Trong quá trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập cần
áp dụng nhiều phương thức khác nhau. GV có thể sử
dụng một số phương thức như sau:
+ Phương pháp đặt câu hỏi hiệu quả: là phương pháp
GV sẽ đưa ra các câu hỏi để SV trả lời hoặc tranh luận,
đưa ra ý kiến phản bác. Từ đó, GV có thể định hướng nội
dung kiến thức và nắm bắt được lượng kiến thức mà SV
nắm được. Không những thế, phương pháp này còn đòi
hỏi SV phải ghi nhớ được kiến thức, nội dung bài học,
chuẩn bị trước ở nhà. Ví dụ: khi giảng dạy kĩ thuật cầm
vợt trái tay, GV có thể nêu vấn đề: cầm vợt trái tay áp
dụng trong tình huống nào? Cầm vợt trái tay như thế nào
để phát huy tối đa hiệu quả đánh cầu?.
+ Phương pháp giải quyết tình huống: là phương
pháp GV tạo ra nhiều tình huống để SV vận dụng
những kiến thức đã học hoặc chuẩn bị ở nhà để giải
quyết bằng những cuộc thảo luận hoặc tranh luận, từ
đó có thể phát triển tư duy học hỏi lẫn nhau. Ví dụ:
Khi giảng dạy chiến thuật di chuyển, GV có thể nêu
tình huống: Trong thi đấu đôi nam nữ, khi đánh cầu
cao sâu sang sân đối phương thì lúc này hai người phải
di chuyển như thế nào? Tại sao?.
+ Tổ chức dạy học theo nhóm: GV có thể chia lớp
học thành các nhóm tương đồng về số lượng, giới tính,
trình độ, sở thích; các nhóm phải có sự chuẩn bị nội dung
học trước khi đến lớp. Trong quá trình thảo luận, tranh
luận tập thể, mỗi nhóm cử đại diện lên trình bày, các
nhóm còn lại sẽ nhận xét, đánh giá, bổ sung ý kiến. GV
sẽ có nhiệm vụ nhận xét, bổ sung hay chỉnh sửa nội dung
trình bày của SV. Đồng thời, GV phải quan sát tất cả SV
trong lớp về thái độ học tập, ghi lại, cuối tiết học sẽ đưa
ra ý kiến về những trường hợp có thái độ học tập chưa
tốt, để lần sau họ hoàn thiện hơn. GV cũng có thể chấm
điểm trực tiếp phần trình bày của cá nhân và sự chuẩn bị
bài của cả nhóm. Tham gia nhận xét, đánh giá theo nhóm,
SV sẽ được nâng cao năng lực học tập và các kĩ năng
khác như làm việc nhóm, trình bày, nhận xét đánh giá.
Phương pháp này không những giúp SV tích cực, chủ
động, sáng tạo, nghiêm túc trong quá trình học tập, chuẩn
bị bài mà còn làm hoạt động kiểm tra, đánh giá sẽ nhẹ
nhàng hơn.
+ Phương pháp thi đấu. Trong phương pháp này, SV
sẽ được vận dụng và rèn luyện những kiến thức, kĩ chiến
thuật đã được học vào trong thực tiễn. Ngoài ra, phương
pháp này sẽ khiến tạo sự thi đua, cạnh tranh, tập trung,
thích thú, giúp cho SV dễ dàng tiếp thu nội dung kiến
thức mà GV muốn truyền đạt.
Tóm lại, càng sử dụng nhiều hình thức kiểm tra, đánh
giá, GV càng thu thập được nhiều chứng cứ về sự am
hiểu kiến thức, kĩ năng cũng như thái độ, sở thích và hứng
thú, niềm say mê chuyên môn của người học.
5 trang |
Chia sẻ: hachi492 | Ngày: 11/01/2022 | Lượt xem: 364 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem nội dung tài liệu Đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập trong dạy học học phần “cầu lông” tại trường Đại học Đà Lạt, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 3 tháng 5/2019, tr 274-278
274
Email: tupb@dlu.edu.vn
ĐỔI MỚI KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
TRONG DẠY HỌC HỌC PHẦN “CẦU LÔNG” TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC ĐÀ LẠT
Phan Bửu Tú - Trường Đại học Đà Lạt
Ngày nhận bài: 20/4/2019; ngày chỉnh sửa: 03/5/2019; ngày duyệt đăng: 15/5/2019.
