mở đầu
1. Tính cấp thiết và ý nghĩa của đề tài
Với sự phát triển có tính tất yếu của ngành Thương mại và trước yêu cầu của sự nghiệp CNH-HĐH đất nước nói chung, ngành Thương mại nói riêng, công cuộc đầu tư xây dựng cơ bản (ĐTXDCB) ngày càng lớn về cả quy mô lẫn trình độ công nghệ. Để sử dụng nguồn vốn một cách hiệu quả, việc tìm giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý ĐTXDCB có ý nghĩa lý luận và thực tiễn bức xúc trên nhiều mặt cả về kinh tế xã hội, chính trị, văn hoá, môi trường, cả ngắn hạn lẫn dài hạn.
Vì vậy, em đã chọn đề tài: " Giải pháp nâng cao hiệu quả Quản lý nhà nước về ĐTXDCB tại Bộ Thương mại " làm đề tài chuyên đề thực tập của mình.
2. Đối tượng và giới hạn của đề tài
* Đề tài tập trung nghiên cứu về hiệu quả quản lý nhà nước (QLNN) về ĐTXDCB và chủ yếu là hiệu quả vốn đầu tư.
* Giới hạn của đề tài: Tại Bộ Thương mại và dưới góc độ QLNN về ĐTXDCB.
3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài
* Mục đích: Góp phần tìm kiếm giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN về ĐTXDCB nói chung, với Bộ Thương mại nói riêng.
* Nhiệm vụ của đề tài:
- Làm rõ thêm về lý luận hiệu quả QLNN về ĐTXDCB
- Phân tích, đánh giá thực trạng hiệu quả QLNN về ĐTXDCB ở Bộ Thương mại.
- Đề xuất giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả QLNN ĐTXDCB nói chung, với Bộ Thương mại nói riêng.
4. Phương pháp nghiên cứu của đề tài:
Để thực hiện, đề tài vận dụng một số phương pháp nghiên cứu chủ yếu sau đây:
- Phương pháp logic, lịch sử.
- Phương pháp so sánh - đối chiếu.
- Phương pháp thống kê
- Phương pháp phân tích, tổng hợp
- Phương pháp mô hình hoá.
5. Kết cấu:
Phù hợp với đối tượng, phạm vi nghiên cứu, mục đích và nhiệm vụ đã được xác định trên đây, ngoài lời mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, Luận văn gồm 3 phần:
Chương I: Những vấn đề lý luận chung về ĐTXDCB và QLNN trong ĐTXDCB
Chương II: Thực trạng và hiệu quả QLNN về ĐTXDCB ở Bộ Thương mại
Chương III: Giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả QLNN về ĐTXDCB tại Bộ Thương mại
Mục lục
Mở đầu 1
Chương I. Những vấn đề lý luận chung về đầu tư xây dựng cơ bản
Và quản lý Nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ bản 3
I. Lý luận chung về đầu tư xây dựng cơ bản 3
1. Khái niệm vai trò và phân loại ĐT trong nền kinh tế 3
2. Khái niệm vai trò đặc điểm của ĐTXDCB 4
3. Khái niệm vốn đầu tư, các nguồn vốn đầu tư và vốn ĐTXDCB 7
II. Nội dung quản lý Nhà nước về ĐTXDCB 11
1. Khái niệm quản lý 11
2. Nội dung quản lý Nhà nước về kinh tế trong nền kinh tế Việt Nam 12
3. QLNN về đầu tư xây dựng cơ bản 15
III. Nội dung cơ bản về hiệu quả quản lý đầu tư xây dựng cơ bản 24
1. Khái niệm hiệu quả QLNN về ĐTXDCB 24
2. Hệ thống chỉ tiêu về hiệu quả quản lý ĐTXDCB 25
3. Nâng cao hiệu quả quản lý ĐTXDCB trong điều kiện
kinh tế thị trường 29
Chương II. Thực trạng và hiệu quả quản lý đầu tư xây dựng cơ bản ở
Bộ Thương Mại 32
I. Kháiquát chức năng, nhiệm vụ quản lý đầu tư xây dựng cơ bản và
tình hình thực hiện đầu tư xây dựng cơ bản của Bộ Thương Mại 32
1. Chức năng và nhiệm vụ của Bộ Thương Mại 32
2. Khái quát tình hình ĐTXDCB tại Bộ Thương Mại 41
3.Với các liên doanh 61
II.Tình hình thực hiện quản lý Nhà nước về đầu tư xây dựng cơ bản
tại Bộ Thương Mại 61
A. Quá trình hình thành công tác QLNN về ĐTXDCB 61
B. Tình hình thực hiện QLNN về ĐTXDCB 63
1. Về xây dựng văn bản pháp quy và hướng dẫn thực hiện 63
2. Lập và quản lý kế hoạch ĐTXDCB 67
3. Thẩm định các dự án ĐTXDCB 69
4. Giám định đầu tư 71
C. Nguyên nhân của tình hình thực hiện QLNN về ĐTXDCB tại
Bộ Thương Mại 72
1. Các nguyên nhân khách quan 72
2. Nguyên nhân chủ quan 74
Chương III. Giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả QLNN về
ĐTXDCB tại Bộ Thương Mại 76
I. Dự báo nhu cầu ĐTXDCB của Bộ Thương Mại 76
1. Bối cảnh thế giới và tình hình kinh tế - xã hội trong nước 76
2. Nhu cầu đầu tư XDCB của Bộ Thương Mại 78
II. Các giải pháp 80
1. Xác định đúng đắn sự phát triển của ngành làm cơ sở xác định
mục tiêu, nhu cầu ĐTXDCB 80
2. Tiếp tục đổi mới và hoàn thiện kế hoạch công tác ĐTXDCB của
Bộ Thương Mại 80
3. Xây dựng hoàn thiện cơ chế, chính sách và hệ thống chỉ tiêu hiệu quả
QLNN về ĐTXDCB phù hợp với cơ chế thị trường 81
4. Tiếp tục đào tạo lại đội ngũ cán bộ quản lý ĐTXDCB của Bộ 82
5. Các giải pháp cụ thể 83
Kết luận 85
Tài liệu tham khảo 86
89 trang |
Chia sẻ: banmai | Lượt xem: 1861 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Giải pháp nâng cao hiệu quả Quản lý nhà nước về ĐTXDCB tại Bộ Thương mại, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
më ®Çu
1. TÝnh cÊp thiÕt vµ ý nghÜa cña ®Ò tµi
Víi sù ph¸t triÓn cã tÝnh tÊt yÕu cña ngµnh Th¬ng m¹i vµ tríc yªu cÇu cña sù nghiÖp CNH-H§H ®Êt níc nãi chung, ngµnh Th¬ng m¹i nãi riªng, c«ng cuéc ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n (§TXDCB) ngµy cµng lín vÒ c¶ quy m« lÉn tr×nh ®é c«ng nghÖ. §Ó sö dông nguån vèn mét c¸ch hiÖu qu¶, viÖc t×m gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ qu¶n lý §TXDCB cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn bøc xóc trªn nhiÒu mÆt c¶ vÒ kinh tÕ x· héi, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, m«i trêng, c¶ ng¾n h¹n lÉn dµi h¹n.
V× vËy, em ®· chän ®Ò tµi: " Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ Qu¶n lý nhµ níc vÒ §TXDCB t¹i Bé Th¬ng m¹i " lµm ®Ò tµi chuyªn ®Ò thùc tËp cña m×nh.
2. §èi tîng vµ giíi h¹n cña ®Ò tµi
* §Ò tµi tËp trung nghiªn cøu vÒ hiÖu qu¶ qu¶n lý nhµ níc (QLNN) vÒ §TXDCB vµ chñ yÕu lµ hiÖu qu¶ vèn ®Çu t.
* Giíi h¹n cña ®Ò tµi: T¹i Bé Th¬ng m¹i vµ díi gãc ®é QLNN vÒ §TXDCB.
3. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô cña ®Ò tµi
* Môc ®Ých: Gãp phÇn t×m kiÕm gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ QLNN vÒ §TXDCB nãi chung, víi Bé Th¬ng m¹i nãi riªng.
* NhiÖm vô cña ®Ò tµi:
- Lµm râ thªm vÒ lý luËn hiÖu qu¶ QLNN vÒ §TXDCB
- Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng hiÖu qu¶ QLNN vÒ §TXDCB ë Bé Th¬ng m¹i.
- §Ò xuÊt gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ QLNN §TXDCB nãi chung, víi Bé Th¬ng m¹i nãi riªng.
4. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi:
§Ó thùc hiÖn, ®Ò tµi vËn dông mét sè ph¬ng ph¸p nghiªn cøu chñ yÕu sau ®©y:
- Ph¬ng ph¸p logic, lÞch sö.
- Ph¬ng ph¸p so s¸nh - ®èi chiÕu.
- Ph¬ng ph¸p thèng kª
- Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, tæng hîp
- Ph¬ng ph¸p m« h×nh ho¸.
5. KÕt cÊu:
Phï hîp víi ®èi tîng, ph¹m vi nghiªn cøu, môc ®Ých vµ nhiÖm vô ®· ®îc x¸c ®Þnh trªn ®©y, ngoµi lêi më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, phô lôc, LuËn v¨n gåm 3 phÇn:
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ §TXDCB vµ QLNN trong §TXDCB
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng vµ hiÖu qu¶ QLNN vÒ §TXDCB ë Bé Th¬ng m¹i
Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ QLNN vÒ §TXDCB t¹i Bé Th¬ng m¹i
ch¬ng I
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ ®Çu t X©Y DùNG C¬ b¶n vµ QU¶N LÝ NHµ NíC trong ®Çu t X©Y DùNG C¬ b¶n
I. Lý luËn chung vÒ ®Çu t X©Y DùNG c¬ b¶n
1. Kh¸i niÖm, vai trß vµ ph©n lo¹i §T&XD trong nÒn kinh tÕ:
( §Çu t lµ qu¸ tr×nh sö dông, lµ sù hi sinh c¸c nguån lùc (tiÒn, tµi nguyªn thiªn nhiªn, søc lao ®éng, trÝ tuÖ vµ c¸c tµi s¶n vËt chÊt kh¸c ) ë hiÖn t¹i ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng: t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ nãi chung, cña ®¹i ph¬ng, cña ngµnh, cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô, c¸c c¬ quan QLNN, x· héi vµ c¸c c¸ nh©n nh»m thu lîi lín h¬n cho ngêi ®Çu t trong t¬ng lai.
KÕt qu¶ trong t¬ng lai ®ã cã thÓ lµ sù t¨ng trëng vÒ tµi s¶n tµi chÝnh, tµi s¶n vËt chÊt hay tµi s¶n trÝ tuÖ vµ nguån nh©n lùc cÇn thiÕt cho nÒn s¶n xuÊt x· héi.
( Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc trªn ®©y, nhÊt lµ kÕt qu¶ trùc tiÕp tõ sù hi sinh tµi s¶n vËt chÊt, tµi s¶n trÝ tuÖ vµ nguån nh©n lùc, cã vai trß quan träng trong mäi hoµn c¶nh, víi kh«ng chØ ngêi bá vèn mµ víi toµn bé nÒn kinh tÕ. C¸c c«ng tr×nh x©y dùng, cÊu tróc h¹ tÇng nh nhµ m¸y, hÇm má, ®êng x¸, cÇu cèng, bÕn c¶ng…mµ c¸c thµnh qu¶ ®Çu t sÏ tiÕn hµnh ho¹t ®éng ngay t¹i n¬i chóng ®îc t¹o ra sÏ chÞu ¶nh hëng nhiÒu cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ x· héi n¬i x©y dùng. Ngîc l¹i, hiÖu qu¶ mµ c¸c c«ng tr×nh mang l¹i còng kh«ng nhá.
Mçi khi nhµ ®Çu t thùc hiÖn mét ho¹t ®éng ®Çu t nµo ®Òu cã ¶nh hëng tíi nÒn kinh tÕ. Kh«ng nh÷ng, tµi s¶n vËt chÊt cña ngêi ®Çu t trùc tiÕp t¨ng, møc lîi nhuËn t¨ng mµ tµi s¶n vËt chÊt, tiÒm lùc s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ t¨ng thªm. §ång thêi tho¶ m·n nhu cÇu tiªu dïng t¨ng thªm, ®ãng gãp cho ng©n s¸ch, gi¶i quyÕt viÖc lµm, gi¶m tÖ n¹n x· héi … Ngoµi ra, ngêi lao ®éng ®Çu t hoÆc ®îc ®Çu t ®Ó t¨ng tr×nh ®é chuyªn m«n lµm t¨ng vÞ thÕ b¶n th©n vµ cßn bæ sung nguån nh©n lùc kü thuËt cho nÒn kinh tÕ, gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ vµ kü thuËt cña nÒn s¶n xuÊt quèc gia.
Víi tõng c¸ nh©n, ®¬n vÞ, ®Çu t lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh sù ra ®¬×, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô. §èi víi nÒn kinh tÕ, ®Çu t lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt x· héi, lµ ch×a kho¸ cña sù t¨ng trëng.
( Ph©n lo¹i ho¹t ®éng ®Çu t:
XuÊt ph¸t tõ b¶n chÊt vµ ph¹m vi lîi Ých do ®Çu t mang l¹i, cã thÓ ph©n biÖt thµnh ba lo¹i ®Çu t nh sau:
- §Çu t tµi chÝnh: Lµ lo¹i ®Çu t trong ®ã ngêi ®Çu t bá tiÒn ra cho vay hoÆc mua c¸c chøng chØ cã gi¸ ®Ó hëng l·i suÊt ®Þnh tríc hoÆc l·i suÊt tuú thuéc vµo kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng ty ph¸t hµnh.
- §Çu t th¬ng m¹i: Lµ lo¹i ®Çu t trong ®ã ngêi cã tiÒn bá tiÒn ra ®Ó mua hµng ho¸ sau ®ã b¸n ra víi gi¸ cao h¬n nh»m thu lîi nhuËn do chªnh lÖch gi¸ khi mua vµ khi b¸n.
- §Çu t tµi s¶n vËt chÊt vµ søc lao ®éng: Trong ®ã, ngêi cã tiÒn bá tiÒn ra ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m t¹o ra tµi s¶n míi cho nÒn kinh tÕ, lµm t¨ng tiÒm lùc s¶n xuÊt kinh doanh vµ mäi ho¹t ®éng x· héi kh¸c, lµ ®iÒu kiÖn chñ yÕu ®Ó t¹o viÖc lµm, n©ng cao ®êi sèng cña mäi ngêi d©n trong x· héi. §ã chÝnh lµ viÖc bá tiÒn ra ®Ó x©y dùng söa ch÷a nhµ cöa, c¸c kÕt cÊu h¹ tÇng, mua s¾m trang thiÕt bÞ vµ l¾p ®Æt chóng trªn nÒn bÖ vµ båi dìng ®µo t¹o nguån nh©n lùc… Lo¹i ®Çu t nµy gäi chung lµ ®Çu t ph¸t triÓn.
TÊt c¶ c¸c tæ chøc kinh tÕ, x· héi vµ c¸ nh©n bá vèn ®Çu t, gäi chung lµ nhµ ®Çu t hay chñ thÓ ®Çu t.
2. Kh¸i niÖm, vai trß vµ ®Æc ®iÓm cña §TXDCB
a. Kh¸i niÖm:
X©y dùng c¬ b¶n lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt n»m trong giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t cã chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cã tÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ kh«ng s¶n xuÊt cho c¸c ngµnh kinh tÕ th«ng qua c¸c h×nh thøc: x©y dùng míi, c¶i t¹o më réng, x©y dùng l¹i, hiÖn ®¹i ho¸ hay kh«i phôc c¸c tµi s¶n cña Nhµ níc.
§Çu t XDCB lµ mét bé phËn cña ho¹t ®éng ®Çu t nãi chung, n»m trong giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t. §ã lµ viÖc bá vèn ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng XDCB (Tõ kh¶o s¸t quy ho¹ch ®Çu t, thiÕt kÕ vµ sö dông cho ®Õn khi l¾p ®Æt thiÕt bÞ hoµn thiÖn viÖc t¹o ra c¬ së vËt chÊt) nh»m t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng c¸ tµi s¶n cè ®Þnh cho nÒn kinh tÕ quèc d©n.
§Ó hiÓu cô thÓ kh¸i niÖm trªn, ta cÇn lµm râ mét sè thuËt ng÷ sau:
X©y dùng míi lµ t¹o ra nh÷ng tµi s¶n cè ®Þnh cha cã trong nÒn kinh tÕ quèc d©n; X©y dùng më réng lµ nh÷ng tµi s¶n ®· cã trong nÒn kinh tÕ quèc d©n vµ ®îc x©y dùng t¨ng thªm;
HiÖn ®¹i ho¸ lµ ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt më réng, c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu vÒ kü thuËt ®æi míi b»ng c¸ch mua s¾m hµng lo¹t, thay ®æi c¬ b¶n c¸c yÕu tè kü thuËt.
Kh«i phôc lµ khi c¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®· thuéc danh môc nÒn kinh tÕ quèc d©n nhng do bÞ tµn ph¸, h háng nªn ngêi ta tiÕn hµnh kh«i phôc l¹i.
T¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n lµ thay ®æi tõng phÇn nhá, c«ng dông nh cò.
T¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh lµ ho¹t ®éng cã sù tham gia cña rÊt nhiÒu ngµnh kinh tÕ, tuy nhiªn x©y dùng c¬ b¶n lµ ho¹t ®éng trùc tiÕp kÕt thóc qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh; trùc tiÕp chuyÓn s¶n phÈm cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c thµnh tµi s¶n cè ®Þnh cho nÒn kinh tÕ. C¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®ã lµ: nhµ cöa, cÊu tróc h¹ tÇng, m¸y mãc thiÕt bÞ lÊp ®Æt bªn trong, c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ c¸c thiÕt bÞ kh«ng cÇn l¾p kh¸c ®Ó trang bÞ cho c¸c ngµnh trong nÒn kinh tÕ.
b. §Æc ®iÓm, néi dung cña ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n
Tõ kh¸i niÖm trªn, vµ thùc tÕ ho¹t ®éng, ®Æc ®iÓm cña ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ®îc kh¸i qu¸t nh sau:
S¶n phÈm cña ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ ®¬n chiÕc, cè ®Þnh, n¬i s¶n xuÊt chÝnh lµ n¬i tiªu thô s¶n phÈm nªn s¶n xuÊt ph¶i di ®éng, t liÖu s¶n xuÊt, søc lao ®éng còng ph¶i di ®éng khiÕn cho c«ng t¸c qu¶n lý phøc t¹p h¬n.
S¶n phÈm cña ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n cã khèi lîng lín, thi c«ng ngoµi trêi nªn ph¶i chÞu ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn tù nhiªn dÔ háng hãc, mÊt m¸t.
Thêi gian x©y dùng l©u trong khi vèn ®Çu t thêng lín dÉn tíi nguy c¬ ø ®äng vèn, qu¸ tr×nh ®Çu t l¹i dÔ bÞ ¶nh hëng bëi c¸c yÕu tè kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi.
Lµ mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt n»m trong ho¹t ®éng ®Çu t, néi dung cña ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n gåm c¸c phÇn sau: Thi c«ng x©y l¾p cã thÓ do xÝ nghiÖp x©y dùng, hîp t¸c x· x©y dùng hay t nh©n c¸ thÓ thùc hiÖn; Kh¶o s¸t th¨m dß vµ ThiÕt kÕ, hai n«Þ dung nµy thêng do c¸c tæ chøc chuyªn m«n thùc hiÖn.
c. Vai trß cña ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n
§Çu t XDCB tríc hÕt lµ mét ho¹t ®éng ®Çu t nªn còng cã nh÷ng vai trß chung cña ho¹t ®éng ®Çu t nh: t¸c ®éng ®Õn tæng cung vµ tæng cÇu,t¸c ®éng ®Õn sù æn ®Þnh, t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ , t¨ng cêng kh¶ n¨ng khao häc vµ c«ng nghÖ cña ®Êt níc.
Ngoµi ra, víi tÝnh chÊt ®Æc thï cña m×nh, ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ ®iÒu kiÖn tríc tiªn vµ cÇn thiÕt cho ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, cã nh÷ng ¶nh hëng vai trß riªng ®èi víi nÒn kinh tÕ vµ víi tõng c¬ së s¶n xuÊt. §ã lµ:
- §Çu t x©y dùng c¬ b¶n b¶o ®¶m tÝnh t¬ng øng gi÷a c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ ph¬ng thøc s¶n xuÊt.
Mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt tõ ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, yÕu tè nhÇn lùc, vèn vµ ®iÒu kiÖn vÒ ®i¹ ®iÓm…l¹i cã ®ßi hái kh¸c biÖt vÒ m¸y mãc, thiÕt bÞ; nhµ xëng. §Çu t x©y dùng c¬ b¶n ®· gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy.
- §Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ vµ thay ®æi tû lÖ c©n ®èi gi÷a chóng.
Khi ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ®îc t¨ng cêng, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c¸c ngµnh t¨ng sÏ lµm t¨ng søc s¶n xuÊt vËt chÊt vµ dÞch vô cña ngµnh, ph¸t triÓn vµ h×nh thµnh nh÷ng ngµnh míi ®Ó phôc vô nÒn kinh tÕ quèc d©n. Nh vËy ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n ®· lµm thay ®æi c¬ cÊu vµ quy m« ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ, tõ ®ã n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña toµn bé nÒn kinh tÕ. §©y lµ ®iÒu kiÖn t¨ng nhanh gi¸ trÞ s¶n xuÊt vµ tæng gi¸ trÞ s¶n phÈm trong n¬c, t¨ng tÝch luü ®ång thêi n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña nh©n d©n lao ®éng, ®¸p øng yªu cÇu nhiÖm vô c¬ b¶n vÒ chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi.
Nh vËy ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ ho¹t ®éng rÊt quan träng: lµ mét kh©u trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Çu t ph¸t triÓn, nã cã quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn sù h×nh thµnh chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ tõng thêi kú; gãp phÇn lµm thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, chÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ níc.
3. Kh¸i niÖm vèn ®Çu t, c¸c nguån vèn ®Çu t vµ vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n
a. Quan niÖm vÒ vèn ®Çu t
( V§T theo nguån h×nh thµnh vµ môc tiªu sö dông ®îc ®Þnh nghÜa nh sau: V§T lµ tiÒn tÝch luü cña x· héi, cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh dÞch vô, lµ tiÕt kiÖm cña d©n vµ vèn huy ®éng tõ c¸c nguån kh¸c®îc ®a vµo sö dông trogn qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi nh»m duy tr× tiÒm lùc s½n cã vµ t¹o tiÒm lùc míi cho nÒn s¶n xuÊt x· héi. Nh vËy, cã thÓ hiÓu, V§T lµ gi¸ trÞ tµi s¶n x· héi ®îc sö dông nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ trong t¬ng lai.
( Néi dung cña V§T gåm c¸c thµnh phÇn sau:
- TiÒn (chi phÝ) mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) bao gåm m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Êt ®ai, nhµ xëng, bÝ quyÕt c«ng nghÖ.
- TiÒn (chi phÝ) mua s¾m c¸c tµi s¶n lu ®éng (TSL§) vµ dù tr÷ tiÒn mÆt ®Ó thanh to¸n, tr¶ l¬ng (Vèn lu ®éng).
- Chi phÝ chuÈn bÞ ®Çu t bao gåm kh¶o s¸t, viÕt dù ¸n lµm thñ tôc cÊp phÐp.
- Chi phÝ dù phßng.
C¸c thµnh phÇn nµy ®îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Ó ®Çu t, tû träng cña chóng trong tæng V§T ®îc xÐt tuú theo tÝnh chÊt, ®Æc ®iÓm vµ tÇm quan träng cña tõng thµnh phÇn.
( Vai trß cña vèn ®Çu t ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi
V§T cã vai trß quan träng, lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Ó kÕt hîp c¸c yÕu tè SXKD, ¶nh hëng ®Õn tÊt c¶ c¸c dù ¸n ®Çu t vµ t¸c ®éng vµo sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. V§T kh«ng chØ mang l¹i kÕt qu¶ lµm t¨ng gi¸ trÞ s¶n lîng hµng ho¸ dÞch vô gãp phÇn n©ng cao thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi mµ cßn cã ý nghÜa thay ®æi c¬ cÊu kinh tÕ x· héi cña quèc gia.
V§T trùc tiÕp t¹o ra vèn vËt chÊt, c¬ së vËt chÊt kinh tÕ kü thuËt phôc vô cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc. PhÇn vèn nµy chñ yÕu dïng ®Ó t¹o ra TSC§ nh thiÕt bÞ, m¸y mãc, nhµ xëng, c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng, c¸c c«ng tr×nh c«ng céng kh¸c…
Khi nghiªn cøu vai trß cña V§T thêng ®îc xem xÐt díi c¸c gãc ®é chÝnh sau:
-Thø nhÊt: V§T quyÕt ®Þnh ®Õn tèc ®é t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ.
- Thø hai: Nhê cã V§T, c«ng nghÖ s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ ®îc ph¸t triÓn, do ®ã n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña ®Êt níc, t¨ng s¶n lîng tiÒm n¨ng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, t¨ng søc c¹nh tranh cho hµng ho¸.
- Thø ba: V§T víi quy m« lín, ®îc sö dông cã hiÖu qu¶ sÏ t¸c ®éng tíi thu nhËp nãi chung cña nÒn kinh tÕ vµ cña tõng ngêi d©n nãi riªng
- Thø t: V§T vµ sö dông hiÖu qña V§T lµ c¬ h«Þ, lµ tiÒn ®Ò t¨ng thu nhËp vµ møc sèng trong t¬ng lai, t¨ng kh¶ n¨ng tÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ. NghÜa lµ, kÕt qu¶ ®Çu t lµm t¨ng thu nhËp (Y), nhê ®ã mét mÆt t¨ng møc sèng do t¨ng tiªu dïng, mÆt kh¸c phÇn tÝch luü t¨ng nhê thu nhËp ®· t¨ng
b. C¸c nguån vèn ®Çu t trong nÒn kinh tÕ
* C¸c nguån vèn ®Çu t tõ trong níc.
+ Nguån vèn nhµ níc
Nguån vèn nhµ níc lµ nguån vèn thuéc së h÷u nhµ níc hoÆc nguån vèn nhµ níc huy ®éng ®îc vµ trùc tiÕp qu¶n lý viÖc sö dông. Vèn nhµ níc cã ba thµnh phÇn c¬ b¶n:
- Vèn ng©n s¸ch nhµ níc
- Vèn trong doanh nghiÖp nhµ níc
- Vèn tÝn dông nhµ níc
Vèn nhµ níc lµ mét nguån vèn rÊt quan träng, cã gi¸ trÞ lín vµ t¬ng ®èi tËp trung trùc tiÕp chÞu sù qu¶n lý cña Nhµ níc, do ®ã Nhµ níc cã thÓ sö dông nh mét c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« nÒn kinh tÕ
Vèn ®Çu t nhµ níc thêng ®îc ®Çu t vµo c¸c ngµnh, lÜnh vùc ®ßi hái vèn ®Çu t lín, thêi gian dµi song tû suÊt lîi nhuËn thÊp t¹o m«i trêng ®Çu t thuËn lîi thu hót c¸c nguån vèn kh¸c; x©y dùng c¬ së h¹ tÇng n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n.
+ Vèn cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh
H×nh thµnh tõ nguån vèn tù cã, tõ phÇn tÝch luü vµ mét phÇn lµ vèn vay, ®©y lµ nguån vèn ®îc sö dông linh ho¹t nhÊt, mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt so víi c¸c nguån vèn trong níc kh¸c. Nã thêng ®îc ®Çu t vµo c¸c lÜnh vùc thu l·i suÊt cao, thêi gian thu håi vèn t¬ng ®èi ng¾n vµ thêng phôc vô trùc tiÕp nhu cÇu cÊp thiÕt cña thÞ trêng.
+ Nguån vèn tiÕt kiÖm cña d©n c
§©y lµ nguån vèn nhá lÎ n»m ph©n t¸n trong d©n c nhng còng chiÕm tû träng kh«ng nhá trong tæng vèn toµn x· héi, cã thÓ trùc tiÕp t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô th«ng qua viÖc sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Ngoµi ra, ®©y cßn lµ mét "tÊm ®Öm" cho nÒn kinh tÕ khi cã nh÷ng dao ®éng trªn thÞ trêng thÕ giíi thay v× ph¶i vay tõ bªn ngoµi. ChÝnh phñ cã thÓ huy ®éng nguån vèn trong d©n c th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu.
+ Nguån vèn tÝn dông:
Nguån vèn nµy ®îc tËp trung ë c¸c ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh (c¸c C«ng ty b¶o hiÓm, c¸c quü dù tr÷, quü tÝn dông…). Nã thu hót ®îc c¸c kho¶n nhµn rçi cha ®îc sö dông cña doanh nghiÖp vµ d©n c råi thùc hiÖn cho vay víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c cÇn vèn. C¬ chÕ ho¹t ®éng cña nã gièng nh bé m¸y ®iÒu tiÕt nguån vèn tõ n¬i thõa ®Õn n¬i thiÕu. Ngoµi ra nguån vèn nµy cßn cã vai trß quan träng trong viÖc gióp xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, môc tiªu ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n, ng©n hµng ngêi nghÌo. Nã cßn gi¸n tiÕp n©ng cao møc sèng, gi¶m sù ph©n c¸ch giµu nghÌo gi÷a c¸c tÇng líp d©n c.
* C¸c nguån vèn ®Çu t tõ níc ngoµi .
§©y lµ nguån bæ sung quan träng ®èi víi nguån vèn trong níc. HÇu hÕt c¸c níc ®Òu thu hót nguån vèn nµy ®Ó ®Çu t khai th¸c c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt níc. Nguån vèn nµy cã c¸c bé phËn sau:
+ Vèn ®Çu t trùc tiÕp níc ngoµi (FDI)
Lµ vèn cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c c¸ nh©n ngêi níc ngoµi ®Çu t sang c¸c níc kh¸c vµ trùc tiÕp qu¶n lý hoÆc tham gia qu¶n lý qu¸ t×nh sö dông vµ thu håi vèn ®· bá ra.
+ Nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA)
Lµ vèn cña c¸c chÝnh phñ, c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc viÖc trî kh«ng hoµn l¹i, cã hµon l¹i, cho vay u ®Éi víi thêi h¹n dµi vµ l·i suÊt thÊp, vèn viÖc trî ph¸t triÓn chÝnh thøc cña c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn.
+ Nguån vèn cña c¸c tæ chøc phi chÝnh phñ (NGO)
c. Vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n
+ Kh¸i niÖm: Vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n lµ tæng chi phÝ b»ng tiÒn dµnh cho viÖc x©y dùng míi, më réng, x©y dùng l¹i vµ kh«i phôc tµi s¶n cè ®Þnh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n bao gåm c¸c chi phÝ trong: Kh¶o s¸t quy ho¹ch x©y dùng, chi phÝ chuÈn bÞ ®Çu t, chi phÝ thiÕt kÕ vµ x©y dùng, chi phÝ mua s¾m vµ l¾p ®Æt thiÕt bÞ vµ c¸c chi phÝ kh¸c ®îc chi trong tæng dù to¸n.
+ Nguån h×nh thµnh:
Vèn ®Çu t XDCB ®îc h×nh thµnh tõ nh÷ng nguån sau:
- Vèn ng©n s¸ch nhµ níc: Bao gåm ng©n s¸ch trung ¬ng vµ ng©n s¸ch ®Þa ph¬ng.
- Vèn tÝn dông ®Çu t bao gåm; Vèn cña Ng©n s¸ch Nhµ níc dïng ®Ó cho vay, vèn huy ®éng cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ trong níc vµ c¸c tÇng líp d©n c. Vèn vay dµi h¹n cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông quèc tÕ vµ kiÒu bµo ë níc ngoµi.
- Vèn ®Çu t XDCB tù cã cña c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, víi c¸c ®¬n vÞ quèc doanh, vèn nµy h×nh thµnh tõ lîi nhuËn(sau khi ®· nép thuÕ cho Nhµ níc), vèn khÊu hao c¬ b¶n ®Ó l¹i, tiÒn thanh lý tµi s¶n vµ c¸c nguån thu kh¸c theo quy ®Þnh cña Nhµ níc.
- Vèn hîp t¸c liªn doanh víi níc ngoµi
- Vèn vay níc ngoµi; Vèn do chÝnh phñ vay theo hiÖp ®Þnh ký kÕt víi níc ngoµi, vèn do c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô trùc tiÕp vay cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n ë níc ngoµi vµ vèn do ng©n hµng ®Çu t ph¸t triÓn ®i vay.
