Đồ án Hệ thống mạng máy tính của ngân hàng công thương Việt Nam

y lµ ®iÓm kÕt nèi d©y trung t©m cña m¹ng, tÊt c¶ c¸c tr¹m trªn m¹ng LAN ®­îc kÕt nèi th«ng qua HUB. Mét hub th«ng th­êng cã nhiÒu cæng nèi víi ng­êi sö dông ®Ó g¾n m¸y tÝnh vµ c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi. Mçi cæng hç trî mét bé kÕt nèi dïng cÆp d©y xo¾n 10BASET kÕt hîp víi ®Çu nèi RJ45 tõ mçi tr¹m cña m¹ng. Khi bã tÝn hiÖu Ethernet ®­îc truyÒn tõ mét tr¹m tíi Hub, nã ®­îc lÆp l¹i trªn kh¾p c¸c cæng kh¸c cña Hub. C¸c Hub th«ng minh cã thÓ ®Þnh d¹ng, kiÓm tra, cho phÐp hoÆc kh«ng cho phÐp bëi ng­êi ®iÒu hµnh m¹ng tõ trung t©m qu¶n lý Hub. Cã ba lo¹i hub: Hub ®¬n (stand alone hub) Hub ph©n tÇng (stackable hub) Hub modun (modular hub) Modular hub rÊt phæ biÕn cho c¸c hÖ thèng m¹ng v× nã cã thÓ dÔ dµng më réng vµ lu«n cã chøc n¨ng qu¶n lý, modular cã tõ 4 ®Õn 14 khe c¾m, cã thÓ l¾p thªm c¸c modun Ethernet 10BASET. Stackable hub lµ lý t­ëng cho nh÷ng c¬ quan muèn ®Çu t­ tèi thiÓu ban ®Çu nh­ng l¹i cã kÕ ho¹ch ph¸t triÓn LAN sau nµy.Chóng t¹o ra c¸c segment logic . víi m¹ng sö dông Hub th× c¸c m¸y ®Òu ®­îc nèi tõ Hub ra c¸c Workstation theo kiÓu Point to Point ViÖc sö dông Hub tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng mét ®o¹n cable ®øt mµ g©y t×nh tr¹ng c¶ m¹ng ngõng ho¹t ®éng nh­ 10 Base 2 . NÕu mét c¸p m¹ng tõ mét DTE ( Data Terminal Equipment ) nèi víi mét cæng trªn Hub th× Hub giao tiÕp víi thiÕt bÞ nµy qua cæng ®ã . Hub lµm t¨ng ®é tin cËy trªn m¹ng 2.3 CÇu nèi (bridge): Lµ cÇu nèi hai hoÆc nhiÒu ®o¹n (segment) cña mét m¹ng. Theo m« h×nh OSI th× bridge thuéc møc 2. Bridge sÏ läc nh÷ng gãi d÷ liÖu ®Ó göi ®i (hay kh«ng göi) cho ®o¹n nèi, hoÆc göi tr¶ l¹i n¬i xuÊt ph¸t. C¸c bridge còng th­êng ®­îc dïng ®Ó ph©n chia mét m¹ng lín thµnh hai m¹ng nhá nh»m lµm t¨ng tèc ®é. MÆc dÇu Ýt chøc n¨ng h¬n router, nh­ng bridge còng ®­îc dïng phæ biÕn. 2.4 Bé chuyÓn tiÕp ( Repeater ) Bé chuyÓn tiÕp ho¹t ®éng t¹i tÇng vËt lý (Physical) cña m« h×nh OSI , Nã cã chøc n¨ng tiÕp nhËn vµ chuyÓn tiÕp c¸c tÝn hiÖu d÷ liÖu , Kh«i phôc (KhuÕch ®¹i ) tÝn hiÖu tr­íc khi göi ®i . Repeater cã thÓ më réng ph¹m vi ®­êng truyÒn b»ng hai c¸ch : KhuÕch ®¹i vµ t¸i sinh tÝn hiÖu l¹i tÝn hiÖu gèc do ®ã cã thÓ gi¶m ®­îc ån vµ hiÖu chØnh ®­îc mÐo V× m¹ng ®Òu ®­îc thiÕt kÕ víi kÝch th­íc tíi h¹n do ®é trÔ truyÒn dÉn nªn ta kh«ng thÓ dïng Repeater ®Ó më réng v« h¹n mét m¹ng 2.5 Card M¹ng (NIC) Vai trß cña Card m¹ng : ChuÈn bÞ d÷ liÖu cho c¸p m¹ng : chuyÓn ®æi d÷ liÖu tõ d¹ng thùc mµ m¸y tÝnh cã thÓ thùc hiÖn ®­îc sang d¹ng thøc mµ cã thÓ truyÒn ®­îc qua c¸p m¹ng . Göi d÷ liÖu ®Õn c¸c m¸y tÝnh kh¸c vµ kiÓm so¸t luång d÷ liÖu gi÷a m¸y tÝnh vµ hÖ thèng Cable , tr­íc khi card m¹ng ë ®Çu göi d÷ liÖu lªn m¹ng , nã ph¶i th«ng víi card m¹ng ë ®Çu nhËn qua kÝch th­íc , kho¶ng c¸ch , thêi gian vµ vËn tèc . Khi hai card m¹ng kh¸c nhau vÒ vËn tèc truyÒn th× chóng ph¶i x¸c ®Þnh mét vËn tèc truyÒn chung mµ mçi card cã thÓ ®¶m nhËn ®­îc . 2.6 D©y M¹ng (cable) Uû ban kü thuËt ®iÖn tö (IEEE) ®Ò nghÞ dïng c¸c tªn sau ®©y ®Ó chØ 3 lo¹i d©y c¸p dïng víi m¹ng Ethernet chuÈn 802.3. D©y c¸p ®ång trôc sîi to (thick coax) th× gäi lµ 10BASE5 (Tèc ®é 10 Mbps, tÇn sè c¬ së, kho¶ng c¸ch tèi ®a 500m). D©y c¸p ®ång trôc sîi nhá (thin coax) gäi lµ 10BASE2 (Tèc ®é 10 Mbps, tÇn sè c¬ së, kho¶ng c¸ch tèi ®a 200m). D©y c¸p ®«i xo¾n kh«ng vá bäc (twisted pair) gäi lµ 10BASET (Tèc ®é 10 Mbps, tÇn sè c¬ së, sö dông c¸p sîi xo¾n). D©y c¸p quang (Fiber Optic Inter-Repeater Link) gäi lµ FOIRL Ph­¬ng thøc kÕt nèi cable : Khi ta kÕt nèi víi Hub , ta nèi cable víi RJ45 b»ng k×m chuyªn dông ®Ó kÑp d©y m¹ng . Cable cã 4 ®«i d©y xo¾n ( 8 d©y ®­îc quy ®Þnh 8 mµu kh¸c nhau ®Ó ph©n biÖt ) trªn ®­êng truyÒn m¹ng sö dông 4 d©y ®Ó lµm viÖc 2.7 Bé chuyÓn m¹ch(switch) Chøc n¨ng chÝnh cña switch lµ cïng mét lóc duy tr× nhiÒu cÇu nèi gi÷a c¸c thiÕt bÞ m¹ng b»ng c¸ch dùa vµo mét lo¹i ®­êng truyÒn x­¬ng sèng (backbone) néi t¹i tèc ®é cao. Switch cã nhiÒu cæng, mçi cæng cã thÓ hç trî toµn bé Ethernet LAN hoÆc Token Ring. Bé chuyÓn m¹ch kÕt nèi mét sè LAN riªng biÖt vµ cung cÊp kh¶ n¨ng läc gãi d÷ liÖu gi÷a chóng. C¸c switch lµ lo¹i thiÕt bÞ m¹ng míi, nhiÒu ng­êi cho r»ng, nã sÏ trë nªn phæ biÕn nhÊt v× nã lµ b­íc ®Çu tiªn trªn con ®­êng chuyÓn sang chÕ ®é truyÒn kh«ng ®ång bé ATM. 2.8 Modem : ( Modulate - Demodulate ) Lµ thiÕt bÞ nhËn c¸c tÝn hiÖu sè tõ cæng serial cña m¸y tÝnh vµ chuyÓn thµnh c¸c tÝn hiÖu Analog hoÆc tÝn hiÖu ©m thanh ®Ó truyÒn trªn ®­êng ®iÖn tho¹i th«ng th­êng vµ ë ®Çu kia cña kÕt nèi lµ mét Modem kh¸c ®Ó biÕn c¸c tÝn hiÖu Analog thµnh tÝn hiÖu Sè ®Ó ®­a vµo m¸y tÝnh xö lý . 3. C¸c ph­¬ng tiÖn kÕt nèi WAN Bªn c¹nh ph­¬ng ph¸p sö dông ®­êng ®iÖn tho¹i thuª bao(PSTN ) ®Ó kÕt nèi c¸c m¹ng côc bé hoÆc m¹ng khu vùc víi nhau hoÆc kÕt nèi vµo Internet, cã mét sè ph­¬ng ph¸p kh¸c : §­êng thuª bao (leased line). §©y lµ ph­¬ng ph¸p cò nhÊt, lµ ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng nhÊt cho sù nèi kÕt vÜnh cöu. B¹n thuª ®­êng d©y tõ c«ng ty ®iÖn tho¹i (trùc tiÕp hoÆc qua nhµ cung cÊp dÞch vô). B¹n cÇn ph¶i cµi ®Æt mét "Chanel Service Unit" (CSU) ®Ó nèi ®Õn m¹ng T, vµ mét "Digital Service Unit" (DSU) ®Ó nèi ®Õn m¹ng chñ (primary) hoÆc giao diÖn m¹ng. ISDN (Integrated Service Digital Nework). Sö dông ®­êng ®iÖn tho¹i sè thay v× ®­êng t­¬ng tù. Do ISDN lµ m¹ng dïng tÝn hiÖu sè, b¹n kh«ng ph¶i dïng mét modem ®Ó nèi víi ®­êng d©y mµ thay vµo ®ã b¹n ph¶i dïng mét thiÕt bÞ gäi lµ "codec" víi modem cã kh¶ n¨ng ch¹y ë 14.4 kbit/s. ISDN thÝch hîp cho c¶ hai tr­êng hîp c¸ nh©n vµ tæ chøc. C¸c tæ chøc cã thÓ quan t©m h¬n ®Õn ISDN cã kh¶ n¨ng cao h¬n ("primary" ISDN) víi tèc ®é tæng céng b»ng tèc ®é 1.544 Mbit/s cña ®­êng T1. C­íc phÝ khi sö dông ISDN ®­îc tÝnh theo thêi gian, mét sè trêng hîp tÝnh theo l­îng d÷ liÖu ®­îc truyÒn ®i vµ mét sè th× tÝnh theo c¶ hai.  3.3 M¹ng chuyÓn gãi X.25 lµ m¹ng tËp hîp c¸c giao thøc ®­îc hîp nhÊt trong m¹ng chuyÓn gãi . M¹ng chuyÓn gãi ®­îc h×nh thµnh tõ c¸c dÞch vô chuyÓn m¹ch ban ®Çu ®­îc thiÕt lËp ®Ó kÕt nèi c¸c m¸y ®Çu mót (terminal )ë xa víi hÖ thèng Mainframe (m¸y chÝnh ) Mçi m¹ng chuyÓn gãi X.25 sö dông bé chuyÓn m¹ch Switch . m¹ch vµ lé tr×nh cã s½n