Abstract: Testing and evaluating learning results is an important stage in the teaching process. In
particular, in training under credit system, strengthening testing and evaluating will help teachers
understand self-learning, self-study activities of students. This article presents the current status of
testing and assessing learning results in Badminton module and suggests some solutions to improve
the quality of testing and assessing learning results of students at Dalat University.
Keywords: Testing, assessment, badminton, Dalat University.
1. Mở đầu
Mục tiêu cụ thể của việc đổi mới căn bản, toàn diện
GD-ĐT đối với giáo dục đại học Việt Nam hiện nay
chính là tập trung đào tạo nhân lực trình độ cao, bồi
dưỡng nhân tài, phát triển phẩm chất và năng lực tự học,
tự làm giàu tri thức, sáng tạo của người học. Một trong
những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu là tiếp tục đổi mới
căn bản hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và đánh
giá kết quả học tập bảo đảm trung thực, khách quan. Ở
bậc đại học, đánh giá kết quả đào tạo đại học theo hướng
chú trọng năng lực phân tích, sáng tạo, tự cập nhật, đổi
mới kiến thức; đạo đức nghề nghiệp; năng lực nghiên
cứu và ứng dụng khoa học, công nghệ; năng lực thực
hành, năng lực tổ chức và thích nghi với môi trường làm
việc [1]. Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập không chỉ
nhằm mục đích nhận định thực trạng, định hướng và điều
chỉnh hoạt động của trò mà đồng thời còn là điều kiện
hình thành ở người học tinh thần trách nhiệm cao, ý thức
phấn đấu vươn lên trong học tập.
Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Trường
Đại học Đà Lạt hiện nay là tập trung đổi mới phương
pháp dạy và học theo hướng hiện đại; do đó, hoạt động
kiểm tra, đánh giá cũng cần phải được tiến hành đổi mới
đồng bộ.
Bài viết đề cập thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập học phần Cầu lông; đồng thời, đề xuất một số
biện pháp nhằm nâng cao chất lượng kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập học phần này của sinh viên (SV) tại
Trường Đại học Đà Lạt.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Tầm quan trọng của việc đổi mới hoạt động kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên
Kiểm tra và đánh giá là hai quá trình có quan hệ chặt
chẽ với nhau, là hai công việc được tiến hành theo trình
tự nhất định và đan xen lẫn nhau nhằm miêu tả và tập
hợp những bằng chứng cả về định tính và định lượng của
quá trình giáo dục để đối chiếu với mục tiêu đào tạo.
Trong đó, kiểm tra là quá trình thu thập, xử lí và cung cấp
những dữ kiện, thông tin nhằm mục đích tạo cơ sở cho
việc đánh giá; đánh giá là quá trình hình thành những
nhận định, phán đoán về kết quả công việc dựa vào
những thông tin thu được, đối chiếu với mục tiêu, tiêu
chuẩn đề ra nhằm đề xuất những quyết định thích hợp để
cải thiện thực trạng, điều chỉnh, nâng cao chất lượng và
hiệu quả công việc.
Nghị quyết số 44/NQ-CP của Chính phủ đã nêu rõ:
Đổi mới hình thức, phương pháp thi, kiểm tra và đánh
giá kết quả giáo dục theo hướng đánh giá năng lực của
người học; kết hợp đánh giá cả quá trình với đánh giá
cuối kì học, cuối năm học theo mô hình của các nước có
nền giáo dục phát triển [2]. Điều đó cho thấy, đổi mới
phương thức kiểm tra, đánh giá chất lượng người học
đóng một vai trò đặc biệt quan trọng và là một trong
những yếu tố quyết định đến quá trình đổi mới căn bản,
toàn diện giáo dục Việt Nam.
Đối với SV, “nhân vật trung tâm” của quá trình dạy
học, kiểm tra, đánh giá có tác dụng thúc đẩy quá trình
học tập, phát triển không ngừng. Qua kết quả kiểm tra,
đánh giá, SV tự đánh giá mức độ đạt được của bản
thân, để có phương pháp tự mình ôn tập, rèn luyện,
củng cố, bổ sung nhằm hoàn thiện học vấn bằng
phương pháp tự học, tự nghiên cứu với hệ thống thao
tác tư duy của chính mình.
