Giáo trình điều khiển tác nhân lạnh

ÑIEÀU KHIEÅN LÖU LÖÔÏNG TAÙC NHAÂN LAÏNH Coù 6 loaïi van cô baûn duøng ñeå ñieàu khieån löu löôïng taùc nhaân laïnh trong heä thoáng laïnh: Van tieát löu tay Van tieát löu töï ñoäng Van tieát löu nhieät OÁng mao daãn Van phao aùp suaát thaáp Van phao aùp suaát cao 17.1 CAÙC LOAÏI VAN VAØ CHÖÙC NAÊNG Vôùi baát kyø loaïi naøo thì chöùc naêng cuûa moãi van ñieàu khieån löu löôïng taùc nhaân laïnh goàm 2 phaàn: Ñieàu khieån löôïng taùc nhaân laïnh loûng ñi vaøo thieát bò bay hôi vôùi moät tyû leä töông öùng vôùi löôïng taùc nhaân laïnh hoaù hôi ôû ñaàu ra cuûa thieát bò bay hôi Duy trì söï cheânh leäch aùp suaát giöõa phía aùp suaát cao vaø aùp suaát thaáp cuûa heä thoáng theo moät tæ leä nhaát ñònh ñeå taùc nhaân laïnh coù theå bay hôi döôùi aùp suaát yeâu caàu trong thieát bò bay hôi. CAÙC LOAÏI VAN VAØ CHÖÙC NAÊNG Van tieát löu tay laø van ñöôïc ñieàu khieån baèng tay khi vaän haønh. Löôïng taùc nhaân laïnh loûng ñi qua van phuï thuoäc vaøo ñoä cheânh leäch aùp suaát ôû ñaàu vaøo vaø ra cuûa van tieát löu vaø ñoä môû cuûa van. Aùp suaát sau khi qua van tieát löu seõ khoâng ñoåi (ñaúng aùp) trong suoát quaù trình bay hôi. Van tieát löu tay Nhöôïc ñieåm chính cuûa van tieát löu tay laø vieäc ñieàu chænh taûi khoâng thuaän tieän do moãi laàn taûi thay ñoåi thì van phaûi ñöôïc ñieàu chænh laïi baèng tay cho phuø hôïp. Ngoaøi ra ñeå baûo veä maùy neùn van phaûi ñöôïc ñoùng môû baèng tay khi maùy neùn baét ñaàu hoaït ñoäng hay ngöng hoaït ñoäng. Van tieát löu tay chæ thích hôïp cho nhöõng heä thoáng lôùn coù ngöôøi vaän haønh vaø taûi thöôøng khoâng thay ñoåi nhieàu. Hieän nay, vieäc söû duïng van tieát löu tay chæ ñeå ñieàu khieån phuï nhö laép ñaët ôû ñöôøng bypass. Noù cuõng thöôøng xuyeân ñöôïc söû duïng ñeå ñieàu khieån löu löôïng daàu hoài veà maùy neùn. Van tieát löu tay Sô ñoà nguyeân lyù cuûa van tieát löu töï ñoäng ñöôïc trình baøy trong hình 17-2. Van bao goàm 4 boä phaän chính ñoù laø kim van, ñeá van, maøng giaûn nôû vaø loø xo coù theå ñieàu chænh ñöôïc löïc caêng. Taïi ngoû vaøo cuûa van coù moät maøng loïc ñeå loïc caùc chaát dô töø heä thoáng ñöôøng oáng ñeå traùnh cho van khoâng bò ngheït. Caáu taïo cuûa 1 van tieát löu töï ñoäng ñieån hình ñöôïc trình baøy trong hình 17.3. Van tieát löu töï ñoäng Chöùc naêng cuûa van tieát löu töï ñoäng laø duy trì aùp suaát khoâng ñoåi trong thieát bò bay hôi baèng caùch taêng hoaëc giaûm löôïng taùc nhaân laïnh ñi vaøo thieát bò bay hôi öùng vôùi söï thay ñoåi cuûa taûi. Vieäc duy trì aùp suaát khoâng ñoåi trong thieát bò bay hôi laø keát quaû cuûa 2 löïc taùc duïng ngöôïc chieàu nhau trong van laø aùp suaát trong thieát bò bay hôi vaø aùp löïc cuûa loø xo. AÙp suaát bay hôi taùc ñoäng leân maøn giaûn nôû theo chieàu ñoùng van, ngöôïc laïi löïc loø xo taùc ñoäng leân maøng giaûn nôû theo chieàu môû van. Khi maùy neùn hoaït ñoäng, van seõ duy trì aùp suaát