Đề tài Tỷ giá hối đoái - Mối quan hệ với cán cân thanh toán quốc tế và giải pháp để hoàn thiện chính sách tỷ giá ở Việt Nam

rong tû gi¸. Khi l·i suÊt trong n­íc t¨ng so víi l·i suÊt n­íc ngoµi sÏ dÉn ®Õn nhu cÇu ®Çu t­ b»ng ®ång b¶n tÖ t¨ng, ngo¹i tÖ gi¶m, ®ång b¶n tÖ cã xu h­íng t¨ng gi¸ vµ ng­îc l¹i. N¨ng suÊt lao ®éng : NÕu n¨ng suÊt lao ®éng cña mét n­íc cao h¬n c¸c n­íc kh¸c sÏ lµm cho gi¸ c¶ hµng néi ®Þa rÎ h¬n so víi hµng ngo¹i. Do vËy, nhu cÇu hµng néi ®Þa t¨ng, ®ång néi tÖ cã xu h­íng t¨ng gi¸. T×nh tr¹ng c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña mét n­íc ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn tû gi¸ th«ng qua quan hÖ cung cÇu. Khi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ thÆng d­ lµm cho dù tr÷ ngo¹i tÖ t¨ng, cung ngo¹i tÖ t¨ng. Do ®ã ®ång ngo¹i tÖ cã xu h­íng gi¶m gi¸. Ng­îc l¹i, c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ bÞ th©m hôt , nhu cÇu ngo¹i tÖ t¨ng lµm cho ngo¹i tÖ cã xu h­íng t¨ng gi¸. Thay ®æi møc cung tiÒn tÖ: NÕu l­îng cung tiÒn t¨ng, vÒ mÆt dµi h¹n gi¸ c¶ trong n­íc sÏ t¨ng, do ®ã tû gi¸ cã xu h­íng t¨ng lªn, ®ång b¶n tÖ mÊt gi¸ vµ ng­îc l¹i. ThuÕ quan vµ Quota : Khi chÝnh phñ ®­a ra hµng rµo thuÕ quan, sÏ lµm cho nhu cÇu nhËp khÈu gi¶m, dÉn ®Õn cÇu ngo¹i tÖ gi¶m vµ ngo¹i tÖ cã xu h­íng gi¶m gi¸. Sù can thiÖp cña chÝnh phñ trªn thÞ tr­êng hèi ®o¸i : Trong chÕ ®é tû gi¸ th¶ næi cã qu¶n lý, Ng©n hµng Trung ­¬ng sÏ can thiÖp trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi khi tû gi¸ biÕn ®éng qu¸ møc ®Ó lµm thay ®æi cung cÇu ngo¹i tÖ. Khi Ng©n hµng Trung ­¬ng b¸n ngo¹i tÖ lµm cho cung ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng t¨ng, tû gi¸ gi¶m. Ng­îc l¹i, khi mua ngo¹i tÖ cÇu ngo¹i tÖ t¨ng, tû gi¸ t¨ng lªn. Nh÷ng sù can thiÖp kh¸c cña chÝnh phñ nh­ chÝnh s¸ch ®Çu t­ n­íc ngoµi, chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi còng t¸c ®éng ®Õn tû gi¸. IV- ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i . ChÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ mét hÖ thèng c¸c c«ng cô dïng ®Ó t¸c ®éng vµo cung - cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng tõ ®ã gióp ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i nh»m ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu cÇn thiÕt. VÒ c¬ b¶n, chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i bao gåm hai vÊn ®Ò lín lµ: vÊn ®Ò lùa chän chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i vµ vÊn ®Ò ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i. Chóng ta lÇn l­ît ngiªn c­ó hai vÊn ®Ò nµy. 1. VÊn ®Ò lùa chän chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i: . C¸c chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i: NÕu ®øng trªn tiªu thøc sù ph¸t triÓn cña c¶ hÖ thèng tµi chÝnh thÕ giíi, thùc tÕ ®· cã c¸c chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i nh­: chÕ ®é hèi ®o¸i cè ®Þnh mét c¸ch tù nhiªn theo b¶n vÞ vµng, chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh danh ®Þnh Breton Woods,chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i Gia -mai-ca, chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i b¸n th¶ næi ®Æc tr­ng hiÖn nay... Nh­ng nÕu ®øng trªn tiªu thøc tån t¹i trong nÒn kinh tÕ quèc tÕ, vÒ c¬ b¶n, cã thÓ ph©n chia thµnh ba chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i nh­ sau: * ChÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i th¶ næi thuÇn tuý: Lµ mét chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i mµ trong ®ã tû gi¸ hèi ®o¸i sÏ ®­îc x¸c ®Þnh vµ vËn ®éng mét c¸ch tù do theo quy luËt thÞ tr­êng, cô thÓ lµ quy luËt cung cÇu trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ. §Æc tr­ng cña chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i nµy lµ: - Tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc x¸c ®Þnh vµ thay ®æi hoµn toµn phô thuéc vµo t×nh h×nh cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng. - Nhµ n­íc mµ cô thÓ lµ NHTW hoµn toµn kh«ng cã mét cam kÕt nµo vÒ viÖc chØ ®¹o, ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i. - Nhµ n­íc mµ cô thÓ lµ NHTW kh«ng cã bÊt cø mét sù can thiÖp trùc tiÕp nµo vµo thÞ tr­êng ngo¹i tÖ(®­¬ng nhiªn vÉn cã nh÷ng can thiÖp gi¸n tiÕp nh»m gi¶m bít nh÷ng biÕn ®éng m¹nh cña tû gi¸ trªn thÞ tr­êng nh»m gi¶m bít nh÷ng t¸c h¹i ®èi víi nÒn kinh tÕ b»ng c¸c biÖn ph¸p thuÇn tóy nh­ tham gia mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng theo gi¸ c¶ do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh víi t­ c¸ch nh­ mét nhµ kinh doanh giao dÞch b×nh th­êng). * ChÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh: Lµ mét chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i mµ trong ®ã nhµ n­íc (cô thÓ lµ NHTW) Ên ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i gi÷a ®ång tiÒn cña quèc gia m×nh vµ mét ®ång tiÒn nµo ®ã hoÆc theo mét ræ c¸c ®ång tiÒn nµo ®ã ë mét møc kh«ng ®æi.B»ng c¸ch th­êng xuyªn can thiÖp vµo thÞ tr­êng ngo¹i tÖ ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng mua b¸n l­îng d­ cung hay d­ cÇu ngo¹i tÖ víi møc tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh ®· c«ng bè.VÝ dô nh­ nÕu cung trªn thÞ tr­êng nhá h¬n cÇu ë møc tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh ®ã th× ng©n hµng sÏ ®¶m b¶o b¸n ra mét l­îng ngo¹i tÖ b»ng l­îng d­ cÇu vµ ng­îc l¹i.Nh­ vËy, NHTW sÏ thùc hiÖn ho¹t ®éng mua b¸n l­îng d­ cung hay cÇu ®ã víi t­ c¸ch lµ ng­êi mua b¸n cuèi cïng, ng­êi ®iÒu phèi. * ChÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i b¸n th¶ næi (th¶ næi cã qu¶n lý): Lµ mét chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i cã sù kÕt hîp gi÷a hai chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i nãi trªn. Trong ®ã tû gi¸ hèi ®o¸i sÏ tù x¸c ®Þnh trªn thÞ tr­êng theo quy luËt cung cÇu, ChÝnh phñ chØ can thiÖp khi tû gi¸ cã nh÷ng biÕn ®éng m¹nh. C¸ch thøc nµy th­êng thÊy ë c¸c n­íc hiÖn nay lµ x¸c ®Þnh mét møc tû gi¸ hèi ®o¸i chÝnh thøc vµ mét biªn ®é dao ®éng, nÕu tû gi¸ trªn thÞ tr­êng dao ®éng v­ît qu¸ biªn ®é dao ®éng cho phÐp so víi tû gi¸ chÝnh thøc th× can thiÖp cña nhµ n­íc sÏ ®­îc thùc hiÖn ®Ó duy tr× biªn ®é ®ã. NÕu t×nh h×nh kinh tÕ cã nh÷ng biÕn ®éng lín th× møc tû gi¸ hèi ®o¸i còng nh­ biªn ®é giao ®éng cho phÐp còng th­êng ®­îc nhµ n­íc x¸c ®Þnh vµ c«ng bè l¹i. Trong chÕ ®é nµy, viÖc can thiÖp dÉn ®Õn nh÷ng biÕn ®éng tû gi¸ trªn thÞ tr­êng phô thuéc vµo viÖc ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« vÒ c¸c biÕn sè, c¸c môc tiªu cña nÒn kinh tÕ. Trªn ®©y lµ ba chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i c¬ b¶n theo quan niÖm chung hiÖn nay trong viÖc ph©n lo¹i chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i. Tuy nhiªn trong thùc tÕ tån t¹i nhiÒu lo¹i chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i kh¸c nhau dùa trªn ba chÕ ®é tû gi¸ c¬ b¶n ®ã. Ch¼ng h¹n trong chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh th× cßn cã cè ®Þnh theo mét ®ång tiÒn hay mét ræ ®ång tiÒn; cè ®Þnh theo ®ång tiÒn nµy vµ th¶ næi víi ®ång tiÒn kh¸c; cè ®Þnh vÜnh viÔn (chØ thay ®æi khi t×nh h×nh kinh tÕ thay ®æi) hoÆc cè ®Þnh nh­ng nhµ n­íc sÏ ®¸nh gi¸ l¹i møc tûgi¸ cè ®Þnh nµy theo ®Þnh kú... Mét quèc gia cã thÓ thùc thi mét chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh trong