MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU
CHƯƠNG 1: NHỮNG LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ ODA
1.1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ ODA . .4
1.1.1. Nguồn gốc của ODA 4
1.1.2. Các khái niệm và định nghĩa về ODA . 5
1.1.3. Thực chất của ODA .6
1.1.4. Phân loại ODA .7
1.1.4.1. Phân loại ODA theo hình thức cung cấp .7
1.1.4.2. Phân loại ODA theo nguồn cung cấp 9
1.1.4.3. Phân loại ODA theo mục tiêu sử dụng .11
1.2. VAI TRÒ VÀ Ý NGHĨA CỦA NGUỒN VỐN ODA .11
1.2.1. Đối với Bên tiếp nhận vốn . 11
1.2.2. Đối với Bên tài trợ vốn .13
1.3. TÌNH HÌNH VÀ XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGUỒN VỐN ODA TRÊN THẾ GIỚI HIỆN NAY .14
1.3.1. Tình hình nguồn vốn ODA trên thế giới . 14
1.3.2. Xu hướng phát triển nguồn vốn ODA trên thế giới .18
1.4. NGHIÊN CỨU KINH NGHIỆM VỀ THU HÚT, QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ODA CỦA CÁC NƯỚC . 19
1.4.1. Những kinh nghiệm thành công của các nước trong khu vực Đông Nam Á trong việc thu hút, quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA
1.4.1.1. Kinh nghiệm thu hút . .19
1.4.1.2. Kinh nghiệm quản lý .20
1.4.1.3. Kinh nghiệm sử dụng có hiệu quả nguồn vốn ODA 20
1.4.2. Những bài học thất bại 21
1.5. KẾT LUẬN CHƯƠNG I:
CHƯƠNG 2: TÌNH HÌNH TIẾP NHẬN, QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ODA TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
2.1. TÌNH HÌNH ODA CỦA VIỆT NAM . 24
2.1.1. Tổng quan về tình hình thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA ở Việt Nam trong thời gian qua 2 4
2.1.1.1. Tình hình thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA .25
2.1.1.2. Tình hình giải ngân vốn ODA .28
2.1.2. NHỮNG THÀNH TỰU ĐẠT ĐƯỢC VÀ HẠN CHẾ TRONG QUÁ TRÌNH QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG VỐN ODA Ở VIỆT NAM .29
2.1.2.1. Những thành tựu đạt được . 29
2.1.2.2. Những khó khăn hạn chế . .30
2.1.3. Ý nghĩa nghiên cứu thu hút nguồn vốn ODA của Việt Nam đối với việc thu hút và sử dụng nguồn vốn ODA ở thành phố Hồ Chí Minh
2.2. TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH KINH TẾ-XÃ HỘI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH . 33
2.2.1. Tình hình phát triển kinh tế-xã hội của thành phố Hồ Chí Minh trong 30 năm qua . . 33
2.2.1.1. Vài giới thiệu về thành phố Hồ Chí Minh 33
2.2.1.2. Về tình hình phát triển kinh tế xã hội .34
2.2.1.3. Những vấn đề kinh tế xã hội đặt ra giai đoạn 2006-2010 35
2.3. TÌNH HÌNH TIẾP NHẬN, QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ODA TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH . .38
2.3.1. Thực trạng quá trình thu hút, tiếp nhận, quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA tại thành phố Hồ Chí Minh . .38
2.3.1.1. Theo cơ cấu vốn .40
2.3.1.2. Theo lĩnh vực tài trợ 41
2.3.1.3. Theo nhà tài trợ 43
2.3.1.4. Tình hình giải ngân trong thời gian vừa qua .44
2.3.2. Nhận xét về vai trò của ODA đối với sự phát triển của nền kinh tế-xã hội thành phố Hồ Chí Minh . .44
2.3.3. Quy trình quản lý dự án ODA tại Phòng Quản lý Dự án ODA thuộc Sở Kế hoạch và Đầu tư-thành phố Hồ Chí Minh . 47
2.3.3.1. Giới thiệu về Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hồ Chí Minh .47
2.3.3.2. Giới thiệu về Phòng Quản lý Dự án ODA 47
2.3.3.3. Quy trình quản lý dự án ODA .48
2.4. NHỮNG THÀNH TỰU ĐẠT ĐƯỢC . .50
2.5. NHỮNG KHÓ KHĂN, HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN .51
2.5.1. Những khó khăn chung . 51
2.5.2. Trong công tác huy động .52
2.5.3. Trong công tác tiếp nhận . .53
2.5.4. Trong công tác sử dụng . 54
2.5.5. Trong công tác giải ngân 55
2.5.6. Trong công tác quản lý .59
2.6. KẾT LUẬN CHƯƠNG II
CHƯƠNG 3: NHỮNG GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG NGUỒN VỐN ODA TẠI THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
3.1. NHẬN XÉT . 61
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP . .63
3.2.1. Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả vận động, tiếp nhận, quản lý và
sử dụng nguồn vốn ODA tại thành phố Hồ Chí Minh 64
3.2.1.1. Đối với việc vận động nguồn vốn ODA .64
3.2.1.2. Đối với việc tiếp nhận ODA . 66
3.2.1.3. Đối với quá trình sử dụng ODA . .69
3.2.1.4. Đối với công tác quản lý các chương trình, dự án ODA 70
3.2.2. Các biện pháp hỗ trợ cho việc nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA ở thành phố Hồ Chí Minh . .75
3.2.2.1. Nâng cao nhận thức về bản chất và vai trò của ODA 75
3.2.2.2. Nâng cao năng lực đội ngũ quản lý và thực hiện ODA .76
3.2.2.3. Quy hoạch sử dụng vốn ODA cần được tăng cường 76
3.2.2.4. Quy trình và thủ tục vẫn còn là một vướng mắc quan trọng trong tiến trình của các dự án
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO . . 79
87 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1742 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Đồ án Quản lý và sử dụng nguồn vốn ODA tại thành phố Hồ Chí Minh - Thực trạng và giải pháp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
p xem xeùt tröôùc khi coù
ñöôïc söï pheâ duyeät cuûa Thuû töôùng Chính phuû. Nhöõng thuû tuïc nhö vaäy maát nhieàu
thôøi gian, gaây trì hoaõn tieán ñoä thöïc hieän cuûa döï aùn. Maët khaùc, ODA coù hoaøn laïi
thöôøng ñöôïc ñaàu tö vaøo caùc döï aùn coù coâng trình keát caáu haï taàng kyõ thuaät, vieäc
trieån khai caùc döï aùn naøy phaûi qua nhieàu coâng ñoaïn, maát nhieàu thôøi gian cuõng aûnh
höôûng ñeán toác ñoä giaûi ngaân. Nhìn chung, nhöõng nguyeân nhaân chính cuûa tình
traïng giaûi ngaân chaäm ODA laø:
- Voán ñoái öùng thöôøng ñöôïc boá trí khoâng ñuû vaø chaäm:
Trong caùc naêm töø 1993 ñeán 1999 do Thaønh phoá chöa tieáp nhaän nhöõng
döï aùn lôùn ñoøi hoûi nhieàu voán ñoái öùng neân chuû yeáu laø töï caân ñoái trong phaàn voán
56
Ngaân saùch cuûa Thaønh phoá. Maët khaùc, töø khi nguoàn taøi trôï cuûa theá giôùi trôû laïi cho
Vieät Nam, Thaønh phoá tieáp nhaän phaàn lôùn laø nguoàn vieän trôï kyõ thuaät qui moâ nhoû
taäp trung vaøo caùc lónh vöïc nghieân cöùu thu thaäp döõ lieäu voán ñoái öùng ít: Toång döï
aùn töø naêm 1993 ñeán 1999 laø 36 döï aùn, trong ñoù hoã trôï kyõ thuaät chieám ñeán 27 döï
aùn vaø 7 döï aùn vay öu ñaõi neân Thaønh phoá chöa coù nhöõng kinh nghieäm cuõng nhö
nhöõng böôùc chuaån bò veà nguoàn voán ñoái öùng cuûa mình (tính ñeán cuoái 1999: nhu
caàu veà voán ñoái öùng ñaõ vaøo khoaûng 110 tyû ñoàng, chieám khoaûng 20% ngaân saùch
cuûa Thaønh phoá). Theâm vaøo ñoù, trong giai ñoaïn töø naêm 2002 ñeán 2004, Thaønh
phoá baét ñaàu nhaän vaø trieån khai theâm caùc döï aùn lôùn nhö: Döï aùn ñöôøng Ñoâng Taây,
Caûi thieän moâi tröôøng nöôùc, Veä sinh moâi tröôøng... vaø toång soá voán ñeàn buø giaûi toûa
cho caùc döï aùn naøy laø 4.500 tyû ñoàng, taäp trung giaûi ngaân ñeán heát naêm 2004. Ñaõ
chöa coù kinh nghieäm coäng theâm trong moät giai ñoaïn ngaén phaûi nhaän nhöõng döï
aùn lôùn, yeâu caàu voán ñoái öùng nhieàu ñaõ gaây khoâng ít khoù khaên cho Thaønh phoá thöïc
hieän nhanh caùc döï aùn ODA moät khi caùc döï aùn lôùn ñoàng loaït hoaït ñoäng.
Voán ñoái öùng laø phaàn voán trong nöôùc tham gia trong töøng chöông
trình, döï aùn ODA ñöôïc cam keát giöõa phía Vieät Nam vaø phía nöôùc ngoaøi treân cô
sôû hieäp ñònh, vaên kieän döï aùn, quyeát ñònh ñaàu tö cuûa caáp coù thaåm quyeàn.
Tình traïng giaûi ngaân chaäm vaø vieäc thi coâng coâng trình bò keùo daøi coøn
do khoâng ít ñòa phöông, ngaønh chöa caân ñoái ñuû hoaëc chaäm trieån khai voán ñoái
öùng.
Coâng taùc laäp keá hoaïch voán ñoái öùng chöa toát, caùc döï aùn ODA chöa
tính toaùn ñaày ñuû nhu caàu voán ñoái öùng trong keá hoaïch cuûa naêm tôùi, keå caû phaàn
voán ñoái öùng cho nguoàn voán vay naêm tröôùc ñaõ ñöôïc pheâ duyeät nhöng chöa giaûi
ngaân vaø chöa tìm ñöôïc caùc khoaûn thueá phaûi noäp. Ngoaøi ra, quy trình vaø thuû tuïc
voán ñoái öùng coøn phöùc taïp.
