Đề tài Vai trò của đầu tư đối với sự hình thành và phát triển doanh nghiệp và sự tăng trưởng của nền kinh tế

§Ò bµi: Vai trß cña ®Çu t­ ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp vµ sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. Cã thÓ vËn dông lý thuyÕt nµo ®Ó t¨ng c­êng ho¹t ®éng ®Çu t­ trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. T¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ môc tiªu quan träng cña mäi quèc gia. §Ó thùc hiÖn vµ duy tr× ®­îc môc tiªu ®ã, mçi n­íc sÏ cã nh÷ng chÝnh s¸ch vµ nh÷ng b­íc ®i phï hîp víi hoµn c¶nh cô thÓ. Tuy nhiªn dï lµ quèc gia nµo còng ph¶i tr¶ lêi c©u hái nguån lùc cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ ë ®©u vµ c¸ch thøc ®Ó huy ®éng nh÷ng nguån lùc Êy nh­ thÕ nµo?. ThËt vËy, trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ hiÖn nay, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc mçi nÒn kinh tÕ ®Òu ph¶i ph¸t huy néi lùc trong n­íc kÕt hîp víi c¸c nguån lùc bªn ngoµi. Thùc tiÔn 15 n¨m ®æi míi kinh tÕ ë ViÖt Nam cho thÊy ho¹t ®éng ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi lu«n ph¶i song hµnh vµ ho¹t ®éng v× môc tiªu t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. I. Vai trß cña ho¹t ®éng ®Çu t­ Vai trß cña ®Çu t­ ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp §Çu t­ lµ ho¹t ®éng chñ yÕu, quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn vµ kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng cña doanh nghiÖp. Trong ho¹t ®éng ®Çu t­, doanh nghiÖp bá vèn dµi h¹n nh»m h×nh thµnh vµ bæ sung nh÷ng tµi s¶n cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu kinh doanh. Ho¹t ®éng nµy ®­îc thùc hiÖn tËp trung th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­. Dù ¸n ®Çu t­ lµ mét tËp hîp c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®Æc thï víi c¸c môc tiªu, ph­¬ng ph¸p vµ ph­¬ng tiÖn cô thÓ ®Ó ®¹t tíi mét tr¹ng th¸i mong muèn. Néi dung cña dù ¸n ®Çu t­ ®­îc thÓ hiÖn trong luËn chøng kinh tÕ – kü thuËt, lµ v¨n b¶n ph¶n ¸nh trung thùc, chÝnh x¸c vÒ kÕt qu¶ nghiªn cøu thÞ tr­êng, m«i tr­êng kinh tÕ – kü thuËt vµ m«i tr­êng ph¸p lý, vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh… §Ó ®¸p øng môc tiªu tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u, doanh nghiÖp cÇn cã chiÕn l­îc trong viÖc t×m kiÕm vµ lùa chän c¸c dù ¸n ®Çu t­. NÕu kh«ng cã nh÷ng ý t­ëng míi vµ dù ¸n ®Çu t­ míi, doanh nghiÖp sÏ kh«ng thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc, ®Æc biÖt lµ trong m«i tr­êng c¹nh tranh khèc liÖt hiÖn nay. C¸c doanh nghiÖp muèn ®øng v÷ng trªn thÞ tr­êng ®ßi hái ph¶i nghiªn cøu kü thÞ tr­êng vµ cã nh÷ng ho¹t ®éng ®Çu t­ thÝch hîp nh»m gia t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cho s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. Tuú theo môc ®Ých cña mçi doanh nghiÖp nh»m ph¸t triÓn s¶n phÈm míi, kÐo dµi tuæi thä s¶n phÈm hay lµm t¨ng kh¶ n¨ng thu lîi cho s¶n phÈm hiÖn cã mµ cã thÓ ph©n lo¹i ®Çu t­ doanh nghiÖp theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau. Theo c¬ cÊu tµi s¶n ®Çu t­ cã thÓ ph©n lo¹i ®Çu t­ cña doanh nghiÖp thµnh: §Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh, ®©y lµ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ nh»m mua s¾m, c¶i t¹o, më réng tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. §Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh th­êng chiÕm tû träng lín trong tæng ®Çu t­ cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt. Lo¹i ®Çu t­ nµy bao gåm: ®Çu t­ x©y l¾p; ®Çu t­ mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Çu t­ tµi s¶n cè ®Þnh kh¸c. §Çu t­ tµi s¶n l­u ®éng, ®©y lµ kho¶n ®Çu t­ nh»m h×nh thµnh c¸c tµi s¶n l­u ®éng cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®­îc tiÕn hµnh b×nh th­êng. Nhu cÇu ®Çu t­ vµo tµi s¶n l­u ®éng phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh; vµo nhu cÇu t¨ng tr­ëng cña doanh nghiÖp. §Çu t­ tµi s¶n tµi chÝnh, c¸c doanh nghiÖp cã thÓ mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, hoÆc tham gia gãp vèn liªn doanh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c. Ho¹t ®éng tµi chÝnh ngµy cµng cã tû träng cao vµ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho c¸c doanh nghiÖp. §Çu t­ theo c¬ cÊu tµi s¶n ®Çu t­ gióp cho c¸c doanh nghiÖp x©y dùng ®­îc mét kÕt cÊu tµi s¶n thÝch hîp nh»m ®a d¹ng ho¸ ®Çu t­, tËn dông ®­îc n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ n¨ng lùc ho¹t ®éng, ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­. Cã thÓ c¨n cø vµo môc ®Ých ®Çu t­ cã thÓ ph©n lo¹i ®Çu t­ ra thµnh: ®Çu t­ t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt, ®Çu t­ ®æi míi s¶n phÈm, ®Çu t­ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, ®Çu t­ më réng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm…Ho¹t ®éng ®Çu t­ ph©n theo môc ®Ých ®Çu t­ cã vai trß ®Þnh h­íng cho c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp x¸c ®Þnh h­íng ®Çu t­ vµ kiÓm so¸t ®­îc t×nh h×nh ®Çu t­ theo nh÷ng môc tiªu ®· chän. Nh­ vËy, cã thÓ nãi ho¹t ®éng ®Çu t­ lµ mét trong nh÷ng quyÕt ®Þnh cã ý nghÜa chiÕn l­îc ®èi víi doanh nghiÖp. §©y lµ quyÕt ®Þnh tµi trî dµi h¹n, cã t¸c ®éng lín tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nh÷ng sai lÇm trong viÖc dù to¸n vèn ®Çu t­ cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l·ng phÝ vèn lín, thËm chÝ g©y hËu qu¶ nghiªm träng ®èi víi doanh nghiÖp. Ho¹t ®éng ®Çu t­ cã vai trß rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®ßi hái c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ph¶i ®­îc tÝnh to¸n vµ c©n nh¾c kü l­ìng. 2. Vai trß cña ®Çu t­ ®èi víi sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ Ho¹t ®éng ®Çu t­ trªn ph­¬ng diÖn vÜ m« mét nÒn kinh tÕ bao gåm ho¹t ®éng ®Çu t­ trong n­íc vµ ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi. Trong ®ã, ho¹t ®éng ®Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cã mèi quan hÖ h÷u c¬ víi nhau, chóng cã t¸c ®éng lÉn nhau vµ thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. §Çu