Đề tài Văn hóa ẩm thực bình dân Hải Phòng - Khả năng khai thác phát triển du lịch

hi ăn mực ng-ời ta còn có thể nhâm nhi với ly trà đá hoặc ly đắng đá, xoài xanh, d-a chuột, củ đậu. Ngoài ra thì còn có cả cá chỉ, cá bóng n-ớng. Những địa chỉ lý t-ởng để th-ởng thức mực: hồ An Biên, ngã năm sân bay Cát Bi, Hồ Sen ... đây là những nơi có những hàng mực tập trung đông đúc và có không gian khoáng đạt để vừa ngồi ăn vừa đ-ợc ngắm phong cảnh, phố ph-ờng. 3.1.4 Bánh mỳ cay * Địa chỉ 1: 50 Lê Lợi - bánh mỳ cay ở đây th-ờng nhiều nhân hơn những hàng khác, nhân bánh là patê thịt nạc chứ không nh- một số hàng bánh khác có pha trộn cả bột đao vào làm nhân bánh. Nhờ sự khéo léo của ng-ời bán hàng nên những chiếc bánh mỳ cay ở đây cái nào cái nấy đều đ-ợc n-ớng vàng ngon, giở đều tay và không hề bị cháy. Ngoài bánh mỳ cay thì ở đây còn bán cả chè Huế, chè b-ởi, nem rán, kem t-ơi, kem chiên. Bánh mỳ cay ở đây có giá 1.000đ một chiếc, còn chè và kem là 5.000đ/1ly * Địa chỉ 2: 137 Đinh Tiên Hoàng - khác biệt với những hàng bánh mỳ cay khác, nhân bánh mỳ cay ở đây không phải là nhân patê, mà là thịt nạc xay nhuyễn cho gia vị sau đó cho thịt vào bánh mỳ và n-ớng trên bếp than hồng giở đều tay cho tới khi nhân bánh chín vàng có mùi nh- thịt xiên n-ớng thì lúc đó Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 38 bánh đã chín cả trong lẫn ngoài, khi th-ởng thức bánh ta cảm nhận đ-ợc vị ngọt của thịt, vị thơm giòn của bánh. Giá của chiếc bánh mỳ cay là 1.500đ * Địa chỉ 3: 26 Trần H-ng Đạo - địa chỉ này đ-ợc nhiều ng-ời biết tới, bởi chiếc bánh mỳ cay ở đây nó to gấp đôi những chiếc bánh mỳ cay th-ờng ăn của ng-ời Hải Phòng. Nếu nh- những chiếc bánh mỳ cay th-ờng ngày ta vẫn ăn mãi mà không thấy no, thì khi ăn bánh mỳ cay ở đây ai nghiện bánh mỳ cay thì cũng chỉ ăn tới 5 chiếc là nhiều. Chính vì vậy nên bánh mỳ cay ở đây bán từ sáng cho tới đêm, còn bánh mỳ truyền thống của ng-ời Hải Phòng thì chỉ bán vào buổi chiều. Giá một chiếc bánh mỳ cay ở đây là 3.000đ. Cùng với bánh mỳ cay thì sữa đậu ở đây cũng rất ngậy và thơm ngon, giá của một cốc sữa đậu là 2.500đ. *Địa chỉ 4: Ngã t- Cột Đèn - Tô Hiệu: Quán bánh mỳ cay ở đây chỉ bán vào tầm chiều tối nh-ng bán tới tận đêm khuya. Patê ở đây rất ngon và ngậy. Mặc dù bán trên vỉa hè, rất ít chỗ ngồi nh-ng quán lúc nào cũng đông khách. Giá bán một chiếc bánh mỳ cay ở đây cũng không mềm, khoảng 5.000đ/chiếc và cũng là loại bánh mỳ cay to gấp đôi loại bánh mỳ cay th-ờng gặp. *Địa chỉ 5: Quán bánh mỳ cay ở gần khách sạn Cát Dài. Đây cũng là một quán bánh mỳ khuya bán trên vỉa hè. Ngoài bánh mỳ cay, ở đây còn bán bánh mỳ ruốc, bánh mỳ bơ sữa, sữa đậu nành. Nhân bánh mỳ cay ở đây nạc, nh-ng vẫn dậy mùi thơm ngậy của lớp mỡ r-ới lên trên, hơn nữa bánh mỳ đ-ợc làm bằng loại bột rất ngon nên quán rất đông khách. Giá của một chiếc bánh mỳ là 5.000đ, sữa đậu là 2.500đ. Ngoài những địa chỉ trên, khi nói đến bánh mỳ cay, không thể không nhắc đến những hàng bánh mỳ cay đầu tiên ở khu Khánh Lạp - đ-ờng Hàng Kênh. Đây là nơi xuất phát của món ăn bình dân này, giá của một chiếc bánh mỳ cay là 1.500đ, nếu có thêm ruốc là 2.500đ. Nhiều cô cậu sinh viên sau mỗi đợt về thăm quê th-ờng đến đây mua hàng chục chiếc làm quà cho bạn bè ng-ời thân. 3.1.5 Bánh bèo *Địa chỉ 1: số 3 Lê Đại Hành - nếu nh- có hỏi ng-ời dân Hải Phòng bánh bèo ở đâu ngon nhất thì ở bất kì lứa tuổi nào họ cũng sẽ cho chúng ta câu trả lời là số 3 Lê Đại Hành. Bánh bèo ở đây rất ngon nhân bánh quyện chặt vào vỏ bánh, nhân bánh đ-ợc làm toàn là thịt nạc băm nhỏ nên khi ăn không hề cảm Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 39 thấy ngấy, hơn nữa vỏ bánh rất khô nh-ng khi ăn lại rất mềm dẻo không bị -ớt và không bị vỡ ra khỏi nhân. Bánh bèo ngon một phần cũng bởi n-ớc chấm, mà n-ớc chấm ở đây thì miễn chê, nó có vị ngọt của x-ơng, vị chua của dấm, vị cay của chíu ch-ơng, vị thơm của rau, màu đỏ t-ơi của bột ớt... thật khó có thể tả hết cái h-ơng vị độc đáo này. Giá của một cặp bánh bèo là 8000đ. Ngoài bánh bèo thì bánh giò nóng và bánh bột lọc ở đây cũng rất tuyệt, và giá của mỗi chiếc bánh là 5000đ * Địa chỉ 2: 54 Lê Lợi - bánh bèo ở đây không đ-ợc đặc sắc nh- ở Đinh Tiên Hoàng, nh-ng nó lạ là quán ruột của những thực khách không kiêng mỡ. Nhân bánh bèo ở đây đ-ợc là từ thịt ba chỉ băm nhỏ, nên khi ăn bánh có vị béo ngậy xen lẫn với vị ngọt bùi của thịt nạc. Giá của một cặp bánh bèo là 5000đ * Đó chỉ là một số địa chỉ dễ tìm, ngoài ra thì trong bất kì chợ nào của Hải Phòng cũng đều bán bánh bèo và những chợ có bánh bèo ngon phải kể tới chợ L-ơng Văn Can bạn có thể tìm đến hàng bánh bèo của bác Xuyến, chợ Cố Đạo bạn có thể tìm đến hàng bánh bèo của bác Hoà, chợ Con, chợ Ga... Đối với ng-ời Hải Phòng, ăn bánh bèo không nhất thiết là phải đi chợ hay tìm đến những hàng ngon có tiếng, mà điều quan trọng là cái h-ơng vị của bánh và cái d- vị của n-ớc chấm. Chính vì vậy mà ở tận trong những ngõ sâu những lúc trời m-a ng-ời ta cũng có thể th-ởng thức đ-ợc bánh bèo bởi những gánh hàng dong. 3.1.6 Bánh xì mần cấu * Địa chỉ: cho tới nay thì đã không còn tồn tại những hàng quà bán thức ăn này trên dọc những con phố của Hải Phòng, hơn nữa bánh cấu chỉ bán vào mùa đông hoặc thời điểm gần tết nên ta chỉ có thể th-ởng thức bánh cấu ở các chợ nh-: chợ Cát Bi, chợ L-ơng Văn Can, chợ Hàng... Nếu du khách cũng đi tham quan hải sản ở chợ Ga, du khách cũng có thể th-ởng thức vị cay nồng của món bánh độc đáo có nguồn gốc từ Trung Quốc này. Ăn một miếng bánh cấu rán mỏng có giá 1.000đ sẽ giúp cho du khách xoá đi đ-ợc cái lạnh của thời tiết giá rét đồng thời cảm nhận đ-ợc vị ấm nồng trong tình cảm của ng-ời dân đất Cảng.Hoặc với 10.000đ - 20.000đ, du khách mua từ 0,5 đến 1kg bánh đã đ-ợc khuôn thành tròn để mang về làm quà cho ng-ời thân. Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 40 3.1.7 Bún cá *Địa chỉ 1: 50 Điện Biên Phủ - có lẽ đây là một trong số ít những địa chỉ đã tồn tại cùng với sự thay đổi của “hương sắc” Hải Phòng. Hàng bún cá này đã gắn bó với chủ quán cho tới nay cũng đã đ-ợc trên 30 năm, h-ơng vị của bún cá đ-ợc rất nhiều ng-ời biết tới bởi sự tỉ mỉ, tâm huyết của chủ quán từ khâu chọn cá cho tới cách chế biến nấu n-ớc dùng, cũng nh- làm ra những sợi bún nhỏ dai trắng, đó đều là bí quyết gia truyền. Giá của một bát bún cá là 10.000đ * Địa chỉ 2: 169 Lạch Tray - bún cá ở đây tuy chủ quán không tận tay mình làm ra những sợi bún nh- hàng bún cá của bác Trung ở 50 Điện Biên Phủ, nh-ng những sợi bún khi mua về cũng đ-ợc chủ quán lựa chọn rất kĩ l-ỡng, và th-ờng là đặt hàng ở những nơi làm bún đạt chất l-ợng. Điều đặc biệt ấn t-ợng ở những bát bún cá nơi đây là, bát bún cá vẫn giữ đ-ợc h-ơng vị truyền thống nh-ng trong h-ơng vị của n-ớc dùng còn có thêm vị chua của măng, khi ăn cảm thấy rất lạ miệng và cũng rất hấp dẫn. Giá của một bát bún cá là 10.000đ. Ngoài bún cá thì ở đây còn có bún tôm, bún gà, bún bò, giá của chúng là 15.000đ/1bát * Địa chỉ 3: 303 Lê Lợi - điều khác biệt dễ nhận thấy khi th-ởng thức bún cá ở đây là n-ớc dùng có vị ngọt hơn và đậm hơn những hàng khác, và ăn bún cá ở đây vào bất kì mùa mào cũng đều có dọc mùng, đó đ-ợc coi nh- một thức ăn ăn kèm không thể thiếu khi ăn bún cá, và đó cũng là một nét đặc tr-ng trong bát bún cá của Hải Phòng. Giá của bát bún cá ở đây là 10.000đ. Ngoài bún cá thì ở đây cũng có bán bún tôm, bún bò, bún thập cẩm cũng với giá trung bình là 10.000đ/1bát 3.1.8 Bánh đa cua Tr-ớc đây, bánh đa cua là món ăn đ-ợc nhiều ng-ời -u thích bởi nó không chỉ ngon mà còn rất rẻ. Cách đây chừng 3 - 4 năm, giá của một bát bánh đa cua cao nhất cũng chỉ 5.000đ. Nh-ng giờ đây, giá thực phẩm đắt đỏ vì thế mà món ăn này buộc phải tăng giá theo. Mặc dù vậy, nó vẫn là một trong những món ăn bình dân đặc sắc mà mỗi du khách đến nên th-ởng thức khi đến với Hải Phòng. * Địa chỉ 1: 30 Cầu Đất - bánh đa cua ở đây đặc biệt hơn những địa chỉ khác bởi canh cua ở đây đ-ợc nấu đặc nên có rất nhiều thịt cua, n-ớc canh cũng rất ngọt thơm ngậy h-ơng vị cua đồng. Không chỉ có bánh đa cua mà ở đây còn Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 41 hấp dẫn thực khách với món miến l-ơn và cháo l-ơn. Giá của một bát bánh đa cua là 15.000đ, miến l-ơn 20.000đ/1bát,cháo l-ơn 10.000đ/1bát * Địa chỉ 2: 175 Cầu Đất - trên dọc con phố sầm uất nhất của Hải phòng vẫn còn l-u giữ đ-ợc những món ăn bình dân nh- bánh đa cua. Mọi ng-ời bảo nhau đến địa chỉ này để ăn bánh đa cua bởi từ cách chế biến cho tới h-ơng vị nó vẫn là canh bánh đa nồi đất nung của ng-ời dân đất Cảng. Giá của một bát bánh đa là 15.000đ * Địa chỉ 3: quán bà Béo nằm ở phía ngoài cổng công ty vận tải biển (trên đ-ờng Lạch Tray), bánh đa cua ở đây lại khác biệt hoàn toàn so với bánh đa cua Cầu Đất bởi bánh đa ở đây có sự biến tấu để hợp với khẩu vị của số đông vốn không quen với vị béo ngậy của tóp mỡ phi với hành và ch-ng với gạch cua. Bánh đa cua ở đây không có hành khô cũng chẳng có tóp mỡ, mà chỉ có gạch cua ch-ng với cà chua và n-ớc dùng không chỉ có cua mà còn có cả vị ngọt của x-ơng. Giá của một bát bánh đa là 10.000đ. Ngoài bánh đa cua thì ở đây còn có, gà, ngan, tôm, chả lá lốt, chả viên để ăn với bánh đa và giá của mỗi bát là 15.000đ. * Địa chỉ 4: 207c Lạy Tray - địa chỉ này bán bánh đa cua từ 5h chiều cho đến tận 7h sáng hôm sau. H-ơng vị của canh bánh đa cũng khá đặc biệt, cùng với vị thơm ngậy của cua là vị chua của n-ớc bỗng r-ợu nếp cái. Ngoài bánh đa cua thì phở, cơm chiên ở đây cũng khiến thực khách rất hài lòng. Giá một bát bánh đa cua là 10.000đ, phở là 15.000đ/1bát, cơm chiên là 10.000/1đĩa *Địa chỉ 5: - Bánh đa cua Da Liễu - Đó là tên gọi ng-ời dân Hải Phòng th-ờng dùng để gọi quán bánh đa cua nằm ngay trong sân của Trung tâm Da Liễu Hải Phòng trên đ-ờng Trần Phú. Quán này chỉ bán vào tầm chiều tối: Đây là địa chỉ quen thuộc của các cô cậu học sinh - sinh viên vì so với những quán ăn khác, giá ở đây rất mềm, từ 5.000 - 8.000đ/bát tuỳ theo việc khách chọn thức ăn thêm vào thế nào. Hơn nữa với vị trí ở trung tâm thành phố, đối diện với ngay nhà hát lớn, du khách vừa có thể ăn bánh đa vừa có thể ung dung ngắm phố ph-ờng. Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 42 3.1.9 Miến trộn * Địa chỉ 1: 96 Cát Dài - nếu nh- bạn không phải là ng-ời Hải Phòng thì sẽ rất khó có thể tìm đ-ợc một địa chỉ bán miến trộn, đây là món quà còn rất ít địa chỉ bán. 96 Cát Dài là một trong số ít những nơi còn bán món miến trộn, miến trộn ở đây hấp dẫn thực khách bởi kinh nghiệm bí quyết của món miến trộn nằm trong cách thức pha n-ớc trộn miến và cách thức trần miến, những sợi miến ở đây giòn, giai, ngọt không nát, không nhũn khi ăn ta có cảm giác nh- có sự pha trộn của h-ơng vị nộm miến Thái. Giá của một đĩa miến trộn là 10.000đ * Địa chỉ 2: số 6 Tô Hiệu- tuy không có đ-ợc h-ơng vị độc đáo nh- miến trộn Cát Dài, nh-ng miến trộn Tô Hiệu lại hấp dẫn thực khách bởi những nguyên liệu trộn miến. Ngoài những nguyên liệu thông th-ờng thì còn có thêm ngó sen, xoài xanh, khi th-ởng thức thực khách sẽ cảm nhận đ-ợc rất nhiều d- vị; vị giòn ngọt của ngó sen, vị chua chua ngọt ngọt của xoài, vị thơm của giò lụa , vị ngọt của thịt nạc.... Nếu nh- th-ởng thức miến trộn ở đây mà không th-ởng thức món miến n-ớc thì quả là một điều đáng tiếc, miến n-ớc gồm có miến nấu tôm, miến nấu gà, miến nấu ngan. Giá của mỗi bát miến nấu là 15.000đ, miến trộn cũng có giá 15.000đ/1đĩa. 3.1.10 Chè Thái * Địa chỉ 1: 137 Đinh Tiên Hoàng - đây là nơi đầu tiên bán chè Thái của Hải Phòng, và bạn sẽ không thể tìm đ-ợc ở đâu h-ơng vị chè Thái giống nh- h-ơng vị chè ở đây. Không chỉ bán chè Thái nơi đây còn bán cả những món bánh đặc tr-ng của Thái Lan nh-; bánh chuối và bánh tình yêu. Giá của một cốc chè là 3.000đ, còn giá của mỗi chiếc bánh là 2.500đ * Địa chỉ: chè Thái hợp nhất là với món bánh mỳ cay nên những địa chỉ bán bánh mỳ cay cũng là những địa chỉ bán chè Thái để chiều lòng khách, những hàng bánh mỳ cay đắt khách th-ờng là những hàng có chè Thái ngon nh-: 50 Lê Lợi, 31 Lê Lợi, 33 Lê Lợi... ở những địa chỉ này thì chè Thái có thêm đậu đỏ, khi ăn ta cảm nhận đ-ợc vị bùi của đậu và vị thơm mát của chè Thái. Chè Thái có giá 3.000đ/1cốc Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 43 3.1.11 Chè vừng - sủi dìn * Địa chỉ 1: số 3 Mê Linh. Chè vừng sủi dìn ở đây