Đối với giảng viên (GV), kết quả kiểm tra, đánh
giá sẽ giúp mỗi GV tự đánh giá quá trình giảng dạy
của bản thân. Trên cơ sở đó, không ngừng nâng cao và
hoàn thiện mình về trình độ chuyên môn, về phương
pháp giảng dạy.
Đối với các cấp quản lí, lãnh đạo nhà trường thì kiểm
tra, đánh giá là một trong những biện pháp để cung cấp
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 3 tháng 5/2019, tr 274-278
275
những thông tin cơ bản về thực trạng dạy và học, đánh
giá kết quả đào tạo cả về định tính và định lượng, để có
những chỉ đạo kịp thời nhằm thực hiện tốt các mục tiêu
giáo dục. Đồng thời, cũng là cơ sở để xây dựng đội ngũ
GV trong công cuộc đổi mới nội dung, phương pháp và
hình thức tổ chức hoạt động dạy học,
Tóm lại, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập đóng vai
trò đặc biệt quan trọng và là một trong những yếu tố
quyết định đến quá trình đổi mới căn bản, toàn diện giáo
dục Việt Nam.
2.2. Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học
phần “Cầu lông” tại Trường Đại học Đà Lạt
Cầu lông là một môn thể thao thông dụng trên thế
giới. Khoa học đã chứng minh chơi môn thể thao này
đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và là môn thể thao
chơi ngoài trời hoặc trong nhà, phù hợp với mọi lứa tuổi,
từ trẻ đến già, nam hay nữ đều có thể tham gia chơi được.
Vì vậy, hiện nay các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam
đưa môn cầu lông vào chương trình Giáo dục thể chất
cho SV. Tại Trường Đại học Đà Lạt, Cầu lông là học
phần tự chọn với thời lượng là 30 tiết (1 tín chỉ) được bố
trí trong học kì 2 của năm thứ nhất và là một trong những
học phần Giáo dục thể chất được SV lựa chọn, tham gia
tập luyện nhiều nhất.
Căn cứ vào đề cương hiện hành của Trường Đại học
Đà Lạt, có thể thấy, mục tiêu chính của học phần cầu lông
là trang bị cho SV nắm bắt được những kiến thức và kĩ
năng cơ bản về chiến thuật cầu lông; nắm vững các điều
luật thi đấu, phương pháp tổ chức thi đấu và trọng tài cầu
lông; đồng thời, giáo dục SV có ý thức tổ chức kỉ luật,
tinh thần tập thể, ý chí vượt khó, đáp yêu cầu phẩm
chất của người tri thức tương lai [3].
Hiện nay, cấu trúc điểm thành phần kiểm tra, đánh
giá kết quả học tập học phần Cầu lông chủ yếu dựa vào
điểm chuyên cần (10%) và điểm thi kết thúc học phần
(90%) với điểm số tính theo thang điểm 10 (làm tròn
điểm, không có chữ số thập phân). Cụ thể:
- Điểm chuyên cần: SV không vắng giờ học nào hoặc
vắng có lí do không quá 6% tổng số tiết (tương đương
vắng 01 buổi học/02 tiết) thì được tối đa 10% điểm học
phần (01 điểm); điểm chuyên cần sẽ là 0 điểm nếu như
vắng học không có lí do hoặc có lí do từ 7% tổng số tiết
trở lên; nếu vắng quá 20% tổng số tiết dù có lí do hay
không sẽ không được dự thi kết thúc học phần. Ngoài ra,
SV đi trễ quá 05 phút sau khi giờ học bắt đầu sẽ không
được tham dự buổi học. Cách đánh giá này có ưu điểm
là SV thể hiện được mức độ chuyên cần của mình bằng
cách đi học đầy đủ và đúng giờ, GV có cơ sở rõ ràng để
cho điểm đánh giá. Tuy nhiên, hình thức này cũng có hạn
chế: chưa tạo được sự công bằng cho những SV đi học
đầy đủ với những SV vắng học một buổi có lí do; những
SV vắng học không có lí do một buổi, hai buổi, ba buổi
hoặc có lí do hai buổi, ba buổi; SV đi học đúng giờ với
SV đi học muộn; chưa thể hiện được tính toàn diện vì sẽ
không có điểm chuyên cần cho những SV vắng học
không có lí do hoặc có lí do từ hai buổi trở lên; nếu GV
không có sự kiểm soát chặt chẽ thì SV có thể nhờ người
điểm danh hoặc đến lớp học tập thiếu tích cực.
