Đề tài Tình hình nhập khẩu thép phế liệu và các biện pháp nâng cao hiệu quả nhập khẩu thép phế liệu của Công ty công nghiệp tàu thuỷ Ngô Quyền

¶nh b¸o s¶n l­îng thÐp toµn cÇu sÏ sôt gi¶m hµng lo¹t sau nh÷ng ®ît nguyªn liÖu ®Çu vµo t¨ng chãng mÆt. Cung- cÇu thÐp ®ang r¬i vµo t×nh tr¹ng hçn lo¹n, kh«ng cã ®ñ cung ®Ó ®¸p øng cÇu ®ang t¨ng qu¸ nhanh. Theo dù kiÕn, ®Õn n¨m 2004, nhu cÇu sÏ lµ 936triÖu tÊn, t¨ng 5% so víi 2003 vµ sÏ tiÕp tôc t¨ng trong t­¬ng lai. C¸c chuyªn gia ngµnh thÐp cßn cho biÕt nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn lµ do Trung Quèc ®ang b­íc vµo x©y dùng c¬ së h¹ tÇng c¬ b¶n lµm cho nhu cÇu vÒ thÐp t¨ng (2003 lµ 35 triÖu tÊn ph«i, trong ®ã nhu cÇu trong n­íc lµ trªn 25 triÖu tÊn). Ngoµi ra, Mü ®· xo¸ bá thuÕ nhËp khÈu (thuÕ nhËp khÈu= 0% ) ®èi víi mÆt hµng thÐp lµm cho nhu cÇu thÐp cña n­íc nµy còng t¨ng m¹nh. §©y lµ nh÷ng nguyªn nh©n chÝnh g©y lªn sù biÕn ®éng lín cho thÞ tr­êng thÐp trªn thÕ giíi, v× Mü vµ Trung Quèc lµ 2 quèc gia lín vµ cã tÇm ¶nh h­ëng lín ®èi víi thÞ tr­êng ThÕ giíi. T×nh h×nh trong n­íc vµ thÕ giíi nh­ vËy ®· g©y nªn sù biÕn ®éng lín vÒ gi¸ thÐp ë ViÖt Nam: §Çu quý I/2004 lµ 6,4-6,5 triÖu/tÊn thÐp, vËy mµ ®Õn cuèi quý I- ®Çu quý II/2004 ®· lµ 8,5- 9,3 triÖu/tÊn. ChØ trong mét thêi gian ng¾n gi¸ thÐp ®· t¨ng chãng mÆt. §Ó b×nh æn l¹i thÞ tr­êng, HiÖp héi thÐpViÖt Nam, Tæng C«ng ty thÐp, tæ ®iÒu hµnh thÞ tr­êng trong n­íc ®· häp vµ kiÕn nghÞ víi chÝnh phñ 4 biÖn ph¸p: 1.Thóc ®Èy s¶n xuÊt ph«i thÐp trong n­íc; 2.Th¸o gì vÊn ®Ò nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu ®Ó s¶n xuÊt ph«i; 3.KiÓm tra m¹ng luíi ph©n phèi ®Ó tr¸nh ®Çu c¬; 4.NhËp khÈu thÐp thµnh phÈm khi nguån cung trong nø¬c ch­a ®ñ ®¸p øng. Bé c«ng nghiÖp còng cã kiÕn nghÞ chÝnh phñ sím ®iÒu chØnh c¸c quy ®Þnh vÒ viÖc nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu theo h­íng coi thÐp phÕ liÖu lµ nguyªn liÖu c¬ b¶n cña ngµnh thÐp. V× thÐp phÕ liÖu lµ mÆt hµng phÕ liÖu, cã ¶nh h­ëng tíi m«i tr­êng ViÖt Nam, nªn ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu vµo n­íc ta sÏ do Bé Tµi nguyªn – M«i tr­êng toµn quyÒn qu¶n lý, trªn c¬ së ®ã Bé ra quyÕt ®Þnh sè 03/2004/Q§- BTN-MT ban hµnh ngµy 02/04/2004 –“QuyÕt ®Þnh cña Bé tr­ëng Bé tµi nguyªn m«i tr­êng vÒ viÖc ban hµnh quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i tr­êng ®èi víi phÕ liÖu nhËp khÈu lµm nguyªn liÖu s¶n xuÊt”, theo QuyÕt ®Þnh nµy: “C¸c c¬ së s¶n xuÊt thuéc c¸c ngµnh thÐp, giÊy, thuû tinh vµ nhùa ®Òu ®­îc nhËp khÈu phÕ liÖu vÒ lµm nguyªn liÖu s¶n xuÊt”. Quy ®Þnh nµy nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng cã nguån ngyªn liÖu gi¸ rÎ h¬n ®Ó phôc vô s¶n xuÊt thÐp lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn, kh«ng thÓ tiÕn hµnh nhËp khÈu phÕ liÖu bõa b·i, phÕ liÖu nhËp vÒ ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn sau: “kh«ng lÉn t¹p chÊt nguy h¹i; kh«ng lÉn chÊt th¶i, trõ t¹p chÊt kh«ng nguy h¹i cßn b¸m dÝnh hoÆc bÞ rêi ra trong qu¸ tr×nh v¹n chuyÓn, bèc xÕp”. QuyÕt ®Þnh nµy còng quy ®Þnh mét sè ®iÒu kiÖn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®­îc phÐp nhËp khÈu - chØ nh÷ng tæ chøc, c¸ nh©n cã kho, b·i dµnh riªng cho viÖc tËp kÕt phÕ liÖu nhËp khÈu ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr­êng trong qu¸ tr×nh l­u gi÷ phÕ liÖu nhËp khÈu; cã ®ñ n¨ng lùc xö lý c¸c t¹p chÊt ®i kÌm víi phÕ liÖu nhËp khÈu míi ®­îc phÐp nhËp khÈu phÕ liÖu. Nh­ vËy, ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ ®· ®­îc c¸c Bé, Ngµnh cã liªn quan quan t©m vµ t¹o hµnh lang ph¸p lý th«ng tho¸ng nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp ®­îc thuËn lîi h¬n khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh nµy. SÏ kh«ng cã mét trë ng¹i qu¸ lín nµo vÒ mÆt ph¸p lý g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh nhËp khÈu thÐp phÕ vµo ViÖt Nam: . V¨n b¶n ph¸p lý ®iÒu chØnh trùc tiÕp vµ hiÖn hµnh ®èi víi nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña Nhµ n­íc ta lµ QuyÕt ®Þnh sè 03/ 2004/Q§- BTN- MT cña Bé tµi nguyªn m«i tr­êng ban hµnh ngµy 02/04/2004 . ThÐp phÕ liÖu n»m trong danh môc nh÷ng mÆt hµng ®­îc phÐp nhËp khÈu theo quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. . HiÖn nay Nhµ n­íc kh«ng cã quy ®Þnh h¹n ng¹ch nhËp khÈu ®èi víi thÐp phÕ. . ThuÕ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu lµ 0%. 2) Kim ng¹ch nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thñy Ng« QuyÒn 2.1) §éng c¬ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thñy Ng« QuyÒn * XuÊt ph¸t tõ nhu cÇu thÞ tr­êng: S¾t thÐp ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng cã tÇm quan träng chiÕn l­îc trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc. §Æc biÖt ë n­íc ta hiÖn nay, trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸, nhu cÇu ngµy cµng cao ®èi víi mÆt hµng thÐp. Khi kinh tÕ – x· héi ph¸t triÓn th× nhu cÇu cña con ng­êi ®ßi hái ngµy cµng cao, cã thÓ nãi nhu cÇu cña con ng­êi lµ kh«ng giíi h¹n. HiÖn nay, n­íc ta cßn l¹c hËu, kÐm xa c¸c n­íc trªn thÕ giíi (mét phÇn lµ do bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ trong mét thêi gian dµi). V× vËy, ®Êt n­íc cÇn ph¶i chuyÓn m×nh, ®æi míi nÒn kinh tÕ - x· héi ®Ó b¾t kÞp víi xu thÕ ph¸t triÓn cña toµn thÕ giíi. Nh­ng ®Ó ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã, vÊn ®Ò c¬ b¶n vµ còng lµ nÒn t¶ng lµ ph¶i x©y dùng c¬ së h¹ tÇng v÷ng ch¾c ®Ó tõ ®ã ®Æt nÒn mãng cho ®Êt n­íc ®i lªn (nh­ mét ng«i nhµ muèn v­¬n cao, v­¬n xa th× tr­íc hÕt ph¶i t¹o ®­îc mãng nhµ v÷ng ch¾c). Trong ®ã s¾t thÐp ®ãng vai trß quan träng, chiÕn l­îc trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng c¶i c¸ch c¬ cÊu kinh tÕ - x· héi cña nh©n d©n ta d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng. Nhu cÇu vÒ thÐp ngµy cµng t¨ng, trong khi nÒn c«ng nghiÖp khai th¸c quÆng ë n­íc ta cßn thÊp kÐm ch­a ®ñ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ nguyªn liÖu cña ngµnh luyÖn kim. H¬n n÷a, thÞ tr­êng thÐp trªn thÕ giíi ®ang cã sù biÕn ®éng m¹nh (gi¸ c¶ t¨ng chãng mÆt) khiÕn cho gi¸ nhËp khÈu thÐp vµo n­íc ta cao. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, gi¶i ph¸p tr­íc m¾t vµ còng lµ l©u dµi cho ngµnh thÐp ë n­íc ta lµ : nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu vÒ ®Ó s¶n xuÊt ph«i thÐp phôc vô cho ngµnh luyÖn thÐp ®¸p øng nhu cÇu thÐp ®ang ngµy cµng gia t¨ng ë ViÖt Nam. *§èi víi C«ng ty: Ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu lµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh doanh cña C«ng ty- Ngµnh nghÒ truyÒn thèng vµ còng lµ xuÊt ph¸t ®iÓm cña C«ng ty lµ nhËp khÈu tµu cò vÒ ®Ó ®ãng míi vµ söa ch÷a phôc vô nhu cÇu trong n­íc vµ xuÊt khÈu sang n­íc ngoµi. Cïng víi viÖc nhËp khÈu tµu cò tõ n­íc ngoµi vÒ, thay v× vËn chuyÓn tµu kh«ng, C«ng ty vËn chuyÓn thªm s¾t thÐp phÕ nhËp khÈu trªn nh÷ng con tµu nhËp khÈu ®ã, tr¸nh sù l·ng phÝ vµ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ nhËp khÈu . H¬n n÷a, ho¹t ®éng ®ãng míi vµ söa ch÷a tµu thuû cña C«ng ty còng cÇn sö dông l­îng s¾t thÐp phÕ liÖu lín, do ®ã thay v× mua l¹i ë thÞ tr­êng trong n­íc, C«ng ty nhËp khÈu trùc tiÕp th× gi¸ sÏ thÊp h¬n. Nh­ vËy, ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu kh«ng chØ gióp cho C«ng ty t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn trong kinh doanh mµ cßn ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu thÞ tr­êng gãp phÇn b×nh æn l¹i thÞ tr­êng thÐp trong n­íc vµ còng kh«ng tr¸i víi quy ®Þnh ph¸p luËt ViÖt Nam. 2.2 Kim ng¹ch nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thñy Ng« QuyÒn a) Giai ®o¹n 1996 –1999: Nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, tiÒn th©n cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thñy Ng« QuyÒn lµ X­ëng ph¸ dì tµu cò vµ s¶n xuÊt khÝ c«ng nghiÖp thuéc Tæng c«ng ty Vinashin, víi chøc n¨ng ®ã th× mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh cña X­ëng ®Òu ph¶i dùa trªn chØ tiªu, mÖnh lÖnh cña T«ng c«ng ty, ch­a thùc sù tù ý thøc vµ ph¸t huy tèi ®a mäi tiÒm n¨ng cã ®­îc ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao. Sau khi cã quyÕt ®Þnh thµnh lËp C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thñy Ng« QuyÒn vµ trë thµnh mét trong 29 ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp, C«ng ty ®· chñ ®éng trong kinh doanh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi kÕt qu¶ kinh doanh cña m×nh. C«ng ty ®· cã nhiÒu ®æi míi, ph¸t huy tèi ®a mäi nguån lùc cã thÓ cã ®Ó tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng kinh doanh nãi chung vµ kinh doanh thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu nãi riªng. B¶ng 1. S¶n l­îng vµ kim ng¹ch nhËp khÈu (KNNK) thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty giai ®o¹n 1996 – 19995 B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty giai ®o¹n 1996 - 1999 STT N¨m S¶n l­îng(tÊn) KNNK (USD) 1 1996 1130 63000 2 1997 1350 77000 3 1998 2300 138000 4 1999 3050 189100 B¶ng 1 cho thÊy s¶n l­îng vµ kim ng¹ch nhËp khÈu cña C«ng ty nh×n chung t¨ng tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m 1999. Tuy nhiªn, sù t¨ng tr­ëng nµy lµ kh«ng ®Òu gi÷a c¸c n¨m: giai ®o¹n 1996 – 1997 t¨ng thÊp - s¶n l­îng t¨ng 20%, KNNK t¨ng 22%, 1997 – 1998 t¨ng m¹nh - s¶n l­îng t¨ng 70%, KNNK t¨ng 79%, 1998 – 1999 s¶n l­îng t¨ng 33%, KNNK t¨ng 37%. N¨m 1998 cã sù t¨ng tr­ëng m¹nh nh­ vËy lµ do Nhµ n­íc ®· cho phÐp nhËp khÈu mÆt hµng nµy vµ tõ n¨m nay s¶n l­îng nhËp khÈu vµo ViÖt Nam nh×n chung t¨ng cao do nhu cÇu nguyªn liÖu cho ngµnh thÐp lín. Qua ph©n tÝch còng cho thÊy møc ®é t¨ng s¶n l­îng vµ KNNK kh«ng b»ng nhau- KNNK th­êng t¨ng cao h¬n s¶n l­îng trong cïng mét thêi k×, nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do gi¸ thÐp phÕ liÖu trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ ThÕ giíi ®ang biÕn ®éng theo xu h­íng ngµy cµng t¨ng. Trong giai ®o¹n ®Çu thµnh lËp, ngµnh kinh doanh “nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty cßn non trÎ, chñ yÕu thùc hiÖn theo ph­¬ng thøc “nhËp khÈu tµu cò vÒ ph¸ dì ®Ó s¶n xuÊt s¾t thÐp. Thùc tÕ cho thÊy, ho¹t ®éng kinh doanh “ thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu” trong giai ®o¹n nµy ch­a thùc sù lµm ¨n cã hiÖu qu¶, doanh thu thÊp, h×nh9thøc kinh doanh cßn manh món, nhá bÐ, ph©n t¸n. Doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh nµy chØ chiÕm tû träng nhá trong tæng doanh thu cña C«ng ty, do ®ã chØ cã thÓ ®­îc tÝnh gép vµo lµ doanh thu chung cña ngµnh “ ph¸ dì tµu”. * Nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn lµ do: 1. Do míi thµnh lËp nªn vèn cña C«ng ty cßn h¹n hÑp, nªn kh«ng thÓ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång lín vÒ nhËp khÈu tµu cò ®­îc, mµ s¶n l­îng thÐp phÕ liÖu hoµn toµn dùa vµo sè l­¬ng tµu cò nhËp vÒ ®Ó ph¸ dì. §iÒu nµy dÉn ®Õn s¶n l­îng thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty thÊp. Ngoµi ra, míi thµnh lËp còng lµ nguyªn nh©n t¹o ra sù bÊt lîi vÒ thêi gian vµ ®iÒu kiÖn gia nhËp thÞ tr­êng ch­a ®ñ ®Ó t¹o lËp cho m×nh mét vÞ trÝ vµ chç ®øng trªn thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc. V× vËy C«ng ty ch­a kh¼ng ®Þnh ®­îc uy tÝn cña m×nh, §iÒu nµy khiÕn cho c«ng viÖc kinh doanh cña C«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n: khã kh¨n trong viÖc ký kÕt c¸c hîp ®ång nhËp khÈu tµu cò (khã kh¨n trong kh©u ®Çu vµo), c¸c doanh nghiÖp trong n­íc cßn Ýt biÕt ®Õn sù tån t¹i cña C«ng ty hoÆc nÕu cã biÕt th× vÉn ch­a cã c¬ së ®Ó hä ®Æt niÒm tin ®Ó kÝ c¸c hîp ®ång mua s¾t thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty (khã vÒ ®Çu ra). 3. NhiÖm vô ®ãng tµu gÆp nhiÒu khã kh¨n, dÉn ®Õn s¶n l­îng thÐp phÕ liÖu thÊp: Do tõ sau khi Nhµ n­íc cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®­îc phÐp ph¸ dì tµu cò ®Ó lÊy s¾t thÐp phÕ liÖu, khiÕn cho ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp ph¸ dì tµu cò nªn viÖc mua tµu cò bÞ c¨ng gi¸. 4. ViÖc lµm thñ tôc mua b¸n cßn nhiÒu phiÒn to¸i, phô phÝ cao, nhÊt lµ ®èi víi tµu cò cña n­íc ngoµi. NhiÒu khi bÕ t¾c s¶n xuÊt do kh©u thñ tôc ph¶i “qua” nhiÒu “ cöa”, nhiÒu “dÊu”, ®èi t¸c mÊt niÒm tin, C«ng ty mÊt nguån cung. 5.MÆt kh¸c, lóc bÊy giê quy tr×nh c«ng nghÖ ph¸ dì tµu ®Ó s¶n xuÊt s¾t thÐp phÕ liÖu cßn rÊt xa l¹ ®èi víi ViÖt Nam. C¸c doanh nghiÖp võa tù s¶n xuÊt võa tù rót ra quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt cho m×nh. Do vËy n¨ng suÊt thÊp, viÖc qu¶n lý lao ®éng rÊt khã kh¨n, khã giao chØ tiªu, khã ®¹t møc kho¸n, khã qu¶n lý s¶n phÈm vµ tµi s¶n dÔ dÉn ®Õn l·ng phÝ, hao hôt, mÊt m¸t... 6. Gi¸ phÕ liÖu kh«ng æn, do viÖc cung cÊp s¶n phÈm khi th× dån dËp, khi th× khan hiÕm 7.ChÊt l­îng c«ng nh©n viªn lµm viÖc ch­a cã chuyªn m«n kÜ n¨ng cao dÉn ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, s¶n l­îng thÐp phÕ liÖu thÊp. Tõ nh÷ng nguyªn nh©n trªn dÉn ®Õn viÖc kinh doanh “ thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu” nãi riªng vµ hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¶ C«ng ty nãi chung ch­a cao. TÝnh cho tíi cuèi n¨m 1999, doanh thu cña c¶ ngµnh “ph¸ dì tµu cò” ­íc tÝnh ®¹t trªn 20 tû VN§. Thùc tr¹ng trªn ®ßi hái C«ng ty ph¶i cã sù ®æi míi tõ c«ng t¸c tæ chøc, qu¶n lý, n©ng cÊp c¬ së h¹ tÇng, ®æi míi c«ng nghÖ cho tíi viÖc n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. * Giai ®o¹n 2000- 2004 Tr­íc thùc tr¹ng lµm ¨n kÐm hiÖu qu¶ nh­ vËy, C«ng ty ®· ph¶i sö dông nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau ®Ó gãp phÇn c¶i thiÖn l¹i t×nh h×nh. Tr­íc hÕt ph¶i kÓ ®Õn sù ®æi míi trong ph­¬ng thøc kinh doanh: thay v× nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu hoµn toµn d­íi h×nh thøc “ nhËp khÈu tµu cò vÒ ph¸ dì ®Ó s¶n xuÊt thÐp phÕ liÖu”, nay C«ng ty ®· tiÕn hµnh nhËp khÈu trùc tiÕp th«ng qua thu mua thÐp phÕ liÖu. §iÒu nµy gióp cho s¶n l­îng thÐp phÕ liÖu mµ C«ng ty nhËp khÈu t¨ng cao. B¶ng2. S¶n l­îng vµ kim ng¹ch nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Ng« QuyÒn6 B¸o c¸o tæng kÕt t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty giai ®o¹n 2000 - 2004 TT N¨m S¶n l­îng(tÊn) Knnk( USD) ThÞ tr­êng 1 2000 7.500 562.500 100%ch©u ©u 2 2001 11.000 847.000 100%ch©u ©u 3 2002 13.700 2.856.000 70%ch©u ©u, 30%ch©u ¸ 4 2003 16.000 4.080.000 90%ch©u ¸, 10%ch©u ©u 5 2004 21.000 6.447.000 70%ch©u ¸,30%ch©u ©u vµ mü Tõ b¶ng trªn cho thÊy, sè l­îng thÐp phÕ liÖu C«ng ty nhËp khÈu t¨ng nhanh trong giai ®o¹n 2000- 2004, tuy nhiªn sù t¨ng tr­ëng nµy kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c n¨m: 2000- 2001 t¨ng 3500 tÊn (t¨ng trªn 40%), 2001- 2002 t¨ng 2000 tÊn( t¨ng 18%), 2002- 2003 t¨ng 3000 tÊn (t¨ng 24%), 2003- 2004 t¨ng 5000 tÊn (t¨ng 30%). MÆc dï, sù t¨ng s¶n l­îng thÐp phÕ nhËp khÈu cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m qua lµ kh«ng ®ång ®Òu c¶ vÒ sè l­îng vµ tû lÖ t¨ng tr­ëng gi÷a c¸c n¨m, nh­ng nh×n chung s¶n l­îng thÐp phÕ nhËp khÈu cña C«ng ty ®· t¨ng kh¸ cao tõ n¨m ®Çu giai ®o¹n (n¨m2000) cho tíi n¨m kÕt thóc giai ®o¹n (n¨m 2004) tõ 7.500tÊn lªn tíi 21.000tÊn ( t¨ng 180%). Cïng víi sù t¨ng lªn vÒ sè l­îng th× KNNK ®èi víi mÆt hµng nµy còng t¨ng víi møc t¨ng cao h¬n. §Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n 2001 – 2004, KNNK t¨ng tíi møc chãng mÆt (t¨ng 5.600.000 – t­¬ng øng trªn 660%). Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do gi¸ thÐp trong giai ®o¹n nµy t¨ng cao( t¨ng tõ 77USD/tÊn n¨m 2001 lªn tíi 307USD/tÊn n¨m 2004),vµ mét phÇn còng lµ do s¶n l­îng t¨ng cao. Trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 2005, s¶n lùong thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu cña C«ng ty ®¹t 16.450tÊn, ®¹t 57% kÕ ho¹ch n¨m, KNNK ®¹t trªn 5triÖu USD. MÆc dï con sè nµy cßn rÊt nhá so víi tæng KNNK cña ViÖt Nam nh­ng nã còng gãp phÇn b×nh æn l¹i thÞ tr­êng ®ang trong t×nh tr¹ng hçn lo¹n cung – cÇu vÒ thÐp. NÕu tiÕp tôc duy tr× ë møc t¨ng tr­ëng nh­ vËy viÖc hoµn thµnh vµ v­ît møc chØ tiªu n¨m nay cña C«ng ty sÏ lµ tÊt yÕu. Tõ b¶ng 2 còng cho ta thÊy sù thay ®æi ®¸ng kÓ vÒ thÞ tr­êng nhËp khÈu cña C«ng ty, chuyÓn dÞch tõ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu hoµn toµn tõ Ch©u ¢u (n¨m 2000, 2001 nhËp khÈu 100%) dÇn sang nhËp khÈu chñ yÕu tõ thÞ tr­êng Ch©u ¸ ( hiÖn nay l­îng thÐp phÕ nhËp khÈu tõ ch©u ¸ chiÕm trªn 70%). VËy nguyªn nh©n nµo dÉn ®Õn sù thay ®æi trªn? Tr­íc ®©y, b¹n hµng truyÒn thèng cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Ng« QuyÒn lµ c¸c n­íc n»m trong khu vùc Ch©u ¢u, C«ng ty chñ yÕu tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh ë khu vùc thÞ tr­êng nµy, do ®ã viÖc thÐp phÕ liÖu ®­îc nhËp khÈu 100% tõ ®©y lµ hoµn toµn phï hîp . Tuy nhiªn ®ã chØ mang tÝnh t¹m thêi vµ t×nh thÕ. XuÊt ph¸t tõ môc tiªu t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn, ®ßi hái C«ng ty ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm nh÷ng khu vùc thÞ tr­êng míi cã gi¸ rÎ h¬n, cã nhiÒu lîi thÕ ®èi víi c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh. ThÞ tr­êng Ch©u ¸ bao gåm c¸c n­íc n»m trong cïng khu vùc ®Þa lý, cã cïng chung ®­êng bê biÓn, hoÆc lµ nh÷ng n­íc cã ®­êng biªn giíi gi¸p víi ViÖt Nam, v× vËy thuËn lîi rÊt nhiÒu cho c¸c ho¹t ®éng giao l­u kinh tÕ v¨n ho¸ gi÷a ta víi c¸c n­íc b¹n nãi chung vµ cho ho¹t ®éng nhËp khÈu cña C«ng ty nãi riªng. §iÒu nµy gióp cho C«ng ty tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ vµ thêi gian tõ kh©u nghiªn cøu thÞ tr­êng, kÝ kÕt hîp ®ång vµ cuèi cïng lµ vËn chuyÓn thÐp phÕ liÖu vÒ n­íc. Kho¶ng c¸ch gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c n­íc Ch©u ¸ lµ t­¬ng ®èi gÇn so víi Ch©u ©u, v× vËy ta cã b¾t thÓ n¾m b¾t t×nh h×nh thÞ tr­êng vµ cã th«ng tin nhanh vÒ sù thay ®æi cña thÞ tr­êng nµy gióp ta cã sù ®iÒu chØnh nhanh, chÝnh x¸c vµ kÞp thêi. Ngoµi ra, lîi thÕ cã chung ®­êng bê biÓn sÏ t¹o lîi thÕ cho viÖc tiÕn hµnh mua b¸n ngo¹i th­¬ng gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc trong khu vùc, do viÖc vËn chuyÓn dÔ dµng, mµ thÐp phÕ liÖu do C«ng ty tµu thuû Ng« QuyÒn nhËp khÈu ®­îc coi lµ mÆt hµng cång kÒnh, cã träng t¶i lín nªn ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn chñ yÕu lµ b»ng tµu thuû. Trªn c¬ së ®ã cho thÊy quyÕt ®Þnh chuyÓn h­íng thÞ tr­êng nµy cña C«ng ty lµ ®óng ®¾n, phï hîp víi thùc tÕ kinh doanh cña C«ng ty. 3. C¬ cÊu, gi¸, chÊt l­îng vµ thÞ tr­êng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty * VÒ c¬ cÊu nhËp khÈu: Do chÝnh s¸ch b¶o hé ngµnh thÐp cña Nhµ n­íc nªn ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ nh»m ®¸p øng thÞ tr­êng vÒ c¬ cÊu, chñng lo¹i, chÊt l­îng. Trong sè c¸c mÆt hµng ®­îc phÐp nhËp khÈu vµo ViÖt Nam theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, c¬ cÊu nhËp khÈu cña C«ng ty chñ yÕu tËp trung vµo 2 mÆt hµng sau: ThÐp phÕ liÖu dïng cho c¸n kÐo chiÕm 48% tæng KNNK, thÐp phÕ liÖu dïng cho nÊu ch¶y chiÕm 45% tæng KNNK cña C«ng ty. * VÒ gi¸ nhËp khÈu: Còng nh­ hÇu hÕt c¸c ®¬n vÞ kinh doanh víi môc tiªu cuèi cïng lµ lîi nhuËn th× viÖc xem xÐt vµ lùa chän gi¸ tr­íc khi kÝ hîp ®ång mua b¸n lµ rÊt cÇn thiÕt. §Æc biÖt lµ trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, gi¸ c¶ ë mét sè thÞ tr­êng lín ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh vµ lµ c¬ së ®Ó ng­êi mua chÊp nhËn gi¸ tõ phÝa chµo hµng ®­a ra. §èi víi C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thñy Ng« QuyÒn còn vËy: Sau khi nhËn ®­îc ®¬n chµo hµng cña n­íc ngoµi chµo b¸n, c¬ së ®Ó tÝnh gi¸ nhËp khÈu cña C«ng ty lµ gi¸ ë mét sè thÞ tr­êng thÐp phÕ liÖu lín trªn thÕ giíi, hoÆc cã thÓ tham kh¶o gi¸ cña b¹n hµng truyÒn thèng Ch©u ¢u hay gi¸ trªn c¸c t¹p chÝ , b¶n tin cã uy tÝn trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn, C«ng ty kh«ng thÓ kh«ng tÝnh ®Õn gi¸ ®Çu ra cho mÆt hµng nµy nh»m ®¶m b¶o thu lîi nhuËn vµ lµm ¨n cã hiÖu qu¶. §Ó ®i ®Õn quyÕt ®Þnh cã chÊp nhËn gi¸ cña phÝa chµo hµng ®­a ra hay kh«ng, C«ng ty ph¶i tÝnh to¸n phÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu vµ gi¸ b¸n l¹i ë thÞ tr­êng trong n­íc, sau khi trõ ®i c¸c kho¶n chi phÝ cã liªn quan cã thu ®­îc lîi nhuËn kh«ng vµ kho¶n lîi nhuËn thu ®­îc nµy cã ®­îc coi lµ hiÖu qu¶ kinh doanh hay kh«ng? HiÖn nay, gi¸ nhËp khÈu vµ gi¸ b¸n l¹i thÐp phÕ trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam cña C«ng ty: Tuú tõng chñng lo¹i mµ C«ng ty sÏ nhËp khÈu vµ b¸n l¹i víi c¸c møc gi¸ kh¸c nhau: - Lo¹i thÐp phÕ liÖu dïng cho C¸n kÐo: C«ng ty nhËp khÈu víi gi¸ lµ 270- 280 USD/ tÊn gi¸ CNF C¶ng H¶i Phßng (ch­a cã thuÕ VAT, b¶o hiÓm, phÝ më L/C, phÝ giao nhËn bèc xÕp C¶ng, phÝ gi¸m ®Þnh...), gi¸ b¸n lo¹i nµy trªn thÞ tr­êng hiÖn nay: tõ 4.800.000®/tÊn ®Õn 5.400.000®/tÊn tuú thuéc vµo kÝch th­íc vµ chñng lo¹i cô thÓ. - Lo¹i thÐp phÕ liÖu dïng cho nÊu ch¶y: gi¸ nhËp khÈu lµ 225 USD/tÊn gi¸ CNF H¶i Phßng (ch­a cã thuÕ VAT, b¶o hiÓm, phÝ më L/C...), gi¸ b¸n 3.900.000®/tÊn- 4.100.000®/tÊn( chØ b¸n cho c¸c lß luyÖn ph«i thÐp, nh­: C«ng ty gang thÐp Th¸i nguyªn, ThÐp Hoµ Ph¸t...). Ngoµi viÖc thô ®éng chê phÝa chµo hµng ®­a ra ®¬n gi¸, sau ®ã so s¸nh vµ ®­a ra quyÕt ®Þnh cã chÊp nhËn gi¸ ®ã hay kh«ng, C«ng ty còng ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu, t×m hiÓu thÞ tr­êng ®Ó chuyÓn m×nh sang thÕ chñ ®éng t×m ®Õn nh÷ng thÞ tr­êng míi cã gi¸ thÊp vµ ®¶m b¶o cung cÊp æn ®Þnh, l©u dµi cho C«ng ty. * VÒ chÊt l­îng thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu: ChÊt l­îng lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång nhËp khÈu. V× vËy, ph¶i ®Ò cËp chi tiÕt, cô thÓ vÒ chÊt l­îng vµ quy c¸ch phÈm chÊt cña hµng ho¸ ®Ó tr¸nh x¶y ra sù tranh chÊp gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua. Mçi mét mÆt hµng cã nh÷ng quy ®Þnh riªng vÒ tiªu chuÈn phÈm chÊt vµ ë mçi n­íc l¹i cã nh÷ng quy ®Þnh kh¸c nhau vÒ mÆt hµng ®ã, ®èi víi thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu vµo ViÖt Nam còng vËy. Nh­ng khi tham gia vµo bu«n b¸n ngo¹i th­¬ng th× ph¶i sö dông nh÷ng tiªu chuÈn mang tÝnh quèc tÕ. §èi víi viÖc nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu, Nhµ n­íc ta vÉn ch­a cã v¨n b¶n ph¸p lý cô thÓ quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn ®èi víi mÆt hµng nµy. V× vËy khi nhËp khÈu thÐp phÕ c¸c doanh nghiÖp sÏ gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, v× hä ch­a cã mét tiªu chuÈn nµo ®Ó dùa vµo ®ã mµ xem xÐt, x¸c ®Þnh thÐp phÕ liÖu do doanh nghiÖp m×nh nhËp khÈu vÒ cã ®¹t tiªu chuÈn chÊt l­îng hay kh«ng. Do ®ã, ®· cã nhiÒu ý kiÕn kiÕn nghÞ vÒ vÊn ®Ò nµy, trong ®ã ®¸ng kÓ nhÊt lµ ý kiÕn cña TiÕn sÜ NguyÔn V¨n S­a - kiÕn nghÞ Nhµ n­íc cÇn ®­a ra c¸c tiªu chuÈn vÒ thÐp phÕ vµ cña «ng Ph¹m ChÝ C­êng- kiÕn nghÞ Nhµ n­íc cÇn x©y dùng c¸c tiªu chuÈn chÊt l­îng cho s¾t thÐp phÕ dùa trªn tiªu chuÈn quèc tÕ. Nh÷ng ý kiÕn nµy ®­îc ®­a ra ®Òu nh»m gióp c¸c doanh nghiÖp thuËn lîi h¬n trong viÖc x¸c ®Þnh tiªu chuÈn chÊt l­îng ®èi víi thÐp phÕ nhËp khÈu, khiÕn cho ho¹t ®éng nhËp khÈu ®­îc dÔ dµng h¬n. Tuy nhiªn, viÖc nhËp khÈu thÐp phÕ nãi riªng vµ nhËp khÈu c¸c phÕ phÈm vµo ViÖt Nam nãi chung lu«n ph¶i ®¶m b¶o quy ®Þnh cña Bé Tµi nguyªn - m«i tr­êng, ®ã lµ: “kh«ng biÕn ViÖt Nam thµnh b·i gi¸c cña thÕ giíi”. HiÖn nay, chÊt l­îng thÐp phÕ do C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Ng« QuyÒn nhËp khÈu kh«ng chØ ®¸p øng ®­îc c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ vµ tiªu chuÈn cña ViÖt Nam theo quy ®Þnh ph¸p luËt (QuyÕt ®Þnh sè 03/QD- BTNMT cña Bé tµi nguyªn m«i tr­êng) ®èi víi mÆt hµng nµy mµ cßn phï hîp vµ cã thÓ phôc vô cho c«ng nghiÖp ®ãng míi vµ söa ch÷a tµu thuû cña Tæng C«ng ty, c¸c lo¹i thÐp cã kh¶ n¨ng t¸i chÕ ®­îc ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt. * VÒ thÞ tr­êng nhËp khÈu: X©y dùng thÞ tr­êng nhËp khÈu æn ®Þnh v÷ng ch¾c vµ l©u dµi cã ý nghÜa to lín trong qu¸ tr×nh nhËp khÈu tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi. Lµm tèt ph­¬ng ch©m nµy lµ gãp phÇn tÝch cùc vµo sù ph¸t triÓn cña C«ng ty nãi riªng vµ cña Tæng C«ng ty Vinashin nãi chung. Do vËy mµ C«ng ty lu«n duy tr× nh÷ng thÞ tr­êng nhËp khÈu æn ®Þnh ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng viÖc kinh doanh cña m×nh. Trong giai ®o¹n ®Çu cña c«ng cuéc x· héi chñ nghÜa, nÒn kinh tÕ cña ta vËn hµnh theo c¬ chÕ tËp trung, quan liªu, bao cÊp th× b¹n hµng chñ yÕu lµ Liªn X« cò vµ c¸c n­íc thuéc khèi SEV. Trong ®ã tæng s¶n l­îng thÐp nhËp khÈu tõ c¸c n­íc nµy chiÕm 90 - 95%. Sau mét thêi gian dµi bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ nÆng nÒ, nÒn kinh tÕ cña ta cßn nghÌo nµn, l¹c hËu - c¬ së h¹ tÇng cßn thÊp kÐm, c«ng nghÖ kÜ thuËt ch­a ph¸t triÓn khiÕn cho nÒn s¶n xuÊt cña ta cßn yÕu kÐm, ch­a thÓ tù m×nh ®¸p øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu trong n­íc, do ®ã viÖc nhËp khÈu thÐp thµnh phÈm phôc vô tiªu dïng trong n­íc lµ phï hîp vµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. Tõ n¨m 1986 trë l¹i ®©y, ViÖt Nam thùc hiÖn c¬ chÕ ®æi míi, tõng b­íc tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸, ngµnh s¶n xuÊt thÐp trong n­íc ®· cã sù chuyÓn m×nh. Thay cho nhËp khÈu thÐp thµnh phÈm , ViÖt Nam nhËp khÈu ph«i thÐp vµ thÐp phÕ liÖu vÒ ®Ó phôc vô cho ngµnh luyÖn kim, tõ ®ã tù m×nh s¶n xuÊt thÐp vµ tõng b­íc ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc. §©y lµ kÕt qu¶ ®¸ng mõng cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cho sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta nãi riªng- ViÖt Nam tõ chç lµ mét n­íc nhËp khÈu thµnh phÈm lµ chÝnh nay ®· trë thµnh mét thÞ tr­êng nhËp khÈu nguyªn liÖu vÒ ®Ó tù m×nh s¶n xuÊt C¬ chÕ më cöa ®· gióp ViÖt Nam ngµy cµng më réng quan hÖ kinh tÕ víi c¸c n­íc trªn thÕ giíi, thùc hiÖn ph­¬ng ch©m cña §¶ng “ ViÖt Nam muèn trë thµnh b¹n cña tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi”. Trªn c¬ së ®ã, b¹n hµng cña ViÖt Nam kh«ng cßn chØ h¹n chÕ lµ Liªn X« cò vµ c¸c n­íc thuéc khèi SEV mµ ®· më réng ra ë tÊt c¶ c¸c n­íc trong khu vùc vµ thÕ giíi. §iÒu nµy ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho C«ng ty cã nhiÒu c¬ héi ®Ó lùa chän vµ x¸c ®Þnh b¹n hµng cho phï hîp víi nhu cÇu vµ ngµnh nghÒ kinh doanh cña m×nh, h¬n n÷a cßn gióp cho C«ng ty cã ®iÒu kiÖn tiÕn hµnh ph©n tÝch kü l­ìng vµ ph©n lo¹i thÞ tr­êng nµo sÏ mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao cho m×nh. Phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay, C«ng ty nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu chñ yÕu tõ thÞ tr­êng Ch©u ¸ vµ c¸c n­íc thuéc khu vùc Ch©u ¢u vµ mét sè l­îng nhá tõ c¸c n­íc kh¸c (NhËp khÈu tõ Ch©u ¸ chiÕm 70%, Ch©u ¢u vµ c¸c n­íc kh¸c chiÕm trªn 30% tæng s¶n l­îng thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu cña C«ng ty). C¸c yÕu tè dÉn tíi viÖc quyÕt ®Þnh lùa chän thÞ tr­êng cña C«ng ty: gi¸ c¶, chÊt l­îng, sè l­îng vµ mét vµi yÕu tè kh¸c. 4. T×nh h×nh tiªu thô thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu cña C«ng ty ThÞ tr­êng trong n­íc hiÖn nay, cÇu lu«n lu«n lín h¬n cung, v× vËy mµ sè l­îng thÐp phÕ C«ng ty nhËp vÒ lu«n ®­îc tiªu thô hÕt, C«ng ty b¸n l¹i s¶n phÈm nµy víi møc gi¸ võa ph¶i, phï hîp víi gi¸ b¸n trªn thÞ tr­êng vµ ®¶m b¶o C«ng ty lµm ¨n cã l·i. Tuú thuéc vµo tõng lo¹i mµ gi¸ b¸n chóng cã sù kh¸c nhau, vÝ dô: thÐp dïng cho c¸n kÐo gi¸ b¸n lµ 4.800.000®/tÊn- 5.400.000®/tÊn, thÐp phÕ liÖu dïng cho nÊu ch¶y tõ 3.900.000® ®Õn 4.100.000®/tÊn 4.1. ThÞ tr­êng tiªu thô thÐp phÕ cña C«ng ty: - C¸c C«ng ty cã chøc n¨ng kinh doanh s¾t thÐp phÕ liÖu ë H¶i Phßng. - Lµng c¸n kÐo thÐp §a héi- B¾c Ninh. - Lµng nghÒ Nam §Þnh. - Mét sè c¬ së c¸n kÐo thÐp ë H¶i Phßng, Hµ Néi. - C«ng ty gang thÐp Th¸i Nguyªn. - C«ng ty cæ phÇn thÐp Hoµ Ph¸t.... 4.2. H×nh thøc tiªu thô - B¸n c¶ l« cho mét ®¬n vÞ hoÆc nhµ m¸y. - B¸n chän läc tõng phÇn nhá trong l« hµng nhËp khÈu vÒ cho c¸c ®¬n vÞ c¸ nh©n, lµng nghÒ theo nhu cÇu ng­êi mua hµng. - B¸n hµng trªn Bill khi hµng ®ang trªn ®­êng vÒ. 4.3 Ph­¬ng thøc tiªu thô: - B¸n thanh to¸n 100% tiÒn mÆt hoÆc chuyÓn kho¶n. - B¸n giao hµng vµ thu tiÒn dÇn, ng­êi mua ph¶i chÞu l·i suÊt cña sè tiÒn chËm tr¶ theo møc l·i suÊt cña ng©n hµng. - B¸n theo b¶o l·nh ng©n hµng cña ng­êi mua ( nÕu ng­êi mua lµ lÇn ®Çu hoÆc ch­a cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng). Nh­ vËy, C«ng ty ®· tËn dông mäi h×nh thøc vµ ph­¬ng thøc b¸n hµng ®Ó tiªu thô hµng víi sè l­îng lín nhÊt cã thÓ, vµ chóng ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng an toµn cho c«ng t¸c b¸n hµng cña C«ng ty tr¸nh nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra g©y thÊt tho¸t vµ thiÖt h¹i cho C«ng ty. 5. KÕt qu¶ kinh doanh nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thñy Ng« QuyÒn Trong 5 n¨m gÇn ®©y, nh×n chung t×nh h×nh s¶n xuÊt cña C«ng ty æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, doanh thu n¨m sau t¨ng 30% so víi n¨m tr­íc. Ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty ®· hç trî rÊt nhiÒu cho c¸c ®¬n vÞ luyÖn thÐp trong n­íc, cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, gãp phÇn t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh lµng m¹nh trong n­íc. Hµng n¨m ®ãng gãp cho ng©n s¸ch nhµ n­íc hµng tû ®ång th«ng qua viÖc ®ãng thuÕ (thuÕ doanh thu, thuÕ VAT…). Trong ®ã chñ yÕu lµ 2 ngµnh kinh doanh chÝnh lµ : s¶n xuÊt khÝ c«ng nghiÖp; ph¸ dì tµu cò vµ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu. Trong ®ã, ®ãng gãp cña ho¹t ®éng “ ph¸ dì tµu cò vµ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu lµ rÊt lín trong tæng doanh thu cña c¶ C«ng ty. §Ó minh chønh cho ®iÒu nµy, ta cã thÓ lµm mét phÐp so s¸nh ®¬n gi¶n gi÷a doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu víi doanh thu tõ s¶n xuÊt khÝ c«ng nghiÖp trong cïng k×: N¨m 2000 doanh thu tõ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu lµ 17,75 tû VN§, trong khi ®ã s¶n xuÊt khÝ c«ng nghiÖp chØ ®¹t doanh thu 2,7 tû (gÊp 7 lÇn); so s¸nh t­¬ng tù, trong n¨m 2004 nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu ®¹t 84 tû VN§ - gÊp 14 lÇn s¶n xuÊt khÝ c«ng nghiÖp (5,85 tû VN§). Së dÜ cã sù chªnh lÖch nh­ vËy lµ do: ho¹t ®«ng s¶n xuÊt khÝ c«ng nghiÖp chñ yÕu phôc vô cho c«ng nghiÖp ph¸ dì trong C«ng ty vµ Tæng c«ng ty, chØ phÇn nhá cßn l¹i lµ ®em ra tiªu thô trªn thÞ tr­êng. B¶ng 3 B¶ng doanh thu vµ lîi nhuËn tõ “nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu” cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Ng« quyÒn7 B¸o c¸o tæng kÕt t×nh h×nh kinh doanh nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty giai ®o¹n 2000 - 2004 TT N¨m §¬n vÞ tÝnh Doanh thu Lîi nhuËn 1 2000 1000® 18.750.000 562.500 2 2001 1000® 29.700.000 891.000 3 2002 1000® 43.840.000 1.096.000 4 2003 1000® 56.000.000 1.120.000 5 2004 1000® 84.000.000 1.680.000 Tõ b¶ng 3 cho ta thÊy: doanh thu vµ lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng “nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu” cña C«ng ty t¨ng tû lÖ thuËn víi møc t¨ng s¶n l­îng thÐp phÕ nhËp khÈu. Do nhu cÇu ®èi víi thÐp phÕ liÖu ë thÞ tr­êng trong n­íc ngµy cµng t¨ng, cung kh«ng ®ñ ®¸p øng cÇu nªn l­îng thÐp phÕ do C«ng ty nhËp vÒ kh«ng bÞ tån kho, nhËp vÒ bao nhiªu l¹i xuÊt ra hÕt bÊy nhiªu. Th«ng th­êng, gi¸ t¨ng sÏ dÉn ®Õn cÇu gi¶m, nh­ng v× trong giai ®o¹n hiÖn nay, s¾t thÐp ®­îc coi lµ mÆt hµng thiÕt yÕu ®èi víi ng­êi d©n nªn nhu cÇu tiªu dïng s¾t thÐp lµ cÇn thiÕt, mµ nguyªn liÖu chÝnh cho c«ng nghiÖp luyÖn thÐp l¹i lµ thÐp phÕ liÖu. Do ®ã, cÇu ®èi víi mÆt hµng nµy kh«ng cßn phô thuéc nhiÒu vµo gi¸ c¶ n÷a (mÆc dï gi¸ thÐp phÕ liÖu t¨ng cao - trong vßng 3 n¨m tÝnh tõ ®Çu n¨m 2001 ®· t¨ng lªn gÊp 3 lÇn tõ 77USD/tÊn lªn ®Õn 307USD/tÊn). Gi¸ thÐp phÕ liÖu t¨ng cao lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¹o lªn sù t¨ng nhanh c¶ vÒ doanh thu vµ lîi nhu©n cña C«ng ty. . N¨m 2000-2001: doanh thu vµ lîi nhuËn t¨ng 58,4% . N¨m 2001-2002: doanh thu vµ lîi nhuËn t¨ng 47,6% . N¨m 2002-2003: doanh thu vµ lîi nhuËn t¨ng 27,8% . N¨m 2003-2004: doanh thu vµ lîi nhuËn t¨ng 50% Nh×n chung, doanh thu vµ lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng “nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu“ cña C«ng ty ®Òu t¨ng ë n¨m sau so víi cïng k× n¨m tr­íc, xÐt trong c¶ giai ®o¹n, doanh thu vµ lîi nhuËn t¨ng m¹nh( doanh thu tõ 18,75 tû ®ång n¨m 2000 lªn tíi 84 tû ® vµo n¨m 2004 – tøc lµ t¨ng 65,25tû, lîi nhuËn tõ 562 triÖu ® lªn tíi 1680 triÖu ®)- t¨ng 348% doanh thu vµ 200% lîi nhuËn.Tuy nhiªn, tû suÊt t¨ng tr­ëng kh«ng ®Òu gi÷a c¸c n¨m, giai ®o¹n tõ 2000 ®Õn 2003 l¹i cã xu thÕ gi¶m (tõ 58,4% xuèng 47,6% vµ cuèi cïng lµ gi¶m xuèng 27,8%), b­íc sang n¨m 2004 nã l¹i t¨ng m¹nh (tõ 27,8% lªn ®Õn 50%). Trong 5 n¨m qua chøc n¨ng nµy ®­îc C«ng ty thùc hiÖn vµ ph¸t huy t­¬ng ®èi tèt, dùa trªn c¸c lîi thÕ sau: + §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc ®µo t¹o vµ s¸t h¹ch víi t×nh h×nh thùc tÕ nhiÒu. C«ng t¸c nµy ®­îc tiÕn hµnh b»ng viÖc më c¸c líp, kho¸ häc ®Þnh k× ®Ó ®¹o t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô phï hîp víi ngµnh nghÒ kinh doanh cña C«ng ty, h­íng dÉn cho c«ng nh©n viªn xuèng thÞ tr­êng ®Ó t×m hiÓu vµ b¸m s¸t thÞ tr­êng tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng viÖc + Lîi thÕ vÒ vai trß cña doanh nghiÖp Nhµ n­íc trong viÖc vay vèn cña c¸c tæ chøc tÝn dông. C«ng ty ®­îc thµnh lËp víi vai trß lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh Nhµ n­íc, do Nhµ n­íc qu¶n lý. ChÝnh v× vËy mµ ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông, C«ng ty thuéc diÖn ®­îc ­u tiªn khi xÐt duyÖt viÖc cÊp vèn. H¬n n÷a, C«ng ty Nhµ n­íc ®­îc coi lµ chøa ®ùng Ýt rñi ro nhÊt, v× vËy viÖc vay vèn cña C«ng ty thuËn lîi h¬n. + Lîi thÕ vÒ mÆt b»ng vµ c«ng nghÖ ph¸ dì. C«ng ty cã mÆt b»ng réng lín dµnh cho viÖc ph¸ dì, mÊy n¨m gÇn ®©y C«ng ty ®· ®Çu t­ 1 d©y truyÒn hiÖn ®¹i dµnh cho ph¸ dì tµu, do ®ã c«ng t¸c ph¸ dì ®­îc tiÕn hµnh nhanh gän, an toµn vµ dÔ dµng...gióp n©ng cao hiÖu qu¶ + Uy tÝn víi ng©n hµng vµ c¸c kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc: Uy tÝn víi ng©n hµng vµ kh¸ch hµng n­íc ngoµi t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong kh©u nhËp khÈu cña C«ng ty, c¸c hîp ®ång mua b¸n, thanh to¸n vµ më L/C ®­îc thùc hiÖn nhanh.T¹o lËp ®­îc uy tÝn víi kh¸ch hµng trong nø¬c gióp C«ng ty cã ®­îc thªm nhiÒu hîp ®ång b¸n s¶n phÈm cña m×nh vµ ngµy cµng më réng thÞ tr­êng. + Ngoµi ra, thÞ tr­êng ®Çu ra cña chñng lo¹i hµng ho¸ nµy lµ rÊt lín( cÇu lu«n lín h¬n cung), nh­ ®· ®­îc ph©n tÝch ë trªn ®èi víi nhu cÇu nµy lµ rÊt lín – cÇu lu«n lín h¬n cung (nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn). ViÖc ®æi míi, c¶i tiÕn ho¹t ®éng kinh doanh “nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu” theo h­íng ngµy cµng n©ng cao n¨ng lùc vµ chÊt l­îng kinh doanh gãp phÇn lµm t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn , tõng b­íc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty. Tuy nhiªn, bªn c¹nh nh÷ng thµnh qu¶ ®¹t ®­îc, ho¹t ®éng kinh doanh nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cßn mét sè vÊn ®Ò tõ phÝa Nhµ n­íc vµ c¶ phÝa c«ng ty: + Tr­íc hÕt cÇn ph¶i kÓ ®Õn sù c¹nh tranh cña c¸c ®¬n vÞ ngoµi ngµnhtham gia nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu: Trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, hÖ thèng c¸c c«ng ty t­ nh©n rÊt ph¸t triÓn. Do c¬ chÕ tho¸ng, hä ®· nhËp ñy th¸c, nhËp trùc tiÕp, lËu thuÕ… t¹o thµnh sù c¹nh tranh gay g¾t vÒ gi¸ vµ mét sù c¹nh tranh gay g¾t ®¸ng sî h¬n c¶ lµ c¬ chÕ th­ëng, göi gi¸ …bÊt chÊp mäi quy chÕ tµi chÝnh mµ C«ng ty ph¶i chÊp hµnh ®Çy ®ñ. Trong khi ®ã, hÖ thèng ph©n phèi cña C«ng ty nµy vÉn tr«ng mong vµo sù mua l¹i cña c¸c c«ng ty luyÖn thÐp vµ c¸c lµng nghÒ thñ c«ng. + Nhµ n­íc ch­a cã v¨n b¶n ph¸p lý cô thÓ quy ®Þnh chi tiÕt vÒ quy c¸ch phÈm chÊt ®èi víi thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu. + Thñ tôc H¶i quan ph¶i qua nhiÒu kh©u, nhiÒu cöa g©y nªn nhiÒu khã kh¨n cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh nhËp khÈu trong kh©u lµm thñ tôc nhËp khÈu. + Tån