lôi cuốn thực khách bằng mùi thơm dịu nhẹ của vani, nhân sủi dìn cũng rất độc đáo ngoài nguyên liệu chính là dừa t-ơi, đỗ xanh,vừng, đ-ờng hoa mai thì còn có thêm cả vị giòn ngậy của mứt bí đao, nên khi th-ởng thức sẽ có h-ơng vị rất lạ miệng. Giá của một bát chè vừng là 3.000đ, quẩy để ăn kèm với chè vừng là 1.000đ/1cái, sủi dìn là 5.000đ/1bát * Địa chỉ 2: ngõ 46 Lạy Tray. Mỗi một địa chỉ ta đều nhận thấy có sự khác biệt, nếu nh- sủi dìn ở Mê Linh ngon bởi nhân thì sủi dìn ở 46 Lạy Tray lạ ngon bởi vỏ. Vỏ của những viên sủi dìn ở đây mỏng, dẻo, thơm mùi nếp cái hoa vàng, còn chè vừng thì đ-ợc nấu bằng mật thơm sánh và ngọt dịu. Ngoài chè vừng- sủi dìn thì bánh bao và sữa đậu ở đây cũng rất ngon. Giá của một bát chè vừng là 3.000đ, giá của một bát sủi dìn là 5.000đ, bánh bao nhân chay là 2.000đ/1cái còn bánh bao nhân thịt là 6.000đ/1cái, sữa đậu là 2.000đ/1cốc. * Địa chỉ 3: 235 Lê Lợi. Nét độc đáo của chè vừng nơi đây là, thay vì cách thông th-ờng mọi ng-ời vẫn ăn chè vừng với dừa t-ơi nạo, thì ở đây thực khách sẽ đ-ợc th-ởng thức chè vừng với dừa khô, những miếng dừa khô mỏng giòn thơm bùi khi ăn với chè vừng sẽ rất thú vị. Đến với địa chỉ này thực khách không những đ-ợc th-ởng thức h-ơng vị mới lạ của chè vừng mà trà sữa chân châu, bánh bao chiên cũng không kém phần độc đáo. Chè vừng có giá 3.500đ/1bát, sủi dìn 5.000đ/1bát, bánh bao chiên 6.000đ/1cái, trà sữa chân châu 5.000đ/1cốc. 3.2. Một số giải pháp khai thác văn hóa quà Hải Phòng phục vụ phát triển du lịch Du lịch đ-ợc coi là ngành công nghiệp không khói, đóng góp to lớn vào ngân sách quốc gia, trong đó loại hình du lịch ẩm thực cũng góp phần làm tăng nguồn thu rất lớn cho du lịch n-ớc nhà. Nh-ng một vấn đề còn thiếu sót hiện nay là các ch-ơng trình du lịch chuyên đề ẩm thực còn ch-a có và để thực hiện đ-ợc điều này không đơn giản vì có rất nhiều nguyên nhân khác nhau. Mặc dù có nhiều tiềm năng, nh-ng để biến những tiềm năng du lịch đó thành lợi thế cạnh tranh, thành phố Hải Phòng cần có những chính sách khai thác và phát triển, Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 44 đồng thời cần xác định rõ những lợi thế của mình cũng nh- những khó khăn v-ớng mắc mà ngành du lịch của thành phố đang gặp phải. Với các điều kiện tự nhiên, địa lí, địa hình, khí hậu thuận lợi, cùng các tài nguyên tự nhiên và nhân văn phong phú, đa dạng, việc phát triển gia tài ẩm thực sẵn có với nhiều món ăn ngon, mới lạ, sẽ giúp cho Hải Phòng thành công trong việc thu hút du khách. Bên cạnh đó, tài nguyên du lịch tự nhiên và tài nguyên du lịch nhân văn của Hải Phòng không mấy tách biệt về mặt vị trí địa lí mà đan xen vào nhau do đó rất thuận lợi cho việc tổ chức cho các loại hình du lịch kết hợp và bổ trợ, làm tăng thêm tính hấp dẫn cho sản phẩm du lịch Hải Phòng Đã từ lâu ng-ời ta biết đến Hải Phòng với hình ảnh một thành phố biển, mà biển nào chẳng có những đặc sản biển: cá, tôm, cua, ốc, mực, sò.... Nếu chỉ có vậy thì ng-ời ta rất dễ nhầm lẫn Hải Phòng với thành phố khác, nh- Quảng Ninh chẳng hạn, ch-a kể đến đặc sản biển của Quảng Ninh còn đa dạng và phong phú hơn rất nhiều. Song không phải chỉ có vậy, Hải Phòng còn mang trong mình rất nhiều món quà ngon, bình dị mà dân dã. Nói cho cùng thì quà vẫn luôn tồn tại trong cuộc sống nh-ng nếu không quảng bá giới thiệu thì chẳng những du khách không biết đến mà thậm chí ng-ời Hải Phòng cũng không biết đến có những thức quà nh- thế ngay ở quê h-ơng mình. X-a Hải Phòng có rất nhiều món quà vặt nh-ng cuộc sống công nghiệp hiện đại với nhịp sống hối hả, khẩn tr-ơng, ng-ời ta quen với cơm hộp, với “fastfood” mà dần quên đi những món quà quê truyền thống. Có một điều rất thực tế là dù đi du lịch đến đâu ng-ời ta đều có nhu cầu ăn uống và mua sắm, các đoàn du lịch bao giờ th-ờng cũng có phụ nữ, mà sở thích của phụ nữ chính là sở thích hay ăn quà. Các món quà giản dị nh-ng lạ, hấp dẫn, khơi gợi trí tò mò của du khách từ ph-ơng xa tới. Khi đã quá quen với những bữa ăn no nê, đủ chất, ng-ời ta cần tìm đến một không gian mới, có thể tĩnh lặng yên bình, cũng có thể sôi động với nhịp điệu của cuộc sống nh-ng đều chan hoà gần gũi với thiên nhiên hay với đời th-ờng th-ởng thức những món quà ngon, lạ miệng, không quá đắt tiền, nếu có thể mang về làm quà thì lại càng thích. Đó sẽ là những hình ảnh những kỉ niệm khó quên nhất trong lòng mỗi du khách sau mỗi cuộc hành trình. Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 45 Chính vì vậy việc khai những thức quà bình dân để đáp ứng lòng mong mỏi của du khách ở Hải Phòng là hoàn toàn có khả năng. Hải Phòng nổi tiếng với bánh đa cua, nổi tiếng với bánh mỳ cay, với các món ốc... nh-ng đến với Hải Phòng mà chỉ làm quen với thực đơn trong các khách sạn thì quả thật du khách ch-a có cơ hội để khám phá hết vẻ đẹp của cuộc sống cũng nh- trong tâm hồn của ng-ời dân thành phố Cảng. Tuy nhiên việc du khách việc du khách biết đến những món ăn đó nh-ng lại ch-a biết về địa chỉ của những nơi bán, đặc biệt là những quán ăn đặc sản chính là một điểm yếu của du lịch Hải Phòng. Điều đó chứng tỏ chúng ta ch-a tiếp thị đ-ợc văn hóa ẩm thực bình dân đến với du khách. Quay trở lại với hiên trạng du lịch của Hải Phòng. Khách đến Hải Phòng hiện nay chủ yếu là để tham quan Đồ Sơn, Cát Bà và ở những nơi này th-ờng bán đồ hải sản. Du lịch trong thành phố - City tour còn ch-a phát triển, trong khi đó những ng-ời làm du lịch còn ch-a thực sự chú trọng đến việc đ-a những thức quà bình dân vào trong du lịch, tạo ra sự mới lạ cho du lịch thành phố. Do vậy ng-ời viết xin mạnh dạn đ-a ra đây một số giải pháp để nâng cao hiệu quả khai thác văn hoá ẩm thực bình dân, nhằm phục vụ cho hoạt động du lịch của thành phố Hải Phòng. 