Điều trị sẹo hẹp khí quản bằng phương pháp đặt Stent kim loại

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010 Nghiên cứu Y học Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010 341 ĐIỀU TRỊ SẸO HẸP KHÍ QUẢN BẰNG PHƯƠNG PHÁP ĐẶT STENT KIM LOẠI Lê Quang Trung*, Trần Minh Trường*, Lâm Huyền Trân** TÓM TẮT Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá hiệu quả của phương pháp ñặt stent kim loại ñể ñiều trị sẹo hẹp khí quản Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu tiền cứu. Tiêu chuẩn chọn bệnh bao gồm: Bị tái hẹp sau phẫu thuật. Hẹp khí quản do khối u, hẹp do lao, mềm sụn khí quản. Hẹp ở thấp vì thế phẫu thuật rất khó không thể phẫu thuật ñược. Bệnh nhân có chống chỉ ñịnh gây mê hoặc sợ gây mê Kết quả nghiên cứu: 12 trường hợp sẹo hẹp khí quản trong thời gian 5 năm từ năm 2002 ñến năm 2007. Kết quả cho thấy tỷ lệ dung nạp và hiệu quả cao. Kết luận: Thuận lợi của phương pháp ñặt stent là bảo tồn ñược giọng nói của bệnh nhân, và duy trì thở qua mũi bình thường, và không cần phải chăm sóc hàng ngày. Phương pháp ñặt stent kim loại có hiệu quả và thành công ngay sau khi ñặt stent là 100%. Tỷ lệ tái phát hẹp sau 2 năm là 8,33%, tái hẹp sau 3 năm là 16,6%, tái hẹp là 25% Từ khoá: sẹo hẹp khí quản SUMMARY MANAGEMENT OF TRACHEAL STENOSIS BY METALLIC STENT Le Quang Trung, Tran Minh Truong, Lam Huyen Tran * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 14 - Supplement of No 2 - 2010: 341 - 347 Objective: To assess a new choice for tracheal stenosis by using a metallic stent Study design and setting: Perspective study. The critiria for selection of cases for metallic stent are: Re- stenosis after operation. Stenosis due to tumour, tuberculosis, tracheal malacia, Low stenosis is difficult to make a surgery. Patients afraid of general anesthesia or contra- indication. Results: We have studied 12 cases of tracheal stenosis over a period of 5 years, January 2002- January 2007. The high level of tolerance and efficacy of metallic stent Conclusions: Advantages of metallic stent include preservation of speech, better tolerence and maintenance of nasal respiration, no need to daily care. Metallic stent was found to be effective and successful mode of management in tracheal stenosis Good result is 100 % after stent insertion. Rate of recurrence is 8.33% after 2 years, and 16.66 % after 3 years, re-stenosis is 25% Key word: tracheal stenosis *: bệnh viện Chợ Rẫy, **: Bộ môn TMH- ĐHYD- TP HCM, ñt: 0913120599, email: huyentranent@yahoo.com ĐẶT VẤN ĐỀ Sẹo hẹp khí quản là hậu quả và là di chứng do rất nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Sau ñặt nội khí quản lâu ngày, sau mở khí quản không ñúng cách, sau chấn thương thanh khí quản (do tai nạn giao thông, tai nạn lao ñộng, sinh hoạt, do cắt cổ, do hỏa khí...) và sau các bệnh lý khác ở thanh khí quản như papiloma, giang mai, bạch hầu, lao...