Giải quyết việc làm cho lao động nông nghiệp trong quá trình đô thị hóa ở nước ta hiện nay

cao trong viÖc t¹o ra s¶n phÈm, coi s¶n phÈm cung cÊp cho x· héi còng nh­ hoÆc quan träng h¬n cho chÝnh m×nh, gãp phÇn n©ng cao th­¬ng hiÖu cña s¶n phÈm, gãp phÇn më réng thÞ phÇn cho s¶n phÈm ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. §Ó thùc hiÖn tèt viÖc n©ng cao chÊt l­îng cho ng­êi lao ®éng ViÖt Nam cÇn ph¶i lµm tèt c¸c vÊn ®Ò sau: + T¨ng c­êng cñng cè hÖ thèng gi¸o dôc phæ th«ng vµ d¹y nghÒ cho ng­êi d©n. PhÊn ®Êu xãa mï ch÷ trong c¶ n­íc, n©ng møc phæ cËp cÊp 2, 3 trong tÊt c¶ c¸c vïng trong thêi gian 2010 - 2020. T¹o mäi c¬ héi cho ng­êi ®Õn tuæi ®­îc ®i häc. CÇn c¨n cø vµo nhu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ trong tõng thêi kú cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o ®éi ngò ng­êi lao ®éng t­¬ng øng, tr¸nh t×nh tr¹ng thõa thÇy, thiÕu thî, c¬ cÊu lao ®éng bÊt hîp lý nh­ hiÖn nay. Thùc tÕ ngµy nay, xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu hiÕu häc cña d©n téc, víi tinh thÇn "ph¶i tù cøu m×nh tr­íc khi chê trêi cøu", mÆt kh¸c nÒn kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn viÖc lµm ch­a nhiÒu, tØ lÖ ng­êi lao ®éng thÊt nghiÖp, thiÕu viÖc lµm cao, do vËy ng­êi lao ®éng ®æ x« ®i häc nghÒ ®Ó chê c¬ héi t×m kiÕm viÖc lµm. §©y lµ mét viÖc lµm n¨ng ®éng ®¸ng khen ngîi ®èi víi ng­êi lao ®éng nh­ng ®ång thêi qua ®ã thÊy vai trß ®iÒu tiÕt vÜ m« vÒ ®µo t¹o, sö dông lao ®éng cña chóng ta ch­a tèt. §Ó tháa m·n nhu cÇu häc cña d©n rÊt nhiÒu tr­êng, nhiÒu hÖ ®µo t¹o ra ®êi (c«ng lËp, d©n lËp, b¸n c«ng, tr­êng më, ®µo t¹o tõ xa, t¹i chøc) ra ®êi, nhiÒu lóc ho¹t ®éng cña c¸c tr­êng nµy v­ît qu¸ khái sù kiÓm so¸t cña c¸c c¬ quan qu¶n lý chøc n¨ng, kh«ng Ýt c¸c vÊn ®Ò næi cém cÇn ph¶i xem xÐt, gi¶i quyÕt: chÊt l­îng ®µo t¹o, tuyÓn sinh,... §ßi hái nhµ n­íc, c¸c c¬ quan qu¶n lý chøc n¨ng cÇn ph¶i xem xÐt l¹i hÖ thèng c¸c tr­êng, qu¶n lý tèt c¸c tr­êng, cã nh­ vËy míi gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò ng­êi lao ®éng. + §æi míi néi dung gi¶ng d¹y ngay c¶ trong gi¸o dôc phæ th«ng, ®µo t¹o bËc cao vµ d¹y nghÒ cho ng­êi lao ®éng. Trong nh÷ng n¨m qua chóng ta ®· cã rÊt nhiÒu ch­¬ng tr×nh thö nghiÖm c¶i c¸ch gi¸o dôc vµ d¹y nghÒ, nh­ng hiÖu qu¶ kh«ng nh­ chóng ta mong muèn. Gi¸o dôc phæ th«ng còng nh­ gi¸o dôc ë bËc ®¹i häc phÇn lín mang tÝnh «m ®åm nhiÒu néi dung dÉn tíi t×nh tr¹ng qu¸ t¶i víi ng­êi häc, chÊt l­îng c¸c m«n häc chËm ®­îc ®æi míi, kh«ng theo kÞp sù biÕn ®éng cña x· héi v× vËy hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh ®µo t¹o thÊp (nhiÒu häc sinh tèt nghiÖp ®¹i häc ph¶i mÊt kho¶ng thêi gian dµi lµm quen víi c«ng viÖc, tÝnh ®éc lËp, tù chñ, n¨ng ®éng kÐm,...). Do vËy, ®æi míi néi dung gi¶ng d¹y lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÇn thiÕt. NhiÖm vô cña viÖc ®æi míi néi dung gi¶ng d¹y lµ: cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c kiÕn thøc cÇn thiÕt vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng, vÒ liªn kÕt, vÒ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ,..., cho ng­êi lao ®éng. T¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng cã ®ñ n¨ng lùc vµ b¶n lÜnh hoµn thµnh tèt c«ng viÖc cña m×nh trong ®iÒu kiÖn míi. + Nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc s¶n xuÊt x· héi cÇn cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng tham gia qu¸ tr×nh tù ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i nh»m n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña chÝnh m×nh. Nhµ n­íc, c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc s¶n xuÊt, x· héi cÇn hç trî mét phÇn kinh phÝ, hoÆc më c¸c líp miÔn phÝ ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ, tr×nh ®é chuyªn m«n cho ng­êi lao ®éng. C¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc s¶n xuÊt cÇn më réng cöa cho häc sinh, ng­êi lao ®éng tham gia häc tËp ®Õn thùc tËp, lµm quen n¾m b¾t c«ng viÖc ®Ó hä n©ng cao nhËn thøc vµ tay nghÒ cña m×nh, thÊy ®­îc yªu cÇu thùc tÕ cña s¶n xuÊt, mÆt kh¸c, nhµ n­íc còng cÇn cã, chÝnh s¸ch buéc c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc s¶n xuÊt ph¶i cã tr¸ch nhiÖm trong viÖc sö dông lao ®éng qua ®µo t¹o (tr¶ phÝ ®µo t¹o), còng nh­ ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi lao ®éng thÊt nghiÖp, thiÕu viÖc lµm cña doanh nghiÖp còng nh­ x· héi, (doanh nghiÖp cã nghÜa vô ®ãng gãp vµo quü hç trî thÊt nghiÖp,...). 3.3.3. §Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ míi nh»m thu hót lao ®éng, t¹o nhiÒu viÖc lµm míi cho lao ®éng n«ng nghiÖp C¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp n­íc ta mang tÝnh thuÇn n«ng, tËp trung chñ yÕu vµo ngµnh trång trät, do vËy lao ®éng mang tÝnh thêi vô cao. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y c¬ cÊu kinh tÕ, c¬ cÊu lao ®éng n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®· cã nhiÒu sù thay ®æi theo h­íng tiÕn bé: tØ träng ngµnh trång trät gi¶m xuèng, tØ träng ngµnh ch¨n nu«i, ngµnh dÞch vô, ngµnh nghÒ phô, ngµnh phi n«ng nghiÖp t¨ng; tØ träng lao ®éng trong c¸c ngµnh còng biÕn ®æi theo xu h­íng t­¬ng tù (lao ®éng n«ng nghiÖp gi¶m, lao ®éng trong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp, dÞch vô, ngµnh nghÒ phô, ngµnh phi n«ng nghiÖp t¨ng) tuy nhiªn sù biÕn dæi ®ã diÔn ra cßn kh¸ chËm ch¹p, kÐm hiÖu qu¶, kh«ng t­¬ng xøng víi vèn ®Çu t­ bá ra. H¬n n÷a, s¶n xuÊt c¸c ngµnh vÉn mang tÝnh nhá, lÎ, c«ng nghÖ l¹c hËu, søc c¹nh tranh thÊp, do vËy, c¸c ngµnh vÉn ch­a thu hót ®­îc nhiÒu lao ®éng, vÊn ®Ò viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ®Æc biÖt lµ lao ®éng n«ng nghiÖp n«ng th«n vÉn bÞ ¸ch t¾c. Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn nh­ng nguyªn nh©n c¬ b¶n vÉn lµ: thiÕu vèn, tr×nh ®é cña ng­êi lao ®éng cßn h¹n chÕ, sù hç trî cña nhµ n­íc, c¸c ngµnh c¸c cÊp ch­a ®ñ m¹nh, thiÕu hiÖu qu¶. H­íng ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng ph¸t triÓn nhiÒu ngµnh nghÒ míi, t¹o nhiÒu viÖc lµm míi cho lao ®éng n«ng nghiÖp: + Ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña ®« thÞ: c¸c ngµnh cung cÊp nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp nhÑ, c«ng nghiÖp chÕ biÕn, cung cÊp l­¬ng thùc, thùc phÈm, c¸c ngµnh dÞch vô,... §« thÞ lµ c¸c trung t©m kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi cña vïng, tËp trung nhiÒu nhµ m¸y, nhiÒu trung t©m vµ tæ chøc ho¹t ®éng trªn c¸c lÜnh vùc kinh tÕ - chÝnh trÞ - v¨n hãa - x· héi n¬i tËp trung lùc l­îng lao ®éng phi n«ng nghiÖp lín, ®êi sèng d©n c­ ®« thÞ thÞ th­êng cao h¬n rÊt nhiÒu lÇn so víi ®êi sèng cña ng­êi d©n lao ®éng ë n«ng th«n, do vËy "cÇu" vÒ mäi mÆt cña ng­êi d©n ®« thÞ cao - ®©y chÝnh lµ c¬ héi t¹o nhiÒu viÖc lµm cho lùc l­îng lao ®éng n«ng nghiÖp, lao ®éng thÊt nghiÖp d«i d­. + X©y dùng c¸c vïng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hµng hãa theo h­íng tËp trung chuyªn canh, th©m canh trªn quy m« lín. + Ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng, c¸c nghÒ phô, nghÒ phi n«ng nghiÖp. §Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ, t¹o nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng nãi chung, cho lao ®éng n«ng nghiÖp nãi riªng, ®Æc biÖt lµ cho ng­êi lao ®éng n«ng nghiÖp bÞ mÊt ®Êt do ®« thÞ hãa cÇn ph¶i lµm tèt c¸c vÊn ®Ò sau: + T¨ng c­êng ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng phôc vô nhu cÇu s¶n xuÊt - v¨n hãa vµ ®êi sèng x· héi. Trong nh÷ng n¨m qua chÝnh phñ ®· bá ra hµng ngµn tØ ®ång ®Ó ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng: ®iÖn, ®­êng giao th«ng, th«ng tin, cÇu, bÕn c¶ng, tr­êng häc,... kÕt cÊu h¹ tÇng trong c¶ n­íc ®· ®­îc t¨ng c­êng, tiÕn bé v­ît bËc. Tuy nhiªn, ë c¸c khu vùc trung du, miÒn nói, biªn giíi, h¶i ®¶o, vµ khu vùc n«ng th«n cña nhiÒu tØnh kÕt cÊu h¹ tÇng cßn rÊt yÕu kÐm kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu CNH, H§H nÒn kinh tÕ, kh«ng ®ñ søc hÊp dÉn l«i kÐo c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc, h¹n chÕ qu¸ tr×nh øng dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt..., lµm chËm b­íc tiÕn cña qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n. §Ó t¹o c¬ së, nÒn t¶ng, ®éng lùc thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng trong c¶ n­íc, ®Æc biÖt lµ ë c¸c vïng n«ng th«n, cÇn thiÕt ph¶i t¨ng c­êng h¬n n÷a ®Çu t­ vµo lÜnh vùc kÕt cÊu h¹ tÇng. C¸i khã cña chóng ta hiÖn nay vÉn lµ thiÕu vèn ®Çu t­, ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy cÇn thùc hiÖn theo ph­¬ng ch©m: "nhµ n­íc vµ nh©n d©n cïng lµm". Bªn c¹nh viÖc khai th¸c nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­ vèn cña c¸c doanh nghiÖp c¸c tæ chøc, khai th¸c vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®ång thêi ph¶i qu¶n lý, sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn nµy, tr¸nh t×nh tr¹ng thÊt tho¸t, l·ng phÝ lín nh­ hiÖn nay. NhiÒu ®Þa ph­¬ng ®· cã nh÷ng bµi häc hay ®Ó cã ®­îc kÕt cÊu h¹ tÇng cho ®Þa ph­¬ng m×nh: "®æi ®Êt lÊy h¹ tÇng" thùc hiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®Æc biÖt ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­,... nh÷ng bµi häc nµy cÇn ®­îc nghiªn cøu vµ phæ biÕn réng r·i. Tuy nhiªn, nhµ n­íc cÇn kiÓm so¸t ®­îc vÊn ®Ò nµy, tr¸nh t×nh tr¹ng tiªu cùc trong viÖc ch¹y dù ¸n, hoÆc c¸c tØnh ®ua nhau thùc hiÖn ­u ®·i ®Ó l«i kÐo dù ¸n vÒ cho tØnh m×nh,... + Nhµ n­íc cÇn cã c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cho vay vèn, vay vèn ­u ®·i víi ng­êi lao ®éng trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt, ph¸t triÓn ngµnh nghÒ míi, thËm chÝ trong c¶ lÜnh vùc häc nghÒ,.. MÆc dï trong nh÷ng n¨m qua nhµ n­íc ®· cã rÊt nhiÒu cè g¾ng trong lÜnh vùc tÝn dông, tÝn dông ­u ®·i cho ng­êi lao ®éng th«ng qua nhiÒu kªnh: kªnh ng©n s¸ch nhµ n­íc: hµng n¨m nhµ n­íc chi hµng ngµn tû ®ång cho c¸c ch­¬ng tr×nh môc tiªu: ch­¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ viÖc lµm (ch­¬ng tr×nh 120), ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë c¸c x· ®Æc biÖt khã kh¨n (ch­¬ng tr×nh 135), ch­¬ng tr×nh 5 triÖu ha rõng,... (VÝ dô ch­¬ng tr×nh 120 ®­îc khëi x­íng tõ n¨m 1992 tÝnh ®Õn n¨m 2001 tæng chi cho ch­¬ng tr×nh nµy: 1583 tû ®ång, giai ®o¹n 2001 - 2005, dù kiÕn sÏ huy ®éng kho¶ng 22.580 tû ®ång, trong ®ã 16.25 tû ®ång cho c¸c dù ¸n xãa ®ãi gi¶m nghÌo, 6.335 tû ®ång dµnh cho c¸c dù ¸n hç trî gi¶i quyÕt viÖc lµm,...). Qua kªnh tÝn dông: th«ng qua hÖ thèng Ng©n hµng th­¬ng m¹i, hÖ thèng tÝn dông nh©n d©n vµ Quü hç trî ®Çu t­ ph¸t triÓn trong ®ã chñ yÕu lµ Ng©n hµng n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ®· huy ®éng ®­îc l­îng vèn rÊt lín ®ñ kh¶ n¨ng cung cÊp vèn tíi c¸c hé n«ng d©n. Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch tÝn dông m¹nh nh­: n©ng møc cho vay ®èi víi c¸c hé s¶n xuÊt kinh doanh n«ng nghiÖp mµ kh«ng cÇn tµi s¶n thÕ chÊp. Theo th«ng t­ sè 03/2003/TT ngµy 24/2/2003 h­íng dÉn vÒ cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m b»ng tµi s¶n theo nghÞ quyÕt sè 02/2003/NQ-CP ngµy 17/1/2003 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh: Hé n«ng d©n s¶n xuÊt n«ng s¶n mang tÝnh hµng hãa cã dù ¸n ®Çu t­, cã hîp ®ång tiªu thô. S¶n phÈm ®­îc vay ®Õn 30 triÖu ®ång. C¸c hîp t¸c x· lµm dÞch vô cung øng vËt t­, gièng ®Ó s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng­ nghiÖp cã dù ¸n ®Çu t­ cã hîp ®ång tiªu thô s¶n phÈm cã thÓ vay ®Õn 100 triÖu ®ång. C¸c hîp t¸c x· s¶n xuÊt hµng hãa xuÊt khÈu lµm nghÒ truyÒn thèng cã dù ¸n ®Çu t­, cã hîp ®ång, ®¬n ®Æt hµng kh¶ thi cã thÓ vay tíi møc 500 triÖu ®ång. Tuy nhiªn ®Ó x©y dùng ®­îc dù ¸n mang tÝnh kh¶ thi cã hîp ®ång tiªu thô ®©y lµ ®iÒu mµ c¸c hé gia ®×nh n«ng d©n vµ ng­êi lao ®éng kh«ng dÔ dµng thùc hiÖn. HiÖn nay ë n­íc ta, t×nh tr¹ng s¶n xuÊt nhá manh món ph©n t¸n trong n«ng nghiÖp kh¸ phæ biÕn 72 - 75% tæng sè hé s¶n xuÊt hµng hãa ®Çu t­ ë møc d­íi 50 triÖu ®ång, ch­a cã hé gia ®×nh n«ng d©n vµ trang tr¹i nµo ®Çu t­ trªn møc 500 triÖu ®ång (sè liÖu cña Bé n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n) 80% sè hé s¶n xuÊt hµng hãa cã nhu cÇu vay vèn. Nh­ng ®Ó vèn ®Õn ®­îc víi ng­êi lao ®éng mét c¸ch nhanh chãng, ®Çy ®ñ, kÞp thêi ®ang lµ nh÷ng vÊn ®Ò hÕt søc khã kh¨n (nh­ ®· ph©n tÝch ë phÇn thùc tr¹ng). Mét khã kh¨n n÷a mµ ng­êi lao ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp g¸nh chÞu lµ: l·i suÊt cho vay trong lÜnh vùc n«ng th«n th­êng cao h¬n l·i suÊt cho vay ë khu vùc ®« thÞ, ®©y lµ mét nghÞch lý bëi v× ng­êi n«ng d©n nghÌo khã l¹i ph¶i vay víi l·i suÊt cao h¬n, ng­êi d©n ë c¸c ®« thÞ giµu cã h¬n l¹i ®­îc vay víi l·i suÊt thÊp h¬n, ®iÒu ®ã ®· ®em l¹i rÊt nhiÒu thiÖt thßi cho ng­êi lao ®éng ë khu vùc n«ng nghiÖp n«ng th«n. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cho r»ng: C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh vÒ tiÒn ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c ®i vay ®Ó cho vay, do vËy ë khu vùc thµnh phè d©n giµu huy ®éng tiÒn göi dÔ h¬n, l·i suÊt thÊp h¬n v× vËy cho vay còng víi l·i suÊt thÊp h¬n. Ng­îc l¹i, khu vùc n«ng th«n d©n nghÌo, huy ®éng tiÒn göi khã h¬n, muèn huy ®éng ®­îc c¸c nguån vèn tõ n¬i kh¸c ®Õn ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn chÝnh s¸ch l·i suÊt cao h¬n ë khu vùc ®« thÞ. V× vËy khi cho vay ng©n hµng sÏ ph¶i cho vay víi l·i suÊt cao h¬n. NÕu tÝnh b×nh qu©n møc chªnh lÖch l·i suÊt lµ 0,15% th¸ng, sè d­ nî cña c¸c hé n«ng d©n lµ 25.000 tû ®ång th× sè tiÒn t¨ng thªm do chªnh lÖch l·i suÊt lªn tíi 37,5 tû ®ång/th¸ng, trong mét n¨m khu vùc n«ng th«n ph¶i chÞu thiÖt thßi do l·i suÊt cao lªn tíi 450tû ®ång/n¨m, ®©y lµ mét con sè kh«ng nhá [14, tr 103]. §ßi hái nhµ n­íc vµ hÖ thèng ng©n hµng, hÖ thèng tÝn dông,... cÇn ph¶i cã nh÷ng ®æi míi vÒ c¬ chÕ qu¶n lý, c¬ chÕ ho¹t ®éng nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n n÷a cho ng­êi lao ®éng vay ®­îc vèn phôc vô cho s¶n xuÊt, më réng c¸c ngµnh nghÒ, häc tËp n©ng cao tr×nh ®é, n¨ng lùc vµ tay nghÒ. + Nhµ n­íc cÇn t¹o m«i tr­êng ph¸p lý, m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi cho c¸c ngµnh (cò vµ míi) ph¸t triÓn. T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi hç trî s¶n xuÊt kinh doanh, b¶o hé cho s¶n xuÊt kinh doanh trong n­íc tr­íc sù c¹nh tranh khèc liÖt cña hµng hãa tõ bªn ngoµi vµo. Ngoµi sù hç trî tÝch cùc vÒ vèn, nhµ n­íc, c¸c cÊp c¸c ngµnh cã liªn quan cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch m¹nh mÏ h¬n n÷a ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng më mang nh÷ng ngµnh nghÒ míi, n©ng cao n¨ng lùc, uy tÝn vµ th­¬ng hiÖu cña c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng. C¸i khã cña ng­êi lao ®éng vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh hiÖn nay (®Æc biÖt lµ nh÷ng ng­êi lao ®éng n«ng nghiÖp) lµ thiÕu th«ng tin vÒ thÞ tr­êng (thÞ tr­êng khoa häc c«ng nghÖ, th«ng tin vÒ thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm...) viÖc n¾m b¾t c¸c th«ng tin kh«ng ®Çy ®ñ, sai lÖch ®· ¶nh h­ëng rÊt lín tíi viÖc lùa chän h­íng s¶n xuÊt kinh doanh, c«ng nghÖ øng dông, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c, vÊn ®Ò tiªu thô s¶n phÈm còng lµ nh÷ng vÊn ®Ò hÕt søc khã kh¨n - ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò nµy ®ßi hái nhµ n­íc c¸c ngµnh, c¸c cÊp liªn quan ph¶i t¹o mäi ®iÒu kiÖn hç trî ng­êi s¶n xuÊt, coi ®©y lµ kh©u then chèt ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n. · Cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng (®Çy ®ñ hÖ thèng): th«ng tin vÒ s¶n phÈm, th«ng tin vÒ khoa häc c«ng nghÖ,... · X©y dùng thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm: X©y dùng hÖ thèng chî n«ng th«n, sµn giao dÞch, khu giíi thiÖu s¶n phÈm, hç trî trong th«ng tin, qu¶ng c¸o, x©y dùng trang Web,... hç trî ng­êi s¶n xuÊt x©y dùng c¸c dù ¸n s¶n xuÊt cã tÝnh kh¶ thi cao,... · B¶o hé, b¶o trî cho s¶n xuÊt ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngµnh nghÒ míi, ngµnh nghÒ truyÒn thèng. 3.3.4. T¨ng c­êng ¸p dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo n«ng nghiÖp Tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n nãi chung, trong ngµnh n«ng nghiÖp nãi riªng ë n­íc ta hiÖn nay rÊt thÊp kÐm vµ l¹c hËu, do vËy ®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng n¨ng suÊt lao ®éng, n¨ng suÊt s¶n phÈm thÊp, chÊt l­îng s¶n phÈm kh«ng cao, søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm yÕu. Xu thÕ cña thêi ®¹i ngµy nay trong tiªu dïng s¶n phÈm lµ: chÊt x¸m trong s¶n phÈm cã hµm l­îng ngµy cµng cao. Muèn vËy, ph¶i øng dông c¸c c«ng nghÖ míi, c«ng nghÖ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i. H¬n n÷a chóng ta ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, thêi gian tham gia WTO ®ang ®Õn rÊt gÇn, theo lé tr×nh héi nhËp, nhiÒu mÆt hµng thuÕ nhËp khÈu sÏ chØ cßn tõ 0 - 5%, sù c¹nh tranh gi÷a hµng néi vµ hµng ngo¹i ngµy cµng khèc liÖt h¬n. Do vËy, c¸c ngµnh nghÒ trong n­íc ta nãi chung, ®Æc biÖt lµ ngµnh n«ng nghiÖp nãi riªng, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn ph¶i ®æi míi c«ng nghÖ, lùa chän c¸c c«ng nghÖ thÝch hîp coi vÊn ®Ò c«ng nghÖ nh­ lµ vÊn ®Ò sèng cßn cña ngµnh, cña d©n téc. H­íng t¨ng c­êng ¸p dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo n«ng nghiÖp: §Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®¸p øng ®­îc yªu cÇu míi cña x· héi, cÇn t¨ng c­êng øng dông tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ míi vµo c¸c kh©u: Thñy lîi, gièng, ph©n bãn vµ thøc ¨n gia sóc. Trong ®ã tr­íc tiªn cÇn tËp trung vµo hai kh©u: thñy lîi vµ gièng c©y trång vËt nu«i. Trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp víi ®èi t­îng lµ nh÷ng sinh vËt sèng, h¬n n÷a n«ng nghiÖp ViÖt Nam ngµnh trång trät, trong ®ã ngµnh trång c©y lóa n­íc chiÕm vÞ trÝ quan träng, c©u ca dao "NhÊt n­íc, nh× ph©n, tam cÇn, tø gièng" lµ bµi häc kinh nghiÖm quÝ gi¸ cña bµ con n«ng d©n trong s¶n xuÊt kinh doanh. Víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt: lò lôt, h¹n h¸n, m­a, b·o... x¶y ra liªn miªn th× vÊn ®Ò lµm tèt c«ng t¸c thñy lîi, chñ ®éng trong vÊn ®Ò n­íc cã ý nghÜa quan träng kh«ng chØ víi ph¸t triÓn s¶n xuÊt mµ cßn c¶ víi viÖc b¶o vÖ cuéc sèng, b¶o vÖ tµi s¶n cña d©n c­. Trong ®iÒu kiÖn nguån lùc tµi chÝnh cßn h¹n hÑp muèn nhanh chãng n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, n©ng cao n¨ng suÊt c©y trång vËt nu«i, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm chóng ta chän kh©u gièng lµ kh©u ®ét ph¸ ®Ó øng dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo lÜnh vùc n«ng nghiÖp. Thùc tÕ nh÷ng n¨m qua ®· chøng minh sù lùa chän ®óng ®¾n cña chÝnh phñ vµ c¸c ngµnh cã liªn quan: s¶n l­îng l­¬ng thùc, s¶n l­îng nhiÒu lo¹i c©y trång kh¸c t¨ng v­ît bËc, chÊt l­îng s¶n phÈm tõng b­íc ®­îc n©ng cao, søc c¹nh tranh cña nhiÒu mÆt hµng tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn trong khi møc t¨ng trong ®Çu t­ th©m canh ch­a cao. Trong nh÷ng n¨m qua ChÝnh phñ ®· chi nhiÒu tiÒn cho thñy lîi, cho nghiªn cøu t¹o gièng míi... song cßn nhiÒu vÊn ®Ò tiÕp tôc ph¶i lµm: n©ng cao chÊt l­îng cña c«ng t¸c thñy lîi, hiÖu qu¶ sö dông vèn, hiÖu qu¶ cña viÖc trång, b¶o vÖ rõng b¶o hé,... VÒ gièng c©y trång vËt nu«i, tÝnh thêi vô trong s¶n xuÊt, trong thu ho¹ch s¶n phÈm vÉn cßn cao, cßn thiÕu nhiÒu gièng cã chÊt l­îng tèt. §ßi hái ChÝnh phñ, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, c¸c c¬ quan cã liªn quan tiÕp tôc nghiªn cøu vµ lµm tèt vÊn ®Ò nµy. + Trang bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng cô lao ®éng hiÖn ®¹i, øng dông ph­¬ng ph¸p tæ chøc qu¶n lý tiªn tiÕn cho n«ng nghiÖp, n«ng th«n. Thùc hiÖn CNH, H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n. KhuyÕn khÝch m¸y mãc, thiÕt bÞ vµ c«ng cô lao ®éng tiªn tiÕn hiÖn ®¹i còng nh­ ¸p dông ph­¬ng ph¸p tæ chøc qu¶n lý tiªn tiÕn kh«ng chØ ¸p dông cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, mµ cßn ph¶i ®­îc ¸p dông réng r·i cho c¸c ngµnh nghÒ trong n«ng th«n hiÖn nay. Cã nh­ vËy míi t¹o ra s¶n phÈm ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña thÞ tr­êng, míi n©ng cao ®­îc n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm, h¹ gi¸ thµnh n©ng cao søc c¹nh tranh, s¶n xuÊt míi cã thÓ duy tr× vµ ph¸t triÓn ®­îc trong ®iÒu kiÖn ngµy nay. + T¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho c«ng t¸c chÕ biÕn n«ng s¶n. ë n­íc ta hiÖn nay c«ng nghiÖp nhÑ vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn ch­a ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña ®Êt n­íc. S¶n phÈm xuÊt khÈu cña n«ng nghiÖp vµ nhiÒu ngµnh kh¸c phÇn lín lµ s¶n phÈm th«, gi¸ trÞ gia t¨ng thÊp, chóng ta l¹i ph¶i nhËp s¶n phÈm qua chÕ biÕn vÒ tiªu dïng, trong khi lao ®éng chóng ta thõa, kh«ng cã c«ng ¨n viÖc lµm, ®©y lµ mét ®iÒu bÊt æn. ViÖc ph¸t triÓn c¸c c¬ së chÕ biÕn ®em l¹i nhiÒu c¸i lîi cho nÒn kinh tÕ: tr­íc hÕt lµ gia t¨ng gi¸ trÞ cña s¶n phÈm, ®em l¹i thu nhËp cao h¬n nhiÒu cho ng­êi lao ®éng vµ quèc gia; hai lµ, t¹o ra nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng gãp phÇn gi¶m ¸p lùc vÒ lao ®éng, viÖc lµm cho ®Êt n­íc; ba lµ: t¹o thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm cho n«ng nghiÖp vµ mét sè ngµnh, tõ ®ã thóc ®Èy c¸c