mét vµi n¨m,sau ®ã cã thÓ th¶ næi råi trë l¹i cè ®Þnh hay b¸n th¶ næi. Hay nãi mét c¸ch kh¸c,viÖc lùa chän chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i th­êng mang tÝnh "®Þnh kú". Mét vÊn ®Ò cÇn chó ý trong viÖc lùa chän chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i lµ viÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ chÝnh thøc cho thÞ tr­êng.Trong chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh hay b¸n th¶ næi, viÖc x¸c ®Þnh mét møc tû gi¸ mang tÝnh chÝnh thøc lµ cÇn thiÕt ®Ó lµm chuÈn cho ho¹t ®éng can thiÖp cña chÝnh phñ trªn thÞ tr­êng. 2. VÊn ®Ò ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i: VÊn ®Ò thø hai trong chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i lµ vÊn ®Ò ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i nh»m ®¶m b¶o c¸c c©n b»ng kinh tÕ vÜ m« tuú thuéc vµo chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc lùa chän. Mét c¸ch tæng qu¸t, trong chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i th¶ næi thuÇn tuý, vÊn ®Ò lùa chän vµ ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i kh«ng cÇn ph¶i ®Æt ra v× ®iÒu ®ã hoµn toµn do thÞ tr­êng quyÕt ®Þnh. ViÖc lùa chän chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i cµng gÇn víi th¸i cùc cè ®Þnh bao nhiªu th× vÊn ®Ò x¸c ®Þnh møc tû gi¸ c©n b»ng hîp lý vµ ®iÒu chØnh tû gi¸ khi cã nh÷ng thay ®æi trong nÒn kinh tÕ vÜ m« cµng quan träng bÊy nhiªu. Trong thùc tÕ nhµ n­íc cã thÓ ®iÒu chØnh sù mÊt c©n b»ng trong tû gi¸ b»ng c¸c gi¶i ph¸p sau: - Gi¶i ph¸p th­êng dïng lµ ph¸ gi¸ ®ång tiÒn: Môc ®Ých cña ph¸ gi¸ ®ång tiÒn lµ ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc tÕ vµ c¶i thiÖn t×nh h×nh c¸n c©n th­¬ng m¹i trong tµi kho¶n v·ng lai.Lý do lµ ph¸ gi¸ sÏ gióp gi¶m gi¸ hµng xuÊt khÈu vµ t¨ng gi¸ hµng nhËp khÈu.Tuy nhiªn,viÖc ®Ó thùc hiÖn viÖc ph¸ gi¸ thµnh c«ng ®ßi hái ph¶i cã hµng lo¹t c¸c ®iÒu kiÖn ®i kÌm nh­ ®iÒu kiÖn Marshall-Lerner.§iÒu kiÖn Marshall -Lerner chØ ra r»ng :khi nµo mµ ®é co gi·n cña ®­êng cÇu xuÊt khÈu céng víi ®é co d·n cña ®­êng cÇu nhËp khÈu lín h¬n 1(h xk +hnk >1) th× ph¸ gi¸ míi gióp c¶i thiÖn c¸n c©n th­¬ng m¹i.Ngoµi viÖc tho¶ m·n ®iÒu kiÖn Marshall-Lerner, ®Ó thùc hiÖn ph¸ gi¸ thµnh c«ng,cßn cÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ ®i kÌm nh­: chÝnh phñ ph¶i kiªn quyÕt thùc thi mét chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ th¾t chÆt, dù tr÷ ngo¹i tÖ ®ñ lín... - Bªn c¹nh gi¶i ph¸p ph¸ gi¸, vÊn ®Ò ®iÒu chØnh khi cã sù mÊt c©n b»ng ngo¹i cßn cã thÓ tiÕn hµnh b»ng c¸c gi¶i ph¸p kh¸c nh­:ThuÕ nhËp khÈu vµ trî cÊp xuÊt khÈu, chÝnh s¸ch thu nhËp vµ tiÕt kiÖm... 2.1.C¸c c«ng cô sö dông ®Ó ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i : - C«ng cô l·i suÊt chiÕt khÊu: Ph­¬ng ph¸p dïng l·i suÊt chiÕt khÊu ®Ó ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i lµ ph­¬ng ph¸p th­êng dïng víi mong muèn cã nh÷ng thay ®æi cÊp thêi vÒ tû gi¸. C¬ chÕ t¸c ®éng cña c«ng cô nµy lµ: Trong thÕ c©n b»ng ban ®Çu cña cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng, khi l·i suÊt chiÕt khÊu thay ®æi sÏ kÐo theo sù thay ®æi cïng chiÒu cña l·i suÊt trªn thÞ tr­êng. Tõ ®ã, t¸c ®éng ®Õn xu h­íng chuyÓn dÞch cña dßng vèn quèc tÕ lµm thay ®æi tµi kho¶n vèn vµ lµm nh÷ng ng­êi së h÷u vèn trong n­íc chuyÓn ®æi ®ång vèn cña m×nh sang ®ång tiÒn cã l·i suÊt cao h¬n ®Ó thu lîi vµ lµm thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i.VÝ dô khi l·i suÊt t¨ng sÏ dÉn ®Õn xu h­íng lµ mét dßng vèn vay ng¾n h¹n tõ thÞ tr­êng thÕ giíi ®æ vµo trong n­íc vµ nh÷ng ng­êi së h÷u vèn ngo¹i tÖ trong n­íc sÏ cã khuynh h­íng chuyÓn ®æi ®ång ngo¹i tÖ sang ®ång néi tÖ. KÕt qu¶ lµ tû gi¸ gi¶m. Ng­îc l¹i, sÏ lµm tû gi¸ t¨ng. §iÒu kiÖn ®Ó sö dông c«ng cô l·i suÊt chiÕt khÊu trong viÖc t¸c ®éng ®Õn tû gi¸ lµ ph¶i cã mét thÞ tr­êng vèn (nhÊt lµ thÞ tr­êng vèn ng¾n h¹n) ®ñ m¹nh, tù do, linh ho¹t; tµi kho¶n vèn ®­îc më cöa. - C«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më: ChÝnh phñ cô thÓ lµ NHTW sö dông c«ng cô nµy ®Ó t¸c ®éng vµo tû gi¸ hèi ®o¸i b»ng c¸ch mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Mét nghiÖp vô mua ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng cu¶ NHTW sÏ lµm gi¶m cung ngo¹i tÖ, tõ ®ã lµm t¨ng tû gi¸ hèi ®o¸i (ngo¹i tÖ t¨ng hay néi tÖ gi¶m gi¸). Ng­îc l¹i, mét nghiÖp vô b¸n ngo¹i tÖ rªn thÞ tr­êng sÏ lµm gi¶m tû gi¸ hèi ®o¸i. NghiÖp vô thÞ tr­êng më lµ mét c«ng cô cã t¸c ®éng m¹nh ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i.Tuy nhiªn ®Ó thùc hiÖn nghiÖp vô nµy®ßi hái quèc gia ph¶i cã dù tr÷ ®ñ m¹nh.Bªn c¹nh c«ng cô nµy, NHTW cã thÓ tiÕn hµnh mua b¸n c¸c chøng tõ cã gi¸ nh­ tÝn phiÕu kho b¹c ®Ó lµm thay ®æi cung tiÒn trong n­íc vÉn cã t¸c ®éng tû gi¸ v× lµm thay ®æi l·i suÊt, møc gi¸ c¶... trong n­íc. Tuy nhiªn c¸ch thøc nµy chØ cã t¸c ®éng gi¸n tiÕp ®Õn tû gi¸ nh­ng l¹i cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn c¸c biÕn sè kinh tÕ vÜ m« kh¸c.Do ®ã c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më néi tÖ th­êng kh«ng ®­îc dïng nh­ mét c«ng cô nh»m can thiÖp ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i mµ chØ ®­îc dïng phèi hîp víi c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më ngo¹i tÖ. Ngoµi hai c«ng cô c¬ b¶n vµ thuÇn tuý mang tÝnh kinh tÕ trªn, c¸c quèc gia còng th­êng dïng mét sè c«ng cô mang tÝnh hµnh chÝnh nh­ c¸c quy ®Þnh qu¶n lý ngo¹i hèi, ®iÒu chØnh c¸c nghiÖp vô mua b¸n trªn thÞ tr­êng... vµ nh÷ng ®iÒu chØnh trong chÝnh s¸ch tµi chÝnh (thay ®æi chØ tiªu,thuÕ kho¸ cña chÝnh phñ) còng sÏ cã t¸c ®éng lµm thay ®æi tû gi¸ hèi ®o¸i.Tuy nhiªn,tû gi¸ hèi ®o¸i còng nh­ thÞ tr­êng ngo¹i hèi chØ lµ mét phÇn trong thÞ tr­êng tiÒn tÖ nãi riªng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh nãi chung. V× vËy, ph¶i ®Æt chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i trong mèi quan hÖ víi chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc gia. PhÇn II Tû gi¸ trong mèi liªn hÖ víi c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ I- quan ®iÓm chung: Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn khñng ho¶ng tµi chÝnh, tiÒn tÖ Ch©u ¸ n¨m 1997 lµ viÖc c¸c n­íc ®Ó th©m hôt c¸n c©n v·ng lai ë møc cao vµ trong mét thêi gian dµi. Trong bèi c¶nh c¸c nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi ngµy cµng phô thuéc lÉn nhau, viÖc nh×n nhËn thùc tr¹ng c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña mét n­íc lµ ®ßi hái cÇn thiÕt trong viÖc ho¹ch ®Þnh vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«. Mét trong nh÷ng nh©n tè cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi c¸n c©n thanh to¸n lµ tû gi¸ hèi ®o¸i. Trªn thùc tÕ, ®· nhiÒu n­íc dïng chÝnh s¸ch ph¸ gi¸ ®Ó c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n nh­ng thµnh c«ng hay thÊt b¹i l¹i phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña mçi n­íc, nhÊt lµ chÕ ®é tû gi¸ ®­îc lùa chän ë n­íc ®ã. Mèi quan hÖ gi÷a c¸n c©n thanh to¸n vµ tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc thÓ hiÖn trªn c¸c khÝa c¹nh sau: 1. Mèi quan hÖ gi÷a c¸n c©n thanh to¸n vµ c¸c chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i kh¸c nhau. Mét trong nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng lín ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i ®ã lµ chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i.C¸c n­íc trªn thÕ giíi ®· vµ ®ang ¸p dông c¸c chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i kh¸c nhau nh­ng ta chØ xem xÐt hai chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i c¬ b¶n lµ chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh vµ chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i th¶ næi. D­íi chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh: C¸n c©n tæng thÓ lµ mét chØ tiªu quan träng bëi v× nã cho thÊy ¸p lùc ph¶i ph¸ gi¸ hay lªn gi¸ ®ång b¶n tÖ.Trong tr­êng hîp béi chi c¸n c©n thanh to¸n NHTW buéc ph¶i can thiÖp trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ®Ó duy tr× møc tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh. Ng­îc l¹i, d­íi chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i th¶ næi, NHTW sÏ kh«ng can thiÖp vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi mµ gi¸ trÞ cña ®éng néi tÖ ®­îc quyÕt ®Þnh bëi cung cÇu. D­íi chÕ ®é nµy, c¸n c©n tæng thÓ sÏ theo c¬ chÕ tù ®éng trë vÒ møc c©n b»ng vµ kh«ng ¸p lùc cho NHTW ph¶i ph¸ gi¸ hoÆc lªn gi¸ ®ång néi tÖ. 2.ViÖc ®¸nh gi¸ tû gi¸ cña ®ång néi tÖ qu¸ cao hay qu¸ thÊp ¶nh h­ëng ®Õn c¸n c©n thanh to¸n. ViÖc ®¸nh gi¸ qu¸ cao tû gi¸ ®ång néi tÖ so víi gi¸ trÞ thùc cña nã sÏ lµm gi¶m tÝnh c¹nh tranh quèc tÕ.KÕt qu¶ lµ xuÊt khÈu gi¶m,nhËp khÈu t¨ng lªn dÉn ®Õn béi chi c¸n c©n th­¬ng m¹i. Tr­êng hîp nµy th­êng thÊy ë nh÷ng n­íc theo chiÕn l­îc thay thÕ nhËp khÈu vµ ë c¸c nÒn kinh tÕ cã nhiÒu ngo¹i tÖ ®æ vµo nÒn kinh tÕ. 3. Mèi quan hÖ gi÷a chÝnh s¸ch ph¸ gi¸ vµ c¸n c©n thanh to¸n: §iÒu kiÖn Marshall-Lerner chØ ra r»ng: khi nµo mµ ®é co gi·n cña ®­êng cÇu xuÊt khÈu céng víi ®é co d·n cña ®­êng cÇu nhËp khÈu lín h¬n 1(h xk +hnk >1) th× ph¸ gi¸ míi gióp c¶i thiÖn c¸n c©n th­¬ng m¹i. II- Liªn hÖ thùc tÕ ë ViÖt Nam trong c¸c giai ®o¹n: 1. Giai ®o¹n tõ 1955 ®Õn 1989. Giai ®o¹n nµy, ë ViÖt Nam ch­a x¸c lËp nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng.C ¬ chÕ kÕ ho¹ch tËp trung ®ang bao trïm nÒn kinh tÕ víi nguån ng©n s¸ch h¹n hÑp, chñ yÕu dùa vµo viÖn trî cña c¸c n­íc XHCN, nhÊt lµ Liªn X«. TiÒn viÖn trî nµy ®­îc tÝnh theo tû gi¸ do Nhµ n­íc quy ®Þnh. Ngµy 25/11/1955 ®ång ViÖt Nam ®­îc chÝnh thøc quy ®Þnh tû gi¸ víi ®ång nh©n d©n tÖ (NDT) cña Trung Quèc (1NDT=1470 ViÖt Nam§) §Õn n¨m 1959, n­íc ta ®æi tiÒn nªn tû gi¸ gi÷a ®ång ViÖt Nam vµ ®ång NDT vµ ®ång Róp còng thay ®æi. N¨m 1977, c¸c n­íc XHCN tho¶ thuËn víi nhau thanh to¸n b»ng ®ång Róp chuyÓn nh­îng.Mét Róp chuyÓn nh­îng cã l­îng vµng lµ 0,987412 gram vµ tû gi¸ ®ã ®­îc dïng trong thanh to¸n mua b¸n.Song song víi tû gi¸ ®ã Nhµ n­íc ta cßn Ên ®Þnh tû gi¸ kÕt to¸n néi bé ®Ó thanh to¸n gi÷a c¸c tæ chøc ngo¹i th­¬ng.ViÖc sö dông tû gi¸ hèi ®o¸i trong giai ®o¹n nµy cho thÊy: + Tû gi¸ hèi ®o¸i trong giai ®o¹n nµy hoµn toµn lµ do ý ®å cña nhµ n­íc quyÕt ®inh,kh«ng xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ còng nh­ tõ thÞ trong n­íc vµ quèc tÕ. + Tû gi¸ kÕt to¸n néi bé ®­îc sö dông ®Ó kÕt to¸n thu chi ng©n s¸ch ®· kh«ng ph¶n ¸nh trung thùc, ®Çy ®ñ søc mua cña ®ång ViÖt Nam víi ®ång Róp vµ mét sè ®ång tiÒn kh¸c. Tõ n¨m 1985 sau khi cã chñ tr­¬ng thu hót thªm vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th× USD lÇn l­ît vµo thÞ tr­êng nh­ng chóng ta l¹i dïng tû gi¸ do NHTW quy ®Þnh cßn c¸ch xa so víi tû gi¸ thùc tÕ (gi¸ thÞ tr­êng ). Tuy chªnh lÖch tû gi¸ ®· ®­îc Ên ®Þnh s¸t víi thÞ tr­êng h¬n song viÖc tù t¹o ra mét tû gi¸ chÝnh thøc bãp mÐo so víi thùc tÕ ®· kh«ng ph¶n ¸nh ®­îc c¸c quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ vµ lµm cho c¸c quan hÖ kinh tÕ ch­a ®¹t ®­îc hiÖu qu¶. Sù ¸p ®Æt tû gi¸ chÝnh thøc t­ëng lµ gi÷ ®­îc gi¸ trÞ ®ång tiÒn ViÖt Nam so víi c¸c ®ång tiÒn kh¸c nh­ng ®· ®Èy xuÊt khÈu ViÖt Nam vµo ngâ côt.Kh«ng khuyÕn khÝch s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, ®Èy m¹nh nhËp khÈu lµm cho c¸n c©n th­¬ng m¹i bÞ nhËp siªu nghiªm träng. ViÖc tù ý n©ng cao ®ång ViÖt Nam mét c¸ch thiÕu c¬ së ®· khiÕn c¸c c«ng ty xuÊt khÈu ph¶n øng l¹i b»ng c¸ch thùc hiÖn ph­¬ng ch©m "dïng l·i hµng nhËp bï lç hµng xuÊt". Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng ®ång néi tÖ bÞ ®¸nh gi¸ qu¸ cao lµ do khi x¸c ®Þnh tû gi¸ chÝnh thøc ®· lo¹i bá yÕu tè l¹m ph¸t. Tû gi¸ chÝnh thøc cña ®ång ViÖt Nam víi ngo¹i tÖ kh«ng ®­îc ®iÒu chØnh t­¬ng øng víi l¹m ph¸t.Tuy nhiªn,nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña tû gi¸ ch­a ®­îc biÓu hiÖn râ trong nÒn kinh tÕ ®ãng trong c¬ chÕ ®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng v× quan hÖ ngo¹i th­¬ng cña ViÖt Nam thêi kú nµy chñ yÕu víi c¸c n­íc SEV. Tuy c¸n c©n th­¬ng m¹i ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc song t×nh tr¹ng nhËp siªu vÉn lµ phæ biÕn :tû lÖ xuÊt/nhËp khÈu cña giai ®o¹n 1975-1980 lµ 1/4,2 ;giai ®o¹n 1981-1985 lµ 1/1,28; giai ®o¹n 1986-1990 lµ 1/1,8. 2. Giai ®o¹n tõ 1990 ®Õn nay. Tõ n¨m 1989 ®Õn nay, Nhµ n­íc ®· xo¸ bá c¸c tû gi¸ hèi ®o¸i tr­íc ®©y nh­ tû gi¸ kÕt to¸n néi bé vµ thùc hiÖn chÕ ®é mét tû gi¸. Tû gi¸ hèi ®o¸i ®· ®­îc ®iÒu chØnh s¸t víi thÞ tr­êng. Nhµ n­íc ®· giao cho NHTW c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc gi÷a ®ång ViÖt Nam víi c¸c ngo¹i tÖ m¹nh ®Æc biÖt lµ USD vµ cho phÐp NHTM ®­îc x©y dùng tû gi¸ hµng ngµy víi møc chªnh lÖch 5% so víi tû gi¸ chÝnh thøc. Ngo¹i trõ sù ®ét biÕn vÒ tû gi¸ vaß cuèi n¨m 1991 vµ ®Çu n¨m 1992 th× giao ®éng cña tû gi¸ lµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh. Nhê ¸p dông tû gi¸ hèi ®o¸i míi nªn ®· mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ thiÕt thùc vµ quan träng cho ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®­îc ®Èy m¹nh, ®Æc biÖt lµ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu gãp phÇn t¨ng nhanh doanh sè xuÊt nhËp khÈu, c¶i thiÖn c¸n c©n th­¬ng m¹i. Nhµ n­íc ®· ¸p dông chÝnh s¸ch tû gi¸ linh ho¹t cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc nh­ng viÖc ®iÒu hµnh cña nhµ n­íc trong tõng n¨m cã kh¸c nhau, ta cã thÓ chia lµm 3 thêi kú. - Thêi kú tõ 1989-1993: Trong thêi kú nµy,t×nh h×nh tû gi¸ hèi ®o¸i, l¹m ph¸t vµ xuÊt nhËp khÈu®­îc thÓ hiÖn trong b¶ng sè sau: N¨m Tû gi¸ USD/VN§ Tû lÖ L¹m ph¸t% XuÊt khÈu (triÖu USD) NhËp khÈu (triÖu USD) Gi¸ chÝnh thøc nhµ n­íc Gi¸ thÞ tr­êng tù do T¨ng gi¶m % 1989 4200 4570 +8,8 34,7 1946 2566 1990 6650 7550 +13,55 67,5 2404 2752 1991 12720 12550 - 0,02 68 2087 2338 1992 10720 10550 - 0,02 17,5 2581 2541 1993 10835 10736 - 0,01 5,2 2989 3879 Qua b¶ng cho thÊy, nh×n tæng thÓ trong thêi gian nµy tû gi¸ cã khuynh h­íng t¨ng vµ ®­îc ®iÒu chØnh s¸t víi thÞ tr­êng tù do lµm cho khuynh h­íng xuÊt khÈu t¨ng, tuy nhiªn t×nh tr¹ng nhËp siªu vÉn lµ phæ biÕn.:th©m hôt n¨m 1993 lµ 890 triÖu USD, ngo¹i trõ n¨m 1992 cã thÆng d­ lµ 40 triÖu USD. Do tû gi¸ hèi ®o¸i h×nh thµnh vµ vËn ®éng c¨n cø hµng lo¹t yÕu tè nh­ gi¸ vèn xuÊt khÈu, cung cÇu trªn thÞ tr­êng néi ®Þa, chÝnh s¸ch ®èi víi ®ång néi tÖ, t×nh h×nh l¹m ph¸t... céng víi tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña ViÖt Nam cßn thÊp nªn t×nh tr¹ng th©m hôt c¸n c©n th­¬ng m¹i sÏ cßn kÐo dµi trong thêi gian tíi. V× vËy ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i cè g¾ng ®Ó ®¹t ®­îc chi phÝ xuÊt nhËp khÈu thÊp h¬n tû gi¸ hèi ®o¸i h×nh