Vấn đề thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong tổng thể chiến lược phát triển và tăng trưởng kinh tế ở nước ta hiện nay là một trong những nhiệm vụ chiến lược rất quan trọng, ở một góc độ nào đó có thê nói rằng việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng nhanh, lâu bền mà Việt Nam đang theo đuổi phụ thuộc rất nhiều vào năng lực giải quyết nhiệm vụ nói trên.
Thực tế trong quá trình triển khai khai thác thực hiện ở những năm qua đã không tránh khỏi những thiếu sót, yếu kém cả trong quản lý cũng như điều kiện về cơ sở hạ tầng, trình độ sản xuất và các dụng cụ sinh hoạt khác điều này gây không ít khó khăn trong quá trình hợp tác và đầu tư. Tuy nhiên, các vấn đề này nảy sinh bao giờ cũng từ nguyên nhân của nó. Vấn đề là tìm các nguyên nhân như thế nào? đồng thời, nếu phân tích đánh giá tình hình một cách đúng đắn thì chúng ta sẽ có những giải pháp hữu hiệu. Vì vậy tạo môi trường pháp lý thuận lợi, làm mạnh ổn đinh Kinh tế - Chính trị, đổi mới và hoàn thiện các chính sách cơ chế quản lý tài chính tín dụng là công việc thường xuyên luôn luôn tạo sức hấp dẫn với các nhà đầu tư nước ngoài và tạo ưu thế cạnh tranh với các nước trong khu vực.
26 trang |
Chia sẻ: aloso | Lượt xem: 1856 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đề tài Vai trò của việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài ở Việt Nam trong giai đoạn phát triển hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI MỞ ĐẦU
Toµn cÇu ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®· vµ ®ang trë thµnh xu thÕ kh¸ch quan chi phèi sù ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi cña mçi quèc gia vµ quan hÖ quèc tÕ.ViÖt Nam còng kh«ng n»m ngoµi khu vùc ®ã.Mét trong nh÷ng sù kiÖn kinh tÕ næi bËt nhÊtcña níc ta n¨m 2006 lµ viÖc ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn thø 150 cña WTO.Sù kiÖn nµy mét mÆt kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña níc ta,kh¼ng ®Þnh sù héi nhËp cña ViÖt Nam víi thÕ giíi;nhng mÆt kh¸c còng ®Æt ra nh÷ng th¸ch thøckh«ng nhá cho nÒn kinh tÕ.§Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn chung cña nÒn kinh tÕ còng nh chñ ®éng héi nhËp víi thÕ giíi th× nhiÖm vô ®Æt ra lµ ph¶i lµm sao t¹o ®îc m«I trêng ®Çu t ngµy cµng th«ng tho¸ng,thu hót nguån vèn tõ khu vùc trong níc vµ níc ngoµi vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi theo ®Þnh híng mµ §¶ng vµ Nhµ níc ®· ®Ò ra,®Ó ngµy cµng thu hÑp dÇn kho¶ng c¸ch vÒ tr×nh ®é nhËn thøc còng nh ph¸t triÓn so víi c¸c quèc gia trong khu vùc còng nh trªn thÕ giíi.Vµ kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß ®Æc biÖt quan träng cña nguån vèn ®Çu t níc ngoµi trong ®ã FDI lµ nguån vèn cã vai trß trùc tiÕpt¸c ®éng ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng.
FDI lµ nguån cung cÊp vèn kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong thêi k× c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸.Nguån vèn nµy gióp phÇn quan träng vµo t¨ng trëng kinh tÕ,chuyÓn dÞch c¬ cÊu,chuyÓn giao khoa häc c«ng nghÖ,kinh nghiÖm quan lÝ tõ c¸c níc tiÕn bé vµo níc ta.
§Ò tµi tËp chung nghiªn cøu t¸c ®éng cña FDI tíi kinh tÕ ViÖt Nam trong thêi gian qua,®Æt biÖt tËp chung nghiªn cøc s©u vµo t×nh h×nh thu hót FDI giai ®o¹n 1988-2008 vµ gi¶i ph¸p thu hót FDI
Néi dung
I. Kh¸i qu¸t c¬ b¶n
1. Kh¸i niÖm
1.1. Kh¸i niÖm vèn ®Çu t:
Vèn ®Çu t c¸c kho¶n tiÒn tÖ ®îc tÝch luü cña nhµ níc cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸c c«ng d©n vµ c¸c kho¶n tiÒn tÖ huy ®éng tõ c¸c nguån kh¸c ®îc ®a vµo sö dông trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Çu t, xÐt vÒ b¶n chÊt lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyÓn vèn b»ng tiÒn mÆt (vèn ®Çu t) thµnh vèn s¶n xuÊt (hiÖn vËt) ®Ó t¹o nªn nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô vµ sinh ho¹t.
1.2. Kh¸i niÖm vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi
( Foreign direct investment - FDI)
§Çu t níc ngoµi cã biÓu hiÖn lµ mét h×nh thøc cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, lµ mét qu¸ tr×nh trong ®ã tiÒn vèn cña mét níc nµy di chuyÓn sang níc kh¸c nh»m môc ®Ých kinh doanh thu lîi nhuËn.
VÒ nguyªn t¾c, ®Çu t níc ngoµi nh»m thu lîi nhuËn cao h¬n trong níc vµ lîi nhuËn ®ã ph¶i cao h¬n l·i suÊt göi ng©n hµng.
HoÆc theo ®iÒu I ch¬ng I cña luËt §Çu t níc ngoµi ngµy 12/11/1996 quy ®Þnh "§Çu t trùc tiÕp ë níc ngoµi" lµ viÖc nhµ ®Çu t níc ngoµi ®a vµo ViÖt Nam vèn b»ng tiÒn mÆt hoÆc bÊt kú tµi s¶n nµo ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®Çu t theo quy ®Þnh cña luËt nµy.
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI = Foreign Direct Investment) lµ h×nh thøc đầu tư dài hạn của cá nhân hay công ty nước này vào nước khác bằng cách thiết lập cơ sở sản xuất, kinh doanh. Cá nhân hay công ty nước ngoài đó sẽ nắm quyền quản lý cơ sở sản xuất kinh doanh này.
Tổ chức thương mại thế giới đưa ra định nghĩa như sau về FDI:
Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) xảy ra khi một nhà đầu tư từ một nước (nước chủ đầu tư) cũng được một tài sản ở một nước khác (nước thu hút đầu tư) cùng với quyền quản lý tài sản đó. Phương tiện quản lý là thứ để phân biệt FDI với các công cụ tài chính khác. Trong phần lớn trường hợp, cả nhà đầu tư lẫn tài sản mà người đó quản lý ở nước ngoài là các cơ sở kinh doanh. Trong những trường hợp đó, nhà đầu tư thường hay được gọi là “công ty mẹ” và các tài sản được gọi là “công ty con” hay “chi nhánh công ty”.
1.3. C¸c h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp:
* Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh: Lµ v¨n b¶n ký kªt gi÷a hai bªn hoÆc nhiÒu bªn (gäi lµ bªn hîp doanh) ®Ó cïng nhau tiÕn hµnh mét hoÆc nhiÒu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ViÖt Nam trªn c¬ së quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ ph©n chia kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cho mçi bªn.
* Doanh nghiÖp liªn doanh: Lµ doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp t¹i ViÖt Nam trªn c¬ sá hîp ®ång liªn doanh ký kÕt gi÷a c¸c bªn hoÆc c¸c bªn ViÖt Nam víi c¸c bªn níc ngoµi; gi÷a doanh nghiÖp liªn doanh víi bªn hoÆc c¸c bªn níc ngoµi hoÆc trªn c¬ sá hiÖp ®Þnh gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ ChÝnh phñ níc ngoµi nh»m ho¹t ®éng kinh doanh trªn l·nh thæ ViÖt Nam.
Doanh nghiÖp 100% vèn níc ngoµi: Lµ doanh nghiÖp do c¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi ®Çu t 100% vèn vµ ®îc chÝnh phñ ViÖt Nam cho phÐp thµnh lËp t¹i ViÖt Nam.
* Bot: Lµ v¨n b¶n ký kÕt gi÷a c¸c tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi víi cã quan nhµ níc cã thÈm quyÓn cña ViÖt Nam ®Ó x©y dùng, khai th¸c kinh doanh c«ng tr×nh c¬ së h¹ tÇng trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh, hÕt thêi h¹n tæ chøc c¸ nh©n níc ngoµi chuyÓn giao kh«ng båi hoµn c«ng tr×nh ®ã cho ChÝnh phñ ViÖt Nam.
Ngoµi ra cßn mét sè h×nh thøc ®ang vµ sÏ ¸p dông t¹i ViÖt Nam: Khu c«ng nghiÖp tËp chung; khu c«ng nghÖ cao, h×nh thøc "®æi ®Êt lÊy c«ng tr×nh - BO".
1.4. §Æc ®iÓm cña ®Çu t trùc tiÕp (FDI).
