Đề tài Xây dựng kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam

LỜI NÓI ĐẦU Từ thực tiễn phát triển kinh tế xã hội của các nước đặc biệt là các nước phát triển và những bài học kinh nghiệm quý giá trong quá trình xây dựng kinh tế Đảng và nhà nước ta nhận thức rõ tầm quan trọng, tính ưu việt của quy luật kinh tế thị trường -một quy luật phổ biến được công nhận ở hầu hết các quốc gia trên thế giới. Xây dựng nền kinh tế thị trường hoàn chỉnh cũng là điều kiện quan trọng đánh giá mức độ hội nhập kinh tế thế giới, điều kiện không thể thiếu khi chúng ta gia nhập sân chơi toàn cầu WTO. Kinh tế thị trường chính là trình độ phát triển cao của kinh tế hàng hóa ,trong đó toàn bộ các yêu tố đầu vào và đầu ra của sản xuất đều thông qua thị trường . Sự phát triển kinh tế thị trường sẽ thúc đẩy quá trình tích tụ và tập trung sản xuất, tạo điều kiện phát triển nền sản xuất lớn,xã hội hóa cao đồng thời chọn lọc lao động giỏi,trình độ cao,đáp ứng nhu cầu phát triên kinh tế,khai thác tối đa mọi nguồn lực để đạt tăng trưởng kinh tế cao nhất.Tuy vậy nền kinh tế thị trường thuần túy cũng có những hạn chế mà nó không tự mình khắc phục được kể cả trong xã hội tư bản.Việc quá tập trung vào lợi nhuận gây ra những rủi ro về đạo đức, vấn đề phúc lợi xã hội bị xem nhẹ,…, các tệ nạn xã hội ,mức độ phân hóa giàu nghèo sâu sắc và bất bình đẳng gia tăng. Để hạn chế và khắc phục chúng cần có sự điều tiết của nhà nước.Hơn nữa ngày nay thế giới luôn có nhiều biến động bất trắc khó lường công cuộc xây dựng kinh tế của chúng ta còn gặp nhiều chông gai chắc trở nhất là khi chúng ta kiên định đưa đất nước tiến lên XHCN .Vì thế yêu cầu đặt ra là phải xây dựng nền kinh tế mang tính dân tộc sâu sắc có khả năng tự miễn cao trước biến động nhưng thu được nguồn lợi lớn nhất cho đất nước.Tại đại hội Đảng VI năm 1986, Đảng ta chính thức hóa chủ trương xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN-đặc trưng của kinh tế Việt Nam. Qua hơn hai chục năm xây dựng chúng ta đã dần hoàn thiện cơ cấu,thúc đẩy kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ nhưng bên cạnh đó còn rất nhiều hạn chế cần khắc phục. Qua nghiên cứu tìm hiểu em muốn đi sâu vào đề tài “xây dựng kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam” -đề tài quan trọng, xuyên suốt quá trình phát triển của đất nước ta–là vấn đề rất cơ bản và cần thiết mà những sinh viên theo học ngành kinh tế chúng em cần quan tâm.Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn víi ®iÒu kiÖn thêi gian, nguån tµi liÖu tham kh¶o h¹n chÕ và những hiểu biết có hạn nªn ch¾c ch¾n sÏ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt.Em mong nhËn ®­îc nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp quý b¸u cña thÇy để bài viết thêm hoàn chỉnh . Em xin tr©n thµnh c¶m ¬n! LÍ LUẬN I. Kinh tế thị trường định hướng XHCN 1.Thị trường và vai trò thị trường a.Khái niệm ThÞ tr­êng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ®­îc biÓu hiÖn thông qua c¸c ho¹t ®éng mua b¸n, trao ®æi cïng víi c¸c mèi quan hÖ do chóng g©y ra ®­îc diÔn ra trong mét kh«ng gian vµ thêi gian nhÊt ®Þnh . b.Vai trß ThÞ tr­êng g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸, th«ng qua tiÒn tÖ lµm m«i giíi. Ng­êi mua vµ ng­êi b¸n t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶ vµ l­îng hµng ho¸ l­u th«ng trªn thÞ tr­êng. -ThÞ tr­êng lµ trung t©m cña toµn bé qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt hµng hãa. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ s¶n xuÊt c¸i g×? s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo?vµ cho ai? ®Òu ph¶i th«ng qua thÞ tr­êng. V× vËy, thÞ tr­êng ®ãng vai trß ho¹t ®ộng vµ ph­¬ng ¸n s¶n xuÊt, kinh doanh cã hiÖu qu¶. - ThÞ tr­êng thùc hiÖn chøc n¨ng ph©n phèi cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt.Thị trường c¸c yÕu tè s¶n xuÊt(thÞ tr­êng ®Çu vµo)lµ n¬i mua b¸n c¸c yÕu tè s¶n xuÊt.Qua thÞ tr­êng nµy nhµ kinh doanh mua ®­îc c¸c yÕu tè s¶n xuÊt:t­ liÖu s¶n xuÊt,søc lao ®éng,cã vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh.Và ng­êi cã t­ liÖu s¶n xuÊt, søc lao ®éng vèn,thùc hiÖn ®­îc viÖc mua b¸n,cã thu nhËp ®Ó t¸i s¶n xuÊt ra c¸c yÕu tè ®ã. - ThÞ tr­êng lµ n¬i cuèi cïng ®Ó chuyÓn lao ®éng t­ nh©n, c¸ biÖt thµnh lao ®éng x· héi. Chi phÝ c¸ biÖt cã ®­îc x· héi chÊp nhËn hay kh«ng sÏ quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña doanh nghiÖp. 2.Khái niệm kinh tế thị trường định hướng XHCN a.Khái niệm Mỗi nước tùy theo điều kiện kinh tế chính trị xã hội khác nhau mà lựa chọn một mô hình kinh tế phù hợp.Bản thân Việt Nam đã lựa chọn mô hình kinh tế thị trường định hướng XHCN ngay từ khi đổi mới.Đây không phải là kinh tế quản lý theo kiểu tập trung quan liêu bao cấp cũng không phải là tự do theo cách của các nước TBCN và cũng chưa hoàn toàn là kinh tế thị trường XHCN vì chúng ta còn đang trong thời kỳ quá độ. Kinh tế thị trường định hướng XHCN thực chất là nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận động theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước,theo định hướng XHCN. b.Đặc trưng cơ bản của kinh tế thị trường Nền kinh tế thị trường có những đặc trưng sau đây: -Tính tự chủ của các chủ thể kinh tế rất cao.Các chủ thể có quyền tự quyềt định những vấn đề kinh tế lớn cũng như tự chịu trách nhiệm về công việc kinh doanh của mình. -Hệ thống thị trường rất phát triển kể cả đầu ra và đầu vào.Đây là cơ sở phân bố các nguồn lực vào các ngành các lĩnh vực kinh tế ,chi phối việc hình thành góa cả trong các lĩnh vực kinh tế. -Kĩ thuật và công nghệ sản xuất ngày càng phát triển tiên tiến hiên đại nên lực lượng sản xuất xã hội phát triển ,lượng hàng hóa ngày càng dồi dào. -Nền kinh tế vận động theo cơ chế thị trường:sự vận động theo những quy luật vốn có như quy luật giá trị,quy luật cung-cầu,quy luật cạnh tranh…Sự tác động của quy luật đó hình thành cơ chế tự điều tiết của nền kinh tế. -Kinh tế có sự điều tiết vĩ mô của nhà nước thông qua pháp luật kinh tế.chính sách kinh tế… -Đây cũng là nền kinh tế mở rất nhiều tiềm năng giúp các nước tham gia hội nhập ngày càng sâu rộng với thế giới. 3.