh khoa học, gây rất nhiều khó khăn khi được nhà nước đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, giá cả thị trường biến động lớn, vùng vật liệu khai thác tại chỗ vừa thiếu , không đảm bảo chất lượng do đó phảI khai thác ở vùng khác dẫn đến giá thành công trình rất cao. Trình độ dân trí thấp, không đều giữa các vùng do đó có nhiều nhận thức khác nhau, vừa tiến bộ vừa hạn chế, tư duy kinh tế trình độ tay nghề, chất lượng lao động kém không đáp ứng được yêu cầu dân được hưởng công trình, có việc làm, tăng thu nhập. 2. Về xây dưng cơ sở hạ tầng 2.1 Kết quả thực hiện Xuất phát từ đặc điểm địa hình của huyện là vùng cao , địa hình ,địa chất phức tạp nên đầu tư vào cơ sở hạ tầng là mục tiêu đầu tiên và được chú trọng nhất khi thực hiện chương trình 135.Mặt khác nhận thấy được tầm quan trọng của việc phát triển cơ sở hạ tầng đó là tạo tiền đề và cơ sở cho việc phát triển các lĩnh vực khác . Trong 7 năm thực hiện chương trình 135 huyện đã xây dung mới được rất nhiều công trình phục vụ cho đời sống của bà con nông dân nhất là các xã vùng sâu. vùng xa.kết quả đó được thể hiện cụ thể trong bảng thống kê sau: Bảng thống kê các công trình được xây dung từ năm 1999-2005 Lĩnh vực đầu tư Tổng vốn đầu tư (triệu đồng) Số công trình xây dựng Đầu tư xây dựng giao thông 9.865,653 18 Đầu tư xây dựng điện 9.439,394 21 XD đường tràn kết hợp giao thông 3.073,311 14 XD kênh mương thuỷ lợi 1.903,175 3 Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất trường học 16.096,901 26 Đầu tư xây dựng nhà ở cho giáo viên 646,221 4 Đầu tư xây dựng trường mầm non 2.169,150 11 Đầu tư xây dựng nhà điều hành 1.813,460 7 Đầu tư xây dựng nhà y tế xã 435,890 3 Đầu tư xây dựng chợ thương mại 704,317 2 Để thực hiện được các công trình với số vốn là không nhỏ như vậy là nhờ có nguồn vốn của chương trình 135 là chủ yếu.Ngoài ra còn có một số nguồn vốn khác như: vốn ODA, vốn FDI, vốn từ ngân sách của huyện…..Nguồn vốn đầu tư cho xây dựng cơ sở hạ tầng đã được phân bố hợp lý cho các xã, đặc biệt là các xã đặc biệt khó khăn.Trong giai đoạn 1999-2005 tổng số vốn cấp cho 17 xã là gần 48 tỷ và được chia đều ra cho các xã trong đó có 2 xã khó khăn nhất của huyện được cấp nhiều hơn, đó là xã Nga Hoàng và xã Trung Sơn. 2.2 Đánh giá kết quả thực hiện Trong 7 năm thực hiện dự án, cơ sở vật chất được đầu tư có trọng điểm, chú trọng các công trình thiết yếu như đường giao thông, điện, trường, thuỷ lợi… đã phát huy hiệu quả, phục vụ với lợi ích cao nhất cho tong vùng, vì vậy năng lực tăng thêm sau 7 năm thực hiện dự án về hạ tầng đạt ở mức cao , làm thay đổi căn bản diện mạo bộ mặt nông thôn miền núi.Tạo đà phát triển cho các xã đặc biệt khó khăn Quản lý thực hiện dự án: các công trình xây dựng, các phần việc trieenr khai từ cơ sở, đáp ứng được yêu cầu nguyện vọng của nhân dân, quy chế dân chủ ở cơ sở được phát huy, công trình triển khai đúng quy định, quản lý đầu tư giám sát chặt chẽ, thi công đảm bảo tiến độ, chất lượng công trình tốt, công tác quản lý vốn đầu tư theo đúng quy trình, đầu tue đúng mục đích, đúng đối tượng có hiệu quả.Các công trình hoàn thành bàn giao cho cơ sở sử dụng đều có quy định riêng cho tong đối tượng sử dụng , quy định nghĩa vụ và trách nhiệm của tong người sử dụng công trình, coi đây là tài sản lớn Đảng và Nhà nước quan tâm đến nhân dân vùng đặc biệt khó khăn , vì vậy các công trình đã phát huy hết công năng thiết kế, phục vụ cho nhân dân sản xuất, nâng cao dân trí tạo đà phát triển kinh tế ở các xã đặc biệt khó khăn. Về kinh tế, đời sống, văn hoá- xã hội Sau những năm thực hiện dự án 135 kinh tế và đời sống văn hoá xã hội của nhân dân huyện Yên Lập đã coa những thay đổi đáng kể cả về số lượng và chất lượng.Đặc biệt là đồi sống của bà con ở các xã đặc biệt khó khăn đã thoát được đói nghèo và dần dần được nâng cao.Tư tưởng nhận thức của nhân dân đặc biệt là người nghèo đã chuyển biến sâu sắc.Huyện đã cơ bản xoá xong hộ đói, giảm tỷ lệ hộ nghèo(theo tiêu chuẩn cũ) từ 34,4% năm 1999 xuống còn 8,5% năm 2005.Bình quân mỗi năm giảm 5,2% (đạt được mục tiêu đề rra).Số hộ khá tăng lên, xoá xong nhà tạm cho hộ nghèo.Với phương châm đa dạng hoá nguồn lực và phương thức thực hiện chương trình xoá đói giảm nghèo kết hợp với các chương trình như : chương trình 135, chương trình mục tiêu…,Nhà nước tập trung đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội và trợ giúp về điều kiện lãI suet, hỗ trợ sản xuất, nhà ở, nước sạch sinh hoạt và nâng cao kiến thức cho người nghèo…Chương trình đã tạo thành sức mạnh tổng hợp giúp nhân dân trong huyện đặc biệt là các hộ nghèo có vốn sản xuất, người lao động có việc làm, sản xuất nông lâm nghiệp phát triển,trình độ dân trí và kinh nghiệm sản xuất được nâng lên,tạo điều kiện cho người nghèi vươn lên.Chương trình 135 đã giúp các xã nghèo đạt được mục tiêu cơ bản,100% xã có đường giao thông đến trung tâm,100% xã có điện lưới quốc gia, 100% xã có đài truyền thanh cơ sở, 100% xã có trường lớp học đủ phòng học 2 ca, 100% xã có trạm y tế, 100% xã có điểm bưu điện, văn hoá xã hoạt động có hiệu quả nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân, góp phần giữ vững an ninh chính trị,đảm bảo trật tự an toàn xã heir. III. NHỮNG YẾU KÉM CÒN TỒN TẠI VÀ NGUYÊN NHÂN TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN DỰ ÁN 135 1. Những yếu kém còn tồn tại Bên cạnh những kết quả đã đạt được trong quá trình thực hiện dự án còn tồn tại một số yếu kém sau: - Việc xây dựng KHXD CSHT trên địa bàn chưa được tốt, một số xã thường xuyên thay đổi trong quá trình thực hiện, thiếu tính chiến lược bền vững, các công trình đầu tư chủ yếu là các công trình phúc lợi như trường học,y tế … chưa chú ý nhiều đến thuỷ lợi, điện….. - Quy hoạch kế hoạch, còn bất cập, tình trạng tự phát, tuỳ tiện phá vỡ kế hoạch còn xảy ra - Chất lượng một số công trình chưa đảm bảo chất lượng như công trình trường cấp 2 Mỹ lung, điện 0,4 KV xã Thượng Long, điện xã Trung Sơn , chợ xã Xuân Thuỷ, đường giao thông nông thôn xã Nga hoàng.Trong công nghiệp chưa chú trọng phát triển công nghiệp chế biến và tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế tác động lớn đến tâm lý của nhân dân(có một số