Chứa các hàm công cụ đa mục đích. Từ đây thực
hiện rất nhiều dạng công việc khác nhau như: soát
chính tả cho đoạn văn bản tiếng Anh (Spelling); gọi
hộp thoại thuộc tính đối tượng (Properties); tải các
chương trình dạng ARX, LSP. tạo các Marco; dịch
chuyển gốc tọa độ v.v. Ngoài ra chức năng Options
từ danh mục Menu này còn cho phép người sử dụng
lựa chọn rất nhiều thuộc tính giao diện khác (màu
nền, chế độ khởi động; kích thước con trỏ; Font chữ
hiển thị v.v.)
69 trang |
Chia sẻ: banmai | Lượt xem: 1821 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Ứng dụng phần mềm AutoCAD vẽ mặt cắt phục vụ công tác tính khối lượng đào đắp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
trong Autocad
TT Tªn lÖnh PhÝm t¾t T¸c dông cña lÖnh
1 AligneD §o kho¶ng c¸ch cña ®êng, ®o¹n th¼ng
2 Arc a VÏ cung trßn
3 Area aa §o diÖn tÝch vµ chu vi
4 Array ar Sao chÐp ®èi tîng
5 Bhatch h, bh §iÒn ®Çy mÉu t« cho mét vïng kÝn
6 Block b §Þnh nghÜa 1 khèi tõ c¸c dßng ®· ®¸nh dÊu
7 Circle c VÏ mét vßng trßn
8 Copy Co, cp Sao chÐp mét ®èi tîng
9 Dtext dt HiÖn dtext trªn mµn h×nh
10 Ellipse el VÏ h×nh ElÝp hoÆc cung ElÝp
11 Erase e Xo¸ ®èi tîng khái b¶n vÏ
12 Export exp Ghi sè liÖu b¶n vÏ ra File kh¸c
13 ExtenD ex Më réng ®èi tîng b¶n vÏ
14 Filter fi Läc ®èi tîng
15 Group g §Æt tªn cho 1 nhãm Hg ®· ®¸nh dÊu
16 Hatch h T« mét vïng theo mÉu t« ®· chØ ®Þnh
17 Hatchedit he Sö¨ mÉu t«
18 Import mp ChÌn File ¶nh vµo Autocad
19 Insert i ChÌn khèi vµo b¶n vÏ
20 layer la §iÒu kiÓn líp
21 LenThen Len KÐo dµi mét ®èi tîng
22 Line l VÏ mét ®êng th¼ng
23 linetype lt §Þnh kiÓu ®êng vÏ
24 Ltscale lts §Æt tû lÖ nÐt vÏ
25 Measure me LÖnh chia ®èi tîng theo ®é dµi ®o¹n
26 Mirror mi LÖnh lÊy ®èi xøng
27 Mline ml T¹o c¸c ®êng th¼ng song song víi nhau
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4711
28 Move m LÖnh di chuyÓn mét hay nhiÒu ®èi tîng
29 Offset 0 LÖnh vÏ song song
30 Osnap os B¾t ®iÓm ®Æc biÖt cña ®èi tîng
31 Pan p X¸c ®Þnh b¶n vÏ trªn mµn h×nh
32 Pline pl LÖnh vÏ ®êng ®a tuyÕn
33 Plot Print XuÊt b¶n vÏ ra giÊy
34 Point po VÏ mét ®iÓm cã täa ®é ®Þnh tríc
35 Polygon pol VÏ ®a gi¸c ®Òu
36 Preview pre Xem tríc trang in
37 PrOerties props HiÖn hép tho¹i thuéc tÝnh ®èi tîng
38 Quit cxit Tho¸t khái Autocad
39 Rectang rec VÏ h×nh ch÷ nhËt
40 Rename ren §æi tªn mét ®èi tîng
41 ROTATE ro Xoay ®èi tîng
42 Scale Se LÖnh thay ®æi kÝch thíc ®èi tîng vÏ
43 Snap Sn BËt (t¾t) chÕ ®é b¾t ®iÓm khi di chuyÓn chuét
44 Solid So T¹o ra mté ®êng ®a tuyÕn ®ãng kÝn ®îc t« ®Æc
45 Spell Sp KiÓm tra v¨n ph¹m cho c¸c kÝ tù ®· nhËp trong b¼n vÏ
46 Style st §Þnh kiÓu cho c¸c kÝ tù
47 Tablet ta BËt (t¾t) kÕt nèi tíi bµn sè ho¸
48 Thickness th §é dµy ®êng vÏ
49 Toolbar to HiÖn (Èn) c¸c thanh c«ng cô cña Autocad
50 Trim tr LÖnh c¾t ®êng cã ®èi tîng chÆn
51 View v CÊt hoÆc ®äc l¹i phÇn hiÓn thÞ trªn mµn h×nh
52 Wblock w Ghi c¸c ®èi tîng ra File
53 Xline xl T¹o mét ®êng th¼ng dµi v« tËn
54 Z00m z Thu phãng ®èi tîng vÏ
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4712
I.3. Khèi lÖnh tra cøu
1. LÖnh LIST
LiÖt kª th«ng tin c¬ së d÷ liÖu cña mét hay mét nhãm ®èi tîng ®îc
lùa chän.
LÖnh List cho phÐp liÖt kª c¸c d÷ liÖu (líp, mµu s¾c, ®iÓm ®Æt...) cña
mét hay nhiÒu ®èi tîng.
Trªn thanh c«ng cô chän
Tõ Tools menu, chän Inquiry > List
Command line: list
sÏ thÊy xuÊt hiÖn c¸c th«ng tin m« t¶ ®èi tîng ®ã. VÝ dô sau khi chän ®èi
tîng lµ Block Ghe banh sÏ thÊy xuÊt hiÖn c¸c th«ng tin.
Select objects:
BLOCK REFERENCE Layer: “0”
Space: Model space
Handle = 1B3
“GhÕ bµnh”
at point, X = 38.1225 Y = 34.3266 Z = 0.0000
X scale factor 1.000
Y scale factor 1.000
rotation Angle 0
Z scale factor 1.000
2. LÖnh DBLIST
LiÖt kª th«ng tin cña tÊt c¶ c¸c ®èi tîng trªn b¶n vÏ.
Command line: dblist
3. LÖnh DIST
§o kho¶ng c¸ch vµ ®o gãc.
LÖnh dist hiÓn thÞ kho¶ng c¸ch (gãc) x¸c ®Þnh bëi hai ®iÓm trªn b¶n vÏ.
Trªn thanh c«ng cô, chän
Tõ Tools menu, chän Inquiry > Distance.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4713
Command line: dist
Specify first point: (®iÓm thø nhÊt)
Specify second point: (®iÓm thø hai)
4. LÖnh ID
HiÓn thÞ täa ®é mét ®iÓm trªn mµn h×nh.
LÖnh id cho phÐp liÖt kª c¸c d÷ liÖu (líp, mµu s¾c, ®iÓm ®Æt...) cña mét
hay nhiÒu ®èi tîng.
Tõ Tools menu, chän Inquiry > ID Point
Command line: id
Point: (chØ ra ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh täa ®é).
5. LÖnh AREA
§o diÖn tÝch vµ chu vi
LÖnh Area dïng ®Ó ®o diÖn tÝch mét vïng x¸c ®Þnh vµ chu vi ®êng bao
vïng ®ã. C¸c vïng cã thÓ ®o ®îc b»ng lÖnh Area bao gåm: polygon,
polyline, circle.
Trªn thanh c«ng cô, chän
Tõ Tools menu, chän Inquiry > Area
Command line: area
/ Object / Add / Subtract:
First point
NÕu tr¶ lêi dßng nh¾c trªn b»ng mét ®iÓm. AutoCAD sÏ yªu cÇu vµo
®iÓm kÕ tiÕp vµ lÆp l¹i cho ®Õn khi tr¶ lêi lµ Null
Sau ®ã AutoCAD sÏ hiÓn thÞ diÖn tÝch vµ chu vi t¬ng øng víi vïng
khÐp kÝn trªn c¬ së c¸c ®iÓm ®· vµo.
Object:
§o diÖn tÝch vïng giíi h¹n bëi ®èi tîng ®îc chän vµ ®é dµi cña ®èi
tîng ®ã.
Add:
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4714
Tïy chän nµy sÏ ®Æt lÖnh Area trong mode céng, cho phÐp céng diÖn
tÝch vµ chu vi t¬ng øng víi nhiÒu vïng. AutoCAD cuèi cïng sÏ hiÓn thÞ tæng
diÖn tÝch c¸c vïng ®îc chän.
Subtract:
Tïy chän nµy ®Æt lÖnh Area trong mode trõ, ngîc l¹i víi mode céng.
6. LÖnh Zoom
Thu phãng h×nh vÏ trªn b¶n vÏ
LÖnh Zoom cho phÐp phãng to hay thu nhá h×nh vÏ ®ang hiÓn thÞ trªn
mµn h×nh nhng kÝch thíc thùc cña chóng vÉn ®îc gi÷ nguyªn.
Tõ View menu, chän Zoom.
Command line: zoom
All / Center / Dynamic / Extents / Previous / Scale(X/XP) / Window /
:
Realtime
Thu phãng b¶n vÏ trªn mµn h×nh th«ng qua biÓu tîng: NhÊn phÝm Esc
®Ó kÕt thóc lÖnh.
All:
Tïy chän nµy cho phÐp xem trªn mµn h×nh toµn bé h×nh vÏ (giíi h¹n
®îc ®Æt bëi lÖnh Limits).
NÕu h×nh vÏ vît qu¸ giíi h¹n h×nh vÏ, mµn h×nh sÏ hiÓn thÞ toµn bé
h×nh vÏ nµy.
Center
Tïy chän nµy cho phÐp x¸c ®Þnh mét cöa sæ cã t©m vµ chiÒu gi¶m ®é
lín cña cöa sæ cÇn zoom. Muèn hiÓn thÞ vïng ®· ®îc chän lªn mµn h×nh cÇn
ph¶i nhÊn phÝm Enter. NÕu chän cöa sæ hiÓn thÞ bªn trong khung mµu ®á sÏ
t¨ng tèc ®é zoom.
Dynamic
HiÓn thÞ mét mµn h×nh ®Æc biÖt gåm mét sè phÇn:
- Mét khung ch÷ nhËt mµu tr¾ng (hay ®en) bao toµn bé phÇn ®· vÏ
(extents).
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4715
- Mét khung ch÷ nhËt mµu xanh (hay tÝm) chØ vïng mµn h×nh tríc ®ã.
