Giáo trình Nguyên lý quản trị kinh doanh - Chương 8: Các nguồn tài chính của doanh nghiệp (Phần 1)

Chương 8: Các nguồn tài chính của doanh nghiệp ( phần 1 ) 1. Các nguồn ngân quĩ do doanh nghiệp tự tài trợ 2. Các nguồn tài trợ từ ngoài doanh nghiệp 3. Các hình thức tài trợ chủ yếu 4. Những khác biệt chủ yếu giữa nguồn tài trợ ngắn hạn và nguồn tài trợ dài hạn 5. Những khác biệt chủ yếu giữa nợ vay và vốn cổ phần 6. Nguồn tài trợ ngắn hạn 7. Nguồn tài trợ dài hạn CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Các nguồn ngân quĩ do DN tự tài trợ • Quĩ khấu hao cơ bản • Quĩ tích luỹ tái đầu tư phát triển sản xuất • Nguồn tài chính do điều chỉnh cơ cấu tài sản CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Các nguồn tài trợ từ ngoài doanh nghiệp • Ngân hàng thương mại • Công ty tài chính • Công ty cho thuê • Các nhà đầu tư là tổ chức • Các nhà đầu tư cá nhân CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Những hình thức tài trợ chủ yếu • Tài trợ ngắn hạn: thời hạn hoàn vốn dưới 1 năm • Tài trợ dài hạn: thời hạn hoàn vốn dài hơn 1 năm • Nợ: Là những khoản vay, thuê tài sản ngắn hạn và dài hạn • Vốn cổ phần: là tiền vốn của các nhà đầu tư CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Những khác biệt chủ yếu giữa nguồn tài trợ ngắn hạn và nguồn tài trợ dài hạn • Nguồn tài trợ ngắn hạn: – Thời hạn hoàn trả ngắn hơn 1 năm – Nếu chúng thuộc hình thức tín dụng thương mại thì không phải trả lãi – Chi phí thấp hơn các hình thức tài trợ khác – Thường thuộc hình thức nợ vay • Nguồn tài trợ dài hạn: – Thời gian đáo hạn dài hơn hơn 1 năm – Phải trả lãi cho các khoản nợ vay dài hạn và chia cổ tức cho vốn cổ phần – Nhìn chung có chi phí cao hơn nguồn tài trợ ngắn hạn CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Những khác biệt chủ yếu giữa nợ vay và vốn cổ phần 1. Nợ vay: – Tiền lãi phải trả thường được ấn định trước – Tỉ lệ trả lãi trên nợ vay có thể là tỷ lệ cố định tuỳ theo sự thoả thuận khi nhận được khoản vay – Phải có các khoản thế chấp để đảm bảo cho nợ vay 2. Vốn cổ phần: – Là nguồn gốc huy động từ các chủ sở hữu – Những người cung cấp vốn cổ phần được hưởng lợi tức cổ phần – Những người cung cấp vốn sẽ không được nhận lợi tức nếu công ty không làm ra được lợi nhuận CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Nguồn tài trợ ngắn hạn 1. Nguồn tài trợ ngắn hạn không do vay mượn – Nợ phải trả hay tín dụng thương mại: do mua hàng hoá của các nhà cung cấp trả chậm – Nợ tích luỹ: có được do chậm thanh toán lương , thưởng, thuế, thuê mướn thiết bị nhà xưởng, điện, nước. 2. Nguồn tài trợ ngắn hạn không có bảo đảm CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 2. Nguồn tài trợ ngắn hạn không có bảo đảm ( tiếp ) • Hạn mức tín dụng thấu chi • Hợp đồng tín dụng tuần hoàn • Tín dụng thư • Cho vay theo hợp đồng 3. Nguồn tài trợ ngắn hạn có bảo đảm • Vay thế chấp bằng khoản phải thu • Mua nợ • Vay thế chấp bằng hàng hoá • Chiết khấu các thương phiếu CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 1. Hạn mức tín dụng hay thấu chi • Là một thoả thuận giữa cty và ngân hàng mà theo đó ngân hàng đồng ý tạo sẵn một khoảng tín dụng nào đó cho cty. Ví dụ, nếu thoả thuận qui định cho một cty là 500.000 $, Có nghĩa là cty có thể mượn số tiền lên tới 500.000. • số tín dụng này thường được thiết lập trên cơ sở hàng năm. • Tại thời điểm kết thúc năm, ngân hàng sẽ xem xét lại tình hình hoạt động của cty và gia hạn hay điều chỉnh tổng mức tín dụng cho năm sau. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 2. Thoả thuận tín dụng tuần hoàn – Nó cũng tương tự như hạn mức tín dụng – Khác là cam kết chính thức và mang tính pháp lí ( một hợp đồng ) do ngân hàng đưa ra để tài trợ tín dụng cho doanh nghiệp theo tổng mức tín dụng tối đa đã thoả thuận. – Cty có nghĩa vụ trả cho ngân hàng khoản phí sử dụng nguồn ngân quĩ trên toàn bộ hạn mức tín dụng đã thoả thuận. – Đổi lại ngân hàng dành cho cty đặc quyền sử dụng nguồn tín dụng được tạo ra tuỳ theo nhu cầu của họ. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Ví dụ: Năm 2005 cty dầu mỏ TEXAS thương lượng một hợp đồng tín dụng luân chuyển cho 100 triệu đôla với một ngân hàng. Ngân hàng thỏa thuận chính thức cho cty vay trong 4 năm ví số tiền lên đến 100 tr đôla khi cần thiết. Đổi lại, cty phải trả phí cam kết hàng năm là 0,25% trên số vốn trong hạn mức mà cty không sử dụng để bù đắp cho ngân hàng vì đã cam kết cho vay. Vì thế, nếu cty không vay khoản nào trong 100 tr đôla theo thỏa thuận trong suốt 1 năm, cty sẽ phải thanh toán 250.000 đôla phí thường niên, thông thường trả mỗi tháng 20.883,33 đôla. Nếu cty vay 50 tr đôla vào ngày đầu tiên kí hợp đồng, phần không sử dụng của hạn mức tín dụng giảm còn 50 tr đôla, và phí thường niên giảm xuống 125.000 đôla. Dĩ nhiên, cty phải thanh toán lãi suất cho khoản đã vay 50 tr đôla. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 3. Tín dụng thư – Tín dụng thư chủ yếu được sử dụng cho nhập khẩu hàng hoá – Là một cam kết do một ngân hàng phát hành tới một nhà xuất khẩu thuộc một quốc gia khác – Ngân hàng cam kết sẽ thanh toán cho những hàng hoá được chuyên chở bằng tầu cho nhà nhập khẩu, nếu nhà xuất khẩu tuân theo đúng những điều khoản ghi trong tín dụng thư CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 4. Cho vay theo hợp đồng – thoả thuận tài trợ theo từng giao dịch cụ thể, từng hợp đồng – Hoàn trả nợ càng sớm càng tốt theo tiến độ thực hiện hợp đồng và nhận tiền của khách hàng – Đối tác kí kết hợp đồng càng tín nhiệm thì khả năng cho vay càng được xem xét CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 5.Vay có thế chấp bằng khoản phải thu – Dùng các hoá đơn thu tiền làm vật bảo đảm cho khoản vay – Ngân hàng đánh giá chất lượng các hoá đơn thu tiền làm vật thế chấp – Xác định giá trị khoản cho vay tương xứng với giá trị khoản phải thu thường giao động từ 20% đến 90% giá trị danh nghĩa của khoản phải thu tuỳ theo độ rủi ro của khoản thu CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 6. Mua nợ – Các định chế tài chính ( ngân hàng, cty mua nợ, cty tài chính ) có thể mua những khoản phải thu – Sau khi mua nợ, bên mua có trách nhiệm thu hồi các khoản nợ theo các chứng từ đã mua và chịu mọi rủi ro khi gặp những món nợ khó đòi – Cty mua nợ kiểm tra vị thế tài chính của con nợ trước khi trả giá cho các khoản nợ, – Chi phí huy động vốn theo hình thức này khá cao..vì gồm chi phí kiểm tra tư cách tín dụng của khách hàng, chi phí cho những rủi ro không thu hồi được nợ CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 8. Vay thế chấp bằng hàng hoá – Các hàng hoá, tài sản được sử dụng để thế chấp cho những khoản vay ngắn hạn – Hạn mức cho vay tuỳ thuộc vào khả năng chuyển đổi nhanh, sự ổn định về giá cả, xác xuất rủi ro của tài sản thế chấp và vị thế tín dụng của doanh nghiệp • Vay thế chấp bằng hàng hóa di chuyển được: xi măng, bột mì. Ngân hàng thường yêu cầu cty chuyển hàng hóa vào một kho chứa hàng công công, trước khi chấp nhận cho vay. • Vay kí thác bằng chứng từ hàng lưu kho cồng kềnh: chi cần các chứng từ lưu kho của hh gỗ, sắt thép. • Vay kí thác bằng hàng hóa: Đối với hàng hóa có thể dễ dàng nhận diện và có giá trị lớn trên thị trường như: xe hơi, thiết bị • Để đương: - Ngân hàng chỉ giữ giấy phép sở hữu tài sản, còn vật thế chấp vẫn thuộc quyền quản lí của người vay. CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 9. Chiết khấu thương phiếu – Cty có hoạt đông xuất khẩu có thể sử dụng thương phiếu để chiết khấu trên thị trường tiền tệ ( lấy tiền ) – Cty có thể chiết khấu hối phiếu xuất khẩu trả tiền trước và hối phiếu xuất khẩu có thời hạn tại bộ phận chiết khấu thuộc ngân hàng để nhận được những khoản tiền vốn ngắn hạn CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Nguồn tài trợ dài hạn 1. Thuê mua trả góp 2. Tín dụng thuê mua 3. Các khoản vay định kì hay có kì hạn 4. Phát hành trái phiếu, kì phiếu CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 1. Thuê mua trả góp – CTy lập một hợp đồng với chủ tài sản hay một định chế tài chính – Cty trả ngay một phần giá trị tài sản và phần còn lại thanh toán theo nhiều kì, vào những thời điểm được ấn định trước, mỗi lần trả một phần giá trị của tài sản cùng một phần tiền lãi. – Trong thời hạn thi hành hợp đồng, quyền sở hữu tài sản do người bán - người cho thuê giữ và nó được chuyển cho người mua- người thuê vào thời điểm hết hạn hợp đồng nếu người thuê hoàn thành tốt các nghĩa vụ theo qui định CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 2. Tín dụng thuê tài sản – Cty tiến hành thuê một tài sản như máy photocopy, máy vi tính, xe ô tôCty được quyền sử dụng tài sản và phải thanh toán tiền thuê theo định kì cho người chủ tài sản – Hợp đồng được thiết lập giữa cty và chủ tài sản có thể qui định rằng, cty không được quyền trả lại tài sản và cũng không được từ chối thanh toán tiền thuê trong thời hạn thuê mướn cơ bản, nó cũng cho phép cty được quyền trả lại tài sản sau khi đã thực hiện nghĩa vụ thông báo trước với chủ sở hữu theo qui địng trong hợp đồng CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 3. Các khoản vay định kì hay có kì hạn – Cty có thể vay ngân hàng với thời hạn dài hơn 1 năm – Các tài sản thế chấp thường là: quyền sử dụng đất đai, các loại máy móc, các loại bất động sản, những khoản kí quĩ có thời hạn, ngoại tệ các loại, các chứng khoán, cổ phiếu của các cty cổ phần đại chúng . CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 4. Phát hành trái phiếu, kì phiếu Đặc điểm chủ yếu của trái phiếu và kì phiếu: – Chúng thường có đơn vị phát hành ví dụ 1000 $ . – Chúng thường có một tỷ lệ lãi suất cố định – Thời hạn đáo hạn cố định – Độ dài của thời gian đáo hạn thay đổi tuỳ theo loại phát hành Những thuận lợi của phát hành trái phiếu – Không ảnh hưởng đến sự kiểm soát công tác lãnh đạo – Trái phiếu có mức lãi suất cố định. Vốn cổ phần của cổ đông không bị “ pha loãng “, vì không có những chủ sở hữu tham gia chia lợi nhuận – Cty có thể vay vốn với chi phí cố định, và có thể sử dụng số vốn này để thu được tỷ lệ hoàn vốn cao trên vốn đầu tư của họ CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt trái phiếu CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt trái phiếu CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Cổ phiếu CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt Các hình thức tăng vốn khác 1. Cổ phần ưu đãi 2. Cổ phần thường ( Sinh viên tự nghiên cứu ) CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt