Đồng bộ các giải pháp xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo

Theo đó, năm 2018 Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia tập trung chỉ đạo thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, phấn đấu cả nước có ít nhất 39% số xã (khoảng 3.500 xã) đạt chuẩn nông thôn mới, tăng khoảng 5% so với năm 2017; có ít nhất 54 đơn vị cấp huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, tăng khoảng 10 đơn vị ĐỒNG BỘ CÁC GIẢI PHÁP XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI VÀ GIẢM NGHÈO Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chương trình công tác năm 2018 của Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016 -2020. so với năm 2017; bình quân tiêu chí/ xã cả nước tăng thêm tối thiểu 0,5 tiêu chí/xã so với năm 2017; giảm số xã đạt dưới 05 tiêu chí xuống dưới 60 xã. Tiếp tục phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo cả nước bình quân 1-1,5%/năm (riêng các huyện nghèo, xã nghèo giảm 4%/ năm; hộ nghèo dân tộc thiểu số giảm 3-4%/năm) theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều giai đoạn 2016-2020. Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp để huy động nguồn lực thực hiện 02 chương trình mục tiêu quốc gia theo hướng đảm bảo cân đối phân bổ nguồn lực từ ngân sách nhà nước cho các nội dung, hoạt động trọng tâm, có sức lan tỏa; đa dạng hóa các nguồn vốn theo hướng xã hội hóa, huy động nguồn vốn đầu tư của doanh nghiệp đối với các công trình có khả năng thu hồi vốn trực tiếp. Đối với Chương trình mục tiêu quốc Đem ánh sáng về cho xóm, làng ĐIỂM SÁNG TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 19 gia xây dựng nông thôn mới, thực hiện đa dạng hoá các nguồn vốn thông qua hình thức lồng ghép các dự án hỗ trợ có mục tiêu trên địa bàn; tăng cường các hình thức hợp tác công tư và xã hội hóa để thu hút nguồn vốn đầu tư vào các lĩnh vực bảo vệ môi trường, giao thông, hạ tầng thương mại, cung cấp nước sạch, dịch vụ văn hóa - thể thao; ưu tiên bố trí nguồn lực huy động xử lý dứt điểm tình trạng nợ đọng xây dựng cơ bản theo yêu cầu của Quốc hội tại Nghị quyết số 32/2016/QH14 ngày 23/11/2016 của Quốc hội về tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp. Thực hiện công khai các khoản đóng góp của dân, theo nguyên tắc tự nguyện và do Hội đồng nhân dân cấp xã thông qua. Đối với Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, huy động nguồn lực từ cộng đồng và lồng ghép các chương trình khác để giảm nghèo theo hướng tiếp cận đa chiều nhằm nâng cao khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản cho người nghèo và từng bước thu hẹp dần khoảng cách chênh lệch thu nhập giữa thành thị và nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa. Đẩy mạnh phát triển ngành nghề nông thôn Đẩy mạnh triển khai đồng bộ và có hiệu quả các chương trình, đề án, nội dung được lồng ghép, tích hợp vào thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Phát triển sản xuất gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp; tiếp tục triển khai các mô hình sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị hàng hóa gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, trước hết tập trung vào các nhóm sản phẩm chủ lực (cấp quốc gia, cấp tỉnh và cấp huyện, xã) trên cơ sở đẩy mạnh ứng Trang trại gà tại Thị xã Long Khánh, Đồng Nai Năm 2018, Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới đã bứt phá để hoàn thành vượt mức các mục tiêu đề ra: Cả nước có 43,02% số xã và 61 