- Điểm thi kết thúc học phần: tổ chức thi theo kế
hoạch chung của nhà trường, thường được tổ chức cuối
học kì. Hình thức thi là thực hành cá nhân ở ba nội dung:
+ Kĩ thuật phát cầu: chiếm 30% điểm học phần, thực
hiện ba lần, mỗi lần thực hiện đúng kĩ thuật vào khu vực
quy định sẽ đạt 10% điểm học phần. Cụ thể: đối với SV
nam, đứng ở ô phát cầu bên phải thực hiện phát cầu thuận
tay cao sâu vào khu vực giữa đường phát cầu xa và
đường biên ngang cuối sân ở ô nhận cầu tương ứng; đối
với SV nữ đứng ở ô phát cầu bên phải thực hiện phát cầu
trái tay gần lưới vào ô vuông (50cm x 50cm) sát đường
giữa sân và đường phát cầu gần ở ô nhận cầu tương ứng.
Hình thức kiểm tra này có ưu điểm là có sự phân biệt giới
tính, SV sẽ có độ ổn định cao, vì chỉ đứng ở một vị trí cố
định và thực hiện một kĩ thuật duy nhất. Tuy nhiên, hình
thức kiểm tra này sẽ không phản ánh hết được năng lực
học tập và sự nhận thức nói chung của SV về kĩ thuật
phát cầu. Mặt khác, thang điểm đánh giá được phân chia
chưa thật sự hợp lí, như điểm một lần phát cầu tốt với
điểm chuyên cần đều như nhau; ngược lại nếu một lần
phát cầu hỏng thì mất đến 10% điểm học phần, như vậy
sẽ tạo áp lực tâm lí cho SV khi thực hiện kĩ thuật.
+ Kĩ thuật đánh cầu thuận tay, trái tay: chiếm 30%
điểm học phần, người thực hiện đứng ở giữa sân, thực
hiện liên tục đánh cầu luân phiên thuận tay, trái tay qua
lưới. Mỗi lần đánh cầu luân phiên thuận tay, trái tay qua
lưới đúng kĩ thuật sẽ đạt 10% điểm học phần. Hình thức
kiểm tra này phản ánh được mức độ thực hiện kĩ thuật
cầm vợt và phòng thủ của SV nhưng nếu SV chỉ thực
hiện được một cách cầm vợt để đánh cầu qua lưới thì vẫn
chưa có mức điểm cụ thể, lúc này GV sẽ khó khăn trong
việc đánh giá.
+ Kĩ thuật đập cầu thuận tay: chiếm 30% điểm học
phần, người thực hiện đứng ở giữa sân, thực hiện kĩ thuật
đập cầu thuận tay qua lưới. Thực hiện ba lần, mỗi lần đập
cầu thuận tay qua lưới đúng kĩ thuật sẽ đạt 10% điểm học
phần. Hình thức kiểm tra này giúp GV xác định được mức
độ thực hiện kĩ thuật đập cầu thuận tay của SV. Tuy nhiên,
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 3 tháng 5/2019, tr 274-278
276
thang điểm đánh giá được phân chia chưa thật sự hợp lí, sẽ
tạo áp lực tâm lí lớn cho SV trong mỗi lần thực hiện.
Như vậy, phương thức kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập học phần Cầu lông tại Trường Đại học Đà Lạt hiện
nay có một số ưu điểm và hạn chế như sau:
- Ưu điểm: Trong quá trình học tập, SV sẽ không bị
nhiều áp lực về kiểm tra, đánh giá, không cần phải nỗ lực
nhiều đối với những nội dung không thi; Khối lượng
công việc của GV sẽ không nhiều.
- Hạn chế: còn sử dụng phương thức kiểm tra, đánh
giá truyền thống, SV chỉ tập trung vào giai đoạn thi kết
thúc học phần; phạm vi thi và kiểm tra chưa bao quát hết
mục tiêu, nội dung giảng dạy của học phần, chưa phản
ánh hết được năng lực học tập và sự nhận thức nói chung
của SV về học phần. Trong quá trình học tập, GV không
có cơ sở rõ ràng để kiểm tra mức độ nhận thức, tinh thần,
thái độ học tập cũng như tính tự học, tự nghiên cứu của
SV; đồng thời chưa kích thích được tính tích cực, chủ
động của SV trong từng buổi học. Thang điểm kiểm tra
chưa hợp lí dẫn đến việc đánh giá chưa thể hiện được tính
toàn diện, công bằng, khách quan.