trong thieát bò bay hôi caân baèng vôùi löïc taùc duïng cuûa loø xo. Giaù trò aùp suaát bay hôi ñöôïc ñieàu chænh baèng caùch thay ñoåi löïc taùc duïng cuûa loø xo thoâng qua vis ñieàu chænh Khi heä thoáng vaän haønh thì van seõ hoaït ñoäng töï ñoäng ñeå ñieàu chænh löu löôïng taùc nhaân laïnh vaøo thieát bò bay hôi ôû aùp suaát bay hôi khoâng ñoåi baát chaáp söï thay ñoåi cuûa taûi trong thieát bò bay hôi. Ví duï, giaû thieát raèng ñoä caêng cuûa loø xo ñöôïc ñieàu chænh ñeå duy trì aùp suaát khoâng ñoåi trong bình bay hôi laø 10 psi. Sau thôøi gian hoaït ñoäng, neáu aùp suaát bay hôi thaáp hôn 10 psi, löïc loø xo seõ lôùn hôn aùp suaát bay hôi vaø van seõ di chuyeån theo höôùng môû ra, vì vaäy seõ taêng löu löôïng taùc nhaân laïnh vaøo bình bay hôi vaø löôïng taùc nhaân laïnh trong bình bay hôi seõ nhieàu hôn. Khi löôïng taùc nhaân laïnh nhieàu hôn thì söï bay hôi seõ gia taêng vaø aùp suaát bay hôi seõ taêng ñeán khi caân baèng vôùi aùp löïc taùc duïng bôûi loø xo. Khi aùp suaát trong bình bay hôi vöôït quaù giaù trò 10 psi thì van seõ di chuyeån theo chieàu höôùng ñoùng laïi, vì vaäy löu löôïng taùc nhaân laïnh vaøo bình bay hôi seõ giaûm xuoáng Ñaëc ñieåm quan trong caàn löu yù ñoái vôùi van tieát löu töï ñoäng laø van seõ ñoùng kín khi maùy neùn ngöøng hoaït ñoäng vaø noù vaãn ñoùng cho ñeán khi maùy neùn hoaït ñoäng trôû laïi. Khi ñoù söï bay hôi vaãn dieãn ra trong bình bay hôi moät thôøi gian nöõa khi maùy neùn ñaõ ngöng hoaït ñoäng. Keát quaû laø hôi sau khi bay hôi khoâng ñöôïc huùt veà maùy neùn do ñoù aùp suaát trong bình bay hôi seõ taêng leân. Do ñoù, trong suoát quaù trình maùy neùn ngöng hoaït ñoäng aùp suaát trong bình bay hôi luoân vöôït quaù aùp suaát loø xo cho neân noù ñaåy maøn ngaên leân laøm cho van ñoùng kín laïi. Khi maùy neùn hoaït ñoäng trôû laïi thì hôi trong bình bay hôi seõ ñöôïc huùt veà maùy neùn laøm cho aùp suaát trong bình bay hôi thaáp hôn aùp löïc loø xo vaø van seõ môû ra vaø taùc nhaân laïnh seõ ñi vaøo bình bay hôi vaø söï caân baèng aùp suaát seõ ñöôïc taùi laäp laïi. Nhöôïc ñieåm cuûa van tieát löu töï ñoäng laø hieäu quaû laøm vieäc cuûa noù keùm hôn caùc loaïi van tieát löu khaùc Trong khi van tieát löu töï ñoäng laøm nhieäm vuï laø duy trì aùp suaát khoâng ñoåi trong bình bay hôi thì chöùc naêng cuûa van tieát löu nhieät laø duy trì ñoä quaù nhieät khoâng ñoåi taïi ngoû ra cuûa bình bay hôi. Hieäu suaát cao Thích öùng vôùi nhieàu loaïi taùc nhaân laïnh Hieän nay ñöôïc söû duïng roäng raõi trong caùc heä thoáng laïnh. Van tieát löu nhieät thích hôïp ñeå ñieàu khieån cho nhöõng heä thoáng laïnh vôùi baát kyø cheá ñoä taûi naøo vaø möùc ñoä thay ñoåi taûi thöôøng xuyeân Van tieát löu nhieät Söï hoaït ñoäng töï ñoäng cuûa van tieát löu nhieät laø keát quaû cuûa 3 löïc taùc duïng qua laïi laãn nhau: aùp suaát bay hôi, aùp löïc loø xo vaø aùp löïc gaây ra cuûa hôi baõo hoøa aåm trong baàu caûm