Đồ án Nghiên cứu tổng đài Alcatel 1000e10

MIS Hình 1-18: Cấu trúc tương quan SMM  1 bộ nhớ phụ nối tới các bus giao tiếp hệ thống máy tính nhỏ (SCSI), mà bộ nhớ này do SMM -A hay SMM-B điều khiển.  Các giao tiếp bên ngoài đƣợc ấn định cho trạm hoạt động thông qua Bus ngoại vi. Trong cấu hình kép SMM gồm 2 trạm điều khiển mà về mặt vật lý nhận dạng là SMM -A & SMM-B. Hai phía hội thoại với nhau bằng giao thức HDLC Phía A Phía B Bộ kết nối CMS Bộ nhớ phụ (Băng từ, ổ đĩa, Streamer) Các giao tiếp với bên ngoài (MAL, TMN, PC) Hệ thống đa xử lý A8300 Hệ thống đa xử lý A8300 HDLC Bộ kết nối CMS u truc ún SMM B MIS MIS 40 qua Coupler kép. Một trong hai trạm là trạm hoạt động còn trạm kia là trạm dự phòng. Phía nào hoạt động thì sẽ quản trị phần có cấu trúc đơn. 1.3.7.2. Cấu trúc phần cứng  Các đơn vị xử lý Có hai đơn vị xử lý đồng nhất SMM -A và SMM -B nhƣng chỉ có một đơn vị xử lý hoạt động tại một thời điểm. Mỗi đơn vị xử lý hình thành một trạm bảo dƣỡng trên MIS, nó đƣợc thiết kế quanh Bus X 32 bít, đó là bus chung cho hệ thống A 8300 trong SMM.  Đơn vị xử lý đƣợc thực hiện bởi các bảng mạch sau:  2 cặp bảng mạch ACUTG và ACMGS (UC và MC) đƣợc kết nối bằng một bus nội bộ 32 bít.  1 cặp bảng ACAJA /ACAJB kết nối với MIS thực hienẹ chức năng Coupler phụ.  1 bảng mạch ACFTD để kết nối A8300 đến Bus ngoại vi trên đó có các đầu cuối hội thoại và cảnh báo.  2 bảng mạch ACBSG để quản trị 4 bus SCSI trên đó đáu nối các bộ nhớ ngoài.  1 bảng mạch hệ thống ACCSG để nạp chƣơng trình ban đầu cho SMM, khởi tạo và khởi tạo lại toàn bộ tổng đài và điều khiển hội thoại hai mặt. Mỗi đơn vị xử lý có một giao tiếp với MIS và với bộ nhớ phụ (ổ đĩa, băng từ, streamer). Hai đơn vị xử lý, mỗi đơn vị giao tiếp với 1 bus ngoại vi thông qua 1 bảng kết nối riêng ACFTD. Trên Bus ngoại vi có các bộ nối đƣờng thông tin đồng bộ và không đồng bộ cùng các thiết bị đầu cuối hội thoại. Mỗi đơn vị xử lý có một bảng hệ thống ACCSG: 2 bảng hệ thống điều khiển chuyển mạch qua lại giữa hai đơn vị xử lý. Chúng trao đổi thông tin qua một đƣờng nối trực tiếp, sử dụng giao thức thông tin HDLC và trao đổi các tín hiệu trạng thái của SMM.  Bộ nhớ thứ cấp Bộ nhớ thứ cấp gồm các phƣơng tiện lƣu trữ số liệu, đó là các bộ nhớ từ tính nhƣ ổ đĩa, băng từ và Streamer. Bộ nhớ thứ cấp gồm:  ổ đĩa cứng: ACDDG1 1,2 Gb.  Streamer : ACSTG1 1,2 Gb. 41  Băng từ : 1600 bytes/inch – 2400 feet (47,88 Mb). Các thiết bị này nối với các bus SCSI thông qua các bộ điều khiển (tích hợp trong ổ đĩa và streamer).  Coupler đƣờng: Tại một thời điểm chỉ có một coupler giao tiếp với một khối điều khiển, nó có thể quản trị các đƣờng số liệu đồng bộ tốc độ 64 Kbít /s và không đồng bộ với tốc độ từ 300 đến 19200 bauds. Trong đó:  Bảng mạch in ACTUJ cho đƣờng đồng bộ  Bảng mạch in ACJ64 cho đƣờng đồng bộ tốc độ 64Kbít/s.  Bảng mạch in ACRAL cho mạch vòng cảnh báo của OCB283.  Coupler đƣờng không đồng bộ:  Cung cấp bởi bảng mạch in ACTUJ.  Cho phép kết nối với: Đầu cuối giám sát hệ thống PGS. Trạm vận hành và bảo dƣỡng PCWAM. Thiết bị đầu cuối thông minh TI. Màn hình điều khiển. Các máy in.  SMM có thể quản lý tối đa 48 đƣờng không đồng bộ (6 bảng mạch in ACTUJ).  Tốc độ từ 300 Bauds đến 19200 Bauds  Coupler đƣờng đồng bộ:  Cung cấp bởi bảng mạch in ACJ64.  Các đƣờng số 64 Kbít /s.  Giao tiếp với TMN.  Coupler cảnh báo chính: Bảng mạch in ACRAL là một bộ kết nối đƣờng đấu nối tới đầu cuối SMM -nơi điều khiển MAL. Coupler này ghi các cảnh báo và điều khiển từ xa các rơ - le cảnh báo. Coupler này:  Giao tiếp với Terminal bus.  Một hoặc hai MAL có nhiệm vụ thu thập cảnh báo từ các trạm điều khiển hay từ trung tâm.  Tạo ra tín hiệu cảnh báo khi hƣ hỏng toàn bộ hệ thống. SMM có thể điều khiển tối đa 4 mạch vòng cảnh báo CVA, mỗi CVA gồm hai MAL đó là MAL A và MAL B do 2 bảng mạch in ACRAL cung cấp. 42 1.3.8. Tổng quan về phần mềm chức năng (ML) ML là một tập hợp phần mềm, nó gồm chƣơng trình và dữ liệu, nó có thể đƣợc cài đặt trong một trạm đa xử lý để thực hiện một chức năng riêng nào đó  ML: Là một khối thực hiện điều khiển.  ML: Là một khối có khả năng nạp. Các phần mềm khác không thể biết đƣợc cấu trúc bên trong của ML.Ví dụ trong ứng dụng thoại của hệ thống OCB -283 có các phần mềm chức năng nhƣ điều khiển xử lý gọi, tính cƣớc cuộc gọi, quản lý và phân tích cơ sở dữ liệu thuê bao, ... Một ML đƣợc đặc trƣng bằng:  Một kiểu: để xác định chức năng của ML trong chức năng tải của tổng đài, nó còn đƣợc cấu trúc dự phòng cho mục đích phòng vệ.  Một địa chỉ hệ thống: mỗi ML có một địa chỉ hệ thống AS, địa chỉ này đƣợc dùng để xác định ML, để phục vụ cho nạp chƣơng trình và hội thoại.  Một hoặc hai ARCHIVE (còn gọi là Directory), đó ARCHIVE cho hệ thống và ARCHVIE trạm.  Một phần mềm trạm MLSM, đựơc cài đặt trong mọi trạm để thực hiện các chức năng quản trị chung cho trạm đó.  Một trạng thái, có thể là hoạt động, không hoạt động hay đang nạp 43 CHƢƠNG 2 CƠ CHẾ DỊCH SỐ VÀ ĐỊNH TUYẾN CUỘC GỌI TRONG TỔNG ĐÀI ALCATEL 1000E10 -------------- 2.1. Tổng quan về biên dịch 2.1.1. Chức năng biên dịch Chức năng chủ yếu và quan trọng nhất của tổng đài là chuyển mạch, theo đó các cuộc gọi phải đƣợc định tuyến từ nguồn tới đích. Với tổng đài Acatel 1000 E10 thì chức năng này đƣợc gọi là biên dich cuộc gọi, phần mềm biên dịch cài đặt trong tổng đài sẽ đảm nhiệm công việc quan trọng này. Chức năng biên dịch có nhiệm vụ giám sát và biên dịch các con số nhận đƣợc từ các thuê bao chủ gọi thuộc tổng đài (hay các cuộc gọi đến từ bên ngoài vào tổng đài) sang thông tin có thể phục vụ cho chức năng xử lý gọi. Dựa trên thông tin địa chỉ hay con số và các tham số nào đó. Nó xác định một khe thời gian mà từ đó các cuộc gọi đi và đến có thể đƣợc hệ thống kết nối đến. Cấu trúc và chiều dài của địa chỉ mà thuê bao gọi phụ thuộc vào bản chất của dịch vụ đƣợc yêu cầu, phụ thuộc vào tổng đài mẹ mà thuê bao đƣợc kết nối và phụ thuộc vào kiểu của dịch vụ đó là nội hạt, nội vùng, liên tỉnh hay quốc tế. Chức năng biên dịch cũng tạo ra những dữ liệu cần thiết cho việc tính cƣớc. Các chức năng biên dịch bao gồm:  Các dịch vụ biên dịch và kiểm tra quay số : cung cấp cho xử lý gọi các thông tin cần thiết để kiểm tra quyền hạn và đặc tính của con số nhận đƣợc đó là gọi thông thƣờng hay gọi dịch vụ để thực hiện và nạp phần mềm xử lý thích hợp với con số này.  