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ so với yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ giao, góp phần quan trọng vào kết quả hoàn thành 12 chỉ tiêu kinh tế - xã hội của đất nước; 03 địa phương đầu tiên của cả nước (Đồng Nai, Nam Định, Đà Nẵng) có 100% số xã được công nhận đạt chuẩn NTM, tạo tiền đề vững chắc để Chương trình nông thôn mới phấn đấu có 50% số xã đạt chuẩn trong năm 2019, về đích trước 01 năm so với yêu cầu của Quốc hội.] ĐIỂM SÁNG TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 20 dụng khoa học công nghệ, nhất là công nghệ cao vào sản xuất các sản phẩm chủ lực; củng cố và tổ chức lại sản xuất, phát triển các hợp tác xã kiểu mới, hoạt động theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012; đẩy mạnh phát triển ngành nghề nông thôn trong xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp và nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động ở nông thôn. Đồng thời xây dựng cơ sở hạ tầng thiết yếu tại các huyện nghèo, xã nghèo (xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo, xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã an toàn khu) và thôn, bản đặc biệt khó khăn; khuyến khích và mở rộng hoạt động tạo việc làm tại chỗ cho lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và người dân trên địa bàn; phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động tại các xã nghèo. Bên cạnh đó chú trọng bảo vệ môi trường và tạo cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp, hiện đại, hợp lý và giữ gìn được những đặc trưng và bản sắc nông thôn truyền thống; đẩy nhanh tiến độ triển khai Đề án thí điểm “Hoàn thiện và nhân rộng mô hình bảo vệ môi trường tại các xã khó khăn, biên giới, hải đảo theo hướng xã hội hóa giai đoạn 2017-2020”; triển khai các giải pháp đồng bộ để tiếp tục nâng cao tỷ lệ hộ dân ở nông thôn được sử dụng nước sạch tập trung; nâng cao tỷ lệ thu gom và xử lý chất thải sinh hoạt ở nông thôn; tiếp tục phát triển và nhân rộng các mô hình đường hoa - cây xanh từ việc nhân rộng mô hình vườn mẫu - khu dân cư kiểu mẫu; đẩy mạnh các giải pháp thực hiện bảo vệ môi trường làng nghề đến năm 2020 để giảm thiểu ô nhiễm môi trường xung quanh các khu xử lý môi trường, nhất là ở những công trình, cơ sở sản xuất kinh doanh hoặc cụm công nghiệp, làng nghề có nguy cơ gây ô nhiễm cao. Tập trung xử lý các điểm nóng về an ninh trật tự xã hội ở nông thôn; xây dựng và triển khai các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả tiêu chí an ninh, trật tự trong xây dựng nông thôn mới; đẩy mạnh đấu tranh, ngăn chặn và đẩy lùi các loại tội phạm, tệ nạn xã hội, bảo đảm an toàn, an ninh, trật tự xã hội, an toàn giao thông trên địa bàn nông thôn; phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể và người có uy tín trong cộng đồng. Triển khai sâu rộng, thiết thực các phong trào thi đua Đổi mới phương pháp truyền thông để nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền; thường xuyên cập nhật, đưa tin về các mô hình, các điển hình tiên tiến, sáng kiến và kinh nghiệm hay về xây dựng nông thôn mới, về giảm nghèo bền vững trên các phương tiện thông tin đại chúng để phổ biến và nhân rộng. Tiếp tục triển khai sâu rộng và thiết thực các phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới”; “Cả nước chung tay vì người nghèo - không để ai bị bỏ lại phía sau”. Tổ chức lồng ghép các chương trình, hoạt động cụ thể trong tuyên truyền, vận động về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững ở các cấp thông qua các đoàn thể chính trị, xã hội. Tiếp tục triển khai hiệu quả các cuộc thi báo chí viết về nông thôn mới và giảm nghèo bền vững; thực hiện các hình thức khuyến khích, động viên, khen thưởng kịp thời tập thể, cá nhân điển hình trong phong trào xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Mở rộng triển khai các hoạt động hợp tác quốc tế trong xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững thông qua tổ chức các hội nghị, hội thảo quốc tế, trao đổi kinh nghiệm trong và ngoài nước về xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững; hợp tác tư vấn hỗ trợ kỹ thuật và vay vốn từ các đối tác phát triển quốc tế để thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia... Bên cạnh đó chú trọng bảo vệ môi trường và tạo cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp, hiện đại, hợp lý và giữ gìn được những đặc trưng và bản sắc nông thôn truyền thống; đẩy nhanh tiến độ triển khai Đề án thí điểm “Hoàn thiện và nhân rộng mô hình bảo vệ môi trường tại các xã khó khăn, biên giới, hải đảo theo hướng xã hội hóa giai đoạn 2017-2020”; triển khai các giải pháp đồng bộ để tiếp tục nâng cao tỷ lệ hộ dân ở nông thôn được sử dụng nước sạch tập trung; nâng cao tỷ lệ thu gom và xử lý chất thải sinh hoạt ở nông thôn; tiếp tục phát triển và nhân rộng các mô hình đường hoa - cây xanh từ việc nhân rộng mô hình vườn mẫu - khu dân cư kiểu mẫu; đẩy mạnh các giải pháp thực hiện bảo vệ môi trường làng nghề đến năm 2020 để giảm thiểu ô nhiễm môi trường xung quanh các khu xử lý môi trường, nhất là ở những công trình, cơ sở sản xuất kinh doanh hoặc cụm công nghiệp, làng nghề có nguy cơ gây ô nhiễm cao. ĐIỂM SÁNG TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 21 KẾT QUẢ XÂY DỰNG NTM HIỆN NAY Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM đã làm cho bộ mặt nhiều vùng nông thôn khang trang, xanh, sạch, đẹp hơn. Hạ tầng thiết yếu về giao thông, thủy lợi, văn hóa, y tế, giáo dục được quan tâm đầu tư, nâng cấp, xây dựng. Sản xuất nông nghiệp tiếp tục phát triển, mang lại hiệu quả kinh tế và thu nhập cao. Số hộ nghèo giảm nhanh, đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn từng bước được cải thiện. Hệ Nông thôn mới Bến Tre (ảnh: NTM) Theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia, sau khi đạt chuẩn nông thôn mới, các tỉnh, thành phố sẽ tiếp tục xây dựng tiêu chí để xét, công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, sau đó, sẽ lựa chọn, công nhận địa phương đạt nông thôn mới kiểu mẫu, tạo hình mẫu để các địa phương khác học tập. Tuy nhiên, trong thời gian qua, do chưa ban hành tiêu chí NTM kiểu mẫu, chưa có cơ sở để định lượng, đánh giá xã NTM kiểu mẫu, nên một số tỉnh, thành phố đã chủ động xây dựng, ban hành tiêu chí xã NTM kiểu mẫu, Khu dân cư NTM kiểu mẫu Vì vậy, cần đặt ra tiêu chí nhất định, phát triển nhưng phải gắn với bảo tồn gìn giữ nét văn hóa dân tộc, đây cũng là vấn đề cốt lõi mà chương trình NTM mong muốn các địa phương phát triển một cách bền vững. SAU NÔNG THÔN MỚI PHẢI CÓ NÔNG THÔN MỚI KIỂU MẪU thống chính trị cơ sở tiếp tục được củng cố. Không dừng lại ở những thành tích đã đạt được, nhiều địa phương trong cả nước đã hết sức chủ động, sáng tạo, nâng cao chất lượng tiêu chí trong xây dựng NTM. Các tỉnh đã xây dựng ban hành tiêu chí và tổ chức thực hiện xây dựng xã NTM kiểu mẫu, khu dân cư NTM kiểu mẫu. Trong đó: Có 09 tỉnh, thành phố đã ban hành tiêu chí xã NTM kiểu mẫu, có 08 tỉnh, thành phố đã ban hành tiêu chí khu dân cư NTM kiểu