Hoàn thiện công tác định mức kỹ thuật lao động tại Công ty may Thanh Hoá

è 889- UB/TH ngµy 26.5.1974 cña UBND tØnh Thanh Ho¸ trªn c¬ së s¸t nhËp 3 ®¬n vÞ: XÝ nghiÖp may Bµ TriÖu. V¨n phßng c«ng ty may dÖt, nhuém. Tr¹m may c¾t gia c«ng thÞ x· Thanh Ho¸. XÝ nghiÖp b¾t ®Çu ho¹t ®éng tõ ngµy 06/07/1974 víi tæng sè 618 c¸n bé c«ng nh©n viªn. Sè m¸y mãc thiÕt bÞ cña xÝ nghiÖp khi ®ã nh­ sau: B¶ng 1: Sè m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty may Thanh Ho¸ n¨m 1974 STT Tªn m¸y mãc thiÕt bÞ §vÞ Sè l­îng 1 M¸y may c«ng nghiÖp cña Liªn X« k22 C¸i 200 2 M¸y thïa k25 Liªn X« C¸i 06 3 M¸y c¾t vßng C¸i 04 Nguån: Sè thèng kª trang thiÕt bÞ (cña phßng kü thuËt) - Tæng diÖn tÝch nhµ x­ëng: 2.450m2 - S¶n phÈm chñ yÕu: QuÇn ¸o b¶o hé lao ®éng - Kh¸ch hµng chñ yÕu cña xÝ nghiÖp lµ C«ng ty c«ng nghÖ phÈm Thanh Ho¸ vµ C«ng ty b¶o hé lao ®éng miÒn B¾c. Ngµy 14/11/1987 Héi ®ång bé tr­ëng ra quyÕt ®Þnh 217/H§BT giaoquyÒn tù chñ cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c doanh nghiÖp tù h¹ch to¸n kinh tÕ trªn c¬ së quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ, quan hÖ cung cÇu ph¶i tÝnh ®óng tÝnh ®ñ vµo gi¸ thµnh s¶n phÈm. §ång thêi, cïng víi sù xuÊt hiÖn cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ kh¸ch hµng cña C«ng ty kh«ng cßn n÷a. XÝ nghiÖp chuyÓn h­íng s¶n xuÊt kinh doanh tõ kinh doanh hµng néi ®Þa sang kinh doanh hµng xuÊt khÈu. §­îc UBND tØnh cho phÐp QuyÕt ®Þnh sè 1489 tµi chÝnh/ UBTH ®æi tªn xÝ nghiÖp may c¾t gia c«ng thµnh xÝ nghiÖp may mÆc giµy da xuÊt khÈu Thanh Ho¸. S¶n phÈm cña xÝ nghiÖp thêi kú nµy lµ: - QuÇn ¸o b¶o hé lao ®éng xuÊt khÈu. - Mò, giÇy xuÊt khÈu. ThÞ tr­êng tiªu thô: Liªn X«, Céng Hoµ D©n chñ §øc, TiÖp Kh¾c, Ba Lan. N¨m 1991 -1992, tr­íc sù biÕn ®éng vÒ chÝnh trÞ cña Liªn X« vµ c¸c n­íc §«ng ©u, C«ng ty l¹i bÞ mÊt thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. Giai ®o¹n nµy xÝ nghiÖp thiÕu viÖc lµm nªn x¾p xÕp l¹i c¬ cÊu tæ chøc s¶n xuÊt b»ng c¸ch gi¶m tõ 618 c«ng nh©n xuèng cßn 310 ng­êi, sè d«i ra ph¶i gi¶i quyÕt cho nghØ h­u vµ vÒ th«i viÖc. Ngµy 27/6/1992, XÝ nghiÖp may vµ s¶n xuÊt dÐp thªu xuÊt khÈu Ho»ng Ho¸ ®­îc s¸t nhËp víi xÝ nghiÖp may mÆc giÇy da xuÊt khÈu Thanh Ho¸ theo QuyÕt ®Þnh sè 898/ UBTH cña UBND tØnh Thanh Ho¸ vµ lÊy tªn lµ xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu Thanh Ho¸. §ång thêi xÝ nghiÖp chuyÓn h­íng sang gia c«ng hµng may mÆc xuÊt khÈu cho c¸c n­íc §µi Loan, Hång K«ng, Hµn Quèc. C¨n cø vµo kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®ång thêi ®Ó phï hîp víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc. Th¸ng 10 n¨m 1992 xÝ nghiÖp may xuÊt khÈu ®­îc Bé c«ng nghiÖp nhÑ vµ UBND tØnh Thanh Ho¸ cÊp giÊy phÐp thanh lËp doanh nghiÖp Nhµ n­íc giÊy phÐp sè 1352 víi ngµnh nghÒ kinh doanh chñ yÕu may c«ng nghiÖp vµ ®æi tªn thµnh C«ng ty may Thanh Ho¸. Tõ ®ã ®Õn nay, C«ng ty may Thanh Ho¸ lu«n ®Çu t­ më réng s¶n xuÊt. Tõ chç chØ cã mét ph©n x­ëng may ®Õn nay ®· cã 3 ph©n x­ëng may lín. Nhµ x­ëng khang trang, m¸y mãc trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, s¶n xuÊt s¶n phÈm ®¶m b¶o chÊt l­îng cao vµ s¶n phÈm cña c«ng ty ®· ®­îc tiªu thô réng kh¾p trong n­íc vµ ngay c¶ t¹i c¸c thÞ tr­êng ®ßi hái cao vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm nh­: Thôy sü, Ph¸p, ¸o, §øc… Tõ chç giao hµng ph¶i xuÊt khÈu uû Thanh Ho¸ qua ®¬n vÞ b¹n ®Õn nay C«ng ty ®· ®­îc cÊp giÊy phÐp xuÊt khÈu trùc tiÕp vµ hµng n¨m ®­îc Bé Th­¬ng M¹i ph©n bæ Quota (h¹n ng¹ch xuÊt khÈu) sang thÞ tr­êng EU. B¶ng 2: KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty . STT ChØ tiªu §.vÞ tÝnh 1995 1996 1997 1998 1999 1 Tæng doanh thu Tr.® 2258 3300 4224.613 4288.82 4232.012 2 Nép ng©n s¸ch " 96 116.4 113 87 33 3 Tæng quü l­¬ng " 1400 1960 2191.63 2238.96 2371.2 4 Lîi nhuËn " 14.625 25.586 4.803774 13.278 16.352 5 Thu nhËp b×nh qu©n 1000®/ng­êi/th¸ng 250 280 286 298 304 Nguån: Sæ kÕ to¸n . 2. §Æc ®iÓm C«ng ty. 2.1. VÒ c¬ cÊu mÆt b»ng. C«ng ty may Thanh Ho¸ cã trô së chÝnh t¹i 119 Tèng Duy T©n, Ph­êng Lam S¬n, Thµnh phè Thanh Ho¸. Ngoµi trô së chÝnh C«ng ty cßn 1 ph©n x­ëng s¶n xuÊt t¹i thÞ trÊn Bót S¬n, HuyÖn Hoµng Ho¸. Kho¶ng c¸ch 2 c¬ së lµ 16km. DiÖn tÝch sö dông cña C«ng ty: 11768 m2. Trong ®ã: - Trô së chÝnh (c¬ së 1): 9768 m2. - ThÞ trÊn Bót S¬n(c¬ së 2): 2000m2. 2.2. §Æc ®iÓm bé m¸y qu¶n lý. - C¬ cÊu tæ chøc cña C«ng ty may Thanh Ho¸ theo kiÓu trùc tuyÕn chøc n¨ng. Ban gi¸m ®èc gåm 1 gi¸m ®èc vµ 2 phã gi¸m ®èc. Gi¸m ®èc c«ng ty lµ ng­êi ®iÒu hµnh chung chÞu tr¸ch nhiÖm cao nhÊt tr­íc nhµ n­íc vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. C¸c phã gi¸m ®èc cã nhiÖm vô gióp viÖc cho gi¸m ®èc phô tr¸ch tõng phÇn c«ng viÖc theo sù ph©n c«ng cña gi¸m ®èc. TiÕp ®Õn lµ c¸c phßng ban ph©n x­ëng s¶n xuÊt. C¸c phßng ban chøc n¨ng cña c«ng ty gåm: - Phßng tæ chøc hµnh chÝnh. - Phßng kü thuËt c«ng nghÖ. - Phßng kÕ ho¹ch vËt t­. - Phßng kÕ to¸n tµi vô. - Ban b¶o vÖ. - Ban ®µo t¹o. - C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt. + Ban c¬ ®iÖn. + Ph©n x­ëng tr¶i c¾t. + Ph©n x­ëng may I víi 6 tæ s¶n xuÊt. + Ph©n x­ëng may II víi 6 tæ s¶n xuÊt. + Ph©n x­ëng may III víi 2 tæ s¶n xuÊt. §Ó thÊy râ h¬n vÒ c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty may Thanh Ho¸ chóng ta xem s¬ ®å sau: S¬ ®å 3: C¬ cÊu tæ chøc C«ng ty may Thanh Ho¸. Gi¸m ®èc Phã gi¸m ®èc s¶n xuÊt Phã gi¸m ®èc ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n Tæ tr¶i c¾t Ban c¬ ®iÖn Phßng kü thuËt Phßng kÕ ho¹ch vËt t­ Ban ®µo t¹o Phßng tæ chøc b¶o vÖ Phßng tµi vô Ph©n x­ëng 1 Ph©n x­ëng 2 Ph©n x­ëng 3 Tæ 1 Tæ 2 Tæ 3 Tæ 4 Tæ 5 Tæ 6 Tæ 1 Tæ 2 Tæ 1 Tæ 2 Tæ 3 Tæ 4 Tæ 5 Tæ 6 2.3. §Æc ®iÓm vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ c«ng nghÖ. * M¸y mãc thiÕt bÞ. Do yªu cÇu s¶n xuÊt, C«ng ty th­êng xuyªn ®Çu t­ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, ®æi míi d©y chuyÒn thiÕt bÞ c«ng nghÖ nh»m ®¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt còng nh­ yªu cÇu vÒ sù ph¸t triÓn tiÕn bé cña khoa häc c«ng nghÖ. §Õn nay c«ng ty ®· cã c¸c lo¹i m¸y mãc ®¸p øng yªu cÇu c«ng nghÖ may, tho¶ m·n ®ßi hái cña kh¸ch hµng vÒ mÆt kü thuËt. Nh÷ng lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ mµ c«ng ty cã thÓ hiÖn t¹i b¶ng sau: B¶ng 3: B¶ng tæng hîp vÒ m¸y mãc thiÕt bÞ. STT Tªn thiÕt bÞ N­íc s¶n xuÊt Sè l­îng thiÕt bÞ N¨m sö dông HiÖn cã Huy ®éng s¶n xuÊt Chê thanh lý 1 M¸y may 1 kim Singe NhËt 210 210 95 - 96 2 M¸y may 1 kim Juku NhËt 110 110 1996 3 M¸y may 2 kim Juku NhËt 6 6 1996 4 M¸y may 2 kim Singe NhËt 6 6 1995 5 M¸y thïa khuyÕt ®¬n trßn NhËt 2 2 95 - 96 6 M¸y Di bä NhËt 3 3 95 - 96 7 M¸y Ðp Max NhËt 1 1 1992 8 M¸y v¾t sæ Textima §øc 20 20 91 - 92 9 M¸y v¾t sæ 1 