t¹i cÇn ®­îc ®Ò cËp ë ®©y lµ sù yÕu kÐm cña mét sè ®¬n vÞ thuéc khèi l­u th«ng, ®Çu mèi tiªu thô thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu cña C«ng ty. Khèi l­u th«ng nµy nay r¬i vµo t×nh tr¹ng kÐm n¨ng ®éng nh­êng hÇu hÕt thÞ tr­êng b¸n lÎ cho c¸c c«ng ty t­ nh©n. + ThÞ tr­êng nhËp khÈu chñ yÕu cña C«ng ty lµ Ch©u ¸ lu«n cã nh÷ng biÕn ®éng khã kh¨n vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ khiÕn cho c«ng t¸c nhËp khÈu cña C«ng ty gÆp nhiÒu khã kh¨n, kh«ng æn ®Þnh. +Tû gi¸ ngo¹i tÖ cña ViÖt Nam kh«ng æn ®Þnh, lu«n lu«n biÕn ®éng g©y ra nhiÒu khã kh¨n trong c«ng t¸c nhËp khÈu. + HÖ thèng th«ng tin t×m hiÓu thÞ tr­êng, b¹n hµng, t×nh h×nh kinh doanh nhËp khÈu cña c¸c ®¬n vÞ ngoµi ngµnh… cßn ch­a ®¸p øng ®­îc. + §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty cßn yÕu kÐm vÒ n¨ng lùc trong c«ng t¸c nhËp khÈu. + Mét tån t¹i n÷a lµ vèn cña C«ng ty cßn h¹n hÑp, ch­a ®ñ kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c hîp ®ång nhËp khÈu lín ; diÖn tÝch mÆt b»ng dµnh cho ph¸ dì tµu cßn h¹n chÕ; c«ng nghÖ ph¸ dì cßn l¹c hËu… ch­¬ng II kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt l­îng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu I. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu 1) C¨n cø vµo c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn ngµnh thÐp Thùc tÕ cho thÊy møc tiªu thô thÐp phô thuéc vµo møc t¨ng GDP, møc t¨ng d©n sè, sè vèn ®Çu t­ chÝnh phñ ph©n bæ cho c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ trong n­íc. ChÝnh v× vËy, viÖc dù ®o¸n ®­îc c¸c chØ tiªu trªn lµ c¬ së ®Ó ®­a ra dù ®o¸n vÒ nhu cÇu tiªu thô thÐp trong t­¬ng lai. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ dù ®o¸n ®­îc c¸c chØ tiªu ®ã th× c¸c con sè trong qu¸ khø vµ thùc tÕ l¹i rÊt cÇn thiÕt. N¨m 1999 – 2000, møc t¨ng tr­ëng GDP lµ 6 – 7%, th× dù kiÕn giai ®o¹n 2001 – 2010 GDP sÏ t¨ng 10 – 12%. Bªn c¹nh nh÷ng chØ tiªu ®ã th×, thùc tÕ tiªu thô thÐp trong n­íc trong nh÷ng giai ®o¹n tr­íc còng gãp phÇn gióp c¸c Bé, Ngµnh ®­a ra nh÷ng dù ®o¸n chÝnh x¸c h¬n. Trªn c¬ së dù ®o¸n møc t¨ng GDP giai ®o¹n 2001 – 2010 vµ thèng kª cña mét sè h·ng kinh doanh lín (Nippon steel, Nippon kokan, BHP, Posco…) vµ møc tiªu thô thÐp thùc tÕ cña ViÖt Nam giai ®o¹n 2001 – 2010, Bé c«ng nghiÖp dù b¸o nhu cÇu tiªu thô thÐp n¨m 2010 sÏ lµ 7,7 triÖu tÊn. Qua ®ã ta thÊy, ®èi víi n­íc ta ®ang ë thêi k× cÊt c¸nh th× nhu cÇu tiªu thô thÐp giai ®o¹n 2000- 2005 lµ 13%, 2005- 2010 lµ 7% lµ t­¬ng ®èi phï hîp víi sù t¨ng tr­ëng c¸c nø¬c trong khu vùc. Nh­ng vÊn ®Ò ®Æt ra víi ViÖt Nam lµ: ta sÏ lÊy thÐp ë ®©u ®Ó phôc vô cho nhu cÇu vÒ thÐp ®ang ngµy cµng t¨ng nh­ vËy? HiÖn nay, ngµnh luyÖn kim cña ta míi chØ ®¸p øng ®­îc trªn 50% nhu cÇu tiªu thô thÐp trong n­íc, sè cßn l¹i lµ tõ nguån thÐp nhËp khÈu. Trong ®ã, nguyªn liÖu chÝnh phôc vô cho ngµnh luyÖn kim kh«ng ph¶i lµ quÆng khai th¸c ®­îc trong n­íc mµ lµ thÐp phÕ nhËp khÈu tõ n­íc ngoµi lµ chñ yÕu. Theo tÝnh to¸n cho thÊy: NÕu mét m¸y c«ng suÊt 200.000tÊn ph«i/n¨m th× thÐp phÕ thu gom ®­îc trong n­íc ­íc tÝnh nhiÒu nhÊt chØ ®­îc 80.000tÊn, phÇn cßn l¹i lµ nhËp khÈu. HiÖp héi thÐp ViÖt Nam cho biÕt: mçi n¨m ngµnh thÐp cÇn 1,5- 2triÖu tÊn thÐp phÕ liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt vµ l­îng thÐp phÕ nµy chñ yÕu cã ®­îc tõ nguån nhËp khÈu. Tõ ph©n tÝch nhu cÇu ®èi víi thÐp phÕ liÖu ë trªn cho ta thÊy ®­îc tÇm quan träng cña nhËp khÈu thÐp phÕ ®èi víi ngµnh thÐp nãi riªng vµ nÒn kinh tÕ quèc d©n cña ViÖt Nam nãi chung. 2) XuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña C«ng ty: Ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu suy cho cïng còng lµ nh»m môc ®Ých t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn cho C«ng ty. Nh­ trªn ®· ph©n tÝch, møc t¨ng tr­ëng cña C«ng ty hµng n¨m ®¹t tíi 30%/n¨m. Trong ®ã doanh thu tõ ho¹t ®éng kinh doanh thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu ®ãng gãp mét phÇn ®¸ng kÓ cho sù t¨ng tr­ëng ®ã ( chiÕm trªn 60% ). §Ó cã ®­îc kÕt qu¶ ®ã, tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty nãi chung vµ kinh doanh thÐp phÕ liÖu nãi riªng ph¶i ®¹t ®­îc hiÓu qu¶. Ngoµi chøc n¨ng thu lîi nhuËn cho C«ng ty, viÖc nhËp khÈu thÐp phÕ cßn cã mét vai trß quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, ®ã lµ gãp phÇn b×nh æn l¹i thÞ tr­êng thÐp ë trong n­íc- nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu gióp c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt thÐp æn ®Þnh vÒ nguån nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt, tõ ®ã gióp gi¶m bít sù biÕn ®éng cña thÞ tr­êng thÐp trong n­íc do nhu cÇu ®èi víi mÆt hµng nµy ®ang t¨ng m¹nh. Nh­ vËy, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi C«ng ty, còng nh­ ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta. II. kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu KiÕn nghÞ ®èi víi nhµ n­íc Nh­ trªn ®· tr×nh bµy, cßn kh¸ nhiÒu vÊn ®Ò tån t¹i trong c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu. Trong khi ®ã, c«ng t¸c qu¶n lý nhËp khÈu cña nhµ n­íc ®ãng vai trß quan träng trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu. V× vËy, trªn c¬ së ph©n tÝch nh÷ng tån t¹i ë trªn, ®Ó n©ng cao chÊt l­îng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu, ng­êi viÕt ®­a ra nh÷ng kiªn nghÞ sau: + HiÖn nay, n­íc ta ®· cã thÓ s¶n xuÊt ra mét sè mÆt hµng thÐp ®Ó phôc vô nhu cÇu trong n­íc. §èi víi nh÷ng mÆt hµng nµy, Nhµ n­íc nªn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p lµ rÊt cÇn thiÕt, nh­: chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu (biÓu thuÕ nhËp khÈu cã hiÖu lùc 01/01/1999) vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý nhËp khÈu. Thùc chÊt, Nhµ n­íc cÊm nhËp nh÷ng mÆt hµng nµy, nh­ng khi tham gia vµo hiÖp héi: AFTA, WTO... Nhµ n­íc ta kh«ng thÓ cÊm nhËp mµ chØ cã thÓ h¹n chÕ nhËp th«ng qua biÓu thuÕ nhËp khÈu( thuÕ nhËp khÈu ®èi víi c¸c mÆt hµng nµy rÊt cao- kho¶ng 40%). Nh­ vËy, c¸c biÖn ph¸p b¶o hé ngµnh thÐp mµ Nhµ n­íc ta sö dông ®· gãp phÇn gióp cho ngµnh luyÖn thÐp trong n­íc ngµy mét ph¸t triÓn, tõ ®ã dÉn tíi nhu cÇu nguyªn liÖu cho s¶n xuÊt t¨ng cao (nh­ thÐp phÕ liÖu, quÆng...) t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ®¬n vÞ nhËp khÈu kinh doanh cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, c«ng t¸c b¶o hé nµy vÉn ch­a triÖt ®Ó vµ thùc sù cã hiÖu qu¶. Do viÖc qu¶n lý nhËp khÈu cña n­íc ta ch­a chÆt chÏ: c¸c c¬ quan qu¶n lý nhËp khÈu cßn t¹o ra kh¸ nhiÒu kÏ hë cho c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n tiÕn hµnh nhËp khÈu lËu, chèn thuÕ g©y nªn sù c¹nh tranh gay g¾t vÒ gi¸ víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt trong n­íc, do ®ã gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ kinh doanh kÐm hiÖu qu¶, mét sè bÞ ph¸ s¶n do kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong m«i tr­êng ®ã. ChÝnh v× vËy, Nhµ n­íc cÇn sím cã sù ®iÒu chØnh trong qu¶n lý nhËp khÈu thÐp theo h­íng chÆt chÏ h¬n vµ xö ly nghiªm minh ®èi víi c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n cè t×nh vi ph¹m. + Nhµ n­íc cÇn ph¶i qu¶n lý tèt h¬n ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ cña c¸c C«ng ty t­ nh©n ngoµi ngµnh, tr¸nh t×nh tr¹ng bu«n lËu, trèn thuÕ... nhê ®ã hµng nhËp khÈu cña hä b¸n ra víi gi¸ rÎ h¬n, g©y nªn sù c¹nh tranh gay g¾t vÒ gi¸ trªn thÞ tr­êng; ¸p dông c¸c biÖn ph¸p c­ìng chÕ, b¾t buéc hä ph¶i chÊp hµnh nghiªm chØnh, ®Çy ®ñ mäi quy chÕ tµi chÝnh. Nhê ®ã, t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ c«ng b»ng gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh doanh thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu ë thô tr­êng trong n­íc. + C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt thÐp trong n­íc ®ang gÆp khã kh¨n do thiÕu nguyªn liÖu ®µu vµo - “Nguy c¬ ®ãi nguyªn liÖu cho ngµnh s¶n xuÊt thÐp ®ang dÇn lé diÖn bëi sù khËp khÔnh gi÷a tiªu chuÈn thÐp phÕ liÖu cña ViÖt Nam víi tiªu chuÈn ThÕ giíi”8 "Ngµnh thÐp tr­íc nguy c¬ ®ãi nguyªn liÖu" - VietNam net - 22/10/2003 . Bé c«ng nghiÖp cßn cho biÕt “theo c©n ®èi thÞ tr­êng mÆt hµng thÐp x©y dùng, trong n¨m 2006 c¸c doanh nghiÖp sÏ ph¶i nhËp khÈu 2triÖu tÊn thÐp phÕ phôc vô cho nhu cÇu cña c¸c nhµ m¸y s¶n xuÊt thÐp”9 "N¨m 2006 ViÖt Nam nhËp khÈu kho¶ng 2triÖu tÊn thÐp phÕ liÖu" - Tæng côc h¶i quan - 13/10/2005 .Nh­ vËy, nhu cÇu nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña n­íc ta sÏ lµ rÊt lín. Trong khi ®ã, c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu ®ang gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n do ch­a cã tiªu chuÈn cô thÓ ®èi víi thÐp phÕ nhËp khÈu - Theo QuyÕt ®Þnh sè 03/QD-BTNMT cña Bé tµi nguyªn m«i tr­êng, chØ quy ®Þnh mét sè tiªu chuÈn chung chung ®èi víi phÕ liÖu nhËp khÈu nãi chung. V× vËy, viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p lý quy ®Þnh chi tiÕt vÒ quy c¸ch phÈm chÊt ®èi víi thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu lµ rÊt cÇn thiÕt vµ ph¶i ®­îc tiÕn hµnh cµng sím cµng tèt. Khi ban hµnh c¸c quyÕt ®Þnh, th«ng t­, nghÞ ®Þnh...Nhµ n­íc , c¸c Bé, c¸c Ngµnh cÇn ®­a ra c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn chi tiÕt vµ thèng nhÊt c¸c c¬ quan chøc n¨ng thùc hiÖn tèt c¸c quyÕt ®Þnh, th«ng t­ ®ã... + MÆc dï hiÖn nay Nhµ n­íc ta quy ®Þnh thuÕ nhËp khÈu ®èi víi thÐp phÕ lµ 0%, nh­ng ®©y vÉn lµ mÆt hµng n»m trong diÖn chÞu thuÕ, ph¶i thùc hiÖn kª khai thuÕ. Nh­ vËy sÏ g©y khã kh¨n h¬n cho c¸c doanh nghiÖp khi tiÕn hµnh lµm c¸c thñ tôc nhËp khÈu, mµ ph¸p luËt ViÖt Nam ®­îc coi lµ r­êm rµ, nhiÒu kh©u vµ nhiÒu cÊp qu¶n lý. V× vËy, n­íc ta nªn tiÕn hµnh c¶i tiÕn l¹i bé m¸y qu¶n lý theo h­íng ngµy cµng n©ng cao n¨ng lùc c¸n bé qu¶n lý vµ tinh gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc ph¸p lý, gi¶m bít sù cång kÒnh trong c¸c kh©u ph¸p lý. + Tû gi¸ ngo¹i tÖ ¶nh h­ëng rÊt lín tíi ho¹t ®éng nhËp khÈu, viÖc t¨ng gi¸ ®ång ngo¹i tÖ sÏ g©y thiÖt h¹i cho c¸c ®¬n vÞ nhËp khÈu. Trong khi ®ã, ë ViÖt Nam gi¸ ngo¹i tÖ th­êng xuyªn biÕn ®éng lµ vÊn ®Ò ®¸ng lo ng¹i cho c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu. ChÝnh v× vËy, Nhµ n­íc ta cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i tÖ ®Ó h¹n chÕ sù biÕn ®éng vÒ gi¸ ngo¹i tÖ, gióp c¸c doanh nghiÖp an t©m nhËp khÈu vµ tõng b­íc n©ng cao chÊt l­îng nhËp khÈu cña ®¬n vÞ m×nh, trong ®ã bao gåm c¶ ®¬n vÞ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu. 2. KiÕn nghÞ ®èi víi C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Ng« QuyÒn + Tr­íc hÕt cÇn gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n vÒ vèn: MÆc dï, hiÖn nay C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thñy Ng« QuyÒn ®· lµ mét trong 29 ®¬n vÞ h¹ch to¸n ®éc lËp cña tæng c«ng ty VINASHIN, nh­ng C«ng ty vÉn ch­a thùc sù chñ ®éng vÒ nguån vèn kinh doanh cña m×nh, vèn chñ yÕu phô thuéc vµo nguån vèn cÊp cña Tæng c«ng ty (Tæng c«ng ty cÊp vèn dùa trªn quyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ, v× ®©y lµ Tæng c«ng ty cña nhµ n­íc), do vËy ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty kÐm hiÖu qu¶. V× vËy, muèn C«ng ty lµm ¨n cã hiÖu qu¶ h¬n th× C«ng ty cÇn chñ ®éng vÒ vèn vµ chñ ®éng trong kinh doanh. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, cæ phÇn ho¸ C«ng ty lµ v« cïng cÇn thiÕt, Nhµ n­íc nªn gi÷ ë vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« mµ th«i. TiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ sÏ gióp C«ng ty lµm ¨n cã hiÖu qu¶ h¬n, do cã thÓ huy ®éng tèi ®a mäi nguån lùc trong C«ng ty (®Æc biÖt lµ huy ®éng vèn tõ c¸c thµnh viªn trong C«ng ty) c¸c thµnh viªn sÏ tù ý thøc, tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña chÝnh m×nh, tr¸nh t×nh tr¹ng “cha chung kh«ng ai khãc” nh­ ®· tõng x¶y ra víi nÒn kinh tÕ n­íc ta. H¬n n÷a, cæ phÇn ho¸ cßn gãp phÇn t¨ng kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, kÝch thÝch t­ duy cña tÊt c¶ c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. + Ngµy cµng n©ng cao chÊt l­îng c¸n bé, c«ng nh©n viªn lµm viÖc cho C«ng ty. §Æc biÖt lµ ®èi víi ho¹t ®éng nhËp khÈu, C«ng ty ®· biÕt tËn dông vµ sö dông nhiÒu c¸n bé cã chuyªn m«n nghiÖp vô cao vÒ nhËp khÈu ®Ó ho¹t ®éng nµy ®¹t hiÖu qu¶ cao. ViÖc tuyÓn c«ng nh©n viªn ®­îc tiÕn hµnh hµng n¨m theo ®Þnh k× nh»m gióp C«ng ty ngµy cµng ®æi míi ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn theo h­íng n©ng cao chÊt l­îng. Ngoµi ra, C«ng ty nªn më c¸c khãa ®µo t¹o chuyªn m«n cho ®éi ngò nh©n viªn theo chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c c¸ nh©n vµ c¸c phßng ban, hoÆc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nh©n viªn ®i häc ®Ó n©ng cao nghiÖp vô, chuyªn m«n, trong ®ã cÇn chó träng tíi c«ng t¸c nhËp khÈu. + Më réng vµ n©ng cao c«ng t¸c marketing, c¸c chuyªn gia nghiªn cøu thÞ tr­êng cÇn ph¶i lµm viÖc nç lùc hÕt m×nh ®Ó t×m hiÓu vµ nghiªn cøu t×m ra nh÷ng khu vùc thÞ tr­êng míi cã gi¸ thÊp, chÊt l­îng tèt vµ sè l­îng phong phó phï hîp víi nhu cÇu cña C«ng ty. C«ng ty cÇn ph¶i cã c¸c chuyªn gia marketing phô tr¸ch mét khu vùc thÞ tr­êng nhÊt ®Þnh ®Ó b¸m s¸t t×nh h×nh vµ sù thay ®æi cña thÞ tr­êng ®ã, trªn c¬ së ®ã C«ng ty cã thÓ ra c¸c quyÕt ®Þnh kÞp thêi vµ ®óng ®¾n. +VÒ mÆt b»ng dµnh cho ph¸ dì: hiÖn nay, diÖn tÝch mÆt b»ng dµnh cho ph¸ dì cña C«ng ty cßn h¹n hÑp – Tæng diÖn tÝch X­ëng ph¸ dì cña C«ng ty lµ 1000ha. DiÖn tÝch nµy cßn nhá so víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c cïng ngµnh vµ so víi nhu cÇu chung cña ngµnh . ChÝnh v× vËy, viÖc më réng diÖn tÝch mÆt b»ng ph¸ dì nãi riªng vµ diÖn tÝch nhµ x­ëng cña C«ng ty nãi chung lµ rÊt cÇn thiÕt. C«ng ty nªn ®Çu t­ vèn ®Ó mua thªm mÆt b»ng, x©y dùng nhµ x­ëng. ViÖc x©y dùng h¹ tÇng c¬ së nµy lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tíi hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty sau nµy, v× vËy C«ng ty nªn xóc tiÕn thùc hiÖn cµng sím cµng tèt. + VÒ c«ng nghÖ ph¸ dì: Tr­íc ®©y, viÖc ph¸ dì tµu cò cña C«ng ty chñ yÕu thùc hiÖn b»ng c¸c ph­¬ng ph¸p thñ c«ng nªn hiÖu qu¶ ch­a cao, s¶n l­îng thÐp phÕ liÖu thÊp. MÆc dï, C«ng ty ®· thay thÕ c¸c biÖn ph¸p thñ c«ng b»ng nh÷ng d©y truyÒn m¸y mãc, thiÕt bÞ, tõng b­íc c«ng nghÖ hãa, nh­ng so víi mÆt b»ng chung cña ThÕ giíi th× d©y truyÒn c«ng nghÖ hiÖn cã cña C«ng ty cßn l¹c hËu rÊt nhiÒu. Th¸ng 9 võa qua, X­ëng ph¸ dì ®· ®Ö tr×nh lªn Gi¸m ®èc C«ng ty dù ¸n nhËp khÈu