- Bèn dÊu gèc vu«ng mµu ®á chØ vïng mµn h×nh ta cã thÓ zoom víi tèc
®é cao. ¤ quan s¸t ®îc ®Þnh d¹ng ban ®Çu b»ng víi khung ch÷ nhËt mµu
xanh mµ ta cã thÓ di chuyÓn « nµy b»ng thiÕt bÞ chØ ®iÓm ®Ó chän vïng mµn
h×nh cÇn hiÓn thÞ. DÊu X chØ t©m cña « quan s¸t ®ã, cã thÓ rêi dÊu X tíi vÞ trÝ
cÇn thiÕt råi nh¸y chuét. Khi ®ã dÊu sÏ ®îc thay thÕ b»ng mòi tªn chØ vµo
c¹nh ph¶i cho phÐp t¨ng hay gi¶m.
Extents
HiÓn thÞ phÇn ®· vÏ võa khÝt mµn h×nh.
Previous
Tïy chän nµy cho phÐp phôc håi l¹i mµn h×nh tríc ®ã, AutoCAD lu
®îc 10 mµn h×nh tríc ®ã, do ®ã cã thÓ zoom previous l¹i 10 lÇn liªn tiÕp.
Scale
Tû lÖ tham chiÕm ®Õn toµn c¶nh: lµ tû lÖ thu phãng h×nh vÏ so víi kÝch
thíc thùc cña chóng khi ®îc ®Þnh nghÜa b»ng lÖnh Limits. Tû lÖ b»ng 1 sÏ
hiÓn thÞ lªn mµn h×nh toµn bé h×nh vÏ (toµn c¶nh) ®îc giíi h¹n b»ng lÖnh
Limits. Tû lÖ lín h¬n 1 lµ phãng to cßn thu nhá h¬n 1 lµ thu nhá h×nh vÏ.
- Tû lÖ tham chiÕu c¶nh mµn h×nh hiÖn hµnh: lµ tû lÖ thu phãng h×nh vÏ
®ang hiÓn thÞ trªn mµn h×nh. Khi dïng tû lÖ nµy ph¶i thªm X sau hÖ sè tû lÖ.
- Cã thÓ vµo hÖ sè tû lÖ theo sau lµ XP ®Ó tham chiÕu ®Õn kh«ng gian
ph¼ng (paper-space).
Window
HiÓn thÞ trªn mµn h×nh phÇn h×nh vÏ ®îc x¸c ®Þnh b»ng mét cöa sæ ch÷
nhËt.
7. LÖnh PAN
Xª dÞch b¶n vÏ trªn mµn h×nh.
LÖnh Pan cho phÐp xª dÞch h×nh vÏ trªn mµn h×nh ®Ó cã thÓ xem ®îc
tÊt c¶ c¸c phÇn kh¸c nhau cña h×nh vÏ mµ kh«ng thay ®æi kÝch thíc hiÖn
hµnh.
Trªn thanh c«ng cô, chän
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4716
Tõ View menu, chän Pan > Realtime.
Command line: Pan
Dispiscement: (vµo ®é dêi hay ®iÓm gèc)
Second point: (hay vµo ®iÓm thø hai)
NÕu vµo ®é dêi vµ cho nh¾c nhë thø hai th× c¶nh trªn mµn h×nh sÏ
trît theo ®é dêi ®a vµo. NÕu x¸c ®Þnh ®iÓm gèc vµ ®iÓm thø hai, c¶nh sÏ
trît theo ®é dêi tõ ®iÓm gèc tíi ®iÓm thø hai.
8. LÖnh VIEW
Cho phÐp ®Æt tªn, lu tr÷, xãa, gäi mét c¶nh mµn h×nh.
Tõ View menu, chän Named Views
Command line: View.
H×nh 4
NÕu muèn ®Þnh nghÜa phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn mµn h×nh th× b¹n nhÊt
nót New... Khi ®ã b¹n sÏ nhËn tiÕp mét hép tho¹i New View.
H×nh 5
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4717
T¹i « View Name b¹n cã thÓ cho tªn cña phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn
mµn h×nh. NÕu b¹n muèn nã thÓ hiÖn trªn mµn h×nh th× nhÊn vµo nót Current
Display.
NÕu muèn x¸c ®Þnh ranh giíi theo chÕ ®é cöa sæ b¹n nhÊn vµo nót
Define Window. Sau ®ã b¹n cã thÓ nhÊn nót ®Ó dïng thiÕt bÞ chuét trá trùc
tiÕp phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn.
NÕu muèn biÕt th«ng tin vÒ phÇn diÖn tÝch thÓ hiÖn trªn mµn h×nh, b¹n
chØ cÇn chän tªn cöa sæ thÓ hiÖn råi nhÊn nót Details... B¹n sÏ nhËn ®îc mét
khung cöa sæ víi c¸c th«ng tin sau:
H×nh 6
I.4. C«ng t¸c ®o vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh
I.4.1. Kh¸i niÖm
MÆt c¾t ®Þa h×nh lµ h×nh biÓu diÔn h×nh d¸ng cao thÊp cña mÆt ®Êt tù
nhiªn ch¹y däc theo mét tuyÕn nµo ®ã.
- §Ó phôc vô cho viÖc thiÕt kÕ, thi c«ng c¸c c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn nh
giao th«ng, thuû lîi, ®Þa chÊt vµ tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p vv… cÇn ph¶i hiÓn
thÞ ®Þa h×nh trªn mÆt ph¼ng ®øng, ®ã lµ mÆt c¾t däc vµ mÆt c¾t ngang cña
tuyÕn.
Qu¸ tr×nh ®o vÏ mÆt c¾t däc ®Þa h×nh ®îc tiÕn hµnh theo c¸c bíc sau
- X¸c ®Þnh tuyÕn ®o.
- §ãng cäc däc tuyÕn ®o.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4718
- §o chiÒu dµi vµ ®é cao gi÷a c¸c cäc.
- §o vÏ b×nh ®å hai bªn tuyÕn.
- TÝnh to¸n vµ vÏ mÆt c¾t ®Þa h×nh.
§Ó cã ®êng tuyÕn trªn thùc ®Þa ta bè trÝ mét hÖ thèng cäc. Trªn suèt
däc tuyÕn, ta ph¶i ®o vµ c¾m c¸c cäc gäi lµ “Cäc km”hay cäc “100 m” cßn gäi
lµ cäc chÝnh vµ c¸c cäc phô.
- §Æt m¸y kinh vÜ t¹i ®iÓm ®Çu C0-0 ng¾m vÒ sµo tiªu c¾m ë ®Ønh gãc
ngoÆt B ®Ó ®Þnh híng ta dïng thíc thÐp hoÆc m¸y toµn ®¹c ®o kho¶ng c¸ch
ngang cña tõng ®o¹n 100m víi ®é chÝnh x¸c 1:1000 , 1:2000, råi cè ®Þnh b»ng
cäc. NÕu ®é dèc V> 20 ta ph¶i c¶i chÝnh c¹nh nghiªng D vÒ c¹nh ngang S vµ
cäc “100m” thø nhÊt ký hiÖu lµ C0-1 nghÜa lµ 0Km + 100m vµ cäc thø 2 lµ C0-2,
vv…, ®Çu tiªn ta ®¸nh dÊu C1-0 vµ tiÕp theo lµ C1-1, C1-2,……C1-9
T¹i c¸c ®iÓm cã ®Þa h×nh ®Þa vËt thay ®æi ta ph¶i ®ãng thªm c¸c cäc gäi
lµ “cäc phô” ®o kho¶ng c¸ch ®Õn cäc chÝnh víi ®é chÝnh x¸c 1dm vµ ®ång
thêi ghi sè liÖu cho c¸c cäc phô.
VÝ dô: C1-1 + 20 cã nghÜa lµ cäc phô nµy c¸ch ®iÓm xuÊt ph¸t lµ 1120m
ë nh÷ng ®Ønh gãc ngoÆt cña tuyÕn ta ®ãng nh÷ng cäc ch¾c h¬n nh èng
thÐp, cäc bª t«ng ta kh«ng tÝnh chiÒu dµi c«ng tr×nh theo híng tiÕp tuyÕn mµ
ta tÝnh theo ®êng cong.
VÝ dô: Ta tÝnh theo híng AMC
M
A C
H×nh 7
Nhng ph¶i ghi sè liÖu kho¶ng c¸ch tõ nã ®Õn “cäc 100m” nh ghi ë c¸c cäc
phô vµ ®o gãc ngoÆt cña tuyÕn víi ®é chÝnh x¸c 0,5’.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4719
100m
A
C0-0
M
S«ng
B
C0-1 C0-2
C
H×nh 8
1. §o b×nh ®å d¶i hÑp däc tuyÕn
Tuú theo yªu cÇu ®é réng, hÑp cña c«ng tr×nh mµ ta thµnh lËp h×nh ®å
vÒ hai phÝa cña tuyÕn, tû lÖ cña b¶n ®å tuú thuéc theo yªu cÇu chi tiÕt cña
c«ng tr×nh mµ trªn b×nh ®å ph¶i vÏ ®Çy ®ñ c¸c ®Þa vËt theo ®óng tû lÖ. NÕu
trêng hîp gÆp ph¶i lµ ®Þa vËt dµi th× ta ph¶i thÓ hiÖn chÝnh x¸c gãc hîp bëi
chíng ng¹i vËt vµ trôc chÝnh cña c«ng tr×nh.
- Thêng ®Ó lËp b×nh ®å ta ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau
a. Ph¬ng ph¸p toµn ®¹c kinh vÜ
b. Ph¬ng ph¸p toµn ®¹c ®iÖn tö
c. Ph¬ng ph¸p sö dông ¶nh hµng kh«ng
C¸c kÕt qu¶ ®o ph¶i ®îc ghi mét c¸ch rÊt tû mû lªn mÆt c¾t ®Ó c«ng
t¸c sö dông trong thi c«ng ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt
2. §o ®é cao ®Çu cäc
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4720
C0-2
C0-1
C0-0
+ 32
+ 61
+ 40
+ 65
S a
T
H×nh 9
§Ó ®o ®é cao c¸c ®Çu cäc chÝnh ta dïng ph¬ng ph¸p ®o cao h×nh häc
tõ gi÷a.
§o ®é cao cäc phô ta dïng ®o cao phÝa tríc
NÕu c«ng tr×nh sö dông hÖ ®é cao nhµ níc th× ta ph¶i tiÕn hµnh ®o nèi
®Ó dÉn ®é cao nhµ níc vÒ cäc ®Çu tiªn C0-0
VÝ dô: C¸c sè liÖu ®o theo h×nh 9
)m(110,160H
00C
)m(390,160H
10C
)cm(189,160H 32
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4721
B¶ng sè liÖu ®o mÆt c¾t däc.
Sã
tr¹m Sè cäc
Sè ®äc trªn mia Chªnh cao §é cao
m¸y Hm
§é cao
cäcSau Tríc Cäc fô L hTB
1
C0-0 6254 161,679 160,110
1569
4685
C0-1 6672 +100 160,390
1290 182 280
4782 279
+32 4490 160,189
Sau ®ã ®Æt mia ë c¸c cäc chÝnh C0-0 vµ C0-1 vµ theo chØ gi÷a lÊy sè däc
hai mÆt ®ã vµ ®en trªn mia (thêng ®äc mÆt ®á tríc) theo tr×nh tù S-T-T-S.
TÝnh chªnh cao trung b×nh theo sè ®äc 2 mÆt:
- Theo mÆt ®á
H®á = (6254 – 6072) = 182 (mm)
- Theo mÆt ®en
H®en = (1569 – 1290) = 279 (mm)
NÕu chªnh b»ng sè cña cÆp mia K = 100 th×
HTB = )mm(2802
279)100182(
§é cao ®iÓm chÝnh C0-1 lµ )m(390,160280,0110,160H 10C
NÕu mia 1 mÆt th× ta ph¶i thay ®æi chiÒu cao m¸y i.
Sau khi kiÓm tra kÕt qu¶ ®o c¸c ®iÓm chÝnh ®¹t yªu cÇu, ta sö dông mia
ë c¸c ®iÓm phô (C0-0 + 32), (C0-0 + 61),….. vµ chØ ®äc mÆt ®en.
VÝ dô: T¹i ®iÓm (C0-0 + 32) ®äc ®îc a = 1490. §é cao m¸y lµ ®é cao cña cäc
sau céng víi sè ®äc mÆt ®en (S) cña mia dùng t¹i cäc ®ã.
- VÝ dô: Tr¹m ®Çu tiªn: Hm = SH 00C
Trong ®ã: Hm = 160,110 m + 1,569 m = 161,679 (m)
§é cao c¸c cäc phô ®îc tÝnh theo ®é cao m¸y.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4722
H+32 = Hm – a = 161,189 (m)
§Ó kiÓm tra trªn tuyÕn cäc chÝnh ph¶i tiÕn hµnh ®o 2 chiÒu (®o ®i vµ ®o
vÒ) sai sè khÐp ®é cao ph¶i ®¶m b¶o víi tiªu chuÈn thñy chuÈn kü thuËt.
h ≤ 50 Km1
I.4.2. §o mÆt c¾t ngang ®Þa h×nh
1. Môc ®Ých:
Khi thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh cÇn biÕt râ nh÷ng thay ®æi cña ®Þa h×nh theo
híng ngang, v× vËy cÇn ph¶i vÏ mÆt c¾t ngang t¹i c¸c cäc chÝnh, cäc phô vµ ë
nh÷ng ®iÓm cã ®Þa h×nh thay ®æi nhiÒu theo híng ngang. Dùa vµo mÆt c¾t
ngang vµ däc, ta sÏ tÝnh ®îc khèi lîng ®µo ®¾p khi thi c«ng.
2. C«ng t¸c ®o ng¾m
MÆt c¾t ngang ®îc bè trÝ vu«ng gãc víi trôc chÝnh cña c«ng tr×nh, cã
®é réng tuú thuéc vµo yªu cÇu kü thuËt cña c«ng tr×nh. Trªn tuyÕn c¾t ngang
®ãng c¸c cäc t¹m thêi vÒ hai phÝa (P) vµ tr¸i (T) ë nh÷ng ®iÓm ®Þa h×nh thay
®æi. Dïng thíc thÐp ®o kho¶ng c¸ch tõ cäc chÝnh C ®Õn c¸c cäc P vµ T. Sau
®ã ta dïng m¸y thuû chuÈn ®o chªnh cao cña cäc chÝnh C ®Ó tÝnh ®é cao thùc
tÕ gi÷a c¸c cäc.
- §èi víi tõng trêng hîp ®é dèc qu¸ lín th× ta cã thÓ dïng m¸y kinh vÜ
®Ó x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch vµ chªnh cao (theo ph¬ng ph¸p ®o cao lîng gi¸c)
vµ m¸y kinh vÜ lóc nµy ®îc ®Æt t¹i ®iÓm chÝnh C.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4723
T+50
M¸y thñy chuÈn
T+34 T+10 P+6 P+27 P+50
H×nh 10
I.4.3 Lµm b¶n vÏ ph¸c th¶o
§ång thêi víi viÖc bè trÝ hÖ thèng cäc trªn mÆt c¾t däc , mÆt c¾t ngang
vµ ®o vÏ d¶i däc tuyÕn ë trªn ta ph¶i vÏ ph¸c th¶o vµo trong sæ ®ãng b»ng giÊy
kÎ « li víi tû lÖ 1:100 – 1:200
VÏ b¶n ph¸c th¶o gåm
Trôc cña tuyÕn theo chiÒu tõ díi lªn trªn ®ã ghi cäc chÝnh, cäc phô,
chç c¾t c«ng tr×nh kh¸c, n¬i cã ®é dèc thay ®æi, ®Ønh gãc ngoÆt cña tuyÕn
t¬ng øng víi sang tr¸i hay sang ph¶i nhng yªu cÇu tuyÕn ph¶i ®îc vÏ
th¼ng. Ngoµi ra ta cßn ph¶i vÏ tÊt c¶ c¸c sè liÖu ®o vÏ d¶i däc theo tuyÕn nÕu
cã.
I.4.4. C«ng t¸c tÝnh to¸n
Trong c«ng t¸c tÝnh to¸n thµnh lËp b¶n vÏ mÆt c¾t, tÝnh to¸n sè liÖu ®o
®îc lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu.
Néi dung tÝnh to¸n gåm cã
1. TÝnh to¸n kiÓm tra sæ ®o cao däc tuyÕn
2. TÝnh to¸n b×nh sai kÕt qu¶ ®o cao trªn c¸c ®iÓm liªn hÖ däc tuyÕn, sai
sè khÐp ®é cao ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn kü thuËt
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4724
fh ≤ 50 Kml
3. T¹i mçi tr¹m, sau khi tÝnh ®îc ®é cao cña c¸c ®iÓm liªn hÖ th× tÝnh
®é cao cña trôc ng¾m cña m¸y ë t¹i tr¹m ®ã, tõ ®é cao trôc ng¾m t¹i tr¹m tÝnh
®é cao cña c¸c ®iÓm trung gian cßn l¹i.
* Tr×nh bµy b¶n vÏ mÆt c¾t.
A. VÏ mÆt c¾t däc
MÆt c¾t däc ®Þa h×nh ®îc hiÓn thÞ trªn giÊy kÎ (mm) trôc ®øng hiÓn thÞ
®é cao H, trôc ngang lµ kho¶ng c¸ch ngang S. Th«ng thêng chän tû lÖ ®øng
gÊp 10 lÇn tû lÖ dµi.
B. VÏ mÆt c¾t ngang
Th«ng thêng mÆt c¾t ngang ®îc vÏ riªng tõng tê víi tªn gäi cña cäc
chÝnh.
VÝ dô: C1-0 vµ cã tû lÖ dµi vµ tû lÖ ®øng b»ng nhau, phÝa trªn lµ mÆt thiÕt
kÕ ®îc ghi b»ng mùc ®á ®¸nh dÊu tiÕp theo lµ l mÆt c¾t thùc ®o ®îc ghi
b»ng mùc ®en.
PhÝa díi cã hai hµng «, hµng ®Çu ta ghi ®é cao vµ kho¶ng c¸ch thiÕt
kÕ, hµng « díi lµ ®é cao vµ kho¶ng c¸ch cña mÆt c¾t ngang thùc tÕ.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4725
Ch¬ng II
c«ng t¸c tÝnh to¸n x¸c ®Þnh
khèi lîng ®µo ®¾p
II.1. Ph¬ng ph¸p tÝnh diÖn tÝch
A. C¸c ph¬ng ph¸p ®o diÖn tÝch trªn b¶n ®å ®Þa h×nh (B§§H)
Khi cÇn x¸c ®Þnh diÖn tÝch cña mét h×nh khÐp kÝn cã h×nh d¹ng bÊt kú
trªn b¶n ®å ®Þa h×nh, tuú theo yªu cÇu vÒ ®é chÝnh x¸c vµ yªu cÇu c«ng viÖc
mµ ta cã thÓ sö dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p ®o diÖn tÝch sau:
I. Ph¬ng ph¸p chia thµnh c¸c h×nh c¬ b¶n
II. Ph¬ng ph¸p gi¶i tÝch (tÝnh theo to¹ ®é c¸c ®Ønh)
III. Ph¬ng ph¸p dïng líi « vu«ng
IV. Ph¬ng ph¸p dïng m¸y ®o diÖn tÝch
V. Ph¬ng ph¸p sö dông phÇn mÒm Autocad
HiÖn nay vëi sù trî gióp cña m¸y tÝnh vµ phÇn mÒn Autocad vµ
ph¬ng ph¸p gi¶i tÝch ®îc ¸p dông rÊt phæ biÕn hiÖn nay ®Æc biÖt ph¬ng
ph¸p sö dông phÇn mÒm Autocad ®îc dïng phæ biÕn h¬n c¶.
I. Ph¬ng ph¸p chia thµnh c¸c h×nh c¬ b¶n
Muèn ®o diÖn tÝch cña mét vïng ®îc giíi h¹n bëi c¸c ®êng gÊp khóc,
ta chia nhá nã thµnh c¸c h×nh c¬ b¶n vµ ¸p dông c«ng thøc to¸n häc tÝnh ®îc
diÖn tÝch cña tõng h×nh ®îc chia. Cuèi cïng ta céng tÊt c¶ diÖn tÝch cña tõng
h×nh nhá ta sÏ ®îc diÖn tÝch mµ h×nh chóng ta cÇn tÝnh .
VÝ dô: Cã mét miÒn kÝn nh h×nh vÏ
Yªu cÇu: DiÖn tÝch cña miÒn kÝn nµy.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4726
a
b
c
d
e
f
g
h
i
H×nh 11
Tõ ®iÓm A ta kÎ c¸c ®êng th¼ng ab, ac, ad, ac, df, ag, ab, vµ ai t¹o
chóng thµnh h×nh c¬ b¶n lµ c¸c tam gi¸c.
Gåm: abc
acd
adc
acf
afg
agh
ahi
Tõ c¸c ®Ønh cña tam gi¸c ta h¹ ®îc c¸c ®êng vu«ng gãc.
¸p dông c«ng thøc tÝnh diÖn tÝch cña tam gi¸c ta cã
haS .
2
1
Víi a: ChiÒu dµi c¹nh ch©n ®êng vu«ng gãc
h: ChiÒu cao ®êng vu«ng gãc
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4727
a
b
c
d
e
f
g
h
i
1
2
3
4
5
6
7
H×nh 12
+ Tam gi¸c thø nhÊt
S1 = 2
1 a1. h1
+ Tam gi¸c thø 2
S2 = 2
1 a2. h2
+ Tam gi¸c thø 3
S3 = 2
1 a3. h3
+ Tam gi¸c thø 4
S4 = 2
1 a4. h4
+ Tam gi¸c thø 5
S5 = 2
1 a5. h5
+ Tam gi¸c thø 6
S6 = 2
1 a6. h6
+ Tam gi¸c thø 7
S7 = 2
1 a7. h7
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4728
VËy tæng diÖn tÝch cña miÒn lµ
S = 7
1i Si = ( S1 + S2 + S3 + S4+ S5+ S6+ S7)
=
2
1 (a1h1 + a2h2 + a3h3 + a4h4 + a5h5 + a6h6 + a7h7 )
VÝ dô: a1 = 12
h1 = 7
a2 = 13
h2 = 7,5
a3 = 15
h3 = 11
a4 = 13
h4 = 12
a5 = 15
h5 = 13
a6 = 16
h6 = 12
a7 = 19
h7 = 9,5
Ta cã diÖn tÝch cña c¸c tam gi¸c sÏ lµ:
S1 = 42 (m2 )
S2 = 48,75 (m2 )
S3 = 82,5 (m2 )
S4 = 78 (m2 )
S5 = 97,5 (m2 )
S6 = 96 (m2 )
S7 = 90,25 (m2 )
DiÖn tÝch cña miÒn cÇn tÝnh lµ:
S = ( S1 + S2 + S3 + S4+ S5+ S6+ S7) = 535 (m2 )
II. Ph¬ng ph¸p gi¶i tÝch (tÝnh theo to¹ ®é c¸c ®Ønh)
Theo h×nh vÏ nÕu biÕt to¹ ®é vu«ng gãc cña c¸c ®Ønh 1, 2, 3, 4, ta x¸c
®Þnh ®îc diÖn tÝch cña c¸c h×nh nèi c¸c ®Ønh ®ã (H×nh 13)
Ta cã:
S1,2,3,4 = '''' 13,3,4,11,3,3,2,1 SS
Víi
'
'
''''
3,3,2,22,2,1,11,3,3,2,1
SSS
Mµ:
'' 2,2,1,1S = 2
1 (x1 + x2)(y2 - y1) = 2
1 (x1 + x2)y1,2
'
' 3,3,2,2
S =
2
1 (x2 + x3)(y3 - y2) = 2
1 (x2 + x3)y2,3
Víi
'' 1,3,3,4,1S = '' 4,4,1,1S + '' 4,3,3,4S
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4729
'' 4,4,1,1S = 2
1 (x1 + x4)(y4 – y1) = 2
1 (x1 + x4)y1,4
'' 4,3,3,4S = 2
1 (x3 + x4)(y3 – y4) = 2
1 (x3 + x4)y4,3
VËy ta cã:
S1,2,3,4 = 2
1 (x1 + x2)y1,2 + (x2 + x3)y2,3 - (x1 + x4)y1,4 -(x3 + x4)y3,4
=
2
1 x1((y2 – y4) + x2((y3 – y1) + x3((y4 - y2) + x4((y1 – y3)
1
4
3
2
x
yo
1' 4' 2' 3'
x2
x1
x4
x3
y1 y4 y2 y3
H×nh 13
C«ng thøc tæng qu¸t
S = 1
12
1
i xi (yi+1 – yy-1)
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4730
VÝ dô: X1 = 7
Y1 = 2
X2 = 9
Y2 = 9
X3 = 4,5
Y3 = 11.5
X4 = 5,5
Y4 = 5
y1,2 = 7 ; y2,3 = 2,5 ; y1,4 = 3 ; y3,4 = 8,5
S1,2,3,4 = '''' 13,3,4,11,3,3,2,1 SS
'
'
''''
3,3,2,22,2,1,11,3,3,2,1
SSS
)(56 22,2,1,1 '' mS
'
' 3,3,2,2
S = 16,875 (m2)
''''' 3,3,4,44,4,1,13,3,4,1,1 SSS
'' 4,4,1,1S = 18,78 (m2)
'' 3,3,4,4S = 32,5 (m2)
DiÖn tÝch cña miÒn lµ:
S1,2,3,4 = 86,625 (m2)
III. Ph¬ng ph¸p dïng líi « vu«ng
Ta lÊy mét líi « vu«ng nh (H×nh 14) in b¶n líi « vu«ng lªn tÊm
phim nhùa cã c¹nh 1 hoÆc 2mm. Ta tiÕn hµnh ®Æt líi nµy lªn tÊm h×nh cÇn x¸c
®Þnh diÖn tÝch råi ®Õm sè « vu«ng ch½n, lÎ cña « vu«ng ta íc lîng vµ céng
chóng l¹i xem ®îc bao nhiªu « vu«ng ch½n.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4731
Lu ý: Sè « vu«ng lÎ lµ sè « vu«ng bÞ ®êng biªn cña h×nh cÇn tÝnh ®i qua
nh÷ng « vu«ng ®ã vµ chia nã thµnh 2 nöa ®ã lµ nöa trong vµ nöa ngoµi. Sau ®ã
ta ®em nh©n víi tû lÖ b¶n ®å, ®îc diÖn tÝch cña h×nh cÇn tÝnh.
VÝ dô: Ta cã tê b¶n ®å tû lÖ:
1000
1
M
1
ld
- Sè « vu«ng ®Õm ®îc lµ 512 «
- Sè « vu«ng lÎ ®Õm ®îc lµ 107 «
H×nh 14
¦íc lîng trong 107 « lÎ ®ã ®îc 54 « vu«ng ch½n
VËy tæng sè « vu«ng ch½n lµ:
X = 512 + 54 = 566 ( « vu«ng ch½n)
Víi:
1000
1
M
1
ld
VËy diÖn tÝch cÇn t×m sÏ lµ:
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4732
S = Ml® . X = 566 . 10000 = 5.566.000 (m2)
IV. Ph¬ng ph¸p dïng m¸y ®o diÖn tÝch
§Ó ®o diÖn tÝch cña mét h×nh cã ®êng biªn cong bÊt kú nµo ®ã, ta
dïng mét dông cô, ®ã lµ m¸y ®o diÖn tÝch. Tuy nhiªn hiÖn nay trong thùc tÕ
rÊt Ýt sö dông ph¬ng ph¸p nµy v× nh÷ng nhîc ®iÓm cña m¸y nh:
- Kinh phÝ dïng ®Ó mua m¸y lín
- Sö dông phøc t¹p
- §é chÝnh x¸c kh«ng æn ®Þnh
V. Ph¬ng ph¸p sö dông ch¬ng tr×nh phÇn mÒm AutoCAD
Khi ®o diÖn tÝch cña miÒn khÐp kÝn nµo ®ã trªn b¶n ®å ®Çu tiªn ta ph¶i
lu b¶n ®å vµo trong m¸y tÝnh råi më nã trªn Autocad. C¨n cø vµo b¶n ®å sè
liÖu ®o, tÝnh to¸n ta sÏ vÏ ®îc mÆt c¾t, tuú theo yªu cÇu c«ng viÖc.
Bíc ®Çu sö dông ta bËt vµo phÝm F3 trªn mµn h×nh sÏ hiÖn b¶ng
OSNAP SETTINGS tuú theo yªu cÇu c«ng viÖc ta chän nh÷ng chÕ ®é b¾t ®iÓm
kh¸c nhau. Th«ng thêng sö dông ®Ó vÏ mét mÆt c¾t ta chän End point,
Intersection, perpendicular hoÆc còng cã thÓ dïng phÝm Ctrl + Chuét ph¶i (cp)
®Ó chän chÕ ®é b¾t ®iÓm cña tõng lÇn dïng mét. Sau ®ã ta chØ chuét vµo Tools
Inquiry Area. VËy ®· chän xong ch¬ng tr×nh ®o diÖn tÝch.
C«ng viÖc thùc tÕ lµ b¾t ®iÓm vµo t¹i nh÷ng chç giao nhau cña c¸c
®êng ®Ó t¹o thµnh vïng khÐp kÝn cÇn tÝnh sau ®ã ng¾t lÖnh b»ng chuét ph¶i
(cp). KÕt qu¶ ®o diÖn tÝch xuÊt hiÖn t¹i vïng dßng lÖnh Command cña mµn
h×nh mµ nh×n vµo ®ã ta sÏ ®äc ®îc diÖn tÝch cña nh÷ng vïng cÇn tÝnh.
VÝ dô: Cã h×nh vÏ mµn h×nh m¸y tÝnh
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4733
H×nh 15
H×nh muèn tÝnh diÖn tÝch lµ S1 vµ S2
Qu¸ tr×nh ®o diÖn tÝch: Ta b¾t ®iÓm vµo A, B, C, D vµ D, E, F, G, H, I,
K råi ng¾t chuét ta sÏ tÝnh ®îc S1 vµ S2 . Trong ®ã S = S1 + S2
B. C¸c ph¬ng ph¸p ®o kho¶ng c¸ch trªn b¶n ®å ®Þa h×nh
I. Ph¬ng ph¸p thíc tû lÖ th¼ng
II. Ph¬ng ph¸p thíc tû lÖ xiªn
III. Ph¬ng ph¸p sö dông lÖnh ALIGNED trªn Autocad
Ngµy nay víi sù øng dông rÊt réng r·i cña ch¬ng tr×nh phÇn mÒm vÏ
kü thuËt Autocad vµ xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu c¸c lo¹i m¸y tÝnh s¸ch tay nhá gän
thuËn lîi cho viÖc sö dông ë mäi lóc, mäi n¬i nã ®¹t ®é chÝnh x¸c rÊt cao cña
ngµnh tr¾c ®Þa nãi chung vµ øng dông vµo viÖc tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p nãi
riªng, ph¬ng ph¸p ®o kho¶ng c¸ch trªn b¶n ®å ®Þa h×nh hiÖn nay ®îc dïng
lµ lÖnh ALIGNED trªn ch¬ng tr×nh Autocad, v× c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn
mét c¸ch dÔ dµng. HiÖn nay ph¬ng ph¸p nµy ®îc dïng réng r·i vµ phæ biÕn
nhÊt.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4734
I. Ph¬ng ph¸p tû lÖ th¼ng
CÊu t¹o: Ta kÎ hai ®êng th¼ng song song víi gi·n c¸ch nhá nhÊt trªn thíc
gi÷a hai v¹ch ®¸nh dÊu trªn thíc lµ 2 (mm)
H×nh 16
Tõ ®Çu ®iÓm C, ta ®Æt c¸c ®o¹n c¬ b¶n c¸c ®iÓm c¬ b¶n cã chiÒu dµi
®îc chän sao cho thÝch hîp víi chiÒu dµi ch½n trªn thùc ®Þa.