kim Juku NhËt 5 5 96 10 M¸y may kasvama §µi Loan 15 15 95 11 M¸y may Textima ®øc 27 27 1987 12 M¸y c¾t vßng Hungary 2 2 1985 13 M¸y c¾t ph¸ NhËt 3 3 1995 14 M¸y may nh·n NhËt 2 2 1993 15 M¸y may kasai NhËt 2 2 97 16 Bµn lµ h¬i Bé 2 2 94 17 Bµn lµ treo C¸i 16 16 94 - 97 18 M¸y may K22 Liªn X« 46 46 1970 19 M¸y may 974 Liªn X« 58 58 1989 Nguån: Phßng kü thuËt c«ng nghÖ C«ng ty may Thanh Ho¸ Qua sè liÖu b¶ng trªn ta thÊy vÒ m¸y may b¨ng 1 kim lµ t­¬ng ®èi nhiÒu 320 m¸y. Nh­ng m¸y chuyªn dïng 2 kim di ®éng vµ cè ®Þnh so víi m¸y 1 kim lµ qu¸ Ýt. C«ng ty bè trÝ 14 tuyÕn s¶n xuÊt mçi tuyÕn chØ cã 1 m¸y 2 kim trong khi yªu cÇu s¶n xuÊt ®ßi hái ph¶i cã 2 m¸y cho mçi tuyÕn s¶n xuÊt. §iÒu nµy sÏ ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng vµ viÖc hoµn thµnh møc cña ng­êi lao ®éng còng nh­ viÖc x©y dùng møc cña bé phËn chuyªn tr¸ch ®Æc biÖt lµ khi cã sù thay ®æi vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm hoÆc viÖc rót ng¾n thêi h¹n giao hµng do bªn kh¸ch hµng yªu cÇu. VÒ bµn lµ h¬i, 3 ph©n x­ëng s¶n xuÊt chØ cã 2 bé víi 6 vßi lµ trong khi ®ã thùc tÕ ®ßi hái cø 3 tuyÕn s¶n xuÊt ph¶i cã mét bé bµn lµ h¬i. §iÒu nµy kh«ng c©n ®èi víi s¶n xuÊt ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng s¶n xuÊt do ph¶i lµ nhanh cho kÞp tiÕn ®é cña s¶n xuÊt vµ nã còng ¶nh h­ëng tíi n¨ng su¸t lao ®éng vµ viÖc hoµn thµnh møc cña mçi c«ng nh©n trong mçi d©y chuyÒn s¶n xuÊt do bé phËn kÕ tiÕp sau bé phËn lµ ph¶i chê ®îi. Mét sè m¸y chuyªn dïng kh¸c: Di bä, thïa khuyÕt ®Çu trßn còng chØ cã 2 ®Õn 3 chiÕc ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ sè l­îng. §iÒu nµy còng g©y ¸ch t¾c cho s¶n xuÊt. Thùc tÕ kh¶o s¸t t¹i c¸ bé phËn lµ Di bä, thïa khuyÕt t¹i c¸c ph©n x­ëng s¶n xuÊt ®Òu ph¶i bè trÝ lµm thªm giê míi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt. - D©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt. C«ng ty may Thanh Ho¸ víi ph­¬ng thøc kinh doanh lµ ký hîp ®ång gia c«ng ®èi t¸c kh¸ch hµng trong vµ ngoµi n­íc sau ddã nhËn nguyªn vËt liÖu, phô liÖu cña hä kÌm theo mÉu quÇn ¸o, vÒ tæ chøc s¶n xuÊt thµnh s¶n phÈm sau ®ã giao cho kh¸ch hµng mét sè m· hµng n­íc ngoµi mµ c«ng ty nhËn nguyªn phô liÖu nh­: Peter, Blexlon, jóngun. Bëi kinh doanh theo ph­¬ng thøc ký kÕt hîp ®ång th× c«ng ty míi tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Thªm vµo ®ã, viÖc s¶n xuÊt kh«ng chØ tËp trung vµo mét lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh nµo ®ã mµ lu«n thay ®æi theo c¸ ®¬n ®Æt hµng. Do vËy, cø mçi lÇn thay ®æi s¶n phÈm th× viÖc ¸p dông møc l¹i kh«ng chÝnh x¸c n÷a bëi v× víi mçi lo¹i nguyªnvËt liÖu kh¸c nhau hay s¶n phÈm kh¸c nhau th× møc ®é hoµn thµnh l¹i kh¸c nhau. Cho nªn, ®©y lµ ®iÓm ¶nh h­ëng rÊt lín c«ng t¸c x©y dùng vµ ¸p dông møc lao ®éng. Quy tr×nh s¶n xuÊt thÓ hiÖn nh­ sau: X©y dùng b¶n vÏ, c¸c th«ng sè tiªu chuÈn kü thuËt May mÉu X©y dùng ®­êng truyÒn c«ng nghÖ H­íng dÉn thùc hiÖn ®­êng truyÒn c«ng nghÖ C¾t b¸n thµnh phÈm §¸nh sè Lµ chi tiÕt vµ lµ thµnh phÈm May hoµn chØnh ¸o theo ®­êng truyÒn c«ng nghÖ KiÓm tra s¶n phÈm §ãng gãi s¶n phÈm NhËp kho Nguyªn liÖu - phô liÖu Yªu cÇu cña s¶n phÈm do kh¸ch hµng ®Æt ra dÉn ®Õn tÝnh chñ ®éng trong c«ng nghÖ s¶n xuÊt rÊt thÊp. Cã nhiÒu m· hµng ®ang trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh¸ch hµng l¹i thay ®æi, bæ sung mét sè chi tiÕt cho s¶n phÈm. §iÒu nµy lµm ¶nh h­ëng ®Õn viÖc hoµn thµnh møc cña ng­êi lao ®éng còng nh­ ®Õn viÖc ¸p dông møc vµ ®iÒu chØnh møc cña bé phËn lµm c«ng t¸c ®Þnh møc. 2.4. §Æc ®iÓm thÞ tr­êng vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, c¹nh tranh lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®èi víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó duy tr× vµ chiÕm lÜnh thÞ tr­êng tiªu thô s¶n phÈm. §Ó t¨ng kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ tr­êng ®ßi hái s¶n phÈm ph¶i ®¹t chÊt l­îng cao ®ång thêi gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng phï hîp víi tói tiÒn cña ng­êi tiªu dïng. ThÞ tr­êng cña c«ng ty lµ mét sè n­íc trong khu vùc Ch©u ¸ vµ Ch©u ©u nh­: §µi Loan, Hµn Quèc, C¸c n­íc EU, NhËt B¶n… Do c«ng ty cã h¹n chÕ trong kh¶ n¨ng tiÕp xóc trùc tiÕp víi kh¸ch hµng ë n­íc ngoµi cho nªn ®Ó xuÊt hµng ra n­íc ngoµi C«ng ty ph¶i xuÊt qua bªn trung gian ®ã lµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh cã ®¬n ®Æt hµng cña kh¸h n­íc ngoµi. C«ng ty sÏ ký hîp ®ång víi hä sau ®ã sÏ tiÕn hµnh tæ chøc s¶n xuÊt s¶n phÈm cung cÊp cho hä, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c«ng ty ch­a cao bëi c¬ sá h¹ tÇng trang thiÕt bÞ cßn ch­a tèt, tay nghÒ ®éi ngò c«ng nh©n cßn thÊp kÐm. Trong khi ®ã kh¸ch hµng tiªu thô s¶n phÈm l¹i cã yªu cµu ®ßi hái s¶n phÈm ph¶i cã chÊt l­îng cao vµ gi¸ rÎ do vËy trong n¨m vÉn cã nh÷ng ngµy c«ng ty kh«ng ký ®­îc hîp ®ång dÉn ®Õn ph¶i ngõng s¶n xuÊt cô thÓ nh­ trong th¸ng 4 - 2000 C«ng ty ph¶i ngõng s¶n xuÊt tõ ngµy 18 ®Õn ngµy 23. Do kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ ®Æc ®iÓm thÞ tr­êng ®ßi hái c«ng t¸c ®Þnh møc sao cho phï hîp víi ®Æc ®iÓm lao ®éng cña c«ng ty ®ång thêi võa ph¶i tÝnh møc sao cho chi phÝ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng theo møc phï hîp nhÊt nh»m lµm gi¶m chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm. §©y lµ c«ng viÖc khã kh¨n ®èi víi c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng bëi ®Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy th× l¹i khã thùc hiÖn ®­îc ®iÒu kia. 2.5. §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng. Trùc tiÕp lµm ra s¶n phÈm ë C«ng ty may Thanh Ho¸ gåm c«ng nh©n ë 3 ph©n x­ëng may gÇn 700 ng­êi. ë mçi ph©n x­ëng s¶n xuÊt ®­îc bè trÝ thµnh c¸c d©y truyÒn s¶n xuÊt (ttá s¶n xuÊt ) víi biªn chÕ mçi tuyÕn lµ 42 - 45 lao ®éng qu¶n lý tæ cã tæ tr­ëng vµ 2 kü thuËt viªn. Ngoµi thî may trong tæ cßn ®­îc bè trÝ 2 thù thïa, lµ, ®Ýnh ®¶m b¶o s¶n xuÊt khÐp kÝn, hoµn thµnh s¶n phÈm ngay trong tæ s¶n xuÊt. ¦u ®iÓm cña viÖc bè trÝ lao ®éng theo tæ lµ g¾n kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña c¸ nh©n víi kÕt qu¶ chung cña tËp thÓ, kÝch thÝch tËp thÓ, c¸ nh©n n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng hoµn thanh møc lao ®éng. ®©y còng lµ ®Æc ®iÓm thuËn lîi cho cho viÖc x©y dùng vµ ¸p dông c¸c møc lao ®éng. Bëi møc cã thÓ ®­îc x©y dùng th«ng qua mét tæ nµo ®ã sau ®ã ®em ¸p dông cho c¸c tæ kh¸c thùc hiÖn. §iÒu nµy lµm gi¶m bít ®­îc nhiÒu nh÷ng hao phÝ cho c«ng t¸c ®Þnh møc nh­ gi¶m thêi gian x©y dùng møc. Song song víi viÖc ®Çu t­ trang thiÕt bÞ m¸y mãc, c¶i t¹o nhµ x­ëng, më réng s¶n xuÊt ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý, c«ng nh©n kü thuËt t¹i c«ng ty còng ngµy cµng ®­îc bæ sung c¶ vÒ sè l­îng còng nh­ chÊt l­îng. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn qua c¸c biÓu sau: B¶ng 4: §Æc ®iÓm vÒ lao ®éng cña C«ng ty may Thanh Ho¸. STT ChØ tiªu 1997 1998 1999 Sè l­îng Tû träng Sè l­îng Tû träng Sè l­îng Tû träng Tæng sè 729 100 745 100 757 100 I Lao ®éng gi¸n tiÕp 55 7.5 99 13.3 101 13.3 1 Qu¶n lý kinh tÕ 25 45.5 30 30.3 32 31.7 2 Qu¶n lý kü thuËt 21 38.2 47 47.5 47 46.5 3 Qu¶n lý hµnh chÝnh vµ b¶o vÖ 9 16.4 22 22.2 22 21.8 II Lao ®éng trùc tiÕp 674 92.5 646 86.7 656 86.7 1 C«ng nh©n may 618 91.7 592 91.6 600 91.5 2 C«ng nh©n kh¸c 56 8.3 54 8.4 56 8.5 Nguån: Sæ theo dâi nh©n lùc BiÓu ®å: Sù thay ®æi c¬ cÊu lao ®éng gi¸n tiÕp. N¨m 1997 N¨m 1998 N¨m 1999 Qua biÓu 4 ta thÊy r»ng tæng sè lao ®éng cña c«ng ty t¨ng lªn qua c¸c n¨m ®Æc biÖt lµ sè l­îng lao ®éng gi¸n tiÕp t¨ng lªn rÊt nhanh. N¨m 1997 míi chØ cã 55 ng­êi th× ®Õn n¨m 1999 lµ 100 ng­êi. Trong khi ®ã chóng ta thÊy sè l­îng c«ng nh©n s¶n xuÊt kh«ng t¨ng mµ l¹i cßn cã xu h­íng gi¶m nh­ng sè l­îng gi¶m còng kh«ng ®¸ng kÓ. Sù biÕn ®éng nhá nµy lµ do nh÷ng vÞ trÝ s¶n xuÊt ë c¸c ph©n x­ëng gÇn nh­ cã biªn chÕ cè ®Þnh sè vÞ trÝ lµm viÖc t¹i c¸c tuyÕn s¶n xuÊt kh«ng t¨ng cho nªn sè l­îng c«ng nh©n kh«ng t¨ng. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc lao ®éng gi¸n tiÕp t¨ng nhanh lµ: - Do ®ßi hái cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña kh¸ch hµng vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm vµ sù tån t¹i ph¸t triÓn cña c«ng ty dÉn ®Õn viÖc s¶n l­îng lao ®éng qu¶n lý kü thuËt t¨ng nhanh. N¨m 1997 míi chØ cã 21 ng­êi th× n¨m 1998 lµ 47 ng­êi t¨ng 123,8%. Kh¸ch hµng cña c«ng ty lµ kh¸ch n­íc ngoµi do vËy s¶n phÈm ®ßi hái ph¶i ®¶m b¶o chÊt l­îng cao, sai háng Ýt nªn cÇn ph¶i t¨ng c­êng l­îng lao ®éng qu¶n lý kü thuËt. - Do t¹i c¸c phßng ban cña c«ng ty kh«ng ®­îc bè trÝ m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó xö lý sè liÖu (m¸y vi tÝnh) mµ viÖc xö lý sè liÖu vÉn do con ng­êi thùc hiÖn cho nªn mÊt nhiÒu thêi gian vµ c«ng søc cña c¸c c¸n bé qu¶n lý ¶nh h­ëng ®Õn viÖc thùc hiÖn ®µy ®ñ c¸c chøc n¨ng c¸c nhiÖm vô cña c¸n bé qu¶n lý. V× vËy mµ sè l­îng lao ®éng gi¸n tiÕp, mµ chñ yÕu lµ nh÷ng nh©n viªn gióp viÖc, t¨ng lªn rÊt nhanh. - XÐt theo nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc sè l­îng lao ®éng gi¸n tiÕp t¨ng nhanh th× chóng ta thÊy nã lµ hîp lý. Tuy nhiªn nÕu xÐt theo tû lÖ gi÷a lao ®éng gi¸n tiÕp vµ lao ®éng trùc tiÕp t¹i c«ng ty th× cã thÓ thÊy nã ch­a hîp lý. N¨m 1997 tû lÖ gi÷a lao ®éng gi¸n tiÕp vµ lao ®éng trùc tiÕp lµ 1:12 th× n¨m 1999 tû lÖ nµy nµy lµ 1: 6. §©y lµ mét tû lÖ kh«ng hîp lý bëi cã qu¸ nhiÒu lao ®éng gi¸n tiÕp. §ã lµ ®Æc ®iÓm vÒ mÆt sè l­îng cßn vÒ mÆt chÊt l­îng th× sao? BiÓu sè 5: ChÊt l­îng lao ®éng qu¶n lý. STT Chøc danh Tæng sè (ng­êi) (% so víi tæng sè) Tr×nh ®é Th©m niªn nghÒ (n¨m) §¹i häc Trung cÊp S¬ cÊp <10 10¸20 >20 1 Ban gi¸m ®èc 3 100 100 2 Tr­ëng phã phßng ban 14 43 36 21 21 36 43 3 Qu¶n ®èc, phã qu¶n ®èc 6 33 33 34 67 33 4 Nh©n viªn qu¶n lý 32 16 59 25 50 31 19 Tæng 55 29 47 24 35 34 31 Nguån: Sæ theo dâi nh©n lùc Qua biÓu trªn chóng ta thÊy tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ë c«ng ty so víi quy m« vµ tÇm cì cña c«ng ty ch­a ®­îc t­¬ng xøng. C¶ c«ng ty chØ cã 16 c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc (chiÕm 29% trong tæng sè 55 c¸n bé cña c«ng ty) ®Æc biÖt kh«ng cã ai cã tr×nh ®é trªn ®¹i häc. Sè l­îng lao ®éng qu¶n lý cã tr×nh ®é trung cÊp, s¬ cÊp vÉn cßn nhiÒu (39 ng­êi chiÕm 71% trªn tæng sè 55 c¸n bé qu¶n lý). Tuy r»ng tr×nh ®é cña c¸n bé qu¶n lý cña c«ng ty nh×n chung lµ thÊp nh­ng bï l¹i lµ hä cã th©m niªn nghÒ kh¸ cao. Víi 19 ng­êi cã th©m niªn nghÒ tõ 10 ®Õn 20 n¨m chiÕm 34% vµ 17 ng­êi cã th©m niªn nghÒ trªn 20 n¨m chiÕm 31% ®©y lµ mÆt tÝch cùc ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý l·nh ®¹o bëi hä ®· tÝch luü ®­îc nhiÒu kinh nghiÖm qua thêi gian c«ng t¸c l©u n¨m. VÒ chÊt l­îng ®éi ngò c«ng nh©n ®­îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau: BiÓu sè 6: C¬ cÊu ngµnh nghÒ bËc thî STT Ngµnh nghÒ Tæng sè % so víi tæng sè theo tõng bËc thî BËc thî b×nh qu©n I II III IV V VI 1 C«ng nh©n may 60 55 19 17 6.0 2.0 1.0 1.9 2 C«ng nh©n lµ 31 74.2 25.8 2.3 3 C«ng nh©n thuª 3 100 3 4 C«ng nh©n tr¶i c¾t 6 34 33 17 16 3.1 5 C«ng nh©n gi¸c mÇu 4 25 50 25 3 6 C«ng nh©n söa ch÷a 12 17 16 34 33 4.83 Tæng 656 50 21 19 6 45 2 2.125 Nguån: Sæ theo dâi nh©n lùc C¬ cÊu bËc thî cña ngµnh may kh¸c víi ngµnh kh¸c bëi tr×nh ®é bËc thî cao nhÊt chØ lµ bËc VI kh«ng nh­ mét sè ngµnh kh¸c cã c¶ bËc VII hoÆc cã ngµnh cã bËc Ýt h¬n. Nh×n vµo sè liÖu ë b¶ng trªn ®iÒu ®Çu tiªn chóng ta cã thÓ nhËn xÐt mét c¸ch toµn diÖn r»ng tr×nh ®é bËc thî cña c«ng ty lµ thÊp víi bËc thî b×nh qu©n lµ 2,125. BËc thî b×nh qu©n cao nhÊt cña c«ng ty lµ cña c«ng nh©n söa ch÷a víi bËc thî b×nh qu©n lµ 4,83 tuy nhiªn ®©y kh«ng ph¶i lµ ngµnh nghÒ chÝnh cña c«ng ty. Ngµnh nghÒ chÝnh cña c«ng ty lµ nghÒ may víi 600 c«ng nh©n (chiÕm sè l­îng ®«ng nhÊt) nh­ng l¹i cã bËc thî b×nh qu©n thÊp nhÊt chØ lµ 1,86. Trong sè 600 c«ng nh©n may th× sè c«ng nh©n bËc I chiÕm h¬n mét nöa 55%, c«ng nh©n bËc II chiÕm 18,7%. c«ng nh©n bËc IV chiÕm 16,7%. Sè c«ng nh©n may cã tay nghÒ kh¸ giái cßn Ýt chØ chiÕm 9,6%. Víi c«ng nh©n lµ bËc thî b×nh qu©n còng kh«ng cao chØ lµ 2,3 ®iÒu nµy lµ do sè l­îng c«ng nh©n lµ cã tay nghÒ bËc II ®· chiÕm tíi 74,2 % cßn l¹i lµ c«ng nh©n bËc III chiÕm 25,8% kh«ng cã c«ng nh©n cã bËc thî cao h¬n bËc III. Kh©u tr¶i c¾t lµ mét kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh t¹o ra s¶n phÈm bëi nã cã ¶nh h­ëng lín ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. NÕu nh­ c¾t sai, c¾t lÖch nã dÉn ®Õn viÖc s¶n phÈm lµm ra kh«ng ®¹t tiªu chuÈn, g©y l·ng phÝ cho c¸c c«ng ®o¹n sau nh­: may, thïa, lµ … Tuy vËy bËc thî b×nh qu©n cña c«ng nh©n tr¶i c¾t còng ch­a ph¶i lµ cao. Sè c«ng nh©n tr¶i c¾t cã bËc II, III cßn nhiÒu chiÕm tíi 67% trong khi sè c«ng nh©n cã bËc IV, V chØ chiÕm 33%. Víi bËc thî b×nh qu©n thÊp nh­ vËy sÏ cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn kh¶ n¨ng hoµn thanh møc lao ®éng cña c«ng nh©n vµ g©y ra nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh cho c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng nã còng ®ång nghÜa víi viÖc s¶n xuÊt kinh doanh sÏ gi¶m sót do chÊt l­îng hµng ho¸ kh«ng ®¶m b¶o. Bëi tr×nh ®é thÊp cho nªn c¸c thao t¸c ®éng t¸c sÏ chËm ch¹p, kÐm chÝnh x¸c dÉn ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng kh«ng cao, chÊt l­îng s¶n phÈm thÊp do s¶n phÈm háng vµ lçi nhiÒu. C¬ cÊu bËc thî gi÷a nh÷ng ngµnh nghÒ còng ch­a ®­îc c©n ®èi. Víi c«ng nh©n may th× bËc thî chñ yÕu vÉn lµ bËc I trong khi c«ng nh©n lµ bËc thî chñ yÕu lµ bËc II vµ c«ng nh©n tr¶i c¾t bËc thî chñ yÕu lµ II, III. Sù chªnh lÖch nµy g©y nªn nh÷ng khã kh¨n cho viÖc x©y dùng møc trong c¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Bëi víi mét c«ng nh©n cã tr×nh ®é kh¸c nhau th× tèc ®é hoµn thµnh kh¸c nhau. II. Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸. 1. C¸c lo¹i møc ®ang ¸p dông t¹i c«ng ty. HiÖn nay C«ng ty ®ang ¸p dông 2 lo¹i møc ®ã lµ møc thêi gian vµ møc biªn chÕ (sè l­îng ng­êi cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh mét khèi l­îng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh theo ®óng tiªu chuÈn chÊt l­îng trong ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh). Tuy møc htêi gian trong thùc tÕ lµ c¬ së xuÊt ph¸t ®Ó tÝnh c¸c lo¹i møc kh¸cv× thêi gian lµm viÖc lµ th­íc ®o lao ®éng nãi chung vµ vÒ nguyªn t¾c ®Þnh møc lao ®éng lµ x¸c ®Þnh hao phÝ thêi gian cÇn thiÕt ®Îe hoµn thµnh c«ng viÖc nµy hay c«ng viÖc kh¸c nh­ng nã ch­a ®­îc ¸p dông th­êng xuyªn trong C«ng ty. 2. Tæng khèi l­îng c«ng viÖc cña C«ng ty. Khèi l­îng c«ng viÖc ë c«ng ty ®­îc chia thµnh 2 nhãm: - Khèi l­îng c«ng viÖc cña lao ®éng qu¶n lý. - Khèi l­îng c«ng viÖc cuae c«ng nh©n s¶n xuÊt. Trong ®ã c«ng viÖc cña lao ®éng qu¶n lý bao gåm c«ng viÖc t¹i c¸c phong ban nh­: +. Phßng tæ chøc. + Phßng tµi vô. + Phßng kÕ ho¹ch vËt t­. + Phßng kü thuËt. Khèi l­îng c«ng viÖc cña c«ng nh©n s¶n xuÊt bao gåm: + C«ng viÖc tr¶i c¾t. + C«ng viÖc gi¸c mÉu. + May. + Lµ. + Thïa, ®Ýnh. Söa ch÷a c¬, ®iÖn. Trong tæng sè c«ng viÖc ë trªn chØ cã mét sè c«ng viÖc ®· ®­îc ®Þnh møc ®ã lµ: + Tr¶i c¾t. + Thïa, ®Ýnh. + Lµ. + may. Tæng sè møc ®· cã trong ®ã : - Møc theo nhãm tæng hîp lµ møc sè l­îng ng­êi lµm viÖc ®­îc x©y dùng cho c«ng viÖc tr¶i c¾t, thïa, ®Ýnh, phôc vô. - Møc theo nhãm ph©n tÝch lµ møc thêi gian x©y dùng cho c«ng viÖc lµ, may. Nh×n chung, ®Þnh møc lao ®éng t¹i c«ng ty chØ x©y dùng cho c«ng viÖc cña c«ng nh©n s¶n xuÊt cßn víi lao ®éng qu¶n lý ch­a cã møc ®­îc x©y dùng. 3. Ph©n tÝch ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc. §Ó x©y dùng møc lao ®éng cã c¨n cø khoa häc th× viÖc x¸c ®Þnh c¸c møc ph¶i dùa trªn c¸c ph­¬ng ph¸p khoa häc. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng møc ph¶i biÕt ph©n chia qu¸ tr×nh lao ®éng ra c¸c bé phËn hîp thµnh mét c¸ch tû mû, hîp lý vµ chÝnh x¸c ®ång thêi tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ c¸c lo¹i hao phÝ cÇn thiÕt ®Ó hoµn thµnh s¶n phÈm theo tõng b­íc c«ng viÖc. T¹i C«ng ty may Thanh Ho¸ c¸n bé ®Þnh møc ®ang sö dông ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch kh¶o s¸t ®Ó x©y dùng møc lao ®éng. Khi nhËn ®­îc s¶n phÈm mÉu kh¸ch hµng göi ®Õn, c¸n bé c«ng nghÖ thuéc phßng kü thuËt ph©n tÝch yªu cÇu kü thuËt cña s¶n phÈm sau ®ã ph©n chia c¸c b­íc c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn c¬ së 28 m¸y 1 kim, 1 m¸y 2 kim vµ 40 lao ®éng ë mçi d©y chuyÒn s¶n xuÊt. Qóa tr×nh x©y dùng ®­îc tiÕn hµnh nh­ sau: B­íc 1: C¸n bé ®Þnh møc t¹i phßng kü thuËt sÏ tiÕn hanh ph©n chia d©y chuyÒn c«ng nghÖ theo c¸c b­íc c«ng viÖc vµ theo møc ®é phøc t¹p cña kÕt cÊu s¶n phÈm. B­íc 2: C¸n bé ®Þnh møc sÏ yªu cÇu mét sè c«ng nh©n chuyªn may mÉu cã tr×nh ®é tay nghÒ, chuyªn m«n kh¸ tiÕn hµnh may lÇn l­ît c¸c b­íc c«ng viÖc cña c¶ d©y chuyÒn s¶n xuÊt ®ång thêi tiÕn hµnh bÊm giê c¸c b­íc c«ng viÖc ®ã. B­íc 3: C¸n bé ®Þnh møc nép b¶ng x©y dùng møc cho c¸n bé phßng kÕ ho¹ch tæng hîp ®Ó b¸o c¸o héi ®ång ®Þnh møc c«ng ty quyÕt ®Þnh ®¬n gi¸ s¶n phÈm. B­íc 4: C¸n bé kÕ ho¹ch tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho tõng b­íc c«ng viÖc cã ®iÒu chØnh cho phï hîp víi thu nhËp cña ng­êi lao ®éng. B­íc 5: §­a ®Þnh møc cã c¶ ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng xuèng c¸c tuyÕn s¶n xuÊt ®Ó ¸p dông thùc hiÖn. BiÓu sè 7: Qu¸ tr×nh x©y dùng møc cho m· hµng 828947 STT B­íc c«ng viÖc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt HÖ sè kü thuËt Thêi gian quy ®æi §Þnh møc lao ®éng ca Lao ®éng 1 May tói hËu hoµn chØnh 1.1 11' 16 1.5 2 May 2 tói däc hoµn chØnh +ghim tói 1.05 9' 54 1.5 3 May kho¸ èng L/c 1.1 11'30" 43 1.6 4 Ch¾p däc 1 4'8" 100 0.7 5 ch¾p ®òng 1 2'30" 175 0.4 6 Ch¾p gi¸ng 1 2'30" 175 0.4 7 May chu gÊu hoµn chØnh 1.05 8'45" 58 1.2 8 May c¹p hoµn chØnh 1.1 18' 28 2.4 Tæng sè 3 tuyÕn 28 m¸y 1 kim 67'23" 9 M¸y 2 kim diªn däc + ®òng quÇn 1.05 4'50" 105 2 10 Thïa khuyÕt (2) Di bä 9 1 3'25" 525 0.4 11 X©u d©y 0.9 1'10" 420 1.5 12 C¾t chun + nhÆt chØ Di bä 0.9 1'30" 525 0.4 13 Sang gÊu ®­êng may + tói (TYCKT) 0.9 2'30" 210 1 14 Bæ tói hËu + bÊm tói däc 0.9 1' 1050 0.3 15 §æi hµng 0.9 30" 2000 0.1 16 NhËn hµng 0.9 30" 2000 0.1 17 V¾t sæ 0.9 4'30" 116 1.8 18 TÈy bÈn, kiÓm hang nhËp kho 0.9 4'55" 105 2 19 Lµ chi tiÕt 1 2'40" 210 1 20 Lµ thµnh phÈm 1 2'40" 210 1 21 Tæ tr­ëng 4 3'40" 210 1 22 Kü thuËt + Thu ho¸ 7 6'50" 210 4 Tæng sè 108’,3’’ 40 lao ®éng §­êng truyÒn c«ng nghÖ cã ®Þnh møc cho tõng b­íc c«ng viÖc khi x©y dùng xong sÏ ®­îc ®­a xuèng c¸c tæ s¶n xuÊt ®Ó bè trÝ lao ®éng vµ tiÕn hµnh thùc hiÖn s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸c bé phËn nµo thÊy cã nh÷ng bÊt hîp lý (møc ch­a phï hîp) th× bé phËn ®ã sÏ cã kiÕn nghÞ yªu cÇu ®iÒu chØnh møc khi ®ã c¸n bé ®Þnh møcmíi tiÕn hµnh ®iÒu chØnh. ViÖc thay ®æi møc lµ rÊt khã kh¨n, phøc t¹p bëi ph¶i th«ng qua 2 bé ph©n ë 2 phßng kÕ ho¹ch vËt t­ vµ kü thuËt c«ng nghÖ. Qua biÓu 7 X©y dùng møc cho m· hµng 828947 ta thÊy cã mét sè v¸n ®Ò ch­a ch­a ®­îc hoµn chØnh trong qu¸ tr×nh x©y dùng møc. Thø nhÊt lµ viÖc ph©n chia ®­ëng chuyÒn c«ng nghÖ thµnh c¸c b­íc c«ng viÖc ch­a ®­îc chi tiÕt. Nh­ ë b­íc c«ng viÖc may c¹p hoµn chØnh nÕu ta ®Ó nh­ vËy kh«ng ph©n chia thµnh c¸c b­íc c«ng viÖc chi tiÕt h¬n cã thÓ lµm cho ng­êi thùc hiÖn t¹i c«ng ®o¹n nµy rÊt khã hoµn thµnh møc vµ dÔ dÉn ®Õn lµm ¸ch t¾c trªn tuyÕn s¶n xuÊt do dån m¸y. ë b­íc c«ng viÖc nµy ta cã thÓ chia ra lµm 3 b­íc c«ng viÖc nh­ sau: - G¾n chun vµo c¹p. - DiÔu c¹p m¸y Kansai. - DiÔu c¹p m¸y 2 kim. §iÒu nµy t¹o ra tÝnh chuyªn m«n ho¸ cao h¬n trong s¶n xuÊt vµ cã kh¶ n¨ng ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng dån m¸y dÉn ®Õn ¸ch t¾c trªn tuyÕn. - Thø hai vÒ viÖc x¸c ®Þnh thêi gian hao phÝ cho c¸c b­íc c«ng viÖc cßn cã chç ch­a hîp lý. VÝ dô nh­ ë b­íc c«ng viÖc bæ tói hËu + bÊm tói däc thêi gian ®Ó thùc hiÖn lµ 1 phót nh­ vËy lµ nhiÒu bëi viÖc bæ vµ bÊm tói ®¬n gi¶n v× ®· cã ®¸nh dÊu s½n vµo c¸c vÞ trÝ cÇn bæ trªn v¶i vµ ng­êi c«ng nh©n chØ cÇn thao t¸c ®¬n gi¶n lµ dïng m¸y ®Ó thùc hiÖn. Hay nh­ ë b­íc c«ng viÖc ch¾p däc thêi gian ®Þnh møc lµ 4'8" còng lµ nhiÒu bëi v× c«ng viÖc ch¾p däc møc ®é phøc t¹p kh«ng cao (h¬n n÷a c«ng nh©n may chØ cÇn may 2 ®­êng th¼ng) kh«ng ®ßi hái thêi gian s¾p xÕp, ®iÒu chØnh v¶i