mẫu. Đặc biệt, tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Ninh là 02 địa phương đã ban hành tiêu chí vườn mẫu và đang tổ chức triển khai thực hiện tiêu biểu. Sau 3 năm triển khai, cả nước đã có 15 xã của tỉnh Đồng Nai được công nhận xã NTM kiểu mẫu; 260 khu dân cư đã được công nhận khu dân cư NTM kiểu mẫu (trong đó, Hà Tĩnh có 210 khu dân cư; Quảng Nam có 30 khu dân cư; Lào Cai có 20 khu dân cư); 2.300 vườn mẫu tại Hà Tĩnh đã được công nhận đạt chuẩn. Riêng Hà Tĩnh là tỉnh tổ chức triển khai rất bài bản, đồng bộ và sáng tạo, ngoài việc xét, công nhận khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu, vừa qua, Hà Tĩnh đã tổ chức cuộc thi trên phạm vi toàn tỉnh để tôn vinh, khen thưởng những khu dân cư NTM kiểu mẫu, vườn mẫu tiêu biểu trên địa bàn tỉnh. NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG XÂY DỰNG NTM KIỂU MẪU Quan điểm chỉ đạo xây dựng khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu ở các địa phương là coi trọng nâng cao chất lượng đời sống vật chất và giá trị hưởng thụ tinh thần của người dân. Khu dân cư NTM kiểu mẫu phải có thu nhập bình quân đầu người, trình độ dân trí, cơ sở hạ tầng, an ninh trật tự, môi trường, văn hóa - xã hội cao hơn so với khu dân cư đạt chuẩn NTM đã được công nhận. Do đó, điểm chung trong tổ chức thực hiện và các địa phương đã lựa chọn được các vấn đề có tính chất điểm nhấn để định hướng thực hiện, trọng tâm là: Tập trung phát triển sản xuất, mở rộng phát triển ngành nghề, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập ĐIỂM SÁNG TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 22 Cổng chào thôn Nội Hoàng Đông (xã Hoàng Quế, TX Đông Triều) của người dân; giữ gìn bản sắc văn hóa nông thôn truyền thống; đề cao vai trò tự quản của cộng đồng; tập trung cho các giải pháp trong bảo vệ môi trường, xây dựng cảnh quan, thực hiện nếp sống văn minh, ứng xử văn hóa, tiến bộ; thực hiện tốt công tác quản lý và bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội Đây đều là những nội dung cốt lõi trong chỉ đạo xây dựng NTM của Ban Chỉ đạo Trung ương hiện nay. Vấn đề đặt ra cho các địa phương hiện nay là: Quy hoạch khu dân cư, cảnh quan, khu vườn mẫu ra sao? Trồng các loại cây gì? Để đảm bảo yếu tố bền vững, tạo được phong trào rộng lớn cho cộng đồng, các vấn đề đều liên quan đến vùng miền, khí hậu, thổ nhưỡng. Đây là những đề tài khoa học, các địa phương cũng đang có sự trăn trở, cần mời các chuyên gia về xác định xem có thể trồng được cây gì, hoa gì. Mỗi địa phương có đề xuất, kiến nghị, yêu cầu riêng, đảm bảo tính kinh tế, phù hợp với địa hình khí hậu, và hơn thế nữa là phải phù hợp với phong tục tập quán. Không thể để tình trạng cứ trồng - nhổ - chặt, điển hình như một số địa phương. Có những địa phương không có nghiên cứu, không lấy ý kiến của các nhà khoa học, không tham khảo kinh nghiệm của các nước cũng sẽ thất bại. Không thể để tình trạng kêu gọi người dân thay vì xây hàng hàng rào để trồng cây và khi trồng cây rồi thì ai chăm sóc. Nhiều nơi họ đòi hỏi trồng cây phải gắn với hiệu quả kinh tế. Do đó trước mắt chỉ có thể khuyến cáo, bên cạnh đó Ban chỉ đạo cũng sẽ phải đưa ra các mô hình mẫu và trên cơ sở đó họ có thể so sánh, lựa chọn. Xuất phát từ kết quả thực tiễn triển khai thành công xây dựng khu dân cư NTM kiểu mẫu tại 08 tỉnh, thành phố; xây dựng vườn mẫu tại 02 tỉnh. Chương trình đặt ra những mục tiêu cần giải quyết: - Thứ nhất, cần làm rõ quan điểm công nhận khu dân cư NTM kiểu mẫu là một cộng đồng toàn diện, là