Đề tài Vận dụng một số phương pháp thống kê phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm của Công ty xi măng Hoà bình giai đoạn 1997 – 2001 và dự đoán năm 2002

-0,113 1998 92.167 +167 +167 100,18 100,18 0,18 0,18 1999 95.000 +2.833 +3.000 103,07 103,26 3,07 3,26 2000 60.000 -35.000 -32.000 63,16 65,22 -36,84 -34,78 2001 56.772 -3.228 -35.288 94,62 61,7 -5,38 -38,3 Nh­ vËy trong giai ®o¹n1997-2001, nh×n chung s¶n l­îng vËn t¶i hµnh kh¸ch cña C«ng ty cã chiÒu h­íng gi¶m lµ do C«ng ty ®· thanh lý c¸c xe cò, sè l­îng xe b¾t ®Çu cã chiÒu h­íng gi¶m, cuéc sèng ng­êi d©n ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn, nªn hä ®· thay thÕ ®i xe « t« b»ng ®i xe m¸y, vµ c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i kh¸c. B¶ng ph©n tÝch cho ta thÊy: S¶n l­îng hµnh kh¸ch lu©n chuyÓn còng gi¶m b×nh qu©n lµ 8.822 ngh×n hµnh kh¸ch mçi n¨m, tèc ®é ph¸t triÓn gi¶m 88,7% hay gi¶m 11,3 % mçi n¨m . 1.2.3. Ph©n tÝch biÕn ®éng s¶n l­îng do ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè. + Dùa vµo ph­¬ng ph¸p håi quy t­¬ng quan. Dùa vµo kÕt qu¶ sö dông phÇn mÒm SPSS . MODEL: MOD_1. _ Dependent variable.. SL Method.. QUADRATI Listwise Deletion of Missing Data Multiple R .90694 R Square .82254 Adjusted R Square .64508 Standard Error 11355.61707 Analysis of Variance: DF Sum of Squares Mean Square Regression 2 1195377450.7 597688725.3 Residuals 2 257900078.1 128950039.1 F = 4.63504 Signif F = .1775 -------------------- Variables in the Equation -------------------- Variable B SE B Beta T Sig T Time 8861.842857 18560.19447 .735106 .477 .6801 Time**2 -3187.357143 3034.916321 -1.616934 -1.050 .4038 (Constant) 87663.200000 24355.08529 3.599 .0693 The following new variables are being created: Name Label FIT_1 Fit for SL from CURVEFIT, MOD_1 QUADRATIC ERR_1 Error for SL from CURVEFIT, MOD_1 QUADRATIC LCL_1 95% LCL for SL from CURVEFIT, MOD_1 QUADRATIC UCL_1 95% UCL for SL from CURVEFIT, MOD_1 QUADRATIC 2 new cases have been added. Ta cã: R = 0,90684. VËy sù biÕn ®éng cña s¶n l­îng cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi c¸c yÕu tè kh¸c. 1.2.4. Dù b¸o s¶n l­îng. Dù b¸o dùa vµo ph­¬ng tr×nh håi quy: Y2002 = 48400,9 Y2003 = 38138,6 2.Ph©n tÝch chØ tiªu GO: 2.1.Ph©n tÝch hoµn thµnh kÕ ho¹ch: C«ng ty ®· tr¶i qua nh÷ng b­íc th¨ng trÇm trªn con ®­êng ph¸t triÓn nh­ng trong mäi hoµn c¶nh c«ng ty ®Òu hoµn thµnh kÕ ho¹ch mµ Nhµ n­íc giao cho. Lu«n ®­îc Nhµ n­íc c«ng nhËn lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt cã kÕt qu¶ vµ ®­îc Côc ®­êng bé ViÖt Nam xÕp lo¹i A. Cã ®­îc nh­ vËy lµ nhê vµo sù cè g¾ng nç lùc cña c«ng nh©n viªn toµn c«ng ty trong viÖc thùc hiÖn mäi kÕ ho¹ch mµ c«ng ty ®· ®Ò ra . N¨m 2001 c«ng ty ®· ®Ò ra kÕ ho¹ch thùc hiÖn GO rÊt s¸t thùc cô thÓ qua b¶ng sau: B¶ng 10: B¶ng tÝnh GO theo hoµn thµnh kÕ ho¹ch. ChØ tiªu §¬n vÞ KH TH BiÕn ®éng TuyÖt ®èi T­¬ng®èi GO Tr. ®ång 8910 9254 344 3,86 Tõ b¶ng ph©n tÝch ta thÊy GO cña C«ng ty n¨m 2001 thùc hiÖn ®­îc 9254 triÖu ®ång, v­ît 344 triÖu. t­cs v­ît 3.86% so víi kÕ ho¹ch.Do C«ng ty ®· ®Çu t­ thªm ph­¬ng tiÖn míi, n©ng cÊp xe 2.2. ph©n tÝch biÕn ®éng GO. 2.2.1. Ph©n tÝch xu thÕ biÕn ®«ng cña GO. Nh×n l¹i chÆng ®­êng ph¸t triÓn cña C«ng ty vËn t¶i hµnh kh¸ch ta thÊy GO cña C«ng ty cã biÓu hiÖn biÕn ®éng theo mét xu thÕ. Do vþ cã thÓ vËn dông ph­¬ng ph¸p DSTG tiÕn hµnh håi quy theo thêi gian ®Ó t×m quy luËt xu thÕ ph¸t triÓn cña GO vµ dù b¸o cho t­¬ng lai. Dùa vµo kÕt qu¶ sö dông phÇn mÒm SPSS ta thÊy GO cã d¹ng hµm tuyÕn tÝnh: §å thÞ 2: §å thÞ xu h­íng ph¸t triÓn cña GO. ŷt ŷt ŷt Ta cã d¹ng ph­¬ng tr×nh håi quy biÓu diÔn xu h­íng biÕn ®éng cña GO. ŷt= ao + a1t a0=7679,5 a1=50,1 VËy m« h×nh tuyÕn tÝnh lµ: ŷt = 7679,5 + 50,1t KÕt qu¶ cho thÊy cø mçi n¨m GO t¨ng 50,1 triÖu ®ång thÓ hiÖn xu h­íng ph¸t triÓn cña C«ng ty. 2.2.2. Ph©n tÝch biÕn ®éng GO qua d·y sè thêi gian. Th«ng qua d·y sè thêi gian ta cã thÓ ph©n tÝch møc ®é biÕn ®éng cña GO giai ®o¹n 1997-2001. B¶ng 11: B¶ng ph©n tÝch biÕn ®éng cña GO. N¨m KÕt qu¶ thùc hiÖn Møc t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi Tèc ®é ph¸t triÓn(%) Tèc ®é t¨ng (gi¶m)(%) LH §G BQ LH §G BQ LH §G BQ 1997 7734 380 104,59 4,59 1998 8006 272 272 103,52 103,52 3,52 3,52 1999 8688 682 954 108,52 112,335 8,52 12,335 2000 5467 -3221 -2267 62,93 70,69 -37,07 -29,31 2001 9254 3787 1520 169,27 119,65 69,27 19,65 B¶ng ph©n tÝch cho thÊy C«ng ty 5 n¨m qua t¨ng b×nh qu©n 380 triÖu ®ång mçi n¨m ®¹t tèc ®é 104,59% t¨ng 4,59%. GO n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña C«ng ty. §Æc biÖt n¨m 2001, C«ng ty ®Çu t­ 7 tû mua ph­¬ng tiÖn míi. N¨m 2001 so víi n¨m 2000 GO t¨ng 7387 triÖu ®ång ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn 169.27% t¨ng 69.27%. 2.2.3. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng GO theo ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè vÒ sö dông lao ®éng. C¸c nh©n tè vÒ sö dông lao ®éng biÓu hiÖn qua chØ tiªu sè l­îng cña lao ®éng thùc tÕ lµm viÖc (T). thêi gian lao ®éng (t) vµ n¨ng suÊt lao ®éng (w) mèi quan hÖ vÒ l­îng cña c¸c nh©n tè nµy víi gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña C«ng ty ®­îc x¸c ®Þnh qua ph­¬ng tr×nh kinh tÕ tæng qu¸t sau: GO = W .T Tõ ®ã ta cã thÓ x¸c lËp ®­îc nhiÒu m« h×nh ph©n tÝch kh¸c nhau. Ë ®©y ta ®i vµo ph©n tÝch biÕn ®éng cña GO n¨m 2000 vµ 2001 do ¶nh h­ëng cña n¨ng suÊt lao ®éng c¸ biÖt lµ sè lao ®éng. Ta cã ph­¬ng tr×nh: Ký hiÖu o: n¨m 2000 ; 1: n¨m 2001 M« h×nh ph©n tÝch: Sè t­¬ng ®èi: Sè t­¬ng ®èi: B¶ng tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu: B¶ng 12: B¶ng tÝnh c¸c chØ tiªu N¨m 2000 N¨m 2001 PhÇn tÝnh to¸n GO0 T0 GO1 T1 W0 W1 W0T1 5467 186 9254 145 29,39 63,82 4261,55 Tõ b¶ng tÝnh to¸n ta cã: Sè t­¬ng ®èi: 1,6927 2,1714 0,7796 69,27(%) 117,14(%) -22,04(%) Sè tuyÖt ®èi: 3787 4992,35 -1204,99 Qua ®©y nhËn thÊy r»ng GO cña C«ng ty n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 69,27% hay t¨ng 3787 triÖu ®ång lµ do: Do biÕn ®éng cña n¨ng suÊt lao ®éng trung b×nh vµ quy m« c¬ cÊu lao ®éng thay ®æi. N¨m 2001, C«ng ty ®· mua thªm ph­¬ng tiÖn míi, ®Çu t­ xe tèt vµ ®Æc biÖt C«ng ty ®· chuyÓn tõ ph­¬ng thøc qu¶n lý tËp trung sang c¬ chÕ kho¸n - qu¶n. nªn nh©n viªn lµm viÖc tÝch cùc h¬n kÐo theo sù biÕn ®æi vÒ NSL§. N¨m 2001 NSL§ trung b×nh cña C«ng ty t¨ng tõ 29,39 lªn 63,82 tr.® lµm cho GO t¨ng 117,145% hay t¨ng 4992,35 tr.®. N¨m 2001 sè lao ®éng cña C«ng ty gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 41 lµm cho GO gi¶m 22,04% hay gi¶m 1204,99 tr.® 2.2.4. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng gi¸ trÞ s¶n xuÊt theo ¶nh h­ëng cña cña t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. Tµi s¶n cè dÞnh trong bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo ®Òu chiÕm gi÷ 1 vÞ trÝ vai trß rÊt quan träng, ®Æc biÖt lµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt , nã thÓ hiÖn tiÒm lùc, thÓ hiÖn trang bÞ cña doanh nghiÖp. §©y lµ c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho s¶n xuÊt kinh doanh, tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ trong qu¸ tr×nh Êytµi s¶n cè ®Þnh bÞ hao mßn, gi¸ trÞ cña nã ®­îc chuyÓn dÇn vµo s¶n phÈm. §iÒu ®ã cho thÊy r»ng tµi s¶n cè ®Þnh ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn kÕt quÈ s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c nh©n tè vÒ sö dông tµi s¶n cè ®Þnh th­êng biÓu hiÖn qua chØ tiªu:hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, møc trang bÞ tµi s¶n cè ®Þnh,gi¸ trÞ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh trong n¨m. Tuú thuéc vµo môc ®Ých ngiªn cøu lùa chän c¸c m« h×nh ph©n tóch cho phï hîp. ë ®©y ta ®i ph©n tÝch vµo ph©n tÝch gi¸ trÞ s¶n xuÊt n¨m 2000 vµ 2001 theo hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n toµn c«ng ty. Vµ tæng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n trong n¨m. Ta cã ph­¬ng tr×nh biÓu hiÖn mèi quan hÖ: Trong ®ã: lµ hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n tÝnh theo GO. : tæng gi¸ trÞ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh trong n¨m. Ký hiÖu: 0: N¨m 1998; 1: n¨m 1999. M« h×nh ph©n tÝch: Ta lËp b¶ng tÝnh to¸n nh­ sau: B¶ng 13: B¶ng tÝnh c¸c chØ tiªu. §¬n vÞ: triÖu ®ång N¨m 2000 N¨m 2001 5467 22864 0,239 92254 4471 0,20698 2211,706 Tõ sè liÖu b¶ng trªn thay vµo m« h×nh ph©n tÝch ta cã: Sè t­¬ng ®èi: 1,6927 0,866 1,9546 (+69,27%) (- 13,4%) (+95,46%) Sè tuyÖt ®èi: (9254 - 5467) = (9254 - 10685,69) + (10685,69 - 5467) (+3787) (- 7731,69) (+5218,69) Gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña C«ng ty n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng tõ 5467 lªn 9254 triÖu ®ång hay t¨ng 69,27% tøc lµ t¨ng 3787 triÖu ®ång lµ do: +HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh gi¶m 3.4% lµm cho gi¸ trÞ s¶n xuÊt gi¶m 13.4% hay gi¶m 6708.7 triÖu ®ång, ®©y lµ nh©n tè tiªu cùc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt. + N¨m 2001 còng lµ n¨m c«ng ty ®Çu t­ 7 tû ®ång ®æi míi ph­¬ng tiÖn, nguyªn nh©n ®ã lµm cho gi¸ trÞ s¶n xuÊt t¨ng lªn ®Õn møc 95.46%hay t¨ng 5218.69 triÖu ®ång. §©y lµ nh©n tè chñ yÕu tÝch cùc lµm t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt. Qua ®©y ta thÊy r»ng c«ng ty ph¶i cã biÖn ph¸p lµm t¨ng hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh, chó träng ®Çu t­ vµ ®æi míi trang bÞ kü thuËt cho s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o ®iÒu kiÖn gi¶i phãng søc lao ®éng ccu¨ con ng­êi, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm cã nh­ vËy s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp sÏ kh«ng ngõng t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn. 2.2.5. Dù b¸o GO. Dùa vµo ph­¬ngtr×nh håi quy ta dù b¸o GO n¨m 2002 vµ 2003 lµ: Ŷ2002 = 7980,1 Ŷ2003 = 8030,2 3.Ph©n tÝch chØ tiªu gi¸ trÞ t¨ng thªm . 3.1. Ph©n tÝch xu thÕ biÕn ®éng VA. B»ng ph­¬ng ph¸p thèng kª m¸y ta thÊy: Gi¸ trÞ t¨ng thªm cã biÓu hiÖn biÕn ®éng cña hµm tuyÕn tÝnh: B¶ng 14: ChØ tiªu gi¸ trÞ t¨ng thªm §¬n vÞ: triÖu ®ång N¨m 1997 1998 1999 2000 2001 Gi¸ trÞ t¨ng thªm 4266 4456 4726 3187 5000 §å thÞ 3: Xu h­íng ph¸t triÓn gi¸ trÞ t¨ng thªm. Ta cã d¹ng ph­¬ng tr×nh håi quy biÓu diÔn xu h­íng biÕn ®éngcña VA: ŷt = a0 + a1t ŷt ŷt Trong ®ã:ŷt : VA theo lý thuyÕt ao, a1 : c¸c tham sè håi quy ŷt t : thø tù n¨m Ha cã hÖ: Tõ ch­¬ng tr×nh SPSS ta cã kÕt qu¶: a0 = 4267,3 a1= 19,9 VËy ph­¬ ng tr×nh lý thuyÕt biÓu hiÖn biÕn ®éng cña VA lµ: ŷt = 4267,3 + 19,9 t Nh­ vËy gi¸ trÞ t¨ng thªm theo lý thuyÕt ®¹t tèi thiÓu hµng n¨m kh«ng phô thuéc vµo thêi gian lµ: 4267,3 triÖu ®ång vµ VA t¨ng hµng n¨m lµ 19,9 triÖu ®ång/ n¨m. 3.2. ph©n tÝch biÕn ®éng cña VA qua d·y sè thêi gian. B»ng ph­¬ng ph¸p DSTG ta cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc møc dé biÕn ®éng cña VA qua c¸c n¨m th«ng qua viÖc tÝnh møc ®é t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi, tèc ®é ph¸t triÓn vµ tèc ®é t¨ng (gi¶m). B¶ng 15: B¶ng ph©n tÝch biÕn ®éng VA giai ®o¹n 1997-2001 ChØ tiªu N¨m KÕt qu¶ thùc hiÖn Møc t¨ng( gi¶m) tuyÖt ®èi Tèc ®é ph¸t triÓn (%) Tèc ®é t¨ng (gi¶m) (%) LH §G BQ LH §G BQ LH §G BQ VA 1997 4.266 183.5 104,047 74,04 1998 4.456 190 190 104,454 104,454 4,454 4,454 1999 4.726 270 460 106,059 110,783 6,059 10,783 2000 3.187 -1.539 -1.079 67,435 74,7 -32,565 -25,3 2001 5.000 1.741 734 156,887 117,2 56,887 17,2 Qua b¶ng ph©n tÝch ta thÊy r»ng VA cña C«ng ty 5 n¨m qua t¨ng b×nh qu©n 183,5% ®Ët tèc ®é ph¸t triÓn 104,0475% t¨ng 4,0475% mçi n¨m. GÝa trÞ t¨ng thªm cã xu h­íng t¨ng lªn, riªng n¨m 2000 lµ gi¶m do s¶n l­îng vËn t¶i thÊp so víi c¸c n¨m vµ nhiÒu yÕu tè kh¸c. C«ng ty tÝch cøc ®Çu t­ mua thªm ph­¬ng tiÖn míi dÉn ®Õn VA t¨ng cao. N¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng thªm 1813 triÖu ®ång, ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn 156,887% t¨ng 56,887%. GÝa trÞ gia t¨ng t¨ng lªn ®· phÇn nµo thÓ hiÖn ®­îc hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty, gãp phÇn vµo viÖc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn, t¹o kh«ng khÝ yªn t©m lao ®éng s¶n xuÊt, æn ®Þnh c«ng viÖc cho CBCNVC. B¶ng 16: B¶ng ph©n tÝch tû träng c¸c chØ tiªu trong IC §¬n vÞ: (%) N¨m ChØ tiªu 1997 1998 1999 2000 2001 1. S¨m lèp 8,593 8,16 7,648 9,21 7,922 2. DÇu m¸y 2,6 2,5 2,322 4,3 2,609 3.Nhiªn liÖu 28 27,2 27,36 36,184 27,762 4. söa ch÷a th­êng xuyªn 7,2 5,937 5,452 5,1316 5,8063 5. LÖ phÝ cÇu ®­êng 23,933 26,224 24,28 18,16 23,366 6. Qu¶n lý 20,646 23,832 23,6 17,8 22,802 7. Chi kh¸c 9,025 6,1339 9,34 13,16 9,732 Tæng (%) 100 100 100 100 100 Ta thÊy r»ng chi phÝ nhiªn liÖu chiÕm tû träng cao nhÊt trong IC. ChiÕm 28% n¨m 1997; 27,2% n¨m 1998; ®Æc biÖt t¨ng lªn 36,184% n¨m 2000 tuyÕn ®­êng vµo c¸c tØnh phÝa nam bÞ háng nÆng do thiªn tai lò lôt. B¶ng 17: B¶ng biÕn ®éng IC N¨m IC Møc t¨ng (gi¶m) T§ Tèc ®é ph¸t triÓn (%) Tèc ®é t¨ng (gi¶m) (%) LH §G BQ LH §G BQ LH §G BQ 1997 3468 196,5 0,9857 -1,43 1998 3554 86 86 102,48 102,48 2,48 2,48 1999 3962 400 494 111,48 114,245 11,48 14,245 2000 2280 -1682 -1188 57,547 65,743 -42,453 -34,257 2001 4254 1974 786 186,58 122,664 86,58 22,664 B¶ng 18: B¶ng ph©n tÝch tû träng c¸c chØ tiªu trong VA §¬n vÞ: (%) N¨m 1997 1998 1999 2000 2001 1. Thu nhËp cña ng­êi L§ 47,26 49,69 51,04 75,651 51,9 2. Thu nhËp cña XH 20,722 20,2 19,255 22,466 18,48 3. Thu nhËp cña c«ng ty 32,02 30,12 29,8 1,883 29,62 Tæng (%) 100 100 100 100 100 Qua b¶ng ph©n tÝch ta thÊy thu nhËp cña ng­êi lao ®éng lµ cao nhÊt, thu nhËp cña x· héi lµ thÊp nhÊt. Riªng n¨m 2000 thu nhËp cña C«ng ty chØ ®¹t 1,883% lµ do chi phÝ cao, mÆt kh¸c C«ng ty khuyÕn khÝch tr¶ l­¬ng cao cho ng­êi lao ®éng, ®©y lµ yÕu tè tÝch cùc khuyÕn khÝch CBCNV tÝch cùc lµm viÖc. B¶ng 19: B¶ng ph©n tÝch c¬ cÊu cña VA trong GO §¬n vÞ : (%) N¨m ChØ tiªu 1997 1998 1999 2000 2001 GO 7734 8006 8688 5467 9254 VA 4266 4456 4726 3187 5000 (%) 55,159 55,7 54,37 58,295 54,03 Qua b¶ng ph©n tÝch ta thÊy ®­îc VA chiÕm tû träng lín trong GO. N¨m 1997 chiÕm 55,159%; n¨m 1998 chiÕm 55,7% thÊp nhÊt lµ n¨m 2001 VA chiÕm 54,03. 