nh»m cung cÊp c¬ chÕ ®Þnh tuyÕn tèt nhÊt t¹i mét thêi ®iÓm cô thÓ . v× c¸c thµnh phÇn nµy ( Bé chuyÓn m¹ch , m¹ch vµ lé tr×nh )thay ®æi mét c¸ch nhanh chãng tuú thuéc vµo nhu cÇu vµ nh÷ng g× cã s½n , ®«i khi chóng ®­îc biÓu diÔn d­íi d¹ng m©y (cloud) . M©y chØ ra mét hiÖn tr¹ng lu«n lu«n thay ®æi , hoÆc kh«ng cã mét tËp hîp m¹ch chuÈn 3.4 C¸p quang (Optical fiber) c¸p sîi quang truyÒn tÝn hiÖu d¹ng sè ë h×nh th¸i c¸c xung ¸nh s¸ng ®iÒu biÕn . TÝn hiÖu ®iÖn kh«ng thÓ truyÒn ®­îc qua sîi c¸p quang nªn ®©y lµ ph­¬ng ¸n an toµn h¬n c¸c lo¹i kh¸c . do ®ã tÝn hiÖu trªn ®­êng truyÒn kh«ng bÞ xuy yÕu trong qu¸ tr×nh truyÒn nªn nã cã thÓ truyÒn mét l­îng d÷ liÖu lín víi tèc ®é cao (622Mbps) c¸p cã hai d©y ®Ó truyÒn tÝn hiÖu ( mét truyÒn vµ mét nhËn ) C¸p quang rÊt khã l¾p ®Æt vµ b¶o tr× . viÖc bÊm c¸p quang ®ßi hái sù khÐo lÐo v× kh¸c víi c¸p ®ång , c¸p quang ®ßi hái ph¶i nh½n vµ ®ång ®Òu (ph¶i cã chuyªn gia víi c¸c dông cô chuyªn dông ®Æc biÖt th× míi lµm ®­îc ) . 4. §Þa chØ m¹ng: (IP address ) Mçi m¸y tÝnh trªn m¹ng ®Ò cã mét ®Þa chØ m¹ng duy nh©t (IP address ) Th«ng qua c¸c ®Þa chØ nµy mµ c¸c m¸y tÝnh cã thÓ liªn l¹c ®­îc víi nhau qua giao thøc ®i theo hÖ ®iÒu hµnh cña m¹ng . ë ®©y , ICB sö dông mét giao thøc chuÈn vµ chñ yÕu lµ : TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol ) C¸c d÷ liÖu chuyÓn ®æi th«ng qua m« h×nh OSI 7 líp . CÊu tróc ®Þa chØ trªn Internet (§Þa chØ IP) PhÇn I - Giíi thiÖu chung Nh­ chóng ta ®· biÕt Internet lµ mét m¹ng m¸y tÝnh toµn cÇu , do hµng ngh×n m¹ng m¸y tÝnh tõ kh¾p mäi n¬i nèi l¹i t¹o nªn. Kh¸c víi c¸ch tæ chøc theo c¸c cÊp: néi h¹t, liªn tØnh, quèc tÕ cña mét m¹ng viÔn th«ng nh­ m¹ng tho¹i ch¼ng h¹n, m¹ng Internet tæ chøc chØ cã mét cÊp, c¸c m¹ng m¸y tÝnh dï nhá, dï to khi nèi vµo Internet ®Òu b×nh ®¼ng víi nhau. Do c¸ch tæ chøc nh­ vËy nªn trªn Internet cã cÊu tróc ®Þa chØ, c¸ch ®¸nh ®Þa chØ ®Æc biÖt, trong khi c¸ch ®¸nh ®Þa chØ ®èi víi m¹ng viÔn th«ng l¹i ®¬n gi¶n h¬n nhiÒu. §èi víi m¹ng viÔn th«ng nh­ m¹ng tho¹i ch¼ng h¹n, kh¸ch hµng ë c¸c vïng kh¸c nhau hoµn toµn cã thÓ cã cïng sè ®iÖn tho¹i, ph©n biÖt víi nhau b»ng m· vïng, m· tØnh hay m· quèc tÕ. §èi víi m¹ng Internet , do c¸ch tæ chøc chØ cã mét cÊp nªn mçi mét kh¸ch hµng hay mét m¸y chñ ( Host ) hoÆc Router ®Òu cã mét ®Þa chØ internet duy nhÊt mµ kh«ng ®­îc phÐp trïng víi bÊt kú ai. Do vËy mµ ®Þa chØ trªn Internet thùc sù lµ mét tµi nguyªn. Hµng chôc triÖu m¸y chñ trªn hµng tr¨m ngh×n m¹ng. §Ó ®Þa chØ kh«ng ®­îc trïng nhau cÇn ph¶i cã cÊu tróc ®Þa chØ ®Æc biÖt qu¶n lý thèng nhÊt vµ mét Tæ chøc cña Internet gäi lµ Trung t©m th«ng tin m¹ng Internet - Network Information Center ( NIC ) chñ tr× ph©n phèi, NIC chØ ph©n ®Þa chØ m¹ng ( Net ID ) cßn ®Þa chØ m¸y chñ trªn m¹ng ®ã ( Host ID ) do c¸c Tæ chøc qu¶n lý Internet cña tõng quèc gia mét tù ph©n phèi. (Trong thùc tÕ ®Ó cã thÓ ®Þnh tuyÕn (routing ) trªn m¹ng Internet ngoµi ®Þa chØ IP cßn cÇn ®Õn tªn riªng cña c¸c m¸y chñ (Host) - Domain Name ). C¸c phÇn tiÕp theo chóng ta h·y nghiªn cøu cÊu tróc ®Æc biÖt cña ®Þa chØ Internet. phÇn II: CÊu tróc ®Þa chØ IP 4.2.1 Thµnh phÇn vµ h×nh d¹ng cña ®Þa chØ IP §Þa chØ IP ®ang ®­îc sö dông hiÖn t¹i (IPv4) cã 32 bit chia thµnh 4 Octet ( mçi Octet cã 8 bit, t¬ng ®­¬ng 1 byte ) c¸ch ®Õm ®Òu tõ tr¸i qua ph¶i bÝt 1 cho ®Õn bÝt 32, c¸c Octet t¸ch biÖt nhau b»ng dÊu chÊm (.), bao gåm cã 3 thµnh phÇn chÝnh. Bit 1................................................................................... 32 Bit nhËn d¹ng líp ( Class bit ) §Þa chØ cña m¹ng ( Net ID ) §Þa chØ cña m¸y chñ ( Host ID ). Ghi chó: Tªn lµ §Þa chØ m¸y chñ nh­ng thùc tÕ kh«ng chØ cã m¸y chñ mµ tÊt c¶ c¸c m¸y con (Workstation), c¸c cæng truy nhËp v.v..®Òu cÇn cã ®Þa chØ. Bit nhËn d¹ng líp (Class bit) ®Ó ph©n biÖt ®Þa chØ ë líp nµo. 4.2.1.1/ - §Þa chØ Internet biÓu hiÖn ë d¹ng bit nhÞ ph©n: x y x y x y x y. x y x y x y x y. x y x y x y x y. x y x y x y x y x, y = 0 hoÆc 1. VÝ dô: 0 0 1 0 1 1 0 0. 0 1 1 1 1 0 1 1. 0 1 1 0 1 1 1 0. 1 1 1 0 0 0 0 0 bit nhËn d¹ng Octet 1 Octet 2 Octet 3 Octet 4 4.2.1.2/ - §Þa chØ Internet biÓu hiÖn ë d¹ng thËp ph©n: xxx.xxx.xxx.xxx x lµ sè thËp ph©n tõ 0 ®Õn 9 VÝ dô: 146. 123. 110. 224 D¹ng viÕt ®Çy ®ñ cña ®Þa chØ IP lµ 3 con sè trong tõng Octet. VÝ dô: ®Þa chØ IP th­êng thÊy trªn thùc tÕ cã thÓ lµ 53.143.10.2 nh­ng d¹ng ®Çy ®ñ lµ 053.143.010.002. 4.2.2 / C¸c líp ®Þa chØ IP §Þa chØ IP chia ra 5 líp A,B,C, D, E. HiÖn t¹i ®· dïng hÕt líp A,B vµ gÇn hÕt líp C, cßn líp D vµ E Tæ chøc internet ®ang ®Ó dµnh cho môc ®Ých kh¸c kh«ng ph©n, nªn chóng ta chØ nghiªn cøu 3 líp ®Çu. Qua cÊu tróc c¸c líp ®Þa chØ IP chóng ta cã nhËn xÐt sau: Bit nhËn d¹ng lµ nh÷ng bit ®Çu tiªn - cña líp A lµ 0, cña líp B lµ 10, cña líp C lµ 110. Líp D cã 4 bit ®Çu tiªn ®Ó nhËn d¹ng lµ 1110, cßn líp E cã 5 bÝt ®Çu tiªn ®Ó nhËn d¹ng lµ 11110. §Þa chØ líp A: §Þa chØ m¹ng Ýt vµ ®Þa chØ m¸y chñ trªn tõng m¹ng nhiÒu. §Þa chØ líp B: §Þa chØ m¹ng võa ph¶i vµ ®Þa chØ m¸y chñ trªn tõng m¹ng võa ph¶i. §Þa chØ líp C: §Þa chØ m¹ng nhiÒu, ®Þa chØ m¸y chñ trªn tõng m¹ng Ýt. §Þa chØ líp Vïng ®Þa chØ lý thuyÕt Sè m¹ng tèi ®a sö dông Sè m¸y chñ tèi ®atrªn tõng m¹ng A Tõ 0.0.0.0 ®Õn 127.0.0.0 126 16777214 B Tõ 128.0.0.0 ®Õn 191.255.0.0 16382 65534 C Tõ 192.0.0.0 ®Õn 223.255.255.0 2097150 254 D Tõ 224.0.0.0 ®Õn 240.0.0.0 Kh«ng ph©n E Tõ 241.0.0.0 ®Õn 255.0.0.0 Kh«ng ph©n §Þa chØ líp Vïng ®Þa chØ sö dông Bit nhËn d¹ng Sè bit dïng ®Ó ph©n cho m¹ng A Tõ 1 ®Õn 127 0 7 B Tõ 128.1 ®Õn 191.254 10 14 C Tõ 192.0.1 ®Õn 223.255.254 110 21 D 1110 --- E 11110 --- Nh­ vËy nÕu chóng ta thÊy 1 ®Þa chØ IP cã 4 nhãm sè c¸ch nhau b»ng dÊu chÊm, nÕu thÊy nhãm sè thø nhÊt nhá h¬n 126 biÕt ®Þa chØ nµy ë líp A, n»m trong kho¶ng 128 ®Õn 191 biÕt ®Þa chØ nµy ë líp B vµ tõ 192 ®Õn 223 biÕt ®Þa chØ nµy ë líp C. Ghi nhí: §Þa chØ thùc tÕ kh«ng ph©n trong tr­êng hîp tÊt c¶ c¸c bit trong mét hay nhiÒu Octet sö dông cho ®Þa chØ m¹ng hay ®Þa chØ m¸y chñ ®Òu b»ng 0 hay ®Òu b»ng 1. §iÒu nµy ®óng cho tÊt c¶ c¸c líp ®Þa chØ. 4.3 ®Þa chØ Líp A Tæng qu¸t chung: Bit thø nhÊt lµ bit nhËn d¹ng líp A = 0. 