Hoàn thiện công tác hoạch định chiến lược kinh doanh ở Công ty vận tải biển III - VINASHIP

tr­êng ®¹i häc Hµng h¶i ViÖt Nam lµ mét trong 2 tr­êng trong c¶ n­íc ®µo t¹o c¸c sü quan phôc vô cho ngµnh vËn t¶i biÓn... c«ng ty VINASHIP cã nhiÒu thuËn lîi trong viÖc tuyÓn chän vµ sö dông ®éi ngò sÜ quan cã tri thøc. Qua b¶ng ta thÊy sè l­îng c¸n bé c«ng nh©n viªn c«ng ty t¨ng lªn kh«ng ®¸ng kÓ nh­ng thu nhËp b×nh qu©n 1 ng­êi 1 th¸ng t¨ng tõ 789405 n¨m 1996 lªn 1850000 ®ång n¨m 1999. §iÒu nµy chøng tá c«ng ty ®ang ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. C«ng ty lu«n quan t©m ®Õn c«ng t¸c ®µo t¹o båi d­ìng n¨ng lùc tr×nh ®é chuyªn m«n cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. §ã lµ khi chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ tr­êng hÇu hÕt c¸c c¸n bé qu¶n lý tõ cÊp phã phßng ban, c¸c c¸n bé chuyªn m«n ë c¸c phßng ban nghiÖp vô ®Òu ®­îc cö ®i häc dµi h¹n hoÆc tham gia båi d­ìng c¸c kiÕn thøc vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng. Tõ ®ã c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý vµ s¶n xuÊt trong néi bé c«ng ty ®­îc t¹o thµnh mét khèi thèng nhÊt h­íng ra thÞ tr­êng vµ phôc vô thÞ tr­êng. Bªn c¹nh ®ã ®éi ngò sü quan thuyÒn viªn th­êng xuyªn ®­îc båi d­ìng, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n kü thuËt, sù ph©n c«ng lao ®éng hîp lý ®èi víi thuyÒn viªn phï hîp víi chøc n¨ng, ®iÒu kiÖn lao ®éng, tæ chøc vµ phôc vô tèt n¬i lµm viÖc gióp cho hä cã thÓ vËn hµnh c¸c m¸y mäc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i vµ yªn t©m c«ng t¸c g¾n bã víi c«ng ty. N¨m 1999, sè sü quan cña c«ng ty ®­îc ®i häc n©ng cao tr×nh ®é t¹i tr­êng ®¹i häc Hµng h¶i lªn tíi 300 ng­êi. C«ng ty lu«n ch¨m lo tíi ®êi sèng c¸n bé, sü quan, thuyÒn viªn lµm tèt c«ng t¸c an toµn lao ®éng, 100% c¸n bé c«ng nh©n viªn ®­îc mua b¶o hiÓm y tÕ, BHXH, duy tr× kh¸m søc khoÎ ®Þnh kú, n©ng cao chÊt l­îng b÷a ¨n cho thuyÒn viªn. Kh«ng chØ quan t©m ®Õn lîi Ých vËt chÊt, c«ng ty cßn chó träng ®Õn ho¹t ®éng v¨n thÓ: Tæ chøc bãng ®¸, cÇu l«ng, bãng chuyÒn... nh»m n©ng cao ®êi s«ng tinh thÇn, t×nh c¶m gi÷a c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã ®· gãp phÇn h×nh thµnh nªn 1 bÇu kh«ng khÝ thi ®ua h¨ng say lµm viÖc, lao ®éng khÈn tr­¬ng, yªn t©m c«ng t¸c lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quan träng nhÊt ®èi víi sù thµnh c«ng trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty. Tãm l¹i, c«ng t¸c qu¶n lý tæ chøc lao ®éng ë c«ng ty VINASHIP ®· ®­îc quan t©m ®óng møc, chÊt l­îng nguån nh©n lùc ngµy cµng ®­îc n©ng cao gãp phÇn quyÕt ®Þnh vµo viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c môc tiªu kinh doanh cña c«ng ty. 1.2.4. Thùc tr¹ng tµi chÝnh: Chóng ta ®Òu biÕt r»ng mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña bÊt kú c«ng ty nµo còng ®Òu dùa trªn mét c¬ së tµi chÝnh nhÊt ®Þnh. Ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cã quan hÖ trùc tiÕp víi nhau. Tõ cung øng vËt t­, hµng ho¸ ®Õn s¶n xuÊt tiªu thô s¶n phÈm ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn c«ng t¸c tµi chÝnh. TiÒm lùc vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh thùc tÕ th­êng lµ giíi h¹n hiÖn h÷u nhÊt lµ ®èi víi ho¹t ®éng vµ thùc thi chiÕn l­îc kinh doanh. Vµi nÐt vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty VINASHIP tõ n¨m 1996->1999 ®­îc thÓ hiÖn qua mét sè chØ tiªu tµi chÝnh chñ yÕu cho trong b¶ng. Qua sè liÖu ®ã chóng ta cã nhËn xÐt chung lµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty t­¬ng ®èi kh¶ quan. -Vèn kinh doanh: (vèn cè ®Þnh vµ l­u ®éng) n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. - Vèn kinh doanh chñ yÕu do ng©n s¸ch Nhµ n­íc cÊp vèn tù bæ sung cã xu h­íng t¨ng chøng tá c«ng ty cã tÝch luü ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn. - C«ng ty chñ ®éng vÒ tµi chÝnh kh«ng vay vèn ng©n hµng. - Doanh thu vËn t¶i vµ c¸c kho¶n nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m chøng tá t×nh h×nh kinh doanh cña c«ng ty rÊt kh¶ quan. Víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh t­¬ng ®èi m¹nh c«ng ty cã thÓ thùc hiÖn ®­îc c¸c ch­¬ng tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn, ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n tiªu biÓu lµ n¨m 1999 c«ng ty ®· ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n trªn 4 tû ®ång. Tuy nhiªn v× vèn ng©n s¸ch cÊp chiÕm tû träng lín trong tæng vèn kinh doanh nªn c«ng ty còng chÞu sù phô thuéc nhiÒu vµo nguån vèn nµy mµ ¶nh h­ëng ®Õn sù n¨ng ®éng, tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh. B¶ng 2.4: Mét sè chØ tiªu tµi chÝnh chñ yÕu cña c«ng ty tõ 1996->1999. Chñ tiªu §¬n vÞ 1996 1997 1998 1999 1. vËt chÊt§ +Vèn ng©n s¸ch cÊp. +Vèn tù bæ sung. +Tû lÖ vèn ng©n s¸ch/Tæng VC§ TriÖu ®ång % 163000 148000 15000 90,7 248000 225680 22320 90,1 256000 217600 38400 85 265000 201400 63600 76 2.Vèn l­u ®éng +Vèn ng©n s¸ch cÊp. +Vèn tù bæ sung. +Vèn vay ng©n hµng. +Tæng vèn ng©n s¸ch/Tæng vèn l­u ®éng. TriÖu ®ång % 40400 34340 6060 0 85 45600 36480 9120 0 80 48700 43830 4870 0 90 60500 48400 12100 0 80 3.Doanh thu +,% so víi n¨m tr­íc. TriÖu ® % 54578 76020 139,2% 99408 130,76 194192 104,8 4. Nép NSNN. +, % so víi n¨m tr­íc TriÖu ® % 3155 3149 99% 4300 136 4000 93 5.Lîi tøc thùc hiÖn +, % so víi n¨m tr­íc TriÖu ® % 374 1423 3,8 3865 2,71 4300 1,11 (Nguån: C«ng ty vËn t¶i biÓn III - VINASHIP) 1.2.5.Tæng hîp kÕt qu¶ ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng ty: Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng ty vËn t¶i biÓn III -VINASHIP ta thÊy c«ng ty cã ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu so víi c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn kh¸c lµ: · Nh÷ng ®iÓm m¹nh cña c«ng ty: - §éi tµu khai th¸c cã t×nh tr¹ng kü thuËt tèt. - T×nh h×nh tµi chÝnh t­¬ng ®èi æn ®Þnh. - T×nh h×nh lµm viÖc t­¬ng ®èi tèt. - Lµ mét c«ng ty cã uy tÝn trong ngµnh vËn chuyÓn tuyÕn néi ®Þa. - C«ng t¸c tæ chøc vµ khai th¸c tµu tèt. · Nh÷ng ®iÓm yÕu cña c«ng ty: - TuyÕn n­íc ngoµi ch­a ®­îc khai th¸c. - Thêi gian tµu cã hµng cßn thÊp. 1.3. VËn dông ma trËn SWOT ®Ó ®Ò xuÊt mét sè ph­¬ng ¸n chiÕn l­îc kinh doanh. C¸c d÷ liÖu ®Çu vµo cho ma trËn SWOT ®­îc khai th¸c tõ phÇn ph©n tÝch m«i tr­êng kinh doanh ë trªn. Trong ma trËn SWOT chóng ta kÕt hîp c¸c c¬ héi, nguy c¬ bªn ngoµi víi c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu bªn trong ®Ó h×nh thµnh nªn nh÷ng chiÕn l­îc cã thÓ lùa chän: §iÓm m¹nh: S 1. Uy tÝn trong thÞ tr­êng vËn chuyÓn néi ®Þa. 2.Cã kh¶ n¨ng vÒ tµi chÝnh . 3. §éi tµu cã t×nh tr¹ng kü thuËt tèt. 4. C«ng t¸c tæ chøc vµ khai th¸c tµu linh ho¹t. 5. Tinh thÇn lµm viÖc t­¬ng ®èi tèt. §iÓm yÕu: W 1. §éi ngò nghiªn cøu thÞ tr­êng vËn chuyÓn cßn yÕu. 2. Ch­a cã tuyÕn ®­¬ng vËn chuyÓn dµi. 3. Nguån hµng vËn chuyÓn cßn lÖ thuéc. C¬ héi: O 1.NÒn KT trong mÊy n¨m gÇn ®©y ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao. 2. Nh÷ng thuËn lîi trong quan hÖ bu«n b¸n víi n­íc ngoµi. 3. Nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ thÞ tr­êng néi ®Þa cao. 4. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh söa ch÷a vµ ®ãng tµu. C¸c kÕt hîp SO S1O1, S1O2, S1O3, S2O1, S2O2... C¸c kÕt hîp OW: O1W1, O1W2... Nguy c¬: T 1.ThÞ tr­êng vËn chuyÓn ngµy cµng c¹nh tranh gay g¾t. 2.L­îng tµu d­ thõa vµo khai th¸c thÞ tr­êng vËn chuyÓn ViÖt Nam. 3.Khèi l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn hiÖn t¹i kh«ng nhiÒu. C¸c kÕt hîp ST: S1T1,S1T2, S1T3, S2T1, S2T2... C¸c kÕt hîp WT: W1T1, W2T1, W2T2... B¶ng 2.5: Ma trËn SWOT cña c«ng ty vËn t¶i biÓn III - VINASHIP §Ó x¸c ®Þnh vÞ thÕ c¹nh tranh cña c«ng ty, chóng ta so s¸nh vµ kÕt hîp tõng cÆp t­¬ng øng cña c¸c yÕu tè t¹o ra c¸c cÆp phèi hîp logic. Qu¸ tr×nh nµy t¹o ra 4 nhãm phèi hîp c¬ b¶n. T­¬ng øng víi c¸c nhãm nµy lµ c¸c ph­¬ng ph¸p chiÕn l­îc mµ ta cÇn xem xÐt. * Phèi hîp SO: lµ sö dông tèi ®a søc m¹nh ®Ó khai th¸c c¬ héi. - S1O1, S1O2, S1O3: KÕt hîp c¬ héi nÒn kinh tÕ trong mÊy n¨m gÇn ®©y ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao, nh÷ng thuËn lîi trong quan hÖ bu«n b¸n víi n­íc ngoµi vµ h¬n n÷a lµ nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ trong thÞ tr­êng néi ®Þa cao sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho ®éi tµu cña c«ng ty vËn chuyÓn trong néi ®Þa ®­îc gi÷ v÷ng vµ cã ph¸t triÓn sang thÞ tr­êng vËn chuyÓn n­íc ngoµi. - S4O3, S3O3, S3O4: NÒn kinh tÕ cña n­íc ta ®ang ph¸t triÓn, nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ cao, nguån hµng ®a d¹ng vÒ chñng lo¹i h¬n n÷a ®éi tµu cã t×nh tr¹ng kÜ thuËt tèt, c«ng t¸c tæ chøc vµ khai th¸c linh ho¹t cao nªn c«ng ty ®· ®­a ra ph­¬ng ¸n ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc khai th¸c. * Phèi hîp WO: CÇn kh¾c phôc c¸c ®iÓm yÕu b»ng tËn dông c¸c c¬ héi. - O1W2, O2W1, O3W2: Víi nh÷ng c¬ héi tõ m«i tr­êng bªn ngoµi: nh­ nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ trong mÊy n¨m gÇn ®©y t¨ng, thuËn lîi trong quan hÖ bu«n b¸n víi n­íc ngoµi. Trong khi ®ã ®éi ngò nghiªn cøu thÞ tr­êng vËn chuyÓn cßn kÐm, ch­a cã tuyÕn ®­êng vËn chuyÓn dµi. V× thÕ c«ng ty cÇn vËn dông nh÷ng c¬ héi tõ bªn ngoµi vµ cã ®éi ngò nghiªn cøu thÞ tr­êng vËn chuyÓn ®Ó më tuyÕn ®­êng vËn chuyÓn sang n­íc ngoµi nhiÒu h¬n. * Phèi hîp WT: C«ng ty cÇn ph¶i chñ ®éng ®­a ra c¸c ph­¬ng ¸n phßng thñ, chñ ®éng kh¾c phôc ®iÓm yÕu vµ tèi ®a ho¸ c¸c mèi ®e do¹. *Phèi hîp ST: Sö dông tèi ®a søc m¹nh ®Ó v­ît qua nh÷ng ®e do¹, thö th¸ch tõ m«i tr­êng bªn ngoµi. 2. ChiÕn l­îc kinh doanh cña c«ng ty VËn t¶i biÓn III VINASHIP. 2.1 ChiÕn l­îc ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc khai th¸c ®éi tµu. * H×nh thøc khai th¸c tµu chuyÕn. Lµ h×nh thøc khai th¸c cã ®Æc ®iÓm sau: Sè l­îng hµng vµ lo¹i hµng, thêi gian khëi hµnh, thêi gian ®Õn, sè l­îng c¶ng ghÐ qua kh«ng cè ®Þnh mµ lu«n thay ®æi phô thuéc vµo hîp ®ång thuª tµu cô thÓ cña tõng chuyÕn ®i. H×nh thøc khai th¸c tµu chuyÕn lµ tµu tæng hîp, chë ®­îc nhiÒu lo¹i hµng kh¸c nhau, h¬n n÷a gi¸ c­íc vËn t¶i biÕn ®éng theo quan hÖ cung cÇu cña thÞ tr­êng thuª tµu. Tr×nh tù tæ chøc mét chuyÕn ®i ®ã lµ: - Lùa chän tµu vËn chuyÓn vµ ®Ò xuÊt c¸c ph­¬ng ¸n bè trÝ. Khi ®· thu thËp ®­îc c¸c nhu cÇu thuª tµu chñ tµu ph¶i ®Ò xuÊt c¸c ph­¬ng ¸n bè trÝ tµu chuyÕn theo yªu cÇu vËn chuyÓn. Nguyªn t¾c lùa chän tµu vËn chuyÓn ®Ò xuÊt c¸c ph­¬ng ¸n bè trÝ tµu lµ: + §Æc tr­ng khai th¸c kü thuËt cña tµu ph¶i phï hîp víi ®Æc tÝnh cña hµng ho¸. + Träng t¶i thùc trë cña tµu kh«ng ®­îc nhá h¬n khèi l­îng hµng yªu cÇu vËn chuyÓn. + Tµu ph¶i cã ®ñ thêi gian nhËn hµng ®óng yªu cÇu cña ng­êi thuª tµu. - LËp s¬ ®å luång hµng vµ s¬ ®å c«ng nghÖ chuyÕn ®i: Khi mét hoÆc nhiÒu nhu cÇu vËn chuyÓn xuÊt hiÖn (thÓ hiÖn ë c¸c ®¬n chµo hµng cña ng­êi thuª tµu hay c¸c l« hµng mµ c«ng ty t×m kiÕm ®­îc) ng­êi khai th¸c tµu c¨n cø vµo khèi l­îng, cù ly gi÷a c¶ng xÕp vµ c¶ng dì cña tõng l« hµng ®Ó lËp s¬ ®å luång hµng vµ s¬ ®å luång tµu. Lu«ng tµu lµ c¬ së chän tµu thùc hiÖn chuyÕn ®i. S¬ ®å c«ng nghÖ chuyÕn ®i lµ s¬ ®å ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ thêi gian vµ chi phÝ khai th¸c cho chuyÕn ®i. - Lùa chän tiªu chuÈn tèi ­u lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu kinh tÕ sau: Chi phÝ thÊp nh©ts vµ lîi nhuËn cao. - LËp kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp: Sau khi ®· lùa chän ®­îc ph­¬ng ¸n cã lîi vµ hîp ®ång thuª tµu ®· ®­îc ký kÕt th× chñ tµu cã thÓ tæ chøc viÖc hîp ®ång tøc lµ lËp kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp chuyÕn ®i cho c¸c tµu. KÕ ho¹ch chuyÕn ®i lµ kÕ ho¹ch chi tiÕt tõng thµnh phÇn thêi gian trong chuyÕn ®i cña tµu. C¸c thµnh phÇn thêi gian nµy ®­îc x¸c ®Þnh dùa vµo ®Þnh møc vÒ chÊt t¶i hao phÝ thêi gian. · VËn t¶i b»ng Container: HÖ thèng vËn t¶i b»ng Container thèng nhÊt ®­îc h×nh thµnh trªn c¸c c¬ së sau: -HÖ thèng kÕ ho¹ch vËn t¶i thèng nhÊt. - Dùa vµo tiªu chuÈn ho¸ c¸c quy ®Þnh vËn t¶i. - Dùa vµo hÖ thèng ph¸p luËt ®iÒu chØnh mèi quan hÖ gi÷a c¸c bªn tham gia vµo qu¸ tr×nh. - Dùa vµo sù tiªu chuÈn ho¸ vÒ c¸c mÆt kÝch th­íc vµ träng l­îng cña Container, tµu, thiÕt bÞ xÕp dì, ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, kho b·i c¶ng. §Ó tæ chøc hÖ thèng vËn t¶i Container thèng nhÊt c¸c c¸n bé khai th¸c c«ng ty ph¶i gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n sau: a. X©y dùng luång hµng: Lµ tËp hîp nh÷ng nhu cÇu vËn chuyÓn th­êng xuyªn æn ®Þnh cã nhu cÇu hµng ho¸ lín hoÆc nhá gi÷a c¸c ®iÓm göi vµ nhËn ë trªn 2 lôc ®Þa kh¸c nhau hoÆc trªn cïng 1 lôc ®Þa. Dùa vµo nhu cÇu vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Ó x¸c ®Þnh ®­îc luång Container. Nguyªn t¾c x©y dùng luång Container lµ: Sè Container®i theo chiÒu xu«i vµ ng­îc ph¶i b»ng nhau. b. Lùa chän lo¹i thïng tiªu chuÈn: Theo tiªu chuÈn cña tæ chøc tiªu chuÈn ho¸ quèc tÕ ISO cã rÊt nhiÒu lo¹i: 400 feet, 20 feet, 10 feet, 5 feet. ViÖc lùa chän lo¹i thïng tiªu chuÈn ph¶i dùa vµo tµu vËn chuyÓn, dùa vµo c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn cña c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i kh¸c, phô thuéc vµo kÝch th­íc l« hµng. c. X©y dùng s¬ ®å vËn t¶i vµ s¬ ®å c«ng nghÖ cña qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. d. X©y dùng hÖ thèng hoµn tr¶ Container. 