- FDI kh«ng chØ ®a vèn vµo níc ngoµi tiÕp nhËn mµ cïng víi vèn cã c¶ kü thuËt c«ng nghª, lêi quyÕt ®Þnh kinh doanh, s¶n xuÊt n¨ng lùc Marketing. Chñ ®Çu t khi ®a vèn vµo ®Çu t lµ ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh vµ s¶n phÈm lµm ra ph¶i ®îc tiªu thô ë thÞ trêng níc chñ nhµ hoÆc dïng cho xuÊt khÈu. Do vËy ph¶i ®Çu t kü thuËt cao, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm ®Ó t¨ng søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng.
- Lîi nhuËn cña c¸c chñ ®Çu t níc ngoµi thu ®îc phô thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. ViÖc tiÕp nhËn FDI kh«ng g©y lªn t×nh tr¹ng nî cho níc chñ nhµ, mµ tr¸i l¹i hä cã thÓ sö dông nguån vèn nµy ®Ó ph¸t triÓn tiÒm n¨ng trong níc, t¹o c¬ së cho x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ quèc d©n.
- QuyÒn qu¶n lý xÝ nghiÖp phô thuéc vµo møc ®é gãp vèn.
2. C¸c nguån h×nh thµnh vèn ®Çu t cña ViÖt Nam.
C¸c nguån vèn ®Çu t t¹i ViÖt Nam cã thÓ h×nh thµnh tõ nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau tuúu theo tiªu thøc ph©n lo¹i. Theo NghÞ ®Þnh sè 177/CP ngµy 20-10-1994 cña chÝnh phñ ViÖt Nam vÒ viÖc ban hµnh ®iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t x©y dùng th× t¹i ViÖt Nam cã c¸c nguån vèn ®Çu t sau:
+ Vèn ng©n s¸ch nhµ níc: Sö dông ®Ó ®Çu t theo kÕ ho¹ch cña nhµ níc ®èi víi nh÷ng dù ¸n x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, c¸c dù ¸n trång rõng ®Çu nguån, rõng phßng hé, c«ng tr×nh v¨n ho¸ x· héi, phóc lîi c«ng céng, qu¶n lý nhµ níc, khoa häc, an ninh quèc phßng vµ dù ¸n träng ®iÓm cña nhµ níc do ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng trùc tiÕp thu håi vèn.
+ Vèn tÝn dông u ®·i: Thuéc ng©n s¸ch nhµ níc dïng ®Ó ®Çu t cho c¸c dù ¸n, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kinh tÕ, c¸c c¬ së cña nhµ níc trong tõng thêi kú (®iÖn, xi m¨ng, s¾t thÐp, cÊp tho¸t níc….) vµ mét sè dù ¸n kh¸c cña c¸c ngµnh cã kh¶ n¨ng thu håi vèn ®· ®îc x¸c ®Þnh trong c¬ cÊu kÕ ho¹ch cña nhµ níc. ViÖc bè trÝ c¸c dù ¸n nµy do chÝnh phñ quyÕt ®Þnh cô thÓ cho tõng thêi kú kÕ ho¹ch.
+ Vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (offcial Developmen Assitance-ODA cña c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ chÝnh phñ hç trî trùc tiÕp cho ChÝnh phñ ViÖt Nam).
+ Vèn tÝn dông th¬ng m¹i: dïng ®Ó ®Çu t míi, c¶i tao, më réng, ®æi míi kü thuËt vµ c«ng nghÖ c¸c dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô cã hiÖu qu¶, cã kh¶ n¨ng thu håi vèn vµ cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
+ Vèn tù huy ®éng cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc: Dïng ®Ó ®Çu t cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao chÊt lîng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm.
+ Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI) lµ nh÷ng kho¶n ®Çu t do c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n liªn doanh víi tæ chøc vµ c¸ nh©n trong níc theo quy ®Þnh cña L§TNN t¹i ViÖt Nam.
+ Vèn gãp cña nh©n d©n b»ng tiÒn, vËt liÖu hoÆc c«ng lao ®éng cho c¸c dù ¸n ®Çu t chñ yÕu vµo viÖc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phóc lîi c«ng c«ng phôc vô trùc tiÕp cho ngêi gãp vèn theo c¸c ®iÒu kiÖn cam kÕt huy ®éng vèn.
+ Vèn ®Çu t cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ngoµi quèc doanh vµ vèn ®Çu t cña nh©n d©n thùc hiÖn theo giÊy phÐp kinh doanh, giÊy phÐp x©y dùng cña c¬ quan cã thÈm quyÒn…
+ Vèn ®Çu t cña c¸c c¬ quan ngo¹i giao, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c c¬ quan níc ngoµi kh¸c ®îc phÐp x©y dùng trªn ®Êt ViÖt Nam, thùc hiÖn theo c¸c kho¶n môc hoÆc hiÖp ®Þnh ký kÕt gi÷a chÝnh phñ ViÖt Nam vµ chÝnh phñ c¸c níc hoÆc c¸c tæ chøc, c¬ quan níc ngoµi nªu trªn.
Tõ c¸ch ph©n lîi theo nh nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ ë trªn, ta cã thÓ chia c¸c nguån vèn ®Çu t chñ yÕu ®Ó thÊy râ ®îc c¸c t¸c ®éng cña tõng lo¹i vèn nh sau:
* Vèn trong níc bao gåm: Vèn ng©n s¸ch; vèn tÝn dông th¬ng m¹i; vèn tù cã: gåm vèn tù huy ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, vèn ®Çu t cña c¸c tæ chøc kinh tÕ ngoµi quãc doanh, vèn ®ãng gãp cña nh©n d©n.
* Vèn níc ngoµi b©o gåm: c¶ vèn nhµ níc vµ vèn t nh©n, vèn ®Çu t cña c¸c c¬ quan ngo¹i giao, c¸c tæ chøc quèc tÕ vµ c¸c c¬ quan níc ngoµi kh¸c ®îc phÐp liªn doanh víi ViÖt Nam.
- Vèn nhµ níc: phÇn lín ®îc thùc hiÖn víi c¸c ®iÒu u ®·i, hoÆc trî cÊp, cho vay l·i suÊt thÊp vµ thêi h¹n dµi.
_ Vèn ®Çu t níc ngoµi bao gåm c¸c bé phËn:
+ §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI)
+ §Çu t gi¸n tiÕp
Vay theo ®iÒu kiÖn th¬ng m¹i
+ Mét nguån vèn níc ngoµi n÷a lµ c¸c h·ng xuÊt khÈu vµ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thêng cÊp c¸c kho¶n tÝn dông xuÊt khÈu cho nh÷ng níc nhËp khÈu víi tÝnh chÊt nh mét biÖn ph¸p khuyÕn khÝch b¸n s¶n phÈm b»ng c¸ch cho ho·n thanh to¸n.
3. Môc ®Ých cña viÖc thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay
Lµ lµm râ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn cña viÖc thu hót FDI vµo viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ níc ta. Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng thu hót FDI trong thêi gian qua t×nh h×nh triÓn khai c¸c dù ¸n co vèn FDI vµ t¸c ®éng cña nã ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ ®Ó ®Ó xuÊt mét sè c¸c kiÕn nghÞ vµ gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m t¨ng cêng thu hót vµ triÓn khai c¸c dù ¸n FDI, ®ång thêi thùc hiÖn tèt h¬n viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
II. Vai trß cña viÖc thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n ph¸t triÓn hiÖn nay.
§Çu t níc ngoµi lµ vÊn ®Ò phæ biÕn cña mäi quèc gia trªn thÕ giíi vµ ®Æc biÖt quan träng ®èi víi ViÖt Nam - mét níc nghÌo míi bíc vµo thêi kú c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸. §©y lµ mét ho¹t ®éng rÊt míi ë níc ta, ®ang diÔn ra séi ®éng, cã t¸c ®éng tèt ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ, song còng cã nhiÒu khã kh¨n, phøc t¹p c¶ trong nhËn thøc lý luËn vµ thùc tiÔn qu¶n lý, ®ang cÇn ®îc tiÕp tôc nghiªn cøu vµ t×m kiÕm gi¶i ph¸p.
*. Vai trß
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi lµ m¾t sÝch quan träng nhÊt cña vßng trßn t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a vèn, kü thuËt vµ t¨ng trëng. Trong ®êi sèng kinh tÕ quèc tÕ. FDI cã vai trß rÊt quan träng, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng nuíc cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn .
Tríc hÕt, FDI cung cÊp vèn bæ xung cho níc chñ nhµ ®Ó bï ®¾p sù thiÕu hôt nguån vèn trong níc, mµ hÇu hÕt c¸c níc ph¸t triÓn ®Òu cã nhu cÇu rÊt lín vÒ nguån vèn ®Ó thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸. thùc tÕ ë nhiÒu níc, næi bËt lµ c¸c níc ASEAN vµ §«ng ¸ nhê cã FDI ®· thùc hiÖn thµnh c«ng vµ trë thµnh nh÷ng NIC (Hµn Quèc, §µi Loan, Hång K«ng…) hay Singapo.