- Coâng taùc ñeàn buø giaûi phoùng maët baèng coøn gaëp nhieàu khoù khaên:
57
Moät trong nhöõng vaán ñeà nan giaûi vaø laø nguyeân nhaân phoå bieán gaây ra
chaäm treã trong giaûi ngaân cuõng nhö thöïc hieän döï aùn ODA noùi chung laø vaán ñeà ñeàn
buø, giaûi phoùng maët baèng vaø taùi ñònh cö (ñoái vôùi nhöõng döï aùn thuoäc lónh vöïc xaây
döïng cô sôû haï taàng kyõ thuaät ñoøi hoûi maët baèng trieån khai lôùn). Chi phí daønh cho
giaûi phoùng maët baèng quaù lôùn, ñoâi khi chieám tôùi hôn 2/3 toång chi phí cho coâng
trình döï aùn. Vieäc chaäm trieån khai trong coâng taùc giaùi phoùng maët baèng vaø taùi ñònh
cö ñang laø moät trôû ngaïi lôùn trong vieäc thöïc hieän caùc döï aùn ñaàu tö xaây döïng cô
baûn söû duïng nguoàn voán ODA: laøm chaäm tieán ñoä coâng trình vaø gaây vöôùng maéc
trong vieäc thöïc hieän keá hoaïch giaûi ngaân haøng naêm.
Caùc chuû tröông, chính saùch vaø thuû tuïc ñeàn buø giaûi phoùng maët baèng
coøn raát phöùc taïp, maâu thuaãn, thieáu minh baïch. Vieäc xaùc ñònh ñaát theo Nghò ñònh
11 cuûa Chính phuû vaø caùc quyeát ñònh ban haønh cuûa Uûy ban nhaân daân caùc ñòa
phöông chöa thoáng nhaát. Xaùc ñònh ñaát ñaõ xaây döïng nhaø, khung giaù ñaát ôû, giaù ñaát
noâng nghieäp trong cuøng moät khu vöïc coøn cheânh leäch veà khung giaù quaù lôùn.
Khung giaù ñaõ ban haønh so vôùi thôøi giaù hieän nay caàn ñieàu chænh boå sung cho phuø
hôïp. Vieäc thöïc hieän heä soá ñieàu chænh giaù (heä soá K) cuûa Nghò ñònh 22/CP vaø
thoâng tö 145 cuûa Boä Taøi chính coøn phöùc taïp cho caùc ñòa phöông daãn ñeán ngöôøi bò
aûnh höôûng coù nhöõng ñoøi hoûi baát hôïp lyù laøm chaäm coâng taùc giaûi phoùng maët baèng.
Thöïc teá coù nhöõng ñieåm baøn giao chaäm gaàn hai naêm neân maëc duø coâng vieäc ñaõ
hoaøn taát, song phía nhaø thaàu ñoøi phaûi ñeàn buø hôïp ñoàng do baøn giao maët baèng
chaäm vôùi soá kinh phí leân ñeán haøng traêm tyû VNÑ.
- Vöôùng maéc trong coâng taùc ñaáu thaàu
- Tieán ñoä thöïc hieän döï aùn bò trì hoaõn thöôøng xuyeân ôû giai ñoaïn ñaáu thaàu.
Do caùc nguyeân nhaân chuû yeáu sau: Ban QLDA vaø caùc beân tham gia thöôøng coù yù
kieán khaùc nhau veà keát quaû ñaùnh giaù thaàu; caùc chæ tieâu sô tuyeån thaáp daãn ñeán coù
quaù nhieàu coâng ty ñaït tieâu chuaån; quaù trình ñaùnh giaù thaàu khoâng minh baïch;
khoâng thueâ tö vaán ñaùnh giaù thaàu; heä thoáng pheâ duyeät trong nöôùc quaù khaét khe vaø
58
;
- Söï tham gia cuûa nhieàu cô quan phuïc vuï cho vieäc ra quyeát ñònh nhaèm
ñaûm baûo tính minh baïch trong keát quaû xeùt thaàu. Tuy nhieân, treân thöïc teá, vieäc naøy
cuõng taïo ra nhöõng keû hôû cho thoâng tin roø ræ vaø cuõng chòu nhieàu söùc eùp.
Baûng 2-7: Hoaït ñoäng quaûn lyù ñaáu thaàu trong moät naêm taøi khoùa cuûa JBIC
Ñôn vò tính: Soá tröôøng hôïp
Soá ngaøy Ñaùnh giaù P/Q Xeùt thaàu Ñaøm phaùn hôïp ñoàng
0-30 5 2 3
31-90 2 1 4
91-180 9 3
181-365 5
> 365 1
Trung bình 26,9 169,4 72,4
Nguoàn: Baùo caùo danh muïc ñaàu tö thöôøng nieân cuûa JBIC
- Vöôùng maéc veà thuû tuïc taøi chính ñoái vôùi döï aùn ODA:
Thuû tuïc ruùt voán ODA tuy ñaõ coù böôùc tieán boä nhöng coøn röôøm raø,
phöùc taïp, phaûi qua nhieàu caáp, maát nhieàu thôøi gian taïi cô quan kieåm soaùt chi: Kho
baïc Nhaø nöôùc, Quyõ hoã trôï Ñaàu tö vaø Phaùt trieån…;
Söï luaân chuyeån thuû tuïc taøi chính qua nhieàu taàng lôùp, nhieàu cô quan
chöùc naêng ñaõ gaây ra nhieàu phieàn haø, cuõng nhö keùo daøi thôøi gian ruùt voán;
Höôùng daãn thuû tuïc taøi chính chöa roõ raøng, ñaày ñuû gaây trôû ngaïi trong
coâng taùc thanh toaùn vaø ruùt voán.
- Chính saùch thueá chöa ñoàng boä:
Chöa coù söï thoáng nhaát giöõa chính saùch thueá vaø caùc ñieàu öôùc quoác teá,
vaán ñeà aùp duïng thueá GTGT chöa roõ raøng, bieåu hieän cuï theå ôû thuû tuïc hoaøn thueá
phöùc taïp caùc chöông trình, döï aùn ODA ñöôïc hoaøn thueá, chöa coù söï höôùng daãn roõ
raøng, cuï theå veà cheá ñoä öu ñaõi ñoái vôùi caùc chöông trình, döï aùn ODA. Ngoaøi ra,
coøn coù söï vöôùng maéc trong coâng taùc hoaøn thueá GTGT do khoâng xaùc ñònh cuï theå
59
Khoâng quy ñònh cuï theå trong hôïp ñoàng laø nhaø thaàu hay chuû döï aùn
phaûi traû caùc khoaûn thueá phaùt sinh khi nhaäp khaåu (quy ñònh veà thueá nhaäp khaåu,
thueá TTÑB, thueá GTGT ñoái vôùi haøng hoùa nhaäp khaåu) vaø chöa thöïc hieän vieäc keâ
khai vaø vieäc khaáu tröø thueá thu nhaäp caù nhaân.
2.5.6. Trong coâng taùc quaûn lyù
Chöa xaây döïng ñöôïc caùc tieâu chí caàn phaûi baùo caùo, ñaùnh giaù cuûa töøng döï
aùn, töøng caáp quaûn lyù vaø heä thoáng quaûn lyù chung cuûa Nhaø nöôùc.
Coâng taùc theo doõi vaø ñaùnh giaù döï aùn taïi cô quan ñaàu moái, Ban QLDA coøn
bò buoâng loûng, Thaønh phoá hieän vaãn chöa thöïc söï quaûn lyù heát ñöôïc caùc döï aùn cuûa
mình. Kyû luaät baùo caùo veà tình hình thöïc hieän caùc chöông trình, döï aùn ODA coøn
thieáu nghieâm tuùc.
Naêng löïc quaûn lyù vaø thöïc hieän caùc döï aùn ODA coøn yeáu, baát caäp; vieäc ñaøo
taïo vaø naâng cao naêng löïc chöa ñöôïc quan taâm thoûa ñaùng.
2.6. KEÁT LUAÄN CHÖÔNG II
Trong suoát 30 naêm phaùt trieån ñaát nöôùc, Thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ khoâng
ngöøng coù nhöõng böôùc chuyeån bieán vaø thay ñoåi theo xu höôùng phaùt trieån cuûa theá
giôùi ñoái vôùi neàn kinh teá-xaõ hoäi cuûa mình. Trong quaù trình phaùt trieån naøy, nguoàn
voán ODA ñaõ ñoùng moät vai troø raát quan troïng, caùc chöông trình, döï aùn ODA ñaõ
goùp phaàn phaùt trieån cô sôû haï taàng kyõ thuaät-kinh teá-xaõ hoäi, giuùp neàn kinh teá phaùt
trieån vaø taïo khaû naêng thu huùt nguoàn voán FDI cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, goùp
phaàn moät caùch giaùn tieáp vaøo vieäc gia taêng kim ngaïch xuaát khaåu, caûi taïo moâi
tröôøng, naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn cuûa ngöôøi daân.
Trong soá caùc quoác gia cung caáp ODA cho Vieät Nam vaø thaønh phoá Hoà Chí
Minh, Nhaät Baûn laø quoác gia cung caáp nhieàu nhaát vaø taäp trung chuû yeáu vaøo phaùt
trieån haï taàng kyõ thuaät-kinh teá, caûi thieän moâi tröôøng Thaønh phoá. Thoâng qua Nhaø
60
taøi trôï naøy, Thaønh phoá ñaõ phaùt trieån ñöôïc cô sôû haï taàng, caûi thieän moâi tröôøng cuûa
Thaønh phoá, taïo ñieàu kieän thu huùt nguoàn voán ñaàu tö FDI.
Beân caïnh nhöõng thaønh töïu ñaït ñöôïc nhö: phaùt trieån vaø hoaøn thieän heä
thoáng haï taàng kinh teá-xaõ hoäi, phaùt trieån giaùo duïc, y teá, caûi taïo moâi tröôøng, naâng
cao ñôøi soáng cuûa ngöôøi daân Thaønh phoá..., vaãn coøn nhöõng haïn cheá nhaát ñònh nhö:
(1) Chính saùch luaät ñeå thöïc thi trong vieäc thu huùt, tieáp nhaän, söû duïng vaø quaûn lyù
nguoàn voán ODA coøn chöa ñoàng boä; (2) Vaán ñeà söû duïng nguoàn voán ODA chöa
hieän quaû; (3) Caùc chính saùch veà thueá chöa ñoàng boä laøm cho vieäc hoaøn thueá gaëp
nhieàu khoù khaên, gaây nhieàu trôû ngaïi cho nhaø taøi trôï; (4) Vaán ñeà quy hoaïch, ñeàn
buø vaø giaûi phoùng maët baèng ñeå thöïc hieän döï aùn coøn theå hieän nhieàu yeáu keùm ñaõ
daãn ñeán vieäc giaûi ngaân vaø thôøi gian tieán haønh döï aùn chaäm...