Quản lý biên dịch: quản lý biên dịch cho phép khai thác viên tạo, thay đổi, xoá, liệt kê các thành phần khác nhau trong các chức năng biên dịch. Nó gồm các chức năng sau: Quản lý tiền phân tích Quản lý mã quay số Quản lý đích Quản lý hạn chế gọi Quản lý định tuyến Quản lý thông số cƣớc Quản lý chuyển tiếp 44 2.1.2. Dữ liệu biên dịch Dữ liệu biên dịch đƣợc phân thành các bảng, mỗi chức năng có các bảng riêng của nó. Biên dịch số bao hàm việc quét các bảng này để tìm ra những thông tin cần thiết từ con số nhận đƣợc và các thông tin khác. Việc quét này đƣợc thực hiện trong vài bƣớc sử dụng các thông tin trung gian nhận đƣợc từ các bảng này. 2.2. Các giai đoạn của quá trình biên dịch Quá trình biên dịch là phân tích các con số nhận đƣợc từ các thuê bao, hoặc từ tổng đài khác đến. Quá trình này có thể bao gồm các giai đoạn sau:  Tiền phân tích  Phân tích  Định tuyến cuộc gọi và tính cƣớc cuộc gọi. 45 2.2.1. Tiền phân tích 2.2.1.1 Mục đích của tiền phân tích Tiền phân tích là để xác định các bảng phân tích đƣợc sử dụng bằng việc phân tích một số con số cần thiết đầu tiên của dãy số nhận đƣợc, qua đó nhanh chóng xác định chính xác loại cuộc gọi hay dịch vụ này có tồn tại hay không. Nhờ vậy, giảm thiểu đƣợc thời gian xử lý của các thanh ghi trong tổng đài. 2.2.1.2. Dữ liệu tiền phân tích Dữ liệu tiền phân tích đƣợc tổ chức trong các bảng, phụ thuộc chủ yếu vào kế hoạch đánh số của từng quốc gia. Trong tổng đài Alcatel 1000E10 có đến 15 Flow Preanalysis analysis Forwarded calls Changes of analysis table Forwarded calls Determination of ACH,DST,PTX Changes of preanalysis table Routing Charging parameters Multiple PTX ACH: Routing DST: Destination PTX: Charging parameter Subscriber (Type=3) special Circuit group (Type=1) Flow routing annoucement (type=4) Loading share (type=11) Geographic area (type=7) amergency (type=6) Hình 2.1: Quá trình dịch số và định tuyến 46 bảng tiền phân tích, các bảng đƣợc phân chia dựa vào nguồn gọi và do ngƣời khai thác lập trình, khai báo. Hiện nay, tại tổng đài Alcatel đang sử dụng 3 bảng tiền phân tích sau:  Bảng 1 (Prea=1): dùng cho các cuộc gọi đến từ thuê bao thuộc tổng đài  Bảng 2 (Prea=2): dùng cho các cuộc gọi đến từ trung kế sử dụng báo hiệu R  Bảng 10 (Prea=10): dùng cho các cuộc gọi đến từ trung kế sử dụng báo hiệu C7 Giai đoạn tiền phân tích có thể bắt đầu trong một bảng và tiếp tục trong một bảng khác. Từ các bảng tiền phân tích sẽ chỉ ra các bảng phân tích mà trong đó hoạt động phân tích số sẽ tiếp tục. Các số đƣợc khai báo trong các bảng tiền phân tích là các tiền tố (prefixe). Các tiền tố có thể đƣợc gửi đến từ: Thuê bao quay số, đƣợc tạo lại (nhƣ số thực của các dịch vụ khan cấp), hoặc một tổng đài khác. Độ dài của tiền tố lớn nhất là 8 con số, việc quy định độ dài của tiền tố tùy thuộc vào quy định trao đổi số và cách đánh số. Vấn đề này chủ yếu phụ thuộc vào ngƣời điều hành mạng lƣới làm sao để vừa phù hợp với trình độ dân trí và khả năng xử lý của thiết bị tổng đài. Tiền phân tích và phân tích đƣợc mô tả: 47 Hình 2-2 : Thủ tục phân tích và tiền phân tích 2.2.1.3. Hoạt động tiền phân tích Điều quan tâm đầu tiên của hoạt động tiền phân tích là các con số đƣợc gởi đến tổng đài bằng cách nào? Từ thuê bao của chính tổng đài hay là từ tổng đài khác đến, nếu là tổng đài khác đến thì trên loại hình trung kế nào: R2 hay C7. Dựa trên cơ sở đó, tiền phân tích sẽ xác định bảng truy vấn dữ liệu để biên dịch. Ví dụ 1: bảng biên dịch số gọi đến từ thuê bao @PREIN: CEN=1/07-06-19/10 H 13 MN 02/INTERROGATION D'UNE PREANALYSE @PREA=1, PRE=050: TRAITEMENT TPREIN ACC PREA = 01 PRE = 050 Con số 8364001 Con số 04 8364001 Con số 114 8364001 Mã bị gọi NPREA 1 Gọi nội hạt NPREA 2 R2 NPREA 7 SS7 Phân tích TRAD=1 Nội hạt vùng TRAD=2 Quốc gia TRAD=3 Dịch vụ TRAD=4 Quốc tế TRAD=15 1 48 TRAD = 02 RCA = 03 RCE = 02 TRAITEMENT TPREIN EXC Ví dụ 2: bảng biên dịch số gọi đến từ trung kế R2 @PREIN: CEN=1/07-06-19/09 H 11 MN 51/INTERROGATION DUSNE PREANALYSE @PREA=2,PRE=050: TRAITEMENT TPREIN ACC PREA = 02 PRE = 0510 TRAD = 02 RCA = 03 RCE = 02 TRAITEMENT TPREIN EXC Ví dụ 3: bảng biên dịch số gọi đến từ trung kế C7 @PREIN: CEN=1/07-06-19/09 H 12 MN 32/INTERROGATION D'UNE PREANALYSE @PREA=10,PRE=050: TRAITEMENT TPREIN ACC PREA = 10 PRE = 0510 TRAD = 02 RCA = 04 RCE = 03 TRAITEMENT TPREIN EXC Khi truy vấn vào một bảng dữ liệu tiền phân tích, tùy thuộc vào cách khai báo các tham số của mỗi loại đầu số mà chúng sẽ có những kết quả khác nhau. Hoạt động tiền phân tích có thể mang lại những kết quả sau:  Tiếp tục truy vấn đến một bảng tiền phân tích khác thông qua tham số (PRES).  Tiếp tục truy vấn đến bảng dữ liệu phân tích thông qua tham số TRAD.  Số chƣa đầy đủ  Số không nhận dạng đƣợc 49 Tiếp tục truy vấn đến một bảng tiền phân tích khác thông qua tham số (PRES): Hiện tại, hầu nhƣ chƣa cần sử dụng. Tiếp tục truy vấn đến bảng dữ liệu phân tích thông qua tham số TRAD. Số lƣợng con số cần thiết để thực hiện trong bảng tiền phân tích do tham số RCA quy định. Số lƣợng con số đƣợc gởi cho một quá trình tiền phân tích khác hoặc quá trình phân tích do tham số RCE quy định. Giá trị của tham số RCE chính là vị trí của con số trong dãy số đang đƣợc tiền phân tích sử dụng sẽ gởi đến quá trình tiếp theo. Tone nghe đƣợc tại thuê bao chủ gọi do tham số TONI quy định. Thƣờng không sử dụng, lấy theo mặc định. Chèn thêm chữ số cho một nhóm thuê bao hoặc nhóm trung kế do tham số DIS =INS quy định. Nhận dạng các tiền tố để chèn hoặc thay thế bởi các tham số DIS =RA, DIS=RB, DIS=RC. Gọi đến các dịch vụ đặc biệt khẩn cấp nhƣ: 113, 114, 115 thì do tham số DIS =APU quy định. Số chưa đầy đủ: Nếu số đƣợc phân tích trùng hợp từng phần với một tiền tố không biết trƣớc trong bảng tiền phân tích nhƣng lại không đạt đến điểm cuối của hoạt động tiền phân tích thì số này đƣợc gọi là không đầy đủ. Nhƣ vậy nếu quay không đủ số thì sau thời gian Time -out thuê bao gọi sẽ nghe tone báo bận Số không nhận dạng được: Nếu các chữ số dành cho hoạt động tiền phân tích là đầy đủ nhƣng không trùng với một tiền tố đã biết trƣớc trong bảng tiền phân tích thì số này đƣợc báo là không nhận dạng đƣợc. Cuộc gọi sẽ đƣợc chuyển tiếp. 2.2.1.4. Quá trình tiền phân tích cuộc gọi liên tỉnh từ thuê bao Nhƣ số liệu trong bảng 1, đây là quá trình tiền phân tích cuộc gọi đi đến tỉnh Đak Lăk. Giả sử thuê bao quay số bị gọi “050612345”. Lúc này tất cả các con số nhận, đƣợc tìm kiếm trong bảng dữ liệu số 1. Quá trình này tuần tự nhƣ sau: Nhận số “0” kiểm tra dữ liệu số “0” đã đƣợc khởi tạo và yêu cầu nhận thêm số. Khi nhận đƣợc số “5” tìm kiếm trong bảng thấy có khởi tạo và yêu cầu nhận thêm số để tiếp tục tiền phân tích. Tiếp đến, nhận số “0”, thực hiện tìm kiếm 50 trong bảng dữ liệu thấy đã có và không yêu cầu tiếp quá trình tiền phân tích (do RCA=3). Lúc này sẽ chuyển sang hoạt động phân tích. 2.2.2. Phân tích 2.2.2.1. Mục đích quá trình phân tích Mục đích quá trình phân tích là biên dịch con số nhận đƣợc từ quá trình tiền phân tích gởi đến và các con số tiếp theo nhận đƣợc để định tuyến đến đích theo yêu cầu của cuộc gọi và các đƣa ra các thông số tính cƣớc. 2.2.2.2. Dữ liệu phân tích Dữ liệu phân tích là những thông tin cần thiết để phân tích một số, nó đƣợc chứa trong bảng phân tích. Có đến 15 bảng phân tích, mõi bảng thƣờng đảm nhiệm chức năng phân tích cho một loại cuộc gọi nào đó.  Bảng dữ liệu 1 (tham số TRAD =1): quy định cho cho việc phân tích các cuộc gọi nội hạt hay nội vùng  Bảng dữ liệu 2 (tham số TRAD =2): quy định cho việc phân tích các cuộc gọi trong nƣớc .  Bảng dữ liệu 3 (tham số TRAD =3): Bảng dữ liệu này quy định cho việc phân tích các cuộc gọi dịch vụ cộng thêm trong tổng đài.  Bảng dữ liệu 4 (tham số TRAD =4): quy định cho việc phân tích các cuộc gọi quốc tếỏ.  Bảng dữ liệu 5 (tham số TRAD =5): quy định cho việc phân tích các cuộc gọi voip  Bảng dữ liệu 6 (tham số TRAD =6): quy định cho nhà khai thác. Những số đƣợc nhận dạng trong bảng phân tích thƣờng đƣợc gọi là mã định tuyến. Hoạt động phân tích thông thƣờng chỉ đƣợc thực hiện trên tập hợp con các chữ số hình thành nên mã định tuyến. Với cách thức nhƣ vậy, các số khác nhau mà có cùng mã định tuyến thì có thể cùng đƣợc phân tích và định tuyến theo cùng một cách. 51 Hình 2-3: Dữ liệu từ quá trình phân tích Việc quy hoạch đánh số trong mỗi bảng dữ liệu là rất quan trọng đó là việc khai báo thể loại nhóm số, nó thuộc dạng “số đóng” hay “số mở”. Vấn đề khai báo số đóng và số mở tùy thuộc vào thể loại cuộc gọi là dịch vụ hay thông thƣờng. Nếu là cuộc gọi thông thƣờng thì phụ thuộc vào trình độ dân trí mà khai báo là số đóng hay số mở. Khai báo “Số đóng” là khai báo độ dài của dãy số thuê bao, nó là một số lƣợng cố định. Khai báo “số mở” là khai báo độ dài dãy số thuê bao nằm trong khoảng nào đó. Với việc khai báo dữ liệu kiểu “số đóng” thì việc xử lý của tổng đài nhanh hơn so với trƣờng hợp khai báo “số mở”. 2.2.2.3. Hoạt động phân tích Khi nhận đƣợc các thông tin về TRAD và dãy số của quá trình tiền phân tích gởi đến, quá trình phân tích sẽ thực hiện truy vấn trong bảng số liệu do giá trị TRAD trong tiền phân tích quy định, nó sẽ thực hiện phân tích lại tất cả các con số trong tiền phân tích gởi đến. Nhà lập trình tổng đài bao giờ cũng lập trình chiều dài dãy số “mã định tuyến” trong quá trình phân tích là dài hơn quá trình “tiền phân tích”. Ví dụ: mã truy vấn đến cuộc gọi đi Đalat gồm 3 chữ số 508. Xác định tuyến Tuyến chỉ số loại 1 Tuyến Tuyến chỉ số loại 2 Tuyến đến thuê bao lọc Nhóm trung kế Tuyến tràn Tuyến chuyển tiếp Máy thông báo Thông số cƣớc Phân tích 52 Nhƣ vậy khi nhận đƣợc đầy đủ 508, kết hợp với đặc tính thể loại của thuê bao để xác định hƣớng cuộc gọi của thuê bao và thể loại tính cƣớc. Quá trình phân tích vẫn tiếp tục yêu cầu nhận thêm số lƣợng các con số cần thiết để đảm bảo đủ số lƣợng con số thực hiện cuộc gọi đến đích yêu cầu. Với cách đánh số mở thì phụ thuộc vào hai tham số: RCMI và RCMA. Trong đó: RCMI là số con số tối thiểu mà thuê bao cần phải bấm, RCMA là số con số lớn nhất mà thuê bao bấm có hiệu lực. Với cách đánh số đóng thì tham số RDC quyết định số lƣợng con số thuê bao bấm có hiệu lực. Ví dụ khai báo số đóng: TRAD = 01 IND =894 RDC= 06 CIA = 1< 14+ 16< 64 ACH= 0002 + 15 ACH= 0018 CIX = 1< 13+ 18< 25+ 27< 64 PTX= 1 + 14< 15 + 65<128 PTX= 0 + 16 PTX= 29 + 17 PTX= 40 + 26 PTX= 37 Ví dụ khai báo số mở: TRAD = 02 IND =358 RCMI = 07 RCMA = 08 CIA = 1+ 3< 14+ 16+ 25+ 27< 64 ACH= 0360 + 2 53 ACH= 0364 + 15 ACH= 0018 + 17< 24 ACH= 0024 + 26 ACH= 0546 CIX = 1< 14+ 16+ 25< 64 PTX= 37 + 15+ 17< 24 + 65<128 PTX= 0 Nhƣ vậy, sau khi so sánh với dữ liệu trong bảng phân tích sẽ cho chúng ta hai thông tin quan trọng đó là: “Hƣớng cuộc gọi” và “Bảng giá trị cƣớc”.“Hƣớng cuộc gọi”: là kiểm tra xem thuê bao có đƣợc phép gọi không, thể loại cuộc gọi là liên đài hay nội mạng,. Các hƣớng cuộc gọi theo ví dụ trên là các ACH và các giá trị trong tham số CIA dùng để nhận biết đƣợc phép hay không đƣợc phép gọi“Bảng giá cƣớc”: để tính cƣớc tƣơng ứng với “hƣớng cuộc gọi” khi cuộc gọi đƣợc kết nối thành công. Các “bảng giá cƣớc” theo ví dụ trên là các PTX, các giá trị trong CIX quy định cho phép tính cƣớc hay không. 