7 bit cßn l¹i trong Octet thø nhÊt dµnh cho ®Þa chØ m¹ng. 3 Octet cßn l¹i cã 24 bit dµnh cho ®Þa chØ cña m¸y Chñ. Class A: ( 0 - 126 ) - net id: 126 m¹ng- host id:16.777.214 m¸y chñ trªn mét m¹ng a/ §Þa chØ m¹ng (Net ID) 4.3.1.1/ Kh¶ n¨ng ph©n ®Þa chØ Khi ®Õm sè bit chóng ta ®Õm tõ tr¸i qua ph¶i, nh­ng khi tÝnh gi¸ trÞ thËp ph©n 2n cña bit l¹i tÝnh tõ ph¶i qua tr¸i, b¾t ®Çu tõ bit 0. Octet thø nhÊt dµnh cho ®Þa chØ m¹ng, bit 7 = 0 lµ bit nhËn d¹ng líp A. 7 bit cßn l¹i tõ bit 0 ®Õn bit 6 dµnh cho ®Þa chØ m¹ng ( 2 7 ) = 128. Nhng trªn thùc tÕ ®Þa chØ khi tÊt c¶ c¸c bit b»ng 0 hoÆc b»ng 1 ®Òu kh«ng ph©n cho m¹ng. Khi gi¸ trÞ c¸c bit ®Òu b»ng 0, gi¸ trÞ thËp ph©n 0 lµ kh«ng cã nghÜa, cßn ®Þa chØ lµ 127 khi c¸c bit ®Òu b»ng 1 dïng ®Ó th«ng b¸o néi bé, nªn trªn thùc tÕ cßn l¹i 126 m¹ng.                Octet 1 C¸ch tÝnh ®Þa chØ m¹ng líp A. Sè thø tù Bit (n)- tÝnh tõ ph¶i qua tr¸i: 6 5 4 3 2 1 0 Gi¸ trÞ nhÞ ph©n (0 hay 1) cña Bit: x x x x x x x Gi¸ trÞ thËp ph©n t­¬ng øng khi gi¸ trÞ bit = 1 sÏ lµ 2 n Gi¸ trÞ thËp ph©n t­¬ng øng khi gi¸ trÞ bit = 0 kh«ng tÝnh. Gi¸ trÞ thËp ph©n lín nhÊt khi gi¸ trÞ cña 7 bit ®Òu b»ng 1 lµ 127. Nh­ vËy kh¶ n¨ng ph©n ®Þa chØ cña líp A cho 126 m¹ng -  4.3.1.2/ BiÓu hiÖu ®Þa chØ trªn thùc tÕ: Tõ 001 ®Õn 126 b / §Þa chØ cña c¸c m¸y chñ trªn mét m¹ng 1/ Kh¶ n¨ng ph©n ®Þa chØ Ba Octet sau gåm 24 bit ®­îc tÝnh tõ bit 0 ®Õn bit 23 dµnh cho ®Þa chØ m¸y chñ trªn tõng m¹ng. Víi c¸ch tÝnh nh­ trªn, ®Ó ®­îc tæng sè m¸y chñ trªn mét m¹ng ta cã. GÝa trÞ t­¬ng øng víi Bit n 23.22.21.20.19.18.16.|15.14.13.12.11.10.9.8.|7.6.5.4.3.2.1.0 Gi¸  trÞ 2n §Þa chØ ..0...0...0...0...0...0...0.|.0...0...0...0...0...0..0.0.|0.0.0.0.0.0.0.0 000 ..0...0...0...0...0...0...0.|.0...0...0...0...0...0..0.0.|0.0.0.0.0.0.0.0 20 001 ..0...0...0...0...0...0...0.|.0...0...0...0...0...0..0.0.|0.0.0.0.0.0.0.0 21 002 ................................... . . . . . . . . . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . ..1...1...1...1...1...1...1.|.1...1...1...1...1...1..1.1.|1.1.1.1.1.1.1.0 223+...+21 16777214 ..1...1...1...1...1...1...1.|.1...1...1...1...1...1..1.1.|1.1.1.1.1.1.1.1 16777215 | §Þa chØ khi c¸c bit ®Òu b»ng 0 hay b»ng 1 bá ra. Trªn thùc tÕ cßn l¹i 224-2 = 16 777 214 Nh­ vËy kh¶ n¨ng ph©n ®Þa chØ cho 16 777 214 m¸y chñ. 4.3.1.3/ BiÓu hiÖn ®Þa chØ trªn thùc tÕ                  Octet 2                              Octet 3                             Octet 4              Octet 2 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n §Þa chØ m¸y chñ 00000000 000 00000001 20 001 00000010 21 002 00000011 21+20 003 ................ ........... ...... ................ ........... ...... 11111111 27+26+25+24+23+22+21+20 255 Nh­ vËy gi¸ trÞ thËp ph©n ë Octet 2 tÝnh tõ 000 tíi 255.                  Octet 3 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n §Þa chØ m¸y chñ 00000000 000 00000001 20 001 00000010 21 002 00000011 21+20 003 ................ ........... ...... ................ ........... ...... 11111111 27+26+25+24+23+22+21+20 255 Nh­ vËy gi¸ trÞ thËp ph©n ë Octet 3 tÝnh tõ 000 tíi 255.               Octet 4 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n §Þa chØ m¸y chñ 00000000 000 Kh«ng ph©n 00000001 20 001 00000010 21 002 00000011 21+20 003 ................ ........... ...... ................ ........... ...... 11111110 27+26+25+24+23+22+21 254 11111111 27+26+25+24+23+22+21+20 255 Kh«ng ph©n Nh­ vËy gi¸ trÞ thËp ph©n ë Octet 4 tÝnh tõ 001 tíi 254. Tæng qu¸t l¹i t¹i ®Þa chØ cña mét m¹ng, khi lÇn lît thay ®æi c¸c gi¸ trÞ cña c¸c Octet 2, 3, 4.ta sÏ cã 16 777 216 kh¶ n¨ng thay ®æi mµ c¸c con sè kh«ng trïng lÆp nhau ( Combinations ) cã nghi· lµ 16 777 216 ®Þa chØ cña m¸y chñ trªn m¹ng, nhng thùc tÕ ph©n chØ lµ (256 x 256 x 256) - 2 =16 777 214 BiÓu hiÖn trªn thùc tÕ lµ ba sè thËp ph©n trong 3 Octet c¸ch nhau dÊu. Tõ 000. 000. 0001 ®Õn 255. 255. 254 KÕt luËn: §Þa chØ líp A cã thÓ ph©n cho 126 m¹ng vµ mçi mét m¹ng cã 16 777 214 m¸y chñ. Nãi c¸ch kh¸c ®Þa chØ thùc tÕ sÏ tõ 001.000.000.001 ®Õn 126.255.255.254 VÝ dô: Mét ®Þa chØ ®Çy ®ñ cña líp A: 124. 234. 200. 254. Trong ®ã: §Þa chØ m¹ng: 124 §Þa chØ m¸y chñ: 234.200.254 B¶ng gi¸ trÞ cña c¸c Bit Gi¸ trÞ t­¬ng øngvíi thø tù bit (n) 6 5 4 3 2 1 0 Gi¸ trÞ 2n §Þa chØ m¹ng 0 0 0 0 0 0 0 000 ---> Kh«ng ph©n 0 0 0 0 0 0 1 20 001 0 0 0 0 0 1 0 21 002 0 0 0 0 0 1 1 21+20 003 0 0 0 0 1 0 0 22 004 0 0 0 0 1 0 1 22+20 005 0 0 0 0 1 1 0 22+21 006 0 0 0 0 1 1 1 22+21+20 007 0 0 0 1 0 0 0 23 008 0 0 0 1 0 0 1 23+20 009 0 0 0 1 0 1 0 23+21 010 0 0 0 1 0 1 1 23+21+20 011 0 0 0 1 1 0 0 23+22 012 0 0 0 1 1 0 1 23+22+20 013 0 0 0 1 1 1 0 23+22+21 014 0 0 0 1 1 1 1 23+22+21+20 015 0 0 1 0 0 0 0 24 016 0 0 1 0 0 0 1 24 +20 017 0 0 1 0 0 1 0 24+21 018 0 0 1 0 0 1 1 24+21+20 019 0 0 1 0 1 0 0 24+22 020 0 0 1 0 1 0 1 24+22+20 021 0 0 1 0 1 1 0 24+22+21 022 0 0 1 0 1 1 1 24+22+21+20 023 0 0 1 1 0 0 0 24+23 024 0 0 1 1 0 0 1 24+23+20 025 0 0 1 1 0 1 0 24+23+21 026 0 0 1 1 0 1 1 24+23+21+20 027 0 0 1 1 1 0 0 24+23+22 028 0 0 1 1 1 0 1 24+23+22+20 029 0 0 1 1 1 1 0 24+23+22+21 030 0 0 1 1 1 1 1 24+23+22+21+20 031 0 1 0 0 0 0 0 25 032 0 1 0 0 0 0 1 25+20 033 0 1 0 0 0 1 0 25+21 034 0 1 0 0 0 1 1 25+21+20 035 0 1 0 0 1 0 0 25+22 036 0 1 0 0 1 0 1 25+22+20 037 0 1 0 0 1 1 0 25+22+21 038 0 1 0 0 1 1 1 25+22+21+20 039 0 1 0 1 0 0 0 25+23 040 0 1 0 1 0 0 1 25+23+20 041 0 1 0 1 0 1 0 25+23+21 042 0 1 0 1 0 1 1 25+23+21+20 043 0 1 0 1 1 0 0 25+23+22 044 0 1 0 1 1 0 1 25+23+22+20 045 0 1 0 1 1 1 0 25+23+22+21 046 0 1 0 1 1 1 1 25+23+22+21+20 047 0 1 1 0 0 0 0 25+24 048 0 1 1 0 0 0 1 25+24+20 049 0 1 1 0 0 1 0 25+24+21 050 0 1 1 0 0 1 1 25+24+21+20 051 0 1 1 0 1 0 0 25+24+22 052 0 1 1 0 1 0 1 25+24+22+20 053 0 1 1 0 1 1 0 25+24+22+21 054 0 1 1 0 1 1 1 25+24+22+21+20 055 0 1 1 1 0 0 0 25+24+23 056 0 1 1 1 0 0 1 25+24+23+20 057 0 1 1 1 0 1 0 25+24+23+21 058 0 1 1 1 0 1 1 25+24+23+21+20 059 0 1 1 1 1 0 0 25+24+23+22 060 0 1 1 1 1 0 1 25+24+23+22+20 061 0 1 1 1 1 1 0 25+24+23+22+21 062 0 1 1 1 1 1 1 25+24+23+22+21+20 063 1 0 0 0 0 0 0 26 064 1 0 0 0 0 0 1 26+20 065 1 0 0 0 0 1 0 26+21 066 1 0 0 0 0 1 1 26+21+20 067 1 0 0 0 1 0 0 26+22 068 1 0 0 0 1 0 1 26+22+20 069 1 0 0 0 1 1 0 26+22+21 070 1 0 0 0 1 1 1 26 +22+21+20 071 1 0 0 1 0 0 0 26+23 07 1 0 0 1 0 0 1 26+23+20 073 1 0 0 1 0 1 0 26+23+21 074 1 0 0 1 0 1 1 26+23+21+20 075 