Khảo sát khả năng đo offset (bù) của máy toàn đạc điện tử NTS662
Mục lục
Chương I: Các phương pháp đo dài trong trắc địa
I.1. Phương pháp đo dài trực tiếp
I.2. Phương pháp đo dài gián tiếp
Chương II: Giới thiệu máy toàn đạc điện tử NTS662
II.1. Sơ lược lịch sử các máy đo điện tử
II.2. Cấu tạo nguyên lý hoạt động của máy toàn đạc điện tử
II.3. Giới thiệu chung về máy toàn đạc điện tử NTS662
Chương III: Thực nghiệm
III.1. Mục đích và nội dung thực nghiệm
III.2. Đo offset cạnh
III.3 Đ o offset góc
III.4. Đo offset trụ
Kết luận và kiến nghị
73 trang |
Chia sẻ: banmai | Lượt xem: 1725 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khảo sát khả năng đo offset (bù) của máy toàn đạc điện tử NTS662, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
r¹m thu -
ph¸t, ph¸t ®i lµ dao ®éng h×nh Sin liªn tôc. Thêi gian ®îc x¸c ®Þnh gi¸n tiÕp
qua hiÖu pha, gi÷a tÝn hiÖu gèc vµ tÝn hiÖu ph¶n håi.
u1 = U1.Cos(t + 0) (I-2.5)
Trong ®ã:
U1 - Lµ biªn ®é dao ®éng
- Lµ tÇn sè gãc; = 2/f (f: Lµ tÇn sè dao ®éng)
(t + 0) - Lµ pha dao ®éng
t - Lµ thêi gian
0 - Lµ pha ban ®Çu B
- Sau khi ®i qua kho¶ng c¸ch cÇn ®o lµ D ®Õn t¬ng ta cã ph¬ng tr×nh
dao ®éng lµ:
u2 = U2.Cos[(t - D/v) + 0] (I-2.6)
upha = Upha.Cos[(t - 2D/v) + 0] (I-2.7)
pha = (t - 2D/v) (I-2.8)
- Bé phËn ®o hiÖu pha x¸c ®Þnh hiÖu pha gi÷a tÝn hiÖu gèc vµ tÝn hiÖu
ph¶n håi:
= gèc - ph¶n håi (I-2.9)
= t + 0 - [(t - 2D/v) + 0] (I-2.10)
= 2.2D/v (I-2.11)
Hay 2.2f2.2D
(I-2.12)
Trong ®ã:
- Lµ hiÖu pha gi÷a tÝn hiÖu gèc vµ tÝn hiÖu ph¶n håi
2 - Lµ sè lÇn bíc sãng
= v/f - Lµ bíc sãng
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A30
Nh vËy trong ph¬ng ph¸p pha ®¹i lîng duy nhÊt cÇn ®o lµ hiÖu pha ,
gi÷a tÝn hiÖu gèc vµ tÝn hiÖu ph¶n håi. HiÖn nay víi kü thuËt cho phÐp ta ®o
®îc víi ®é chÝnh x¸c
2
m
2 10
-3, tÇn sè trong m¸y hiÖn nay lµ f 10MHz
- Trong c¸c m¸y ®o xa ®iÖn tö lo¹i pha th× bé ®o pha cña m¸y ®o chØ ®o
®îc gi¸ trÞ hiÖu pha tõ 0 ®Õn 2 do ®ã ®Ó biÓu thÞ tæng qu¸t cho mäi trêng
hîp th×:
= ' + (I-2.13)
Trong ®ã:
' - Lµ hiÖu pha ®óng b»ng sè nguyªn lÇn hai
< 2 - Lµ gi¸ trÞ hiÖu pha ®o ®îc trªn bé ®o pha trong thêi h¹n mét
chu kú.
Theo nguyªn lý cña ph¬ng ph¸p ®o xa kho¶ng c¸ch th× bé ®o pha sÏ ®o
®îc hiÖu pha gi÷a hai thêi ®iÓm ph¸t, thu lµ:
= 2 - 1 = .2D/v (I-2.14)
V× = 2f nªn tõ (I-2.14) ta rót ra:
f2.2D
(I-2.15)
Thay (I-2.15) vµo (I-2.13) ta cã:
f2.22
'D
(I-2.16)
Hay biÓu thÞ díi d¹ng:
2.22.ND
(I-2.17)
Trong ®ã:
N - Lµ mét sè nguyªn d¬ng hoÆc 0
f
- Lµ bíc sãng cña tÝn hiÖu ®· truyÒn ®i trªn kho¶ng D
C«ng thøc (I-2.17) chÝnh lµ c«ng thøc tæng qu¸t x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch
b»ng m¸y ®o xa lo¹i pha. Nh×n vµo c«ng thøc nµy ta cã thÓ nhËn xÐt lµ, vÒ
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A31
nguyªn lý ph¬ng ph¸p nµy gÇn gièng ph¬ng ph¸p ®o trùc tiÕp, nÕu ta tëng
tîng cã mét dông cô ®o víi chiÒu dµi fl
. ChØ kh¸c lµ khi ®o trùc tiÕp th× N
®Õm ®îc (Sè lÇn ®Æt thíc), cßn trong ph¬ng ph¸p ®o pha ®Ó x¸c ®Þnh N th×
ph¶i biÕt ®îc trÞ gÇn ®óng cña kho¶ng c¸ch D (ký hiÖu lµ D'). §ã lµ c«ng thøc
tÝnh to¸n kh¸ phøc t¹p th«ng qua bµi to¸n gi¶i ®a trÞ, dùa vµo c¸c sè liÖu ®· viÕt
nh: v, f, vµ gi¸ trÞ D'.
V× c¸c m¸y ®Òu cã h»ng sè céng K vµ trong qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh c¸c ®¹i
lîng v, f, ®Òu cã sai sè nªn c«ng thøc (I-2.17) cßn ph¶i céng thªm c¸c sai
sè ®ã. C«ng thøc dïng ®Ó tÝnh kho¶ng c¸ch ngang ®o b»ng c¸c m¸y ®o xa ®iÖn
tö lo¹i pha cuèi cïng sÏ lµ:
D = N. 22
+ K + + v + f + qt + cq + Hy (I-2.18)
Trong ®ã:
K - Lµ h»ng sè cña m¸y
v - Lµ sai sè ®o truyÒn sãng
f - Lµ sai sè x¸c ®Þnh tÇn sè
qt - Lµ sai sè quy t©m c¹nh
cq - Lµ sai sè do chiÕt quang
Hy - Lµ sai sè chuyÓn kho¶ng c¸ch ®o vÒ mÆt ph¼ng Gauss - Kriuger
b. §é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p
- Tõ c«ng thøc D = N. f22
+ K
Trong ®ã: K - Lµ h»ng sè céng cña m¸y, lµ sai sè do l¾p ®Æt t©m thu, t©m
ph¸t, t©m ph¶n x¹…
Vi ph©n hai vÕ ta cã:
2
K
22
f
22
V
2222
D m)K/D(m)f/D(m)v/D(m)/D(m
Víi f22
1/D
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A32
f2
1
2v/D
2f2f2f/D
D/K = 1
Suy ra
2
2
f2
2
2
22
K
222
D f
m)f22(
m)f22(mm)f22
1(m
(I-2.19)
22
2
f
2
2
2
K
222
D )f22)(f
mm(mm)f22
1(m
§Æt a = 2K22 mm)f22
1(
b = )f
mm( 2
2
f
2
2
Tõ ®ã c«ng thøc (I-2.19) trë thµnh 2Dm = a2 + b2.D2
HiÖn nay m¸y cã ®é chÝnh x¸c cao nhÊt th× mD = 1 + 1ppmD (ppm - mét
phÇn mét triÖu)
Cßn l¹i th× a = 2 5; b = 2 5
c. ¦u, nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p
- §é chÝnh x¸c cao mD (1 + 1ppmD)
- §o ®îc trong mäi ®iÒu kiÖn thêi tiÕt vµ ®Þa h×nh c¶ ngµy vµ ®ªm
- Toµn bé qu¸ tr×nh ®o ®îc tù ®éng hãa
- Nhîc ®iÓm: §¾t tiÒn
3. Ph¬ng ph¸p giao thoa ®o kho¶ng c¸ch
ë ph¹m vi cña ®å ¸n nµy chóng t«i chØ giíi thiÖu vÒ c¸c ph¬ng ph¸p ®o
dµi ®îc øng dông réng r·i trong ngµnh tr¾c ®Þa t¹i ViÖt Nam, do ®ã c¸c
ph¬ng ph¸p kh«ng ®îc øng dông réng r·i chóng ta sÏ chØ giíi thiÖu s¬ qua.
* Néi dung cña ph¬ng ph¸p giao thoa: Sö dông hiÖn tîng giao cña
sãng ¸nh s¸ng hoÆc sãng Radio ®Ó ®o kho¶ng c¸ch.
- ¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p: §¹t ®é chÝnh x¸c rÊt cao cã thÓ ®o kho¶ng
c¸ch víi ®é chÝnh x¸c cì 10-7m.
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A33
- Nhîc ®iÓm: Kh«ng ®o ®îc kho¶ng c¸ch lín, c¸c thiÕt bÞ ®o ph¶i hiÖu
chØnh rÊt chÝnh x¸c.
- Do ®ã ph¬ng ph¸p nµy chØ ®îc dïng trong phßng thÝ nghiÖm ®Ó kiÓm
nghiÖm c¸c thíc ®o dµi.
