Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của công ty Nông sản thực phẩm Xuất khẩu Cần Thơ

ại bộ phận 1111 27.300 28 27/12/08 Khấu hao TSCĐ 214 2.000 30 27/12/08 Lương 334 30.000 31 27/12/08 Các khoản trích theo lương 5.700 31/12/08 Kết chuyển chi phí quản lý 911 69.470 69.470 Cộng phát sinh 69.470 69.470 Người lập biểu Kế toán trưởng Công ty NSTPXK Cần Thơ 152-154. Trần Hưng Đạo SỔ CÁI Tài khoản: Kết quả kinh doanh 911 Chứng từ ghi sổ Diễn giải Số hiệu TK đối ứng Số tiền Số hiệu Ngày Nợ Có 31/12/08 Kết chuyển doanh thu bán hàng 511 5.751.771 31/12/08 Kết chuyển doanh thu tài chính 515 14.785 31/12/08 Kết chuyển giá vốn hàng bán 632 4.829.058 31/12/08 Kết chuyển chi phí tài chính 635 12.000 31/12/08 Kết chuyển chi phí bán hàng 641 239.600 31/12/08 Kết chuyển chi phí quản lý 642 69.470 Lợi nhuận 616.428 Cộng phát sinh 5.766.556 5.766.556 Người lập biểu Kế toán trưởng 4.2. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG CÔNG TY MEKONIMEX 4.2.1. Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty MEKONIMEX qua ba năm 2006- 2008 www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 59 Bảng 2: PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH Đvt: 1.000đ Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chênh lệch 2007/ 2006 Chênh lệch 2008/2007 Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền % Số tiền % DT BH và CCDV 147.119.751 100 91.514.684 100 162.418.949 100 (55.605.067) (37,80) 70.904.265 77,48 Khoản giảm trừ DT - - - - - - - DTT BH và CCDV 147.119.751 100 91.514.684 100 162.418.949 100 (55.605.067) (37,80) 70.904.265 77,48 Giá vốn hàng bán 129.055.247 87,72 81.928.409 89,52 153.025.775 94,22 (47.126.838) (36,52) 71.097.366 86,78 LN gộp về BH và CCDV 18.064.504 12,28 9.586.275 10,48 9.393.174 5,78 (8.478.229) (46,93) (193.101) (2,01) DT tài chính 5.139.407 3,49 3.613.250 3,95 4.730.256 2,91 (1.526.157) (29,70) 1.117.006 30,91 Chi phí tài chính 442.848 0,30 288.644 0,32 1.514.256 0,93 (154.204) (34,82) 1.225.612 424,61 Chi phí bán hàng 10.182.382 6,92 3.475.419 3,80 4.330.774 2,67 (6.706.963) (65,87) 855.355 24,61 Chi phí quản lý doanh nghiệp 8.002.784 5,44 4.147.836 4,53 3.802.181 2,34 (3.854.948) (48,17) (345.655) (8,33) Lợi nhuận thuần từ hoạt động KD 4.575.898 3,11 5.287.626 5,78 4.476.219 2,76 711.728 15,55 (811.407) (15,35) Thu nhập khác 160.476 0,11 835.030 0,91 368.132 0,23 674.554 420,35 (466.898) (55,91) www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 60 Chi phí khác 331.334 0,36 79.828 0,05 343.220 213,88 239.608 47,57 Lợi nhuận khác 160.476 0,11 503.696 0,55 743.304 0,46 1.054.949 22,27 (571.800) (9,87) Tổng LN trước thuế 4.736.374 3,22 5.791.323 6,33 5.219.523 3,21 81.571 10,94 225.080 27,20 CP thuế TNDN HH 745.939 0,51 827.510 0,90 1.052.590 0,65 81.571 - 225.080 - CP thuế TNDN hoãn lại - - - - - - Lợi nhuận sau thuế 3.990.435 2,71 4.963.813 5,42 4.166.934 2,57 973.378 24,39 (796.879) (16,05) (Nguồn: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh ba năm 2006, 2007, 2008) www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 61 Từ bảng số liệu trên ta thấy: - Tổng Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ năm 2007 giảm 55.605.067 ngàn đồng với tỷ lệ giảm là 37,8% so với năm 2006. Sang năm 2008, tổng doanh thu tăng 70.904.265 ngàn đồng tương ứng tăng 77,48% so với năm 2007. Tuy tốc độ tăng không ổn định nhưng đây là dấu hiệu cho thấy công ty đang mở rộng thị trường và gia tăng mức độ tiêu thụ hàng hóa. - Do ba năm công ty không phát sinh các khoản giảm trừ doanh thu nên Doanh thu thuần = Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. - Xem xét mối quan hệ giữa giá vốn hàng bán và doanh thu thuần ta thấy tốc độ giảm của doanh thu thuần năm 2007 nhanh hơn tốc độ giảm của giá vốn hàng bán so với năm 2006. Cụ thể doanh thu thuần năm 2007 giảm 55.605.067 ngàn đồng với tỷ lệ giảm là 37,8% và giá vốn hàng bán giảm 47.126.838 ngàn đồng tức là giảm 36,52% so với năm 2006. Vì vậy dẫn đến lợi nhuận gộp giảm từ 18.064.504 ngàn đồng xuống 9.586.275 ngàn đồng tức là giảm 46,93%. Đến năm 2008 tình hình biến động theo chiều hướng ngược lại tốc độ tăng chi phí giá vốn hàng bán lại nhanh hơn tốc độ tăng doanh thu thuần. Cụ thể là năm 2008, giá vốn hàng bán tăng 71.097.366 ngàn đồng với tỷ lệ là 86,78% trong khi đó doanh thu thuần tăng 70.904.265 ngàn đồng tương ứng với 77,48% so với năm 2006 làm cho lợi nhuận gộp giảm 193.101.003 đồng tức là giảm 2,01%. Điều này thể hiện công ty chưa thực sự sử dụng chi phí hợp lý. - Trong năm 2007, chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp giảm đáng kể cụ thể là chi phí bán hàng giảm 6.706.963 ngàn đồng tức là giảm 65,87% và chi phí quản lý giảm 3.854.948.050 đồng tương ứng với tỷ lệ là 48,17% so với năm 2006. Điều này chứng tỏ trong năm 2007, công ty đã tích cực tiết kiệm chi phí. Do tốc độ giảm chi phí khá cao so với tốc độ giảm lợi nhuận gộp nên phần nào ảnh hưởng đến tốc độ tăng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh năm 2007 từ 4.575.896 ngàn đồng lên 5.287.626 ngàn đồng tức là tăng 15,55% so với năm 2006. Nhưng đến năm 2008, chi phí bán hàng tăng còn chi phí quản lý doanh nghiệp giảm cụ thể lần lượt là tăng 24,61% và giảm 8,33% so với năm 2007. Điều này làm cho www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 62 lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh giảm 811.406.759 đồng tức là giảm 15,35% so với năm 2007. - Doanh thu hoạt động tài chính và chi phí tài chính năm 2007 giảm so với năm 2006, cụ thể lần lượt là giảm 29,70% và 34,82%. Nhưng đến năm 2008 doanh thu tài chính tăng 1.117.006 ngàn đồng. Doanh thu tài chính tăng do trong năm các đơn vị liên doanh của công ty kinh doanh có hiệu quả và mang lại lợi nhuận tức là tăng 30,91% nhưng do tốc độ tăng của doanh thu chậm hơn tốc độ tăng của chi phí tài chính (424,61%) nên đây là dấu hiệu cần đáng lưu ý của công ty để cải thiện tình hình tài chính. Sở dĩ chi phí tài