nhiÒu. H¬n n÷a ®­êng may kh«ng cã ®­êng vßng, uèn l­în mµ toµn lµ ®­êng th¼ng nªn kh«ng ®ßi hái nhiÒu thao t¸c ®éng t¸c cho c«ng viÖc nµy. - Thø ba qua viÖc theo dâi t×nh h×nh thùc hiÖn møc cña c«ng nh©n ®èi víi m· hµng 828947 ta thÊy tû lÖ hoµn thµnh møc cña c«ng nh©n ch­a cao. B¶ng 8: T×nh h×nh thùc hiÖn møc cña c«ng nh©n ®èi víi m· hµng 828947 Tªn m· hµng Tªn ®¬n vÞ thùc hiÖn Sè ng­êi thùc hiÖn Tû lÖ hoµn thµnh møc (%) <80 80-89 90-99 100-109 QuÇn thÓ thao 828947 Tæ 1 40 12.5 22.5 30 35 Tæ 4 40 10 30 27.5 30.5 Tæ 5 40 7.5 15 37.5 40 % so víi tæng sè 120 10 22.5 31.7 35.8 Sè c«ng nh©n hoµn thµnh vµ v­ît møc míi chØ chiÕm 35,8% trong tæng sè 120 c«ng nh©n thùc hiÖn møc. Trong khi ®ã sè c«ng nh©n kh«ng hoµn thµnh møc (d­íi 80%) vÉn cßn chiÕm 10% trªn tæng sè 120 ng­êi. Tû lÖ ng­êi kh«ng hoµn thµnh møc 64,2% cao h¬n so víi tû lÖ ng­êi hoµn thµnh v­ît møc (35,8%) lµ 28,4%. Nh­ vËy møc x©y dùng cho m· hµng 828947 vÉn cßn ch­a ®­îc phï hîp víi ng­êi c«ng nh©n tuy nhiªn ®©y chØ lµ mét nguyªn nh©n trong sè nhiÒu nguyªn nh©n nh­ cßn do kh¶ n¨ng, th¸i ®é cña ng­êi lao ®éng hoÆc do sù ph©n c«ng bè trÝ lao ®éng dÉn ®Õn viÖc c«ng nh©n kh«ng hoµn thµnh møc. Víi ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc nh­ vËy cã mét sè nh­îc ®iÓm: - §é chÝnh x¸c thêi gian t¸c nghiÖp cña tõng b­íc c«ng viÖc kh«ng cao. Bëi v×, khi tiÕn hµnh bÊm giê b­íc c«ng viÖc ng­êi thùc hiÖn c¸c thao t¸c ®éng t¸c lµ mét c«ng nh©n may mÉu cã tr×nh ®é tay nghÒ bËc III. Trong khi ®ã bËc thî trung b×nh cña c¸c c«ng nh©n kh¸c trong c«ng ty thÊp h¬n . Do vËy mµ møc x©y dùng chØ phï hîp víi ng­êi may mÉu mµ l¹i kh«ng phï hîp víi ng­êi trùc tiÕp s¶n xuÊt. H¬n n÷a, khi x©y dùng møc cßn ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm, t©m sinh lý cña ng­êi thùc hiÖn sau nµy chø kh«ng ph¶i c¨n cø vµo ng­êi may mÉu ®ång thêi còng ph¶i c¨n cø vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ gi÷a thêi gian may mÉu vµ thêi gian trùc tiÕp s¶n xuÊt (thêi gian ¸p dông møc). - C¸c b­íc c«ng viÖc ®­îc chia theo ®­êng truyÒn c«ng nghÖ thiÕu tØ mØ cßn dån m¸y hoÆc chia lÎ kh«ng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu s¶n xuÊt g©y ¸ch t¾c ®­êng truyÒn c«ng nghÖ, s¶n phÈm tån ®äng trªn truyÒn nhiÒu. §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt lao ®éng vµ kh¶ n¨ng hoµn thµnh møc cña ng­êi lao ®éng. §ång thêi lµm mÊt tÝnh c©n ®èi trong s¶n xuÊt. - Trong møc ch­a tÝnh ®óng, tÝnh ®ñ thêi gian hao phÝ cho b­íc c«ng viÖc cña s¶n phÈm nh­: thêi gian phôc vô kü thuËt, phôc vô tæ chøc, thêi gian nghØ ng¬i vµ nhu cÇu cÇn thiÕt. §Æc biÖt khi cã nh÷ng yÕu cÇu bæ sung cña kh¸ch hµng cho s¶n phÈm lµm t¨ng thêi gian t¸c nghiÖp cña ng­êi lao ®éng nh­ng kh«ng ®­îc tÝnh vµo ®Þnh møc lao ®éng. Tãm l¹i ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng lµm c¬ së ®Ó ph©n c«ng lao ®éng hîp lý trong c¸c tuyÕn s¶n xuÊt th× C«ng ty may Thanh Ho¸ cÇn cã sù thay ®æi trong qu¸ tr×nh x©y dùng møc lao ®éng. 4. ¸p dông, theo dâi vµ ®iÒu chØnh møc. Trªn c¬ së møc ®· ®­îc x©y dùng, c¸n bé ®Þnh møc sÏ ®­a møc xuèng tõng bé phËn s¶n xuÊt ®Ó c«ng nh©n tiÕn hµnh thùc hiÖn møc lao ®éng. ë C«ng ty may Thanh Ho¸ kh«ng bè trÝ c¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng mµ chØ ph©n c«ng mét phÇn c«ng viÖc t¹i c¸c phßng ngiÖp vô. - Phßng kü thuËt ph©n chia ®­êng truyÒn c«ng nghÖ cña s¶n phÈm theo tõng b­íc c«ng viÖc cã hao phÝ thêi gian cho tõng c«ng viÖc nµy. - Phßng vËt t­ x¸c ®Þnh møc tiªu hao nguyªn vËt liÖu. - Phßng kÕ ho¹ch tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho c¸c b­íc c«ng viÖc cña s¶n phÈm. - Tuy kh«ng theo dâi chuyªn tr¸ch nh­ng sæ s¸ch cña tõng phÇn c«ng viÖc ®­îc l­u tr÷ ®Çy ®ñ. §iÒu nµy gióp cho c«ng ty cã ®­îc sù so s¸nh gi÷a c¸c m· hµng víi nhau vµ mét sè m· hµng t­¬ng ®èi gièng nhau, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng. Do kh«ng cã c¸n bé chuyªn tr¸ch vÒ c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng, nªn nh÷ng lao ®éng khi chuyÓn xuèng ¸p dông vµo s¶n xuÊt ®«i khi kh«ng hîp lý trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt v× kh«ng giao nhiÖm vô nµy cho ai. Th«ng th­êng khi s¶n xuÊt xong c¸c mÆt hµng, héi ®ång ®Þnh møc c«ng ty míi häp th«ng qua ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng chung cho s¶n phÈm. Trªn c¬ së ®ã c¸n bé b¸n chuyªn tr¸ch phßng kÕ ho¹ch tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho tõng b­íc c«ng viÖc. Tbp T C¸ch tÝnh: §¬n gi¸ bé phËn §Gbp = §G x Trong ®ã : §G : §¬n gi¸ tiÒn l­¬ng chung cho s¶n phÈm T : tæng thêi gian s¶n xuÊt s¶n phÈm Tbp : thêi gian hao phÝ bé phËn TÝnh to¸n xong ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng cho c¸c b­íc c«ng viÖc cña s¶n xuÊt c¸c tæ s¶n xuÊt ë c¸c ph©n x­ëng tham gia ®iÒu chØnh ®¬n gi¸ bé phËn. VÝ dô: khi ph©n chia bé phËn may tói hîp ¸o Jacket ®¬n gi¸ bé phËn nµy lµ 450 ® theo chi phÝ lao ®éng ghi trong phiÕu bÊm giê. Nh­ng tæng ®¬n gi¸ cña c¶ ¸o chØ cã 9000 ®. Do vËy ®Ó 450 ® cho bé phËn may tói lµ h¬i cao c¸c tuyÕn s¶n xuÊt ®Ò nghÞ chØnh ®¬n gi¸ xuèng cho hîp lý víi c¸c bé phËn kh¸c. Qua ph©n tÝch qu¸ tr×nh ®­a møc xuèng ¸p dông theo dâi vµ ®iÒu chØnh møc ta thÊy cã mét sè ­u nh­îc ®iÓm. ¦u ®iÓm: ViÖc ®iÒu chØnh møc sau khi tÝnh ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng dùa theo ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch t×nh h×nh thùc tÕ thùc hiÖn møc ®· gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng sai sãt trong bÊm giê khi x©y ®Þnh møc. Nh­îc ®iÓm: Kh«ng kÝch thÝch ®­îc ng­êi lao ®éng t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ hoµn thµnh møc lao ®éng. Bëi t©m lý chung lµ hä sî may nhanh mµy nhiÒu th× còng chØ ®­îc h­ëng møc ®¬n gi¸ tiÒn l­¬ng b×nh qu©n ®­îc x©y dùng s½n. Do vËy, nh÷ng ng­êi cã tay nghÒ cao th× kh«ng muèn hoµn thµnh v­ît møc ®ång thêi l¹i kh«ng cã biÖn ph¸p buéc hoÆc khuyÕn khÝch nh÷ng ng­êi cã tay nghÒ thÊp hoµn thµnh møc bëi hä kh«ng hoµn thµnh møc th× tiÒn l­¬ng cña hä vÉn b»ng c¸c bé phËn kh¸c cïng thùc hiÖn c«ng viÖc nh­ hä nh­ng hoµn thµnh møc cao h¬n. Khi cã nh÷ng yªu cÇu thay ®æi, bæ sung thªm vÒ yªu cÇu kü thuËt cña s¶n phÈm ®ång thêi theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng, møc lao ®éng còng ch­a ®­îc ®iÒu chØnh hîp kÞp thêi ¶nh h­ëng ®Õn viÖc hoµn thµnh møc lao ®éng. 5. Ph©n tÝch t×nh h×nh hoµn thµnh møc cña c«ng nh©n. Qua kh¶o s¸t thùc tÕ ë mét tæ s¶n xuÊt thuéc ph©n x­ëng may I vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn møc lao ®éng cña c«ng nh©n may trong 4 m· hµng tõ 5 - 4 ®Õn ngµy 17/4 n¨m 2000 cã kÕt qu¶ nh­ sau: BiÓu sè 9: KÕt qu¶ thùc hiÖn møc lao ®éng t¹i tæ 1 ph©n x­ëng may I. STT M· hµng Tæng sè møc Tû lÖ hoµn thµnh møc (%) < 80 80 - 89 