thời điểm nhân dân còn phá chè) một số thế mạnh, tiềm năng của huyện chưa được khai thác hoặc còn lẵng phí (đất đai của các nông lâm trường còn chưa được sử dụng) 2. Nguyên nhân Những yếu kém trên có nguyên nhân khách quan nhưng cơ bản vẫn thuộc về nguyên nhân chủ quan.Cấp uỷ ở một số xã chưa quan tâm lãnh đạo, phó mặc công tác xoá đói giảm nghèo cho ban quản lý và coi đó là công tác của cấp huyện dẫn đến việc điều hành chỉ đạo của chính quyền địa phương còn hạn chế, năng lực tham mưu và khả năng tổ choc thực hiện có mặt còn yếu kém lệch lạc, một bộ phân cán bộ xã chưa thực sự tâm huyết với công việc,với nhân dân, còn a dua theo một số đối tượng tiêu cực gây cản trở cho quá trình thực hiện dự án.Đặc biệt là công tác giảI phóng mặt bằng, bồi thường thi công các công trình, còn một số xã công tác vận động nhân dân chưa tốt, nhân dân chưa hiểu được sụ quan tâm của Đảng tới quyền lợi của mình nên còn gây khó khăn cho công tác giảI phóng mặt bằng đòi hỏi vượt những quyền lợi cho phép, gây lẵng phí và châm trễ cho quá trình xây dựng. PHẦN III . ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ ĐẦU TƯ THEO CHƯƠNG TRÌNH 135 1.Định hướng thực hiện chương trình 135 trong những năm tiếp theo của giai đoạn II (2006-2010) 1.1 Những điểm mới trong chương trình 135 ở giai đoạn II(2006-2010) Chương trình 135 giai đoạn II có 4 nhiệm vụ, các nhiệm vụ của chương trình được thực hiện bằng các dự án chính sách cụ thể.Đó là dự án hỗ trợ phát triển sản xuất và chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao trình độ sản xuất của đồng bào dân tộc thiểu số, dự án phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu, dự án đào tạo bồi dưỡng nâng cao năng lực cán bộ xã thôn ấp và cộng đồng, chính sách hỗ trợ các dịch vụ cải thiệnvà nâng cao đời sống nhân dân, trợ giúp pháp lý để naang cao nhận thức pháp luật cho nhân dân trong vùng Đối tượng được thụ hưởng chương trình 135 giai đoạn II là những hộ nghèo(theo tiêu chuẩn nghèo mới của chính phủ)nhóm hộ gia đình đang sinh sống trên địa bàn các xã, thôn ấp thụôc phạm vi chương trình được hỗ trợ một phần cho đầu tư phất triển của dự án.Những hộ được thụ hưởng chính sách phải được bình chọn công khai, dân chủ từ cơ sở,Uỷ ban nhân dân xã lập danh sách, thông qua uỷ ban nhân dân xã trình Heir đồng nhân dân huyện phê duyệt Đối với dự án hỗ trợ phát triển sản xuất được đầu tư hỗ trợ hoạt động khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, khuyến công, hỗ trợ xây dựng và phổ biến nhân rộng mô hình sản xuất, hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôI, vật tư sản xuất, hỗ trợ mua sắm thiết bị, máy móc, công cụ, chế biến bảo quản sản phẩm sau thu hoạch. Chương trình 135 giai đoạnII tập ttrung đầu tư cụ thể đến tong hộ nghèo, thôn ấp đặc biệt khó khăn, tránh đầu tư dàn trảI mà phảI dầu tư có trọng điểm, trọng tâm.Hành năm không nhát thiết phảI đầu tư dàn trảI theo mức phân bổ vốn bình quân mà phảI đầu tư tập trung có trọng tâm theo thứ tự ưu tiên.Dự án hỗ trợ sản xuất được đầu tư từ 100 đến 200 triệu đồng /xã.Dự án xây dựng hạ tầng từ 