1 0 0 1 1 0 0 26+23+22 076 1 0 0 1 1 0 1 26+23+22+20 077 1 0 0 1 1 1 0 26+23+22+21 078 1 0 0 1 1 1 1 26+23+22+21+20 079 1 0 1 0 0 0 0 26+24 080 1 0 1 0 0 0 1 26+24+20 081 1 0 1 0 0 1 0 26+24+21 082 1 0 1 0 0 1 1 26+24+21+20 083 1 0 1 0 1 0 0 26+24+22 084 1 0 1 0 1 0 1 26+24+22+20 085 1 0 1 0 1 1 0 26+24+22+21 086 1 0 1 0 1 1 1 26+24+22+21+20 087 1 0 1 1 0 0 0 26+24+23 088 1 0 1 1 0 0 1 26+24+23+20 089 1 0 1 1 0 1 0 26+24+23+21 090 1 0 1 1 0 1 1 26+24+23+21+20 091 1 0 1 1 1 0 0 26+24+23+22 092 1 0 1 1 1 0 1 26+24+23+22+20 093 1 0 1 1 1 1 0 26+24+23+22+21 094 1 0 1 1 1 1 1 26+24+23+22+21+20 095 1 1 0 0 0 0 0 26+25 096 1 1 0 0 0 0 1 26+25+20 097 1 1 0 0 0 1 0 26+25+21 098 1 1 0 0 0 1 1 26+25+21+20 099 1 1 0 0 1 0 0 26+25+22 100 1 1 0 0 1 0 1 26+25+22+20 101 1 1 0 0 1 1 0 26+25+22+21 102 1 1 0 0 1 1 1 26+25+22+21+20 103 1 1 0 1 0 0 0 26+25+23 104 1 1 0 1 0 0 1 26+25+23+20 105 1 1 0 1 0 1 0 26+25+23+21 106 1 1 0 1 0 1 1 26+25+23+21+20 107 1 1 0 1 1 0 0 26+25+23+22 108 1 1 0 1 1 0 1 26+25+23+22+20 109 1 1 0 1 1 1 0 26+25+23+22+21 110 1 1 0 1 1 1 1 26+25+23+22+21+20 111 1 1 1 0 0 0 0 26+25+24 112 1 1 1 0 0 0 1 26+25+24+20 113 1 1 1 0 0 1 0 26+25+24+21 114 1 1 1 0 0 1 1 26+25+24+21+20 115 1 1 1 0 1 0 0 26+25+24+22 116 1 1 1 0 1 0 1 26+25+24+22+20 117 1 1 1 0 1 1 0 26+25+24+22+21 118 1 1 1 0 1 1 1 26+25+24+22+21+20 119 1 1 1 1 0 0 0 26+25+24+23 120 1 1 1 1 0 0 1 26+25+24+23+20 121 1 1 1 1 0 1 0 26+25+24+23+21 122 1 1 1 1 0 1 1 26+25+24+23+21+20 123 1 1 1 1 1 0 0 26+25+24+23+22 124 1 1 1 1 1 0 1 26+25+24+23+22+20 125 1 1 1 1 1 1 0 26+25+24+23+22+21 126 1 1 1 1 1 1 1 26+25+24+23+22+21+20 127 ---> Dïng néi bé 4.4 ®Þa chØ Líp B Tæng qu¸t chung: 2 bit ®Çu tiªn ®Ó nhËn d¹ng líp B lµ 1 vµ 0. 14 bit cßn l¹i trong 2 Octet ®Çu tiªn dµnh cho ®Þa chØ m¹ng. 2 Octet cßn l¹i gåm 16 bit dµnh cho ®Þa chØ m¸y Chñ. - net id: 16.382 m¹ng- host id: 65.534 m¸y chñ trªn mét m¹ng a/ §Þa chØ m¹ng 4.4.1/ Kh¶ n¨ng ph©n ®Þa chØ       Octet 1            Octet 2 Hai Octet ®Çu tiªn cã 16 bit ®Ó ph©n cho ®Þa chØ m¹ng, 2 bit ( bit 1 vµ bit 2 ) kÓ tõ tr¸i sang cã gi¸ trÞ lÇn l­ît lµ 1 vµ 0 dïng ®Ó nhËn d¹ng ®Þa chØ líp B. Nh­ vËy cßn l¹i 14 bit ®Ó cho Net ID - ®Þa chØ m¹ng. Theo c¸ch tÝnh nh­ cña ®Þa chØ m¹ng Líp A ta cã. Gi¸ trÞ Bit Gi¸  trÞ 2n §Þa chØ m¹ng 13.12.11.10.9.8 7.6.5.4.3.2.1.0 ..0...0...0...0..0.0 0.0.0.0.0.0.0.0 000 ..0...0...0...0..0.0 0.0.0.0.0.0.0.1 20 001 ..0...0...0...0..0.0 0.0.0.0.0.0.1.0 21 002 ....................... . . . . . . . . . . . . ....................... . . . . . . . . . . . . ..1...1...1...1..1.1 1.1.1.1.1.1.1.0 213+...21 16 382 ..1...1...1...1..1.1 1.1.1.1.1.1.1.1 213+... 20 Kh«ng ph©n T­¬ng tù nh ®Þa chØ Líp A, c¸c bit ®Òu b»ng 0 vµ c¸c bit ®Òu b»ng 1 ®­îc bá ra, nªn thùc tÕ gi¸ trÞ thËp ph©n chØ tõ 1 ®Õn 16 382 cã nghÜa ph©n ®îc cho 16 382 m¹ng. 4.4.2/ BiÓu hiÖn trªn thùc tÕ. BiÓu hiÖn ®Þa chØ trªn thùc tÕ thÓ hiÖn sè thËp ph©n trong 2 Octet c¸ch nhau b»ng dÊu chÊm (. ). C¸ch tÝnh sè thËp ph©n cho tõng Octet mét.            Octet 1 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n Net ID§Þa chØ m¹ng 10000000 27 128 10000001 27+20 129 10000010 27+21 130 10000011 27+21+20 131 ................ ........... ...... ................ ........... ...... 10111111 27+26+25+24+23+22+21+20 191 §Þa chØ m¹ng cña Líp A tõ 001 ®Õn 126. ( kh«ng ph©n 127 ). Nh­ vËy ®Þa chØ m¹ng cña Líp B ë Octet thø nhÊt sÏ tõ 128 cho ®Õn 191. Nh­ vËy gi¸ trÞ thËp ph©n cña Octet 1 tõ 128 ®Õn 191.      Octet 2 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n Net ID§Þa chØ m¹ng 00000000 000 Kh«ng ph©n 00000001 20 001 00000010 21 002 00000011 21+20 003 ................ ........... ...... ................ ........... ...... 11111110 27+26+25+24+23+22+21 254 11111111 27+26+25+24+23+22+21+20 255 Kh«ng ph©n Nh vËy gi¸ trÞ thËp ph©n cña Octet 2 tõ 001 ®Õn 254. Nh­ vËy: §Þa chØ m¹ng líp B biÓu hiÖn trªn thùc tÕ gåm 2 Octettõ 128.001 cho ®Õn 191. 254cã nghÜa ph©n ®­îc cho 16 382 m¹ng ( 214 - 2 ). b / §Þa chØ c¸c m¸y chñ trªn mét m¹ng 4.4.3 / Kh¶ n¨ng ph©n ®Þa chØ Octet 3 vµ 4 gåm 16 bit ®Ó dµnh cho ®Þa chØ cña c¸c m¸y chñ trªn tõng m¹ng. GÝa trÞ Bit .15.14.13.12.11.10..9.8.|7.6.5.4.3.2.1.0 Gi¸  trÞ 2n §Þa chØ ..0...0...0...0...0...0..0.0.|0.0.0.0.0.0.0.0 000 ..0...0...0...0...0...0..0.0.|0.0.0.0.0.0.0.1 20 001 ..0...0...0...0...0...0..0.0.|0.0.0.0.0.0.1.0 21 002 ..0...0...0...0...0...0..0.0.|0.0.0.0.0.0.1.1 21+20 003 ................................... . . . . . . . . . . . . ................................... . . . . . . . . . . . . ..1...1...1...1...1...1..1.1.|1.1.1.1.1.1.1.0 215+...21 65534 ..1...1...1...1...1...1..1.1.|1.1.1.1.1.1.1.1 215+... 20 65535 | §Þa chØ cña c¸c bit b»ng 0 vµ b»ng 1 bá ra, Kh¶ n¨ng thùc tÕ cßn l¹i 65534 ®Þa chØ ( 216 - 2)®Ó ph©n cho c¸c m¸y chñ trªn mét m¹ng. 4.4.4/ BiÓu hiÖn ®Þa chØ trªn thùc tÕ               Octet 3 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n §Þa chØ m¸y chñ 00000000 000 00000001 20 001 00000010 21 002 00000011 21+20 003 ........... ...... ................ ........... ...... 11111111 27+26+25+24+23+22+21+20 255 Nh­ vËy gi¸ trÞ thËp ph©n cña Octet 3 tõ 000 ®Õn 255.               Octet 4 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n §Þa chØ m¸y chñ 00000000 000 Kh«ng ph©n 00000001 20 001 00000010 21 002 00000011 21+20 003 ................ ........... ...... ................ ........... ...... 11111110 27+26+2+25+24+23+2+22+21 254 11111111 27+26+25+24+23+22+21+20 255 Kh«ng ph©n Nh­ vËy gi¸ trÞ thËp ph©n cña Octet 4 tõ 001 ®Õn 254. BiÓu hiÖn ®Þa chØ m¸y chñ trªn thùc tÕ cña Líp B lµtõ 000. 001 ®Õn 255. 254 KÕt luËn: §Þa chØ Líp B cã thÓ ph©n cho 16 382 m¹ng vµ mçi m¹ng cã ®Õn 65 534 m¸y chñ. Nãi c¸ch kh¸c ®Þa chØ ph©n trong thùc tÕ sÏ tõ 128. 001. 000. 001 ®Õn 191. 254. 255. 254 VÝ dô: Mét ®Þa chØ ®Çy ®ñ cña líp B lµ 130.130.130.130. Trong ®ã: §Þa chØ m¹ng: 130.130 §Þa chØ m¸y chñ: 130.130 4.5 ®Þa chØ Líp C Tæng qu¸t chung. 3 bit ®Çu tiªn ®Ó nhËn d¹ng líp C lµ 1,1,0. 21 bit cßn l¹i trong 3 Octet ®Çu dµnh cho ®Þa chØ m¹ng. Octet cuèi cïng cã 8 bit dµnh cho ®Þa chØ m¸y chñ. - net id: 2.097.150 m¹ng- host id: 254 m¸ychñ/1 m¹ng a / §Þa chØ m¹ng 4.5.1/ Kh¶ n¨ng ph©n ®Þa chØ 21 bit cßn l¹i cña 3 Octet ®Çu dµnh cho ®Þa chØ m¹ng Gi¸ trÞ t­¬ng øng víi bit n 20.19.18.17.16.