chính tăng cao là do trong năm 2008, công ty đang thiếu vốn hoạt động kinh doanh nên đi vay. Qua bảng cân đối kế toán ta thấy nguồn vốn chủ sở hữu năm 2008 giảm từ 67.530.255 ngàn đồng xuống 50.855.171 ngàn đồng tức là giảm 16.674.538 ngàn đồng (giảm 24,69%) nên chi phí tài chính phát sinh tương đối lớn. - Ngoài khoản thu nhập chính từ việc cung cấp hàng hóa và dịch vụ, công ty còn có thêm khoản thu nhập khác nhằm tăng lợi nhuận. Đối với hoạt động bất thường khác của công ty, thì lợi nhuận khác năm 2007 tăng 343.220 ngàn đồng tức là tăng 213,88% so với năm 2006, sở dĩ như vậy là do trong năm 2006 không phát sinh chi phí cho hoạt động này. Đến năm 2008, lợi nhuận khác tiếp tục tăng 239.608 ngàn đồng tức là tăng 47,57% so với năm 2007. Khoản thu nhập này có được từ việc khách hàng vi phạm hợp đồng và thu từ việc thanh lý, nhượng bán TSCĐ. Nhìn chung lợi nhuận từ hoạt động khác của công ty mang lại có hiệu quả tuy tốc độ tăng không ổn định. - Tổng lợi nhuận trước thuế của công ty năm 2007 tăng từ 4.736.374 ngàn đồng lên 5.791.323 ngàn đồng tức là tăng 1.054.949 ngàn đồng tương ứng với tỷ lệ là 22,27% so với năm 2006. Đến năm 2008 tổng lợi nhuận trước thuế lại biến động ngược lại giảm 571.799 ngàn đồng tức là giảm 9,87%. Tóm lại qua việc phân tích kết quả hoạt động kinh doanh ta thấy được sự biến động của doanh thu, chi phí, lợi nhuận qua các năm của công ty MEKONIMEX. Trong điều kiện tình hình kinh tế khó khăn nhưng doanh thu cũng đã tăng là một www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 63 điều đáng mừng. Tuy nhiên các khoản mục chi phí lại tăng đáng kể (chỉ trừ chi phí quản lý doanh nghiệp giảm nhưng lại giảm rất ít) đặc biệt là chi phí tài chính điều này đã làm cho lợi nhuận của công ty giảm xuống năm 2008. 4.2.2. Phân tích tình hình doanh thu Bảng 3: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH BIẾN ĐỘNG DOANH THU CỦA CÔNG TY MEKONIMEX Đvt: 1.000 đ Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chênh lệch 2007/2006 Chênh lệch 2008/200 Số tiền (%) Số tiền (%) DT và CCDV 147.119.751 91.514.684 162.418.949 (55.605.067) (37,80) 70.904.265 77,48 DT tài chính 5.139.407 3.613.250 4.730.256 (1.526.157) (29,70) 1.117.006 30,91 TN khác 160.476 835.030 823.132 674.554 420,35 (11.898) (1,42) Tổng 152.419.634 95.962.964 167.972.337 (56.456.670) (37,04) 72.009.373 75,04 (Nguồn: Bảng Báo cáo kết quả kinh doanh qua ba năm 2006 – 2008) Từ bảng số liệu trên ta thấy tổng doanh thu của công ty MEKONIMEX biến động tăng giảm qua các năm. Cụ thể năm 2008 tăng 75,04 % so với năm 2007, trong khi đó năm 2007 lại giảm 37,04% so với năm 2006. Nguyên nhân là do trong năm 2008 DT cung cấp dịch vụ tăng đáng kể so với năm 2007, bên cạnh đó doanh thu tài chính cũng tăng nhưng với tốc độ tương đối thấp. Để biết rõ tình hình biến động của công ty MEKONIMEX qua ba năm 2006, 2007 và 2008 ta tiến hành phân tích các yếu tố sau: 4.2.1.1. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 64 Bảng 4: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH BIẾN ĐỘNG DOANH THU BÁN HÀNG VÀ CUNG CẤP DỊCH VỤ Đvt: 1.000 đ Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chênh lệch 2007/2006 Chênh lệch 2008/2007 Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền (%) Số tiền (%) DT hàng xuất 120.826.840 82,13 84.577.696 92,42 137.702.840 84,78 (36.249.144) (30,00) 53.125.144 62,81 DT hàng nhập - 360.640 0,39 118.788 0,07 360.640 100 (241.852) (67,06) DT khác 49.609 0,03 9.500 0,01 42.620 0,03 (40.109) (80,85) 33.120 348,63 DT nội địa 22.081.595 15,01 2.084.675 2,28 906.000 0,56 (19.996.920) (90,56) (1.178.675) (56,54) DT bán hàng (PXgạo) 1.396.525 0,95 2.479.336 2,71 2.320.748 1,43 1.082.811 77,54 (158.588) (6,40) DT bán hàng (Tổ TM) 965.032 0,66 - 5.442.867 3,35 (965.032) (100,00) 5.442.867 - DT KD phụ 1.800.150 1,22 2.002.837 2,19 15.885.085 9,78 202.687 11,26 13.882.248 693,13 Tổng cộng 147.119.751 100 91.514.684 100 162.418.948 100 (55.605.067) (37,80) 70.904.264 77,48 (Nguồn: Bảng cân đối tài khoản năm 2006, 2007, 2008) www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 65 Tổng doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ năm 2008 tăng 70.905 ngàn đồng tức là tăng 77,48% so với năm 2007. Mức gia tăng năm 2008 có thể kể đến là do sự phát triển mạnh của doanh thu hàng xuất, hàng khác và kinh doanh phụ trong đó có sự làm ăn hiệu quả của xí nghiệp bao bì trong năm. Trong khi đó năm 2007 lại giảm 55.605.607 ngàn đồng hay giảm 37,80% so với năm 2006 đó là do trong năm 2007 các loại doanh thu đều giảm đáng kể so với năm 2006. Cụ thể biến động của từng khoản doanh thu như sau: a) Doanh thu bán hàng xuất khẩu Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của công ty là: gạo, nếp, nấm rơm muối, hàng may mặc, thức ăn gia súc, gòn trái đánh bông. Từ bảng số liệu trên ta thấy hoạt động chủ yếu của công ty là xuất khẩu bởi lẽ doanh thu hàng xuất qua các năm chiếm tỷ trong rất cao trong cơ cấu doanh thu cụ thể năm 2006 là 82,13 %, năm 2007 là 92, 42 % và năm 2008 là 84,78 %. b) Doanh thu bán hàng nhập khẩu Việc kinh doanh hàng nhập khẩu, công ty chỉ mới tiến hành năm 2007. Do đó năm 2007 doanh thu hàng nhập tăng 360,640 ngàn đồng tức là tăng 100 % so với năm 2006. Đến năm 2008, doanh thu hàng nhập khẩu lại giảm 241.852 ngàn đồng tức là giảm 67,06 % so với năm 2007. Đó là do các mặt hàng nhập khẩu của công ty cũng chưa đa dạng chỉ có màn hình máy vi tính mà chưa phát triển thêm những mặt hàng khác đó là do công ty chưa tìm được nguồn tiêu thụ cho sản phẩm nhập khẩu. Ngoài ra còn có những mặt hàng khác như: hóa chất, phụ liệu tuy nhiên công ty chỉ nhập ủy thác cho các công ty khác. c) Doanh thu khác Mặc dù doanh thu khác chiếm tỷ trọng rất nhỏ trong cơ cấu doanh thu qua các năm, cụ thể năm 2006 chỉ có 0,03 %, năm 2007 chỉ có 0,01 % và năm 2008 có 0,03 % nhưng lại tăng giảm không đều so các năm. Điều này cũng làm ảnh hưởng đến tốc độ tăng của doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ. Cụ thể năm 2007 giảm 40.109 ngàn đồng tức là giảm 80,85 % so với năm 2006 và đến năm 2008 doanh thu khác tăng 33.120 ngàn đồng tức là tăng 348,63 %. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 66 d) Doanh thu bán hàng nội địa . Doanh thu bán hàng nội địa của công ty qua các năm đều giảm, cụ thể năm 2007 lại giảm đáng kể 19.996.920 ngàn đồng tức là giảm 90,56 % so với năm 2006. Đến năm 2008 doanh thu hàng nội địa lại tiếp tục giảm, tuy tốc độ giảm có giảm so với năm 2007 nhưng cũng còn giảm khá nhiều cụ thể là giảm 1.178.675 ngàn đồng tức là giảm 56,54 % so với năm 2007. Đó là do hoạt động bán hàng nội địa của công ty có thể nói chưa được chú trọng, các mặt hàng bán nội địa chưa đa dạng, chỉ có gạo thơm, cám sấy, tấm 2, 3 mà thôi trong khi nguồn cầu ngày càng tăng. Ngoài ra, do công ty thiếu đội ngũ cán bộ có chuyên môn việc Marketing hàng nội địa. e) Doanh thu bán hàng của phân xưởng chế biến gạo Doanh thu bán hàng của phân xưởng chế biến gạo chiếm tỷ trọng tuy có tăng nhưng lại tăng không đều. Năm 2007 doanh thu này tăng 1.082.811 ngàn đồng tức là tăng 77,54 % so với năm 2006. Đến năm 2008 lại giảm 158.588 ngàn đồng hay giảm 6,4 % so với năm 2007. Đó là do trong năm, việc xuất gạo của công ty gặp nhiều khó khăn nên còn nhiều hàng tồn. f) Doanh thu bán hàng tổ TM Doanh thu bán hàng tổ TM chỉ mới được công ty chú trọng trong năm 2008. Năm 2007 giảm 965.032 ngàn đồng tức là giảm 100 % so với năm 2006, đó là do trong năm 2007 công ty không hề phát sinh doanh thu ở tổ TM. Đến năm 2008, do công ty đã chú trọng hơn doanh thu ở Tổ TM nên đã tăng 5.442.867 ngàn đồng tức là tăng 100 % so với năm 2007. g) Doanh thu kinh doanh phụ + Doanh thu xí nghiệp bao bì Hoạt động kinh doanh phụ của công ty là các phụ phẩm từ việc chế biến gạo, cám, tấm,… Năm 2007 doanh thu tăng 202.687 ngàn đồng tức là tăng 11,26 % so với năm 2006. Riêng đến năm 2008, xí nghiệp bao bì kinh doanh có hiệu quả, doanh thu năm 2008 đạt đến 13.514.156 ngàn đồng do đó làm doanh thu kinh doanh phụ tăng 13.882.248 ngàn đồng tức là tăng 693,13 %. Điều này là do, trong năm 2007, công ty đã kiếm được đầu ra cho các phụ phẩm và đến năm 2008 thì ngày càng ổn định hơn. Doanh thu Phân xưởng gạo năm 2008 giảm nhưng bù lại doanh thu từ các www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 67 phụ phẩm tăng thì cũng góp phần làm giảm gánh nặng của công ty. Tuy nhiên nếu việc chế biến gạo mà có quá nhiều phụ phẩm và ngày càng tăng (đồng nghĩa với việc tăng doanh thu) thì công ty cũng cần phải chú ý hơn trong khâu chế biến để có thể quản lý và hạn chế phụ phẩm một cách tốt nhất. 4.2.1.2. Doanh thu hoạt động tài chính Doanh thu hoạt động tài chính của công ty MEKONIMEX được ghi nhận trong các hoạt động sau:  Lãi tiền gửi ngân hàng nhiều hay ít là do số tiền gửi vào ngân hàng trong năm nhiều hoặc ít. Lãi tiền gửi ngân hàng qua các năm nhìn chung qua các năm đều tăng và mức chiếm tỷ trọng trong tổng doanh thu tài chính cũng tăng dần qua các năm. Cụ thể năm 2006 chiếm 2,08%, đến năm 2007 chiếm 12,29 % và đến năm 2008 chiếm 22,36%. Sở dĩ như vậy là do: - Năm 2006, lượng tiền gửi Ngân hàng có kỳ hạn của công ty MEKONIMEX là 33.805.550 ngàn đồng , không kỳ hạn là 199.700.000 ngàn đồng. - Năm 2007, lượng tiền gửi Ngân hàng có kỳ hạn của công ty MEKONIMEX là 188.364.942 ngàn đồng, không kỳ hạn là 364.527.239 ngàn đồng. - Năm 2008, lượng tiền gửi Ngân hàng có kỳ hạn của công ty MEKONIMEX là 454.635.280 ngàn đồng , không kỳ hạn là 774.698.232 ngàn đồng. Chính vì vậy, số tiền lãi nhận được từ Ngân hàng của công ty MEKONIMEX năm 2008 tăng 613.164 ngàn đồng hay tăng 137,96 % so với năm 2007; năm 2007 tăng 337.431 ngàn đồng hay tăng 315,29 % so với năm 2006.  Đầu tư liên doanh Lãi đầu tư liên doanh năm 2007, 2008 chiếm tỷ trọng tương đối cao cụ thể là 48,37 % và 48,13 % nhưng năm 2008 lại giảm 7,3% tức là giảm 79.366 ngàn đồng. Do trong năm 2008, nguồn vốn của công ty giảm nên ảnh hưởng đến việc đầu tư liên doanh. Mặt khác, do các đơn vị liên doanh liên doanh cũng gặp nhiều khó khăn trong năm. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 68 Bảng 5: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH BIẾN ĐỘNG DOANH THU HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY MEKONIMEX Đvt: 1.000 đ Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chênh lệch 2007/2006 Chênh lệch 2008/2007 Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền (đ) (%) Số tiền (%) Lãi tiền gửi, tiền cho vay 107.024 2,08 444.455 12,29 1.057.619 22,36 337.431 315,29 613.164 137,96 Lãi đầu tư liên doanh - - 1.087.245 30,07 1.007.880 21,31 1.087.245 - (79.366) (7,30) Cổ tức, LN được chia 2.072.308 40,32 1.748.685 48,37 2.276.877 48,13 (323.623) (15,62) 528.192 30,21 Lãi bán NT + chênh lệch TG 2.960.076 57,60 332.864 9,21 160.153 3,39 (2.627.212) (88,75) (172.711) (51,89) DT hoạt động tài chính khác - - 2.326 0,06 227.709 4,81 2.326 - 225.383 9.689,06 Tổng cộng 5.139.408 100 3.615.575 100 4.730.238 100 (1.523.831) (29,65) 1.114.662 30,83 (Nguồn: Thuyết minh báo cáo tài chính năm 2006, 2007, 2008) www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 69  Cổ tức, lợi nhuận được chia: Cổ tức, lợi nhuận được chia qua các năm cũng phát triển không đều. Cụ thể năm 2008 tăng 528.192 ngàn đồng hay tăng 30,21 % so với năm 2007, trong khi đó năm 2007 lại giảm 323.623 ngàn đồng tức là giảm 15,62 so với năm 2006.  Bán ngoại tệ + chênh lệch tỷ giá Việc bán ngoại tệ và chênh lệch tỷ giá có lãi hay lỗ đều ảnh hưởng đến việc tăng giảm doanh thu tài chính. Năm 2008, doanh thu từ việc bán ngoại tệ và chênh lệch tỷ giá giảm 172.711 ngàn đồng tức là giảm 51,89% so với năm 2007; bên cạnh đó năm 2007 có mức giảm rất đáng kể 2.627.212 ngàn đồng hay 88,75%. Điều này đã làm giảm doanh thu tài chính.  