4. Ph¬ng ph¸p ®o dµi quang häc
- Néi dung: Sö dông c¸c ®Þnh luËt quang häc ®Ó chÕ t¹o c¸c m¸y ®o
kho¶ng c¸ch. Tõ h×nh vÏ ta cã:
L
l
D
d D = l
dL ký hiÖu K = d/l D = KL (I-2.20)
H×nh I-2.5
- ¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p: §o ®¬n gi¶n, ®o nhanh
- Nhîc ®iÓm: Kh«ng ®o ®îc trong ®iÒu kiÖn thêi tiÕt vµ ®Þa h×nh phøc
t¹p, ®é chÝnh x¸c rÊt thÊp trong ®iÒu kiÖn lý tëng chØ ®¹t cì 1/300
4. Ph¬ng ph¸p ®o dµi b»ng c«ng nghÖ GPS
- ViÖc ®Þnh vÞ b»ng GPS ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së sö dông hai ®¹i lîng
®o c¬ b¶n, ®ã lµ ®o kho¶ng c¸ch gi¶ theo c¸c code tùa ngÉu nhiªn (C/A - Code
vµ P - Code) vµ ®o pha cña sãng t¶i (L1 vµ L2).
a. §o kho¶ng c¸ch gi¶ theo C/A - Code vµ P - Code
Code tùa ngÉu nhiªn ®îc ph¸t ®i tõ vÖ tinh cïng víi sãng t¶i. M¸y thu
GPS còng t¹o ra Code tùa ngÉu nhiªn ®óng nh vËy. B»ng c¸ch so s¸nh Code
thu ®îc tõ vÖ tinh vµ cña chÝnh m¸y thu cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc kho¶ng thêi gian
lan truyÒn cña tÝn hiÖu Code, vµ tõ ®©y dÔ dµng tÝnh ®îc kho¶ng c¸ch tõ vÖ
sinh ®Õn m¸y thu. Do cã sù kh«ng ®ång bé gi÷a ®ång hå cña vÖ tinh vµ cña
m¸y thu, do cã ¶nh hëng cña m«i trêng lan truyÒn tÝn hiÖu, nªn kho¶ng c¸ch
d
A D
l
L
Mia
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A34
tÝnh theo kho¶ng thêi gian ®o ®îc kh«ng ph¶i lµ kho¶ng c¸ch thùc gi÷a vÖ tinh
vµ m¸y thu. Ngêi ta gäi ®ã lµ kho¶ng c¸ch gi¶.
NÕu ký hiÖu t¹o ®é cña vÖ tinh lµ xS, yS, zS, täa ®é cña m¸y thu lµ x, y, z,
thêi gian lan truyÒn tÝn hiÖu tõ vÖ tinh ®Õn ®iÓm xÐt lµ t, sai sè kh«ng ®ång bé
gi÷a ®ång hå trªn vÖ tinh vµ trong m¸y thu lµ t, khi ®ã kho¶ng c¸ch gi¶ ®o
®îc sÏ lµ:
R = c(t + t) = t.c)zz()yy()xX( 2Z2S2S (I-2.21)
Trong ®ã: c - Lµ vËn tèc lan truyÒn tÝn hiÖu
- §é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p trong trêng hîp nµy rÊt thÊp chØ ®¹t cì
kho¶ng 3m.
b. §o pha cña sãng t¶i
- C¸c sãng t¶i L1 vµ L2 ®îc sö dông cho viÖc ®Þnh vÞ víi ®é chÝnh x¸c
cao. Víi môc ®Ých nµy ngêi ta tiÕn hµnh ®o hiÖu sè gi÷a pha cña sãng t¶i do
m¸y thu nhËn ®îc tõ vÖ tinh vµ pha cña tÝn hiÖu do chÝnh m¸y thu t¹o ra. HiÖu sè
pha do m¸y thu ®o ®îc ta ký hiÖu lµ (0 < < 2). Khi ®ã ta cã thÓ viÕt:
=
2 (R - N + ct) (I-2.22)
Trong ®ã:
R - Lµ kho¶ng c¸ch gi÷a vÖ tinh vµ m¸y thu
- Lµ bíc sãng cña sãng t¶i
N - Lµ sè nguyªn lÇn bíc sãng chøa trong R
t - Lµ sai sè kh«ng ®ång bé gi÷a ®ång bé cña vÖ tinh vµ m¸y thu.
N ®îc coi lµ sè nguyªn ®a trÞ, vµ thêng kh«ng biÕt tríc mµ ph¶i x¸c
®Þnh trong qu¸ tr×nh ®o.
- §é chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p nµy cã thÓ ®¹t cì mm khi ®o pha theo
sãng t¶i L1, L2 cã ®é chÝnh x¸c thÊp h¬n nhng ngîc l¹i nÕu kÕt hîp cïng víi
sãng L1 sÏ t¹o ra kh¶ n¨ng lµm gi¶m ¶nh hëng ®¸ng kÓ cña tÇng ®iÖn ly vµ
viÖc x¸c ®Þnh sè nguyªn ®a trÞ ®îc dÔ dµng h¬n.
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A35
Ch¬ng II
M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö
II.1. S¬ lîc lÞch sö c¸c m¸y ®o xa ®iÖn tö
Tr¾c ®Þa lµ mét ngµnh khoa häc nghiªn cøu vÒ h×nh d¹ng, kÝch thíc
Tr¸i ®Êt vµ biÓu diÔn bÒ mÆt cña nã lªn b¶n ®å, còng nh c¸c ph¬ng ph¸p ®o
®¹c chuyªn mn«n ®Ó gi¶i quyÕt c¸c nhiÖm vô kh¸c nhau trong quy ho¹ch ®Êt ®ai,
an ninh quèc phßng, thiÕt kÕ x©y dùng, khai th¸c tµi nguyªn, m«i trêng…
C«ng t¸c tr¾c ®Þa thêng ®îc tiÕn hµnh b»ng c¸c thiÕt bÞ, dông cô
chuyªn m«n kh¸c nhau: trªn mÆt ®Êt, trªn biÓn vµ ë ngoµi vò trô… V× vËy c¸c
nhµ chÕ t¹o m¸y tr¾c ®Þa buéc ph¶i ®Çu t nghiªn cøu thiÕt kÕ, chÕ t¹o nhiÒu
thiÕt bÞ kh¸c nhau cho phï hîp víi tõng d¹ng c«ng viÖc ®o ®¹c.
YÕu tè kho¶ng c¸ch còng lµ mét trong c¸c yÕu tè mµ Tr¾c ®Þa cÇn ph¶i
x¸c ®Þnh, vµ nã còng lµ yÕu tè rÊt cÇn thiÕt trong cuéc sèng vµ ®Æc biÖt quan
träng trong c¸c ngµnh kü thuËt, do vËy ®èi víi c¸c quèc gia cã nÒn khoa häc kü
thuËt ph¸t triÓn th× c«ng viÖc nµy cµng ®îc quan t©m, thËm chÝ ngêi ta cßn
®a ra ®¬n vÞ ®o dµi riªng cho quèc gia cña hä. Tõ viÖc nghiªn cøu ®o dµi
ngêi ta còng ®· ®a ra c¸c phÐp ®o vµ chÕ t¹o ra c¸c dông cô ®o.
Tõ n¨m 1320, ngêi Hy L¹p ®· biÕt sö dông thíc d©y ®Ó ®o chiÒu dµi,
vÒ sau nµy ngêi ta ®· chÕ t¹o ra thíc thÐp ®Ó ®o.
Vµo thÕ kû thø 17, khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong c¸c lÜnh
vùc to¸n häc, vËt lý häc, quang häc vµ c¸c nhµ khoa häc ®· ®a ra nhiÒu c¸c
ph¸t minh khoa häc quan träng. Kh«ng ®Ó lì thêi c¬, c¸c nhµ chÕ t¹o m¸y ®o
lêng ®· øng dông ngay c¸c tiÕn bé khoa häc nµy vµo viÖc chÕ t¹o c¸c thiÕt bÞ
®o ®¹c, ®Õn n¨m 1640 nhµ b¸c häc ngêi Anh (Wild) ®· chÕ t¹o thµnh c«ng
m¸y ®o gãc cã ®é phãng ®¹i èng kÝnh 30x. Sau ®ã c«ng nghÖ chÕ t¹o cµng ngµy
cµng ®îc n©ng cao h¬n, vµ cho ra ®êi c¸c m¸y ®o cã ®é chÝnh x¸c cao h¬n gÊp
nhiÒu lÇn so víi thÕ hÖ ®Çu.
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A36
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng nghÖ ®iÖn tö ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ ®îc
øng dông trong nhiÒu ngµnh kü thuËt, trong ®ã cã ngµnh tr¾c ®Þa. Tõ khi c«ng
nghÖ ®iÖn tö ®îc øng dông vµo c«ng nghÖ chÕ t¹o c¸c thiÕt bÞ vµ dông cô ®o, mét
sè níc ®· lÇn lît cho ra ®êi c¸c m¸y ®o gãc ®iÖn tö: T 100, T 1800, TM 1100,
TM 1800, T 2002 (Thôy SÜ), DT 5, DT 6 (NhËt)… c¸c m¸y ®o dµi ®iÖn tö DI
1001, DI 1600, DI 2002 (Thôy SÜ), EOK 2000 (§øc), C«ng ty 5 (Nga); c¸c m¸y
toµn ®¹c ®iÖn tö TC 605, TC 1800, TC 2002 (Thôy SÜ), NTS662
II.2. CÊu t¹o vµ nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö
M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö (TOTAL STATION) lµ thiÕt bÞ cña ngµnh tr¾c ®Þa,
chuyªn dïng ®Ó ®o gãc vµ ®o c¹nh. VÒ cÊu tróc h×nh häc cña m¸y kh«ng cã g×
kh¸c so víi m¸y kinh vÜ quang c¬, nhng nã ®· ®îc ®iÖn tö hãa trªn tÝnh n¨ng
cña m¸y ®· ®îc n©ng rÊt nhiÒu.
VÒ cÊu t¹o m¸y gåm ba khèi c¬ b¶n nh h×nh 6
H×nh II-2.6
Khèi 1: Khèi ®o dµi ®iÖn tö
Bé phËn ®o dµi quang ®iÖn (Electronic Distance Meter viÕt t¾t lµ EDM)
lµm nhiÖm vô ®o kho¶ng c¸ch tõ m¸y tíi g¬ng ph¶n x¹. C¸c m¸y toµn ®iÖn tö
hiÖn nay thêng ®îc trang bÞ mét m¸y EDM cã tÇm ho¹t ®éng tõ 2 - 4km, ®é
chÝnh x¸c ®o kho¶ng c¸ch tïy thuéc tõng lo¹i m¸y, nhng c¸c m¸y th«ng dông
hiÖn nay thêng cho phÐp ®o kho¶ng c¸ch víi ®é chÝnh x¸c (3mm + 3.106D).
Toµn bé qu¸ tr×nh ®o kho¶ng c¸ch ®îc thùc hiÖn tù ®éng, kÕt qu¶ ®o ®îc
hiÓn thÞ trªn mµn h×nh tinh thÓ láng LCD.
M¸y ®o xa ®iÖn quang
EDM (1)
M¸y kinh vÜ hiÖn sè
DT (2)
C¸c ch¬ng tr×nh vµ c¸c
phÇn mÒm tiÖn Ých (3)
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A37
Khèi 2: Khèi ®o gãc hiÖn sè
Bé phËn ®o gãc hiÖn sè (Digital Theodolite viÕt t¾t lµ DT). M¸y cã cÊu
t¹o gièng nh m¸y kinh vÜ th«ng thêng, chØ kh¸c lµ khi ®o gãc kh«ng ph¶i
thùc hiÖn c¸c thao t¸c nh chËp v¹ch ®äc sè hoÆc ®äc sè trªn thanh sè mµ sè
®äc tù ®éng hiÖn lªn mµn h×nh cña m¸y.