2.2. §Èy m¹nh thÞ tr­êng vËn chuyÓn néi ®Þa vµ më réng thÞ tr­êng vËn chuyÓn sang §«ng ¢u, B¾c ¢u, B¾c Mü... §Þnh h­íng thÞ tr­êng vËn chuyÓn lµ ch×a kho¸ cho sù thµnh c«ng trong vËn chuyÓn hµng ho¸ cña c«ng ty. Trong nh÷ng n¨m qua, vËn chuyÓn hµng ho¸ ë thÞ tr­êng néi ®Þa cña c«ng ty chiÕm tû träng lín trong tæng khèi l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn. N¨m 1998, tæng khèi l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn lµ 758949 tÊn th× khèi l­îng vËn chuyÓn néi ®Þa lµ 554781 chiÕm 73% khèi l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn cña c«ng ty. N¨m 1999 tæng khèi l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn cña c«ng ty lµ 1009771 tÊn th× vËn chuyÓn néi ®Þa lµ 775198 chiÕm 76% khèi l­îng vËn chuyÓn cña c¶ c«ng ty. ThÊy râ nhu cÇu vËn chuyÓn néi ®Þa ngµy cµng t¨ng lªn vµ h¬n thÕ n÷a lµ uy tÝn cña c«ng ty trong thÞ tr­êng vËn chuyÓn néi ®Þa nªn c«ng ty ®· x¸c ®Þnh vËn chuyÓn néi ®Þa lµ thÞ tr­êng vËn chuyÓn chÝnh cña c«ng ty. X¸c ®Þnh thÞ tr­êng vËn chuyÓn néi ®Þa lµ chÝnh nh­ng c¸c c¸n bé kinh doanh cña c«ng ty thÊy: §Êt n­íc ta më cöa tù do bu«n b¸n, hµng ho¸ cña ta ®· xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng lín nh­: §«ng ¢u, T©y ¢u, B¾c Mü... vµ ta còng nhËp kh©ñ hµng ho¸ tõ nhiÒu thÞ tr­êng kh¸c nhau. Do ®ã nhu cÇu vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn rÊt lín c«ng ty ®iÒu tra kü l­ìng nh÷ng thÞ tr­êng vËn chuyÓn ®ã vµ chuÈn bÞ më tuyÕn ®­êng vËn chuyÓn míi ViÖt Nam - §«ng ¢u, ViÖt Nam- T©y ¢u, ViÖt Nam - B¾c Mü. 3. KÕt qu¶ thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh doanh: 3.1. T×nh h×nh thùc hiÖn chØ tiªu s¶n l­îng. Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ Ch©u ¸ g©y tæn h¹i víi c¸c n­íc trong khu vùc. NÒn kinh tÕ ViÖt Nam còng chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng ®ã nhÊt lµ lÜnh vùc xuÊt khÈu, tµi chÝnh, ®Çu t­ vµ dÞch vô. C«ng ty vËn t¶i biÓn III VINASHIP lµ c«ng ty thuéc ngµnh dÞch vô phôc vô th­¬ng m¹i quèc tÕ nªn ho¹t ®éng kinh doanh vËn chuyÓn cña c«ng ty còng bÞ ¶nh h­ëng. Chóng ta ®· biÕt ®Ó kh«i phôc kinh tÕ, hÇu hÕt c¸c n­íc Ch©u ¸ ®Òu thùc hiÖn chÝnh s¸ch: “T¨ng c­êng xuÊt khÈu, gi¶m nhËp khÈu" chÝnh s¸ch nµy kh«ng chØ lµm cho mét sè mÆt hµng gi¶m m¹nh nh­: DÇu th«, ph©n bãn, xi m¨ng, n«ng s¶n... mµ cßn t¹o nªn sù chªnh lÖch vÒ chiÒu hµng gi÷a ®i vµ ®Õn ë tõng n¬i dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thõa tµu, gi¸ c­íc vËn chuyÓn gi¶m b×nh qu©n tõ 20-30% so víi n¨m 1996. MÆc dï vËy c«ng ty VINASHIP ®· thùc hiÖn nghiªm tóc cña tæng c«ng ty Hµng h¶i nªn ®· tËp trung vµo vËn t¶i néi ®Þa, n©ng cao ®­îc thÞ phÇn cña vËn t¶i néi ®Þa cña c«ng ty. Khèi l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn n¨m 1999 ®¹t 1009771 tÊn b»ng 106% so víi kÕ ho¹ch n¨m 1999 vµ t¨ng 33% so víi thùc hiÖn n¨m 98. Trong ®ã: - VËn t¶i n­íc ngoµi ®¹t 234573 tÊn b»ng 78% so víi kÕ ho¹ch 1999 vµ t¨ng 14% so víi thùc hiÖn n¨m 1998. 3.2- Mét sè chØ tiªu vÒ tµi chÝnh. * Tæng doanh thu 104192 triÖu ®ång b»ng 104,19% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 4,87% so víi thùc hiÖn n¨m 1998. * Tæng lîi nhuËn 4300 triÖu ®ång b»ng 107% kÕ ho¹ch vµ t¨ng 11% so víi thùc hiÖn n¨m 1998. * Tæng nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc 4 tû ®ång hoµn thµnh 100% kÕ ho¹ch ®­îc giao. B¶ng2.6: KÕt qu¶ thùc hiÖn n¨m 1998 - 1999 (§¬n vÞ: TriÖu ®ång) ChØ tiªu tæng 1998 N¨m 1999 So s¸nh 99/98 KH TH % HT Tæng doanh thu Tæng lîi nhuËn Nép ng©n s¸ch 99408,34 3655,86 4300 100000 4000 4000 10419, 4300 4000 104,19 107,50 100,00 104,81 (Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 1998-1999 cña C«ng ty vËn t¶i biÓn III - VINASHIP) III- §¸nh gi¸ chiÕn l­îc vµ qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh. 1- Nh÷ng ­u ®iÓm næi bËt. - ViÖc x©y dùng nh÷ng ph­¬ng h­íng chiÕn l­îc kinh doanh cña c«ng ty ®· dùa trªn c¬ së ph©n tÝch vÒ m«i tr­êng kinh doanhvµ t×nh h×nh néi bé c«ng ty. §©y lµ nh÷ng c¨n cø v÷ng ch¾c ®¶m b¶o sù thµnh c«ng cña c«ng ty trong viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch. - Trong mét vµi n¨m gÇn ®©y, c«ng ty ®· b­íc ®Çu cã sù ®Çu t­ cho nghiªn cøu thÞ tr­êng vµ coi ®ã lµ c¨n cø quan träng ®Ó x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh cho phï hîp víi nhu cÇu thÞ tr­êng. - ViÖc thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc khai th¸c nhÊt lµ h×nh thøc vËn t¶i b»ng container lµ mét ph­¬ng thøc vËn t¶i tiªn tiÕn nhÊt hiÖn nay vµ nã lµm thay ®æi bé mÆt cña ngµnh vËn t¶i vµ thay ®æi tËn gèc qu¸ tr×nh xÕp dì vµ qu¸ tr×nh phôc vô tµu t¹i c¶ng. - Coi vËn chuyÓn néi ®Þa lµ tuyÕn ®­êng vËn chuyÓn chÝnh ®Ó khai th¸c ®· ®em l¹i mét sè kÕt qu¶: + kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 1999 ®¹t s¶n l­îng vËn t¶i lµ 1009771 tÊn t¨ng 33% so víi kÕt qu¶ thùc hiÖn n¨m 1998. + Doanh thu vËn t¶i n¨m 1999 ®¹t 104192 triÖu ®ång t¨ng gÇn 5% so víi thùc hiÖn n¨m 1998 vµ l·i lµ 4300 triÖu ®ång. 2- Nh÷ng h¹n chÕ. Bªn c¹nh nh÷ng thµng c«ng ®· ®¹t ®­îc th× chiÕn l­îc kinh doanh vµ qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh cßn mét sè h¹n chÕ sau: - MÆc dï ®· cã sù quan t©m nh­ng c«ng t¸c nghiªn cøu thÞ tr­êng cña c«ng ty vÉn ch­a ®­îc chó ý ®óng møc. §«i khi viÖc th«ng b¸o c¸c th«ng tin vÒ gi¸ c­íc, nguån hµng gi÷a c¸c c«ng ty cßn rÊt h¹n chÕ. - Trong h×nh thøc khai th¸c tµu chuyÕn do lo¹i hµng, khèi l­îng hµng, tuyÕn d­êng vËn chuyÓn kh«ng cè ®Þnh nªn viÖc t×m kiÕm nguån hµng ®Ó vËn chuyÓn lµ nhiÖm vô hÕt søc quan träng cña nh÷ng ng­êi qu¶n lý vµ khai th¸c tµu vËn t¶i biÓn. - ViÖc t×m kiÕm nguån hµng phô thuéc vµo thÞ tr­êng thuª tµu chuyÕn trong n­íc, trong khu vùc vµ trª thÕ giíi nªn th­êng s¶y ra 2 tr­êng hîp, ®ã lµ: + Tr­êng hîp thõa tµu nh­ng thiÕu hµng, + Tr­êng hîp thiÕu tµu nh­ng thõa hµng. - S¶n l­îng vËn chuyÓn néi ®Þa ®em l¹i doanh thu vµ lîi nhuËn cao nhÊt cho c«ng ty nh­ng l¹i do Táng c«ng ty hµng h¶i ViÖt Nam giao. 3- VÊn ®Ò vµ c¬ héi. HiÖn nay, s¶n phÈm xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cã mÆt ë hÇu kh¾p c¸c n¬i trªn thÕ giíi do ®ã yªu cÇu vÒ vËn chuyÓn hµng xuÊt khÈu t¨ng. Ch¼ng h¹n: NÕu xÕp lo¹i nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu ®¹t tæng kim ng¹ch tõ 50 triÖu USD th× chØ cã nh÷ng mÆt hµng sau: - DÇu tho b¸n cho 4 n­íc: Sigapore chiÕm 2/3 cßn l¹i lµ NhËt B¶n, Hång K«ng vµ Anh. - G¹o b¸n cho 34 n­íc: 60% b¸n cho Sigapore, Hång K«ng, Malaysia cßn l¹i lµ c¸c n­íc Ch©u ¢u, B¾c Mü vµ Ch©u Phi. - Than xuÊt sang 16 n­íc: 80% b¸n ë Ch©u ¸ cßn l¹i b¸n cho mét sè n­íc Ch©u ¢, Canada. - §å thñ c«ng mü nghÖ xuÊt sang Th¸i Lan, §µi Loan, Singapore, NhËt B¶n, Ph¸p, BØ, §øc,... - Cµ phª xuÊt sang 23 n­íc, riªng Ch©u ¸ chiÕm 2/3. - H¹t ®iÒu b¸n cho 11 n­íc chñ yÕu lµ Singapore, Trung quèc, Ph¸p, §øc, Hång K«ng. VÒ nhËp khÈu, nÕu xÕp theo kim ng¹ch nhËp khÈu nhËp tõ lín ®Õn nhá ta thÊy: - X¨ng dÇu vµ nhít chiÕm 38% kim ng¹ch nhËp khÈu nhËp tõ 15 n­íc, 96% hµng nhËp tõ Ch©u ¸, chñ yÕu lµ Singapo, NhËt B¶n, Hång K«ng, trong ®ã kho¶ng 50% lµ nhiªn liÖu diezel. - S¶n phÈm ho¸ häc chiÕm 21% kim ng¹nh nhËp khÈu mÆt hµng lín nhÊt lµ ph©n ho¸ häc, sau ®ã lµ t©n d­îc, chÊt dÎo vµ chÊt ho¸ häc phôc vô c«ng nghiÖp. - M¸y mãc thiÕt bÞ chiÕm h¬n 7% kim ng¹ch nhËp khÈu trªn 64% lµ kim ng¹ch nhËp m¸y mãc thiÕt bÞ tõ c¸c n­íc trung gian nh­ Singapo, Hång K«ng, Th¸i Lan, §µi Loan... - NhËp nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp s¬ chÕ chiÕm 11% kim ng¹ch nhËp khÈu. MÆt hµng chñ yÕu lµ s¾t, thÐp, vËt liÖu x©y dùng, b«ng v¶i sîi 80% nhËp tõ Ch©u ¸. Nh×n chung tèc ®é nhËp khÈu t¨ng nhanh vµ cßn t¨ng nhanh víi c¸c mÆt hµg chñ yÕu lµ m¸y mãc thiÕt bÞ, x¨ng dÇu, s¾t thÐp... Qua tæng hîp t×nh h×nh kinh tÕ vµ xuÊt nhËp khÈu ®· cho thÊy nh÷ng mÆt hµng, luång hµng lín ®ang ph¸t triÓn. Trong ®ã Singapo, Hång K«ng ®ang cã quan hÖ bu«n b¸n víi h¬n 10 mÆt hµng cña ViÖt Nam. TiÕp ®ã lµ NhËt, §µi Loan vµ mét sè n­íc Ch©u ¸ kh¸c. Tuy hµng ho¸ ViÖt Nam ®· cã mÆt ë gÇn 30 n­íc trªn thÕ giíi nh­ng ch­a cã luång hµng, cã khèi l­îng lín ®ßi hái nh÷ng tµu chuyªn dông cã träng t¶i lín ngoµi x¨ng dÇu vµ c¶ luång hµng ®i b»ng container. Ch­¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh ë c«ng ty VINASHIP. I. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c¸c b­íc cña qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh cña c«ng ty VINASHIP. 1. N©ng cao chÊt l­îng nghiªn cøu thÞ tr­êng vËn chuyÓn lµm c¬ së cho viÖc x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh. Sù ph©n bè nhu cÇu vËn chuyÓn kh«ng ®ång ®Òu vÒ mÆt thêi gian vµ kh«ng gian ®· t¹o ra c¸c biÕn ®éng vÒ nhu cÇu vËn chuyÓn. C¸c biÕn ®äng nµy lµ trë ng¹i lín trong viÖc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng vËn t¶i cña c«ng ty. Do vËy ng­êi lµm c«ng t¸c vËn t¶i cÇn t×m hiÓu ®iÒu tra kÜ l­ìng nhu cÇu vËn chuyÓn. Nghiªn cøu nhu cÇu vËn chuyÓn kh«ng chØ giíi h¹n vÒ mÆt sè l­îng vËn chuyÓn mµ cßn ph¶i nghiªn cøu kÜ l­ìng yªu cÇu chÊt l­îng vµ thêi h¹n vËn chuyÓn. ViÖc ®iÒu tra kÜ l­ìng thÞ tr­êng vËn chuyÓn ch¼ng nh÷ng cho phÐp c«ng ty tæ chøc tèt ho¹t ®éng vËn chuyÓn cã hiÖu qu¶ h¬n mµ cßn t¹o ra sù nhÞp nhµng gi÷a c¸c c¬ së s¶n xuÊt, ®ã lµ: 1.1 Dù b¸o vÒ nhu cÇu vËn t¶i. Dù tÝnh mËu dÞch thÕ giíi ®èi víi c¸c mÆt hµng chÝnh t¨ng 2,5-3% vµ ®Õn n¨m 2001 møc t¨ng tr­ëng trung b×nh lµ 3,37% hµng n¨m. Cô thÓ lµ ®Õn 2001 hµng rêi ®¹t 1,8 tØ tÊn; hµng láng ®¹t 2 tØ tÊn, hµng contaner vµ hµng b¸ch ho¸ ®¹t 1,17 tØ tÊn. - Hµng dÇu: Do møc tiªu thô dÇu t¨ng b×nh qu©n tõ 2,5%/n¨m, møc tiªu thô gÊp ®«i vµo n¨m 2010 dÉn tíi nhu cÇu vÒ dÇu còng t¨ng tõ 3-4%. N¨m 1994 cã 12 triÖu tÊn tµu dÇu h¹ thuû, n¨m 1995 cã 10 triÖu tÊn tµu dÇu ®­îc h¹ thuû. - VÒ contaner: Do cã sù ph¸t triÓn cña ngµnh s¶n xuÊt contaner, khèi l­îng thïng contaner trong vËn t¶i biÓn thÕ giíi sÏ tõ con sè 85000000 TEU n¨m 2000 lªn 17000000 TEU n¨m 2005. Trong ®ã s¶n l­îng contaner cña Ch©u ¸ chiÕm 75% cña thÕ giíi. - Hµng rêi: C¸c n¨m 1994-1995 cã 10 triÖu DWT tµu chë hµng ®­îc h¹ thuû mçi n¨m. Víi møc t¨ng tr­ëng khiªm tèn trong th­¬ng m¹i hµng rêi trong n¨m 1994 ®éi tµu cã møc t¨ng tr­ëng nhanh h¬n so víi nhu cÇu vÒ khèi l­îng hµng rêi, cô thÓ ®éi tµu hµng rêi kh« sÏ t¨ng 1,5-2% trung b×nh hµng n¨m. Tãm l¹i: Trªn c¬ së sè liÖu vÒ cung vµ cÇu cã thÓ dù ®o¸n ®­îc nhu cÇu chë hµng rêi kh« cã thÓ t¨ng tõ 2-3%/ n¨m, trong khi ®ã møc t¨ng tr­ëng cña ®éi tµu lµ 1,5-2%/n¨m. Nh×n chung thÞ tr­êng biÓn më réng, nhu cÇu hµng ho¸ c¸c lo¹i chuyªn chë b»ng ®­êng biÓn t¨ng lªn. Khu vùc Th¸i B×nh D­¬ng ®ang s«i ®éng h¬n khu vùc §¹i T©y D­¬ng. §©y còng chÝnh lµ c¬ héi cho viÖc t¨ng n¨ng lùc khai th¸c vËn t¶i biÓn cña c«ng ty vËn t¶i biÓn III VINASHIP nãi riªng vµ cña tæng c«ng ty Hµng h¶i nãi chung. Dù b¸o nhu cÇu hµng ho¸ xuÊt nhËp theo tõng mÆt hµng chñ yÕu cña ViÖt Nam qua c¸c b¶ng. C¸c sè liÖu ®­îc tÝnh cho 3 mèc thêi gian lµ n¨m 2000,2005,2010. Mçi mèc thêi gian nªu lªn sè liÖu l¹i ®­îc lÊy theo 2 gi¸ trÞ PA1(gi¸ trÞ tèi thiÓu) vµ PA2 (gi¸ trÞ tèi ®a). B¶ng3.1: Dù b¸o c¸c mÆt hµng xuÊt nhËp khÈu chñ yÕu ®Õn n¨m 2000. (§¬n vÞ: 1000 tÊn) STT Lo¹i hµng N¨m 2000 N¨m 2005 N¨m 2010 PAI PAII PAI PAIV PAI PAII I 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Hµng xuÊt khÈu. DÇu th« Than ®¸ G¹o Xi m¨ng §å gç Cµ phª Cao su Hµng dÖt H¹t ®iÒu T«m ®«ng l¹nh H¹t tiªu ChÌ ThÞt chÕ biÕn C¸c mÆt hµng kh¸c 29597 14438 2567 1845 1604 321 158 152 80 64 64 34 29 26 8215 36900 18000 3200 2300 2000 400 197 190 100 80 80 43 36 32 10242 49500 20000 5500 2500 3000 500 260 300 150 100 110 60 50 40 16930 64474 25974 7413 3247 3896 649 338 309 195 130 143 76 65 52 21987 69000 30000 6500 3000 4000 760 370 387 200 160 150 82 72 60 23259 99756 43372 9397 4337 5783 1099 535 560 289 231 217 119 104 87 33626 II 1 2 3 4 5 6 7 8 Hµng xuÊt khÈu. X¨ng dÇu Hµng contaner Kim khÝ Ph©n ThiÕt bÞ L­¬ng thùc Ho¸ chÊt Hµng kh¸c 16201 6279 3547 2446 2005 802 401 401 320 20100 7828 4422 3050 2500 1000 500 500 300 27500 7500 8500 5600 3000 1500 800 100 500 35124 9740 11039 7273 3396 1948 1039 130 649 45129 7000 14000 8000 3500 3000 1000 1500 7129 65138 10120 20240 11560 5060 4337 1446 2069 10306 (Nguån: Côc hµng h¶i ViÖt Nam) B¶ng 3.2: Dù b¸o l­îng hµng vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. (§¬n vÞ:1000tÊn) STT ChØ tiªu N¨m2000 N¨m 2005 N¨m 2010 PAI PAII PAI PAII PAI PAII 1. Khèi l­îng hµng ho¸ xuÊt khÈu 29598 36900 45900 64286 69000 99756 2. Khèi l­îng hµng ho¸ nhËp khÈu 16202 20100 27500 35714 45129 65244 3. Khèi l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn néi ®Þa 4818 6000 12000 15584 30000 43372 4. Tæng khèi l­îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu 45800 57000 77000 100000 114129 165000 5. Tæng khèi l­îng hµng ho¸ vËn chuyÓn b»ng ®­êng biÓn 50618 6300 89000 115584 114129 208372 (Nguån: Côc hµng h¶i ViÖt Nam) B¶ng 3.3: Dù b¸o hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng ®­êng biÓn cña ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. (§¬n vÞ: 10000 tÊn) STT Lo¹i hµng vËn chuyÓn N¨m 2000 N¨m 2005 N¨m 2010 PAI PAII PAI PAII PAI PAII 1. Hµng láng 20694 25800 25700 35714 37000 53493 2. Hµng container 6016 7500 13000 16883 22000 31807 3. Hµng rêi 6577 8200 13040 16935 20000 28915 4. Hµng b¸ch ho¸ 10002 12370 16030 20818 19020 27498 5. Hµng kh« 2511 3130 7430 9650 16109 23287 Tæng céng 45800 57000 77000 100000 114129 165000 (Nguån: Côc hµng h¶i ViÖt Nam) 1.2 X¸c ®Þnh nhu cÇu tµu. §Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu tµu cÇn c¨n cø vµo khèi l­îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu vµ kh¶ n¨ng giµnh quyÒn vËn t¶i hµng ho¸ cña ®éi tµu c«ng ty VINASHIP t­¬ng øng víi c¸c giai ®o¹n 2000,2005 vµ 2010 lµ 20, 30, 40%. §Ó ®¸p øng nhu cÇu vËn t¶i, c«ng ty cÇn tæ chøc l¹i ®éi tµu theo con ®­êng ph¸t triÓn ®éi tµu cã c¬ cÊu hîp lÝ, cã ®ñ tµu chuyªn dïng cì lín nh­ tµu chë contaner, tµu chë dÇu th« vµ s¶n phÈm dÇu, tµu chë hµng rêi...§éi tµu ph¶i ®¹t ®­îc träng t¶i cÇn thiÕt trong tõng giai ®o¹n ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vËn t¶i ®· ®­îc x¸c ®Þnh qua nghiªn cøu qui ho¹ch ph¸t triÓn ®éi tµu. B¶ng3.4: Nhu cÇu vÒ ®éi tµu trong t­¬ng lai. ( §¬n vÞ: DWT) N¨m Tæng sè Tµu biÓn xa Tµu ven biÓn 2000 1244000 1008000 2356000 2005 2178000 1798000 380000 2010 2931000 2366000 560000 (Nguån: Côc hµng h¶i ViÖt Nam) Trong t­¬ng lai ®Ó ®¶m b¶o vËn chuyÓn 40% l­îng hµng xuÊt nhËp khÈu vµ toµn bé hµng néi ®Þa th× träng t¶i ®éi tµu ph¶i ®¹t nh­ trong b¶ng. Víi ph­¬ng ch©m chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®éi tµu lµ khai th¸c thÕ m¹nh, kh¾c phôc c¸c tån t¹i ®Ó x©y dùng ®éi tµu ®¸p øng ®ßi hái cña nÒn kinh tÕ quèc d©n ®ang ph¸t triÓn m¹nh. TËp trung x©y dùng ®éi tµu chñ lùc cña ®éi tµu quèc gia do Nhµ n­íc qu¶n lÝ, ®ã lµ ®éi tµu m¹nh vÒ c¬ cÊu, hiÖn ®¹i vÒ trang bÞ chÊt l­îng kÜ thuËt, c«ng nghÖ khai th¸c qu¶n lÝ, t¹o ®­îc søc m¹nh trong vËn t¶i khu vùc. N¨m 2000 ®¶m nhiÖm vËn chuyÓn 1200000 tÊn hµng ho¸. 