Đặc trưng,bản chất kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam Kinh tế thị trường định hướng XHCN ở Việt Nam dựa trên cơ sở và được dẫn dắt,chi phối bởi những nguyên tắc và bản chất của CNXH vì thế ngoài những đặc trưng chung của kinh tế thị trường thì kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta còn có những đăc điểm riêng sau: a.Mục tiêu phát triển của kinh tế thị trường Mục tiêu hàng đầu là khai thác các tiềm năng của nền kinh tế nhằm giải phóng sức sản xuất xã hội,tận dụng các khả năng trong và ngoài nước cho sự nghiệp công nghiệp hóa,hiện đại hóa – xây dựng đại công nghiệp cơ khí phục vụ công cuộc xây dựng CNXH ở nước ta.Hơn nữa thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối đổi mới của Đảng nên mục tiêu phát triển kinh tế của ta còn mang tính nhân văn sâu sắc:tăng trưởng,phát triển kinh tế gắn liền với nâng cao đời sống nhân dân nhằm thực hiện tiến bộ công bằng xã hội,bảo vệ môi trường sinh thái. b.Ở Việt Nam nền kinh tế có nhiều thành phần:kinh tế nhà nước,kinh tế tập thể,kinh tế tư nhân ,kinh tế tư bản nhà nước,kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài nhưng kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo.Nó phản ánh bước chuyển giai đoạn trong phát triển kinh tế nước ta từ khi đổi mới.Việc xác lập vai trò chủ đạo của kinh tế nhà nước là vấn đề có tính nguyên tắc và là sự khác biệt có tính bản chất giữa kinh tế thị trường định hướng XHCN và kinh tế thị trường TBCN. c.Trong nền kinh tế có nhiều hình thức phân phối khác nhau:phân phối theo lao động,phân phối theo vốn(tài sản)và các nguồn lực đóng góp khác,phân phối ngoài thù lao lao động qua qũy phúc lợi xã hội nhưng phân phối theo lao động là chủ yếu.Sự khác biệt cơ bản với kinh tế thị trường TBCN là ở chỗ xác lập chế độ công hữu và thực hiện phân phối theo lao động. d.Cơ chế vận hành nền kinh tế là cơ chế thị trường có sự quản lí của Nhà nước xã hội chủ nghĩa.Đây là cơ chế tự nhiên của bất kì nền kinh tế thị trường nào nhưng điểm khác biệt trong cơ chế vận hành của nước ta là Nhà nước quản lí là Nhà nước XHCN của dân do dân vì dân đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.Vai trò quản lí của nhà nước là rất quan trọng.Nó sửa chữa những thất bại của thị trường mà bản thân cơ chế thị trường không thể làm được,bảo đảm nền kinh tế tăng trưởng ổn định,đạt hiệu quả cao ,đặc biệt là đảm bảo công bằng xã hội. e.Nền kinh tế thị trường định hướng,XHCN là nền kinh tế mở,hội nhập Trước đổi mới nền kinh tế của ta là nền kinh tế đóng ,khép kín,kinh tế bị chia cắt thành nhiều mặt-một dạng của nền kinh tế tự cung tự cấp.Trong xu thế hội nhập toàn cầu hóa việc mở cửa hội nhập kinh tế khu vực và thế giới là tất yếu với nước ta.Chỉ như vậy ta mới đi tắt đón đấu rút ngắn giai đoạn để xây dựng phát triển kinh tế thị trường theo hướng hiện đại.Tuy nhiên hội nhập chứ không hòa tan nên đi đôi với mở rộng thị trường ,mở rộng quan hệ kinh tế đối ngoại phải xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ bảo vệ được lợi ích quốc gia dân tộc. II Nội dung xây dựng kinh tế thị trường định hướng XHCN ở nước ta 1.Tính tất yếu Đây là một tất yếu khách quan là cơ sở sự tồn tại và phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam trên c¬ së “nh©n d©n lao ®éng lµm chñ, con ng­êi ®­îc gi¶i phãng khái ¸p bøc bãc lét, bÊt c«ng, lµm theo n¨ng lùc, h­ëng theo lao ®éng, cã cuéc sèng Êm no, h¹nh