Thø hai, Cïng víi viÖc cÊp vèn lµ c«ng nghÖ chuyÓn giao mµ níc chñ nhµ ®· cã vµ ®îc c¶i tiÕn kü thuËt tiÕn tiÕn, kinh nghiÖm quan lý, ®éi ngò lao ®éng ®îc ®µo t¹o vµ båi dìng vÒ nhiÒu mÆt.
thø ba, do t¸c ®éng cña vèn, cña khoa häc c«ng nghÖ, FDI t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ l¹c hËu ë c¸c níc kÐm vµ chËm ph¸t triÓn. Th«ng qua FDI, c¬ cÊu ngµnh, c¬ cÊu kü thuËt, c¬ cÊu s¶n phÈm vµ lao ®éng sÏ ®îc biÕn ®æi heo chiÒu híng tiÕn bé.
Thø t, FDI lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ®Çu t quèc tÕ mµ th«ng qua nã mµ níc chñ nhµ cã thªm ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ trong xu híng hîp t¸c toµn cÇu.
III.T×nh h×nh FDI tõ 1988 ®Õn nay
* Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi ở ViÖt Nam (chñ yÕu tõ n¨m 1988 ®Õn nay)
Tõ cuèi nh÷ng n¨m cña thËp kû 70, ViÖt Nam ®· c«ng bè ®iÒu lÖ ®Çu t níc ngoµi nhng vÒ c¬ b¶n kh«ng thùc hiÖn ®îc. Th¸ng 12 /1987 LuËt ®Çu t níc ngoµi ®îc ban hµnh, sau ®ã nhµ níc ®· ban hµnh hµng lo¹t c¸c v¨n b¶n híng dÉn chi tiÕt, trong ®ã quan träng nhÊt lµ NghÞ ®Þnh139/ H§BT ra ngµy 5/9/1988. Sau h¬n mét n¨m thùc hiÖn; ngµy 30/6/1990 Quèc héi ViÖt Nam ®· söa ®æi bæ sung luËt ®Çu t vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 6/2/1991. §Õn nay ®· hoµn thµnh cã b¶n hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p lý vÒ ®Çu t níc ngoµi c¶ vÒ "chiÒu däc lÉn chiÒu ngang". §©y lµ mét cè g¾ng lín vÒ lÜnh vùc luËt ph¸p nãi chung vµ ®Çu t níc ngoµi nãi riªng
1. T×nh h×nh cÊp giÊy phÐp ®Çu t níc ngoµi tõ 1988 ®Õn nay.
Tinh đến cuối năm 2007, cả nước đã thu hút được hơn 9.500 dự án ĐTNN
Như vậy, nếu tính cả 122,6 triệu USD vốn đăng ký bổ sung của 17 dự án đựơc cấp phép trong các năm trước thì tổng vốn đầu trực tiếp nước ngoài từ đầu năm đến 22/2 đã đạt 2,65 tỷ USD, tăng 39,2% so với cùng kỳ năm 2007. Vốn đầu tư nước ngoài thực hiện ước đạt 1,08 tỷ USD.
Tổng cục Thống kê cho biết, tính từ đầu năm đến ngày 22/2/2008, cả nước có 72 dự án được cấp phép với tổng vốn đăng ký 2,53 tỷ USD.
Tuy so với cùng kỳ năm trước số dự án giảm 42% nhưng tổng số vốn đăng ký vẫn tăng 56%, chủ yếu do có 3 dự án lớn được cấp phép với tổng vốn đăng ký trên 2,21 tỷ USD.
LĐ) - Với việc coi khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài (ĐTNN) là một bộ phận quan trọng của nền kinh tế, đóng góp lớn vào tăng trưởng GDP, sau 20 năm thu hút đầu tư (1988-2007), VN đã gặt hái được những thành công ngoài mong đợi.
Đặc biệt cùng với việc gia nhập WTO và thực hiện các cam kết quốc tế, VN đã chứng kiến một "làn sóng đầu tư thứ hai" hết sức mạnh mẽ kể từ năm 2006 đến nay, mà đỉnh cao là 20,3 tỉ USD thu hút trực tiếp FDI trong năm 2007. Ngày 24.1, một hội nghị lớn đánh giá tình hình thu hút ĐTNN 20 năm sau sẽ diễn ra tại Hà Nội.Sau thời kỳ "bùng nổ" ĐTNN tại VN (1991-1996) được xem như "làn sóng ĐTNN" đầu tiên vào VN, với tổng vốn đăng ký 28,3 tỉ USD, gồm cả vốn cấp mới và tăng vốn, nguồn vốn ĐTNN bị suy giảm vào năm 1997 do khủng hoảng tài chính khu vực và phục hồi mạnh mẽ kể từ năm 2004 đến nay. Đặc biệt trong 2 năm 2006-2007, dòng vốn ĐTNN vào nước ta đã tăng đáng kể (32,3 tỉ USD), với sự xuất hiện của nhiều dự án quy mô lớn đầu tư chủ yếu vào những lĩnh vực chúng ta chủ trương thu hút đầu tư như công nghiệp (sản xuất thép, điện tử, sản phẩm công nghệ cao,...) và dịch vụ (cảng biển, bất động sản, công nghệ thông tin, du lịch-dịch vụ cao cấp v.v...), báo hiệu "làn sóng ĐTNN" thứ hai vào VN. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (MPI), tính đến cuối năm 2007, cả nước đã thu hút được hơn 9.500 dự án ĐTNN với tổng vốn đăng ký khoảng 98 tỉ USD (gồm cả vốn cấp mới và vốn tăng thêm). Trừ các dự án đã hết thời hạn hoạt động hoặc giải thể trước thời hạn, hiện còn khoảng 8.590 dự án còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký 83,1 tỉ USD. Trong số này, đã có khoảng 50% số dự án triển khai góp vốn thực hiện đạt hơn 43 tỉ USD, chiếm 52,3% tổng vốn đăng ký. Các dự án ĐTNN đi vào hoạt động đã tạo ra tổng giá trị doanh thu đáng kể, giá trị XK, đóng góp cho ngân sách, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho người lao động. Hiện khu vực có vốn ĐTNN đã đóng góp trên 17% GDP, chiếm 16% tổng vốn đầu tư toàn xã hội, đạt giá trị doanh thu trong 2 năm 2006-2007: 69 tỉ USD, trong đó giá trị XK (trừ dầu thô) đạt 28,6 tỉ USD, chiếm 41% tổng doanh thu. Đánh giá về tác động tích cực của ĐTNN đối với nền kinh tế VN sau 20 năm, ông Phan Hữu Thắng - Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài - nhận định: "Đây là khu vực có tốc độ phát triển năng động nhất nền kinh tế, nhờ đó đã có tác động lan toả đến các thành phần kinh tế khác, giúp VN hội nhập sâu rộng vào đời sống kinh tế quốc tế như đẩy nhanh tiến trình tự do hoá thương mại và đầu tư, tạo ra sự hợp tác và cạnh tranh ở quy mô toàn cầu...". 2. T×nh h×nh thøc hiÖn
2.1. VÒ quy m« vµ nhÞp ®é ®Çu t.
NÕu nh n¨m 1988 - n¨m ®Çu tiªn thùc hiÖn luËt ®Çu t níc ngoµi chØ cã 37 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t lµ 366 triÖu USD th× ®Õn hÕt n¨m 1999 Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t ®· c©p 1984 dù ¸n víi tæng sè vèn ®Çu t h¬n 28 tØ USD cho h¬n 900 c«ng ty, tËp ®oµn tõ h¬n 50 níc vµ l·nh thæ thÕ giíi, cho ®Õn hÕt th¸ng 9 n¨m 1997 MPI ®· cÊp thªm 95 dù ¸n víi sè vèn 1070 triÖu USD vµ tæng sè vèn ®Çu t tõ 1998 ®Õn nay ®· lªn trªn 29 tû USD víi 1634 dù ¸n trong ho¹t ®éng.
Trong thêi gian tõ 1998 - 1996 nhÞp ®é vµ quy m« thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp t¨ng kh¸ nhanh, b×nh qu©n t¨ng hµng n¨m lµ trªn 50% vèn b×nh qu©n mét dù ¸n qua 9 n¨m ho¹t ®éng ®¹t 14,1 triÖu USD h¬n h¼n Trung Quèc (1,3 triÖu USD), Malaysia (3,5 triÖu USD) Ên §é (7,2 triÖu USD) trong thêi kú (1987 - 1994).