- Vèn viÖn trî cña c¸c tæ chøc níc ngoµi
- Vèn huy ®éng cña nh©n d©n b»ng tiÒn, vËt liÖu hoÆc c«ng cô lao ®éng.
+ Néi dung vèn ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n gåm: vèn dïng cho kh¶o s¸t thiÕt kÕ, x©y l¾p nhµ cöa kiÕn tróc; Vèn ®Ó mua s¾m vµ l¾p ®Æt m¸y mãc, thiÕt bÞ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ hoµn thiÖn tµi s¶n cè ®Þnh; Chi phÝ x©y dùng c¬ b¶n kh¸c lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh. Néi dung nµy cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn qóa tr×nh thùc hiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t XDCB vµ lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh thanh to¸n khèi lîng thùc hiÖn c«ng t¸c ®Çu t XDCB.
+ Ph©n lo¹i vèn ®Çu t XDCB:
Vèn ®Çu t XDCB nh»m t¸i s¶n xuÊt gi¶n ®¬n vµ t¸i s¶n xuÊt më réng c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cho nÒn kinh tÕ; ®ãng vai trß quan träng trong sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. V× vËy viÖc ph©n lo¹i cô thÓ vèn ®Çu t XDCB lµ rÊt cÇn thiÕt, gióp n©ng cao vµ sö dông cã hiÖu qu¶ vèn, gióp cho viÖc qu¶n lý ®îc thuËn tiÖn, tr¸nh thÊt tho¸t l·ng phÝ vèn ®Çu t XDCB.
Ph©n lo¹i vèn ®Çu t XDCB theo 3 tiªu thøc: Theo nguån h×nh thµnh, theo yÕu tè cÊu thµnh vµ cuèi cïng lµ ph©n lo¹i theo h×nh thøc x©y dùng.
- Theo nguån h×nh thµnh, vèn ®Çu t XDCB gåm: Vèn Ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp, vèn tÝn dông u ®·i, vèn tÝn dông th¬ng m¹i, vèn huy ®éng trong d©n, vèn gãp cña d©n, vèn hîp t¸c liªn doanh níc ngoµi, c¸c nguån vèn kh¸c.
- Theo yÕu tè, vèn ®Çu t XDCB gåm: vèn x©y dùng vµ l¾p ®Æt, vèn mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ, vèn kiÕn thøc c¬ b¶n kh¸c.
- Theo h×nh thøc x©y dùng, vèn ®Çu t XDCB gåm: vèn cho x©y dùng míi, vèn cho kh«i phôc, vèn cho më réng.
II. Néi dung QLNN vÒ §TXDCB
1. Kh¸i niÖm qu¶n lý
Qu¶n lý lµ mét chøc n¨ng lao ®éng x· héi b¾t nguån tõ tÝnh chÊt x· héi cña lao ®éng. Theo nghÜa réng, qu¶n lý lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých cña con ngêi. VÒ c¬ b¶n, qu¶n lý ®îc mäi ngêi cho lµ ho¹t ®éng do mét hoÆc nhiÒu ngêi ®iÒu phèi hµnh ®éng cña nh÷ng ngêi kh¸c nh»m thu ®îc hiÖu qña mong muèn. Tuy nhiªn, v× cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau, nªn tùu chung l¹i, cã thÓ ®Þnh nghÜa: Qu¶n lý lµ sù t¸c ®éng cã tæ chøc, cã híng ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý tíi ®èi tîng qu¶n lý vµ kh¸ch thÓ qu¶n lý nh»m ®¹t môc tiªu ®Æt ra trong ®iÒu kiÖn biÕn ®éng cña m«i trêng.
Víi ®Þnh nghÜa ®ã, qu¶n lý ph¶i bao gåm c¸c yÕu tè sau:
Chñ thÓ qu¶n lý
Môc tiªu Kh¸ch thÓ qu¶n lý
§èi tîng bÞ qu¶n lý
2. Néi dung QLNN vÒ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ ViÖt Nam
a/ §Æc ®iÓm cña QLNN ë ViÖt Nam
Nhµ níc lµ mét ph¹m trï lÞch sö ra ®êi trong ®iÒu kiÖn x· héi cã ph©n chia giai cÊp vµ ®Êu tranh giai cÊp, lµ c«ng cô quyÒn lùc cña giai cÊp thèng trÞ ®Ó qu¶n lý x· héi, phôc vô quyÒn lîi cña giai cÊp thèng trÞ. Nhµ níc lµ c¬ quan quyÒn lùc cã nh÷ng ®Æc trng vµ ®Æc quyÒn riªng nh»m thùc hiÖn vai trß vµ chøc n¨ng qu¶n lý: qu¶n lý x· héi, qu¶n lý hµnh chÝnh, qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ níc.
QLNN lµ mét d¹ng qu¶n lý ®Æc biÖt mang tÝnh thùc hiÖn quyÒn lùc nhµ níc. Theo nghÜa chung nhÊt cã thÓ hiÓu:
QLNN lµ sù t¸c ®éng cã tæ chøc, thÓ hiÖn ë viÖc thiÕt lËp c¸c mèi quan hÖ x· héi, h×nh thµnh c¸c tæ chøc, phèi hîp c¸c kh©u ®Ó ho¹t ®éng theo ®óng môc tiªu ®Þnh tríc. QLNN lµ sù t¸c ®éng cã ®iÒu chØnh, b»ng ph¸p luËt, nh»m t¹o sù phï hîp gi÷a chñ thÓ - kh¸ch thÓ vµ sù c©n b»ng cña hÖ thèng.
QLNN cßn lµ sù t¸c ®éng mang tÝnh quyÒn lùc nhµ níc tøc lµ mang tÝnh ph¸p lÖnh, ®¬n ph¬ng vµ b¾t buéc b»ng ph¸p luËt vµ theo nguyªn t¾c ph¸p chÕ.
QLNN ë ViÖt Nam ®· qua nhiÒu qu¸ tr×nh thay ®æi vÒ chÊt cïng víi sù ph¸t triÓn tÊt yÕu cña t×nh h×nh kinh tÕ x· héi. Tõ n¨m 1986 trë vÒ tríc, ViÖt Nam theo ®êng lèi kinh tÕ tËp trung bao cÊp, Nhµ níc trùc tiÕp qu¶n lý tõng ho¹t ®éng nhá cña nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn, nhËn thøc ®îc nh÷ng khuyÕt ®iÓm cña h×nh thøc qu¶n lý nµy vµ nh÷ng ®ßi hái cña t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi, ViÖt Nam ®· chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc. Mçi nÒn kinh tÕ, mçi c¬ chÕ cÇn h×nh thøc qu¶n lý riªng, phï hîp nªn QLNN ë ViÖt Nam còng cã nh÷ng biÕn ®æi kh«ng nhá ®Ó phï hîp c¬ chÕ míi. Víi nh÷ng ®Æc trng cña t×nh h×nh kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam, QLNN ë ViÖt Nam còng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng nh sau:
* QLNN ë ViÖt Nam mang tÝnh quyÒn lùc ®Æc biÖt: tÝnh mÖnh lÖnh ®¬n ph¬ng vµ qu¶n lý b»ng hÖ thèng chÆt chÏ. Trong ®ã, kh«ng ai ®îc l¹m dông chøc quyÒn, mäi ngêi b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt, lµm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. ChØ cã nhµ níc cã quyÒn ban bè ph¸p luËt, qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt theo nguyªn t¾c ph¸p chÕ.
* QLNN lµ sù t¸c ®éng cã tæ chøc vµ ®iÒu chØnh
Tæ chøc vµ bé m¸y qu¶n lý ®îc x©y dùng thµnh hÖ thèng, th«ng qua ®ã, nhµ níc ®iÒu chØnh c¸c mèi quan hÖ b»ng ph¸p luËt
* QLNN cã môc tiªu vµ chiÕn lîc
* QLNN cã tÝnh chñ ®éng, s¸ng t¹o vµ linh ho¹t
* QLNN kh«ng cã sù c¸ch biÖt tuyÖt ®èi gi÷a chñ thÓ vµ kh¸ch thÓ
* QLNN b¶o ®¶m tÝnh æn ®Þnh liªn tôc trong tæ chøc vµ trong ho¹t ®éng.
b. QLNN vÒ kinh tÕ
- Qu¶n lý kinh tÕ lµ qu¶n lý c¸c hÖ thèng kinh tÕ, nãi mét c¸ch kh¸c, lµ sù t¸c ®éng liªn tôc, cã tæ chøc, cã híng ®Ých cña chñ thÓ qu¶n lý lªn ®èi tîng vµ kh¸ch thÓ qu¶n lý, ®Ó sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c tiÒm n¨ng, c¸c c¬ héi cña hÖ thèng kinh tÕ nh»m ®¹t ®îc mäi môc tiªu tríc m¾t vÇ l©u dµi.
ViÖt Nam lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn, tiÕn hµnh CNH - H§H trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng ®Çy biÕn ®éng. Víi tiÒm lùc kinh tÕ, vÞ thÕ chÝnh trÞ cßn thÊp, xuÊt ph¸t ®iÓm kh«ng cao, ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, tiÕn lªn CNH - H§H vµ CNXH, vai trß qu¶n lý cña nhµ níc víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ngµy cµng trë nªn quan träng.
Tuú theo yªu cÇu phôc vô nhiÖm vô chÝnh trÞ vµ kinh tÕ - x· héi cña tõng giai ®o¹n mµ s¾p xÕp thø tù u tiªn vµ néi dung c¸c chøc n¨ng thay ®æi, nhng nh×n chung c¸c chøc n¨ng QLNN vÒ kinh tÕ tËp trung vµo qu¶n lý vÜ m« vµ gåm nh÷ng chøc n¨ng chñ yÕu sau ®©y:
Mét lµ: T¹o m«i trêng vµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, bao gåm m«i trêng chÝnh trÞ, ph¸p luËt, kinh tÕ, t©m lý, x· héi,… lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó c¸c giíi kinh doanh yªn t©m bá vèn kinh doanh vµ kinh doanh thuËn lîi, æn ®Þnh gãp phÇn ph¸t triÓn hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ ®Êt níc.
Hai lµ: §Þnh híng vµ híng dÉn ph¸t triÓn kinh tÕ. Nhµ níc ®Þnh híng ph¸t triÓn kinh tÕ vµ híng dÉn c¸c nhµ kinh doanh, c¸c tæ chøc kinh tÕ ho¹t ®éng ®óng ®Þnh híng b»ng chiÕn lîc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch vµ c¸c c«ng cô qu¶n lý nh ph¸p luËt, chÝnh s¸ch, th«ng tin vµ c¸c nguån lùc cña nhµ níc.