(13,9,12,17,4), sau mổ ung thư tuyến giáp. Sẹo hẹp khí quản ảnh hưởng nặng nề ñến tâm lý người bệnh, giảm khả năng giao tiếp thông thường, hạn chế khả năng lao ñộng, và mức ñộ tham gia vào các hoạt ñộng xã hội, cộng ñồng. Những trường hợp nặng có thể gây ra thương tật vĩnh viễn cho người bệnh, sẽ là một gánh nặng cho gia ñình và xã hội. Điều trị sẹo hẹp khí quản là một việc khó khăn thật sự(13,14,5,2). Nhiều phương pháp, kỹ thuật ñã ñược áp dụng nhưng kết quả chưa cao, phục hồi chức năng bình thường của thanh khí quản khó có thể ñạt ñược một cách hoàn hảo.. Vì vây ñể ñánh giá kết quả ñiều trị, cũng như các yếu tố liên quan ñến kết quả, chúng tôi tiến hành thực hiện ñề tài: “Điều trị sẹo hẹp khí quản bằng phương pháp ñặt Stent kim lọai”. Mục tiêu nghiên cứu 1- Khảo sát các ñặc ñiểm lâm sàng, hình ảnh học và nội soi của sẹo hẹp khí quản. 2- Đánh giá kết quả bước ñầu ñiều trị sẹo hẹp khí quản bằng phương pháp ñặt Stent kim loại. Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010 Nghiên cứu Y học Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010 342 Tổng quan tài liệu Sơ lược lịch sử nghiên cứu Vào ñầu thế kỷ XX, sẹo hẹp khí quản mắc phải phần lớn là di chứng của nhiễm khuẩn như lao, histoplasmosis, bạch hầu, bệnh sarcoid, amyloid. Đến giữa thế kỷ, biến chứng này tăng lên cùng với sự ra ñời của ống nội khí quản có Cuff. Schmiegelow là người ñầu tiên ủng hộ cắt bỏ tổ chức hẹp khi mổ thám sát và ñặt một ống nong qua vị trí hẹp. Thập kỷ 30 Negus, Arbuckle, Lejeune ñã mô tả các trường hợp sẹo hẹp ñược chỉnh hình bằng các vạt ghép và ống nong. Thập kỷ 50 Woodward ñưa ra phương pháp cắt bỏ vùng hẹp dưới niêm mạc và bảo tồn niêm mạc trong lòng thanh khí quản càng nhiều càng tốt. Năm 1956, Rethi báo cáo cắt bờ sụn nhẫn mặt sau ñặt ống nong dài hạn. Từ thập kỷ 60, sự ra ñời của những chất liệu tổng hợp như Crylic, polyethylene, silicon, teflon, polyvicryl ñược sử dụng ñể chế tạo ra ống nong thanh khí quản khác nhau. Năm 1960, Montgomery chế tạo ra ống T. Năm 1970, Dumon và Bauer cải tiến cắt cạnh ngang ống T và ñặt qua ñường nội soi. Từ thập kỷ 90, các ống nong bằng kim loại ñã ñược sử dụng (chất không bị oxy hóa), ống lưới ultraflex (bao phủ bằng Nitinol) tự dãn nở ñược. Như vậy ống nong là một phương tiện nâng ñỡ giữ cho lòng khí phế quản không bị hẹp lại. Có 2 loại ống(1,4): - Ống chữ T của Montgomery (cần phải mở khí quản).- Ống thả dây (Largable): thường gọi là Stent Gần ñây Laser ñã ñược ứng dụng vào lĩnh vực tai mũi họng, trong ñó có vấn ñề sẹo hẹp khí quản, kết quả trước mắt khá hài lòng với ñiều kiện vùng hẹp không bị viêm sụn và không tổn thương sụn với thành ống bị xẹp xuống - Laser có thể ñược xem như ñiều trị tạm thời trong khi chờ ñợi một ñiều trị khác như ñặt ống nong hoặc Stent trong những trường hợp hẹp nặng. ĐỐI TƯỢNG - PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu Bệnh nhân nhập viện với chẩn ñoán sẹo hẹp khí