90 - 99 100-109 110-119 1 ¸o Jacket 4376 38 4 6 15 9 4 2 ¸o Jacket 4342 38 4 3 13 15 3 3 ¸o Jacket Bo ty 38 4 14 19 1 4 ¸o Jacket 848 38 4 3 10 17 4 Céng 152 12 16 52 60 12 % so víi tæng sè 100 7.9 10.53 34.2 39.5 7.9 Nh×n vµo kÕt qu¶ kh¶o s¸t thùc tÕ ë b¶ng trªn ta thÊy: - 28 c«ng nh©n kh«ng hoµn thµnh møc chiÕm 18,43% ®©y chñ yÕu lµ sè c«ng nh©n míi tuyÓn vµo bæ sung cho sè c«ng nh©n nghØ viÖc v× c¸c lý do kh¸c nhau nh­: NghØ èm, nghØ ®Î, th«i viÖc, chuyÓn c«ng t¸c. Sè c«ng nh©n míi nµy ®­îc c«ng ty ®µo t¹o theo h×nh thøc kÌm cÆp t¹i c¸c líp häc c¹nh trong mét thêi gian ng¾n ®Ó ®­a vµo s¶n xuÊt cho kÞp tiÕn ®é cho nªn tay nghÒ cßn non yÕu ®Æc biÖt lµ c¸c thao t¸c, ®éng t¸c cßn chËm ch¹p, vông vÒ ®é chÝnh x¸c kh«ng cao dÉn ®Õn kh«ng hoµn thµnh ®­îc møc lao ®éng ®Æt ra. - 52 c«ng nh©n cã tû lÖ hoµn thµnh møc tõ 90 - 99% sè c«ng nh©n nµy chñ yÕu lµ nh÷ng c«ng nh©n thùc hiÖn c¸c c«ng ®o¹n khã trong d©y chuyÒn s¶n xuÊt s¶n phÈm hay ph¶i söa ch÷a s¶n phÈm lçi háng nh­: may cæ ¸o, gÊu, kh¸o ngùc… Ngoµi nh÷ng lý do thuéc vÒ phÝa c«ng nh©n dÉn ®Õn kh«ng hoµnthµnh møc cßn ph¶i kÓ ®Õn c«ng t¸c x©y dùng møc. Møc x©y dùng cho sè c«ng nh©n nµy ch­a ®­îc phï hîp nã ch­a dùa trªn c¬ së c¨n cø vµo kh¶ n¨ng cña tõng c«ng nh©n vµ møc ®é phøc t¹p cña tõng c«ng ®o¹n s¶n xuÊt. H¬n n÷a khi x©y dùng møc ch­a tÝnh hÕt c¸c yÕu tè ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh­: lÖch b¸n thµnh phÈm. Do vËy, nh÷ng c«ng nh©n thùc hiÖn t¹i c¸c bé phËn nµy khã hoµn thµnh møc lao ®éng cña c¸n bé x©y dùng møc. - 60 c«ng nh©n hoµn thµnh møc tõ 100 -109% chiÕm tû lÖ 39,5% sè c«ng nh©n nµy chñ yÕu ®¶m nhËn c¸c c«ng ®o¹n t­¬ng ®èi dÔ kh«ng ®ßi hái ®é phøc t¹p nh­ ë bé phËn trang trÝ tói ¸o, may tói, ®Ýnh, trang trÝ hoa v¨n h×nh ho¹… - 12 c«ng nh©n hoµn thµnh møc cao nhÊt tõ 110-119% chiÕm tû lÖ 7,9% lµ nh÷ng c«ng nh©n xuÊt s¾c trong tæ cã tay nghÒ giái, th©m niªn nghÒ cao tõ 4-5 trë lªn, nhanh nhÑn søc khoÎ tèt. Tuy nhiªn xÐt vÒ mÆt sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt ®­îc tÝnh trªn ngµy c«ng cña c«ng nh©n tham gia lao ®éng th× tû lÖ nµy lµ qu¸ thÊp. C¸c m· hµng 4376, 4342 chØ ®¹t 0,8 - 0,9 s¶n phÈm trªn ngµy c«ng lao ®éng. ¸o Jacket Bo ty ®¹t 1,15 s¶n phÈm/ngµy c«ng lao ®éng. ¸o Jacket 848 » 1,3 s¶n phÈm/ngµy c«ng lao ®éng. Qua kh¶o s¸t thùc tÕ vµ qua ph©n tÝch ë trªn ta cã mét sè nhËn xÐt nh­ sau: 1/ ChÊt l­îng ®éi ngò c«ng nh©n s¶n xuÊt ch­a cao do kh©u tuyÓn chän c«ng nh©n ch­a ®­îc quan t©m vµ ch­a cã sù phèi hîp ®ång bé g÷a ph©n x­ëng s¶n xuÊt vµ ng­êi tuyÓn chän. H¬n n÷a c«ng t¸c ®µo t¹o c«ng nh©n còng ch­a ®­îc quan t©m vµ ch­a ®­îc gi¸m s¸t, theo dâi chÆt chÏ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tay nghÒ cña c«ng nh©n trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o. C«ng nh©n sau khi ®­îc ®µo t¹o mét thêi gian ng¾n sÏ ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt vµ nÕu ch­a thùc hiÖn ®­îc c«ng viÖc th× l¹i chuyÓn quay l¹i ®Ó ®µo t¹o thªm. Tuy nhiªn viÖc kiÓm tra ch­a ®­îc th­êng xuyªn chÆt chÏ cho nªn nhiÒu khi c«ng nh©n tay nghÒ cßn non kÐm vÉn ®­îc tham gia s¶n xuÊt vµ ®©y lµ nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc c«ng nh©n khã hoµn thµnh møc. 2/ Ph©n c«ng lao ®éng trong c«ng ty vÉn ch­a ®­îc hîp lý: Mét sè c«ng nh©n cã tay nghÒ cao ch­a ®­îc bè trÝ vµo nh÷ng n¬i mµ møc ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc phï hîp víi tay nghÒ cña hä. Trong khi ®ã mét sè ng­êi cã tr×nh ®é tay nghÒ thÊp l¹i ®­îc bè trÝ vµo nh÷ng kh©u ®ßi hái tr×nh ®é tay nghÒ cao. 3/ Tû lÖ sai háng trong s¶n xuÊt: ChØ ®¹o sai vÒ t¸c nghiÖp kü thuËt, b¸n thµnh phÈm c¾t lÖch sai quy c¸ch kh«ng ®óng víi yªu cÇu kü thuËt, may sai, lÖch cßn x¶y ra trong nhiÒu m· hµng do vËy mµ tû lÖ sai háng kh¸ cao 5%. Cho nªn n¨ng suÊt lao ®éng cña c«ng nh©n ch­a cao so víi mét sè ®¬n vÞ cïng ngµnh, thu nhËp cña c«ng nh©n cßn thÊp. 6. §Æc ®iÓm bé m¸y lµm c«ng t¸c ®Þnh møc t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸. §Ó c«ng t¸c ®Þnh møc võa nhanh võa chÝnh x¸c phï hîp víi ng­êi lao ®éng ®ßi hái ph¶i cã mét tæ chøc lµm c«ng t¸c ®Þnh møc hoµn chØnh, gi÷a c¸c thµnh viªn ph¶i phèi hîp mét c¸ch ®ång bé, nhÞp nhµng ph¶i cã sù ph©n c«ng lao ®éng vµ c«ng viÖc mét c¸ch hîp lý ®ång thêi ph¶i cã sù kÕt hîp c«ng viÖc gi÷a mäi ng­êi trong bé phËn ®Þnh møc. Tuy nhiªn hiÖn nay t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸ bé m¸y lµm c«ng t¸c ®Þnh møc thËt ®¬n gi¶n vµ cã thÓ cho lµ cßn thiÕu, cßn ch­a hîp lý ch­a phï hîp vãi khèi l­îng c«ng viÖc cÇn ®Þnh møc t¹i c«ng ty. C¶ c«ng ty cã 3 ph©n x­ëng may chia ra lµm 14 tæ trong ®ã c¬ së I (t¹i thµnh phè Thanh Ho¸) cã 12 tæ vËy mµ chØ cã mét ng­êi lµm ®Þnh møc lµ c« TrÇn ThÞ NguyÖt, nh­ng l¹i kh«ng ph¶i lµ c¸n bé ®­îc ®µo t¹o chuyªn m«n vÒ ®Þnh møc lao ®éng mµ lµ ng­êi ®­îc ®µo t¹o vÒ kü thuËt c«ng nghÖ. §©y lµ ®iÓm ch­a hîp lý trong viÖc ph©n chia chøc n¨ng nhiÖm vô cho c¸c bé phËn trong c«ng ty ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng. §iÒu nµy g©y ra nhiÒu khã kh¨n cho c«ng t¸c ®Þnh møc bëi víi khèi l­îng c«ng viÖc cÇn ®Þnh møc, sè møc cÇn x©y dùng so víi sè l­îng ng­êi thùc hiÖn x©y dùng møc lµ qu¸ chªnh lÖch. Nã cã thÓ dÉn ®Õn viÖc tÝnh c¸c møc thiÕu chÝnh x¸c, kh«ng phï hîp víi ng­êi lao ®éng do véi vµng vµ do Ýt ®­îc kiÓm tra theo dâi th­êng xuyªn. 7. C¸c ®iÒu kiÖn hç trî ng­êi lao ®éng thùc hiÖn møc 7.1. T×nh h×nh cung cÊp nguyªn vËt liÖu vµ ký kÕt hîp ®ång Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty lµ ký kÕt hîp ®ång víi kh¸ch hµng sau ®ã nhËn nguyªn vËt liÖu vµ c¸c th«ng sè kü thuËt vÒ lo¹i s¶n phÈm nµo ®ã tõ phÝa kh¸ch hµng råi sau ®ã míi tiÕn hµnh s¶n xuÊt. T×nh h×nh cung cÊp nguyªn vËt liÖu cña phßng kÕ ho¹ch vËt t­ ®«i khi cßn g©y khã kh¨n trong s¶n xuÊt. Nguyªn phô liÖu ®«i khi cung cÊp cßn ch­a ®Çy ®ñ vµ thiÕu ®ång bé. VÝ dô: Th¸ng 3 n¨m 2000, 2 m· hµng 460 vµ 424 gia c«ng cho xÝ nghiÖp may 27/7 Nam Hµ chØ v× thiÕu v¶i phèi b¹c mµ 4 tæ thuéc ph©n x­ëng I ph¶i chê ®îi, chuyÓn ®æi mÆt hµng lµm ¸ch t¾c s¶n xuÊt vµ ø ®äng hµng trªn tuyÕn rÊt lín. HoÆc m· hµng 6197 do thiÕu nguyªn vËt liÖu nªn chØ sö dông 2 tæ s¶n xuÊt mµ vÉn ph¶i s¶n xuÊt cÇm chõng ®Ó chê ®îi. 7.2. M¸y mãc thiÕt bÞ Yªu cÇu cña may xuÊt khÈu ®ßi hái rÊt cao vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm, mÉu m· s¶n phÈm l¹i th­êng xuyªn thay ®æi, chÊt liÖu v¶i còng rÊt phøc t¹p lo¹i tr¬n bãng l¹i cã lo¹i tuyÕt nhung. NÕu thiÕt bÞ m¸y mµ kh«ng tèt sÏ ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm. VÒ mÆt bè trÝ m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty cßn nhiÒu mÆt mÊt c©n ®èi: - M¸y may b»ng 2 kim tuy ®­îc trang bÞ m¸y míi cña NhËt thay thÕ cò cña Céng hoµ d©n chñ §øc, Liªn X« tr­íc ®©y nh­ng ®å g¸ ®i theo ®Ó ®¶m tÝnh ®ång bé vµ quy chuÈn trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp vÉn cßn thiÕu. - M¸y chuyªn dïng: nh÷ng s¶n phÈm may mÆc xuÊt khÈu cã c¸c ®­êng diÒm trang trÝ ¶o: 6, 8 ly ... rÊt nhiÒu nh­ng m¸y chuyªn dông 2 kim ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc nµy cßn thiÕu. Mçi tuyÕn s¶n xuÊt chØ cã mét m¸y ®¸p øng ®­îc 40 - 50 % nhu cÇu. Mét sè m¸y kh¸c nh­ m¸y di bä, m¸y thïa khuyÕt... mçi ph©n x­ëng chØ ®­îc bè trÝ mçi lo¹i mét m¸y. Khi m¸y háng hoÆc s¶n phÈm cã nhiÒu bé phËn ph¶i di bä th× kh«ng ®¸p øng ®­îc cho 6 tuyÕn s¶n xuÊt lµm. - Bµn lµ h¬i: May xuÊt khÈu yªu cÇu ph¶i lµ cho ph¼ng ®­êng may, thµnh phÈm yªu cÇu rÊt cao. Trong ®­êng truyÒn c«ng nghÖ lu«n bè trÝ hai thî lµ mét lµ chi tiÕt ¸o, mét ng­êi lµ thµnh phÈm nh­ng bè trÝ ë phÈn x­ëng mçi tæ chØ cã 1/2 bµn lµ h¬i vµ mét bµn lµ nhiÖt. NÕu s¶n phÈm yªu cÇu kh«ng ®­îc lµ bµn lµ nhiÖt th× rÊt ¸ch t¾c cho s¶n xuÊt, c«ng nh©n ph¶i chê ®îi lµ chi tiÕt trªn tuyÕn lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái vµ s¶n phÈm ra kh«ng thÓ nhËp kho ®­îc vµ thiÕu bµn lµ. §iÒu nµy lµm cho s¶n phÈm ¸ch t¾c trªn tuyÕn nhiÒu tõ ®ã buéc c¸c tæ s¶n xuÊt ph¶i lµm thªm giê ®Ó ®¶m b¶o tiÕn ®é s¶n xuÊt. Mét sè ®å g¸ chuyªn dïng: + Ke viÒn may trang trÝ + Cø may c¸c lo¹i n¾p tói + Cø nam ch©m diÒm trang trÝ c¸c ®­êng diÔu 1,2 - 1,5cm. Trang bÞ cßn thiÕu nhiÒu. §iÒu nµy ¶nh h­ëng ®Õn viÖc hoµn thµnh møc cña ng­êi lao ®éng. 7.3. VÒ qu¶n lý * Qu¶n lý kü thuËt. Qu¶n lý kü thuËt lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng nhÊt cña c«ng ty may. Trong nhiÒu n¨m nay l·nh ®¹o c«ng ty ®· quan t©m chØ ®¹o, song vÉn lµ kh©u yÕu hiÖn nay cña c«ng ty. §­êng truyÒn c«ng nghÖ cña c«ng ty chËm ®­îc kh¾c phôc nh÷ng nh­îc ®iÓm: - S¶n phÈm ¸ch t¾c trªn tuyÕn nhiÒu - TÝnh chuyªn m«n ho¸ trªn truyÒn ch­a cao - Yªu cÇu kü thuËt cña s¶n phÈm tõ ng­êi c«ng nh©n ®Õn tæ tr­ëng tæ s¶n xuÊt, nh©n viªn kü thuËt cña tæ s¶n xuÊt n¾m kh«ng v÷ng, s¶n phÈm lµm ra kh«ng biÕt ®óng sai. Qu¶n lý kü thuËt lµ mét kh©u quan träng vµ cÇn ®­îc chØ ®¹o xuyªn suèt trong c¶ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña c«ng ty, tõ nguyªn liÖu ®Õn tr¶i c¾t may vµ hoµn thµnh. Tuy nhiªn sù chØ ®¹o ®ã ch­a thèng nhÊt theo mét tiªu thøc nhÊt ®Þnh, ch­a b¸m ch¾c yªu cÇu kü thuËt cña s¶n phÈm. Cô thÓ ë c«ng ®o¹n: - ë kh©u nguyªn liÖu: chÊt l­îng nguyªn vËt liÖu ch­a ®­îc kiÓm tra kü cµng xem nã cã chÞu ¶nh h­ëng cña c¸c nh©n tè thuéc ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ ho¸ häc t¹i n¬i lµm viÖc hay kh«ng? Vµ nã cã ¶nh h­ëng g× ®Õn qu¸ trÜnh s¶n xuÊt? VÝ dô x¸c ®Þnh ®é co rót cña v¶i khi qua lµ. - Kh©u may mÉu ®èi: cã may mÉu ®èi chÝnh x¸c, khi chØ ®¹o s¶n xuÊt míi chuÈn vµ kh«ng bÞ sai háng. ë kh©u nµy phßng kü thuËt cña c«ng ty vÉn cßn ®Ó sai háng x¶y ra. - Kh©u c¾t may: §©y lµ kh©u quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng suÊt cña c¾t vµ may. Khi c¾t mÉu cßn ®Ó sai nhiÒu thiÕu kiÓm tra, thiÕu sù ¨n khíp ®ång bé trong c¸c chi tiÕt cña s¶n phÈm. §ång thêi l¹i thiÕu sù tÝnh to¸n khoa häc c¸c chi tiÕt biÕn d¹ng, co d·n trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt VÝ dô: khi trÇn b«ng, v¶i co bao nhiªu, b«ng dµi réng bao nhiªu ®Ó cã sù ¨n khíp ®¶m b¶o kÝch th­íc theo yªu cÇu kü thuËt. - Kh©u c¾t b¸n thµnh phÈm: ®· cã sù sai sãt ë kh©u c¾t mÉu ®­¬ng nhiªn lµ cã sai sãt ë kh©u c¾t b¸n thµnh phÈm. §©y lµ kh©u cã nhiÒu sai sãt dÉn ®Õn ng­êi c«ng nh©n may rÊt vÊt v¶. Tõ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp may hµng lo¹t chuyÓn sang may ®¬n chiÕc (võa may võa söa) ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng suÊt, chÊt l­îng s¶n phÈm vµ thùc hiÖn møc cña ng­êi lao ®éng. *Qu¶n lý chÊt l­îng. Mét trong c¸c yÕu tè doanh nghiÖp tån t¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng c¹nh tranh ®Çy kh¾c nghiÖt hiÖn nay lµ ch÷ tÝn vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm. S¶n phÈm s¶n xuÊt ra ph¶i ®­îc yªu cÇu chÊt l­îng s¶n phÈm vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®Õn tËn tay ng­êi tiÒu dïng. C«ng t¸c qu¶n lý chÊt l­îng t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸ cßn mét sè ®iÓm bÊt cËp. 1/ VÒ nhËn thøc cña mét sè c¸n bé t¹i bé phËn KCS: Mét sè c¸n bé ë bé phËn kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm nhËn thøc ®óng vÒ yÕu tè chÊt l­îng cña s¶n phÈm cho nªn ®«i khi ®· nhËp c¶ hµng ch­a ®¹t tiªu chuÈn chÊt l­îng vµo kho. 2/ ChØ ®¹o kiÓm tra chÊt l­îng s¶n phÈm. ViÖc nµy kh«ng ®­îc lµm th­êng xuyªn nghiªm tóc. Xö lý ng­êi may kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng thiÕu nghiªm kh¾c. C«ng ty ch­a cã h×nh thøc ph¹t ®èi víi c«ng nh©n may sai mµ chØ buéc ng­êi may sai ph¶i tiÕn hµnh s÷a ch÷a chç may sai cña b¶n th©n. 7.4. T×nh h×nh tæ chøc vµ phôc vô n¬i lµm viÖc. Møc ®é hîp lý trong s¶n xuÊt vµ tæ chøc lao ®éng cã ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn søc khoÎ vµ ho¹t ®éng cña ng­êi lao ®éng trong s¶n xuÊt. Muèn cho ng­êi lao ®éng hoµn thµnh møc lao ®éng vµ n¨ng suÊt lao ®éng th× c«ng t¸c tæ chøc vµ phôc vô n¬i lµm viÖc ph¶i ®­îc lµm tèt. Bëi tæ chøc vµ phôc vô tèt n¬i lµm viÖc sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian nhê vµo viÖc h¹n chÕ ®­îc nh÷ng thao t¸c, ®éng t¸c thõa, gi¶m thêi gian l·ng phÝ t¨ng th¬× gian t¸c nghiÖp s¶n phÈm dÉn ®Õn kh«ng nh÷ng hoµn thµnh møc mµ cßn cã thÓ v­ît møc ®Ò ra. Qua qu¸ tr×nh kh¶o s¸t cho thÊy tr×nh ®é tæ chøc vµ phôc vô s¶n xuÊt cßn Ýt nhiÒu ch­a hîp lý, do vËy mµ cßn thêi gian l·ng phÝ cßn nhiÒu, cô thÓ lµ: ViÖc phôc vô n¨ng l­îng cho c«ng nh©n s¶n xuÊt ®«i khi kh«ng ®­îc liªn tôc. T×nh tr¹ng mÊt ®iÖn do háng hãc, trôc trÆc t¹i mét trong hai ph©n x­ëng trong khi c«ng nh©n ®ang lµm viÖc kh«ng ph¶i lµ hiÕm. V× vËy thêi gian mµ c«ng nh©n ph¶i nghØ ®Ó chê s÷a ®iÖn kh«ng ph¶i lµ ng¾n (Ýt nhÊt lµ sau h¬n mét giê míi cã ®iÖn trë l¹i) do vËy mµ l·ng phÝ kh«ng ph¶i lµ nhá. Bªn c¹nh ®ã viÖc phôc vô chuÈn bÞ s¶n xuÊt, phôc vô vËn chuyÓn bèc dì phôc vô kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm cßn Ýt nhiÒu ch­a hîp lý. Bé phËn thèng kª nghiÖm thu s¶n phÈm giao cho bé phËn KCS kiÓm tra. Tuy nhiªn trªn thùc tÕ c«ng nh©n vÉn ph¶i rêi khái vÞ trÝ lµm viÖc ®Ó ®i nép s¶n phÈm thËm chÝ c«ng nh©n cßn ph¶i chê ®îi khi giao hµng do vËy thêi gian l·ng phÝ kh«ng ph¶i lµ Ýt. T¹i bé phËn KCS (®­îc bè trÝ ngay trong ph©n x­ëng s¶n xuÊt) s¶n phÈm sÏ ®­îc kiÓm tra. NÕu s¶n phÈm cßn sai háng ë bé phËn nµo th× bé phËn KCS sÏ dïng loa yªu cÇu ng­êi c«ng nh©n ë bé phËn ®ã lªn nhËn s¶n phÈm vÒ söa l¹i mµ kh«ng cã ng­êi phôc vô mang xuèng cho hä. §iÒu ®ã sÏ g©y ra sù l·ng phÝ vÒ thêi gian bëi ®Ó ng­êi c«ng nh©n ph¶i ®i ®Ó nhËn s¶n phÈm. Trong qu¸ tr×nh lao ®éng c«ng nh©n vÉn ph¶i xuèng phßng tr¶i c¾t ®Ó nhËn b¸n thµnh phÈm vÒ may. Bëi kh©u phôc vô ch­a tèt, ng­êi phôc vô kh«ng th­êng xuyªn theo dâi xem lóc nµo th× c«ng nh©n may hÕt sè l­îng b¸n thµnh phÈm ban ®Çu do hä mang ®Õn lóc ®Çu ca s¶n xuÊt cho nªn khi hÕt c«ng nh©n th­êng ph¶i ®i lÊy b¸n thµnh phÈm. Sì dÜ cã viÖc x¶y ra lµ do c«ng ty cã quy ®Þnh yªu cÇu ng­êi phôc vô ph¶i cung cÊp ®Çy ®ñ sè l­îng b¸n thµnh phÈm theo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt cho c«ng nh©n s¶n xuÊt cña tõng ca lµm viÖc tuy nhiªn kh«ng cã quy ®Þnh râ rµng vÒ thêi gian yªu cÇu lóc nµo th× ph¶i cung cÊp, c«ng ty kh«ng quy ®Þnh thêi gian v× mçi m· hµng th× l­îng b¸n thµnh phÈm lµ kh¸c nhau, nhÞp ®iÖu s¶n xuÊt kh¸c nhau. Do vËy thêi giê cung cÊp nguyªn vËt liÖu chñ yÕu lµ do ng­êi phôc vô tù ®iÒu chØnh vµ hä th­êng hay ­íc chõng kho¶ng thêi gian nµo th× sÏ hÕt nguyªn vËt liÖu ®Ó mang ®Õn. Nh­ng kh«ng ph¶i lóc nµo hä còng ­íc ®o¸n ®óng do vËy mçi m· träng l­îng nguyªn vËt liÖu cÇn cung cÊp kh¸c nhau cho nªn ®«i khi c«ng nh©n ph¶i xuèng lÊy b¸n thµnh phÈm. B¶ng 9: T×nh h×nh phôc vô c«ng nh©n may t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸. STT T×nh h×nh phôc vô c«ng nh©n lµm viÖc Tû lÖ % c«ng nh©n ph¶i tù phôc vô Ph©n x­ëng I Ph©n x­ëng II 1 C«ng nh©n ph¶i ®i ®Ó nhËn b¸n thµnh phÈm 47% 30% 2 C«ng nh©n ph¶i chê ®îi ®Ó nghiÖm thu s¶n phÈm 34% 42,5% 3 C«ng nh©n ph¶i ®Õn KCS ®Ó nhËn s¶n phÈm háng 100% 100%0 Nh×n vµo biÓu trªn ta thÊy víi 47% ë ph©n x­ëng may I vµ 30% c«ng nh©n ë ph©n x­ëng II ph¶i tù ®i ®Ó nhËn b¸n thµnh phÈm vÒ may ®Æc biÖt lµ viÖc 100% c«ng nh©n ë c¶ hai ph©n x­ëng ®Òu ph¶i ®Õn bé phËn KCS ®Ó nhËn s¶n phÈm háng cho thÊy l­îng thêi gian hao phÝ qu¸ nhiÒu do chÕ ®é phôc vô ch­a hîp lý. 7.5. §iÒu kiÖn lao ®éng. §iÒu kiÖn lao ®éng lµ mét yÕu tè t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn søc khoÎ, sù høng thó, kh¶ n¨ng lµm viÖc ®ång thêi cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn viÖc hoµn thµnh hay kh«ng hoµn thµnh møc lao ®éng. Nh×n chung vÒ ®iÒu kiÖn kinh doanh t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸ lµ t­¬ng ®èi tèt tuy nhiªn còng cßn mét sè yÕu tè cã t¸c ®éng kh«ng tèt têi søc khoÎ vµ kh¶ n¨ng lao ®éng cña c«ng nh©n nh­: - TÝnh ®¬n ®iÖu trong s¶n xuÊt: do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt lµ hµng lo¹t lín céng víi nã lµ sù chuyªn m«n ho¸ cao trong s¶n xuÊt bëi vËy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm ®­îc chia ra thµnh rÊt nhiÒu c«ng ®o¹n vµ mçi ng­êi c«ng nh©n gÇn nh­ chØ ®¶m nhiÖm mét c«ng ®o¹n nhÊt ®Þnh vµ mçi ng­êi c«ng nh©n gÇn nh­ chØ ®¶m nhiÖm mét c«ng ®o¹n nhÊt ®Þnh. Do ®ã, ho¹t ®éng s¶n xuÊt hay nãi c¸ch kh¸c lµ c¸c thao t¸c vµ ®éng t¸c cña c«ng nh©n ®­îc lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn trong ca vµ nhiÒu ngµy trong tuÇn, th¸ng... dÉn ®Õn tÝnh ®¬n ®iÖu trong s¶n xuÊt kh¸ cao. §iÒu nµy dÔ g©y ra sù nhµm ch¸n trong s¶n xuÊt, gi¶m høng thó trong lao ®éng vµ do vËy kh¶ n¨ng thùc hiÖn møc kh«ng cao. - M«i tr­êng s¶n xuÊt: M«i tr­êng lao ®éng cña c«ng nh©n C«ng ty may Thanh Ho¸ mÆc dï ®· ®­îc c¶i thiÖn nh­ng thùc tÕ vÉn cßn chÞu ¶nh h­ëng cña nãng, bôi... BiÓu sè 11: Mét sè yÕu tè chñ yÕu cña m«i tr­êng lao ®éng t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸ so víi tiªu chuÈn cña Bé L§TBXH STT YÕu tè tiÕp xóc * Tiªu chuÈn cña bé L§TBXH Thùc tr¹ng cña c«ng ty 1 Nãng 18 - 30oC 28 - 33oC 2 Bôi 10 mg/m3 12 mg/m3 3 ån 90 dBA 90 dBA 4 ¸nh s¸ng 250 Lux 300 Lux * H­íng dÉn ph©n lo¹i nghÒ nÆng nhäc ®éc h¹i ViÖt nam. Tõ biÓu trªn ta thÊy r»ng mét sè yÕu tè mµ ng­êi lao ®éng tiÕp xóc thuéc vÒ m«i tr­êng lao ®éng ®Òu v­ît qu¸ tiªu chuÈn cho phÐp (trõ tiÕng ån). YÕu tè ¸nh s¸ng chiÕu t¹i n¬i lµm viÖc lµ 300 Lux v­ît qu¸ tiªu chuÈn cho phÐp v× vËy dÔ g©y ra sù lo¸ m¾t cho ng­êi lao ®éng khi lµm viÖc. Bôi sîi v¶i, b«ng rÊt nguy hiÓm vµ cã ¶nh h­ëng lín ®èi víi søc khoÎ cña ng­êi lao ®éng. Nã g©y ra c¸c bÖnh vÒ phæi vµ m¾t. Tæng hîp c¸c yÕu tè sÏ ¶nh h­ëng lín ®Õn søc khoÎ tõ ®ã t¸c ®éng kh«ng tèt tíi kh¶ n¨ng lµm viÖc cña ng­êi lao ®éng. 7.6. ChÕ ®é lµm viÖc, nghØ ng¬i. * VÒ thêi giê lµm viÖc: VÒ c¬ b¶n, C«ng ty may Thanh Ho¸ ¸p dông ®óng chÕ ®é thêi gian lµm viÖc do Nhµ n­íc quy ®Þnh. Tuy nhiªn viÖc quy ®Þnh thêi gian b¾t ®Çu ca lµm cßn cøng nh¾c ch­a cã sù linh ho¹t. Vµo mïa ®«ng còng nh­ mïa hÌ buæi s¸ng b¾t ®Çu lµm viÖc vµo lóc 7h vµ buæi chiÒu lµm viÖc lóc 1h. §©y lµ quy ®Þnh cã tÝnh cøng nh¾c bëi v× cïng víi sù chuyÓn ®æi mïa lµ sù chuyÓn ®æi thêi tiÕt, khÝ hËu. Nh­ vµo mïa hÌ trêi nhanh s¸ng vµ thêi tiÕt th× nãng bøc cho nªn viÖc b¾t ®Çu lµm viÖc vµo 7h lµ h¬i muén. H¬n n÷a vµo mïa hÌ buæi chiÒu th­êng kÐo dµi do vËy lµm viÖc tõ 1h lµ sím thêi gian nghØ tr­a cu¶ c«ng nh©n kh«ng ®¶m b¶o håi phôc kh¶ n¨ng lµm viÖc. VÒ thêi gian lµm thªm: c«ng nh©n còng th­êng xuyªn ph¶i lµm thªm giê do thêi h¹n hîp ®ång ng¾n mµ khèi l­îng c«ng viÖc th× nhiÒu. Tuy nhiªn c«ng ty tr¶ c«ng lµm thªm giê cho c«ng nh©n theo ®óng luËt ®Þnh. *VÒ thêi gian nghØ ng¬i. Cã thÓ nãi thêi gian nghØ tuÇn, th¸ng n¨m cña c«ng nh©n C«ng ty may Thanh Ho¸ ®­îc thùc hiÖn nghiªm tóc. NÕu vµo thêi kú cã nhiÒu ®¬n ®Æt hµng th× c«ng nh©n sÏ ph¶i lµm thªm giê, thªm ngµy vµ tiÒn c«ng ®­îc thanh to¸n ®Çy ®ñ. Tuy nhiªn chÕ ®é nghØ gi¶i lao cña c«ng nh©n cßn Ýt nhiÒu ch­a hîp lý. §iÒu ®ã thÓ hiÖn ë viÖc c«ng ty cho c«ng nh©n nghØ gi¶i lao t¹i chç víi lý do lµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng lo¹t cho nªn c«ng nh©n kh«ng nªn nghØ gi¶i lao gi÷a C«ng ty may Thanh Ho¸ ®Ó ®i l¹i. Nh­ng trªn thùc tÕ, ®a sè c«ng nh©n muèn nghØ gi¶i lao gi÷a C«ng ty may Thanh Ho¸ ®Ó hä cã thÓ gÆp gì nhau chuyÖn trß, trao ®æi vÒ c«ng viÖc nh»m lµm gi¶m sù c¨ng th¼ng vµ mÖt mái sau nhiÒu giê ngåi lµm viÖc. Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra ngÉu nhiªn 50 c«ng nh©n lao ®éng trùc tiÕp cho thÊy 43 c«ng nh©n ( chiÕm 86% sè c«ng nh©n ®­îc ®iÒu tra) muèn cã thêi gian nghØ gi¶i lao gi÷a C«ng ty may Thanh Ho¸. Nh­ vËy chÕ ®é lµm viÖc nghØ ng¬i cña c«ng ty cßn cã nhiÒu ®iÓm ch­a phï hîp víi nhu cÇu cña c«ng nh©n ®©y lµ ®iÒu kh«ng cã c¬ lîi v× sÏ kh«ng kÝch thÝch ®­îc c«ng nh©n hµng h¶i s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn tèt c¸c møc ®Ò ra. Tãm l¹i, qua ph©n tÝch thùc tr¹ng vÒ c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng t¹i C«ng ty may Thanh Ho¸ ta thÊy næi lªn mét sè tån t¹i h¹n chÕ sau: - Ph­¬ng ph¸p x©y dùng møc cßn ch­a hîp lý - Theo dâi vµ ®iÒu chØnh møc ch­a th­êng xuyªn vµ kÞp thêi - Bé m¸y lµm c«ng t¸c ®Þnh møc cßn yÕu vÒ chuyªn m«n vµ thiÕu vÒ sè l­îng - C¸c ®iÒu kiÖn hç trî ng­êi lao ®éng thùc hiÖn møc ch­a ®­îc tèt... Môc lôc