§Ó thùc hiÖn viÖc tù ®éng hãa qu¸ tr×nh ®äc sè trªn bµn ®é ngêi ta cã
thÓ sö dông hai ph¬ng ¸n: ph¬ng ¸n m· hãa bµn ®é vµ ph¬ng ¸n xung. C¸c
m¸y kinh vÜ sö dông ph¬ng ¸n m· hãa toµn bé ®îc gäi lµ m¸y kinh vÜ m·
hãa (CODE THEODOLITE), cßn c¸c m¸y sö dông ph¬ng ¸n xung gäi lµ c¸c
m¸y lo¹i xung.
Trong c¸c m¸y kinh vÜ dïng toµn bé theo ph¬ng ¸n m· hãa, th× c¸c bµn
®é ngang vµ bµn ®é ®øng kh«ng chia v¹ch nh c¸c m¸y th«ng thêng. PhÇn
ngoµi cña bµn ®é (n¬i kh¾c v¹ch cña c¸c m¸y th«ng thêng) ®îc chia thµnh
c¸c vßng ®ång t©m (thêng lµ 5 vßng) trªn ®ã ngêi ta vÏ c¸c h×nh vu«ng trong
suèt vµ kh«ng trong suèt theo mét m· nhÊt ®Þnh. H×nh vu«ng trong suèt khi
chiÕu tia s¸ng ®i qua sÏ cho chóng ta mét tÝn hiÖu (t¬ng øng sè 1), cßn h×nh
vu«ng kh«ng trong suèt th× kh«ng cho tia s¸ng qua (t¬ng øng víi sè 0). Nh
vËy mçi « vu«ng cho chóng ta mét ®¬n vÞ th«ng tin (1 bit). Bµn ®é sö dông
trong c¸c m¸y kinh vÜ m· hãa thêng cã d¹ng nha h×nh 7 .
H×nh :II-2.7
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A38
§èi víi mét bµn ®é nh vËy th× mçi vÞ trÝ bµn ®é sÏ t¬ng øng víi mét
m· sè nhÊt ®Þnh, vµ ®Ó ®äc sè trong trêng hîp nµy ngêi ta thay du xÝch th«ng
thêng b»ng mét cöa sæ cã bÒ réng lµ 8 bÝt. H×nh ¶nh cña bµn ®é sÏ ®îc dÉn
tíi bé gi¶i m· vµ sè ®äc sÏ ®îc hiÓn thÞ trªn mµn h×nh cña m¸y.
¦u ®iÓm cña ph¬ng ph¸p m· hãa bµn ®é lµ cã thÓ n©ng cao ®é ph©n
gi¶i cña bµn ®é ®Ó n©ng cao ®é chÝnh x¸c ®äc sè. ViÖc nµy cã thÓ thùc hiÖn
b»ng c¸ch t¨ng sè vßng trßn (stack) trªn bµn ®é. VÝ dô nÕu dïng 4 stack th× víi
mçi m· cã chiÒu dµi lµ 8 bÝt, ®é ph©n gi¶i cña mµn h×nh lµ 10' (sè ®äc nhá nhÊt
sÏ lµ 10'). NÕu t¨ng sè tõ 4 stack lªn 5 stack th× ®é ph©n gi¶i cña bµn ®é ®¹t ®Õn
cÊp gi©y (sè ®äc nhá nhÊt lµ 1'').
Cßn ®èi víi c¸c m¸y cã bµn ®é ho¹t ®éng theo ph¬ng ¸n xung th× vïng
kh¾c v¹ch cña bµn ®é ®îc chia c¸c v¹ch trong suèt vµ kh«ng trong suèt xen kÏ
nhau, ®Ó khi chiÕu mét tia s¸ng hÑp qua vïng nµy chóng ta sÏ nhËn ®îc c¸c
xung. C¸c xung ®iÖn ®îc dÉn ®Õn bé ®Õm xung, bé ®Õm xung sÏ ®Õm vµ x¸c
®Þnh ®îc sè lîng xung ®· ®i qua vµ so s¸nh víi xung chuÈn ®Ó tÝnh ra gãc
®o. Nh vËy gi¸ trÞ gãc ®o lµ hµm cña sè xung ®Õm ®îc. NÕu gäi sè xung ®Õm
®îc lµ m, th× gi¸ trÞ gãc ®o = f(m).
C¸c m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö hiÖn nay ®Òu ®îc chÕ t¹o theo ph¬ng ph¸p
xung v× nã cã u ®iÓm lµ cã ®é chÝnh x¸c cao, c«ng nghÖ chÕ t¹o ®¬n gi¶n, gän
nhÑ vµ tiªu tèn Ýt n¨ng lîng ®iÖn.
Khèi 3: Khèi xö lý sè liÖu
Trong sè nµy ngêi ta cµi c¸c ch¬ng tr×nh tiÖn Ých ®Ó xö lý c¸c bµi to¸n
tr¾c ®Þa ®¬n gi¶n nh: c¶i chÝnh kho¶ng c¸ch nghiªn vÒ kho¶ng c¸ch b»ng, tÝnh
lîng hiÖu chØnh kho¶ng c¸ch ®o c¸c yÕu tè khÝ tîng, hiÖu chØnh do chiÕt
quang vµ ®é cong tr¸i ®Êt, tÝnh chªnh cao gi÷a hai ®iÓm theo c«ng thøc thñy
chuÈn lîng gi¸c, ch¬ng tr×nh tÝnh to¸n giao héi nghÞch v.v.. Ngoµi ra m¸y
cßn cã thÓ trao ®æi trùc tiÕp víi m¸y tÝnh, hoÆc th«ng qua sæ ®o ®iÖn tö ®Ó trót
sè liÖu ®o tõ m¸y vµo m¸y tÝnh, hoÆc tõ m¸y vµo m¸y ®o…
Nh vËy khi liªn kÕt ba khèi l¹i víi nhau chóng ta ®îc mét m¸y ®a
chøc n¨ng rÊt linh ho¹t cã thÓ ®o ®îc c¸c ®¹i lîng rÊt nhanh chãng vµ ®¹t ®é
chÝnh x¸c cao.
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A39
II.3. Giíi thiÖu chung vÒ m¸y Nts 662
II.3.1. H×nh ¶nh vµ c¸c chi tiÕt bªn ngoµi
H×nh : II-2.8
KÝnh vËt
§Þnh t©m
quang häc
Mµn h×nh
CÇn g¹t h·m ®Õ m¸y
èng ng¾m
s¬ bé
Kho¸ h·m
ngang
VÝt vi ®éng
ngang
èc c©n
m¸y
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A40
II.3.2.Nh÷ng yÕu tè trong menu chÝnh.
Menu chÝnh chøa ®ùng c¸c yÕu tè sau. Chän menu b»ng c¸ch Ên c¸c
phÝm mÒm tõ (F1 F6).
6 5 4 3 2 1
1. Para - ChÕ ®é ®Æt c¸c tham sè: c¸c tham sè vÉn ®îc lu gi÷ trong bé
nhí khi ®· t¾t nguån.
2. Adj - ChÕ ®é hiÖu chØnh: chÕ ®é nµy sö dông ®Ó kiÓm tra vµ hiÖu
chØnh.
- §iÒu chØnh bï sai sè hÖ thèng cña m¸y.
- HiÓn thÞ gi¸ trÞ sai sè hÖ thèng cña m¸y.
- §Æt ngµy vµ thêi gian.
- §Æt gi¸ trÞ h»ng sè m¸y.
3. Comm - ChÕ ®é truyÒn th«ng tin: chÕ ®é nµy cã nh÷ng sö dông sau:
- §Æt truyÒn th«ng tin trong m¸y.
- NhËp - xuÊt file sè liÖu.
- Trót ch¬ng tr×nh ¸p dông
4. Mem - ChÕ ®é qu¶n lý bé nhí: chÕ ®é nµy cã nh÷ng sö dông sau:
- HiÓn thÞ c¸c file trong bé nhí.
- B¶o vÖ - xo¸ - ®æi tªn - sao chÐp (copy) file.
- KÝch ho¹t sù lµm viÖc cña card hoÆc file.
5. Std - ChÕ ®é ®o chuÈn: chÕ ®é nµy cã nh÷ng sö dông sau:
- §o gãc.
- §o c¹nh.
- §o to¹ ®é.
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A41
6. Prog - ChÕ ®é ch¬ng tr×nh " øng dông ®o": chÕ ®é nµy cã nh÷ng sö
dông sau:
- §Æt gãc ®Þnh híng cho híng ngang.
- Lu gi÷ to¹ ®é ( Store_ NEZ)
- §o chªnh cao gi¸n tiÕp.
- §o chiÒu dµi gi¸n tiÕp.