3.2.1. Xây dựng mô hình tuyến phố bán hàng quà - “Phố ẩm thực” Cùng với nhu cầu đi du lịch và th-ởng thức, xu h-ớng ăn uống hiện nay là kết hợp tính phổ biến và tính và tính đặc tr-ng thể hiện ở việc một mặt sản xuất đồ ăn thức uống độc đáo, theo những công thức bí truyền tạo thành các món ăn đặc sản, mặt khác sản xuất chế biến ăn uống bình dân để phù hợp với mọi đối t-ợng khách. ở Hải Phòng có nhiều tuyến phố tập trung nhiều hàng. Tiêu biểu nh- đ-ờng Cát Dài, Hàng Kênh, Lê Lợi, Đinh Tiên Hoàng.... Nh-ng một điều dễ nhận ra là những hàng quán ở đây th-ờng nằm rải rác cách xa nhau, quy mô nhỏ bé, phong cách ch-a chuyên nghiệp. Các quán bán hàng th-ờng nằm trên hè đ-ờng, ch-a chú trọng đến việc đầu t- cho không gian. Chính vì vậy để khai thác ẩm thực bình dân cho hoạt động du lịch một cách hiệu quả và hợp lý, thành phố nên xây dựng những tuyến phố bán hàng quà giống nh- mô hình phố ẩm thực Tống Duy Tân của Hà Nội. Với mô hình phố ẩm Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 46 thực nh- vậy sẽ gây đ-ợc ấn t-ợng, cảm tình và thuận tiện cho khách du lịch nhằm quảng bá gián tiếp hình ảnh của một thành phố Cảng sôi động với nền văn hoá ẩm thực bình dân, phong phú, giàu truyền thống. Trong t-ơng lai có khả năng những mô hình tuyến phố kiểu mẫu sẽ đ-ợc ứng dụng trong quy hoạch thành phố. Có thể quy hoạch theo 2 mô hình nh- sau: Mô hình thứ nhất là những tuyến phố chỉ chuyên về một món ăn. ở Hải Phòng b-ớc đầu đã có những phố nh- thế này, song mới đ-ợc hình thành một cách t-ơng đối tự phát. Chẳng hạn nh-: phố Minh Khai chuyên về cafe, phố Mê Linh chuyên bán vằn thắn mỳ, phố Trần Bình Trọng chuyên về cháo các loại, phố Lê Lợi tập trung nhiều hàng chè, bánh... Tuy nhiên hiện nay, việc kinh doanh buôn bán ở những phố này vẫn chỉ với t- cách cá nhân. Nếu muốn biến những phố này thành những khu phố ẩm thực, thành phố cần có chính sách qui hoạch cụ thể đồng thời ban hành những qui định về vệ sinh an toàn thực phẩm, về an ninh trật tự, về phong cách phục vụ...thì việc khai thác mới đem lại hiệu quả cao nhất. Ưu điểm của mô hình này là có thể phục vụ l-ợng khách đông, tạo đ-ợc ấn t-ợng và sự thích thú đối với du khách. Họ có thể tự kiểm nghiệm chất l-ợng của từng quán, so sánh, đánh giá; hơn nữa khi cần giới thiệu với ai đó về một món quà của ng-ời Hải Phòng thì tuyến phố này sẽ là một lựa chọn tốt. Nh-ng nh-ợc điểm của nó là các quán đều kinh doanh một mặt hàng sẽ rất dễ dẫn đến tình trạng tranh giành khách của nhau hoặc tình trạng có quán đông khách, quán vắng khách, nên mỗi quán cần luôn tìm cách đổi mới, nâng cao cạnh tranh bằng chất l-ợng và thái độ phục vụ. Ngoài ra cũng cần có sự đầu t- về không gian quán, tạo ấn t-ợng cho khách về sự sạch sẽ, giản dị và tiện lợi. Khách hàng sẽ không quá quan tâm đến giá cả của món ăn nếu tất cả những gì họ nhận đ-ợc hoàn toàn xứng đáng. Mô hình thứ hai là mô hình tuyến phố có đầy đủ các hàng quà ngon, thuận tiện cho những ng-ời có sở thích và nhu cầu ăn quà đồng thời thuận lợi cho nhiều du khách mà quĩ thời gian còn hạn chế. Thay bằng việc phải đi hết phố này đến phố khác thì họ chỉ cần đến một nơi mà vẫn thoải mái lựa chọn món -a thích - gần giống nh- một bữa tiệc buffet nho nhỏ. -u điểm của mô hình này còn ở Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 47 chỗ nó tạo ra công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho ng-ời lao động. Thay vì chỉ có một l-ợng khách quen thì họ sẽ có một l-ợng khách đông hơn, nhiều ng-ời biết đến hơn, đạt đ-ợc doanh thu lớn. ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đã rất thành công với những mô hình nh- thế này, còn hiện tại ở Hải Phòng ch-a có. Mô hình này sẽ thay cho những gánh quà rong vừa không hiệu quả còn ảnh h-ởng đến mỹ quan thành phố. Tuyến phố kiểu mẫu khi đ-ợc quảng cáo trên các ph-ơng tiện thông tin đại chúng sẽ thu hút nhiều thực khách đến tìm tòi, th-ởng thức và rất thuận lợi cho phát triển loại hình City Tour. Nếu nh- mô hình tuyến phố ẩm thực đ-ợc xây dựng thành công thì đó chắc chắn sẽ là một nơi lí t-ởng để mời gọi thực khách. Với không gian thoáng đãng mát mẻ không bụi bặm, đồ ăn đ-ợc đảm bảo vệ sinh, hơn nữa giá cả phải chăng, phù hợp với túi tiền của ng-ời tiêu dùng, điều đó sẽ thu hút đ-ợc một l-ợng khách lớn, không chỉ một lần mà khách sẽ còn quay lại lần hai, lần ba.... Qua những tuyến phố bán hàng quyền lợi của thực khách sẽ đ-ợc đảm bảo, để không xảy ra tình trạng “chặt chém” làm mất lòng tin của du khách, uy tín của các quán hàng và hình ảnh du lịch thành phố. 3.2.2. Khai thác các món quà bình dân trong hệ thống nhà hàng khách sạn Xã hội ngày một tiến bộ, đời sống ngày càng văn minh lịch sự, vì thế mà việc ăn, ở, đi lại đều đ-ợc đề cao và chú trọng nhiều hơn. Ng-ời ta không chỉ ăn no mặc ấm mà còn phải ăn ngon, mặc đẹp. Vấn đề ăn uống gắn bó hàng ngày với tất cả mọi ng-ời t-ởng đã quá quen thuộc nh-ng vẫn ẩn chứa nhiều điều mới lạ, t-ởng là đơn giản nh-ng lại rất phong phú, cầu kỳ, tế nhị và luôn luôn phát triển, sáng tạo khi đặt nó trong thú đi du lịch. Hầu hết trong các ấn phẩm về du lịch, ng-ời ta thừa nhận các du lịch vận chuyển, khách sạn và ăn uống là 3 loại dịch vụ cơ bản nhằm thoả mãn nhu cầu thiết yếu của du khách. Hơn thế nữa khám phá du lịch của từng địa ph-ơng là một trong những sở thích của du khách. Chính vì vậy “Đặc sản vùng” của từng nơi - nhìn từ góc độ kinh doanh đây có thể là một tài nguyên quý giá ch-a đ-ợc khai thác hết. Hoạt động kinh doanh ăn uống đ-ợc hiểu là toàn bộ các hoạt động sản xuất, chế biến, cung cấp và phục vụ đồ ăn, thức uống tại các đơn vị kinh doanh nhằm thoả mãn nhu cầu của khách và tạo ra lợi nhuận Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 48 Có thể hiểu hoạt động kinh doanh ăn uống là một quá trình gồm nhiều b-ớc và liên tục nhau, có sự tham gia của nhiều nhân viên phục vụ tại cơ sở kinh doanh với sự chuyên môn hoá cao từ khâu chế biến thực phẩm đến phục vụ sản phẩm đó cho khách và làm hài lòng họ. Việc khai thác ẩm thực bình dân trong hoạt động du lịch hiện nay ở Hải Phòng vẫn còn nhiều bất cập, xoay quanh một số vấn đề nh- : Chất l-ợng món ăn ch-a cao, giá cả ở mỗi nơi một khác, phong cách phục vụ ch-a chuyên nghiệp, đặc biệt ch-a làm tốt khâu vệ sinh an toàn thực phẩm. Do đó, du khách đến với Hải Phòng th-ờng e ngại ăn quà trên phố, họ thà hy sinh thú vui đ-ợc khám phá ẩm thực nơi đến, và lựa chọn cách thay thế an toàn là sử dụng đồ ăn thức uống trong khách sạn nơi họ c- trú hay tại các nhà hàng lớn, ngay cả khi những món ăn đó không ngon, giá cả lại đắt hay thiếu vắng những món quà bình dân mà họ mong