Nh×n mét c¸ch tæng qu¸t th× c¸c dù ¸n cã quy m« nhá (díi 5 triÖu USD) tuy chiÕm sè lîng lín vÒ dù ¸n (72%) nhng chiÕm tû lÖ nhá vÒ sè vèn ®Çu t (12%) bªn c¹nh ®ã cã mét sè c«g tr×nh cã quy m« rÊt lín, cã ý nghÜa then chèt nh dù ¸n B¾c Thñ Thiªm cã tæng sè vèn ®Çu t 2,231 tû USD vµo lÜnh vùc c¬ së h¹ tÇng vµ ph¸t triÓn ®« thÞ ë thµnh phè Hå ChÝ Minh. ViÖc ph¸t triÓn hµng lo¹t c¸c xÝ nghiÖp cã quy m« võa vµ nhá trong mét sè lÜnh vùc vÉn lµ híng ®i thÝch hîp, võa vËn dông cã hiÖu qu¶ c¸c c¬ sá hiÖn cã, tæ chøc qu¶n lý, ®æi míi thiÕt bÞ vµ ph¬ng ph¸p s¶n phÈm ®Ó thÝch nghi víi nh÷ng thay ®æi cña thÞ trêng.
2.2. C¬ cÊu ®Çu t
VÒ c¬ cÊu ngµnh: Qua c¸c n¨m, cã cÊu ®Çu t theo c¸c ngµnh cã sù chuyÓn dÞch lín ngµy cµng phï híp so víi yªu cÇu, nÕu nh trong nh÷ng n¨m ®Çu khi L§TNN míi ra ®êi th× vèn tËp trung vµo c¸c ngµnh dÇu khÝ (32,5%), kh¸ch s¹n (20,6%) th× tõ 1991, nhÊt lµ trong n¨m 1994, 1995, ®Çu t vµo c«ng nghiÖp t¨ng ®¸ng kÓ (21,07%) lªn 46% (tÝnh riªng quÝ I n¨m 1996). NÕu tÝnh c¶ ngµnh dÇu khÝ ®¹t 52,4%, n¨m 1996 c¬ cÊu ®Çu t vµo lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, c¬ së h¹ tÊng chiÕm 80% tæng sè vèn trong khi n¨m 1995 chØ cã 64%. Theo b¸o c¸o cña Bé c«ng nghiÖp, toµn ngµnh t¨ng trëng 14,1%/ n¨m trong ®ã riªng khu vùc ®Çu t níc ngoµi ®· t¨ng 21,7%.
VÒ c¬ cÊu l·nh thæ: Ngµy cµng ®îc c©n ®èi h¬n, phÇn lín c¸c dù ¸n víi 84% tæng sè vèn ®Çu t ë 3 vïng kinh tÕ träng ®iÓm lµ: Thµnh phè Hå ChÝ Minh - §ång Nai - Bµ R×a - Vòng TÇu - H¶i Phßng - Qu¶ng Ninh; §µ N½ng - Qu¶ng Ng·i.
Ph©n bè vèn FDI theo 3 miÒn B¾c - Trung - Nam
Sè dù ¸n
Tång vèn
Tæng sè
§Çu t (USD)
% so víi TS
Tæng sè
% so víi TS
MiÒn B¾c
389
26,9
6.010,2
32
MiÒn Trung
145
30,8
1.522,6
8
MiÒn Nam
907
63,0
11.309,7
60
Tæng sè c¶ níc
1.441
100
18.842,7
100
Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t (tÝnh hÕt ngµy 31/5/1996)
NÕu nh trong nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÖn L§TNN (tõ 1988 - 1991), c¸c tØnh phÝa B¾c cã 25 dù ¸n víi 20% tæng sè vèn ®Çu t cña c¶ níc th× ®Õn hÕt ngµy 31/5/1996 c¸c tØnh phÝa B¾c ®· thu hót ®îc 26,9% sè dù ¸nv íi 32% tæng sè vèn ®Çu t cña c¶ níc. Së dÜ nh vËy lµ do mçi ®Þa ph¬ng ®Òu cã nh÷ng thÕ m¹nh riªng, nhng quan träng lµ do Nhµ níc cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi vÒ chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t vµo nh÷ng vïng cÇn ®Çu t theo híng cña ChÝnh phñ.
2.3. VÒ ®èi t¸c ®Çu t níc ngoµi:
TÝnh tõ n¨m 1988 ®Õn nay cã h¬n 50 níc vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi cã dù ¸n ®Çu t vµ ViÖt Nam.
Níc cã vèn ®Çu t lín nhÊt vµo ViÖt Nam (1988 - 1996)
STT
Níc vµ vïng l·nh thæ
Sè dù ¸n
Vèn ®Çu t
1
Singapre
148
4.735,18
2
§µi Loan
253
4.060,68
3
Hång K«ng
176
3.137,26
4
Hµn Quèc
176
2.391,08
5
NhËt B¶n
158
2.279,90
6
Plitish nepin island
57
1.585,08
7
Malaysia
51
1.064,13
8
Mü
54
772,79
9
Th¸i Lan
70
735,34
10
Autralia
53
685,77
* Nguån: Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t - MPI
Cã thÓ thÊy r»ng Singapore, §µi Loan, Hång K«ng lµ nh÷ng ®èi t¸c ®Çu t quan träng, song bªn c¹nh ®ã ph¶i kÓ ®Õn NhËt B¶n ®· v¬n lªn vÞ trÝ thø 5 trong khi tríc ®©y c¸c nhµ ®Çu t NhËt B¶n rÊt dÌ dÆt khi ®Çu t vµo ViÖt Nam. §iÒu nµy chøng tá hä ®· tõng bíc chÊp nhËn m«i trêng ®Çu t ë ViÖt Nam.
§èi víi ®èi t¸c Mü còng t¨ng lªn ®¸ng kÓ tõ khi cã b×nh thêng ho¸ quan hÑ ViÖt - Mü vµ trong t¬ng lai cïng víi ®èi t¸c NhËt B¶n lµ ®èi t¸c gãp phÇn lín t¨ng vèn ®Çu t trùc tiÕp vµo ViÖt Nam.
2.4. C¸c h×nh thøc ®Çu t thùc hiÖn.
LuËt §TNN t¹i ViÖt Nam quy ®Þnh 3 h×nh thøc ®Çu t chñ yÕu lµ: Hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång kinh doanh, xÝ nghiÖp liªn doanh, xÝ nghiÖp cã 100% vèn níc ngoµi, th× ®Õn nay c¶ 3 h×nh thøc ®Òu ®îc c¸c nhµ ®Çu t chÊp nhËn vµ vËn dông. TÝnh tõ 1988 ®Õn n¨m 1996, xÝ nghiÖp liªn doanh chiÕm 67,09% tæng sè dù ¸n víi 79,68 sè vèn ®Çu t . XÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi chiÕm 26.58% sè dù ¸n víi 16,34% tæng sè vèn ®Çu t .
C¸c lo¹i h×nh ®Çu t (tÝnh ®Õn hÕt 1996)
§¬n vÞ: TriÖu USD
H×nh thøc ®Çu t
Sè DA
Tû lÖ %
Vèn §T (Tr USD)
Tû lÖ %
1. XÝ nghiÖp liªn doanh
1.268
67.09
20.489,016
79,68
2. XÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi
500
26,58
4.234,431
16,34
3. Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh
119
6,33
1.184,181
4,58
Tæng sè
1.881
100
25.907,628
100
* Nguån: SCC1 ®æi míi kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i, viÖn kinh tÕ thÕ giíi 1997
Đầu tư trực tiếp nước ngoài: 20 năm, 98 tỉ USD
*Môi trường đầu tư không ngừng cải thiện Theo ông Phan Hữu Thắng, một trong những yếu tố cơ bản làm nên sức hút về ĐTNN trong 20 năm qua, là chủ trương nhất quán của Chính phủ VN trong việc coi ĐTNN là một bộ phận hữu quan của nền kinh tế. Đặc biệt, Luật Đầu tư nước ngoài được ban hành từ năm 1987 và Luật Đầu tư chung hợp nhất Luật ĐTNN và Luật Khuyến khích đầu tư trong nước năm 2005 đã tạo ra sự thống nhất trong hệ thống pháp luật về đầu tư, tạo sân chơi bình đẳng, không phân biệt đối xử giữa các nhà đầu tư. Cùng với Luật Đầu tư, Chính phủ đã ban hành một loạt các văn bản pháp luật tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, trở ngại trong hoạt động của ĐTNN, tuỳ từng hoàn cảnh cụ thể, Chính phủ đã có những biện pháp hỗ trợ DN trong xây dựng hạ tầng cơ sở, như đường giao thông, hệ thống cấp/thoát nước, hoàn chi phí ứng trước xây dựng đường điện tới chân hàng rào, giảm giá, phí tiến tới quy định một giá điện, nước, cước viễn thông, vận tải... cho DN FDI nhằm giảm chi phí đầu vào, giúp tăng năng lực cạnh tranh. Một trong những lý do nhà đầu tư than phiền là thủ tục hành chính rườm rà thì Chính phủ đã có biện pháp cải cách mạnh mẽ bằng việc phân cấp quản lý cho chính quyền các địa phương trong quản lý đầu tư. Từ chỗ địa phương chỉ được phân cấp cho khâu cấp và điều chỉnh GPĐT, đến nay toàn bộ quá trình quản lý hoạt động ĐTNN với 6 nội dung từ lập, công bố danh mục dự án, vận động, xúc tiến đầu tư, tham gia thẩm định dự án, cấp GPĐT... đều đã thuộc thẩm quyền của địa phương. Đồng thời với phân cấp, UBND cấp tỉnh và BQL dự án cũng là cơ quan quản lý trực tiếp các nguồn lực đầu tư về đất đai, lao động, môi trường, quy hoạch, nắm bắt sát nhất tình hình thực hiện các dự án đầu tư trên địa bàn. Chính từ sự phân cấp này mà kết quả thu hút đầu tư vượt trội của năm 2007 đã được minh chứng là một chủ trương đúng. Theo ông Phan Hữu Thắng, mặc dù đạt được những kết quả khả quan, song ĐTNN thời gian qua cũng bộc lộ những điểm cần hoàn thiện để đạt mục tiêu thu hút mạnh mẽ hơn nguồn vốn này. Một trong những điểm mấu chốt là cần hoàn thiện tư duy kinh tế. Dù chủ trương chung đều coi ĐTNN là một bộ phận cấu thành hữu cơ của nền kinh tế, được khuyến khích phát triển lâu dài, bình đẳng với các thành phần kinh tế khác, nhưng trên thực tế, việc xử lý ở nhiều bộ, ngành và địa phương vẫn còn phân biệt đối xử giữa đầu tư trong nước và ĐTNN, thể hiện ngay từ khâu quy hoạch sản phẩm, phân bổ các nguồn lực lao động, đất đai, vốn..., chưa thực sự cho phép nhà ĐTNN tham gia. Việc xử lý tranh chấp kinh tế giữa các bên cũng thiên về bảo vệ quyền lợi cho phía VN. Trong những thời điểm khó khăn, ta tranh thủ vốn ĐTNN nhưng khi điều kiện thuận lợi lại có xu hướng không khuyến khích ĐTNN mà để trong nước tự làm; những biểu hiện này có tác động làm nản lòng nhà ĐTNN.
