Kết quả điều trị trẻ mắc hội chứng th n h tiên phát kháng thu C Steroid bằng Cyclosporin A tại bệnh viện Nhi trung ương

Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Khoa học D c T p 34 S 1 (2018) 107-113 107 Kết quả điều trị trẻ mắc hội chứng th n h tiên phát kháng thu c Steroid bằng Cyclosporin A tại Bệnh viện Nhi Trung ơng Phạm Văn Đếm1,*, Nguyễn Thu H ơng2, Nguyễn Thị Thùy Liên2, Nguyễn Thị Kiên2, Thái Thiên Nam2, Nguyễn Thị Quỳnh H ơng3 1 Khoa Y Dược, Đại học Quốc gia Hà Nôi, 144 Xuân Thủy, Cầu Giấy, Hà Nội, Việt Nam 2 Khoa Thận-Lọc máu, Bệnh viện Nhi Trung ương, 18/879 La Thành, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam 3 Bệnh viện Việt Pháp, Số 1 Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội, Việt Nam Nh n ngày 12 tháng 5 năm 2018 Chỉnh sửa ngày 21 tháng 5 năm 2018; Chấp nh n đăng ngày 12 tháng 6 năm 2018 Tóm tắt: Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả các đặc điểm lâm sàng c n lâm sàng và kết quả điều trị trẻ mắchội chứng th n h tiên phát kháng thu c steroid. Đối tượng nghiên cứu: 75trẻ mắc HCTHTP kháng thu c steroid nh p viện điều trị tại Khoa Th n-Lọc máu bệnh viện Nhi Trung ơng từ tháng 1 năm 2015 đến tháng 12 năm 2015. Phương pháp nghiên cứu: Mô tả tiến cứu.Kết quả: 46bệnh nhân (61.3%) kháng thu c sớm 38 7% kháng thu c muộn.Triệu chứng lâm sàng phổ biến nhất khi đến viện là phù 100% suy th n mạn 12 % đái máu 10 6% cao huyết áp 9 3%. Sinh thiết th n 34 bệnh nhân cho thấy: 70 6% tổn th ơng thể xơ hóa khu trú từng phần 26 5% tổn th ơng t i thiểu 4 9% xơ hóa lan tỏa. Kết quả điều trị 69.3% thuyên giảm hoàn toàn 12% thuyên giảm một phần sau 6 tháng tỷ lệ này giảm dần sau 12 tháng. Có 8 bệnh nhân (10 7%) tử vong tất cả bệnh nhân tử vong đều bịsuy th n mạn giai đoạn cu i sau. Kết luận: Biểu hiện lâm sàng c n lâm sàng của bệnh nhân mắc HCTH kháng thu c steroid khá nặng nề. CsA có hiệu quả điều trị cao cho bệnh nhân kháng thu c steroid. Từ khóa: Hội chứng th n h kháng thu c steroid bệnh th n giai đoạn cu i. 1. Đặt vấn đề Hội chứng th n h tiên phát là bệnh phổ biến nhất trong các bệnh lý về cầu th n phải nh p viện điều trị ở trẻ em bệnh có thể tiến _______  Tác giả liên hệ. ĐT.: 84-914758252. Email: phamdemhd@gmail.com https://doi.org/10.25073/2588-1132/vnumps.4118 triển thành suy th n hoặc bệnh th n mạn giai đoạn cu i đặc biệt hội chứng th n h tiên phát (HCTHTP) kháng thu c steroid. Tỷ lệ mắc HCTH trong cộng đồng thì khác nhau trên từng quần thể và có xu h ớng tăng lên theo nghiên cứu của Banh và cộng sự trong 10 năm từ 2001- 2011 trên 711 trẻ tại 3 vùng lãnh thổ là châu Âu Nam Á và Đông Nam Á thấy tỷ lệ hiện mắc khoảng 16/100.000 trẻ [1]. Tại Việt Nam kết quả nghiên cứu của Lê Nam Trà và cộng sự P.V. Đếm và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Khoa học Y Dược, Tập 