|15.14.13.12.11.10.9.8.|7.6.5.4.3.2.1.0 Gi¸ trÞ 2n §Þa chØ m¹ng .0...0...0...0...0..|.0...0...0...0...0...0..0.0.|0.0.0.0.0.0.0.0. 0 .0...0...0...0...0..|.0...0...0...0...0...0..0.0.|0.0.0.0.0.0.0.1. 20 1 .0...0...0...0...0..|.0...0...0...0...0...0..0.0.|0.0.0.0.0.0.1.0. 21 2 ......................... . . . ......................... . . . .1...1...1...1...1..|.1...1...1...1...1...1..1.1.|1.1.1.1.1.1.1.0. 220+...+21 2097150 .1...1...1...1...1..|.1...1...1...1...1...1..1.1.|1.1.1.1.1.1.1.1. 220+...+20 2097151 || C¸c bit ®Òu b»ng 0 hay b»ng 1 kh«ng ph©n, nªn kh¶ n¨ng ph©n ®Þa chØ cho m¹ng ë líp C lµ 2 097 150 hoÆc b»ng 221 - 2. 4.5.2/ BiÓu hiÖn trªn thùc tÕ                           Octet 1 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n Net ID§Þa chØ m¹ng 11000000 27+26 192 11000001 27+26+20 193 11000010 27+26+21 194 11000011 27+26+21+20 195 ................ ........... ...... ................ ........... ...... 11011111 27+26+25+24+23+22+21+20 223 Nh­ vËy gi¸ trÞ thËp ph©n cña Octet 1 tõ 192 ®Õn 223.               Octet 2 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n Net ID§Þa chØ m¹ng 00000000 000 00000001 20 001 00000010 21 002 00000011 21+20 003 ................ ........... ...... ................ ........... ...... 11111111 27+26+25+24+23+22+21+20 255 Nh­ vËy gi¸ trÞ thËp ph©n cña Octet 2 tõ 000 ®Õn 255.                 Octet 3 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n Net ID§Þa chØ m¹ng 00000000 000 Kh«ng ph©n 00000001 20 001 00000010 21 002 00000011 21+20 003 ................ ........... ...... ................ ........... ...... 11111110 27+26+2+25+24+23+2+22+21 254 11111111 27+26+25+24+23+22+21+20 255 Kh«ng ph©n Nh­ vËy gi¸ trÞ thËp ph©n cña Octet 3 tõ 001 ®Õn 254. KÕt luËn: §Þa chØ dµnh cho m¹ng cña líp C cã kh¶ n¨ng ph©n cho 2097150 m¹ng, nãi c¸ch kh¸c trªn thùc tÕ sÏ tõ 192. 000. 001 ®Õn 223. 255. 254 b / ®Þa chØ m¸y chñ trªn tõng m¹ng 4.5.3/ Kh¶ n¨ng ph©n ®Þa chØ Octet 4 cã 8 bit ®Ó ph©n ®Þa chØ cho c¸c m¸y chñ trªn mét m¹ng. Octet 4 GÝa trÞ t­¬ng øng víithø tù bit (n) 76543210 Gi¸ trÞ 2n §Þa chØ m¸y chñ 00000000 000 Kh«ng ph©n 00000001 20 001 00000010 21 002 00000011 21+20 003 ................ ........... ...... ................ ........... ...... 11111110 27+26+2+25+24+23+2+22+21 254 11111111 27+26+25+24+23+22+21+20 255 Kh«ng ph©n Nh­ vËy gi¸ trÞ thËp ph©n cña Octet 4 tõ 001 ®Õn 254. Nh­ vËy kh¶ n¨ng cho m¸y chñ trªn tõng m¹ng cña ®Þa chØ líp C lµ 254 hay 28 - 2. 4.5.4/ BiÓu hiÖn trªn thùc tª: Tõ 001 ®Õn 254. KÕt luËn: §Þa chØ líp C cã thÓ ph©n cho 2 097 150 m¹ng vµ mçi mét m¹ng cã 254 m¸y chñ. Nãi c¸ch kh¸c sÏ tõ 192. 000. 001. 001 ®Õn 223. 255. 254.254 VÝ dô mét ®Þa chØ Internet líp C ®Çy ®ñ: 198. 010. 122. 230. Trong ®ã: §Þa chØ m¹ng: 198.010.122 §Þa chØ m¸y chñ: 230 VÝ dô: Trung t©m th«ng tin m¹ng Internet vïng Ch©u ¸ - Th¸i b×nh d¬ng ( APNIC ) ph©n cho VDC 8 ®Þa chØ cña líp C cã thÓ ph©n cho 8 m¹ng tõ 203.162.0.0 cho ®Õn 203.162.7.0. Nhãm sè thø nhÊt lµ 203 cho biÕt ®©y lµ nh÷ng khèi ®Þa chØ ë líp C. §Þa chØ ®Çy ®ñ cña mét khèi ®Þa chØ 203.162.0.0 ph¶i lµ 203.162.000.000, chóng ta ®­îc sö dông trän vÑn octet cuèi cïng cã nghÜa lµ ®îc 254 ®Þa chØ m¸y chñ vµ ®Çu cuèi trªn mét m¹ng. VÝ dô m¹ng 203.162.0 sÏ cã ®Þa chØ ®Çu cuèi tõ 203.162.0.000 ®Õn 203.162.0. 255. Nh­ vËy tæng céng VDC cã 8x254=2032 ®Þa chØ lý thuyÕt ®Ó ph©n cho c¸c m¸y chñ vµ ®Çu cuèi trªn 8 m¹ng 203.162.0 ; 203.162.1;.....203.162.7 v.v.. Nh­ vËy ®Þa chØ m¹ng lµ cè ®Þnh, chóng ta chØ ®­îc quyÒn ph©n ®Þa chØ cho m¸y chñ trªn m¹ng ®ã. 4.5.5 §Þa chØ m¹ng con cña Internet (IP subnetting) a/ Nguyªn nh©n Nh­ ®· nªu trªn ®Þa chØ trªn Internet thùc sù lµ mét tµi nguyªn, mét m¹ng khi gia nhËp Internet ®­îc Trung t©m th«ng tin m¹ng Internet ( NIC) ph©n cho mét sè ®Þa chØ võa ®ñ dïng víi yªu cÇu lóc ®ã, sau nµy nÕu m¹ng ph¸t triÓn thªm l¹i ph¶i xin NIC thªm, ®ã lµ ®iÒu kh«ng thuËn tiÖn cho c¸c nhµ khai th¸c m¹ng. H¬n n÷a c¸c líp ®Þa chØ cña Internet kh«ng ph¶i hoµn toµn phï hîp víi yªu cÇu thùc tÕ, ®Þa chØ líp B ch¼ng h¹n, mçi mét ®Þa chØ m¹ng cã thÓ cÊp cho 65534 m¸y chñ, Thùc tÕ cã m¹ng nhá chØ cã vµi chôc m¸y chñ th× sÏ l·ng phÝ rÊt nhiÒu ®Þa chØ cßn l¹i mµ kh«ng ai dïng ®­îc . §Ó kh¾c phôc vÊn ®Ò nµy vµ tËn dông tèi ®a ®Þa chØ ®îc NIC ph©n, b¾t ®Çu tõ n¨m 1985 ng­êi ta nghÜ ®Õn §Þa chØ m¹ng con. Nh­ vËy ph©n ®Þa chØ m¹ng con lµ më réng ®Þa chØ cho nhiÒu m¹ng trªn c¬ së mét ®Þa chØ m¹ng mµ NIC ph©n cho, phï hîp víi sè l­îng thùc tÕ m¸y chñ cã trªn tõng m¹ng. b/ Ph­¬ng ph¸p ph©n chia ®Þa chØ m¹ng con Tr­íc khi nghiªn cøu phÇn nµy chóng ta cÇn ph¶i hiÓu qua mét sè kh¸i niÖm liªn quan tíi viÖc ph©n ®Þa chØ c¸c m¹ng con. 1/ - Default Mask: (Gi¸ trÞ trÇn ®Þa chØ m¹ng) ®­îc ®Þnh nghÜa tríc cho tõng líp ®Þa chØ A,B,C. Thùc chÊt lµ gi¸ trÞ thËp ph©n cao nhÊt (khi tÊt c¶ 8 bit ®Òu b»ng 1) trong c¸c Octet dµnh cho ®Þa chØ m¹ng - Net ID. Default Mask: Líp A 255.0.0.0 Líp B 255.255.0.0 Líp C 255.255.255.0 2/ - Subnet Mask: ( gi¸ trÞ trÇn cña tõng m¹ng con) Subnet Mask lµ kÕt hîp cña Default Mask víi gi¸ trÞ thËp ph©n cao nhÊt cña c¸c bit lÊy tõ c¸c Octet cña ®Þa chØ m¸y chñ sang phÇn ®Þa chØ m¹ng ®Ó t¹o ®Þa chØ m¹ng con. Subnet Mask bao giê còng ®i kÌm víi ®Þa chØ m¹ng tiªu chuÈn ®Ó cho ng­êi ®äc biÕt ®Þa chØ m¹ng tiªu chuÈn nµy dïng c¶ cho 254 m¸y chñ hay chia ra thµnh c¸c m¹ng con. MÆt kh¸c nã cßn gióp Router trong viÖc ®Þnh tuyÕn cuéc gäi. Nguyªn t¾c chung: LÊy bít mét sè bit cña phÇn ®Þa chØ m¸y chñ ®Ó t¹o ®Þa chØ m¹ng con. LÊy ®i bao nhiªu bit phô thuéc vµo sè m¹ng con cÇn thiÕt (Subnet mask) mµ nhµ khai th¸c m¹ng quyÕt ®Þnh sÏ t¹o ra. V× ®Þa chØ líp A vµ B ®Òu ®· hÕt, h¬n n÷a hiÖn t¹i m¹ng Internet cña Tæng c«ng ty do VDC qu¶n lý ®ang ®­îc ph©n 8 ®Þa chØ m¹ng líp C nªn chóng ta sÏ nghiªn cøu kü ph©n chia ®Þa chØ m¹ng con ë líp C. 4.5.6 §Þa chØ m¹ng con cña ®Þa chØ líp C Class c: §Þa chØ líp C cã 3 octet cho ®Þa chØ m¹ng vµ 1 octet cuèi cho ®Þa chØ m¸y chñ v× vËy chØ cã 8 bit lý thuyÕt ®Ó t¹o m¹ng con, thùc tÕ nÕu dïng 1 bit ®Ó më m¹ng con vµ 7 bit cho ®Þa chØ m¸y chñ th× vÉn chØ lµ mét m¹ng vµ ng­îc l¹i 7 bit ®Ó cho m¹ng vµ 1 bit