Đầu tư nước ngoài giai đoạn 2006-2010: Vốn ĐTNN thực hiện: Đạt khoảng 24 - 25 tỉ USD, chiếm khoảng 17,8% tổng vốn đầu tư toàn xã hội. Vốn đăng ký - bao gồm cả vốn FDI đăng ký cấp mới và tăng vốn đạt khoảng 55 tỉ USD, trong đó vốn cấp mới
đạt 41 tỉ USD và vốn bổ sung đạt khoảng 14 tỉ USD; bình quân mỗi năm đạt khoảng 11 tỉ USD. Doanh thu: Khoảng 163,4 tỉ USD. Xuất - nhập khẩu: Xuất khẩu đạt khoảng 93,3 tỉ USD (không kể dầu thô); nhập khẩu đạt 103,tỉ USD. Nộp ngân sách nhà nước: Đạt khoảng 8,4 tỉ USD.
2.4.1. H×nh thøc xÝ nghiÖp liªn doanh:
§îc ¸p dông phæ biÕn nhÊt nhng cã xu híng bít dÇn vÒ tû träng. HiÖn cã kho¶ng 1300 xÝ nghiÖp liªn doanh ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t víi tæng sè vèn ®¨ng ký lµ 20.489,016 triÖu USD. Së dÜ c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi thÝch ¸p dông h×nh thøc liªn doanh v×:
+ Hä thÊy ®îc u thÕ cña h×nh thøc xÝ nghiÖp liªn doanh so víi xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi lµ tranh thñ ®îc sù hiÓu biÕt vµ hç trî cña ®èi t¸c ViÖt Nam trong tÊt c¶ c¸c kh©u h×nh thµnh, thÈm ®Þnh vµ thùc hiÖn dù ¸n, réng h¬n xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi.
+ Ph¹m vi, lÜnh vùc vµ ®Þa bµn ho¹t ®éng cña xÝ nghiÖp liªn doanh
Tuy nhiªn, hiÖn nay h×nh thøc nµo cã xu híng gi¶m ®i lµ do nh÷g nguyªn nh©n chñ yÕu sau:
+ Sau mét thêi gian tiÕp cËn víi thÞ trêng ViÖt Nam, c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi, ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t Ch©u ¸ ®· hiÓu râ h¬n vÒ luËt ph¸p, chÝnh s¸ch vµ thñ tôc ®Çu t t¹i ViÖt Nam cã nh÷ng bÊt lîi cho hä.
+ Thùc tiÔn ph¸t sinh nhiÒu tranh chÊp viÖc qu¶n lý ®iÒu hµnh xÝ nghiÖp, mét phÇn do sù yÕu kÐm vÒ tr×nh ®é cña bªn ®èi t¸c ViÖt Nam. MÆt kh¸c, bªn níc ngoµi thêng gãp vèn nhiÒu nhng l¹i kh«ng quyÕt ®Þnh ®îc vÊn ®Ò chñ chèt cña xÝ nghiÖp v× nguyªn t¾c nhÊt trÝ trong héi ®ång qu¶n trÞ.
+ Kh¶ n¨ng tham gia liªn doanh cña ViÖt Nam c¬ b¶n lµ thiÕu c¸n bé qu¶n lý, chuyªn gia, thiÕu vèn ®ãng gãp (vèn ®èi øng), phÇn vèn gãp chñ yªó lµ ®Êt (chiÕm 90%) gi¸ trÞ.
+ 98% ®èi t¸c ViÖt Nam tham gia xÝ nghiÖp liªn doanh lµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, 2% cßn l¹i thuéc c¸c tæ chøc kinh tÕ ngoµi quèc doanh bao gån c¸c hîp t¸c x·, c«ng ty c« phÈn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ doanh nghiÖp t nh©n. Do vËy, cã nhiÒu trêng hîp c¬ quan qu¶n lý nhµ níc ®· cã t¸c ®éng s½n vµo qu¸ tr×nh tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp.
C¸c nhµ ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi ®Òu thõa nhËn quy ®Þnh vÒ xÝ nghiÖp liªn doanh cña L§TNN t¹i ViÖt Nam lµ râ rµng vµ chÊp nhËn ®îc. Tuy nhiªn, mét sè ®èi t¸c níc ngoµi cho r»ng nguyªn t¾c nhÊt trÝ trong héi ®ång qu¶n trÞ lµ kh«ng phï hîp víi hÖ thèng quèc tÕ, vµ trong thùc tÕ cã nhiÒu trêng hîp bªn ViÖt Nam cã thÓ cè t×nh hoÆc do thiÕu hiÓu biÕt ®· vËn dông sai nh÷ng nguyªn t¾c nµy, ¸p dông nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng ph¶i chñ chèt, g©y lªn khã kh¨n ¸ch t¾c ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
2.4.2. XÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi.
§Çu t nhµ níc theo theo h×nh thøc nµy ngµy cµng t¨ng tõ 6% vÒ tæng sè vèn ®¨ng ký trog 4 n¨m tõ 1988 ®Õn 1991 lªn 21,1% n¨m 1996. TÝnh tõ n¨m 1988 ®Õn n¨m 1996 ®· cã 500 dù ¸n ®Çu t víi tæng sè vèn lµ 4.234,431 triÖu USD. Nguyªn nh©n gi¶m sót c«ng nghiÖp liªn doanh còng lµ nguyªn nh©n t¨ng tû träng c¸c xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi. Uû ban níc ngoµi vµ hîp t¸c ®Çu t tríc ®©y ®· kh«ng cÊp giÊy phÐp cho nhiÒu dù ¸n 100% vèn níc ngoa× räng nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc quan träng hoÆc cã tÝnh ®Æc thï nh: Bu chÝnh, viÔn th«ng, x©y dùng kinh doanh kh¸ch s¹n vµ phßng cho thuª, s¶n xuÊt xi m¨ng, dÞch vô xuÊt nhËp khÈu …. Nhng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¸c ®Þa ph¬ng phÝa Nam ®Æc biÕt lµ c¸c tØnh: §ång Nai, S«ng BÐ, Bµ RÞa - Vòng TÇu ®· ñng hé m¹nh c¸c dù ¸n 100% vèn níc ngoµi v× hä cho r»ng c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi thuª ®Êt lËp xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi cã lîi thÕ nhiÒu h¬n lµ viÖcc giao ®Êt cho bªn ViÖt Nam gãp phÇn b»ng gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó tham gia liªn doanh.
Xu híng xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi t¨ng lªn nãi ®Õn tÝnh hÊp dÉn cña m«i trêng ®Çu t ViÖt Nam, thÓ hiÖn sù yªn t©m cña c¸c nhµ níc ngoµi ki hoµn toµn bá vèn ra kinh doanh chø kh«ng ph¶i liªn doanh hay ký kÕt hîp ®ång hîp t¸c ®Ó võa kinh doanh võa th¨m dß t×nh h×nh níc së t¹i.
2.4.3. H×nh thøc hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh.
Lµ h×nh thóc ®îc ¸p dông phæ biÕn trong lÜnh vùc th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ vµ trong lÜnh vùc bu chÝnh viÔn th«ng. Hai lÜnh vùc nµy chØ chiÕm 30% sè dù ¸n (nhng trong ®ã cã tíi 90% tæng sè vèn cam kÕt thùc hiÖn). PhÇn cßn l¹i chñ yÕu thuéc lÜnh vùc c«ng nghiÖp gia c«ng chÕ biÕn vµ dÞch vô, tÝnh tõ 1988 ®Õn hÕt n¨m 1996 chóng ta cã tÊt c¶ 119 trêng hîp hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh víi tæng sè vèn lµ 1.184.181 triÖu USD. Qua thùc hiÖn qu¶n lý hîp ®ång, hîp t¸c kinh doanh thêng cã ph¸t sinh hai vÊn ®Ò phøc t¹p sau:
+ Mét lµ, cã sù nhÇm lÉmn gi÷a hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh gi÷a c¸c hîp ®ång kh¸c kh«ng thuéc ph¹m vi ®iÒu chØnh cña luËt ®Çu t níc ngoµi nh: Hîp ®ång mua b¸n thiÕt bÞ tr¶ chËm…Do vËy mét sè nhµ ®Çu t ®· lîi dông ®Ó ®Çu t chui, trèn tr¸nh sù qu¶n lý cña nhµ níc vÒ ®Çu t.
+ Hai lµ, khi thùc hiÖn c¸c dù ¸n lín, c¸c bªn hîp doanh thêng gÆp khã kh¨n trong viÖc ph©n phèi ®iÒu hµnh dù ¸n. Mét sè hîp doanh ®· ®Ò xuÊt thµnh lËp ban ®iÒu hµnh chung vµ ®Ò bghÞ tæ chøc ban ®iÒu hµnh ®ã nh mét ph¸p nh©n vµ thùc tÕ ®· cã hîp doanh tæ chøc thµnh ph¸p nh©n, cã con dÊu ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam.
VÒ h×nh thøc ®Çu t vµ c¸c ph¬ng thøc tæ chøc kh¸c ®Õn nay ®· cã 5 c«ng ty liªn doanh x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, khu chÕ xuÊt vµ hai c«ng ty liªn doanh x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng c«ng nghiÖp ®îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng. H×nh thøc hîp ®ång x©y dùng - vËn hµnh - chuyÓn giao (BOT) míi b¾t ®Çu triÓn khai thùc hiÖ ®· cã mét dù ¸n. Xö lý vµ cug cÊp níc s¹ch ë thµnh phè Hå ChÝ Minh víi tæng sè vèn lµ 30 triÖu USD, trong n¨m 1996 Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t (MPI) ®· cÊp thªm 3 giÊy phÐp cho dù ¸n BDT víi tæng sè vèn ®Çu t lµ 673.000.000 USD. Nh×n chung theo ®¸nh gi¸ cña c¸c ®èi t¸c níc ngoµi th× hÖ thèng luËt ph¸p vÒ BOT ®îc xem lµ ®Çy ®ñ, hoµn chØnh so víi nhiÒu níc trong khu vùc.
IV. NhËn xÐt ®¸nh gi¸:
1.KÕt qu¶ ®¹t ®îc:
Nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng cao trong năm 2006 với mức tăng GDP trên 8,2%. Giá trị xuất khẩu đạt trên 39,6 tỉ USD, trong đó khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 57,2% kể cả dầu thô (trừ dầu thô đạt 35,6%). Số lượng mặt hàng có giá trị xuất khẩu trên 1 tỉ USD đã tăng lên so với năm 2005 (gồm: dầu thô, dệt may, giày dép, đồ gỗ, hàng điện tử, gạo, cao su). Cơ cấu kinh tế đã có chuyển biến tích cực theo hướng công nghiệp hóa.
Trong năm 2006 vị thế của nước ta trên thế giới tiếp tục nâng cao hơn sau khi trở thành thành viên thứ 150 của WTO, tổ chức thành công Hội nghị APEC lần thứ 14 và được Quốc hội Hoa Kỳ thông qua PNTR. Bên cạnh đó là việc triển khai các luật mới và thủ tục đầu tư được đơn giản hóa. Các yếu tố trên không chỉ mở ra triển vọng và động lực mới cho đầu tư của các thành phần kinh tế mà còn củng cố và tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng các nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt là nhà đầu tư Hoa Kỳ đầu tư vào Việt Nam.
FDI in Jan-Mar 2008 - Classified by Provinces
Province
Number of projects
Million $US
Invesment Capital
Legal Capital
Hanoi
37
530
515
Bac Ninh
4
95
19
Ha Tay
3
19.2
3
Hai Duong
9
82.7
27.3
Hung Yen
9
15.3
10.7
Yen Bai
1
3.2
0.02
Quang Ninh
1
4.516
1.625
Bac Giang
4
45.7
8
Thanh Hoa
1
1.4
1.4
Thua Thien Hue
1
298.4
20
Da Nang
2
8
6
Quang Ngai
1
16
10.592
Binh Dinh
1
0.12
0.12
Lam Dong
10
69.5
22.7
Binh Thuan
2
17.9
15.41
Tay Ninh
1
2
0
Binh Duong
17
190
63
Baria- Vung Tau
1
1299
466
Hochiminh City
4
2,080
475
Long An
10
82.5
32
Can Tho
3
1.2
1.2
Vietnam FDI Capital FY2007 classified by industrial segments
Vietnam FDI Capital classified by provinces of Vietnam
Foreign Investment Mechanism in First Ten Months of 2007 in Vietnam
Investment Ratio Classified industry from first 10 months of 2007
FDI IN VIETNAM FROM JAN - SEP'07 CLASSIFIED BY PROVINCE
TOP 10 INVESTORS IN VIETNAM FROM JAN - SEP'07
No
Country
Projects
Investment Cap.(US$)
Legal Cap.(US$)
1
Korea
311
2,100,022,230
792,296,223
2
Singapore
67
1,377,440,000
443,874,000
3
BritishVirginIslands
39
1,230,396,930
577,220,564
4
Taiwan
151
629,720,078
266,526,378
5
Japan
122
623,125,407
207,616,707
6
India
3
533,380,000
160,218,000
7
China
76
286,905,306
143,351,994
8
United States
41
215,229,270
98,048,250
9
Thailand
17
185,439,000
65,408,000
10
Hong Kong
40
156,493,907
72,434,708
TOTAL FDI CAPITAL IN VIETNAM 1998 - 2006
§Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trong quý I/2008 ®¹t h¬n 5 tØ USD
Theo Cục Đầu tư nước ngoài, trong quý I năm 2008, các doanh nghiệp đầu Đầu tư nước ngoài (ĐTNN) đã góp vốn đầu tư thực hiện trên 1,68 tỷ USD, tăng 24% so với vốn thực hiện của cùng kỳ năm trước.
Trong tháng 3/2008, cả nước có 75 dự án được cấp Giấy chứng nhận đầu tư với tổng vốn đầu tư đăng ký là 2.627 triệu USD, đưa tổng số dự án cấp mới trong quý I năm 2008 lên 147 dự án với tổng vốn đầu tư đăng ký là 5.156 triệu USD, bằng 36% số dự án và tăng 43% về vốn đăng ký so với cùng kỳ năm trước.
Vốn đăng ký cấp mới trong quý I năm 2008 tăng khá cao so với cùng kỳ năm 2007 do có nhiều dự án lớn được cấp GCNĐT, trong đó có: dự án Công ty TNHH Good Choice USA - Việt Nam của tập đoàn Good Choice -Hoa Kỳ đầu tư xây dựng khách sạn 5 sao, khu vui chơi giải trí, ẩm thực... tại Bà Rịa - Vũng Tàu với tổng vốn đầu tư là 1,299 tỷ USD…
Hoa Kỳ là nhà đầu tư có số vốn đầu tư đăng ký lớn nhất trong quý I năm 2008 với 8 dự án, tổng vốn đầu tư là 1,31 tỷ USD (chiếm 25,5% tổng vốn đầu tư đăng ký), do có dự án Công ty TNHH Good Choice USA - Việt Nam nói trên. Tiếp theo là Malaixia với 4 dự án, tổng vốn đầu tư là 1,26 tỷ USD, chiếm 24,6% tổng vốn đầu tư.
Trong qúy I năm 2008 có 49 lượt dự án tăng vốn đầu tư với tổng vốn đầu tư đăng ký tăng thêm là 280,3 triệu USD. Tính chung cả vốn cấp mới và tăng thêm trong quý I năm 2008, cả nước đã thu hút thêm 5.436 triệu USD vốn đầu tư đăng ký, tăng 31% so với cùng kỳ năm 2007.
Tuy nhiên, để thực hiện được mục tiêu đề ra trong thu hút ĐTNN 9 tháng còn lại trong năm 2008, ông Phan Hữu Thắng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài kiến nghị cần phải rà soát, điều chỉnh các cam kết về mở cửa thị trường cho các nhà đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực thương mại hàng hóa và thương mại dịch vụ theo đúng các cam kết của WTO.
2. H¹n chÕ
H¹n chÕ hµng ®Çu cña ViÖt Nam
Hạn chế hàng đầu ở Việt Nam là khả năng tiếp cận tài chính; vấn đề này được trên 37% người được hỏi xác định là trở ngại rất lớn hoặc chủ yếu đối với sự tăng trưởng của doanh nghiệp. Hạn chế quan trọng thứ 2 là tiếp cận đất đai, với tỷ lệ trả lời là 26%. Sau đó là các ràng buộc về trình độ lao động và cơ sở hạ tầng giao thông. Trên thực tế, đây là 4 trường hợp duy nhất mà mức hạn chế có vẻ cao hơn so với các nước đang phát triển khác. Do ở các phần trên đã phân tích đầy đủ về các rào cản khác, ở đây,xin chỉ trình bày rõ về trở ngại trong tiếp cận đất đai của doanh nghiệp;
Năm 2007 gần kết thúc với số vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đổ vào VN có thể đạt 19 tỷ USD. Giới đầu tư quốc tế đánh giá Việt Nam là nước hấp dẫn đầu tư thứ 6 trên thế giới để "chọn mặt gửi vàng". Tuy nhiên, theo Bộ trưởng KH&ĐT Võ Hồng Phúc, hai yếu kém ảnh hưởng nhiều nhất đến việc hấp thụ và thu hút vốn FDI là cơ sở hạ tầng và chất lượng nguồn nhân lực
Hệ thống kết cấu hạ tầng còn yếu, không đồng bộ, gây ảnh hưởng, tăng chi phí, đội giá thành vận chuyển sản phẩm cũng là nguyên nhân ảnh hưởng tới quyết tâm của nhà đầu tư. Chất lượng, trình độ tay nghề của đội ngũ lao động còn yếu và không đồng đều nên nhiều nhà đầu tư e ngại sẽ khó tìm đủ số lượng nhân công hoặc phải mất thêm chi phí, thời gian để đào tạo...
Những yếu kém này đã tác động rất rõ ràng tới khả năng hấp thụ vốn FDI. Theo thống kê, từ năm 1988 đến tháng 8/2007, TP HCM thu hút 2.248 dự án với số vốn đầu tư hơn 15,2 tỷ USD nhưng số vốn đầu tư thực hiện mới đạt hơn 6,6 tỷ USD; Hà Nội là 896 dự án trị giá 11,1 tỷ USD nhưng vốn đầu tư thực hiện cũng mới đạt hơn 3,9 tỷ USD; Đồng Nai thu hút 885 dự án trị giá 10 tỷ USD những cũng mới hấp thu được hơn 4,2 tỷ USD... Đây là điểm yếu phải khắc phục ngay trong bối cảnh cuộc cạnh tranh về thu hút vốn ĐTNN đang ngày càng gay gắt, trở thành cuộc đua của hầu khắp quốc gia trong khu vực.
Một điểm đáng lưu ý nữa, trong số các nguyên nhân làm cho chỉ số giá năm 2007 tăng cao có lý do là số vốn đầu tư đổ vào VN nhiều dẫn đến việc chúng ta phải nhập khẩu thêm nhiều máy móc thiết bị, nguyên phụ liệu cho sản xuất... Điều đó chứng tỏ nền kinh tế vẫn mới ở trình độ gia công nên giá trị gia tăng chưa đạt mong muốn.
Tỷ trọng vốn đầu tư nước ngoài từ chỗ chiếm 30% tổng đầu tư xã hội vào năm 1995 xuống còn 17,6% vào năm 2006. Như vậy, lượng vốn mới được thu hút qua các năm tuy tăng về con số tuyệt đối nhưng lại tăng với tỷ lệ thấp, thấp hơn mức tăng đầu tư của các khu vực kinh tế khác. Trong khi đó, đáng lẽ tình hình phải diễn ra theo hướng ngược lại do nguồn vốn này được xem là nguồn ngoại lực dồi dào. Số DN có vốn đầu tư nước ngoài hoạt động kém hiệu quả vẫn chiếm một tỷ lệ khá lớn, tỷ lệ DN bị giải thể trước hạn còn cao. Trong số hơn 4.700 DN được cấp phép trong giai đoạn 2001-2006 đã có 540 bị giải thể, chiếm 11,5% tổng số dự án được cấp phép. Mặt khác, số DN không tập trung giải ngân, chậm triển khai, chậm tiến độ và gặp nhiều vướng mắc cũng khá lớn.
Một điểm đáng lưu ý nữa là đến nay hoạt động đầu tư mới chỉ tập trung nhiều tại 3 vùng kinh tế trọng điểm và những thành phố lớn, giàu tiềm năng. Trong khi đó, một số vùng có ý nghĩa về chiến lược và cần nhiều vốn đầu tư lại thiếu vắng những dự án nước ngoài như Tây Nguyên, Tây Bắc, ĐBSCL... Thiếu nguồn đầu tư nước ngoài cũng góp phần làm tăng khoảng cách phát triển KT-XH giữa các vùng miền, giữa thành thị với nông thôn.
Hiện vốn đầu tư nước ngoài vào VN phần lớn từ các nước châu Á, ASEAN nên mức độ hiện đại về khoa học, công nghệ còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu đi tắt đón đầu cho cuộc bứt phá về chất lượng sản phẩm, hướng tới định hướng phát triển kinh tế tri thức”.
3. Những vấn đề đang đặt ra:
Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp năm 2005 đánh dấu sự tiến bộ về môi trường pháp lý đối với đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện 2 luật này trong giai đoạn đầu khó tránh khỏi những khó khăn, vướng mắc do có nhiều quy định mới đòi hỏi phải được hướng dẫn cụ thể. Đồng thời, việc phân cấp mạnh mẽ cho các địa phương trong việc cấp giấy chứng nhận đầu tư và quản lý đầu tư nước ngoài đòi hỏi phải khẩn trương kiện toàn tổ chức, bộ máy và nhân sự của các cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư của các địa phương để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ mới.
Tuy trong thời gian qua kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của nước ta đã được quan tâm đầu tư nâng cấp, nhưng thiếu vốn bảo dưỡng và duy trì, vẫn thuộc diện kém phát triển, còn nhiều bất cập, kém hấp dẫn hơn so với nhiều nước trong khu vực, chưa đáp ứng được yêu cầu sản xuất, kinh doanh trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng nhanh. Tình trạng quá tải, gây ách tắc giao thông; nguy cơ quá tải của hệ thống mạng thông tin viễn thông, cảng biển và cấp - thoát nước đã và đang ảnh hưởng, gây cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, trong đó có các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Cải cách hành chính tuy đang được đẩy mạnh song chưa đạt kết quả mong muốn. Khâu quy hoạch, xây dựng và công bố danh mục dự án thu hút đầu tư nước ngoài còn chậm và nhiều bất cập. Tình trạng khan hiếm lao động có trình độ tay nghề cao và cán bộ quản lý đang có chiều hướng gia tăng là cản trở lớn đối với việc thu hút các dự án đầu tư có quy mô lớn, sản xuất các sản phẩm, dịch vụ có hàm lượng kỹ thuật cao.
Chi phí sản xuất gia tăng do giá cả một số mặt hàng, nhất là giá nhiên liệu tăng đáng kể, chi phí tiền lương tăng sau khi nâng mức lương tối thiểu... đang gây khó khăn cho nhà đầu tư và có nguy cơ làm giảm sự hấp dẫn đối với môi trường đầu tư tại Việt Nam.
Cạnh tranh thu hót vốn FDI giữa các nước trong khu vực ngày càng gia tăng, đòi hỏi phải tiếp tục nâng cao hơn nữa năng lực cạnh tranh của nước ta; đồng thời, cạnh tranh sẽ diễn ra gay gắt hơn, sâu rộng hơn trên bình diện quốc gia, giữa sản phẩm của ta với sản phẩm các nước do thuế nhập khẩu cắt giảm từ mức trung bình 17,4% hiện nay xuống 13,4% trong vòng từ 3 đến 4 năm tới. Cùng với việc gia tăng sức ép cạnh tranh, một số doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ gặp khó khăn, kinh doanh thua lỗ dẫn đến ngừng triển khai dự án hoặc rơi vào tình trạng phá sản. Mặt khác, nhận thức của người lao động và người sử dụng lao động về Luật Lao động chưa tốt, tiềm ẩn tình trạng đình công bất hợp pháp tại một số doanh nghiệp, ảnh hưởng tới sản xuất kinh doanh và môi trường đầu tư tại Việt Nam. Do vậy, cần phải nâng cao nhận thức về những thách thức nảy sinh trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế đối với cả cơ quan quản lý các cấp lẫn các doanh nghiệp và người lao động, nhất là khi Việt Nam đã là thành viên của WTO.
Xu hướng gia tăng dòng vốn đầu tư nước ngoài dự báo sẽ tiếp tục được duy trì trong các năm tới. Trong 5 năm (2006 - 2010), vốn cấp mới sẽ có thể đạt trên 30 tỉ USD, bình quân mỗi năm khoảng trên 6 tỉ USD; vốn đầu tư nước ngoài thực hiện đạt khoảng 24 - 25 tỉ USD, bình quân gần 5 tỉ USD/năm. Cơ cấu đầu tư phân theo đối tác sẽ có sự chuyển biến tích cực theo hướng gia tăng tỷ trọng đầu tư từ các nước công nghiệp phát triển, nhất là từ Nhật Bản, Hoa Kỳ và EU. Đầu tư phát triển sản xuất công nghiệp sẽ tập trung chủ yếu trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và khu kinh tế. Một số dự án quy mô lớn đang đàm phán sẽ được thực thi.