3.3. ph©n tÝch c¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn VA. Gi¸ trÞ t¨ng thªm chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè vÒ sö dông lao ®éng. Ph­¬ng tr×nh tæng qu¸t: VA = W.T ¥ ®©y ta ®i vµo ph©n tÝch biÕn ®éng cña VA n¨m 2000 vµ 2001 do ¶nh h­ëng cña NSL§ bq vµ tæng sè lao ®éng toµn c«ng ty Mèi quan hÖ nµy ®­îc biÓu hiÖn ë ph­¬ng tr×nh kinh tÕ: Tong ®ã: w: lµ NSL§ b×nh qu©ntoµn C«ng ty tÝnh theo VA T : tæng sè lao ®éng. M« h×nh ph©n tÝch: Sè t­¬ng ®èi: Sè tuyÖt ®èi: B¶ng 20: B¶ng tÝnh to¸n chØ tiªu §¬n vÞ: TriÖu ®ång N¨m 2000 N¨m 2001 3187 186 17,134 5000 145 38,64 Tõ b¶ng tÝnh to¸n thay sè vµo ta cã: 1,57 2,01253 0,78 (57%) (101,25%) ( -22%) sè tuyÖt ®èi: (5000-3187) = (5000- 2484,43) + (2484,43 - 3187) (+1813) (+2515,57) (-702,57) VA cña c«ng ty n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 57% hay t¨ng 1813 triÖu ®ång lµ do: + NSL§ bq tÝnh theo VA cña toµn C«ng ty t¨ng tõ 17,134 lªn 34,483 tr.® / 1 c«ng nh©n lµm cho VA t¨ng 101,253% hay t¨ng 2515,57 tr .®. Tæng sè lao ®éng gi¶m tõ 186 xuèng 145 lao ®éng lµm cho VA gi¶m 22% hay gi¶m 702,57 tr.®. nh­ vËy NSL§ t¨ng lªn lµm cho VA t¨ng, cßn tæng sè lao ®éng gi¶m ®i lµm cho VA gi¶m. ®iÒu nµy cho thÊy c«ng ty ch­a cã kh¶ n¨ng t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, ®©y lµ vÊn ®Ò mµ toµn x· héi ph¶i quan t©m. 3.4. Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña VA theo ¶nh h­ëng cña t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh. Cã nhiÒu m« h×nh ph©n tÝch kh¸c nhau. Mçi m« h×nh ®Òu ph¶n ¸nh t¸c ®éng cña t×nh h×nh sö dông tµi s¶n cè ®Þnh ®Õn VA. Tuú thuéc vµo yªu cÇu ph©n tÝch mµ ta lùa chän m« h×nh ph©n tÝch phï hîp. Trong phÇn nµy ta ph©n tÝch VA n¨m 2000, 2001 theo hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh binhf qu©n, møc trang bÞ tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n cho mét lao ®éng vµ tæng sè lao ®éng. Ph­¬ng tr×nh biÓu diÔn mèi quan hÖ: Mµ Trong ®ã: Lµ hiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n tÝnh theo VA. TR = : tæng sè lao ®éng trong n¨m M« h×nh ph©n tÝch 3 nh©n tè: Sè t­¬ng ®èi: Sè tuyÖt ®èi: B¶ng 21: B¶ng ph©n tÝch c¸c chØ tiªu: N¨m 2000 N¨m 2001 PhÇn tÝnh to¸n H0TRO 3187 22864 186 4470 145 5000 0,1394 122,924 0,11183 308,345 6232,577 2484,663 Sè t­¬ng ®èi: 1,57 0,8022 2,50845 0,7796 57% -19,78% 150,845 -22,04 Sè tuyÖt ®èi: 1813 -1231,577 3747,914 -702,337 GÝa trÞ gia t¨ng cña C«ng ty n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 57% hay t¨ng 1813 triÖu ®ång lµ do 3 nh©n tè: + HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh b×nh qu©n cña C«ng ty ®· gi¶m: NÕu nh­ n¨m 2000 cø 1 tr.® gi¸ trÞ TSC§ bá vµo s¶n xuÊt kinh doanh th× t¹o ra ®­îc 0,1394 tr.®, cßn n¨m 2001 chØ t¹o ra ®­îc 0,11183 tr.d. Nh­ vËyn¨m 2001 VA gi¶m so víi n¨m 2000 lµ 19,78% hay gi¶m 1232,577tr.®. NÕu nh­ n¨m 2001 hiÖu suÊt sö dông TSC§ nh­ n¨m 2000 th× VA ®¹t ®­îc møc rÊt cao 6232,577 tr.®. §iÒu nµy cho thÊy C«ng ty cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p duy tr× hoÆc lµm t¨ng hiÖu suÊt sö dông TSC§ ®em l¹i sù t¨ng tr­ëng cao cho kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. + Nguyªn nh©n thø 2 lµ møc trang bÞ TSC§ b×nh qu©n cho mét lao ®éng t¨ng tõ 122,924 lªn 308,345 tr. ® / 1 lao ®éng, lµm cho VA t¨ng 150,845% hay t¨ng 3747,914 tr.®. §iÒu nµy cho thÊy khi mµ lao ®éng cµng ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ TSC§ th× hiÖu qu¶ cña nã cµng ®­îc naang lªn. §©y lµ nh©n tè tÝch cùc cÇn ph¶i duy tr×. Nguyªn nh©n thø 3 lµ do tæng sè lao ®éng toµn C«ng ty gi¶m tõ 186 xuèng 45 lao ®éng lµm cho VA gi¶m 22,04% hay gi¶m 574,444 tr.®. §©y lµ nh©n tè tiªu cùc. 3.5. Dù ®o¸n Dùa vµo ph­¬ng tr×nh håi quy trªn ta dù ®o¸n VA cho n¨m 2002 vµ 2003 lµ: VA2002 = 4386,7 VA2003 = 4406,6 4. Ph©n tÝch chØ tiªu doanh thu. 4.1. Ph©n tÝch hoµn thµnh kÕ ho¹ch n¨m 2001. N¨m 2001 C«ng ty vËn t¶i hµnh kh¸ch sè 14 ®Ò ra nhiÒu ph­¬ng ph¸p s¶n xuÊt. C«ng ty ®· ®Ò ra møc kÕ ho¹ch cao nhÊt tõ tr­íc ®Õn nay, C«ng ty ®· lç lùc hoµn thµnh v­ît møc chØ tiªu ®Ò ra. B¶ng 22: B¶ng thùc hiÖn kÕ ho¹ch doanhthu n¨m 2001. ChØ tiªu §¬n vÞ KH TH BiÕn ®éng TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi DT Tr.® 9405 9857 452 104,8 B¶ng ph©n tÝch cho thÊy doanh thu cñe C«ng ty n¨m 2001 ®· hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch 452 tr.® hay v­ît 4,8%. Së dÜ doanh thu ®¹t ®­îc nh­ vËy lµ do trong n¨m 2001 C«ng ty ®· tËp trung duy tr× c¸c tuyÕn vËn t¶i , t×m kiÕm thªm ®èi t¸c, cñng cè l¹i bé m¸y qu¶n lý, tuyÓn dông mét sè c¸n bé cã n¨ng lùc vÒ c«ng t¸c ®µo t¹o, lµm du lÞch. ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt phï hîp víi quy m«. Do ®ã c¸c mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña tung t©m ®· cã nh÷ng khëi s¾c vµ ®¹t d­îc mét s« skÕt qu¶ b­íc ®Çu. N¨m 2001, ngoµi viÖc liªn kÕt më c¸c líp ®µo t¹o ng¾n h¹n, trung t©m ®· ký hîp ®ång liªn kÕt ®µo t¹o víi tr­êng trung häc d©n lËp kinh tÕ Hµ Néi I ®Ó ®µo t¹o dµi h¹nmét sè ngµnh nghÒ nh­ kÕ to¸n, tin häc, s÷a ch÷a «t« xe m¸y,...t¹o nªn sù æn ®Þnh vÒ kinh doanh l©u dµi. C«ng t¸c tæ chøc vËn t¶i du lÞch l÷ hµnh vµ b¸n vÐ lµo còng ®· cã nh÷ng cè g¾ng nhÊt ®Þnh, tuy ch­a cã hiÖu qu¶ cao nh­ng còng ®· gãp mét phÇn lµm t¨ng doanh thu chung cña C«ng ty. 4.2.Ph©n tÝch xu thÕ biÕn ®éng cña doanh thu. B»ng ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®å thÞ ta thÊy doanh thu cña C«ng ty trong thêi kú 1997-2001 biÕn ®éng theo xu thÕ hµm tuyÕn tÝnh. Hµm doanh thu håi quy cã d¹ng: Ŷt = a0 + a1t trong ®ã Ŷt : doanh thu lý thuyÕt a0 ,a1 : lµ c¸c tham sè håi quy t: lµ thø tù n¨m §å thÞ 4: §å thÞ xu h­íng ph¸t triÓn cña doanh thu HÖ ph­¬ng tr×nh cã d¹ng: B»ng ph­¬ng ph¸p thèng kª m¸y ta cã: a0 = 7553,1 a1= 167,9 Ph­¬ng tr×nh biÓu diÔn xu thÕ cña doanh thu lµ : Ŷt = 7553,1 +167,9t Ph­¬ng tr×nh håi quy cho ta thÊy: doanh thu cña C«ng ty ®¹t ®­îc møc tèi thiÓu kh«ng phô thuéc vµo thêi gian lµ 7553,1 vµ doanh thu hµng n¨m t¨ng 167,9 triÖu ®ång. Nh­ vËy theo lý thuyÕt doanh thu n¨m 2002 C«ng ty sÏ ®¹t ®­îc lµ 8860,5 triÖu ®ång gi¶m so víi n¨m 2001 vµ n¨m 2002 ®¹t 8728,4 triÖu ®ång. 4.3.BiÓu hiÖn biÕn ®éng thêi vô cña doanh thu vËn t¶i hµnh kh¸ch: Chuyªn trë hµnh kh¸ch nãi chung, nhÊt lµ hµnh kh¸ch ®i du lÞch, tham quan ...lµ mét trong nh÷ng ngµnh chÞu ¶nh h­ëng rÊt lín bëi c¸c yÕu tè thêi vô. Nghiªn cøu biÕn ®éng cña doanh thu vËn t¶i hµnh kh¸ch cã ý nghÜa quan träng trong viÖc lËp kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cho c«ng ty, Sè