2.3. Một số biện pháp đổi mới kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập học phần Cầu lông tại Trường Đại học
Đà Lạt
Đổi mới phương thức kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập là khâu tất yếu gắn liền với đổi mới phương pháp dạy
và học, chính vì vậy nội dung của nó sẽ được hiểu là điều
chỉnh và hoàn thiện các phương pháp và hình thức kiểm
tra, đánh giá nhằm khắc phục những hạn chế của phương
thức kiểm tra, đánh giá truyền thống.
Định hướng đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập hiện nay chủ yếu theo hướng đánh giá năng lực của
người học; đặc biệt đối với hệ thống đào tạo theo học chế
tín chỉ vì việc tự học, tự nghiên cứu của SV chiếm một
khối lượng lớn cả về thời gian và kiến thức. Kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập theo năng lực không phải là một
hoạt động được thực hiện một lần vào cuối kì hay định
kì mà là một quá trình. Để thực hiện điều đó, GV tiến
hành đánh giá kết quả học tập với ba công đoạn: thu thập
thông tin, phân tích và xử lí thông tin, xác nhận kết quả
học tập. Trong đào tạo theo tín chỉ, thông tin mà GV thu
thập không chỉ đơn thuần từ điểm chuyên cần, điểm thi
kết thúc học phần như trong kiểm tra, đánh giá theo kiểu
truyền thống mà phải từ nhiều nguồn với nhiều phương
pháp và hình thức khác nhau như: sự quan sát các hoạt
động trên lớp (số buổi có mặt, tinh thần, thái độ học tập,
tinh thần trách nhiệm, một số kĩ năng mềm); sản phẩm
học tập (qua thời gian và chất lượng hoàn thành bài tập
trên lớp và về nhà do GV yêu cầu, các nội dung thi kết
thúc học phần); tự đánh giá hay đánh giá lẫn nhau của
SV,... Thông tin càng đa dạng, phong phú thì GV càng
có nhiều cơ sở dữ liệu để phân tích, xử lí. Dựa trên sự
phân tích và xử lí thông tin chính xác, GV xác nhận kết
quả học tập của SV một cách cụ thể với sự phân tích và
giải thích rõ ràng cả mặt tiến bộ hay hạn chế; đó là cơ sở
để GV quyết định điều chỉnh hoạt động dạy và học cho
phù hợp. Qua những lần đánh giá, phản hồi và điều chỉnh
đó, SV và GV sẽ có cái nhìn theo chiều dọc của sự đánh
giá, theo từng bước phát triển tiến bộ của người học.
Qua sự phân tích trên, chúng ta thấy rằng kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập theo năng lực như những nấc
thang trong quá trình phát triển toàn diện năng lực người
học, không chỉ cho thấy kết quả học tập của SV mà còn là
cơ sở để định hướng cho người dạy tiếp tục dạy như thế
nào và người học sẽ học những gì. Kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập theo năng lực không chỉ đơn thuần có chức
năng ghi nhận mà còn có chức năng định hướng.
Sự phát triển năng lực của người học là một quá trình,
do đó, kiểm tra, đánh giá người học cũng phải là một quá
trình. Năng lực là toàn bộ các thuộc tính tâm lí độc đáo
của cá nhân có thể để đáp ứng những yêu cầu của công
việc hay cuộc sống. Năng lực của người học gồm nhiều
mặt và năng lực của mỗi người là khác nhau. Chính vì
vậy, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập theo năng lực là
kiểm tra, đánh giá theo sự phát triển mọi mặt của năng
lực và sát với từng đối tượng.