thµnh trªn thÞ tr­êng, chªnh lÖch gi÷a tû gi¸ hèi ®o¸i trªn thÞ tr­êng vµ chi phÝ xuÊt khÈu cµng lín th× doanh nghiÖp cµng cã lîi.Nh­ vËy møc tû gi¸ hîp lý ph¶i n»m gi÷a giíi h¹n tû gi¸ xuÊt khÈu vµ tû gi¸ nhËp khÈu. Tû gi¸ xuÊt khÈu < Tû gi¸ hèi ®o¸i < Tû gi¸ nhËp khÈu MÆt kh¸c, vµo thêi gian nh÷ng n¨m 1989-1991 gi¸ trÞ ®ång ViÖt Nam kh«ng æn ®Þnh, l¹m ph¸t cao béi chi ng©n s¸ch lín l¹i ®­îc bï ®¾p b»ng nguån ph¸t hµnh tiÒn kh«ng ®­îc kiÓm so¸t hîp lý, qu¶n lý ngo¹i tÖ võa láng lÎo võa cøng nh¾c hµnh chÝnh ®· gãp phÇn lµm chao ®¶o tû gi¸ hèi ®o¸i VND/USD, t¹o nªn c¬n sèt ngo¹i tÖ, lµm trÇm träng thªm l¹m ph¸t vµ ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn c¸n c©n th­¬ng m¹i.Tõ n¨m 1992-1993 nh÷ng ®æi míi trong chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ nh­ chÊm døt bï ®¾p thiÕu hôt ng©n s¸ch b»ng ph¸t hµnh tiÒn, duy tr× l·i suÊt tiÕt kiÖm,qu¶n lý l­îng cung øng ngo¹i tÖ theo tèc ®é t¨ng tr­ëng vµ môc tiªu chèng l¹m ph¸t... do ®ã ®· æn ®Þnh ®­îc søc mua cña ®ång tiÒn. - Thêi kú 1993-1996: Trong thêi kú nµy Nhµ n­íc ®· chñ ®éng can thiÖp vµ gi÷ tû gi¸ hèi ®o¸i trong suèt kho¶ng thêi gian 1993-1996 víi møc biÕn ®éng rÊt nhá ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng: L¹m ph¸t vµ tû gi¸ cña ViÖt Nam qua c¸c n¨m 1993-1996 N¨m Tû gi¸ USD/VN§ So s¸nh %n¨m tr­íc Tèc ®é l¹m ph¸t 1993 10835 100 5,2 1994 11050 +1,98 14,4 1995 11040 0 12,7 1996 11060 +0,18 4,5 Nguån :T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ th¸ng 7/2000 Qua sè liÖu cho thÊy tèc ®é t¨ng cña tû gi¸ hèi ®o¸i chËm h¬n tèc ®é t¨ng cña l¹m ph¸t v× c¸c nh©n tè kinh tÕ ®èi ngo¹i t¸c ®éng ®Õn viÖc duy tr× mét tû gi¸ hèi ®o¸i æn ®Þnh trong mét thêi gian dµi ®· ®ãng vai trß quan träng trong viÖc cñng cè søc mua cña ®ång tiÒn ViÖt Nam,kiÒm chÕ ®­îc l¹m ph¸t, gãp phÇn ®Èy m¹nh thu hót vèn ®Çu t­, khuyÕn khÝch ®Çu t­ cña n­íc ngoµi... Tuy nhiªn, tû gi¸ æn ®Þnh tõ 1993-1996 ®· kh«ng khuyÕn khÝch ®­îc xuÊt khÈu,lµm cho ngo¹i th­¬ng kÐm ph¸t triÓn, thÓ hiÖn qua b¶ng: Sè liÖu xuÊt nhËp khÈu qua c¸c n¨m 1993-1996 : (§¬n vÞ tÝnh :TriÖu USD) N¨m XuÊt khÈu nhËp khÈu So s¸nh 1993 2890 3977 - 1087 1994 4040 5625 - 1585 1995 5448,9 8155,4 -2706,5 1996 7253 11141 - 3888 T×nh tr¹ng nhËp siªu liªn tôc trong thêi gian nµy ®· dÉn tíi t×nh tr¹ng ph¶i tiªu gi¶m dù tr÷ quèc gia hoÆc ph¶i vay nî n­íc ngoµi ®Ó bï ®¾p c¸n c©n thanh to¸n Tuy c¬ cÊu nhËp khÈu cã thay ®æi, tû träng nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ ngµy cµng t¨ng nh­ng nhËp siªu kÐo dµi ®· khã kh¨n cho nÒn tµi chÝnh quèc gia. - Tõ n¨m 1997 ®Õn nay Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng chØ ®¹o: ChØ ®¹o xö lý nî qu¸ h¹n tõ n¨m 1994, h¹n chÕ kÞp thêi t×nh tr¹ng më tµi kho¶n L/C thanh to¸n mét c¸ch trµn lan vµ cuèi n¨m 1996 th«ng qua khèng chÕ møc më L/C tr¶ chËm, xem xÐt cho nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng cÇn thiÕt chñ yÕu lµ nh÷ng mÆt hµng vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt, dùa vµo huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n cµng ®­îc n©ng cao vµ huy ®éng vèn b»ng mäi biÖn ph¸p th«ng qua ký quü b¾t buéc. §iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i theo tÝn hiÖu thÞ tr­êng: Nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch th¶ næi cã kiÓm so¸t. Nhµ n­íc ®· më réng biªn ®é giao dÞch cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i tõ 1% ®Õn 5% råi lªn 10%,gi¶i ph¸p nµy ®· gãp phÇn gi¶m søc Ðp ®èi víi tû gi¸ hèi ®o¸i.MÆc dï cã nh÷ng biÕn ®éng phøc t¹p vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i song tæng kim ngh¹ch xuÊt khÈu n¨m 1997 vÉn t¨ng xÊp xØ 9%, ®¹t ®­îc 20050 triÖu USD. MÆc dï cßn tån t¹i nhiÒu khã kh¨n song n¨m 1997 ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh c«ng ®¸ng kÓ.ChÝnh sach tû gi¸ hèi ®o¸i ®· ®­îc ®iÒu chØnh tõng b­íc linh ho¹t,mét mÆt t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸ trÞ ®ång ViÖt Nam ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi x¸c thùc cung cÇu ngo¹i tÖ,gãp phÇn kiÒm chÕ l¹m ph¸t,mét mÆt hç trî xuÊt khÈu. Sang n¨m 1998, t×nh h×nh tû gi¸ hèi ®o¸i trong n­íc ngµy cµng biÕn ®éng phøc t¹p,tû gi¸ gi÷a ®ång ViÖt Nam vµ ®ång USD ngµy cµng t¨ng, thËm chÝ cã ngµy thay ®æi vµi lÇn ®iÒu nµy ®· ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi ®êi sèng kinh tÕ x· héi .NhiÒu doanh nghiÖp cè g¾ng n¾m gi÷ ngo¹i tÖ trong tµi kho¶n chê t¨ng gi¸ ®Ó kiÕm chªnh lÖch.Mét sè doanh nghiÖp kh¸c cã nhu cÇu ngo¹i tÖ ®Ó tr¶ nî, mua m¸y mãc thiÕt bÞ hoÆc L/C ®Õn h¹n thanh to¸n nh­ng l¹i kh«ng d¸m vay v× sî tû gi¸ biÕn ®éng ®ét ngét sÏ kh«ng tr¶ ®­îc nî. §ång ngo¹i tÖ ®ãng b¨ng, c¸c ng©n hµng kh«ng mua, kh«ng b¸n hoÆc cho vay b»ng ngo¹i tÖ ®­îc. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, ChÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh 37/1998/Q§-TTg (ngµy 14/2/1998) vÒ mét sè biÖn ph¸p nh»m qu¶n lý ngo¹i tÖ vµ ®· kiÓm so¸t ®­îc l­îng ngo¹i tÖ, ng¨n chÆn c¬n sèt tû gi¸. Tû gi¸ trªn thÞ tr­êng tù do vµ tû gi¸ trªn thÞ tr­êng chÝnh thøc ®· s¸t l¹i gÇn nhau. Ng©n hµng ®· kiÓm so¸t ®­îc 90% l­îng ngo¹i tÖ giao dÞch trªn thÞ tr­êng. Tãm l¹i qua ph©n tÝch m«Ý liªn hÖ gi÷a tû gi¸ hèi ®o¸i vµ c¸n c©n thanh to¸n, ta cã thÓ thÊy râ chÝnh s¸ch tû gi¸ cã vai trß quan träng nh­ thÕ nµo trong viÖc lµm thÕ nµo lËp l¹i thÕ c©n b»ng ®èi ngo¹i cña mét nÒn kinh tÕ vÜ m«. Møc ®é ¶nh h­ëng cña tû gi¸ hèi ®o¸i ®Õn c¸n c©n thanh to¸n hoµn toµn kh«ng ®¬n gi¶n mµ rÊt phøc t¹p,®ßi hái mét sù ph©n tÝch tho¶ ®¸ng ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i trong n­íc, sù thay ®æi cña c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ cña quèc gia nh­ chÝnh s¸ch l·i suÊt, chÝnh s¸ch thuÕ quan... ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i (trong ®ã bao hµm viÖc lùa chän chÕ ®é tû gi¸ vµ sù ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i.PhÇn sau, chóng ta sÏ nghiªn cøu vÊn ®Ò nµy. PhÇn III Thùc tr¹ng vµ xu h­íng ph¸t triÓn chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ë ViÖt Nam I- Thùc tr¹ng ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i. 1. Thêi kú "th¶ næi" tû gi¸ hèi ®o¸i 1989-1992. Giai ®o¹n nay nÒn kinh tÕ n­íc ta míi chuyÓn ®æi tõ kÕ ho¹ch ho¸ tËp chung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. V× vËy viÖc Ên ®Þnh mét tû gi¸ cøng nh¾c nh­ trong thêi kú bao cÊp sÏ trë nªn bÊt hîp lý. Ngay tõ n¨m 1989 Nhµ n­íc ®· xo¸ bá chÕ ®é nhiÒu tû gi¸, thèng nhÊt vµo mét tû gi¸ gÇn s¸t víi tû gi¸ cña thÞ tr­êng. C¨n cø theo quyÕt ®Þnh sè 217/CP (20/10/1988) NHT¦ ®· ®­îc phÐp ®iÒu chØnh tû gi¸ phï hîp víi sù biÕn ®éng gi¸ c¶ trong n­íc theo nguyªn t¾c thêi gi¸ trõ lïi 10% ®Õn 30%, c¸ biÖt ®Õn 50%. Gi¸ c¶ ë ViÖt Nam tõ khi xo¸ bá chÕ ®é bao cÊp hÇu hÕt ®­îc h×nh thµnh trªn thÞ tr­êng vµ biÕn ®éng theo quy luËt cung cÇu. Nh­ vËy tû gi¸ ®ång ViÖt Nam víi ®ång ngo¹i tÖ còng ph¶i ®­îc ®iÒu chØnh mét c¸ch linh ho¹t phï hîp vpÝ sù biÕn ®éng gi¸ c¶ trong vµ ngoµi n­íc. Tuy nhiªn xu h­íng chung lµ t¨ng vµ ®­îc Nhµ n­íc ®iÒu chØnh s¸t gi¸ cña thÞ tr­êng tù do, ®iÒu nµy chøng tá Nhµ n­íc b¾t ®Çu th¶ næi tû gi¸, quan hÖ cung cÇu ®· ®­îc quan t©m ®Çy ®ñ h¬n. Trong bèi c¶nh cña ViÖt Nam lóc ®ã ®ang hÕt søc khã kh¨n vÒ c¸n c©n th­¬ng m¹i vµ c¸n c©n thanh to¸n th©m hôt nghiªm träng th× viÖc ®iÒu chØnh chÝnh