34, Số 1 (2018) 107-113 108 trong 10 năm từ năm 1981 đến năm 1990 có 1414 bệnh nhân mắc hội chứng th n h chiếm 1 7% s bệnh nhân nội trú và chiếm 46 6% tổng s bệnh nhân của khoa Th n-Tiết niệu trong đó có 1358 bệnh nhân HCTHTP chiếm 96% bệnh nhân bị hội chứng th n h (HCTH) [2]. Hiện t ng bệnh nhân mắc HCTHTP kháng thu c steroid đã xuất hiện từ những năm 1950 của thế kỷ tr ớc tuy nhiên nguyên nhân thì vẫn ch a đ c sáng tỏ. Điều trị HCTHTP kháng thu c steroid hiện nay là kết h p các thu c ức chế miễn dịch khác trong đó cyclosporinA là thu c đ c lựa chọn đầu tiên để điều trị bệnh nhân mắc HCTHTP kháng thu c steroid. Tuy nhiên vẫn có tỷ lệ không nhỏ bệnh nhân kháng thu c steroid cũng kháng lại tất cả các thu c ức chế miễn dịch khác [1, 3]. Theo Niaudet, 20%- 30% bệnh nhân HCTHTP bị kháng với thu c steroid và các thu c ức chế miễn dịch khác trong đó có thu c cyclosporine A (csA) [3]. Do v y điều trị cho trẻ mắc HCTHTP kháng steriod vẫn là một thách thức không nhỏ cho các thầy thu c Th n học Nhi khoa. Đề tài đ c thực hiện nhằm mô tả các đặc điểm lâm sàng c n lâm sàng cũng nh kết quả điều trị trẻ mắc HCTHTP kháng thu c steroid tại Khoa Th n- Lọc máu Bệnh viện Nhi Trung ơng. 2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu 2.1. Đối tượng nghiên cứu 75 bệnh nhân đ c chẩn đoán mắc HCTHTP kháng thu c steroid tại khoa Th n – Lọc máu bệnh viện Nhi Trung ơng nh p viện trong thời gian từ tháng 1 năm 2015 đến tháng hết 12 năm 2015.Chẩn đoán HCTHTP theo tiêu chuẩn của KDIGO (Kidney Disease Improving Global Outcomes) năm 2012 [4]: protein niệu/creatinin niệu ≥ 200mg/mmol mẫu bất kỳ buổi sáng; Albumin máu ≤ 25g/l; Protein máu ≤ 56g/l. Sau khi đ c điều trị 6 tuần liều tấn prednisolone tấn công 2mg/kg/24 giờ hoặc4 tuần điều trị bằng prednisolon liều tấn công 2mg/kg/ngày mỗi ngày liên tục và 3liều truyền methylprednisolon 1000mg/1,73 m 2 cơ thể/48 giờ. Phác đồ điều trị HCTHTP kháng thu c steroid: prednisone liều 1 mg/kg/cách nh t kết h p thu c ức chế miễn dịch nhóm ức chế calcineurin là cyclosporin A liều 5mg/kg/ngày. Luôn giữ nồng độ thu c từ 70-140ng/dl. Tiêu chuẩn loại trừ:Bệnh nhân không đồng ý tham gia nghiên cứu hoặc bỏ điều trị. 2.2. Phương pháp nghiên cứu 2.2.1. Thiết kế nghiên cứu Nghiên cứu theo ph ơng pháp mô tả theo dõi dọc. 2.2.2. Cỡ mẫu Lấy hết bệnh nhân trong 1 năm đủ tiêu chuẩn chẩn đoán. 2.2.3. Các chỉ số, biến số nghiên cứu lâm sàng, cận lâm sàng Các đặc điểm chung: Tuổi giới, tiền sử, gia đình. Các chỉ s lâm sàng c n lâm sàng [4]. HCTH tái phát: Bệnh nhân đã đạt đ c thuyên giảm hoàn toàn nh ng sau đó protein/creatinin niệu mẫu bất kỳ buổi sáng ≥ 200 mg/mmol. HCTH tái phát th a (tái phát không th ờng xuyên): Tái phát 1 lần trong vòng 6 tháng sau đáp ứng lần đầu hoặc 1 đến 3 lần tái phát trong bất kỳ chu kỳ 12 tháng nào. HCTH tái phát dày (tái phát th ờng xuyên): Tái phát ≥ 2 lần trong 6 tháng sau đáp ứng lần đầu hoặc ≥ 4 lần tái phát trong bất kỳ chu kỳ 12 tháng nào. HCTHTP đơn thuần: Bệnh nhân chỉ có HCTH không đái máu không suy th n không tăng huyết áp. HCTHTP không đơn thuần: Bệnh nhân có HCTH kết h p đái máu hoặc suy th n hoặc tăng huyết áp. HCTHTP trên bệnh nhân nhỏ tuổi: Khi trẻ mắc HCTHTP phát bệnh trong độ tuổi từ 4 tháng đến 12 tháng. HCTHTP ở trẻ em: Khi trẻ mắc HCTHTP phát bệnh trong độ tuổi từ 12 tháng đến 14 tuổi. Bệnh nhân đ c theo dõi các chỉ s sinh hóa huyết học máu và n ớc tiểu ít nhất trong vòng 12 tháng. Đánh giá định kỳ trong các đ t tái khám sau 6 tháng sau 12 tháng và trong các lần bệnh nhân có tái phát phải nh p viện. Phù khi vào viện (nặng: phù to toàn thân tăng cân > 20% trọng l ng kèm tràn P.V. Đếm và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Khoa học Y Dược, Tập 34, Số 1 (2018) 107-113 109 dịch đa màng; Vừa: tăng 10% - 20% trọng l ng không có tràn dịch đa màng; Phù nhẹ: tăng cân < 10% trọng l ng cơ thể. phù kín đáo ở mặt hoặc ch n khám mới thấy); Đo huyết áp và dựa vào bảng trị s huyết áp theo tuổi chẩn đoán tăng huyết áp thực sự khi trị s huyết áp đo 2 lần liên tiếp cao > 99 bách phân vị so tuổi + 5 mmHg; Đánh giá đái máu: đại thể nhìn mắt th ờng thấy n ớc tiểu xẫm màu đỏ vi thể soi cặn Addis trên v t kính 400 có trên 10 hồng cầu/vi tr ờng 2 lần liên tiếp [4]. Mức lọc cầu th n tính (MLCT) theo công thức Swcharzt cải tiến [5] MLCT = chiều cao (cm) x k/creatinin máu. (k là hệ s tính theo tuổi) Theo KDIGO [4] dựa vào lâm sàng và protein niệu 24 giờ hoặc chỉ s protein/creatinin niệu protein máu albumin máu lúc nh p viện và sau 6 tháng và sau 12 tháng để đánh giá kết quả điều trị: Thuyên giảm hoàn toàn: hết phù protein niệu âm tính hoặc protein/creatinin niệu < 200mg/mmol 3 ngày liên tiếp; Albumin máu ≥ 25g/l; Protid máu ≥ 56g/l. Thuyên giảm một phần:protein/creatin niệu >200 mg/mmol và giảm đ c 50% protein niệu so với ban đầu. Không thuyên giảm: protein/creatinin niệu ≥ 200mg/mmol; Albumin máu < 25g/lít; Protid máu < 56g/lít. Suy th n mạn: MLCT < 60ml/phút kéo dài trên 3 tháng; Bệnh th n mạn giai đoạn cu i hoặc suy th n mạn giai đoạn cu i MLCT <15ml/phút/1,73 m 2da phải lọc máu. 2.2.4. Phân tích số liệu Sử dụng phần mềm th ng kê SPSS 16.0 phân tích m i liên quan một s đặc điểm lâm sàng c n lâm sàng bằng kiểm định Chi-square test. 3. Kết quả 3.1. Đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng chủ yếu Tuổi lúc khởi phát bệnh trung bình là 4 8 ± 3 3 năm dao động trong khoảng từ 4 đến 14 tuổi. ++ Biểu đồ 1. Phân b bệnh nhân theo nhóm tuổi. Nhận xét: Nhóm trẻ lớn trên 10 tuổi là 8 8% nhóm trẻ nhỏ (d ới 1 tuổi) chiếm 20 7% 70 5% là trẻ em từ 1 đến 10 tuổi. Ttrong nghiên cứu này, chúng tôi thấy có 45 