2. X¸c lËp c¸c môc tiªu cña chiÕn l­îc kinh doanh. ViÖc x¸c lËp ®­îc hÖ thèng môc tiªu ®óng d¨n cã ý nghÜa v« cïng quan träng ®èi víi sù thµnh c«ng cña tæ chøc. HÖ thèng môc tiªu kh«ng ph¶i ®­îc x©y dùng chØ ®Ó sau khi kÕt thóc hoµn toµn kh©u ph©n tÝch m«i tr­êng kinh doanh. Còng nh­ c¸c b­íc c«ng viÖc khac trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh hay trong hÖ thèng qu¶n lÝ chiÕn l­îc ®ång thêi, viÖc thiÕt lËp c¸c môc tiªu dµi h¹n kh«ng ph¶i lµ 1 "m¾t xÝch" trong mét chuçi c¸c c«ng viÖc tuÇn tù mµ nã cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh ®ång thêi víi c¸c kh©u c«ng viÖc kh¸c. Ch¼ng h¹n ngay khi chiÕn l­îc ®ang thùc hiÖn th× cã thÓ cã nh÷ng thay ®æi trong m«i tr­êng kinh doanh ®ßi hái ban l·nh ®¹o cña tæ chøc ph¶i cã nh÷ng ®iÒu chØnh phï hîp vµ ban l·nh ®¹o cã thÓ nghÜ tíi mét kh¶ n¨ng lµ ®iÒu chØnh c¸c môc tiªu cña m×nh. TÊt nhiªn viÖc x©y dùng c¸c môc tiªu cÇn ®­îc dùa trªn c¬ së cã nhiÒu nh÷ng nguån th«ng tin ph©n tÝch m«i tr­êng kinh doanh ®¸ng tin cËy cho nªn chÊt l­îng c«ng t¸c nghiªn cøu m«i tr­êng kinh doanh ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng cña c¸c môc tiªu ®­îc ®Ò xuÊt. C¸c môc tiªu dµi h¹n th­êng ®­îc cô thÓ ho¸ chøc n¨ng nhiÖm vô cña tæ chøc nh­ng rÊt nhiÒu khi nã cßn lµm ®­îc nhiÒu h¬n thÕ khi mµ nã buéc ban l·nh ®¹o cÊp cao ph¶i xem xÐt l¹i b¶n b¸o c¸o nhiÖm vô hay sø mÖnh cña tæ chøc m×nh ®Ó thÝch øng víi nh÷ng thay ®æi trong m«i tr­êng kinh doanh. C¸c môc tiªu ng¾n h¹n lµ th­êng cô thÓ vµ mang tÝnh ®Þnh l­îng nhiÒu h¬n c¸c môc tiªu dµi h¹n. §Ó x©y dùng c¸c môc tiªu chung cho toµn c«ng ty, ban gi¸m ®éc c¸c phßng ban chøc n¨ng cÇn th¶o ra c¸c môc tiªu dù kiÕn trong ph¹m vi quyÒn h¹n cña m×nh råi sau ®ã tiÕn hµnh th¶o luËn thèng nhÊt quyÕt ®Þnh. Trong khi x©y dùng c¸c môc tiªu cho chiÕn l­îc kinh doanh th× c¸c phßng liªn quan trùc tiÕp nh­ phßng kinh doanh, ph¸p chÕ Hµng h¶i, vËt t­ cã vai trß quan träng. Sau khi thèng nhÊt c¸c môc tiªu cña chiÕn l­îc kinh doanh th× c¸c phßng chøc n¨ng c¸c tæng hîp thµnh c¸c môc tiªu ng¾n h¹n hµng n¨m vµ triÓn khai c¸c kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp ®Ó thùc hiÖn. C¸c môc tiªu cÇn ®¶m b¶o ë 1 møc ®é nhÊt ®Þnh nµo ®ã. C¸c môc tiªu lËp ra døt kho¸t kh«ng ph¶i lµ ®Ó tèng vµo nh÷ng ng¨n tñ tµi liÖu l­u tr÷ ®Ó ®Þnh k× lÊy ra so s¸nh nã víi kÕt qu¶ thùc hiÖn ®­îc. Ph¶i hÕt søc linh ho¹t mÒm dÎo trong viÖc n¾m b¾t c¸c th«ng tin ph¶n håi vµ ®Æt c©u hái: LiÖu cã ph¶i söa ®æi g× trong hÖ thèng môc tiªu ®· dÆt ra kh«ng? MÆc dï ®· thiÕt lËp c¸c môc tiªu chiÕn l­îc dµi h¹n cho 2-3 n¨m tíi hoÆc l©u h¬n n÷a nh­ng hµng n¨m c«ng ty vÉn cÇn xem xÐt l¹i c¸c môc tiªu nµy ®Ó tiÕn hµnh ®iÒu chØnh cÇn thiÕt. II.Hoµn thiÖn mét sè ®iÒu kiÖn ®Ó ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc kinh doanh. 1. KiÕn nghÞ víi Nhµ n­íc. §Ó thùc hiÖn ®­îc viÖc n©ng cao kh¶ n¨ng khai th¸c vËn t¶i biÓn cña c«ng ty vËn t¶i biÓn 3 VINASHIP chóng ta cÇn kiÕn nghÞ víi Nhµ n­íc vµ ChÝnh phñ thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch nh»m ph¸t triÓn vËn t¶i biÓn ViÖt Nam. Dùa trªn c¬ së hiÖn cã chóng ta cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó ph¸t triÓn vËn t¶i biÓn sau: 1.1.ChÝnh s¸ch ­u tiªn vËn t¶i theo khu vùc. Nghiªn cøu c¬ chÕ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nh÷ng doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn ch¹y trªn tuyÕn ®· ®­î ph©n c«ng. Cã thÓ miÕn gi¶m thu mét sè phÝ (phÝ träng t¶i, phÝ neo ®Ëu, phÝ rêi cÇu, phÝ cËp cÇu...) khi tµu cña nh÷ng doanh nghiÖp nµy ch¹y trªn nh÷ng tuyÕn ®· ®­îc ph©n c«ng. 1.2 ChÝnh s¸ch ®Çu t­, sö dông c«ng nghÖ, ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ míi. Cã thÓ ¸p dông chÝnh s¸ch gi¶m thuÕ nhËp khÈu theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh khi doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn tiÕn hµnh nhËp ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ míi vµo ViÖt Nam ®Ó khai th¸c vµ sö dông. KhuyÕn khÝch nh÷ng doanh nghiÖp ssd c«ng nghÖ, ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ míi b»ng chÝnh s¸ch gi¶m hoÆc miÔn 1 sè thuÕ hoÆc phÝ theo 1 tû lÖ nhÊt ®Þnh, trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh khi doanh nghiÖp khai th¸c c«ng nghÖ, ph­¬ng tiÖn, thiÕt bÞ míi nµy. Nhµ n­íc vµ c¸c Ng©n hµng ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó cho c«ng ty vËn t¶i biÓn 3 VINASHIP ®­îc vay vèn ®Ó ph¸t triÓn ®éi tµu. §ång thêi b¶o l·nh cho c«ng ty vay ®­îc vèn cña n­íc ngoµi ®Ó ph¸t triÓn ®éi tµu. 1.3 ChÝnh s¸ch ®Çu t­ cho hÖ thèng th«ng tin, qu¶n lÝ. C¬ së kÜ thuËt phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lÝ cña c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn lµ m¹ng l­íi th«ng tin quèc gia vµ quèc tÕ, m¹ng l­íi th«ng tin néi bé, m¹ng l­íi m¸y vi tÝnh...Trong thêi ®¹i bïng næ th«ng tin hiÖn nay, c¸c thiÕt bÞ th«ng tin ngµy cµng hiÖn ®¹i mang tÝnh chÊt toµn cÇu h¬n. Sù trao ®æi th«ng tin gi÷a tµu vµ bê ngµy cµng ®¬n gi¶n vµ dÔ dµng h¬n nhê sù gióp ®ì cña c¸c vÖ tinh vµ c¸c thiÕt bÞ thu ph¸t d­íi tµu vµ trªn bê. Do ®ã, Nhµ n­íc ph¶i x©y dùng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch t¨ng c­êng ®Çu t­ trang thiÕt bÞ(phÇn cøng) thiÕt kÕ, øng dông nh÷ng phÇn mÒm tin häc trong c«ng t¸c qu¶n lÝ vµ khai th¸c ®éi tµu, ®Æc biÖt víi ®éi tµu chë contaner. 1.4 ChÝnh s¸ch vÒ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. C¶ng biÓn ®­îc coi nh­ lµ nh÷ng ®iÓm vËn t¶i ë 1 møc ®é chung lµ nh÷ng ®iÓm nót cña vËn t¶i. Bëi v× ch¹y qua ®©y Ýt nhÊt lµ 2 tuyÕn ®­êng vËn t¶i ho¹t ®éng ë m«i tr­êng kh¸c nhau cïng víi viÖc c¶ng biÓn lµ ®iÓm b¾t ®Çu vµ kÕt thóc cña c¸c tuyÕn ®­êng nµy. ChÝnh c¶ng biÓn ®ång thêi lµ nh÷ng ®iÓm nèi gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ. CÇn ph¶i nhÊn m¹nh r»ng ë c¸c c¶ng biÓn xuÊt hiÖn sù thay ®æi ph­¬ng tiÖn vËn t¶i th«ng qua xÕp dì. C¶ng biÓn lµ cöa ngâ, tøc lµ c¸c ®iÓm trong m¹ng l­íi vËn t¶i mµ qua ®ã hµng ho¸ ph¶i chuyÓn ®Õn ng­êi tiªu dïng. HiÖn t¹i, Nhµ n­íc rÊt quan t©m ®Õn viÖc ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng cho hÖ thèng c¶ng biÓn ViÖt Nam b»ng c¸c nguån vèn vay ­u ®·i ODA(Offcial Development Assistance - Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc), ADB(Asia Development Bank - Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸) vµ thùc hiÖn liªn doanh víi n­íc ngoµi ®Ó n©ng cÊp, c¶i taä më réng hÖ thèng c¶ng biÓn bao gåm: kho tµng, bÕn b·i chuyªn dïng cho 1 sè lo¹i hµng nh­ contaner, than, dÇu, quÆng rêi...vµ tuú theo tõng c¶ng cô thÓ. 1.5 ChÝnh s¸ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc cho vËn t¶i biÓn. §Ó thùc hiÖn tèt chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc lµ "®µo t¹o lµ quèc