2.2.3. Định tuyến và tính cước cuộc gọi 2.2.3.1. Vai trò của định tuyến: Định tuyến là tìm ra đƣờng đi của cuộc gọi, trong tổng đài Acatel 1000 E10 các ACH chính là các tuyến gọi, có tối đa là 4095 ACH Tùy thuộc vào từng loại định tuyến mà đƣờng đi này có thể là chùm kênh trung kế, có thể là thiết bị truyền các thông báo đƣợc ghi sẵn hoặc đến thuê bao nội hạt. 2.2.3.2. Các loại định tuyến Có nhiều kiểu định tuyến khác nhau, việc chọn lựa kiểu nào là tùy thuộc vào các yếu tố sau đây:  Loại cuộc gọi: nội hạt, liên tỉnh, các dịch vụ khẩn cấp  Vùng địa lý 54 Tổng đài Acatel 1000 E10 Đà Nẵng sử dụng các kiểu định tuyến sau đây: Kiểu TYPE =1: Định tuyến lên chùm trung kế có truyền số bị gọi Kiểu này đƣợc sử dụng đối với các cuộc gọi liên tỉnh, di động, quốc tế hoặc đến thuê bao của một tổng đài khác đƣợc đấu nối với tổng đài của Bƣu điện. @ACHIN: CEN=1/07-06-19/15 H 36 MN 34/INTERROGATION SUR UN ACHEMINEMENT @ACH=341: TRAITEMENT TGPAIN ACC ACH= 0341 TYPE= 01 NFSC= LTI7M RCR= 04 ACD= 0342 AC= 03-00 RPCE= 01 DIS= C+ TR+ SR3+ SR4+SR15 TRAITEMENT TGPAIN EXC Trong đó:  NFSC tên chùm trung kế gọi đi  ACD: ACH hƣớng tràn, khi tuyến 341 bị tràn thì các cuộc gọi sẽ đƣợc định tuyến lên tuyến ACH =342  AC: Mã truy cập (Access code), mã này đƣợc truyền đi cùng với số bị gọi, thông số này gắn chùm kênh sử dụng báo hiệu C7 (là tham số NAI trong báo hiệu số 7) AC = 1 : Nội hạt AC = 3 : liên tỉnh AC = 4 : Quốc tế  RPCE: vị trí con số đầu tiên đƣợc truyền đi  RCR: số con số đƣợc truyền đi trong một lần, ở đây cứ truyền đi từng 4 con số một lần  DIS: Đặc tính của tuyến  C: cho phép cuộc gọi đến  TR: cho phép chuyển tiếp cuộc gọi  SRi: dùng để cho phép hay không cho phép cuộc gọi lên hƣớng này. Thông số này do các nhà khai thác tổng đài lập trình theo mục đích quy hoạch của họ. Kiểu TYPE =3: Kiểu định tuyến nội hạt, định tuyến cuộc gọi đến các thuê bao thuộc tổng đài 55 @ACHIN: CEN=1/07-06-19/15 H 36 MN 34/INTERROGATION SUR UN ACHEMINEMENT @ACH=1: TRAITEMENT TGPAIN ACC ACH= 0001 TYPE= 03 DIS= C+SR15 TRAITEMENT TGPAIN EXC Kiểu TYPE =4: Kiểu định tuyến đến các bản tin thông báo @ACHIN: CEN=1/07-06-19/15 H 36 MN 34/INTERROGATION SUR UN ACHEMINEMENT @ACH=18: TRAITEMENT TGPAIN ACC ACH= 0018 TYPE= 04 FILM = 008 DIS= C+ IRV TRAITEMENT TGPAIN EXC Các thông báo đƣợc gọi là các FILM, mỗi FILM đƣợc đánh một con số và nội dung của nó do nhà khai thác ghi sẵn và lập trình. Ví dụ FILM = 08 có nội dung: “ Số máy này đang dịch chuyển”“ Kiểu TYPE =5: Định tuyến đến thiết bị đo kiểm Kiểu TYPE =6: Định tuyến với việc tạo lại các con số địa chỉ @ACHIN: CEN=1/07-06-19/15 H 36 MN 34/INTERROGATION SUR UN ACHEMINEMENT @ACH=142: TRAITEMENT TGPAIN ACC ACH= 0142 TYPE= 06 NAR = 893222 RCR= 01 DIS= C+ URG+SR15 CAR= PRE001 TRAITEMENT TGPAIN EXC/ Kiểu định tuyến này dùng cho các cuộc gọi là các dịch vụ số tắt, nhƣ 113, 114, 115,116 56 NAR: con số đƣợc tạo lại, là đích đến của cuộc gọi URG: chỉ định cuộc gọi khẩn cấp CAR = PRE001: Quay lại tiền phân tích con số NAR Kiểu TYPE = 7: Định tuyến theo vùng địa lý @ACHIN: CEN=1/07-06-19/15 H 36 MN 34/INTERROGATION SUR UN ACHEMINEMENT @ACH=9: TRAITEMENT TGPAIN ACC ACH= 0009 TYPE= 07 ACH= 0214 CIA= 1< 33+ 37< 64 + 65<128 +129<192 +193<255 ACH= 0215 CIA= 34< 36 TRAITEMENT TGPAIN EXC Kiểu định tuyến này thƣờng sử dụng để phân chia cuộc gọi lên các tuyến mới dựa theo vùng địa lý của thuê bao chủ gọi (ZG). ứng với mỗi giá trị ZG thì có thể phân bố theo một tuyến khác nhau. Giá trị ZG từ 1 đến 255 Với ACH = 9 nhƣ trên, ZG có giá trị từ 34 đến 36 thì đi theo tuyến ACH = 215, ZG còn lại đi theo tuyến ACH = 214 Trong thực tế, kiểu định tuyến này đƣợc áp dụng cho hƣớng gọi báo cháy 114, cụ thể: thuê bao thuộc khu vực địa lý nào thì khi gọi 114 sẽ đến trung tâm cứu hỏa thuộc khu vực đó. Điều này đảm bảo công tác chữa cháy nhanh chóng, kịp thời. Kiểu TYPE = 10: Định tuyến theo thời gian Thời gian trong ngày đƣợc chia thành từng khoảng (tùy theo cách tính toán của ngƣời điều hành mạng và nhu cầu của khách hàng), ứng với từng khoảng thời gian này là các tuyến khác nhau. Kiểu TYPE = 11: Định tuyến chia tải @ACHIN: CEN=1/07-06-19/15 H 36 MN 34/INTERROGATION SUR UN ACHEMINEMENT @ACH=344: TRAITEMENT TGPAIN ACC 57 ACH= 0344 TYPE= 11 ACM= 0345-045+0346-055 DIS= NT2 TRAITEMENT TGPAIN EXC Kiểu định tuyến này có thể chia tải từ 2 đến 8 tuyến, mỗi tuyến ứng với tỷ lệ phần trăm cuộc gọi đi trên tuyến đó. Tổng phần trăm này bằng 100. Với ACH = 344 trên đƣợc phân theo 2 tuyến, tuyến 346 chiếm 45% tổng số cuộc gọi, tuyến 345 chiếm 55 % tổng số cuộc gọi. Trên đây là một số kiểu định tuyến cơ bản đang sử dụng tại tổng đài A1000E10, ngoài ra để phù hợp với nhu cầu thực tế, phù hợp với ý đồ của nhà quản lý mạng và yêu cầu của khách hàng mà nhà khai thác có thể kết hợp các loại định tuyến với nhau. Sau đây chúng ta sẽ lấy một vài ví dụ cụ thể để thấy đƣợc sự kết hợp tuyệt vời của các loại định tuyến. Ví dụ: Kiểu định tuyến số 6 (TYPE =6) là kiểu định tuyến với việc tạo lại các con số địa chỉ, kiểu định tuyến này dùng cho các cuộc gọi là các dịch vụ số tắt nhƣ 113, 114, 115Tuy nhiên nếu chỉ có mỗi loại định tuyến này thôi thì vẫn chƣa thỏa mãn đƣợc nhu cầu thực tế, chẳng hạn khi ngƣời dân cần gọi 114 để báo cháy thì mong muốn đến đƣợc trạm chữa cháy gần nơi xảy ra cháy nhất. Chính vì lẽ đó cần phải kết hợp với kiểu định tuyến số 7 ( TYPE =7) là loại định tuyến theo vùng địa lý, kiểu định tuyến này sử dụng nhằm phân chia cuộc gọi lên các tuyến mới theo vùng địa lý của thuê bao chủ gọi. Ta cũng có thể kết hợp kiểu định tuyến TYPE = 10 với TYPE = 6, TYPE = 10 với TYPE = 1, TYPE = 11 với TYPE = 1 để phù hợp với yêu cầu thực tế. 2.2.3.3. Tính cước cuộc gọi Sau khi kết thúc giai đoạn phân tích, song song với định tuyến cuộc gọi đến đích, cụ thể là xác định chùm trung kế hƣớng đi cho cuộc gọi, thì tổng đài cũng xác định các thông số tính cƣớc (PTX) cho quá trình tính cƣớc. Các thông số tính cƣớc đƣợc lƣu trữ trong một thanh ghi có tên là TX và do phần mềm MLTX quản lý. Khi cuộc gọi đã đƣợc định tuyến thành công, thì phần mềm MRTX sẽ nhận đƣợc một thông báo, lúc này nó sẽ kích hoạt thanh ghi TX bắt đầu qúa trình tính cƣớc. Phần mềm sẽ giám sát cho đến khi nhận đƣợc tín hiệu kết thúc cuộc gọi, lúc này nó kết thúc việc tính cƣớc. 58 Hình 2-4 : sơ đồ tính cước Trong tổng đài Acatel 1000 