DT hoạt động tài chính khác Dt hoạt động tài chính khác do XN Bao bì đem lại năm 2008 mức tăng rất cao 225.383 ngàn đồng tức là tăng 9.689, 06% so với năm 2007. Như vậy tổng hợp doanh thu tài chính từ các bộ phận của công ty MEKONIMEX năm 2008 tăng 1.114.612 ngàn đồng tức là tăng 30,83% so với năm 2007; năm 2007 lại giảm 1.523.831 ngàn đồng tức là giảm 29,65%. 4.2.1.3. Phân tích thu nhập khác Thu nhập khác năm 2007 lại tăng từ 160.476 ngàn đồng lên 835.030 ngàn đồng tức là tăng 6.743.554 ngàn đồng (420,34%) so với năm 2006. Trong khi đó năm 2008 giảm từ 835.030 ngàn đồng xuống 813.132 ngàn đồng hay giảm 21.898 ngàn đồng tức là giảm 2,62% so với năm 2007. Điều này là do công ty đã thanh lý, nhượng bán, đem TSCĐ đi góp vốn liên doanh. 4.2.2. Phân tích chi phí Nhìn vào bảng số liệu ta thấy tổng chi phí của của công ty MEKONIMEX tăng giảm qua các năm. Cụ thể năm 2008 tăng 75.581.172 ngàn đồng (80,49%) so với năm 2007, trong khi đó năm 2007 lại giảm 57.511.620 ngàn đồng (38,94%). Nguyên nhân có thể thấy là do: www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 70 Bảng 6: PHÂN TÍCH BIẾN ĐỘNG CHI PHÍ CỦA CÔNG TY MEKONIMEX Đvt: 1.000 đ Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chênh lệch 2007/2006 Chênh lệch 2008/2007 Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền % Số tiền % Giá vốn hàng bán 129.055.247 87,39 81.928.409 90,86 153.025.775 94,02 (47.126.838) (36,52) 71.097.366 86,78 CP tài chính 442.848 0,30 288.644 0,32 1.514.256 0,93 (154.204) (34,82) 1.225.612 424,61 Chi phí bán hàng 10.182.382 6,89 3.475.419 3,85 4.330.774 2,66 (6.706.963) (65,87) 855.355 24,61 Chi phí quản lý 8.002.784 5,42 4.147.836 4,60 3.802.181 2,34 (3.854.948) (48,17) (345.655) (8,33) Chi phí khác - - 331.334 0,37 79.828 0,05 331.334 - (251.506) (75,91) Tổng cộng 147.683.261 100 90.171.642 100 162.752.814 100 (57.511.619) (38,94) 72.581.172 80,49 (Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh 2006, 2007, 2008) www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 71 - Năm 2008 giá vốn hàng bán, chi phí tài chính và chi phí bán hàng có tốc độ tăng cao so với năm 2007 cụ thể lần lượt là 86,87%; 424,61% và 24,61%, trong khi đó giá vốn hàng bán, chi phí tài chính và chi phí bán hàng năm 2007 đều giảm đáng kể so với năm 2006 cụ thể lần lượt là giảm 36,52%; 34,82% và 65,87 %. Nguyên nhân khách quan có thể nói đến là mọi chi phí, giá cả trong năm 2008 đều tăng cao. - Bên cạnh đó chi phí khác năm 2008 đã giảm đáng kể 251.506 ngàn đồng tức là giảm 75,91% do chi phí khác đã ít phát sinh trong năm. Cụ thể các biến động chi phí trong công ty MEKONIMEX là do 4.2.2.1. Phân tích giá vốn hàng bán Giá vốn hàng bán của công ty MEKONIMEX năm 2008 chủ yếu là trong các hoạt động sau: Từ bảng số liệu trên ta thấy, giá vốn hàng bán năm 2007 giảm 47.126.838 ngàn đồng (hay giảm 36,52%) so với năm 2006 và đến năm 2008 giá vốn hàng bán tăng 71.097.366 ngàn đồng tức là tăng 86,78% đó là do: - Ảnh hưởng của giá vốn hàng xuất khẩu Giá vốn hàng xuất khẩu chiếm tỷ trọng tương đối cao qua các năm. Cụ thể năm 2006 chiếm 82,17%, năm 2007 chiếm 93,58% và đến năm 2008 chiếm 86,11%. Năm 2007, giá vốn hàng xuất khẩu giảm 29.376.934 ngàn đồng tức là giảm 27,70% điều này là do trong năm 2007, hoạt động xuất khẩu của công ty gặp nhiều khó khăn. Đến năm 2008, giá vốn hàng xuất khẩu có tăng lên 55.092.811 ngàn đồng tức là tăng 71,86% so với năm 2007. Tốc độ tăng này tương đối cao. Nếu xem xét thêm doanh thu hàng xuất thì ta thấy năm 2007 cả doanh thu và giá vốn hàng xuất đều giảm đó là điều bình thường. Tuy nhiên tốc độ giảm của doanh thu nhanh hơn tốc độ giảm của giá vốn hàng xuất khẩu và đến năm 2008 thì cả doanh thu và giá vốn hàng xuất khẩu đều tăng tuy nhiên tốc độ tăng của giá vốn hàng xuất khẩu nhanh hơn doanh thu điều này chứng tỏ biện pháp quản lý chi phí giá vốn hàng xuất khẩu của công ty chưa có hiệu quả. Vì vậy công ty cần có biện pháp khác hoặc rà soát lại để thích hợp hơn. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 72 Bảng 7: PHÂN TÍCH BIẾN ĐỘNG GIÁ VỐN HÀNG BÁN CÔNG TY MEKONIMEX Đvt: 1.000 đ Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chênh lệch 2007/2006 Chênh lệch 2008/2007 Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền % Số tiền % Giá vốn hàng xuất 106.047.306 82,17 76.670.372 93,58 131.763.183 86,11 (29.376.934) (27,70) 55.092.811 71,86 Giá vốn hàng nhập - - 690.683 0,84 310.781 0,20 690.683 100 (379.902) (55,00) Giá vốn hàng khác - - 9.400 0,01 42.620 0,03 9.400 - 33.220 353,40 GV hàng nội địa 20.646.384 16,00 2.078.629 2,54 906.000 0,59 (18.567.755) (89,93) (1.172.629) (56,41) GV hàng (PX gạo) 1.396.525 1,08 2.479.325 3,03 2.320.748 1,52 1.082.800 77,54 (158.577) (6,40) GV hàng (Tổ TM) 965.032 0,75 - - 5.242.867 3,43 (965.032) (100,) 5.242.867 - GV hàng (XN BB) - - - - 12.439.576 8,13 - - 12.439.576 - Tổng cộng 129.055.247 100 81.928.409 100 153.025.775 100 (47.126.838) (36,52) 71.097.366 86,78 (Nguồn: Bảng cân đối tài khoản năm 2006, 2007, 2008) www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 73 - Ảnh hưởng của giá vốn hàng nhập khẩu và giá vốn hàng khác Hai loại giá vốn này chiếm tỷ trọng không cao trong các năm và chỉ phát sinh ở năm 2007, 2008. Do đó trong năm 2007, giá vốn này tăng 100% so với năm 2006. Đến năm 2008, giá vốn hàng nhập giảm 379.902 ngàn đồng tức là giảm 55% còn giá vốn hàng khác tăng 32.220 ngàn đồng hay tăng 353,40% so với năm 2007. Trong năm 2008 tốc độ tăng doanh thu nhanh hơn tốc độ tăng của giá vốn hàng bán chứng tỏ công ty đã kiểm soát được chi phí. - Ảnh hưởng của giá vốn hàng nội địa Giá vốn hàng nội địa năm 2006 chiếm tỷ trọng khá cao trong cơ cấu, tuy nhiên đến năm 2007, 2008 tỷ trọng này lại giảm một cách rõ rệt và với tốc độ tương đối cao. Năm 2007 giá vốn hàng nội địa giảm đến 89,93% so với năm 2006 và đến năm 2008 lại tiếp tục giảm 56,41% tức là giảm 1.172.629.000 đồng so với năm 2007. Hiểu theo nghĩa hẹp, chi phí giảm là điều có lợi, tuy nhiên việc giá vốn hàng nội địa giảm quá nhanh và quá mạnh như vậy chứng tỏ trong hai năm qua công ty hoạt động không có hiệu quả ở thị trường trong nước. - Ảnh hưởng của giá vốn hàng PX gạo: Giá vốn PX gạo năm 2007 tăng đáng kể so với năm 2006, cụ thể là tăng 1.082.800 ngàn đồng tức là tăng 77,54%, riêng năm 2008 lại giảm 6,4% so với năm 2007 hay giảm được 158.577 ngàn đồng - Ảnh hưởng của giá vốn hàng Tổ TM và XN Bao Bì: Trong năm 2008, Tổ TM và XN Bao bì hoạt động có hiệu quả nên đã làm chi phí giá vốn hàng bán tăng cao so với năm 2007, cụ thể là tăng 100%. Do năm 2007 không phát sinh nghiệp vụ (tức là trong năm tổ TM chưa sản xuất hàng để bán còn XN Bao bì tạm thời không kinh doanh mặt hàng này) nên trong năm giá vốn hàng bán giảm mạnh (100%) so với năm 2006. Tóm lại qua việc phân tích giá vốn hàng bán ở trên ta thấy giá vốn tăng giảm không đều qua các năm. Và xem xét mối quan hệ doanh thu, chi phí thì tốc độ tăng của giá vốn hàng bán nhanh hơn tốc độ tăng của doanh thu. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 74 4.2.2.2. Phân tích chi phí hoạt động tài chính Từ bảng số liệu (bảng 8) trên ta thấy tổng chi phí tài chính qua các năm biến động không đều. Cụ thể năm 2008, tổng chi phí tài chính lại tăng 1.225.611.891 đồng tức là tăng 424,61% trong khi đó tổng chi phí tài chính năm 2007 giảm so với năm 2006 154.203.792 đồng (34,82%). Do hoạt động tài chính của công ty đa dạng nên chi phí phục vụ cho hoạt động này lớn. Ta có thể thấy chi phí từ việc bán ngoại tệ và chênh lệch tỷ giá chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng chi phí tài chính 44,36% đó là do hầu như trong năm công ty chưa nắm bắt rõ thị trường ngoại tệ ngoài ra cũng là do trong năm 2007, 2008, thị trường ngoại tệ biến động phức tạp, kế đến là chi phí vay cũng khá cao 43,75% đó là do hai năm 2007, 2008, việc kinh doanh của công ty gặp nhiều khó khăn nên công ty cần có nguồn vốn để cải thiện tình hình. 4.2.2.3. Phân tích chi phí bán hàng Ta thấy tổng chi phí bán hàng năm 2007 giảm 8.822.545 ngàn đồng tức là giảm 0,72% trong khi đó tổng chi phí bán hàng năm 2008 tăng 855.355 ngàn đồng tức là tăng 24,61% so với năm 2006. Đó là do: - Năm 2007, chi phí vật liệu bao bì giảm 785.306 ngàn đồng (0,34%) còn năm 2008 lại tăng 8.103.528 ngàn đồng tức là tăng 71,80% so với năm 2007. Bên cạnh đó, tỷ trọng của chi phí vật liệu bao bì trong cơ cấu chi phí bán hàng tăng qua các năm và chiếm tỷ trọng ngày càng cao hơn, cụ thể là năm 2006 chỉ có 18,88% nhưng đến năm 2008 chiếm 60,97%. Đó là do trong những năm qua, hoạt động mua bán, xuất nhập khẩu của công ty luôn tăng nên chiếm nhiều chi phí bao bì. - Đối với chi phí dịch vụ mua ngoài và chi phí bằng tiền khác phát sinh tại bộ phận bán hàng, công ty đã tiết kiệm được chi phí rất đáng kể và tỷ trọng của các loại chi phí này giảm dần qua các năm, từ năm 2006 chiếm 69,16% thì đến năm 2008 chỉ còn 32,10%. Năm 2007, chi phí dịch vụ mua ngoài giảm 6.875.556 ngàn đồng (tức là giảm 0,81%) so với năm 2006. Còn năm 2008 giảm được 239.656 ngàn hay giảm 14,70% so với năm 2007. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 75 Bảng 8: PHÂN TÍCH BIẾN ĐỘNG CHI PHÍ HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH CÔNG TY MEKONIMEX Đvt: 1.000 đ Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chênh lệch 2007/ 2006 Chênh lệch 2008/2007 Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền % Số tiền % Lãi tiền vay 295.604 66,75 140.595 48,71 662.456 43,75 (155.009) (52,44) 521.861 371,18 Lỗ bán ngoại tệ+ chênh lệch tỷ giá 147.244 33,25 42.147 14,60 671.691 44,36 (105.097) (71,38) 629.544 1,49 Chi phí tài chính khác - - 105.902 36,69 180.109 11,89 105.902 - 74.207 70,07 Tổng cộng 442.848 100 288.644 100 1.514.256 100 (154.204) (34,82) 1.225.612 424,61 (Nguồn: Bảng thuyết minh báo cáo tài chính năm 2006, 2007, 2008) Bảng 9: PHÂN TÍCH BIẾN ĐỘNG CHI PHÍ BÁN HÀNG CÔNG TY MEKONIMEX Đvt: 1.000 đ Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chênh lệch 2007/ 2006 Chênh lệch 2008/2007 Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền (đ) TT (%) Số tiền % Số tiền % Vật liệu bao bì 2.322.188 18,88 1.536.882 44,22 2.640.410 60,97 (785.306) (0,34) 1.103.528 71,80 Đồ dùng, dụng cụ 86.245 0,70 - - - - (86.245) (1,00) - - Dịch vụ mua ngoài 8.505.561 69,16 1.630.005 46,90 1.390.349 32,10 (6.875.556) (0,81) (239.656) (14,70) Bằng tiền khác 1.383.970 11,25 308.532 8,88 300.014 6,93 (1.075.438) (0,78) (8.518) (2,76) Tổng cộng 12.297.964 100 3.475.419 100 4.330.773 100 (8.822.545) (0,72) 855.354 24,61 (Nguồn: Bảng Cân đối tài khoản ba năm 2006- 2008) www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 76 - Riêng đối với chi phí đồ dùng, dụng cụ tại bộ phận bán hàng công ty chỉ tốn chi phí vào năm 2006, ở các năm khác thì không phát sinh thêm. 4.2.2.4. Phân tích chi phí quản lý doanh nghiệp Nhìn vào bảng số liệu (bảng 10) ta thấy: chi phí nhân viên, chi phí vật liệu quản lý, chi phí khấu hao TSCĐ, thuế- phí- lệ phí và các dịch vụ mua ngoài của công ty MEKONIMEX chiếm tỷ trọng tương đối lớn trong cơ cấu chi phí quản lý doanh nghiệp, mức tỷ trọng của các loại chi phí này dao động từ 3- 30,5%. Tổng chi phí quản lý doanh nghiệp năm 2007 giảm 3.854.948 ngàn đồng tức là giảm 48,17% so với năm 2006. Điều này chứng tỏ trong năm 2007, công ty đã sử dụng chi phí một cách có hiệu quả. Đến năm 2008, tổng chi phí quản lý doanh nghiệp lại tiếp tục giảm 345.656 ngàn đồng tức là giảm 8,33% so với năm 2007. Mặc dù tốc độ giảm của năm 2008 không cao nhưng cũng là đáng kể trong việc tiết kiệm chi tiêu. Tổng chi phí quản lý doanh nghiệp giảm qua các năm là do sự tăng giảm của các chi phí như: chi phí nhân viên, chi phí vật liệu quản lý, chi phí đồ dùng văn phòng, Khấu hao TSCĐ, chi phí dịch vụ mua ngoài,… Trong năm 2007, các chi phí như: chi phí nhân viên, chi phí đồ dùng văn phòng có mức tăng đáng kể kế đến là chi phí khấu hao TSCĐ cũng tăng so với năm 2006, còn các chi phí còn lại hầu như đều giảm. Đến năm 2008, các chi phí hầu như tăng nhanh so với năm 2007, cụ thể là chi phí đồ dùng văn phòng tăng đến 370,18%, chi phí khấu hao TSCĐ tăng 25,20%, Thuế- phí lệ phí tăng 52,14%, và cuối cùng là chi phí bằng tiền khác tăng 22,51%. riêng trong năm 2008, do XN Bao bì kinh doanh có hiệu quả nên chi phí tăng 100%. 