VÝ dô: Víi b¶n ®å tû lÖ 1:5000 ta chän a = 2cm t¬ng ®¬ng víi chiÒu dµi
ngang trªn thùc ®Þa lµ:
S = a. Mb® = 0.2. 5000 = 100 (m)
Trªn ®o¹n a ®Çu tiªn, ta chia 10 kho¶ng ®Òu nhau gi¸ trÞ mçi kho¶ng
chia lµ t = 0,1 a
* C¸ch sö dông: Gi¶ sö dïng Compa ®o trªn b¶n ®å mét ®o¹n AB ta so
nã lªn trªn thíc tû lÖ sao cho ®Çu A trïng víi v¹ch ch½n ghi trªn thíc.
VÝ dô: 56 (m) (tõ 0 B) ta sÏ ®îc chiÒu dµi t¬ng øng trªn thùc ®Þa lµ
456 (m). §é chÝnh x¸c ®äc sè trªn thíc tû lÖ th¼ng lµ 0,1t t¬ng ®¬ng ®¹t
®Õn 0,01a.
II. Ph¬ng ph¸p thíc tû lÖ xiªn
Ph¬ng ph¸p nµy dïng ®Ó n©ng cao ®é chÝnh x¸c khi ®o
CÊu t¹o: Gåm ®o¹n tû lÖ c¬ b¶n a, c¸c « vu«ng cã kÝch thíc a a
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4735
H×nh 17
Theo chiÒu däc vµ chiÒu ngang cña « vu«ng ®Çu trªn, ta chia a thµnh 10
kho¶ng ®Òu nhau, sau ®ã ta kÎ c¸c ®êng n»m ngang vµ ®êng xiªn (nh h×nh
vÏ). Víi viÖc sö dông thíc tû lÖ xiªn th× viÖc íc ®äc chiÒu dµi cña ®o¹n AB
chÝnh x¸c ®Õn 0,001a.
Chøng minh:
Tõ 0EF ta cã EF = t = 0,1a
Theo ®Þnh lý talÐt, ta cã EF = t = 0,1a
NÕu ®iÓm B n»m gi÷a ®o¹n xiªn 0E th× ®o¹n nhá BA’ néi suy ®îc
0,1EF = 0,1t = 0,1a
* C¸ch sö dông thíc tû lÖ xiªn:
Ta dïng compa ®o trªn b¶n ®å ®o¹n AB, ta cho ®Çu A trïng víi v¹ch
ch½n cßn ®Çu B cã thÓ r¬i trªn biªn nµo ®ã,
VÝ dô: Theo chiÒu ngang ®iÓm B øng víi m¹ch sè 5 ta cã
St 50 (m) t = 10 (m).
Theo chiÒu dµi ®äc B n»m ë kho¶ng hµng thø 4 vµ thø 5 ta íc ®äc
®îc 0,2 nghÜa lµ øng vèi sè mÐt b»ng 4,20 (m).
VËy tæng chiÒu dµi trªn thùc ®Þa ®o ®îc sÏ lµ 254,2 (m)
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4736
III. Ph¬ng ph¸p sö dông lÖnh ALIGNED trªn Autocad
ViÖc sö dông ch¬ng tr×nh Autocad ®îc thùc hiÖn rÊt nhanh chãng
mµ vÉn ®¹t ®îc ®é chÝnh x¸c rÊt cao, cã thÓ nãi cao nhÊt trong c¸c ph¬ng
ph¸p ®ang sö dông hiÖn nay.
Khi muèn ®o kho¶ng c¸ch cña mét ®o¹n A1B1, C1D1, B1C1, D1E1 , nµo
®ã ta chØ bËt ch¬ng tr×nh phÇn mÒm vÏ kü thuËt Autocad råi ta vµo Demen
sion Aligned, sau ®ã ta vµo chÕ ®é b¾t ®iÓm ®Ó chän vµ ®¸nh dÊu chóng
27,0102
H×nh 18
BËt F3 chän Endpoint, Inter section, perpendicular hoÆc Ctrl + chuét
ph¶i (cp) ®Ó chän chÕ ®é b¾t ®iÓm xong ta tiÕn hµnh ®o kho¶ng c¸ch.
VÝ dô: Muèn ®o kho¶ng c¸ch cña ®o¹n A1B1 ta lµm nh sau
Chän ®iÓm cÇn b¾t d¸nh dÊu lµ A1 vµ nèi tiÕp theo lµ B1 sau ®ã ta ng¾t
lÖnh b»ng chuét tr¸i, ta sÏ ®îc kho¶ng c¸ch cña ®o¹n A1B1, ®äc ®îc sè ®o
ngay trªn mµn h×nh cña m¸y vi tÝnh.
VÝ dô: A1B1 = 36,5401
C. X¸c ®Þnh ®é cao cña mét ®iÓm bÊt kú
Muèn x¸c ®Þnh ®é cao cña mét ®iÓm bÊt kú trªn b¶n ®å ®Þa h×nh ta
dïng ph¬ng ph¸p dùa vµo c¸c ®êng b×nh ®é cã ®é cao ch½n ®Ó néi suy
VÝ dô: Ta cã ®iÓm A n»m kho¶ng gi÷a hai ®êng b×nh ®é I vµ II cã kho¶ng
cao ®Òu:
E = HII – HI
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4737
H×nh 19
Ta x¸c ®Þnh ®îc ®é cao tuyÖt ®èi cña ®iÓm A lµ HA
Coi ®Þa h×nh xung quanh ®iÓm A lµ dèc ®Òu qua A kÎ mét ®êng th¼ng
t¬ng ®èi vu«ng gãc víi hai ®êng b×nh ®é t¹i hai ®iÓm 1 vµ 2 råi dïng thíc
®o chiÒu dµi ®o¹n S1 vµ S2
§é cao ®iÓm A x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
HA = HI + )SS(
S.EH)SS(
S.E
21
2
II
21
1
Trong vÝ dô ta cã: HI = 5(m), HII = 10(m) vµ E = 5(m)
S1 = 3,3(m); S2 = 7,2(m)
VËy ®é cao cña ®iÓm A sÏ lµ:
)m(50,6)2,73,3(
)]2,7x5[(10)2,73,3(
)3,3x5(5HA
II.2 Ph¬ng ph¸p tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p
Mét trong nh÷ng c«ng t¸c quan träng cña tr¾c ®Þa lµ c«ng t¸c tÝnh khèi
lîng ®µo ®¾p, ®Êt bãc vµ kho¸ng s¶n tõ mÆt c¾t ®Þa h×nh t¹i c¸c c«ng tr×nh
nh khai th¸c má, c«ng tr×nh giao th«ng thñy lîi v.v... trong khai th¸c hoÆc
trong tiÕn hµnh kiÕn thiÕt c¬ b¶n ph¶i ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng t¸c tr¾c ®Þa. Sè
liÖu thèng kª lµ c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn nh m¸y xóc, « t«, xe goßng
v.v... chØ dïng ®Ó tÝnh khèi lîng khai th¸c ë má. Môc ®Ých cña c«ng t¸c tÝnh
khèi lîng lµ kiÓm tra viÖc hoµn thµnh kÕ ho¹ch xóc bèc ®Êt ®¸ vµ kho¸ng
s¶n. Sè liÖu tÝnh khèi lîng lµ c¬ së tÝnh to¸n tr¶ l¬ng cho kü s vµ c«ng
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4738
nh©n. C¬ së tÝnh khèi lîng lµ c¸c b×nh ®å, b¶n ®å ®îc thµnh lËp ë tû lÖ lín
nh 1/200; 1/500; 1/1000...
Theo c¸c sè liÖu ®o vÏ chi tiÕt trªn c¸c tÇng cña c«ng trêng thi c«ng
vµo ®Çu vµ cuèi thêi kú thèng kª.
HiÖn nay c«ng t¸c tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p, ®Êt bãc vµ kho¸ng s¶n ®îc
¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p sau, tïy theo ®Þa h×nh cña tõng khu vùc
khai th¸c.
1. Ph¬ng ph¸p mÆt c¾t ngang.
2. Ph¬ng ph¸p mÆt c¾t ®øng song song.
3. Ph¬ng ph¸p mÆt c¾t ®øng kh«ng song song.
I. Ph¬ng ph¸p mÆt c¾t ngang
Ph¬ng ph¸p nµy ®îc sö dông ®Ó tÝnh khèi lîng ®èi víi c¸c tÇng cã
h×nh d¹ng phøc t¹p, trªn tÇng cã nhiÒu lo¹i m¸y mãc kh¸c nhau ®ang lµm
viÖc. Sau khi ®o vÏ chi tiÕt, biÓu diÔn trªn b×nh ®å, mÐp tÇng sau khi ®· xóc,
tiÕn hµnh ®o diÖn tÝch mÆt b»ng trong giíi h¹n ®· xóc råi nh©n víi chiÒu cao
trung b×nh cña tÇng ta ®îc khèi lîng ®µo ®¾p ®Êt, ®Êt bãc vµ kho¸ng s¶n
®îc tÝnh theo c«ng thøc:
V = Stb.htb
Trong ®ã:
Stb: diÖn tÝch trung b×nh cña tÇng
htb: chiÒu cao trung b×nh cña tÇng
DiÖn tÝch ®îc x¸c ®Þnh hai lÇn b»ng ph¬ng ph¸p ®o diÖn tÝch nh
b»ng ph¬ng ph¸p h×nh häc hoÆc b»ng ph¬ng ph¸p sö dông phÇn mÒm
AutoCad.
Gi¸ trÞ chiÒu cao tÇng trung b×nh (htb) ®îc tÝnh trung b×nh tõ c¸c gi¸ trÞ
chiÒu cao tÇng trong toµn bé diÖn tÝch cÇn tÝnh.
II. Ph¬ng ph¸p mÆt c¾t ®øng song song
§îc sö dông trong trêng hîp mÐp cña tÇng cã d¹ng th¼ng, c¸c kÕt
qu¶ ®o vÏ chi tiÕt ë ®Çu vµ cuèi thêi kú thèng kª ®îc ®a lªn b×nh ®å, x©y
dùng c¸c mÆt c¾t song song víi nhau vµ vu«ng gãc víi mÐp cña tÇng.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4739
Thêng kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mÆt c¾t lµ b»ng nhau vµ b»ng d, tïy theo
thùc tÕ ta sÏ lÊy ®îc d. Trong thùc tÕ t¹i c¸c c«ng tr×nh ®µo ®¾p, xóc bèc vµ
kho¸ng s¶n thêng lÊy d = 10, ...., 50 (m).
Tõ c¸c mÆt c¾t 1-1; 2-2; 3-3; v.v... trªn b×nh ®å vµ c¸c sè liÖu ®o ®îc
nh kho¶ng c¸ch, diÖn tÝch, kÕt hîp víi ph¬ng ph¸p h×nh häc, ta tÝnh ®îc
khèi lîng ®µo ®¾p.
d d d
1 2 3 4
1 2 3 4
H×nh 20
§Êt bãc vµ kho¸ng s¶n
d.
2
SSV 211
d.
2
SSV 322
............................
d.
2
SSV 1nnn
Tæng khèi lîng ®· thùc hiÖn lµ:
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4740
Vtæng = ]S...SS2
SS[dV n321n1
n
1i
i
Trong ®ã:
S1, S2, ... , Sn: diÖn tÝch c¸c mÆt c¾t
d: kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c l¸t c¾t
Khi tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p, ®Êt bãc vµ kho¸ng s¶n, nÕu tû sè diÖn tÝch
cña hai mÆt c¾t kÕ cËn lín qu¸
3
2 th× khèi lîng gi÷a hai mÆt c¾t ®ã tÝnh theo
c«ng thøc:
]S.S)SS[(
3
1V 2121
III. Ph¬ng ph¸p mÆt c¾t ®øng kh«ng song song
Ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó tÝnh khèi lîng cho c¸c tÇng ®µo ®¾p, ®Êt
bãc vµ kho¸ng s¶n cã d¹ng ®êng cong.
Trªn b×nh ®å cña tÇng, ta dùng c¸c mÆt c¾t 1-1; 2-2; 3-3; v.v... kh«ng
song song víi nhau. Ta dùng chóng thµnh c¸c mÆt c¾t ®øng råi lÊy sè liÖu ®o
®îc vÏ thµnh mÆt c¾t, dùa vµo ph¬ng ph¸p h×nh häc vµ phÇn mÒm AutoCad
ta tÝnh ®îc diÖn tÝch cña c¸c mÆt c¾t lµ S1, S2, S3, v.v...
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4741
d1
1 2 3 4
d2 d3
H×nh 21
Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c mÆt c¾t, ta lÊy lµ ®êng trung b×nh cña h×nh
thang.
ThÓ tÝch cña khèi sÏ lµ:
1
21
1 d.2
SSV
2
32
2 d.2
SSV
3
32
3 d.2
SSV
............................
n
1nn
n d.2
SSV
Tæng thÓ tÝch cÇn tÝnh sÏ lµ:
Vtæng = ]d).SS(...d).SS(d).SS[(2
1V n1nn232121
n
1i
i
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4742
Ch¬ng III
TÝnh to¸n thùc nghiÖm
III.1. C«ng t¸c quy ho¹ch khu vùc ®êng quèc lé 3 – huyÖn §«ng Anh –
Hµ Néi th¸ng 10/2005 tû lÖ 1:1000
C¸c sè liÖu ®o kho¶ng c¸ch, ®é cao ®îc ®o trªn tê b¶n ®å tû lÖ 1:1000
t¹i khu vùc má cÇn khai th¸c ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p.
Trªn tê b¶n ®å tû lÖ 1:1000 trªn ta cã 10 mÆt c¾t víi kho¶ng c¸ch gi÷a
c¸c mÆt lµ d = 50 (m).
A. TiÕn hµnh ®o
1. §é cao:
Trªn tê b¶n ®å ®· cã c¸c ®iÓm ®é cao. ChÝnh v× vËy ta sÏ lÊy c¸c ®iÓm
®é cao ®îc dãng xuèng vu«ng gãc víi c¸c l¸t c¾t lµm ®é cao ®Ó c¨n cø vµo
sè liÖu ®ã ®Ó vÏ mÆt c¾t.
2. §o kho¶ng c¸ch trªn AutoCAD
Trªn mÆt c¾t ta sÏ x¸c ®Þnh trôc tim cña c«ng tr×nh.
T¹i 10 l¸t c¾t trªn tê b¶n ®å, trªn AutoCAD ta vµo chÕ ®é b¾t ®iÓm råi
chän Midpoint (chÕ ®é b¾t ®iÓm vµo trung ®iÓm cña ®o¹n th¼ng). Ta b¾t vµo
l¸t c¾t 1 råi kÐo qua ®Õn mÆt c¾t 2, 3... 10, sÏ x¸c ®Þnh ®îc trôc tim. Trªn
mµn h×nh AutoCAD ta vµo:
Demension Aligned ®· chän xong chÕ ®é ®o kho¶ng c¸ch. Tõ l¸t c¾t
thø nhÊt, nh×n vµo trôc tim, nÕu trôc tim l¸t c¾t 1 t¹i ®©u ta sÏ ®o kho¶ng c¸ch
theo 2 nöa trªn vµ díi. §ång thêi lÊy giao cña trôc tim vµ l¸t c¾t 1 lµm gãc
®o.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4743
6,514,54
5,14
6,40
Trôc tim
H×nh 22
: lµ c¸c ®iÓm ®é cao
VÝ dô: Kho¶ng c¸ch tõ gèc ®Õn ®iÓm ®é cao 4,54 lµ l1 = 24,05
Kho¶ng c¸ch tõ gèc ®Õn ®iÓm ®é cao 5,14 lµ l1 = 4,64
C¸c sè liÖu ®o ®îc ghi cÈn thËn, chÝnh x¸c vµ ghi riªng tõng ®êng,
tõng nöa ®o, ®Ó phôc vô c«ng t¸c tÝnh khèi lîng tèt nhÊt, chÝnh x¸c nhÊt.
B. TiÕn hµnh vÏ mÆt c¾t trªn AutoCAD
Command: Line (L)
C¨n cø vµ sö dông c¸c sè liÖu ®o trªn, ta sÏ dùng ®îc O, S, H vµ c¸c mÆt c¾t
trªn AutoCAD.
Khi c«ng t¸c vÏ mÆt c¾t ®· xong, ta tiÕn hµnh ®¸nh sè ghi c¸c ®iÓm ®é
cao vµ O, S, H.
Tõ mµn h×nh cña AutoCAD, ta vµo:
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4744
Format Text Style ®Ó chän ph«ng ch÷, chiÒu cao ch÷, ®é réng vµ gãc
nghiªng cña ch÷.
B¶n vÏ nµy ta chän:
Format Text Style:
Font Name: Vntime H
Font Style: Regular
Height: 3,5
Width Factor: 1
Oblique Angle: 0
Xong chän Apply Close.
TiÕp theo vµo Draw Text Single Line Text, vËy ®· chän xong.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4745
§êng I:
(+) P §é cao 5,48 6,78 6,76 4,63Kho¶ng c¸ch 6,65 7,35 11,10 32,16 L=57,26
(+) T §é cao 5,48 4,75 4,70 4,66Kho¶ng c¸ch 29,43 4,06 58,13 18,05 L=109,67
(-)P Kh«ng
(-) T §é cao 4,70 4,51Kho¶ng c¸ch 69,25 39,64 L=108,89
§êng II:
(+)P Kh«ng
(+) T §é cao 5,28 4,67 4,79Kho¶ng c¸ch 7,94 24,81 31,91 L=64,66
(-)P Kh«ng
(-)T Kh«ng
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4746
§êng III:
(+) P §é cao 7,30 4,71Kho¶ng c¸ch 24,49 4,36 L=73,85
(+) T §é cao 4,74 4,80Kho¶ng c¸ch 32,60 98,20 L=130,8
(-)P Kh«ng
(-) T §é cao 4,87Kho¶ng c¸ch 17,60 L=17,60
§êng IV:
(+) P §é cao 7,50 6,45 6,32 4,70 4,20Kho¶ng c¸ch 11,99 16,98 0,18 4,96 60,36 L=94,47
(+) T §é cao 7,41 4,83Kho¶ng c¸ch 23,44 10,71 L=34,15
(-) P §é cao 5,16 5,09Kho¶ng c¸ch 100,54 27,49 L=128,03
(-) T §é cao 4,92Kho¶ng c¸ch 47,51 L=47,51
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4747
§êng V:
(+) P §é cao 4,00Kho¶ng c¸ch 99,36 L=99,36
(+) T §é cao 7,74 3,75Kho¶ng c¸ch 10,50 122,91 L=133,41
(-) P §é cao 5,32 5,29Kho¶ng c¸ch 64,14 57,97 L=122,11
(-)T Kh«ng
§êng VI:
(+) P §é cao 5,66Kho¶ng c¸ch 25,76 L=25,76
(+) T §é cao 7,91 4,07 3,85Kho¶ng c¸ch 8,45 23,68 66,77 L=98,90
(-) P §é cao 5,37 4,99Kho¶ng c¸ch 4,61 66,67 L=71,28
(-) T §é cao 5,30 4,55Kho¶ng c¸ch 4,40 35,24 L=39,64
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4748
§êng VII:
(+) P §é cao 8,28 4,20 4,26Kho¶ng c¸ch 6,30 55,17 50,51 L=111,98
(+) T §é cao 4,23 4,16Kho¶ng c¸ch 125,89 18,53 L=144,42
(-) P Kh«ng
(-) T §é cao 4,66Kho¶ng c¸ch 26,39 L=26,39
§êng VIII:
(+) P §é cao 8,53 4,58Kho¶ng c¸ch 15,43 127,22 L=142,65
(+) T §é cao 8,50 5,30 5,41 5,29 5,36 5,63Kho¶ng c¸ch 4,79 23,68 3,27 25,06 32,61 13,62 L=103,03
(-) P §é cao 5,83Kho¶ng c¸ch 70,14 L=70,14
(-) T §é cao 5,82 5,92 5,82 5,62Kho¶ng c¸ch 5,81 33,71 43,00 79,42 L=161,94
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4749
§êng IX:
(+) P §é cao 8,66 8,65 8,41 5,50 5,44 5,37 5,40 5,28 5,32Kho¶ng c¸ch 2,35 11,01 0,71 9,23 7,46 21,11 28,34 29,28 25,49 L=134,98
(+) T §é cao 8,74 5,70 5,53 5,32Kho¶ng c¸ch 2,74 20,33 6,24 1,50 L=30,81
(-) P §é cao 5,67 5,95 5,95Kho¶ng c¸ch 7,68 128,54 33,89 L=170,11
(-) T §é cao 5,45 5,49 5,69 5,70 5,75 5,67 5,79 5,88Kho¶ng c¸ch 10,40 0,11 30,34 2,97 1,42 3,58 35,88 25,67 L=110,01
§êng X:
(+) P §é cao 8,19Kho¶ng c¸ch 0,36 L=0,36
(+) T §é cao 8,25 8,25 5,33 4,88 4,82Kho¶ng c¸ch 0,67 11,28 10,18 80,02 42,83 L=144,98
(-) P §é cao 5,03 5,38 5,38 5,61Kho¶ng c¸ch 10,69 39,77 22,67 31,26 L=104,39
(-) T §é cao 5,51Kho¶ng c¸ch 135,17 L=135,17
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4750
tÝnh diÖn tÝch
+ MÆt c¾t 1:
S1 = 39,2579
+ MÆt c¾t 2:
Kh«ng
+ MÆt c¾t 3:
Kh«ng
+ MÆt c¾t 4:
S1 = 0,9215
S2= 3,0369
+ MÆt c¾t 5:
Kh«ng
+ MÆt c¾t 6:
S1 = 32,0558
+ MÆt c¾t 7:
Kh«ng
+ MÆt c¾t 8:
S1 = 0,4916
S2= 71,6858
+ MÆt c¾t 9:
S1 = 0,9268
S2= 14,1800
S3 = 0,0346
S4= 0,0039
S5 = 2,6476
+ MÆt c¾t 10:
Kh«ng
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4751
tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p ®Êt
(Tõ tr¸i qua ph¶i; d = 50m)
1. §êng I:
)m(4475,98150x
2
2579,39d.