liÖu doanh thu vËn t¶i hµnh kh¸ch theo th¸ng c¸c n¨m 1997 –2001 B¶ng 23: B¶ng tÝnh chØ tiªu thêi vô §¬n vÞ : triÖu ®ång Th¸ng 1997 1998 1999 2000 2001 Ii 1 612 662 831 600 900 721 107,4 2 676 680 806 494 886 708,4 105,5 3 730 780 873 510 894 757,4 112,8 4 630 678 689 424 808 645,8 96,2 5 625 675 684 430 774 637,6 94,96 6 629 679 672 443 875 656 97,7 7 590 640 768 490 772 640 95,32 8 603 653 685 430 821 637,4 94,93 9 608 658 687 425 761 626,2 93,26 10 654 674 876 439 833 695,2 103,54 11 696 671 750 440 787 668,8 99,6 12 681 656 727 490 764 663,6 88,83 Tæng 7334 8106 9048 5539 9857 8057,4 Qua b¶ng sè liÖu ta th©y: Doanh thu ho¹t ®éng vËn t¶i cña xÝ nghiÖp t¨ng cao vµo quý I vµ quý IV, vµ thÊp h¬n vµo quý II vµ quý III. Trong quý I ®©y lµ thêi gian trïng víi dÞp tÕt nguyªn ®¸n vµ mïa lÔ héi cña nh©n d©n ta. Nhu cÇu ®i l¹i cña nh©n d©n trong thêi gian nµy chñ yÕu lµ ®i th¨m viÕng hay ®i lÔ héi. L­îng kh¸ch thuª xe cña c«ng ty t¨ng ®ét biÕn. Trong quý IV trong c¸c th¸ng cña quý nµy l­îng kh¸ch chñ yÕu cña c«ng ty lµ c¸c häc sinh, sinh viªn, ng­êi d©n xa quª vÒ ¨n tÕt...§èi víi c«ng ty l­îng kh¸ch nµy lín h¬n nhiÒu so víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c, v× nh÷ng kh¸ch hµng kÓ trªn ®i phÇn lín b»ng ph­¬ng tiÖn « t« kh¸ch. 4.4. Ph©n tÝch biÕn ®éng cña doanh thu qua theo d·y sè thêi gian trong giai ®o¹n 1997-200 B¶ng 24 : Doanh thu hµnh kh¸ch tõ n¨m 1997-2001 N¨m Doanh thu Møc t¨ng gi¶m tuyÖt ®èi Tèc ®é ph¸t triÓn(%) Tèc ®é t¨ng gi¶m(%) LH §G BQ LH §G BQ LH §G BQ 1997 7.734 531 106,25 6,25 1998 8.106 372 372 104,8 104,8 4,8 4,8 1999 9.048 942 1.314 111,62 117 11,62 0,17 2000 5.539 -3.509 -2.195 61.22 71,62 -38,78 -28,38 2001 9.857 4.318 2.123 177,96 127,54 77,96 27,45 Qua b¶ng tÝnh to¸n ta thÊy: Doanh thu n¨m 2000 lµ thÊp nhÊt chØ cßn 71,6% so víi n¨m 1997 lµ do C«ng ty ®· nh­îng b¸n trªn 20 xe Trung Quèc. Xu h­íng biÕn ®éng cña tæng doanh thu trong 5 n¨m t¨ng b×nh qu©n 531 tr. ® ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn 106,25% hay t¨ng 6,25 % lµ do CBCNV biÕt tËp trung trÝ tuÖ, søc lùc kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n nç lùc phÊn ®Êu v­¬n lªn hoµn thµnh c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi. B¶ng 25: B¶ng ph©n tÝch tû träng doanh thu §¬n vÞ: (%) N¨m ChØ tiªu 1997 1998 1999 2000 2001 Doanh thu thuÇn 94,884 90,854 90,9 85,8227 91,319 Kho¶n gi¶m trõ DT 5,12 9,2 9,1 14,1773 8,68 Tæng (%) 100 100 100 100 100 Nh×n vµo b¶ng ph©n tÝch ta thÊy doanh thu thuÇn chiÕm tû träng lín nhÊt trong doanh thu tiªu thô. N¨m 1997 ®¹t 94,884%, n¨m 1998 ®¹t 90,854%, n¨m 2000 thÊp nhÊt lµ 85,8227%. C¸c kho¶n gi¶m trõ nh­ gi¶m gi¸ hµng b¸n, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt n¨m 2000 lµ cao nhÊt ®¹t 14,1773%, n¨m 1997 lµ thÊp nhÊt ®¹t 5,12%. 4.4. ph©n tÝch doanh thu theo nh©n tè ¶nh h­ëng . tæng doanh thu cña C«ng ty chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu nh©n tè, bao gåm c¶ nh©n tè trùc tiÕp vµ nh©n tè gi¸n tiÕp. ë ®©y ta ®i ph©n tÝch sù ¶nh h­ëng cña sè lÇn chë kh¸ch (sè quèc kh¸ch) vµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña quèc kh¸ch ®Õn tæng doanh thu. Gäi: D: lµ tæng doanh thu n: lµ sè lÇn trë kh¸ch e: ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña 1 kh¸ch e= D/n Ph­¬ng tr×nh biÓu diÔn tæng doanh thu®­îc viÕt nh­ sau: D = e.n Tõ ph­¬ng tr×nh trªn ta cã hÖ thèng chØ sè: + Sè t­¬ng ®èi: ID = Ie x In Trong ®ã: ID = Ie x In ID lµ chØ sè dopanh thu . Ie chØ sè ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña 1 kh¸ch. In lµ chØ sè sè lÇn trë kh¸ch Sè tuyÖt ®èi: D1 – D0 = ( e1n1 - e0n1) + ( e0n1 - e0n0) LÊy kú nghiªn cøu n¨m 2001, kú gèc 1997 Sè liÖu tÝnh to¸n thÓ hiÖn ë b¶ng sau: B¶ng 26: ChØ tiªu ®¬n vÞ tÝnh N¨m 1997 N¨m 2000 Doanh thu TriÖu ®ång 7734 9857 N Cuèc 210152 281800 E TriÖu ®ång/cuèc 0,0368 0,035 Thay sè liÖu vµo ta cã : 1,275 0,951 1,34 hay : (0,275) - 0,049 0,34 doanh thu ho¹t ®éng vËn t¶i hµnh kh¸ch n¨m 1997 t¨ng 27,5% hay t¨ng 1123 triÖu ®ång lµ do ¶nh h­ëng cña 2 nh©n tè: + ®¬n gi¸ b×nh qu©n cña 1 cuèc kh¸ch n¨m 2001 so víi n¨m 1997 gi¶m 49% lµm cho doanh thu cña c«ng ty gi¶m 507,24 triÖu ®ång. + tæng sè cuèc kh¸ch n¨m 2001 so víi n¨m 1997 t¨ng 34% lµm cho doanh thu cña c«ng ty t¨ng 2636,646 triÖu ®ång. 4.5. Dù ®o¸n doanh thu. Dùa vµo ph­¬ng tr×nh håi quy ta dù b¸o cho n¨m 2002 vµ 2003 lµ: Ŷ2002 = 8860,5 triÖu ®ång Ŷ2003 = 8728,4 triÖu ®ång 5. Ph©n tÝch chØ tiªu lîi nhuËn: Lîi nhuËn la môc tiªu c¬ b¶n cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. quyÕt ®Þnh sù tån t¹i hay thÊt b¹i cña doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng . mét doanh nghiÖp lµm ¨n ph¸t ®¹t hay thua lç ®Òu biÓu hiÖn trªn chØ tiªu kÕt qu¶ lîi nhuËn. Nh­ vËy lîi nhuËn chiÕm gi÷ mét vÞ trÝ, mét tÇm quan träng rÊt lín trong doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i ®­a vµo ph©n tÝch ®Ó t×m ra nguyªn nh©n vµ gi¶i ph¸p n©ng cao lîi nhuËn. Lîi nhuËn cña C«ng ty vËn t¶i hµnh kh¸ch ®­îc biÓu hiÖn qua b¶ng sau: B¶ng 27: B¶ng chØ tiªu lîi nhuËn §¬n vÞ : triÖu ®ång N¨m 1997 1998 1999 2000 2001 LN 250 570 452 189 235 5.1. Ph©n tÝch xu thÕ biÕn ®éng cña lîi nhuËn. Dùa vµo ph­¬ng ph¸p SPSS ta chän m« h×nh ph­¬ng tr×nh bËc ba biÓu diÔn lîi nhuËn lµ: = a0+ a1 t + a2t2 + a3 t3 Trong ®ã : Ŷt lµ lîi nhuËn lý thuyÕt. Ao, a1, a2 , a3: lµ c¸c tham sè håi quy. T : lµ thø tù n¨m §å thÞ 5: xu thÕ biÕn ®éng cña lîi nhuËn Ta cã kÕt qu¶ : ao= -929,8 a1=1725 a2 = -609,75 a3 =62,25 Ph­¬ng tr×nh biÓu diÔn xu thÕ cña lîi nhuËn lµ: Ŷt =-929,8 + 1725t - 609,75t2 + 62,25t3 Tõ ph­¬ng tr×nh trªn cho ta biÕt lîi nhuËn cña C«ng ty t¨ng gi¶m th­êng xuyªn. 5.2. Sù ¶nh h­ëng cña tû suÊt lîi nhuËn vèn (Rv) vµ sè vèn (V) ®Õn biÕn ®éng cña lîi nhuËn. Tû suÊt lîi nhuËn vèn lµ chØ tiªu hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cuèi cïng cña doanh nghiÖp. §­îc x¸c ®Þnh b»ng tØ sè gi÷a tæng lîi nhuËn víi tæng sè vèn cña doanh nghiÖp. Sù biÕn ®éng cña lîi nhuËn chÞu ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè : + Tû suÊt lîi nhuËn vèn : + Sè vèn : mèi quan hÖ ®­îc biÓu hiÖn b»ng ph­¬ng tr×nh sau: LN = RV * V ¸p dông ph­¬ng ph¸p chØ sè víi m« h×nh hai nh©n tè, ta ®­îc : Sè t­¬ng ®èi : = Sè tuyÖt ®èi : LN1 - LN0 = ( LN1 - RV0V1 ) +( RV0V1 - LN0) Ta cã b¶ng sè liÖu sau : B¶ng 28 : HiÖu qu¶ sö dông vèn ChØ tiªu ®¬n vÞ tÝnh N¨m 2000 N¨m 2001 Lîi nhuËn Tr.®ång 189 235 Sè vèn Tr.®ång 11986 13513 Tû suÊt lîi nhuËn Tr.