E10, thông số cƣớc PTX gồm từ 0 đến 255 1/ PTX đơn: Hiện nay, các cuộc gọi liên tỉnh đƣợc tính cƣớc theo tham số cƣớc PTX =37, với nội dung nhƣ sau: @PTXIN: CEN=1/07-06-19/16 H 27 MN 53/INTERROG. DES PARAMETRES DE TAXATION @PTX=37,ED=OUI: TRAITEMENT TGDTAX ACC PTX ACH Phân tích CTX = k CTXS=0 Tính cƣớc nhƣ CTX = k Tính 1 chu kỳ theo CTX = k, sau đó tính theo CTXS Đ S Chỉ số mức cƣớc thứ nhất ZTX PTX kép Chỉ số mức cƣớc thứ hai CAX PTX đơn 59 PTX=37 TYPE=1 GFD=2 CTX=137 MCT=1 CPTX=1 MDTX=P137 TXD=NON INDTX=0 TRAITEMENT TGDTAX EXC Trong tham số cƣớc này có nhiều tham số, ở đây chỉ quan tâm 1 vài thông số cần thiết sau: Tham số CPTX: số công tơ cƣớc , có 4 công tơ nhƣ sau: CPTX = 0: gọi là công tơ nội hạt, dùng để ghi các cuộc gọi nội hạt, dịch vụ 108x CPTX = 1: gọi là công tơ liên tỉnh, dùng để ghi các cuộc gọi di động, liên tỉnh CPTX = 2: gọi là công tơ quốc tế, dùng để ghi các cuộc gọi quốc tế CPTX = 3: gọi là công tơ dịch vụ, dùng để ghi cƣớc cho các dịch vụ cộng thêm của tổng đài Tham số MCT: là kiểu thay đổi tốc độ tính cƣớc (rate change mode), thông số này điều khiển vị trí giữa hai tốc độ tính cƣớc trong suốt cuộc gọi: MCT = 1: không thay đổi tốc độ tính cƣớc MCT = 2: thay đổi kiểu tính cƣớc tại thời điểm kết thúc chu kỳ hiện tại MCT = 3: thay đổi kiểu tính cƣớc ngay lập tức Tham số CTX gọi là mã cƣớc Xét mã cƣớc 137 STT = 01 CTX = 137 TEMPO = 000 CTXS = 000 N = 250 MTX01 = 000-0060-000 TYP = 2 NTP = 001 ACT MTX02 = 000-0060-000 TYP = 2 NTP = 001 Tham số NTP là số đơn vị cƣớc trong mỗi chu kỳ Tham số MTX: gọi là kiểu tính cƣớc (charging mode), MTX = Q + P +P’ Trong đó: Q là cƣớc kết nối, P và P’ là chu kỳ Với MTX trên thì khi cuộc gọi bắt đầu tính cƣớc thì công tơ không nhảy cƣớc, sau đó cứ mỗi 60 giây, công tơ cƣớc tăng lên 1 đơn vị Có hai công tơ cƣớc, hiện tại công tơ MTX01 đang đƣợc kích hoạt Tham số CTXS là mã cƣớc tiếp theo, trong trƣờng hợp CTXS khác 0, thì trong chu kỳ tiếp theo cuộc gọi sẽ đƣợc tính cƣớc theo mã cƣớc này. 2/ PTX kép: Xét PTX X = 54: 60 PTX=54 TYPE=2 PTXM=0 CIX=1<38 PTXM=56 CIX=39 PTXM=0 CIX=40<64 Công tơ cƣớc này dùng trong trƣờng hợp tính cƣớc cuộc gọi theo vùng địa lý. Lúc này, có sử dụng chỉ số tính cƣớc thứ hai là CAX (tham số này đƣợc gán cho mỗi thuê bao) , cụ thể: Với CAX = 1<38 và 40<64: thì PTX = 0, tức không tính cƣớc Với CAX = 39: thì PTX = 56 2.2.3.4. Cấu trúc hệ thống tính cước sau khi biên dịch tổng đài tìm đƣợc tuyến cho cuộc gọi đồng thời nó chỉ ra thông số cƣớc có liên quan đến con số quay. 61 Thông số cước: Có cực đại 512 thông số cƣớc trong tổng đài. Một thông số cƣớc đƣợc xác định bằng: Số liệu thông tin DTX, Mã cƣớc CTX Phƣơng thức thay đổi cƣớc trong khi đàm thoại MCT Bộ chỉ thị tính cƣớc INDTX, Phƣơng pháp tính cƣớc MDTX Chỉ thị con số công tơ cƣớc của thuê bao CPTX Nhóm hoá đơn chi tiết DBG Số liệu thông tin DTX: tổng đài lƣu các số liệu thông tin sau: Chỉ thị phía chủ gọi, Chủ gọi quay số, thời gian hội thoại, bắt đầu và kết thúc cuộc gọi Mã cước CTX: Có cực đại 256 mã cƣớc trong tổng đài, một mã tính cƣớc cho cuộc gọi xác định mọi kiểu tính cƣớc áp dụng cho một mã quay số nhất định, dựa vào tỷ giá cƣớc. Tính cƣớc có thể bằng các xung cƣớc hoặc thông tin tính cƣớc nhận đƣợc từ tổng đài đối phƣơng. Một mã cƣớc tƣơng ứng với một lịch ngày, một kiểu ngày, một biểu đồ tính cƣớc, các khoảng thời gian trong ngày, một tỷ giá cƣớc, một kiểu tính cƣớc, trong đó khoảng thời gian ngày là một phần liên tục của ngày mà trong đó có áp dụng một tỷ giá cƣớc nhất định, ví Con số thuê bao chủ gọi Đặc tính của thuê bao chủ gọi CAT Biên dịch Thông số cƣớc PTX Nhóm hoá đơn chi tiết GFD Mã cƣớc CTX Tỷ giá cƣớc TF Kiểu ngày Thời gian Ngày Cƣớc đấu nối Q Chu kỳ Hình 2-5 : sơ đồ hệ thống tính cước 62 dụ nhƣ trong một ngày có 24 giờ, các khoảng thời gian tƣơng ứng với các tỷ giá là TF1, TF2. Hình 2-6 : Các tỷ giá cước trong một ngày Kiểu tính cƣớc cho biết mọi thông tin cần thiết để tạo xung cƣớc, phụ thuộc vào mã cƣớc và tỷ giá cƣớc, nó bao gồm: số lƣợng cƣớc đấu nối Q, chu kỳ nhảy cƣớc P (s), số lƣợng cƣớc trong một chu kỳ NTP. Có 5 kiểu tính cƣớc trong tổng đài. Hình 2-7 : Các kiểu tính cước Phƣơng thức thay đổi cƣớc trong quá trình đàm thoại MCT: có 3 kiểu thay đổi cƣớc trong khi đàm thoại, đó là: - Không thay đổi tỷ giá cƣớc MCT=1, thay đổi tỷ giá cƣớc khi kết thúc chu kỳ MCT=2, thay đổi tỷ giá cƣớc ngay MCT=3 Giá trị mặc định là MCT=1. TF1 TF2 TF1 00-00 00-07 07-17 17-24 Q Q +NTP NTP NTP NTP NTP NTP NTP Q +NTP TYPE=1 TYPE=2/4 TYPE=3/5 63 Bộ chỉ thị tính cước INDTX: Bộ chỉ thị tính cƣớc cùng với mã cƣớc CTX cho phép nhận một mã cƣớc từ một bộ chỉ thị tính cƣớc, xuất phát từ các giao thức ISUP hay TUP. INDTX còn hỗ trợ trong việc thay thế cho mã cƣớc đang đƣợc biên dịch giống nhƣ một thông số cƣớc, INDTX có thể có giá trị từ 0 đến 255. P1 P1 P1 P1 P1 P1 P1 P1 P2 P2 P1 P1 P2 P2 P2 MCT= 3 P2 P2 P2 MCT= 2 MCT= 1 Hình 2-8: Các kiểu thay đổi cước 64 Hình 2-9 : Quản lý chức năng tính cước Tiền phân tích Phân tích Thông số cƣớc PTXIN PTXCR PTXMO Phƣơng pháp tính cƣớc Mã cƣớc Phƣơng pháp thay đổi tỷ giá Nhóm hoá đơn chi tiết Biểu đồ thời gian Khoảng thời gian Kiểu tính cƣớc Lịch Ngày FJFIL FIFAD FJFRE CLXIN CLXMO TYJIN TYJM O PTXIN PTXC R PTXM O Thuê bao có CAT=FD Kiểu tính Tốc độ xung Chu kỳ P Số lƣợng xung: NTP Cƣớc đấu nối Q 65 CHƢƠNG 3 KHAI THÁC VÀ BẢO DƢỠNG ỨNG DỤNG THOẠI ------------------ 3.1. Khai thác, quản lý thuê bao 3.1.1. Khái niệm ND, EN/NE, NR/UR Các thuê bao của tổng đài đƣợc xác định tại giá phối dây và bằng lệnh bởi các chỉ số của nó, thƣờng đó là số thiết bị (NE) và danh bạ ND. Con số thiết bị NE của tổng đài A1000 E10 đƣợc xác định : NE= UR- REG- BRO hoặc NR= UR- thứ tự chỉ số thiết bị trong UR UR: chỉ số đơn vị đấu nối 1 UR 223 REG: chỉ số bảng đấu dây 1 REG 39 BRO: chỉ số đôi chân cắm tại giá phối dây . 1 BRO 127 Thứ tự chỉ số thiết bị lấy từ 1- 5119. ND là danh bạ của thuê bao, độ dài của con số phụ thuộc vào kế hoạch đánh số của từng quốc gia. Danh bạ gồm cực đại 15 con số. - Mã nƣớc: là mã đích đến của cuộc gọi, có thể gồm từ 1-3 chữ số và nó đƣợc xác định trong khuyến nghị E.163 cho kế hoạch đánh số mạng hiện tại. - Mã quốc gia: có độ dài thay đổi tƣơng ứng với danh bạ trong mạng quốc gia, nó có thể đƣợc dùng là mã vùng để định tuyến cuộc gọi trong một mạng quốc gia để đến đƣợc đích. Mã nƣớc CC Mã vùng quốc gia AC Con số thuê bao ND - Danh bạ thuê bao ND: có độ dài thay đổi, đó là con số mà thuê bao quay để kết nối đến một thuê bao nội hạt hay trong cùng một vùng. Khai thác viên tổng đài có thể truy nhập lệnh sử dụng tham số ND hoặc NE hoặc NR. Các lệnh trong vùng thuê bao đƣợc mô tả trong hình 3.2 Hình 3-1. Cấu trúc con số quay số Con số quay số quốc gia NDC Con số quay số quốc tế, cực đại 15 chữ số 66 Hình 3-2: Các lệnh quản lý thuê bao ABOCR : Tạo thuê bao ABOMO: Tay đổi thuộc tính của thuê bao ABOSU : Xoá thuê bao ABOMU: Chuyển đổi thiết bị thuê bao ABORT : Chuyển một danh bạ đến máy thông báo TAX : Cƣớc TAX = 0000000 + 00000000 + 0000000 + 0000000 3.1.2. Một số ví dụ trong quan lý thuê bao Ví dụ 1: Lệnh xem thuê bao @ ABOIN: ND = số máy , NE = ?; Ví dụ 2 : Lệnh sửa 1 thuê bao @ABOMO: ND = số máy, TY = ? , CAT = ? ; @ ABOCR ND-NE-TY-CAT TAX @ ABOMU ND-NE-TY-CAT TAX @ ABOMO ND-TY-CAT @ ABORT ND-TY=DFN @ ABOSU NE ND ND NE TA X TY CA T Công tơ nội hạt Liên tỉnh Quốc tế Nội tỉnh 67 Ví dụ 3 : Lệnh sửa nhiều thuê bao @ABOMOM: ND = số máy A + số máy B (OR số máy A < số máy B ) ; TY = ? ; CAT = ? ; Ví dụ 4 : Chuyển thuê bao sang vị trí NE khác @ABOMU: ND = số máy ; NE = vị trí mới cần chuyển ; Ví dụ 5 : Tạo một thuê bao @ABOCR: ND = số máy; NE = số khe ; TY = KLA ; CAT = CAX? + ZG?; Ví dụ 6 : Tạo nhiều thuê bao @ABOCRM: ND = số máy A + số máy B ( <= 4); NE = số khe + số khe ; TY = KLA; CAT = CAX? + ZG? ; Ví dụ 7 : Xóa một thuê bao @ABOSU: ND = số máy; Ví dụ 8 : Xóa nhiều thuê bao @ABOSUM: ND = số máy A + số máy B ; Ví dụ 9 : Hỏi số thuê bao chua làm việc hoặc vị trí rỗi @NLIBR: ND = số máy < số máy; (OR) NE = số khe < số khe; Ví dụ 10 : Đo kiểm tra thuê bao @ESAB: ND = số máy; 68 UT EQ FAU T BLOS FXA FXA 3.1.3. Đo kiểm thuê bao Để duy trì sự họat động thƣờng xuyên của thiết bị, trong các kết cuối thuê bao (UT) đều có các mạch đo kiểm. Các lệnh đo kiểm đƣợc đƣa vào từ terminal do nhân viên khai thác thực hiện có thể đo kiểm nhân công hoặc đo kiểm tự động. Từ các giá trị đo kiểm sẽ cho ta biết trạng thái đƣờng dây, đƣợc mô tả trong hình 3.3 Hình 3- 3: Các trạng thái của thuê bao Trong đó: UT: Bảng thuê bao EQ: Thiết bị thuê bao BLOS: Khoá do hệ thống (bị lỗi) FXA: Hƣ hỏng đƣờng gọi FAUT: Sự cố tại thiết bị thuê bao 3.2. Quản lý trung kế, nhóm trung kế số 3.2.1. Các khái niệm về đường trung kế, nhóm trung kế số  Đường trung kế (kênh trung kế): Một kênh trung kế số đƣợc xác định là một khe thời gian tín hiệu số trên luồng PCM thuộc đơn vị đấu nối trung kế SMT. Luồng PCM đƣợc đấu nối giữa tổng đài này với tổng đài khác phục vụ cho các cuộc nối liên đài. Một kết cuối trung kế (kênh trung kế) đƣợc xác định bằng một địa chỉ chức năng: BLOS 69 2 AFCT= UR-PCM-TS Trong đó: UR: đơn vị đấu nối của SMT (1 UR 223) PCM: chỉ số đƣờng PCM đấu nối với SMT (0 PCM 3) TS: Chỉ số khe thời gian trên đƣờng PCM (1 TS 31)  Đặc tính của kênh trung kế Mỗi kênh trung kế đƣợc đặc trƣng bằng kiểu (TYC), chúng đƣợc tạo nhóm theo hƣớng (GENR) và kiểu hệ thống báo hiệu đƣơc sử dụng (SG). Mỗi kênh trung kế đều có trạng thái để mô tả hoạt động của nó ví dụ nhƣ : kênh trung kế đang hoạt động tốt, rỗi (LIBR), đang bị khoá vì lỗi (BLOS), không tƣơng thích về báo hiệu BLOJ, kênh trung kế chƣa đƣợc sử dụng (NAFF)... Thông số thƣờng dùng là: NFSC: tên chùm kênh trung kế: các trung kế có cùng đặc tính thƣờng đƣợc tạo nhóm và còn gọi là chùm kênh. NFSC là tên riêng của chùm kênh. GENR=S cho hƣớng đi GENR = E cho hƣớng về khi trung kế sử dụng hệ thống báo hiệu R2 GENR =M cho trung kế hai chiều thƣờng đƣợc sử dụng trên các trung kế sử dụng báo hiệu kênh chung số 7. GENR=D: cho trung kế số liệu 64 Kbps Báo hiệu: SG= L3E2 : hệ thống báo hiệu R2 của CCITT SG= L10E7: hệ thống báo hiệu số 7 của CCITT Đo kiểm trên trung kế đƣợc đặc trƣng bằng thông số GABC, nó có thể lấy các giá trị GABC=Sn: đo kiểm nhanh GABC=In: đo kiểm trung kế đƣờng dài GABC=Un: đo kiểm các trung kế đấu nối vùng ngoại thành. Đối với các trung kế sử dụng báo hiệu số 7 thì đo kiểm trung kế đƣợc thực hiện tự động trên mọi kênh. Trạng thái trên kênh trung kế báo hiệu số 7 gồm các trạng thái cho hƣớng đi ( D) và hƣớng về (A), ví nhƣ BLOA,BLOD, FAUD,FAUA...Kênh trung kế trong báo hiệu số 7 đƣợc gọi là CIC, trong đó CIC lấy các giá trị trong khoảng 1 CIC 4095. Các trung kế này đƣợc đấu nối giữa hai tổng đài có điểm báo hiệu PS đƣợc xác định bằng 1 PS 16383. 70 Kênh báo hiệu Mạng báo hiệu PSi PSj Các kênh thoại Mạng thoại CDC A CDC B  Quản lý trung kế sử dụng hệ thống báo hiệu kênh chung CCS7 Hệ thống báo hiệu số 7 đƣợc thiết kế để cung cấp một hệ thống báo hiệu chung chuẩn quốc tế, tuy vậy ngƣời ta không dự định sử dụng nó nhƣ hệ thống báo hiệu tiêu chuẩn cho truy nhập từ PABX vào mạng điện thoại hoặc từ máy điện thoại. Để thoả mãn cho các ứng dụng sau này, cần phải đƣa thêm vào giao thức truy nhập mạng đa dịch vụ, ký hiệu ISDN-AP, hầu hết các tổng đài hiện đại trên mạng hiện nay đều cho ta giải pháp truy nhập này. Dƣới dây sẽ trình bày về cấu trúc hệ thống báo hiệu CCS7 trong tổng đài E10: Phần mềm báo hiệu số 7 trong tổng đài A1000 E10 đƣợc lƣu trữ trong File trạm ký hiệu XUTC. Nó gồm hai phần mềm thành phần, còn gọi là phần mềm chức năng ký hiệu ML PC và ML PUPE.  