s¸ch tû gi¸ lµ rÊt khã kh¨n cÇn ph¶i xem xÐt thËn träng. §Ó chÝnh s¸ch tû gi¸ ®­îc chuyÓn ®æi thÝch hîp nh­ng vÉn ®¶m b¶o khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, kÝch thÝch ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc mµ kh«ng t¹o có sèc ®Õn ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ, NHNN ®· thùc hiÖn ®­a dÇn tû gi¸ lªn (ph¸ gi¸ tõ tõ ®ång ViÖt Nam). MÆc dï gi¸ c¶ biÕn ®éng lín nh­ng NHNN ®· xem xÐt møc ®é ¶nh h­ëng cña tû gi¸ khi ®­a lªn gi¸ cao sÏ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn gi¸ ®Çu vµo cña s¶n phÈm do ®ã ®Èy gi¸ ®Çu ra cao lªn g©y mÊt æn ®Þnh gi¸ c¶ trong n­íc. Thùc tÕ trong nh÷ng n¨m 1988 vµ 1989 ë ViÖt Nam xuÊt khÈu chØ b»ng 1/3 nhËp khÈu. V× vËy khi n©ng tû gi¸ cao ®ét ngét sÏ g©y t¸c ®éng m¹nh ®Õn møc gi¸ c¶ trong n­íc. Do ®ã trong giai ®o¹n nh÷ng n¨m 1989 - 1992, mÆc dï tû gi¸ biÕn ®éng lín nh­ng tû lÖ ®iÒu chØnh tû gi¸ chØ tõ 10% ®Õn 30% so víi møc thay ®æi gi¸ thùc tÕ. §iÒu nµy gi¶m bít ®­îc sù biÕn ®éng gi¸ c¶ m¹nh trong n­íc. ChÝnh s¸ch tû gi¸ th¶ næi ®­îc thùc hiÖn trong giai ®o¹n nµy ®· mang l¹i gi¶i ph¸p thÝch hîp h¬n vÒ chÝnh s¸ch tû gi¸ cho mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta. Tuy nhiªn nã còng g©y c¸c t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn nÒn kinh tÕ n­íc ta: -Thø nhÊt, viÖc th¶ næi tû gi¸ sÏ kÝch thÝch t©m lý ®Çu c¬ ngo¹i tÖ nh»m môc ®Ýc h­ëng chªnh lÖch gi¸. §iÒu nµy lµm cho cÇu vÒ ngo¹i tÖ t¨ng, dÉn ®Õn nhiÒu thay ®æi ®èi víi thÞ tr­êng ngo¹i tÖ. -Thø hai, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng tû gi¸ th­êng xuyªn ®ét biÕn do t¸c ®éng cña gi¸ c¶ bÊt æn ®Þnh trong giai ®o¹n nµy.Thªm vµo ®ã, tr­êng hîp thiÕu ngo¹i tÖ g©y nªn nh÷ng c¬n sèt USD lµm mÊt æn ®Þnh nÒn kinh tÕ. -Thø ba, thÞ tr­êng chi phèi toµn bé tû gi¸ sÏ lµm cho c¸c c«ng cô kh¸c cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ gi¶m hiÖu lùc. Tõ ®ã lµm cho viÖc qu¶n lý cung tiÒn nãi chung vµ ngo¹i tÖ nãi riªng cña ChÝnh phñ kh«ng ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ nh­ mong muèn. -Thø t­, do nhu cÇu vÒ ngo¹i tÖ thay ®æi theo tû gi¸ nªn Nhµ n­íc khã cã thÓ kiÓm so¸t ®­îc l­u th«ng ngo¹i tÖ. V× nh÷ng tån t¹i trªn, Nhµ n­íc thÊy r»ng cÇn ph¶i cã nh÷ng thay ®æi nhÊt ®Þnh trong chÝnh s¸ch tû gi¸. 2. Giai ®o¹n 1993 - 1996 - Giai ®o¹n cè ®Þnh tû gi¸ : Tõ sau n¨m 1992, Nhµ n­íc ®· ®­a ra quan ®iÓm æn ®Þnh tû gi¸ b¨ng c¸ch thùc hiÖn chÝnh s¸ch cè ®Þnh tû gi¸. ë giai ®o¹n ®Çu, khi míi b¾t ®Çu ®iÒu hµnh tû gi¸ theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, viÖc can thiÖp cña NHNN vµo thÞ tr­êng lµ rÊt chÆt chÏ. Tuy nhiªn ®Õn thêi gian tiÕp theo khi nguån ngo¹i tÖ vµo ViÖt Nam ®· t¨ng lªn, cung cÇu kh«ng cßn kho¶ng c¸ch lín th× NHNN ®· tõng b­íc gi¶m bít sù can thiÖp ®Ó cho tû gi¸ h×nh thµnh mét c¸ch kh¸ch quan h¬n theo quan hÖ cung cÇu. §Ó thùc hiÖn cè ®Þnh tû gi¸ NHNN ®· can thiÖp b»ng c¸ch mua vµ b¸n ngo¹i tÖ: NHNN sÏ b¸n ngo¹i tÖ ®Ó gi¶m bít sù xuèng gi¸ cña ®ång ViÖt Nam qu¸ m¹nh (nh­ kho¶ng cuèi n¨m 1991 vµ ®Çu n¨m 1992); hoÆc NHNN sÏ mua ngo¹i tÖ vµo nh»m h¹n chÕ sù t¨ng gi¸ cña ®ång ViÖt Nam (nh÷ng n¨m1992 - 1995 vµ 6 th¸ng ®Çu n¨m 1996). KÕt qu¶ lµ tû gi¸ sÏ ®­îc æn ®Þnh. ViÖc thùc hiÖn cè ®Þnh tû gi¸ nh­ vËy ®· cã vai trß lín trong sù æn ®Þnh cña ®ång ViÖt Nam, tøc lµ nã ®· t¹o ®­îc lßng tin cho d©n chóng vµo ®ång ViÖt Nam, tõ ®ã cñng cè søc mua cho VN§; ®ång thêi còng t¹o ra t©m lý æn ®Þnh cña thÞ tr­êng, nhê ®ã ®· thu hót ®­îc nguån ngo¹i tÖ lín tõ kiÒu hèi, ®Çu t­ n­íc ngoµi, vay nî vµo ViÖt Nam. Cã thÓ nãi r»ng sù æn ®Þnh cña ®ång ViÖt Nam ë ®©y kh«ng ph¶i chØ xÐt vÒ danh nghÜa mµ c¶ vÒ gi¸ trÞ thùc cña nã. ViÖc æn ®Þnh tû gi¸ còng cã ¶nh h­ëng tèt tíi mÆt b»ng gi¸ c¶ trong n­íc. Gi¸ c¶ t­¬ng ®èi æn ®Þnh sÏ t¸c ®éng tÝch cùc tíi tû lÖ l¹m ph¸t, thÓ hiÖn ë chç qua c¸c n¨m 1993 - 1996 chØ sè l¹m ph¸t ®­îc duy tr× ë møc chÊp nhËn ®­îc vµ cã chiÒu h­íng ®i xuèng, trong khi tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë ViÖt Nam giai ®o¹n t­¬ng ®èi kh¸ ®· lµm cho quan hÖ tiÒn hµng ®­îc ®¶m b¶o. Tuy nhiªn, viÖc cè ®Þnh tû gi¸ trong mét thêi gian dµi (1993 - 1996) còng g©y ra nh÷ng bÊt lîi. §ã lµ ®· kh«ng khuyÕn khÝch ®­îc xuÊt khÈu, lµm cho ngo¹i th­¬ng trë nªn kÐm ph¸t triÓn. T×nh tr¹ng nhËp siªu liªn tôc trong giai ®o¹n nµy ®· t¸c ®éng xÊu g©y th©m hôt c¸n c©n th­¬ng m¹i. Tõ ®ã ®­a ®Õn t×nh tr¹ng ph¶i tiªu dù tr÷ ngo¹i hèi quèc gia hoÆc ph¶i vay nî n­íc ngoµi ®Ó bï ®¾p c¸n c©n thanh to¸n. 3. Giai ®o¹n tõ 1997 ®Õn nay: Nh­ ta ®· biÕt, ngµy 2/7/1997 Th¸i Lan ph¶i th¶ næi tû gi¸ hèi ®o¸i kÕt thóc gÇn 14 n¨m duy tr× mét chÕ ®é tû gi¸ cè ®Þnh vµ lµm næ ra cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh §«ng Nam ¸ víi mét ¶nh h­ëng réng kh¾p trªn toµn thÕ giíi.ViÖt Nam còng kh«ng tr¸nh khái ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng. Sù ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng nµy ®· t¸c ®éng ®Õn nhiÒu lÜnh vùc trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.Cô thÓ: - §èi víi lÜnh vùc tµi chÝnh -ng©n hµng: Khñng ho¶ng ®· t¹o søc Ðp gi¶m gi¸ ®ång ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ, t¸c ®éng xÊu ®Õn ho¹t ®éng giao dÞch ngo¹i tÖ,¶nh h­ëng ®Õn c¬ cÊu tiÒn göi t¹i hÖ thèng ng©n hµng, g©y søc Ðp ®èi víi l·i suÊt ®ång ViÖt Nam vµ sù æn ®Þnh cña hÖ thèng ng©n hµng. - §èi víi lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng: Cuéc khñng ho¶ng lµm gi¶m xuÊt khÈu cña ViÖt Nam sang khu vùc Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, ®Æc biÖt lµ c¸c n­íc ASEAN.Sù mÊt gi¸ cña ®ång tiÒn trong khu vùc ®· kÝch thÝch gia t¨ng nhËp khÈu. - §èi víi lÜnh vùc ®Çu t­: Do tû gi¸ t¨ng, l·i suÊt t¨ng, thÞ tr­êng hµng ho¸ diÔn biÕn phøc t¹p cïng víi nh÷ng dù ®o¸n kh«ng tèt trong t­¬ng lai lµm c¸c doanh nghiÖp h¹n chÕ ®Çu t­, ng©n hµng còng dÌ dÆt khi cho vay.§Çu t­ cña n­íc ngoµi cã xu h­íng gi¶m. - §èi víi thu chi ng©n s¸ch nhµ n­íc: Sù sót gi¶m cña thÞ tr­êng tiªu dïng vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu ®· lµm cho nhiÒu doanh nghiÖp bÞ thua lç tõ ®ã ¶nh h­ëng xÊu ®Õn nguån thu ng©n s¸ch. B¸o c¸o cu¶ NNHH vÒ ho¹t ®éng tÝn dông, tiÒn tÖ ng©n hµng trong 6 th¸ng ®Çu n¨m 1998 ®· chØ râ "thu ng©n s¸ch 6 th¸ng thùc hiÖn ®¹t 30% so víi kÕ ho¹ch n¨m, chi ng©n s¸ch khã h¬n,møc béi chi cã xu h­íng gia t¨ng". - §èi víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ: Khñng ho¶ng ®· ¶nh h­ëng gi¸n tiÕp ®Õn c¸n c©n v·ng lai,®Õn ®Çu t­ n­íc ngoµi,t¹o khã kh¨n cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong bèi c¶nh nh­ vËy, ChÝnh phñ ®· cã nh÷ng ®iÒu chØnh trong chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i nãi chung vµ c«ng t¸c qu¶n lý ngo¹i hèi nãi riªng nh»m h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng cña khñng ho¶ng. 13/10/1997 Thèng ®èc NHNN quyÕt ®Þnh më réng biªn ®é giao dÞch lªn møc +(-)10%.Ngµy 16/2/1998 NHNN quyÕt ®Þnh n©ng tû gi¸ chÝnh thøc tõ 1USD=11175VN§ lªn møc 1USD=11800VN§, t¨ng 5,6%. §Õn ngµy 1/8/1998 NHNN ®iÒu chØnh t¨ng lÇn thø hai ®­a tû gi¸ chÝnh thøc lªn 12 998 VN§ /USD ( t¨ng 16.3% so víi ®Çu n¨m) ®ång thêi biªn ®é giao dÞch ®­îc ®iÒu chØnh gi¶m tõ 10% xuèng 7% ®Ó thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch gi÷a tû gi¸ chÝnh thøc víi tû gi¸ trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. Sau hai lÇn ®iÒu chØnh tû gi¸ ph¶n ¸nh s¸t h¬n t­¬ng quan cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng, gãp h¹n chÕ viÖc ®Çu c¬ ngo¹i tÖ, gi¶m bít søc Ðp ®èi víi dù tr÷ ngo¹i tÖ cña Nhµ n­íc. N¨m 1999, NHNN thùc hiÖn mét b­íc ®æi míi c¬ b¶n vÒ ®iÒu hµnh tû gi¸, tõ qu¶n lý cã tÝnh chÊt hµnh chÝnh sang ®iÒu hµnh theo h­íng thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Tõ ngµy 26/2/1999 thay b»ng viÖc c«ng bè tû gi¸ chÝnh thøc NHNN c«ng bè tû gi¸ giao dÞch b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. Tû gi¸ nµy ®­îc ¸p dông lµm c¬ së ®Ó c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ x¸c ®Þnh tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ, ¸p dông ®Ó tÝnh thuÕ xuÊt khÈu.Trªn c¬ së tû gi¸ giao dÞch thùc tÕ b×nh qu©n trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng cña ngµy giao dÞch gÇn nhÊt tr­íc ®ã do NHNN c«ng bè c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc quy ®Þnh tû gi¸ giao dÞch kh«ng v­ît qu¸ 8.1% so víi tû gi¸ nµy. §ång thêi, biªn ®é giao dÞch còng ®­îc rót xuèng lµ+(-)0,1%.Víi c¬ chÕ ®iÒu hµnh míi, tû gi© cña ®ång ViÖt Nam ®­îc h×nh thµnh trªn cë giao dÞch trªn thÞ tr­êng vµ ph¶n ¸nh t­¬ng ®èi kh¸ch quan søc mua cña ®ång ViÖt Nam so víi ngo¹i tÖ, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp chñ ®éng h¬n trong kinh doanh ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o ®­îc vai trß kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc. Tãm l¹i, trong c«ng cuéc ®æi míi ®Æc biÖt lµ tõ n¨m1989, chÝnh s¸ch tû gi¸ cña ViÖt Nam ®· cã b­íc chuyÓn biÕn rÊt c¨n b¶n sang c¬ chÕ thÞ tr­êng tho¸t khái tr¹ng th¸i thô ®éng ®Ó trë thµnh c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« quan träng trong nÒn kinh tÕ më. Tuy nhiªn, ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i lµ c«ng viÖc phøc t¹p, khã kh¨n. ViÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ë ViÖt Nam trong c¸c giai ®o¹n võa qua ®· thÓ hiÖn nç lùc cè g¾ng cña Nhµ n­íc ta trªn con ®­êng t×m ra gi¶i ph¸p ®óng ®¾n cho chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ë ViÖt Nam.i PhÇn IV Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu cho viÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i trong giai ®o¹n tíi I- Nh÷ng quan ®iÓm chung : Thø nhÊt, th«ng qua lý thuyÕt vÒ tû gi¸ vµ chÝnh s¸ch tû gi¸ còng nh­ viÖc ph©n tÝch chÝnh s¸ch tû gi¸ ViÖt Nam thêi gian qua cho thÊy ph¹m vi ®iÒu chØnh cña chÝnh s¸ch tû gi¸ n»m trong lÜnh vùc tiÒn tÖ nh­ng ®Þnh h­íng cña chÝnh s¸ch tû gi¸ cã ¶nh h­ëng ®Õn c¸c khÝa c¹nh kinh tÕ vÜ m« kh¸c. Do ®ã, chÝnh s¸ch tû gi¸ ph¶i ®­îc ®Æt trong sù phèi hîp ®ång bé víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« kh¸c mµ tr­íc hÕt lµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia (lµ mét bé phËn cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia). Cã nghÜa lµ hÖ thèng môc tiªu cña chÝnh s¸ch tû gi¸ ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®Þnh h­íng phï hîp víi c¸c môc tiªu c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë tõng giai ®o¹n. Thø hai, c¸c lÜnh vùc c¸c khÝa c¹nh trong nÒn kinh tÕ th­êng cã nh÷ng m©u thuÉn ®èi nghÞch nhau.ViÖc ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i trong tõng giai ®o¹n ph¶i x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng biÕn sè nµo cã träng sè lín h¬n vµ ph¶i chÊp nhËn hy sinh mét vµi biÕn sè kh¸c. Th­ ba, x©y dùng chÝnh s¸ch hèi ®o¸i ph¶i trªn c¬ së ph¸t triÓn thÞ tr­êng tiÒn tÖ trong n­íc vµ cã sù héi nhËp vèi thÞ tr­êng tiÒn tÖ quèc tÕ.Vµ kh«ng ngõng h­íng tíi viÖc n©ng cao uy tÝn cña ®ång ViÖt Nam trªn c¬ së æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn, duy tr× sù t­¬ng ®ång hîp lý giòa gi¸ trÞ ®ång ngo¹i tÖ vµ ®ång néi tÖ. Nh÷ng quan ®iÓm cÇn qu¸n triÖt trong viÖc lùa chän chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i vµ ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i Quan ®iÓm lùa chän chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i: - VÊn ®Ò lùa chän chÕ ®é tû gi¸ cÇn ph¶i cã sù ph©n tÝch dù b¸o xem nÒn kinh tÕ cã thÓ ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng c¬n sèc nh­ thÕ nµo trong t­¬ng lai. ChÕ ®é tû gi¸ ®­îc lùa chän ph¶i gióp h¹n chÕ t¸c ®éng cña c¸c c¬n sèc lªnnÒn kinh tÕ.VÝ dô :®èi víi c¸c c¬n sèc cã nguån gèc tõ thÞ tr­êng tiÒn tÖ trong n­íc th× mét chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i cè ®Þnh sÏ chØ lµm thay ®æi dù tr÷ ngo¹i tÖ quèc gia mµ kh«ng lµm l©y lan sang thÞ tr­êng hµng ho¸.Ng­îc l¹i, ®èi víi c¸c c¬n sèc cã nguån gèc tõ bªn ngoµi hay tõ thÞ tr­êng hµng ho¸ trong n­íc th× mét chÕ ®é tû gi¸ hèi ®o¸i cã tÝnh linh ho¹t cao sÏ lµm gi¸ c¶ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®­îc ®iÒu chØnh theo nh÷ng thay ®æi tû gi¸, tõ ®ã ®iÒu chØnh l¹i møc cÇu trong n­íc, v× vËy sÏ tr¸nh cho nÒn kinh tÕ khái bÞ rèi lo¹n. - VÊn ®Ò lùa chän tû gi¸ hèi ®o¸i ph¶i nh»m môc tiªu æn ®Þnh vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn hÖ thèng tµi chÝnh quèc gia mµ c¬ b¶n lµ æn ®Þnh l¹m ph¸t vµ gi¸ trÞ ®ång néi tÖ. Quan ®iÓm ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i - Quan ®iÓm ®Çu tiªn trong viÖc ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i lµ ph¶i tu©n theo quy luËt thÞ tr­êng.§Ó tu©n thñ c¸c quy luËt thÞ tr­êng th× ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng lùc cho c¸c c«ng cô mang tÝnh kinh tÕ. Trong ®ã, c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më lµ mét trong hai c«ng cô c¬ b¶n cã søc m¹nh to lín.§ång thêi ph¶i x©y dùng mét c¬ cÊu dù tr÷ ngo¹i tÖ hîp lý. - Quan ®iÓm thø hai lµ: tû gi¸ hèi ®o¸i kh«ng ®­îc phÐp k×m h·m xuÊt khÈu h­íng tíi gi¶m thiÓu sù thiÕu hôt trong c¸n c©n th­¬ng m¹i. - Quan ®iÓm thø ba lµ: ®Þnh h­íng cña vÊn ®Ò ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i cÇn h­íng vµo viÖc kiÕn t¹o thÞ tr­êng ngo¹i hèi chÝnh thøc (thÞ tr­êng cã tæ chøc, hîp ph¸p ). Tãm l¹i, c¸c quan ®iÓm cÇn qu¸n triÖt trong viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ®­îc nªu ra ë trªn lµ nh»m h­íng tíi mét chÝnh s¸ch tû gi¸ thùc sù tù chñ trong ho¹ch ®Þnh ®éc lËp trong ®iÒu chØnh, gãp phÇn t¹o ra sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ,gióp cho nÒn kinh tÕ cã c¬ së tèt trong sù héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. II- Nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan vµ gi¶i ph¸p chu yÕu cho viÖc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i trong giai ®o¹n tíi : 1. Gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao n¨ng lùc c¸c c«ng cô c¬ b¶n trong can thiÖp vµo tû gi¸: Thø nhÊt, ®èi víi c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më: Theo lý thuyÕt, ®©y lµ c«ng cô mang tÝnh kinh tÕ thuÇn tuý,lµ c«ng cô can thiÖp c¬ b¶n cña NHTW vµo tû gi¸ hèi ®o¸i. Tuy nhiªn, ®èi víi ViÖt Nam nh­ ®· ph©n tÝch th× do dù tr÷ ngo¹i tÖ cßn qu¸ thÊp nªn c«ng cô nµy ch­a cã ®ñ søc m¹nh cÇn thiÕt trong thêi gian tr­íc m¾t ®Ó cã thÓ gi÷ vai trß chñ ®¹o cña m×nh trong can thiÖp ®iÒu hµnh tû gi¸ hèi ®o¸i.V × thÕ chóng ta ph¶i hoµn thiÖn mét sè vÊn ®Ò sau: -Tr­íc tiªn, ph¶i tranh thñ ®Õn møc tèi ®a cã thÓ ®­îc ®Ó gia t¨ng tÝch luü ngo¹i tÖ.Dù tr÷ ngo¹i tÖ ph¶i t¨ng t­¬ng xøng víi tèc ®é t¨ng kim ng¹ch nhËp khÈu. TËp trung qu¶n lý