61
CHÖÔNG 3: NHÖÕNG GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ
QUAÛN LYÙ VAØ SÖÛ DUÏNG NGUOÀN VOÁN ODA TAÏI THAØNH
PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
3.1. NHAÄN XEÙT
Nhö ñaõ phaân tích taïi Chöông 2, quaù trình tieáp nhaän-quaûn lyù-söû duïng
nguoàn voán ODA ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh trong giai ñoaïn 30 naêm phaùt trieån coù
nhöõng vaán ñeà toàn taïi chính nhö sau:
- Keå töø naêm 1993, Chính phuû caùc nöôùc vaø caùc toå chöùc Taøi chính quoác teá
ñaõ cung caáp cho Vieät Nam vay voán ODA vôùi ñieàu kieän öu ñaõi moãi naêm moãi
taêng, tuy nhieân, do chöa ñöôïc söï quan taâm ñuùng möùc cuûa caùc ngaønh, caùc caáp ôû
Thaønh phoá neân soá löôïng cuõng nhö giaù trò cuûa caùc döï aùn cho Thaønh phoá coøn thaáp
so vôùi nhu caàu ñaàu tö ñeå phaùt trieån (Hieän nay, ñeå giöõ ñöôïc toác ñoä phaùt trieån GDP
cuûa Thaønh phoá vaøo khoaûng töø 11% ñeán 12% thì phaûi caàn moät löôïng voán ñaàu tö
laø töø 30.000 ñeán 40.000 tyû ñoàng, trong khi ñoù nguoàn voán ODA chæ chieám khoaûng
5% vaø chöa ñaït ñöôïc yeâu caàu veà giaûi ngaân ñaõ laøm aûnh höôûng raát lôùn ñeán nhu
caàu phaùt trieån cuûa Thaønh phoá). Ñieàu naøy theå hieän raát roõ thoâng qua vieäc chuaån bò
döï aùn ñeå ñaêng kyù vay voán ODA chöa ñaày ñuû vaø ñuùng thuû tuïc; thieáu caùc qui
hoaïch chung vaø qui hoaïch ngaønh; hoaëc sau khi döï aùn ñöôïc chaáp thuaän, vieäc trieån
khai döï aùn coøn raát chaäm do caùn boä cuûa Ban QLDA khoâng lieân tuïc trong suoát quaù
trình töø ñaàu ñeán cuoái, trình ñoä naêng löïc veà quaûn lyù cuûa BQL coøn yeáu, thieáu kinh
nghieäm trong coâng taùc chuaån bò döï aùn, ñaøm phaùn caùc hôïp ñoàng tö vaán, cung caáp
haøng hoùa, dòch vuï cho döï aùn, thieáu thoâng tin, cô cheá QLDA chöa roõ raøng, caùc qui
ñònh veà chính saùch cuûa Nhaø nöôùc chöa thoáng nhaát vaø ñoàng boä...;
- Coâng taùc theo doõi vaø ñaùnh giaù vieäc söû duïng nguoàn voán ODA chöa chaët
cheõ, thieáu nhöõng qui ñònh cuï theå vaø thoáng nhaát giöõa caùc cô quan quaûn lyù Nhaø
nöôùc, giöõa caùc ñôn vò thuï höôûng vôùi caùc caáp quaûn lyù vaø vôùi caùc nhaø taøi trôï.
62
- Coâng taùc chuaån bò döï aùn cuûa caùc Sôû, Ban QLDA, Cô quan chuû quaûn,
Chuû döï aùn... coøn chaäm, chöa mang tính heä thoáng, thaäm chí khoâng theo moät qui
hoaïch naøo caû, coù giai ñoaïn chæ traäp trung tröôùc maét nhöõng vaán ñeà böùc xuùc. Vì
vaäy, caùc döï aùn chöa ñöïôc chuaån bò chu ñaùo, thieáu söï phoái hôïp ñoàng boä vôùi caùc
Ban, Ngaønh cuûa Thaønh phoá vaø thieáu söï phoái hôïp giöõa caùc tö vaán thieát keá döï aùn
trong nöôùc vaø tö vaán nöôùc ngoaøi... daãn ñeán vieäc döï aùn sau khi pheâ duyeät xong
khi böôùc vaøo ñaøm phaùn cuï theå vaø trieån khai thöïc hieän phaùt sinh caùc vaán ñeà môùi
phaûi chænh söûa Quyeát ñònh Ñaàu tö hoaëc phaûi xin yù keán chæ ñaïo cuûa caùc caáp töø
Trung öông ñeán ñòa phöông gaây toán keùm thôøi gian vaø söùc löïc;
- Vaán ñeà giaûi phoùng maët baèng vaø taùi ñònh cö cho daân luoân gaëp khoù khaên
do phaàn phaân boå ngaân saùch ñeå ñeàn buø cho ngöôøi daân thöôøng thieáu vaø chöa hôïp
lyù laøm chaäm tieán ñoä cuûa döï aùn daãn ñeán thôøi gian giaûi ngaân bò keùo daøi, theo ñoù
giaù caû taêng kinh phí ñeàn buø laïi thieáu phaûi ñieàu chænh döï aùn...
- Caùc khoù khaên trong khaâu chuaån bò döï aùn, caùc quy ñònh hieän haønh
khoâng chæ quy ñònh nguoàn voán ngaân saùch cho hoaït ñoäng cuûa boä phaän chuaån bò döï
aùn maø chæ quy ñònh döï aùn ñöôïc thöïc hieän baèng nguoàn voán naøo thì giai ñoaïn
chuaån bò cuõng phaûi söû duïng nguoàn voán ñoù. Tuy nhieân, trong giai ñoaïn chuaån bò
thì chöa coù cô sôû chaéc chaén laø seõ coù nguoàn voán ODA cho döï aùn, ñoàng thôøi vieäc
ñi tìm nguoàn hoã trôï kyõ thuaät cuûa döï aùn cuõng caàn raát nhieàu thôøi gian ñeå chuaån bò.
Chính vì vaäy, trong giai ñoaïn chôø ñôïi, Ban Chuaån bò Döï aùn thöôøng hoaït ñoäng vôùi
ngaân saùch haïn heïp, do ñoù coâng vieäc chuaån bò ban ñaàu thöôøng laø chaäm treã, chaát
löôïng chöa cao;
63
- Caên cöù cô sôû cuûa döï aùn (baùo caùo tieàn khaû thi hoaëc khaû thi cuûa döï aùn)
ñöôïc caáp coù thaåm quyeàn pheâ duyeät môùi tieán haønh ñaøm phaùn, kyù keát hieäp ñònh vaø
thöïc hieän nhanh ôû caùc böôùc tieáp theo. Vôùi nhöõng quy ñònh hieän haønh, chöa coù
quy ñònh veà ñieàu kieän, tieâu chí caàn thieát mang tính baét buoäc cho vieäc chuaån bò döï
aùn... phuïc vuï ñaøm phaùn veà noäi dung hieäp ñònh vôùi caùc Nhaø taøi trôï;
- Chöa coù quy cheá taøi chính trong nöôùc roõ raøng cho töøng loïai taøi trôï, treân
cô sôû ñoù khi chuaån bò döï aùn caùc chuû ñaàu tö tính toùan döï truø caân ñoái taøi chính cho
töøng giai ñoaïn phaùt trieån ôû ñòa phöông, cô cheá vay laïi theo qui ñònh cuûa Chính
phuû quaù chung chung khoâng cuï theå, khi thöïc hieän thì thieáu tính thoáng nhaát giöõa
caùc ñòa phöông, thieáu vaø khoâng thöïc teá caùc quy ñònh veà cheá ñoä chi tieâu töø nguoàn
voán ñoái öùng cho vieäc thueâ chuyeân gia ngaén haïn trong vaø ngoaøi nöôùc, lao ñoäng
hôïp ñoàng ngaén haïn cho döï aùn, thueâ vaên phoøng Ban QLDA, thieáu söï phoái hôïp
ñoàng boä giöõa caùc chính saùch thueá vaø caùc cô quan höõu quan nhö Haûi quan trong
vieäc tính thueá nhaäp khaåu ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu phuïc vuï cho döï aùn thuoäc nhoùm
haøng phaûi chòu thueá (giaù tính thueá laø giaù truùng thaàu cuûa döï aùn hay giaù quy ñònh
cuûa cô quan Haûi quan) vì ñaây laø vaán ñeà coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán khaâu laäp keá
hoaïch voán ñoái öùng haøng naêm cuûa Ban QLDA;
- Hoaït ñoäng cuûa Ban QLDA laø moät hoaït ñoäng phoái hôïp giöõa hai khung
phaùp luaät cuûa Nhaø taøi trôï vaø beân tieáp nhaän, vì vaäy ñoøi hoûi caùc caùn boä thuoäc Ban
QLDA phaûi coù trình ñoä chuyeân moân cao vaø kinh nghieäm nhaát ñònh. Tuy nhieân,
cô sôû veà löông ñeå tuyeån duïng caùn boä cho Ban QLDA cuï theå vaãn chöa ñöôïc quan
taâm ñuùng möùc. Vì vaäy, khoâng tuyeån duïng ñöôïc caùn boä toát ñeå coù theå ñaùp öùng
ñöôïc yeâu caàu cuûa töøng chöùc danh trong Ban QLDA.
3.2. MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP
Trong suoát giai ñoaïn 30 naêm phaùt trieån cuûa thaønh phoá Hoà Chí Minh, nhaát
laø giai ñoaïn 05 naêm töø naêm 2000 ñeán naêm 2005 laø khoaûng thôøi gian khoâng phaûi
laø daøi nhöng cuõng ñuû ñeå chuùng ta tích luõy ñöôïc nhöõng kinh nghieäm cuõng nhö
64
3.2.1. Caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû vaän ñoäng, tieáp nhaän, quaûn lyù
vaø söû duïng nguoàn voán ODA taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh
Caàn nhaän thaáy raèng, nguoàn voán ODA khoâng phaûi laø quaø taëng hay nguoàn
voán cho khoâng ñeå roài laõng phí trong vieäc thöïc hieän vaø söû duïng. Trong toång
nguoàn voán ODA ñöôïc nhaän töø nöôùc ngoaøi, nguoàn ODA khoâng hoaøn laïi chæ chieám
moät phaàn raát ít, phaàn lôùn laø ODA coù hoaøn laïi vaø vay nôï nöôùc ngoaøi. Chính vì lyù
do ñoù, neáu khoâng traû ñöôïc nôï hoaëc traû chaäm so vôùi quy ñònh trong hieäp ñònh ñaõ
kyù keát seõ laøm maát loøng tin cuûa Nhaø taøi trôï vaø ñoàng thôøi vaán ñeà vay voán ñaàu tö
cho caùc döï aùn khaùc seõ gaëp khoù khaên nhieàu hôn.