t­ trong n­íc cã hiÖu qu¶ sÏ x©y dùng ®­îc mét nÒn kinh tÕ æn ®Þnh cã tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh, cã c¬ së h¹ tÇng hiÖn ®¹i vµ c¬ së ph¸p lý lµnh m¹nh, t¹o ra tiÒn ®Ò ®Ó tiÕp nhËn vµ sö dông cã hiÖu qu¶ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Nguån vèn ®Çu t­ trong n­íc cña c¸c doanh nghiÖp tù ®Çu t­ ®Ó më réng s¶n xuÊt kinh doanh cã ý nghÜa to lín trong viÖc t¹o ra kh¶ n¨ng tèt cho ®Çu t­ n­íc ngoµi. V× ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi ho¹t ®éng chñ yÕu th«ng qua c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia, mµ c¸c c«ng ty nµy rÊt cÇn t×m chän ®èi t¸c ®Çu t­ lµ c¸c c«ng ty t­¬ng xøng ë c¸c n­íc nhËn ®Çu t­. ChÝnh v× vËy mµ trong nh÷ng n¨m võa qua chóng ta ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tù ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt, gÇn ®©y chÝnh phñ ®· thùc hiÖn viÖc x¾p xÕp c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, mét mÆt còng lµ ®Ó c¸c doanh nghiÖp nµy cã kh¶ n¨ng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh víi n­íc ngoµi. Nhê cã ®Çu t­ trong n­íc ®Ó t¹o ra mét hÖ thèng c«ng ngiÖp phô trî th× ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi míi ®­îc thùc hiÖn víi hiÖu qu¶ cao. Th«ng th­êng khi cã mét ®ång vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi th× còng cÇn ph¶i cã hai ba ®ång vèn “bªn ngoµi hµng rµo”. ¶nh h­ëng cña ®Çu t­ n­íc ngoµi víi t¨ng tr­ëng kinh tÕ: XÐt vÒ hiÖu qu¶ tµi chÝnh th× vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi ®· ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo ng©n s¸ch nhµ n­íc, qua viÖc nhËn viÖn trî, vay tÝn dông vµ qua thu thuÕ ®èi víi ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI). Qua ®ã bæ sung nguån vèn quan träng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, mÆc dï vèn FDI th­êng chiÕm tû träng kh«ng lín trong tæng møc ®Çu t­ cña c¸c n­íc chñ nhµ nh­ng ®¸ng l­u ý lµ vèn FDI cho phÐp t¹o ra c¸c ngµnh míi hoµn toµn hoÆc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña mét sè ngµnh quan träng trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt n­íc. Sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nµy t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇn, gi¶m nhu cÇu ngo¹i tÖ ®Ó nhËp khÈu, t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ gãp phÇn c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n cña ®Êt n­íc, nhê ®ã ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi g¾n liÒn víi viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ kü thuËt, kü x¶o chuyªn m«n, bÝ quyÕt vµ tr×nh ®é qu¶n lý tiªn tiÕn. C¸c liªn doanh cña ViÖt Nam víi n­íc ngoµi ®· lµm t¨ng tÝnh c¹nh tranh cña thÞ tr­êng ViÖt Nam, gióp cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc nç lùc ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. Th«ng qua ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¸c nguån lùc trong n­íc nh­ lao ®éng, ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ®­îc huy ®éng ë møc cao vµ sö dông cã hiÖu qu¶, cung cÊp cho thÞ tr­êng trong n­íc nhiÒu s¶n phÈm, mÆt hµng vµ dÞch vô cã chÊt l­îng cao, gãp phÇn gi¶m ¸p lùc tiªu dïng, æn ®Þnh gi¸ c¶. §Çu t­ n­íc ngoµi t¹o thªm viÖc lµm vµ gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n vµ qu¶n ký cho ng­êi lao ®éng. FDI t¹o thªm viÖc lµm kh«ng chØ cho c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi mµ cßn gi¸n tiÕp t¹o viÖc lµm cho c¸c doanh nghiÖp liªn quan ®Õn ho¹t ®éng FDI nh­ c¸c doanh nghiÖp cung cÊp c¸c yÕu tè ®Çu vµo; doanh nghiÖp ph©n phèi, tiªu thô s¶n phÈm. FDI gãp phÇn t¸i cÊu tróc nÒn kinh tÕ theo h­íng phï hîp víi chiÕn l­îc c«ng nghiÖp ho¸ cña n­íc chñ nhµ. Ngoµi ra, ho¹t ®éng FDI cßn t¹o ra mét m«i tr­êng kinh doanh ngµy cµng khèc liÖt, gãp phÇn h×nh thµnh vµ kh¼ng ®Þnh b¶n lÜnh kinh doanh cho c¸c doanh nh©n ViÖt Nam. §Çu t­ trong n­íc vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cã vÞ trÝ kh¸c nhau nh­ng lµ hai bé phËn cña cïng mét qu¸ tr×nh ®Çu t­, nã g¾n bã ®an kÕt víi nhau, hç trî bæ sung cho nhau cïng thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ II. øng dông mét sè lý thuyÕt ®Çu t­ nh»m t¨ng c­êng ho¹t ®éng ®Çu t­ trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam Lý thuyÕt q vÒ ®Çu t­ víi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam. Theo lý thuyÕt trªn ®· chØ ra: q= Gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña thiÕt bÞ l¾p ®Æt/ Chi phÝ thay thÕ thiÕt bÞ l¾p ®Æt q>1 tøc lµ: víi møc ®¸nh gi¸ trªn thÞ tr­êng lín h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ cña c«ng cuéc ®Çu t­ th× ng­êi ta sÏ ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ®©y cã t¸c ®éng ë chç: khi gi¶m i tøc lµ gi¶m chi phÝ ®Çu vµo khi gia t¨ng qui m« s¶n xuÊt, tõ ®ã sÏ khuyÕn khÝch nhµ ®Çu t­ bá vèn ®Ó ®Çu t­ theo chiÒu s©u hay t¨ng theo chiÒu réng. Th«ng qua lý thuyÕt nµy c¸c nhµ ®Çu t­ ®· ph¸t hiÖn ra mét ph­¬ng thøc huy ®éng vèn lín qua thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam, thÞ tr­êng nµy ®· ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn song rÊt cßn non trÎ. Chñ thÓ ph¸t hµnh rÊt ®a d¹ng: tõ chÝnh phñ Trung ­¬ng, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, mét sè tæ chøc tµi chÝnh, c«ng ty TNHH, c«ng ty cæ phÇn... C¸c chøng kho¸n ®­îc l­u hµnh réng r·i trªn thÞ tr­êng còng rÊt phong phó nh­ c¸c tr¸i phiÕu, cæ phiÕu, c¸c lo¹i chøng kho¸n t¸i sinh... Gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña doanh nghiÖp lµ tæng sè gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña c¸c cæ phiÕu th­êng, cæ phiÕu ­u ®·i còng nh­ gi¸ trÞ vay nî thuÇn cña doanh nghiÖp. NÕu con sè nµy cµng t¨ng nghÜa lµ doanh nghiÖp cµng huy ®éng ®­îc nhiÒu vèn, cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng vµ cã kh¶ n¨ng më réng quy m« s¶n xuÊt. NhiÖm vô cña c¸c c«ng ty nµy lµ lµm sao s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ t¹o lËp ®­îc niÒm tin víi c¸c nhµ ®Çu t­ vµo lÜnh vùc nµy. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, huy ®«ng vèn th«ng qua TTCK ®­îc coi lµ mét ph­¬ng thøc kh¸ hÊp dÉn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. Bëi vËy kh«ng chØ c¸c n­íc ph¸t triÓn mµ ngay c¶ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp ®­îc t¹o nhiÒu thuËn lîi ®­îc tiÕp cËn víi c¸c ho¹t ®éng trªn TTCK. ChÝnh ph­¬ng ph¸p t¹o vèn nµy lµm cho ho¹t ®«ng trªn TTCK trë lªn s«i ®éng h¬n vµ hiÖu qu¶ h¬n. §Õn l­ît m×nh TTCK s«i ®éng vµ hiÖu qu¶ sÏ t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc t¹o vèn cho DN. VN hiÖn nay h­íng t¹o vèn cho c¸c DN ®Æc biÖt lµ c¸c DN võa vµ nhá trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay lµ chñ ®Ò ®ang ®­îc quan t©m trong c¸c nhµ qu¶n lý DN mµ cßn thu hót s­ quan t©m cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc, c¸c bé ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng vµ cña c¸c nhµ nghiªn cøu. V× lÏ ®ã rÊt nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu nhiÒu dù ¸n vÒ h×nh thøc cung øng vèn cho DN ®­îc thiÕt lËp vµ thùc hiÖn. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan t©m ®ã" t¹o vèn cho c¸c doanh nghiÖp th«ng qua TTCK". Thùc tÕ cho thÊy, trong thêi gian qua c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nhÊt lµ c¸c DN nhá vµ võa ®· quen víi h×nh thøc huy ®éng truyÒn thèng, c¸c DN hÇu nh­ ch­a tiÕp cËn ®­îc víi TTCK mÆc dï hä còng cã kh«ng Ýt nh÷ng cè g¾ng. Cã thÓ kh¸i qu¸t l¹i nh÷ng c«ng viÖc ®· ®­îc triÓn khai thùc hiÖn trong thêi gian qua theo h­íng t¹o t¹o vèn cho c¸c DN th«ng qua TTCK trªn mét sè khÝa c¹nh sau. Râ rµng lµ muèn cho c¸c DN t×m kiÕm ®­îc nguån vèn huy ®éng tõ TTCK th× ®iÒu ®Çu tiªn ph¶i cã ®­îc TTCK, n¬i c¸c DN cã thÓ nhËn ®­îc tiÒn tõ nhµ ®Çu t­. Tuy nhiªn, tõ thùc tÕ ho¹t ®éng cña TTGDCK TP HCM cho thÊy: Sau h¬n 2 n¨m ho¹t ®éng hiÖn nay ®· cã 22 c«ng ty tham gia niªm yÕt cæ phiÐu trªn thÞ tr­êng GDCK TP HCM . Tõ mét khÝa c¹nh nµo ®ã 22 c«ng ty niªm yÕt cã thÓ ®­îc xem nh­ mét b­íc thµnh c«ng ®¸ng kÓ cña TTCK ViÖt Nam. Nh­ng con sè ®ã cßn qu¸ nhá so víi sè l­îng DN hiÖn cã. VËy nguyªn nh©n do ®©u mµ c¸c DN ch­a tam gia nhiÒu vµoTTCK, ®ã lµ: Thø nhÊt: lµ vÒ ®iÒu kiÖn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu cæ phiÕu, ph¶i t¹o mét s©n ch¬i lµnh m¹nh c«ng khai nh­ng víi c¸c ®iÒu kiÖn kh¾t khe, nhiÒu c«ng ty ch­a ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia. Thø hai: Trong tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ DN nhµ n­íc ®ang ë møc chËm do nhiÒu nguyªn nh©n nh­ t©m lý qu¶n lÝ... Thø ba: Cã thÓ lµ b¶n th©n c¸c DN ch­a muèn tham gia TTCK lµ do mét sè nguyªn nh©n: ban l·nh ®¹o kh«ng cã kh¶ n¨ng thiÕt lËp ®Çy ®ñ hå s¬ ®Ó chøng minh sù minh b¹ch, vµ ¨n nªn lµm ra cña DN ®Ó t¹o niÒm tin cho c¸c nhµ ®Çu t­, ban l·nh ®¹o còng kh«ng muèn chia sÎ lîi Ých t¹o ra cña doanh nghiÖp cho nhiÒu ng­êi. V× vËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i phæ cËp kiÕn thøc vÒ TTCK ®Ó ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng nµy cµng ph¸t triÓn