trẻ trai mắc HCTHTP kháng steroid (chiếm 64,0 %) nhiều hơn trẻ gái (40,0%) tỷ lệ trẻ trai/trẻ gái khoảng 1,84 lần. Tỷ lệ kháng thu c sớm 63 7% kháng muộn là 37 3%. Bảng 1. Triệu chứng lâm sàng của HCTHTP kháng thu c khi nh p viện Bệnh nhân Biểu hiện S bệnh nhân (n=75) Tỷ lệ % Tổng Phù Nặng 51 68,0 100% Vừa 22 29,4 Nhẹ 2 2,6 Suy th n mạn 9 12,0 31,9 % Đái máu 8 10,6 Cao huyết áp 7 9,3 Tái phát 46 61,3 100% Khởi phát 29 38,7 Nhận xét: 100% bệnh nhân có phù khi đến khám phù nặng chiếm 68%. 31 9 bệnh nhân có các triệu chứng không đơn thuần s bệnh nhân tái phát chiếm 61 3%. Chúng tôi chỉ sinh thiết th n cho 34 bệnh nhân một s bệnh nhân không h p tác hoặc gia đình bệnh nhân không đồng ý. Kết quả đ c thể hiện trong bảng 2 d ới đây: P.V. Đếm và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Khoa học Y Dược, Tập 34, Số 1 (2018) 107-113 110 Bảng 2. Phân b thể mô bệnh học của đ i t ng nghiên cứu Bệnh nhân Mức độ tái phát S bệnh nhân (n=34) Tỷ lệ % Xơ hóa cầu th n từng phần và khu trú 24 70,6 Bệnh tổn th ơng t i thiểu 7 26,5 Xơ hóa lan tỏa 1 2,9 Nhận xét: Bệnh nhân có tổn th ơng thể xơ hóa cục bộ từng phần chiếm tỷ lệ khá cao (70 6%) thể tổn th ơng t i thiểu chỉ gặp 26,5%. 3.2. Kết quả điều trị Theo dõi bệnh nhân sau 12 tháng chúng t i thấy đã có 8 bệnh nhân (chiếm 10 6%) bị tử vong trong đó có 7 bệnh nhân tử vong do tiến triển thành suy th n giai đoạn cu i không đồng ý lọc máu có 1 bệnh nhân tử vong do nhiễm trùng nặng. Nhận xét: Tại thời điểm sau 6 tháng điều trị có 69,3% bệnh nhân đạt đ c thuyên giảm hoàn toàn, nh ng sau 12 tháng tỷ lệ này chỉ còn 41,3%, có 9,3% bệnh nhân tử vong sau 12 tháng. Bảng 3. Liên quan nguy cơ giữa đáp ứng điều trị bằng csA và suy th n giai đoạn cu i Đáp ứng Suy th n Thuyên giảm Tổng, (pFisher ’ s Exact Test) OR * (95%CI) Có (n,%) Không (n,%) Có suy th n GĐC 1 (1,9%) 7 (33,3%) 8 (10,7%) Không suy th n GĐC 53 (98,1%) 14 (66,7) 67 (89,3%) Tổng 54 (100%) 21 (100%) 75(p=0,001); 4,2 (2,4-7,2) OR*: Odds Ratio: tỷ suất chênh; GĐC: giai đoạn cu i Nhận xét: Bệnh nhân không đạt đ c sự thuyên giảm có tỷ lệ suy th n giai đoạn cu i 33 3% cao hơn hẳn bệnh nhân đạt đ c sự thuyên giảm (1 9%) với p<0 05. Không thuyên giảm với csA làm tăng nguy cơ suy th n giai đoạn cu i lên 4 2 lần (95%CI: 2 4-7,2). 4. Bàn luận 4.1. Đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và cận lâm sàng Tuổi phát bệnh trung bình là 4 8 ± 3 3 năm lớn nhất 14 tuổibệnh nhân nhỏ tuổi nhất là 4 Số bệnh nhân 1,3% 9,3% 13% 14% 69,3% 41,3% 12% 30,7% P.V. Đếm và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Khoa học Y Dược, Tập 34, Số 1 (2018) 107-113 111 tháng. Trên biểu đồ 1 cho thấy gần 1/3 bệnh nhân thuộc nhóm có nguy cơ cao là trên 10 tuổi và d ới 1 tuổi. Nghiên cứu của Roy và cs (2014) trên 32 bệnh nhân mắc HCTHTP kháng thu c steroid tại Banglades tuổi trung bình là 9,2 [6]. Nghiên cứu của tác giả Trần Hữu Minh Quân và cs (2014) tại bệnh viện Nhi Đồng 1 trên 67 trẻ có tuổi trung bình 6 2 ± 3 4 tuổi tuổi nhỏ nhất là 2 tuổi [7] nh v y tuổi mắc trung bình của các nghiên cứu tr ớc đây đều cao hơn. Phân loại nhóm tuổi trong biểu đồ 1 cho thấy 8 8% trẻ mắc ở nhóm tuổi <12 tháng đặc biệt trong nghiên cứu của chúng tôi đã gặp bệnh nhân nhỏ tuổi nhất là 4 tháng tuổi các nghiên cứu tr ớc đây cũng ít gặp bệnh nhân nhỏ tuổi nh nghiên cứu của chúng tôi.Giới: đa s gặp trẻ trai tỷ lệ trẻ trai/gái là 1 84/1 tỷ lệ này cũng gần với kết quả nghiên cứu của Roy 1 4/1 T.H.M. Quân 2/1 [6-7]. Triệu chứng lâm sàng trong bảng 1 cho thấy triệu chứng gặp nhất của bệnh nhân HCTHTP kháng thu c vẫn là phù (100%) đặc biệt phù nặng gặp 68% ngoài ra còn gặp các triệu chứng không đơn thuần khác suy th n mạn12 0% nh đái máu 10 6% cao huyết áp gặp 9 3%. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi có sự khác biệt với nghiên cứu của T.H.M. Quân nh phù chỉ gặp 68 7% không gặp đái máu [7] Đ.T. Thắm (2011) phù gặp100% cao huyết áp 15% [8]. Kết quả của tác giả Alberto và cs (2013) khi nghiên cứu trên 136 trẻ mắc HCTHTP kháng steroid tại Brazil thấy cao huyết áp gặp 15% suy th n và đái máu gặp 18% [9]. Trong nghiên cứu của Mortazavi và cs (2017) tại Iran trong 10 năm (1999-2010) trên 165 trẻ mắc HCTHTP trong đó có 41 trẻ (24 8%) bị kháng steroid. Triệu chứng đái máu tăng huyết áp ở nhóm kháng thu c là 51 2% và 14 6% cao hơn hẳn nhóm nhạy cảm (17 3% và 10 5%) có 9 bệnh nhân (5.4%) kháng steroid bị suy th n giai đoạn cu i [10]. Nh v y triệu chứng cao huyết áp của chúng tôi thấp hơn của tác giả Roy 40 63% [6] Đ.T. Thắm 15% [8]. Có thể do bệnh viện Nhi Trung ơng là tuyến cao nhất nh n bệnh nhân kháng thu c chuyển từ tuyến d ới chuyển lên nên tr ớc đó bệnh nhân đã đ c dùng thu c ức chế men chuyển (thu c điều trị huyết áp có tác dụng làm giảm protein niệu) nên chúng tôi không ghi nh n đ c trị s huyết áp ngay từ đầu. Tuy nhiên trong nghiên cứu này chúng tôi thấy tỷ lệ suy th n mạn gặp khá cao 12 0% tỷ lệ này cũng gần nh của Roy 12 5% nh ng cao hơn Đ.T. Thắm 1 7% T.H.M. Quân không gặp bệnh nhân suy th n.Nh v y các triệu chứng lâm sàng của bệnh nhân mắc HCTHTP kháng thu c rất thay đổi đặc biệt triệu phù cao huyết ápvà suy th n [6-8]. Chúng tôi chỉ tiến hành sinh thiết đ c 34 bệnh nhân kết quả trên bảng 2 cho thấy70 84% (17/24) gặp thể xơ hóa cục bộ từng phần (focal and segmental glomerulosclerois: FSGS), 25% (6/24) bệnh nhân gặp thể tổn th ơng t i thiểu (minimal change disease: MCD), 4,16% (1/24) gặp thể xơ hóa lan tỏa. Kết quả này cũng rất khác so với nghiên cứu của nghiên cứu của T.H.M. Quân và cs (2014) FSGS 24,8%, MCD 64 2% 7 4% là thể khác [7] nghiên cứu của tác giả Roy và cs (2014) thể FSGS 