phóc, cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn toµn diÖn c¸ nh©n”. X©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng cã g× m©u thuÉn víi ®Þnh h­íng XHCN. §¹i héi жng VIII ®· kh¼ng ®Þnh: “ c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· ph¸t huy t¸c dông ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Nã ch¼ng nh÷ng kh«ng ®èi lËp mµ cßn lµ mét nh©n tè kh¸ch quan cÇn thiÕt cña viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt n­íc theo con ®­êng XHCN ”.§¹i héi §¶ng VII cho r»ng “ThÞ tr­êng cã vai trß trùc tiÕp h­íng dÉn c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ lùa chän linh ho¹t c¸c mÆt hµng quy m«, c«ng nghÖ vµ h×nh thøc s¶n xuÊt kinh doanh nh»m ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao nhÊt trong hîp t¸c vµ c¹nh tranh ”. Råi “C¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN ®ang trë thµnh c¬ chÕ vËn hµnh nÒn kinh tÕ. ” NÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®ang b­íc sang mét trang míi, mét qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lÞch sö míi.Do vËy viÖc lùa chän kinh tÕ thÞ tr­êng lµ ®óng ®¾n v× nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng ph¶i lµ s¶n phÈm riªng cã cña chñ nghÜa t­ b¶n.Nó là giai đoạn phát triển cao của kinh tế hàng hóa được tồn tại và phát triển với hai điều kiện:phân công lao động xã hội và sự tách biệt về kinh tế giữa các chủ thể(biểu hiện của sự khác biệt này là lợi ích kinh tế khác nhau).Hơn nữa nó cũng có tác dụng vô cùng lớn lao : -Kinh tế thị trường là một kiểu tổ chức kinh tế xã hội do đó những sản phẩm được dùng để trao đổi mua bán trên thị trường ,để thỏa mãn nhu cầu của thị trường mà nhu cầu này luôn vận động biến đổi nên nó có động lực để sản xuất vì thế nó luôn phát triển. -Trong kinh tế thị trường phân công lao động ngày cang phát triển nên quan hệ trao đổi ngày càng được mở rộng nên nó từ từ phá vỡ sự khép kín của kinh tế tự nhiên tự cung tự cấp. -Chuyên môn hóa ngày càng sâu rộng nên phát huy được nội lực ,lợi thế so sánh của các ngành hàng ,các vùng kinh tế trong cả nước.Mặt khác sự phát triển của phân công lao động xã hội thúc đẩy giao lưu văn hóa xã hội giữa các vùng miền trong cả nước và mở rộng giao lưu buôn bán quốc tế. -Do sự hoạt động của các quy luật kinh tế đặc biệt quy luật giá trị quy luật cạnh tranh mà cácchủ thể sản xuất quan tâm đến sự phát triển của khoa học công nghệ dẫn đến trình độ kĩ thuật sản xuất ngày càng cao,năng xuất lao động và chất lượng sản phẩm ngày càng cao hơn vì thế lực lượng sản xuất nhày càng phát triển. Thực tiễn qua những năm đổi mới ta khẳng định được rằng nhờ có phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận động theo định hướng xã hội chủ nghĩa mà đời sống kinh tế xã hội có nhiều khởi sắc.