3.2.1.1. Ñoái vôùi vieäc vaän ñoäng nguoàn voán ODA
Ñoái vôùi vieäc vaän ñoäng nguoàn voán ODA bao goàm 4 giaûi phaùp cuï theå vôùi
muïc tieâu thu huùt nguoàn voán töø caùc Nhaø taøi trôï lôùn vaø ñoái vôùi vieäc thu huùt ODA
song phöông vôùi caùc Nhaø taøi trôï khaùc treân theá giôùi (ñaõ, ñang taøi trôï cho Vieät
Nam noùi chung vaø thaønh phoà Hoà Chí Minh noùi rieâng vaø nhöõng Nhaø taøi trôï khaùc
coù döï ñònh muoán taøi trôï).
Caùc döï aùn öu tieân vaän ñoäng theo nguoàn voán caàn ñöôïc boá trí saép xeáp theo
nguyeân taéc: (1) Treân cô sôû chính saùch cuûa caùc nhaø taøi trôï vaø khaû naêng töøng nhaø
taøi trôï; (2) Chuû tröông vaän ñoäng taøi trôï cuûa Chính phuû vaø khaû naêng tieáp nhaän cuûa
Thaønh phoá. Cuï theå nhö sau:
65
a. Vaän ñoäng voán ODA töø Nhaät Baûn: Nhaät Baûn laø quoác gia taøi trôï song
phöông lôùn nhaát trong soá caùc nhaø taøi trôï cho Vieät Nam noùi chung vaø cho thaønh
phoá Hoà Chí Minh noùi rieâng vôùi loaïi hình taøi trôï ña daïng vaø coù moái lieân heä chaët
cheõ vôùi nhau, möùc taøi trôï cho töøng döï aùn cao vaø laâu daøi, caùc ñieàu kieän taøi chính
öu ñaõi. Vì vaäy, höôùng boá trí caùc chöông trình, döï aùn töø nguoàn voán naøy laø caùc döï
aùn nghieân cöùu phaùt trieån-duøng voán vieän trôï (caùc döï aùn nghieân cöùu quy hoaïch caùc
ngaønh vaø lónh vöïc) sau ñoù xaùc ñònh caùc döï aùn troïng ñieåm-söû duïng voán vay öu
ñaõi. Caùc döï aùn leû, nhoû coù nhu caàu caáp baùch söû duïng hình thöùc hoã trôï kyõ thuaät
tröïc tieáp (phía Nhaät giuùp nghieân cöùu laäp döï aùn vaø sau ñoù seõ taøi trôï ñaàu tö)...
b. Vaän ñoäng voán ODA töø WB: WB laø toå chöùc taøi chính ña phöông lôùn nhaát
theá giôùi, coù khaû naêng taøi trôï caùc döï aùn coù quy moâ lôùn veà caùc lónh vöïc töø nghieân
cöùu chính saùch ñeán caùc döï aùn ñaàu tö cô sôû haï taàng kyõ thuaät vaø xaõ hoäi ôû nhieàu
caáp ñoä khaùc nhau mang tính chieán löôïc, moät khi caùc toå chöùc cuûa WB tham gia
nghieân cöùu hoaëc ñaàu tö ôû moät lónh vöïc naøo ñoù seõ laø ñieåm khôûi ñaàu thu huùt caùc
nhaø taøi trôï khaùc cuøng quan taâm vaø seõ ñoàng taøi trôï cho caùc döï aùn coù lieân quan.
Trong tình hình taêng tröôûng neàn kinh teá cuûa caû nöôùc trong nhöõng naêm qua, möùc
thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi cuûa caû nöôùc vaãn ôû möùc thaáp cuûa caùc quoác gia
ñöôïc höôûng chính saùch öu ñaõi veà taøi chính, tuy nhieân möùc thu nhaäp bình quaân
cuûa Thaønh phoá coù taêng hôn so vôùi caû nöôùc. Vì vaäy, WB taäp trung nghieân cöùu vaø
thöû nghieäm caùc loaïi hình taøi trôï khaùc nhau ôû Thaønh phoá, theå hieän ôû möùc vay cuûa
IDA ñang coù xu höôùng khoanh laïi vaø seõ ñi ñeán giaûm daàn, theâm vaøo ñoù IFC baét
ñaàu quan taâm ñeán caùc döï aùn ñaàu tö phaùt trieån cô sôû haï taàng coù söï tham gia cuûa
caùc ñôn vò tö nhaân vaø IDA cuõng keâu goïi caùc nhaø taøi trôï khaùc cuøng tham gia ñoàng
taøi trôï caùc döï aùn cô sôû haï taàng kyõ thuaät vaø baûo veä moâi tröôøng. Vì vaäy, xu höôùng
boá trí keâu goïi voán vaø boá trí caùc döï aùn öu tieân laø tranh thuû toái ña nguoàn voán vay
öu ñaõi maø WB ñaõ coù tham gia nghieân cöùu vaø cam keát tröôùc ñaây, ñoàng thôøi caàn
taäp trung xaùc ñònh vaø giôùi thieäu caùc WB nhöõng döï aùn môùi töø nhöõng chuû tröông
66
c. Vaän ñoäng nguoàn voán vay töø ADB: Ñaây laø moät toå chöùc taøi chính quoác teá
mang tính khu vöïc, khaû naêng ñaàu tö cho caùc nöôùc ngheøo ñang phaùt trieån thuoäc
thaønh vieân laø raát cao, chính saùch öu ñaõi vaø lónh vöïc quan taâm mang tính chuyeân
saâu vaø taäp trung. Ñoái vôùi Vieät Nam noùi chung vaø Thaønh phoá noùi rieâng, lónh vöïc
ñöôïc quan taâm nhieàu laø xaây döïng heä thoáng ñöôøng boä vaø cung caáp nöôùc saïch.
Chính saùch gaàn ñaây cuûa ADB trong khuoân khoå taøi trôï coù tính ñeán vieäc giaûm öu
ñaõi trong hoã trôï nguoàn taøi chính, ñaàu tö taäp trung vaøo vieäc taêng cöôøng hieäu quaû
khai thaùc vaø quaûn lyù hieäu quaû caùc döï aùn ñaõ ñaàu tö. Vì vaäy, caàn boá trí caùc döï aùn
thu huùt voán töø nguoàn taøi chính naøy ñeå hoaøn thieän heä thoáng caáp nöôùc cuûa Thaønh
phoá vaø taêng cöôøng naêng löïc quaûn lyù maïng caáp nöôùc.
d. Ñoái vôùi caùc nguoàn voán ODA song phöông khaùc: Caùc nguoàn ODA song
phöông töø caùc quoác gia khaùc ñeàu coù ODA daønh cho Vieät Nam nhöng ôû möùc thaáp,
haïn cheá veà soá löôïng voán tham gia trong caùc döï aùn lôùn vaø khung chính saùch taøi
trôï cuõng khoâng roõ raøng, thöôøng laø theo caùc nhaø taøi trôï lôùn nhö WB, ADB, Nhaät
Baûn... hoaëc theo töøng giai ñoaïn, möùc ñoä quan heä ngoaïi giao giöõa hai chính phuû.
Do vaäy caàn boá trí caùc döï aùn ôû khu vöïc naøy cho caùc döï aùn nhoû-leû, caùc trôï giuùp
nghieân cöùu laäp döï aùn, thoâng qua caùc nhaø taøi trôï lôùn keâu goïi ñoàng taøi trôï trong caû
ñaàu tö laãn hôïp taùc kyõ thuaät nghieân cöùu quy hoaïch...
Thöïc hieän toát nhöõng vaán ñeà treân seõ giuùp Thaønh phoá thu huùt ñöôïc nhöõng
nguoàn voán taøi trôï theo ñuùng quy hoaïch chung cuûa giai ñoaïn phaùt trieån, ñoàng thôøi
tìm ñuùng Nhaø taøi trôï cuõng nhö ñuùng lónh vöïc maø Thaønh phoá mong muoán ñöôïc
nhaän taøi trôï.
3.2.1.2. Ñoái vôùi vieäc tieáp nhaän ODA
Ñoái vôùi vieäc tieáp nhaän nguoàn voán ODA goàm 4 giaûi phaùp cuï theå, caùc giaûi
phaùp naøy nhaèm ruùt ngaén thôøi gian tieáp nhaän, quy trình döï aùn phuø hôïp, coù keá
67
hoaïch veà voán ñoái öùng, lòch trình traû nôï vay vaø ñaûm baûo coù ñaày ñuû nhaân söï coù
naêng löïc ñeå thöïc hieän döï aùn.
a. Caàn coù thôøi gian vaø quy hoaïch hôïp lyù cho quaù trình tieáp nhaän nguoàn voán
ODA:
Ñeå vieäc tieáp nhaän nguoàn voán ODA nhanh choùng, thuaän lôïi, Thaønh phoá
neân coù quy hoaïch, laäp baùo caùo nghieân cöùu, xem xeùt vaø phaân loaïi theo tính öu
tieân cuûa töøng ngaønh, töøng döï aùn xuaát phaùt töø caùc quy hoaïch ngaønh, lieân ngaønh
(quy hoaïch chung) treân cô sôû ñoù boá trí söû duïng nguoàn voán ODA, xaùc ñònh tyû leä,
thôøi ñieåm thöïc hieän, khaû naêng cuõng nhö keá hoaïch traû nôï... caàn phaûi ñöôïc caân ñoái
chung vaø tính toaùn kyõ löôõng trong moät quy hoaïch toång theå coù taàm nhìn chieán
löôïc ñeå höôùng vieäc söû duïng nguoàn voán ODA vaøo nhöõng muïc tieâu kinh teá-xaõ hoäi
quan troïng.
Caàn thoáng nhaát thuû tuïc chuaån bò ñaàu tö giöõa Vieät Nam vaø Nhaø taøi trôï
traùnh keùo daøi thôøi gian cho Chính phuû Vieät Nam noùi chung vaø cho Thaønh phoá
(ñôn vò tieáp nhaän döï aùn) noùi rieâng trong quaù trình tieáp nhaän döï aùn.