- §o gãc
II.3.3. Tªn gäi vµ chøc n¨ng cña c¸c phÝm mÒm theo tõng chÕ ®é ®o
ChÕ ®é ®o HiÓn thÞ PhÝm mÒm Chøc n¨ng
§o gãc
SD F1 ChÕ ®é ®o chiÒu dµi nghiªng
HD F2 ChÕ ®é ®o chiÒu dµi ngang
NEZ F3 ChÕ ®é ®o to¹ ®é
OSET F4 §Æt gãc ngang vÒ 0o00'00"
HOLD F5 GÜ gi¸ trÞ gãc ngang
HSET F1 NhËp gi¸ trÞ gãc ngang
R/L F2 C«ng t¸c chuyÓn ®æi chiÒu t¨ng gãc ngang
W% F3 C«ng t¸c chuyÓn ®æi gãc ®øng vµ ®é dèc
TILT F4 Vµo chøc n¨ng bï nghiªng, nÔu më (ON), nh×n thÊygi¸ trÞ hiÖu chØnh
§ochiÒu
dµi
nghiªng
MEAS F1 B¾t ®Çu ®o chiÒu dµi nghiªng. C«ng t¸c chuyÓn ®æi chÕ®é ®o liªn tôc/ lÇn ®o (®¬n)
MODE F2 §Æt chÕ ®é ®o ®uæi, th« hoÆc chÝnh x¸c
VH F3 ChÕ ®é ®o gãc
HD F4 ChÕ ®é ®o chiÒu dµi ngang
NEZ F5 ChÕ ®é ®o to¹ ®é
SA F1 §Æt chÕ ®é ©m thanh
SO F2 ChÕ ®é ®o bè trÝ ra ngoµi thùc ®Þa
MEAN F3 §Æt sè lÇn ®o
m/ft F4 C«ng t¸c chuyÓn ®æi feet hoÆc mÐt
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A42
§o chiÒu
dµi ngang
MEAS F1 Khëi ®éng ®o chiÒu dµi ngang
MODE F2 §Æt chÕ ®é ®o ®uæi, th« hoÆc chÝnh x¸c
VH F3 ChÕ ®é ®o gãc
SD F4 ChÕ ®é ®o chiÒu dµi nghiªng
NEZ F5 ChÕ ®é ®o to¹ ®é
SA F1 §Æt chÕ ®é ©m thanh
SO F2 Bè trÝ ®iÓm ra ngoµi thùc ®Þa
MEAN F3 §Æt sè lÇn ®o
m/ft F4 C«ng t¸c chuyÓn ®æi feet hoÆc mÐt
§o to¹ ®é
MEAS F1 B¾t ®Çu ®o to¹ ®é
MODE F2 §Æt chÕ ®é ®o ®uæi, th« hoÆc chÝnh x¸c
VH F3 ChÕ ®é ®o gãc
SD F4 ChÕ ®é ®o chiÒu dµi nghiªng
HD F5 ChÕ ®é chiÒu dµi ngang
SA F1 §Æt chÕ ®é ©m thanh
HT F2 NhËp chiÒu cao m¸y/ g¬ng
MEAN F3 §Æt sè lÇn ®o
m/ft F4 C«ng t¸c chuyÓn ®æi feet hoÆc mÐt
SET F5 NhËp to¹ ®é ®iÓm tr¹m m¸y
II.3.4. Ký hiÖu hiÓn thÞ trªn mµn h×nh cña m¸y:
KÝ hiÖu Néi dung ký hiÖu HiÓn thÞ Néi dung
V Gãc ®øng *
V% §é dèc (%) (m) §¬n vÞ mÐt
HR Gãc ngang ph¶i (f) §¬n vÞ feet
HL Gãc ngang tr¸i F ChÕ ®é ®o chÝnh x¸c
HD Kho¶ng c¸ch ngang C ChÕ ®é ®o th« (s¬ bé)
VD Chªnh cao T ChÕ ®é ®o liªn tôc
SD Kho¶ng c¸ch nghiªng R §o lÆp
N To¹ ®é X S §o ®¬n
E To¹ ®é Y N §o nhiÒu lÇn (n lÇn)
Z §é cao Z ppm GÝa trÞ hiÖu chØnh do khÝ tîng
psm GÝa trÞ h»ng sè g¬ng
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A43
II.3.5 §o Offset c¹nh
- S¬ ®å ®o offset c¹nh
A0
A1
§Þa vËt
1. Ên phÝm F6 tõ ch¬ng tr×nh
menu tiÕp trang cña Program
2. Ên F4 offset
F6
F4
H×nh II-2.9
Kho¶ng c¸ch offset
Tram m¸y
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A44
3. Ên phÝm F6 ®Ó nhËp c¹nh Offset
khi nµo nhËp xong Ên Enter
4. Ng¾m g¬ng Ên F1 (®o) b¾t ®Çu
®o (nÕu sö dông tiÕp kiÓu ®o khi nµo
®o xong Ên F5)
Khi ®o xong kÕt qu¶ sÏ hiÖn ra
5. C¹nh ®øng vµ c¹nh nghiªng tõ
g¬ng ®Õn ®iÓm Ao sÏ hiÖn lªn
6. Ên phÝm F2 (SD) chiÒu dµi
nghiªng tõ g¬ng ®Õn ®iÓn Ao
7. Ên phÝm F3 (NEZ) to¹ ®é cña
®iÓm môc tiªu sÏ hiÖn lªn mµn h×nh.
F6
F1
F2
F3
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A45
II.3.6 §o offset gãc
- S¬ ®å ®o offset gãc
1) Ên phÝm phÝm F6 tõ MENU
cã ®îc trang tiÕp cña ch¬ng
tr×nh
2) Ên phÝm F4 ®Ó vµo kiÓu ®o
offset
F6
F4
H×nh II. 2.10®iÓm ®øng m¸y
§iÓm cÇn x¸c ®Þnh
A1
O
§iÓm offset
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A46
3) Ên phÝm F1 gãc ngang tù do
F2 gi÷a gãc ngang b¾t ®Çu ®o
4) Ên phÝm F1 (®o ) sö dông
kiÓu ®o Ên phÝm F5
5) b¾t chuÈn ®iÓm Ao b»ng
c¸ch sö dông chØ ®øng cña èng
kÝnh vµ chØ ®øng cña môc tiªu
A0
6) C¹nh nghiªng ®Õn ®iÓm Ao
sÏ hiÖn ra
7) Ên phÝm F2 ( SD ) chiÒu dµi
nghiªng sÏ hiÖn ra
8) Ên phÝm F3 ( NEZ ) chiÒu
dµi nghiªng sÏ hiÖn ra
F1
HoÆc
F2
F1
F2
F3
N
E
Z
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A47
II.3.6 §o offset trô
- S¬ ®å ®o offset trô
P3
1. Ên phÝm F6 tõ ch¬ng
tr×nh menu cã ®îc trang
tiÕp theo cña ch¬ng
tr×nh
2. Ên phÝm F4 cã ®îc
mµn h×nh offset menu Ên
F3 b¾t ®Çu kÕ ho¹ch do
offset
4. Ng¾m g¬ng P1, Ên F1
(nÕu sö dông tiÕp tôc
kiÓu ®o khi nµo ®o xong
Ên F5
P1
F6
F4
F1
H×nh II-2.11
Tr¹m m¸y
P2 P0
P1
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A48
5. §o ®iÓm P2, P3 gièng
nh c¸ch trªn
P2
6. M¸y ®o tÝnh ®îc c¾t
vµ mµn h×nh to¹ ®é vµ
kho¶ng c¸ch cña mÆt c¾t
P3
7. Ng¾m chuÈn P0
kho¶ng c¸ch sö dông chØ
®øng vµ chØ ngang. C¹nh
nghiªng vµ c¹nh ®øng tõ
m¸y ®Õn P0 sÏ hiÖn ra
8.NÕu xuÊt hiÖn ®é dèc
cña c¹nh Ên F2
9. Ên F3 (NEZ) ®Ó hiÖn
to¹ ®é ®iÓm môc tiªu
F6
F6
F2
F2
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A49
CH¦¥NG III
THùC NGHIÖM
III-1 MôC §ÝCH Vµ NéI DUNG THùC NGHIÖM
1. Môc ®Ých thùc nghiÖm
M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö cã mÆt ë ViÖt Nam trong kho¶ng mét vµi n¨m trë l¹i
®©y Tõ khi c¸c lo¹i thiÕt bÞ nµy ra ®êi th× c¸c c«ng t¸c ngo¹i nghiÖp còng nh
néi nghiÖp cña ngêi tr¾c ®Þa ®· ®îc tiÕn hµnh nhanh chãng ®ång thêi ®é
chÝnh x¸c kÕt qu¶ ®o còng t¨ng lªn.
Tõ tríc tíi nay ®· cã rÊt nhiÒu ®Ò tµi nghiªn cøu, kh¶o s¸t vÒ m¸y NTS662
§Ò tµi kh¶o s¸t vÒ kh¶ n¨ng ®o gãc cña m¸y NTS662 §Ò tµi kh¶o s¸t ®é chÝnh
x¸c x¸c ®Þnh to¹ ®é c¸c ®iÓm tr¹m ®o, §Ò tµi kh¶o s¸t ®é chÝnh x¸c ®o c¹nh vµ
®é chÝnh x¸c cña trÞ ®o c¹nh … Nhng kh¶o s¸t vÒ kh¶ n¨ng ®o offset cña m¸y
th× cha ®îc quan t©m tíi. §Ó lµm s¸ng tá vÊn ®Ò nµy cña m¸y NTS662 chóng
t«i tiÕn hµnh kh¶o s¸t m¸y theo §Ò tµi cã tªn “ Kh¶o s¸t kh¶ n¨ng ®o offset
cña m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö NTS662 ”
2. Néi dung thùc nghiÖm
§Ó kh¶o s¸t m¸y theo ®Ò tµi cã tªn nh trªn chóng t«i chän vµ bè trÝ chän b·i
thùc nghiÖm vµ chóng t«i tiÕn hµnh ®o thùc nghiÖm theo c¸c néi dung sau:
+ §o offset c¹nh
+ §o offset gãc
+ §o offset trô
Gi¶ sö trong thùc tÕ chóng ta gÆp ph¶i trêng hîp nh trong h×nh vÏ III-3.1
®iÓm ®Þa vËt ®· bÞ che khuÊt bëi mét ®Þa vËt kh¸c
§o offset ®îc sö dông ®Ó gi¶i quyÕt bµi to¸n nµy. §o offset ®îc sö dông
®o chiÒu dµi tõ m¸y tíi ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh n¬i mµ kh«ng thÓ ®Æt g¬ng ®îc
hoÆc n¬i n¬i kh«ng thÓ nh×n thÊy trùc tiÕp g¬ng VÞ trÝ cÇn c¸c ®Þnh lµ gãc vµ
c¹nh täa ®é , c¹nh nghiªng
Nguyªn lý cña ph¬ng ph¸p nµy lµ ¸p dông ®Þnh lý pitago trong tam gi¸c
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A50
vu«ng tõ chiÒu dµi c¹nh gãc vu«ng vµ c¹nh huyÒn ®o ®îc th× tÝnh ra ®îc
c¹nh cßn l¹i.
III-2 X©y dùng vµ ®o bè trÝ b·i thùc ngiÖm
X©y dùng b·i thùc nghiÖm ®îc bè trÝ nh h×nh vÏ III-3.2
-chóng t«i chän b·i thùc nghiÖm lµ ®êng bª t«ng thuéc xãm 17 x· cæ nhuÕ
(phÝa tríc mÆt cña trêng ®¹i häc Má §Þa ChÊt ). §iÓm ®Þa vËt cÇn x¸c ®Þnh
( )®îc chän däc theo con ®êng nh h×nh vÏ h×nh III-3.2 .