2
'SV 311
2. §êng II: V2 = 0
3. §êng III: V3 = 0
4. §êng IV:
)m(96,9850x
2
0369,39215,0d.
2
'S'SV 3214
5. §êng V: V5 = 0
6. §êng VI:
)m(395,80150x
2
0558,32d.
2
'SV 316
7. §êng VII: V7 = 0
8. §êng VIII:
)m(36,180450x
2
6828,714916,0d.
2
'S'SV 3218
9. §êng IX:
d.
2
'S'S'S'S'SV 543219
)m(8225,44450x
2
6476,20039,00346,01800,149268,0 3
10.§êng X: V10 = 10
Tæng khèi lîng ®µo ®¾p ®Êt lµ:
10321
n
1i
i V...VVVVV
8225,44436,18040395,80196,98004475,981
)m(982,4130 3
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4752
III.2. C«ng t¸c tÝnh to¸n t¹i vïng má than Cäc S¸u th¸ng 10 vµ th¸ng 11
trªn tê b¶n ®å tû lÖ 1:1000
Víi 2 tê b¶n ®å th¸ng 10 vµ th¸ng 11 cã c¸c ®êng Taly nèi c¸c ®iÓm
®é cao cña má than Cäc S¸u.
A. TiÕn hµnh ®o
1. §o kho¶ng c¸ch
T¬ng tù ta x¸c ®Þnh ®îc trôc tim cña c«ng tr×nh.
Vµo Demension Aligned. Ta ®o kho¶ng c¸ch L hai bªn cña l¸t c¾t.
§Çu tiªn ta ®o l¸t c¾t 1 bªn ph¶i tÝnh tõ trôc tim. Tõ ®Çu trôc tim lµm
gèc, kho¶ng c¸ch L lµ ®o¹n mµ l¸t c¾t 1 ®Õn ®iÓm c¾t cña ®êng Taly víi l¸t
c¾t 1, råi chiÒu dµi L tiÕp theo sÏ lµ kho¶ng c¸ch mµ l¸t c¾t 1 c¾t 2 ®êng Taly
tiÕp theo... T¬ng tù bªn tr¸i vµ c¸c l¸t c¾t tiÕp ta còng lµm t¬ng tù.
G F E A B C D
L1 l1
l’1
-52.63
-54.71
-54.59
-54.96
-51.30
-66.80
-70.80-54.80
-76.80
H×nh 23
2. §é cao
§Ó tÝnh ®é cao cña c¸c ®iÓm A, B, C, D, E, F vµ G ta ph¶i tÝnh chªnh
cao h.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4753
VÝ dô: §êng Taly thø nhÊt mµ l¸t c¾t 1 ®i qua:
Ta cã:
hA = -54.59 – (-54.96) = 0.37
hB = -51.30 – (-54.80) = 3.50
Víi:
9815.8l
5569.24'l
4817.30L
1
1
1
4507.10l
6522.23'l
9168.19L
2
2
2
Ta tÝnh ®îc ®é cao cña ®iÓm A vµ B
Dùa theo quan hÖ:
13.0h.
'l
lH
'l
l
h
H
A
1
1
1
1
1
A
1
55.1h.
'l
lH
'l
l
h
H
B
2
2
2
2
2
B
2
VËy ®é cao cña ®iÓm A vµ B lµ:
HA = -54.96 + H1 = -54.96 + 0.13 = -54.83
HB = -54.80 + H2 = -54.80 + 1.55 = -53.25
T¬ng tù víi c¸c ®iÓm C, D, E, F vµ G, bªn tr¸i vµ c¸c mÆt c¾t kh¸c.
Lu ý: c¸c sè liÖu ph¶i ®îc ghi cÈn thËn vµ chÝnh x¸c ®Ó dÔ sö dông.
B. C«ng t¸c vÏ mÆt c¾t trªn AutoCAD
T¬ng tù III.1.B.
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4754
§êng I:
Th¸ng 11
(+) §é cao (m) -44,70 -47,27 -44,36 -45,41 -53,30 -69,67 -69,57 -62,93 -55,39Kho¶ng c¸ch 0,71 1,71 5,50 18,93 23,44 16,92 5,49 19,01 28,89 L=120,60
(-) §é cao (m) -44,67 -34,19 -22,13 -27,26 -26,11 -13,25 -12,55Kho¶ng c¸ch 35,52 14,00 19,35 10,64 23,98 15,09 13,77 L=132,35
Th¸ng 10
(+) §é cao (m) -54,83 -53,30 -69,67 -69,57 -62,93 -55,39Kho¶ng c¸ch 30,58 19,71 16,92 5,49 19,01 28,89 L=120,60
(-) §é cao (m) -54,23 -48,95 -47,32 -45,09 -44,98 -28,86 -26,11 -13,25 -12,55Kho¶ng c¸ch 1,37 9,35 20,13 1,84 22,14 20,75 27,91 15,09 13,77 L=132,33
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4755
§êng II:
Th¸ng 11
(+) §é cao (m) -54,48 -44,97 -48,26 -47,81 -47,15 -54,47 -54,79 -73,08 -72,17 -69,30 -57,20Kho¶ng c¸ch 1,82 9,59 2,47 18,92 0,86 17,57 0,55 19,49 4,91 8,37 41,95 L=126,50
(-) §é cao (m) -45,67 -45,83 -33,64 -32,72 -28,11 -26,59 -12,73 -11,54Kho¶ng c¸ch 4,61 28,82 17,76 19,60 6,56 27,67 13,40 18,77 L=137,19
Th¸ng 10
(+) §é cao (m) -54,66 -59,31 -54,79 -73,08 -72,17 -69,30 -57,20Kho¶ng c¸ch 24,55 11,58 15,53 19,49 4,91 8,37 41,95 L=126,50
(-) §é cao (m) -53,67 -47,95 -47,04 -46,15 -45,77 -29,79 -26,59 -12,73 -11,54Kho¶ng c¸ch 5,63 11,77 14,09 0,78 21,39 21,46 29,91 13,40 18,77 L=137,20
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4756
§êng III:
Th¸ng 11
(+) §é cao (m) -53,75 -45,71 -47,99 -51,37 -56,28 -75,95 -74,59 -71,81 -59,07Kho¶ng c¸ch 1,24 8,30 20,33 6,93 14,59 21,43 4,96 6,63 45,19 L=129,60
(-) §é cao (m) -47,47 -46,75 -34,08 -32,70 -29,60 -29,05 -28,57 -26,97 -17,41 -11,82 -10,49Kho¶ng c¸ch 7,88 28,12 18,94 17,81 4,33 13,69 0,55 15,93 11,22 7,81 15,94 L=142,22
Th¸ng 10
(+) §é cao (m) -54,68 -61,20 -60,09 -75,95 -74,59 -71,81 -59,07Kho¶ng c¸ch 14,40 13,34 31,41 13,67 4,96 6,63 45,19 L=129,60
(-) §é cao (m) -53,17 -47,96 -46,33 -30,70 -32,85 -27,42 -26,97 -17,41 -11,82 -10,49Kho¶ng c¸ch 12,83 11,68 30,06 21,91 14,23 0,61 15,93 11,22 7,81 15,94 L=142,22
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4757
§êng IV:
Th¸ng 11
(+) §é cao (m) -53,04 -47,32 -48,02 -58,86 -57,92 -57,67 -73,47 -61,62Kho¶ng c¸ch 0,62 6,77 5,86 18,70 12,57 7,22 36,38 42,54 L=130,66
(-) §é cao (m) -47,19 -47,28 -32,46 -32,71 -31,22 -30,34 -27,87 -27,63 -19,28 -10,65 -9,91Kho¶ng c¸ch 10,24 29,47 18,01 16,07 2,22 14,84 2,44 15,31 9,85 11,16 14,18 L=143,79
Th¸ng 10
(+) §é cao (m) -53,63 -62,65 -60,92 -73,47 -61,62Kho¶ng c¸ch 1,85 16,63 40,66 28,98 42,54 L=130,66
(-) §é cao (m) -52,65 -47,73 -46,73 -31,61 -30,34 -27,87 -27,63 -19,28 -10,65 -9,91Kho¶ng c¸ch 19,52 11,70 23,57 22,33 13,73 2,44 15,31 9,85 11,16 14,18 L=143,79
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4758
§êng V:
Th¸ng 11
(+) §é cao (m) -59,11 59,24 -75,03 64,22Kho¶ng c¸ch 42,19 8,22 42,46 39,70 L=132,57
(-) §é cao (m) -52,68 -47,90 -47,85 -33,04 -31,63 -28,79 -28,28 -19,49 9,37 8,67Kho¶ng c¸ch 2,59 10,10 30,00 18,08 29,93 3,47 16,61 8,52 13,36 13,91 L=146,57
Th¸ng 10
(+) §é cao (m) -62,92 -61,82 -75,03 -64,22Kho¶ng c¸ch 4,97 52,32 35,58 39,70 L=125,57
(-) §é cao (m) -51,90 -52,15 -47,51 -47,14 -32,52 -31,63 -28,35 -28,28 19,49 -9,37 -8,67Kho¶ng c¸ch 9,34 17,02 11,30 17,31 22,70 13,05 3,45 16,61 8,52 13,36 13,91 L=146,57
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4759
§êng VI:
Th¸ng 10
(+) §é cao (m) -53,88 -62,04 -62,18 -61,32 -75,73 -66,75Kho¶ng c¸ch 19,47 15,38 1,08 11,43 47,51 39,96
(-) §é cao (m) -52,63 -48,65 -48,29 -33,81 -32,89 -28,79 -28,13 -18,76 -8,79 -7,41Kho¶ng c¸ch 9,82 6,17 25,67 22,10 26,87 4,43 18,57 8,32 13,73 10,58
Th¸ng 11
(+) §é cao (m) -62,95 -75,73 -66,75Kho¶ng c¸ch 50,21 44,66 39,96
(-) §é cao (m) -62,99 -52,25 -51,18 -48,00 -47,49 -33,11 -32,90 -28,79 -28,13 -18,76 -8,79 -7,41Kho¶ng c¸ch 6,76 10,83 16,99 7,72 16,48 20,87 10,98 4,43 18,57 8,32 13,73 10,58
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4760