500 đến 700 triệu đồng/xã và dự án đào tạo cán bộ từ 30 đến 40 triệu đồng/xã.Ngoài ra còn có các nguồn vốn lồng ghép các chương trình khác, nguồn vốn huy động tại chỗ,vốn huy động từ các tổ choc cá nhân trong và ngoài nước. 1.2 Mục tiêu đề ra của huyện khi thực hiện chương trình 135 giai đoạn II a.Mục tiêu chung: Giảm tỷ lệ nghèo từ 52,5% (theo tiêu chuẩn mới) năm 2006 xuống dưới 20% năm 2010 , đưa huyện Yên Lập cỏ bản ra khởi huyện đỏi nghèo b.Mục tiêu cụ thể: - Hằng năm giảm tỷ lệ hộ nghèo từ 6,7% đến 7,5%, tương đương 1.288 hộ thoát nghèo.đảm bảo kết quả giảm nghèo bền vững, hạn chế đến mức thấp nhất hộ tái nghèo - Hỗ trợ , tổ choc xoá 100% nhà tạm mới phát sinh của hộ nghèo và tiếp tục hỗ trợ nâng cấp, sửa chữa nhà ở cho hộ nghèo bị hư hang, xuống cấp do ảnh hưởng thiên tai - Giải quyết cho 1005 hộ nghèo được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí - Thực hiện tốt các chính sách miễn giảm học phí và các khoản đóng góp khác cho học sinh là con hộ nghèo theo quy định - Hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng cho các xã có tỷ lệ hộ nghèo cao còn thiếu cơ sở hạ tầng còn yếu kém - Tổ chức tốt công tác tập huấn khuyến nông, chuyển giao khoa học kỹ thuật và dạy nghề cho người nghèo -Thực hiện tốt công tác trợ giúp pháp lý miễn phí cho người nghèo, người dân tộc thiểu số khi có yêu cầu . 2. Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư theo chương trình 135 - Để thực hiện thắng lợi công cuộc xoá đói giảm nghèo trên địa bàn cần phảI kết hợp chặt chẽ giữa tổ chức thực hiện với tăng cường kiểm tra, giám sát kịp thời biểu dương khen thưởng và nhân rộng các mô hình tốt, chấn chỉnh nghiêm túc những thiếu sót, khuyết điểm đã được chỉ ra đồng thời phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm của các cấp các ngành, dám chịu trách nhiệm giải quyết những khó khăn ách tắc trong quá trình thực hiện, tiếp tục củng cố, kiện toàn đội ngũ giám sát cơ sở tăng cường đào tạo, nâng cao trình độ đáp ứng được yêu cầu đặt ra của dự án, không giao cho xã làm chủ đầu tư những công trình có kỹ thuật phức tạp. - Để đáp ứng với yêu cầu và nhiệm vụ mới, UBND huyện dự kiến kiện toàn quản lý dự án với cơ cấu tổ chức tại ban quản lý có 6 đồng chí cán bộ, trong đó có 1 đồng chí là phó chủ tịch UBND huyện trưởng ban phụ trách chung, 1 đồng chí phó ban kiêm kế toán, 3 đồng chí làm công tác giám sát kỹ thuật, 1 đồng chí lái xe. Ngoài ra, 12 đồng chí chủ tịch UBND xã đặc biệt khó khăn và 4 đồng chí chủ tịch UBND xã an toàn khu là thành viên của ban quản lý, đội ngũ cán bộ được lựa chọn có đủ trình độ, năng lực, nhiệt tình, có trách nhiệm trong công việc, đI sâu đI sát cùng với cơ sở kiểm tra giám sát, đôn đốc các đơn vị thi công đúng với hồ sơ, dự toán được duyệt hoàn thành công trình đúng kế hoạch, chất lượng. - Công tác quản lý vốn đúng mục đích, đúng đối tượng không để thất thoát vốn, giảI quyết kịp thời vốn cho những công trình đã được duyệt quyết toán. - Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng thuộc chương trình 135 theo hướng phục vụ sản xuất, cần ưu tiên các công trình thuỷ lợi vừa và nhỏ, tạo mặt bằng để tạo quỹ đất cho những hộ gia đình thiếu đất ở và đất sản xuất và phục vụ quy hoạch dân cư. Đầu tư xây dựng các trường học, các trạm xá kiên cố, đồng bộ cả trang bị và nhà ở nhà vụ cho giáo viên, cho các cán bộ y tế. - Hoàn thiện và phát triển các hình thức tổ chức sản xuất và tiêu thụ nông sản trong huyện, tạo điều kiện cho kinh tế trang trại hình thành và phát triển phù hợp với điều kiện của từng vùng từng xã của huyện , hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi cho các hộ gia đình nghèo -Đẩy mạnh đa dạng hoá ngành nghề , xây dựng mô hình lien kết giữa 5 nhà: Nhà nước+ nhà nông+ nhà doanh nghiệp + nhà tín dụng + nhà khoa học để thúc đẩy các xã đặc biệt khó khăn . -Đẩy mạnh việc phân cấp cho các xã quyết định đầu tư , huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn.Tập trung đào tạo, bồi dưỡng cán bộ xã, làng về chính trị ,quản lý kinh tế, hành chính, an ninh, quốc phòng…… Trước những biện pháp nêu trên Huyện đã đưa ra một số kiến nghị sau: Do xuất phát điểm về kinh tế của các xã đặc biệt khó khăn thấp, cơ sở hạ tầng hầu như chưa có gì, QĐ 135 của Chính phủ mới thực hiện tronh thời gian ngắn vì vậy mới xây dựng được một số công trình cơ bản (điện, đường, trường, trạm).Đến nay vẫn thiếu lớp học, đường giao thông, thuỷ lợi, điện phục vụ sản xuất và sinh hoạt cho nhân dân.Vì vậy mà đề nghị tiếp tục đầu tư cho các xã đặc biệt khó khăn cho đến hết năm 2010. KẾT LUẬN Chương trình 135 đã thực sự mang lại hiệu quả không chỉ cho các vùng, các khu vực đặc biệt khó khăn mà nó còn góp phần thúc đẩy sự phát triển và tăng trưởng của cả nước. Bẩy năm là thời gian thực hiện chưa dược nhiều, nhưng các công trình thuợc chương trinh 135 đã và đang phát huy hiệu quả, mang lại đời sống ấm no cho đồng bào dân tộc vùng khó khăn.Với mục tiêu xoá dần khoảng cách giữa miền xuôi và miền núi, thủ tướng chính phủ đã quyết định thựuc hiện chương trình 135 giai đoạn II (2006-2010). Đây là cơ hội lớn để đời sống xã hội của đồng bào các dân tộc cả nước nói chung và ở minền núi Yên Lập nói riêng ngày càng được nâng cao hơn nữa. Để nâng cao hơn nữa hiệu quả của chương trình 135 Đảng, Nhà nước, Chính phủ cần đưa ra những giải pháp đồng bộ từ các cấp, các ngành.Có như vậy sẽ khắc phục được những khó khăn, nhân lên những mặt tích cực, làm cho đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số tiếp tục được nâng cao, góp phần vào sự ổn định và tăng trưởng chung của cả nước.Chương trình 135 giai đoạn II sẽ xứng đáng là chương trình của ‘ý Đảng, lòng dân’. TÀI LIỆU THAM KHẢO. 1. Quyết định số 135/1998/QĐ-TTG (31/07/1998) của Thủ tướng chính phủ về việc phê duyệt chương trình phát triển kinh tế xã hội các xã đặc biệt khó khăn miền núi và vùng sâu vùng xa. 2. Nghị quyết số 53/2007/NQ-HĐND về chương trình giảm nghèo huyện Yên Lập. 3. Nghị quyết số 17 - NQ/TW của tỉnh ủy Phú Thọ. 4. Số 10/BC Báo cáo tổng kết kết quả thực hiện chương trình 135 về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng giai đoạn 1999 - 2005 của huyện Yên Lập. 5. 6. MỤC LỤC