cho ®Þa chØ m¸y chñ th× mét m¹ng chØ ®îc mét m¸y, nh­ vËy kh«ng logic, Ýt nhÊt ph¶i dïng 2 bit ®Ó më réng ®Þa chØ vµ 2 bit cho ®Þa chØ m¸y chñ trªn tõng m¹ng. Do vËy trªn thùc tÕ chØ dïng nh­ b¶ng sau. Default Mask cña líp C : 255.255.255.0 §Þa chØ m¸y chñ 255.255.255.1 1 0 0 0 0 0 0 ; 192 ( 2 bit ®/ chØ m¹ng con 6 bit ®/chØ m¸y chñ) 255.255.255.1 1 1 0 0 0 0 0 ; 224 ( 3 bit ®/chØ m¹ng con 5 bit ®/chØ m¸y chñ) 255.255.255.1 1 1 1 0 0 0 0 ; 240 ( 4 bit ®/chØ m¹ng con 4 bit ®/chØ m¸y chñ) 255.255.255.1 1 1 1 1 0 0 0 ; 248 ( 5 bit ®/chØ m¹ng con 3 bit ®/chØ m¸y chñ) 255.255.255.1 1 1 1 1 1 0 0 ; 252 ( 6 bit ®/chØ m¹ng con 2 bit ®/chØ m¸y chñ) Default Mask §Þa chØ m¹ng con Tr­êng Subnetmask Sè lîng Sè m¸y chñ trªn hîp m¹ng con tõng m¹ng 1 255.255.255.192 2 62 2 255.255.255.224 6 30 3 255.255.255.240 14 14 4 255.255.255.248 30 6 5 255.255.255.252 62 2 B¶ng 1: Kh¶ n¨ng chia m¹ng con cña ®Þa chØ Líp C Nh­ vËy mét ®Þa chØ m¹ng ë líp C chØ cã 5 tr­êng hîp lùa chän trªn (Hay 5 Subnet Mask kh¸c nhau), tuú tõng trêng hîp cô thÓ ®Ó quyÕt ®Þnh sè m¹ng con. 1/ Tr­êng hîp 1 - Hai m¹ng con Subnet Mask 255.255.255.192. Tõ mét ®Þa chØ tiªu chuÈn t¹o ®­îc ®Þa chØ cho hai m¹ng con, mçi mét m¹ng cã 62 m¸y chñ. Sö dông hai bit (bit 7 vµ 6) cña phÇn ®Þa chØ m¸y chñ ®Ó t¹o m¹ng con. Nh­ vËy cßn l¹i 6 bit ®Ó ph©n cho m¸y chñ. a/ TÝnh ®Þa chØ m¹ng Octet 4 Bit 7 6 5 4 3 2 1 0 xxx.xxx.xxx. 0 0 0 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.0 xxx.xxx.xxx. 0 1 0 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.64 xxx.xxx.xxx. 1 0 0 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.128 xxx.xxx.xxx. 1 1 0 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.192 Ghi chó: xxx.xxx.xxx lµ ®Þa chØ m¹ng tiªu chuÈn cña líp C. §Þa chØ cña m¹ng lµ gi¸ trÞ cña bit 7 vµ 6 lÇn lît b»ng 0 vµ 1. Trong tr­êng hîp chia ®Þa chØ m¹ng con kh«ng bao giê ®­îc dïng ®Þa chØ khi c¸c bit ®Òu b»ng 0 hay b»ng 1. Do vËy tr­êng hîp 2 m¹ng con nãi trªn, ®Þa chØ m¹ng con sÏ lµ: M¹ng con 1: §Þa chØ m¹ng xxx.xxx.xxx.64 M¹ng con 2: §Þa chØ m¹ng xxx.xxx.xxx.128 b/ TÝnh ®Þa chØ cho m¸y chñ cho m¹ng con 1 Chóng ta chØ cßn 6 bit cho ®Þa chØ m¸y chñ trªn tõng m¹ng. Octet 4 Bit 7 6 5 4 3 2 1 0 xxx.xxx.xxx. 0 1 0 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.64 §Þa chØ m¹ng xxx.xxx.xxx. 0 1 0 0 0 0 0 1 = xxx.xxx.xxx.65 xxx.xxx.xxx. 0 1 0 0 0 0 1 0 = xxx.xxx.xxx.66 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xxx.xxx.xxx. 0 1 1 1 1 1 1 0 = xxx.xxx.xxx.126 xxx.xxx.xxx. 0 1 1 1 1 1 1 1 =xxx.xxx.xxx.127 Kh«ng ph©n §Þa chØ m¹ng con 1 Mçi m¹ng cßn l¹i 62 ®Þa chØ cho m¸y chñ. M¹ng 1: Tõ xxx.xxx.xxx. 065 ®Õn xxx.xxx.xxx.126 c/ TÝnh ®Þa chØ cho m¸y chñ cho m¹ng con 2 T­¬ng tù nh­ c¸ch tÝnh trªn ta cã Octet 4 Bit 7 6 5 4 3 2 1 0 xxx.xxx.xxx. 1 0 0 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.128 §Þa chØ m¹ng xxx.xxx.xxx. 1 0 0 0 0 0 0 1 = xxx.xxx.xxx.129 xxx.xxx.xxx. 1 0 0 0 0 0 1 0 = xxx.xxx.xxx.130 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . xxx.xxx.xxx. 1 0 1 1 1 1 1 0 = xxx.xxx.xxx.190 xxx.xxx.xxx. 1 0 1 1 1 1 1 1 = xxx.xxx.xxx.191 Kh«ng ph©n §Þa chØ m¹ng con 2 M¹ng 2: §Þa chØ m¸y chñ trªn m¹ng 2. Tõ xxx.xxx.xxx.129 ®Õn xxx.xxx.xxx.190. Tæng qu¸t l¹i: Subnet ID Hosts 0 1-62 64 65-126 128 129-190 192 193-254 a/ M¹ng con thø nhÊt * / §Þa chØ m¹ng con: xxx.xxx.xxx.064 * / §Þa chØ c¸c m¸y chñ trªn m¹ng con nµy tõ. xxx.xxx.xxx. 065 xxx.xxx.xxx. 066 xxx.xxx.xxx. 067 .............. ®Õn xxx.xxx.xxx. 126 b/ M¹ng con thø 2 */ §Þa chØ m¹ng con: xxx.xxx.xxx. 128 */ §Þa chØ c¸c m¸y chñ trªn m¹ng con nµy tõ. xxx.xxx.xxx. 129 xxx.xxx.xxx. 130 ............. ®Õn xxx.xxx.xxx. 190 §Þa chØ m¸y chñ tõ 1 ®Õn 62 vµ tõ 193 ®Õn 254 vµ 127 ; 191 bÞ mÊt, nghÜa lµ mÊt 130 ®Þa chØ. VÝ dô: §Þa chØ tiªu chuÈn líp C lµ 196. 200. 123 Subnetmask 255.255.255.192 Tõ ®Þa chØ nµy ta cã 2 m¹ng con lµ: * M¹ng 1: §Þa chØ m¹ng 196.200.123.064 §Þa chØ M¸y chñ trªn m¹ng nµy. Tõ 196.200.123.065 ®Õn 196. 200. 123. 126. * M¹ng 2: §Þa chØ m¹ng 196.200.123.128 §Þa chØ m¸y chñ trªn m¹ng nµy. Tõ 196.200.123.129 ®Õn 196.200.123. 190 2/ Trêng hîp 2 - S¸u m¹ng con Subnetmask: 255.255.255.224. T¹o ®­îc 6 m¹ng con, mçi m¹ng con cã 30 m¸y chñ a/ TÝnh ®Þa chØ M¹ng con Tr­ßng hîp nµy sö dông 3 bit ( bit 7,6,5) cña ®Þa chØ m¸y chñ (Octet 4) bæ sung cho ®Þa chØ m¹ng tiªu chuÈn ®Ó t¹o m¹ng con. Octet 4 Bit 7 6 5 4 3 2 1 0 xxx.xxx.xxx. 0 0 0 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.0 xxx.xxx.xxx. 0 0 1 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.32 xxx.xxx.xxx. 0 1 0 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.64 xxx.xxx.xxx. 0 1 1 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.96 xxx.xxx.xxx. 1 0 0 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.128 xxx.xxx.xxx. 1 0 1 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.160 xxx.xxx.xxx. 1 1 0 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.192 xxx.xxx.xxx. 1 1 1 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.224 Bá tr­êng hîp c¸c bit ®Òu b»ng 0 hay 1, chóng ta cßn l¹i ®Þa chØ cña 6 m¹ng con sau. xxx.xxx.xxx.32 ; M¹ng con 1 xxx.xxx.xxx.64 ; M¹ng con 2 xxx.xxx.xxx.96 ; M¹ng con 3 xxx.xxx.xxx.128 ; M¹ng con 4 xxx.xxx.xxx.160 ; M¹ng con 5 xxx.xxx.xxx.192 ; M¹ng con 6 b / TÝnh ®Þa chØ m¸y chñ cho m¹ng con 1 Octet 4 Bit 7 6 5 4 3 2 1 0 xxx.xxx.xxx. 0 0 1 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx. 32 §Þa chØ m¹ng xxx.xxx.xxx. 0 0 1 0 0 0 1 1 = xxx.xxx.xxx.33 xxx.xxx.xxx. 0 0 1 0 0 0 0 0 = xxx.xxx.xxx.34 xxx.xxx.xxx. 0 0 1 0 0 0 1 1 = xxx.xxx.xxx.35 xxx.xxx.xxx. 0 0 1 0 0 1 0 0 = xxx.xxx.xxx.36 . . . . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . xxx.xxx.xxx. 0 0 1 1 1 1 1 0 = xxx.xxx.xxx.62 xxx.xxx.xxx. 0 0 1 1 1 1 1 1 = xxx.xxx.xxx.63 Kh«ng ph©n Nh­ vËy ®Þa chØ m¸y chñ cña m¹ng con 1 sÏ tõ 33 ®Õn 62. T­¬ng tù nh­ c¸ch tÝnh ®· nªu trªn chóng ta cã thÓ tÝnh ®­îc cho tÊt c¶ c¸c tr­êng hîp cßn l¹i (xem b¶ng 1) vµ ®­îc tæng hîp l¹i nh­ sau. 1/ Tr­êng hîp 1: Subnetmask 255.255.255.192 2 m¹ng con. 62 m¸y chñ mçi m¹ng. 2/ Tr­êng hîp 2: Subnetmask 255.255.255.224 6 m¹ng con. 30 m¸y chñ mçi m¹ng. 3/ Tr­êng hîp 3: Subnetmask 255.255.255.240 14 m¹ng con. 14 m¸y chñ mçi m¹ng 4/ Tr­êng hîp 4: Subnetmask 255.255.255.248 30 m¹ng con. 6 m¸y chñ mçi m¹ng. 5/ Tr­êng hîp 5: Subnetmask 255.255.255.252. 