Hình thái nòng nọc loài cóc mày mắt trắng Leptobrachium leucops Stuart, Rowley, Tran, Le & Hoang 2011 (Anura: Megophryidae) ở Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà, tỉnh Lâm Đồng
So với nòng nọc của các loài khác trong giống Leptobrachium, nòng nọc loài Leptobrachium leucops khác biệt ở đặc điểm màu sắc cơ thể là màu đen đậm toàn thân, trên thân không có đốm đen hay các đường sáng màu. Ngược lại, ở nòng nọc của các loài khác trong giống Leptobrachium, cơ thể có màu nâu đến nâu sáng với nhiều đốm đen trên thân và vùng cơ đuôi và vây đuôi [4-7] Ngoài ra, nòng nọc loài Leptobrachium leucops phân biệt với nòng nọc của các loài khác trong giống Leptobrachium đã được mô tả ở công thức hàm răng (Bảng 2). KẾT LUẬN Hình thái nòng nọc loài cóc mày mắt trắng Leptobrachium leucops lần đầu được mô tả hình thái với các đặc điểm nhận dạng: Thân hình oval, mắt hướng mặt lưng. Ống thở đơn, phía bên trái thân. Ống huyệt nằm bên phải, hai đường mép đường bên nằm so le nhau. Miệng nằm ở đầu mõm, hướng dưới. Bao hàm, màu đen, dày; mép bao hàm trên và dưới đều có khía răng cưa. Công thức hàm răng 1(5+5)/(4+4)1. Chiều dài thân và đường kính miệng có xu hướng tăng dần qua các giai đoạn.
Bạn đang xem nội dung tài liệu Hình thái nòng nọc loài cóc mày mắt trắng Leptobrachium leucops Stuart, Rowley, Tran, Le & Hoang 2011 (Anura: Megophryidae) ở Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà, tỉnh Lâm Đồng, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
14 SCIENCE AND TECHNOLOGY DEVELOPMENT JOURNAL-
NATURAL SCIENCES, VOL 2, ISSUE 2, 2018
Hình thái nòng nọc loài cóc mày mắt trắng
Leptobrachium leucops Stuart, Rowley, Tran, Le
& Hoang 2011 (Anura: Megophryidae) ở Vườn
quốc gia Bidoup – Núi Bà, tỉnh Lâm Đồng
Lê Thị Thùy Dương, Trần Thị Cẩm Loan, Huỳnh Vũ Hồng Anh, Trần Thị Anh Đào
Tóm tắt—Hình thái nòng nọc của loài Cóc mày
mắt trắng Leptobrachium leucops Stuart, Rowley,
Tran, Le & Hoang 2011 lần đầu tiên được mô tả từ
các mẫu vật thu tại Vườn quốc gia Bidoup – Núi Bà,
t nh Lâm Đ ng ở các giai đoạn từ 25 đến 41. Mẫu vật
được định danh bằng cách nuôi tới khi biến thái tại
Phòng thí nghiệm Động vật, Trường Đại học Khoa
học Tự nhiên – Đại học Quốc gia Thành phố H Chí
Minh. Ngoài tự nhiên, nòng nọc loài Leptobrachium
leucops sống ở tầng đáy nơi nước chảy chậm. Cơ thể
màu nâu đen tới đen. Thân hình oval, mắt hướng
mặt lưng. Ống thở đơn, phía bên trái thân. Ống
huyệt nằm bên phải, hai cơ quan đường bên nằm so
le nhau. Miệng nằm ở đầu mõm, hướng dưới. Bao
hàm, màu đen, dày; mép bao hàm trên và dưới đều
có khía răng cưa. Công thức răng sừng
1(5+5)/(4+4)1. Chiều dài thân và đường kính miệng
có xu hướng tăng dần qua các giai đoạn. Trong khi
đó, răng thưa dần và biến mất hoàn toàn ở giai đoạn
41.
Từ khóa—Leptobrachium leucops, hình thái nòng
nọc, nuôi nhốt, Bidoup – Núi Bà, Việt Nam
1 GIỚI THIỆU
oài Cóc mày mắt trắng Leptobrachium leucops
được mô tả lần đầu tiên năm 2011 bởi Stuart
và cộng sự với các mẫu vật thu được tại Vườn quốc
gia (VQG) Bidoup – Núi Bà, tỉnh Lâm Đồng [8].