ngµnh ph¸t triÓn, t¹o ®­îc nhiÒu viÖc lµm cho x· héi. Trong n«ng nghiÖp n«ng th«n cÇn ph¸t triÓn c¸c nhµ m¸y, c¬ së chÕ biÕn víi quy m« võa vµ nhá, g¾n bã mËt thiÕt víi hÖ thèng chÕ biÕn quèc gia. §ång thêi trong c¸c c¬ së chÕ biÕn nµy còng ph¶i ®­îc øng dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµ c¸c ph­¬ng ph¸p tæ chøc qu¶n lý tiªn tiÕn ®Ó ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña thÞ tr­êng, ®ång thêi n©ng cao søc c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm. §Ó thùc hiÖn ®­îc h­íng trªn nhµ n­íc, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n, c¸c cÊp c¸c ngµnh liªn quan cÇn tËp trung lµm tèt mét sè vÊn ®Ò sau: + Cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin vÒ khoa häc c«ng nghÖ cho ng­êi s¶n xuÊt, gióp ng­êi s¶n xuÊt lùa chän c«ng nghÖ phï hîp, víi gi¸ c¶ hîp lý tr¸nh mua ph¶i c«ng nghÖ l¹c hËu, thËm chÝ c«ng nghÖ l¹c hËu víi gi¸ ®¾t. + Cñng cè, t¨ng c­êng hÖ thèng chuyÓn giao c«ng nghÖ. Nhµ n­íc cÇn më réng hÖ thèng chuyÓn giao c«ng nghÖ tíi tËn tõng x·, th«n, xãm. Nhµ n­íc cÇn qu¶n lý chÆt chÏ hÖ thèng chuyÓn giao c«ng nghÖ, tr¸nh c¸c tÇng nÊc trung gian, bu«n b¸n lßng vßng lµm gi¸ c«ng nghÖ cao h¬n g©y thiÖt h¹i cho ng­êi s¶n xuÊt. Thùc hiÖn nghiªm chØnh ph¸p lÖnh chuyÓn giao c«ng nghÖ. + Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch hç trî, khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng tÝch cùc øng dông c«ng nghÖ míi: ng­êi lao ®éng nhËn thøc râ vÒ vai trß vµ t¸c dông cña khoa häc c«ng nghÖ lµ hÕt søc to lín trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông nguån lùc, t¨ng n¨ng suÊt, chÊt l­îng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng søc c¹nh tranh, lµ sù sèng cßn cña s¶n phÈm, cña doanh nghiÖp vµ ng­êi lao ®éng. MÆc dï vËy, viÖc øng dông khoa häc c«ng nghÖ trong n«ng nghiÖp vµ nhiÒu ngµnh hiÖn nay vÉn ch­a cã b­íc tiÕn ®¸ng kÓ, cã nhiÒu nguyªn nh©n, song nguyªn nh©n quan träng vÉn lµ n«ng d©n nghÌo, tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ thÊp, kÕt cÊu h¹ tÇng yÕu kÐm, ph©n c«ng lao ®éng trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n ch­a ph¸t triÓn... V× vËy, ®Ó ®Èy m¹nh viÖc øng dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt cÇn ph¶i cã sù hç trî cña nhµ n­íc, c¸c cÊp, c¸c ngµnh vÒ mäi mÆt: vÒ vèn (cho vay ­u ®·i), më c¸c líp ®µo t¹o c«ng nghÖ míi miÔn phÝ hoÆc ®ãng gãp mét phÇn häc phÝ, khen th­ëng ®éng viªn kÞp thêi hoÆc cã chÝnh s¸ch hç trî trong s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm víi c¸c c¸ nh©n, doanh nghiÖp hoÆc c¸c c¬ së tÝch cùc øng dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ. + CÇn ®Çu t­ ®ång bé cho viÖc øng dông khoa häc c«ng nghÖ ®Ó khoa häc c«ng nghÖ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t­ ®ång bé trong tÊt c¶ c¸c kh©u: tr­íc tiªn lµ con ng­êi - m¸y mãc muèn ho¹t ®éng tèt, cã hiÖu qu¶ ®ßi hái ng­êi sö dông nã ph¶i n¾m v÷ng qui tr×nh sö dông, nÕu kh«ng m¸y mãc sÏ kh«ng ho¹t ®éng ®­îc, hoÆc ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶; thø hai lµ ®Çu t­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng phï hîp víi yªu cÇu ho¹t ®éng cña c«ng nghÖ. Kh«ng cã kÕt cÊu h¹ tÇng thÝch hîp c«ng nghÖ còng kh«ng thÓ ho¹t ®éng vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ ®­îc. + T¨ng c­êng ho¹t ®éng liªn kÕt gi÷a doanh nghiÖp, c¸c c¬ së s¶n xuÊt, ng­êi lao ®éng víi c¸c c¬ quan nghiªn cøu vµ ho¹t ®éng khoa häc c«ng nghÖ. Nh»m g¾n chÆt khoa häc c«ng nghÖ víi s¶n xuÊt, s¶n xuÊt víi khoa häc c«ng nghÖ, t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn, khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn. 3.3.5. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng. X©y dùng khu t¸i ®Þnh c­, hç trî ph¸t triÓn s¶n xuÊt, æn dÞnh ®êi sèng cho ng­êi d©n bÞ mÊt ®Êt do ®« thÞ hãa Tõ thùc tÕ cña c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng, x©y dùng c¸c khu t¸i ®Þnh c­ cho nh÷ng ng­êi bÞ thu håi ®Êt do ®« thÞ hãa n¶y sinh nhiÒu ®iÒu bÊt cËp: + Ng­êi d©n ch­a n¾m ®­îc quy ho¹ch ph¸t triÓn ®« thÞ, tiÕn ®é më réng ®« thÞ, ®iÒu nµy ®· g©y rÊt nhiÒu khã kh¨n cho ng­êi lao ®éng, nhiÒu ng­êi kh«ng d¸m ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt v× sî ®« thÞ hãa diÔn ra nhanh chãng, nh­ng nhiÒu ng­êi kh«ng sî hä vÉn cø ®Çu t­ më réng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, ®« thÞ hãa liÒn tíi, hä ch­a thu håi ®ñ vèn ®· ph¶i tõ bá ra ®i, g©y thiÖt h¹i rÊt lín cho ng­êi s¶n xuÊt. + Gi¸ c¶ ®Òn bï kh«ng tháa ®¸ng: gi¸ c¶ ®Òn bï ®Òu n»m trong khung chuÈn cña nhµ n­íc quy ®Þnh nh­ng nh×n chung, møc gi¸ ®Òn bï cßn thÊp h¬n nhiÒu so víi gi¸ thùc tÕ cña ng­êi d©n bá ra x©y dùng - g©y thiÖt h¹i cho ng­êi d©n. MÆt kh¸c, trong c«ng t¸c ®Òn bï, cã nhiÒu tr­êng hîp nh÷ng ng­êi cã ®iÒu kiÖn nh­ nhau l¹i ®­îc ®Òn bï víi gi¸ kh¸c nhau, lµm n¶y sinh m©u thuÉn, cã n¬i d©n kh«ng chÞu nhËn tiÒn ®Òn bï, kh«ng chÞu giao ®Êt, lµm ¶nh h­ëng ®Õn tiÕn ®é chung. + C¸c khu t¸i ®Þnh c­ thùc hiÖn víi tiÕn ®é chËm, chÊt l­îng kÐm, thÊt tho¸t vèn lín vµ thiÕu ®ång bé. Tõ ®ã, lµm cho nhiÒu ng­êi d©n rÊt lo ng¹i hä kh«ng muèn ®Õn khu t¸i ®Þnh c­, tiÕn bé bµn giao ®Êt bÞ ¶nh h­ëng. + Giao tiÒn xong lµ xong. C«ng t¸c ®Òn bï sau khi ®· lµm c¸c thñ tôc: ®o ®¹c, ¸p khung gi¸, tÝnh tæng sè tiÒn ®Òn bï giao tiÒn cho d©n xong, coi nh­ xong chê cho d©n dän ®i thu håi ®Êt cho ®« thÞ hãa. Cßn ng­êi d©n sau khi n¾m ®­îc mét côc tiÒn, hä lµm g×, tiªu xµi ra sao kh«ng mét tæ chøc, c¬ quan nµo quan t©m. Thùc tÕ hä sö dông kho¶n tiÒn nµy nh­ thÕ nµo ®· ®­îc nªu trong phÇn 2.2 ë trªn. CÇn cho hä c¸i "cÇn c©u" chø kh«ng nªn cho hä "con c¸". §Ó kh¾c phôc nh÷ng mÆt khiÕm khuyÕt trªn, thùc hiÖn tèt c«ng t¸c gi¶i phãng mÆt b»ng, x©y dùng tèt c¸c khu t¸i ®Þnh c­, hç trî s¶n xuÊt, æn dÞnh ®êi sèng cho ng­êi d©n bÞ mÊt ®Êt do ®« thÞ hãa, nhµ n­íc, c¸c cÊp, c¸c ngµnh liªn quan cÇn lµm tèt c¸c vÊn ®Ò sau: + Cho phÐp ng­êi d©n tham gia x©y dùng quy ho¹ch ph¸t triÓn ®« thÞ. Khi cã quy ho¹ch chÝnh thøc cÇn phæ biÕn réng r·i ®Õn d©n ®Ó hä n¾m ®­îc quy ho¹ch, chñ ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. + Nhµ n­íc cÇn xem xÐt gi¸ c¶ ®Òn bï cho ng­êi d©n sao cho tháa ®¸ng, tr¸nh thiÖt thßi cho d©n. Trong c«ng t¸c ®Òn bï hÕt søc cè g¾ng ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng gi÷a nh÷ng ng­êi d©n víi nhau. + Xóc tiÕn x©y dùng c¸c khu t¸i ®Þnh c­ theo ®óng tiÕn ®é, ®ång bé ®¶m b¶o tiªu chuÈn chÊt l­îng, chÊt l­îng cña c«ng tr×nh, chÊt l­îng cho ng­êi d©n ®Þnh c­ ®Õn sinh sèng. + H­íng dÉn ng­êi d©n sö dông sè tiÒn ®Òn bï hîp lý, t¹o ®iÒu kiÖn hç trî nh÷ng ng­êi d©n bÞ mÊt ®Êt æn ®Þnh cuéc sèng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt. 3.3.6. Lµm tèt c«ng t¸c xuÊt khÈu lao ®éng XuÊt khÈu lao ®éng ph¶i ®­îc coi lµ mét ch­¬ng tr×nh lín quèc gia gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Mét viÖc ®em l¹i nhiÒu lîi Ých: lîi Ých quèc gia, lîi tÝch cho ng­êi lao ®éng. Trong bèi c¶nh quèc tÕ hiÖn nay thÞ tr­êng lao ®éng thÕ giíi cã nhiÒu biÕn ®æi: lao ®éng ph¶i ®­îc qua ®µo t¹o, ®¹t tr×nh ®é chuyªn m«n nhÊt ®Þnh (tïy theo yªu cÇu cña tõng lo¹i c«ng viÖc), nhu cÇu lao ®éng thñ c«ng cã xu h­íng ngµy cµng gi¶m. Cã nhiÒu quèc gia tham gia xuÊt khÈu lao ®éng vµ ë nhiÒu n­íc hä còng coi xuÊt khÈu lao ®éng lµ chiÕn l­îc quan träng, vµ hä cã c«ng nghÖ, cã quy tr×nh xuÊt khÈu lao ®éng mét c¸ch nghiªm tóc. Do vËy, trong xuÊt khÈu lao ®éng hiÖn nay tÝnh c¹nh tranh ngµy cµng gay g¾t, muèn xuÊt khÈu lao ®éng ®­îc cÇn ph¶i ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña thÞ tr­êng vµ ph¶i lµ ng­êi chiÕn th»ng trong c¹nh tranh. Muèn vËy, chóng ta cÇn ph¶i ®æi míi toµn diÖn, ®ång bé trong c«ng t¸c xuÊt khÈu lao ®éng. Tr­íc tiªn, cÇn ph¶i nghiªn cøu n¾m v÷ng nhu cÇu cña thÞ tr­êng (thÊy ®­îc yªu cÇu cña thÞ tr­êng vÒ sè l­îng, chÊt l­îng lao ®éng, thêi gian cung cÊp, c¸c tháa thuËn kÌm theo,...) mÆt kh¸c còng cÇn n¾m v÷ng c¸c ®èi thñ c¹nh tranh (kh¶ n¨ng, tiÒm lùc, c¸c biÖn ph¸p x©m nhËp thÞ tr­êng,...). Qua ®ã dù ®o¸n thÞ phÇn cña chóng ta ë c¸c thÞ tr­êng, ®ång thêi x©y dùng ®­îc ch­¬ng tr×nh chiÕn l­îc c¹nh tranh, qu¶ng b¸ lao ®éng ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Thø hai, lùa chän ng­êi lao ®éng thÝch hîp víi tõng thÞ tr­êng. Kh«ng thÓ lµm tïy tiÖn nh­ tr­íc ®©y. Thø ba, n©ng cao chÊt l­îng ®µo t¹o ng­êi lao ®éng dµnh cho xuÊt khÈu. Trong vÊn ®Ò nµy, cÇn xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu cña tõng thÞ tr­êng, cña tõng lo¹i c«ng viÖc mµ ®µo t¹o ng­êi lao ®éng cho phï hîp. Bªn c¹nh ®µo t¹o chuyªn m«n, n©ng cao tay nghÒ, cßn ph¶i ®µo t¹o n©ng cao ý thøc t¸c phong cña ng­êi lao ®éng trong thêi ®¹i CNH, H§H, ®µo t¹o kiÕn thøc x· héi céng ®ång cho ng­êi lao ®éng (ng«n ng÷, phong tôc, tËp qu¸n cæ truyÒn cña d©n téc chñ nhµ). Qua ®ã n©ng cao uy tÝn, th­¬ng hiÖu cña lao ®éng ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ. Thø t­, ®a d¹ng hãa vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu lao ®éng. CÇn ph¶i më réng thÞ tr­êng míi bªn c¹nh c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng (më réng thÞ tr­êng sang c¸c n­íc Trung §«ng, NhËt, ch©u ¢u...). T¨ng tû träng lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc ë n­íc ngoµi trong c¸c ngµnh, cac lÜnh vùc c«ng nghÖ cao. 3.3.7. N©ng cao hiÖu qu¶ t¸c ®éng cña nhµ n­íc gãp phÇn t¹o nhiÒu viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng ViÖt Nam lµ mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn, mang ®Ëm mµu s¾c mét n­íc n«ng nghiÖp, cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn kh¾c nghiÖt, cã l­îng lao ®éng ®«ng ®¶o, xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp (nghÌo, tr×nh ®é v¨n hãa, khoa häc kÜ thuËt,... thÊp) s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®a phÇn vÉn dùa trªn kÜ thuËt thñ c«ng l¹c hËu, n¨ng suÊt, chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ thÊp, søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm yÕu. Kh¶ n¨ng thu hót lao ®éng (kh¶ n¨ng t¹o viÖc lµm) cña nÒn kinh tÕ thÊp, t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, thiÕu viÖc lµm cã xu h­íng gia t¨ng. ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, sù c¹nh tranh gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong n­íc víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt n­íc ngoµi, s¶n phÈm trong n­íc víi s¶n phÈm nhËp ngo¹i ngµy cµng khèc liÖt, ®ßi hái ph¶i cã sù hç trî, b¶o trî tÝch cùc cã hiÖu qu¶ cña nhµ n­íc, nÕu kh«ng c¸c ngµnh s¶n xuÊt cña ViÖt Nam khã cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn míi hiÖn nay. §Ó s¶n xuÊt n«ng nghiÖp nãi riªng, c¸c ngµnh s¶n xuÊt trong khu vùc n«ng th«n còng nh­ trong toµn x· héi ph¸t triÓn ®­îc trong ®iÒu kiÖn ngµy nay ®ßi hái nhµ n­íc cÇn quan t©m vµ n©ng cao hiÖu qu¶ t¸c ®éng cña m×nh vµo mét sè lÜnh vùc c¬ b¶n sau: + Nhµ n­íc cÇn hoµn thiÖn LuËt ®Çu t­ (c¶ LuËt ®Çu t­ trong n­íc lÉn LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi), cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i tháa ®¸ng kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc ®Õn ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh t¹i ViÖt Nam. + Nhµ n­íc cÇn t¨ng chi ng©n s¸ch cho x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng, lµm vai trß "vèn måi" t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi, thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ trong vµ ngoµi n­íc, c¸c doanh nghiÖp vµ ng­êi s¶n xuÊt ®Õn ®Çu t­, ph¸t triÓn s¶n xuÊt. + X©y dùng hµnh lang ph¸p lý m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi, khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­, doanh nghiÖp vµ ng­êi s¶n xuÊt tÝch cùc ph¸t triÓn s¶n xuÊt, më réng s¶n xuÊt. + N©ng cao hiÖu qu¶ c¸c ho¹t ®éng hç trî cho s¶n xuÊt cña nhµ n­íc. · Nhµ n­íc cho ng­êi s¶n xuÊt vay vèn víi l·i suÊt ­u ®·i (hiÖn t¹i vÉn ¸p dông, tïy theo tiÕn ®é héi nhËp WTO mµ h×nh thøc nµy dÇn dÇn sÏ mÊt ®i v× kh«ng cßn phï hîp). · §µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é cho ng­êi lao ®éng · Thùc hiÖn chÝnh s¸ch b¶o hé, b¶o trî cho s¶n xuÊt (hiÖn t¹i vÉn ¸p dông, tïy theo tiÕn ®é héi nhËp WTO mµ h×nh thøc nµy dÇn dÇn sÏ mÊt ®i v× kh«ng cßn phï hîp). · MiÔn gi¶m thuÕ ®èi víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, hoÆc víi nh÷ng ngµnh nghÒ míi, ngµnh nghÒ truyÒn thèng. · Nhµ n­íc t¨ng chi cho c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia, ch­¬ng tr×nh xãa ®ãi gi¶m nghÌo vµ viÖc lµm, ch­¬ng tr×nh 5 triÖu ha rõng, ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ë c¸c x· ®Æc biÖt lµ khã kh¨n. + X©y dùng c¸c trung t©m t­ vÊn giíi thiÖu viÖc lµm miÔn phÝ cho ng­êi lao ®éng. KÕt luËn Nghiªn cøu vÒ gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng n«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa ë n­íc ta hiÖn nay, luËn v¨n ®· ®Ò cËp ®Õn nh÷ng néi dung chñ yÕu sau: 1. Kh¸i qu¸t hãa nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ lao ®éng vµ viÖc lµm cña lao ®éng n«ng nghiÖp. 2. Kh¸i qu¸t hãa c¸c vÊn ®Ò lÝ luËn c¬ b¶n vÒ ®« thÞ hãa, thÊy ®­îc ®« thÞ hãa lµ xu h­íng ph¸t triÓn tÊt yÕu hiÖn nay ë tÊt c¶ c¸c n­íc. §« thÞ hãa ®· ®em l¹i b­íc ph¸t triÓn míi cho nÕn kinh tÕ quèc gia, song nã còng cã ¶nh h­ëng to lín ®Õn tÊt c¶ c¸c ngµnh, ®Æc biÖt lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, n«ng th«n, n¶y sinh nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i quyÕt. 