Để đổi mới phương thức kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập học phần Cầu lông theo hướng phát triển năng
lực người học, bài viết đề xuất một số biện pháp sau:
- Quán triệt quan điểm và nhận thức về phương pháp
dạy học tích cực đối với các học phần Giáo dục Thể chất
nói chung, học phần Cầu lông nói riêng:
Đi đôi với việc đổi mới về phương thức kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập của SV, cần phải thay đổi quan
điểm và nhận thức về cách dạy, cách học trong trường
đại học, cao đẳng. Quan điểm trong giai đoạn đào tạo
theo học chế tín chỉ hiện nay đó là: kiến thức rất đa dạng
và thay đổi theo thời gian; giảng dạy là khai thác và nuôi
dưỡng nội lực của SV để họ sẽ tự học suốt đời, người
thầy không còn độc quyền về kiến thức; tạo ra thói quen
học tập, rèn luyện, tư duy, kĩ năng phân tích vấn đề, khả
năng tiếp thu, diễn đạt, tổ chức, xử lí thông tin. Quan
điểm trên đưa đến nhận thức về phương pháp dạy học
tích cực là phương pháp dạy cho SV tích cực, chủ động
trong suy nghĩ, tư duy và hành động, với mục tiêu: dạy
cách học, học cách học để tạo thói quen, niềm say mê và
khả năng học tập suốt đời. Trong phương pháp này, GV
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 3 tháng 5/2019, tr 274-278
277
là người biết truyền cảm hứng cho SV, đặt SV ở vị trí
trung tâm để phát huy tính tích cực, chủ động của SV;
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT)
trong việc thu thập, lựa chọn và xử lí thông tin nhanh
chóng để biến thành tri thức của mỗi cá nhân. Vì vậy,
trong quá trình dạy học, GV chỉ giữ vai trò định hướng,
đưa ra ý kiến gợi ý, hướng dẫn tìm kiếm tài liệu, tổ chức
các buổi thảo luận, tranh luận cho SV (nêu tình huống,
kích thích hứng thú, suy nghĩ và phân xử các ý kiến đối
lập của người học; từ đó, hệ thống hoá các vấn đề, tổng
kết bài giảng, khắc sâu những tri thức cần nắm vững).
Như vậy, SV sẽ chủ động trong việc tìm kiếm thông tin,
tích lũy kinh nghiệm, rèn luyện khả năng phán đoán và
trưởng thành, tự tin hơn qua mỗi buổi học.
Tuy nhiên, phương pháp dạy học nào cũng đều có
những đặc điểm, ưu thế và nhược điểm riêng. Không có
phương pháp dạy học nào là tối ưu, là có thể khắc phục
tất cả những điểm hạn chế trong quá trình dạy học. Việc
nghiên cứu kĩ từng đặc điểm học phần, từng giáo án, môi
trường giảng dạy và đối tượng người học để có sự phối
kết hợp đa dạng các phương pháp dạy học là việc cần làm
ngay của mỗi GV để nâng cao chất lượng dạy học, đáp
ứng yêu cầu của thời kì Cách mạng công nghiệp 4.0.
- Đa dạng hóa phương thức kiểm tra, đánh giá kết
quả học tập:
Trong quá trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập cần
áp dụng nhiều phương thức khác nhau. GV có thể sử
dụng một số phương thức như sau:
+ Phương pháp đặt câu hỏi hiệu quả: là phương pháp
GV sẽ đưa ra các câu hỏi để SV trả lời hoặc tranh luận,
đưa ra ý kiến phản bác. Từ đó, GV có thể định hướng nội
dung kiến thức và nắm bắt được lượng kiến thức mà SV
nắm được. Không những thế, phương pháp này còn đòi
hỏi SV phải ghi nhớ được kiến thức, nội dung bài học,
chuẩn bị trước ở nhà. Ví dụ: khi giảng dạy kĩ thuật cầm
vợt trái tay, GV có thể nêu vấn đề: cầm vợt trái tay áp
dụng trong tình huống nào? Cầm vợt trái tay như thế nào
để phát huy tối đa hiệu quả đánh cầu?...
+ Phương pháp giải quyết tình huống: là phương
pháp GV tạo ra nhiều tình huống để SV vận dụng
những kiến thức đã học hoặc chuẩn bị ở nhà để giải
quyết bằng những cuộc thảo luận hoặc tranh luận, từ
đó có thể phát triển tư duy học hỏi lẫn nhau. Ví dụ:
Khi giảng dạy chiến thuật di chuyển, GV có thể nêu
tình huống: Trong thi đấu đôi nam nữ, khi đánh cầu
cao sâu sang sân đối phương thì lúc này hai người phải
di chuyển như thế nào? Tại sao?...