Hiện nay, loài này chỉ ghi nhận được duy nhất trên
cao nguyên Langbiang, Việt Nam [8].
Sự hiểu biết về giai đoạn nòng nọc của loài này
hiện vẫn chưa được biết đến. Bài báo này lần đầu
tiên mô tả hình thái nòng nọc của loài này dựa trên
Ngày nhận bản thảo: 10-04-2017; Ngày chấp nhận
đăng: 17-09-2017; Ngày đăng: 30-8-2018
Lê Thị Thùy Dương*, Trần Thị Cẩm Loan, Huỳnh Vũ
Hồng Anh, Trần Thị Anh Đào – Trường Đại học Khoa học
Tự nhiên, ĐHQG-HCM
*Email: lttduong@hcmus.edu.vn
các mẫu vật thu được tại VQG Bidoup – Núi
Bà, tỉnh Lâm Đồng.
2 VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP
Mẫu nòng nọc được thu vào tháng 3 năm
2014 tại khu vực trạm kiểm lâm Hòn Giao,
VQG Bidoup-Núi Bà. Khu vực thu mẫu có độ
cao trung bình 1651,4m, tọa độ 12018’48” đến
12018’61” vĩ độ Bắc và 108071’31” đến
108071’38” kinh Đông. Mẫu thu được ở 5 điểm
trên cùng dòng suối, mỗi điểm cách nhau
khoảng 10m (Hình 1).
Hình 1. Sơ đồ vị trí thu mẫu trong Vườn quốc gia
Bidoup – Núi Bà, tỉnh Lâm Đồng
Nòng nọc được thu bằng vợt hoặc bắt bằng
tay. Ghi nhãn, chụp hình mẫu sống trước khi cố
định mẫu. Mẫu được cố định trong formol 4%.
Mẫu được định danh dựa vào quá trình nuôi
mẫu sống trong phòng thí nghiệm từ giai đoạn
nòng nọc đến giai đoạn con non.
Giai đoạn phát triển của từng mẫu nòng nọc
xác định theo Gosner (1960) [3].
Các mô tả về hình thái và cấu trúc miệng
được dựa trên các chỉ tiêu hình thái theo Altig
& McDiarmid (1999) [2], Altig (2007) [1]: TL:
Tổng chiều dài; BL: Chiều dài thân; TAIL:
Chiều dài đuôi; ODW: Đường kính miệng; SS:
L
TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ:
CHUYÊN SAN KHOA HỌC TỰ NHIÊN, TẬP 2, SỐ 2, 2018
15
Khoảng cách từ mút mõm tới ống thở; IND:
Khoảng cách giữa hai mũi; RND: Khoảng cách từ
mút mõm tới mũi; ED: Đường kính mắt; NPD:
Khoảng cách ngoài giữa hai mắt; IP: Khoảng cách
trong giữa hai mắt; BH: Chiều cao thân; BW: Độ
dày thân; MTH: Chiều cao đuôi; UF: Chiều cao lớn
nhất vây đuôi trên; LF: Chiều cao lớn nhất vây
đuôi dưới.
Đĩa miệng: mô tả các các đặc điểm hình thái
đĩa miệng dựa theo tác giả Altig & McDiarmid
(1999) [2] (Hình 2).
Hình 2. Cấu trúc đĩa miệng của nòng nọc [2]
AL: môi trên; A-1 và A-2: hàng răng sừng đầu tiên và thứ hai;
A-2 GAP: khoảng trống giữa hàng răng thứ hai của môi trên;
LJ: bao hàm dưới; LP: khía bên của bao hàm trên; M: miệng;
MP: gai thịt ở phía bên; OD: đĩa miệng; PL: môi dưới; P-1, P-
2, và P-3: hàng răng đầu tiên, thứ hai và thứ ba của môi dưới;
SM: gai thịt gần mép; UJ: bao hàm trên.
Răng sừng: công thức răng (LTRF) thể hiện số
lượng răng sừng nguyên hay chia ở môi trên, môi
dưới; hướng của răng sừng, hình dạng [2]. Các chi
tiết về hình thái (mầm chân, miệng) được quan
sát và chụp hình bằng kính lúp Olympus SZ1.
3 KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
Việc định danh các mẫu nòng nọc được xác
định dựa vào quá trình nuôi ba mẫu sống tại Phòng
thí nghiệm Động vật, Bộ môn Sinh thái – Sinh học
Tiến hóa, Khoa Sinh học – Công nghệ Sinh học,
Trường Đại học Khoa học Tự nhiên – ĐHQG
Tp.HCM (Hình 3). Mẫu con non có đặc điểm
hình thái tương đồng với mô tả của Stuart và
cộng sự, 2011 với các đặc điểm nhận dạng
chính: ½ con ngươi có màu trắng, nhiều đốm
trắng trên lưng, bụng tối màu, đầu rộng, mút
mõm tròn, đầu lư i hình tim, không có răng lá
mía, chân trước mảnh, không có màng, đầu
ngón chân tù, chân sau tương đối ngắn, ngón
mảnh, da trơn, hơi sần sùi ở phần cuối lưng, gần
hậu môn [8].
Mẫu vật nghiên cứu: Đã phân tích 42 mẫu
nòng nọc các giai đoạn (GĐ): 25–27, 31, 33,
37–39, 41. Số lượng mẫu từng giai đoạn và số
đo chi tiết của từng mẫu được trình bày trong
Bảng 1.
Đặc điểm nhận dạng của n ng nọc loài
Leptobrachium pullum được dựa trên hình thái
nòng nọc ở giai đoạn 33 (giai đoạn được cho là
đầy đủ các bộ phận cơ thể theo Gosner 1960
[3]) có đặc điểm chi tiết như sau:
Đặc điểm hình thái:
Mặt lưng: có hình oval. Tổng chiều dài cơ
thể trung bình là 7,8cm trong đó dài thân trung
bình là 2,83cm và dài đuôi trung bình là
5,01cm. Mõm tròn, rộng. Lỗ mũi to và có hình
elip, nằm ở trước lưng, có thể nhìn thấy từ trên.
Khoảng cách từ đầu mõm đến mũi trung bình là
0,4cm. Khoảng cách giữa hai mũi là 0,5cm. Mắt
tròn, định hướng mặt bên, có thể nhìn thấy từ
mặt bên và mặt lưng. Khoảng cách trong giữa
hai mắt là 1,13cm và khoảng cách ngoài giữa
hai mắt là 0,5cm.
Mặt bên: cơ thể hình oval; ống thở đơn,
phía bên trái thân, ngắn, nằm giữa khoảng cách
từ mút mõm đến lỗ mở của ống huyệt, hướng về
phía sau và lên trên; ống thở có mút tròn hoặc
tạo thành hình vòng cung. Khoảng cách từ mõm
đến ống thở trung bình là 1,45cm. Chiều cao và
dày thân trung bình lần lượt là 1,21cm và
1,51cm. Chiều cao đuôi trung bình là 1,58cm.
Hình 3. Leptobrachium leucops biến thái khi nuôi trong phòng thí nghiệm
16 SCIENCE AND TECHNOLOGY DEVELOPMENT JOURNAL-
NATURAL SCIENCES, VOL 2, ISSUE 2, 2018
Mặt bụng: Hình oval, da bụng mỏng nhìn rõ
khối nội tạng bên trong. Ống huyệt nằm bên phải,
hai đường mép đường bên nằm so le nhau.
Phần đuôi: Dài đuôi bằng 0,58–0,75 lần tổng
chiều dài (TAIL/TL) và tỷ lệ TAIL/BL bằng
1,39–2,5 (n=2). Cơ đuôi dày, vây đuôi dày, bắt
đầu tại đường giao nhau giữa phần thân và phần
đuôi và mỏng dần về phía chót đuôi, mút vây
đuôi tròn; đoạn cao nhất của đuôi nằm ở giữa
đuôi, tỷ lệ UF/MTH bằng 0,23–0,48 và tỷ lệ
UF/LF bằng 1–1,61; Các đốt cơ đuôi hình ‘‘<”.
Hai mép cơ đuôi song song với trục thân, thu
nhọn về phía sau ở khoảng ¼ chiều dài đuôi,
tiếp tục thon lại ở phía sau tạo thành mút đuôi
nhọn.