d©y truyÒn ph¸ dì tµu hiÖn ®¹i cña NhËt trÞ gi¸ trªn 20 tû VN§ vµ kÕ ho¹ch ®ã ®ang trong giai ®o¹n chê ®­îc phª duyÖt. ViÖc nhËp khÈu d©y truyÒn ph¸ dì nµy gióp cho ho¹t ®éng ph¸ dì ®­îc tiÕn hµnh nhanh, dÔ dµng, tõ ®ã t¨ng s¶n l­îng thÐp phÕ liÖu gãp phÇn t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh cña C«ng ty. Dù ¸n nµy nªn sím ®­îc phª duyÖt vµ ®i vµo thùc hiÖn v× lîi Ých chung cña C«ng ty. + Thùc tr¹ng kinh doanh cña khèi l­u th«ng trong nhiÒu n¨m qua cho thÊy gi÷a c¸c C«ng ty cïng ngµnh thiÕu nhiÒu th«ng tin cã liªn quan trong thÞ tr­êng vµ kh¸ch hµng cña m×nh. Bëi vËy cÇn x©y dùng hÖ thèng th«ng b¸o cho toµn ngµnh vÒ thÞ tr­êng, xu h­íng thÞ tr­êng, x©y dùng kÕ ho¹ch nèi m¹ng m¸y tÝnh trong toµn Tæng C«ng ty, tr­íc m¾t lµ trong khèi v¨n phßng C«ng ty vµ ®Ò nghÞ sö dông m¹ng Internet cho phßng nghiÖp vô kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé cña phßng n¾m b¾t ®­îc toµn bé t×nh h×nh thÞ tr­êng nhËp khÈu, sù c¹nh tranh cña c¸c ®¬n vÞ ngoµi ngµnh, nhê ®ã cã thÓ ®­a ra ®­îc c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vµ kÞp thêi. + Ph©n chia thÞ tr­êng kinh doanh c¸c s¶n phÈm thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu ph¶i hÕt søc râ rµng. Kiªn quyÕt ng¨n chÆn c¸c h×nh thøc tranh dµnh thÞ tr­êng gi÷a c¸c C«ng ty thµnh viªn. Lµ mét Tæng c«ng ty lín, cã nhiÒu ®¬n vÞ thµnh viªn, v× vËy t×nh tr¹ng kh«ng thèng nhÊt gi÷a c¸c ®¬n vÞ lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. §Æc biÖt lµ c¸c ®¬n vÞ th­êng x¶y ra t×nh tr¹ng tranh dµnh thÞ tr­êng v× môc tiªu cña ®¬n vÞ m×nh. §Ó h¹n chÕ ®iÒu nµy, Tæng c«ng ty VINASHIN cÇn cã chÝnh s¸ch ph©n ®Þnh thÞ tr­êng cô thÓ, râ rµng cho tõng ®¬n vÞ. + Tæng C«ng ty ®· x©y dùng c¬ chÕ th­ëng ph¹t cho c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n cã thµnh tÝch, kû luËt nghiªm minh nh÷ng gi¸m ®èc cã c¬ së kinh doanh thua lç kÐo dµi, cè t×nh kh«ng chÊp hµnh c¸c chØ thÞ, quy ®Þnh cña Tæng C«ng ty. Trong C«ng ty còng vËy, x©y dùng quy chÕ ph¹t râ rµng, nghiªm tóc gãp phÇn h¹n chÕ, ng¨n chÆn nh÷ng sai lÇm cña c¸c ®¬n vÞ, c¸ nh©n cã thÓ g©y thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña C«ng ty (víi nh÷ng vi ph¹m nhá cã thÓ c¶nh c¸o hoÆc kiÓm ®iÓm, nÆng th× ph¹t hµnh chÝnh hoÆc c¾t chøc), bªn c¹nh ®ã còng cÇn x©y dùng c¬ chÕ th­ëng khi hä ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tÝch cao (t­¬ng tù nh­ ph¹t th× còng co th­ëng b»ng c¸c b»ng khen, tiÒn, th¨ng chøc). Nh­ vËy, n©ng cao chÊt l­îng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu lµ rÊt cÇn thiÕt trong t×nh h×nh hiÖn nay. Tuy nhiªn, ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy th× cÇn ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a Nhµ n­íc vµ C«ng ty. Trong ®ã, c¸c biÖn ph¸p cña Nhµ n­íc ®­îc x©y dùng dùa trªn t×nh h×nh thùc tÕ cña toµn ngµnh, hç trî, t¹o ®iÒu kiªn thuËn lîi vµ lµ ®Þnh h­íng cho c¸c ®¬n vÞ kinh doanh; c¸c biÖn ph¸p cña C«ng ty ph¶i phï hîp víi chÝnh s¸ch , chØ tiªu cña nhµ n­íc, víi t×nh h×nh kinh doanh cña m×nh vµ ph¸t huy tèi ®a nh­ng lîi thÕ mµ Nha n­íc t¹o ra. kÕt luËn NhËp khÈu thÐp phÕ liÖu lµ nhu cÇu cÇn thiÕt vµ phï hîp ®èi víi sù nghiÖp x©y dùng vµ kiÕn t¹o ®Êt n­íc ë c¸c quèc gia vµ ®Æc biÖt lµ ë ViÖt Nam hiÖn nay. §èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta, nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu lµ ®Ó bæ xung nguån ®Çu vµo cho c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt thÐp tr¸nh khái t×nh tr¹ng s¶n xuÊt bÞ ®×nh trÖ do thiÕu nguyªn liÖu ®Çu vµo, gãp phÇn bï ®¾p nh÷ng mÆt hµng thÐp mµ trong n­íc ch­a s¶n xuÊt ®­îc. Cßn ®èi víi C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Ng« QuyÒn, nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu lµ mét mÆt hµng cÇn thiÕt ®Ó më réng vµ æn ®Þnh mÆt hµng nh»m ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng vµ gãp phÇn t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn C«ng ty. XÐt trong t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay, nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu lµ mÆt hµng lín vÒ kim ng¹ch cho nªn viÖc kinh doanh còng cã nhiÒu thuËn lîi ®Ó t¹o ra lîi nhuËn. Do ®ã ®ßi hái C«ng ty ph¶i cã sù ®Çu t­ lín vÒ vèn vµ nh©n lùc nh»m gióp lîi nhuËn ®¹t ngµy cµng t¨ng. Tuy nhiªn, nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu trong ®iÒu kiÖn cã nhiÒu biÕn ®éng lín cña nÒn kinh tÕ - x· héi nh­ hiÖn nay ë n­íc ta (nh­ biÕn ®éng vÒ gi¸, biÕn ®éng vÒ ngo¹i tÖ, chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc cã sù thay ®æi ...) th× viÖc tæn thÊt lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. ChÝnh v× vËy mµ cÇn cã ®iÒu chØnh thÝch hîp vµ cã sù quan t©m ®ón møc cña C«ng ty nãi riªng vµ cña Nhµ n­íc ta nãi chung ®Ó gãp phÇn h¹n chÕ nh÷ng tæn thÊt cã thÓ x¶y ra vµ gióp t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh. Tµi liÖu tham kh¶o KÜ thuËt nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng – PGS Vò Xu©n Töu - §H Ngo¹i th­¬ng Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam – PGS-PTS Bïi Xu©n L­u- §H Ngo¹i th­¬ng Phßng tæ chøc lao ®éng ( c¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty, tµi liÖu vÒ C«ng ty) Phßng kinh doanh tæng hîp (c¸c b¸o c¸o t×nh h×nh kinh doanh nhËp khÈu cña C«ng ty C¸c v¨n b¶n ph¸p lý vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña Nhµ n­íc Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ngµnh thÐp ®Õn n¨m 2010 C¸c t¹p chÝ b¸o ®iÖn tö ( VIET NAM NET, Tæng côc h¶i quan...) Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ngI Thùc tr¹ng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Ng« QuyÒn 4 I. giíi thiÖu chung vÒ C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû ng« quyÒn 4 1) Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Ng« QuyÒn 4 2)C¬ cÊu tæ chøc 5 3)Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña C«ng ty 5 II. t×nh h×nh nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thñy ng« quyÒn 7 1)Qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu. 7 2) Thùc tr¹ng nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty. 10 2.1. §éng c¬ kinh doanh nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty 10 2.2. Kim ng¹ch nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty 12 3) C¬ cÊu, gi¸, chÊt l­îng, thÞ tr­êng thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu cña C«ng ty 17 4)T×nh h×nh tiªu thô thÐp phÕ liÖu nhËp khÈu cña C«ng ty 21 4.1. ThÞ tr­êng tiªu thô 21 4.2. H×nh thøc tiªu thô 21 4.3. Ph­¬ng thøc tiªu thô 21 5) KÕt qu¶ kinh doanh nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu cña C«ng ty 22 Ch­¬ng II: kiÕn nghÞ mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ nhËp khÈu thÐp. phÕ liÖu cña C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thuû Ng« QuyÒn. 27 I.Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu. 27 C¨n cø vµo c¸c chØ tiªu. 27 XuÊt ph¸t tõ lîi Ých cña C«ng ty. 28 II. kiÕn nghÞ C¸c biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ nhËp khÈu thÐp phÕ liÖu 28 KiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc 28 KiÕn nghÞ ®èi víi C«ng ty c«ng nghiÖp tµu thñy Ng« QuyÒn 31 KÕt luËn 35 Tµi liÖu tham kh¶o 36