bieán Khi taùc nhaân laïnh ñi trong bình bay hôi thì seõ coù söï giaûm aùp suaát do ma saùt, do ñoù nhieät ñoä baõo hoøa ôû ngoû ra cuûa bình bay hôi seõ thaáp hôn nhieât ñoä ôû ngoû vaøo. Tröôøng hôïp naøy seõ gaây aûnh höôûng khoâng toát ñeán söï hoaït ñoäng cuûa van do ñoù caàn thieát phaûi coù ñoä quaù nhieät cao ôû ñöôøng huùt ñeå cho van ñaït ñeán traïng thaùi caân baèng. Van tieát löu nhieät caân baèng ngoaøi Van giôùi haïn aùp suaát Chöùc naêng cuûa van tieát löu nhieät laø giöõ cho thieát bò bay hôi luùc naøo cuõng ngaäp loûng ôû baát kyø ñieàu kieän nhieät ñoä vaø aùp suaát bay hôi naøo. Tuy nhieân beân caïnh nhöõng öu ñieåm cuûa noù thì vaãn coù moät soá nhöôïc ñieåm caàn phaûi khaéc phuïc. Maëc duø öu ñieåm cuûa noù laø ñaûm baûo cho thieát bò bay hôi laøm vieäc hieäu quaû ôû baát kyø ñieàu kieän taûi naøo nhöng baát lôïi cuûa noù laø keùo theo maùy neùn laøm vieäc quaù taûi. Van giôùi haïn aùp suaát Nhöôïc ñieåm khaùc cuûa van tieát löu nhieät laø ñoä môû cuûa van lôùn laøm cho bình bay hôi ngaäp loûng quaù möùc khi maùy neùn baét ñaàu khôûi ñoäng. Do ñoù taùc nhaân laïnh loûng seõ traøn vaøo ñöôøng huùt cuûa maùy neùn laøm hö maùy neùn. Ngaäp loûng quaù möùc khi khôûi ñoäng laø do khi maùy neùn khôûi ñoäng, aùp suaát bay hôi giaûm nhanh choùng trong khi nhieät ñoä cuûa baàu caûm bieán vaãn coøn cao neân van seõ khoâng ñöôïc caân baèng trong suoát khoaûng thôøi gian naøy Van giôùi haïn aùp suaát Nhöõng nhöôïc ñieåm cuûa van tieát löu nhieät coù theå ñöôïc khaéc phuïc bôûi van giôùi haïn aùp suaát. Thieát bò giôùi haïn aùp suaát cuûa van kích hoaït khi aùp suaát trong thieát bò bay hôi taêng cao hôn giaù trò hoaït ñoäng cho pheùp cuûa van ñeå maùy neùn khoâng bò quaù taûi cuõng nhö ngaäp loûng khi khôûi ñoäng Caáu taïo cuûa van giôùi haïn aùp suaát thì cuõng töông töï nhö van tieát löu nhieät. Van ñöôïc laép theâm moät maøn ngaên, ôû giöõa 2 maøn ngaên ngöôøi ta ñaët vaøo moät cartridge beân trong chöùa ñaày khí khoâng ngöng. Van seõ hoaït ñoäng nhö van tieát löu nhieät bình thöôøng khi aùp suaát bay hôi nhoû hôn aùp suaát cuûa khí trong cartridge. Tuy nhieân khi aùp suaát bay hôi lôùn hôn aùp suaát trong cartridge thì cartridge xeïp xuoáng ñeå giôùi haïn doøng taùc nhaân laïnh. Khi aùp suaát trong bình bay hôi giaûm xuoáng döôùi aùp suaát cuûa cartridge, cartridge giaûn nôû laïi traïng thaùi bình thöôøng coù taùc duïng nhö 1 thanh lieân keát vaø van hoaït ñoäng nhö van tieát löu nhieät. Aùp suaát bay hôi lôùn nhaát goïi laø aùp suaát hoaït ñoäng cuûa van. Noù phuï thuoäc vaøo aùp suaát cuûa khí trong cartridge. Hoaït ñoäng cuûa van giôùi haïn aùp suaát (hình 17.11) loaïi loø xo thì cuõng töông töï nhö loaïi cartridge, loø xo ñöôïc ñaët giöõa 2 maøn ngaên. Khi aùp suaát cuûa bình bay hôi thaáp thì loø xo giaûn ra. Khi aùp suaát bình bay hôi vöôït quaù giaù trò maø ñaõ ñöôïc caøi ñaët tröôùc cuûa loø xo thì loø xo seõ bò neùn laïi vaø taùc nhaân laïnh seõ ñöôïc tieát löu vaøo bình bay hôi cho ñeán khi aùp suaát trong bình bay hôi giaûm xuoáng döôùi aùp löïc cuûa loø xo. Aùp suaát hoaït ñoäng lôùn nhaát cuûa van phuï thuoäc vaøo ñoä cöùng cuûa loø xo. Chöùc naêng coøn laïi cuûa van giôùi haïn aùp suaát laø ngaên ngöøa khaû naêng taùc nhaân laïnh loûng bò huùt vaøo maùy neùn khi maùy neùn khôûi ñoäng. Thöïc söï thì aùp suaát trong bình bay hôi phaûi nhoû hôn aùp suaát hoaït ñoäng lôùn nhaát cuûa van tröôùc khi van coù theå môû ra ngaên caûn van môû ra hoaøn toaøn ñeå cho pheùp hôi huùt laøm laïnh baàu ñieàu khieån haï aùp suaát cuûa baàu tröôùc khi van môû ra. Van nhieàu ngoû phaân phoái taùc nhaân laïnh. Khi bình bay hôi coù hôn moät maïch taùc nhaân laïnh, taùc nhaân laïnh töø van tieát löu seõ ñöôïc phaân phoái ñeán caùc maïch khaùc thoâng qua boä phaân phoái taùc nhaân laïnh. Trong moät vaøi tröôøng hôïp boä phaân phoái taùc nhaân laïnh laø boä phaân khoâng theå thieáu cuûa heä thoáng. Trong moät vaøi tröôøng hôïp khaùc thì noù coù theå laø caùc ñôn vò rieâng leû. Trong tröôøng hôïp taùc nhaân laïnh ñöôïc phaân phoái töø boä phaân phoái thì vieäc thieát keá phaûi ñöôïc ñaëc bieät chuù yù ñeå vieäc phaân phoái töø van ñeán caùc nhaùnh cuûa caùc bình bay hôi ñoàng ñeàu. Boán daïng khaùc nhau cuûa van phaân phoái taùc nhaân laïnh ñöôïc duøng hieän nay ñoù laø: (1) loaïi venturi, (2) loaïi giaûm aùp suaát, (3) loaïi ly taâm vaø (4) loaïi oáng goùp. Loaïi phaân phoái venturi ñöôïc trình baøy treân hình 17.18. Loaïi naøy söû duïng nguyeân lyù venturi, tyû leä toái ña cuûa aùp suaát ñaït ñöôïc vaø noù phuï thuoäc vaøo bieân daïng cuûa cuûa doøng cho vieäc phaân phoái ñoàng ñeàu hoãn hôïp loûng, hôi taùc nhaân laïnh ñeán moãi maïch khaùc nhau. Loaïi phaân phoái naøy cho pheùp möùc ñoä hoãn loaïn toái thieåu vaø toån thaát aùp suaát toái thieåu cuûa doøng. Loaïi giaûm aùp suaát vaø caùc chi tieát cuûa noù ñöôïc trình baøy treân hình 17.19. Taùc nhaân laïnh sau khi ñi qua van giaõn nôû seõ ñi vaøo boä phaän phaân phoái vaø ñi qua voøi. Vaø töø ñaây taùc nhaân laïnh seõ ñi ñeán caùc thieát bò bay hôi. Loaïi phaân phoái ly taâm ñöôïc trình baøy treân hình 17.20. Loaïi naøy noù phuï thuoäc vaøo vaän toác cuûa ngoû vaøo ñeå taïo neân hieäu öùng xoaùy vaø duy trì tính ñoàng nhaát cuûa hoãn hôïp loûng vaø khí vaø ñöôïc phaân phoái ñoàng ñeàu ñeán caùc oáng daãn ñeán caùc thieát bò bay hôi. Loaïi oáng goùp thì ñöôïc trình baøy treân hình 17.21. Loaïi phaân phoái naøy noù phuï thuoäc vaøo möùc taêng vaø giaûm cuûa vaän toác ñaàu vaøo ñeå baûo ñaûm raèng vieäc phaân phoái taùc nhaân laïnh ñoàng ñeàu ñeán caùc maïch cuûa thieát bò bay hôi. Vò trí ñaët van tieát löu vaø baàu caûm bieán Ñeå cho hieäu suaát heä thoáng toát nhaát, van tieát löu nhieät phaûi ñöôïc ñaët caøng gaàn thieát bò bay hôi caøng toát. Neáu thieát bò phaân phoái taùc nhaân laïnh ñöôïc söû duïng maø khoâng phaûi