hình mẫu ở tất cả các lĩnh vực, hay chỉ xét, công nhận hình mẫu ở một lĩnh vực thực sự nổi trội của khu dân cư đó, mà nơi khác chưa có. - Thứ hai, đề xuất điều kiện, tiêu chí xét, công nhận khu dân cư NTM kiểu mẫu như thế là phù hợp. Như cách triển khai của 08 tỉnh, thành phố hiện nay, thì việc xét một khu dân cư đạt chuẩn NTM kiểu mẫu cơ bản dựa trên những nội dung trọng tâm trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM, chỉ khác biệt là đưa ra các định mức của các chỉ tiêu, tiêu chí cao hơn. Như vậy, thực chất là tiêu chí NTM nâng cao, hay NTM kiểu mẫu? - Thứ ba, để triển khai xây dựng Khu dân cư NTM kiểu mẫu, thì vai trò của các Bộ, ngành, các địa phương là đến đâu? Có nên quy định các tiêu chí xác định khu dân cư NTM kiểu mẫu chung cho các vùng, miền, hay để từng tỉnh, thành phố quy định trên cơ sở phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương? - Thứ tư, về xây dựng vườn mẫu, hiện nay, cả nước có 02 tỉnh (Hà Tĩnh và Quảng Ninh) đã xây dựng tiêu chí xác định vườn mẫu và tổ chức triển khai thực hiện, và cũng mới chỉ có tỉnh Hà Tĩnh xét, công nhận được 2.300 vườn mẫu. Vậy, tiêu chí vườn mẫu do các địa phương trên quy định đã phù hợp chưa? Để triển khai ở các tỉnh, thành phố khác thì cần đưa ra nội dung, cách thức như thế nào? XÂY DỰNG NTM KIỂU MẪU CẦN BẢO TỒN VÀ TÔN TẠO GIÁ TRỊ TRUYỀN THỐNG Mục tiêu đến năm 2020 số xã đạt tiêu chuẩn NTM khoảng 50% (trong đó, mục tiêu phấn đấu của từng vùng, miền là: Miền núi phía Bắc: 28%; Đồng bằng sông Hồng: 80%; Bắc Trung Bộ: 59%; Duyên hải Nam Trung Bộ: 60%; Tây Nguyên 43%; Đông Nam Bộ: 80%; Đồng bằng sông Cửu Long: 51%); Khuyến khích mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phấn đấu có ít nhất 01 huyện đạt chuẩn NTM; bình quân cả nước đạt 15 tiêu chí/ xã (trong đó, mục tiêu phấn đấu của Xây dựng NTM kiểu mẫu chính là bước nâng cao sau khi được công nhận đạt chuẩn NTM, hướng tới mục tiêu cuối cùng là làm đổi thay đời sống vật chất, tinh thần cho người dân vùng nông thôn. Đây là nhiệm vụ phải được thực hiện liên tục, thường xuyên và lâu dài. ĐIỂM SÁNG TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 23 từng vùng, miền là: Miền núi phía Bắc: 13,8; Đồng bằng sông Hồng: 18,0; Bắc Trung Bộ: 16,5; Duyên hải Nam Trung Bộ: 16,5; Tây Nguyên: 15,2; Đông Nam Bộ: 17,5; Đồng bằng sông Cửu Long: 16,6); cả nước không còn xã dưới 5 tiêu chí;Hiện nay đã có 09 tỉnh, thành phố đã ban hành tiêu chí xã NTM kiểu mẫu (gồm: Đồng Nai, Hà Tĩnh, Nghệ An, Quảng Ninh, Quảng Nam, TP. Hồ Chí Minh, Thái Nguyên, Ninh Bình, Quảng Trị). Có 08 tỉnh, thành phố đã ban hành tiêu chí khu dân cư NTM kiểu mẫu (gồm: Hà Tĩnh, Quảng Ninh, Quảng Nam, Thái Nguyên, Thanh Hóa, TP. Hồ Chí Minh, Lào Cai, Quảng Ngãi). 02 tỉnh ban hành tiêu chí vườn mẫu (Hà Tĩnh, Quảng Ninh). Định hướng trong những bước tiếp theo của Ban chỉ đạo sẽ xây dựng xã, huyện NTM kiểu mẫu. Phải đưa ra được những quy định về khu dân cư kiểu mẫu, cảnh quan, vườn mẫu giúp cho cộng đồng một cách khoa học, không nên tùy tiện làm theo ý thích cá nhân mà cần phải được sự chấp thuận của cả cộng đồng. Hiện nay có rất nhiều xã, nhiều địa phương ở vùng khó khăn, nếu làm NTM ở cấp xã đòi hỏi nguồn lực rất lớn, rất lâu mới đạt được chuẩn, bởi vậy có thể lựa chọn khu dân cư, hay nói rộng hơn là cấp thôn, cấp bản, để tạo ra những chuyển biến trước mắt về cảnh quan, môi trường, nhận thức không đòi hỏi nhiều kinh phí, góp phần thay đổi bộ mặt, không thể thực hiện trên bình diện toàn xã hay toàn huyện. Vấn đề đặt ra: Làng và cảnh quan của nông thôn ở Việt Nam hiện nay rất đẹp và nguyên bản, có một số địa phương phát triển, tôn tạo làng thành mô hình điển hình, trở thành nơi đáng sống. Để có được những mô hình làng xanh - sạch - đẹp đó họ đang phải bỏ rất nhiều công sức, họ cũng cần phải có lợi ích, động lực để có kinh phí duy tu, bảo dưỡng hoặc thay thế chuyển đổi theo mùa vụ. Do đó, cần làm sao nhân rộng được các mô hình, tiếp theo là duy trì được sự bền vững và bảo tồn được nét đặc sắc văn hóa của các làng, hơn thế nữa tận dụng được những lợi thế để gắn với tuyến du lịch. Vấn đề kiến trúc, cảnh quan hiện nay cần có một xu hướng nên duy trì, đó là quay trở về bản sắc xưa, những giá trị truyền thống, bên cạnh những đô thị ồn ã, ô nhiễm, khô cứng thì khi đi về nông thôn, mỗi vùng có một đặc trưng riêng giúp cho ta cảm thấy có sự cân bằng được cuộc sống. Khu dân cư kiểu mẫu của Hà Tĩnh đã toát lên được 03 nội hàm mà hiện nay đang lấy là trọng tâm của chương trình NTM. Thứ nhất là vấn đề thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân, thay vì để hoang khu vườn, với sự hỗ trợ của nhà nước, có thể trồng thêm một số cây tạo ra giá trị kinh tế. Thứ hai là vấn đề môi trường và cảnh quan. Khi làm một khu dân cư với khu vườn mẫu là đã tạo ra cảnh quan, nâng cao ý thức của người dân về sạch, đẹp. Đối với những nơi thời tiết khắc nghiệt, những khu vườn đó sẽ tạo ra được bóng mát, màu xanh, giảm sự khốc liệt của thời tiết. Thứ ba là gắn với văn hoá, khi hình thành được các khu dân cư, khu vườn kiểu mẫu là đã khôi phục được văn hoá. Tuy nhiên mới chỉ ở cấp cộng đồng, khác với quy mô cấp liên xã, liên huyện mà các tập đoàn đang triển khai sản xuất. Ban chỉ đạo Trung ương cũng đánh giá cao về vấn đề triển khai điển hình khu dân cư, vườn mẫu chính là đã xác định được người dân làm chủ thể, từ đó nâng cao ý thức người dân, tạo ra được tinh thần cộng đồng. Từ đó sẽ góp phần xây dựng NTM bền vững, vì chúng ta đi vào những nội dung rất cụ thể, chi tiết ở cấp hộ gia đình và cộng đồng dân cư. Như vậy, với việc thúc đẩy phát triển khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu vừa tác động trực tiếp đến 03 nội dung trọng tâm của chương trình NTM, vừa phát huy được nguyên tắc cốt lõi của thành công của chương trình NTM - đó là vai trò chủ thể của người dân; Phát động được tính cộng đồng, làng xóm gắn kết với nhau trong chương trình xây dựng NTM; Ý thức của người dân chuyển từ tự phát sang tự giác, từ việc chỉ lo cho nhà mình sang lo cho cộng đồng, đó là cái chuyển biến căn bản để xác định thực sự NTM có bền vững hay không. Trên cơ sở đó, hiện nay, cần thiết tổ chức Hội nghị toàn quốc nhằm chia sẻ kinh nghiệm của các tỉnh đã thực hiện thành công để nhân rộng trên cả nước. /. Trong năm 2018, các nội dung trọng tâm và các giá trị mới như xã nông thôn mới kiểu mẫu; đề án thí điểm huyện kiểu mẫu,khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu; phát triển du lịch nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới được Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ, Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia chỉ đạo triển khai thực hiện: có 31 tỉnh, thành phố ban hành tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, 4 tỉnh triển khai xây dựng Đề án thí điểm huyện nông thôn mới kiểu mẫu. Chương trình xây dựng nông thôn mới đã có bước chuyển mình vững chắc, đi vàochiều sâu, chất lượng và bền vững. ĐIỂM SÁNG TRONG XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI 24