đ-ợc th-ởng thức. Bên cạnh đó cũng có nhiều du khách muốn đ-ợc th-ởng thức những món quà bình dân nh-ng lại không thích hoặc không muốn mất thời gian ở những quán cóc nơi vỉa hè, đ-ờng phố. Chính vì vậy cần phải kết hợp đ-a những món ăn ẩm thực bình dân của Hải Phòng vào trong hệ thống các nhà hàng, khách sạn để đảm bảo sức khoẻ và nhu cầu đa dạng của du khách. Th-ởng thức những món ăn dân dã trong một không gian thoáng đãng, sang trọng, với thẩm mỹ nghệ thuật tinh tế và phong cách phục vụ lịch sự, thiết nghĩ đó cũng là một thú vui của các thực khách sành ăn. Tuy nhiên mục tiêu cao quý mà các nhà hàng khách sạn cần đạt đ-ợc đó là các tiêu chí về kỹ thuật, nghệ thuật chế biến và cách trình bày, an toàn thực phẩm, tính truyền thống, đảm bảo tính dinh d-ỡng và tính kinh tế. Thực đơn của nhà hàng, khách sạn ở Hải Phòng hiện nay chủ yếu vẫn là các món đặc sản theo cách chế biến truyền thống, ít có sự thay đổi. Trong thực đơn bữa phụ chủ yếu là đồ ăn sáng: Bánh đa, phở, bún, miến, cháo... Hoặc các món phục vụ nhanh. Nếu khách muốn gọi món khác ngoài thực đơn thì họ sẽ ái ngại khi nhận đ-ợc câu trả lời phải đợi lâu. Chính vì vậy mà du khách từ nơi khác đến ít biết về bản sắc ẩm thực bình dân Hải Phòng trừ những khách đi tự do. Thiết nghĩ nên bổ sung vào thực đơn của nhà hàng, khách sạn thêm nhiều món quà bình dân của Hải Phòng để tạo nên nét độc đáo riêng biệt. Ngoài bánh Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 49 đa cua, Hải Phòng còn nhiều món quà ngon khác. Đ-ơng nhiên thực đơn món phải đ-ợc chọn lựa và thực hiện bởi những đầu bếp chuyên nghiệp và quan trọng nhất là phải làm nổi bật đ-ợc sự khác biệt của quà Hải Phòng so với quà của những địa ph-ơng khác. Cùng là món ốc xào nh-ng ốc xào miền biển sẽ có nét khác biệt so với những nơi khác, thêm nữa nếu tầm nào trong ngày cũng có thể chọn món quà để ăn, đ-ợc phục vụ tận nơi sẽ rất thuận tiện cho du khách. Việc thay đổi những thói quen cố hữu là rất khó nh-ng chúng ta hoàn toàn có những ph-ơng thức tiếp thị quảng bá cho du lịch Hải Phòng nếu có sự quan tâm đầu t- đúng mức. Hải Phòng đã áp dụng mô hình kết hợp những quán quà theo mô hình chợ quê ở những bữa tiệc buffet trong một số khách sạn lớn. Ngoài gian chính giữa bày những món ăn thông th-ờng của tiệc đứng thì gian bên ngoài là gian mô phỏng hình ảnh của chợ đồng bằng Bắc Bộ với những món quà bình dị dân dã, thậm chí có cả những món đã lâu không xuất hiện. Không gian đ-ợc bố trí là những gánh hàng, những chõng tre, bàn ghế làm từ chất liệu mây tre... tạo dựng đ-ợc không khí thôn quê bình dị. Trang phục của ng-ời bán hàng là áo lụa bà ba, tạo thành điểm nhấn trong lòng thực khách. Hiện nay mới chỉ có một số ít các món ăn đ-ợc đ-a vào thực đơn nhà hàng khách sạn nh-ng đ-ợc chế biến, gia giảm thêm và ăn kèm với món phụ khác. Các nhà hàng khách sạn th-ờng phục vụ khách du lịch theo tour, thực đơn đã đ-ợc đặt tr-ớc, có chăng thì cũng là hình thức phục vụ theo món theo thực đơn rất đơn điệu. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của du khách, đồng thời đem lại cho du khách có cơ hội đ-ợc th-ởng thức nhiều loại đồ ăn cùng một lúc với một khoản chi phí phải chăng, các nhà hàng khách sạn nên nhân rộng hình thức Buffet, vào bữa sáng hoặc bữa tr-a cho khách l-u trú hoặc khách đi theo đoàn đặt tr-ớc. Các món ăn đ-ợc chế biến sẵn bày trên bàn rộng, khách tự lựa chọn món ăn mình -a thích. Nếu những bữa tiệc Buffet đ-ợc th-ờng xuyên tổ chức, thực khách sẽ có thể giao l-u trò chuyện với nhau về món ăn của các địa ph-ơng, có cơ hội để so sánh và hiểu hơn về nét độc đáo của văn hóa ẩm thực từng vùng. Bên cạnh đó cũng có thể phục vụ theo hình thức Alacarte là hình thức phục vụ món ăn theo sở thích dựa trên thực đơn có sẵn của nhà hàng. Nhìn vào Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 50 thực đơn, khách chọn món ăn theo khẩu vị riêng của mình, sau đó món này đ-ợc mang ra phục vụ khách. Nh- vậy khách sẽ cảm thấy hợp khẩu vị hơn, ấn t-ợng để lại lâu dài và sâu sắc hơn. Kết hợp với các hình thức phục vụ này, các nhà hàng lớn có thể thu hút thêm sự chú ý của thực khách bằng cách đ-a lên video cách làm, cách chế biến, th-ởng thức những món ăn tiêu biểu mang h-ơng sắc của thành phố biển. Những hình ảnh này có thể đặt tại quầy, phòng ăn hay tiền sảnh. Làm nh- vậy, các du khách có thể tận mắt chiêm ng-ỡng và biết thêm về sự phong phú của các món ăn dân tộc. Qua đó khách có thể lựa chọn cho mình món thích nhất, hợp khẩu vị hoặc có thể do sự tò mò hay do món ăn đ-ợc thể hiện quá hấp dẫn khiến du khách nảy sinh nhu cầu th-ởng thức. Đó chính là một trong những hình thức quảng bá hữu hiệu mà các nhà hàng cần phát huy hiện nay. Những thức quà có mặt trong các nhà hàng khách sạn th-ờng có giá cả tuy cao nh-ng rất ổn định đ-ợc niêm yết rõ trong thực đơn. Ngoài ra phong cách phục vụ trong nhà hàng khách sạn cũng chuyên nghiệp và bài bản hơn. 3.2.3. Tổ chức hội chợ ẩm thực Nhắc đến Hải Phòng ng-ời ta nhớ ngay đến những món ăn dân dã mà lại rất ngon. Nh-ng làm thế nào để những món ngon đó không chỉ trở nên nổi tiếng với du khách trong n-ớc mà còn cả với du khách quốc tế đến Việt Nam. Để tạo ra sức hấp dẫn đối với du khách thì yếu tố quan trọng nằm ở khâu quảng bá, tiếp thị các món ăn đặc sản đến với du khách. Vì vậy, điều cần làm của ngành du lịch Hải Phòng hiện nay là tăng c-ờng tổ chức quảng bá, tr-ớc hết bằng việc th-ờng xuyên tổ chức các hội chợ ẩm thực. Thông qua những hội chợ ẩm thực, du khách sẽ có đ-ợc cái nhìn gần gũi hơn và tổng thể hơn về những món ăn đặc sản miền biển. Họ cũng có cơ hội đ-ợc th-ởng thức trực tiếp tại chỗ, từ đó sẽ tiếp tục giới thiệu sâu rộng hơn đến bạn bè và ng-ời thân. Thực tế trong những năm qua, do nhận thức đ-ợc tầm quan trọng của việc ăn uống đối với hoạt động du lịch, Sở du lịch Hải Phòng đã kết hợp với các doanh nghiệp, nhà đầu t- cùng nhân dân địa ph-ơng có điểm du lịch tổ chức một số lễ hội ẩm thực nhằm giới thiệu những món ăn đặc tr-ng mang sắc thái địa phương tới khách du lịch như: “Hội chợ ẩm thực du lịch trên địa bàn quận Kiến Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 51 An” vào năm 2003, “Hội