12 5% MCD 18,75% [6]. Nh ng kết quả này của chúng tôi lại khá t ơng đồng với tác giả Alberto và cs (2013) nghiên cứu tại Brazilthể FSGS 64% MCD 30% [9]. Theo Niaudet (2016), trên mô bệnh học bệnh nhân mắc HCTHTP thể nhạy cảm steroid thì 90% tổn th ơng thể MCD 7% - 10% thể FSGS còn lại các thể khác nh ng bệnh nhân kháng thu c steroid thìtỷ lệ này đảo ng c với trên70% gặp FSGS và d ới 10% gặp MCD [3]. Nh v y kết quả nghiên cứu của chúng tôi không có nhiều khác biệt so với y văn đã mô tả. Hơn nữa trong nghiên cứu của tác giả T.H.M. Quân là kết quả sinh thiết lần đầunên có thể đó ch a phải là thể tổn th ơng cu i cùng dochúng tôi sinh thiết lần 2 cho một s bệnh nhân thấy có 3 bệnh nhân kết quả sinh thiết lần 1 có tổn th ơng dạng MCD nh ng lần 2 chuyển thành thể FSGS. Hiện t ng này đã đ c thông báo trên nhiều nghiên cứu trên thế giới đặc biệt trong nghiên cứu của Alberto (2013) cũng đã gặp 5/6 bệnh nhân có thay đổi thể mô bệnh học từ MCD sang FSGS sau 2 lần sinh thiết [9]. Có nhiều giả thuyết đ c đ a ra trong tr ờng h p này nh ng đa s đều ủng hộ giả thuyết là ở những bệnh nhân kháng thu c thì tổn th ơng th n sẽ tiến triển nặng dần theo thời gian điều P.V. Đếm và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Khoa học Y Dược, Tập 34, Số 1 (2018) 107-113 112 đó lý giải 50% bệnh nhân mắc HCTHTP kháng thu c steroid sẽ triến triển thành bệnh th n giai đoạn cu i sau 10 năm [3]. 4.2. Kết quả điều trị Qua theo dõi bệnh nhân tại thời điểm 6 tháng và 12 tháng trong biểu đồ 2 cho thấy tại thời điểm 6 tháng là thời gian csA phát huy tác dụng hoàn toàn chúng tôi thấy 80% bệnh nhân kháng steroid vẫn đạt đ c sự thuyên giảm đặc biệt tỷ lệ thuyên giảm hoàn toàn là 69 3%. Tuy nhiên tại thời điểm 12 tháng sau điều trị tỷ lệ thuyên giảm hoàn toàn chỉ còn 41.3% một s bệnh nhân bị tái phát và chỉ đáp ứng một phần một s khác trở nên không đáp ứng và tiến triển thành suy th n mạn giai đoạn cu i. Kết quả theo dõi bệnh nhân sau 12 tháng chúng t i thấy đã có 8 bệnh nhân (chiếm 10 6%) bị tử vong trong đó có 7 bệnh nhân tử vong do tiến triển thành suy th n giai đoạn cu i do không đồng ý lọc máu có 1 bệnh nhân tử vong do nhiễm trùng nặng. Alberto và cs (2013) nghiên cứu tại Brazil trên 136 trẻ mắc HCTHTP kháng thu c steroid đ c theo dõi sau sau 10 năm điều trị có 42% bệnh nhân và sau 25 năm 72% bệnh nhân tiến triển thành bệnh th n giai đoạn cu i [9]. Tác giả Özlü và cs (2015) theo dõi trong thời gian 5 năm trên 372 trẻ mắc HCTHTP tại Thổ Nhĩ Kỳ thấy có 73 bệnh nhân (19 6%) kháng steroid trong s trẻ mắc HCTHTP kháng steroid chỉ 46 6% bệnh nhân đạt đ c sự thuyên giảm hoàn toàn 15% trẻ tiến triển đến bệnh th n giai đoạn cu i [11]. T.H.M. Quân và cs (2014) khi nghiên cứu hồi cứu 67 bệnh nhân kháng thu c steroid tại bệnh viện Nhi Đồng I thấy tỷ lệ thuyên giảm hoàn toàn là 68 7% một phần 20.9% có bệnh nhân nào bị suy th n không thấy có bệnh nhân tử vong [3]. Trong nghiên cứu này tỷ lệ thuyên giảm khi điều trị bằng csA sau 6 tháng của chúng tôi cũng rất cao tuy nhiên sau 12 tháng tỷ lệ thuyên giảm hoàn toàn đã giảm dần đặc biệt tỷ lệ tử vong trong nghiên cứu này khá cao (10 6%) có thể do khách quan bệnh nhân đã bỏ điều trị lọc máu. Mặt khác kết quả sinh thiết th n của chúng tôi thể FSGS khá cao (70 6%) do v y đó cũng là một yếu t tiên l ng nặng vì thể FSGS sẽ tiến triển thành suy th n giai đoạn cu i th ờng cao [9]. Kết quả bảng 3 cho thấy bệnh nhân không đạt đ c thuyên giảm có tỷ lệ suy th n giai đoạn cu i cao hơn hẳn bệnh nhân đạt đ c thuyên giảm với p<0 05. Đặc biệt tỷ suất chênh OR là 4,2 (95%CI:2,4-7 2) điều đó có nghĩa nếu bệnh nhân không đạt đ c sự thuyên giám sẽ làm tăng nguy cơ suy th n giai đoạn cu i lên 4 2 lần. 5. Kết luận Qua nghiên cứu 75bệnh nhân mắc HCTHTP kháng thu c steroid đ c theo dõi dọc trong 12 tháng chúng tôi nh n thấy: - Biểu hiện lâm sàng khá nặng nề tỷ lệ tổn th ơng mô bệnh học thể FSGS khá cao. - Ban đầu kết quả điều trị bệnh nhân vẫn đạt đ c sự thuyên giảm cao tuy nhiên nếu bệnh nhân không đáp thu c sẽ làm tăng nguy cơ suy th n giai đoạn cu i. Lời cảm ơn Nhóm tác giả xin chân thành cảm ơn đề tài khoa học công nghệ cấp Cơ sở của Bệnh viện Nhi Trung ơng và đề tài CS.17.07 tại Khoa D c ĐHQGHN đã hỗ tr một phần kinh phí để thực hiện nghiên cứu này. Tài liệu tham khảo [1] Banh T.H., Hussain-Shamsy N., Patel V. et al (2016), Ethnic Diffifences in Incidence and Outcomes of Chilhood Nephrotic Syndrome, Clinical Journal of the American Society of Nephrology, 11(10), (2016), 1760-1767. [2] Lê Nam Trà và Nguyễn Ngọc Sáng, Hội chứng th n h kháng thu c steroid Sách giáo khoa Nhi khoa Nhà xuất bản học Hà Nội (2013) 1150-1160. [3] Niaudet P, Steroid-resistant idiopathic nephrotic syndrome in children. www.uptodate.com, (2016), 01-15. P.V. Đếm và nnk. / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Khoa học Y Dược, Tập 34, Số 1 (2018) 107-113 113 [4] KDIGO: Clinical Practice Guideline for Glomerulonephritis, Steroid-resistant nephrotic syndrome in children. Kidney International Supplements 2, chapter 4, (2012), 172–176. [5] Schwartz George J., Alvaro Muñoz, Schneider Michael F. et al, New Equations to Estimate GFR in Children with CKD. Journal of the American Society of Nephrology, 20(3), (2009), 629–637. [6] Roy R., Mamun A., Haque S.S. et al, Steroid resistant nephrotic syndrome in children: Clinical presentation, renal histology, complications, treatment and outcome at Bangabandhu Sheikh Mujib Medical University, Dhaka, Bangladesh. International Organization of Scientific Research Journal of Pharmacy, 4 (11), (2014), 01-07. [7] Trần Hữu Minh Quân Huỳnh Thoại