laø daïng oáng goùp phaân phoái thì van neân ñaët caøng gaàn boä phaân phoái caøng toát Trong moät vaøi tröôøng hôïp, caàn thieát phaûi ñaët baàu ñieàu khieån beân trong ñöôøng huùt nhö treân hình 17.27. Nhö laø moät nguyeân taéc chung, baàu ñieàu khieån ñaët beân trong oáng neân ñöôïc söû duïng khi ñoøi hoûi ñoä quaù nhieät thaáp hoaëc khi baàu deå bò aûnh höôûng bôûi nhieät töø moâi tröôøng beân ngoaøi noùng hôn. Noù cuõng ñöôïc laép ñaët khi ñöôøng huùt quaù ngaén hoaëc khi kích thöôùc cuûa ñöôøng oáng huùt lôùn hôn 2,25 in. Ñieàu khieån möùc loûng bình bay hôi Daïng ñieàu khieån naøy thöôøng ñöôïc duøng cho loaïi phao. Van phao laø daïng van bao goàm phaàn noåi goïi laø phao vaø moät cô caáu ñoùng môû hoaït ñoäng nhôø taùc ñoäng cuûa phao. Khi möùc loûng trong bình chöùa thay ñoåi thì phao seõ taùc ñoäng ñeå môû van theo höôùng ñoùng hoaëc môû tuyø theo möùc loûng trong bình chöùa thaáp hay cao. Bình chöùa naøy coù theå ñaët ôû vò trí aùp suaát thaáp hoaëc cao cuûa heä thoáng. Khi phao ôû vò trí aùp suaát cao cuûa heä thoáng thì phao ñieàu khieån ñöôïc goïi laø phao aùp suaát cao. Khi phao ôû vò trí aùp suaát thaáp cuûa heä thoáng thì phao ñieàu khieån ñöôïc goïi laø phao aùp suaát thaáp. Phao ñieàu khieån aùp suaát thaáp Phao ñieàu khieån aùp suaát thaáp hoaït ñoäng nhaèm duy trì möùc loûng trong bình bay hôi khoâng ñoåi baèng caùch ñieàu chænh löu löôïng taùc nhaân laïnh vaøo bình bay hôi phuø hôïp vôùi löôïng hôi huùt veà maùy neùn. Noù khoâng chæ duy trì möùc loûng khoâng ñoåi trong bình bay hôi maø coøn duy trì cho bình bay hôi luoân ngaäp loûng ñeå ñaùp öùng taát caû caùc ñieàu kieän taûi baát keå nhieät ñoä vaø aùp suaát bay hôi nhö theá naøo. Söï hoaït ñoäng cuûa van phao coù theå laø lieân tuïc hoaëc giaùn ñoaïn. Khi hoaït ñoäng ôû cheá ñoä lieân tuïc thì van phao seõ tieát löu taùc nhaân laïnh baèng ñieàu khieån caàn theo höôùng ñoùng hoaëc môû ñeå taùc nhaân laïnh ñi vaøo bình bay hôi nhieàu hay ít. Khi hoaït ñoäng ôû cheá ñoä giaùn ñoaïn thì van ñöôïc thieát keá sao cho noù ñaùp öùng ñöôïc möùc loûng cao nhaát vaø thaáp nhaát. Khi ñoù thì van seõ ñoùng hoaøn toaøn hoaëc môû hoaøn toaøn . Vôùi heä thoáng coù phuï taûi lôùn thì ñöôøng pypass ñöôïc trang bò cuøng vôùi van tay ñöôïc laép ñaët xung quanh van phao ñeå cung caáp taùc nhaân laïnh trong tröôøng hôïp van phao bò hö. Van tay ñöôïc laép ñaët caû 2 phía cuûa van phao do ñoù seõ deå daøng baûo trì heä thoáng laïnh. Löu yù raèng treân hình 17.31 bôm ñöôïc duøng ñeå cung caáp taùc nhaân laïnh tuaàn hoaøn trong heä thoáng oáng cuûa bình bay hôi. Khi bôm bò hö thì ñöôøng bypass vaø van tay seõ laøm nhieäm vuï cung caáp taùc nhaân laïnh cho bình bay hôi. Van phao aùp suaát thaáp coù theå duøng noái tieáp hay song song vôùi van tieát löu nhieät. Trong nhieàu tröôøng hôïp coù theå duøng 1 van phao ñeå ñieàu khieån löu löôïng taùc nhaân laïnh vaøo nhieàu bình bay hôi khaùc