4.2.2.5. Phân tích chi phí khác Năm 2007 chi phí khác tăng 331.334 ngàn đồng tức là tăng 100% so với năm 2006 do trong năm 2006 không phát sinh chi phí khác. Chi phí khác trong năm 2008 của công ty MEKONIMEX giảm 251.506 ngàn đồng tức là giảm 75,91% so với năm 2007. Điều này chứng tỏ công ty đã có sử dụng chi phí có hiệu quả hơn trong hoạt động khác. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 77 Bảng 10: PHÂN TÍCH BIẾN ĐỘNG CHI PHÍ QUẢN LÝ DOANH NGHIỆP CÔNG TY MEKONIMEX Đvt: 1.000đ Chỉ tiêu Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Chênh lệch 2007/ 2006 Chênh lệch 2008/2007 Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền TT (%) Số tiền % Số tiền % Nhân viên 1.006.231 12,57 1.261.601 30,42 1.057.211 27,81 255.370 25,38 (204.390) (16,20) Vật liệu quản lý 608.084 7,60 560.058 13,50 100.004 2,63 (48.026) (7,90) (460.054) (82,14) Đồ dùng văn phòng 27.871 0,35 46.805 1,13 220.064 5,79 18.934 67,93 173.259 370,17 Khấu hao TSCĐ 657.630 8,22 703.400 16,96 880.636 23,16 45.770 6,96 177.236 25,20 Thuế- Phí- Lệ phí 470.361 5,88 237.017 5,71 360.596 9,48 (233.344) (49,61) 123.579 52,14 Chi phí dự phòng 4.209.027 52,59 506.017 12,20 - - (3.703.010) (87,98) (506.017) (100) Dịch vụ mua ngoài 714.679 8,93 709.706 17,11 600.430 15,79 (4.973) (0,70) (109.276) (15,40) Bằng tiền khác 308.901 3,86 123.231 2,97 150.975 3,97 (185.670) (60,11) 27.744 22,51 XN bao bì - - - 432.265 11,37 - - 432.265 - Tổng cộng 8.002.784 100 4.147.835 100 3.802.181 100 (3.854.949) (48,17) (345.654) (8,33) (Nguồn: Bảng cân đối tài khoản năm 2006, 2007, 2008) www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 78 Nhìn vào bảng 2 ta thấy trong năm 2007 chi phí thuế TNDN chỉ tăng 81.571 ngàn đồng tức là tăng 9,86% so với năm 2006. Đến năm 2008 chi phí thuế TNDN năm 2008 tăng 225.080 ngàn đồng hay tăng 27,20% so với năm 2007. Nếu nhìn thêm mối quan hệ Tổng lợi nhuận kế toán trước thuế (xem bảng 2) ta thấy năm 2008 lợi nhuận kế toán trước thuế giảm 225.080 ngàn đồng so với năm 2007 thì theo lẽ thường chi phí thuế TNDN cũng sẽ giảm, tuy nhiên thực tế chi phí thuế TNDN lại tăng đó là do trong năm 2008, công ty áp dụng mức thuế suất thuế TNDN là 20%( các năm khác với thuế suất là 15%). 4.2.3. Phân tích lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp Lợi nhuận sau thuế của công ty MEKONIMEX năm 2007 tăng 973.377 ngàn đồng tức là tăng 24,39% so với năm 2006, đó là do trong năm 2007, các hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu và tiêu thụ hàng hóa nội địa của công ty làm ăn có hiệu quả hơn. đến năm 2008, lợi nhuận sau thuế TNDN của công ty lại giảm 796.879 ngàn đồng tức là giảm 16,06%, như trên đã phân tích đó là do chi phí thuế TNDN tăng trong năm 2008 đã làm ảnh hưởng giảm lợi nhuận sau thuế của công ty. Mặc dù vậy trước tình hình khó khăn trong việc xuất khẩu của Việt Nam nói chung và công ty MEKONIMEX nói riêng, dưới sự lãnh đạo của Ban giám đốc thì công ty vẫn vượt mức kế hoạch đặt ra trong năm là 666.934 ngàn đồng tức là vượt 19,06%, đó cũng là điều đáng mừng và đáng khích lệ của Công ty MEKONIMEX. 4.2.4. Phân tích các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh công ty MEKONIMEX Lợi nhuận là một chỉ tiêu tài chính tổng hợp phản ánh hiệu quả toàn bộ hoạt động kinh doanh của công ty. hay nói cách khác, khả năng sinh lời là điều kiện duy trì sự tồn tại và phát triển của công ty, chu kỳ sống của công ty dài hay ngằn phụ thuộc rất lớn vào khả năng sinh lời. Khi công ty hoạt động có hiệu quả thì lợi nhuận càng nhiều và ngược lại. Nhưng chỉ căn cứ vào sự tăng giảm lợi nhuận thì chưa đủ để đánh giá chính xác hoạt động của công ty là tốt hay xấu mà cần phải đặt lợi nhuận trong mối quan hệ so sánh với phần giá trị thực hiện được, với Tài sản với vồn chủ sở hữu mới có thể biết được chính xác hơn hiệu quả hoạt động toàn bộ hoạt động cũng như toàn bộ phận. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 79 4.2.4.1. Tỷ lệ lãi gộp Đây là hệ số thể hiện khả năng trang trải chi phí của công ty. Tỷ lệ lãi gộp cho phép dự kiến biến động của giá bán với biến động của chi phí, là khía cạnh giúp doanh nghiệp nghiên cứu quá trình hoạt động với chiến lược kinh doanh. Nhìn chung tỷ lệ lãi gộp qua các năm đều giảm dần. Năm 2007 lãi gộp giảm nhiều so với năm 2006 do đó lãi tỷ lệ lãi gộp giảm theo và tình hình năm 2008 cũng như vậy. Điều này cho thấy các giá trị tạo ra năm 2007 để bù đắp phí tổn hoạt động kinh doanh đã giảm so với năm 2006. Và đến năm 2008 tỷ lệ này lại giảm đáng kể so với năm 2007. Nếu tình hình không được cải thiện thì nguy cơ bị lỗ ngày càng cao. Do đó công ty cần có biện pháp để kiểm soát chi phí hoạt động kinh doanh của công ty. 4.2.4.2. Tỷ suất lợi nhuận 18.064.504 Tỷ lệ lãi gộp năm 2006 = x 100 = 12 % 147.119.751 9.586.275 Tỷ lệ lãi gộp năm 2007 = x 100 = 10,48 % 91.514.684 9.393.174 Tỷ lệ lãi gộp năm 2008 = x 100 = 5,78 % 162.418.949 www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 80 Bảng 11: PHÂN TÍCH TỶ SUẤT LỢI NHUẬN CÔNG TY MEKONIMEX Chỉ tiêu ĐVT Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 Lợi nhuận ròng (1) 1.000 đ 4.575.898 5.287.626 4.476.219 Doanh thu thuần (2) 1.000 đ 147.119.751 91.514.684 162.418.949 Tổng Tài sản (3) 1.000 đ 65.449.105 86.596.143 75.416.157 Tổng Vốn chủ sở hữu (4) 1.000 đ 55.624.782 41.892.069 50.855.171 Số vòng quay TS = (2) / (3) lần 2,25 1,06 2,15 ROS = (1) / (2) % 3,11 5,78 2,76 ROA = (1) / (3) % 6,99 6,11 5,94 ROE = (1) / (4) % 8,23 12,62 8,80 - 2,00 4,00 6,00 8,00 10,00 12,00 14,00 Năm 2006 Năm 2007 Năm 2008 ROS ROA ROE Hình 13: Đồ thị biến động tỷ suất lợi nhuận. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 81 - Tỷ suất lợi nhuận trên tổng doanh thu qua ba năm tương đối thấp và tăng giảm không đều qua các năm. Năm 2007, tỷ suất này tăng 2,76% so với năm 2006, chứng tỏ 100 đồng doanh thu năm 2007 làm lợi nhuận tăng 2,76% so với năm 2006. Đến năm 2008, tỷ suất này lại giảm so với năm 2006. 100 đồng doanh thu năm 2008 lại làm giảm lợi nhuận đi 3,02% so với năm 2007, thậm chí còn thấp hơn năm 2006. Năm 2008 tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu giảm là do chi phí lớn nên làm lợi nhuận ròng giảm xuống. Xét khoản doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ qua ba năm biến động tăng giảm, bên cạnh đó giá vốn hàng bán cũng tăng giảm qua các năm làm cho các tỷ lệ biến động phức tạp. Ngoài ra chi phí tài chính cũng tăng đáng kể năm 2008 nên cũng làm cho tỷ suất lợi nhuận giảm. Nguyên nhân là do năm 2008, hầu như các mặt hàng đều tăng giá dẫn đến giá vốn tăng theo. Như vậy trong năm 2008 việc thực hiện các chiến lược giá và khả năng kiểm soát chi phí hoạt động của công ty không có hiệu quả. Vì thế công ty cần có biện pháp thích hợp nhằm cải thiện và giảm bớt chi phí trong những năm tới. - Trong năm 2006 cứ 100 đồng tài sản sinh ra được 6,99 đồng lợi nhuận, sinh ra được 6,11 đồng năm 2007 và 5,94 đồng năm 2008. Qua kết quả phân tích ta thấy suất sinh lời trên tổng Tài sản qua ba năm đều giảm xuống đó là do chi phí đầu tư cho các năm tăng cao. Điều này chứng tỏ qua ba năm sự sắp xếp, phân bổ và quản lý tài sản chưa hợp lý và cần có biện pháp đầu tư vào tài sản hợp lý hơn để nâng suất sinh lời lên cao hơn. - Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu năm 2007 tăng 4,40% so với năm 2006 đó là do trong năm tốc độ tăng của lợi nhuận nhanh hơn tốc độ tăng của vốn chủ sở hữu đây là dấu hiệu đáng mừng của công ty. Như vậy ta thấy nhà đầu tư đã sử dụng vốn tốt tạo được nhiều lợi nhuận và như vậy thì cấu trúc vốn mà công ty đang áp dụng là phù hợp với mục tiêu mà công ty lựa chọn. Tuy nhiên đến năm 2008 thì tình hình ngược lại, suất sinh lời từ nguồn vốn chủ sở hữu thấp hơn năm 2007. Tóm lại qua ba năm, suất sinh lời cao nhất của công ty năm 2007 là cao nhất. Năm 2008 có xu hướng giảm xuống vì vậy công ty cần có biện pháp thích hợp để nâng cao suất sinh lời của mình. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 82 Chương 5 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA CÔNG TY MEKONIMEX Trong bối cảnh như hiện nay, để khẳng định được sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp trên thị trường thì vấn đề đặt ra là doanh nghiệp cần phải tổ chức và quản lý tài chính một cách hợp lý để đem lại lợi nhuận cao nhất. Từ đó tôi xin đưa ra một số biện pháp sau: 5.1. TĂNG DOANH THU Qua phân tích ở trên ta thấy tuy doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ năm 2008 có tăng so với năm 2007 nhưng doanh thu hàng nhập khẩu, doanh thu bán hàng nội địa và doanh thu bán hàng của PX Gạo giảm đáng kể so với năm 2007. Điều này cho thấy đối với những lĩnh vực này công ty chưa chú trọng phát triển. Vì vậy cần tăng doanh thu của các lĩnh vực này. Một số biện pháp cụ thể như sau: 5.5.1. Cải tiến sản phẩm - Cần tìm đối tác cung ứng uy tín và đáng tin cậy nhằm đảm bảo ổn định chất lượng sản phẩm. - Thiết kế đối với mẫu mã, kích cỡ bao bì phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng, xây dụng nhãn hiệu cho sản phẩm và tiến tới xây dụng thương hiệu hàng hóa. - Luôn phải bảo đảm ổn định chất lượng, không ngừng cải tiến chất lượng sản phẩm. - Đầu tư vào vùng lúa đặc sản chất lượng cao để có sản phẩm tham gia vào thị trường nội địa và xuất khẩu sang các thị trường khó tính. - Thay thế dần máy cũ, lạc hậu đầu tư thêm máy mới, thiết bị công nghệ hiện đại để nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng tỷ lệ thành phẩm. 5.5.2. Mở rộng thị trường - Bên cạnh đó công ty cũng cần phải đào tạo đội ngũ cán bộ có kiến thức chuyên sâu về marketing. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 83 - Bộ phận Marketing cần tiến hành nghiên cứu thị trường, xây dựng chiến lược sản phẩm, xác định những mặt hàng chủ lực, nắm bắt nhu cầu thực tế phát sinh, đa dạng hóa sản phẩm, thâm nhập thị trường, củng cố, mở rộng thị trường, phát huy mối quan hệ bạn hàng cũ, mở rộng tìm khách hàng mới. - Bán sản phẩm truyền thống lẫn sản phẩm mới phù hợp với từng thị trường. Đặc biệt là cần phải tăng doanh thu hàng nhập khẩu do những mặt hàng nhập khẩu còn nhiều hạn chế bằng cách tích cực tìm nguồn tiêu thụ cho các sản phẩm nhập khẩu chẳng hạn như: cho nhân viên đi tiếp thị, quãng cáo,… - Xây dựng thêm nhà kho và phân xưởng để làm cơ sở sấy và chứa cám tiến tới việc đầu tư và xây dựng nhà máy chế biến thức ăn gia súc và gia cầm. - Triển khai kế hoạch bán gạo thơm và đặc sản của công ty ở thị trường nội địa như các tỉnh Miền Trung, các lâm trường,… Ngoài ra công ty cần thực hiện việc giao chỉ tiêu mua và chế biến các loại gạo, giao giá thành phẩm, định tỷ lệ lợi nhuận trên vốn cho hai phân xưởng thu mua và chế biến, gắn trách nhiệm và quyền lợi của người đứng đầu với hiệu quả hoạt động. Song song với việc tăng doanh thu thì việc tiết kiệm chi phí cần được quan tâm nhiều hơn. 5.2. TIẾT KIỆM CHI PHÍ Nhìn chung chi phí của công ty luôn biến động và có xu hứơng tăng nhanh. Năm 2008 tổng chi phí của công ty tăng 80,49 % so với năm 2007, trong đó chi phí tài chính tăng đến 424,61%, giá vốn hàng bán tăng 86,78% và chi phí bán hàng cũng tăng 24,61% so với năm 2007. Do đó công ty nên có biện pháp tích cực tiết kiệm chi phí, đặc biệt là những chi phí tăng nhanh. Cụ thể, công ty cần kiểm soát và tính riêng từng loại chi phí, so sánh qua các thời kỳ để tiết kiệm những chi phí không hợp lý: 5.2.1. Tiết kiệm chi phí giá vốn hàng bán Để tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm công ty cần sử dụng một số biện pháp sau đây: www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 84 - Cải tiến công nghệ, máy móc để giảm tỷ lệ phụ phẩm, tăng tỷ lệ thành phẩm. - Giảm giá mua nguyên liệu bằng cách tìm và mua nguồn hàng nội địa sẽ có giá rẻ hơn khi nhập khẩu nhưng vẫn đảm bảo chất lượng từ đó sẽ làm giảm giá vốn hàng xuất khẩu, tăng khả năng cạnh tranh. - Sử dụng tối đa phương tiện vận tải để giảm bớt chi phí vận chuyển bằng cách chuyên chở một (hoặc nhiều mặt hàng) trên cùng tuyến đường. 