Hiện trạng đất ngập nước ở Việt Nam sau 15 năm thực hiên công ước ramsar

haá Caác saãn phêím nhû caá, cua, töm, àöång vêåt hai maãnh voã, thûåc vêåt biïín laâ nguöìn taâi nguyïn quan troång khöng chó àöëi vúái tónh, àõa phûúng maâ coân laâ caác saãn phêím xuêët khêíu coá giaá trõ kinh tïë cao. Saãn lûúång caá cuãa àêìm àaåt hún 3.600 têën/nùm. Rau cêu cuäng laâ nguöìn thuãy saãn coá giaá trõ. 2.3. Hiïån traång sûã duång Xung quanh àêìm phaá laâ khu saãn xuêët nöng nghiïåp röång lúán vúái 37.700 ha diïån tñch ruöång luáa, hún 54.000 ha diïån tñch àêët canh taác, tuy nhiïn saãn lûúång lûúng thûåc vêîn chûa cao, chó àaåt khoaãng 1,5 têën/ha/nùm (Trêìn Àûác Thaånh vaâ nnk., 1999). Hoaåt àöång nuöi tröìng vaâ àaánh bùæt thuãy saãn phaát triïín maånh. Diïån tñch nuöi tröìng thuãy saãn khoaãng 3.000 ha, chiïëm 9,3% diïån tñch nöng nghiïåp. Caác xaä nöíi tiïëng vïì nghïì tröìng hoa maâu vaâ nuöi tröìng thuãy saãn laâ Vônh Hûng, Vônh Myä, Vônh Giang, Vônh Haãi vaâ Vônh Hiïìn. 2.4. Caác möëi àe doåa Dên söë tùng nhanh cuâng vúái nhu cêìu phaát triïín kinh tïë ngaây caâng tùng àaä dêîn àïën tònh traång khai thaác thuãy quaá mûác (saãn lûúång caá giaãm ài àaáng kïí, tûâ 4.515 têën nùm 1973 xuöëng coân 2.700 têën nùm 1997). Caác hoaåt àöång àaánh bùæt thuãy saãn bùçng lûúái àiïån, caác phûúng tiïån huãy diïåt; nuöi tröìng thuãy saãn mang tñnh tûå phaát thiïëu quy hoaåch; viïåc sùn bùæt chim nûúác diïîn ra haâng ngaây àe doåa nghiïm troång àïën möi trûúâng trong àêìm phaá. Caác cöng trònh thuãy nöng nhû caác àêåp Thaão Long, hïå thöëng àï ngùn mùån úã Phong Àiïìn coá aãnh hûúãng àïën viïåc lûu thöng vêån chuyïín trêìm tñch, ngùn caãn àûúâng di cû cuãa caác quêìn thïí sinh vêåt vaâ thu heåp sinh caãnh. Ngoaâi ra, caác nhên töë àe doåa giaán tiïëp lïn vuâng ÀNN laâ caác vùn baãn, quy phaåm phaáp luêåt liïn quan àïën viïåc quaãn lyá, aáp lûåc tûâ caác quaá trònh tûå nhiïn. 2.5. Caác giaãi phaáp quaãn lyá vaâ caác biïån phaáp baão töìn 2.5.1. Cú quan quaãn lyá Vuâng ÀNN naây chõu sûå quaãn lyá cuãa Höåi àöìng Nhên dên caác huyïån Quaãng Àiïìn, Hûúng Traâ, Phuá Vang, Phong Àiïìn, Phuá Löåc (tónh Thûâa Thiïn Huïë) vaâ caác 57 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar xaä ven biïín cuãa caác huyïån naây. Súã Nöng nghiïåp vaâ Phaát triïín Nöng thön, Súã Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng, Súã Thuãy saãn, Súã Giao thöng vêån taãi cuãa tónh quaãn lyá caác hoaåt àöång coá liïn quan trong khu vûåc. 2.5.2. Caác biïån phaáp baão töìn. Hiïån nay, chûa coá möåt kïë hoaåch baão töìn ÀDSH naâo cuãa chñnh quyïìn àûúåc thûåc hiïån trong khu vûåc àêìm phaá Tam Giang - Cêìu Hai. Tuy nhiïn, àaä coá rêët nhiïìu caác dûå aán nghiïn cûáu khoa hoåc cêëp nhaâ nûúác, cêëp böå vaâ cuãa caác töí chûác quöëc tïë (UNDP, IUCN) cuäng nhû caác dûå aán cuãa nûúác ngoaâi (Canada, Haâ Lan). Möåt söë dûå aán quöëc gia vaâ àõa phûúng àaä bûúác àêìu àaánh giaá taác tiïìm nùng kinh tïë vaâ giaá trõ cuãa vuâng ÀNN naây. 3. Àêët ngêåp nûúác muäi Caâ Mau 3.1. Àùåc àiïím chung Khu ÀNN muäi Caâ Mau vuâng àêët nùçm úã cûåc Nam cuãa Viïåt Nam thuöåc huyïån Ngoåc Hiïín, caách thaânh phöë Caâ Mau khoaãng 100 km theo hûúáng Nam. Caác hïå sinh thaái ÀNN úã àêy tiïu biïíu cho vuâng sinh thaái ven biïín, coá baäi buân triïìu röång, laâ núi sinh söëng cuãa nhiïìu loaâi sinh vêåt coá àúâi söëng gùæn liïìn vúái rûâng ngêåp mùån, coá vai troâ quan troång trong baão vïå ÀDSH, duy trò cên bùçng sinh thaái. Töíng diïån tñch laâ 41.862 ha vúái caác kiïíu ÀNN: vuâng biïín nöng, coá baäi buân triïìu vaâ baäi caát àöå sêu dûúái 6m khi triïìu kiïåt; búâ biïín caát vaâ caác doi caát, muäi nhö caát ra biïín; baäi buân, baäi caát úã vuâng gian triïìu; àêìm lêìy rûâng ngêåp mùån. 3.2. Chûác nùng vaâ giaá trõ àêët ngêåp nûúác 3.2.1. Àa daång sinh hoåc Hïå àöång, thûåc vêåt phong phuá: coá 13 loaâi thuá thuöåc 9 hoå, trong àoá coá 2 loaâi àûúåc ghi trong danh saách àoã cuãa IUCN laâ Khó àuöi daâi (Macaca fasciculalis), Caâ khu (Trachypithecus cristatus) vaâ 4 loaâi coá trong Saách àoã Viïåt Nam; 74 loaâi chim thuöåc 23 hoå (coá 5 loaâi trong saách àoã IUCN, 7 loaâi trong Saách àoã Viïåt Nam), 28 loaâi chim di cû vúái caác loaâi quy hiïëm nhû: Coâ Trung Quöëc (Egretta eglophotes), Böì nöng chên xaám (Pelicanus philippensis), Giang sen (Ibis leucocepphalus),... Coá 17 loaâi boâ saát thuöåc 9 hoå, trong àoá coá 2 loaâi trong danh saách àoã IUCN, 6 loaâi trong Saách àoã Viïåt Nam. Lûúäng cû coá 5 loaâi thuöåc 3 hoå. Têët caã caác loaâi ûu thïë cuãa rûâng ngêåp mùån àïìu coá mùåt úã àêy, coá 22 loaâi àaä àûúåc phaát hiïån úã cöìn cûãa Öng Trang. Quêìn xaä thûåc vêåt ngêåp mùån chuã yïëu göìm rûâng taái sinh tûå nhiïn cuãa Àûúác, Veåt vaâ Mùæn thuêìn chuãng. 3.2.2. Giaá trõ vùn hoáa, xaä höåi Muäi Caâ Mau coá têìm quan troång trong duy trò àaánh bùæt ven búâ, ÀDSH, àiïìu hoâa àöång thaái vaâ hònh thaái àõa maåo cuäng nhû baão vïå búâ biïín. Taâi nguyïn ÀNN àaä vaâ àang cung cêëp rêët nhiïìu saãn phêím phuåc vuå cho àúâi söëng haâng ngaân ngûúâi dên àõa phûúng caác loaåi thûåc phêím tûâ töm caá, dûúåc phêím,... Ngoaâi ra, caác hïå sinh thaái rûâng ngêåp mùån úã àêy laâ àiïím àïën cuãa nhiïìu du khaách àïën thùm quan, giaãi trñ vaâ hoåc têåp vïì thiïn nhiïn. 3.3. Hiïån traång sûã duång VQG Muäi Caâ Mau àûúåc chia thaânh caác phên khu sau: khu baão vïå nghiïm ngùåt coá diïån tñch 12.203 ha (5.998 ha àêët coá rûâng, 6.110 ha àêët baäi böìi nöng, 95 ha loaåi khaác); khu phuåc höìi sinh thaái 2.859 ha; khu haânh chñnh dõch vuå göìm 200 ha; khu baão töìn biïín 26.000 ha. Theo Vuä Trung Taång (2001), huyïån Ngoåc Hiïín coá khoaãng 6.000 ha rûâng ngêåp mùån tûå nhiïn vaâ 44.291 ha rûâng tröìng múái. Diïån tñch naây àaä àûúåc sûã duång àïí múã röång nuöi tröìng thuãy saãn, laâm göî cuãi vaâ àaánh caá. Vuâng diïån tñch nöåi àõa àûúåc ngûúâi dên àõa phûúng sûã duång laâm àêët nöng nghiïåp vaâ tröìng cêy cöng nghiïåp. 