Giáo trình Giáo dục thể chất 2

1 ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG NGÃI TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHẠM VĂN ĐỒNG ------------------ BÀI GIẢNG MÔN: GIÁO DỤC THỂ CHẤT 2 (BẬC CAO ĐẲNG SƯ PHẠM KHÔNG CHUYÊN) GIẢNG VIÊN : NGUYỄN NGỌC CHUNG Quảng Ngãi, 5/2018 2 LỜI NÓI ĐẦU Chúng tôi đã biên soạn và giới thiệu đề cương bài giảng môn học giáo dục thể chất 2 (cầu lông) dựa trên giáo trình quy định của Bộ Giáo dục - Đào tạo, với thời lượng 01 tín chỉ, dùng cho sinh viên bậc Cao đẳng sư phạm không chuyên trường Đại học Phạm Văn Đồng. Chương trình đào tạo yêu cầu sinh viên phải nắm vững kiến thức cơ bản và ứng dụng trong thực tiễn tập luyện và thi đấu. Để tiếp thu tốt nội dung bài giảng, sinh viên tự nghiên cứu học tập kết hợp với tài liệu tham khảo có liên quan, theo hướng tập trung vào các vấn đề cơ bản nhất, phù hợp với trình độ khả năng tiếp thu của sinh viên nhưng vẫn đảm bảo nội dung của chương trình. Trong quá trình biên soạn không tránh khỏi những thiếu sót, chúng tôi chân thành cảm ơn những ý kiến đóng góp chân tình của quý thầy cô giáo, các đồng nghiệp và các bạn sinh viên để bài giảng ngày càng hoàn chỉnh. Xin chân thành cảm ơn! TÁC GIẢ 3 CHỮ VIẾT TẮT DÙNG TRONG BÀI GIẢNG TDTT : Thể dục thể thao VĐV : Vận động viên VD : Ví dụ GDTC : Giáo dục thể chất CĐSP : Cao đẳng sư phạm HLV : Huấn luyện viên SV : Sinh viên HSSV : Học sinh sinh viên 4 Chương 1. PHẦN LÝ THUYẾT CHUNG 1.1. Lịch sử ra đời và phát triển môn cầu lông 1.1.1. Nguồn gốc môn cầu lông Cầu lông được bắt nguồn từ trò chơi dân gian của một số dân tộc vùng Nam Á và Đông Nam Á vào khoảng cách đây 2000 năm. Theo các tài liệu của trung quốc thì môn cầu lông được bắt nguồn từ trò chơi poona của Ấn Độ. Trò chơi này được phổ biến rộng rãi ở vùng poona và có tiền thân giống như môn cầu lông ngày nay. Khi chơi trò này người ta dùng bản gỗ đánh vào một quả bóng được dệt bằng sợi nhung, ở trên có gắn lông vũ hai người đánh qua đánh lại cho nhau. Vào những năm 60 của thế kỷ XIX, một số sĩ quan người Anh phục viên đã đem trò chơi này từ Ấn Độ về Anh Quốc và thay đổi dần cách chơi. Năm 1873 tại vùng Badminton của nước Anh, một sĩ quan quân đội đã phổ biến trò chơi này cho giới quí tộc của vùng. Do tính hấp dẫn của trò chơi nên chẳng bao lâu nó được phổ biến rộng rãi trên khắp nước Anh. Badminton từ đó trở thành tên gọi tiếng Anh của môn cầu lông. 1.1.2. Sự phát triển môn cầu lông trên thế giới Do sự phát triển nhanh chóng của môn cầu lông nên đến năm 1874 ở nước Anh , người ta đã biên soạn ra những luật thi đấu đầu tiên của môn cầu lông, đến năm 1877, những luật thi đấu đầu tiên mới được hoàn thiện và ra mắt người chơi, năm 1893 Hội cầu lông nước Anh được thành lập. Đây là tổ chức xã hội đầu tiên của môn thể thao này trên thế giới được thành lập để quản lý và tổ chức phong trào. Năm 1899, Hội này đã tiến hành tổ chức Giải cầu lông toàn nước Anh lần thứ nhất và sau đó cứ mỗi năm giải được tổ chức một lần và duy trì cho tới nay. Ngay từ những năm cuối thế kỷ XIX, môn cầu lông đã được phổ biến rộng rãi ra ngoài nước Anh. Bắt đầu từ những nước từ những trong khối liên hiệp Anh rồi sang Pháp và một số nước châu Âu khác. Đầu thế kỷ XX, cầu lông được lan truyền đến các nước châu Á và châu Mỹ, châu Đại Dương và cuối cùng là châu Phi. 5 Trước tình hình đó, ngày 5/7/1934 Liên đoàn cầu lông thế giới được thành lập viết tắt bằng tiếng Anh là (IBF) International Badminton Federation, trụ sở tại Luân Đôn. Năm 1939, IBF đã thông qua luật thi đấu cầu lông quốc tế mà tất cả các nước hội viên đều phải tuân theo. Đến năm 2006 Liên đoàn cầu lông thế giới được đổi tên thành Badminton World Federation viết tắt là BWF. Từ những năm 20 đến những năm 40 của thế kỷ XX môn cầu lông được phát triển mạnh ở các nước châu Âu và châu Mĩ như Anh, Đan Mạch, Mỹ, Canađa,vvSong vào những năm cuối của thập kỷ 40 trở lại đây ưu thế lại nghiêng về các nước châu Á. Trong các giải thi đấu lớn dần dần VĐV các nước châu Á đã giành được thứ hạng cao. Bắt nguồn từ Malaixia đến Inđônêxia, Trung Quốc, Thái lan và gần đây là Hàm Quốc. Năm 1988 tại Olympic Seoul (HànQuốc), cầu lông được đưa vào chương trình thi đấu biểu diễn của đại hội. Đến năm 1992, tại Bacelona, cầu lông được đưa vào môn thi đấu chính thức của Đại hội thể thao Olympic. 1.1.3. Sự phát triển cầu lông ở Việt Nam Cầu lông được du nhập vào Việt Nam theo hai con đường: Thực dân hoá và Việt kiều về nước, được xác định là muộn hơn các môn thể thao khác. Mãi tới năm 1960 mới xuất hiện vài câu lạc bộ ở các thành phố lớn như Hà Nội ,Sài Gòn. Đến năm 1961 Hà Nội đã tổ chức thi đấu giao hữu giũa các thành viên lần đầu tiên tại vườn Bách Thảo Hà Nội, song số người tham gia còn ít, trình độ chuyên môn còn thấp. Những năm sau đó do đất nước bị chiến tranh, phong trào không được nhân rộng mà còn bị tạm thời bị lắng xuống. Đến năm 1975, sau khi đất nước thống nhất, phong trào tập luyện cầu lông mới thật sự phát triển cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Từ năm 1977 đến năm 1980 phong trào chủ yếu phát triển ở các thành phố, thị xã như thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Hải Phòng. An Giang, Cửu Long, Bắc Ninh, Lai Châu. Để lãnh đạo phong trào phát triển đúng hướng, Tổng cục TDTT đã thành lập Bộ môn cầu lông vào năm1977. Trường đại học TDTT cũng chính thức thành lập 6 bộ môn này (1977) và đưa vào chương trình đào tạo chính qui tại trường để cung cấp cán bộ GV, HLV, trọng tài cho toàn quốc. Năm 1980 giải vô địch cầu lông toàn quốc lần thứ nhất được tổ chức tại Hà Nội đánh dấu một bước ngoặt của cầu lông Việt Nam theo đà phát triển theo hướng phong trào sâu rộng và nâng cao thành tích thể thao. Từ đó cứ một năm một lần được tổ chức luân phiên tại các địa phương trên toàn quốc. Ngoài giải vô địch toàn quốc. Tổng cục TDTTcòn tổ chức nhiều giải đấu cho nhiều đối tượng trên quy mô toàn quốc: Giải vô địch trẻ, và thiếu niên toàn quốc, giải người cao tuổi, giải HS các trường phổ thông, giải HSSV toàn quốc, được đưa vào chương trình thi đấu chính thức trong Đại hội TDTT toàn quốc, Hội khoẻ Phù Đổng. Ngày 14 tháng 8 năm 1990 Liên đoàn Cầu lông Việt Nam được thành lập để định hướng chiến lược phát triển phong trào và hướng đến thành tích thể thao đỉnh cao, phấn đấu trong những năm tới có vị trí xứng đáng trong khu vực và thế giới. Năm 1993 Liên đoàn cầu lông Việt Nam trở thành thành viên chính thức của Liên đoàn cầu lông châu Á. Năm 1994 Liên đoàn cầu lông Việt Nam trở thành viên chính thức của Liên đoàn Cầu lông thế giới (BWF). Các sự kiện nói trên là điều kiện động lực thúc đẩy môn cầu lông Việt Nam phát triển theo xu hướng hội nhập khu vực và thế giới. Trước tình hình và nhiệm vụ mới của ngành TDTT, các nhà chuyên môn đã vạch ra kế hoạch chiến lược phát triển lâu dài môn Cầu lông, để hướng đến thành tích cao trong khu vực và thế giới. Vì vậy, cầu lông Việt Nam cần có sự đổi mới mạnh mẽ về kế hoạch quy trình đào tạo, đổi mới việc bồi dưõng đội ngũ HLV theo hướng chuyên môn hoá, từng bước chuyển dần việc đào tạo VĐV theo hướng chuyên nghiệp hoá. Một số VĐV xuất sắc thế giới: Lee choong wei; Lin Dan, ở Việt Nam Nguyễn Tiến Minh là VĐV số 1. 1.2. Hệ thống kỹ thuật cơ bản môn cầu lông 1.2.1. Hệ thống kỹ thuật Kỹ thuật cơ bản trong cầu lông rất đa dạng và phong phú. Nó bao gồm các bước di chuyển của chân và động tác đánh cầu của tay. Sự phối hợp hài hoà các kỹ 7 thuật của chân và tay sẽ góp phần tích cực tạo nên hiệu quả của mỗi lần đánh cầu. Để tập luyện và thi đấu cầu lông tốt, người tập cần phải hoàn thiện tất cả các kỹ thuật để làm tiền đề cho việc sử dụng các chiến thuật thi đấu một cách hợp lý và hiệu quả. 1.2.1.1. Kỹ thuật di chuyển Di chuyển là cơ sở quan trọng để thực hiện tốt các hoạt động của tay trong mỗi lần đánh cầu. Với diện tích sân tương đối rộng, lại chỉ có 1 đến 2 VĐV ở trên sân, đồng thời đối phương luôn tìm các điểm xa người để đánh cầu vào đó, nên di chuyển gần như điều kiện bắt buộc trước khi thực hiên kỹ thuật đánh cầu của tay. Di chuyển tốt sẽ tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện các động tác tay chủ động và hiệu quả. Nếu di chuyển không tốt sẽ luôn luôn bị động và làm giảm uy lực kỹ thuật đánh cầu. Căn cứ vào phương pháp di chuyển, người ta chia kỹ thuật di chuyển của cầu lông ra làm các loại sau: Di chuyển bước đơn. Di chuyển nhiều bước. Di chuyển nhảy bước. Trong đó căn cứ vào phương hướng di chuyển mà mỗi loại di chuyển trên lại đươc chia làm các kỹ thuật nhỏ. Ví dụ như : Tiến, lùi, phải, trái, chéo. 1.2.1.2. Các kỹ thuật của tay Cho đến nay vẫn chưa có một hệ thống phân loại các kỹ thuật đánh cầu một cách toàn diện và chính xác. Nếu căn cứ vào chức năng tác dụng của kỹ thuật người ta có thể chia ra làm 3 loại chính sau: Các kỹ thuật giao cầu. Các kỹ thuật phòng thủ. Các kỹ thuật tấn công. Nếu căn cứ vào hình thức động tác người ta có thể chia kỹ thuật đánh cầu làm hai loại chính là: Các kỹ thuật đánh cầu cao tay: Là các kỹ thuật được thực hiện với các động tác đánh cầu cao trên vai. 8 Các kỹ thuật đánh cầu thấp tay: Là các kỹ thuật thực hiện với động tác đánh cầu ở thấp dưới vai. Song với cách chia này lại có một số kỹ thuật khác được thực hiện ở ngang tầm vai, trong đó đặc biệt là các kỹ thuật đánh cầu ở gần lưới, vì vậy có thể tạm thời chia kỹ thuật đánh cầu theo một số nhóm như sau: Kỹ thuật đánh cầu thấp tay. Kỹ thuật đánh cầu cao tay. Kỹ thuật đánh cầu gần lưới. Kỹ thuật giao cầu. 1.3. Luật, phương pháp tổ chức thi đấu 1.3.1. Luật thi đấu ĐIỀU 1. SÂN VÀ THIẾT BỊ CẦU LÔNG 1.1. Sân hình chữ nhật được xác định bởi các đường biên rộng khoảng 40 mm 1.2. Các đường của sân phải phân biệt và tốt hơn là màu trắng hoặc vàng. 1.3. Tất cả các đường biên hình thành nên phần khu vực mà chúng đã xác định. 1.4. Hai cột lưới cao 1m55 tính từ mặt sân. Chúng phải đủ chắc chắn và đứng thẳng khi lưới được căng trên đó (theo điều 1.10) Hai cột lưới và các phụ kiện của chúng không được đặt vào trong sân . Hình 1.1 1.5. Hai cột lưới được đặt ngay trên đường biên đôi bất kể trận thi đấu đơn hay đôi. 9 1.6. Lưới phải được làm từ nhữngsợi dây ny lông (dây gai) mềm màu đậm, và có độ dày đều nhau với mắt lưới không nhỏ hơn 15 mm và không lớn hơn 20 mm. 1.7. Lưới có chiều rộng 760 mm và chiều dài ngang sân 6,1 m. 1.8. Đỉnh lưới được cặp bằng nẹp trắng phủ đôi trên dây lưới hoăc dây cáp chạy xuyên qua nẹp. Nẹp lưới phải nằm phủ lên dây lưới hoặc dây cáp lưới. 1.9. Chiều cao của lưới ở giữa sân tính từ đỉnh lưới dến mặt sân là 1,524 m, và cao 1,55 m ở hai đầu lưới tại biên dọc sân đánh đôi. 1.10. Không có khoảng trống nào giữa lưới và cột, tốt nhất là buộc toàn bộ chiều rộng hai đầu lưới vào hai cột lưới. ĐIỀU 2. CẦU Hình 1.2 2.1. Cầu được làm từ chất liệu tự nhiên, hoặc tổng hợp. Cho dù quả cầu được làm từ chất liệu gì thì các đặc tính đường bay tổng quát của nó phải tương ứng với đường bay của quả cầu được làm từ chất liệu thiên nhiên có đế bằng lie phủ một lớp da mỏng. 2.2. Cầu lông vũ: 2.2.1. Quả cầu có 16 lông vũ gắn vào đế cầu. 2.2.2. Các lông phải đồng dạng và có cùng độ dài trong khoảng 62 mm đến 70mm tính từ đỉnh lông vũ cho đến đế cầu. 2.2.3. Đỉnh của các cánh lông vũ phải nằm trên đường vòng tròn có đường kính từ 58 mm đến 68 mm. 2.2.4. Các lông vũ đựơc buộc lại bằng chỉ hoặc vật liệu thích hợp khác. 10 2.2.6. Quả cầu nặng từ 4,74 gram đến 5,50 gram . 2.3 Cầu không có lông vũ 2.3.1. Tua cầu, hay hình thức giống như các lông vũ làm bằng vật liệu tổng hợp, thay thế cho các lông vũ tự nhiên. 2.3.2. Kính thước và trọng lượng như các Điều 2.2.2, 2.2.3 và 2.2.6. Tuy nhiên có sự khác biệt về tỷ trọng và các tính năng của chất liệu tổng hợp so với lông vũ, nên một sai số tối đa 10% được chấp nhận. 2.4. Do không có thay đổi về thiết kế tổng quát, tốc độ và đường bay của quả cầu, nên có thể thay đổi bổ sung một số tiêu chuẩn trên với sự chấp thuận vào tốc độ cao hay khí hậu làm cho quả cầu tiêu chuẩn không còn thích hợp. ĐIỀU 3. THỬ TỐC ĐỘ CẦU 3.1. Để thử một quả cầu, một VĐV sử dụng cú đánh cầu hết sức theo hướng lên trên từ đường biên cuối sân và đường bay của quả cầu song song với biên dọc. 3.2. Một quả cầu có tốc độ đúng sẽ rơi xuống sân ngắn hơn biên cuối sân bên kia không dưới 530mm và không hơn 990mm . ĐIỀU 4. VỢT Hình 1.3 4.1. Khung vợt không vượt quá 680mm, tổng chiều dài và 230mm tổng chiều rộng, bao gồm các phần chính được mô tả từ Điều 4.1.1 đếm 4.1.5. và được minh hoạ ở sơ đồ C. 4.2. Khu vực đan lưới 11 4.2.1. Phải bằng phẳng và gồm một kiểu mẫu các dây đan xen kẽ hoặc cột lại những nơi chúng giao nhau. Kiểu đan dây nói chung phải đồng nhất và đặc biệt không được đan thưa hơn bất cứ nơi khác. 4.2.2. Khu vục đan lưới không vượt quá 280mm tổng chiều dài và 220mm tổng chiều rộng. 4.2.2.1. Chiều rộng đan lưới không vợt quá 35mm. 4.2.2.2. Tổng chiều dài của khu vực đan lưới không vượt quá 330mm. 4.3. Vợt 4.3.1. Không được gắn thêm vào vợt vật dụng khác làn cho nhô ra. 4.3.2. Không được gắn vào vật gì mà có thể gúp cho VĐV thay đổi cụ thể hình dáng của vợt. ĐIỀU 5. TRANG THIẾT BỊ HỢP LỆ (Tham khảo giáo trình cầu lông) ĐIỀU 6. TUNG ĐỒNG XU BỐC THĂM (Tham khảo giáo trình cầu lông) ĐIỀU 7. HỆ THỐNG TÍNH ĐIỂM 7.1. Một trận đấu sẽ thi đấu theo thể thức ba ván thắng hai. 7.2. Bên nào ghi được 21 điểm trước sẽ thắng ván đó, ngoại trừ trường hợp ghi ở Điều 7.4 và 7.5. 7.3. Bên thắng một pha cầu sẽ ghi một điểm vào điểm số của mình. Một bên sẽ thắng pha cầu nêu: bên đối phương phạm “lỗi” hoặc cầu ngoài cuộc vì đã chạm vào bên trong của mặt sân của họ. 7.4. Nếu tỷ số là 20 đều, bên nào ghi trước 2 điểm cách biệt sẽ thắng ván đó. 7.5. Nếu tỷ số 29 đều, bên nào điểm thứ 30 trước sẽ thắng ván đó. 7.6. Bên thắng ván sẽ giao cầu trước ở ván kế tiếp. ĐIỀU 8. ĐỔI SÂN 8.1. Các VĐV sẽ đổi sân 8.1.1. Khi kết thúc ván đầu tiên. 8.1.2. Khi kết thúc ván hai, nếu có thi đấu ván ba. 8.1.3. Trong ván ba, khi một bên ghi được 11 điểm trước. 12 8.2. Nếu việc đổi sân chưa được thực hiện như điều 8.1. thì các VĐV sẽ đổi sân ngay khi lỗi này được phát hiện và khi cầu không còn trong cuộc, tỷ số ván đấu hiện có vẫn giữ giữ nguyên. ĐIỀU 9. GIAO CẦU 9.1. Trong một quả giao cầu đúng: 9.1.1. Không bên nào gây trì hoãn bất hợp lệ cho quả cầu một khi: cả bên giao cầu và bên nhận cầu đều sẵn sàng cho quả giao cầu. Khi hoàn tất việc chuyển động của đầu vợt về phái sau của người giao cầu, bất cứ trì hoãn nào cho việc bắt đầu quả giao cầu (Điều 9.2) sẽ bị xem là gây cản trì hoãn bất hợp lệ. 9.1.2. Người giao cầu và nhận cầu đứng trong phạm vi ô giao cầu đối diện chéo nhau mà không chạm đường biên của ô giao cầu này. 9.1.3. Một phần của hai bàn chân người giao cầu và người nhận cầu phải còn tiếp xúc với mặt sân ở một vị trí cố định từ khi bắt đầu quả giao cầu (Điều 9.2) cho đến khi quả cầu được đánh đi. 9.1.4. Vợt của người giao cầu phải đánh tiếp xúc đầu tiên vào đế cầu. 9.1.5. Toàn bộ quả cầu phải dưới thắt lưng của người giao cầu tại thời điểm nó được mặt vợt của người giao cầu đánh đi. Thắt lưng được xác định là một đường tưởng tượng xung quanh cơ thể ngang với phần xương sườn dưới cùng của người giao cầu. 9.1.6. Tại thời điểm đánh cầu, thân vợt của người giao cầu phải luôn hướng xuống dưới. Vợt của người giao cầu phải chuyển động liên tục về phái trước từ lúc bắt đầu quả giao cầu được đánh đi (Điều 9.3) 9.1.7. Đường bay