s¸ch" vµ ®µo t¹o ®Ó phôc vô s¶n xuÊt, ®Æc biÖt theo c«ng ­íc Quèc tÕ IMO(International Maritime Organization - Tæ chøc Hµng h¶i quèc tÕ) STCW-78 vÒ c«ng t¸c huÊn luyÖn vµ ®µo t¹o thuyÒn viªn ®· söa ®æi n¨m 1995 ®ang rÊt quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy. VËy chóng ta ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó n©ng cao chÊt l­îng hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò sÜ quan thuyÒn viªn ViÖt Nam ®¸p øng víi môc ®Ých vµ yªu cÇu ­u tiªn, xin ®­îc ®Ò xuÊt 1 sè ý kiÕn sau: Tr­íc hÕt, ph¶i coi c¸c "Trung t©m huÊn luyÖn vµ ®µo t¹o thuyÒn viªn" hiÖn nay lµ mét m¾t xÝch kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong m« h×nh ®µo t¹o khÐp kÝn gi÷a c¸c tr­êng d¹y nghÒ(§¹i häc Hµng h¶i vµ trung häc Hµng h¶i ) víi c¸c c¬ së s¶n xuÊt(lµ c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn) vµ trung t©m ®ã chØ chuyªn ch¨m lo c«ng t¸c huÊn luyÖn lùc l­îng thuyÒn viªn cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm viÖc t¹i c¸c tµu vËn t¶i biÓn theo qui ®Þnh cña c«ng ­íc Quèc tÕ (StcW-78) ®· ®­îc söa ®æi 95 vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 01/02/1997. §ång thêi ph¶i x©y dùng vµ tr×nh Nhµ n­íc sím ban hµnh mét c¬ chÕ tµi chÝnh phï hîp ®Ó gióp ®ì cho "Trung t©m huÊn luyÖn vµ ®µo t¹o thuyÒn viªn" ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. Phèi hîp chÆt chÏ gi÷a Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o, c¸c tr­êng trung häc vµ ®¹i häc Hµng h¶i(c¬ së ®µo t¹o) víi c¬ quan qu¶n lÝ Nhµ n­íc (Bé GTVT, côc Hµng h¶i ViÖt Nam) vµ c¬ së s¶n xuÊt(c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn) trong viÖc ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn ®éi ngò thuyÒn viªn lµm viÖc trªn c¸c tµu biÓn ViÖt Nam theo qui ®Þnh cña c«ng ­íc Quèc tÕ IMO. ChuÈn ho¸ néi dung, ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ huÊn luyÖn (kÓ c¶ lÝ thuyÕt vµ thùc hµnh) cho c¸c trung t©m huÊn luyÖn vµ ®µo t¹o víi môc tiªu: - Lý thuyÕt ®¶m b¶o ph¶i s¸t víi thùc tiÔn c«ng viÖc vµ kh«ng c¾t bít nh÷ng néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n tèi thiÓu cÇn ph¶i cã(theo qui ®Þnh cña IMO) n©ng cao c¸c hiÓu biÕt cña c¸c thuyÒn viªn ®èi víi c¸c qui ®Þnh cña ph¸p luËt. - VÒ thùc hµnh, cÇn t¨ng c­êng thêi gian (sè tiÕt) huÊn luyÖn trªn c¸c ph­¬ng tiÖn co ®Çy ®ñ trang thiÕt bÞ sao cho khi hÕt thêi gian huÊn luyÖn thuyÒn viªn cã thÓ lµm ngay c«ng viÖc ®ã. §èi víi ®éi ngò gi¸o viªn cña trung t©m huÊn luyÖn vµ ®µo t¹o ph¶i lµ c¸n bé ®· tr¶i qua c«ng t¸c gi¶ng d¹y vµ cã ®ñ thêi gian ®i biÓn theo qui ®Þnh vµ ®· gi÷ chøc danh t­¬ng øng víi néi dung ®­îc ®µo t¹o. §Æc biÖt, m«n tiÕng Anh víi ®ãi t­îng nµy yªu cÇu ph¶i giái c¶ vÒ nghe nãi vµ dÞch thuËt. Víi ®éi ngò thuyÒn viªn ®i lµm viÖc cho tµu biÓn n­íc ngoµi ph¶i x©y dùng vµ tr×nh Nhµ n­íc mét chÕ ®é tiÒn l­¬ng ®Ó qui ®Þnh thang b¶ng l­¬ng phï hîp víi c¸c chøc danh ®­îc cö ®i lµm viÖc cho tµu biÓn n­íc ngoµi. Thùc tÕ hiÖn nay, c¸c c«ng ty vËn t¶i biÓn rÊt cÇn nh÷ng sÜ quan thuyÒn viªn ®­îc ®µo t¹o c¬ b¼n ë c¸c tr­êng ®¹i häc vµ trung häc Hµng h¶i, vµ ph¶i cã thêi gian thùc tÕ trªn biÓn. C«ng ®o¹n nµy ®· ®­îc c¸c trung t©m ®¶m tr¸ch, ®©y chÝnh lµ m¾t xÝch quan träng n»m trong qui tr×nh ®µo t¹o khÐp kÝn, nh­ng thùc chÊt trong thêi gian qua ch­a ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh. NÕu ®­îc sù quan t©m h¬n cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ chuyªn ngµnh vµ cña Nhµ n­íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho trung t©m huÊn luyÖn ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶, nh­ thÕ viÖc thùc hiÖn 1 qui tr×nh ®µo t¹o khÐp kÝn nh­ mét sè n­íc tiªn tiÕn ®· vµ ®ang ¸p dông, ®Æc biÖt lµ sù truyÒn t¶i c¸c kiÕn thøc theo yªu cÇu cña c¸c c«ng ­íc Quèc tÕ STCW 78-95 cho c¸c thuyÒn viªn ViÖt Nam ch¾c ch¾n sÏ kh«ng khã chÝnh lµ vÊn ®Ò bøc xóc hiÖn nay. 1.6 C¬ chÕ chÝnh s¸ch ®Ó héi nhËp vËn t¶i biÓn. N¨m 2006 ViÖt Nam sÏ chÝnh thøc tham gia khu vùc tù do mËu dÞch Ch©u ¸(AFta), ®Ó s½n sµng héi nhËp trong lÜnh vùc Hµng h¶i, ngoµi viÖc chuÈn bÞ c¬ së vËt chÊt chóng ta ph¶i chuÈn bÞ vÒ con ng­êi, c¸ch qu¶n lÝ, nhanh chãng tiÕp thu c¸ch qu¶n lÝ tiªn tiÕn b»ng nhiÒu h×nh thøc nh­ cö ng­êi sang c¸c n­íc cã kinh nghiÖm vµ truyÒn thèng vÒ vËn t¶i biÓn ®Ó häc hái vµ tiÕp thu c«ng nghÖ m­ãi. §ång thêi ®­a hÖ thèng tin häc vµ qu¶n lÝ, tiÕn tíi tù ®éng ho¸ khai th¸c vµ qu¶n lÝ contaner...®Ó kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng vËn t¶i vµ dÞch vô Hµng h¶i thu hót ®­îc kh¸ch hµng. Nhµ n­íc cÇn sím ban hµnh nghÞ ®Þnh vÒ xö ph¹t hµnh chÝnh c¸c ®¬n vÞ trong lÜnh vùc Hµng h¶i, v× hiÖn nay ho¹t ®éng Hµng h¶i ®· vµ ®ang ph¸t triÓn m¹nh, xuÊt hiÖn nh÷ng vi ph¹m cÇn xö lÝ kÞp thêi ®Ó t¹o m«i tr­êng lµnh m¹nh cho ngµnh Hµng h¶i ph¸t triÓn. Nh­ vËy, muèn héi nhËp vËn t¶i khu vùc vµ quèc tÕ, ®ång thêi t¹o c¬ sá ph¸p lÝ hoµn chØnh cho ho¹t ®éng Hµng h¶i cÇn thiÕt ph¶i bæ sung c¸c qui ®Þnh trong bé luËt Hµng h¶i ViÖt Nam, ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn, tiÕp tôc nghiªn cøu ®Ó tham gia c¸c c«ng ­íc Quèc tÕ vÒ vËn t¶i biÓn nh­ ®· ph©n tÝch. 1.7 ChÝnh s¸ch thuÕ vµ c­íc phÝ. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn ho¹t ®éng co hiÖu qu¶, tr­íc m¾t chóng ta cÇn ph¶i kiÐn nghÞ víi Nhµ n­íc söa ®æi mét sè ®iÓm cßn tån t¹i trong c¸c v¨n b¶n ®­îc ban hµnh, cô thÓ lµ: - Kh«ng nªn ¸p dông møc thuÕ 5% cho tÊt c¶ c¸c lo¹i tµu biÓn thuéc nhãm m· sè 8901, mµ c¨n cø vµo kh¶ n¨ng c«ng nghÖ vµ n¨ng lùc ®ãng tµu cña ngµnh ®ãng tµu ViÖt Nam trong hiÖn t¹i vµ nh÷ng n¨m tíi. Kh«ng ¸p dông møc thuÕ nµy ®èi víi c¸c lo¹i tµu mµ ngµnh ®ãng tµu ViÖt Nam ch­a cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®­îc vÒ tiªu chuÈn an toµn còng nh­ cã chÕ ®é ­u ®·u vÒ tÝn dông nh­ tµu contaner, tµu chë dÇu, tµu cao tèc hoÆc tµu cã tÝnh n¨ng ®Æc biÖt kh¸c. - ChØ ¸p dông møc thuÕ nhËp khÈu 5% ®èi víi tµu cã träng t¶i 3000DWT trë xuèng vµ duy tr× chÝnh s¸ch nµy cho ®Õn n¨m 2005, ®ång thêi ¸p dông møc thuÕ nhËp khÈu 0% ®èi víi c¸c tµu thuúen ®­îc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam. ViÖc ¸p dông 2 luËt thuÕ míi trong bèi c¶nh hiÖn nay còng ®Æt ra cho cac doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn mét s« khã kh¨n nhÊt ®Þnh. Tr­íc kia møc thuÕ doanh thu ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn lµ 2%, thuÕ suÊt lîi tøc lµ 25%. Nay ¸p dông møc thuÕ míi cô thÓ lµ thuÕ VAT cã thuÕ suÊt lµ 19% th× thuÕ suÊt ®· t¨ng lªn 5 lÇn, trong khi ®ã VAT ®Çu vµo l¹i ®­îc khÊu trõ kh«ng ®¸ng kÓ v× hÇu hÕt vËt t­ phô tïng mua ë c¸c c¶ng n­íc ngoµi. V× vËy khi ¸p dông VAT lµ 10% c¸c doanh nghiÖp ph¶i lç Ýt nhÊt lµ 8% tæng doanh thu. Do vËy doanh nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî c¸c kho¶n ®Çu t­ tµu, kh«ng ®¶m b¶o cuéc sèng cho c¸c lao ®éng ngµnh Hµng h¶i. §Ò nghÞ bé phËn tµi chÝnh vµ c¸c c¬ quan h÷u quan cho phÐp c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn ®­îc miÔn gi¶m thuª VAT hoÆc ¸p dông møc