3.4. Caác möëi àe doåa VQG Muäi Caâ Mau àang bõ àe doåa búãi caác nhên töë: phaát triïín nuöi tröìng thuãy saãn, àaánh bùæt caá trïn diïån röång vaâ khai thaác quaá mûác caác nguöìn taâi nguyïn thiïn nhiïn. Thïm vaâo àoá sûå gia tùng dên söë, nhu cêìu phaát triïín kinh tïë cuâng vúái àõnh cû bêët húåp phaáp àaä laâm thay àöíi caác àùåc àiïím hïå sinh thaái trong nhûäng nùm gêìn àêy. Hiïån nay, khu vûåc coân bõ ö nhiïîm búãi caác nguöìn nûúác thaãi tûâ caác khu vûåc àêët nöng nghiïåp cuãa huyïån Ngoåc Hiïín vaâ möåt söë huyïån lên cêån. Cuâng vúái sûå nghiïåp cöng nghiïåp hoáa vaâ hiïån àaåi hoáa cuãa tónh, möåt thaách thûác khaác àöëi vúái khu vûåc àoá laâ nguöìn ö nhiïîm do caác chêët thaãi cöng nghiïåp gêy ra. Khai thaác bêët húåp phaáp caác nguöìn taâi nguyïn thiïn nhiïn nhû: duâng thuöëc nöí, àaánh caá sûã duång lûúái mùæt nhoã gia tùng trong nhûäng nùm gêìn àêy. Sùn bùæt chim traái pheáp cuäng àang diïîn ra trong VQG. Mùåc duâ àaä coá nhiïìu cöë gùæng àïí baão töìn, nhûng do thiïëu nhên sûå vaâ caác àiïìu kiïån àïí ngùn 58 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar 59 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar chùån caác hoaåt àöång naây, caác hoaåt àöång baão töìn vêîn coân haån chïë. 3.5. Caác giaãi phaáp quaãn lyá vaâ biïån phaáp baão töìn 3.5.1. Cú quan quaãn lyá Khu vûåc ÀNN naây chõu sûå quaãn lyá cuãa Höåi àöìng Nhên dên caác huyïån Ngoåc Hiïín, Àêët Muäi vaâ Ban Quaãn lyá Cöng viïn Quöëc gia Muäi Caâ Mau cuäng nhû Höåi àöìng Nhên dên caác xaä Àêët Muäi, Viïn An (huyïån Ngoåc Hiïín), Àêët Múái (huyïån Àêët Muäi). Caác Súã Nöng nghiïåp vaâ Phaát triïín Nöng thön, Súã Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng, Súã Thuãy saãn, Súã Giao thöng Vêån taãi vaâ caác ban ngaânh khaác cuãa tónh quaãn lyá caác hoaåt àöång liïn quan àïën ngaânh mònh trong khu vûåc. Chi cuåc Kiïím lêm tónh Caâ Mau chõu traách nhiïåm quaãn lyá vaâ baão vïå rûâng ngêåp mùån trong khu vûåc. 3.5.2. Caác biïån phaáp baão töìn a. Caác biïån phaáp àaä àûúåc aáp duång: caác hoaåt àöång quaãn lyá möi trûúâng vaâ taâi nguyïn thiïn nhiïn àaä àûúåc àûa ra ngay trong baáo caáo àêìu tû baão vïå, xêy dûång, phaát triïín VQG Muäi Caâ Mau vaâ dûå aán "Baão vïå vaâ phaát triïín caác vuâng ÀNN ven biïín phña Àöng ÀBSCL". Bao göìm quaãn lyá baão vïå rûâng, xuác tiïën taái sinh rûâng trïn baäi böìi; tuyïn truyïìn giaáo duåc vïì baão vïå hïå sinh thaái rûâng vaâ ÀNN; thiïët lêåp hïå thöëng coåc möëc ranh giúái; lêåp caác baãng nöåi quy/chó dêîn thaáp canh vaâ voång caãnh; xêy dûång caác traåm quaãn lyá baão vïå rûâng vaâ trang bõ phuåc vuå; laâm raâo bï töng tai caác àêìu kïnh chñnh; chöëng xoái lúã ven búâ biïín Àöng. b. Caác biïån phaáp àûúåc àïì xuêët chûa àûúåc aáp duång: nghiïn cûáu giaám saát vïì àöång vêåt hoang daä; àiïìu tra, nghiïn cûáu baão töìn sinh vêåt biïín; àïì xuêët caác chñnh saách quaãn lyá, baão töìn biïín; tùng cûúâng nùng lûåc quaãn lyá; têåp huêën nêng cao kiïën thûác, kyä nùng quaãn lyá... Hiïån traång nghiïn cûáu: àaä nghiïn cûáu vaâ thûã nghiïåm phaát triïín mö hònh nuöi tröìng thuãy saãn vaâ tröìng rûâng cho khu ÀNN naây. Caác saãn phêím thûåc vêåt khaác coá tûâ nguöìn taâi nguyïn thiïn nhiïn cuäng àûúåc sûã duång cho muåc àñch nghiïn cûáu vaâ thûã nghiïåm. 4. Àêët ngêåp nûúác höì Ba Bïí 4.1. Àùåc àiïím chung Höì Ba Bïí laâ höì tûå nhiïn trïn nuái trong vuâng nuái àaá vöi do hoaåt àöång kiïën taåo vuâng Karst, thuöåc VQG Ba Bïí, huyïån Ba Bïí, tónh Bùæc Kaån, vúái diïån tñch khoaãng 500-506 ha. Bao quanh höì laâ caác daäy nuái àaá vöi cao 570-893 m. Höì àûúåc thöng vúái söng Nùng bùçng möåt con suöëi coá taác duång àiïìu hoaâ mûåc nûúác cuãa höì. ÚÃ àêy coá rêët nhiïìu hang àöång vaâ àöång vêåt, nöíi tiïëng laâ àöång Puöng (núi con söng Nùng chaãy qua daäy nuái àaá vöi). 4.2. Giaá trõ vaâ chûác nùng 4.2.1. Àa daång sinh hoåc Khu hïå thuá coá yá nghôa àùåc biïåt quan troång vúái sûå coá mùåt cuãa loaâi Vooåc àen maá trùæng (Semnopithecus francoisi) vaâ Cêìy vùçn bùæc (Hemigalus owstoni), àùåc biïåt laâ Vooåc muäi hïëch (Pithecus avunculus), laâ loaâi Vooåc àaä tûâng bõ coi laâ tuyïåt chuãng cho àïën khi chuáng àûúåc phaát hiïån laåi úã khu BTTN Naâ Hang vaâo nùm 1992. Ngoaâi ra, àaä phaát hiïån thêëy loaåi Caá coác Tam Àaão (Paramesotriton deloustali), laâ loaâi àùåc hûäu cuãa Viïåt Nam vaâ cuäng laâ bõ àe doaå cêëp àöå toaân cêìu, àûúåc phaát hiïån úã khu vûåc phña Nam cuãa Vûúân. Caác loaâi thûåc vêåt àaáng chuá yá nhêët úã khu vûåc höì Ba Bïí laâ: Choâ àai (Annamocarya sinensis), Nghiïën (Burretiodendron tonkinense) vaâ Baách xanh (Calocedrus macrolepis). Trong VQG Ba Bïí vaâ vuâng phuå cêån àaä xaác àõnh àûúåc: 70 loaâi boâ saát vaâ ïëch nhaái, trong àoá coá 11 loaâi quyá hiïëm úã mûác àöå toaân cêìu nhû: Ruâa àêìu to (Platysternon megacephalum), Ruâa àêët (Spengle Geoemyda spengleri), Ruâa sa nhên (Pyxidea mouhoti), Ba ba trún (Pelodiscus sinensis), Caá coác buång hoa (Paramesotriton deloustali),...; 370 loaâi chim; 94 loaâi thuá (coá 18 loaâi àûúåc liïåt kï trong Danh saách caác loaâi àöång vêåt coá nguy cú diïåt vong nùm 2004 cuãa IUCN). Höì Ba Bïí àûúåc coi laâ höì tûå nhiïn coá söë lûúång loaâi caá phong phuá nhêët úã Viïåt Nam vúái 87 loaâi thuöåc 61 giöëng, 17 hoå vaâ 5 böå (Nguyïîn Troång Hiïåp, Nguyïîn Hûäu Dûåc, 2003). 4.2.2. Giaá trõ vùn hoáa, xaä höåi a. Dên söë vaâ dên töåc: caác dên töåc sinh söëng úã àêy coá ngûúâi Taây (cû truá úã ven söng vaâ höì, chiïëm 44%), ngûúâi H'Möng (söëng úã vuâng nuái cao, chiïëm 54%), ngûúâi Dao, Nuâng vaâ Kinh chiïëm 2%. Möîi dên töåc àïìu coá vùn hoáa vaâ têåp quaán canh taác riïng cuãa mònh. Ngûúâi Taây thûúâng söëng úã nhûäng nhaâ saân bùçng göî, àaánh bùæt caá, dïåt vaãi, ngûúâi H'Möng chuã yïëu trïn caác nûúng rêîy du canh vaâ sùn bùæt chim thuá rûâng. b. Saãn xuêët nöng nghiïåp: phûúng thûác canh taác chuã yïëu laâ tröìng luáa nûúác vaâ laâm nûúng rêîy, thu nhêåp 60 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar bònh quên laâ 298 kg/nùm (quy theo thoác/ngûúâi). Diïån tñch àêët nöng nghiïåp chuã yïëu laâ ruöång 1 vuå, àêët tröìng maâu thûúâng úã caác baäi ven söng suöëi vaâ cûãa söng suöëi àöí vaâo búâ höì. Hêìu hïët, diïån tñch naây chó canh taác àûúåc 1 vuå do thûúâng xuyïn bõ caát böìi lêëp nïn nùng suêët rêët thêëp. c. Saãn xuêët lêm nghiïåp: trong giai àoaån 1994-2001, àaä coá 3.000 ha àûúåc giao khoaán cho 592 höå khoanh nuöi, tröìng böí sung cêy lêm nghiïåp taåi phên khu phuåc höìi sinh thaái, tùng thïm cöng ùn viïåc laâm, thu nhêåp cuäng nhû nêng cao àûúåc nhêån thûác vïì baão vïå taâi nguyïn thiïn nhiïn vaâ möi trûúâng, giaãm sûác eáp lïn vuâng loäi VQG. d. Chùn nuöi: chûa phaát triïín, caác loaâi vêåt nuöi chñnh laâ boâ, trêu, dï, lúån vaâ gaâ. Hònh thûác chùn thaã vêîn theo kiïíu cuä cho nùng suêët thêëp, cöng taác thuá y chûa àûúåc chuá troång. Do chûa àêìu tû vaâo chùn nuöi nïn caác loaâi vêåt nuöi tùng trûúãng rêët chêåm vaâ chuã yïëu àïí phuåc vuå cho nhu cêìu sûã duång taåi gia àònh. e. Dõch vuå du lõch vaâ thûúng maåi: caác mö hònh dõch vuå du lõch sinh thaái coá sûå tham gia cuãa cöång àöìng phaát triïín coá hiïåu quaã (hònh thûác dõch vuå khaách du lõch nghó taåi nhaâ saân àöìng baâo Taây). Ngoaâi viïåc nêng cao àúâi söëng cho àöìng baâo trong vuâng, hoaåt àöång naây coân coá taác duång nêng cao nhêån thûác cuãa cöång àöìng vïì cöng taác baão vïå möi trûúâng, sinh thaái. 4.3. Hiïån traång sûã duång Töíng diïån tñch tûå nhiïn VQG laâ 10.048 ha, trong àoá coá 7.303 ha àêët coá rûâng, chiïëm 73% töíng diïån tñch tûå nhiïn (göìm rûâng giaâu, chûa bõ taác àöång: 4.058 ha; rûâng àaä bõ taác àöång: 2.690 ha vaâ rûâng phuåc höìi: 555 ha); 448 ha àêët nöng nghiïåp, chiïëm 4%, 120 ha àêët nûúng rêîy vaâ 506 ha diïån tñch mùåt nûúác. Trong hún 10 nùm, diïån tñch rûâng àaä àûúåc baão vïå vaâ khöng ngûâng tùng lïn. Àùåc biïåt, diïån tñch rûâng giaâu tùng tûâ 1.073 ha lïn 4.058 ha, bao göìm rûâng chûa bõ taác àöång vaâ rûâng trûúác àêy àaä bõ taác àöång, nay àaä phuåc höìi vaâ phaát triïín. Tuy nhiïn, hiïån nay trong VQG coân 1.719 ha àêët tröëng àöìi nuái troåc, laâ àöëi tûúång trong thúâi gian túái cêìn aáp duång caác giaãi phaáp lêm sinh thñch húåp àïí phuåc höìi laåi rûâng. 4.4. Caác möëi àe doåa Möëi àe doaå nguy hiïím nhêët àöëi vúái khu vûåc laâ hiïån tûúång sùn bùæt àaánh caá, chùåt göî tröåm; nhûäng haânh àöång xêm phaåm (khai thaác vaâ sùn bùæt àöång vêåt hoang daä, lêën àêët laâm nûúng rêîy); hiïån tûúång xoái moân böìi tuå gia tùng (do chùåt phaá rûâng àêìu nguöìn); quy chïë vïì khu baão vïå àaä àûúåc ban haânh nhûng hiïåu quaã vêîn coân rêët thêëp. Trong caác nùm qua, lûåc lûúång kiïím lêm VQG àaä phaát hiïån vaâ xûã lyá hún 5.000 vuå khai thaác göî vaâ sùn bùæt àöång vêåt hoang traái pheáp, thu giûä haâng trùm m3 göî phi phaáp, thu höìi hún 400 khêíu suáng,... Àùåc biïåt, thöëng kï àïën thaáng 5/2004, àaä coá gêìn 100 vuå vi phaåm, chuã yïëu laâ khai thaác vêån chuyïín lêm saãn traái pheáp (56 vuå). Haâng thaáng, coá tûâ 1 - 2 vuå vi phaåm sûã duång chêët nöí, xung àiïån àaánh bùæt caá úã vuâng loâng höì Ba Bïí; tònh traång caác höå gia àònh xêm lêën àêët laâm nûúng rêîy liïn tuåc tùng (nùm 2001 coá 32 vuå, nùm 2002 coá 24 vuå, nùm 2003 coá 31 vuå). Dõch vuå du lõch phaát triïín coân tûå phaát, taác àöång tiïu cûåc àïën möi trûúâng cuãa VQG (söë lûúång xuöìng maáy trong höì gia tùng, gêy ö nhiïîm loâng höì vaâ nhiïîu loaån àöång vêåt hoang daä). 4.5. Caác giaãi phaáp quaãn lyá vaâ biïån phaáp baão töìn 4.5.1. Cú quan quaãn lyá Höì Ba Bïí chõu sûå quaãn lyá cuãa UBND tónh Bùæc Kaån thöng qua súã Nöng nghiïåp vaâ Phaát triïín Nöng thön vaâ Súã Thuãy saãn. 4.5.2. Caác biïån phaáp baão töìn a. Cöng taác quaãn lyá baão vïå vaâ phaát triïín rûâng Cöng taác töí chûác, quaãn lyá: àaä hònh thaânh hïå thöëng töí chûác Ban quaãn lyá VQG bao göìm Ban giaám àöëc, caác phoâng ban chûác nùng, Haåt kiïím lêm vaâ 10 traåm vaâ phên traåm baão vïå rûâng. Möåt söë khu vûåc thiïët yïëu àaä vaâ àang àûúåc töí chûác thïm möåt söë traåm nhû Traåm Cao Thûúång, Traåm Khuöíi Luöng vaâ caác phên traåm (choâi baão vïå) taåi Khau Qua, Buöëc Löëm, Baãn Taâu, Baãn Löìm vaâ Naâ Haân. Cöng taác baão vïå: àaä töí chûác xaác àõnh, àoáng cöåt möëc ranh giúái VQG; quaãn lyá baão vïå töët 7.303 ha rûâng (khoaán baão vïå rûâng cho àöìng baâo caác dên töåc trïn àõa baân, trung bònh 3.000 ha/nùm); cöng taác phuåc höìi rûâng; khoanh nuöi, xuác tiïën taái sinh rûâng tûå nhiïn: 1.443 ha; tröìng rûâng Vûúân thûåc vêåt: 50 ha; giaãm diïån tñch canh taác nûúng rêîy tûâ 1.553 ha (nùm 1990) xuöëng coân 120 ha (2003); tiïën haânh caác hoaåt àöång höî trúå nhên dên àõa phûúng xêy dûång caác quy ûúác baão vïå rûâng taåi caác thön, baãn. 61 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar b. Xêy dûång cú súã vêåt chêët Àïën nay, cú súã vêåt chêët cuãa VQG Ba Bïí àaä àûúåc àêìu tû xêy dûång vaâ trang bõ, cú baãn àaáp ûáng àûúåc nhiïåm vuå cuãa cöng taác baão töìn trong thúâi gian hiïån taåi nhû xêy dûång nhaâ cûãa (laâm viïåc, nhaâ úã cho caán böå nhên viïn, nhaâ nghiïn cûáu, nhaâ khaách,...) laâ 1.175 m2, hïå thöëng àûúâng nöåi böå vaâ àûúâng dên sinh taåi caác xaä vuâng àïåm gêìn 70 km, caác trang thiïët bõ khaác (2 xe ö tö, 3 xuöìng maáy tuêìn tra, 15 mö tö, maáy tñnh vaâ caác thiïët bõ vùn phoâng). c. Caác chûúng trònh öín àõnh dên cû vaâ phaát triïín kinh tïë xaä höåi Nhêån thûác àûúåc têìm quan troång cuãa viïåc giaãm sûác eáp do caác hoaåt àöång kinh tïë lïn VQG. Trong nhûäng nùm qua, nhiïìu chûúng trònh höî trúå öín àõnh vaâ phaát triïín kinh tïë xaä höåi trïn àõa baân àaä àûúåc thûåc hiïån: xêy dûång cú súã haå têìng; phaát triïín du lõch sinh thaái coá sûå tham gia cuãa cöång àöìng; thaânh lêåp Quyä höî trúå baão töìn; di dúâi vaâ öín àõnh àúâi söëng cho 74 höå ra khoãi vuâng loäi VQG,... d. Chûúng trònh húåp taác quöëc tïë Dûå aán xêy dûång caác khu baão vïå baão töìn taâi nguyïn thiïn nhiïn thöng qua baão töìn sinh thaái caãnh quan, àûúåc Quyä Möi trûúâng toaân cêìu (GEF) vaâ Quyä Phaát triïín Liïn húåp quöëc (UNDP) taâi trúå, laâ dûå aán vïì baão töìn lúán nhêët àaä àûúåc thûåc hiïån úã VQG Ba Bïí. Caác dûå aán khaác nhû "Sûã duång bïìn vûäng nguöìn lêm saãn phi göî", taâi trúå cuãa chñnh phuã Haâ Lan; nghiïn cûáu vaâ phên tñch caác thïí chïë àõa phûúng vaâ quyïìn àöëi vúái möi trûúâng, caác chñnh saách phaát triïín vaâ sinh kïë nöng thön úã huyïån Ba Bïí, tónh Bùæc Kaån cuãa töí chûác Helvetas (Thuåy Syä),... e. Caác biïån phaáp baão töìn chûa àûúåc aáp duång Möåt söë biïån phaáp àûúåc àïì xuêët laâ: öín àõnh vaâ hoaân thiïån cú súã vêåt chêët hïå thöëng caác traåm baão vïå; tùng cûúâng sûå tham gia cuãa nhên dên trong cöng taác baão töìn; lêåp höì sú khoa hoåc Di saãn thiïn nhiïn thïë giúái VQG Ba Bïí trònh UNESCO cöng nhêån,... f. Nghiïn cûáu khoa hoåc Nhûäng cöng trònh nghiïn cûáu àiïìu tra vïì àöång vêåt khu vûåc höì Ba Bïí àaä àûúåc Àaâo Vùn Tiïën thûåc hiïån tûâ nùm 1963. Àïën nay, coá rêët nhiïìu caác cöng trònh nghiïn cûáu vïì caác lônh vûåc: àöång vêåt vaâ thûåc vêåt (Àaåi hoåc Quöëc gia Haâ Nöåi, Viïån Sinh Thaái vaâ Taâi nguyïn Sinh vêåt; Viïån Àiïìu tra Quy hoaåch Rûâng) phuåc vuå cho viïåc xêy dûång Dûå aán "Àêìu tû xêy dûång Vûúân quöëc gia Ba Bïí",... g. Cöng taác giaáo duåc Àaâo taåo 50 giaáo viïn úã caác trûúâng phöí thöng thuöåc caác xaä trïn àõa baân vïì giaáo duåc möi trûúâng àïí giaãng daåy cho 3.141 hoåc sinh phöí thöng. Múã caác khoáa hoåc têåp huêën lúáp vïì nghiïåp vuå baão töìn, giaám saát ÀDSH do caác cú súã àaâo taåo cuãa Böå Nöng nghiïåp vaâ Phaát triïín Nöng thön. Töí chûác nhiïìu àúåt tuyïn truyïìn lûu àöång vïì cöng taác baão vïå rûâng vaâ möi trûúâng cho hún 500 höå nöng dên úã caác xaä Khang Ninh, Mam Mêîu (huyïån Ba Bïí - Bùæc Kaån) vaâ xaä Àaâ Võ (huyïån Na Hang - Tuyïn Quang). Xêy dûång taâi liïåu vaâ chûúng trònh tuyïn truyïìn, giaáo duåc möi trûúâng cho caác du khaách, hoåc sinh phöí thöng vaâ nhên dên trïn àõa baân. Töí chûác caác àúåt thi veä vïì baão vïå rûâng vaâ möi trûúâng vúái hún 600 em hoåc sinh tham gia. 5. Vûúân quöëc gia Cön Àaão 5.1. Àùåc àiïím chung VQG Cön Àaão thuöåc huyïån Cön Àaão, tónh Baâ Rõa- Vuäng Taâu, bao göìm möåt quêìn àaão, coá 14 hoân àaão lúán nhoã. Trong söë 14 hoân àaão, chó coá àaão Cön Sún laâ coá ngûúâi sinh söëng, vúái dên söë khoaãng 4.000 ngûúâi. Nghïì nghiïåp chñnh cuãa hêìu hïët nhûäng ngûúâi dên trïn àaão laâ àaánh bùæt thuãy saãn ven búâ, nöng nghiïåp, buön baán nhoã vaâ caác ngaânh nghïì dõch vuå. Vuâng biïín Cön Àaão laâ núi rêët giaâu tiïìm nùng vïì taâi nguyïn sinh vêåt biïín vaâ coá giaá trõ cao vïì ÀDSH, àa daång caác hïå sinh thaái (hïå sinh thaái vuâng triïìu; hïå sinh thaái thûåc vêåt ngêåp mùån; hïå sinh thaái coã biïín; hïå sinh thaái baäi triïìu raån àaá; hïå sinh thaái baäi triïìu caát; hïå sinh thaái raån san hö), coá nhiïìu loaâi laâ àùåc hûäu cuãa biïín Viïåt Nam 5.2. Giaá trõ vaâ chûác nùng 5.2.1. Àa daång sinh hoåc VQG Cön Àaão coá 2 hïå thöëng sinh thaái chñnh (hïå sinh thaái rûâng trïn caån vaâ hïå sinh thaái biïín vaâ ven biïín). Kïët quaã àiïìu tra gêìn àêy àaä ghi nhêån úã VQG Cön Àaão coá 882 loaâi thûåc vêåt rûâng, 144 loaâi àöång vêåt rûâng vaâ 1.300 loaâi sinh vêåt biïín. Theo söë liïåu cuãa Phên viïån Haãi dûúng hoåc Haãi Phoâng, vuâng biïín ven búâ cuãa VQG coá: 23 loaâi thûåc vêåt ngêåp mùån (Mangrove); 127 loaâi rong biïín (Algae); 9 loaâi coã biïín (Seagrass); 157 loaâi thûåc vêåt phuâ du (Phytoplankton); 115 loaâi àöång vêåt phuâ du 62 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar (Zooplankton); 258 loaâi san hö (Corals); 130 loaâi giun nhiïìu tú (Polychaeta); 116 loaâi giaáp xaác (Crustacea); 187 loaâi thên mïìm (Molussca); 75 loaâi da gai (Echinodermarta); 160 loaâi caá raån san hö (Coral reef fishes) vaâ 5 loaâi thuá vaâ boâ saát biïín (Sea Mammal and Reptile). Hïå sinh thaái ngêåp mùån phaát triïín töët úã ven búâ phña Têy àaão Cön Sún, Hoân Baâ, Hoân Baãy Caånh, Hoân Tre Lúán, Hoân Cau taåo thaânh caánh rûâng ngêåp mùån coá caãnh quan àeåp, laâ núi cû truá cuãa nhiïìu loaâi sinh vêåt nhû: Trang (Kandelia candel), Àûúác (Rhizophora apiculata), Bêìn (Sonneratia ovata),... Trong hïå sinh thaái rûâng ngêåp mùån coá nhiïìu loaâi àöång vêåt thên mïìm, giaáp xaác, nhû: Ocypoda ceratophthalma; Upogebia carcincauda; Thalamita crenata; Thalamita danae; Planaxis sulcatus; Cerithium echinatum; C. nodulosum; C. asperum,... Hïå sinh thaái coã biïín taåo thaânh thaãm thûåc vêåt phuã phêìn àaáy cuãa võnh Cön Sún vaâ thu huát caác loaâi sinh vêåt khaác àïën sinh söëng, àiïín hònh laâ Boâ biïín (Dugong dugong) vaâ nhiïìu loaâi àöång vêåt söëng trong thaãm coã biïín nhû: ÖËc (Cerithidae cingulata, Architectonica perspectiva, Cerithium tenuifilosum; Nassaruis goudiosus;...), caác loaâi hai maãnh voã (Paphia malabarica, Mactra violacea, Asaphis violascens, Gafrarium pectinatum,...). 5.2.2. Giaá trõ vùn hoáa, xaä höåi Quêìn àaão Cön Sún noái chung vaâ VQG Cön Àaão noái riïng laâ möåt vuâng rûâng vaâ biïín coá giaá trõ rêët cao vïì lõch sûã, vùn hoáa, xaä höåi. Caác di tñch lõch sûã (hïå thöëng caác nhaâ tuâ vaâ chuöìng coåp giam giûä vaâ tra têën caác laänh tuå vaâ chiïën sô caách maång, caác nhaâ yïu nûúác àaä àêëu tranh àïí giaãi phoáng àêët nûúác), àaä àûúåc Böå Vùn hoáa - Thöng tin cöng nhêån laâ di tñch cuãa quöëc gia. Nghôa trang Haâng Dûúng, cuäng laâ möåt di tñch lõch sûã cuãa quöëc gia, laâ núi yïn nghó cuãa haâng ngaân chiïën sô caách maång vaâ nhûäng ngûúâi yïu nûúác. 5.3. Hiïån traång sûã duång Töíng diïån tñch tûå nhiïn cuãa VQG Cön Àaão laâ 19.998 ha (göìm 5.998 ha phêìn àêët liïìn, 14.000 ha phêìn trïn biïín), àûúåc phên khu theo quy hoaåch nhû sau: a. Phên khu baão vïå nghiïm ngùåt taâi nguyïn rûâng trïn àêët liïìn (5.446 ha), vúái chûác nùng: baão vïå nghiïm ngùåt taâi nguyïn àöång vêåt vaâ thûåc vêåt rûâng; giûä cho hïå sinh thaái rûâng phaát triïín theo quy luêåt tûå nhiïn khöng coá sûå taác àöång cuãa con ngûúâi. b. Phên khu phuåc höìi hïå sinh thaái rûâng trïn àêìt liïìn (500 ha), coá chûác nùng: Phuåc höìi taâi nguyïn àöång vêåt, thûåc vêåt rûâng vaâ hïå sinh thaái rûâng thöng qua taác àöång cuãa caác biïån phaáp kyä thuêåt lêm sinh vaâ kyä thuêåt baão töìn thiïn nhiïn. c. Phên khu baão töìn taâi nguyïn sinh vêåt biïín (14.000 ha), coá chûác nùng: baão vïå caác hïå sinh thaái biïín vaâ ven biïín; baão töìn caác taâi nguyïn sinh vêåt biïín, nhêët laâ caác loaâi quyá hiïëm, coá nguy cú bõ àe doåa; baão töìn vuâng ÀNN xung quanh caác hoân àaão. d. Phên khu haânh chñnh dõch vuå trïn àêët liïìn (52 ha): laâ trung têm àiïìu haânh vaâ quaãn lyá cuãa VQG; laâ núi xêy dûång caác cöng trònh haå têìng cú súã phuåc vuå cho cöng taác quaãn lyá, àiïìu haânh, du lõch, tuyïn truyïìn giaáo duåc cöång àöìng cuãa VQG Cön Àaão. 5.4. Caác möëi àe doaå Caác nhên töë aãnh hûúãng bêët lúåi àïën caác hïå sinh thaái ÀNN göìm: caác hoaåt àöång àaánh bùæt thuãy saãn, du lõch, sûác eáp gia tùng dên söë, phaát triïín cú súã haå têìng vaâ nguy cú chaáy rûâng. Haâng nùm, coá söë lûúång lúán caác taâu tûâ caác núi khaác àïën àïí àaánh bùæt haãi saãn vaâ neo traánh gioá baäo laâ möëi nguy cú rêët lúán àöëi vúái sûå aân toaân cuãa hïå sinh thaái biïín úã Cön Àaão. Sûå gia tùng dên söë vaâ söë lûúång khaách du lõch ngaây caâng tùng seä laâ nguy cú àöëi vúái viïåc baão vïå vaâ sûã duång taâi nguyïn biïín. 5.5. Caác giaãi phaáp quaãn lyá vaâ biïån phaáp baão töìn 5.5.1. Cú quan quaãn lyá VQG Cön Àaão chõu sûå quaãn lyá cuãa UÃy ban Nhên dên tónh Baâ Rõa-Vuäng Taâu. Súã Nöng nghiïåp vaâ Phaát triïín Nöng thön, Chi cuåc Kiïím Lêm, Súã Taâi nguyïn vaâ Möi trûúâng, Súã Khoa hoåc vaâ Cöng nghïå, Súã Thuãy saãn, Súã kïë hoaåch vaâ Àêìu tû, Súã Taâi chñnh vaâ caác cú quan chuyïn mön coá liïn quan khaác cuãa tónh Baâ Rõa-Vuäng Taâu 5.5.2. Caác biïån phaáp baão töìn a. Caác biïån phaáp baão töìn àûúåc aáp duång Xêy dûång quy hoaåch phên vuâng quaãn lyá taâi nguyïn sinh vêåt biïín, trong àoá quy àõnh roä nhûäng àõa àiïím vaâ phaåm vi àûúåc pheáp khai thaác nguöìn lúåi thuãy saãn, mûác àöå khai thaác, phûúng thûác khai thaác, nhûäng àiïìu cêëm vaâ caác quy àõnh xûã lyá nïëu coá 63 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar vi phaåm xaãy ra. Caác taâi liïåu vaâ baãn àöì vïì taâi nguyïn, VQG àaä àûúåc phên phaát cho caác ngû dên, caác cú quan chñnh quyïìn úã àõa phûúng cuâng vúái caác lúáp huêën luyïån àaä àûúåc töí chûác àïí giaãi thñch roä caác quy àõnh naây. Tùng cûúâng viïåc tuêìn tra kiïím soaát, baão vïå cuãa lûåc lûúång kiïím lêm vaâ xûã lyá theo phaáp luêåt caác vi phaåm àöëi vúái taâi nguyïn rûâng vaâ taâi nguyïn biïín. Xêy dûång phoâng diïîn giaãi möi trûúâng, giúái thiïåu caác loaåi taâi nguyïn rûâng, biïín, caác loaâi àùåc hûäu, quyá hiïëm, caác quy àõnh vïì baão vïå vaâ baão töìn; xêy dûång baãng tuyïn truyïìn úã nhûäng têåp trung àöng ngûúâi àïí tuyïn truyïìn yá thûác baão vïå rûâng, biïín cho moåi ngûúâi. Xêy dûång dûå aán quy hoaåch phaát triïín du lõch sinh thaái gùæn vúái baão vïå rûâng vaâ taâi nguyïn sinh vêåt biïín. Dûå aán naây àaä àûúåc Böå Nöng nghiïåp vaâ Phaát triïín Nöng thön thêím àõnh vaâ àûúåc Chuã tõch UÃy ban Nhên dên tónh Baâ Rõa - Vuäng Taâu phï duyïåt àïí thûåc hiïån. b. Caác biïån phaáp baão töìn àïì xuêët nhûng chûa àûúåc aáp duång Möåt söë biïån phaáp baão töìn taâi nguyïn sinh vêåt biïín vaâ vuâng ÀNN àaä àûúåc àïì xuêët nhûng chûa thûåc hiïån àûúåc laâ: thiïët lêåp hïå thöëng caác möëc phên àõnh ranh giúái phên khu baão töìn taâi nguyïn sinh vêåt biïín trïn biïín; tiïën haânh theo doäi, giaám saát tònh hònh taâi nguyïn sinh vêåt biïín haâng nùm (àùåc biïåt trong vuâng ÀNN ven biïín vaâ nhûäng loaâi àùåc hûäu, quyá hiïëm); thaânh lêåp Haåt kiïím ngû trûåc thuöåc VQG Cön Àaão àïí tuêìn tra baão vïå taâi nguyïn sinh vêåt biïín vaâ coá thêím quyïìn xûã lyá caác vi phaåm theo quy àõnh cuãa phaáp luêåt. c. Nghiïn cûáu khoa hoåc Vúái sûå taâi trúå kinh phñ cuãa Chñnh phuã vaâ cuãa caác töí chûác quöëc tïë, VQG Cön Àaão àaä tiïën haânh caác àïì taâi nghiïn cûáu khoa hoåc: Àïì taâi nghiïn cûáu phuåc höìi taâi nguyïn rûâng, loaâi cêy Laát hoa (Chukrasia tabularis) vaâ möåt loaâi cêy quyá hiïëm coá tïn trong Saách àoã Thûåc vêåt cuãa Viïåt Nam, bõ thiïåt haåi búãi cún baäo Linda (thaáng 11/1997); Àïì taâi nghiïn cûáu baão töìn loaâi ruâa biïín, quy hoaåch caác giaãi phaáp baão töìn vaâ quaãn lyá taâi nguyïn sinh vêåt biïín do Töí chûác WWF taâi trúå. Thöng qua caác àïì taâi naây, möåt söë thiïët bõ lùån, duång cuå àiïìu tra dûúái biïín vaâ xuöìng maáy àaä àûúåc cêëp cho VQG Cön Àaão. d. Cöng taác giaáo duåc baão töìn hiïån taåi Möåt söë hoaåt àöång giaáo duåc baão töìn àaä àûúåc VQG Cön Àaão thûåc hiïån nhû: xêy dûång phoâng diïîn giaãi möi trûúâng (giúái thiïåu caác loaåi taâi nguyïn rûâng, biïín, caác loaâi àùåc hûäu, quyá hiïëm, caác quy àõnh vïì baão vïå vaâ baão töìn àïí cöång àöìng dên cû vaâ caác du khaách hiïíu vaâ thûåc hiïån); in vaâ phaát caác loaåi taâi liïåu giúái thiïåu vïì VQG Cön Àaão cho nhên dên, hoåc sinh, cho caác cú quan chñnh quyïìn àõa phûúng vaâ cho du khaách àïí nêng cao hiïíu biïët vaâ yá thûác baão vïå nhûäng taâi nguyïn thiïn nhiïn quyá giaá cuãa quöëc gia; xêy dûång caác baãng tuyïn truyïìn taåi trung têm huyïån, caãng biïín vaâ sên bay,... àïí tuyïn truyïìn yá thûác baão vïå rûâng vaâ baão vïå biïín cho moåi ngûúâi. 64 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar 1. Lûúång giaá kinh tïë àêët ngêåp nûúác cûãa söng Baåch Àùçng Phuå luåc E: Lûúång giaá kinh tïë möåt söë vuâng àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam (Nguyïîn Hûäu Ninh, Mai Troång Nhuêån vaâ nnk, 2003) Caác giaá trõ Giaá trõ thêëp Giaá trõ cao Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ trûåc tiïëp 1 Göî 65.840 4,30 74.500 4,87 2 Cuãi àun 28.000 1,83 32.500 2,12 Giaá trõ giaán tiïëp 1 Nuöi tröìng thuãy saãn 5.625.000 367,65 6.432.000 420,39 2 Nguöìn lúåi biïín** 850.000 55,56 1.150.000 75,16 3 Cêy laâm thuöëc n/a n/a n/a n/a 4 Du lõch 12.400 0,81 15.600 1,02 Giaá trõ möi trûúâng 1 ÖÍn àõnh vi khñ hêåu, caãi thiïån chêët lûúång khöng khñ, nûúác, haån chïë nûúác dêng n/a N/a n/a n/a Töíng giaá trõ kinh tïë /ha 6.581.240 430,15 7.704.600 503,57 65 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar 2. Lûúång giaá kinh tïë àêët ngêåp nûúác cûãa söng Vùn UÁc 3. Lûúång giaá kinh tïë àêët ngêåp nûúác cûãa söng Ba Laåt Caác giaá trõ Giaá trõ thêëp Giaá trõ cao Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ trûåc tiïëp 1 Göî 85.250 5,57 92.450 6,04 2 Cuãi àun 46.500 3,04 52.400 3,42 Giaá trõ giaán tiïëp 1 Nuöi tröìng thuãy saãn 8.530.000 557,52 9.520.000 622,22 2 Nguöìn lúåi biïín** 1.564.000 102,22 1.645.000 107,52 3 Cêy laâm thuöëc 14.200 0,93 15.600 1,02 4 Du lõch 9.800 0,64 11.200 0,73 Giaá trõ möi trûúâng 1 ÖÍn àõnh vi khñ hêåu, caãi thiïån chêët lûúång khöng khñ, nûúác, haån chïë nûúác dêng n/a n/a n/a n/a Töíng giaá trõ kinh tïë/ha 10.249.750 669,92 11.336.650 740,96 Caác giaá trõ Giaá trõ thêëp Giaá trõ cao Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ trûåc tiïëp 1 Göî 103.620 6,77 108.200 7,07 2 Cuãi àun 82.500 5,39 86.400 5,65 Giaá trõ giaán tiïëp 1 Nuöi tröìng thuãy saãn 13.500.000 882,35 15.000.000 980,39 2 Nguöìn lúåi biïín** 2.640.000 172,55 2.860.000 186,93 3 Mêåt ong 112.000 7,32 132.000 8,63 4 Cêy laâm thuöëc 15.600 1,02 18.500 1,21 5 Du lõch 12000 0,78 15.000 0,98 Giaá trõ möi trûúâng 1 ÖÍn àõnh vi khñ hêåu, caãi thiïån chêët lûúång khöng khñ, nûúác, haån chïë nûúác dêng. 15.100.000 986,93 16.400.000 1.071,90 Töíng giaá trõ kinh tïë/ha 31.565.720 2.063,12 34.620.100 2.262,75 66 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar 4. Lûúång giaá kinh tïë àêët ngêåp nûúác cûãa söng Àaáy (baäi triïìu Kim Sún) 5. Lûúång giaá kinh tïë àêët ngêåp nûúác àêìm phaá Tam Giang – Cêìu Hai Caác giaá trõ Giaá trõ thêëp Giaá trõ cao Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ trûåc tiïëp 1 Göî 105.200 6,88 112.400 7,35 2 Cuãi àun 74.500 4,87 80.420 5,26 Giaá trõ giaán tiïëp 1 Nuöi tröìng thuãy saãn 10.560.000 690,20 11.260.000 73.595 2 Nguöìn lúåi biïín** 1.256.000 82,09 1.450.000 94,77 3 Cêy laâm thuöëc 12.500 0,82 13.500 0,88 4 Du lõch 14.500 0,95 16.400 1,07 Giaá trõ möi trûúâng 1 ÖÍn àõnh vi khñ hêåu, caãi thiïån chêët lûúång khöng khñ, nûúác, haån chïë nûúác dêng n/a n/a n/a n/a Töíng giaá trõ kinh tïë/ha 12.022.700 785,80 12.932.720 8 Caác giaá trõ Giaá trõ thêëp Giaá trõ cao Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ trûåc tiïëp 1 Göî n/a n/a n/a n/a 2 Cuãi àun n/a n/a n/a n/a Giaá trõ giaán tiïëp 1 Nuöi tröìng thuãy saãn 16.850.000 1101,31 18.450.000 1205,88 2 Àaánh bùæt caá 14.260.000 932,03 16.740.000 1094,12 3 Nguöìn lúåi biïín** n/a n/a n/a n/a 4 Du lõch 15.200 0,99 18.500 1,21 Giaá trõ möi trûúâng 1 ÖÍn àõnh vi khñ hêåu, caãi thiïån chêët lûúång khöng khñ, nûúác, haån chïë nûúác dêng. n/a n/a n/a n/a Töíng giaá trõ kinh tïë/ha 31.125.200 2.034,33 35.208.500 2.301,21 67 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar 6. Lûúång giaá kinh tïë àêët ngêåp nûúác àêìm Thõ Naåi 7. Lûúång giaá kinh tïë àêët ngêåp nûúác cûãa söng Tiïìn Caác giaá trõ Giaá trõ thêëp Giaá trõ cao Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ trûåc tiïëp 1 Göî n/a n/a n/a n/a 2 Cuãi àun n/a n/a n/a n/a Giaá trõ giaán tiïëp 1 Nuöi tröìng thuãy saãn 8.452.000 552,42 10.520.000 687,58 2 Àaánh bùæt caá coá töí chûác 5.200.000 339,87 6.345.000 414,71 3 Nguöìn lúåi biïín** n/a n/a n/a n/a 4 Du lõch 16.450 1,08 17.500 1,14 Giaá trõ möi trûúâng 1 ÖÍn àõnh vi khñ hêåu, caãi thiïån chêët lûúång khöng khñ, nûúác, haån chïë nûúác dêng. n/a n/a n/a n/a Töíng giaá trõ kinh tïë/ha 13.668.450 893,36 16.882.500 1.103,43 Caác giaá trõ Giaá trõ thêëp Giaá trõ cao Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ trûåc tiïëp 1 Göî 145.600 9,52 158.200 10,34 2 Cuãi àun 86.500 5,65 92.000 6,01 3 Than n/a n/a n/a n/a Giaá trõ giaán tiïëp 1 Nuöi tröìng thuãy saãn 21.450.000 1.401,96 22.480.000 1.469,28 2 Àaánh bùæt caá coá töí chûác 16.500.000 1.078,43 18.200.000 1.189,54 3 Nguöìn lúåi biïín** 4.850.000 316,99 6.270.000 409,80 4 Du lõch 160.000 10,46 220.000 14,38 Giaá trõ möi trûúâng 1 ÖÍn àõnh vi khñ hêåu, caãi thiïån chêët lûúång khöng khñ, nûúác, haån chïë nûúác dêng. n/a n/a n/a n/a Töíng giaá trõ kinh tïë/ha 43.192.100 2.823,01 47.420.200 3.099,36 68 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar 8. Lûúång giaá kinh tïë àêët ngêåp nûúác vuâng baäi triïìu Têy Nam Caâ Mau Ghi chuá: ** Àaánh bùæt thuãy saãn vö töí chûác do caác höå gia àònh thûåc hiïån theo thúâi vuå.; (+) TEV (Töíng giaá trõ kinh tïë) àûúåc tñnh trïn cú súã töíng diïån tñch cuãa möåt khu vûåc àêët ngêåp nûúác cuå thïí; n/a: khöng coá söë liïåu. Giaá trõ trûåc tiïëp Giaá trõ thêëp Giaá trõ cao Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ ûúác tñnh (VNÀ) USD Giaá trõ trûåc tiïëp 1 Göî 123.500 8,07 138.800 9,07 2 Cuãi àun 124.300 8,12 145.000 9,48 3 Than 56.200 3,67 75.000 4,90 Giaá trõ giaán tiïëp 1 Nuöi tröìng thuãy saãn 19.394.000 1.267,58 22.459.000 1.467,91 2 Àaánh bùæt caá coá töí chûác 28.485.000 1.861,76 32.031.000 2.093,53 3 Nguöìn lúåi biïín** 9.495.000 620,59 12.677.000 828,56 4 Du lõch 2.456.000 160,52 2.761.000 180,46 Giaá trõ möi trûúâng 1 ÖÍn àõnh vi khñ hêåu, caãi thiïån chêët lûúång khöng khñ, nûúác, haån chïë nûúác dêng. n/a n/a n/a n/a Töíng giaá trõ kinh tïë/ha 60.134.000 3.930,33 70.286.800 4.593,91 69 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar Caác vùn baãn coá liïn quan àïën sûã duång àêët ngêåp nûúác Vùn baãn quy phaåm Phaáp luêåt Nöåi dung chñnh liïn quan àïën sûã duång ÀNN Quyïët àõnh cuãa Höåi àöìng böå trûúãng söë 97-HÀBT, 29/05/1982 Giao cho têåp thïí hoùåc caá nhên sûã duång vaâo muåc àñch nuöi tröìng, khai thaác thuãy saãn vaâ baão vïå nguöìn lúåi thuãysaãn. Àún võ vaâ caá nhên sûã duång mùåt nûúác phaãi àùng kyá vúái chñnh quyïìn àõa phûúng. Khuyïën khñch caác töí chûác, caá nhên sûã duång coá hiïåu quaã diïån tñch àêët coá mùåt nûúác. Nghõ àõnh cuãa HÀBT söë 30-HÀBT 23/3/1989 Àiïìu 23: Quy àõnh vïì chïë àöå sûã duång àêët tröëng, àöìi nuái troåc. Thöng tû liïn böå söë 5-TT/LB 18/12/1991 Hûúáng dêîn viïåc quaãn lyá, sûã duång àêët coá mùåt nûúác àïí nuöi tröìng thuãy saãn. Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã söë 64-CP 27/9/1993 Quy àõnh vïì viïåc giao nöng nghiïåp cho höå gia àònh, caá nhên sûã duång öín àõnh, lêu daâi vaâo muåc àñch saãn xuêët nöng nghiïåp, lêm nghiïåp, nuöi tröìng thuãy saãn. Luêåt àêët àai 15/10/1993 Àiïìu 47: Quy àõnh viïåc sûã duång mùåt nûúác nöåi àõa àïí nuöi tröìng thuãy saãn, khai thaác thuãy saãn vaâ vaâo caác muåc àñch khaác Àiïìu 48: Quy àõnh àöëi vúái àêët coá mùåt nûúác ven biïín sûã duång àïí saãn xuêët nöng nghiïåp, lêm nghiïåp, nuöi tröìng thuãy saãn. Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã söë 90-CP 17/8/1994 Vïì viïåc àïìn buâ thiïåt haåi khi Nhaâ nûúác thu höìi àêët àïí sûã duång vaâo muåc àñch quöëc phoâng, an ninh, lúåi ñch quöëc gia, lúåi ñch cöng cöång. Quyïët àõnh söë 773-TTG 21/12/1994 Vïì chûúng trònh khai thaác, sûã duång àêët hoang hoáa, caác baäi böìi ven söng, ven biïín, mùåt nûúác úã caác vuâng àöìng bùçng Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã söë NÀ 01/CP 4/1995 Quy àõnh vïì viïåc giao khoaán àêët sûã duång vaâo muåc àñch saãn xuêët nöng nghiïåp, lêm nghiïåp, nuöi tröìng thuãy saãn trong caác doanh nghiïåp nhaâ nûúác. Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã söë 22/1998/NÀ-CP Àiïìu 9: Quy àõnh mûác àïìn buâ thiïåt haåi àöëi vúái àêët nöng nghiïåp, àêët lêm nghiïåp, àêët laâm muöëi, àêët coá mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn. Àiïìu 14: Nöåp ngên saách Nhaâ nûúác tiïìn àïìn buâ thiïåt haåi vïì àêët. Àiïìu 23: Àïìn buâ thiïåt haåi vïì hoa maâu Cöng vùn söë 1558/ÀC-ÀÀBÀ, 13/10/1999 Trong quaá trònh thöëng kï àêët nöng nghiïåp bao göìm caã àêët coá mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn. Thöëng kï riïng diïån tñch àêët coá mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn vaâ àêët coá mùåt nûúác sûã duång cho caác muåc àñch khaác Phuå luåc F: Danh muåc möåt söë vùn baãn quy phaåm phaáp luêåt liïn quan àïën àêët ngêåp nûúác 70 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar Caác vùn baãn coá liïn quan àïën quaãn lyá, baão töìn àêët ngêåp nûúác Vùn baãn quy phaåm Phaáp luêåt Nöåi dung chñnh liïn quan àïën sûã duång ÀNN Quyïët àõnh cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã Söë 224/1999/QÀ-TTg, 08/12/1999 Vïì chñnh saách sûã duång àêët, mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn.Giao hoùåc cho thuï àêët, mùåt nûúác, eo, võnh, àêìm phaá, höì chûáa mùåt nûúác lúán àaä àûúåc quy hoaåch cho caác thaânh phêìn kinh tïë sûã duång vaâo nuöi tröìng thuãy saãn.Àûúåc chuyïín àöíi ruöång nhiïîm mùån, ruöång truäng, àêët laâm muöëi, àêët ngêåp uáng saãn xuêët luáa bêëp bïnh, keám hiïåu quaã sang nuöi tröìng thuãy saãn. Nghõ quyïët söë 03/2000/NQ-CP 02/02/ 2000 Möåt söë chñnh saách lêu daâi cuãa Nhaâ nûúác àöëi vúái kinh tïë trang traåi Nhaâ nûúác àùåc biïåt khuyïën khñch viïåc àêìu tû khai thaác vaâ sûã duång coá hiïåu quaã àêët tröëng, àöìi nuái troåc úã trung du, miïìn nuái, biïn giúái, haãi àaão, têån duång khai thaác caác loaåi àêët coân hoang hoáa, ao, höì, àêìm, baäi böìi ven söng, ven biïín, mùåt nûúác eo võnh, àêìm phaá àïí saãn xuêët nöng, lêm, ngû nghiïåp theo hûúáng chuyïn canh vúái tyã suêët haâng hoáa cao. Phaáp lïånh baão vïå vaâ phaát triïín nguöìn lúåi thuãysaãn Àiïìu 4: Töí chûác Nhaâ nûúác, xaä höåi, têåp thïí, tû nhên vaâ caá nhên coá quyïìn khai thaác nguöìn lúåi thuãy saãn thiïn nhiïn theo quy àõnh cuãa Phaáp lïånh naây úã caác vuâng nûúác do Nhaâ nûúác quaãn lyá. Luêåt baão vïå möi trûúâng Àiïìu 11: Nhaâ nûúác khuyïën khñch vaâ taåo àiïìu kiïån cho töí chûác, caá nhên trong viïåc sûã duång vaâ khai thaác húåp lyá thaânh phêìn möi trûúâng. Àiïìu 15: AÁp duång caác biïån phaáp haån chïë, phoâng, chöëng xoái moân, suåt lúã, trûúåt àêët, laâm àêët pheân hoáa, mùån hoáa, ngoåt hoáa tuyâ tiïån, àaá ong hoáa, sònh lêìy hoáa, sa maåc hoáa. Quyïët àõnh cuãa Höåi àöìng Böå trûúãng söë 97-HÀBT, 29/05/1982 Têët caã caác loaåi mùåt nûúác nhû ao, höì, söng ngoâi, kïånh raåch, baäi triïìu, àêìm, phaá, eo, võnh, v.v... àïìu thuöåc súã hûäu toaân dên, do Nhaâ nûúác thöëng nhêët quaãn lyá. Giaáo duåc, khuyïën khñch caác töí chûác, caá nhên baão vïå nguöìn lúåi thuãy saãn vaâ möi trûúâng söëng cuãa caác loaâi thuãy saãn. Chó thõ cuãa chuã tõch HÀBT söë 169-CT, ngaây 18/5/1992 Vïì viïåc thûåc hiïån nhûäng biïån phaáp cêëp baách baão vïå sïëu cöí truåi (sïëu àêìu àoã) vaâ hïå sinh thaái ÀNN úã vuâng Àöìng Thaáp Mûúâi Luêåt àêët àai 15/10/1993 Àiïìu 50: Viïåc quaãn lyá vaâ sûã duång àêët múái böìi ven biïín do chñnh phuã quy àõnh. Àiïìu 71: Theo muåc àñch sûã duång xaác àõnh cho tûâng vuâng àêët coá mùåt nûúác, nhaâ nûúác giao àêët naây cho tûâng höå gia àònh, caá nhên thñch húåp sûã duång. Chïë àöå quaãn lyá vaâ sûã duång àêët coá mùåt nûúác do chñnh phuã quy àõnh. Luêåt thuïë sûã duång àêët 10/7/1993 keâm nghõ àõnh söë 74- CP 25/10/1993 Àiïìu 2: Àêët coá mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn laâ àêët phaãi chõu thuïë nöng nghiïåp. Àiïìu 7: Àêët tröìng cêy haâng nùm vaâ àêët coá mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn àûúåc chia laâm 6 haång Àiïìu 9: Àõnh suêët thuïë möåt nùm tñnh bùçng kg thoác/1ha cuãa tûâng haång àêët kïí caã àêët coá mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn. Àiïìu 19: Miïîn thuïë cho àêët khai hoang àöëi vúái àêët khai hoang úã miïìn nuái, àêìm lêìy vaâ lêën biïín (7 nùm), riïng àêìm lêìy vaâ lêën biïín àûúåc cöång thïm 6 nùm. Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã söë 80/CP 6/11/1993 Quy àõnh khung giaá caác loaåi àêët àïí tñnh thuïë chuyïín quyïìn sûã duång àêët, thu tiïìn khi giao àêët, cho thuï àêët, tñnh giaá trõ taâi saãn khi giao àêët, böìi thûúâng thiïåt haåi vïì àêët khi thu höìi trong àoá coá quy àõnh àöëi vúái àêët coá mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn 71 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã söë 175-CP, ngaây 18/10/1994 Àiïìu 21: Viïåc sûã duång, khai thaác caác VQG, khu BTTN, khu di tñch lõch sûã, vùn hoáa, caãnh quan thiïn nhiïn... phaãi àûúåc pheáp cuãa cú quan quaãn lyá ngaânh hûäu quan. Àiïìu 35: coá nguöìn taâi chñnh höî trúå cho caác dûå aán baão töìn, khöi phuåc caác hïå sinh thaái coá têìm quan troång cho phaát triïín lêu bïìn kinh tïë - xaä höåi vaâ duy trò tñnh ÀDSH. Quyïët àõnh cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã söë 845/TTg, 22/12/1995 Baão vïå caác sinh thaái àùåc thuâ cuãa Viïåt Nam, caác hïå sinh thaái nhaåy caãm àang bõ àe doaå thu heåp hay huyã hoaåi do hoaåt àöång kinh tïë cuãa con ngûúâi. Baão vïå caác böå phêån cuãa ÀDSH àang bõ àe doaå do khai thaác quaá mûác hay bõ laäng quïn. Phaát huy vaâ phaát hiïån caác giaá trõ sûã duång cuãa caác böå phêån ÀDSH trïn cú súã phaát triïín bïìn vûäng caác giaá trõ taâi nguyïn, phuåc vuå caác muåc tiïu kinh tïë cuãa àêët nûúác. Chó thõ cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã söë 359/TTG, ngaây 29/05/1996 Vïì nhûäng biïån phaáp cêëp baách àïí baão vïå vaâ phaát triïín caác loaâi àöång vêåt hoang daä. Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã söë 46/CP 29/4/1997 Àiïìu 7: Nghôa vuå cuãa húåp taác xaä thuãysaãn: quaãn lyá vaâ sûã duång caác diïån tñch àêët àai vaâ àêët coá mùåt nûúác àûúåc Nhaâ nûúác giao quyïìn sûã duång theo quy àõnh cuãa phaáp luêåt. Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã söë 14/1998/NÀ-CP, 06/03/1998 Coá phêìn quy àõnh vïì quaãn lyá àêët àai vaâ taâi nguyïn thiïn nhiïn khaác Quyïët àõnh cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã söë 253/1998/QÀ- TTg, 29/12/1998 Chuyïín haång Khu BTTN ÀNN Traâm Chim tónh Àöìng Thaáp thaânh VQG Traâm Chim vaâ phï duyïåt Dûå aán àêìu tû xêy dûång VQG Traâm Chim giai àoaån 1999- 2003 Quyïët àõnh cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã söë 1026 /QÀ-TTg ngaây 13/11/1998 Phï duyïåt Dûå aán xêy dûång Khu BTTN ÀNN Thaånh Phuá, huyïån Thaånh Phuá, tónh Bïën Tre, vúái muåc tiïu cú baãn laâ baão vïå ÀDSH cuãa hïå sinh thaái ÀNN, baão vïå sinh caãnh tiïu biïíu cuãa hïå sinh thaái ÀNN úã vuâng ven biïín cûãa söng, cung cêëp dinh dûúäng vaâ khu cû truá cho caác loaâi thuãy saãn. Taåo vaânh àai rûâng phoâng höå ven biïín, phaát huy vai troâ phoâng höå möi trûúâng, haån chïë xoái lúã, thuác àêíy quaá trònh böìi tuå búâ biïín. Böå Luêåt hònh sûå söë 5/1999/QH10 ngaây 21/12/1999 Àiïìu 182-191: Quy àõnh caác töåi vaâ hònh phaåt àöëi vúái caác vi phaåm vïì möi trûúâng (huyã hoaåi nguöìn lúåi thuãysaãn, phaá hoaåi rûâng, caác vi phaåm vïì baão vïå àöång vêåt hoang daä vaâ quyá hiïëm, vi phaåm chïë àöå baão vïå àùåc biïåt àöëi vúái khu Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã söë 38/2000/NÀ-CP 23/8/2000 Àiïìu 6. Quy àõnh mûác thu tiïìn sûã duång àêët khi àûúåc chuyïín muåc àñch sûã duång. Àöëi vúái caác höå gia àònh, caá nhên àang sûã duång àêët nöng nghiïåp, àêët lêm nghiïåp, àêët coá mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn, àêët laâm muöëi khi àûúåc cú quan nhaâ nûúác coá thêím quyïìn cho pheáp chuyïín sang laâm àêët úã theo àuáng quy hoaåch àûúåc duyïåt thò phaãi nöåp 40% tiïìn sûã duång àêët àöëi vúái diïån tñch àêët trong haån mûác àêët úã; Quyïët àõnh söë189/2000/QÀ- BTC 24/11/2000 Vïì viïåc ban haânh Baãn quy àõnh vïì tiïìn thuï àêët, mùåt nûúác, mùåt biïín aáp duång àöëi vúái caác hònh thûác àêìu tû nûúác ngoaâi taåi Viïåt Nam trong àoá coá quy àõnh àún giaá àöëi vúái àêët coá mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn Quyïët àõnh söë 24/2001/QÀ- TTg, ngaây 01/3/2001 Thöëng kï töíng diïån tñch caác loaåi àêët trong àoá coá diïån tñch ÀNN (àêët coá mùåt nûúác nuöi tröìng thuãy saãn hoùåc sûã duång vaâo caác muåc àñch khaác, diïån tñch tröìng luáa vaâ hoa maâu,... Quyïët àõnh cuãa Thuã tûúáng söë 08/2001/QÀ-TTg ngaây 11/01/2001 Vïì viïåc ban haânh Quy chïë quaãn lyá rûâng àùåc duång, rûâng phoâng höå, rûâng saãn xuêët laâ rûâng tûå nhiïn trong àoá rûâng àûúåc quy àõnh trong Quy chïë naây laâ rûâng tûå nhiïn trïn àêët lêm nghiïåp, trong àoá coá thûåc vêåt, àöång vêåt rûâng vaâ nhûäng yïëu töë tûå nhiïn liïn quan àïën rûâng (nuái àaá, söng suöëi, höì, àêìm, vuâng ÀNN...) Quyïët àõnh cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã söë 11/2002/QÀ-TTg ngaây 14/01/2002 Vïì viïåc chuyïín haång Khu BTTN U Minh Thûúång, tónh Kiïn Giang thaânh VQG, muåc tiïu quan troång laâ baão töìn mêîu chuêín quöëc gia vïì hïå sinh thaái rûâng Traâm uáng pheân trïn àêët than buân. Baão töìn sûå ÀDSH cuãa hïå sinh thaái rûâng ngêåp nûúác, àùåc biïåt laâ 8 loaâi chim nûúác coá têìm quan troång toaân cêìu vaâ caác loaâi àöång vêåt hoang daä àùåc hûäu, quyá hiïëm khaác. Quyïët àõnh cuãa Thuã tûúáng Chñnh phuã söë 13/2002/QÀ-TTg ngaây 14/01/2002 Giao cho Uyã ban nhên dên tónh Cêìn Thú trûåc tiïëp quaãn lyá Khu BTTN Lung Ngoåc Hoaâng. Sûã duång vaâ khai thaác húåp lyá taâi nguyïn tûå nhiïn vaâ nhûäng tiïìm nùng cuãa hïå sinh thaái ÀNN. Goáp phêìn duy trò sûå cên bùçng sinh thaái vaâ gia tùng àöå che phuã rûâng, àaãm baão an ninh möi trûúâng vaâ sûå phaát triïín bïìn vûäng cuãa ÀBSCL. Phaáp lïånh baão vïå vaâ phaát triïín nguöìn lúåi thuãy saãn Àiïìu 2: Nhaâ nûúác thöëng nhêët quaãn lyá nguöìn lúåi thuãy saãn vaâ möi trûúâng söëng cuãa caác loaâi thuãysaãn. Möi trûúâng söëng cuãa caác loaâi thuãy saãn bao göìm vuâng nûúác, mùåt ÀNN vaâ phêìn àêët maâ caác loaâi thuãy saãn sinh söëng. Àiïìu 3: Viïåc baão vïå vaâ phaát triïín nguöìn lúåi thuãy saãn phaãi gùæn liïìn vúái baão vïå möi trûúâng söëng. Àiïìu 5: Nghiïm cêëm moåi haânh vi gêy taác haåi àïën nguöìn lúåi, möi trûúâng söëng cuãa caác loaâi thuãysaãn, àïën viïåc baão vïå vaâ phaát triïín nguöìn lúåi thuãysaãn. Àiïìu 8, 9: Nghiïm cêëm caác haânh vi khai thaác huyã diïåt, khai thaác vaâo muâa sinh saãn vaâ caác àiïìu khoaãn khaác quy àõnh cuå thïí viïåc sûã duång, khai thaác... Luêåt baão vïå möi trûúâng Àiïìu 12: Töí chûác, caá nhên coá traách nhiïåm baão vïå caác giöëng, loaâi thûåc vêåt, àöång vêåt hoang daä, baão vïå tñnh ÀDSH, baão vïå rûâng, biïín vaâ caác hïå sinh thaái. Àiïìu 13: Viïåc sûã duång, khai thaác khu BTTN, caãnh quan thiïn nhiïn phaãi àûúåc pheáp cuãa cú quan quaãn lyá ngaânh hûäu quan, cú quan quaãn lyá. Àiïìu 14: Viïåc khai thaác àêët nöng nghiïåp, àêët lêm nghiïåp, àêët nuöi tröìng thuãy saãn phaãi tuên theo quy hoaåch sûã duång àêët, kïë hoaåch caãi taåo àêët, baão àaãm cên bùçng sinh thaái. Nghõ àõnh cuãa Chñnh phuã söë 109/2003/NÀ-CP, ngaây 23/9/2003 Laâ vùn baãn phaáp luêåt àêìu tiïn riïng cho ÀNN. Nghõ àõnh göìm 6 chûúng, 27 àiïìu àïì cêåp àïën: quy àõnh, àiïìu tra, lêåp quy hoaåch baão töìn vaâ phaát triïín bïìn vûäng caác vuâng ÀNN thïí hiïån úã: Àiïìu 5: Quaãn lyá Nhaâ nûúác vïì baão töìn vaâ phaát triïín bïìn vûäng ÀNN Àiïìu 6, 7: Caác hoaåt àöång àûúåc khuyïën khñch, haânh vi bõ cêëm Àiïìu 8: Nöåi dung àiïìu tra, nghiïn cûáu caác vuâng ÀNN Àiïìu 9: Phên cöng, phên cêëp vïì àiïìu tra, nghiïn cûáu caác vuâng ÀNN Àiïìu 10: Nöåi dung quy hoaåch caác vuâng ÀNN. Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar 72 Töíng quan hiïån traång àêët ngêåp nûúác Viïåt Nam sau 15 nùm thûåc hiïån cöng ûúác Ramsar Code: 79 - 43 26 - 4 Giêëy pheáp xuêët baãn söë 79-720XB-QLXB cuãa Cuåc Xuêët baãn cêëp ngaây 17 thaáng 5 nùm 2005 In 500 quyïín tiïëng Viïåt vaâ 100 quyïín tiïëng Anh, khöí A4 In xong vaâ nöåp lûu chiïíu thaáng 12 nùm 2005 Thiïët kïë vaâ in êën taåi Cöng ty TNHH Luck House Graphics.