Phần miệng: Miệng hướng dưới. Một hàng
gai thịt viền xung quanh miệng ngoại trừ phía
trên, chiều dài đoạn không có gai thịt nhỏ hơn
chiều dài hàng răng ngoài cùng phía trên (A1),
tương ứng với một hoặc hai gai thịt. Gai thịt môi
trên hình ngón tay, cách đều nhau; gai thịt ở mép
và môi dưới nhỏ dần, nhọn hơn so với các gai ở
môi trên. Khoảng cách giữa các gai ở môi dưới
thưa hơn so với khoảng cách giữa các gai ở môi
trên; mép bên trong giữa môi trên và môi dưới có
từ 4–7 gai thịt nằm rải rác.
Bên trong hàng gai thịt là các hàng răng
sừng, môi trên có 5–7 hàng, môi dưới có 6 hàng.
Răng sừng môi trên, hàng trên cùng (A1) ngắn,
viền theo mép môi trên, các hàng răng sừng tiếp
theo bị phân cách bởi bao hàm, hàng răng thứ hai
có khoảng phân cách hẹp, gần chạm nhau, độ dài
các hàng răng tiếp theo ngắn dần:
A7<A6<A5<A4<A3<A2. Răng sừng môi dưới
5,6 hàng, hàng dưới cùng P6 ngắn, viền theo mép
môi dưới; các hàng răng sừng tiếp theo ngắn dần
P1<P2<P4<P3 (Hình 4).
Hình 4. Hình thái chung của nòng nọc loài Leptobrachium leucops (giai đoạn 33, KHM: T2–10, đơn vị: 10mm)
Trong cùng là bao hàm, màu đen, dày; mép
bao hàm trên và dưới đều có khía răng cưa.
LTRF: 1(6+6),(5+5)/(4+4),(5+5),(4+5)1 nhưng
đa số là 1(5+5)/(4+4)1 (Hình 5)
A. Mặt lưng
B. Mặt bên
C. Mặt bụng
Mẫu vật lúc còn sống Mẫu vật trong dung dịch bảo quản
TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ:
CHUYÊN SAN KHOA HỌC TỰ NHIÊN, TẬP 2, SỐ 2, 2018
17
Hình 5. Ảnh chụp đĩa miệng nòng nọc loài Leptobrachium
leucops ở giai đoạn 33 (LTRF: 1(5+5)/(4+4)1)
Màu sắc của nòng nọc trong dung dịch bảo
quản tương tự như lúc còn sống, đầu, thân màu
đen hoặc nâu đen, phần bụng nơi giao với thân
màu nhạt hơn (Hình 4).
Kích thước cơ thể: Tổng chiều dài cơ thể
tăng dần qua các giai đoạn, tăng từ 5,21±1,24cm
ở giai đoạn 25 lên đến 6,8±0,32cm ở giai đoạn
26, chiều dài cơ thể ở giai đoạn 27–33 tăng không
đáng kể, từ 7,54cm ở giai đoạn 27 đến 7,84cm ở
giai đoạn 33. Sự tăng trưởng của nòng nọc ở các
giai đoạn 37–41 nhanh hơn so với các giai đoạn
trước, chiều dài cơ thể tăng từ 8,35cm ở giai đoạn
37 đến 9,44cm ở giai đoạn 41. Kích thước của
nòng nọc trong từng giai đoạn được trình bày
trong Bảng 1.
Chiều dài đuôi cũng tăng theo chiều dài cơ
thể, tuy nhiên tỷ lệ TAL/TL thay đổi không đáng
kể qua các giai đoạn (0,64–0,65cm), tỷ lệ
TAL/BL có xu hướng giảm ở giai đoạn 25 (1,81
cm) đến 31 (1,68cm). Tuy nhiên đến giai đoạn 41
tỉ lệ này lại tăng dần (giai đoạn 33:1,78cm, giai
đoạn 41: 1,89cm). Chiều cao vây trên và vây dưới
cũng có xu hướng tăng dần, nhưng tỷ lệ UF/MTH
không thay đổi nhiều qua các giai đoạn 25–41
(0,29–0,36cm).
Đường kính miệng có xu hướng tăng dần
theo các giai đoạn, từ 0,5cm ở giai đoạn 25 đến
0,83cm ở giai đoạn 39.
Sự thay đổi mầm chân (Hình 6): Sự phân
chia các giai đoạn phát triển dựa vào sự thay đổi
của mầm chân [3]. Những thay đổi cụ thể ở nòng
nọc của L. leucops được mô tả như sau:
Giai đoạn 25: mang hai bên đóng.
Giai đoạn 26: mầm chân bắt đầu xuất hiện, tỉ
lệ L (chiều dài) < ½ D (chiều rộng).
Giai đoạn 27: mầm chân kéo dài (L ≥ ½ D).
Giai đoạn 31: dạng bàn chân bắt đầu hình
thành, ngón chưa phân biệt.
Giai đoạn 33: ngón 2 và 3 đã phân tách.
Giai đoạn 37: tất cả các ngón tách biệt, bàn
chân rõ ràng, ống chân và đùi bắt đầu tách biệt.
Giai đoạn 38: củ mấu trong của bàn chân
xuất hiện, các phần đùi, ống chân rõ ràng.
Giai đoạn 39: các mấu dưới ngón chân rõ
ràng.
Giai đoạn 41: mầm chi trước bắt đầu xuất
hiện và ống huyệt tiêu giảm, ống chân và đùi kéo
dài gần giống con trưởng thành.
Hình 6. Sự phát triển chi sau của nòng nọc loài Leptobrachium leucops qua các giai đoạn 25–41
25 26 27
31 32 37
38 39 41
TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ:
CHUYÊN SAN KHOA HỌC TỰ NHIÊN, TẬP 2, SỐ 2, 2018
19
Sự thay đổi về kích thước và hình thái miệng
(Hình 7): Số hàng răng ở môi trên từ giai đoạn
25–33 là 1(5+5), giai đọan 37–39 có sự thay đổi
1–2 hàng răng. Số hàng răng ở môi dưới có sự
thay đổi bắt đầu ở giai đoạn 33. Mật độ răng trong
hàng cũng có sự thay đổi: răng thưa dần từ giai
đoạn 33–39, hàng răng bị đứt đoạn. Ở giai đoạn
41, răng và vỏ bao hàm biến mất hoàn toàn, gai
thịt môi trên tiêu giảm.
Hình 7. Cấu trúc miệng nòng nọc Leptobrachium leucops qua các giai đoạn 25–41 (đơn vị: 5mm)
So với nòng nọc của các loài khác trong
giống Leptobrachium, nòng nọc loài
Leptobrachium leucops khác biệt ở đặc điểm màu
sắc cơ thể là màu đen đậm toàn thân, trên thân
không có đốm đen hay các đường sáng màu.
Ngược lại, ở nòng nọc của các loài khác trong
giống Leptobrachium, cơ thể có màu nâu đến nâu
sáng với nhiều đốm đen trên thân và vùng cơ đuôi
và vây đuôi [4-7]
Ngoài ra, nòng nọc loài Leptobrachium
leucops phân biệt với nòng nọc của các loài khác
trong giống Leptobrachium đã được mô tả ở công
thức hàm răng (Bảng 2).
41
20 SCIENCE AND TECHNOLOGY DEVELOPMENT JOURNAL-
NATURAL SCIENCES, VOL 2, ISSUE 2, 2018
Bảng 2. Công thức hàm răng ở các loài trong chi Leptobrachium đã được mô tả
Species LTRF Nguồn
Leptobrachium leucops 1(5+5)/(4+4)1
Leptobrachium chapaense 1(6+6)-(8+8)/(5+5)-(7+7)1 [6]
Leptobrachium echinatum 1(5+5)-(6+6)/(4+4)-(5+5)1 [4]
Leptobrachium nigrops 1(6+6)/(5+5)1 [5]
Leptobrachium pullum 1(5+5)-(6+6)/(5+5)1 [5]
Leptobrachium smithi 2(5+5)-(7+7)/(5+5)-(6-5)1 [7]
4 KẾT LUẬN
Hình thái nòng nọc loài cóc mày mắt trắng
Leptobrachium leucops lần đầu được mô tả hình
thái với các đặc điểm nhận dạng: Thân hình oval,
mắt hướng mặt lưng. Ống thở đơn, phía bên trái
thân. Ống huyệt nằm bên phải, hai đường mép
đường bên nằm so le nhau. Miệng nằm ở đầu
mõm, hướng dưới. Bao hàm, màu đen, dày; mép
bao hàm trên và dưới đều có khía răng cưa. Công
thức hàm răng 1(5+5)/(4+4)1. Chiều dài thân và
đường kính miệng có xu hướng tăng dần qua các
giai đoạn.
Lời cảm ơn: Nghiên cứu được tài trợ bởi Đại
học Quốc gia Thành phố H Chí Minh (ĐHQG-
HCM) trong khuôn kh Đ tài m số C2015-18-
23. Cảm ơn Phan Xuân Thịnh, V Ngọc Thịnh,
Đặng Ngọc Sang và Tạ Văn Thức đ h trợ trong
quá trình thực địa.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] R. Altig, A primer for the morphology of anuran
tadpoles, Herpetological Conservation and Biology, vol.
2, no. 1, pp. 71–74, 2007.
[2] R. Altig, R.W. McDiarmid, Tadpoles: the biology of
anuran larvae. Chicago, London, The University of
Chicago Press, 1999.
[3] K.L. Gosner, A simplified table for staging anuran
embryos and larvae with notes on identification,
Herpetologica, vol. 16, no. 3, pp. 183–190, 1960.
[4] S. Grosjean, The tadpole of Leptobrachium
(Vibrissaphora) echinatum (Amphibia, Anura,
Megophryidae), Zoosystema, vol. 23, no. 1, pp. 143–156,
2001.
[5] R.F. Inger,Tadpoles of the Forested regions of Borneo,
Fieldiana: Zoology, vol. 26, 1985.
[6]T.Q. Lê, Đặc điểm sinh học nòng nọc một số loài lư ng
cư ở vườn quốc gia Bạch Mã, Luận văn thạc sĩ, Trường
đại học Vinh, 2010.
[7] P. Singh, M. Dey, S.N. Ramanujam, A description of the
tadpole of Leptobrachium smithi (anura: megophryidae)
from South Assam, India, Conservation and Biology,
vol. 11, no. 2, pp. 280–285, 2016.
[8] B.L. Stuart, The Leptobrachium (Anura: Megophryidae)
of the Langbian Plateau, southern Vietnam, with
description of a new species, Zootaxa, 2804, pp. 25–40,
2011.
TẠP CHÍ PHÁT TRIỂN KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ:
CHUYÊN SAN KHOA HỌC TỰ NHIÊN, TẬP 2, SỐ 2, 2018
21
Tadpole morphology of the white-eyed
toad Leptobrachium leucops Stuart,
Rowley, Tran, Le & Hoang 2011 (Anura:
Megophryidae) in Bidoup – Nui Ba
National Park, Lam Dong province
Le Thi Thuy Duong1,*, Tran Thi Cam Loan1, Huynh Vu Hong Anh1, Tran Thi Anh Dao1
1University of Science, VNUHCM
*Corresponding author: lttduong@hcmus.edu.vn
Received: 10-4-2017; Accepted: 17-9-2017; Published: 30-8-2018
Abstract—We describe the tadpole
morphology of the white-eyed megophryd,
Leptobrachium leucops Stuart, Rowley, Tran, Le &
Hoang 2011 based on specimens originating from
Bidoup – Nui Ba National Park, Lam Dong
Province, Vietnam. The description is based on
larva in developmental stages 25 - 41, which were
bred at the University of Science, Vietnam National
University-Ho Chi Minh City. Tadpoles of
Leptobrachium leucops live in slow-flowing water -
benthic with the body color from brown-black to
black. Body oval shape in lateral view, dorso-
laterally positioned eyes. Spiracle sinistral and left-
lateral positioned. Vent tube medially located at
body end, ventrally positioned. Oral disk ventrally
positioned and bordered by a papillae row, in
general, the keratodont row formulae of the is
1(5+5)/(4+4)1. Body length and oral disk width
increase during developmental stages while tooth
density decreases gradually and disappeare at the
stage of 41.
Keywords—Leptobrachium leucops, tadpole morphology, captive breeding, Bidoup-Nui Ba, Vietnam
Các file đính kèm theo tài liệu này:
hinh_thai_nong_noc_loai_coc_may_mat_trang_leptobrachium_leuc.pdf