62 m¹ng con. 2 m¸y chñ mçi m¹ng. VÝ dô: §Þa chØ m¹ng líp C mµ NIC ph©n cho VDC lµ 203.162.4.0. Trªn ®Þa chØ nµy ph©n ra 2 m¹ng con th× ®Þa chØ sÏ lµ. M¹ng 1: §Þa chØ m¹ng 203.162.4.64. §Þa chØ m¸y chñ trªn m¹ng ®ã tõ 203.162.4.65 ®Õn 203.162.4.126 M¹ng 2: §Þa chØ m¹ng 203.162.4.128. §Þa chØ m¸y chñ trªn m¹ng ®ã tõ 203.162.4.129 ®Õn 203.162.4.190 4.6 / §Þa chØ m¹ng con tõ ®Þa chØ líp B Default Mask cña líp B lµ 255.255.0.0 class b:          Net ID - Khi ph©n ®Þa chØ m¹ng con sö dông Octet 3 §Þa chØ líp B cã 2 Octet thø 3 vµ thø 4 dµnh cho ®Þa chØ m¸y chñ nªn vÒ nguyªn lý cã thÓ lÊy ®­îc c¶ 16 bit ®Ó t¹o ®Þa chØ m¹ng . NÕu tõ mét ®Þa chØ m¹ng ®îc NIC ph©n chóng ta ®Þnh më réng lªn 254 m¹ng vµ mçi m¹ng sÏ cã 254 m¸y chñ. Tr­êng hîp nµy sÏ lÊy hÕt 8 bit cña octet thø 3 bæ sung vµo ®Þa chØ m¹ng vµ chØ cßn l¹i 8 bit thùc tÕ cho ®Þa chØ m¸y chñ, theo c¸ch tÝnh sè thËp ph©n 2n gi¸ trÞ cña 8 bit nh­ ®· nªu ë phÇn líp C, chóng ta sÏ cã: B¶ng ph©n chia ®Þa chØ m¹ng con ë líp B Class B Subnetting (Default Subnet mask)255.255.0.0 Subnet Mask #of subnetsSè m¹ng con #of hosts per subnetSè m¸y chñ trªn mçi m¹ng con Sö dông Octet 3 ®Ó më réng m¹ng con 255.255.192.0 2 16382 255.255.224.0 6 8190 255.255.240.0 14 4094 255.255.248.0 30 2460 255.255.252.0 62 1022 255.255.254.0 126 510 255.255..255.0 254 254 Sö dông c¶ Octet 4 ®Ó më réng m¹ng con 255.255.255.128 510 126 255.255.255.192 1022 62 255.255.255.224 2046 30 255.255.255.240 4094 14 255.255.255.248 8190 6 255.255.255.252 16382 2 §Þa chØ líp B vÒ lý thuyÕt cã 2 octet ®Çu cho ®Þa chØ m¹ng, khi chia m¹ng con theo ph¬ng ph¸p sö dông tÊt c¶ 8 bit trong 3 octet cho ®Þa chØ m¹ng, trªn thùc t­¬ng øng víi líp C, nh vËy vÒ ®Þa chØ NIC ph©n lµ líp B nh­ng c¸ch tæ chøc ®Þa chØ l¹i ë líp C ( Xem B¶ng phô lôc ph©n ®Þa chØ m¹ng con ë líp B ). Trong b¶ng nµy cÇn chó ý ë cét 6 - kho¶ng c¸ch ®Þa chØ gi÷a 2 m¹ng con giíi thiÖu cho chóng ta c¸ch tÝnh ®Þa chØ c¸c m¹ng con, ®Þa chØ c¸c m¸y chñ trªn tõng m¹ng liªn quan tíi cét 7,8,9,10. VÝ dô: Trêng hîp Subnetmask 255.255.240.0 lµ râ nhÊt. Chia ®­îc 14 m¹ng con, mçi m¹ng con cã 4094 m¸y chñ, kho¶ng c¸ch ®Þa chØ gi÷a hai m¹ng con lµ 16.0 cã nghÜa. M¹ng con 1 cã ®Þa chØ lµ xxx.yyy.16.0 ; M¹ng con 2 sÏ cã ®Þa chØ lµ xxx.yyy.16.0 + 16.0 = xxx.yyy.32.0 cø tiÕp tôc nh­ vËy ta sÏ tÝnh ®­îc ®Þa chØ cña tõng m¹ng con vµ m¹ng con 14 lµ xxx.yyy. 224.0. §Þa chØ m¸y chñ ®Çu tiªn trªn m¹ng con 1 lµ xxx.yyy.16.1 ; ®Þa chØ m¸y chñ ®Çu tiªn trªn m¹ng con 2 sÏ lµ xxx.yyy.16.1 + 16.0 = xxx.yyy.32.1. TiÕp tôc nh­ vËy ta sÏ tÝnh ®Þa chØ ®­îc m¸y chñ ®Çu tiªn cña m¹ng con 14 lµ xxx.yyy.224.1 v.v.. T­¬ng tù chóng ta biÕt ®­îc ®Þa chØ cuèi cïng cña c¸c m¸y chñ trªn mét m¹ng con. Theo híng dÉn nµy chóng ta sÏ t×m ®­îc c¸c tr­êng hîp kh¸c. Tãm l¹i chia ®Þa chØ m¹ng con còng ph¶i theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh ngoµi ý muèn cña chóng ta, khi chia m¹ng con còng bÞ mÊt kh¸ nhiÒu ®Þa chØ, mÊt Ýt hay nhiÒu tuú thuéc vµo c¸c tr­êng hîp cô thÓ. XÐt m«t ®­êng truyÒn tõ Hanoi ®i Hochiminh : Khi mét Host HN cã nhu cÇu truyÒn hay cËp nhËp d÷ liÖu víi mét Host HCM , víi cÊu h×nh truyÒn th«ng nh­ trªn , gãi tin (Packet) tõ Host HN ®­îc chuyÓn ®Õn Router, t¹i ®ã nã sÏ ®­îc tÝnh to¸n ®Ó t×m ra ®­êng ®i ng¾n nhÊt cho gãi tin ,th«ng qua mét MODEM phÝa Host HN vµ chuyÓn d÷ liªu cÇn chuyÒn lªn ®­êng truyÒn ( ë ®©y cã 3 ®­êng , HUB sÏ chØ cho nã biÕt ®­êng nµo lµ thuËn lîi nhÊt ) vµ chuyÓn tíi MODEM bªn nhËn , MODEM nµy còng th«ng qua mét Router vµ Router HCM t×m ®Þa chØ ®Õn dùa theo ®Þa chØ kÌm theo trªn gãi d÷ liÖu chuyÓn tíi , Khi bªn nhËn nhËn ®­îc d÷ liÖu th× nã sÏ ph¸t l¹i mét tÝn hiÖu ®Ó th«ng b¸o tÝn hiÖu ®· ®­îc göi thµnh c«ng NÕu kh«ng ®­îc th× nã còng th«ng b¸o trë l¹i phÝa bªn ph¸t biÕt . ICB cã ®­êng truyÒn chÝnh lµ ®­êng Leased Line , Khi ®­êng Leased line bÞ háng th× l¹i cã ®­êng X.25 lµ ®­êng dù phßng . Khi mét trong hai ®­êng nµy cïng háng th× ph­¬ng ph¸p cuèi cïng lµ dïng ®­êng ®iÖn tho¹i Analog ( PSTN ) th«ng dông . 5. HÖ ®iÒu Hµnh M¹ng NOS (Network Operating System) Cïng víi sù nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn m¹ng m¸y tÝnh, hÖ ®iÒu hµnh m¹ng ®· ®­îc nhiÒu c«ng ty ®Çu t­ nghiªn cøu vµ ®· c«ng bè nhiÒu phÇn mÒm qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh m¹ng cã hiÖu qu¶ nh­: NetWare cña c«ng ty NOVELL, LAN Manager cña Microsoft dïng cho c¸c m¸y server ch¹y hÖ ®iÒu hµnh OS/2, LAN server cña IBM (gÇn nh­ ®ång nhÊt víi LAN Manager), Vines cña Banyan Systems lµ hÖ ®iÒu hµnh m¹ng dïng cho server ch¹y hÖ ®iÒu hµnh UNIX, Promise LAN cña Mises Computer ch¹y trªn card ®iÒu hîp m¹ng ®éc quyÒn, Widows for Workgroups cña Microsoft, LANtastic cña Artisoft, NetWare Lite cña Novell,.... 5.1 S¬ bé vÒ :HÖ ®iÒu hµnh m¹ng :UNIX HÖ ®iÒu hµnh m¹ng UNIX: §©y lµ hÖ ®iÒu hµnh do c¸c nhµ khoa häc x©y dùng vµ ®­îc dïng rÊt phæ biÕn trong giíi khoa häc, gi¸o dôc. HÖ ®iÒu hµnh m¹ng UNIX lµ hÖ ®iÒu hµnh ®a nhiÖm, ®a ng­êi sö dông, phôc vô cho truyÒn th«ng tèt. Nh­îc ®iÓm cña nã lµ hiÖn nay cã nhiÒu Version kh¸c nhau, kh«ng thèng nhÊt g©y khã kh¨n cho ng­êi sö dông. Ngoµi ra hÖ ®iÒu hµnh nµy kh¸ phøc t¹p l¹i ®ßi hái cÊu h×nh m¸y m¹nh (tr­íc ®©y ch¹y trªn m¸y mini, gÇn ®©y cã SCO UNIX ch¹y trªn m¸y vi tÝnh víi cÊu h×nh m¹nh).Unix lµ hÖ ®iÒu hµnh ®a ch­¬ng cho phÐp hç trî ®ång thêi nhiÒu ng­êi sö dông cïng lóc th«ng qua hai c¸ch : Termilal thùc hiÖn thao t¸c nhËp d÷ liÖu , hiÓn thÞ kÕt qu¶ , cßn server sÏ thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c thao t¸c xö lý hoÆc th«ng qua m¹ng TCP/IP víi c¸c cÊu h×nh Ethernet , FDDI hoÆc Token Ring , Terminal . Unix giao tiÕp víi ng­êi sö dông th«ng qua c¸c Terminal lµ mét m¸y tÝnh chØ cã chøc n¨ng nhËp d÷ liÖu , hiÓn thÞ kÕt qu¶ lµ chÝnh chø kh«ng cã chøc n¨ng xö lý c¸c thao t¸c nghiÖp vô . Unix ra lÖnh cho c¸c Terminal th«ng qua mét lo¹t c¸c ch­¬ng tr×nh cã phÇn ®u«i lµ tty- nghÜa lµ terminal type . Mét trong c¸c terminal hay dïng lµ VT100 cña h·ng DEC .Mét terminal kÕt nèi víi hÖ thèng Unix th«ng qua mét cæng COM trªn m¸y PC t­¬ng thÝch víi Intel . Víi cÊu h×nh nµy th× th­êng Unix server chÞu tr¸ch nhiÖm xö lý toµn bé c«ng viÖc, cßn terminal chØ cã chøc n¨ng hiÓn thÞ vµ nhËp liÖu Green - screen terminal lµ c¸c terminal ®­îc sö dông trong c¸c øng dông trong ®ã mét hÖ thèng lín cho phÐp nhiÒu ng­êi sö dông truy cËp ch¼ng h¹n hÖ thèng ®¨ng ký vÐ m¸y bay . c¸c terminal th­êng kh«ng cã ®Üa cøng mµ d÷ liÖu hiÓn thÞ th­êng ®­a ra m¸y in . X terminal lµ terminal ch¹y trong m«i tr­êng X Windows . ®iÓn h×nh lµ mét terminal cã giao diÖn d¹ng ®å ho¹ víi dung l­îng RAM nhá , mét mµn h×nh mµu cã ®é ph©n gi¶i cao , mét chuét (Mouse) . X terminal kÕt nèi víi hÖ thèng Unix kh«ng ph¶i th«ng qua cæng COM nh­ c¸c kiÓu terminal kh¸c mµ qua mét kiÓu terminal nµo ®ã . 