quản tái phát ñược ñiều trị và phẫu thuật tại khoa Tai Mũi Họng lầu 6B1 bệnh viện Chợ Rẫy từ tháng 1/2002 ñến tháng 1/2007. Phương pháp nghiên cứu Thiết kế nghiên cứu Các trường hợp ñều ñược nghiên cứu tiến cứu mô tả có can thiệp lâm sàng Chọn mẫu Chọn mẫu không xác suất Tiêu chuẩn chọn bệnh Bệnh nhân bị sẹo hẹp khí quản ñã mổ tái phát ñược nhập vào khoa lầu 6B1 bệnh viện Chợ Rẫy ñiều trị và phẫu thuật từ tháng 1/2002 ñến tháng 1/2007. Chỉ ñịnh ñặt Stent kim loại Hẹp khí quản ñộ III, ñộ IV ñã ñược phẫu thuật và tái hẹp,- Hẹp khí quản do mềm sụn, mất chất khung sụn.- Hẹp do lao, hẹp do u, hẹp ñoạn di.,- Hẹp khí quản ñoạn thấp, khó phẫu thuật. Phương pháp thực hiện Các bệnh nhân ñều ñược thăm khám theo mẫu riêng ñể ñánh giá tình trạng lâm sàng, nội soi, hình ảnh học trước, trong và sau mổ. Chuẩn bị dụng cụ chuyên dùng Bộ soi thanh quản treo, bộ soi khí phế quản, bộ nong (bougi), optic thanh quản, khí phế quản, các loại Forcep chuyên dùng, máy ñốt, máy hút, bộ nguồn sáng. Kỹ thuật tiến hành - Tư thế bệnh nhân nằm ngửa, có gối nhẹ dưới vai, ñầu ngã duỗi về phía sau. - Soi thanh khí quản ñánh giá lại hoạt ñộng của thanh môn cũng như tổn thương gây hẹp, có thể ấn chẩn thành khí quản bằng dụng cụ hay bằng ống soi, ñánh giá ñộ cứng và tình trạng của khung sụn, ñộ lớn của lòng ống ñược so sánh với khẩu kính của ống soi, ống nong hay ống optic. Tình trạng khí phế quản bên dưới cũng ñược ñánh giá lại qua nội soi tại lỗ mở khí quản. - Tiến hành nong ñoạn hẹp. - Kết hợp cắt ñốt qua nội soi hoặc qua lỗ mở khí quản. Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010 Nghiên cứu Y học Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010 343 - Đặt Stent khí quản qua ñường nội soi. - Kiểm tra lại vị trí của Stent, bảo ñảm nong hết chiều dài ñoạn hẹp và thông khí tốt. Hút sạch lòng khí quản và họng trước khi rút ống soi hoàn toàn. Chăm sóc sau mổ Chống phù nề niêm mạc ñường thở bằng corticoide ñường tĩnh mạch và khí dung. Theo doõi sự tắc nghẽn ñường thở do nút nhầy. Kháng sinh sau mổ cũng ñuợc sử dụng ñể phòng ngừa nhiễm khuẩn. Long ñàm giảm ho. Tập thở, vỗ lưng, uống nhiều nước. Các biến chứng Trong khi ñặt Stent có thể: Trầy xước niêm mạc gây chảy máu, thủng khí quản, Stent sai vị trí. Sau khi ñặt Stent: Tụt Stent, tắc Stent do nút nhầy, mô hạt, tái hẹp. Kế hoạch theo dõi Bệnh nhân ñược khám lâm sàng và nội soi kiểm tra, chụp X Quang phổi: Tuần ñầu sau mổ, sau 1 tháng, sau 3 tháng, sau 6 tháng, 1 năm kiểm tra 2 lần. Đánh giá kết quả Sự thông khí,- Kết quả nội soi và hình ảnh học,- Các biến chứng,- Khả năng tái hẹp Xử lí số liệu Các số liệu trong nghiên cứu này ñược xử lí theo phương pháp thống kê. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Trong thời gian từ tháng 1/2002 ñến tháng 1/2007, chúng tôi ñã ñiều trị ñặt Stent kim lọai Ultraflex và theo dõi cho 12 bệnh nhân ñược chẩn ñoán là sẹo hẹp khí quản. Số liệu chung Tuổi Trung bình: 34 - Nhỏ nhất 17 tuổi, lớn nhất 65 tuổi Đây là ñộ tuổi lao ñộng, cần phải có phương pháp ñiều trị hữu hiệu ñể sớm ñưa người bệnh trở lại cuộc sống bình thường. Mức ñộ khó thở - Khó thở nặng: 9/12 ca phải mở khí quản cấp cứu. - Khó thở khi gắng sức: 3/12 ca Điều trị trước ñó *. Có can thiệp phẫu thuật (10/12): - Chỉnh hình khí quản lần 2 có ñặt ống T hoặc Aboulker: 9/12 ca,- Đặt ống nong nội khí quản: 1/12 ca * Không can thiệp: 2/12 ca Nhận xét: Đa số các trường hợp ñã ñược phẫu thuật mở khí quản và chỉnh hình sẹo hẹp lần thứ 2, tái hẹp. Vị trí sẹo hẹp Trên lỗ mở khí quản: 7/12 ca Dưới lỗ mở khí quản: 1/12 ca, Trên và Dưới lỗ mở khí quản 2/12 ca, Toàn cây khí quản: 2/12 ca Nhận xét: Các bệnh nhân trong lô nghiên cứu của chúng tôi ña số là bị hẹp trên lỗ mở khí quản. Nguyên nhân Do mắc phải Sau ñặt nội khí quản: 7/12 ca (chấn thương sọ não, chấn thương cổ, ñiện giật, rắn cắn, ngộ ñộc thuốc rầy). Thời gian lưu ống trung bình 13,5 ngày. Lao phổi – khí quản: 2/12 ca U khí quản: 1/12 ca Không rõ nguyên nhân: Mềm sụn: 2/12 ca Nhận xét: - Trong lô nghiên cứu của chúng tôi ña số nguyên nhân gây sẹo hẹp khí quản là do ñặt nội khí quản, thở máy lâu ngày. Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010 Nghiên cứu Y học Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010 344 Kết quả ñiều trị Phục hồi về ñường thở - Tất cả các ca ñều thông khí tốt ngay sau khi ñặt Stent – 12/12 ca - Khẩu kính khí quản >= 10mm, ñầu ống nội soi qua ñược dễ dàng Hình 1: Hình ảnh nội soi trước và sau khi ñặt Stent Hô hấp ký Bảng 1: Hô hấp ký Thông số hô hấp % ñạt ñược VC(dung tích sống) 80% - 90% FEV1(thể tích thở ra gắng sức trong giây ñầu) 75% - 95% FEV1/VC(chỉ số Tiffeneau) 85% - 97% PEF(lưu lượng ñỉnh thở ra) 72% - 86% FEF25_75% 75% - 106% MVV(thể tích thông khí tự ý tối ña) 47% - 50% Nhận xét: hô hấp ký trong giới hạn bình thường sau khi ñặt stent. Số liệu ghi nhận về phẫu thuật Thời gian ñặt Stent Nhanh nhất: 30 phút,- Dài nhất: 60 phút,- Trung Bình: 45 phút. Thời gian hậu phẫu Tất cả các bệnh nhân ñều ổn ñịnh ngay sau khi ñặt Stent,- Hầu hết có thể xuất viện vào ngày hôm sau. Biến chứng Chảy máu: 0/12 ca, Thủng khí quản: 0/12 ca,Tắc nghẽn: 0/12 ca, Lệch chỗ: 0/12 ca, Nhiễm khuẩn tại chỗ: 0/12 ca. Nhận xét: Hầu hết không xảy ra biến chứng trong khi ñặt Stent Theo dõi tái hẹp Sau 2 năm: 1ca. Sau 3 năm: 2ca BÀN LUẬN Đặc ñiểm chung Tuổi Tuổi trung bình là 34, với tuổi bệnh nhân nhỏ nhất là 17 và tuổi bệnh nhân lớn nhất là 65. Đây là ñộ tuổi lao ñộng giúp ích cho gia ñình và xã hội, cần thiết có phương pháp ñiều trị hữu hiệu ñể sớm ñưa người bệnh trở lại cuộc sống sinh hoạt, lao ñộng, làm giảm gánh nặng cho gia ñình và xã hội. Bảng 2: So sánh tuổi trung bình với các tác giả Tác giả Tuổi trung bình Quách Thị Cần – Lê Thị Duyền 34.5 Phạm Thanh Sơn 29 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010 Nghiên cứu Y học Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010 345 Chúng tôi 34 Tuổi trung bình ở bệnh nhân sẹo hẹp khí quản của chúng tôi không khác biệt với một số tác giả khác. Tuy nhiên, chưa thể nói lên dịch tễ học của bệnh nhân bị sẹo hẹp khí quản với tuổi trung bình cao hay thấp, nhưng ña số tập trung ở ñộ tuổi lao ñộng. Nguyên nhân * Do mắc phải - Đặt ống nội khí quản lâu ngày (Trung bình 13.5 ngày): 7/12 bệnh nhân. - Do lao phổi – khí quản: 2/12 bệnh nhân. - Chấn thương khí quản: 1/12 bệnh nhân. * Không rõ nguyên nhân: Mềm sụn khí quản: 2/12 bệnh nhân. Về nguyên nhân do ñặt ống nội khí quản có bóng và mở khí quản so với các tác giả trong nước. Bảng 3: So sánh tỉ lệ mắc phải Tác giả % mắc phải Quách Thị Cần – Lê Thị Duyền 68.05 Phạm Thanh Sơn 72.6 Chúng tôi 58.0 Đa số sẹo hẹp khí quản mắc phải do nguyên nhân ñặt ống nội khí quản, thở máy lâu ngày. Điều này phù hợp với nghiên cứu của các tác giả khác.Tuy nhiên, các ca ñặc hiệu hẹp do mềm khung sụn khí quản thường không tìm thấy ñược nguyên nhân, xảy ra ở trẻ em và người già như 2 ca trong nghiên cứu của chúng tôi, và 2 ca hẹp do lao, tương ñối là hiếm gặp ở các nghiên cứu khác. Vị trí tổn thương - Trên lỗ mở khí quản: 7/12 bệnh nhân - Trên và dưới lỗ mở khí quản: 2/12 bệnh nhân. - Dưới lỗ mở khí quản: 1/12 bệnh nhân. - Mềm khung sụn khí quản: 2/12 bệnh nhân. Vị trí tổn thương cũng phù hợp với nghiên cứu của các tác giả khác. Sẹo hẹp do ñặt ống nội khí quản thường ở khí quản ñoạn cao dưới hạ thanh môn – nơi có áp lực của bóng chèn vào, sẹo hẹp do lao thường xảy ra ở nhiều vị trí trên cây khí quản, hẹp do mềm khung sụn thì gần như toàn bộ khẩu kính cây khí quản bị biến dạng ở 2 thì hô hấp. Bảng 4: So sánh tỉ lệ hẹp trên lỗ mở khí quản Hẹp trên lỗ mở khí quản Tỉ lệ % Quách Thị Cần – Lê Thị Duyền 40.78 Phạm Thanh Sơn 50 Chúng tôi 58 Các tổn thương ñi kèm Trong 12 bệnh nhân nghiên cứu của chúng tôi có 2 ca mắc bệnh lao phổi, 1 ca di chứng sau tai biến mạch máu não. Chúng ta phải ñiều trị kháng lao và tập luyện phục hồi chức năng cho ñến khi ổn ñịnh mới ñặt vấn ñề can thiệp bằng Stent. Tuy nhiên vấn ñề mở khí quản ñã ñược cân nhắc thực hiện ñể bảo ñảm ñường thở cho bệnh nhân trong quá trình trị liệu nội khoa. Điều trị Mục ñích của ñặt Stent là: - Làm giảm sự tắc nghẽn ñường thở, Làm rộng lòng khí quản (những nơi bị hẹp), Stent như phương tiện nâng ñỡ khung khí quản và duy trì thông thoáng ñường thở theo cách tự nhiên, góp phần cải thiện chất lương và tâm lý cuộc sống (bệnh nhân không cần phải mang ống thở trước cổ, giọng nói ñược bình thường). Đánh giá kết quả ñiều trị bằng stent kim loại Kết quả lâm sàng Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010 Nghiên cứu Y học Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010 346 - Ngay sau khi ñặt Stent, bệnh nhân thông khí tốt, rút bỏ Canuala, hít thở theo ñường tự nhiên, tiếng nói bình thường – 12/12 ca. - Hô hấp ký: trong giới hạn bình thường, không có biểu hiện sự tắc nghẽn ñường hô hấp trên. Kết quả nội soi - Stent ñạt ñược sự trương nở tối ña trong toàn bộ chiều dài lòng khí quản. - Đầu xa và ñầu gần của Stent cố ñịnh chắc vào thành khí quản. - Ống soi cứng ñi qua hết chiều dài của khí quản và ñoạn hẹp, cho ta thấy sự thông thoáng của ñường thở, khẩu kính ≥ 10mm. - Không ghi nhận có biến chứng nào trong quá trình ñặt Stent. Kết quả hình ảnh học - Stent ở vị trí cố ñịnh, có sức nong tốt qua vị trí hẹp. - Chiều dài ñoạn hẹp ñã ñược cải thiện rõ rệt. - Không ghi nhận sự thay ñổi của các cấu trúc giải phẫu lân cận. Vấn ñề tái hẹp Trong lô nghiên cứu của chúng tôi, sau 2 năm có 1 ca, sau 3 năm có 2 ca tái hẹp. Nguyên nhân gây tái hẹp:Bệnh nhân bị hôn mê do chấn thương sọ não nặng, phải ñặt nội khí quản, thở máy lâu ngày.Bệnh nhân bị hôn mê do rắn cắn cũng ñược ñặt ống nội khí quản thở máy 1 tháng. Bệnh nhân bị lao phổi và khí phế quản gây chít hẹp ở nhiều nơi.Tất cả bệnh nhân ñược xử lý nội soi nong và ñặt lại ống T. so sánh với các tác giả khác: Quách Thiị Cần (phẫu thuật mở nong khí quản): tỷ lệ tái hẹp là 33,3%, Phan Thanh Sơn (Phẫu thuật cắt nối khí quản), tái hẹp 21 %, chúng tôi 25% Nhận xét: Khả năng tái hẹp có thể xảy ra ñối với bất kì phương pháp ñiều trị nào. KẾT LUẬN Qua nghiên cứu 12 trường hợp sẹo hẹp khí quản ñược ñiều trị bằng phương pháp ñặt Stent kim loại Ultraflex, chúng tôi có một số nhận xét sau: Đặc ñiểm lâm sàng Bệnh nhân ña số là nam có tuổi trung bình là 34 và phân bố khắp các tỉnh thành phía Nam. Khó thở do tắc nghẽn ñường hô hấp trên là triệu chứng lâm sàng thường thấy nhất. Hầu hết bệnh nhân ñều ñược mở khí quản ñể ñảm bảo tuyệt ñối về ñường thở. Đặc ñiểm hình ảnh học X Quang qui ước: phổi thẳng, cổ nghiêng cho thấy sự thay ñổi cột khí ở cổ..CT Scan cổ-ngực thông thường và CT ña lát cắt có giá trị cao trong xác ñịnh chiều dài và tái tạo ñoạn hẹp. Đặc ñiểm nội soi Nội soi ống cứng trực tiếp quan sát bằng mắt thường, cũng là phương tiện dùng ñể nong và ấn chẩn khi cần thiết. Nội soi ống mềm với nguồn sáng lạnh và camera cho phép nhìn toàn diện lòng thanh – khí – phế quản. Xác ñịnh ñược vị trí, chiều cao, ñường kính và tính chất của ñoạn hẹp. Đặc ñiểm phương pháp ñặt stent kim loại Chỉ ñịnh ñặt Stent kim loại Hẹp khí quản ñộ III, ñộ IV ñã ñược phẫu thuật và tái hẹp Hẹp khí quản do mềm sụn, mất chất khung sụn. Hẹp do lao, hẹp do u, hẹp ñoạn dài Hẹp ñoạn thấp, khó phẫu thuật Ưu ñiểm Không gây mê toàn thân,. Đặt qua ñường nội soi. Kỹ thuật an toàn, ít xâm lấn, stent trương nở và duy trì tốt về khẩu kính và chiều dài.Có thể giải quyết ñược những vùng hẹp khó phẫu thuật. Như một giải pháp chọn lọc ñối với những trường hợp tái hẹp. Nhược ñiểm Thành lập mô hạt trong Stent. Tái hẹp bên trong và 2 ñầu Stent. Đặt vĩnh viễn. Không phải bệnh nhân nào cũng ñáp ứng ñược chi phí quá cao cho 1 Stent Ultraflex Khuyến cáo Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 2 * 2010 Nghiên cứu Y học Hội Nghị Khoa Học Kỹ Thuật Bệnh Viện Chợ Rẫy Năm 2010 347 Không có chỉ ñịnh với những trường hợp hẹp hạ thanh môn, chấn thương thanh quản. Thận trọng trong trường hợp yếu liệt thanh môn, viêm nhiễm ñường hô hấp trên, di chứng sau chấn thương sọ não nặng. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO 1. Alaani A., Hogg, R. P., Drake Lee A. B. (2004). ‘Wegener's granulomatosis and subglottic stenosis: management of the airway’. J Laryngol Otol., 118(10):786-90. 2. Baugmee PE, Marquette CH, Ramon P, Darras J, Wurtz A (1995): Endoscopic treatment of post-intubation tracheal stenosis. Rev. Mal. Respir., 12,585-592. 3. Bolot G, Poupart M, Pignat JC (1998): Traitemens endoscopoques des steùnoses tracheùo – bronchiques Sinh hoạt KHKT Việt – Pháp lần IV về Tai Mũi Họng 1998: 72-92. 4. Colt HG, Dumon JF. (1991): Laser et endoprotheøses en bronchopneumologie. Rev.Pn.Clin., 47: 65-73. 5. Đặng Hiếu Trưng (1990), Hẹp thanh khí quản do sẹo – Lâm sàng và ñiều trị. 6. Delgado A., Peda-Garcia J., Martin J., Aguirre H. (1993): Tracheal reconstruction. Revue de laryngologie. Vol. 114. n01, 1993: 21-24. 7. Lano CF., Duncavage J, Reinish L, Ossoff RH. Larygotracheal reconstruction in the adult (1998): A ten year experience. Ann otol – rhinol – larygol. 107:92-97. 8. Lê Quang Trung, Trần Minh Trường (2003) “Những kinh nghiệm bước ñầu qua một số trường hợp ñặt Stent khí quản”, Y học TP. Hồ Chí Minh, chuyên ñề Mắt – Tai Mũi Họng, Phụ bản Tập 7, số 1: 130-132. 9. Lê Thị Duyền, Lê Minh Kì (1999). Nhân 4 trường hợp cắt nối khí quản tận tận trong ñiều trị sẹo hẹp khí quản. Nội san TMH số 2, 1-3. 10. Lê Thị Tuyết Lan (2004), “Sinh lý hô hấp”, Bài giảng Sinh lý học, Nhà xuất bản TP. Hồ Chí Minh: 134- 166. 11. Netter FH. (1996), Atlas giải phẫu người, Nguyễn Quang Quyền dịch, nhà xuất bản Y học. 12. Nguyễn Công Minh (2005), “Chấn thương khí phế quản”, Giáo trình ñại học, Nhà xuất bản Y học TP. Hồ Chí Minh: 144-161. 13. Nguyễn Đình Bảng (1992), Nội trú TMH (Mở khí quản – Chảy máu mũi). Trang 5-53. 14. Nguyễn Quang Quyền (1997), “Khí quản”, Bài giảng giải phẫu học tập 2, Nhà xuất bản Y học TP. Hồ Chí Minh: 397 – 405, 446 – 451. 15. Nguyễn Vượng (2002), “Bệnh lý hô hấp”, Giải phẫu bệnh học, Nhà xuất bản Y học Hà Nội: 249-305. 16. Phạm Thanh Sơn (2003): “Phẫu thuật cắt nối sụn nhẫn – khí quản và khí quản trong ñiều trị hẹp hạ thanh môn, khí quản. Y học TP. Hồ Chí Minh, chuyên ñề Mắt – Tai Mũi Họng, Phụ bản Tập 7, số 1: 118-119. 17. Phạm Thanh Sơn, Trần Minh Trường (1997), “Những vấn ñề ñặt ra trong sẹo hẹp thanh khí quản”, Báo cáo Hội nghị Tai Mũi Họng và phẫu thuật cổ mặt các tỉnh phía Nam lần thứ 2 năm 1997. 18. Quách Thị Cần, Lê Thị Duyền, Nguyễn Thu Hương (2003) “Tìm hiểu nguyên nhân và ñánh giá kết quả ñiều trị sẹo hẹp thanh khí quản gặp tại Viện Tai Mũi Họng”. Nội san Tai Mũi Họng – Báo cáo Hội nghị Cần Thơ 2003.