Điều này vừa khẳng định tính đúng đắn của công cuộc đổi mới vừa khẳng định tính cần thiết của phát triển kinh tế thị trường ở Việt Nam. 2.Một số giai đoạn phát triển Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta lµ mét quá trình phức t¹p, nhiÒu khã kh¨n, kh«ng nªn quan niÖm gi¶n ®¬n vµ nãng véi chủ quan duy ý chí mà cÇn ph¶i tu©n thñ quy luËt kinh tÕ thÞ tr­êng: -Giai ®o¹n qu¸ ®é chuyÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN(nghÞ quyÕt BCHTW lÇn VI ( kho¸ IV ), th¸ng 9 n¨m 1979). Giai ®o¹n n»y mang néi dung chñ yÕu lµ kh¾c phôc tÝnh hiÖn vËt trong quan hÖ trao ®æi, h×nh thµnh quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ.. -Giai ®o¹n ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN: §¹i héi VI cña §¶ng n¨m 1986 ®· ®Æt nÒn mãng v÷ng ch¾c cho quan ®IÓm ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta. Quan ®IÓm nµy ®· ®­îc t¸i kh¼ng ®Þnh râ h¬n ë §¹i héi lÇn thø VII, VIII cña §¶ng ta. G¾n víi giai ®o¹n nµy lµ néi dung : ph¸t triÓn vµ më réng quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ t¹o ®IÒu kiÖn cho kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn. -Giai ®o¹n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN: Néi dung chñ yÕu cña giai ®o¹n nµy lµ tiÒn tÖ hoÆc c¸c quan hÖ kinh tÕ, t¹o lËp c¬ së kinh tÕ cho c¸c quy luËt kinh tÕ cña kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t huy t¸c dông mét c¸ch ®Çy ®ñ, ph¸t triÓn kinh tÕ trong n­íc vµ hoµ nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi . Nãi tãm l¹i,®Ó thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta cÇn theo ®óng tr×nh tù céng c¸c giai ®o¹n vµ gi¶i quyÕt tèt c¸c yªu cÇu ®Æt ra ®Ó ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn, tr¸nh nh÷ng thÊt b¹i kh«ng ®¸ng cã. 3.Mét sè kÕt qu¶ ®¹t ®­îc tõ khi ph¸t triÓn kinh tế thị trường ®Þnh h­íng XHCN ë n­íc ta ViÖc chuyÓn ®æi c¬ chÕ kinh tÕ tõ c¬ chÕ kÕ ho¹ch tËp trung sang c¬ chÕ thÞ tr­êng ®· lµm thay ®æi vÒ mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ-x· héi n­íc ta. - VÒ n«ng nghiÖp: Nh÷ng n¨m 80 s¶n xuÊt n«ng nghiÖp bÞ c¶n trë do kh«ng khuyÕn khÝch ®èi víi ho¹t ®éng t­ nh©n, c¸ thÓ vµ gi¸ c¶ bÞ bãp mÐo. §Õn nay n«ng s¶n phÈm ®· cã phÇn d­ thõa vµ ®· trë thµnh mét n­íc xuÊt khÈu g¹o næi tiÕng (thường xuyên ở vị trí thứ hai trªn thÕ giíi) cïng víi ng«, s¾n, mÝa, ®­êng. Tãm l¹i, chóng ta ®· vµ ®ang trong giai ®o¹n thay ®æi c¬ cÊu ngµnh. - VÒ c«ng nghiÖp: §· cã sù thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ. N¨m 1990 cã kho¶ng 60% s¶n l­îng c«ng nghiÖp thuéc vÒ së h÷u nhµ n­íc cßn 40% thuéc vÒ khu vùc t­ nh©n vµ hîp trong khu vùc quèc doanh. Gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng n¨m t¨ng trªn 60%,trong ®ã dÇu th« lµ mÆt hµng cã kim ng¹ch lín nhÊt hiÖn nay. §Õn n¨m 2005 s¶n l­îng dÇu khai th¸c ®­îc lµ 17 triÖu tÊn, víi kim ng¹ch 3,17 tû USD. - VÒ x©y dùng c¬ b¶n: Ta ph¶i vay vèn vµ cho n­íc ngoµi ®Çu t­ trùc tiÕp. C¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi chñ yÕu vµo lÜnh vùc th¨m dß vµ khai th¸c dµu khÝ, than, vµng, ®¸ quý, s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, chÕ biÕn n«ng, l©m, h¶i, s¶n, x©y dùng kh¸c s¹n, nhµ ë, du lÞch,GTVT, b­u chÝnh viÔn th«ng víi quy m« lín l¾m. GÇn ®©y ®Çu t­ cho kÕt cÊu h¹ tÇng, y tÕ gi¸o dôc ®­îc quan t©m h¬n. Tû lÖ xuÊt khÈu so víi GDP t¨ng m¹nh trong thêi kú ®æi míi. Tuy vËy vÉn cßn mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ tr­êng míi xuÊt hiÖn nµy. §ã lµ sù ph©n ho¸ giÇu nghÌo víi nh÷ng khã kh¨n trong viÖc ph©n phèi tµi nguyªn vµ s¶n phÈm lµm ra, nhiÒu hµnh vi tr¸i ®¹o ®øc, v¨n minh (lµm hµng gi¶, g©y « nhiÔm ) ®ang ph¸t triÓn nh­ng ch­a ®ù¬c ng¨n chÆn, sù ph©n ho¸ giÇu nghÌo, chạy theo lợi nhuËn mµ bÊt chÊp ®¹o ®øc, sù tho¸i ho¸ biÕn chÊt vÒ lËp tr­êng t­ t­ëng cña mét sè l·nh ®¹o. Sau hơn hai chục năm, ph¸t triÓn kinh tế thị trường ®Þnh h­íng XHCN chóng ta ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ v­ît tréi trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ nh­ : gi¶i quyÕt ®­îc n¹n nghÌo ®ãi, ®Ò cao vai trß tiÒn tÖ, hµng ho¸, dÞch vô ®a d¹ng phong phó cã kh¶ n¨ng tÝch lòy tõ néi t¹i nÒn kinh tÕ. III.Thực trạng và giải pháp xây dựng kinh tế định hướng XHCN 1.Thực trạng . Khi chuyÓn sang kinh tÕ thÞ tr­êng, chóng ta ®øng tr­íc thùc tr¹ng lµ: ®Êt n­íc ®ang tõng b­íc qu¸ ®é lªn CNXH tõ mét x· héi vèn lµ thuéc ®Þa nöa phong kiÕn víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt x· héi rÊt thÊp. §Êt n­íc l¹i ph¶i tr¶i qua đêm trường trung cổ rồi hµng chôc n¨m chiÕn tranh, tµn d­ thùc d©n phong kiÕn cßn nhiÒu, l¹i chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ cña c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp do áp dụng máy móc mô hình XHCN của Liên Xô cũ. Víi ®iÓm xuÊt ph¸t thấp Êy nÒn kinh tÕ n­íc ta kh«ng hoµn toµn lµ nÒn kinh tÕ tù nhiªn nh­ng còng ch­a ph¶i lµ kinh tÕ hµng ho¸ theo nghÜa ®Çy ®ñ. mà lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kÐm ph¸t triÓn, cßn mang nÆng tÝnh tù cÊp tù tóc vµ chÞu ¶nh h­ëng nÆng nÒ cña c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp.Vì vậy nó thể hiện những hạn chế cơ bản sau: -Trình độ phát triển kinh tế thị trường còn thấp,thể hiện ở cơ sở vật chất kém phát triển,kĩ thuật thủ công còn phổ biến dẫn tới năng xuất lao động thấp,sản phẩm chất lượng thấp,khả năng cạnh tranh kém;hệ thống thị trường chưa đồng bộ,hàng tiêu dùng và dịch vụ hàng hóa sức lao động,tài chính,sản phẩm khoa học công nghệ…rất manh nha manh mún;tồn tại nhiều loại hinh sản xuất hàng hóa nhỏ phân tán nhất là trong nông nghiệp;phân công lao động và chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm. -Trình độ phát triển kinh tế còn thấp đang trong giai đọan sơ khai đặc biệt là thị trường đầu vào các yếu tố sản xuất.nguyên nhân gây ra là:đa phần cơ sở vật chất kĩ thuật còn thấp(trình độ công nghệ lạc hậu 2\3 thế giới,máy móc lạc hậu 2-3 thế hệ,NSLĐ bằng 30%mức trung bình thế giới);kết cấu hạ tầng kém phát triển làm giao thông nhiều vùng bị chia cắt tách biệt nên tiềm năng của nhiều địa phương không được khai thác;nền kinh tế sản xuất nông nghiệp nhỏ ,các ngành công nghệ cao chiếm tỉ trọng thấp. -Khả năng cạnh tranh của nền kinh tế của doanh nghiệp của sản phẩm rất kém -Sự hình thành thị trường trong nươc gắn với mở rộng kinh tế đối ngoại hội nhập vào thị trường khu vực và thế giới trong hoàn cảnh trình độ phát triẻn kinh tế kĩ thuật của nước ta còn thấp xa so với các nước khác. -Quản lí nhà nước về kinh tế xã hội còn yếu 2.Giải pháp nâng cao hiệu quả xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN - Đẩy mạnh công cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật hiện đại ,công nghiệp hóa,hiện đại hóa bằng cách trang bị kĩ thuật công nghệ mới cho nền kinh tế quốc dân nhằm nâng cao NSLĐ,chất lượng lao động khắc phục tình trạng cơ sở vật chất kém phát triển. -Đẩy mạnh phân công lao động xã hội chuyển dịch cơ cấu kinh tế hình thành nhiều đơn vị sản xuất hàng hóa. -Tiếp tục phát triển đồng bộ các loại kinh tế thị trường -Nhất quán chính sách kinh tế nhiều thành phần nhằm phát huy sức mạnh tổng hợpcác thành phần kinh tế trên các mặt vốn lao động,khai thác tự nhiên,ứng dụng khoa học kĩ thuật.. -Tiếp tục ổn định tình hình chính trị kinh tế xã hội của đất nước -Đổi mới quản lí của nhà nước qua các chính sách kinh tế đặc biệt chính sách tiền tệ,tài khóa,phân phối ,kinh tế đối ngoại, -Xóa bỏ triệt để cơ chế tập trung quan liêu bao cấp hoàn thiện cơ chế quản lí của nhà nước -Mở rộng và nâng cao hiệu quả của hoạt động kinh tế đối ngoại -Bên cạnh đó phải gi÷ v÷ng quyÒn së h÷u trong tay nhµ n­íc- chØ nhµ n­íc lµ duy nhÊt cã chñ quyÒn së h÷u trên toµn bé l·nh thæ quèc gia;.Nhµ n­íc x¸c ®Þnh râ nh÷ng ngµnh kinh tÕ, nh÷ng lÜnh vùc mµ kinh tÕ quèc doanh cÇn giữ vai trß chñ ®¹o.Hơn nữa x©y dựng vµ tuyªn truyÒn gi¸o dôc thùc hiÖn c¸c hµnh vi vµ th¸i ®é øng xö cã v¨n ho¸, ®¹o ®øc lµnh m¹nh trong c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô, phôc vô, qu¶n lÝ ®êi sèng x· héi.  KÕt luËn ViÖt Nam đang trong giai ®o¹n qu¸ ®é lªn CNXH nên còn gặp lắm chông gai khi x©y dùng c¬ së vËt chÊt h¹ tÇng cho CNXH ®Ó hoµn thµnh c¸ch m¹ng d©n d©n chñ.Víi xuÊt phát điểm thÊp, ®iÒu kiÖn kinh tÕ khã kh¨n vµ cã nhiÒu trë ng¹i muèn ph¸t triÓn kinh tÕ bÒn v÷ng ta phải thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi.Đó là xây dựng thành công kinh tế thị trường định hướng XHCN nhằm xây dựng bảo vệ đất nước và thực hiên công bằng xã hội .Muèn vËy cÇn ph¶i ngµy cµng hoµn chØnh bé m¸y Nhà nước hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, ®¶m b¶o ®­a n­íc ta ®i theo con ®­êng XHCN nh­ ®· chän. Với đường lối chính sách nghiêm túc rõ ràng và quyết tâm của toàn Đảng toàn dân nhất định chúng ta sẽ xây dựng thành công kinh tế thị trường định hướng XHCN và thu được những thắng lợi to lớn để nâng cao và cải thiện chất lượng cuộc sống nhân dân. Là sinh viên kinh tế em thấy rằng học tốt môn kinh tế chính trị nói chung và nắm vững quá trình xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN nói riêng là việc vô cùng quan trọng để cả thế hệ cử nhân kinh tế tương lai của đất nước có đường lối phát triển kinh tế rõ ràng đúng đắn.Vì thế mong thầy cô giúp chúng em nâng cao hiểu biết nhiều hơn nữa. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1.Văn kiện đại hội Đảng VI,VII,VIII 2. Bµn vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa – Thêi b¸o kinh tÕ (еo Nguyªn C¸c) 3. §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam C­¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n­íc trong thêi kú qu¸ ®é lªn Chñ nghÜa x· héi ( Nhµ xuÊt b¶n d©n téc Hµ Néi n¨m 1991) 4. Vai trß kinh tÕ cña nhµ n­íc vµ kh¶ n¨ng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta. (NguyÔn Ngäc Quang) 5. §Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa-mét sè vÊn ®Ò lý luËn cÊp b¸ch – Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi n¨m 1996. (TrÇn Xu©n Tr­êng) .