Ba lµ: Tæ chøc. §©y lµ mét chøc n¨ng quan träng cña QLNN vÒ kinh tÕ. Nhµ níc s¾p xÕp tæ chøc l¹i c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ nh»m t¹o nªn c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý. §ång thêi, nhµ níc cßn tæ chøc l¹i hÖ thèng qu¶n lý, s¾p xÕp l¹i c¸c c¬ quan QLNN vÒ kinh tÕ tõ trung ¬ng ®Õn c¬ së, ®æi míi thÓ chÕ, ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i c¸n bé QLNN, …
Bèn lµ: §iÒu tiÕt. Nhµ níc ®iÒu tiÕt, chi phèi thÞ trêng ho¹t ®éng theo ®Þnh híng cña nhµ níc, ®¶m b¶o cho kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh, c«ng b»ng cã hiÖu qu¶. Nhµ níc tu©n thñ vµ vËn dông c¸c quy luËt kh¸ch quan cña kinh tÕ thÞ trêng, ph¸t huy mÆt tÝch cùc cña c¬ chÕ thÞ trêng, sö dông hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p, c«ng cô qu¶n lý, thùc hiÖn "ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n" ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu tiÕt
N¨m lµ: KiÓm tra, kiÓm so¸t. Nhµ níc thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra, kiÓm so¸t nh»m thiÕt lËp trËt tù, kû c¬ng trong ho¹t ®éng kinh tÕ, ph¸t hiÖn vµ ng¨n ngõa c¸c hiÖn tîng vi ph¹m ph¸p luËt, sai ph¹m chÝnh s¸ch, b¶o vÖ tµi s¶n quèc gia vµ läi Ých cña nh©n d©n, gãp phÇn t¨ng trëng kinh tÕ vµ tõng bíc thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi.
Tõ nh÷ng chøc n¨ng trªn, nhµ níc ®Ò ra c¸c nhiÖm vô qu¶n lý cô thÓ cho tõng lÜnh vùc, tõng cÊp qu¶n lý, trong tõng ®Þa ph¬ng kh¸c nhau, xuÊt ph¸t tõ t×nh h×nh vµ yªu cÇu ph¸t triÓn cña tõng thêi kú kh¸c nhau. Mét c¸ch kh¸i qu¸t th× nhµ níc cÊp trung ¬ng chñ yÕu thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«, híng vµo c¸c môc tiªu kinh tÕ vÜ m«. Nhµ níc c¸c cÊp cßn l¹i chñ yÕu thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô qu¶n lý phï hîp víi luËt ph¸p, víi c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý kh¸c cña nhµ níc trung ¬ng vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh tÕ - x· héi trong ph¹m vi ®Þa giíi l·nh thæ cña cÊp ®ã.
Trong thêi kú ®æi míi hiÖn nay, ë níc ta, t×nh tr¹ng rèi lo¹n, tù ph¸t, v« tæ chøc vµ c¸c hiÖn tîng tiªu cùc cßn kh¸ phæ biÕn vµ cã lóc trÇm träng, v× vËy vai trß QLNN cÇn ®îc ®Ò cao. Nhµ níc võa ph¶i ®æi míi, c¶i c¸ch hÖ thèng qu¶n lý, võa ph¶i ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ víi nhiÒu vÊn ®Ò míi n¶y sinh hÕt søc phøc t¹p vµ khã kh¨n.
§Ó tiÕn hµnh qu¶n lý kinh tÕ, nhµ níc ph¶i sö dông mét hÖ thèng c¸c c«ng cô qu¶n lý, ®ã lµ c¸c ph¬ng tiÖn mµ nhµ níc sö dông ®Ó t¸c ®éng vµo nÒn kinh tÕ (thùc chÊt lµ t¸c ®éng vµo con ngêi) nh»m ®¹t tíi môc tiªu mong muèn cña m×nh. Nh×n chung, díi gãc ®é qu¶n lý vµ trong lÜnh vùc kinh tÕ, c¸c c«ng cô, c¸c chÝnh s¸ch cña QLNN vÒ kinh tÕ chia thµnh:
( C¸c c«ng cô ph¸p lý, gåm: luËt ph¸p, c¸c v¨n b¶n ph¸p quy cña chÝnh phñ, c¸c chÝnh s¸ch, c¸c quy ®Þnh, c¸c ch¬ng tr×nh, kÕ ho¹ch cña c¸c c¬ quan nhµ níc cã chøc n¨ng, thÈm quyÒn vµ ®îc ban hµnh ®óng tr×nh tù quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
( C¸c c«ng cô kinh tÕ, gåm:
- C¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, cña chÝnh s¸ch tµi chÝnh nh: dù tr÷ b¾t buéc, thÞ trêng më, t¸i chiÕt khÊu, chi, thu vµ thuÕ, tû gi¸ hèi ®o¸i,…
- Thùc lùc kinh tÕ cña nhµ níc, nh ng©n s¸ch nhµ níc, tiÒn tÖ dù tr÷ quèc gia, hÖ thèng kinh tÕ nhµ níc vµ c¸c doanh nghiÖp nhµ níc.
3. QLNN vÒ §TXDCB
Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn, xem xÐt cô thÓ trong lÜnh vùc §TXDCB cã thÓ ph¸t biÓu kh¸i niÖm vÒ QLNN trong lÜnh vùc nµy nh sau:
( Kh¸i niÖm:
QLNN ®èi víi ho¹t ®éng §TXDCB lµ sù t¸c ®éng cña bé m¸y QLNN vµo c¸c qu¸ tr×nh, c¸c quan hÖ kinh tÕ - x· héi trong §TXDCB tõ bíc x¸c ®Þnh dù ¸n ®Çu t ®Ó thùc hiÖn ®Çu t vµ c¶ qu¸ tr×nh ®a dù ¸n vµo khai th¸c sö dông ®¹t môc tiªu ®· ®Þnh nh»m ®¶m b¶o híng c¸c ý chÝ vµ hµnh ®éng cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ vµo môc tiªu chung, kÕt hîp hµi hoµ lîi Ých c¸c nh©n, tËp thÓ vµ lîi Ých cña nhµ níc.
ë ®©y cã thÓ hiÓu sù t¸c ®éng cña bé m¸y QLNN chÝnh lµ nhµ níc víi hÖ thèng c¸c c¬ quan hµnh chÝnh chÊp hµnh vµ ®iÒu hµnh, lµ t¸c ®éng cña chñ thÓ QLNN lªn ®èi tîng bÞ qu¶n lý lµ qu¸ tr×nh §TXDCB vµ kh¸ch thÓ qu¶n lý lµ con ngêi víi hµnh vi ho¹t ®éng cña hä trong qu¸ tr×nh §TXDCB.
( Néi dung: Néi dung vµ h×nh thøc QLNN víi §TXDCB víi sù tham gia cña Nhµ níc vµ c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng lµ kh¸ phong phó.
Trªn gi¸c ®é qu¶n lý kinh tÕ vÜ m«, Nhµ níc qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t XDCB theo c¸c néi dung sau
+ Nhµ níc x¸c ®Þnh môc tiªu, ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch, v¹ch quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. KÕt qu¶ cña nã ®îc thÓ hiÖn trong quy ®Þnh qu¶n lý cña nhµ níc díi h×nh thøc ph¸p lý nhÊt ®Þnh.
+ Nhµ níc qu¶n lý kinh tÕ nãi chung vµ qu¶n lý ho¹t ®éng §T&XD nãi riªng b»ng c«ng cô riªng lµ ph¸p luËt. X©y dùng hoµn chØnh hÖ thèng luËt ph¸p liªn quan ®Õn ®Çu t XDCB bao gåm: ban hµnh, söa ®æi, bæ sung c¸c quy chÕ qu¶n lý ®Çu t XDCB, c¸c v¨n b¶n díi luËt nh»m mét mÆt khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t, ®¶m b¶o ho¹t ®éng ®Çu t XDCB ®¸p øng c¸c ®ßi hái vÒ c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña nÒn kinh tÕ trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ cña ®Êt níc.
+ Ban hµnh c¸c ®Þnh møc kinh tÕ kü thuËt, c¸c chuÈn mùc ®Çu t XDCB.
+ KiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc tu©n thñ ph¸p luËt cña c¸c chñ ®Çu t, xö lý nh÷ng vi ph¹m ph¸p luËt, quy ®Þnh cña nhµ níc, cña giÊy phÐp ®Çu t, c¸c cam kÕt cña chñ ®Çu t.
+ §iÒu chØnh, xö lý c¸c vÊn ®Ò cô thÓ, ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t hua t¸c dông cña c¸c kÕt qu¶ ®Çu t XDCB.
+ Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB, kÞp thêi bæ xung, ®iÒu chØnh nh÷ng bÊt hîp lý, cha phï hîp trong c¬ chÕ, chÝnh s¸ch.
+ §µo t¹o, huÊn luyÖn ®éi ngò c¸n bé chuyªn m«n thùc hiÖn ®Çu t vµ qu¶n lý ®Çu t.
Víi c¸c Bé, ngµnh, ®i¹ ph¬ng, néi dung qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t XDCB gåm:
+ X©y dùng chiÕn lîc, quy ho¹ch ®Çu t XDCB vµ X©y dùng danh môc c¸c dù ¸n ®Çu t XDCB cho Bé , ngµnh, ®Þa ph¬ng.
+ X©y dùng kÕ ho¹ch huy ®éng vµ sö dông vèn ®Çu t XDCB.
+ Híng dÉn c¸c nhµ ®Çu t, c¸c doanh nghiÖp trùc thuéc x©y dùng dù ¸n ®Çu t XDCB, lËp dù ¸n tiÒn kh¶ thi, …
+ Trùc tiÕp gi¸m s¸t qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña c¸c dù ¸n ®Çu t XDCB theo chøc n¨ng ®îc ph©n cÊp.
+ Hç trî vµ trùc tiÕp xö lý c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ®Çu t XDCB cña c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc, cña c¸c chñ ®Çu t t¹i ®Þa ph¬ng …
( C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña QLNN ®èi víi §T&XD
Tríc hÕt, QLNN vÒ §T&XD tu©n theo c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña QLNN, ®ã lµ:
- Nguyªn t¾c nh©n d©n lµm chñ, Nhµ níc qu¶n lý, §¶ng l·nh ®¹o.
- Nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ.
- Nguyªn t¾c kÕt hîp qu¶n lý theo ngµnh vµ qu¶n lý theo l·nh thæ.
- Nguyªn t¾c ph©n ®Þnh vµ kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a chøc n¨ng QLNN vÒ kinh tÕ víi chøc n¨ng qu¶n lý kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ
- Nguyªn t¾c ph¸p chÕ x· héi chñ nghÜa.