ngo¹i tÖ vµo mét ®Çu mèi duy nhÊt lµ NHTW.Trong thêi gian tr­íc m¾t,khi dù tr÷ ngo¹i tÖ ch­a ®ñ m¹nh th× ph¶i cã biÖn ph¸p cô thÓ lµm t¨ng hiÖu qu¶ khi sö dông dù tr÷ ngo¹i tÖ ®Ó t¸c ®éng vµo t×nh h×nh cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng. - Tõng b­íc x©y dùng c¬ chÕ hµnh lang ph¸p lý, m«i tr­êng ho¹t ®éng nh»m tõng b­íc ®­a c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më lªn ®óng vÞ trÝ cña nã trong viÖc can thiÖp ®iªï chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i. - Xem xÐt, lùa chän c¬ cÊu dù tr÷ ngo¹i tÖ hîp lý. Trong sè c¸c ®ång tiÒn m¹nh hiÖn nay trªn thÕ giíi,chóng ta thÊy næi lªn ba ®ång tiÒn chÝnh :thø nhÊt lµ Dollar Mü, kÕ ®Õn lµ ®ång Euro míi ra ®êi vµ cuèi cïng lµ ®ång Yªn NhËt. Xu h­íng vËn ®éng cña ba ®ång tiÒn nµy cã thÓ tãm l­îc nh­ sau: - §èi víi ®ång Dollar Mü :lµ ®ång tiÒn rÊt gÇn gòi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. H¬n 90% giao dÞch ®èi ngo¹i ®­îc thùc hiÖn bëi chÝnh ®ång tiÒn nµy.Bªn c¹nh ®ã,t×nh h×nh kinh tÕ thÕ giíi cho thÊy hiÖn t­îng Dollar ho¸ lµ thùc tr¹ng chung cña hÇu hÕt c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn vµ Dollar lu«n cã sù t¨ng gi¸ ®èi víi c¸c ®ång tiÒn yÕu kh¸c.NÒn kinh tÕ Mü dï cã biÕn ®éng nh­ thÕ nµo nh­ng vÉn sÏ lµ mét nÒn kinh tÕ hïng m¹nh nhÊt. - §èi víi ®ång euro: lµ ®ång tiÒn mang tÝnh quèc tÕ ho¸ sau ®ång Dollar Mü,nh­ng ®ång tiÒn nµy khã ®¶m b¶o vÒ tÝnh æn ®Þnh cña nã do tÝnh non trÎ còng nh­ c¬ së h×nh thµnh.§èi víi ViÖt Nam thùc tÕ cho thÊy c¸c giao dÞch b»ng ®ång Euro cßn rÊt h¹n chÕ.V× thÕ cÇn mét thêi gian dµi ®Ó ng­êi ViÖt Nam lµm quen vµ chñ ®éng trong lµm ¨n víi ®ång Euro. - §èi víi ®ång Yªn NhËt cho ®Õn nay ch­a thùc sù lµ mét ®ång tiÒn quèc tÕ vµ n­íc NhËt ®ang nç lùc quèc tÕ ho¸ ®ång tiÒn cña m×nh,tuy nhiªn c«ng cuéc khã thµnh c«ng do nÒn kinh tÕ NhËt ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ do søc manh cu¶ ®ång Dollar Mü.Tõ viÖc ph©n tÝch trªn cho thÊy trong thêi gian tr­íc m¾t,®ång Dollar Mü vÉn nªn gi÷ vÞ trÝ quan träng trong dù tr÷ ngo¹i tÖ cña ViÖt Nam,nã còng ñng hé cho quan ®iÓm chØ nªn g¾n ®ång tiÒn ViÖt Nam víi ®ång Dollar Mü. Tuy nhiªn ph¶i lu«n theo dâi sù biÕn ®éng kinh tÕ thÕ giíi ®Ó cã nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch øng,linh ho¹t. Thø hai, ®èi víi c«ng cô l·i suÊt: C«ng cô l·i suÊt chiÕt khÊu lu«n ®­îc xem lµ c«ng cô thø hai mang tÝnh kinh tÕ trong can thiÖp ®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i.Nh­ng b¶n th©n l·i suÊt chØ t¸c ®éng mét c¸ch gi¸n tiÕp ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i v× ®©y lµ mét biÕn sè ngo¹i sinh ®èi víi tû gi¸. Cho nªn viÖc sö dông c«ng cô l·i suÊt chiÕt khÊu cÇn cã sù xem xÐt thËn träng. Riªng ®èi víi ViÖt Nam, nh÷ng dßng vèn vµo ra trong nÒn kinh tÕ chñ yÕu lµ ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi,®Çu t­ gi¸n tiÕp vµ nh÷ng dßng vèn ng¾n h¹n trong nh÷ng n¨m qua rÊt Ýt ái. §ång thêi hÇu hÕt giao dÞch quèc tÕ trong ®ã cã giao dÞch vèn vÉn ch­a ®­îc tù do chuyÓn ®æi. Thùc tÕ nµy lµm cho c«ng cô l·i suÊt chiÕt khÊu ch­a thÓ lµ c«ng cô cã søc m¹nh trong can thiÖp vµo tû gi¸ hèi ®o¸i. Nh­ vËy gi¶i ph¸p ®Ó tõng b­íc n©ng cao søc m¹nh cña c«ng cô l·i suÊt chiÕt khÊu trong ho¹t ®éng can thiÖp,®iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i còng sÏ lµ con ®­êng tiÕn tíi tù do ho¸ tµi kho¶n vèn mµ tr­íc hÕt lµ giao dÞch vèn ng¾n h¹n vµ còng lµ con ®­êng tõng b­íc ®­a ®ång ViÖt Nam trë thµnh ®ång tiÒn chuyÓn ®æi. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh §«ng Nam ¸ ®· cho mét bµi häc kinh nghiÖm lµ :viÖc tù do tµi kho¶n vèn,®Æc biÖt lµ c¸c dßng vèn ®Çu t­ gi¸n tiÕp, vèn ng¾n h¹n qu¸ sím khi c¸c c«ng cô tµi chÝnh ch­a ®ñ m¹nh, hÖ thèng c«ng cô, biÖn ph¸p theo dâi,®iÒu hµnh kinh tÕ cßn láng lÎo lµ mét quûÕt ®Þnh sai lÇm. V× vËy trong qu¸ tr×nh tiÕn tíi mét ®ång tiÒn chuyÓn ®æi hoµn toµn, ViÖt Nam ph¶i lu«n thËn träng tiÕn hµnh theo tõng b­íc víi nh÷ng môc tiªu cô thÓ cho tõng giai ®o¹n,kh«ng ®­îc nãng véi.§Çu tiªn nªn tiÕn hµnh tù do ho¸ c¸c dßng vèn dµi h¹n vµ ®Çu t­ trùc tiÕp,sau ®ã míi tiÕn tíi tù do ho¸ hoµn toµn c¸c giao dÞch trong tµi kho¶n v·ng lai. Cïng víi viÖc thµnh lËp mét thÞ tr­êng chøng kho¸n,cho phÐp ng­êi n­íc ngoµi tham gia mua b¸n chøng kho¸n còng tõng b­íc tù do chuyÓn ®æi c¸c giao dÞch ng¾n h¹n.Nh­ng trong thêi gian ®Çu nªn h¹n chÕ tû lÖ phÇn tr¨m ng­êi n­íc ngoµi n¾m giø chøng kho¸n.vµ chØ cho phÐp tham gia mét sè lÜnh vùc.Song song víi qu¸ tr×nh trªn ChÝnh phñ ph¶i tiÕn hµnh tõng b­íc tù do ho¸ l·i suÊt., lµm cho l·i suÊt thùc sù lµ mét lo¹i gi¸ c¶ ®­îc quyÕt ®Þnh bëi c©n b»ng cung cÇu trªn thÞ tr­êng chø kh«ng ph¶i bëi quyÕt ®Þnh can thiÖp hµnh chÝnh cña chÝnh phñ. -Thø ba, ®èi víi c¸c c«ng cô hµnh chÝnh: Trong thêi gian võa qua,nh÷ng biÖn ph¸p hµnh chÝnh ®· ®em l¹i nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ. ChÝnh nh÷ng biÖn ph¸p hµnh chÝnh ®· gãp phÇn gióp ViÖt Nam h¹n chÕ nh÷ng t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh §«ng Nam ¸. Tuy nhiªn nh÷ng biÖn ph¸p hµnh chÝnh chØ lµ biÖn ph¸p t×nh thÕ.ViÖc ®­a tû gi¸ tíi gÇn sù chi phèi cña nh÷ng quy luËt thÞ tr­êng h¬n, tõng b­íc tiÕn tíi mét ®ång ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi th× ®ßi hái ph¶i dì bá dÇn c¸c biªn ph¸p hµnh chÝnh.Song kh«ng thÓ dì bá mét c¸ch tøc thêi,mµ ph¶i tiÕn hµnh níi láng dÇn dÇn t­¬ng xøng víi viÖc t¨ng søc m¹nh cña c¸c c«ng cô mang tÝnh kinh tÕ.XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng sö dông c¸c c«ng cô hµnh chÝnh trong c«ng t¸c qu¶n lý ngo¹i hèi trong thêi gian qua, ChÝnh phñ cun thÓ lµ NHNN nªn xem xÐt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÓm sau ®Ó nh÷ng c«ng cô hµnh chÝnh trong c«ng t¸c qu¶n lý ngo¹i hèi ®­îc hoµn thiÖn h¬n: - Nªn cã l·i suÊt ­u ®·i cho tiÒn göi tiÕt kiÖm b»ng ngo¹i tÖ nh»m thu hót l­îng ngo¹i tÖ nhµn rçi trong d©n c­ . - Chó träng qu¶n lý chÆt chÏ c¸c bµn thu ®æi ngo¹i tÖ.Tæ chøc h÷u hiÖu m¹ng l­íi thu ®æi ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng vµ tÇng líp d©n c­. - ChÊm døt hiÖn t­îng sö dông ngo¹i tÖ thanh to¸n néi bé trong nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn biÖn ph¸p nµy chØ thùc sù thùc hiÖn tèt khi tÊt c¶ c¸c quan hÖ thanh to¸n ®èi ngo¹i ®­îc hÖ thèng c¸c tæ chøc tÝn dông,c¸c ng©n hµng ®¸p øng ®Çy ®ñ víi sù tham gia cña NHNN trªn mét thÞ tr­êng ngo¹i hèi hoµn thiÖn. - H¹n chÕ vµ tiÕn tíi kh«ng cho vay trùc tiÕp b»ng ngo¹i tÖ tiÒn mÆt ®Ó kiÓm so¸t tèt nh÷ng nghiÖp vô ng©n hµng mang tÝnh ®Çu c¬ tiÒn tÖ. Song song víi c¸c biÖn ph¸p trªn,NHNN ph¶i t¹o thªm nhiÒu ph­¬ng tiÖn chuyÓn t¶i gi¸ trÞ lµm ph­¬ng tiÖn l­u th«ng,thanh to¸n ®Ó gi¶m ¸p lùc trong l­u th«ng,nhÊt lµ c¸c ph­¬ng tiÖn cã gi¸ trÞ lín.§ång thêi c¶i c¸ch hÖ thèng thanh to¸n,khuyÕn khÝch c¸c h×nh thøc thanh to¸n qua ng©n hµng. - DÇn dÇn tiÕn tíi tù do trong giao dÞch ngo¹i hèi nh­ng vÉn ph¶i kh«ng lµm mÊt sù gi¸m s¸t cña nhµ n­íc. Tù do trong giao dÞch ngo¹i hèi ®i ®«i víi viÖc t¨ng c­êng h¬n n÷a sù gi¸m s¸t c¸c giao dÞch vµ ngo¹i tÖ b»ng c¸ch kiÓm so¸t chÆt chÏ c¸c hîp ®ång thanh to¸n ngo¹i tÖ. 2. C¸c gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn viÖc phèi hîp c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« ®Ó ho¹t ®éng can thiÖp vµo tû gi¸ ®¹t hiÖu qu¶ cao: ViÖc phèi hîp c¸c chÝnh s¸ch trong vÊn ®Ò can thiÖp vµo tû gi¸ hèi ®o¸i lµ tÊt yÕu ®Ó viÖc can thiÖp vµo tû gi¸ hèi ®o¸i ®¹t kÕt qu¶ tèt nhÊt vµ h¹n chÕ ®Õn møc tèi thiÓu c¸i gi¸ ph¶i tr do viÖc can thiÖp vµo tû gi¸ hèi ®o¸i g©y ra. ViÖc phèi hîp c¸c hÝnh s¸ch ë ®©y cã thÓ nãi cô thÓ lµ viÖc ®iÒu hµnh mét c¸ch hµi hoµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh - tiÒn tÖ. §Ó gãp phÇn vµo viÖc thùc hiÖn tèt kh¶ n¨ng phèi hîp gi÷a c¸c chÝnh s¸ch ®i kÌm víi vÊn ®Ò can thiÖp tû gi¸ hèi ®o¸i,bµi viÕt xin ®Ò cËp ®Õn mét sè gi¶i ph¸p sau: - Thø nhÊt, ph¶i ph©n ®Þnh râ mèi quan hÖ cña chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ: Cã c©u hái ®­îc ®Æt ra lµ "cã nªn xem chinh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét bé phËn trong chÝnh s¸ch tµi chÝnh hay kh«ng hay chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cïng víi chinh s¸ch tµi chÝnh lµ hai bé phËn (nh­ng chØ mang tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi )trong hÖ thèng chÝnh s¸ch kinh tÕ nãi chung". XuÊt ph¸t tõ hai luËn cø: Thø nhÊt, môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lu«n g¾n trùc tiÕp víi bèn môc tiªu kinh tÕ vÜ m« cuèi cïng. Thø hai, sù t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch thay ®æi l­îng cung tiÒn (chÝnh s¸ch tiÒn tÖ) vµ chÝnh s¸ch thu chi cña chÝnh phñ (chÝnh s¸ch tµi chÝnh chÝnh phñ) sÏ dÉn ®Õn nh÷ng kÕt qu¶ kh¸c nhau ®èi víi nh÷ng biÕn sè kinh tÕ. Vµ h¬n n÷a thùc tÕ sau khi nø¬c ta chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× vai trß cña ng©n hµng vµ vÊn ®Ò tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ cµng thÓ hiÖn râ. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch rÊt quan träng. Do ®ã nªn xem chÝnh s¸ch tiÒn tÖ n»m ngoµi chÝnh s¸ch tµi chÝnh, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh lµ hai chÝnh s¸ch song hµnh,lµ hai bé phËn trong tæng thÓ chÝnh s¸ch kinh tÕ quèc gia. Cã nh­ thÕ míi dÔ ®¸nh gi¸ vÒ tÝnh hiÖu qu¶ cña chÝnh s¸ch, ®ång thêi dÔ tæ chøc thùc hiÖn vµ phèi hîp ®Ó cïng ®¹t tíi c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m« cña nÒn kinh tÕ. - Thø hai, ®èi víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, kh«ng ngõng chó träng hoµn thiÖn nghiÖp vô thÞ tr­êng më,c«ng cô chñ chèt trong viÖc phèi hîp chÝnh s¸ch:Tèc ®é vµ hiÖu qu¶ thùc tÕ cña viÖc phèi hîp chÝnh s¸ch phô thuéc vµo søc m¹nh c¸c c«ng cô trong chÝnh s¸ch mµ c«ng cô trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia lµ träng t©m trong viÖc ®Èy m¹nh kh¶ n¨ng phèi hîp c¸c chÝnh s¸ch.§Ó hoµn thiÖn c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më cÇn thùc hiÖn c¸c vÊn ®Ò sau: - Ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n,t¹o thÞ tr­êng cho tÝn phiÕu kho b¹c vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c. §iÒu nµy t¹o nªn m«i tr­êng cho lo¹i chøng kho¸n nµy, vµ tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho nghiÖp vô thÞ tr­êng më ph¸t triÓn. -T õng b­íc nghiªn cøu vµ hoµn chØnh c¬ chÕ thùc hiÖn nghiÖp vô thÞ tr­êng më. - NHNN cÇn ph¶i t×m ra c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó thu hót cµng nhiÒu tiÒn mÆt ngoµi l­u th«ng,tõng b­íc lo¹i bá thãi quen n¾m gi÷ tiÒn mÆt trong nh©n d©n mµ chuyÓn sang n¾m gi÷ c¸c tµi s¶n tµi chÝnh kh¸c. §iÒu nµy gãp phÇn t¨ng tÝnh thanh kho¶n cho c¸c chøng kho¸n nãi chung mµ trong ®ã cã tÝn phiÕu kho b¹c ng¾n h¹n ®ång thêi gióp t¨ng dung l­îng thÞ tr­êng,tõ ®ã gãp phÇn lµm cho c«ng cô nghiÖp vô thÞ tr­êng më ph¸t huy t¸c dông. - Thø ba, ®èi víi chÝnh s¸ch tµi chÝnh,nguån vèn trong n­íc lµ gi¶i ph¸p kh¶ dÜ cho viÖc bï ®¾p th©m hôt ng©n s¸ch.Thùc tr¹ng th©m hôt ng©n s¸ch nhµ n­íc sÏ gi¶m tÝnh tù chñ trong sö dông chÝnh s¸ch tµi chÝnh nh­ c«ng cô trong ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ,tõ ®ã tÊt yÕu sÏ h¹n chÕ kh¶ n¨ng phèi hîp c¸c chÝnh s¸ch.Do ®ã nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m h¹n chÕ th©m hôt ng©n s¸ch lµ cÇn thiÕt.C¸c gi¶i ph¸p cã thÓ ®­a ra lµ :vay nî n­íc ngoµi d­íi mäi h×nh thøc hay ph¸t huy néi lùc... Nh­ng nÕu chän gi¶i ph¸p vay nî lµ chñ yÕu th× sÏ cã t¸c ®éng ®Õn cung cÇu ngo¹i tÖ vµ cã thÓ dÉn ®Õn nh÷ng biÕn ®éng lín vÒ tû gi¸. H¬n n÷a nÕu quy m« th©m hôt qu¸ lín th× gi¶i ph¸p nµy sÏ lµ g¸nh nÆng cho nÒn kinh tÕ trong t­¬ng lai.ChÝnh v× vËy gi¶i ph¸p tèt nhÊt lµ "ph¸t huy néi lùc" thùc hiÖn bï ®¾p b»ng nguån vèn vay trong n­íc... KÕt luËn Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn chóng ta thÊy r»ng tû gi¸ hèi ®o¸i lµ vÊn ®Ò rÊt réng lín vµ hÕt søc nh¹y c¶m. Ngµy nay chÝnh s¸ch tû gi¸ ®­îc sö dông nh­ mét c«ng cô chiÕn l­îc ®Ó ®¹t ®­îc nh÷ng môc tiªu kinh tÕ vÜ m«. Tû gi¸ hèi ®o¸i cã vai trß cùc kúquan träng trong thanh to¸n quèc tÕ. Nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ngo¹i th­¬ng vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. ChÝnh v× vËy viÖc lùa chän vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i ph¶i ®¶m b¶o môc tiªu vµ tÝnh khoa häc cña nã. ChÝnh s¸ch tû gi¸ gãp phÇn æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Êt n­íc. Trong nh÷ng n¨m võa qua ViÖt Nam ®· cã nh÷ng b­íc ®i kh¸ ®óng ®¾n trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tû gi¸, gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù t¨ng tr­ëng vµ æn ®Þnh nÒn kinh tÕ n­íc ta. Chóng ta ®· thµnh c«ng b­íc ®Çu trong viÖc x©y dùng mét tû gi¸ linh ho¹t vµ hîp lÝ. Tuy nhiªn trong c¬ chÕ tû gi¸ cña n­íc ta hiÖn nay vÉn cßn nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc. Sù can thiÖp cña NHNN vµo tû gi¸ tuy cã gi¶m nh­ng nh×n chung vÉn cßn kh¸ nÆng. §iÒu ®ã ®· h¹n chÕ vai trß cña thÞ tr­êng trong viÖc x¸c ®Þnh tû gi¸ hèi ®o¸i. Trong bµi viÕt nµy còng ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng gi¶i ph¸p ®èi víi ViÖt Nam hiÖn nay ®Ó cã thÓ tiÕn hµnh tù do ho¸ tû gi¸ thµnh c«ng. Tuy nhiªn ®Ó thµnh c«ng ViÖt Nam cßn ph¶i nç lùc nhiÒu h¬n n÷a trong viÖc thiÕt lËp mét thÞ tr­êng ngo¹i hèi, x©y dùng c¸c c«ng cô qu¶n lý gi¸n tiÕp. Víi nh÷ng thµnh c«ng b­íc ®Çu trong viÖc ®iÒu hµnh tû gi¸ trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ tõ xu h­íng cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi chóng ta hoµn toµn cã thÓ tin t­ëng r»ng ViÖt Nam sÏ thµnh c«ng trong viÖc tù do ho¸ tû gi¸ hèi ®o¸i./. Tµi liÖu tham kh¶o 1. TiÒn tÖ, ng©n hµng vµ thÞ tr­êng tµi chÝnh -Frederic Mishkin 2. Kinh tÕ vÜ m«-N.gregory mankiw 3. Tû gi¸ hèi ®o¸i - ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn vµ nghÖ thuËt ®iÒu chØnh - Nhµ xuÊt b¶n Tµi chÝnh -1996 4. Mét sè vÊn ®Ò vÒ chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i cho môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam -Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª. 5. T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ n¨m 1998 6. Chuyªn ®Ò "Tû gi¸ hèi ®o¸i vµ tiÕn tr×nh tù do ho¸ tû gi¸ ë ViÖt Nam 7. C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, tû gi¸ hèi ®o¸i vµ c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ ®èi ngo¹i (NXB Hµ néi) T¹p chÝ Ng©n hµng sè 1, 2, 5-11/2000 9.ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ sè 5, 6/1999, 12/2000 10.Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt nam vµ thÕ giíi 1999-2000, 2000-2001 11.Gi¸o tr×nh nghiÖp vô ng©n hµng Trung ­¬ng HVNH