Trªn ®êng bª t«ng nµy chóng t«i chän hai ®iÓm , mét ®iÓm ®øng m¸y A vµ
mét ®iÓm dùng tiªu ®Ó lÊy híng B
Trªn híng AB (h×nh III-3.2 ) lÊy mét ®iÓm O c¸ch ®iÓm A kho¶ngc¸ch lµ
162(m). ( kho¶ng c¸ch nµy ®îc ®o 10 lÇn sau ®ã lÊy trung b×nh lµ 162.488m )
Tr¹m m¸y
§iÓm ®Æt g¬ng ®o offset
§iÓm cÇn x¸c ®Þnh
H×nh III-3.1
900
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A51
T¹i ®iÓm O Tõ ®iÓm O nµy dùng tiÕp OC vµ OD vu«ng gãc víi híng AB.
Tõ ®iÓm O lÇn lît ®Æt c¸c ®o¹n cã c¸c kho¶ng c¸ch 0.2 m , 0.5 m , 1.5 m …
10 m theo c¸c híng OA , OB , OC vµ OD. T¹i c¸c ®iÓm nµy ®îc ®ãng ®inh
®Ó ®¸nh dÊu vµ dùng g¬ng ®Ó ®o offset c¹nh , offset gãc , offset trô.
§Æt m¸y toµn ®¹c ®iÖn tö NTS662 t¹i ®iÓm A vµ ®Æt g¬ng t¹i ®iÓm O ®o
kho¶ng c¸ch chÝnh x¸c vÞ trÝ A ®Õn O sau ®ã gi¶ ®Þnh to¹ ®é ®iÓm ®øng m¸y lµ
0 , 0 , 00 vµ ph¬ng vÞ c¹nh AO lµ 00 00’ 00” vµ nhËp vµo m¸y ®o. Nh vËy to¹
®é ®iÓm AO sÏ lµ SAO , 0 , hAO . TiÕp theo ®Æt g¬ng t¹i c¸c ®iÓm A1 ( SA1- A ),
O, h(A-A1).
Nh vËy ®· x©y dùng xong b·i thùc nghiÖm.
S¬ ®å III-3.2
H×nh III-3.2 - (S¬ ®å b·i thùc nghiÖm )
900
KÝ hiÖu: - Lµ ®iÓm offset
§iÓm ®øng m¸y thø 1
§iÓm ®øng m¸y thø 2
O D
A
A1
C
B
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A52
III.3 §o ®¹c vµ tÝnh to¸n thùc nghiÖm
III.3.1.1 §o ®¹c vµ tÝnh to¸n thùc nghiÖm offset c¹nh
Trong m¸y NTS662 ch¬ng tr×nh ®o offset c¹nh dïng ®Ó ®o offset ®èi víi
nh÷ng ®iÓm n»m vÒ phÝa xa m¸y hoÆc gÇn m¸y , nhng n»m trªn híng ®o cña
m¸y , khi ®ã kho¶ng c¸ch ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh sÏ ®îc tÝnh theo c«ng thøc :
S = S®o - doffset
Trong ®ã S lµ kho¶ng c¸ch tõ m¸y ®Õn ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh O
S®o lµ kho¶ng c¸ch tõ m¸y ®Õn g¬ng mµ m¸y ®o ®îc
Doffset lµ kho¶ng c¸ch tõ ®iÓm ®Æt g¬ng tíi ®iÓm O. NÕu ®iÓm ®Æt
g¬ng ë xa m¸y th× gi¸ trÞ nµy cã gi¸ trÞ lµ ©m cßn nÕu ë phÝa gÇn m¸y so víi
®iÓm O th× cã gi¸ trÞ lµ d¬ng.
Sau khi ®o xong chiÒu dµi tiÕp theo ®o¹n AO tiÕp theo sÏ dùng tiªu t¹i ®iÓm O
®Ó lÊy híng khi ®o offset gãc
1. TiÕn hµnh ®o ®¹c t¹i tr¹m m¸y theo híng OA Vµ OB
thao t¸c cô thÓ nh sau:
- C©n b»ng m¸y chÝnh x¸c t¹i ®iÓm A vµ khëi ®éng m¸y
- Dùng g¬ng vµ c©n b»ng g¬ng chÝnh x¸c t¹i ®iÓm offset lµ ®iÓm (3) ë
+ Ên phÝm F1( program)
+ Ên phÝm F6( tõ ch¬ng tr×nh menu tiÕp trang cña program )
+ Ên phÝm F4 offset
+ Ên phÝm F6 §Ó nhËp c¹nh offset khi nµo nhËp xong Ên Enter
+ Ng¾m g¬ng Ên F1 ( b¾t ®Çu ®o ) khi nµo ®o xong Ên F5 c¹nh ®øng vµ
c¹nh nghiªng tõ g¬ng ®Õn ®iÓm offset sÏ hiÖn ra .
+ Ên phÝm F2 .
- §äc sè vµ nghi kÕt qu¶ vµo sæ ®o
Mçi kho¶ng c¸ch offset ®o 5 lÇn nªn cã 5 gi¸ trÞ
Nh vËy ®· ®o xong kho¶ng c¸ch offset thø nhÊt .
C¸c sè liÖu ®o cña tr¹m m¸y ®îc thèng kª trong sæ ®o offset c¹nh cña phÇn
phô lôc 1 .
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A53
C¸c ®iÓm kh¸c, còng ®îc tiÕn hµnh t¬ng tù. Sè liÖu ®o còng ®îc trong phô
lôc 1
H×nh III-3.3
Tr¹m m¸yA
B
O
1
2
3
1’
2’
3’
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A54
2. TÝnh to¸n
Ký hiÖu i lµ ®é lÖch gi÷a trÞ ®o trùc tiÕp ( Stt ) vµ trÞ ®o offset ( S0 )
c«ng thøc chung ®Ó tÝnh ®Ó tÝnh ®é lÖch cho tÊt c¶ c¸c b¶ng , vµ c¸c kho¶ng
c¸ch offset ®ã lµ :
i = S0 - Stt ( i – lµ sè lÇn ®o i = 1,2 … 5 )
VÝ dô ®èi víi vÞ trÝ ®øng m¸y kho¶ng c¸ch offset lµ L1 = 0.2 m th× ®é lÖch
nµy lµ :
i = S0 - Stt =162.488 – 162.490 = 2 mm c¸c ®é lÖch kh¸c còng ®îc tÝnh
t¬ng tù . c¸c kÕt qu¶ ®o ®îc tÝnh trong b¶ng 3.1 ®Õn 3.4
B¶ng 3.1 : Chªnh lÖch gi÷a kho¶ng c¸ch ®o trùc tiÕp vµ kho¶ng c¸ch ®o
offset theo híng OA
Kho¶ng c¸ch offset L1= 0.2 m Kho¶ng c¸ch offset L2 = 0.5 m
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
1 162.490 162.488 +2.0 1 162.489 162.488 +1.0
2 162.489 162.488 +1.0 2 162.490 162.488 +2.0
3 162.489 162.488 +1.0 3 162.490 162.488 +2.0
4 162.489 162.488 +1.0 4 162.490 162.488 +2.0
5 162.488 162.488 0.0 5 162.490 162.488 +1.0
Kho¶ng c¸ch offset L3 = 1.0 m Kho¶ng c¸ch offset L4 = 1.5 m
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
1 162.489 162.488 +1.0 1 162.488 162.488 0.0
2 162.488 162.488 +0.0 2 162.488 162.488 0.0
3 162.489 162.488 +1.0 3 162.489 162.488 +1.0
4 162.488 162.488 0.0 4 162.488 162.488 0.0
5 162.487 162.488 -1.0 5 162.488 162.488 0.0
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A55
Kho¶ng c¸ch offset L5 = 2.5 m Kho¶ng c¸ch offset=L6 =4.0 m
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
1 162.489 162.488 +1.0 1 162.486 162.488 -2.0
2 162.488 162.488 0.0 2 162.488 162.488 0.0
3 162.489 162.488 +1.0 3 162.489 162.488 +1.00
4 162.489 162.488 +1.0 4 162.488 162.488 0.0
5 162.489 162.488 +2.0 5 162.486 162.488 -2.0
Kho¶ng c¸ch offset L7 = 6.0 m Kho¶ng c¸ch offset L8 =10 m
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
1 182.484 162.488 -4.0 1 162.486 162.488 -2.0
2 162.484 162.488 -4.0 2 162.485 162.488 -3.0
3 162.485 162.488 -3.0 3 162.486 162.488 -2.0
4 162.485 162.488 -3.0 4 162.485 162.488 -3.0
5 162.486 162.488 -2.0 5 162.486 162.488 -2.0
§å thÞ Quan hÖ gi÷a ®é lÖch vµ kho¶ng c¸ch offset theo híng OA
1 2
1
2
i (cm)
L i(m)3 4 5 6 7 8 9 10
Ký hiÖu iLkMax - lµ ®é lÖch lín nhÊt gi÷a trÞ ®o trùc tiÕp vµ trÞ ®o offset
khi vÞ trÝ ®iÓm offset chuÈn : Li – lµ kho¶ng c¸ch offset ( i = 1….8 )
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A56
K - lµ vÞ trÝ ®øng m¸y (K = 1)
Trôc L lµ kho¶ng c¸ch offset
Trôc 1lµ kho¶ng sai lÖch gi÷a trÞ ®o offset vµ trÞ ®o trùc tiÕp
Nh×n vµo ®å thÞ chóng ta thÊy ë vÞ trÝ offset theo híng OA nµy th× sù chªnh
lÖch gi÷a trÞ ®o trùc tiÕp vµ trÞ ®o offset kh¸ nhá ®é chªnh lÖch lín khi kho¶ng
c¸ch offset lín nhÊt cô thÓ :
+ §èi víi kho¶ng c¸ch L1 = 0.2 (m) th× 1LkMax = Stt - S0 = 2 ( mm)
+ §èi víi kho¶ng c¸ch offset L7 = 4 (m) th× 7LkMax = 4 mm
+ §èi víi kho¶ng c¸ch offset L8 = 10 (m) thi 8LkMax = 3 mm
Nhng c¸c chªnh lÖch trªn lµ kh«ng ®¸ng kÓ ®èi víi viÖc ®o chi tiÕt x¸c ®Þnh vÞ
trÝ cña c¸c ®iÓm ®Þa vËt kÓ c¶ ®èi víi b¶n ®å tû lÖ lín.
B¶ng 3.2: Chªnh lÖch kho¶ng c¸ch ®o trùc tiÕp vµ kho¶ng c¸ch ®o offset
theo híng OB
Kho¶ng c¸ch offset L1 = 0.2 m Kho¶ng c¸ch offset L2 = 0.5 m
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
1 162.490 162.488 +2.0 1 162.487 162.488 -1.0
2 162.489 162.488 +1.0 2 162.490 162.488 +1.0
3 162.489 162.488 +1.0 3 162.490 162.488 +2.0
4 162.490 162.488 +2.0 4 162.490 162.488 +2.0
5 162.490 162.488 +2.0 5 162.489 162.488 +1.0
Kho¶ng c¸ch offset L3 = 1.0 m Kho¶ng c¸ch offset L4 = 1.5 m
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
1 162.487 162.488 -1.0 1 162.487 162.488 -1.0
2 162.488 162.488 0.0 2 162.487 162.488 -1.0
3 162.488 162.488 0.0 3 162.486 162.488 -2.0
4 162.488 162.488 0.0 4 162.489 162.488 +1.0
5 162.488 162.488 0.0 5 162.487 162.488 -1.0
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A57
Kho¶ng c¸ch offset L5 = 2.5 m Kho¶ng c¸ch offset L6 = 4.0 m
STT TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
STT TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
1 162.490 162.488 +1.0 1 162.490 162.488 +2.0
2 162.490 162.488 +2.0 2 162.486 162.488 -2.0
3 162.491 162.488 +3.0 3 162.488 162.488 0.0
4 162.490 162.488 +2.0 4 162.487 162.488 -1.0
5 162.490 162.488 +2.0 5 162.487 162.488 -1.0
Kho¶ng c¸ch offset L7 = 6.0 m Kho¶ng c¸ch offset L8 = 10.0 m
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
1 162.486 162.488 -2.0 1 162.487 162.488 -1.0
2 162.486 162.488 -2.0 2 162.487 162.488 -1.0
3 162.487 162.488 -1.0 3 162.485 162.488 -3.0
4 162.487 162.488 -1.0 4 162.485 162.488 -3.0
5 162.487 162.488 -1.0 5 162.486 162.488 -2.0
Kho¶ng c¸ch offset L9 = 15.0 m Kho¶ng c¸ch offset L10 = 20.0 m
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
Stt TrÞ ®o
offset
(m)
TrÞ ®o
Trùc
tiÕp (m)
1
(mm)
1 162.486 162.488 -2.0 1 162.484 162.488 -4.0
2 162.486 162.488 -2.0 2 162.484 162.488 -4.0
3 162.485 162.488 -3.0 3 162.485 162.488 -3.0
4 162.486 162.488 -2.0 4 162.484 162.488 -4.0
5 162.486 162.488 -2.0 5 162.484 162.488 -4.0
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A58
§å thÞ Quan hÖ gi÷a ®é lÖch vµ kho¶ng c¸ch offset theo híng OB
1 2
1
2
i (cm)
Li(m)3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
Tõ c¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n ë b¶ng trªn cho thÊy c¸c chªnh lÖch gi÷a trÞ ®o
trùc tiÕp víi c¸c trÞ ®o offset cña híng OB còng cã kÕt qu¶ t¬ng tù nh
híng OA
Nh vËy chªnh lÖch gi÷a trÞ ®o trùc tiÕp vµ trÞ ®o offset lµ kh«ng ®¸ng kÓ
, vµ hoµn toµn cã thÓ dïng ph¬ng ph¸p ®o offset c¹nh ®Ó x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm
®Þa vËt ®èi víi mäi tû lÖ b¶n ®å cÇn ®o vÏ.
III-3-2. §o ®¹c vµ tÝnh to¸n offset gãc
-S¬ ®å ®o offset gãc
®iÓm ®øngm¸y
§iÓm cÇn x¸c
®Þnh
§iÓm offset
A1
0
H×nh III- 3.4
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A59
Bè trÝ thùc nghiÖm chóng t«i tiÕn hµnh bè trÝ s¬ ®å gièng nh phÇn ®o offset
c¹nh cïng kho¶ng c¸ch lµ 162 (m) ®o theo hai híng lµ híng OD vµ OC
theo s¬ ®å III -3.5
H×nh III-3.5
1. TiÕn hµnh §o ®¹c t¹i tr¹m m¸y theo hai híng OD vµ OC
- TiÕn hµnh ®o offset t¹i tr¹m m¸y thao t¸c cô thÓ nh sau :
- C©n b»ng m¸y chÝnh x¸c vµ khëi ®éng m¸y
- Dùng g¬ng vµ c©n gong chÝnh x¸c t¹i ®iÓm offset lµ 1 (theo híng OD)
- Dùng tiªu ng¾m ë ®iÓm O
- Ên phÝm F6 tõ MENU
- Ên phÝm F4 ®Ó vµo kiÓu ®o offset
- Ên phÝm F1 gãc ngang tù do F2 gi÷a gãc ngang b¾t ®Çu ®o
- Ên phÝm F1 ( ®o )
- B¾t chuÈn ®iÓm O b»ng c¸ch sö dông èc vi ®éng ngang ®a chØ ®øng cña èng
kÝnh trïng víi tiªu ë O.
- Ên phÝm F2 ( SD ) chiÒu dµi nghiªng tõ m¸y ®Õn ®iÓm O sÏ hiÖn ra
- Ên phÝm F3 ( NEZ ) to¹ ®é cña ®iÓm O sÏ hiÓn thÞ
900
§iÓm ®øng m¸y
O D
1’ 2 3 412’3’4’
A
C
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A60
Mçi kho¶ng c¸ch offset ®îc ®o 5 lÇn nªn cã 5 gi¸ trÞ
C¸c sè liÖu ®o ®îc thèng kª ë phÇn phô lôc 2
3.TÝnh to¸n
chóng t«i tiÕn hµnh tÝnh to¸n theo c«ng thøc sau:
ix
= X®o - XTT
iy
= Y®o - YTT
ix
lµ chªnh lÖch gi÷a to¹ ®é X®o ®o offset cña ®iÓm O vµ to¹ ®é Xtt ®o trùc
tiÕp cña ®iÓm nã.
iy
lµ chªnh lÖch gi÷a to¹ ®é Y®o ®o offset cña ®iÓm O vµ to¹ ®é Ytt cña
nã.
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A61
B¶ng so s¸nh to¹ ®é offset víi to¹ ®é gèc cña ®iÓm O
B¶ng 3.2.1: Chªnh lÖch gi÷a to¹ ®é ®o trùc tiÕp vµ to¹ ®é ®o offset
cña ®iÓm O khi ®o theo híng OD
Kho¶ng c¸ch offset L = 0.2 (m) Kho¶ng c¸ch offset L = 0.2 (m)
Stt To¹ ®é X Stt To¹ ®é Y
X§o(m) XO(m) x(mm) Y§o(m) YO (m) y(mm)
1 162.492 162.488 +4.0 1 -0.008 0.000 -8.0
2 162.493 162.488 +5.0 2 -0.009 0.000 -9.0
3 162.493 162.488 +5.0 3 0.005 0.000 5.0
4 162.490 162.488 +2.0 4 0.010 0.000 10
5 162.491 162.488 +3.0 5 0.005 0.000 5.0
Kho¶ng c¸ch offset L = 0.5 (m) Kho¶ng c¸ch offset L = 0.5 (m)
To¹ ®é X To¹ ®é Y
X§o(m) XO (m) x(mm) y§o(m) YO (m) y(mm)
1 162.483 162.488 -5.0 1 0.012 0.000 12
2 162.482 162.488 -6.0 2 0.006 0.000 6.0
3 162.482 162.488 -6.0 3 -0.005 0.000 -5.0
4 162.482 162.488 -6.0 4 0.002 0.000 2.0
5 162.484 162.488 -4.0 5 0.005 0.000 5.0
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A62
B¶ng so s¸nh to¹ ®é ®o offset víi to¹ ®é gèc cña ®iÓm O
Kho¶ng c¸ch offset L = 1.5 (m) Kho¶ng c¸ch offset L = 1.5 (m)
Stt To¹ ®é X Stt To¹ ®é Y
X§o(m) XO(m) x(mm) Y§o(m) YO(m) y(mm)
1 162.494 162.488 +6.0 1 -0.001 0.000 -1.0
2 162.494 162.488 +6.0 2 0.002 0.000 2.0
3 162.493 162.488 +5.0 3 0.009 0.000 9.0
4 162.493 162.488 +5.0 4 0.009 0.000 9.0
5 162.494 162.488 +6.0 5 0.007 0.000 7.0
Kho¶ng c¸ch offset L = 2.5 (m) Kho¶ng c¸ch offset L = 2.5 (m)
Stt To¹ ®é X Stt To¹ ®é Y
X§o(m) XO(m) x(mm) Y§o(m) YO(m) y(mm)
1 162.718 162.488 +23 1 0.008 0.000 8.0
2 162.718 162.488 +23 2 0.002 0.000 2.0
3 162.718 162.488 +23 3 0.006 0.000 6.0
4 162.718 162.488 +23 4 0.006 0.000 6.0
5 162.717 162.488 +22 5 -0.011 0.000 -11
- §å thÞ Quan hÖ gi÷a ®é lÖch vµ kho¶ng c¸c offset víi to¹ ®é gèc
cña ®iÓm O
x ( c m )
L i( m )1 2 3
1
2
3
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A63
- §å thÞ Quan hÖ gi÷a ®é lÖch vµ kho¶ng c¸c offset víi to¹ ®é gèc
cña ®iÓm O
y ( c m )
L i( m )1 2 3
1
2
3
Tõ c¸c kÕt qu¶ so s¸nh gi÷a to¹ ®é ®iÓm O ®o trùc tiÕp vµ to¹ ®é ®o
offset gãc cho thÊy : Khi kho¶ng c¸ch offset (L) cµng lín th× chªnh lÖch gi÷a
to¹ ®é ®o offset cµng lín.
Còng tõ hai ®å thÞ trªn cho thÊy §èi víi to¹ ®é X th× ®é lÖc ix bÞ ¶nh
hëng trùc tiÕp cña chiÒu dµi ®o ( c¹nh huyÒn cña tam gi¸c ) Cßn ®èi víi to¹ ®é
Y th× ¶nh hëng cña nã chñ yÕu lµ do sai sè ng¾m chuÈn cña tiªu ng¾m t¹i
®iÓm O NÕu sö dông ph¬ng ph¸p ®o offset gãc ®Ó x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm ®Þa vËt
khi ®o vÏ b¶n ®å cã tû lÖ lín h¬n 1: 2000 th× kho¶ng c¸ch offset kh«ng ®îc
vît qu¸ 2.5 m ( L < 2.5 m ). Cßn khi ®o vÏ b¶n ®å cã tû lÖ 1 : 500 th× kho¶ng
c¸ch offset kh«ng ®îc lín h¬n 6 m.
(L = ≤ 6.0 m )
B¶ng so s¸nh to¹ ®é ®o offset víi to¹ ®é gèc cña ®iÓm O
B¶ng 3.2.2: Chªnh lÖch gi÷a to¹ ®é ®o trùc tiÕp vµ to¹ ®é ®o offset
cña ®iÓm O khi ®o theo híng OC
Kho¶ng c¸ch offset L = 0.2 (m) Kho¶ng c¸ch offset L = 0.2 (m)
Stt To¹ ®é X Stt To¹ ®é Y
X§o(m) XO(m) x(mm) Y§o(m) YO(m) y(mm)
1 162.493 162.488 +5.0 1 -0.009 0.000 -9.0
2 162.492 162.488 +4.0 2 -0.008 0.000 -8.0
3 162.492 162.488 +4.0 3 -0.009 0.000 -9.0
4 162.492 162.488 +4.0 4 0.000 0.000 0.0
5 162.492 162.488 +4.0 5 -0.005 0.000 -5.0
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A64
Kho¶ng c¸ch offset L = 0.5 (m) Kho¶ng c¸ch offset L = 0.5 (m)
Stt To¹ ®é X Stt To¹ ®é Y
X§o (m) XO (m) x(mm) Y§o (m) YO (m) y(mm)
1 162.493 162.488 +5.0 1 -0.006 0.000 -6.0
2 162.492 162.488 +4.0 2 -0.004 0.000 -4.0
3 162.493 162.488 +5.0 3 -0.003 0.000 -3.0
4 162.493 162.488 +5.0 4 0.002 0.000 2.0
5 162.493 162.488 +5.0 5 0.000 0.000 0.0
Kho¶ng c¸ch offset L = 1.0 (m) Kho¶ng c¸ch offset L = 1.0 (m)
Stt To¹ ®é X Stt To¹ ®é Y
X§o (m) XO (m) x(mm) Y§o (m) YO (m) y(mm)
1 162.495 162.488 +7.0 1 -0.006 0.000 -6.0
2 162.494 162.488 +6.0 2 -0.012 0.000 -12
3 162.495 162.488 +7.0 3 -0.006 0.000 -6.0
4 162.495 162.488 +7.0 4 -0.002 0.000 -2.0
5 162.494 162.488 +6.0 5 -0.008 0.000 -8.0
B¶ng so s¸nh to¹ ®é ®o offset víi to¹ ®é gèc cña ®iÓm O
Kho¶ng c¸ch offset L =1.5 (m) Kho¶ng c¸ch offset L = 1.5 (m)
Stt To¹ ®é X Stt To¹ ®é Y
X§o (m) XO (m) x(mm) Y§o (m) YO (m) y(mm)
1 162.500 162.488 +12 1 -0.012 0.000 -12
2 162.499 162.488 +11 2 -0.008 0.000 -8.0
3 162.500 162.488 +12 3 -0.007 0.000 -7.0
4 162.498 162.488 +10 4 -0.009 0.000 -9.0
5 162.500 162.488 +12 5 -0.0013 0.000 -13
- §å thÞ Quan hÖ gi÷a ®é lÖch vµ kho¶ng c¸c offset víi to¹ ®é gèc cña
®iÓm O
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A65
x ( c m )
L i( m )1 2
1
2
3
- §å thÞ Quan hÖ gi÷a ®é lÖch vµ kho¶ng c¸c offset víi to¹ ®é gèc
cña ®iÓm O
y ( c m )
L i( m )1 2
1
2
3
Tõ c¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n vµ vÏ ®å thÞ cho thÊy: C¸c kÕt qu¶ tÝnh to¸n vµ ®o
®¹c còng gièng nh híng OD. Nh vËy c¶ hai trêng hîp kh¶o s¸t cho thÊy
c¸c sai lÖch gi÷a to¹ ®é ®o offset vµ to¹ ®é ®o trùc tiÕp lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Nh
vËy hoµn toµn cã thÓ dïng ph¬ng ph¸p ®o offset gãc ®Ó x¸c ®Þnh to¹ ®é c¸c
®iÓm ®Þa vËt phôc vô cho ®o vÏ b¶n ®å c¸c tû lÖ lín.
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A66
III.3.3 §o ®¹c vµ tÝnh to¸n offset trô .
- S¬ ®å ®o offset trô
P2 P0
P3
P1
§iÓm ®øng m¸y
H×nh 3.3
1. Bè trÝ thùc nghiÖm chóng t«i chän b·i thùc nghiÖm cïng vÞ trÝ nhng kho¶ng
c¸ch ®øng m¸y kh¸c nhau vµ ®Þa ®iÓm vµ cïng s¬ ®å phÇn offset c¹nh vµ offset
gãc nhng kho¶ng c¸ch kh¸c nhau T¹i vÞ trÝ ®øng m¸y thø 1 kho¶ng c¸ch lµ 82
(m) vÞ trÝ ®øng m¸y thø 2 lµ 60 (m) .( kho¶ng c¸ch 2 tr¹m m¸y nµy ®îc ®o 15
lÇn sau ®ã lÊy trung b×nh lµ ( 80.032m ) vµ tr¹m m¸y 2 lµ (60.622m).
- C¸ch bè trÝ chóng t«i còng bè trÝ nh phÇn offset c¹nh ®Ó bè trÝ c¸c kho¶ng
c¸ch
2.2 TiÕn hµnh ®o ®¹c t¹i tr¹m m¸y 1
- Chóng t«i chän hai vÞ trÝ ®øng m¸y ®Ó tiÕn hµnh ®o offset
TiÕn hµnh ®o offset : thao t¸c cô thÓ t¹i tr¹m m¸y 1 nh sau
- c©n b»ng m¸y chÝnh x¸c vµ khëi ®éng m¸y
- Dùng g¬ng vµ c©n g¬ng chÝnh x¸c
- Ên phÝm F6 tõ menu cã ®îc trang tiÕp cña ch¬ng tr×nh
- Ên phÝm F4 cã ®îc mµn h×nh offset Ên F3 b¾t ®Çu kÕ ho¹ch ®o offset
- Ng¾m g¬ng P1 Ên F1 ®o
- §o ®iÓm P2 P3 gièng nh c¸ch trªn
- M¸y ®o tÝnh ®îc to¹ ®é vµ kho¶ng c¸ch mÆt c¾t
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A67
- Ng¾m chuÈn P0 khi ®ã c¹nh nghiªng vµ chªnh cao tõ m¸y ®Õn P0 sÏ hiÖn
ra
- §äc sè vµ ghi vµo sæ ®o
Mçi kho¶ng c¸ch ®îc ®o 5 lÇn nªn cã 5 gi¸ trÞ
Nh vËy ®· tiÕn hµnh ®o xong kho¶ng c¸ch offset thø nhÊt , tr¹m m¸y 1
§èi víi tr¹m m¸y thø 2 còng ®îc tiÕn hµnh t¬ng tù
C¸c sè liÖu ®o cña c¶ hai tr¹m m¸y ®îc thèng kª trong sæ ®o offset trô
cña phÇn phô lôc 3
2.3. TÝnh to¸n
Ký hiÖu i lµ ®é lÖch gi÷a trÞ ®o trùc tiÕp ( Stt ) vµ trÞ ®o offset ( S0 )
chóng ta cã c«ng thøc :
i = Stt - S0 ( i – lµ sè lÇn ®o i = 1,2 … 5 )
§èi víi vÞ trÝ ®øng m¸y thø 1 kho¶ng c¸ch offset lµ L1 = 0.2 m th× ®é lÖch
nµy lµ :
i = 82.033 – 82.032 = 1 mm
§èi víi vÞ trÝ ®øng m¸y thø 2 kho¶ng c¸ch offset L = 0.2 m th×
i = 60.623 – 60.622 = 1 mm c¸c ®é lÖch kh¸c còng ®îc tÝnh t¬ng tù
Sai lÖch trÞ ®o offset so víi trÞ ®o trùc tiÕp tr¹m m¸y 1
(VÞ trÝ ®øng m¸y thø 1 )
B¶ng 3.3.1
Kho¶ng c¸ch offset
L1= 0.2 m
Kho¶ng c¸ch offset
L2= 0.5 m
Kho¶ng c¸ch offset
L3= 1.5 m
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
1 82.033 82.032 +1.0 1 82.033 82.032 +1.0 1 82.034 82.032 +2.0
2 82.032 82.032 0.0 2 82.033 82.032 +1.0 2 82.033 82.032 +1.0
3 82.032 82.032 0.0 3 82.032 82.032 0.0 3 82.033 82.032 +1.0
4 82.033 82.032 +1.0 4 82.031 82.032 -1.0 4 82.032 82.032 0.0
5 82.032 82.032 0.0 5 82.031 82.032 -1.0 5 82.034 82.032 +2.0
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A68
Kho¶ng c¸ch offset
L4= 2.0 m
Kho¶ng c¸ch offset
L5= 2.5 m
Kho¶ng c¸ch offset
L6= 3.0 m
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
1 82.031 82.032 -1.0 1 82.033 82.032 +1.0 1 82.034 82.032 +2.0
2 82.031 82.032 -1.0 2 82.032 82.032 0.0 2 82.031 82.032 +1.0
3 82.031 82.032 -1.0 3 82.033 82.032 +1.0 3 82.031 82.032 -1.0
4 82.033 82.032 +1.0 4 82..033 82.032 +1.0 4 82.033 82.032 +1.0
5 82.032 82.032 0.0 5 82.033 82.032 +1.0 5 82.032 82.032 0.0
Kho¶ng c¸ch offset
L7= 5.0 m
Kho¶ng c¸ch offset
L8= 7.0 m
Kho¶ng c¸ch offset
L9= 9.0 m
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
1 82.031 82.032 -1.0 1 82.035 82.032 +3.0 1 82.034 82.032 +2.0
2 82.032 82.032 0.0 2 82.034 82.032 +2.0 2 82.034 82.032 +2.0
3 82.033 82.032 +1.0 3 82.034 82.032 +3.0 3 82.035 82.032 +3.0
4 82.033 82.032 +1.0 4 82.034 82.032 +2.0 4 82.034 82.032 +2.0
5 82.033 82.032 +1.0 5 82.035 82.032 +3.0 5 82.035 82.032 +3.0
- §å thÞ Quan hÖ gi÷a ®é lÖch vµ kho¶ng c¸ch offset
( vÞ trÝ ®øng m¸y thø 1 )
1 2
1
2
i (cm )
L i(m )3 4 5 6 7 8 9
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A69
Ký hiÖu i - lµ ®é lÖch lín nhÊt gi÷a trÞ ®o offset vµ trÞ ®o offset