3. LuËn v¨n ®· tËp trung nghiªn cøu c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng tíi viÖc lµm cña lao ®éng n«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa. Qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa ®· cã nh÷ng t¸c ®éng to lín tíi n«ng nghiÖp, n«ng th«n tíi lµm viÖc, ®êi sèng x· héi cña ng­êi lao ®éng n«ng nghiÖp. LuËn v¨n nghiªn cøu, ph©n tÝch sù ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè tíi viÖc lµm cña lao ®éng n«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa ®Ó lµm c¬ së cho viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng vÒ ®« thÞ hãa, viÖc lµm cña lao ®éng n«ng nghiÖp, tõ ®ã ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p khai th¸c t¸c ®éng tÝch cùc cña c¸c nh©n tè còng nh­ c¸c gi¶i ph¸p h¹n chÕ t¸c ®éng tiªu cùc cña c¸c nh©n tè nh»m t¹o ra nhiÒu viÖc lµm cho lao ®éng n«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa. 4. §¸nh gi¸ ®­îc thùc tr¹ng qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa ë n­íc ta hiÖn nay kh¼ng ®Þnh qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa ë n­íc ta hiÖn nay diÔn ra mét c¸ch nhanh chãng, cã ¶nh h­ëng to lín tíi ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung, tíi viÖc lµm cña lao ®éng n«ng nghiÖp nãi riªng. Qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa më ra nhiÒu c¬ héi ph¸t triÓn c¸c ngµnh, t¹o nhiÒu viÖc lµm cho lao ®éng n«ng nghiÖp, song còng ®Æt ra rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ®Ó æn ®Þnh cuéc sèng cho ng­êi lao ®éng n«ng nghiÖp nãi chung, ng­êi lao ®éng n«ng nghiÖp bÞ mÊt ®Êt do ®« thÞ hãa nãi riªng. 5. §¸nh gi¸ ®­îc thùc tr¹ng vÒ lao ®éng, viÖc lµm cña lao ®éng n«ng nghiÖp nãi chung, còng nh­ viÖc lµm cña lao ®éng n«ng nghiÖp trong bèi c¶nh ®« thÞ hãa hiÖn nay ë n­íc ta. Qua ®ã kh¼ng ®Þnh: ë n­íc ta, lao ®éng n«ng nghiÖp cã sè l­îng ®«ng ®¶o, chiÕm tØ lÖ cao trong lao ®éng x· héi (gÇn 70%).T×nh tr¹ng thÊt nghiÖp, thiÕu viÖc lµm víi sè l­îng lín, cã xu h­íng gia t¨ng, ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn ®« thÞ hãa, ng­êi lao ®éng n«ng nghiÖp mÊt ®Êt trong khi kh¶ n¨ng thu hót lao ®éng vµo ®« thÞ vµ c¸c ngµnh nghÒ míi thÊp, lµm gia t¨ng t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp vµ thiÕu viÖc lµm cho lao ®éng n«ng nghiÖp n«ng th«n - §©y lµ vÊn ®Ò bøc xóc cÇn sím ®­îc gi¶i quyÕt. 6. Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng vÒ ®« thÞ hãa, lao ®éng viÖc lµm cña lao ®éng n«ng nghiÖp trong qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa; nghiªn cøu quan ®iÓm, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ®« thÞ hãa vµ gi¶i quyÕt viÖc lµm tíi 2010, luËn v¨n ®· tËp trung ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p nh»m g¾n kÕt gi÷a ®« thÞ hãa, ®« thÞ hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n víi ph¸t triÓn kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi ë khu vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n, t¹o nhiÒu viÖc lµm cho lao ®éng n«ng nghiÖp, ®ång thêi kh¼ng ®Þnh vai trß cña nhµ n­íc, cña bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n vµ c¸c bé ngµnh liªn quan cã vai trß to lín trong viÖc t¹o viÖc lµm cho lao ®éng n«ng nghiÖp ë n­íc ta hiÖn nay. §« thÞ hãa, ®« thÞ hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ xu thÕ cña thêi ®¹i, t¹o ra nh÷ng thay ®æi c¨n b¶n trong s¶n xuÊt, ®êi sèng x· héi cña nh÷ng ng­êi n«ng d©n, thóc ®Èy qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña ®Êt n­íc, còng nh­ c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n theo h­íng CNH, H§H, ®­a ®Êt n­íc tiÕn lªn. Tuy nhiªn, ë n­íc ta, mét quèc gia ®ang ph¸t triÓn, s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vÉn lµ ngµnh cã vÞ trÝ to lín, lao ®éng n«ng nghiÖp ®«ng ®¶o, ®« thÞ hãa, ®« thÞ hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n ®ang g©y ra rÊt nhiÒu vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt. LuËn v¨n ®· gãp thªm tiÕng nãi ®Ó cïng víi nhµ n­íc, c¸c cÊp, c¸c nghµnh liªn quan kh¾c phôc c¸c khã kh¨n do ®« thÞ hãa g©y nªn víi viÖc lµm cña ng­êi lao ®éng n«ng nghiÖp, t¹o nhiÒu viÖc lµm, æn ®Þnh ®êi sèng cho lao ®éng n«ng nghiÖp, gãp phÇn thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa, ®« thÞ hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n, qu¸ tr×nh CNH, H§H ®Êt n­íc nãi chung, CNH, H§H n«ng nghiÖp, n«ng th«n nãi riªng. danh môc tµi liÖu tham kh¶o NguyÔn ThÕ B¸ (Chñ biªn) (2004), Quy ho¹ch x©y dùng ph¸t triÓn ®« thÞ, Tr­êng §¹i häc KiÕn tróc, Nxb X©y dùng, Hµ Néi. Ban T­ t­ëng - V¨n hãa Trung ­¬ng, Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n (2002), Con ®­êng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa n«ng nghiÖp, n«ng th«n ViÖt Nam, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. TrÇn V¨n BÝnh (Chñ biªn) (1998), V¨n hãa trong qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa ë n­íc ta hiÖn nay, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. NguyÔn V¨n BÝnh, Chu TiÕn Quang (®ång Chñ biªn) (1999), Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp n«ng th«n trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ë ViÖt Nam, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o - Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n (2000), "ChÝnh s¸ch vµ c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt trong n«ng nghiÖp n«ng th«n ViÖt Nam thËp niªn ®Çu thÕ kû 21", Kû yÕu héi th¶o khoa häc: Kinh tÕ c¸c tr­êng ®¹i häc, SÇm S¬n. Bé Gi¸o dôc vµ §µo t¹o - Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n (2005), Kinh tÕ ViÖt Nam n¨m 2004: TiÕp tôc qu¸ tr×nh ®æi míi - thµnh tùu vµ vÊn ®Ò, Hµ Néi. Bé Lao ®éng - Th­¬ng binh vµ X· héi (1999), HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia vÒ viÖc lµm, Nxb Lao ®éng - X· héi, Hµ Néi. Bé X©y dùng (1994), X· héi häc trong quy ho¹ch x©y dùng vµ qu¶n lý ®« thÞ, Ch­¬ng tr×nh KC.11. §Ò tµi: KC-11-12, Hµ Néi. Bé X©y dùng (1999), Quy ho¹ch x©y dùng c¸c ®« thÞ ViÖt Nam, Nxb X©y dùng, Hµ Néi. Bé X©y dùng vµ Ban Tæ chøc C¸n bé ChÝnh phñ (1990), Th«ng t­ sè 31/TTLB-TCCBCP, ngµy 20-11 vÒ quy ho¹ch ®« thÞ, Hµ Néi. Bé X©y dùng vµ Ban Tæ chøc C¸n bé ChÝnh phñ (2002), Th«ng t­ sè 02/2002-TTLB-TCCBCP ngµy 17/2 vÒ quy ho¹ch ®« thÞ, Hµ Néi. NguyÔn TiÕn Dþ (Chñ biªn) (1997), Quy ho¹ch c¸c ®« thÞ ViÖt Nam vµ nh÷ng dù ¸n ph¸t triÓn ®Õn sau n¨m 2000, Nxb Thèng kª - T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o - Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Hµ Néi. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam (2001), V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. §inh V¨n H¶i (2004), Gi¶i ph¸p tµi chÝnh ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ trang tr¹i vïng trung du vµ miÒn nói phÝa B¾c ViÖt Nam, LuËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ, Häc viÖn Tµi chÝnh, Hµ Néi. TrÇn ThÞ BÝch H»ng (2000), VÊn ®Ò d©n sè - lao ®éng - viÖc lµm ®ång b»ng s«ng Hång, LuËn ¸n tiÕn sÜ §Þa lý, Tr­êng §¹i häc S­ ph¹m Hµ Néi, Hµ Néi. HÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy vÒ kiÕn tróc quy ho¹ch ph¸t triÓn ®« thÞ vµ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng (1998), Nxb X©y dùng, Hµ Néi. TrÇn Ngäc Hiªn - TrÇn V¨n Chö (®ång Chñ biªn) (1998), §« thÞ hãa vµ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn ®« thÞ trong c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ë ViÖt Nam, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. Vò HiÒn, TrÞnh H÷u §¶n (Chñ biªn) (1998), NghÞ quyÕt Trung ­¬ng 4 (khãa VIII) vµ vÊn ®Ò tÝn dông n«ng nghiÖp, n«ng th«n, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. HiÖp héi ®« thÞ ViÖt Nam (5-2005), §« thÞ ViÖt Nam, Hµ Néi. §Æng Th¸i Hoµng (Chñ biªn) (2004), Hîp tuyÓn thiÕt kÕ ®« thÞ, Nxb X©y dùng, Hµ Néi. NguyÔn §×nh H­¬ng (Chñ biªn) (2000), §« thÞ hãa vµ qu¶n lý ®« thÞ ë Hµ Néi, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. V.I. Lªnin (1981), Toµn tËp, tËp 3, Nxb TiÕn bé, M¸txc¬va. V.I .Lªnin (1981), Toµn tËp, tËp 23, Nxb TiÕn bé, M¸txc¬va. V.I. Lªnin (1981), Toµn tËp, tËp 40, Nxb TiÕn bé, M¸txc¬va. TrÇn ThÞ Léc (1996), T¹o viÖc lµm t¹i khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh ë ®« thÞ, LuËn ¸n phã tiÕn sÜ Khoa häc kinh tÕ, Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n, Hµ Néi. Mét sè chÝnh s¸ch quèc gia vÒ viÖc lµm vµ xãa ®ãi gi¶m nghÌo (2002), Nxb Lao ®éng, Hµ Néi. Ng« Anh Ngµ (2004), "N«ng d©n c¸c vïng quy ho¹ch ®« thÞ vµ khu c«ng nghiÖp lµm g× khi hÕt ®Êt canh t¸c", N«ng th«n míi, 127(2), tr. 13. Ph¹m Thµnh NghÞ, Vò Hoµng Ng©n (Chñ biªn) (2004), Qu¶n lý nguån nh©n lùc ë ViÖt Nam, mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn, Nxb Khoa häc x· héi, Hµ Néi. Ph¹m V¨n NhËt (2003), Qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa vµ ¶nh h­ëng cña nã tíi m«i tr­êng n­íc vµ kh«ng khÝ ë thµnh phè ViÖt Tr×, LuËn ¸n tiÕn sÜ §Þa lý, Tr­êng §¹i häc S­ ph¹m Hµ Néi, Hµ Néi. Nh÷ng vÊn ®Ò quy ho¹ch ®« thÞ vµ d©n c­ (1984), Ng­êi dÞch §µo Träng N¨ng vµ NguyÔn Thôc ý, Nxb Khoa häc kü thuËt, Hµ Néi. Lª Du Phong, NguyÔn Thµnh §é (®ång Chñ biªn) (1999), ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp víi khu vùc vµ thÕ giíi, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. §µm Quang Ph­êng (1995), §« thÞ ViÖt Nam, ch­¬ng tr×nh KC.11, Bé X©y dùng, Hµ Néi. Chu TiÕn Quang (Chñ biªn) (2005), Huy ®éng vµ sö dông c¸c nguån lùc trong ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. Sè liÖu thèng kª - lao ®éng - viÖc lµm ë ViÖt Nam 2004 (2005), Nxb Lao ®éng - x· héi, Hµ Néi. Së Lao ®éng Th­¬ng binh vµ X· héi tØnh H¶i D­¬ng, B¸o c¸o thùc hiÖn ®Ò tµi: Nghiªn cøu thùc tr¹ng vµ c¸c gi¶i ph¸p gi¶i quyÕt viÖc lµm cho lao ®éng sau khi bµn giao ®Êt cho c¸c khu c«ng nghiÖp, côm c«ng nghiÖp vµ c¸c khu ®« thÞ míi trªn ®Þa bµn tØnh H¶i D­¬ng, TrÇn Cao S¬n (1995), D©n sè vµ tiÕn tr×nh ®« thÞ hãa ®éng th¸i ph¸t triÓn vµ triÓn väng, LuËn ¸n phã tiÕn sÜ Kinh tÕ, Trung t©m Nghiªn cøu d©n sè vµ ph¸t triÓn - Trung t©m Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n quèc gia, Hµ Néi. TËp ®¬n ®Ò nghÞ gi¶i quyÕt c¸c v­íng m¾c trong gi¶i phãng mÆt b»ng ë Hµ Nam (2004), Hµ Nam. Tr­¬ng Quang Thao (1998), §« thÞ h«m qua - h«m nay vµ ngµy mai, Nxb X©y dùng, Hµ Néi. §Æng Xu©n Thao (2000), Mèi quan hÖ gi÷a d©n sè vµ viÖc lµm ë n«ng th«n ®ång b»ng s«ng Hång trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, LuËn ¸n tiÕn sÜ x· héi häc, ViÖn X· héi häc - Trung t©m Khoa häc x· héi vµ Nh©n v¨n, Hµ Néi. NguyÔn ThÞ Th¬m (Chñ nhiÖm ®Ò tµi) (2004), ThÞ tr­êng lao ®éng ViÖt Nam, thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p, Kû yÕu ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc cÊp bé, Hµ Néi. TrÇn ThÞ Thu (2002), T¹o viÖc lµm cho lao ®éng n÷ Hµ Néi trong thêi kú c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, LuËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ, Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n, Hµ Néi. Ph¹m Kh¸nh Toµn (2002), VÊn ®Ò sö dông ®Êt trong quy ho¹ch vµ ph¸t triÓn c¸c khu d©n c­ ven ®« Hµ Néi trong qu¸ tr×nh ®« thÞ hãa, LuËn ¸n tiÕn sÜ KiÕn tróc, Tr­êng §¹i häc KiÕn tróc, Hµ Néi. Tæng côc Thèng kª (2001), T×nh h×nh kinh tÕ - x· héi ViÖt Nam 10 n¨m 1991 - 2000, Hµ Néi. Tæng côc Thèng kª (2005), Niªn gi¸m thèng kª 2004, Nxb Thèng kª, Hµ Néi. Tæng côc Thèng kª (2004), Kinh tÕ x· héi ViÖt Nam 3 n¨m 2001 - 2003, Nxb Thèng kª, Hµ Néi. ñy ban nh©n d©n tØnh Hµ Nam (2002), Ph­¬ng ¸n hç trî gi¶i phãng mÆt b»ng cña tØnh Hµ Nam, Hµ Nam. ñy ban nh©n d©n Hµ Nam (2003), Ph­¬ng ¸n hç trî gi¶i phãng mÆt b»ng cña tØnh Hµ Nam, Hµ Nam. ñy ban nh©n d©n Hµ Nam (2004), Ph­¬ng ¸n hç trî gi¶i phãng mÆt b»ng cña tØnh Hµ Nam, Hµ Nam. ñy ban nh©n d©n tØnh H¶i D­¬ng (2005), B¸o c¸o nghiªn cøu tæng kÕt ch­¬ng tr×nh gi¶i quyÕt viÖc lµm giai ®o¹n 2001 - 2005 vµ ph­¬ng h­íng thùc hiÖn 2006 - 2010, H¶i D­¬ng. V¨n b¶n ph¸p quy míi vÒ ®Çu t­ x©y dùng nhµ ë, ®Êt ë, ®Êt ®ai x©y dùng kiÕn tróc quy ho¹ch ph¸t triÓn ®« thÞ - qu¶n lý doanh nghiÖp vµ kinh tÕ tµi chÝnh x©y dùng (1999), Nxb X©y dùng, Hµ Néi. ViÖn ChiÕn l­îc (2004), Quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi - mét sè vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn, Nxb ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi. phô lôc Phô lôc 1: Vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn theo gi¸ thùc tÕ ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ Phô lôc 2: Vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn theo gi¸ so s¸nh 1994 ph©n theo ngµnh kinh tÕ Phô lôc 3: §Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi cÊp phÐp 1988 - 2003 Phô lôc 4: §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®­îc cÊp giÊy phÐp 1988 - 2003. Ph©n theo ®Þa ph­¬ng Phô lôc 5: §Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc cÊp phÐp 1988 - 2003 ph©n theo ®Þa ph­¬ng Phô lôc 6: §Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi ®­îc cÊp phÐp 1988 - 2003. Ph©n theo ngµnh kinh tÕ Phô lôc 7: Sè ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng thÊt nghiÖp trong 7 ngµy qua Phô lôc 8: D©n sè tõ 15 tuæi trë lªn tù lµm (viÖc chiÕm nhiÒu thêi gian nhÊt trong 12 th¸ng qua) chia theo thµnh thÞ, n«ng th«n, vïng vµ ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh chÝnh Phô lôc 9: D©n sè 15 tuæi trë lªn lµm c«ng (viÖc chiÕm nhiÒu thêi gian nhÊt trong 12 th¸ng qua) chia theo thµnh thÞ, n«ng th«n, vïng vµ ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh Phô lôc 10: Tr×nh ®é v¨n hãa cña ng­êi lao ®éng Phô lôc 11: Tr×nh ®é chuyªn m«n cña lùc l­îng lao ®éng Phô lôc 12: Tû träng ®ãng gãp cña c¸c yÕu tè ®èi víi t¨ng tr­ëng GDP Phô lôc 13: S¶n phÈm c«ng nghiÖp phôc vô n«ng nghiÖp Phô lôc 14: Doanh nghiÖp chÕ biÕn n«ng s¶n Phô lôc 15: Mét sè s¶n phÈm chñ yÕu cña ngnµh c«ng nghiÖp chÕ biÕn tõ n«ng s¶n Phô lôc 1 Vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn theo gi¸ thùc tÕ ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ §¬n vÞ: % Tæng sè Khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc Khu vùc ngoµi Quèc doanh Khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi C¬ cÊu Tèc ®é t¨ng C¬ cÊu Tèc ®é t¨ng C¬ cÊu Tèc ®é t¨ng C¬ cÊu Tèc ®é t¨ng 1995 100 100 42,0 100 27,6 100 30,4 100 1996 100 120,63 49,1 140,74 24,9 109,0 26,0 103,18 1997 100 124,00 49,4 124,89 22,6 110,39 28,0 133,48 1998 100 108,08 55,5 121,40 23,7 113,47 20,8 80,19 1999 100 11,97 58,7 118,59 24,0 113,47 17,3 93,29 2000 100 110,78 57,5 108,59 23,8 109,68 18,7 119,83 2001 100 125,53 58,1 113,70 23,5 111,33 18,4 110,44 2002 100 118,06 55,0 111,78 27,0 135,32 18,0 115,81 2003 100 113,75 56,0 115,77 26,5 111,54 17,5 109,08 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª 2004. Phô lôc 2 Vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn theo gi¸ so s¸nh 1994 ph©n theo ngµnh kinh tÕ §¬n vÞ: % Tæng sè Khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc Khu vùc ngoµi quèc doanh Khu vùc cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi C¬ cÊu Tèc ®é t¨ng C¬ cÊu Tèc ®é t¨ng C¬ cÊu Tèc ®é t¨ng C¬ cÊu Tèc ®é t¨ng 2000 100 100 14,40 100 36,78 100 48,82 100 2001 100 112,21 9,87 76,91 39,94 121,83 50,19 115,37 2002 100 115,67 9,03 105,87 40,54 117,43 50,43 209,64 2003 100 110,45 9,01 110,17 40,51 110,37 50,48 105,49 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª 2004. Phô lôc 3 §Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi cÊp phÐp 1988-2003 Sè dù ¸n Tæng vèn ®¨ng ký TriÖu USD Trong ®ã: Vèn ph¸p ®Þnh TriÖu USD Tæng sè 5441 + 679 47.860,8 22.291,0 1988 - 1990 214 1582,3 1007,4 1988 37 321,8 288,4 1989 68 525,5 311,5 1990 108 735,0 407,5 1991 - 1995 1.379 16485,0 8606,1 1991 151 1275,0 663,6 1992 197 2027,0 1418,0 1993 274 2589,0 1468,0 1994 367 3746,0 1899,0 1995 408 6848,0 3.157,0 1996 - 2000 1.730 21597,2 9.978,7 1996 387 8979,0 3.280,0 1997 358 4.894,2 2.404,4 1998 285 4.138,0 1.976,0 1999 311 1568,0 693,3 2000 389 2.018,0 1.625,0 2001 - 2004 2.100 8.196,6 2.698,8 2001 550 2.592,0 1.044,1 2002 802 1.621,0 721,4 2003 748 1.899,6 933,3 2004 679 2.084 Phô lôc 4 §Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi ®­îc cÊp giÊy phÐp 1988-2003. Ph©n theo ®Þa ph­¬ng Sè dù ¸n Tæng vèn ®¨ng ký TriÖu USD Trong ®ã: Vèn ph¸p ®Þnh Thanh Hãa 17 0,32 435,2 147,2 NghÖ An 16 0,29 283,1 148,6 Hµ TÜnh 10 0,19 53,2 17,5 Qu¶ng B×nh 6 0,11 34,7 12,0 Qu¶ng TrÞ 6 0,11 17,9 9,1 Thõa thiªn- HuÕ 24 0,44 129,6 84,9 Duyªn H¶i NTB 261 4,84% 3.139,7 7,30% 1.661,1 8,285% §µ N½ng 84 1,56 842,7 356,6 Qu¶ng Nam 36 0,67 405,5 204,2 Qu¶ng Ng·i 12 0,22 1.339,6 820,5 B×nh §Þnh 17 0,32 52,9 25,0 Phó Yªn 28 0,52 129,4 48,1 Kh¸nh Hßa 84 1,56 369,6 206,7 T©y Nguyªn 85 1,58 945,0 2,19% 168,8 Kon Tum 1 0,02 4,4 2,2 Gia Lai 5 0,09 31,1 21,5 §¾c L¾c 7 0,13 24,8 11,6 L©m §ång 72 1,33 884,7 1133,5 §«ng Nam Bé 3.371 62,49 23.522,4 54,74% 10.851,1 54,08% Tp. Hå ChÝ Minh 1.715 31,79 11.483,3 26,72% 5.721,7 28,51% Ninh ThuËn 7 0,13 31,7 12,6 B×nh Ph­íc 10 0,19 25,6 17,1 T©y Ninh 72 1,33 274,6 193,3 B×nh D­¬ng 804 14,91 2.852,2 1.245,8 §ång Nai 582 10,78 5.277,4 2.160,3 B×nh ThuËn 37 0,68 116,0 51,3 Bµ RÞa-Vòng Tµu 144 2,66 3.462,1 1.449,0 §BS Cöu Long 242 4,48 1.234,1 0,28% 624,1 3,11 Long An 96 1,78 466,3 231,8 §ång Th¸p 12 0,22 17,0 8,0 An Giang 12 0,22 18,9 10,0 TiÒn Giang 16 0,29 101,6 58,1 VÜnh Long 8 0,15 25,3 12,1 BÕn Tre 9 0,17 34,0 14,1 Kiªn Giang 18 0,33 286,2 149,9 CÇn Th¬ 46 0,85 211,0 94,8 Trµ Vinh 8 0,15 37,9 16,1 Sãc Tr¨ng 2 0,04 1,9 1,6 B¹c Liªu 8 0,15 18,8 14,9 Cµ Mau 7 0,13 14,9 12,7 * Kh«ng kÓ c¸c dù ¸n dÇu khÝ ngoµi kh¬i. Phô lôc 5 §Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc cÊp phÐp 1988 - 2003 ph©n theo ®Þa ph­¬ng Sè dù ¸n Tæng vèn ®¨ng ký TriÖu USD Trong ®ã: Vèn ph¸p ®Þnh C¶ n­íc 5.394 100 42,974,9 100 20.065,7 100 §B. s«ng Hång 1.100 20,39% 11.673,4 27,16% 5.595,8 27,89% Hµ Néi 630 11,68 7.912,3 18,41 3.913,8 19,51% H¶i Phßng 185 3,43 1.677,3 756.1 VÜnh Phóc 63 1,17 449,3 201,7 Hµ T©y 51 0,95 505,8 216,0 B¾c Ninh 19 0,35 174,4 75,5 H¶i D­¬ng 69 1,28 596,7 250,5 H­ng Yªn 39 0,72 142,8 77,4 Hµ Nam 6 0,11 10,0 5,3 Nam §Þnh 17 0,32 91,3 47,4 Th¸i B×nh 13 0,24 28,2 10,8 Ninh B×nh 8 0,15 85,3 41,3 §«ng B¾c 236 4,38 1411,4 3,28% 641,1 0,32% Hµ Giang 3 0,06 6,4 3,1 Cao B»ng 3 0,38 9,0 5,7 Lµo Cai 21 0,17 48,7 25,9 B¾c C¹n 9 0,17 17,2 12,1 L¹ng S¬n 28 0,52 34,7 21,9 Tuyªn Quang 1 0,02 1,0 0,5 Yªn B¸i 8 0,15 17,9 12,5 Th¸i Nguyªn 19 0,35 73,8 35,2 Phó Thä 31 0,57 188,9 105,5 B¾c Giang 16 0,29 15,7 11,1 Qu¶ng Ninh 97 1,79 998,1 407,6 T©y B¾c 20 0,37 95,5 0.22% 104,4 0,52% Lai Ch©u 3 0,06 15,7 5,9 S¬n La 5 0,09 27,0 9,6 Hßa B×nh 12 0,22 32,8 13,4 B¾c Trung Bé 79 1,46 953,4 2,22% 419,3 2,09% Phô lôc 6 §Çu t­ trùc tiÕp cña n­íc ngoµi ®­îc cÊp phÐp 1988 - 2003 Ph©n theo ngµnh kinh tÕ Sè dù ¸n Tæng vèn ®¨ng ký TriÖu USD Trong ®ã: Vèn ph¸p ®Þnh TriÖu USD Tæng sè: 5.441 45776,8 22291,0 N«ng nghiÖp vµ l©m nghiÖp 467 2419,9 1.093,5 Thñy s¶n 136 416,1 219,2 C«ng nghiÖp khai th¸c má 89 3.055 2.424,8 C«ng nghiÖp chÕ biÕn s¶n xuÊt, ph©n phèi ®iÖn n­íc 3.423 19.516,2 8.903,6 KhÝ ®èt 20 1.688,3 546,5 X©y dùng 93 4.616,8 1.413,0 Th­¬ng nghiÖp, söa ch÷a « t«, xe m¸y... 51 260,5 119,1 - Kh¸ch s¹n - Nhµ hµng 209 3.935,2 1.175,9 - VËn t¶i, kho b·i, th«ng tin - liªn l¹c 173 3.544,7 2.854,6 - Tµi chÝnh - TÝn dông 43 529,6 520,2 - KD Tµi s¶n vµ t­ vÊn 579 4.636,8 1.760,7 - Gi¸o dôc, ®µo t¹o 49 87,4 46,5 - Y tÕ vµ cøu trî x· héi 22 239,3 83,2 - V¨n hãa vµ thÓ thao 79 823,8 525,8 - Ho¹t ®éng phôc vô c¸ nh©n vµ céng ®ång. 8 7,2 4,4 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª 2004. Phô lôc 10 Tr×nh ®é v¨n hãa cña ng­êi lao ®éng §¬n vÞ: % Ch­a biÕt ch÷ BiÕt ch÷ Ch­a tèt nghiÖp cÊp 1 §· tèt nghiÖp cÊp 1 §· tèt nghiÖp cÊp 2 §· tèt nghiÖp cÊp 3 1996 5,8 94,2 20,9 27,8 32,1 13,5 2000 3,58 96,42 16,1 30,02 32,7 17,58 2004 5,1 94,9 14,6 32,21 35,24 13,00 Nguån: Bé Lao ®éng Th­¬ng binh x· héi. KÕt qu¶ ®iÒu tra Lao ®éng viÖc lµm n¨m 1996 - 2004. Phô lôc 11 Tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt cña lùc l­îng lao ®éng §¬n vÞ: % 1996 1998 2000 2002 Cã tr×nh ®é CMKT 12,31 13,31 15,53 15,8 + C«ng nh©n kü thuËt 4,38 4,75 5,4 7,8 + S¬ cÊp 1,77 1,45 1,41 + Trung cÊp 3,84 4,01 4,83 3,8 + Cao ®¼ng, ®¹i häc 2,3 3,10 3,89 4,2 Nguån: Thùc tr¹ng lao ®éng - viÖc lµm ViÖt Nam, Nxb Thèng kª, Hµ Néi, 1997 - 2002. Phô lôc 12 Tû träng ®ãng gãp cña c¸c yÕu tè ®èi víi t¨ng tr­ëng GDP §¬n vÞ: % C¸c yÕu tè 1993 - 1997 1998 - 2002 Tæng sè 100 100 Vèn 69 57,5 Lao ®éng 16 20 N¨ng suÊt c¸c yÕu tè tæng hîp 15 22,5 Nguån: Bé KÕ ho¹ch ®Çu t­. Phô lôc 13 S¶n phÈm c«ng nghiÖp phôc vô n«ng nghiÖp §¬n vÞ tÝnh 1995 2000 2001 2002 2003 N«ng cô cÇm tay Ngh×n c¸i 16.516 15.918 16.854 20.639 22.604 Xe c¶i tiÕn C¸i 17.720 13.705 13.542 12.944 13.060 M¸y b¬m n­íc C¸i 547 3.496 4.238 3.578 3.510 B¬m thuèc trõ s©u Ngh×n c¸i 26 70,4 52,8 52,4 51,7 M¸y tuèt lóa cã ®éng c¬ C¸i 1.482 11.877 12.013 12.997 13.200 M¸y tuèt lóa kh«ng cã ®éng c¬ C¸i 34.916 7.061 8.917 12.094 13.852 M¸y xay x¸t C¸i 2.043 12.484 18.298 13.433 13.150 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª 2004. Phô lôc 15 Mét sè s¶n phÈm chñ yÕu cña ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn tõ n«ng s¶n §¬n vÞ tÝnh 1995 2000 2001 2002 2003 Hoa qu¶ hép tÊn 12.784 11.438 14.731 28.275 31.770 DÇu thùc vËt " 38.612 280.075 282.839 317.123 329.700 S÷a ®Æc cã ®­êng triÖu hép 173,0 227,2 234,9 255,1 289,2 G¹o, ng« xay x¸t ngh×n tÊn 15.582 22.225 23.930 26.950 30.924 §­êng, mËt " 517,0 1.208,7 1.067,3 1.068,8 1.363,4 §­êng luyÖn " 93,0 790,3 739,1 790,0 835,0 §Ëu phô " 24,0 80,3 86,2 94,8 98,0 ChÌ chÕ biÕn tÊn 24.239 70.129 82.136 99.716 104.550 Thuèc l¸ triÖu bao 2.147,0 2.835,8 3.075,2 3.375,2 3.728,9 Sîi tÊn 59.222 129.890 162.406 226.811 253.300 V¶i lôa triÖu m2 263,0 355,4 410,1 469,6 487,0 Nguån: Niªn gi¸m thèng kª 2004, Hµ Néi, 2005.