Chuyeân gia quoác teá chuaån bò döï aùn caàn tröïc tieáp thaûo luaän vôùi ñôn vò thöïc
hieän döï aùn, neâu roõ traùch nhieäm phía Vieät Nam phaûi thöïc hieän.
Cho pheùp coù ñoä linh hoaït nhaát ñònh ñeå coù theå ñieàu chænh moät soá noäi dung
döï aùn trong quaù trình thöïc hieän cho phuø hôïp vôùi yeâu caàu thöïc teá (thöôøng xa vôùi
thôøi ñieåm döï aùn ñöôïc hình thaønh).
b. Quy trình cuûa caùc chöông trình, döï aùn ODA caàn ñöôïc chuaån bò moät caùch
kyõ löôõng, cuï theå:
Quy trình chuaån bò döï aùn caàn roõ raøng hôn vôùi söï höôùng daãn cuï theå treân cô
sôû thoáng nhaát cuûa caû phía Vieät Nam vaø nhaø taøi trôï.
Muïc tieâu döï aùn caàn phuø hôïp vôùi quy moâ taøi chính vaø thôøi gian thöïc hieän,
vaên kieän döï aùn caàn roõ raøng vaø chi tieát hôn giuùp cho vieäc thöïc hieän hieäu quaû döï
aùn.
68
Caàn coù höôùng daãn roõ veà thôøi gian thaåm ñònh vaø pheâ duyeät, neáu quaù haïn
quy ñònh, chuû ñaàu tö coù quyeàn thöïc hieän theo döï aùn ñeà xuaát.
Tinh giaûn thuû tuïc, taêng cöôøng phaân caáp maïnh meõ cho caùc cô quan quaûn lyù
ôû ñòa phöông vaø Ban quaûn lyù döï aùn.
c. Phaûi coù keá hoaïch cho nguoàn voán ñoái öùng vaø lòch trình traû voán vay moät
caùch roõ raøng:
Pheâ duyeät keá hoaïch voán ñoái öùng döï aùn (keå caû cho chuaån bò döï aùn) ñuû vaø
kòp thôøi vaø coù quy trình cuï theå, taïo caùc ñieàu kieän thuaän lôïi cho Ban quaûn lyù döï aùn
khi trieån khai thöïc hieän döï aùn.
Phöông aùn vaø lòch trình traû voán vay caàn ñöôïc ñöa vaøo quyeát dònh pheâ
duyeät ñeå coù cô sôû ghi voán haøng naêm.
Tính toaùn kyõ hieäu quaû cuûa döï aùn vaø laäp keá hoaïch traû nôï ñoái vôùi caùc khoaûn
vay cuûa nguoàn voán ODA (tuøy vaøo ñaëc ñieåm cuûa töøng döï aùn, cô cheá taøi chính thöïc
hieän) vì cho duø nhö theá naøo ODA cuõng taïo ra gaùnh naëng veà nôï phaûi traû nöôùc
ngoaøi.
d. Thaønh laäp Ban QLDA coù ñuû naêng löïc, trình ñoä ñeå thöïc hieän caùc chöông
trình, döï aùn ODA:
Laäp Ban QLDA töø khi hình thaønh döï aùn, vôùi nhaân söï ñöôïc ñaøo taïo chuaån
bò kyõ nhaát laø veà kieán thöùc vaø kinh nghieäm quaûn lyù döï aùn.
Caàn boá trí vaø ñaøo taïo ñoäng nguõ caùn boä coù naêng löïc thöïc söï ñeå tham gia
vaøo quaù trình thöïc hieän döï aùn. Beân caïnh ñoù, caàn haïn cheá söû duïng nguoàn löïc cuûa
nöôùc ngoaøi (chæ aùp duïng ñoái vôùi nhöõng vò trí maø nguoàn löïc Vieät Nam khoâng ñaûm
traùch ñöôïc).
Caùc Ban quaûn lyù döï aùn phaûi xaây döïng caùc quy cheá hoïat ñoäng, caùc qui
trình nghieäp vuï cuûa töøng boä phaän, töøng caùn boä quaûn lyù, xaây döïng caùc tieâu chí
tuyeån duïng caùn boä.
69
Thöïc hieän toát ñöôïc caùc vaán ñeà treân seõ giuùp Thaønh phoá coù ñöôïc nhöõng
chöông trình, döï aùn moät caùch nhanh choùng hôn, ñaûm baûo ñöôïc thôøi gian töø tieáp
nhaän seõ phuø hôïp vôùi quy hoaïch. Chuaån bò toát nguoàn voán ñoái öùng seõ giuùp vieäc
traùnh laõng phí do khoâng coù nguoàn voán hoã trôï cho quaù trình thöïc hieän döï aùn, keùo
daøi thôøi gian döï aùn daãn ñeán vieäc laõng phí nguoàn voán ODA cuõng nhö vieäc chuaån
bò vaø thöïc hieän toát lòch trình traû nôï seõ taïo nieàm tin cho Nhaø taøi trôï khoâng chæ
trong döï aùn ñang taøi trôï maø coøn cho caùc döï aùn trong töông lai. Beân caïnh ñoù, vieäc
chuaån bò Ban QLDA vôùi ñoä nguõ caùn boä coù ñuû naêng löïc seõ ñaûm baûo cho döï aùn
tieáp nhaän ñöôïc thöïc hieän moät caùch coù hieäu quaû hôn vaø ñuùng tieán ñoä ñaõ cam keát.
3.2.1.3. Ñoái vôùi quaù trình söû duïng ODA
Ñoái vôùi quaù trình söû duïng ODA bao goàm 2 giaûi phaùp cuï theå vôùi muïc tieâu
naâng cao hieäu quaû söû duïng nguoàn voán ODA, ñaët ra nguyeân taéc ñeå Thaønh phoá
thaáy roõ traùch nhieäm cuûa mình trong quaù trình söû duïng nguoàn voán ODA
Chính phuû ñaõ chæ ñaïo Boä TC vaø Boä KHÑT laø 2 cô quan chòu traùch nhieäm
veà nguoàn voán ODA vaø ñaûm baûo caân ñoái nguoàn voán ñoái öùng, ñoàng thôøi thöïc hieän
nguyeân taéc “ai vay ngöôøi aáy traû” trong khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc. Vì vaäy, thaønh
phoá Hoà Chí Minh khi söû duïng nguoàn voán ODA caàn löu yù nhöõng vaán ñeà sau:
- Xaùc ñònh khaû naêng traû nôï caû goác vaø laõi vay trong töông lai ñeå xaây döïng
keá hoaïch traû nôï: caùc khoaûn vieän trôï, ñaëc bieät laø tín duïng öu ñaõi trong nhöõng naêm
ñaàu môùi ñöa vaøo söû duïng chöa boäc loä khoù khaên cho ngöôøi söû duïng. Cuøng vôùi thôøi
gian, caùc khoaûn nôï ñeán haïn phaûi traû seõ laø gaùnh naëng cho ñôn vò vay neáu hieäu
quaû ñaàu tö khoâng cao. Do ñoù, khi Chính phuû aùp duïng nhöõng cô cheá taøi trôï khaùc
nhau cho nhöõng lónh vöïc khaùc nhau, cuøng ñoàng nghóa vôùi Thaønh phoá phaûi töï xaùc
ñònh laïi hieäu quaû söû duïng voán ñeå coù caùc khoaûn tích luõy traû nôï vay sau naøy cho
Nhaø taøi trôï nöôùc ngoaøi. Cuï theå: Nguoàn voán ODA do Chính phuû vay cuûa Nhaø taøi
trôï, sau ñoù seõ chuyeån cho Thaønh phoá (Chuû döï aùn); laõi suaát, thôøi gian aân haïn vaø
thôøi gian traû nôï cuûa döï aùn do Chính phuû ñaët ra ñoái vôùi Chuû döï aùn vaø nhöõng chæ
70
tieâu naøy khoâng bao giôø ñoàng nhaát vôùi chæ tieâu do Nhaø taøi trôï ñaøm phaùn vôùi Chính
phuû. Vieäc tính toaùn nguoàn voán vaø khaû naêng traû nôï cuûa Chuû döï aùn ôû ñaây chính laø
döïa treân yeâu caàu cuûa Chính phuû.
- Caäp nhaät caùc thoâng tin trong vaø ngoaøi nöôùc veà bieán ñoäng cuûa caùc nhaân
toá coù khaû naêng taùc ñoäng ñeán nguoàn voán vay nhö giaù caû caùc yeáu toá ñaàu vaøo cho
saûn xuaát, giaù caû thò tröôøng, bieán ñoäng cuûa thò tröôøng taøi chính... ñeå xöû lyù kòp thôøi
vaø coù nhöõng quyeát ñònh thích hôïp, linh hoaït traùnh tình traïng loã laõ do taùc ñoäng cuûa
nhöõng nhaân toá khaùch quan khi döï aùn ñaõ ñi vaøo hoaït ñoäng.
Laøm toát vaán ñeà treân seõ giuùp Thaønh phoá döï truø vaø coù keá hoaïch ñoái vôùi caùc
khoaûn vay, ñoàng thôøi coù keá hoaïch traû nôï ñuùng thôøi haïn traùnh tình traïng khoù khaên
cho Chính phuû trong vaán ñeà traû caùc khoaûn vay. Vieäc caäp nhaät caùc thoâng tin thò
tröôøng moät caùch thöôøng xuyeân giuùp Thaønh phoá coù keá hoaïch öùng phoù vôùi tình
hình thò tröôøng ñeå coù nhöõng ñieàu chænh trong döï aùn, traùnh ñöôïc nhöõng khoù khaên
veà voán cho Thaønh phoá vaø cho Chính phuû.
3.2.1.4. Ñoái vôùi coâng taùc quaûn lyù caùc chöông trình, döï aùn ODA
Ñoái vôùi coâng taùc quaûn lyù caùc chöông trình, döï aùn ODA goàm 5 giaûi phaùp cuï
theå nhaèm taêng cöôøng coâng taùc giaùm saùt, traùnh tình traïng ñaàu tö daøn ñeàu, khoâng
hieäu quaû ñoái vôùi caùc döï aùn, ñoàng thôøi giuùp caùc Doanh nghieäp cuûa Thaønh phoá
tieáp nhaän ñöôïc coâng ngheä tieân tieán töø Nhaø taøi trôï (ñoái vôùi caùc döï aùn taøi trôï veà kyõ
thuaät).