+ Tổ chức dạy học theo nhóm: GV có thể chia lớp
học thành các nhóm tương đồng về số lượng, giới tính,
trình độ, sở thích; các nhóm phải có sự chuẩn bị nội dung
học trước khi đến lớp. Trong quá trình thảo luận, tranh
luận tập thể, mỗi nhóm cử đại diện lên trình bày, các
nhóm còn lại sẽ nhận xét, đánh giá, bổ sung ý kiến. GV
sẽ có nhiệm vụ nhận xét, bổ sung hay chỉnh sửa nội dung
trình bày của SV. Đồng thời, GV phải quan sát tất cả SV
trong lớp về thái độ học tập, ghi lại, cuối tiết học sẽ đưa
ra ý kiến về những trường hợp có thái độ học tập chưa
tốt, để lần sau họ hoàn thiện hơn. GV cũng có thể chấm
điểm trực tiếp phần trình bày của cá nhân và sự chuẩn bị
bài của cả nhóm. Tham gia nhận xét, đánh giá theo nhóm,
SV sẽ được nâng cao năng lực học tập và các kĩ năng
khác như làm việc nhóm, trình bày, nhận xét đánh giá.
Phương pháp này không những giúp SV tích cực, chủ
động, sáng tạo, nghiêm túc trong quá trình học tập, chuẩn
bị bài mà còn làm hoạt động kiểm tra, đánh giá sẽ nhẹ
nhàng hơn.
+ Phương pháp thi đấu. Trong phương pháp này, SV
sẽ được vận dụng và rèn luyện những kiến thức, kĩ chiến
thuật đã được học vào trong thực tiễn. Ngoài ra, phương
pháp này sẽ khiến tạo sự thi đua, cạnh tranh, tập trung,
thích thú, giúp cho SV dễ dàng tiếp thu nội dung kiến
thức mà GV muốn truyền đạt.
Tóm lại, càng sử dụng nhiều hình thức kiểm tra, đánh
giá, GV càng thu thập được nhiều chứng cứ về sự am
hiểu kiến thức, kĩ năng cũng như thái độ, sở thích và hứng
thú, niềm say mê chuyên môn của người học.
- Điều chỉnh, mở rộng các loại điểm và thang điểm
kiểm tra, đánh giá:
+ Việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của SV
không nên chỉ tập trung vào điểm chuyên cần và điểm thi
kết thúc học phần mà phải căn cứ vào nhiều loại điểm
trong quá trình học tập, có như vậy mới phản ánh được
mọi khía cạnh học tập và năng lực của người học. GV là
người đề xuất việc lựa chọn các hình thức và trọng số của
các loại điểm đánh giá, cũng như cách tính điểm tổng hợp
đánh giá học phần do GV đề xuất, được Hiệu trưởng phê
duyệt và phải được quy định trong đề cương chi tiết của
học phần.
+ Việc điều chỉnh các phương thức kiểm tra, đánh giá
không những tạo điều kiện cho SV tham gia tích cực vào
quá trình dạy học mà còn làm cho giờ học thêm sinh
động, tạo hứng thú cho SV trong quá trình học tập. Thang
điểm 10 trong đánh giá học phần cầu lông hiện nay
không được làm tròn đến một chữ số thập phân, như vậy,
chưa đúng theo quy chế đào tạo theo học chế tín chỉ là
VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 3 tháng 5/2019, tr 274-278
278
điểm đánh giá bộ phận và điểm thi kết thúc học phần
được chấm theo thang điểm 10 (từ 0 đến 10), làm tròn
đến một chữ số thập phân. Vì vậy, cần điều chỉnh, mở
rộng thang điểm đánh giá từng loại điểm cho phù hợp với
quy chế. Ví dụ: Đối với điểm chuyên cần, nên làm tròn
điểm đến một chữ số thập phân, lúc này có thể áp dụng
phương thức tính điểm như sau: vắng học một buổi
(2 tiết) sẽ bị trừ 2% điểm chuyên cần, không nên căn cứ
vào vắng học có hay không có lí do vì SV không đến lớp
được thì chắc chắn là có lí do cá nhân; để SV có thể học
tập đầy đủ các nội dung của học phần và không bị trừ
điểm chuyên cần, GV nên tạo điều kiện cho SV học bù
nội dung buổi vắng với lớp khác (nếu có). Mặt khác,
những SV đi học trễ một buổi sẽ bị trừ 1% điểm tinh thần,
thái độ học tập. Như vậy, mới có thể phần nào đảm bảo
tính công bằng cho những SV đi học đầy đủ với vắng
học, đi học đúng giờ với đi học trễ.