vµ s«i ®éng h¬n. C«ng cô thuÕ ë ®©y còng cã t¸c ®éng rÊt lín: thuÕ ®¸nh vµo c¸c dßng ch¶y t­ b¶n còng t¸c ®éng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp mµ cao víi møc rñi ro lín nh­ vËy th× còng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng nhµ ®Çu t­ ng¹i ngÇn kh«ng tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n, thµ göi vµo ng©n hµng víi l·i suÊt thÊp Ýt rñi ro cßn h¬n lµ mÊt nhiÒu khi rñi ro trong ®Çu t­ chøng kho¸n x¶y ra. Cho nªn ®¸nh thuÕ thÊp vµo c¸c dßng ch¶y t­ b¶n còng lµ mét biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n. 2 . Lý thuyÕt gia tèc vÒ ®Çu t­ víi vÊn ®Ò huy ®éng vèn ®Ó t¨ng tr­ëng kinh tÕ ë n­íc ta Lý thuyÕt nµy nãi r»ng cÇn ph¶i cã mét l­îng vèn nhÊt ®Þnh ®Ó s¶n xuÊt ra mét l­îng s¶n phÈm ®Çu ra cho tr­íc. NÕu nh­ s¶n l­îng t¨ng th× còng cÇn ph¶i cã l­îng vèn t¨ng. Tæng kh«ng thay ®æi th× c¸c h·ng còng kh«ng cã ®éng lùc g× ®Ó më réng quy m« s¶n xuÊt nh­ng tæng ®Çu t­ vÉn lµ mét sè d­¬ng bëi c¸c hµng còng ph¶i thay thÕ m¸y mãc, thiÕt bÞ ®· sö dông. Nh×n ë khÝa c¹nh kh¸c th× lÝ thuyÕt nµy còng cã mét sè ®iÓm h¹n chÕ nh­: chØ xem xÐt yÕu tè vèn cã t¸c ®éng ®Õn s¶n l­îng cßn c¸c yÕu tè nh­: thu nhËp, khoa häc kü thuËt, ng©n s¸ch cËn biªn gi¶m dÇn khi sö dông mét yÕu tè ®Çu vµo... Trong tr¹ng th¸i nÒn kinh tÕ x· héi cña n­íc ta hiÖn nay, lao ®éng d­ thõa; nÕu cã nhu cÇu lao ®éng t¨ng lªn thi cã thÓ sö dông sè lao ®éng d­ thõa hay lµm t¨ng quy m« s¶n l­îng. TÊt nhiªn, n¨ng suÊt lao ®éng lao ®éng sÏ kh«ng cao ®­îc b»ng nÕu ta dïng m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i. T×nh h×nh thu hót vèn cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nãi chung vµ n­íc ta nãi riªng cßn nhiÒu h¹n chÕ do cã nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau: Do sù yÕu kÐm vÒ c¬ së h¹ tÇng, vËt chÊt kü thuËt. Ngoµi ra, c¬ chÕ ph©n bè vèn ®Çu t­ trong x©y dùng c¬ b¶n cßn cã nhiÒu thÊt tho¸t. M¸y mãc d©y tryÒn c«ng nghÖ nhËp ngo¹i nh­ng chØ lµ phÇn cøng kh«ng khai th¸c sö dông hÕt chøc n¨ng m¸y mãc ®ã g©y l·ng phÝ rÊt lín. V× thÕ ë ®©y cã thÓ chØ ra mét nh­îc ®iÓm rÊt lín tõ lý thuyÕt nµy: §ã lµ n¨ng lùc sö dông ®ång vèn ë møc ®é nh­ thÕ nµo. NÕu n¨ng lùc cña ®ång vèn ch­a ®­îc sö dông hÕt mµ cã sù gia t¨ng cña nhu cÇu ®ã th× cã thÓ tËn dông hÕt mµ nÕu cã sù gia t¨ng cña cÇu th× cã thÓ tËn dông hÕt n¨ng lùc cña ®ång vèn ®Çu t­ s½n cã chø kh«ng cÇn ph¶i t¨ng thªm vèn. ë ®©y muèn nhÊn m¹nh ®Õn tÝnh hiÖu qu¶ trªn mét ®ång vèn ®­îc sö dông. Hµng n¨m, nguån vèn tõ n­íc ngoµi ch¶y vµo chiÕm trªn d­íi 30% cßn l¹i 70% lµ thu hót tõ nguån trong n­íc. TiÒm n¨ng thu hót vèn cßn cã kh¶ n¨ng t¨ng song viÖc sö dông vèn cßn g©y nhiÒu l·ng phÝ sö dông ch­a hiÖu qu¶; g¸nh nÆng nî nÇn chång chÊt lµm gi¶m lßng tin cña c¸c nhµ tµi trî. Theo lý thuyÕt nµy tæng chi phÝ t¨ng lµm cho s¶n l­îng ®Çu ra t¨ng lªn do ®ã khèi l­îng vèn cña nÒn kinh tÕ t¨ng lªn, do ®ã chÝnh s¸ch tiÒn tÖ còng lµ mét chÝnh s¸ch kh¸ c¨n b¶n t¸c ®éng ®Õn cÇu ®Çu t­. L·i suÊt gi¶m lµm cÇu ®Çu t­ t¨ng lªn, DN