Coâng taùc quaûn lyù döï aùn ODA khoâng phaûi laø moät coâng taùc ñôn giaûn chæ
moät boä phaän hay moät ban ngaønh coù theå laøm ñöôïc, maø noù laø söï phoái hôïp ñoàng boä
vaø thoáng nhaát töø caùc Boä, Sôû, Ban, Ngaønh vaø caû cuûa Ban QLDA. Ñeå thöïc hieän
ñöôïc toát coâng taùc naøy, moät soá khuyeán nghò ñöôïc ñeà caäp nhö sau:
- Taêng cöôøng coâng taùc giaùm saùt vieäc söû duïng nguoàn voán ODA cuûa
Thaønh phoá, taäp trung chuû yeáu vaøo tieán ñoä thöïc hieän döï aùn, hieäu quaû trong thöïc
hieän döï aùn. Beân caïnh ñoù, caàn giaùm saùt vieäc phoái hôïp cuûa caùc ban, ngaønh trong
71
- Thoâng qua caùc döï aùn ñaõ ñöôïc thöïc hieän, Thaønh phoá caàn toå chöùc vaø taïo
ñieàu kieän thuaän lôïi cho ñoäi nguõ caùn boä Vieät Nam tieáp thu caùc coâng ngheä tieân
tieán, hieän ñaïi, kyõ thuaät toå chöùc quaûn lyù döï aùn cuûa caùc nöôùc vaø caùc Nhaø taøi trôï.
Laøm ñöôïc nhö vaäy seõ ñaøo taïo ñöôïc moät ñoäi nguõ caùn boä coù naêng löïc, kinh
nghieäm, coù khaû naêng thöïc hieän caùc döï aùn ñoøi hoûi coâng ngheä cao maø khoâng caàn
söï tö vaán cuûa caùc toå chöùc nöôùc ngoaøi. Beân caïnh ñoù, Thaønh phoá phaûi kieân quyeát
khaéc phuïc tình traïng ñaàu tö daøn ñeàu, thieáu taäp trung döùt ñieåm ñoái vôùi nhöõng döï
aùn quan troïng, ñaây chính laø chìa khoùa cho söï phaùt trieån vôùi quy moâ lôùn.
- Sôû KHÑT, vôùi vai troø laø cô quan ñaàu moái theo doõi vieäc trieån khai caùc
döï aùn ODA taïi ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh, caàn phaûi xaây döïng caùc keá hoaïch
phoái hôïp vôùi caùc cô quan quaûn lyù chuyeân traùch cuûa moãi döï aùn ñeå coù ñöôïc nhöõng
thoâng tin thoáng nhaát vaø caàn thieát veà thöïc traïng trieån khai cuûa döï aùn, caùc vöôùng
maéc, khoù khaên phaùt sinh trong quaù trình ñoù ñeå coù bieän phaùp phoái hôïp giaûi quyeát
vaø thaùo gôõ trieät ñeå. Ngoaøi ra, Sôû cuõng caàn ñaøo taïo caùc caùn boä QLDA ôû caùc Ban
QLDA ñeå naâng cao trình ñoä nghieäp vuï. Tieáp tuïc hoaøn thieän, boå sung qui cheá
quaûn lyù ODA cuûa Thaønh phoá. Beân caïnh ñoù, Sôû KHÑT phaûi thaønh laäp laïi Phoøng
QLDA ODA ñoäc laäp khoâng phaûi laø boä phaän thuoäc Phoøng Haï taàng nöõa vaø chuyeân
vieân cuûa Phoøng hoaït ñoäng ñoäc laäp, khoâng kieâm nhieäm nhö tröôùc ñaây.
Sô ñoà 3-1: Sô ñoà toå chöùc Phoøng ODA (giai ñoaïn 1)
72
Tröôûng phoøng
Phoù Tröôûng phoøng
Haï taàng Moâi tröôøng
Caûi caùch haønh chính
Y teá Giaùo duïc Noâng nghieäp
Thoâng tin phaûn hoài töø caùc boä phaän seõ töø boä phaän ñeán Phoù Tröôûng phoøng
vaø cuoái cuøng laø ñeán Tröôûng phoøng (tröø boä phaän veà caûi caùch haønh chính seõ chòu
söï chæ ñaïo tröïc tieáp töø Tröôûng phoøng vaø moïi hoaït ñoäng cuûa boä phaän naøy seõ chæ
chòu söï quaûn lyù cuûa Tröôûng Phoøng). Thôøi gian ñaàu, caùc boä phaän naøy coù theå söû
duïng caùc chuyeân vieân cuûa caùc Phoøng khaùc ñeå thöïc hieän vaø ñaøo taïo caùc chuyeân
vieân khaùc, ñoái vôùi Boä phaän caûi caùch haønh chính seõ do Tröôûng Phoøng ñaûm nhieäm.
Veà quy trình quaûn lyù döï aùn, vaãn thöïc hieän theo quy trình neâu ôû Chöông 2,
ñoàng thôøi phaûi ñaåy maïnh coâng vieäc giaùm saùt thöïc hieän vaø keát quaû thöïc hieän cuûa
Ban QLDA. Beân caïnh ñoù, caùc boä phaän trong quaù trình quaûn lyù döï aùn seõ cuøng
nhau hoïp, laøm vieäc vaø chia seû caùc kyõ naêng vaø kieán thöùc caàn thieát vôùi nhau
(Knowledge Sharing) ñeå khi caàn thieát (tröôøng hôïp chuyeân vieân cuûa 1 boä phaän
nghæ hoaëc coù vieäc baän ñoät xuaát hoaëc boä phaän naøo ñoù coù quaù nhieàu döï aùn) coù theå
söû duïng chuyeân vieân caùc boä phaän khaùc ñeå thöïc hieän döï aùn maø vaãn ñaûm baûo döï
aùn ñöôïc quaûn lyù moät caùch coù hieäu quaû vaø khoa hoïc.
Sô ñoà 3-2: Quy trình QLDA cuûa Phoøng QLDA ODA coù chia seû kieán thöùc
73
LAÄP DÖÏ AÙN
THÖÏC HIEÄN
DÖÏ AÙN
VAÄN HAØNH
DÖÏ AÙN
ÑAÙNH GIAÙ
DÖÏ AÙN
XAÙC ÑÒNH
DÖÏ AÙN
CHIA SEÛ KIEÁN THÖÙC
(Knowledge Sharing)
Sau khi hoaøn thaønh moâ hình quaûn lyù theo sô ñoà 3-1 vaø khi caùc chuyeân
vieân trong Phoøng ODA ñaõ coù theå ñaûm ñöông caùc coâng vieäc chung cuûa phoøng
thoâng qua sô ñoà 3-2, Vôùi sô ñoà toå chöùc nhö vaäy, Phoøng ODA seõ quaûn lyù caùc
chöông trình, döï aùn ODA theo caùc Nhaø taøi trôï cuï theå: (1) Toå chöùc TC Quoác teá
(WB, IMF); (2) Toå chöùc TC khu vöïc (ADB, EC...); (3) Nhaät Baûn (do Nhaät Baûn laø
nhaø taøi trôï lôùn nhaát cho Vieät Nam noùi chung vaø Thaønh phoá noùi rieâng neân caàn
taùch rieâng ñeå quaûn lyù) vaø (4) Caùc quoác gia khaùc (Haø Lan, Bæ, Phaùp, Ñan Maïch,
Taây Ban Nha...). Trong quaù trình quaûn lyù döï aùn, caùc boä phaän cuûa töøng nhoùm nhaø
taøi trôï seõ laäp baùo caùo vaø chuyeån veà Boä phaän toång hôïp ñeå toång hôïp vaø trình
Tröôûng phoøng ñeå giaûi quyeát cuõng nhö baùo caùo vôùi Ban Giaùm ñoác Sôû ñeå töø ñoù coù
höôùng tham möu cho UBND Thaønh phoá.
Sô ñoà 3-3: Sô ñoà toå chöùc Phoøng ODA (giai ñoaïn 2)
74
Tröôûng phoøng
Phoù Tröôûng phoøng
Döï aùn cuûa caùc toå
chöùc TC Quoác teá
Döï aùn cuûa toå chöùc
TC khu vöïc
Boä phaän Toång hôïp
Döï aùn cuûa caùc
quoác gia khaùc
Döï aùn cuûa
Nhaät Baûn
Baùo caùo
Baùo caùo tình hình döï aùn
- Taêng cöôøng quaûn lyù Nhaø nöôùc veà söû duïng caùc khoaûn vay ODA, phaûi coù
cô cheá quaûn lyù chaët cheõ ñeå nguoàn voán vay ñöôïc söû duïng moät caùch coù hieäu quaû,
traùnh tình traïng laõng phí, taïo ra gaùnh naëng nôï nöôùc ngoaøi. Trong quaù trình ñaøm
phaùn vôùi caùc Nhaø taøi trôï, Thaønh phoá neân coá gaéng vaän ñoäng, thuyeát phuïc caùc nhaø
saûn xuaát, cung caáp dònh vuï trong nöôùc tham gia thöïc hieän döï aùn. Coá gaéng chæ
thueâ nöôùc ngoaøi hoaëc caùc chuyeân gia tö vaán ñoái vôùi nhöõng coâng vieäc ñoøi hoûi kyõ
thuaät vaø chuyeân moân cao maø Vieät Nam chöa theå ñaùp öùng. Trong quaù trình thöïc
hieän döï aùn, Thaønh phoá neân taïo ñieàu kieän cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam (coù
theå ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuûa döï aùn hoaëc moät phaàn coâng vieäc cuûa döï aùn) ñöôïc
pheùp tham gia vaø ñoàng thôøi giuùp caùc doanh nghieäp naøy coù cô hoäi ñeå hoïc hoûi
nhöõng bí quyeát vaø coâng ngheä nöôùc ngoaøi.
- Sau khi hoaøn thaønh caùc chöông trình, döï aùn ODA, treân cô sôû baùo caùo veà
quaù trình cuûa döï aùn vaø tính hieäu quaû maø caùc chöông trình, döï aùn mang laïi,
UBND TP, Sôû KHÑT TP neân cuøng Ban QLDA vaø caùc Nhaø taøi trôï tieán haønh ñaùnh
giaù toång theå laïi döï aùn ñeå thaáy ñöôïc nhöõng thaønh coâng vaø nhöõng ñieåm coøn baát
caäp cuûa moãi döï aùn ñeå töø ñoù coù caùi nhìn toång theå cuõng nhö keá hoaïch, chieán löôïc
cho caùc chöông trình, döï aùn tieáp theo. Vieäc ñaùnh giaù phaûi döïa treân vieäc phaân
75
tích, so saùnh caùc soá lieäu, chæ tieâu, thôøi gian thöïc hieän thöïc teá cuûa caùc chöông
trình, döï aùn vôùi keá hoaïch ban ñaàu cuûa chöông trình, döï aùn.
Thöïc hieän toát caùc vaán ñeà treân, moät maët Thaønh phoá naâng cao naêng löïc
quaûn lyù cuûa mình nhaát laø trong coâng taùc giaùm saùt moät caùch saùt sao quaù trình thöïc
hieän döï aùn nhaèm ñaûm baûo döï aùn ñöôïc thöïc hieän ñuùng tieán ñoä, maët khaùc taïo ñieàu
kieän cho caùc Doanh nghieäp Vieät Nam tieáp thu ñöôïc nhöõng coâng ngheä tieân tieán
cuûa caùc nhaø taøi trôï.
3.2.2. Caùc bieän phaùp hoã trôï cho vieäc naâng cao hieäu quaû quaûn lyù vaø söû duïng
nguoàn voán ODA ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh
3.2.2.1. Naâng cao nhaän thöùc veà baûn chaát vaø vai troø cuûa ODA
Vaán ñeà nhaän thöùc phaûi ñöôïc tính treân phöông dieän vó moâ, huy ñoäng vaø söû
duïng voán ODA phaûi tính ñeán chieán löôïc nôï quoác gia;
Nguoàn voán ODA vôùi ñieàu kieän vay öu ñaõi seõ giaûm daàn vôùi möùc taêng
tröôûng GDP neân caàn ñöôïc söû duïng coù hieäu quaû nhaát. Khoâng vay ODA ñeå thöïc
hieän nhöõng döï aùn maø trong nöôùc coù theå töï löïc laøm ñöôïc, hoaëc neáu ñieàu kieän vay
trieät tieâu hay laøm giaûm ñaùng keå tính öu ñaõi cuûa laõi suaát;
Treân cô sôû chieán löôïc naøy, caùc Boä, ngaønh vaø ñòa phöông caàn xaây döïng
quy hoaïch söû duïng voán ODA trong chieán löôïc phaùt trieån ngaønh vaø ñòa phöông,
ñaëc bieát ñoái vôùi thaønh phoá Hoà Chí Minh;
Caàn coù söï phoái hôïp giöõa Boä KHÑT vaø Boä TC trong vieäc laäp danh muïc
caùc döï aùn do caùc Boä, ngaønh vaø caùc ñòa phöông quaûn lyù, treân cô sôû qui hoaïch töøng
ñòa phöông vaø vuøng kinh teá, trong ñoù neâu roõ vaán ñeà voán ñoái öùng. Beân vay, ñieàu
kieän vay, thôøi haïn vaø loä trình traû nôï ñoái vôùi töøng döï aùn. Danh muïc naøy ñöôïc
thoâng baùo ñeán töøng Boä, ngaønh vaø ñòa phöông ñeå caùc ñôn vò thuï höôûng ODA vaø
caùc cô quan quaûn lyù chuyeân ngaønh coù lieân quan laäp keá hoaïch traû nôï vaø laõi phaàn
voán vay ODA.
76
3.2.2.2. Naâng cao naêng löïc ñoäi nguõ quaûn lyù vaø thöïc hieän ODA
Cuûng coá laïi caùc Ban QLDA veà coâng taùc chuyeân moân, caàn boå sung caùn boä
coù chuyeân moân vaø kinh nghieäm trong quaûn lyù döï aùn, khoâng kieâm nhieäm, ñaøo taïo
boå sung, taêng cöôøng traùch nghieäm, yeâu caàu caùc Ban QLDA xaây döïng caùc quy
cheá hoaït ñoäng cuûa töøng Ban QLDA, trong ñoù phaûi xaùc ñònh ñöôïc moái quan heä
vôùi caùc cô quan lieân quan ôû Trung öông vaø ñòa phöông, noäi dung vaø traùch nhieäm
cuûa töøng chöùc danh trong boä maùy Ban QLDA theo töøng giai ñoaïn cuûa döï aùn.
Boá trí ñuû caùn boä coù naêng löïc vaø phaåm chaát cho caùc Ban QLDA, haïn cheá
vieäc boá trí kieâm nhieäm caùc chöùc danh Giaùm ñoác cuûa caùc Ban QLDA ñeå Giaùm
ñoác caùc Ban QLDA taäp trung söùc vaø thôøi gian cho vieäc trieån khai thöïc hieän ñaït
ñuùng tieán ñoä theo yeâu caàu döï aùn (nhaát laø trong giai ñoaïn chuaån bò ñaàu tö, chuaån
bò thöïc hieän döï aùn-ñaây laø thôøi gian coù nhieàu vaán ñeà phöùc taïp phaùt sinh).
Coù chính saùch ñaõi ngoä thích ñaùng nhö taêng möùc heä soá tieàn löông ñoái vôùi
caùc chöùc danh caùn boä chuû yeáu cuûa caùc Ban QLDA vaø höôùng boá trí söû duïng caùn
boä sau khi döï aùn keát thuùc giai ñoaïn xaây döïng, ñoàng thôøi coù cheá ñoä ñaùnh giaù ñònh
kyø caùc caùn boä chuû choát cuûa Ban QLDA ñeå kòp thôøi thay ñoåi, boå sung caùn boä ñuû
naêng löïc cho döï aùn.
3.2.2.3. Quy hoaïch söû duïng voán ODA caàn ñöôïc taêng cöôøng
Chính phuû caàn chæ ñaïo caùc Boä, ngaønh vaø ñòa phöông thieát laäp quy hoaïch
söû duïng nguoàn voán ODA trong chieán löôïc phaùt trieån cuûa ngaønh vaø chieán löôïc
phaùt trieån kinh teá-xaõ hoäi cuûa ñòa phöông. Quy hoaïch cuûa Boä, ngaønh vaø quy
hoaïch cuûa ñòa phöông phaûi haøi hoøa vaø loàng gheùp vaøo nhau vaø phaûi theå hieän ñònh
höôùng ñaàu tö ñeå phaùt trieån caùc vuøng, laõnh thoå; Quy hoaïch söû duïng ODA ñaàu tö
xaây döïng cô baûn phaûi naèm trong quy hoaïch toång theå phaùt trieån khoâng gian, quaûn
lyù söû duïng ñaát ñai oån ñònh vaø beàn vöõng. Hieän taïi, thaønh phoá Hoà Chí Minh ñaõ
hoaøn thaønh Baûn ñoà Quy hoaïch toång theå cuûa Thaønh phoá töø naêm 2006 ñeán 2020;
Chính phuû caàn xem xeùt Quy hoaïch naøy ñeå töø ñoù löïa choïn Nhaø taøi trôï thích hôïp.
77
3.2.2.4. Quy trình vaø thuû tuïc vaãn coøn laø moät vöôùng maéc quan troïng trong
tieán trình cuûa caùc döï aùn
Hôïp nhaát caùc Nghò ñònh 52, 12, 07, 16 veà qui ñònh quaûn lyù ñaàu tö vaø xaây
döïng vaø luaät hoùa toái ña vaøo Luaät Xaây döïng;
Hôïp nhaát caùc Nghò ñònh 88, 14, 66 vaø Phaùp leänh ñaáu thaàu ñöa caùc quy
ñònh vaøo Luaät Ñaáu thaàu maø Uyû ban Thöôøng vuï Quoác hoäi ñang xem xeùt ñeå thoâng
qua;
Ñöa caùc quy ñònh caùc chính saùch veà ñeàn buø giaûi toûa, taùi ñònh cö (söûa ñoåi,
boå sung caùc Nghò ñònh 22, Nghò ñònh 04, Nghò ñònh 38 vaø caùc thoâng tö höôùng
daãn), luaät hoùa toái ña vaøo Luaät ñaát ñai;
Ñeå ruùt ngaén thôøi gian pheâ duyeät caùc döï aùn, caàn phaân caáp nhieàu hôn vaø söï
phoái hôïp giöõa caùc cô quan coù chöùc naêng phaûi nhòp nhaøng, nhanh choùng, traùnh
tình traïng “ai cuõng coù tieáng noùi, nhöng khoâng ai quyeát” vaø khi coù quyeát ñònh thì
khoâng trieån khai thöïc hieän ñöôïc vì caùc qui ñònh traùi ngöôïc nhau;
Ñeà nghò Chính phuû nghieân cöùu giao cho caùc ñòa phöông thaåm ñònh vaø chòu
traùch nhieäm thöïc hieän caùc döï aùn ñaàu tö noùi chung, trong lónh vöïc ODA noùi rieâng.
Trong tröôøng hôïp kyõ thuaät phöùc taïp vaø khoâng ñuû khaû naêng thì baùo caùo caùc Boä
lieân quan thaåm ñònh: cho pheùp ñòa phöông ñöôïc thueâ chuyeân gia trong nöôùc vaø tö
vaán nöôùc ngoaøi tham gia thaåm ñònh ñoái vôùi caùc döï aùn coù coâng ngheä môùi vaø hieän
ñaïi.
78
KEÁT LUAÄN
Nguoàn voán ODA laø moät trong nhöõng chính saùch, bieän phaùp quan troïng
cuûa caùc nöôùc phaùt trieån daønh cho caùc nöôùc ñang vaø chaäm phaùt trieån vaø ñaây laø
nguoàn voán ñöôïc cung caáp nhieàu nhaát do muïc tieâu cuûa ODA laø nhaèm taïo ñieàu
kieän cho coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi cuûa caùc nöôùc ñang vaø keùm phaùt
trieån.