của quả cầu sẽ đi theo hướng lên từ vợt của người giao cầu (có nghĩa là trên và trong các đường giới hạn ô giao cầu đó); và 9.1.8. Khi có ý thực hiện quả giao cầu, người giao cầu phải đánh trúng quả cầu 9.2. Khi các VĐV đã vào vị trí sãn sàng, chuyển động đầu tiên của đầu vợt về phái trước của người giao cầu là lúc bắt đầu quả giao cầu. 13 9.3. Khi đã bắt đầu (Điều 9.2) quả giao cầu được thực hiện khi nó được mặt vợt người giao cầu đánh đi, hoặc khi có ý định thực hiện quả giao cầu, người giao cầu không đánh trúng quả cầu. 9.4. Người giao cầu sẽ không giao cầu khi người nhận cầu chưa sãn sàng. Tuy nhiên, người nhận cầu được xem là đã sãn sàng nếu có ý định đánh trả quả cầu. 9.5. Trong đánh đôi khi thực hiện giao cầu, các đồng đội có thể đứng bất kỳ vị trí nào bên trong phần sân của bên mình, miễn là không che mắt người giao cầu và người nhận cầu của đối phương. ĐIỀU 10. THI ĐẤU ĐƠN 10.1. Ô giao cầu và ô nhận cầu 10.1.1. Các VĐV sẽ giao cầu bên phải và nhận cầu từ ô giao cầu bên phải tương ứng của mình khi người giao cầu chưa ghi được điểm hoặc ghi được điểm chẵn trong ván đó. 10.1.2. Các VĐV sẽ giao cầu và nhận cầu từ trong ô giao cầu bên trái tương ứng của mình khi người giao cầu ghi được điểm lẻ trong ván đó. 10.2. Trình tự trận đấu và vị trí trên sân: Trong pha cầu, quả cầu sẽ được đánh luân phiên bởi người giao cầu và nhận cầu, từ bất kỳ vị trí nào bên phần sân của VĐV đó cho đến khi cầu không còn trong cuộc (Điều 15). 10.3. Ghi điểm và giao cầu 10.3.1. Nếu người giao cầu thắng pha cầu (Điều 7.3), người giao cầu sẽ ghi cho mình một điểm. Người giao cầu tiếp tục giao cầu từ giao cầu còn lại. 10.3.2. Nếu người nhận cầu thắng pha cầu (Điều 7.3) người nhận cầu sẽ ghi cho mình một điểm. Người nhận cầu lúc này trở thành người giao cầu. ĐIỀU 11. THI ĐẤU ĐÔI 11.1. Ô giao cầu và nhận cầu 11.1.1. Một VĐV bên giao cầu từ sẽ giao cầu từ ô giao cầu bên phải khi bên học chưa ghi điểm hoặc ghi được điểm chẵn trong ván đó. 11.1.2. VĐV có quả giao cầu lần cuối trước đó của bên giao cầu sẽ giữ nguyên vị trí đứng mà từ đó VĐV này đã thực hiện lần giao cầu cuối cho bên mình. Mô hình ngược lại sẽ được áp dụng cho đồng đội của người nhận cầu. 14 11.3.1. Nếu bên giao cầu thắng pha cầu (Điểm 7.3), họ sẽ ghi cho mình điểm. Người giao cầu tiếp tục thực hiện quả giao cầu từ ô giao cầu tương ứng còn lại. 11.3.2. Nếu bên nhận cầu thắng pha cầu (Điều 7.3), họ sẽ ghi cho mình một điểm. Bên nhận cầu lúc này trở thành bên giao cầu. 11.4. Trình tự giao cầu. Trong bất kỳ ván nào, quyền giao cầu cũng chuyển tuần tự: 11.4.1. Từ người giao cầu đầu tiên khi bắt đầu ván đấu ở ô giao cầu bên phải. 11.4.2. Đến người đồng đội của người nhận cầu đầu tiên. Lúc này quả giao cầu được thực hiện từ ô giao cầu bên trái. 11.4.3. Sang đồng đội của người giao cầu đầu tiên. 11.4.4. Đến người nhận cầu đầu tiên. 11.4.5. Trở lại người giao cầu đầu tiên, và cứ tiếp tục như thế. 11.5. Không VĐV nào được giao cầu sai phiên, nhận cầu sai phiên, hoặc nhận hai quả giao cầu liên tiếp trong cùng một ván đấu, ngoại trừ các trường hợp nêu ở Điều 12. 11.6. Bất kỳ VĐV nào của bên thắng vẫn cũng có thể giao cầu đầu tiên ở ván tiếp theo và bất kỳ VĐV nào của bên thua ván cũng có thể nhận cầu đầu tiên ở ván tiếp theo. ĐIỀU 12. LỖI GIAO CẦU 12.1. Lỗi ô giao cầu xảy ra khi một VĐV 12.1.1. Đã giao hoặc nhận cầu sai phiên; 12.1.2. Nếu một lỗi ô giao cầu được phát hiện, lỗi đó phải được sửa và điểm sô hiện có vẫn giữ nguyên. ĐIỀU 13. LỖI. Sẽ là “Lỗi” 13.1. Nếu khi giao cầu không đúng luật (Điều 9.1); 13.2. Nếu khi giao cầu: 13.2.1. Bị mắc trên lưới và bị giữ lại trên lưới; 13.2.2. Sau khi qua lưới bị mắc lại trong lưới; 12.2.2. Được đánh bởi đồng đội người giao cầu. 13.3. Nếu trong cuộc, quả cầu: 15 13.3.1. Rơi ở ngoài các đường biên giới hạn của sân (có nghĩa là không ở trên hay không ở trong các đường biên giới hạn đó); 13.3.2. Bay xuyên qua lưới hoặc dưới lưới; 13.3.3. Không qua lưới; 1.3.4. Chạm trần nhà hoặc vách; 13.3.5. Chạm vào người hay quần áo của VĐV. 13.3.6. Chạm vào người nào hay hay vật nào khác bên ngoại sân; (Khi cần thiết do cấu trúc của nơi thi đấu, thẩm quyền cầu lông địa phương có thể, dựa vào quyền phủ quyết của Liên doàn thành viên của mình, áp dụng luật địa phương cho trường hợp cần chạm chướng ngại vật. 13.4.2. Xâm phạm sân đối phương bằng vợt hay thân mình, ngoại trừ trường hợp người đánh có thể theo quả cầu bằng vợt của mình trong quá trình một cú đánh sau điểm tiếp xúc đầu tiên với quả cầu ở bên lưới của phần sân người đánh. 13.4.3. Xâm phạm sân của đối phương bên dưới lưới bằng vợt hay thân mình mà làm cho đối phương bị cản trở hay mất tập trung. 