- Nguyªn t¾c c«ng khai…
Do nh÷ng ®Æc thï riªng cña ho¹t ®éng §TXDCB, ho¹t ®éng QLNN vÒ §TXDCB cßn ph¶i tu©n theo nh÷ng nguyªn t¾c riªng ph¶n ¸nh t tëng chØ ®¹o riªng ®èi víi qu¶n lý §TXDCB. Nh÷ng nguyªn t¾c ®ã lµ:
Thø nhÊt: Nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý §T&XD ®èi víi tÊt c¸c c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vÒ môc tiªu chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi; quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh, l·nh thæ; quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch x©y dùng ®« thÞ n«ng th«n; quy chuÈn x©y dùng vµ tiªu chuÈn x©y dùng; lùa chän c«ng nghÖ, sö dông ®Êt ®ai, tµi nguyªn, b¶o vÖ méi trêng sinh th¸i; thiÕt kÕ kü thuËt, kiÕn tróc, x©y l¾p, b¶o hiÓm, b¶o hµnh c«ng tr×nh vµ c¸c khÝa c¹nh x· héi kh¸c cña dù ¸n.
Riªng c¸c dù ¸n ®Çu t sö dông vèn nhµ níc th× Nhµ níc cßn qu¶n lý vÒ c¸c mÆt th¬ng m¹i, tµi chÝnh vµ hiÖu qu¶ cña dù ¸n.
Thø hai: Thùc hiÖn ®óng tr×nh tù §T&XD. Tr×nh tù ®ã gåm 3 giai ®o¹n: ChuÈn bÞ ®Çu t, thùc hiÖn ®Çu t vµ kÕt thóc x©y dùng ®a dù ¸n vµo khai th¸c sö dông.
Thø ba: Ph©n ®Þnh râ chøc n¨ng QLNN víi qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. Quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ quan QLNN, chñ ®Çu t, c¸c táo chøc t vÊn, c¸c doanh nghiÖp x©y dùng, cung øng thiÕt bÞ trong qu¸ tr×nh §T&XD.
( Yªu cÇu chÝnh cña qu¶n lý §TXDCB
Trong lÜnh vùc cô thÓ lµ §TXDCB, QLNN cã nh÷ng yªu cÇu riªng, bao gåm:
- KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh phï hîp víi chiÕn lîc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc trong tõng thêi kú ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ®Èy nhanh tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh©n d©n.
- Nguyªn t¾c tiÕt kiÖm vµ hiÖu qu¶: nãi mét c¸ch tæng qu¸t lµ víi mét sè vèn ®Çu t nhÊt ®Þnh, ph¶i ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi cao nhÊt hay ®¹t ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi ®· dù kiÕn, víi chi phÝ vèn ®Çu t thÊp nhÊt. Cô thÓ hiÖn nay lµ sö dông c¸c nguån vèn §TXDCB do Nhµ níc qu¶n lý ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt, chèng tham « l·ng phÝ.
- B¶o ®¶m x©y dùng theo quy ho¹ch x©y dùng, kiÕn tróc, ®¸p øng yªu cÇu bÒn v÷ng, mü quan, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, t¹o m«i trêng c¹nh tranh lµnh m¹nh trong x©y dùng, ¸p dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn, b¶o ®¶m chÊt lîng vµ thêi h¹n x©y dùng víi chi phÝ hîp lý, thùc hiÖn b¶o hµnh c«ng tr×nh.
( C¸c c«ng cô qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc ®èi víi ho¹t ®éng §TXDCB
C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ; HÖ thèng c¸c c¬ quan QLNN vÒ §T&XD; Quy chÕ qu¶n lý §T&XD vµ c¸c luËt kh¸c liªn quan; ChiÕn lîc kÕ ho¹ch §T&XD; c¸c quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh.
- HÖ thèng bé m¸y c¸c c¬ quan qu¶n lý ho¹t ®éng §TXDCB cña Nhµ níc lµ c¸c c¬ quan thùc hiÖn ho¹t ®éng chÊp hµnh vµ ®iÒu hµnh, ho¹t ®éng hµnh ph¸p.
- HÖ thèng luËt cã liªn quan ®Õn §TXDCB nh luËt ®Çu t, luËt x©y dùng, luËt ®Êt ®ai, luËt b¶o vÖ m«i trêng, c¸c v¨n b¶n díi luËt kÌm theo vÒ qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t nh ®iÒu lÖ vµ quy chÕ qu¶n lý §T&XD, c¸c quy chÕ vÒ qu¶n lý tµi chÝnh, vËt t, thiÕt bÞ; c¸c quy ®Þnh quy chuÈn vÒ chÊt lîng c«ng tr×nh x©y dùng v…v.
- C¸c chÝnh s¸ch vµ ®ßn bÈy kinh tÕ
- C¸c quy ho¹ch tæng thÓ vµ chi tiÕt cña ngµnh vµ ®Þa ph¬ng vÒ ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n; C¸c kÕ ho¹ch ®Þnh híng vµ kÕ ho¹ch trùc tiÕp vÒ ®Çu t x©y dùng c¬ b¶n vµ Danh môc dù ¸n ®Çu t.
- C¸c hîp ®ång ký kÕt víi c¸c c¸ nh©n vµ ®¬n vÞ hoµn thµnh c¸c c«ng viÖc cña qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n.
- Tµi liÖu ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ®Çu t. C¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh cung cÇu, kinh nghiÖm qu¶n lý, gi¸ c¶, luËt ph¸p cña Nhµ níc vµ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ®Çu t XDCB.
- Ph¬ng tiÖn qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t: HiÖn nay, ph¬ng tiÖn ®îc sö dông rçng r·i trong qu¶n lý ®Çu t lµ hÖ thèng ®iÖn tö lu tr÷ vµ xñ lý th«ng tin hiÖn ®aÞ, hÖ thèng bu chÝnh viÔn th«ng, th«ng tin liªn l¹c, c¸c ph¬ng tiÖn ®i l¹i trogn qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh vµ kiÓm tra ho¹t ®éng cña tõng dù ¸n ®Çu t.
( Tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn QLNN vÒ §T&XD
QLNN ®èi víi ho¹t ®éng §T&XD hiÓu theo nghÜa réng ®îc thùc hiÖn th«ng qua tÊt c¶ bé m¸y nhµ níc. Nh vËy, trong chõng mùc nhÊt ®inh, c¸c c¬ quan trong bé m¸y Nhµ níc Ýt nhiÒu thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ níc.
Ngêi ta cã thÓ ph©n c¸c c¬ quan nhµ níc vÒ qu¶n lý kinh tÕ vµ qu¶n lý §T&XD thµnh c¸c lo¹i theo c¸c tiªu chÝ kh¸c nhau: ThÈm quyÒn qu¶n lý kinh tÕ; c¬ së ph¸p lý vµ tr×nh tù thµnh lËp; theo vÞ trÝ bé m¸y nhµ níc. ë ®©y, xem xÐt néi dung tr¸ch nhiÖm QLNN vÒ §T&XD cña mét sè c¬ quan chÝnh yÕu ph©n lo¹i theo tiªu chÝ: vÞ trÝ trong bé m¸y nhµ níc. §ã lµ:
+ Quèc héi: Lµ c¬ quan cao nhÊt cã quyÒn phª chuÈn vµ ban hµnh c¸c luËt ph¸p cã liªn quan ®Õn ®Çu t, quyÕt ®inh c¸c chñ tr¬ng ®Çu t lín cã tÇm quan träng ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc.
+ ChÝnh phñ: Lµ c¬ quan chÊp hµnh cña Quèc héi, c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ níc cao nhÊt cña níc CHXHCN ViÖt Nam.
ChÝnh phñ thèng nhÊt qu¶n lý viÖc thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n ho¸ x· héi, quèc phßng an ninh vµ ®èi ngo¹i cña nhµ níc.
+ Thñ tíng chÝnh phñ: quyÕt ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t thuéc nhãm A vµ uûe quyÒn cho Bé trëng, thø trëng c¬ quan ngang Bé, chñ tÞch uû ban nh©n d©n tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng quyÕt ®Þnh ®Çu t c¸c dù ¸n thuéc nhãm B vµ C. Riªng dù ¸n nhãm B ph¶i cã sù thèng nhÊt cña Bé trëng Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t tríc khi quyÕt ®Þnh. Thñ tíng chÝnh phñ uû quyÒn cho c¸ca c¬ quan trùc thuéc chÝnh phñ, c¸c tæ chøc vµ ®oµn thÓ trùc thuéc chÝnh phñ, c¸c tæ chøc ®oµn thÓ trùc thuéc Trung ¬ng quyÕt ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t nhãm C thuéc c¸c c¬ quan nµy. Riªng dù ¸n nhãm B cña c¸c c¬ quan nµy sÏ do Bé trëng Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t quyÕt ®Þnh.
+ C¸c Bé vµ uû ban nhµ níc
- Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t :
Nghiªn cøu x©y dùng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t, QLNN vÒ lÜnh vùc ®Çu t trong níc, ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµ ®Çu t cña ngêi ViÖt Nam ra níc ngoµi.
X¸c ®Þnh ph¬ng híng vµ c¬ cÊu vèn ®Çu t b¶o ®¶m sù c©n ®èi gi÷a ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi tr×nh ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh.
Tr×nh ChÝnh phñ c¸c dù ¸n luËt, ph¸p lªnh, c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý kinh tÕ, kkhuyÕn khÝch ®Çu t trong vµ ngoµi níc nh»m thùc hiÖn c¬ cÊu kinh tÕ phï hîp víi chiÕn lîc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch ®Ó æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi.
CÊp giÊy phÐp ®Çu t vµ híng dÉn c¸c xÝ nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi triÓn khai c«ng t¸c chuÈn bÞ ®Çu t theo LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµ c¸c quy ®Þnh cã liªn quan cña Quy chÕ nµy.
Tæ chøc thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t thuéc nhãm A tr×nh Thñ tíng ChÝnh phñ xem xÐt, quyÕt ®Þnh ®Çu t hay ®ång ý ®Ó Bé cÊp ®¨ng ký kinh doanh cho c¸c dù ¸n ®Çu t thuéc nhãm A kh«ng dïng vèn Nhµ níc, theo dâi qu¸ tr×nh ®Çu t c¸c dù ¸n ®Çu t trong kÕ ho¹ch Nhµ níc.
Tæng hîp vµ tr×nh Thñ tíng ChÝnh phñ kÕ ho¹ch ®Çu t ph¸t triÓn hµng n¨m vµ 5 n¨m. Phèi hîp Bé tµi chÝnh kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®Çu t thuéc c¸c nguån vèn do Nhµ níc qu¶n lý.
Chñ tr×, phèi hîp víi Bé X©y dùng, Bé Th¬ng m¹i, Bé Tµi chÝnh vµ c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng híng dÉn kiÓm tra viÖc thùc hiÖn Quy chÕ ®Êu thÇu.
QLNN vÒ viÖc lËp, thÈm tra, xÐt duyÖt, thùc hiÖn c¸c dù ¸n quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi.
- Bé X©y dùng:
Thùc hiÖn chøc n¨ng QLNN vÒ x©y dùng, nghiªn cøu c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÒ qu¶n lý §T&XD, quy ho¹ch x©y dùng ®« thÞ vµ n«ng th«n tr×nh Thñ tíng ChÝnh phñ ban hµnh hoÆc ®îc Thñ tíng ChÝnh phñ uû quyÒn ban hµnh.
Ban hµnh c¸c tiªu chuÈn, quy ph¹m, quy chuÈn x©y dùng quy tr×nh thiÕt kÕ x©y dùng, c¸c quy ®Þnh qu¶n lý chÊt lîng c«ng tr×nh, hÖ thèng ®Þnh møc, chØ tiªu kinh tÕ - kü thuËt x©y dùng, ®Þnh møc chi phÝ t vÊn §T&XD tho¶ thuËn ®Ó c¸c Bé cã x©y dùng chuyªn ngµnh banh hµnh c¸c tiªu chuÈn, ®Þnh møc, quy ph¹m, c¸c quy ®Þnh qu¶n lý chÊt lîng c«ng tr×nh x©y dùng kü thuË chuyªn ngµnh.
Chñ tr× cïng Bé chuyªn ngµnh kü thuËt tæ chøc thÈm ®Þnh thiÕt kü thu©t vµ tæng dù to¸n cña c¸c dù ¸n §T&XD nhãm A ®Ó cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt. Thèng nhÊt QLNN vÒ chÊt lîng c«ng tr×nh x©y dùng, theo dâi, kiÓm tra, ph¸t hiÖn vµ kiÕn nghÞ xö lý chÊt lîng c¸c c«ng tr×nh x©y dùng; ®Æc biÖt lµ chÊt lîng c¸c c«ng tr×nh x©y dùng .
Híng dÉn ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp t vÊn x©y dùng, doanh nghiÖp x©y dùng hoÆc c¸c tæ chøc qu¶n lý thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t x©y dùng
Chñ tr× cïng Bé KÕ ho¹ch vµ ®Çu t, Bé tµi chÝnh, Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam vµ c¸c Bé, ngµnh, ®Þa ph¬ng híng dÉn vµ kiÓm tra viÖc thùc hiÖn Quy chÕ qu¶n lý §T&XD.
- Bé Tµi chÝnh
Nghiªn cøu c¸c chÝnh s¸ch, chÕ ®é vÒ huy ®éng c¸c nguån vèn ®Çu t, qu¶n lý vèn ®Çu t ®Ó tr×nh Thñ tíng chÝnh phñ ban hµnh hoÆc ban hµnh theo thÈm quyÒn.
Phèi hîp víi Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t trong viÖc ph©n bæ kÕ ho¹ch cÊp ph¸t vèn ®Çu t cho c¸c Bé, ®Þa ph¬ng vµ cÊc dù ¸n quan träng quèc gia sö dông vèn ng©n s¸ch Nhµ níc.
Thèng nhÊt qu¶n lý c¸c kho¶n vèn vay vµ viÖn trî cña ChÝnh phñ dµnh cho ®Çu t vµ ph¸t triÓn.
CÊp b¶o l·nh ChÝnh phñ cho doanh nghiÖp (trõ c¸c tæ chøc tÝn dông) vay vèn níc ngoµi theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.
Thanh tra, kiÓm tra tµi chÝnh ®èi víi dù ¸n cña c¸c tæ chøc, ®¬n vÞ sö dông nguån vèn ®Çu t cña Nhµ níc; híng dÉn, kiÓm tra viÖc quyÕt to¸n vèn ®Çu t c¸c dù ¸n ®Çu t vèn Nhµ níc vµ thùc hiÖn quyÕt to¸n vèn ®Çu t c¸c dù ¸n nhãm A sö dông vèn Nhµ níc.
Híng dÉn viÖc cÊp vèn ng©n s¸ch Nhµ níc cho ®Çu t, vèn sù nghiÖp cã tÝnh chÊt §T&XD ®èi víi c¸c dù ¸n, ch¬ng tr×nh theo kÕ ho¹ch ®Çu t vµ theo chØ ®¹o cña Thñ tíng ChÝnh phñ.
- Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam
Nghiªn cøu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch QLNN vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông ng©n hµng trong §T&XD tr×nh Thñ tíng ChÝnh phñ ban hµnh hoÆc ban hµnh theo thÈm quyÒn.
Gi¸m s¸t c¸c tæ chøc tÝn dông vµ c¸c tæ chøc tµi chÝnh tÝn dông kh¸c thùc hiÖn nhiÖm vô: Huy ®éng vèn, cho vay vèn, b¶o l·nh vay, thùc hiÖn c¸c h×nh thøc b¶o l·nh.
Thùc hiÖn b¶o l·nh c¸c kho¶n vèn vay níc ngoµi cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ó §T&XD.
C¸c Bé qu¶n lý ngµnh
C¸c Bé, c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ thùc hiÖn chøc n¨ng QLNN theo chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh.
C¸c Bé qu¶n lý ngµnh vµ c¸c c¬ quan cã liªn quan vÒ ®Êt ®ai, tµi nguyªn, sinh häc, c«ng nghÖ, m«i trêng, th¬ng m¹i, b¶o tån, b¶o tµng di tÝch, di s¶n v¨n ho¸, c¶nh quan, quèc phßng, an ninh, phßng ch¸y vµ ch÷a ch¸y cã tr¸ch nhiÖm xem xÐt vµ cã ý kiÕn b»ng v¨n b¶n vÒ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan cña dù ¸n ®Çu t trong thêi h¹n quy ®Þnh. Sau thêi h¹n quy ®Þnh, nÕu kh«ng nhËn ®îc ý kiÕn tr¶ lêi cña c¸c Bé qu¶n lý ngµnh cã liªn quan th× ®îc xem nh c¸c Bé, ngµnh vµ c¸c c¬ quan ®ã ®· thèng nhÊt víi v¨n b¶n ®Ò nghÞ.
C¸c Bé qu¶n lý x©y dùng chuyªn ngµnh
Gåm c¸c Bé: Bé X©y dùng, Bé Giao th«ng vËn t¶i, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, Bé C«ng nghiÖp ban hµnh c¸c quy ph¹m, tiªu chuÈn, ®Þnh møc kinh tÕ - kü thuËt cã liªn quan ®Õn x©y dùng sau khi cã tho¶ thuËn cña Bé X©y dùng.
+ UBND tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng
Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh, trong ph¹m vi chøc n¨ng, quyÒn h¹n, thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm QLNN ®èi víi tÊt c¶ c¸c tæ chøc vµ c¸c nh©n thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t trªn ®Þa bµn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
3. Ph¬ng ph¸p QLNN vÒ ®Çu t vµ x©y dùng
Ph¬ng ph¸p qu¶n lý ®îc coi lµ néi dung c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh qu¶n lý, nã lµ tæng thÓ c¸c ph¬ng ph¸p tiÕn hµnh ho¹t ®éng qu¶n lý dùa trªn c¬ së sö dông nh÷ng ph¬ng thøc kü thuËt, biÖn ph¸p hµnh chÝnh, biÖn ph¸p kü thuËt vµ c¸c biÖn ph¸p kh¸c. Nh÷ng ph¬ng ph¸p nµy ®îc t¸c ®éng cã ®Þnh híng víi kh¸ch thÓ qu¶n lý, ®èi tîng qu¶n lý nh»m ®¹t môc tiªu ®Ò ra.
Cã nhiÒu ph¬ng ph¸p qu¶n lý kh¸c nhau, tuy nhiªn trªn thùc tÕ qu¶n lý ®Æc biÖt lu ý hai ph¬ng ph¸p: ph¬ng ph¸p kinh tÕ vµ ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh.
( Ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh: Ph¬ng ph¸p t¸c ®éng cña c¬ quan qu¶n lý lªn ®èi tîng qu¶n lý th«ng qua nh÷ng quyÕt ®Þnh trùc tiÕp mang tÝnh ph¸p lÖnh cao nh v¨n b¶n, chØ thÞ.
Ph¬ng ph¸p nµy cã u ®iÓm gi¶i quyÕt døt kho¸t vµ trùc tiÕp tuy nhiªn nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c quyÒn h¹n vµ tr¸ch nhiÖm m«Ü thµnh viªn, mçi cÊp trong hÖ thèng qu¶n lý sÏ dÉn ®Õn quan liªu, duy ý chÝ.
( Ph¬ng ph¸p kinh tÕ: chñ thÓ t¸c ®éng gi¸n tiÕp vµo ®èi tîng qu¶n lý b»ng c¸c cÝnh s¸ch vµ ®ßn bÈy kinh tÕ, t¹o ra c¬ chÕ híng dÉn ®èi tîng qu¶n lý ho¹t ®éng mµ kh«ng cã sù tham gia trùc tiÕp cña ph¬ng ph¸p hµnh chÝnh vµ c¬ quan hµnh chÝnh.
Ph¬ng ph¸p nµy dùa vµo lîi Ých kinh tÕ cña ®èi tîng tham gia ®Çu t, lÊy kinh tÕ lµm c¬ së vµ ®ßn bÈy kinh tÕ lµm c«ng cô, kÕt hîp hµi hoµ lîi Ých nhµ níc, x· héi víi lîi Ých tËp thÓ, c¸c nh©n ngêi lao ®éng trong ®Çu t
Ngoµi ra cßn cã nh÷ng ph¬ng ph¸p nh:
Ph¬ng ph¸p gi¸o dôc, Ph¬ng ph¸p to¸n häc …
ViÖc vËn dông tæng hîp c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý trªn ®©y cho phÐp n©ng cao hiÖu qña QLNN vÒ §T&XD. Mçi ph¬ng ph¸p cã vai trß riªng, khi ¸p dông ®óng vµ linh ho¹t c¸c ph¬ng ph¸p sÏ t¹o ra nh÷ng t¸c ®éng tæng hîplªn ho¹t ®éng ®Çu t, kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm vµ bæ sung u ®iÓm lÉn nhau gi÷a c¸c ph¬ng ph¸p. MÆt kh¸c, con ngêi - ®èi tîng cña qu¶n lý lµ tæng hoµ c¸c mèi quan hÖ x· héi; ho¹t ®éng qu¶n lý ®Çu t, qu¶n lý kinh tÕ còng lµ sù tæng hîp c¸c quan hÖ kinh tÕ - x· héi - chÝnh trÞ - ph¸p luËt … V× vËy, kh«ng thÓ ¸p dông riªng lÎ, cøng nh¾c mét ph¬ng ph¸p riªng biÖt nµo, mµ ph¶i biÕt vËn dông tæng hîp nhiÒu ph¬ng ph¸p ®Ó t¹o hiÖu qu¶ qu¶n lý cao nhÊt.
Tuy nhiªn, ph¬ng ph¸p kinh tÕ trong qu¶n lý ®îc coi lµ ph¬ng ph¸p quan träng nhÊt, cã hiÖu qu¶ cao, t¹o tiÒn ®Ò ®Ó ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p cßn l¹i.
III. Néi dung c¬ b¶n vÒ hiÖu qu¶ qu¶n lý ®Çu t X©Y DùNG C¬ B¶n
1. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ QLNN vÒ §TXDCB
HiÖu qu¶ QLNN vÒ §TXDCB chÝnh lµ viÖc nhµ níc sö dông nh÷ng c«ng cô qu¶n lý ®Ó ®iÒu hµnh ho¹t ®éng §T&XD vµ ®¹t ®îc sù ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ: h¹ tÇng c¬ së bÒn v÷ng, c¸c c«ng tr×nh tiÕp tôc ®îc ph¸t triÓn ë møc cao…; sù æn ®Þnh x· héi: ®iÒu kiÖn sèng cña nh©n d©n ®îc t¨ng cao, phóc lîi x· héi ®îc b¶o ®¶m…; c©n b»ng sinh th¸i v.v.