nhau. Van phao aùp suaát cao. Gioáng nhö van phao aùp suaát thaáp, van phao aùp suaát cao ñieàu khieån löu löôïng taùc nhaân laïnh vaøo bình bay hôi tyû leä vôùi löôïng hôi taùc nhaân laïnh bò huùt veà maùy neùn. Tuy nhieân ngöôïc laïi vôùi van phao aùp suaát thaáp thì van phao aùp suaát cao ñaët ôû phía coù aùp suaát cao cuûa heä thoáng vaø ñieàu khieån löôïng taùc nhaân laïnh vaøo bình bay hôi giaùn tieáp baèng caùch duy trì möùc loûng khoâng ñoåi trong bình chöùa. Hoaït ñoäng cuûa van phao aùp suaát cao thì ñôn giaûn. Hôi taùc nhaân laïnh töø bình bay hôi ñöôïc ngöng tuï laïi ôû daïng loûng trong bình ngöng tuï vaø noù ñi qua bình chöùa laøm cho möùc loûng trong bình chöùa cao leân vaø laøm cho phao noåi leân cao vaø laøm cho van môû ra theo tyû leä löôïng taùc nhaân laïnh loûng rôøi bình chöùa. Khi taùc nhaân laïnh hoaù hôi ôû bình bay hôi thì ôû bình ngöng tuï thì taùc nhaân laïnh cuõng seõ ngöng tuï laïi vaø van phao aùp suaát cao seõ töï ñoäng ñieàu chænh lieân tuïc ñeå caân baèng löôïng hôi ñi vaøo maùy neùn vaø löôïng loøng ñi ra bình chöùa baát keå taûi cuûa heä thoáng. Khi maùy neùn ngöøng hoaït ñoäng thì taùc naâhn laïnh loøng trong bình chöùa giaûm xuoáng vaø phao seõ ñoùng van cho ñeán khi naøo maùy neùn hoaït ñoäng trôû laïi Khi ñoù van phao aùp suaát cao cho pheùp chæ moät löôïng taùc nhaân laïnh nhoû vaø coá ñònh ñeå duy trì beân phía aùp suaát cao cuûa heä thoáng, taùc nhaân laïnh ñöôïc naïp vaøo thì luoân luoân vaøo trong bình bay hôi vaø coù giôùi haïn. Neáu taùc nhaân laïnh ñöôïc naïp vaøo quaù nhieàu thì noù seõ gaây ra haäu quaû laø van môû quaù roäng, taùc nhaân laïnh vaøo bình bay hôi nhieàu vaø noù seõ bò ruùt veà maùy neùn. Hôn theá nöõa, neáu heä thoáng ñöôïc naïp quaù nhieàu taùc nhaân laïnh, van phao seõ khoâng tieát löu, taùc nhaân loûng chaûy qua qua maùy neùn. Tuy nhieân, neáu heä thoáng khoâng ñöôïc naïp taùc nhaân laïnh ñuû thì phao seõ khoâng coù taùc ñoäng vaø bình bay hôi seõ bò ñoùi taùc nhaân laïnh Van phao aùp suaát cao coù theå ñöôïc söû duïng vôùi loaïi daøn bay hôi khoâ (hình 17.33) hoaëc vôùi daøn bay hôi ngaäp loûng (hình 17.34). Vôùi daïng ngaäp loûng, taùc nhaân laïnh loûng ñöôïc tieát löu vaøo ‘surge drum’ (bình chöùa haï aùp), töø ñaây noù ñi vaøo bình bay hôi thoâng qua oáng gaén ôû phía ñaùy cuûa bình chöùa. Hôi sau khi ra khoûi bình bay hôi ñöôïc daãn veà vaøo phía ñænh cuûa bình chöùa haï aùp. Ñeå traùnh hieän töôïng taùc nhaân laïnh bò huùt veà maùy neùn thì theå tích cuûa bình chöùa haï aù neân coù theå tích baèng hoaëc ít nhaát laø baèng 25% theå tích cuûa bình bay hôi Caáu taïo cuûa van phao aùp suaát cao ñöôïc trình baøy treân hình 17.35. Löu yù raèng van phao môû ra khi khi möùc loûng taêng leân, phao noåi leân vaø keùo choát leân taùc nhaân laïnh seõ ñi qua van. Ngöôïc laïi khi möùc loûng trong khoang chöùa giaûm xuoáng thì van seõ ñoùng laïi. Cuõng caàn löu yù raèng phao phaûi ñöôïc boá trí sao cho maët tieáp xuùc vôùi choát phaûi luoân ngaäp trong taùc nhaân laïnh loûng ñeå loaïi tröø khaû naêng choát vaø maët tieáp xuùc bò xeâ dòch do taùc nhaân laïnh coù vaän toác cao ñi qua. Ngoaøi ra, van phao aùp suaát cao coù laép theâm moät ñöôøng thoâng hôi ñeå traùnh cho khoang chöùa bò phaân ra bôûi khí khoâng ngöng, taïo ra aùp suaát cao trong khoang chöùa, ngaên khoâng cho taùc nhaân laïnh ñi vaøo khoang chöùa Khoâng gioáng nhö van phao aùp suaát thaáp, van phao aùp suaát cao khoâng phuï thuoäc vaøo möùc loûng cuûa bình bay hôi, coù theå caøi ñaët caû ôû phía treân hoaëc döôùi thieát bò bay hôi. tuy nhieân, van phao neân ñöôïc ñaët gaàn bình bay hôi khi coù theå vaø luoân luoân naèm treân ñöôøng ngang ñeå ñaûm baûo cho phao taùc ñoäng ñöôïc vaø laép raùp van deå daøng. Khi van phao ñaët xa bình bay hôi, thoâng thöôøng laø noù duy trì aùp suaát cao giöõa van phao vaø bình bay hôi ñeå traùnh söï giaûn nôû sôùm cuûa taùc nhaân loûng tröôùc khi noù vaøo bình bay hôi. Trong heä thoáng nhoû, ngöôøita thöôøng ñaët theâm moät caùi van trung gian taïi ngoû vaøo cuûa bình bay hôi. Trong nhöõng heä thoáng lôùn thì thöôøng ñaët theâm vaøo van pilot. Van ñieàu khieån möùc loûng ñöôïc thieát keá ñeå söû duïng vôùi van daãn höôùng laø van phao aùp suaát cao ñöôïc trình baøy treân hình 17.40. Söï hoaït ñoäng cuûa van phao daãn höôùng aùp suaát cao thì töông töï vôùi van daãn höôùng tieát löu nhieät. Khi möùc loûng trong bình chöùa treân ñöôøng reõ nhaùnh taêng leân thì phao noåi leân vaø môû van ra cho pheùp taùc nhaân laïnh ñi qua van taïo ra aùp suaát cao trong ñaàu ra cuûa van phao, aùp suaát naøy taùc ñoäng leân ñænh cuûa piston vaø laøm cho piston di chuyeån theo höôùng môû van. Ngöôïc laïi khi möùc loûng trong bình chöùa thaáp thì phao haï xuoáng, van ñoùng laïi, aùp suaát ñaàu ra giaûm, piston di chuyeån theo höôùng ñoùng van . Van ñieàu khieån möùc loûng duøng vôùi van daãn höôùng laø van phao aùp suaát thaáp ñöôïc trình baøy treân hình 17.42. Khi möùc loûng trong bình bay hôi giaûm, van phao môû ra cho pheùp aùp suaát cao trong ñöôøng reõ nhaùnh giaûm xuoáng do caân baèng aùp suaát vôùi bình bay hôi. Aùp suaát cao cuûa taùc nhaân laïnh loûng tröôùc van ñieàu khieån möùc loûng seõ taùc ñoäng leân ñaùy cuûa piston, piston môû ra cho pheùp taùc nhaân laïnh ñi vaøo bình bay hôi. Khi möùc loûng trong bình bay hôi taêng cao thì phao ñoùng laïi vaø taùc nhaân laïnh bì doàn veà phaàn treân cuûa piston ñieàu khieån thoâng qua cöûa trích naèm döôùi piston taïo aùp suaát cao trong ñöôøng reõ nhaùnh seõ taùc ñoäng leân phaàn treân cuûa piston ñieàu khieån. Keát quaû laø aùp suaát cao seõ taùc ñoäng leân piston laøm cho piston ñi xuoáng vaø ñoùng van chính. Van ñieän töø Van ñieän töø ñöôïc söû duïng roäng raõi vôùi caùc taùc nhaân laïnh, nöôùc, nöôùc bieån, ôû nôi maø van döøng ñöôïc boá trí ñeå döï phoøng söï vaän haønh töï ñoäng. Van