Quaù trình ñoåi môùi vaø phaùt trieån cuûa neàn kinh teá theá giôùi noùi chung vaø cuûa
khu vöïc Ñoâng Nam AÙ noùi rieâng ñaõ mang laïi cho Vieät Nam nhöõng nguoàn voán
ODA ñaùng keå trong nhöõng naêm qua vôùi nhieàu Nhaø taøi trôï nhö: Nhaät Baûn, Phaùp,
UÙc, EU, WB, IMF... trong ñoù, Nhaät Baûn laø Nhaø taøi trôï lôùn nhaát. Tuy nhieân, qua
vieäc phaân tích veà nguoàn voán ODA, chuùng ta caàn nhaän thaáy raèng nguoàn voán ODA
khoâng phaûi laø nguoàn taøi trôï cho khoâng maø laø nguoàn voán vay voâ haïn töø nöôùc
ngoaøi. Beân caïnh ñoù, muoán coù ñöôïc nguoàn voán naøy, chuùng ta caàn phaûi ñaùp öùng
caùc yeâu caàu cuûa Nhaø taøi trôï vaø taøi trôï caøng nhieàu thì yeâu caàu caøng cao. Ngoaøi ra,
Chính phuû vaø Nhaø nöôùc caàn quan taâm hôn nöõa vieäc giaûi ngaân ñoái vôùi caùc chöông
trình, döï aùn ODA vì vaán ñeà naøy coù aûnh höôûng raát lôùn khoâng chæ ñoái vôùi chöông
trình, döï aùn ñang thöïc hieän maø coøn ñoái vôùi caùc khoaûn cam keát cho vay tieáp theo
cuûa caùc Nhaø taøi trôï.
Chuùng ta cuõng khaúng ñònh raèng ODA laø nguoàn raát quan troïng trong quaù
trình phaùt trieån ñaát nöôùc trong giai ñoaïn quaù ñoä, nhöng noù cuõng mang nhieàu
nhöõng ñieàu kieän raøng buoäc. Vì vaäy vieäc hieåu vaø söû duïng noù moät caùch coù hieäu
quaû vaø haøi hoøa vôùi caùc nguoàn löïc khaùc laø ñieàu heát söùc quan troïng.
Toaøn boä baøi luaän naøy ñeà caäp ñeán vaán ñeà veà tieáp nhaän, quaûn lyù vaø söû duïng
nguoàn voán ODA ôû khu vöïc thaønh phoá Hoà Chí Minh vì ñaây laø trung taâm kinh teá
lôùn nhaát nöôùc thu huùt haàu heát nguoàn voán ODA cuûa Nhaø taøi trôï. Chính vì vaäy,
79
Nhöõng kieán nghò vaø giaûi phaùp neâu ra trong baøi luaän naøy chöa thaät ñaày ñuû
bôûi noù bò phaàn naøo giôùi haïn veà thôøi gian nghieân cöùu, khaû naêng vaø söï hieåu bieát
cuõng nhö kinh nghieäm cuûa baûn thaân, hôn nöõa ñaây cuõng laø lónh vöïc môùi maø caùc
ngaønh caùc caáp trong Chính phuû cuõng ñang quan taâm vaø töøng böôùc hoaøn thieän caùc
qui cheá quaûn lyù. Tuy nhieân, chuùng toâi cuõng ñaõ coá gaéng neâu leân nhöõng vieäc caàn
thöïc hieän ñeå laøm sao coù theå naâng cao hieäu quaû thu huùt, tieáp nhaän, quaûn lyù vaø söû
duïng nguoàn voán ODA ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
Tieáng Vieät:
1) Haø Thò Ngoïc Oanh (2000), “Hoã trôï phaùt trieån chính thöùc-ODA-nhöõng hieåu
bieát caên baûn vaø thöïc tieãn ôû Vieät Nam”, Nhaø xuaát baûn Giaùo duïc;
2) Löu Ngoïc Trònh (2002), “Voán vay öu ñaõi ôû Vieät Nam nhöõng naêm gaàn ñaây
thöïc traïng vaán ñeà vaø giaûi phaùp-Tröôøng hôïp Nhaät Baûn”. Nhaø xuaát baûn Lao ñoäng-
Xaõ hoäi, Haø Noäi;
3) Keá hoaïch söû duïng nguoàn voán phaùt trieån chính thöùc giai ñoaïn 2001-2005,
Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö, Haø Noäi 2001;
4) Caùc baûn tin veà nguoàn voán ODA cuûa Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu tö;
5) Quyeát ñònh 02/2000/QÑ-BTC ngaøy 06/01/2000 cuûa Boä Taøi chính veà Quy
cheá cho vay laïi;
6) Thoâng tö lieân Boä 81/1998/TTLB-BTC-NHNN ngaøy 17/06/1998 cuûa Boä
Taøi chính vaø Ngaân haøng Nhaø nöôùc Vieät Nam vaø Quyeát ñònh 96/2000/QÑ-BTC
ngaøy 12/06/2000 cuûa Boä Taøi chính veà Thuû tuïc ruùt voán ODA;
7) Thoâng tö 108/2003/TT-BTC ngaøy 07/11/2003 cuûa Boä Taøi chính veà Cô cheá
Taøi chính aùp duïng ñoái vôùi caùc Döï aùn Veä sinh Moâi tröôøng;
80
8) Thoâng tö 06/TT-BKH-KTÑN ngaøy 24/10/1997 cuûa Boä Keá hoaïch vaø Ñaàu
tö veà Höôùng daãn thöïc hieän Nghò ñònh 87/CP;
9) Nghò ñònh 90/CP ngaøy 07/11/1998 cuûa Chính phuû veà Quy cheá Cho vay vaø
Traû nôï Nöôùc ngoaøi;
10) Nghò ñònh 52/1999/NÑ-CP ngaøy 08/07/1999 cuûa Chính phuû veà Quy cheá
Quaûn lyù Xaây döïng vaø Ñaàu tö;
11) Nghò ñònh 88/1999/NÑ-CP ngaøy 01/09/1999 cuûa Chính phuû veà Quy cheá
Ñaáu thaàu;
12) Nghò ñònh 161/1999/NÑ-CP ngaøy 18/10/1999 veà Phaùp leänh veà Kyù keát vaø
Thöïc hieän ñieàu öôùc Quoác teá;
13) Nghò ñònh 12/2000/NÑ-CP ngaøy 05/05/2000 cuûa Chính phuû veà Boå sung
Nghò ñònh 52/CP;
14) Nghò ñònh 14/2000/NÑ-CP ngaøy 05/05/2000 cuûa Chính phuû veà Boå sung
Quy cheá Ñaáu thaàu;
15) Nghò ñònh 17/2001/NÑ-CP ngaøy 04/05/2001 cuûa Chính phuû veà Quy cheá
Quaûn lyù vaø Söû duïng voán ODA;
16) Nghò ñònh 07/2003/NÑ-CP ngaøy 30/01/2003 cuûa Chính phuû veà Boå sung
Nghò ñònh 52/CP vaø Nghò ñònh 12/CP;
17) Nghò ñònh 66/2003/NÑ-CP ngaøy 12/06/2003 cuûa Chính phuû veà Söûa ñoåi
Quy cheá Ñaáu thaàu;
18) Nghò ñònh 124/2004/NÑ-CP ngaøy 28/05/2004 cuûa Chính phuû veà Phaân caáp
töï chuû Taøi chính ñaëc thuø cho thaønh phoá Hoà Chí Minh;
19) Nghò ñònh 16/2005/NÑ-CP ngaøy 07/02/2005 cuûa Chính phuû veà Höôùng daãn
Thi haønh Luaät Xaây döïng;
20) Ñaùnh giaù vieän trôï: Khi naøo coù taùc duïng, khi naøo khoâng, vaø taïi sao, Baùo
caùo nghieân cöùu chính saùch cuûa Ngaân haøng Theá giôùi;
21) Luaät Ngaân saùch Nhaø nöôùc;
81
22) Luaät Xaây döïng ngaøy 26/11/2003;
23) Toång quan vieän trôï phaùt trieån chính thöùc Vieät Nam, UNDP Vieät Nam, Haø
Noäi 2003;
24) Chöông trình phaùt trieån Lieân hieäp quoác taïi Vieät Nam 2003-2004, UNDP
Vieät Nam, Haø Noäi 2004;
25) Hôïp taùc naâng cao Hieäu quaû Vieän trôï nhaèm Hoã trôï Phaùt trieån Beàn vöõng ôû
Vieät Nam, Hoäi nghò Nhoùm Tö vaán caùc Nhaø taøi trôï cho Vieät Nam, Haø Noäi ngaøy 6-
7 thaùng 12 naêm 2005;
26) Caùc baøi tham luaän trong buoåi hoäi thaûo veà ODA taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh
naêm 2003;
27) Khuoân khoå Hoã trôï Phaùt trieån cuûa Lieân Hieäp quoác cho nöôùc Coäng hoøa Xaõ
hoäi Chuû nghóa Vieät Nam (UNDAF) giai ñoaïn 2006-2010, Haø Noäi thaùng 06/2005;
28) Tuyeân boá chung Paris veà hieäu quaû vieän trôï;
29) Taøi lieäu Höôùng daãn chuaån bò caùc döï aùn vay voán ODA cuûa Nhaät Baûn, Ngaân
haøng Hôïp taùc Quoác teá Nhaät Baûn (JBIC);
30) Caùc chöông trình vaø taøi lieäu ñaøo taïo coù lieân quan ñeán nguoàn voán ODA cuûa
Sôû KHÑT vaø Kho baïc Nhaø nöôùc TW: (1) Caùc Moâ hình Quaûn lyù Taøi chính ñieån
hình aùp duïng cho caùc Döï aùn ODA; (2) Giaûi ngaân voán ODA; (3) Laäp Keá hoaïch Taøi
chính vaø Quyeát toaùn voán ODA vay öu ñaõi; (4) Kieåm soaùt chi cuûa Kho baïc Nhaø
nöôùc ñoái vôùi Döï aùn ODA; (5) Chöông trình Taêng cöôøng Naêng löïc Toaøn dieän veà
Quaûn lyù ODA ôû Vieät Nam;
31) Vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaûng laàn thöù IX, NXB Chính trò quoác gia, Haø Noäi 2001;
32) Caùc Vaên kieän Ñaïi hoäi Ñaûng cuûa Thaønh phoá vaø caû nöôùc;
33) Trang Web: www.worldbank.org.vn;
34) Trang Web www.adbvrm.org.vn;
35) Trang Web www.mof.gov.vn;
36) Trang Web www.vneconomy.com.vn;
82
37) Trang Web www.mpi.gov.vn;
38) Trang Web www.undp.org.vn.
Tieáng Anh:
1) Robert Cassen & Associates (1994), Does Aid work?, Clarendon Press,
Oxford;
2) UNDP Viet Nam (2004), Overview of Official Development Assistance in
Viet Nam, , Ha Noi;
3) UNDP Viet Nam (06/2005), Viet Nam Development Cooperation Report,
Ha Noi;
4) Financial Flows to Developing Countries, Global Development Finance
2005;
5) Report of the ‘Seminar on Evaluation Study of Japanese ODA for Vietnam’,
International Development Center of Japan (IDCJ), Hanoi 2003;
83
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 44868.pdf