5.2 M¹ng vµ UNIX Trong cuèi thËp kû 80 vµ ®Çu 90 . lÜnh vùc m¸y tÝnh ph¸t triÓn m¹nh , nhiÒu ng­êi sö dông muèn ch¹y TCP/IP trªn m¸y hÖ thèng Unix . ng­êi sö dông muèn truy cËp c¸c øng dông trªn m¹ng v× nhanh h¬n vµ tin cËy h¬n . §Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy , mét phÇn mÒm míi ®­îc x©y dùng gäi lµ phÇn mÒn m« pháng terminal ( terminal emulator software ) . c¸c phÇn mÒm nµy cho phÐp ng­êi sö dông kÕt nèi víi hÖ thèng Unix trong m«i tr­êng m¹ng Ethernet . Nh­ng kÕt qu¶ rÊt h¹n chÕ , hÖ thèng ho¹t ®éng chËm ch¹p vµ chØ thùc hiÖn mét sè tÝnh n¨ng nhÊt ®Þnh . DÇn dÇn c¸c nhµ s¶n xuÊt nhËn thÊy c¸c server trong m«i tr­êng PC cã thÓ thùc hiÖn ®­îc nhiÒu tÝnh n¨ng h¬n lµ chØ ®Ó ch¹y c¸c øng dông . c¸c server cã thÓ l­u tr÷ c¸c files d÷ liÖu . thùc hiÖn in Ên , giao tiÕp ... c¸c ng­êi sö dông m¸y PC muèn cã kiÓu kÕt nèi Client/ server trong hÖ thèng Unix gièng nh­ Netware. Nh­ng lóc ®Çu , kh«ng cã c¸ch nµo ®Ó ng­êi sö dông trªn m¸y PC cã thÓ truy cËp ®uîc æ ®Üa cña UNIX gièng nh­ mét æ ®Üa m¹ng trªn m¸y PC ®ang sö dông . 5.3 Tæ ch­c hÖ thèng Files trong Unix C¸ch tæ chøc hÖ thèng files trong Unix kh¸ gièng víi Dos ngo¹i trõ mét ®iÓm kh¸c biÖt chñ yÕu víi hÖ thèng file cña Dos , mçi partion cã mét tªn æ ®Üa kh¸c nhau con Unix , tÊt c¶ ®­îc xem nh­ n»m trªn mét partion duy nhÊt cña æ ®Üa cøng ¶o vµ ®­îc tæ chøc theo cÊu tróc c©y víi th­ môc gèc lµ ( / ) kh¸c víi Windows lµ C:\ hay D:\ / Th­ môc gèc , chØ ng­êi qu¶n trÞ m¹ng ( hay root user ) míi ®­îc phÐp truy cËp ®Õn vÞ trÝ nµy . /dev chøa c¸c th«ng tin vÒ thiÕt bÞ , vÝ dô ®Ó më æ ®Üa mÒn trong Unix , b¹n kh«ng cÇn ph¶i gâ a: ë dÊu nh¾c nh­ trong Dos mµ gâ : /dev/fd0. còng nh­ Modem ta gâ /dev/modem. /bin Chøa c¸c tËp tin nhÞ ph©n , vÝ dô /bin/sh chøa c¸c biÕn cÊu h×nh cña ng­êi sö dông . BiÕn cÊu h×nh lµ biÕn quy ®Þnh cÊu h×nh mét phiªn lµm viÖc cña ng­êi sö dông , hoÆc thi hµnh mét lÖnh cña ch­¬ng tr×nh SHELL hoÆc cña giao diÖn ®å ho¹ X Windows hoÆc ch¹y mét øng dông cô thÓ nµo ®ã khi ng­êi sö dông truy cËp hÖ thèng . /etc Th«ng tin vÒ c¸c Password ®­îc chøa trong /etc/password /pub Chøa c¸c d÷ liÖu dïng chung Unix cho phÐp ®Æt tªn file dµi h¬n 8 ký tù nh­ng cã sù ph©n biÖt ch÷ hoa vµ ch÷ th­êng Nã cho phÐp ®Æt tªn file dµi ®Õn 32 ký tù ( trong ®ã Dos chØ cho 8 ký tù ) Trong mét sè hÖ ®iÒu hµnh kh¸c th× b¹n ph¶i thùc hiÖn mét sè lÖnh ®¸ng kÓ ®Ó cã thÓ söa ®æi néi dung tËp tin nh­ng víi Unix th× hoµn toµn ng­îc l¹i , phÇn Kernel lµ trung t©m cña hÖ ®iÒu hµnh chøa c¸c module ch­¬ng tr×nh nhá chuyªn dông cña hÖ thèng . víi c¸c dßng Standard input ( bµn phÝm hoÆc tõ mét tËp tin) , dßng standard output (mµn h×nh ) vµ pipe (®­îc biÓu diÔn b»ng ký tù I )Unix cã thÓ trao ®æi d÷ liÖu gi÷a c¸c ch­¬ng tr×nh vµ thùc hiÖn nhiÒu thao t¸c phøc t¹p . Cã thÓ x©y dùng ch­¬ng tr×nh shell script ( nh­ trong batch file cña Dos )®Ó thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸ phøc t¹p b»ng c¸ch sö dông c¸c lÖnh cña Unix vµ c¸c pipe VÝ dô : nÕu b¹n muèn t¹o mét ch­¬ng tr×nh nhá hiÓn thÞ c¸c file vµ th­ môc lªn mµn h×nh vµ sau ®ã chuyÓn kÕt qu¶ nµy vµo mét tËp tin kh¸c th× b¹n cã thÓ viÕt c©u lÖnh nh­ sau trong ch­¬ng tr×nh ; Ls -l > directory.txt MÆc dï Unix cã thÓ ch¹y SMB ®Ó kÕt nèi víi hÖ thèng Windows hoÆc cã thÓ sö dông IPX ®Ó kÕt nèi víi Netware nh­ng TCP/IP lµ nghi thøc chÝnh cña UNIX 6.PhÇn mÒm cool chat Cool Chat lµ ch­¬ng tr×nh ®Ó kÕt nèi vµ nãi chuyÖn gi÷a hai m¸y tÝnh th«ng qua m¹ng LAN hoÆc WAN th«ng qua ®Þa chØ m¹ng Ip hoÆc tªn cña m¸y trªn m¹ng . C¸c m¸y cã thÓ dÔ dµng kÕt nèi víi nhau chØ víi mét phÝm bÊm t­¬ng øng hiÖn ra trªn ch­¬ng tr×nh mçi khi ®¸nh tªn m¸y cÇn kÕt nèi víi ®iªï kiÖn lµ m¸y kia ph¶i cïng cµi ch­¬ng tr×nh nµy vµ ®ang ®Ó ë chÕ ®é mÆc ®Þnh (Host - ChÕ ®é chê kÕt nèi ) . Ch­¬ng tr×nh sÏ mÆc ®Þnh lµ chÕ ®é Host -( chÕ ®é chê ) mçi khi ch­¬ng tr×nh khëi ®éng vµ khi muèn kÕt nèi tíi m¸y kh¸c b¹n chØ viÖc ®æi tõ Host sang Guest vµ ®¸nh tªn m¸y cÇn kÕt nèi . lóc ®ã nót bÊm cã hiÓn thÞ ??? sÏ chuyÓn thµnh GO vµ ta nhÊn vµo ®ã . Khi kÕt nèi thµnh c«ng sÏ cã mét th«ng b¸o thµnh c«ng . cßn nÕu kh«ng th× nã sÏ tù ®éng connect cho ®Õn khi ®­îc th× th«i. Khi mét trong hai m¸y ng¾t kÕt nèi th× sÏ cã mét th«ng b¸o hiÖn ra vµ nÕu m¸y ®ã lµ Host th× Guest sÏ tù ®éng kÕt nèi l¹i . Trong tr­êng hîp m¸y Host ®Ó ë chÕ ®é chê mµ kh«ng mu«n connect v× ®ang bËn hoÆc kh«ng cã mÆt t¹i ®ã th× m¸y gäi (Guest ) vÉn cã thÓ göi mét th«ng b¸o sang vµ nã l­u trªn m¸y Host .do vËy Host vÉn cã thÓ biªt ®­îc néi dung mÆc dï Guest ®· ng¾t kÕt nèi. Khi muèn ng¾t kÕt nèi th× Ên vµo OFF .ch­¬ng tr×nh sÏ t¹m dõng vµ cÇn ph¶i chuyÓn sang chÕ ®é chê ®Ó ®îi mét kÕt nèi míi . Ch­¬ng tr×nh ch¹y trªn hÇu hÕt mäi phiªn b¶n Win9x vµ kh«ng ®ßi hái cÊu h×nh m¸y m¹nh . M· nguån viÕt b»ng Visual Basic 6 Cöa sæ n¹p ch­¬ng tr×nh splash : Cöa sæ hiÖn th«ng tin vÒ ch­¬ng tr×nh khi ta ch¹y . Nã sÏ xuÊt hiÖn mçi khi ch­¬ng tr×nh khëi ®éng trong kho¶ng 3 gi©y vµ t¾t . kh©u nµy lµ kh©u n¹p ch­¬ng tr×nh ban ®Çu . Cöa sæ chÝnh §©y lµ cöa sæ chÝnh cña ch­¬ng tr×nh ®Ó chat . hép tho¹i trªn ®Ó hiÓn thÞ d÷ liÖu khi chat . hép d­íi ®Ó ®¸nh néi dung . vµ c¸c chÕ ®é lùa chän cã trî gióp mçi khi di chuét vµo c¸c nót ®ã . Cöa sæ giíi thiÖu vµ gióp ®ì B¹n cã thÓ t×m hiÓu kü h¬n khi b¹n bÊm vµo About vµ More 7. Tµi liÖu tham kh¶o : KiÕn thøc thiÕt yÕu vÒ m¹ng m¸y tÝnh - Phïng Kim Hoµng Networking Essentials Sun Service - Student Guide Internetworking Overview C¸c ®Þa chØ trªn Internet www.wown.com www.helming.com