thuÕ suÊt thÊp nhÊt vµ miÔn thuÕ thu nhËp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp cã nguån tµi chÝnh cÇn thiÕt ®Ó ®Çu t­, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¹o thªm viÖc lµm cho x· héi vµ ®ãng gãp vµo c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc. 1.8 ChÝnh s¸ch t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh. Tuy Nhµ n­íc ®· cã chÝnh s¸ch hç trî ®éi tµu biÓn ViÖt Nam trong viÖc gi¶m c¸c phÝ Hµng h¶i chØ b»ng 50% so víi tµu n­íc ngoµi chë hµng xuÊt nhËp khÈu nh­ng cßn mét sè vÊn ®Ò cÇn xem xÐt ®Ó giµnh thÞ phÇn cho tµu biÓn ViÖt Nam. §Ó thùc hiÖn giµnh quyÒn vËn t¶i cho ®éi tµu ViÖt Nam, cã thÓ ¸p dông chÝnh s¸ch: chØ cho phÐp chë b»ng tµu ViÖt Nam hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®­îc mua b»ng nguån vèn ng©n s¸ch cña ChÝnh Phñ ViÖt Nam (hµng cho c¸c c«ng tr×nh cña Nhµ n­íc, hµng viÖn trî, hµng mua b»ng c¸c nguån vèn vay do ChÝnh Phñ b¶o l·nh... ) cã nghÜa lµ chñ hµng ph¶i kÝ hîp ®ång vËn chuyÓn víi ®éi tµu ViÖt Nam. 2. KiÕn nghÞ ®èi víi Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam. 2.1 C«ng t¸c tæ chøc qu¶n lÝ cña Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam ch­a ®ång bé. Tæng c«ng ty hiÖn nay cã 7 doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn lµ thµnh viªn. Do ®ã míi ®­îc thµnh lËp nªn c«ng t¸c qu¶n lÝ ch­a ®ång bé. ChÝnh v× viÖc qu¶n lÝ cßn ch­a thèng nhÊt, c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn ch­a cã sù phèi hîp ®ång bé cho nªn x¶y ra t×nh tr¹ng c¹nh tranh, giµnh hµng x¶y ra ngay trong néi bé tæng c«ng ty. ViÖc ph©n chia tuyÕn khai th¸c ®· ®­îc ¸p dông, c¸c doanh nghiÖp nh­ VOSCO VITRASSCHART... ®¶m nhiÖm tuyÕn n­íc ngoµi, VINASHIP chuyªn tuyÕn trong n­íc. MÆc dï vËy sù phèi hîp gi÷a c¸c doanh nghiÖp vÉn cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n ¶nh h­ëng ®Õn kÕt qu¶ ho¹t ®éng khai th¸c vËn t¶i biÓn cña c¸c doanh nghiÖp vµ cña tæng c«ng ty. 2.2 ViÖc ph¸t triÓn ®éi tµu. Trong mÊy n¨m qua, kÓ tõ n¨m 1996 ®éi tµu cña tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam ho¹t ®éng hÕt søc khã kh¨n, trong t×nh tr¹ng t×m hµng tõng chuyÕn th«ng qua m¹ng l­íi ®¹i lÝ m«i giíi cã quan hÖ cña mçi doanh nghiÖp trong tæng c«ng ty. NhÊt lµ tõ gi÷a n¨m 1997 vµ n¨m 1998 khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc ®· lan ra toµn khu vùc vµ ¶nh h­ëng ®Õn c¶ thÕ giíi. §iÒu nµy còng ¶nh h­ëng ®Õn c¶ ho¹t ®éng cña ®éi tµu ViÖt Nam còng nh­ ®éi tµu cña tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam. §Ó tham gia vËn chuyÓn hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu víi tØ lÖ cao nh­ mong muèn ®Õn n¨m 2001 ®¹t 20-25%. Tr­íc hÕt vÒ chñ quan néi lùc trong ngµnh Hµng h¶i lµ ph¶i nhanh chãng tÝch cùc ®æi míi trÎ ho¸ c¬ cÊu ®éi tµu. Trong 4 n¨m 1996-1999 Tæng c«ng ty ph¸t triÓn ®­îc gÇn 250000 DWT, gi¸ trÞ ®Çu t­ 162,7 triÖu USD ®¹t 50% kÕ ho¹ch vÒ ph¸t triÓn ®éi tµu ®Õn n¨m 2000. Trong khã kh¨n chung cña ®Êt n­íc vÒ tµi chÝnh thÞ tr­êng vµ c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch ch­a theo kÞp nhÞp ®é ph¸t triÓn chung, ®¹t ®­îc con sè nh­ vËy lµ sù cè g¾ng nç lùc cña c¸c c«ng ty nãi riªng vµ Tæng c«ng ty nãi chung. ë ViÖt Nam ngµnh c¬ khÝ ®ãng tµu ph¸t triÓn lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng mõng. Tuy nhiªn do nhiÒu nguyªn nh©n mµ c¸c doanh nghiÖp vËn t¶i biÓn cña chóng ta cßn ch­a quan t©m ®Õn ®iÒu nµy ngay c¶ Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam. Do yªu cÇu ®ãng míi vµ söa ch÷a ngµy cµng t¨ng cho nªn viÖc tËn dông c¸c nguån lùc trong n­íc s½n cã lµ ®iÒu ®¸ng ®­îc quan t©m chó ý. §Æc biÖt trong hoµn c¶nh hiÖn t¹i khi cßn thiÕu vèn vµ mua tµu chñ yÕu ®­îc thùc hiÖn th«ng qua vay mua. V× vËy Tæng c«ng ty nªn kÕt hîp víi c¸c doanh nghiÖp c¬ khÝ ®ãng tµu trong n­íc ®Ó cã kÕ ho¹ch ®ãng míi vµ söa ch÷a phï hîp víi kÕ haäch ph¸t triÓn ®éi tµu trong t­¬ng lai. Bªn c¹nh ®ã, Tæng c«ng ty cÇn nghiªn cøu kÜ nh÷ng luång hµng víi khèi l­îng ®Ó cã kÕ ho¹ch phï hîp. Theo xu h­íng ph¸t triÓn hiÖn nay ®ã lµ qu¸ tr×nh contaner ho¸ nh­ng c¸c lo¹i hµng ho¸ còng cã nhu cÇu vËn chuyÓn kh¸ lín nh­ hµng láng, hµng rêi. Do vËy, tæng c«ng ty cÇn ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®Ó cã ph­¬ng h­íng thay ®æi c¬ cÊu ®éi tµu 1 c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt. 2.3 ¸p dông c¸c h×nh thøc phôc vô kh¸ch hµng tiªn tiÕn. Trong xu h­íng chung cña thÕ giíi ®ã lµ qu¸ tr×nh contaner ho¸ vËn t¶i hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng contaner ®· chøng tá thÕ m¹nh cña nã vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ to lín cho c¸c doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, ph¸t triÓn ®éi tµu contaner lµ mét c¸ch ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n t¨ng n¨ng lùc khai th¸c vËn t¶i biÓn cña kh«ng chØ Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam mµ lµ c¶ cña ®éi tµu Quèc gia. Tuy nhiªn bªn c¹nh viÖc ph¸t triÓn ®éi tµu cÇn ph¶i chó ý ®Õn viÖc ph¸t triÓn ®ång bé hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng, ®ã lµ viÖc ph¸t triÓn hÖ thèng c¶ng biÓn, ph¸t triÓn hÖ thèng kho tµng bÕn b·i, hÖ thèng GTVT... Cïng víi qu¸ tr×nh contaner ho¸, 1 ph­¬ng thøc vËn t¶i tiªn tiÕn ®­îc h×nh thµnh lµ vËn t¶i ®a ph­¬ng thøc. §Õ ¸p dông cã hiÖu qu¶ Tæng c«ng ty cÇn ph¶i më réng quan hÖ víi c¸c c«ng ty vËn t¶i ®­êng biÓn, ®­êng bé, ®­êng s¾t, vËn t¶i hµng kh«ng. Bªn c¹nh viÖc ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc vËn t¶i tiªn tiÕn , Tæng c«ng ty cÇn hµon thiÖn thªm ho¹t ®éng dÞch vô vËn chuyÓn. HiÖn t¹i dÞch vô vËn chuyÓn tõ cöa tíi cöa lµ 1 h×nh thøc ®­îc kh¸ch hµng quan t©m. DÞch vô vËn chuyÓn tõ cöa tíi cöa bao gåm nhiÒu dÞch vô ®­îc thùc hiÖn nèi tiÕp nhau: - DÞch vô vËn chuyÓn tõ kho tíi c¶ng. - DÞch vô vËn chuyÓn tõ c¶ng tíi c¶ng. - DÞch vô vËn chuyÓn tõ c¶ng tíi kho. ViÖc cung cÊp hoµn h¶o 1 mÆt nµy t¹o nªn sù tiÖn dông cho kh¸ch hµng, mÆt kh¸c phÝa ng­êi cung øng còng ®¹t ®­îc mét sè lîi Ých nhÊt ®Þnh. 2.4 ChÝnh s¸ch vÒ Marketing. §ãi víi Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam vµ c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn, viÖc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p Marketing cho ®Õn gÇn ®©y còng ®­îc chó ý. Víi n¨ng lùc hiÖn cã, Tæng c«ng ty cã thÓ ®¶m nhËn l­îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lín h¬n, thÕ nh­ng phÇn lín n¨ng lùc ®éi tµu ®Ó chë thuª. V× vËy viÖc vËn dông c¸c biÖn ph¸p Marketing cÇn ph¶i ®­îc ¸p dông nhanh chãng trong toµn bé Tæng c«ng ty. ¦u thÕ cña Marketing ®ã lµ gióp kh¸ch hµng nhËn biÕt ®­îc Tæng c«ng ty vµ c¸c s¶n phÈm mµ c«ng ty cã thÓ cung cÊp, còng nh­ vÒ chÊt l­îng, gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn thanh to¸n... Còng trong quyÕt ®Þnh 159/TTg Thñ t­íng ChÝnh Phñ cã ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò giµnh quyÒn vËn t¶i hµng ho¸ cho Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam. C¸c bé Th­¬ng m¹i, N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn N«ng th«n, C«ng nghiÖp, X©y dùng, c¸c Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam, than, xi m¨ng, l­¬ng thùc vµ c¸c bé ngµnh hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu ®¶m b¶o giµnh quyÒn vËn chuyÓn b»ng 40% tæng khèi l­îng hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu b»ng contaner, 30% tæng khèi l­îng dÇu th« xuÊt khÈu vµ 20% tæng khèi l­îng hµng rêi xuÊt khÈu. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i v× thÕ mµ Tæng c«ng ty cã thÓ quªn ®i ®­îc c¸c ho¹t ®éng Marketing cña m×nh. Mét phÇn do cã c¸c doanh nghiÖp thµnh viªn nªn h¹ot ®éng Marketing cña Tæng c«ng ty cÇn cã sù kÕt hîp c¸c ®iÒu kiÖn hiÖn cã cña tõng doanh nghiÖp, nh÷ng thuËn lîi khã kh¨n ®Ó ®­a ra 1 chÝnh s¸ch Marketing phï hîp. ChÝnh s¸ch nµy cÇn ph¶i n»m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn tæng thÓ cña Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam. 3. KiÕn nghÞ ®èi víi c«ng ty VINASHIP. 3.1 Ban gi¸m ®èc ph¶i lµ ng­êi khëi x­íng cho viÖc thùc hiÖn m« h×nh qu¶n lý chiÕn l­îc ®ång bé cña c«ng ty. Kh¸ch quan mµ nãi, c«ng ty VINASHIP ch­a ho¹ch ®Þnh ®­îc 1 chiÕn l­îc kinh doanh hoµn chØnh còng nh­ ch­a thùc hiÖn ®­îc m« h×nh qu¶n lÝ chiÕn l­îc ®ång bé. Nh÷ng g× h­íng tíi t­¬ng lai vÉn chñ yÕu ®­îc thÓ hiÖn trong c¸c b¶n kÕ ho¹ch. §iÒu ®ã kh«ng cã ý nghÜa lµ c«ng ty kh«ng cã nh÷ng môc tiªu dµi h¹n h¬n vµ thËm chÝ thiÕu h¼n"t­ duy chiÕn l­îc" mµ nã thÓ hiÖn lµ cßn nhiÒu yÕu tè g©y c¶n trë qu¸ tr×nh qu¶n lý theo c¸c môc tiªu(®Æc biÖt lµ môc tiªu dµi h¹n) cña c«ng ty, ®ã cã thÓ lµ tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c kÕ haäch cßn h¹n chÕ, c¸c yÕu tè thuéc vÒ c¬ chÕ qu¶n lÝ Nhµ n­íc ®èi víi doanh nghiÖp... vµ c¶ viÖc thiÕu "ng­êi khëi x­íng" n÷a. Tõ chç ch­a thùc hiÖn ®Õn chç thùc hiÖn qu¶n lý chiÕn l­îc, tõ chç ch­a hoµn thiÖn ®Õn hµon thiÖn h¬n lµ mét qu¸ tr×nh thay ®æi vµ ®Ó cã sù thay ®æi ®ã th× cÇn cã ng­êi khëi x­íng. §èi víi c«ng ty VINASHIP ng­êi khëi x­íng kh«ng ai kh¸c lµ ban gi¸m ®èc. QuyÒn ®iÒu hµnh cao nhÊt sÏ gióp hä thùc hiÖn tèi ®a vai trß ng­êi khëi x­íng më ®Çu cho thêi k× míi, thêi k× thùc hÞªn qu¶n lý chiÕn l­îc toµn diÖn. C¸c môc tiªu dµi h¹n trong chiÕn l­îc kinh doanh ph¶i ®­îc x©y dùng vµ phæ biÕn, qu¸n triÖt tíi tõng c¸n bé, c«ng nh©n viªn trong c«ng ty hiÓu râ, cïng ®ång t×nh ñng hé. 3.2 CÇn n¾m ®­îc xu h­íng contaner ho¸ ®Ó hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng vËn t¶i khu vùc vµ vËn t¶i quèc tÕ. Qu¸ tr×nh contaner ho¸ ®· b­íc sang giai ®o¹n ph¸t triÓn hoµn toµn ë Ch©u ¢u vµ B¾c MÜ, nh­ng sù ph¸t triÓn nµy cßn tiÕp tôc xu h­íng c¶i tiÕn dÇn ë Ch©u ¸. Xu h­íng nµy cã thÓ ®­îc chøng minh râ rµng tõ nh÷ng thay ®æi vÒ träng t¶i tµu contaner. Sù ph¸t triÓn trong qua tr×nh contaner ho¸ phï hîp víi träng t¶i tµu contaner thÕ giíi vµ nã còng phï hîp víi sè l­îng contaner. Cuèi thÕ kØ nµy sù t¨ng tr­ëng th­¬ng m¹i b»ng contaner ®· ®­îc ®¹t cho môc tiªu ph¶i v­ît x©y dùng c¸c thÞ tr­êng vËn t¶i ®­êng biÓn kh¸c, víi tuyÕn ®­êng chñ yÕu lµ th­¬ng m¹i trong ph¹m vi Ch©u ¸. GÇn ®©y xu h­íng contaner ho¸ ngµy cµng m¹nh ®èi víi c¸c nhãm tµu 2000 ®Õn 3000 TEV(TuyÕn ViÔn §«ng-Ch©u ¢u) 1200 TEV(TuyÕn ViÔn §«ng-§Þa Trung H¶i) 3000 ®Õn 4000TEV(TuyÕn ViÔn §«ng-B¾c MÜ). Nh­ vËy vÒ cì kh«ng ®¬n thuÇn trang bÞ tµu lín, mµ quan träng lµ ë sù thÝch hîp víi yªu cÇu vËn t¶i. KÕt luËn ¸p dông lÝ thuyÕt qu¶n lý chiÕn l­îc vµo thùc tÕ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o sù thµnh c«ng cña c¸c doanh nghiÖp trong m«i tr­êng kinh doanh hiÖn ®¹i. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp ®· nghiªn cøu lµm râ c¸c vÊn ®Ò chñ yÕu sau: - HÖ thèng ho¸ nh÷ng lÝ luËn c¬ b¶n vay vÒ qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh qua ®ã nªu lªn tÇm quan träng cña viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn 1 chiÕn l­îc ®óng ®¾n. §ång thêi còng chØ ra r»ng vËn dông lÝ thuyÕt ®Ó x©y dùng chiÕn l­îc kinh doanh ®èi víi 1 doanh nghiÖp kh«ng ph¶i lµ mét chuçi c«ng viÖc tuÇn tù, m¸y mãc. §ã lµ 1 qu¸ tr×nh rÊt linh ho¹t s¸ng t¹o trªn c¬ së sù phèi hîp ®ång bé c¸c bé phËn h÷u quan trong tæ chøc. - Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh vµ thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh doanh ë c«ng ty VINASHIP qua ®ã rót ra nh÷ng ­u, nh­îc ®iÓm, nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i ®Ó lµm can cø cho viÖc ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt. - VËn dông lÝ thuyÕt chiÕn l­îc ®Ó x©y dùng vµ lùa chän c¸c ph­¬ng ¸n chiÕn l­îc kh¶ thi nhÊt. C¸c b­íc ph©n tÝch ®­îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù hîp lÝ: Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ m«i tr­êng kinh doanh bªn ngoµi gióp cho doanh nghiÖp nhËn diÖn d­îc nh÷ng c¬ héi, nguy c¬ sÏ ph¶i ®èi mÆt trong hiÖn t¹i vµ t­¬ng lai; ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ m«i trêng néi bé doanh nghiÖp nh»m x¸c ®Þnh nh÷ng thÕ m¹nh ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp so vãi ®èi thñ c¹nh tranh. ViÖc ph©n tÝch ®ã cho phÐp doanh nghiÖp x©y dùng ®­îc hÖ thèng môc tiªu chiÕn l­îc s¶n phÈm vµ c¸c ph­¬ng ¸n chiÕn l­îc cã kh¶ n¨ng thay thÕ. - KiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p nh»m gãp phÇn hoµn thiÖn c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc kinh doanh ë c«ng ty VINASHIP. §ång thêi còng ®Ò xuÊt mét sè ý kiÕn víi c«ng ty, Tæng c«ng ty Hµng h¶i ViÖt Nam vµ Nhµ n­íc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho c«ng ty thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc kinh doanh ®· v¹ch ra. Tuy nhiªn, do h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é vµ thêi gian nghiªn cøu, sù ph©n tÝch ®¸nh gi¸ cña Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp ch­a thÊu ®¸o vµ ch¾c h¼n cßn nhiÒu thiÕu sãt. B¶n th©n t¸c gi¶ rÊt mong muèn nhËn ®­îc sù gãp ý cña c¸c thµy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó b¶n luËn v¨n ®­îc hoµn thiÖn h¬n, gióp Ých tèt h¬n cho nç lùc gi¶i quyÕt nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c x©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn l­îc kinh doanh ë c«ng ty VINASHIP. Cuèi cïng em xin bµy tá lßng biÕt ¬n tíi c« gi¸o T.S NguyÔn ThÞ Ngäc HuyÒn vµ c¸c thÇy c« gi¸o cña Khoa Khoa Häc Qu¶n Lý ®· tËn t×nh h­íng dÉn, gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n chó NguyÔn V¨n H­ng- tr­ëng phßng kinh doanh cïng tËp thÓ nh©n viªn phßng kinh doanh c«ng ty VINASHIP ®· gãp nhiÒu ý kiÕn x¸c ®¸ng vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó em hoµn thµnh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh víi chÊt l­îng cao. Tµi liÖu tham kh¶o ChiÕn l­îc vµ chÝnh s¸ch kinh doanh - NXB Thèng kª. Khoa häc qu¶n lý - Tr­êng §H KTQD Kinh tÕ vËn t¶i biÓn - Tr­êng §H Hµng H¶i Tæ chøc khai th¸c vËn t¶i tÇu biÓn - Tr­êng §H Hµng H¶i Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c doanh nghiÖp vËn t¶u biÓn - Tr­êng §H Hµng H¶i T¹p chÝ Hµng H¶i Môc lôc