sÏ më réng s¶n suÊt t¨ng qui m«. V× vËy mÊu chèt ë ®©y lµ kÝch cÇu lµm t¨ng s¶n l­îng. ChÝnh s¸ch nµy ®i vµo hai h­íng c¨n b¶n lµ cÇu ®Çu t­ vµ cÇu tiªu dïng: Nhµ n­íc hµng n¨m bá ra mét l­îng vèn rÊt lín vµo viÖc x©y dùng h¹ tÇng nÒn kinh tÕ, ph¸t triÓn ®ång ®Òu gi÷a c¸c ngµnh, c¸c vïng trong c¶ n­íc, cã nhiÒu chÝnh s¸ch gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ chÝnh s¸ch ­u ®·i vÒ thuÕ, t¹o mét m«i tr­êng kinh doanh æn ®Þnh, còng nh­ ­u ®·i vÒ ho¹t ®éng tÝn dông cho vay... 3. Lý thuyÕt t©n cæ ®iÓn vÒ ®Çu t­ víi ho¹t ®éng ®Çu t­ ë ViÖt Nam Theo lý thuyÕt nµy th× ®Çu t­ sÏ phô thuéc vµo s¶n l­îng ®Çu ra vµ gi¸ t­¬ng ®èi cña dÞch vô vèn víi gi¸ c¶ cña s¶n l­îng ®Çu ra. L·i suÊt vµ chÝnh s¸ch thuÕ thu nhËp ®­îc xem nh­ lµ gi¸ c¶ cña c¸c dÞch vô vèn. NÕu nh­ ®Ó møc l·i suÊt qu¸ cao hoÆc ®¸nh thuÕ thu nhËp qu¸ cao khiÕn cho chi phÝ cña dÞch vô vèn t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Nhµ ®Çu t­ sÏ thu hÑp ®Çu t­ trong khi gi¸ c¶ cña s¶n l­îng ®Çu ra kh«ng thÓ t¨ng mét c¸ch tïy ý v× nh­ thÕ sÏ kh«ng tiªu thô ®­îc. HiÖn nay, trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ViÖt Nam ®· cã b­íc chuyÓn biÕn míi trong c¬ chÕ vay vµ cho vay cña hÖ thèng ng©n hµng. Tõ chç ®Çu t­ cè ®Þnh chuyÓn sang ®Çu t­ tho¶ thuËn víi mét khèi l­îng lín; ®iÒu kiÖn cho vay ®Ó ®Çu t­ còng cã phÇn th«ng tho¸ng h¬n. TÊt nhiªn còng ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng yÕu tè nhÊt ®Þnh ®Ó h¹n chÕ tèi ®a rñi ro tÝn dông. Víi møc thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp hiÖn nay cã nhiÒu ý kiÕn cho r»ng h¬i cao. Tuy r»ng nã t¹o nªn mét kho¶n thu rÊt lín cho ng©n s¸ch nhµ n­íc song bªn c¹nh ®ã nã còng t¹o ra kh«ng Ýt nh÷ng kÏ hë trèn thuÕ, lËu thuÕ. VËy nªn ch¨ng nhµ n­íc cã thÓ xem xÐt ®èi chiÕu møc thuÕ nµy sao cho cã sù c«ng b»ng gi÷a nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc, t¹o mét m«i tr­êng kinh doanh b×nh ®¼ng; nhÊt lµ trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ hiÖn nay. C¸c doanh nghiÖp trong n­íc cã nhiÒu c¬ héi song nh÷ng th¸ch thøc ®Õn víi hä còng kh«ng ph¶i lµ nhá. Bªn c¹nh sù cè g¾ng cña c¸c doanh nghiÖp trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh c¹nh tranh, Nhµ n­íc còng ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch hç trî ®Çu t­ b­íc ®Çu t¹o tiÒm lùc cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc. Còng ®ång nghÜa víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn vµ tiÕn hµnh c¶i c¸ch c¬ chÕ cho vay cña nhµ n­íc; dÇn t¹o nªn tÝnh n¨ng ®éng, tù chñ cña c¸c doanh nghiÖp. §èi víi mét doanh nghiÖp, ®¬n vÞ thùc hiÖn ®Çu t­, nguån h×nh thµnh vèn bao giê còng gåm hai phÇn nguån c¬ b¶n: vay nî vµ vèn chñ së h÷u. Trong ®ã ®Çu t­ tõ quü néi bé (hay vèn chñ së h÷u) ®¶m b¶o tÝnh an toµn nhÊt trong ®Çu t­. Nguån nµy ®­îc h×nh thµnh chñ yÕu tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i cña doanh nghiÖp. Do vËy chÝnh s¸ch thuÕ ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn ®Çu t­. ThuÕ kh«ng nh÷ng lµ nguån thu chñ yÕu trong thu ng©n s¸ch nhµ n­íc mµ cßn lµ mét c«ng cô quan träng, h÷u hiÖu ®­îc Nhµ n­íc sö dông ®Ó ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ trong tõng giai ®o¹n lÞch sö cô thÓ. ThuÕ khuyÕn khÝch c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. ThuÕ lµm t¨ng thu ng©n s¸ch, kÝch thÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Hai môc tiªu nµy d­êng nh­ m©u thuÉn nhau nh­ng nÕu ®iÒu hoµ tèt mèi quan hÖ gi÷a hai môc tiªu nµy sÏ lµm hµnh lang ho¹t ®éng, s¸ng t¹o cña thuÕ. Do ®ã, ®iÒu tiÕt c¸c møc thuÕ phï hîp trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi lµ v« cïng quan träng. Gi¶m thuÕ, doanh nghiÖp vµ ng­êi d©n cã thªm vèn ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh. ViÖc gi¶m thuÕ kh«ng lµm t¨ng tÝch tô vèn ë doanh nghiÖp vµ ng­êi d©n dÉn ®Õn t¨ng kh¶ n¨ng t¸i ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt. Tõ ®ã thu nhËp cña c¸c doanh nghiÖp vµ ng­êi d©n t¨ng lªn, nép thuÕ cho nhµ n­íc nhiÒu h¬n. §ång thêi gi¶m thÝch cßn kÝch thÝch ra ®êi hµng lo¹t doanh nghiÖp d©n doanh. HiÖn ®ang cßn tån t¹i mét l­îng tiÒn rÊt lín trong khu vùc d©n c­ d­íi d¹ng tiÒn tiÕt kiÖm t¹i ng©n hµng; tÝch tr÷ ®ång ngo¹i tÖ, vµng, ®Çu t­ vµo bÊt ®éng s¶n mµ ch­a ®­îc khai th¸c. Tãm l¹i gi¶m thuÕ sÏ kÝch thÝch s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¹o ra nhiÒu viÖc lµm míi dÉn ®Õn t¹o ra cÇu míi, ®Õn l­ît cã cÇu sÏ kÝch thÝch cung vµ cuèi cïng nguån thu ng©n s¸ch nhµ n­íc vÉn ®¶m b¶o, nÕu kh«ng muèn nãi lµ t¨ng lªn cïng víi sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Ng©n s¸ch nhµ n­íc t¨ng sÏ cã ®iÒu kiÖn chi cho ®Çu t­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng phôc vô s¶n xuÊt ph¸t triÓn vµ c¸c c«ng tr×nh phóc lîi kh¸c, tøc lµ t¨ng ®Çu t­ chÝnh s¸ch thuÕ ë møc ®é võa ph¶i sÏ kÝch thÝch ®èi t­îng chÞu thuÕ t×m c¸ch qu¶n lý kinh doanh hiÖu qu¶, t¨ng kh¶ n¨ng sinh lêi cña ®ång vèn ®Ó cã tiÒn nép thuÕ mµ vÉn gi÷ l¹i mét phÇn lîi nhuËn cho m×nh. Tuy nhiªn, trong lóc t¨ng tr­ëng kinh tÕ toµn cÇu ®ang ch÷ng l¹i, lîi nhuËn cña c¸ nh©n vµ doanh nghiÖp bÞ gi¶m sót nÕu kh«ng gi¶m thuÕ sÏ kh«ng kÝch thÝch doanh nghiÖp më mang s¶n xuÊt kinh doanh, thu ng©n s¸ch nhµ n­íc sÏ gi¶m. Nh÷ng lóc nh­ thÕ chÝnh phñ ph¶i cã chÝnh s¸ch thuÕ vµ chi tiªu sao cho cã thÓ hç trî c¸c doanh nghiÖp v­ît qua khã kh¨n. VËy ®Ó chÝnh s¸ch thuÕ, chi tiªu thùc sù trë thµnh c¸c c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó kÝch thÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, t¨ng nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc ta ph¶i ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch thuÕ vµ chi tiªu hîp lý trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. Nh­ vËy, viÖc vËn dông mét c¸ch linh ho¹t mét sè lý thuyÕt vÒ ®Çu t­ vµo ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ cña ViÖt Nam cã thÓ gióp ho¹t ®éng ®Çu t­ cã hiÖu qu¶; gãp phÇn tÝch cùc vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp vµ c¶ nÒn kinh tÕ nãi chung.