Phòng vệ phần mềm báo hiệu số 7 Các trạm và các phần mềm trong hệ thống điều khiển của tổng đài A1000 E10 đƣợc trang bị tính năng tự phát hiện lỗi, tự khắc phục các lỗi nhẹ và nếu trƣờng hợp lỗi không thể tự khắc phục đƣợc nó báo đến phần mềm phòng vệ tập trung để yêu cầu giải quyết. Ngoài ra các trạm lỗi còn có khả năng tự cách ly lỗi để tránh lây lan, và nó còn đƣợc các trạm khác giám sát để phát hiện trạng thái ngừng hoạt động kịp thời. Khi có sự cố, các trạm tự ngừng hoạt động và chuyển lƣu lƣợng cho trạm dự phòng, tuỳ thuộc vào tổ chức kiểu dự phòng của trạm. đối với phần mềm PUPE, phần mềm dự phòng đã đƣợc nạp sẵn trong trạm dự phòng , do đó khi có Hình 3-4. Tổ chức mạng 71 sự cố thì dƣới sự điều khiển của MLPC nó sẽ chuyển đổi trạng thái từ dự phòng thành hoạt động ngay, không ảnh hƣởng đến lƣu lƣợng xử lý gọi. Bước 1. Giả sử trong tổng đài có 3 SMA có chức năng PUPE , trong đó PUPE3 ở trạng thái dự phòng. Nếu lỗi xảy ra ví dụ trong SMA1 có PUPE đang hoạt động thì phần mềm phòng vệ tại chỗ đặt trong từng trạm sẽ nhận bản tin lỗi, phân tích và vì lỗi nặng nó gửi bản tin yêu cầu khoá trạm đến phần mềm phòng vệ tập trung trong SMM, bản tin này chuyển qua phần mềm phân phối bản tin MLMQ. Bước 2. SMM nhận bản tin, phân tích và nó gửi bản tin khoá trạm lỗi, chuyển PUPE1 đang hoạt động vào trạng thái không hoạt động, đồng thời nó gửi bản tin báo cho các trạm khác trên mạch vòng thông tin biết SMA1 đang bị khoá để các trạm khác không gửi bản tin cho SMA1. Bước 3. Khi này MLPUPE1 không xử lý lƣu lƣợng, do vậy từ SMA1 nó gửi bản tin thông báo cho phần mềm phòng vệ PUPE là MLPC trong SMC biết. Bước 4. MLPC nhận và phân tích bản tin, ngay sau đó nó gửi bản tin đến SMA3 chuyển đổi phần mềm PUPE3 từ dự phòng thành hoạt động. Bước 5. Đồng thời nó gửi bản tin yêu cầu cấu hình lại đƣờng dữ liệu báo hiệu vào SMA3, bản tin này đƣợc chuyển qua MLMQ đến MCX. Khi đó tất cả mọi lƣu lƣợng đƣợc chuyển đến PUPE3 xử lý thay PUPE1. Bƣớc tiếp theo ngƣời điều hành có thể khoá trạm SMA1 và sửa chữa, sau khi sửa xong thì MLPUPE 1 sẽ ở trạng thái dự phòng.  Thủ tục quản lý hệ thống báo hiệu số 7 Trong tổng đài A1000 E10 mạng báo hiệu số 7 gồm: Mạng nội hạt: giữa đơn vị đấu nối thuê bao CSN và ma trận chuyển mạch (TYR=RL) Mạng quốc gia: giữa các chuyển mạch thuê bao, các tổng đài chuyển tiếp và các tổng đài quốc tế (TYR=RN) Mạng quốc tế: giữa các tổng đài quốc tế (TYR=RI) Trong mỗi mạng đều có một điểm báo hiệu SP. Trong mạng nội hạt, con số SP của mọi mạng nội hạt đều mang con số PS= 255, trong đó nó bao gồm nhiều điểm SP nội hạt, tuỳ thuộc vào dung lƣợng đơn vị đấu nối thuê bao CSN. Chúng ta biết rằng mục đích của chức năng biên dịch là để cho phép định tuyến các đơn vị tín hiệu bản tin từ điểm báo hiệu này đến điểm báo hiệu khác. 72 Trong đó nhƣ phần I ta đã biết có điểm báo hiệu gốc, nơi phát bản tin OPC, điểm báo hiệu thu bản tin DPC, các thông tin này nằm trong nhãn định tuyến. Trƣờng chọn lựa kênh báo hiệu SCS tƣơng ứng với các bít thấp nhất của mã nhận dạng kênh trung kế CIC. Điểm báo hiệu phải phân tích nhãn định tuyến của bản tin. Theo kiểu phân tải và luật phân tải trên SCS để xác định việc định tuyến, và cuối cùng là chùm kênh trung kế và kênh đƣợc chọn để định tuyến cho các bản tin. Luật phân tải phải đƣợc thực hiện theo hai mức: - Chọn chùm kênh trung kế trong cùng một tuyến - Chọn kênh báo hiệu trong chùm đã đƣợc lựa chọn Từ điểm báo hiệu đích sẽ cho ta biết tập liên kết báo hiệu Từ tập liên kết báo hiệu ta sẽ biết đƣợc danh sách tập các liên kết báo hiệu. Từ danh sách tập liên kết báo hiệu ta sẽ biết đƣợc danh sách các kênh báo hiệu. Tuỳ theo kiểu của mạng mà khai thác viên khi thực hiện các lệnh quản lý phải khai báo: - Mạng nội hạt: Kiểu mạng TYR= RL - Mạng quốc gia: Kiểu mạng TYR= RN - Mạng quốc tế : Kiểu mạng TYR= RI 3.3. Điểm báo hiệu Tuyến báo hiệu phù hợp với điểm báo hiệu đích. Từ điểm báo hiệu sẽ cho ta biết đƣợc tuyến báo hiệu (ASM). Phù hợp với điểm báo hiệu này là một kiểu điểm báo hiệu (TASN). Thƣờng điểm báo hiệu hiện đang đƣợc sử dụng cho các tổng đài trên mạng đều là kiểu đơn riêng biệt (INDIV). Điểm báo hiệu đích có hoạt động tốt hay không đƣợc mô tả qua tham số khả năng truy nhập (ACCE), với các trạng thái sau đây: - INA : Không làm việc, không truy nhập đƣợc - ACP : Truy nhập từng phần (ít nhất chùm kênh báo hiệu trong tuyến không có khả năng truy nhập đƣợc). - ACT: Hoạt động tốt, có khả năng truy nhập hoàn toàn - NCR: Chƣa đƣợc tạo Có khả năng truy nhập hoàn toàn tƣơng đƣơng với trƣờng hợp nối các khả năng truy nhập của các chùm kênh báo hiệu theo tuyến này (từ ACF 0 đến ACF 3). 73 Các khả năng truy nhập của chùm kênh báo hiệu nhƣ sau: - A: Chùm kênh báo hiệu rỗi và có thể truy nhập đƣợc - I : Chùm kênh báo hiệu rỗi nhƣng không thể truy nhập đƣợc - H: Chùm kênh báo hiệu rỗi và có thể truy nhập đƣợc - X: Chùm kênh báo hiệu không làm việc - R: Yêu cầu chuyển giao bị hạn chế 3.4. Tuyến báo hiệu Tuyến báo hiệu là tập hợp đồng nhất các chùm kênh báo hiệu cùng loại. Đồng nhất đƣợc hiểu là tất cả các chùm kênh báo hiệu trong tuyến đều có cùng tốc độ và phƣơng thức sửa sai. Ứng với mỗi tuyến báo hiệu gồm: - Ít nhất 1 chùm kênh báo hiệu ( cực đại là 4, từ NFSM0 đến NFSM3) - Hoạt động theo luật phân tải tƣơng ứng với SCS Luật (LAW) phân bố trên chùm kênh cũng nhƣ trên kênh báo hiệu đƣợc biểu diễn bằng một ma trận 16 hàng x N cột. Theo luật này thì ứng với mỗi SCS ta có một danh sách theo thứ tự giảm dần các thành phần, mà những thành phần này tƣơng ứng với các thứ tự của các chùm kênh trong tuyến (RANF) hoặc các kênh trong chùm kênh (RANC). N là độ sâu của luật, độ sâu này tƣơng ứng với con số tối đa thành phần mà luật này tác động ứng với một SCS cho trƣớc, tức tƣơng đƣơng với số kênh hoặc số chùm kênh báo hiệu. 0 Nếu SCS=1 LAW SCS Thứ tự ƣu tiên 0 0 1 2 3 1 1 2 3 0 2 2 3 0 1 3 . . . 