ñieän töø ñôn giaûn chæ laø moät van ñieän töû maø baûn chaát cuûa noù laø moät cuoän daây ñoàng caùch ñieän vaø loõi saét. Maëc duø coù nhieàu cô caáu cô khí nhöng van ñieän töø chæ coù hai loaïi nguyeân lyù hoaït ñoäng: loaïi taùc ñoäng tröïc tieáp vaø loaïi daãn höôùng. Van ñieän töø nhoû thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå ñieàu khieån tröïc tieáp (hình 17.44), ngöôïc laïi van ñieän töø lôùn ñöôïc duøng ñeå daãn höôùng (hình 17.45). Trong loaïi taùc ñoäng tröïc tieáp, van chaën ñöôïc gaén vôùi cuoän daây vaø ñieàu khieån tröïc tieáp cöûa van. Trong loaïi van daãn höôùng, cuoän daây chæ ñieàu khieån cöûa phuï hôn laø ñieàu khieån cöûa chính. Khi cuoän daây ñöôïc caáp ñieän, loõi bò huùt veà nam chaâm cuûa cuoän daây vaø cöûa phuï A seõ môû ra. Aùp löïc taùc duïng leân ñænh cuûa piston B khoâng coøn .Vì vaäy aùp suaát cuûa taùc nhaân laïnh loûng ôû cöûa vaøo seõ taùc ñoäng leân naép cuûa piston vaø ñaåy piston leân phía treân. Van môû ra vaø taùc nhaân laïnh ñi qua van. Khi ngöøng caáp ñieän cho cuoän daây thì loõi seõ bò rôi xuoáng vaø ñoùng cöûa phuï. Aùp löïc ngay laäp töùc ñeø leân ñænh cuûa piston vaø piston di chuyeån xuoáng döôùi ñoùng van laïi Van ñieän töø phaûi luoân luoân ñöôïc laép ñaët theo phöông thaúng ñöùng Löïa choïn kích thöôùc van ñieän töø phaûi döïa vaøo löu löôïng taùc nhaân laïnh ñi qua van, khoâng bao giôø löïa choïn van theo kích thöôùc ñöôøng oáng maø van ñöôïc laép ñaët. Ñieàu khieån ñöôøng huùt Ñieàu khieån ñöôøng huùt goàm 2 loaïi chung: ñieàu khieån aùp suaát bay hôi vaø ñieàu khieån aùp suaát huùt Nhieäm vuï cuûa vieäc ñieàu khieån aùp suaát bay hôi laø ñeå traùnh cho aùp suaát bay hôi vaø nhieät ñoä bay hôi baûo ñaûm khoâng huït döôùi möùc cho pheùp baát keå laø aùp suaát ôû ñöôøng huùt thaáp nhö theá naøo do taùc ñoäng cuûa maùy neùn. Ñieàu ñoù thaät quan troïng ñeå nhaän thaáy raèng ñieàu khieån aùp suaát bay hôi khoâng phaûi laø duy trì aùp suaát khoâng ñoåi trong bình bay hôi nhöng chæ ñôn thuaàn laø giôùi haïn aùp suaát bay hôi. Ñieàu chænh aùp suaát bay hôi coù theå laø tieát löu bình thöôøng hoaëc ñoät ngoät (môû hoaøn toaøn hay ñoùng hoaøn toaøn). Söï khaùc nhau giöõa ñieåm ñoùng vaø ñieåm môû cuûa vieäc ñieàu khieån ñoät ngoät khoâng chæ cho vieäc ngöøng ñieàu khieån nhieät ñoä saûn phaåm maø coøn döï phoøng söï ñoùng baêng cuûa khoâng khí aåm trong bình bay hôi khi nhieät ñoä beân trong ñuû ñeå ñoùng chu trình. Loaïi ñieàu chænh aùp suaát tieát löu ñoät ngoät trình baøy treân hình 17.46 thì khoâng bao giôø ñoùng hoaøn toaøn trong khi maùy neùn ñang hoaït ñoäng. Khi taûi cuûa thieát bò bay hôi giaûm vaø aùp suaát thieát bò bay hôi ñöôïc giöõ ñeå traùnh aùp suaát bay hôi thaáp hôn aùp suaát nhoû nhaát khi ñieàu khieån ñoät ngoät. Khi taûi cuûa heä thoáng taêng leân vaø aùp suaát trong thieát bò bay hôi taêng treân aùp suaát caøi ñaët, noù seõ ñieàu chænh theo höôùng môû van.