chợ ẩm thực thương mại và du lịch” tại Trung tâm hội chợ th-ơng mại quốc tế xã Hòa Nghĩa - Kiến Thụy, “Lễ hội văn hóa ẩm thực Kiến An diễn ra trong 4 ngày (từ ngày 9-12/2/2006) đã thu hút đ-ợc đông đảo du khách. Và gần đây nhất là hội chợ ẩm thực “Vạn chài mở hội” tổ chức tại khu Pagodon (khu 3 Đồ Sơn) diễn ra trong 4 ngày (từ ngày 28-4 đến ngày 1-5/2007) đã thực sự trở thành ngày hội tôn vinh văn hóa ẩm thực Hải Phòng. Tham gia Liên hoan du lịch Hải Phòng 2007 với chủ đề “Đồ Sơn biển gọi”, Sở Du lịch và Hiệp hội du lịch Hải Phòng đã chọn Hội chợ ẩm thực “Vạn chài mở hội” làm điểm nhấn và nâng cấp lên thành sự kiện du lịch hàng năm của Hải Phòng. Hội chợ đ-ợc tổ chức với quy mô, nội dung và hình thức phong phú hấp dẫn nhất từ tr-ớc đến nay. Đơn vị chủ công chuẩn bị cho Hội chợ ẩm thực là Công ty TNHH một thành viên Vạn Hoa. Tham gia hội chợ có gần 50 doanh nghiệp trong và ngoài thành phố chính thức đăng ký, trong đó có 7 đơn vị lữ hành quốc tế. Hội chợ đã thu hút đ-ợc khá đầy đủ những g-ơng mặt sáng giá nhất trong làng du lịch Hải Phòng nh-: Tổng công ty Du lịch Sài Gòn (Sai Gon tourist), Công ty du lịch Vạn Hoa, Công ty cổ phần Du lịch Hải Phòng, Khách sạn Tray, Nhà khách Hải Quân Các hoạt động văn hóa thể thao tại hội chợ đ-ợc chọn lọc kỹ càng, vui nhộn mang đậm sắc thái riêng nh-: múa tứ linh, thả chim hoà bình, bình chọn cây cảnh đẹp, thi bơi trên biển, thi ăn bánh ngọt Hội chợ ẩm thực có khoảng 50 gian hàng đ-ợc thiết kế bằng tre nứa theo kiểu nhà truyền thống Bắc Bộ, dựng ngay trên bãi cát gần những con sóng vỗ với hơn 100 món ăn mang h-ơng vị miền biển. Bên cạnh đó, đến với hội chợ du khách còn có dịp lựa chọn những món ăn dân dã nh- mắm cáy Tiên Lãng, cá quả nấu ám, cá rô đồng rang muối. Đặc biệt món đặc sản bánh đa cua quê đ-ợc nhà hàng Vạn Vân cho ra mắt nhằm đ-a món ăn này thành sản phẩm du lịch đặc tr-ng của Hải Phòng như kiểu phở “24h” của du lịch Việt Nam. Nh- vậy, các món “quà” bình dân cần đ-ợc chú trọng hơn trong hoạt động du lịch Hải Phòng, một nền ẩm thực riêng biệt trên cái nền chung của ẩm thực Bắc Bộ đang dần hình thành và đ-ợc quảng bá rộng rãi. Hy vọng vào những lần hội chợ sau sẽ xuất hiện nhiều món ăn ngon, đậm nét đặc tr-ng của thành phố Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 52 cảng từ nguyên liệu, nghệ thuật chế biến, tập quán ăn uống đến nghệ thuật th-ởng thức gây đ-ợc ấn t-ợng thật sự cho du khách, để Hải Phòng có thể tự hào cùng với Hà Nội, Huế cũng nh- nhiều tỉnh thành khác về một nền văn hóa ẩm thực bình dân mang phong vị của ng-ời dân miền biển, độc đáo và hấp dẫn, có được những “miếng ngon nhớ lâu” như phở Hà Nội, bánh tôm hồ Tây, bánh cuốn Thanh Trì, cơm hến, bún bò Huế, nem chua Thanh Hóa... 3.2.4. Xây dựng tour du lịch ẩm thực Hải Phòng kết hợp với các loại hình du lịch khác Những tiềm năng du lịch to lớn của thành phố đã tạo ra những thế mạnh để phát triển hoạt động du lịch. Ngoài những loại hình du lịch nh-: du lịch biển, du lịch tham quan, nghỉ d-ỡng, du lịch công vụ, thì đây cũng là điều kiện thuận lợi để phát triển loại hình du lịch ẩm thực - một loại hình du lịch độc đáo. Dựa trên những tiềm năng to lớn và cũng là điều kiện để có thể phát triển loại hình du lịch ẩm thực này tác giả mạnh dạn xây dựng một số tour du lịch chuyên đề ẩm thực nh- là một đề xuất cho việc khai thác phục vụ du lịch của thành phố Hải Phòng. Ch-ơng trình 1: Hà Nội - Đồ Sơn - Tiên Lãng - Vĩnh Bảo - Nội thành Hải Phòng (2 ngày) (Giá bán 210.000đ/1khách, áp dụng với đoàn khách từ 20 ng-ời trở lên) Ngày 1: Hà Nội - Đồ Sơn - khu du lịch suối khoáng nóng Tiên Lãng (ăn tr-a, tối) Sáng: 7h00: xe và h-ớng dẫn viên đón đoàn tại điểm hẹn, khởi hành đi Hải Phòng, đến với khu du lịch Đồ Sơn 10h: Tàu đón khách tại bến Nghiêng ra thăm đảo Hòn Dáu, sau đó tàu đ-a khách đến thăm rừng ngập mặn ở vùng cửa sông Văn úc, ng-ợc dòng sông cập Phà bến Khuể thăm Khu du lịch suối n-ớc khoáng nóng Tiên Lãng 12h: Du khách dừng chân ở suối n-ớc khoáng nóng Tiên Lãng. Tại đây du khách đ-ợc nghỉ ngơi th- giãn bằng các dịch vụ tắm bùn trên Đồi Tiên, ngâm mình trong n-ớc khoáng nóng, xông hơi xoa bóp trị liệu, câu cá và th-ởng thức Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 53 ẩm thực đồng quê với những món ăn: tôm giang me, canh củ nấu cá rô đồng, cà tím xào tỏi.... Tối: Quý khách nghỉ và tự do thăm quan tại khu du lịch về đêm Ngày 2: Khu di tích Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm - Nội thành Sáng: Quý khách sẽ đ-ợc th-ởng thức bữa sáng tại khu du lịch với món Bún Cá mang h-ơng sắc của Hải Phòng. 7h00: xe sẽ đ-a khách đi thăm khu di tích Trạng Trình. Tại đây khách du lịch đ-ợc nghe giới thiệu về thân thế, sự nghiệp và những giai thoại của Trạng Trình, đồng thời xem biểu diễn rối n-ớc và các trò chơi dân gian. 9h00: Quý khách lên xe về nội thành thành phố Hải Phòng 10h: Đoàn có mặt tại nội thành, HDV đ-a khách đi tham quan chùa Hàng 11h: Tham quan đình Hàng Kênh (ngôi đình cổ đ-ợc xếp hạng di tích quốc gia) 12h: Khách ăn tr-a và nghỉ ngơi tại khách sạn Bạch Đằng. Tại đây du khách sẽ đ-ợc th-ởng thức các món ăn dân giã mang phong vị của biển khơi với hình thức một bữa tiệc buffet nho nhỏ gồm các món: bánh bèo, sủi dìn - chè vừng, bún cá, miến trộn, sữa chua nếp cẩm, bánh cuốn 7 món, bánh bao chiên, chè khoai, bánh xì mần cấu... 14h: Tham quan đền Nghè - nơi thờ nữ t-ớng Lê Chân ng-ời có công khai phá mảnh đất Hải Phòng 15h: HDV đ-a khách đi thưởng thức một số món “quà bình dân: ốc xào ở phố Cát Dài, gỏi giá biển ở phố Cầu Đất 16h: Đ-a đoàn tham quan Nhà hát lớn trung tâm thành phố, Quán hoa, t-ợng đài Lê Chân và th-ởng thức Bánh Đa Cua ở phố Trần Phú, chè Thái, bánh Mỳ cay ở Đinh Tiên Hoàng, mua về làm quà. 18h: Lên xe về Hà Nội. Kết thúc ch-ơng trình du lịch Ch-ơng Trình 2: Hải D-ơng – Vĩnh Bảo – Nội thành Hải Phòng (2ngày cuối tuần) (Giá bán 180.000đ/1khách, áp dụng với đoàn khách từ 18 ng-ời trở lên) Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 54 Ngày 1: Hải D-ơng - Vĩnh Bảo - Nội thành Sáng: 7h00: HDV và ô tô đón khách tại điểm hẹn - khởi hành đến Hải Phòng 8h00: Đoàn có mặt tại Vĩnh Bảo tham quan đền thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm. Đoàn vào thăm quan đền, thắp h-ơng, nghe giới thiệu về Trạng Trình - một danh nhân đất Việt 9h00: Đoàn khách đến thăm quan làng tạc t-ợng Bảo Hà - xã Đồng Minh 10h: Đoàn khách đến thăm miếu Bảo Hà, xem t-ợng linh Lang, có thể cử động đ-ợc, th-ởng thức nghệ thuật múa rối cạn ở đây 11h: Đoàn nghỉ ngơi và ăn tr-a tại khách sạn Vĩnh Bảo 13h: Xe ô tô đ-a đoàn về Hải Phòng 14h: Đoàn thăm Bảo tàng thành phố, 1 công trình kiến trúc đẹp, thiết kế theo kiểu gô tích. 15h: Đoàn đến thăm bảo tàng Hải Quân, chiêm ng-ỡng những hiện vật có giá trị về lịch sử, văn hoá đặc biệt về truyền thống chiến đấu 16h: Đoàn về khách sạn Bạch Đằng nhận phòng 17h: HDV đ-a đoàn đi dạo phố và th-ởng thức đặc sản Hải PHòng: bánh đa cua ở Cầu Đất, miến trộn ở Cát Dài, ốc xào ở Cát Dài và mực khô n-ớng ở hồ An Biên Ngày 2: Nội thành Hải Phòng - Hải D-ơng Sáng: 7h00: Đoàn ăn sáng với thực đơn bún cá nằm ngay trên đ-ờng Điên Biên Phủ (bún cá là món ăn mang h-ơng sắc của Hải Phòng) 7h30: Xe đ-a đoàn tới đình Hàng Kênh tự do thăm quan và nghe h-ớng dẫn viên thuyết minh về ngôi đình này 8h30: Xe đ-a đoàn tới chùa D- Hàng, là một ngôi chùa có kiến trúc cổ từ thời Tiền Lê (980-1009). Quý khách vào thắp h-ơng, lễ phật, chiêm nghiệm cảnh đẹp nơi đây và chụp hình l-u niệm. 9h30: Quý khách đến chợ Hàng. Đây là phiên chợ quê duy nhất còn chứa đựng nhiều yếu tố văn hoá hội tụ những sản vật của ng-ời dân đã tồn tại ngót Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 55 dần một 100 năm giữa lòng thành phố Hoa Ph-ợng. Quý khách tham quan và mua bán 11h30: Xe đ-a đoàn trở về khách sạn nghỉ ngơi và ăn tr-a 13h: Đoàn thăm đền Nghè 14h: Du khách thăm quan chợ Sắt và chợ Đổ 15h: Du khách tham quan nhà hát lớn, trung tâm thành phố: Quán hoa, t-ợng đài bà Lê Chân 16h: HDV đ-a đoàn đi th-ởng thức chè Thái, bánh mỳ cay, chè vừng – sủi dìn ở đ-ờng Đinh Tiên Hoàng và bánh bèo ở Lê Đại Hành: những món ăn này đều có thể mua về làm quà 18h: Đoàn lên xe trở về điểm xuất phát Ch-ơng Trình 3: Đồ Sơn – Nội thành (2 ngày) (Giá bán 250.000đ/1khách, áp dụng với đoàn khách từ 15 ng-ời trở lên) Ngày 1: Đồ Sơn Sáng: 7h00: Tham quan biệt thự Bảo Đại 8h00: Tham quan tháp T-ờng Long 9h00: Du khách tự do vui chơi, tắm biển 11h: ăn tr-a trên biển, th-ởng thức những món ăn dân dã của nhà hàng Vạn Vân 1 Chiều: 13h30: Lên đ-ờng thăm đảo Dáu (ngọn Hải Đăng), rừng nguyên sinh 16h30: Tham quan chợ Đồ Sơn với những sản vật biển phong phú đ-ợc bày bán 18h30: Th-ởng thức những món quà bình dân từ biển: ốc xào, gỏi sứa, giá bể Tối: quý khách quan thị xã biển và th-ởng thức h-ơng vị hấp dẫn của mực khô n-ớng Ngày 2: Nội thành Sáng: 7h00: Khách ăn sáng tại nhà hàng Vạn Vân 1 Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 56 7h30: HDV đón khách đi tham quan nhà hát Lớn, trung tâm thành phố: Quán hoa, t-ợng đài bà Lê Chân. 8h30: Tham quan Đền Nghè 9h30: Tham quan đình Kênh 10h30: Đ-a đoàn đi th-ởng thức đặc sản Hải Phòng: bánh đa cua, miến trộn, bánh cuốn có nhân 11h30: Nghỉ tr-a 13h30 Tham quan bảo tàng thành phố 15h: Tham quan chùa Hàng 16h30: Đ-a đoàn đi tham quan mua sắm ở chợ Sắt 17h30: Đ-a đoàn đi th-ởng thức bánh bèo, bánh mỳ cay, chè Thái, bánh xì lồng cấu trên đ-ờng Cát Dài 18h30: HDV đ-a đoàn ra xe - kết thúc và chia tay với đoàn Trên đây là một số tour du lịch mới phù hợp với điều kiện và khai thác đ-ợc thế mạnh của vùng biển nh-: tour du lịch ẩm thực xen lẫn với du lịch văn hoá, nghỉ d-ỡng - thắng cảnh và khám phá tìm hiểu phong tục tập quán của ng-ời dân địa ph-ơng nơi mình đến. Trong tour du lịch đã có sự đổi mới lịch trình cũng nh- điểm nghỉ ngơi, để xen lẫn giữa các điểm thăm quan và th-ởng thức ẩm thực điều đó sẽ tạo nên cho du khách thoải mái thuận tiện bớt đ-ợc nhiều thời gian đi lại nh-ng lại tận h-ởng đ-ợc nhiều điều mới mẻ và độc đáo. Ch-ơng trình 4:city tour Qua khảo sát một số công ty du lịch tại Hải Phòng và các tour chào bán ra thị tr-ờng, ng-ời viết nhận thấy phần lớn các tour du lịch do các công ty lữ hành Hải Phòng khai thác là các tour du lịch thông th-ờng với mục đích thuần tuý nh-: du lịch tham quan, du lịch tắm biển, du lịch thể thao ... chứ ch-a thực sự xây dựng đ-ợc các tour du lịch chuyên đề nh- ẩm thực, những loại hình du lịch kết hợp với ẩm thực. Dựa trên việc khảo sát một số tour mà các công ty du lịch đã và đang khai thác, tác giả nhận thấy cần xây dựng các tour du lịch chuyên đề ẩm thực cũng là để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của du khách. Nội thành Hải Phòng là nơi tập trung rất nhiều những giá trị văn hoá, những công trình hạng mục có tầm cỡ Quốc gia. Hơn nữa những tinh hoa ẩm thực của Hải Phòng Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 57 đều đ-ợc quy tụ ở nội thành. Đó là những tiềm năng lớn để xây dựng những ch-ơng trình city tour. Từ những thực tế đó tác giả mạnh dạn xây dựng một số ch-ơng trình City tour mang tính chất chuyên đề ẩm thực và coi đó nh- một đề xuất cho việc phát triển du lịch Hải Phòng. *Tour 1 ngày (nội thành) (Giá bán 50.000đ/1khách, áp dụng với đoàn khách từ 15 ng-ời trở lên) (Dành cho đối t-ợng khách là học sinh, sinh viên trên địa bàn thành phố) Sáng: 7h00: Đón khách tại điểm hẹn 7h30: Đón khách đi tham quan nhà hát trung tâm thành phố, Quán hoa, t-ợng đài bà Lê Chân 8h30: Tham quan đền Nghè - nơi thờ bà Lê Chân 9h30: Đ-a khách đi th-ởng thức bánh đa cua, bánh xì mần cấu, miến trộn ở phố Cát Dài, Mê Linh và Cầu Đất (những con phố này gần kề với đền Nghè, và đó cũng là những địa chỉ ăn quà ngon có tiếng, nên khách sẽ đi bộ để tới những hàng ăn sau khi tham quan đền) 11h: Tham quan đình Kênh 12h: đ-a đoàn th-ởng thức đặc sản Hải Phòng: ốc, sủi dìn - chè vừng, giá bể tại chợ Cố Đạo Nghỉ tr-a 13h30: Tham quan Bảo tàng thành phố 14h30: Tham quan chùa Hàng 15h30: Đ-a đoàn mua sắm ở chợ Sắt 16h30: Đ-a đoàn đi th-ởng thức chè Thái, bánh mỳ cay, bánh bèo ở phố Đinh Tiên Hoàng và Lê Đại Hành 17h30: Đ-a khách tơi hồ An Biên, khách tự do vui chơi và th-ởng thức mực khô n-ớng. Kết Thúc Dù còn khá mới mẻ nh-ng tr-ớc Hải Phòng nhiều thành phố nh-: Hà Nội, Huế, thành phố Hồ CHí Minh đã tổ chức