15 3 0 1 2 ASM RANF 0 NFSM i RANF 1 NFSM j RANF 2 NFSM k RANF 3 NFSM l Hình 3-7: Luật phân bố trên chùm kênh 74 KẾT LUẬN Tổng đài ALCATEL 1000E10 là loại tổng đài số thích hợp với mọi loại hình mật độ dân số , các mã báo hiệu và các môi trƣờng khí hậu, nó tạo ra những lợi nhuận cao cho tất cả các dịch vụ thông tin hiện đại nhƣ : điện thoại thông thƣờng , ISDN, điện thoại di động và các ứng dụng cho mạng thông minh . Chính bởi tính năng đa ứng dụng mà ALCATEL 1000E10 đƣợc sử dụng cho chuyển mạch với các dung lƣợng khác nhau. Đồng thời nhờ sự hỗ trợ của phần mềm R23 sẽ đƣợc sử dụng trong mạng viễn thông Việt Nam trong tƣơng lai thì tổng đài ALCATEL 1000E10 sẽ cung cấp mọi dịch vụ của mạng trí tuệ , mạng số liệu liên kết và mạng số liệu liên kết dải rộng. Đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của khách hàng cũng nhƣ các yêu cầu về mặt khách quan, tổng đài ALCATEL luôn luôn đựợc củng cố và nâng cấp để phù hợp với mạng viễn thông quốc tế cũng nhƣ mạng viễn thông Việt Nam. Qua đây em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới toàn thể các thầy cô trong ban giám hiệu nhà trƣờng cùng các thầy cô giảng dạy em trong suốt bốn năm học tại trƣờng. Đặc biệt em xin chân thành cảm ơn thầy giáo: Th.s Đoàn Hữu Chức đã tận tình giúp đỡ em hoàn thành tốt bản đề án tôt nghiệp. Em xin chân thành cảm ơn! Hải Phòng, ngày 10 tháng 07 năm 2010 Sinh viên Nguyễn Thị Hồng Nhung 75 CÁC CHỮ VIẾT TẮT BHCA (Busy hour attempt) : Cuộc thử giờ bận BIT/S (Bit per second) : Tốc độ bit /giây BL ( Local bus) : Bus nội hạt hay bus cục bộ BSM( Multiprocessor Station Bus) : Bus giữa các trạm đa xử lý BT : (Time Base) : Cơ sở thời gian CAS (Channel Associated Signalling) : Báo hiệu kênh liên kết CCX ( Switching matrix system) : Hệ thống ma trận chuyển mạch CMP ( Main Multiplex Coupler) : Coupler mạch vòng chính CMS ( Secondary Multiplex Coupler) : Coupler mạch vòng phụ CNE ( Remote digital concentrator) : Bộ tập trung số vệ tinh CNL ( Local digital concentrator) : Bộ tập trung số nội hạt CPE ( Customer Premises Equipment) : Thiết bị khách hàng CRC4 ( Cyclic Redundancy Check of 4 th order) : Kiểm tra dƣ vòng bậc 4 CSE ( Electronic satellite concentrator) : Bộ tập trung điện tử vệ tinh CSMP : Multiprotocol signaling coupler) : Coupler báo hiệu đa giao thức CSN ( Subscriber digital acces unit) : Đơn vị truy nhập thuê bao số CT ( Terminal circuit) : Mạch kết cuối CTSV (Voice signal procesing coupler) : Coupler xử lý tín hiệu tiếng nói CVA( Alarm marshlling and display) : Vòng thu thập và hiển thị cảnh báo GT ( Tone Generator) : Bộ tạo tone 76 GTA ( Auxiliary equipment processing group) : Nhóm xử lý thiết bị phụ trợ HDB3 ( High Density Bibolar Code) : Mã tam cực mật độ cao HDLC ( High level Data Link Control ) : Điều khiển đƣờng số liệu mức cao INR ( Matrix link interface) : Giao tiếp đƣờng ma trận IN (Intelligent network) : Mạng thông minh IND(area code analysed in the specified TR) : mã vùng đƣợc phân tích trong thanh INDA(Equivalent area code already used) : mã vùng tƣơng tự đƣợc dùng ISDN ( integrated Service Digital Network) : Mạng số đa dịch vụ LAS (Access link) : Liên kết truy nhập LAPD ( Link access Protocol for Decicated channel- D channel) : Giao thức truy nhập liên kết kênh D. LR ( Matrix Link) : Đƣờng ma trận LRE (Extenal matrix link) : Đƣờng ma trận bên ngoài (đi vào) LRI (Internal matrix link ) : Đƣờng ma trận bên trong MAL ( Alarm Multiplex) : Mạch vòng cảnh báo MAS (Main control station access multiplex) : Mạch vòng thông tin truy nhập giữa các mạng MC (Commom memory) : Bộ nhớ chung MCX ( Host switching matrix ) : Ma trận chuyển mạch chính MIS ( Inter- station multiplex ) : Mạch vòng thông tin giữa các trạm ML ( software machine) : Phần mềm chức năng MLCC ( Call control ML) : Phần mềm điều khiển thông tin MLCOM ( Matrix switch controller ML) : Phần mềm quản trị thông tin ML ETA(server circuit manager ML) : ML quản lý thiết bị phụ trợ ML MQ (Message distribution ) : ML phân phối bản tin 77 ML MR(Call handler ML) : ML bộ xử lý gọi ML OC(OM messaga router ML) : ML bộ tạo tuyến bản tin OM ML PC(SS7 controler ML) :ML trạm điều khiển báo hiệu số 7 ML PUPE(SS7 protocol handler ML) : ML bộ sử lý giao thức số 7 ML TR(subscriber and analyis databáe manager ML) :quản lý cơ sở và thuê bao ML TX(call charging and traffic measurement Ml) : Đo lƣờng lƣu thoai và tính cƣớc cuộc goi. ML URM(PCM handler ML): : Bộ xử lý PCM MP(recorder announcement machine) : Thiết bị ghi nhận thông báo NE(Equipment number) : Số thiết bị NT(Network termination) : Đầu cuối mạng ND(Designation number) : Số thiết bị PCM ( Pulse Code Modulation) : Điều khiển xung mã PGS (General supervisory Station) : Trạm giám sát chung PUP ( Main processor unit) :Đơn vị xử lý thứ cấp RCX ( Switching matrix) : Ma trận chuyển mạch RGF (Frequency generator Receiver) : Bộ thu và xử lý tần số SMA(Modular power supply station) : Trạm điều khiển cung cấp nguồn SMC(Main control station) : Trạm điều khiển chính SMM(Maintenance station) : Trạm bảo dƣỡng SMT(Trunk control station) : Trạm điều khiển trung kế SMX(Matrix control station) : Trạm điều khiển ma trận SM(Control station) : trạm điều khiển ST(Swirching terrninal) : Đầu cuối chuyển mạch STS(Synchoronization and time base station) : Trạm cơ sở thời gian và đồng bộ STP(Singnalling transefe point) : Điểm chuyển báo hiệu TC(Exchange termination) : Đầu cuối tổng đài TA/s(Call attempt per second) : Cuộc gọi trên giây 78 TL(Line terminal) : Đầu cuối đƣờng TS(Time slot) : khe thời gian Tài liệu tham khảo [1] Institut de Formation Alcatel CIT- Alcatel 1000 E10 (OCB-283) [2] Institut de Formation Alcatel CIT- Digital Setellite Centre (CSN) [3] Tài liệu tham khảo của hãng Alcatel: - Managing Preanalysis in the E10 (OCB-283) - Managing Analysis in the E10 (OCB-283) - Managing Routings in the E10 (OCB-283) - REDA Alcatel Document (Version R24) - Translation Management (Version R24) [4] Lý thuyết OCB -283 - Trung tâm đào tạo Bƣu chính Viễn thông 1 [5] Quy trình khai thác và bảo dƣỡng tổng đài Alcatel 1000E10 (Nhà xuất bản Bƣu điện) [6] Kỹ thuật chuyển mạch số - Nguyễn Thị Thanh Kỳ [7] Giáo trình kỹ thuật chuyển mạch số - NXB Hà Nội [8] SPC Digital Telephone Exchanges - F.J. Redmill and A.R. Valdar [9] Quy trình vận hành, bảo dƣỡng tổng đài Alcatel 1000E10 - Tổng công ty Bƣu chính - Viễn thông Việt Nam