13.4.4. Cản trở đối phương, nghĩa là ngăn không cho đối phương thực hiện cú đánh hợp lệ tại vị trí quả cầu bay qua gần lưới. 13.4.5. Làm đối phương mất tập trung bằng bất cứ hành động nào như la hét hay cử chỉ. 13.5. Nếu một VĐV vi phạm những lỗi hiển nhiên, lặp lại, hoặc nhiều lần theo điều 16. ĐIỀU 14. GIAO CẦU LẠI 14.1. “Giao cầu lại”, trọng tài chính hô, hoặc do 1 VĐV hô (nếu không có trọng tài chính) để ngưng thi đấu. 14.2. Sẽ là “giao cầu lại” nếu: 14.2.1. Người giao cầu giao trước khi người nhận cầu sẵn sàng (Điều 9.5); 14.2.2. Trong quả giao cầu, cả người giao cầu và người nhận cầu cùng phạm lỗi. 14.2.3. Sau quả được đánh trả, quả cầu bị: 14.2.3.1. Mắc trên lưới và bị giữ trên lưới. 14.2.3.2. Sau khi qua lưới bị mắc lại trong lưới. 16 14.2.4. Khi quả cầu trong cuộc, bị quả cầu bị tung ra, đế cầu tách hoàn toàn khỏi phần còn lại của quả cầu. ĐIỀU 15. CẦU KHÔNG TRONG CUỘC Một quả cầu không trong cuộc khi: 15.1. Quả cầu vào lưới hay cột lưới và bắt đầu rơi xuống mặt sân bên này lưới của người đánh. 15.2. Chạm mặt sân. 15.3. Xảy ra “Lỗi” hay một quả “Giao cầu lại”. ĐIỀU 16. THI ĐẤU LIÊN TỤC, LỖI TÁC PHONG ĐẠO ĐỨC, CÁC HÌNH PHẠT (Tham khảo giáo trình cầu lông) 2. Phương pháp tổ chức thi đấu 2.1. Phương pháp tổ chức thi đấu đồng đội 2.1.1. Phương pháp tổ chức theo 3 trận Trận 1: Đánh đơn Trận 2: Đánh đôi Trận 3: Đánh đơn 2.1.2. Phương pháp tổ chức theo 5 trận Trận 1: Đánh đơn Trận 2: Đánh đôi Trận 3: Đánh đơn Trận 4: Đánh đôi Trận 5: Đánh đơn 2.2. Các hình thức thi đấu loại trực tiếp 2.2.1. Hình thức thi đấu loại trực tiếp 1 lần thua Là phương pháp thi đấu mà VĐV (hoặc đội) chỉ thua một trận là đã bị loại khỏi giải 2.2.2. Hình thức thi đấu loại trực tiếp 2 lần thua Ở phương pháp này VĐV (hoặc đội) thua hai lần là bị loại ra khỏi giải 17 2.3. Các hình thức thi đấu vòng tròn 2.3.1.Hình thức thi đấu vòng tròn 1 lượt Là hình thức thi đấu mà tất cả các VĐV hoặc đội trong giải đều phải gặp nhau một lần qua thi đấu. 2.3.2. Hình thức thi đấu vòng tròn chia bảng. (Tham khảo giáo trình cầu lông) 18 Chương 2. KỸ THUẬT 2.1. Cách cầm vợt, cầu, tư thế chuẩn bị cơ bản 2.1. 1. Cách cầm vợt 2.1.1.1. Cách cầm vợt thuận tay Cách cầm vợt thuận tay là khe giữa của ngón cái và ngón trỏ đối diện với cạnh nhỏ của mặt hẹp của chuôi vợt, ngón cái và ngón trỏ áp vào 2 mặt rộng của chuôi vợt. Ngón tay trỏ và ngón giữa hơi tách ra; ngón giữa, ngón áp út và ngón út khép lại nắm chặt chuôi vợt, lòng bàn tay không cần áp sát; đầu mút của chuôi vợt ngang bằng với mắt cá nhỏ cổ tay, mặt vợt trên cơ bản vuông góc với mặt đất Hình 2.1 2. 1.1.2. Cách cầm vợt trái tay Trên cơ sở của cách cầm vợt thuận tay, ngón cái và ngón trỏ đưa chuôi vợt hơi quay ra ngoài, điểm tựa của ngón cái ở trên mặt rộng của cạnh trong hoặc ở gờ nhỏ của cạnh trong. Ngón giữa, ngón áp út và ngón út khép lại, nắm chặt chuôi vợt. Đầu mút của chuôi vợt áp sát vào phần tiếp giáp bàn tay với ngón út, làm cho lòng bàn tay có được một khoảng trống, cạnh của vợt hướng vào bên trái cơ thể, mặt vợt hơi ngửa ra sau Hình 2.2 2.1.1.3 . Các bước giảng dạy Nêu tên và mục đích động tác 19 Thị phạm động tác Thực hiện cầm vợt theo yêu cầu giáo viên 2.1.1.4. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Cầm không chặt quá khó trong xoay chuyển mặt vợt. Mặt vợt luôn hướng về sân đối phương. 2.1.2. Cách cầm cầu 2.1.2.1. Cầm cầu ở phần cánh cầu: Dùng hai ngón tay, ngón trỏ và ngón cái cầm nhẹ ngay phần đầu của cánh cầu, cầm sâu khoảng 1 – 2 cm. Các ngón khác nắm tự nhiên. 2.1.2.2. Cầm ở phần núm cầu: Cũng bằng ngón trỏ, ngón cái cầm ở hai bên núm cầu. Các ngón còn lại nối với nhau tự nhiên Hình 2.3 2.1.2.3. Các bước giảng dạy Nêu tên và mục đích động tác cầm cầu Thị phạm động tác Tập cầm cầu (cầm cánh cầu, cầm núm cầu) 2.2.1.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Những sai lầm thường mắc: Mặt vợt không nằm trên một mặt phẳng mà vuông góc với chiều dẹp của cổ tay nên thuận đánh cầu trên cao chứ không thuận cho động tác đánh thấp tay. Cầm vợt quá cao. Cầm vợt quá chặt. Biện pháp khắc phục 20 Cho người tập quan sát thực tế cách cầm vợt Giải thích cho người tập hiểu rõ bản chất của các sai sót và những điều bất lợi trong cầm vợt sai. 2.1. 3. Các tư thế chuẩn bị cơ bản Tư thế 1: Hai chân đứng song song, khoảng cách 2 chân bằng vai, góc độ khớp gối 1350 – 1500. Trọng tâm ở giữa hai chân, lưng cong tự nhiên, đầu ngửa. Tay thuận cầm vợt, mặt vợt ở phía trước thân ngang với tầm bụng. Góc giữa cánh tay và thân người khoảng 300, giữa hai tay và cẳng tay (khớp khuỷu) 1000 – 1100. Tay không thuận để thả lỏng tư nhiện. Tư thế chuẩn bị này thường sử dụng trong phòng thủ khi thi đấu hoặc trong tập luyện. Tư thế 2: Chân ngược bên tay cầm vợt ở phía trước, chân khia ở phía sau, đứng trên mũi bàn chân. Khoảng cách giữa hai chân rộng bằng vai. Trọng tâm dồn vào chân trước. Góc độ khớp gối của hai chân khoảng 1600 - 1650. Lưng cong tự nhiên. Tay thuận cầm vợt, mặt vợt cao ngang trán. Góc độ giữa thân người và cẳng tay khoảng 600, giữa cẳng tay và cánh tay 1000 - 1100. Tay không cầm vợt để thả lỏng tự nhiên. Tư thế cơ bản nay thường dùng trong khi thi đấu cầu lông khi chuẩn bị đỡ, giao cầu hoặc khi sử dụng các kỹ thuật đánh cầu cao tay. 2.1.3.1. Các bước giảng dạy Nêu tên và mục đích động tác. Thị phạm động tác. Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác. Tập theo nhịp đếm. Tập theo tín hiệu. 2.1. 3.2. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Lưng không cong tự nhiên mà lại ưởn thẳng. Tay cầm vợt không để trước mặt mà để một bên. Thân người quá gò bó. Chưa hình thành thói quen chuẩn bị sau mỗi lần đánh. Biện pháp khắc phục: Cho người tập quan sát lại tư thế cơ bản và cho làm lại. 21 Biện pháp chủ yếu là nhắc nhở người tập khi kết thúc mỗi lần đánh luôn về tư thế chuẩn bị. 2. 2. Kỹ thuật di chuyển 2.2. 1. Di chuyển đơn bước 2.2.1.1. Đơn bước: là sự di chuyển có sự thay đổi của một chân, còn chân kia vẫn giữ nguyên. Di chuyển tiến phải: dùng chân trái làm trụ, chân phải bước chếch lên trước sang phải một bước dài ngắn tùy theo điểm cầu rơi góc bước khoảng 450. Di chuyển tiến trái: dùng chân trái làm trụ, mũi chân xoay sang trái tạo với hướng đánh cầu 1 góc 80-900. Chân phải bước chếch lên trước sang trái một bước dài ngắn tùy theo điểm cầu rơi. Di chuyển lùi đánh phải: dùng chân trái làm trụ, chân phải bước chếch lùi về sau sang phải một bước dài ngắn tùy theo điểm cầu rơi. Di chuyển lùi đánh trái: dùng chân phải làm trụ, xoay gót chân sang trái. Chân trái bước về sau sang trái một bước 50-80 cm góc bước khoảng 1300 toàn thân ở tư thế đánh cầu trái Hình 2.3 2.2.1.2. Các bước giảng dạy 22 Nêu tên và mục đích động tác Thị phạm động tác Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác Tập theo nhịp đếm Tập theo tín hiệu 2.2.1.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Bước chân sai do không tập trung nghe giáo viên phân tích Bước cuối cùng sai Bước di chuyển ngắn Xuất phát và di chuyển chậm do chưa có tư thế chuẩn bị; do thể lực còn hạn chế. Biện pháp khắc phục - Phân tích lại kỹ thuật động tác, thị phạm cùng chiều với người tập. - Cho tập lặp lại nhiều lần các bước dị chuyển. 2.2.2 Di chuyển đa bước 2.2.2.1. Di chuyển đa bước: là kỹ thuật di chuyển có sự thay đổi vị trí của hai chân và thường là từ 2 bước trở lên. Di chuyển từ giữa sân ra các góc: Di chuyển lên hai góc gần lưới Di chuyển về hai góc cuối sân Di chuyển ngang: Di chuyển ngang bước chéo Di chuyển ngang bước đệm Di chuyển tiến lùi 23 Hình 2.4. Đa bước tiến Hình 2.5. Đa bước lùi 2.2.2.2. Các bước giảng dạy Nêu tên và mục đích động tác Thị phạm động tác Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác Tập theo nhịp đếm Tập theo tín hiệu Tập không cầu Tập có cầu 2.2.2.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Bước chân sai do không tập trung nghe giáo viên phân tích Bước cuối cùng sai Bước di chuyển ngắn Xuất phát và di chuyển chậm do chưa có tư thế chuẩn bị; do thể lực còn hạn chế. 2.2.3. Di chuyển nhảy bước 2.2.3.1. Nhảy về trước: chân phải cùng với tay cầm vợt nhanh chóng vươn dài về trước, chân kia vẫn ở phía sau. Khi chạm đất chân phải xuống trước mũi bàn chân xoay sang trái để hoãn xung, khụy gối. 2.2.3.2. Nhảy lên cao: Khi thức hiện động tác bật nhảy đánh cầu thì nhanh chóng chuyển trọng tâm từ chân trước ra sau, chân trái rời mặt đất trước đồng thời cần phải bật mạnh tiếp theo đưa cơ thể lên cao khi cảm giác thấy người lên đến 24 điểm cao nhất thì thực hiện đồng tác đánh cầu, khi rơi xuống chân chạm đất trước là chân ngược với tay cầm vợt. 2.2.3.3. Các bước giảng dạy: Nêu tên và mục đích động tác Thị phạm động tác Phân tích nguyên lý kĩ thuật động tác Tập theo nhịp đếm Tập theo tín hiệu 2.2.3.4. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Bước chân sai do không tập trung nghe giáo viên phân tích Bước cuối cùng sai Bước di chuyển ngắn Xuất phát và di chuyển chậm do chưa có tư thế chuẩn bị; do thể lực còn hạn chế. Biện pháp khắc phục: Phân tích lại kỹ thuật động tác và thị phạm cùng chiều với người tập. Cho tập lặp lại nhiều lần các bước di chuyển. 2.3. Kỹ thuật đánh cầ thấp tay 2.3.1. Đánh cầu thấp tay bên phải 2.3.1.1. Đánh cầu thấp tay bên phải: tay phải vợt đưa từ trước sang phải ra sau lên cao sau đó lại nhanh chóng đưa vợt từ trên xuống dưới ra trước (giai đoạn này bàn tay cầm vợt luôn đi trước mặt vợt. Hình 2.6 25 2.3.1.2. Các bước giảng dạy Nêu tên và mục đích động tác Thị phạm động tác Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác Tập không cầu Tập có cầu Tập với nhiều cầu 2.3.1.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Cứng vai do phối hợp thân mình, tay chưa kết hợp các giai đoạn dùng sức. Điểm tiếp xúc cầu sai. Mặt vợt tiếp xúc cầu sai do ngửa vợt quá cao cầu không đi xa. Hướng đưa vợt sai do khép nách quá nhiều, thân vượt không đưa ngang mà chúc quá nhiều. Chưa sử dụng được cổ tay. Biện pháp khắc phục Đứng thẳng xoay tay qua phải, qua trái liên tục theo trục thẳng đứng thả lỏng các cơ. Lặp lại kỹ thuật nhiều lần bằng bài tập mô phỏng. Thực hiện đánh cầu vào tường liên tục. 2.3.2. Đánh cầu thấp tay bên trái 2.3.2.1. Đánh cầu thấp tay bên trái: là chân phải bước lên trước vòng sang trái một bước, đồng thời xoay thân sang trái tay phải đưa vợt từ trước sang trái ra sau, góc tạo bởi cánh tay và cẳng tay 100o đến 110o giữa cẳng tay và vợt khoảng 135o, trọng tâm lúc này dồn vào chân sau sau đó nhanh chóng đưa vợt từ sau xuống dưới ra trước. Trọng tâm chuyển từ chân sau ra chân trước, điểm tiếp xúc cầu thảng mũi chân trước ngang tầm gối 26 Hình 2.7 2.3.2.2. Các bước giảng dạy Nêu tên và mục đích động tác Thị phạm động tác Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác Tập không cầu Tập có cầu Tập với nhiều cầu 2.3.2.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Cứng vai vì phối hợp thân mình, tay chưa kết hợp giữa các giai đoạn dùng sức. Điểm tiếp xúc cầu sai. Mặt vợt tiếp xúc cầu sai do ngửa vợt quá cao cầu không đi xa. Hướng đưa vợt sai do khép nách quá nhiều, thân vượt không đưa ngang mà chúc quá nhiều. Chưa sử dụng được cổ tay. Biện pháp khắc phục Đứng thẳng xoay tay qua phải, qua trái liên tục theo trục thẳng đứng thả lỏng các cơ. Lặp lại kỹ thuật nhiều lần bằng bài tập mô phỏng. Thực hiện đánh cầu vào tường liên tục. 2.4. Kỹ thuật đánh cầu cao tay 2.4.1. Đánh cầu cao sâu trên đầu 27 2.4.1.1. Đánh cầu cao sâu trên đầu: Đánh cầu cao sâu trên đỉnh đầu: Yếu lĩnh của kỹ thuật động tác này về cơ bản giống như kỹ thuật đánh cầu cao sâu thuận tay, chỉ có điểm khác là điểm đánh vào cầu ở trên không hơi lệch về phía trên vai trái. Khi chuẩn bị đánh cầu thân người hơi lệch nghiêng về phía trái. Khi đánh cầu, dùng cánh tay kéo theo cẳng tay làm cho vợt đi vòng qua đỉnh đầu ở phía trên bên trái để tạo thêm tốc độ vung vợt ra trước, chú ý phát huy lực bột phát đánh cầu của cổ tay. Khi chạm đất, chân trái có biên độ lăn chân ra phía sau bên trái hơi lớn một chút (Hình 2.8). Hình 2.8 2.4.1.2. Các bước giảng dạy Nêu tên và mục đích động tác Thị phạm động tác Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác Tập không cầu Tập có cầu Tập với nhiều cầu 2.4.1.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Điểm tiếp xúc cầu sai do chưa vươn hết lên cao để đánh cầu. Chưa phối hợp đánh cầu của toàn thân dẫn đến đánh cầu yếu nguyên nhân đứng hai chân sai ( đứng hai chân song song). Tay cầm vợt sai. Chưa sử dụng lực cổ tay hoặc sử dụng lực không đúng thời điểm. Cứng vai do khả năng phối hợp động tác của cơ thể còn hạn chế hoặc quá chú ý đánh trúng cầu mà quên kỹ thuật động tác. 28 Biện pháp khắc phục Thực hiện bài tập mô phỏng để sửa chữa kỹ thuật. Thực hiện động tác đánh cầu vào vật chuẩn, cầu treo ở trên cao. Sửa lại cách cầm vợt. Tập phối hợp với bước chân. Bài tập về nhà Tại chỗ mô phỏng kỹ thuật đánh cầu cao xa chưa tiếp xúc cầu. Tại chỗ đánh cầu liên tục vào “vật chuẩn”. 2.4.2. Đánh cầu cao sâu thuận tay 2.4.2.1. Đánh cầu cao sâu thuận tay Giai đoạn chuẩn bị: Trước hết phải phán đoán chuẩn xác phương hướng và điểm rơi của cầu đối phương đánh sang, nghiêng người lùi sau, làm sao cho cầu ở vị trí phía trên lệch ra trước vai phải cơ thể mình. Vai trái đối diện với lưới, chân trái ở trước, chân phải ở sau, trọng tâm rơi vào chân phải. Tay trái co khuỷu giơ lên tự nhiên, tay phải cầm vợt, cánh tay co khuỷu tự nhiên, đưa vợt lên phía trên vai phải, hai mắt chú ý nhìn cầu đến. Giai đoạn đánh cầu: Khi đánh cầu, bắt đầu từ động tác chuẩn bị, cánh tay phải đưa ra sau, theo đó khuỷu tay nâng lên cao hơn hẳn so với vai để đưa vợt ra sau đầu, cổ tay duỗi tự nhiên (lòng bàn tay hướng lên trên). Sau đó, với sự phối hợp dùng sức nhịp nhàng của động tác chân sau đạp đất, quay người hóp bụng, lấy vai làm trục, cánh tay kéo theo cẳng tay nhanh chóng vẩy cổ tay ra trước đánh cầu ở điểm cao nhất khi tay đã vươn thẳng. Giai đoạn kết thúc: Sau khi đánh cầu tay cầm vợt có thể theo đà quán tính vung ra trước và xuống dưới phía bên trái rồi thu vợt về trước thân người. Cùng lúc đó chân phải ở phía sau bước ra trước, trọng tâm cơ thể từ từ rơi vào chân sau chuyển dịch sang chân trước. 29 Hình 2.9 2.4.3. Đánh cầu cao sâu trái tay: (Tham khảo giáo trình cầu lông) 2. 5. Kỹ thuật giao cầu 2.5.1. Giao cầu thuận tay 2.5.1.1. Giao cầu thuận tay Người phát cầu đứng ở vị trí khu vực phát cầu gần đường trung tâm, cách đường phát cầu gần khoảng 1m, thân người ở tư thế vai trái hướng đối diện với lưới. Chân trái phía trước, mũi bàn chân hướng về lưới. Chân phải ở phía sau, mũi bàn chân tới hướng về bên phải, khoảng cách giữa hai bàn chân rộng bằng vai. Trọng tâm cơ thể dồn lên chân phải, khi chuẩn bị phát cầu, tay phải cầm vợt đưa lên ở phía sau bên phải, khuỷu tay hơi co, tay trái ngón cái, ngón trỏ và ngón giữa kẹp chặt cánh cầu, đưa ra phía trước bên phải bụng. Sau đó tay trái thả buông cầu, tay phải vung vợt đánh cầu. Khi đánh cầu trọng tâm cơ thể chuyển từ chân phải lên chân trái. Hình 2.10 2.5.1.2. Các bước giảng dạy Nêu tên và mục đích động tác Thị phạm động tác Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác Tập không cầu Tập có cầu Tập với nhiều cầu 2.5.1.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Tư thế chuẩn bị sai, trọng tâm quá thấp làm ảnh hưởng đến tốc độ đi của cầu. Hướng đưa vợt sai. Mặt vợt chúc nhiều hoặc quá cao so với bàn tay cầm vợt. Mặt vợt tiếp cầu sai. 30 Điểm tiếp xúc cầu cao quá thắt lưng dẫn đến phạm luật. Biện pháp khắc phục Giảng giải, thị phạm lại kỹ thuật giao cầu. Cho tập lặp lại nhiều lần trong bài tập mô phỏng động tác kỹ thuật. Tập giao cầu vào tường. Bài tập về nhà Giao cầu cao xa vào vị trí cuối sân Giao cầu cao xa vào ô quy định 2.5.2. Giao cầu trái tay 2.5.2.1. Giao cầu trái tay: Vị trí phát cầu có thể ở phía sau đường phát cầu gần khoảng 10 - 50cm và gần với đường trung tâm. Cũng có thể ở sau vạch phát cầu gần và gần đường biên dọc. Người phát cầu đứng mặt hướng về lưới, vị trí hai bàn chân đứng tách trước sau. Thân người hơi lao ra trước, trọng tâm cơ thể rơi vào chân trước, tay phải co khuỷu, sử dụng cách cầm vợt trái tay và đưa vợt ngang ra ở khoảng ngang thắt lưng, mặt vợt ở dưới cạnh bên trái cơ thể. Tay trái, ngón tay cái và ngón tay trỏ giữ chắc 2 đến 3 chiếc lông của cầu, núm cầu chúc xuống. Thân cầu đối điện thẳng với mặt trước của vợt. Khi đánh cầu, cẳng tay kéo theo cổ tay cắt đẩy ngang ra trước làm cho đường bay vòng cung của cầu hơi cao hơn mép trên của lưới và rơi vào khu vực gần đường phát cầu gần Khi thực hiện phát cầu nhanh ngang bằng trái tay thì sự phát lực cần phải đột ngột, mặt vợt phải có động tác “ép ngược”. Hình 2.11 31 2.5.2.2. Các bước giảng dạy Nêu tên và mục đích động tác Thị phạm động tác Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác Tập không cầu Tập có cầu Tập với nhiều cầu 2.5.2.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục Tư thế chuẩn bị sai chân, trọng tâm quá thấp làm ảnh hưởng đến tốc độ đi của cầu. Hướng đưa vợt sai. Mặt vợt chúc nhiều, quá cao so với tay cầm vợt. Mặt vợt tiếp cầu sai. Điểm tiếp xúc cầu cao quá thắt lưng dẫn đến phạm luật. Biện pháp khắc phục Giảng giải, thị phạm lại kỹ thuật giao cầu. Cho tập lặp lại nhiều lần trong bài tập mô phỏng động tác kỹ thuật. Tập giao cầu vào tường. 2.6. KỸ THUẬT ĐẬP CẦU 2.6.1. Đập cầu 2.6.1.1. Đập cầu là động tác đánh trả cầu của đối phương đánh sang ở phía trên với điểm đánh cầu cao nhất, đánh cầu chếch xuống sân đối phương. Động tác đánh cầu này có sức mạnh lớn, đường bay thẳng, rơi xuống đất nhanh có sức uy hiếp lớn đối với đối phương. 2.6.1.2. Các bước giảng dạy Nêu tên và mục đích động tác Thị phạm động tác Phân tích nguyên lý kỹ thuật động tác Tập không cầu Tập có cầu 2.6.1.3. Những sai lầm thường mắc và biện pháp khắc phục 32 Tư thế người đập cầu sai: Không đứng chân trước, chân sau mà đứng hai chân song song làm ảnh hưởng đến khả năng phối hợp của cơ thể khi thực hiện kỹ thuật. Cầm vợt sai. Vai cứng. Điểm tiếp xúc cầu sai. Chưa sử dụng được lực tốc độ gập cổ tay khi đập cầu quá sớm hoặc quá muộn làm giảm lực đập cầu. 2.6.2. Đập cầu thuận tay theo đường chéo (Tham khảo giáo trình cầu lông) Hình 2.12 2.6.3. Đập cầu trái tay theo đường thẳng (Tham khảo giáo trình cầu lông) 33 Chương 3. CHIẾN THUẬT 3.1.Chiến thuật thi đấu đơn 3.1.1. Chiến thuật giao cầu: Chiến thuật giao cầu là tạo thê bị động cho đối phương, hạn chế khả năng tấn công của họ và giành cơ hội tấn công trước cho bản thân. Một số chiến thuật giao cầu: Chiến thuật giao cầu tấn công Giao cầu cao xa 3.1.2. Chiến thuật tấn công cuối sân: Là sử dụng lặp lại các đường cầu cao xa hoặc bạt ngang dể tấn công vào hai góc cuối sân đối phương buộc họ phải di chuyển đở cầu để chờ cơ hội dứt điểm. 3.1.3. Chiến thuật đập cầu: Là sử dụng các đường đạp cầu liên tục về bên đối phương để nhằm giành điểm hoặc tạo tình thế bị động cho đối phương đánh trả kém chính xác để dứt điểm. 3. 2. Chiến thuật thi đấu đôi Chiến thuật giao cầu Chiến thuật phối hợp di chuyển Chiến thuật đánh cầu 34 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Nguyễn Văn Hiểu – Luật Cầu lông – NXB Thể dục thể thao năm 1996 [2] Lê Thanh Sang – Những yếu tố chiến thuật của Cầu lông nâng cao – NXB Thể dục thể thao năm 1995 [3] Trần Văn Vinh - Nguyễn Trọng Hải - Đào Chí Thành - Giáo trình Cầu lông - NXB Đại học sư phạm năm 2004 [4] Ngọc Thủy – Phương pháp huấn luyện đánh cầu lông – NXB tổng hợp Đồng Nai năm 2000. 35 MỤC LỤC Trang LỜI NÓI ĐẦU...........................................................................................................2 CHỮ VIẾT TẮT........................................................................................................3 Chương I. PHẦN LÝ THUYẾT. 1.1. Lịch sử ra đời và sự phát triển của môn Cầu lông...................................4 1.2. Hệ thống kỹ thuật cơ bản môn Cầu lông..................................................6 1.3. Luật và phương pháp tổ chức thi đấu môn Cầu lông...............................8 Chương II. KĨ THUẬT 2.1. Cách cầm vợt, cầm cầu và tư thế chuẩn bị cơ bản.................................18 2.2. Kỹ thuật di chuyển.................................................................................21 2.3. Kỹ thuật đánh cầu thấp tay.....................................................................24 2.4 Kỹ thuật đánh cầu cao tay.......................................................................26 2.5. Kỹ thuật giao cầu:..................................................................................29 2.6. Kỹ thuật đập cầu....................................................................................31 Chương III. CHIẾN THUẬT 3.1. Chiến thuật thi đấu đơn:....................................................................... 33 3.2. Chiến thuật thi đấu đôi...........................................................................33 TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................................34