Nh vËy, nãi mét c¸ch tæng qu¸t, hiÖu qu¶ QLNN vÒ §TXDCB trªn gi¸c ®é nÒn kinh tÕ ®îc thÓ hiÖn tæng hîp ë møc ®é tho¶ m·n nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng, cña ho¹t ®éng ®Çu t; trªn gi¸c ®é tõng ngµnh, tõng doanh nghiÖp th× thÓ hiÖn ë møc ®é ®¸p øng nh÷ng nhiÖm vô kinh tÕ chÝnh trÞ x· héi ®· ®Ò ra cho ngµnh, cho doanh nghiÖp vµ cho tõng gi¶i ph¸p kü thuËt khi thùc hiÖn ®Çu t.
2. HÖ thèng chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ qu¶n lý §TXDCB.
§Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶n lý §TXDCB ngêi ta cã thÓ xÐt ®Õn tÝnh kh¶ thi, tÝnh hiÖu lùc cña c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ban hµnh; tr×nh ®é thùc hiÖn QLNN cña c¸n bé qu¶n lý, chÊt lîng cña b¶n m« t¶ dù ¸n ®Çu t ; kh¶ n¨ng phôc vô, tÝnh phï hîp cña c«ng tr×nh víi nhu cÇu cña c¸ nh©n, ®¬n vÞ, vµ x· héi. Tuy nhiªn, ®©y lµ nh÷ng kÕt qu¶ khã lËp thµnh c«ng thøc, ®ßi hái thêi gian ®Ó kiÓm chøng vµ nhËn xÐt trªn c¬ së thùc tÕ kh¸ch quan. V× vËy, ®Ó ®¸nh gi¸ trùc tiÕp, hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ qu¶n lý vÒ §T&XD liªn quan chñ yÕu ®Õn vèn vµ sö dông vèn. §ã lµ:
- KÕt qu¶ thùc hiÖn vèn §T XDCB
- HiÖu qu¶ sö dông vèn §T XDCB
a. KÕt qu¶ thùc hiÖn vèn §T XDCB
KÕt qu¶ thùc hiÖn vèn §T XDCB thÓ hiÖn qua ChØ tiªu Khèi lîng vèn ®Çu t thùc hiÖn; Gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt phôc vô t¨ng thªm.
+ ChØ tiªu khèi lîng vèn ®Çu t thùc hiÖn
( Kh¸i niÖm:
Khèi lîng vèn ®Çu t bao gåm tæng sè tiÒn ®· chi ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng cña c¸c c«ng tr×nh ®Çu t, ®ã lµ: c¸c chi phÝ cho c«ng t¸c chuÈn bÞ ®Çu t, x©y dùng nhµ cöa vµ cÊu tróc h¹ tÇng, mua s¾m m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c XDCB vµ chi phÝ kh¸c theo quy ®Þnh cña thiÕt kÕ dù to¸n, ®îc ghi trong dù ¸n ®Çu t ®îc duyÖt.
( C«ng thøc tÝnh
Khèi lîng c«ng t¸c x©y dùng
tõng lo¹i hoµn thµnh theo quy x P i + phô phÝ + l·i lîi nhuËn
®Þnh cña thiÕt kÕ vµ hîp ®ång
ký kÕt víi chñ ®Çu t.
b. Tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng vµ n¨ng lùc s¶n xuÊt phôc vô t¨ng thªm;
( Kh¸i niÖm:
Tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng lµ c¸c c«ng tr×nh hay ®èi tîng x©y dùng cã kh¶ n¨ng ph¸t huy t¸c dông ®éc lËp ®· kÕt thóc qu¸ tr×nh x©y dùng, mua s¾m; ®· lµm xong thñ tôc nghiÖm thu sö dông, cã thÓ ®a vµo ho¹t ®éng ®îc ngay.
N¨ng lùc s¶n xuÊt dÞch vô t¨ng thªm lµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt phôc vô cña c¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®· ®îc huy ®éng vµo sö dông ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm hoÆc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng dÞch vô theo quy ®Þnh ®îc ghi trong dù ¸n ®Çu t.
Huy ®éng còng ®îc ph©n thµnh 2 lo¹i:
Huy ®éng bé phËn lµ viÖc huy ®éng tõng ®èi tîng, tõng h¹ng môc x©y dùng cña c«ng tr×nh vµo ho¹t ®éng ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau do thiÕt kÕ quy ®Þnh; Huy ®éng toµn bé lµ huy ®éng cïng mét lóc tÊt c¶ c¸c ®èi tîng, h¹ng môc x©y dùng kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¸t huy t¸c dông ®éc lËp hoÆc dù ¸n kh«ng dù kiÕn cho ph¸t huy t¸c dông ®éc lËp ®· kÕt thóc qu¸ tr×nh x©y dùng, mua s¾m vµ s½n sµng cã thÓ sö dông ngay.
Nãi chung ®èi víi c¸c c«ng tr×nh ®Çu t quy m« lín cã nhiÒu ®èi tîng, h¹ng môc x©y dùng cã kh¶ n¨ng ph¸t huy t¸c dông ®éc lËp th× ®îc ¸p dông h×nh thøc huy ®éng bé phËn sau khi tõng ®èi tîng, h¹ng môc ®· kÕt thóc qu¸ tr×nh x©y dùng, l¾p ®Æt, mua s¾m.
Cßn ®èi víi c¸c c«ng cuéc ®Çu t quy m« nhá, thêi gian thùc hiÖn ®Çu t ng¾n th× ¸p dông h×nh thøc huy ®éng toµn bé khi tÊt c¶ c¸c ®èi tîng, h¹ng môc c«ng tr×nh ®· kÕt thóc qu¸ tr×nh x©y dùng, mua s¾m, l¾p ®Æt.
TÝnh to¸n vµ ®¸nh gi¸ hai chØ tiªu trªn th«ng qua th«ng sè biÓu hiÖn b»ng hiÖn vËt vµ th«ng sè gi¸ trÞ.
Th«ng sè biÓu hiÖn b»ng hiÖn vËt nh: sè lîng c¸c tµi s¶n cè ®Þnh huy ®éng, c«ng suÊt hay n¨ng lùc ph¸t huy t¸c dông cña c¸c tµi s¶n cè ®Þnh nh sè c¨n hé, sè m² diÖn tÝch kho b·i, nhµ ë, hoÆc møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu trong mét ®¬n vÞ thêi gian;
Th«ng sè biÓu hiÖn b»ng gi¸ trÞ nh: C¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®îc huy ®éng tÝnh theo g¸i dù to¸n hoÆc gi¸ thùc tÕ tuú thuéc môc ®Ých sö dông trogn c«ng t¸c nghiªn cøu kinh tÕ hay qu¶n lý ho¹t ®éng ®Çu t XDCB. Th«ng sè nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ tæng hîp toµn bé khèi lîng tµi s¶n cè ®Þnh ®îc huy ®éng thuéc c¸c ngµnh kh¸c nhau, ®¸nh gi¸ tæng hîp t×nh h×nh kÕ ho¹ch vµ sù biÕn ®éng tµi s¶n cè ®Þnh ®îc huy ®éng ë mäi cÊp ®é kh¸c nhau.
KÕt hîp hai chØ tiªu trªn theo c¸c th«ng sè gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt sÏ cã ®îc nh÷ng luËn cø nh»m xem xÐt vµ ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn ®Çu t. Trªn c¬ së ®ã ®¸nh g¸i ®¬c t×nh h×nh thùc hiÖn qu¶n lý ®Çu t XDCB. Tõ ®ã ®Ò ra ph¬ng ph¸p qu¶n lý phï hîp nhÊt.
Nh vËy, cã thÓ nãi, kÕt qu¶ ®Çu t XDCB ph¶n ¸nh mÆt lîng cña qu¸ tr×nh sö dông vèn ®Çu t, ®Ó nghiªn cøu mÆt chÊt cÇn ph¶i nghiªn cøu hiÖu qña sö dông vèn cña ho¹t ®éng ®Çu t XDCB.
b. HiÖu qu¶ sö dông vèn §T&XD
Ho¹t ®éng ®Çu t trong nÒn kinh tÕ ®Òu nh»m mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Díi gãc ®é nÒn kinh tÕ, ®ã chÝnh lµ phÇn kÕt qu¶ b»ng tiÒn thu ®îc do ®Çu t mang l¹i, nhng kÕt qu¶ cña ®Çu t tÝnh b»ng gi¸ trÞ chØ ®îc coi lµ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ khi gi¸ trÞ thu ®îc lín h¬n sè vèn bá ra ban ®Çu sau khi ®· qui ®æi gi¸ trÞ cña vèn vÒ cïng mét thêi ®iÓm theo nguyªn t¾c kinh tÕ.
HiÖu qu¶ ®Çu t trong nÒn kinh tÕ ®îc biÓu hiÖn díi nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau nh: hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ hiÖu qu¶ x· héi, hiÖu qu¶ trùc tiÕp vµ hiÖu qu¶ gi¸n tiÕp, hiÖu qu¶ tuyÖt ®èi vµ hiÖu qu¶ t¬ng ®èi, hiÖu qu¶ ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. ë ®©y chØ xÐt trªn hai ph¬ng diÖn chñ yÕu sau:HiÖu qu¶ kinh tÕ - tµi chÝnh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. Nãi chung hai hiÖu qu¶ nµy lµ thèng nhÊt, nhng nhiÒu khi m©u thuÉn nhau gi· lîi nhuËn vµ æn ®Þnh an ninh chÝnh trÞ, b×nh ®¼ng x· héi hay « nhiÔm m«i trêng…
( HiÖu qu¶ kinh tÕ m« t¶ mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých kinh tÕ mµ chñ thÓ nhËn ®îc vµ chi phÝ bá ra ®Ó nhËn ®îc lîi Ých kinh tÕ ®ã. BiÓu hiÖn cña lîi Ých vµ chi phÝ kinh tÕ phô thuéc vµo môc tiªu mµ chñ thÓ ®Æt ra (thêng lµ môc tiªu lîi nhuËn).
HiÖu qu¶ tµi chÝnh n»m trong hÖ thèng hiÖu qu¶ kinh tÕ vÒ sö dông vèn ®Çu t. HiÖu qña tµi chÝnh ®îc x¸c ®Þnh b»ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc nhê sö dông c¸c nguån vèn ®Çu t bá ra. §Ó ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ nµy ph¶i dïng hÖ thèng chØ tiªu ®¸nh gi¸ vµ ph©n tÝch, c«ng thøc biÓu hiÖn nh sau:
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Nang cao hieu qua quan ly nha nuoc ve xay dung co ban tai Bo Thuong Mai.doc