Li – lµ kho¶ng c¸ch offset L = (1…9 )
K – lµ vÞ trÝ ®øng m¸y (K = 2)
Nh×n vµo ®å thÞ chóng ta thÊy sù sai lÖch gi÷a trÞ ®o offset vµ trÞ ®o trùc
tiÕp kh¸ nhá kho¶ng c¸ch offset cµng lín thi ®é sai lÖch còng t¨ng lªn nhng
kh«ng ®Êng kÓ . Nh×n vµo ®å thÞ ta thÊy kho¶ng sai lÖch lín nhÊt gi÷a trÞ ®o
offset vµ trÞ ®o trùc tiÕp lµ 3 mm cô thÓ lµ :
+ §èi víi kho¶ng c¸ch offset lín nhÊt L9 = 9.0 (m ) th× 6LkMax = 3 mm
Sai lÖch gi÷a trÞ ®o offset víi trÞ ®o trùc tiÕp
(vÞ trÝ ®øng m¸y thø 2)
B¶ng 3.3.2
Kho¶ng c¸ch offset
L1= 0.2 m
Kho¶ng c¸ch offset
L2= 0.5 m
Kho¶ng c¸ch offset
L3= 1.5 m
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
1 60.623 60.622 +1.0 1 60.623 60.622 +1.0 1 60.624 60.622 +2.0
2 60.622 60.622 0.0 2 60.622 60.622 0.0 2 60.622 60.622 0.0
3 60.622 60.622 0.0 3 60.621 60.622 -1.0 3 60.623 60.622 +1.0
4 60.622 60.622 0.0 4 60.623 60.622 +1.0 4 60.623 60.622 +1.0
5 60.623 60.622 +1.0 5 60.622 60.622 0.0 5 60.624 60.622 +2.0
Kho¶ng c¸ch offset
L4= 2.0 m
Kho¶ng c¸ch offset
L5= 2.5 m
Kho¶ng c¸ch offset
L6= 3.0 m
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc
tiÕp
(m)
1
(mm)
1 60.623 60.622 +1.0 1 60.624 60.622 +2.0 1 60.624 60.622 +2.0
2 60.624 60.622 +2.0 2 60.624 60.622 +2.0 2 60.624 60.622 +2.0
3 60.623 60.622 +1.0 3 60.624 60.622 +2.0 3 60.623 60.622 +1.0
4 60.624 60.622 +2.0 4 60.623 60.622 +1.0 4 60.624 60.622 +2.0
5 60.624 60.622 +2.0 5 60.623 60.622 +1.0 5 60.623 60.622 +1.0
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A70
Kho¶ng c¸ch offset
L7= 5.0 m
Kho¶ng c¸ch offset
L8= 7.0 m
Kho¶ng c¸ch offset
L9= 9.0 m
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc tiÕp
(m)
1(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc tiÕp
(m)
1(mm)
stt TrÞ ®o
offset
(m )
TrÞ ®o
trùc tiÕp
(m)
1(mm)
1 60.623 60.622 +1.0 1 60.622 60.622 0.0 1 60.626 60.622 +4.0
2 60.622 60.622 0.0 2 60.623 60.622 +1.0 2 60.625 60.622 +3.0
3 60.623 60.622 +1.0 3 60.624 60.622 +2.0 3 60.626 60.622 +4.0
4 60.624 60.622 2.0 4 60.624 60.622 +2.0 4 60.624 60.622 +2.0
5 60.623 60.622 +1.0 5 60.623 60.622 +1.0 5 60.626 60.622 +4.0
- §å thÞ Quan hÖ gi÷a ®é lÖch vµ kho¶ng c¸ch offset
( vÞ trÝ ®øng m¸y thø 2 )
1 2
1
2
i (cm)
L i(m)3 4 5 6 7 8 9
Ký hiÖu i - lµ ®é lÖch lín nhÊt gi÷a trÞ ®o offset vµ trÞ ®o offset
Li – lµ kho¶ng c¸ch offset L = (1…9 )
K – lµ vÞ trÝ ®øng m¸y (K = 2)
Nh×n vµo ®å thÞ chóng ta nhËn thÊy ë vÞ trÝ ®øng m¸y thø hai nµy th× trÞ
®o offset vµ trÞ ®o trùc tiÕp lÖch nhau kh«ng ®¸ng kÓ chªnh lÖch lín nhÊt lµ 3
mm Nh vËy ta cã thÓ kÕt luËn ®ù¬c r»ng lo¹i m¸y NTS662 nµy cã thÓ ®o
offset trô víi ®é chÝnh x¸c cao.
+ §èi víi kho¶ng c¸ch offset lín nhÊt L9 = 9.0 (m ) th× 6LkMax = 4 mm
Tõ kÕt qu¶ tÝnh to¸n ë c¸c b¶ng trªn cho thÊy ph¬ng ph¸p ®o offset trô
cho ®é chÝnh x¸c kh¸ cao ( Max = 4 mm ) víi kÕt qu¶ nµy th× hoµn toµn cã thÓ
dïng ph¬ng ph¸p ®o offset trô ®Ó x¸c ®Þnh to¹ ®é c¸c ®ÞavËt nh cét ®iÖn , c©y
… khi ®o vÏ c¸c lo¹i b¶n ®å cã tû lÖ lín vµ cùc lín ( 1 : 100 , 1: 200 , 1 : 500 ..)
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A71
KÕt LuËn vµ kiÕn nghÞ
KÕt LuËn
Trªn c¬ së nh÷ng néi dung ®· tr×nh bµy chóng t«i tæng hîp c¸c kÕt qu¶
chÝnh cña ®å ¸n nh sau :
1. §· nghiªn cøu t×m hiÓu vÒ c¸c ph¬ng ph¸p ®o dµi trong tr¾c ®Þa trªn c¬ së
®i s©u t×m hiÓu vÒ c¸c thiÕt bÞ sö dông trong ®o dµi ë viÖt nam.
2. §i s©u t×m hiÓu vÒ nguyªn lý ho¹t ®éng cña m¸y Toµn §¹c §iÖn Tö
NTS662, vµ tõ ®ã vËn hµnh ®o theo c¸c ch¬ng tr×nh tiÖn Ých cña m¸y.
3. §· tiÕn hµnh kh¶o s¸t offset c¹nh , offset gãc , offset trô kÕt qu¶ kh¶o s¸t
cho thÊy:
a). §èi víi ®o offset c¹nh : M¸y toµn ®¹c ®iÖn tö NTS662 cho phÐp ®o c¹nh
theo hai híng l¹i gÇn m¸y vµ ra xa m¸y.
KÕt qu¶ kh¶o s¸t qua hai híng nµy ®Òu cho ®é chÝnh x¸c rÊt cao nã chØ
kho¶ng cì vµi mm ( phô thuéc vµo sai sè ®o kho¶ng c¸ch offset )
b). §èi víi ®o offset gãc : M¸y NTS662 cho phÐp ®o offset gãc khi c¸c ®iÓm
®Æt g¬ng ®o offset bªn tr¸i vµ bªn ph¶i m¸y. Tõ c¸c kÕt qu¶ ®o cho thÊy kÕt
qu¶ ®o offset gãc phô thuéc chñ yÕu vµo viÖc x¸c ®Þnh chiÒu dµi tõ m¸y ®Õn
®iÓm ®Æt g¬ng ®o offset. Nh vËy nÕu c¹nh huyÒn cña tam gi¸c cña tam gi¸c
vu«ng cµng kh¸c xa c¹nh gãc vu«ng th× to¹ ®é cña ®iÓm cÇn x¸c ®Þnh cµng sai
lÖch. Còng tõ c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t trªn cho thÊy khi ®o offset gãc x¸c ®Þnh to¹
®é cña c¸c ®iÓm phôc vô cho ®o vÏ b¶n ®å tû lÖ 1: 200 vµ lín h¬n th× kho¶ng
c¸ch ®o offset kh«ng qu¸ 2.5 (m ).
c). §èi víi ®o offset trô : M¸y NTS662 cho phÐp sö dông ®o offset trô cho ®é
chÝnh x¸c rÊt cao. Tõ c¸c kÕt qu¶ kh¶o s¸t trªn cho thÊy cã thÓ sö dông ph¬ng
ph¸p ®Ó x¸c ®Þnh c¸c ®iÓm ®Þa vËt cho tÊt c¶ c¸c lo¹i tû lÖ b¶n ®å. V× ®é lÖch
gi÷a to¹ ®é ®o offset vµ to¹ ®é ®o trùc tiÕp chØ lÖch nhau cì mm.
Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o
Th.S. Vò Trung Rôy vµ c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa tr¾c ®Þa cao cÊp ®Ó b¶n
®å ¸n cña em ®îc hoµn thµnh.
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A72
KiÕn nghÞ
Do kh¶o nghiÖm cña chóng t«i cha réng kh¾p vµ toµn diÖn nªn kÕt qu¶ cßn
cha ®îc ®Çy ®ñ ®Ó kÕt luËn vÒ chñng lo¹i m¸y nµy.
VËy chóng t«i ®Ò nghÞ nªn tiÕp tôc kh¶o s¸t gãc c¹nh vµ trô theo ch¬ng tr×nh
®o offset theo nhiÒu d¹ng kh¸c nhau §Ó cã thÓ kÕt luËn ch¾c vµ chÝnh x¸c h¬n
vÒ x¸c ®Þnh ®o offset cña m¸y NTS662
§ång thêi chóng ta nªn tËn dông triÖt ®Ó ch¬ng tiÖn Ých cña m¸y vÒ quy tr×nh
®o offset gãc, offset c¹nh, offset trô vµ chiÒu dµi cña cña ®èi tîng cã ®Þa h×nh
phøc t¹p .
Trêng §¹i häc má §Þa chÊt §å ¸n tèt nghiÖp
Sinh Viªn: NguyÔn Chuyªn §Ò Líp: Tr¾c §Þa K48 - A73
tµi liÖu tham kh¶o
1 . §Ò tµi nghiªn cøu thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi thiÕt bÞ c«ng nghÖ míi trong c«ng
t¸c Tr¾c ®Þa Má ( §¹i Häc Má - §Þa ChÊt 1997 )
TS. §Æng Nam Chinh
2. øng dông kÜ thuËt ®iÖn ®iÖn tö trong tr¾c ®Þa Trêng §¹i Häc Má - §Þa ChÊt 1997
TS. §µo Quang HiÕu
TS. Ng« V¨n Hîi
3. X©y dùng Líi
TS. D¬ng V©n Phong
4. Tr¾c ®Þa c¬ së
TS. §inh C«ng Hoµ
TS. TS. §µo Quang HiÕu
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- 1 4.pdf