Trên cơ sở đánh giá thực trạng môi trường đầu tư của nước ta và các yếu tố mới có tác động đến hoạt động đầu tư nước ngoài, kể cả yếu tố thuận lợi và bất lợi, có thể dự báo tình hình FDI năm 2007 như sau:
- Vốn thực hiện đạt 4,2 - 4,5 tỉ USD, tăng 24% so với năm 2006;
- Cơ cấu ngành: công nghiệp - xây dựng khoảng 60%, nông - lâm -ngư nghiệp 6% và dịch vụ 34%;
- Doanh thu xuất khẩu của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (không kể dầu thô) đạt 17 tỉ USD (tăng 23% so với năm 2006), nhập khẩu 19 tỉ USD (tăng 16,5 % so với năm 2006).
- Khu vực doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ tuyển dụng thêm 24 vạn lao động trực tiếp, đưa tổng số lao động trong khu vực đầu tư nước ngoài lũy kế đến cuối năm 2007 lên 1,4 triệu người;
- Vốn cấp mới đạt 6,8 tỉ USD, (tăng 5% so với năm 2006) trong đó vốn đầu tư cấp mới đạt khoảng 5 tỉ USD, số còn lại là vốn tăng thêm.
4.Các giải pháp:
Để tranh thủ cơ hội thuận lợi nhằm tạo một làn sóng đầu tư mới, đòi hỏi phải có những giải pháp thích hợp nhằm khắc phục khó khăn, trở ngại, tiếp tục cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư. Các chính sách mới phải đủ sức hấp dẫn để khuyến khích các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào các dự án thuộc các lĩnh vực ưu tiên như: sản xuất vật liệu mới, năng lượng mới; sản xuất sản phẩm công nghệ cao, công nghệ sinh học, công nghệ thông tin; cơ khí chế tạo; các dự án nuôi trồng, chế biến nông, lâm, thuỷ sản; sản xuất giống nhân tạo, giống cây trồng và giống vật nuôi; bảo vệ môi trường sinh thái; nghiên cứu, phát triển và ươm tạo công nghệ cao; xây dựng và phát triển kết cấu hạ tầng; dự án quan trọng có quy mô lớn; phát triển giáo dục, đào tạo, y tế; phát triển ngành nghề truyền thống và những lĩnh vực sản xuất, dịch vụ khác cần khuyến khích.
Ngoài ra, cần tiếp tục tập trung thu hút FDI từ các tập đoàn đa quốc gia (TNCs) theo cả hai hướng: thực hiện những dự án lớn, công nghệ cao hướng vào xuất khẩu; tạo điều kiện để một số TNCs xây dựng các trung tâm nghiên cứu, phát triển, vườn ươm công nghệ gắn với đào tạo nguồn nhân lực. Nghiên cứu để có các giải pháp thu hút đầu tư thích hợp đối với TNCs của các nước phát triển, trước hết là Nhật Bản, Hoa Kỳ và EU.
Bên cạnh đó cần triển khai thực hiện có hiệu quả Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp năm 2005. Ngoài các Nghị định hướng dẫn đã được ban hành, cần tiếp tục xây dựng các văn bản hướng dẫn còn thiếu và các văn bản hướng dẫn thi hành các luật mới khác có liên quan đến hoạt động đầu tư, kinh doanh. Tiến hành rà soát để sửa đổi, bổ sung các chính sách thuế, chính sách ưu đãi đầu tư và các chính sách khác nhằm khuyến khích hơn nữa đầu tư vào các lĩnh vực và địa bàn ưu tiên. Rà soát và có chương trình triển khai đầy đủ, theo đúng tiến độ các cam kết hội nhập liên quan đến mở cửa thị trường; công bố các cam kết của nước ta với các nước trong các Hiệp định song phương và đa phương để tạo sự minh bạch về các lĩnh vực đầu tư có điều kiện.
Về thủ tục hành chính, nhất thiết phải minh bạch hóa quy trình, thủ tục hành chính đối với đầu tư nước ngoài; tăng cường thực hiện cơ chế “một cửa” trong việc giải quyết thủ tục đầu tư; rà soát các vướng mắc về thủ tục hành chính ở tất cả các lĩnh vực, các cấp nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp phép đầu tư mới và điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư, các thủ tục liên quan tới triển khai dự án đầu tư như thủ tục về đất đai, xuất nhập khẩu, cấp dấu, xử lý tranh chấp... Đồng thời, cần quan tâm xử lý dứt điểm các vướng mắc trong quá trình cấp, điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư và các vấn đề vướng mắc trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp.
Về kết cấu hạ tầng, phải tiếp tục tập trung sức nâng cấp hệ thống kết cấu hạ tầng, trước mắt giải quyết tốt vấn đề nhu cầu năng lượng cho các nhà đầu tư, bảo đảm trong mọi trường hợp không để xảy ra tình trạng thiếu điện đối với cơ sở sản xuất. Có cơ chế khuyến khích tư nhân đầu tư phát triển các công trình kết cấu hạ tầng, trong đó có các nhà máy điện độc lập, các công trình giao thông, cảng biển...
Về xúc tiến đầu tư, công bố Danh mục dự án quốc gia kêu gọi đầu tư nước ngoài giai đoạn 2006 - 2010 và chuẩn bị các tài liệu đầu tư làm cơ sở tiến hành vận động đầu tư theo các phương thức mới, nhằm vào các tập đoàn lớn và các dự án trọng điểm. Chủ động tiếp cận và hỗ trợ các nhà đầu tư tiềm năng có nhu cầu đầu tư vào Việt Nam; chuẩn bị để sớm đặt thêm các văn phòng đại diện xúc tiến đầu tư tại một số địa bàn trọng điểm ở nước ngoài.
Nếu các giải pháp cơ bản nói trên được thực hiện nhất quán với sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và giữa Trung ương với địa phương thì triển vọng đầu tư nước ngoài tại Việt Nam sẽ rất sáng sủa, mặc dù phải đương đầu với không ít khó khăn, thách thức.
KẾT LUẬN
VÊn ®Ò thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi trong tæng thÓ chiÕn lîc ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng kinh tÕ ë níc ta hiÖn nay lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô chiÕn lîc rÊt quan träng, ë mét gãc ®é nµo ®ã cã thª nãi r»ng viÖc thùc hiÖn môc tiªu t¨ng trëng nhanh, l©u bÒn mµ ViÖt Nam ®ang theo ®uæi phô thuéc rÊt nhiÒu vµo n¨ng lùc gi¶i quyÕt nhiÖm vô nãi trªn.
Thùc tÕ trong qu¸ tr×nh triÓn khai khai th¸c thùc hiÖn ë nh÷ng n¨m qua ®· kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, yÕu kÐm c¶ trong qu¶n lý còng nh ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së h¹ tÇng, tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ c¸c dông cô sinh ho¹t kh¸c …®iÒu nµy g©y kh«ng Ýt khã kh¨n trong qu¸ tr×nh hîp t¸c vµ ®Çu t. Tuy nhiªn, c¸c vÊn ®Ò nµy n¶y sinh bao giê còng tõ nguyªn nh©n cña nã. VÊn ®Ò lµ t×m c¸c nguyªn nh©n nh thÕ nµo? ®ång thêi, nÕu ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh mét c¸ch ®óng ®¾n th× chóng ta sÏ cã nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu. V× vËy t¹o m«i trêng ph¸p lý thuËn lîi, lµm m¹nh æn ®inh Kinh tÕ - ChÝnh trÞ, ®æi míi vµ hoµn thiÖn c¸c chÝnh s¸ch c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh tÝn dông … lµ c«ng viÖc thêng xuyªn lu«n lu«n t¹o søc hÊp dÉn víi c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi vµ t¹o u thÕ c¹nh tranh víi c¸c níc trong khu vùc.
Hy väng r»ng trong thêi gian tíi, ho¹t ®éng thu hót ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi sÏ gãp phÇn kh«ng nhá tíi qu¸ tr×nh t¨ng trëng kinh tÕ, tr¸nh nguy c¬ tôt hËu t¹o tiÒn ®å v÷ng ch¾c cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, thùc hiÖn thµnh c«ng c«ng viÖc ®æi míi ®Êt níc theo híng c«ng nghiÖp ho¸ do ®¶ng vµ nhµ níc ®Ò ra
Các tài liệu tham khảo
Giáo trình Kinh tế chính trị
Google.com.vn
Mpi.gov.vn bộ kế hoạch và đầu tư
Mof.gov.vn bộ tài chính
Và các tạp chí kinh tế
MỤC LỤC
Trang
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 12823.doc