Loan Nguyễn Ðức Quang và cộng sự, Đặc điểm hội chứng th n h kháng steroid tại bệnh viện Nhi Đồng I, Hội nghị Nhi Khoa năm 2014 tại bệnh viện Nhi đồng I (2014), 2-6. [8] Đoàn Thị Thắm Nh n xét kết quả điều trị hội chứng th n h tiên phát kháng corticosteroid tại khoa Th n - tiết niệu bệnh viện Nhi Trung ơng Lu n văn Thạc sĩ học Tr ờng Đại Học Hà Nội (2011). [9] Alberto Z., Oliveira A.L., Montalvão J.A. et al, Steroid-resistant idiopathic nephrotic syndrome in children: long-term follow-up and risk factors for end-stage renal disease, J. Bras. Nefrol, 35 (3), (2013), 191-199. [10] Mortazavi F. and Khiavi Y.S, Steroid response pattern and outcome of pediatric idiopathic nephrotic syndrome: a single-center experience in northwest Iran, Therapeutics and Clinical Risk Management, 7, (2017), 167-171. [11] Özlü S.G., Demircin G., Tökmeci N. et al, Long- term prognosis of idiopathic nephrotic syndrome in children. Renal Failure, 37(4), (2015), 672-677. Outcomes of Cyclosporine A Treatment in Children with Steroid Resistant Nephrotic Syndrome at Vietnam National Children’s Hospital Pham Van Dem1, Nguyen Thu Huong2, Nguyen Thi Thuy Lien2, Nguyen Thi Kien2, Thai Thien Nam2, Nguyen Thi Quynh Huong3 1 VNU School of Medicine and Pharmacy, 144 Xuan Thuy, Cau Giay, Hanoi, Vietnam 2 Department of Nephrology-Dialysis, National Children’s Hospital, 18/879 La Thanh, Dong Da, Hanoi, Vietnam 3 Hanoi French Hospital, No 1 Phương Mai, Dong Da, Hanoi, Vietnam Abstract: This paper describes the clinical, paraclinical features and the outcomes of cyclosporine A treatment in children with steroid resistant nephrotic syndrome. Subjects and methods: Descriptive prospective study enrolled 75 children with steroid resistant primary nephrotic syndrome, hospitalized at the Department of Nephrology-Dialysis, the Hospital of Paediatrics from January 2015 to December 2015. Results: 61.3% of the patients showed early resistance and 38.7% of the patients with late resistance. The most common clinical symptoms were edema - 100%, chronic renal failure - 12.0%, hematuria - 10.6%, and hypertension - 9.3%. A renal biopsy for 34 patients showed that 70.6% of these were with focal and segmental glomerulosclerosis (FSGS), 26.5% with minimal change disease (MCD), and 4.9% with diffuse fibrosis. After a 6-month cyclosporine A treatment, the proportion of response was 81.3%, of which, 69.3% showed complete remission and 12.0% with partial remission; but after 12 months, the given percentages gradually decreased. There were 8 end-stage renal disease patients (10.7%) died. Conclusion: Steroid resistant nephrotic syndrome in the children expressed very severe clinical symptoms and the mortality rate was high. Keywords: Steroid resistant nephrotic syndrome, end-stage renal disease.