§êng VII:
Th¸ng 10
(+) §é cao (m) -53,08 -67,15 -63,15 -98,13 -98,13 -76,42 -69,25Kho¶ng c¸ch 7,55 19,88 17,58 15,24 3,77 33,12 37,75
(-) §é cao (m) -52,14 -49,44 -48,66 -34,35 -34,11 -28,61 -28,75 -18,59Kho¶ng c¸ch 16,31 3,47 18,72 27,50 24,65 5,60 18,47 9,32
Th¸ng 11
(+) §é cao (m) -63,58 -64,52 -63,60 -67,01 -98,13 -98,13 -76,42 -69,29Kho¶ng c¸ch 9,92 4,03 16,63 14,34 15,33 3,77 33,12 37,75
(-) §é cao (m) -62,58 -51,92 -51,17 -48,49 -47,25 -33,64 -34,15 -28,61 -28,75 -18,59Kho¶ng c¸ch 15,38 10,46 16,97 4,08 16,96 17,91 8,89 5,60 18,47 9,32
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4761
§êng IX:
Th¸ng 10
(+) §é cao (m) -59,12 -68,59 -67,29 -99,12 -100,11 -90,70 -91,21 -80,74 -72,92Kho¶ng c¸ch 0,21 17,20 22,91 22,06 8,12 13,13 3,90 16,44 35,71
(-) §é cao (m) -58,16 -51,21 -48,67 -35,00 -35,36 -28,18 -27,41 -17,35Kho¶ng c¸ch 6,73 9,56 33,50 18,91 23,34 6,90 18,81 10,16
Th¸ng 11
(+) §é cao (m) -66,42 -65,62 -67,29 -99,12 -100,11 -90,70 -91,21 -80,74 -72,92Kho¶ng c¸ch 2,42 17,50 20,40 22,06 8,12 13,13 3,90 16,44 35,71
(-) §é cao (m) -61,98 -61,86 -49,45 -48,04 -35,00 -35,36 -28,18 -27,41 -17,35Kho¶ng c¸ch 9,96 12,97 18,58 26,77 15,50 8,26 6,90 18,81 10,16
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4762
§êng X:
Th¸ng 10
(+) §é cao (m) -69,58 -68,97 -99,80 -100,14 -93,76 -89,98 -82,98 -74,06Kho¶ng c¸ch 15,73 22,19 29,05 7,98 8,46 7,30 14,73 35,31
(-) §é cao (m) -58,95 -58,18 -50,46 -47,96 -35,68 -35,93 -27,88 -26,54 -14,97 -9,12 -8,71Kho¶ng c¸ch 2,49 7,65 11,88 31,46 15,78 23,90 7,46 18,75 11,39 7,99 3,56
Th¸ng 11
(+) §é cao (m) -66,98 -66,32 -68,97 -99,80 -100,14 -93,76 -89,98 -82,98 -74,06Kho¶ng c¸ch 0,19 15,54 22,19 29,05 7,98 8,45 7,30 14,73 35,31
(-) §é cao (m) -61,69 -61,84 -50,20 -47,96 -35,34 -35,93 -27,88 -26,54 -14,97 -9,12 -8,71Kho¶ng c¸ch 12,80 12,72 15,13 29,44 14,42 8,65 7,46 18,75 11,39 7,99 3,56
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4763
tÝnh diÖn tÝch
(TÝnh tõ tr¸i sang)
- §êng I:
S1 = 783,5358; S2 = 1,0729; S3 = 16,1640
- §êng II:
S1 = 313,4421; S2 = 0,1561; S3 = 0,1196; S4 = 389,4593
- §êng III:
S1 = 28,6201; S2 = 815,5070; S3 = 0,8761; S4 = 0,0824;
S5 = 9,1598
- §êng IV:
S1 = 701,5731
- §êng V:
S1 = 597,4157; S2 = 2,1501; S3 = 0,1255; S4 = 204,6192
S5 = 0,7634; S6 = 3,6542
- §êng VI:
S1 = 502,3776; S2 = 0,0146; S3 = 112,5443; S4 = 17,1775;
S5 = 0,0224
- §êng VII:
S1 = 35,8908; S2 = 28,0542; S3 = 713,1750; S4 = 2,5145;
S5 = 1,5213
- §êng VIII:
S1 = 3,3062; S2 = 43,3770; S3 = 649,3088; S4 = 2,0746;
S5 = 0,1340
- §êng IX:
S1 = 42,8091; S2 = 556,1464; S3 = 649,3088; S4 = 2,0746;
S5 = 0,1340
- §êng X:
S1 = 44,6596; S2 = 540,6678; S3 = 2,3013;
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4764
- Khèi lîng ®µo ®¾p ®Êt ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
d.
2
'S'SV 21 (víi d = 10m)
Víi:
V: thÓ tÝch t¬ng ®¬ng v¬i khèi lîng ®µo ®¾p
S = d: kho¶ng c¸ch S gi÷a hai mÆt c¾t
S’1, S’2: lµ diÖn tÝch cña 2 miÒn kÝn
* §êng sè I:
d.
2
'S'S'SV 3211
2
754,800710x
2
1640,160729,15385,783
= 4003,877 (m3)
* §êng sè II:
d.
2
'S'S'S'SV 43212
2
771,703110x
2
4593,3891196,01561,04421,313
= 3513,8855 (m3)
* §êng sè III:
d.
2
'S'S'S'S'SV 543213
10x
2
1598,90824,08761,05073,8156201,28
= 4271,2285 (m3)
* §êng sè IV:
)m(8655,350710x
2
5731,701V 34
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4765
* §êng sè V:
d.
2
'S'S'S'S'S'SV 6543215
10x
2
6542,37634,06192,2041255,01501,24157,597
= 4043,6405 (m3)
* §êng sè VI:
d.
2
'S'S'S'S'SV 543216
10x
2
0224,01775,115443,1120146,03776,502
= 3130,682 (m3)
* §êng sè VII:
d.
2
'S'S'S'S'SV 543217
10x
2
5213,15145,21750,7130542,288908,35
= 3905,779 (m3)
* §êng sè VIII:
d.
2
'S'S'S'S'SV 543218
10x
2
1340,00746,23088,6493770,433062,3
= 3491,003 (m3)
* §êng sè IX:
d.
2
'S'S'S'SV 43219
10x
2
0362,09242,01464,5568091,42
= 2999,5795 (m3)
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4766
* §êng sè X:
d.
2
'S'S'SV 32110
10x
2
3010,26678,5406596,44
= 2938,1435 (m3)
VËy tæng khèi lîng ®µo ®¾p ®Êt sÏ lµ:
n
1i
iVV
V = V1 + V2 + V3 + V4 + V5 + V6 + V7 + V8 + V9 + V10
= 4003,877 + 3515,8855 + 4271,2285 + 3507,8655
+ 4043,6405 + 3130,682 + 3905,779 + 2999,5795
+ 2938,1435 + 3491,003
= 35807,682 (m3)
Tæng khèi lîng ®µo ®¾p t¹i má cäc 6 sÏ lµ:
V = 35807,682 (m3)
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4767
KÕt luËn
Sau thêi gian 4 th¸ng t×m hiÓu vµ thu thËp c¸c tµi liÖu liªn quan ®Ó hoµn
thµnh ®å ¸n tèt nghiÖp “øng dông phÇn mÒm AutoCAD vÏ mÆt c¾t phôc vô
c«ng t¸c tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p” t«i rót ra ®îc mét sè kÕt luËn sau:
- §Ó c«ng t¸c ®o vÏ mÆt c¾t vµ tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p tèt nhÊt ta ph¶i
sö dông c¸c tê b¶n ®å ®Þa h×nh ë tû lÖ lín nh 1:200; 1:500; 1:1000...
- Ph¬ng ph¸p tÝnh khèi lîng ®µo ®¾p dùa vµo mÆt c¾t lµ mét c«ng t¸c
hÕt søc quan träng trong viÖc tÝnh to¸n khèi lîng khai th¸c, ®µo ®¾p ®Ó tr¶
l¬ng cho c«ng nh©n, kü s vµo cuèi th¸ng.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o TS. §inh C«ng Hßa cïng c¸c thÇy
c« trong khoa Tr¾c ®Þa vµ c¸c b¹n ®ång nghiÖp ®· tËn t×nh gióp ®ì t«i ®Ó t«i
hoµn thµnh ®å ¸n ®óng tiÕn ®é.
Hµ Néi, ngµy 23 th¸ng 02 n¨m 2006
Sinh viªn thùc hiÖn
Lª TiÕn Dòng
§å ¸n tèt nghiÖp Bé m«n: Tr¾c ®Þa phæ th«ng
SV: Ph¬ng ThÕ C«ng Líp: C§T§ – K4768
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Gi¸o tr×nh: Tr¾c ®Þa c¬ së tËp 1, tËp 2 cña c¸c thÇy:
- §inh C«ng Hßa
- NguyÔn Träng San
- §µo Quang HiÕu
2. Gi¸o tr×nh: Tr¾c ®Þa má cña c¸c thÇy:
- NguyÔn §×nh BÐ
- Vâ ChÝ Mü
- NguyÔn Xu©n Thôy
3. Gi¸o tr×nh: §o ®¹c cña thÇy Ph¹m V¨n Chuyªn.
4. Gi¸o tr×nh: VÏ kü thuËt vµ AutoCAD cña thÇy TrÇn NhÊt Dòng.
5. Gi¸o tr×nh: M« h×nh sè ®é cao trong nghiªn cøu tµi nguyªn vµ m«i
trêng cña thÇy Ph¹m Väng Thµnh.
6. Gi¸o tr×nh: Tin häc øng dông chuyªn ngµnh Tr¾c ®Þa má – C«ng
tr×nh cña thÇy Ph¹m C«ng Kh¶i.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 1 28.pdf