5.2.2. Giảm bớt chi phí hoạt động tài chính Đặc biệt là chi phí lãi vay và chí phí bán ngoại tệ do trong năm 2008 cả hai loại chi phí này có tỷ trọng khá cao (43,75% và 44,36%) trong tổng chi phí tài chính và có tốc độ tăng tương đối nhanh bằng cách: - Liên kết, thu hút vốn đầu tư của các tổ chức kinh tế trong và ngoài để giảm chi phí hoạt động tài chính. - Tổ chức các lớp học bồi dưỡng nhằm bổ sung, nâng cao trình độ chuyên môn của cán bộ, tạo điều kiện cho họ cập nhật thông tin nhanh và chính xác hơn đặc biệt là trong thị trường ngoại tệ để việc mua bán, thanh toán quốc tế của công ty đạt hiệu quả hơn để giảm bớt các khoản lỗ phát sinh. 5.2.3. Tiết kiệm chi phí bán hàng - Công ty cần giảm bớt chi phí bán hàng bằng cách quản trị chặt chẽ các chi phí phát sinh trong quá trình bán hàng như: chi phí bảo quản, chi phí vận chuyển,… đặc biệt là quản lý chặt chẽ chi phí vật liệu bao bì (bảo quản kỹ, giảm bớt lượng tồn kho hơn để tránh hư hại, ẩm mốc,…) do trong năm chi phí này tăng cao (71,8%) so với năm 2007. - Trong thời gian tới, công ty nên giảm dần sự lệ thuộc vào trung gian môi giới chủ động hơn trong công tác tìm kiếm khách hàng. Ngoài ra công ty nên sắp xếp, tổ chức lại bộ phận máy, lao động ngày càng tinh gọn và có hiệu quả, xây dựng quy chế chỉ tiêu nội bộ tránh lãng phí. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 85 Chương 6 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 6.1. KẾT LUẬN Qua thời gian thực tập tại công ty NSTPXK CT, em xin được đưa ra một số kết luận về công ty - Công ty vận dụng chế độ kế toán một cách phù hợp, kịp thời những nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại đơn vị. - Công ty đã sử dụng cả kế toán tay và ứng dụng khoa học vào công tác khi sử dụng phần mềm kế toán góp phần tăng năng suất lao động và có hiệu quả cao hơn. - Công ty đã thực hiện đầy đủ các trình tự và đúng nguyên tắc như Bộ Tài Chính quy định về doanh thu, chi phí. Phòng kế toán đã cập nhật và cung cấp thông tin cần thiết một cách kịp thời cho Ban Giám Đốc để từ đó Ban Giám Đốc có thể phân tích tình hình Công ty và đề ra những quyết định hợp lý, kịp thời. - Bộ máy kế toán của công ty MEKONIMEX là bộ máy gọn nhẹ, xử lý công việc có hiệu quả, các kế toán viên được phân công phân nhiệm một cách rõ ràng, phù hợp với từng chuyên môn. Bộ máy kế toán được quản lý chặt chẽ, có hệ thống dưới sự lãnh đạo của kế toán trưởng tại công ty. Trong tình hình hiện nay, đất nước đang thay đổi từng ngày trong việc hiện đại hóa, công nghiệp hóa dẫn đến sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt hơn để doanh nghiệp có thể tồn tại và phát triển. Là một Công ty của Thành phố, trong quá trình hình thành và phát triển của mình, bên cạnh những lợi thế và thuận lợi có được, công ty đã gặp không ít những khó khăn lớn nhưng với kinh nghiệm quản lý của ban lãnh đạo công ty cùng với toàn thể nhân viên, công ty đã thăng tiến và đạt được những thành tựu nhất định. 6.2. KIẾN NGHỊ 6.2.1. Đối với công ty - Đẩy mạnh công tác thu hồi các khoản phải thu, điều chỉnh tỷ lệ trả trước cho người bán, hạn chế tình trạng chiếm dụng vốn nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 86 - TSCĐ của công ty gần như đã khấu hao hơn phân nữa, do đó để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cũng như có thể đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của khách hàng, Công ty nên đầu tư đổi mới công nghệ, thiết bị mua sắm thêm TSCĐ, phương tiện vận tải phù hợp quy mô công ty nhằm đảm bảo nhu cầu ngày càng cao của công việc và thanh lý những TS không còn sử dụng hay mang lại hiệu quả không cao. - Tìm và đào tạo nguồn cán bộ chuyên nghiên cứu thị trường và xúc tiến thương mại, nguồn nhân lực trẻ có trình độ về ngoại thương và Marketing. - Trong công tác kế toán kết quả kinh doanh, Công ty phải luôn tuân thủ theo đúng nguyên tắc của Luật Kế toán hiện hành. - Đào tạo, tập huấn thường xuyên các nghiệp vụ chuyên môn cho kế toán để khi có kế toán viên vắng mặt thì những nhân viên còn lại của phòng kế toán ít gặp rắc rối với việc kiêm nhiệm tạm thời phần việc của kế toán viên vắng mặt. 6.2.2. Đối với nhà nước Cung cấp thêm nhiều dịch vụ hỗ trợ xuất khẩu, xúc tiến xuất khẩu như: thông tin thị trường, công nghệ, thông tin về chính sách đầu tư, thông tin dự báo, định hướng điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tự sản xuất kinh doanh đẩy mạnh xuất khẩu, tư vấn pháp lý thương mại quốc tế để tránh những tình trạng như phá giá, không đủ chất lượng,… Cần tạo sự liên kết giữa các ngành xuất khẩu nói chung và nông sản nói riêng. Tạo ra sức mạnh cạnh tranh giữa các đơn vị xuất khẩu trong và nước ngoài. Đẩy mạnh và mở rộng, hỗ trợ và tạo điều kiện công tác cổ phần hóa các doanh nghiệp trong cả nước. Tạo môi trường pháp lý thuận lợi mang tính quốc tế, xây dựng và hoàn thiện các bộ luật liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu. Đẩy mạnh, khuyến khích và hỗ trợ các đơn vị sản xuất trong nước trong công tác xây dựng, bảo vệ và quảng bá thương hiệu nông sản Việt. www.kinhtehoc.net Kế toán xác định và phân tích kết quả kinh doanh của Công ty MEKONIMEX 87 TÀI LIỆU THAM KHẢO --------------- 1. Bộ tài chính, “Chế độ kế toán Việt Nam”, Nhà xuất bản Lao động- xã hội (2006). 2. Dương Thị Mai Hà Trâm (2006), “Bài tập và bài giải kế toán tài chính”, NXB Tài chính. 3. Đặng Kim Cương, Phạm Văn Dược (2005), “Phân tích hoạt động kinh doanh”, NXN Thống kê. 4. Nguyễn Quang Thu (2007), “Quản trị tài chính căn bản”, NXB Thống Kê 5. Phan Đức Dũng (2008), “Kế toán tài chính”, NXB Thống Kê. 6. Phan Đức Dũng (2008), “Bài tập và bài giải Kế toán tài chính”, Nhà Xuất Bản Thống Kê. 7. Võ Văn Nhị (2006), “333 Sơ đồ kế toán”, NXB Tài chính. www.kinhtehoc.net