thành công trong xây dựng những City Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 58 tour phát huy những giá trị ẩm thực mang đặc tr-ng của vùng miền trong hoạt động du lịch, thu hút đông đảo du khách và ấn t-ợng đọng lại trong lòng họ khá sâu sắc. Với tiềm năng và thế mạnh sẵn có, ng-ời viết tin rằng văn hoá ẩm thực bình dân Hải Phòng hoàn toàn có thể trở thành điểm nhấn trong các tour du lịch, một th-ơng hiệu trong lòng du khách khi đến với thành phố Cảng. 3.3. Tiểu kết Trên cơ sở đi tìm hiểu thực tế, thông qua việc khảo sát hiện trạng kinh doanh du lịch và một số tour du lịch chuyên đề đang khai thác tại Hải Phòng, tác giả đã mạnh dạn xây dựng đề xuất một số tour du lịch ẩm thực tại Hải Phòng thể hiện đ-ợc sự đa dạng và đáp ứng nhu cầu của du khách. Đồng thời từ những kết quả khảo sát thực tế đó, sẽ cung cấp cho du khách một cuốn sổ tay địa chỉ ẩm thực bình dân Hải Phòng. Cuốn sổ tay này sẽ cung cấp cho du khách đầy đủ những thông tin về địa chỉ, cũng nh- điều đặc biệt hấp dẫn của những món ăn đó. Khách du lịch đến với Hải Phòng bao gồm nhiều đối t-ợng khách nh-: khách đi lẻ, khách đi tự do, khách đi theo đoàn... Và chắc rằng cuốn sổ tay địa chi du lịch ẩm thực này sẽ cần cho tất cả những du khách khi đến với Hải Phòng, đến với thành phố Hoa Ph-ợng đỏ. Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 59 Kết luận Hiện nay những mô hình du lịch truyền thống vẫn đang chiếm -u tiên lựa chọn hàng đầu của du khách. Nh-ng câu hỏi đặt ra là làm thế nào để đổi mới nó, khiến du khách không cảm thấy đơn điệu và nhàm chán mỗi khi đến với Hải Phòng. Để họ đến một lần và vẫn muốn đến lần thứ hai, thứ ba, hoặc không chỉ họ mà bạn bè ng-ời thân của họ đều trở thành những khách hàng đầy tiềm năng. Khi những loại hình du lịch quen thuộc nh-: tham quan các danh thắng cảnh tự nhiên, các di tích lịch sử lễ hội truyền thống đã trở thành lối mòn? Thì đó chính là các loại hình du lịch mới nh-: du lịch làng nghề, du lịch th-ởng thức văn hoá nghệ thuật dân gian, du lịch mua sắm, du lịch ẩm thực sẽ có cơ hội phát triển. Có thể khẳng định một điều rằng ẩm thực bình dân Hải Phòng tuy ch-a thực sự để lại ấn t-ợng sâu đậm trong lòng thực khách nh- ẩm thực Hà Nội, ẩm thực Huế nh-ng những yếu tố để hình thành nên diện mạo một nền văn hoá ẩm thực bình dân là rất phong phú, chỉ còn là vấn đề thời gian sao cho hợp với khẩu vị của ng-ời th-ởng thức, quan trọng hơn cả là phải khôi phục lại truyền thống ẩm thực của ng-ời Hải Phòng x-a kia. Để làm đ-ợc điều đó, sở du lịch cần phải kết hợp với các nhà nghiên cứu, các đầu bếp danh tiếng và các nhà hàng khách sạn để tìm cách phục hồi lại những dấu ấn văn hóa đặc sắc trong ph-ơng pháp chế biến, trong kĩ thuật pha chế, nghệ thuật trình bày món ăn... Bản sắc văn hoá hay nói cách khác là những tinh tuý đ-ợc chắt lọc qua nhiều thế hệ đã thấm đẫm vào từng món ăn tạo nên một thứ đặc sản vùng trong ẩm thực bình dân Hải Phòng là những động lực l-u giữ và thu hút khách rất cần giữ gìn và phát huy trong mọi thời đại. Sẽ chẳng có ai đi du lịch chỉ để ăn uống và nếu ng-ời viết muốn xây dựng một tour du lịch chỉ toàn là những món ăn thì đó cũng sẽ là một điều không t-ởng. Trong khả năng hạn chế của mình, ng-ời viết chỉ mong muốn tìm ra một ph-ơng h-ớng mới tích cực, đề xuất với cấp ban ngành có liên quan, những ý t-ởng để khai thác yếu tố văn hóa truyền thống vốn có của ẩm thực bình dân Hải Phòng để làm mới, làm phong phú thêm những ch-ơng trình du lịch sẵn có. Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 60 Cuối cùng do đề tài nghiên cứu còn mới mẻ, hạn chế về thông tin, tài liệu nên không thể tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong những ý kiến đóng góp từ độc giả để đề tài thành công hơn. Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 61 Tài liệu tham khảo. I. Sách tham khảo 1. Nguyễn Thị Bẩy, Quà Hà Nội, NXB Thông tin, 2000 2. Th-ợng Hồng, Món ngon Sài Gòn, NXB Thanh niên, 2003 3. Vũ Tam Huề, Miếng nhớ miếng th-ơng, NXB Thanh niên, Hà Nội 2004 4. Hoàng Thị H-ờng, Khoá luận tốt nghiệp đại học, ngành Văn hoá du lịch, Đại học dân lập Hải Phòng, 2008 5. Băng Sơn, Thú ăn chơi ng-ời Hà Nội, quyển 2, NXB Văn hoá thông tin, 2005 6. Băng Sơn, Mai Khôi, Văn hoá ẩm thực Việt Nam, các món ăn miền bắc, NXB Thanh niên, 2002. 7. Nguyễn Tuấn Nghĩa, Hà Nội trung tâm du lịch của Việt Nam, NXB Thế giới - 1996 8. Trần Ngọc Thêm, Cơ sở văn hoá Việt Nam, NXB Giáo dục, 2002 9. Nguyễn Thanh Thuỷ, Khoá luận tốt nghiệp đại học, Ngành Văn hoá du lịch, Đại học dân lập Hải Phòng, 2007. 10. V-ơng xuân Tình, Tập quán ăn uống của ng-ời Việt ở Kinh Bắc, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội 2004 11. Tạ Duy Trinh, Du lịch Hải Phòng, NXB Hải Phòng, 2004 12. Từ điển tiếng Việt, NXB Từ điển bách khoa, Hà Nội 2006 13. Trần Quốc V-ợng, Văn hoá Việt Nam Tìm tòi và suy ngẫm, NXB Văn hoá, Hà Nội 2003 14. Bùi Thị Hải Yến, Tuyến điểm du lịch Việt Nam, NXB Giáo dục, Hà Nội 15. Anthenlme Brillat Savarin, phân tích khẩu vị, xuất bản lần đầu tiên tại Pháp năm 1825 II. Tạp chí tham khảo 16. ẩm thực Việt Nam, Thời báo kinh tế, NXB Trẻ Thành phố Hồ Chí Minh 17. Tạp chí văn hóa nghệ thuật ăn uống, Hội văn nghệ dân gian Việt Nam (các số 33, 51 năm 2000, số 40 năm 2001, số 69 năm 2002, số 144 năm 2005) Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 62 III. Trang web 1. www.Google.com.vn 2. www.Gov.vn 3. www.haiphongcity.net 4. www.vietnamtourism.com 5. www.namgiao.vn 6. www.vespaviet.com Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 63 Mục lục Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 64 Hình ảnh một số món quà bình dân Hải Phòng Bún cá Bánh đa cua Chè vừng Sủi dìn Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 65 Chè thái Mực khô Bánh mỳ cay ốc xào - luộc Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 66 Giá biển Miến trộn Hình ảnh một số quán bán hàng quà Bún cá - số 303 Lê Lợi Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 67 Giá biển - số 131 Hàng kênh ốc - số 138 Cát dài Nghiên cứu khoa học Sinh viên: Trần Thị Bính Lớp: VHL101 68 Bánh mỳ cay - số 54 Lê Lợi Sủi dìn - Chè vừng ngõ 46 Lạch tray