+ Đối với điểm thi kết thúc học phần, nên điều
chỉnh, mở rộng thang điểm và làm tròn đến một chữ số
thập phân, lúc đó sẽ đánh giá được toàn diện, chính xác
năng lực của SV, như trong nội dung phát cầu không
nên phân biệt giới tính mà quy định cả nam và nữ đều
thực hiện như nhau. Như vậy, mới có thể đánh giá toàn
diện mức độ thực hiện phát cầu của từng cá nhân, tránh
tình trạng học tủ, học đối phó. Ngoài ra, lớp trưởng, lớp
phó phải tham gia thực hiện các nội dung thi kết thúc
học phần mới đảm bảo được tính công bằng, khách
quan, tránh tư tưởng tiêu cực. Để phụ trách nhiệm vụ
của lớp trưởng, lớp phó, GV có thể mở rộng các loại
điểm như điểm trách nhiệm, yêu cầu các nhóm, cá nhân
luân phiên thực hiện và đánh giá mức độ thực hiện
nhiệm vụ thông qua điểm số.
- Bồi dưỡng năng lực kiểm tra, đánh giá kết quả học
tập cho GV: Kiểm tra, đánh giá kết quả học tập là một
lĩnh vực khoa học, đòi hỏi GV phải có kiến thức, kĩ năng,
làm chủ được quá trình kiểm tra, đánh giá và sử dụng
được nhiều phương thức kiểm tra, đánh giá khác nhau.
Phương thức kiểm tra, đánh giá càng đa dạng thì mức độ
chính xác trong đánh giá càng cao vì phản ánh khách
quan, toàn diện hơn. Vì vậy, nhằm nâng cao năng lực
kiểm tra, đánh giá cho GV, các tổ Bộ môn, các Khoa
cũng như Nhà trường cần tổ chức các cuộc hội thảo,
seminar, tăng cường trao đổi, thường xuyên cập nhật lí
luận về kiểm tra, đánh giá, cũng như học tập kinh nghiệm
của đồng nghiệp trong thực tế kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập của SV.
3. Kết luận
Phương thức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập học
phần Cầu lông tại Trường Đại học Đà Lạt hiện nay còn
nhiều mặt hạn chế, chưa phù hợp với quy chế đào tạo
theo tín chỉ, vẫn còn thiên về cách dạy học truyền thống.
Vì vậy, đổi mới phương thức kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập là việc làm cần thiết hiện nay tại Trường Đại học
Đà Lạt, nhất là học phần cầu lông. Quá trình đó cần phải
được thực hiện một cách đồng bộ và lâu dài từ nhận thức
đến tổ chức thực hiện, nhằm quán triệt đường lối đổi mới
căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo của Đảng, đáp ứng
yêu cầu nâng cao chất lượng đào tạo của đơn vị và của
nhà trường.
Tài liệu tham khảo
[1] Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số
29-NQ/TW ngày 4/11/2013 về đổi mới căn bản toàn
diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập
quốc tế.
[2] Chính phủ (2014). Nghị quyết số 44/NQ-CP ngày
09/6/2014, ban hành chương trình hành động của
Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày
04/11/2013 Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành
Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa,
hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
[3] Khoa Giáo dục Thể chất (2019). Đề cương học phần
Giáo dục Thể chất 2 (Cầu lông). Trường Đại học Đà
Lạt.
[4] Bộ GD-ĐT (2007). Quyết định số 43/2007/QĐ-
BGDĐT ngày 15/8/2007 về việc ban hành “Quy chế
đào tạo đại học và cao đẳng hệ chính quy theo hệ
thống tín chỉ”.
[5] Cấn Thị Thanh Hương (2009). Đổi mới phương
thức tổ chức kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
sinh viên ở Đại học Quốc gia Hà Nội. Tạp chí Khoa
học, Đại học Quốc gia Hà Nội, số 25, tr 26-32.
[6] Dương Thị Quỳnh Liên (2016). Đổi mới công tác
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của sinh viên
ngành Kế toán tại Trường Đại học Vinh. Tạp chí
Giáo dục, số đặc biệt tháng 5, tr 50-52.
[7] Nguyễn Văn Toàn (2014). Thực trạng tổ chức và
quản lí hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
theo học chế tín chỉ của sinh viên khoa Giáo dục Thể
chất Trường Đại học Hồng Đức. Tạp chí Khoa học
và Đào tạo Thể dục thể thao, số 2, tr 46-49.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- doi_moi_kiem_tra_danh_gia_ket_qua_hoc_tap_trong_day_hoc_hoc.pdf