®ång 0,01577 0,01739 Sè t­¬ng ®èi: 1,2434 1,10277 1,1275 24,34(%) 10,277(%) 12,75(%) Sè tuyÖt ®èi: 46 1,10277 24,1 VËy: Lîi nhuËn cña C«ng ty n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 24,34%, hay t¨ng 46 triÖu ®ång lµ do ¶nh h­ëng cña hai nh©n tè: Do tû suÊt n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 10,277% hay t¨ng 1,10277 triÖu ®ång. Do vèn n¨m 2001 so víi n¨m 2000 t¨ng 12,75% hay t¨ng 24,1 triªu ®ång. 5.3.Ph©n tÝch biÕn ®éng cña lîi nhuËn qua d·y sè thêi gian giai ®o¹n 1997-2001. B¶ng 29: B¶ng ph©n tÝch biÕn ®éng lîi nhuËn N¨m LN Møc t¨ng (gi¶m) tuyÖt ®èi Tèc ®é ph¸t triÓn(%) Tèc ®é t¨ng(%) LH §G BQ LH §G BQ LH §G BQ 1997 250 -3,75 75,95 -24,05 1998 570 320 320 228 228 1,28 1,28 1999 452 -118 206 79,3 180,8 -20,7 80,8 2000 189 -263 -61 41,8 75,6 -58,2 -24,4 2001 235 46 -15 124,34 94 24,34 -6 Qua b¶ng ph©n tÝch ta thÊy lîi nhuËn n¨m 2000 chØ ®¹t 75,6% so víi n¨m 1997. N¨m 2001 gi¶m so víi n¨m 1999 lµ do s¶n l­îng cña 2 n¨m nµy gi¶m, chi phÝ gi¶m kh«ng ®¸ng kÓ dÉn ®Õn doanh thu cña 2 n¨m nµy gi¶m lµm cho lîi nhuËn gi¶m b×nh qu©n lµ 3,75 tr.® tèc ®é gi¶m 24,05%. 5.4. Dù b¸o. Dùa vµo hµm HQTQ ta dù b¸o lîi huËn cña C«ng ty vËn t¶i hµnh kh¸ch trong n¨m 2002 vµ n¨m 2003 lµ. Ŷ2002 = 215,9 Ŷ2003 =174,8 2. KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n. 2.1. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. * Giai ®oanh 1986 - 1990. Tõ n¨m 1986 – 1990; ®©y lµ giai ®o¹n C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n chuyÓn dÇn tõ c¬ chÕ qu¶n lý qu¶n lý cò, sang c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh tÕ x· héi chñ nghÜa, d­íi ¸nh s¸ng NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng lÇn thø VI mµ tinh thÇn c¬ b¶n lµ ®æi míi t­ duy, nhÊt lµ t­ duy kinh tÕ. §©y còng lµ thêi kú thùc hiÖn NghÞ quyÕt 306 cña Bé ChÝnh TrÞ vµ QuyÕt ®Þnh 76 cña Héi §ång Bé Tr­ëng, cho phÐp c¸c c¬ së x©y dùng vµ triÓn khai c¬ chÕ qu¶n lý míi, theo h­íng h¹ch to¸n kinh doanh x· héi chñ nghÜa. NhiÒu chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý, h¹ch to¸n kinh doanh theo c¬ chÕ míi ®èi víi doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc Trung ­¬ng thö nghiÖm t¹i C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n tr­íc khi ban hµnh thùc hiÖn trong c¶ n­íc. Nh÷ng thµnh c«ng vµ bµi häc kinh nghiÖm cña giai ®o¹n ®Çu trong s¶n xuÊt, ®· n©ng cao mét b­íc n¨ng lùc qu¶n lý ®iÒu hµnh, tæ chøc lao ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty. §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n kkü thuËt ®· tiÕp thu, lµm chñ thiÕt bÞ c«ng nghÖ, vËn hµnh m¸y mãc ttrong d©y chuyÒn s¶n xuÊt. §ång thêi thay thÕ vµ ®¶m nhiÖm hoµn toµn viÖc vËn hµnh d©y chuyÒn s¶n xuÊt thay cho chuyªn gia Liªn x« rót vÒ n­íc. §èi víi c«ng ty th× ®©y còng lµ thêi kú ph¶i v­ît qua nh÷ng thö th¸ch khã kh¨n nh­ : c¸c d©y chuyÒn thiÕu nguyªn vËt liÖu, thiÕu ®iÖn n¨ng s¶n xuÊt, ý thøc tæ chøc kû luËt cña c«ng nh©n cßn láng lÎo, t©m lý bao cÊp cßn nÆng trong mét sè c¸n bé, c«ng nh©n viªn. C«ng t¸c tæ chøc bé m¸y c¸n bé cßn nhiÒu bÊt cËp ch­a phï hîp víi c¬ chÕ míi. B­íc ®Çu chuyÓn ®æi kinh tÕ, C«ng ty ®· cã nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña c¸c n¨m nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: TÊn N¨m 1986 1987 1988 1989 1990 S¶n l­îng s¶n phÈm tiªu thô 489.122 651.279 721.669 820.684 1.042.774 Doanh thu(triÖu ®ång) 731,1 3963,3 13104 119760,3 213177,8 Nguån: C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n Qua b¶ng biÓu trªn ta thÊy: KÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ tiªu thô trong n¨m 1986 lµ 489.122 tÊn xi m¨ng ®¹t 101,6% kÕ ho¹ch Nhµ n­íc giao, t¨ng 13,63% s¶n l­îng so víi n¨m 1985.Doanh thu lµ 731,3 triÖu ®ång N¨m 1987 lµ n¨m ®Çu tiªn C«ng ty ®i vµo ho¹t ®éng víi c¬ chÕ h¹ch to¸n kinh doanh. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ tèt th× C«ng ty ®· ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p nh»m qu¶n lý vµ tiÕt kiÖm ®iÖn n¨ng, n©ng cao n¨ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ vµ n¨ng suÊt lao ®éng Thùc hiÖn qu¶n lý theo c¬ chÕ míi, tuy cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n nh­ng n¨m 1987, C«ng ty ®· s¶n xuÊt vµ tiªu thô lµ 651.279 tÊn xi m¨ng, t¨ng 14,4% so víi n¨m 1986 vµ doanh thu ®¹t 3963,3 triÖu ®ång KÕt qu¶ cña C«ng ty trong n¨m 1987 b­íc ®Çu ®· kh¼ng ®Þnh chøng minh cho sù ®óng ®¾n cña viÖc h¹ch to¸n theo c¬ chÕ qu¶n lý míi. T×nh h×nh qu¶n lý s¶n xuÊt cña C«ng ty b­íc sang n¨m 1988 cã nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n ®ã lµ lÇn ®Çu tiªn C«ng ty chÝnh thøc thùc hiÖn quyÕt ®Þnh 217/H§BT cña Héi ®ång Bé tr­ëng. QuyÕt ®Þnh nµy cho phÐp l·nh ®¹o c«ng nh©n chñ ®éng quyÕt ®Þnh toµn bé ho¹t ®éng cña C«ng ty. V× vËy kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm cña C«ng ty t¨ng lªn râ rÖt. KÕt qu¶ n¨m 1988 lµ 721.669 tÊn xi m¨ng t¨ng 10,8% so víi n¨m 1987 vµ doanh thu n¨m 1988 lµ 13104 triÖu ®ång. Nh÷ng th¾ng lîi cña nhµ m¸y trong n¨m 1988 lµ c¬ b¶n vµ cã ý nghÜa quan träng ®· më ra thêi kú míi ®Çy høa hÑn víi C«ng ty. B­íc sang n¨m 1989, kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cña C«ng ty lµ 750.000 tÊn xi m¨ng nh­ng nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m ®· g©y ¶nh h­ëng ®Õn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c¸c C«ng ty. Tr­íc t×nh h×nh nh­ vËy c¸n bé c«ng nh©n viªn v­ît qua thö th¸ch cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh doanh vµ n©ng cao kû luËt lao ®éng, n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm nh»m thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®Ò ra. KÕt qu¶ n¨m 1989 tæng s¶n l­îng xi m¨ng cña C«ng ty ®¹t con sè ®¸ng tù hµo 820.684 tÊn trong khi chØ tiªu kÕ ho¹ch lµ 750.000 tÊn v­ît chØ tiªu kÕ ho¹ch h¬n mét tr¨m ngµn tÊn. Nh÷ng kÕt qu¶ n¨m 1989 lµ sù nç lùc, cè g¾ng, lao ®éng bÒn bØ cña l·nh ®¹o c¸n bé c«ng nh©n C«ng ty. Víi nh÷ng kÕt qu¶ nµy, ®· më ra mét thêi kú míi cho nhµ m¸y xi m¨ng BØm S¬n, thêi kú v÷ng vµng tù chñ trong s¶n xuÊt hoµn thµnh nhiÖm vô cña Nhµ n­íc, ®Æt tiÒn ®Ò cho s¶n xuÊt cña C«ng ty trong n¨m 1990 vµ nh÷ng n¨m tiÕp sau ®ã. Ph¸t huy truyÒn thèng thi ®ua lao ®éng s¶n xuÊt v­ît lªn nh÷ng khã kh¨n, n¨m 1990 C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n tiÕp tôc hoµn thµnh chØ tiªu ®Ò ra s¶n l­îng xi m¨ng s¶n xuÊt vµ tiªu thô lµ 1.042.774 tÊn t¨ng 27,06% so víi s¶n l­îng cña n¨m 1989 vµ doanh thu lµ 213 177,8 triÖu ®ång. * Giai ®o¹n 1991 - 1995: Môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong giai ®o¹n nµy, ®· ®­îc c¸n bé c«ng nh©n viªn x¸c ®Þnh vµ nhËn thøc ®óng ®¾n c¸c chÝnh s¸ch, nghÞ quyÕt §©y cßn lµ thêi kú chÞu t¸ch ®éng khñng ho¶ng chÝnh trÞ ë c¸c n­íc x· héi chñ nghÜa §«ng ¢u vµ Liªn X«. Víi ý chÝ tù lùc tù c­êng vµ c¸c gi¶i ph¸p xö lý kü thuËt, nh»m t¨ng s¶n l­îng, ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm ®Æc biÖt ®­îc chó ý. C«ng ty th­êng xuyªn coi träng ®æi míi quy chÕ qu¶n lý s¶n xuÊt nh»m lµm cho s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc n¨ng ®éng. §ång thêi dù b¸o ®­îc t×nh huèng bÊt th­êng trong s¶n xuÊt, kinh doanh. Cã biÖn ph¸p linh ho¹t, kÞp thêi xö lý nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh cña c¬ chÕ thÞ tr­êng nh­ gi¸ c¶ vµ s¶n phÈm xi m¨ng, viÖc cung cÊp than, th¹ch cao ... §ã lµ qu¸ tr×nh vËn ®éng ®Êu tranh ®Ó tù ®æi míi trong s¶n xuÊt kinh doanh thÓ hiÖn ý thøc tù gi¸c, chñ ®éng, cã tr¸ch nhiÖm víi s¶n phÈm. H¬n n÷a ®· gãp phÇn ®Èy lïi nh÷ng yÕu tè ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña C«ng ty trªn c¬ së tÝnh to¸n cã hiÖu qu¶. §i ®«i víi nh÷ng viÖc trªn, tõng b­íc C«ng ty chñ tr­¬ng rµ so¸t s¾p xÕp l¹i tæ chøc bé m¸y vµ bè trÝ l¹i ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, tæ chøc bé phËn chuyªn tr¸ch, chØ ®¹o c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý, sö dông c¸c ®Þnh møc vËt t­ kü thuËt, tõng b­íc tiÕn hµnh h¹ch to¸n kinh tÕ, nh»m khuyÕn khÝch sö dông tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu, n¨ng l­îng. Ngoµi ra, víi c¸c chuyªn ®Ò héi th¶o, x©y dùng quy chÕ ®· lµm cho mäi ng­êi thÊy râ môc ®Ých, lîi Ých cña hä. §©y lµ kh©u quan träng vµ còng lµ ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt. ViÖc söa ®æi bæ sung x©y dùng quy chÕ ph©n phèi tiÒn l­¬ng, tiÒn th­ëng gãp phÇn khÝch lÖ mäi ng­êi h¨ng h¸i lao ®éng hoµn thµnh tèt c«ng viÖc ®­îc giao. KÕt qu¶ s¶n xuÊt cña C«ng ty ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau: §¬n vÞ tÝnh: TÊn N¨m 1991 1992 1993 1994 1995 S¶n l­îng s¶n phÈm tiªu thô 1.012.390 1.070.734 1.219.679 1.285.043 1.254.143 Doanh thu (TriÖu ®ång) 327.432,1 480.592,9 664.702,6 751.159,2 1.018.813,4 Nguån: C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n Qua c¸c b¶ng trªn ta thÊy, n¨m 1991 C«ng ty ®· s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®¹t 1.012.390 tÊn s¶n phÈm, ®¹t møc doanh thu lµ327.432,1triÖu ®ång. Nh­ vËy so víi n¨m 1990 lµ s¶n l­îng s¶n phÈm cã gi¶m ®i 3% nh­ víi s¶n l­îng s¶n phÈm nh­ vËy ph¶n ¸nh ®óng thêi ®iÓm bÊy giê. N¨m 1992 toµn C«ng ty ®· s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®­îc 1.070.734 tÊn t¨ng 5,8% s¶n l­îng so víi n¨m 1991, doanh thu cña c«ng ty lµ 4480.592,9 triÖu ®ång. Víi nh÷ng n¨m tiÕp theo s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tiªu thu cña C«ng ty ®Òu t¨ng vµ v­ît c«ng suÊt thiÕt kÕ. N¨m 1993 s¶n xuÊt vµ tiªu thô 1.219.679 tÊn xi m¨ng b»ng 116% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 5,3% s¶n l­îng so víi n¨m 1992,doanh thu ®¹t 664.702,4 triÖu ®ång. N¨m 1994 s¶n xuÊt vµ tiªu thô 1.285.403 tÊn xi m¨ng vµ doanh thu ®¹t 75.159,2 triÖu ®ång. N¨m 1995 C«ng ty s¶n xuÊt vµ tiªu thô ®¹t 1.254.143 tÊn xi m¨ng b»ng 100,2% kÕ ho¹ch, vµ doanh thu n¨m 1995 lµ 1.018.813,4 triÖu ®ång. Nh­ vËy s¶n l­îng gi¶m so víi n¨m 1994 lµ 2,5% do nguyªn nh©n cung vÒ xi m¨ng trªn thÞ tr­êng t¨ng trong khi ®ã cÇu xi m¨ng l¹i gi¶m, gi¸ xi m¨ng biÕn ®éng liªn tôc cã xu h­íng gi¶m vµ nhËp khÈu xi m¨ng l¹i nhiÒu. Giai ®o¹n 1991 - 1995 mµ ®Ønh cao lµ n¨m 1994 ®· ®¸nh dÊu b­íc ph¸t triÓn toµn diÖn cña C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n kÓ tõ khi thµnh lËp. Tr¶i qua khã kh¨n, thö th¸ch víi nh÷ng b­íc th¨ng trÇm cña thêi gian, cµng kh¼ng ®Þnh søc m¹nh tæng hîp cña sù ®oµn kÕt thèng nhÊt, ý thøc tù chñ, tù c­êng trong mçi ng­êi thî xi m¨ng cïng tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn ®· v­ît lªn chÝnh m×nh lµm chñ ®­îc d©y chuyÒn s¶n xuÊt, s¶n l­îng ®· vµ v­ît c«ng suÊt thiÕt kÕ, chÊt l­îng s¶n phÈm ®­îc thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc tin dïng. Kh«ng chØ vËy, viÖc thùc hiÖn nghÜa vô nép ng©n s¸ch còng ®­îc C«ng ty thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau: §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång. N¨m 1991 1992 1993 1994 1995 Nép ng©n s¸ch 63,82 139,28 173,73 225,71 190,97 Nguån: C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n C«ng ty cßn ®¶m b¶o viÖc lµm, ®êi sèng lao ®éng ®­îc c¶i thiÖn. * Giai ®o¹n 1996 - 2000 B­íc vµo giai ®o¹n nµy, n¨m 1996 toµn ngµnh xi m¨ng ViÖt Nam nãi chung vµ C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n nãi riªng gÆp nhiÒu khã kh¨n nh­ thêi tiÕt diÔn biÕn kh¾c nhiÖt, thiªn tai m­a b·o nhiÒu vµ lín trªn diÖn réng ë c¶ 3 miÒn. HËu qu¶ sau c¬n sèt xi m¨ng cuèi n¨m 1995, chuyÓn giai ®o¹n "nãng" sang "l¹nh", gi¸ xi m¨ng biÕn ®éng do cã sù c¹nh tranh cña xi m¨ng ngo¹i nhËp vµ s¶n phÈm xi m¨ng cña liªn doanh n­íc ngoµi. Nhu cÇu tiªu thô xi m¨ng trªn thÞ tr­êng rÊt chËm vµ thÊt th­êng. MÆt kh¸c c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ cña nhµ m¸y ®· tr¶i qua h¬n 15 n¨m s¶n xuÊt, vËn hµnh h­ háng nhiÒu, thiÕu thiÕt bÞ, phô tïng thay thÕ, c¸c chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng cao Cã thÓ nãi ®©y lµ thêi kú cã dÊu hiÖu ch÷ng l¹i vµ suy gi¶m cña C«ng ty. Nh­ng ®­îc sù quan t©m l·nh ®¹o, chØ ®¹o kÞp thêi, trùc tiÕp cña Bé x©y dùng, Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam l·nh ®¹o C«ng ty ®· tæ chøc c¸c héi nghÞ chuyªn ®Ò vµ më héi nghÞ c«ng nh©n viªn chøc, ký kÕt tho¶ ­íc lao ®éng tËp thÓ vµ ph¸t ®éng thhi ®ua, nªn ®· t¹o ®­îc khÝ thÕ, quyÕt t©m cao trong toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty, phÊn ®Êu hoµn thµnh kÕ ho¹ch ngay trong tõng n¨m. Hµng n¨m, C«ng ty ®Òu cã nh÷ng môc tiªu cô thÓ vµ c¸c biÖn ph¸p chØ ®¹o thùc hiÖn ®Ó phÊn ®Êu hoµn thµnh chØ tiªu s¶n xuÊt ®· ®Ò ra. C«ng ty còng tiÕn hµnh bé m¸y qu¶n lý, s¾p xÕp l¹i biªn chÕ lao ®éng vµ bæ sung kÞp thêi sè c¸n bé qu¶n lý cßn thiÕu cña mét sè phßng, ban, ph©n x­ëng. §ång thêi chØ ®¹o viÖc tæ chøc c¸c líp häc nh»m n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty, ®¸p øng yªu cÇu thùc tÕ trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh s¶n xuÊt kinh doanh. C«ng ty ®· ®Ò ra, x©y dùng vµ ban hµnh bæ sung c¸c ®Þnh møc ®¬n gi¸ vËt t­, lao ®éng tiÒn l­¬ng, phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt ë tõng kh©u, tõng c«ng ®o¹n, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh khuyÕn khÝch phong trµo thùc hµnh tiÕt kiÖm, kû c­¬ng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt vµ kû luËt lao ®éng, kû luËt vËn hµnh, söa ch÷a thiÕt bÞ ngµy mét chÆt chÏ nÒ nÕp h¬n. Nhê ®ã mµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña c¸c n¨m t¨ng. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng biÓu sau: §¬n vÞ tÝnh: TÊn N¨m 1996 1997 1998 1999 2000 S¶n l­îng 1.231.426 1.247.217 1.219.527 1.119.000 1.240.000 Doanh thu (triÖu ) 1.027.472,4 1.020.938 958.239,9 757.945,45 Nguån: C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n Qua b¶ng biÓu trªn ta thÊy, s¶n l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tiªu thô cña C«ng ty n¨m 1996 lµ 1.231.426 tÊn b»ng 100,08% kÕ ho¹ch vµ b»ng 98% so víi n¨m 1995. Nh­ vËy cã thÓ thÊy s¶n l­îng n¨m 1996 gi¶m so víi n¨m 1995 lµ 2% do hËu qu¶ cña nh÷ng c¬n sèt xi m¨ng ®Ó l¹i. N¨m 1997, s¶n l­îng s¶n phÈm cña C«ng ty t¨ng dÇn vµ ®¹t lµ 1.247.217 tÊn xi m¨ng b»ng 108,45% kÕ ho¹ch vµ b»ng 101,32% so víi n¨m 1996. B­íc sang n¨m 1998, 1999 s¶n l­îng s¶n phÈm gi¶m dÇn do hµng lo¹t nhµ m¸y xi m¨ng lß ®øng ®­îc x©y dùng ®i vµo ho¹t ®éng vµ c¸c Liªn doanh xi m¨ng ra ®êi nªn s¶n l­îng s¶n phÈm cña C«ng ty n¨m 1998 lµ 1.218.527 tÊn b»ng 98% so víi n¨m 1997 vµ n¨m 1999 s¶n l­îng lµ 1.119.000 tÊn b»ng 92% so víi n¨m 1998. Vµ ®Õn n¨m 2000 s¶n l­îng cña C«ng ty l¹i t¨ng cao víi 1.240.000 tÊn b»ng 110,8% so víi n¨m 1999 vµ tèc ®é t¨ng s¶n l­îng lµ 4,5% b»ng 116% kÕ ho¹ch ®Ò ra. Vµ n¨m 2002, khi d©y chuyÒn 2 ®ang c¶i t¹o hiÖn ®¹i ho¸ th× C«ng ty ®ang phÊn ®Êu s¶n xuÊt vµ tiªu thô kho¶ng 1.300.000 tÊn xi m¨ng Víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt trªn hµng n¨m C«ng ty thùc hiÖn ®Çy ®ñ viÖc nép ng©n s¸ch cho Nhµ n­íc thÓ hiÖn ë b¶ng sau: §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång N¨m 1996 1997 1998 1998 2000 2001 Nép ng©n s¸ch 148,53 118,92 123,72 86,32 96,15 100,6 Nguån: C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trong 20 n¨m qua, C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n sÏ chñ ®éng v÷ng vµng b­íc vµo thÕ kû míi, giµnh nh÷ng th¾ng lîi míi trong s¶n xuÊt kinh doanh, trong sù héi nhËp víi nÒn kinh tÕ cña khu vùc vµ kinh tÕ toµn cÇu. 2.1. HiÖu qu¶ ®Çu t­ trong s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh sÏ cho phÐp chóng ta thÊy ®­îc møc ®é ®Çu t­ cña C«ng ty trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Còng nh­ mäi C«ng ty kh¸c, C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc vÉn th­êng xuyªn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. Nh÷ng chØ tiªu th­êng ®­îc C«ng ty sö dông ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®ã lµ: Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu, tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn, vßng quay vèn l­u ®éng Trong giíi h¹n cña chuyªn ®Ò nµy, do khã kh¨n vÒ viÖc thu thËp sè liÖu cña c¸c n¨m tr­íc v× vËy, t«i xin ®Ò cËp hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cô thÓ tõ 1996 - 2001: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau: N¨m 1996 1997 1998 1998 2000 2001 Tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu(%) W/DT 4,5 3,4 8,5 10,8 9,7 10,3 Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn (%) W/IV 9,9 7,2 18,5 21,5 23,4 24,2 Vßng quay vèn l­u ®éng(lÇn) 2,176 2,115 2,181 1,983 2,443 2,12 Nguån: C«ng ty xi m¨ng BØm s¬n. Qua b¶ng biÓu cho ta thÊy: Thø nhÊt: VÒ tû suÊt lîi nhuËn trªn doanh thu cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng ph¶n ¸nh lîi nhuËn cña C«ng ty ®· t¨ng dÇn. Tuy nhiªn, n¨m 1996 vµ 1997 cã h¬i thÊp lµ do c¬n sèt vÒ gi¸ xi m¨ng. Thø hai: Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn, nã ph¶n ¸nh mét ®ång sinh ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Trªn b¶ng biÓu tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn ngµy cµng t¨ng ®iÒu nµy cã nghÜa lµ kh¶ n¨ng sinh lêi cña C«ng ty lín do ®Çu t­ vµ kh¶ n¨ng thu håi vèn nhanh. Vßng quay vèn l­u ®éng t¨ng, ph¶n ¸nh qu¶n lý ho¹t ®éng tµi chÝnh tèt, tËp trung vµo môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng g©y ø ®äng vÒ s¶n phÈm. Qua viÖc ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty cho phÐp chóng ta kh¼ng ®Þnh viÖc ®Çu t­ cña C«ng ty ngµy cµng ®­îc chó träng. 2.3. KÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty sau khi thùc hiÖn xong c¸c dù ¸n c¶i t¹o d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Sau khi kÕt thóc hoµn thµnh dù ¸n c¶i t¹o d©y chuyÒn sè 2 th× C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n sÏ cã s¶n l­îng s¶n phÈm sÏ s¶n xuÊt ra lµ 1,8 triÖu tÊn/n¨m. Theo dù tÝnh cña C«ng ty th× b­íc vµo n¨m 2003 th× hÖ sè sö dông c«ng suÊt thiÕt kÕ sÏ lµ 80% sau ®ã lµ 100%. V× vËy kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh dù b¸o trong nh÷ng n¨m tíi thÓ hiÖn ë b¶ng biÓu sau: §¬n vÞ tÝnh: TÊn N¨m 2003 2004 2005 2006 2010 S¶n xuÊt 1.440.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 S¶n l­îng tiªu thô 1.368.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 1.800.000 Nguån: C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n Nh­ vËy, cã thÓ thÊy ngay tõ ban ®Çu C«ng ty quyÕt t©m hoµn thµnh kÕ ho¹ch, ph¸t huy tèi ®a c«ng suÊt thiÕt kÕ. KÕt quat s¶n xuÊt kinh doanh cßn thÓ hiÖn ë doanh thu vµ thu nhËp sau thuÕ nh­ sau: §¬n vÞ tÝnh: Tû ®ång N¨m 2003 2004 2005 2006 2010 Doanh thu 56,5 74,4 74,4 74,4 74,4 Thu nhËp ho¹t ®éng 16,4 19,7 19,7 19,7 19,7 Nguån: C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n Cßn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty theo dù ®o¸n ®­îc thÓ hiÖn ë b¶ng sau: N¨m 2003 2004 2005 2006 2010 Lîi tøc/ Doanh thu - 0,032 0,005 0,035 0,036 0,066 Lîi tøc/ Vèn ®Çu t­ - 0,018 0,004 0,026 0,027 0,049 Nguån: C«ng ty xi m¨ng BØm s¬n. Nh­ vËy, qua ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty trong thêi gian tíi th× søc c¹nh tranh cña C«ng ty sÏ n©ng lªn, xøng ®¸ng lµ mét ngµnh vËt liÖu x©y dùng quan träng trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. 3. Xu thÕ c¹nh tranh cña s¶n phÈm xi m¨ng. Thùc chÊt viÖc xem xÐt t¸c ®éng AFTA (khu vùc mËu dÞch tù do ASEAN) ®èi víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng trong n­íc, lµ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ vËt liÖu x©y dùng ViÖt Nam so víi vËt liÖu x©y dùng cña c¸c n­íc ASEAN kh¸c trªn thÞ tr­êng trong n­íc, thÞ tr­êng ASEAN vµ thÞ tr­êng ngoµi ASEAN. Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè, trong ®ã quan träng nhÊt lµ chÊt l­îng, chñng lo¹i, mÉu m· vµ gi¸ c¶. ViÖc tham gia AFTA sÏ t¸c ®éng trùc tiÕp mµ tr­íc hÕt tíi yÕu tè gi¸ c¶ cña hµng ho¸, bëi v× víi viÖc c¾t gi¶m thuÕ, ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc th­¬ng m¹i th× gi¸ hµng ho¸ nhËp ngo¹i sÏ h¹ thÊp h¬n, ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc ch¾c ch¾n sÏ ph¶i chÞu nh÷ng søc Ðp lín. Tuy nhiªn, viÖc duy tr× hay xo¸ bá chÝnh s¸ch b¶o hé s¶n xuÊt néi ®Þa bao giê còng cã t¸c ®éng mang tÝnh hai mÆt. NÕu b¶o hé qu¸ l©u vµ qu¸ cao th× sÏ lµm cho c¸c nhµ s¶n xuÊt û l¹i vµ tr× trÖ, ng­îc l¹i nÕu xo¸ bá qu¸ nhanh th× cã thÓ dÉn ®Õn sù thua lç, ph¸ s¶n cña s¶n xuÊt trong n­íc, giao thÞ tr­êng néi ®Þa cho hµng ho¸ n­íc ngoµi. §Ó ®¸nh gi¸ ®óng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm xi m¨ng ViÖt Nam nãi chung vµ xi m¨ng BØm S¬n nãi riªng trong héi nhËp kinh tÕ khu vùc, chóng ta cÇn xem xÐt mét sè yÕu tè liªn quan: VÒ mÆt kh¸ch quan: Xi m¨ng ViÖt Nam trong ®ã cã xi m¨ng BØm S¬n ®ang cã ­u thÕ h¬n h¼n c¸c n­íc ASEAN lµ nhu cÇu cña thÞ tr­êng tiªu thô néi ®Þa rÊt lín vµ ®ang ngµy mét gia t¨ng. Dù b¸o nhu cÇu xi m¨ng n¨m 2005 kho¶ng 24 - 25 triÖu tÊn, n¨m 2010 kho¶ng 35 triÖu tÊn. Trong khi ®ã n¨ng lùc s¶n xuÊt cña toµn ngµnh xi m¨ng ViÖt Nam hiÖn nay míi ®¹t 14,5 - 15 triÖu tÊn/n¨m, xi m¨ng BØm S¬n ®ãng gãp hµng n¨m lµ 1,2 triÖu tÊn/n¨m. §iÒu nµy cã nghÜa lµ c«ng nghiÖp xi m¨ng ViÖt Nam mµ ë ®ã cã xi m¨ng BØm S¬n tõ nay ®Õn n¨m 2010 ®ang cã nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn rÊt m¹nh. NÕu ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ kh«ng ®­îc thùc hiÖn kÞp thêi th× hµng n¨m n­íc ta nhËp khÈu mét l­îng xi m¨ng rÊt lín. Trong bèi c¶nh c¸c n­íc ASEAN ®ang d­ thõa n¨ng lùc s¶n xuÊt xi m¨ng tõ 50 - 70% c«ng suÊt, cung v­ît cÇu qu¸ xa, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng xi m¨ng Õ thõa, th× ­u thÕ cña xi m¨ng ViÖt Nam lµ cÇu lín nªn cung lµ mét lîi thÕ. Tuy nhiªn, c«ng nghiÖp xi m¨ng ViÖt Nam nãi chung vµ xi m¨ng BØm S¬n nãi riªng còng ®ang tån t¹i nh÷ng khã kh¨n cã tÝnh chÊt kh¸ch quan nh­: C«ng nghÖ l¹c hËu, thiÕt bÞ m¸y mãc giµ cçi vµ phÇn lín c¸c c¬ së s¶n xuÊt xi m¨ng ®Òu ®Æt s©u trong néi ®Þa kh«ng cã c¶ng n­íc s©u, kh«ng ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn b¶o vÖ m«i tr­êng TÊt c¶ ®iÒu nµy lµm gi¶m kh¶ n¨ng c¹nh tranh s¶n phÈm xi m¨ng. VÒ mÆt chñ quan, xi m¨ng BØm S¬n cÇn tiÕp tôc phÊn gi¶m chi phÝ ®Çu vµo cña s¶n phÈm, nh»m môc tiªu gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt xuèng møc ngang b»ng víi xi m¨ng cña c¸c n­íc ASEAN vµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt xi m¨ng trong n­íc. HiÖn nay, gi¸ thµnh s¶n xuÊt xi m¨ng vµ clinker (tÝnh b×nh qu©n) ë c¸c n­ícs ASEAN nh­ sau: Clinker kho¶ng 10 - 14 USD/tÊn; xi m¨ng kho¶ng tõ 16 - 20 USD/tÊn. Trong khi ®ã gi¸ thµnh s¶n xuÊt lµ mét trong nh÷ng môc tiªu quan träng nhÊt cÇn phÊn ®Êu ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Muèn gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt tÊt nhiªn ph¶i gi¶m mäi chi phÝ ®Çu vµo nh­: chi phÝ nguyªn vËt liÖu, chi phÝ nh©n c«ng, chi phÝ qu¶n lý VÒ chÊt l­îng s¶n phÈm: Nh÷ng n¨m cña thËp kû 90 chÊt l­îng s¶n phÈm cña C«ng ty xi m¨ng BØm S¬n lµ niÒm tù hµo cña nh÷ng ng­êi ngµy ®ªm ch¨m lo cho nã, chÝnh v× thÕ mµ ®· h×nh thµnh c©u nãi quen thuéc: "Xi m¨ng BØm S¬n lµ niÒm tin cña ng­êi tiªu dïng, niÒm tù hµo cña nh÷ng c«ng tr×nh" C«ng ty ®· ®­îc nhËn nhiÒu phÇn th­ëng, danh hiÖu tõ chÊt l­îng s¶n phÈm vµ ®ã còng lµ thÕ m¹nh c¹nh tranh trong giai ®o¹n võa qua, cã thÓ thÊy cã nhiÒu tiÕn bé. Tuy nhiªn nÕu so víi chÊt l­îng cña c¸c n­íc ASEAN nh­ Th¸i Lan, Indonexia vµ mét sè n­íc kh¸c th× C«ng ty cßn ph¶i tiÕp tôc phÊn ®Êu nhiÒu h¬n n÷a. Mét vÊn ®Ò kh¸c cÇn ®­îc quan t©m lµ c«ng t¸c ph©n phèi l­u th«ng bao gåm: TiÕp thÞ m¹ng l­íi c¸c nhµ ph©n phèi, phôc vô sau b¸n hµng HiÖn nay chi phÝ l­u th«ng b×nh qu©n ®ang cßn chiÕm tõ 10 ®Õn 13% gi¸ b¸n xi m¨ng do tæ chøc m¹ng l­íi ph©n phèi cßn nhiÒu ®iÒu bÊt hîp lý. NÕu c¶i tiÕn hÖ thèng ph©n phèi l­u th«ng ch¾c ch¾n C«ng ty sÏ më réng thÞ phÇn tiªu thô s¶n phÈm, gi¶m chi phÝ vµ gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo viÖc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh. VÒ phÇn kh¸ch quan còng cÇn ph¶i nãi thªm lµ gi¸ vËt t­ ®Çu vµo cña xi m¨ng nh­ ®iÖn, than, c­íc vËn chuyÓn liªn tôc t¨ng còng gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm xi m¨ng, tû gi¸ USD/VND tiÕp tôc t¨ng lµm ®éi gi¸ c¸c vËt t­ nhËp khÈu vµ t¨ng ®¸ng kÓ viÖc tr¶ nî l·i vµ vèn vay ®Çu t­ cho c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi. TÊt c¶ yÕu tè trªn lµm cho gi¸ thµnh s¶n xuÊt t¨ng theo trong khi xu h­íng gi¸ b¸n xi m¨ng kh«ng t¨ng cã xu h­íng gi¶m. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn chóng ta thÊy xu thÕ c¹nh tranh cña c¸c C«ng ty xi m¨ng cã xu h­íng mÊt lîi thÕ trªn thÞ tr­êng néi ®Þa nÕu kh«ng cã sù ®Çu t­ mét c¸ch hîp lý. 3. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. C«ng ty VËt t­ kü thuËt xi m¨ng lµm nhiÖm vô tæ chøc tiÕp nhËn b¸n bu«n, b¸n lÎ xi m¨ng theo kÕ ho¹ch trong n¨m 2000 ho¹t ®éng nµy chiÕm 90% tæng doanh thu chÝnh cña C«ng ty; ngoµi ra ho¹t ®éng chÝnh cña c«ng ty, c«ng ty cßn cã c¸c ho¹t ®éng kh¸c nh­ cung cÊp phô gia cho c¸c nhµ m¸y xi m¨ng s¶n xuÊt. Víi vai trß lµm nhµ tiªu thô xi m¨ng cho c¸c nhµ m¸y xi m¨ng trªn ®Þa bµn Hµ Néi vµ c¸c tØnh phÝa b¾c, C«ng ty tæ chøc thùc hiÖn xi m¨ng qua hai h×nh thøc chÝnh sau: - B¸n hîp ®ång kinh tÕ: §èi víi c¸c ®¬n vÞ c¸ nh©n cã nhu cÇu lín, c¸c b¹n hµng th­êng xuyªn th× c«ng ty sÏ ký kÕt hîp ®ång xi m¨ng vµ lµm c«ng t¸c vËn chuyÓn ®Õn c«ng tr×nh giao cho kh¸ch hµng - B¸n lÎ t¹i c¸c cöa hµng , ®¹i lý: ®©y lµ h×nh thøc b¸n chñ yÕu cña c«ng ty. Bªn c¹nh ®ã c«ng ty cßn sö dông mét sè h×nh thøc kh¸c lµ b¸n t¹i kho, c¶ng kh«ng qua kho vµ tõ nhµ m¸y giao tíi c«ng tr×nh, tuú tõng h×nh thøc b¸n sÏ ¸p dông mét c¬ chÕ kh¸c nhau phï hîp vµ hai bªn cïng cã lîi. Gi¸ b¸n nµy ®­îc tæng c«ng ty cïng bé liªn ngµnh vµ ban vËt gi¸ chÝnh phñ quyÕt ®Þnh cho phÐp trong mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh. 4. Kh¸i qu¸t vÒ t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh C«ng ty VËt t­ thiÕt bÞ xi m¨ng ®­îc Bé x©y dùng – Tæng C«ng ty xi m¨ng ViÖt Nam giao nhiÖm vô lµ víi chøc n¨ng cña mét C«ng ty Th­¬ng m¹i cã nhiÖm vô l­u th«ng, kinh doanh tiªu thô xi m¨ng trªn ®Þa bµn Hµ Néi vµ c¸c tØnh phi¸ b¾c. Do vËy mµ ho¹t ®éng kinh doanh chñ yÕu cña C«ng ty lµ tiªu thô xi m¨ng cho c¸c nhµ m¸y xi m¨ng trªn ®Þa bµn ho¹t ®éng cña C«ng ty. Ph­¬ng thøc b¸n hîp ®ång kinh tÕ víi khèi l­îng lín. Sau khi thÈm tra ®iÒu kiÖn yªu cÇu cña bªn mua + VÒ gi¸ c¶ vµ khèi l­îng hµng ho¸ + Thêi gian, ®Þa ®iÓm giao hµng + TiÕn ®é giao hµng + Ph­¬ng thøc thanh to¸n tiÒn. C«ng ty sÏ ¸p dông t­ng møc gi¸ cho tõng lo¹i hîp ®ång. - §èi víi kh¸ch hµng tr¶ tiÒn ngay th× C«ng ty sÏ khuyÕn m¹i b»ng h×nh thøc gi¶m gi¸. - §èi víi kh¸ch hµng tr¶ chËm th× gi¸ xi m¨ng ph¶i céng thªm phÇn chi phÝ cho viÖc chiÕm ®äng vèn (vèn chËm lu©n chuyÓn). Víi ph­¬ng thøc nµy nÕu qu¶n lý vèn kh«ng tèt, kh«ng thÈm tra cÈn thËn sÏ bÞ chiÕm ®äng vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp vµ cã thÓ bÞ mÊt vèn. Do vËy viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ rÊt quan träng ph­¬ng thøc b¸n lÎ t¹i cöa hµng cña C«ng ty vµ c¸c cöa hµng ®¹i lý cho C«ng ty. Víi h¬n 70 cöa hµng vµ 40 ®¹i lý, ph­¬ng thøc nµy mang l¹i phÇn lín doanh thu cho C«ng ty. C¸c cöa hµng tr­ëng nhËn hµng cña C«ng ty vÒ cöa hµng m×nh vµ tæ chøc tiªu thô xi m¨ng ë cöa hµng, hµng ngµy nép tiÒn vµ b¸o c¸o giÊy tê vÒ c«ng ty.Phßng tiªu thô cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý c¸c cöa hµng b¸n lÎ. HiÖn nay víi ®Æc ®iÓm kinh doanh c¹nh tranh gi÷a c¸c cöa hµng vµ c¸c ®¬n vÞ kh¸c vµ c¸c ®¬n vÞ x©y dùng hay chiÕm ®äng vèn nªn viÖc qu¶n lý vèn rÊt quan träng, viÖc lùa chän gi÷a tiªu thô hµng vµ b¶o toµn vèn( kh«ng b¸n chÞu ) qu¸ lµ bµi to¸n khã ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý. Do vËy viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®èi víi c«ng ty vËt t­ kü thuËt xi m¨ng lµ rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt .