Khảo sát nhận thức và hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường PTCS
MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề Chúng ta đang sống ở thế kỉ 21, thế kỉ của sự phát triển vượt bậc về khoa học kỹ thuật. Chất lượng cuộc sống ngày càng cao, nhu cầu xã hội ngày càng tăng, cũng là lúc vấn đề môi trường và bảo vệ môi trường được thế giới nói chung và Việt Nam chúng ta nói riêng đặc biệt quan tâm. Bảo vệ môi trường hơn bao giờ hết đã trở thành nhiệm vụ cấp bách không của riêng ai. Việt Nam hứng chịu hậu quả nặng nề từ biến đổi khí hậu gây ra. Do đó, chúng ta cần phải có những hành đông cụ thể để chung tay với thế giới góp phần bảo vệ trái đất, môi trường sống của chúng ta. Ngoài việc đưa ra Hiến pháp, Luật môi trường, các quy định, tiêu chuẩn thì việc giáo dục môi trường là một trong những biện pháp lâu dài và rất quan trọng. Trong khi đó nhận thức của người dân nói chung, học sinh nói riêng về bảo vệ môi trường còn nhiều hạn chế, nhất là đội ngũ học sinh Trung học cơ sở (THCS) chiếm số đông. Đây là lứa tuổi đang trong quá trình hình thành nhân cách, là những người chủ tương lai của đất nước, lứa tuổi dễ tiếp thu, dễ rèn luyện hành vi và thói quen, là lực lượng đông đảo góp phần xây dựng và Bảo vệ môi trường (BVMT) một cách tốt nhất. Giáo dục BVMT là một quá trình thông qua các hoạt động giáo dục chính quy và không chính quy, giáo dục trong nhà trường và ngoài nhà trường làm cho con người có được sự hiểu biết về môi trường, kỹ năng và giá trị về nhân cách trong ứng xử với môi trường, tạo điều kiện cho họ tham gia vào phát triển một xã hội bền vững về sinh thái. Để việc đưa giáo dục BVMT vào nhà trường đạt kết quả mong muốn, quá trình triển khai sẽ thực hiện theo đường hướng được xác địnhvà phải đảm bảo theo nguyên tắc, mục tiêu, nội dung với những phương pháp thích hợp 1.2. Lý do chọn đề tài Từ khi xuất hiện trên trái đất, con người gắn bó với thiên nhiên, nhờ có lao động con người đã chủ động khai thác tài nguyên thiên nhiên để duy trì cuộc sống của mình. Trong quá trình lao động và sản xuất con người đã cải tạo thiên nhiên, nhưng ngược lại cũng tàn phá thiên nhiên như đốt rừng, tiêu diệt các loài động thực vật, sử dụng chất độc hoá học, chất phóng xạ huỷ hoại thiên nhiên gây nên tình trạng khủng hoảng sinh thái. Cần phải làm gì để ngăn chặn thực trạng trên cứu lấy con người và cuộc sống muôn loài? Một trong những biện pháp có hiệu quả lâu dài và rất quan trọng là phải giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho thế hệ trẻ, những người chủ tương lai của đất nước, những học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường. Ơû nước ta, vấn đề giáo dục môi trường cũng là mối quan tâm sâu sắc của Đảng, nhà nước và hệ thống nhà trường. Nghị quyết IV của Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VII năm 1993 đã đề ra nhiệm vụ:” Đẩy mạnh giáo dục pháp luật, đạo đức, thẩm mỹ, dân số rèn luyện thể chất cho học sinh” Trong hệ thống nhà trường, việc giáo dục môi trường (GDMT) cần được coi trọng đặt biệt ở bậc THCS, bởi lẽ: bậc THCS là bậc học nền móng, bậc phổ cập của hệ thống giáo dục quốc dân. Hàng chục triệu em một khi đã được giáo dục đầy đủ các hành trang về nhận thức, tri thức về BVMT sẽ là một lực lượng hùng hậu đóng vai trò nòng cốt trong mọi hoạt động cải thiện môi trường, bảo vệ tài nguyên của xã hội. Học sinh THCS ở độ tuổi đang phát triển và định hình về nhân cách. Vì vậy những hiểu biết cơ bản của các em được bồi dưỡng qua GDMT sẽ để lại dấu ấn sâu sắc trong toàn bộ cuộc đời sau này của các em. Đồng thời các em ở lứa tuổi này có tính tích cực cao, dễ hưng phấn, hiếu động nghịch ngợm nếu không được giáo dục sẽ dẫn tới những hành động làm tổn hại môi trường một cách vô ý thức hoặc có ý thức. Do đó làm thế nào để nâng cao hiệu quả GDMT cho học sinh ở các trường THCS là phải hình thành cho học sinh những tri thức về môi trường, bảo vệ môi trường. Xây dựng cho học sinh thái độ, hành vi cư sử đúng với môi trường là vấn đề cần thiết hiện nay. 1.3. Tên đề tài “Khảo sát nhận thức và hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường Phổ thông cơ sở” 1.4. Mục đích của đề tài Đánh giá công tác công tác giáo dục môi trường tại các trường Trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Đánh giá hiện trạng nhận thức môi trường của học sinh ở các trường Trung học cơ sở trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Xây dựng các giải pháp tăng cường công tác giáo dục môi trường cho học sinh.
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khảo sát nhận thức và hoạt động giáo dục môi trường cho học sinh ở các trường PTCS, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
t tröôùc ñòa ñieåm vaø vaän chuyeån.
Tieàn traïm ñòa ñieåm vaø laäp keá hoaïch hoaït ñoäng.
Thoâng tin veà vieäc môøi caùc baùo caùo vieân.
Hoaøn chænh phöông aùn xöû lyù caùc ruûi ro
Laäp danh saùch teân hoïc sinh vaø soá ngöôøi caàn chæ daãn ngay.
Nhaän bieát muïc ñích cuûa hoaït ñoäng ngoaøi thieân nhieân.
Phaùt trieån taâm theá chuaån bò kieán thöùc vaø kyõ naêng.
Thöïc haønh kyõ thuaät thu thaäp döõ lieäu.
Hieåu bieát veà traùch nhieäm cuûa caù nhaân vaø caû nhoùm.
Nhaän bieát veà söï saép xeáp (keá hoaïch) vaø caùc vaät lieäu, trang bò caàn thieát.
Hieåu bieát veà yeâu caàu an toaøn.
Pha 2: Hoaït ñoäng ngoaøi thieân nhieân.
Giaùm saùt chung.
Saún saøng giuùp ñôõ hoïc sinh khi coù nhu caàu.
Thuùc ñaåy hoïc sinh phaân tích baèng caùch ñeà ra caâu hoûi: Taïi sao? Theá naøo?
Thöïc hieän quan saùt tröïc tieáp, giaûi thích, mieâu taû, xaây doing, ño ñieám,…
Thu thaäp vaø ghi cheùp soá lieäu.
Söû duïng kyõ thuaät chuyeân ngoaøi trôøi: phaùc thaûo, veõ baûn ñoà, sao chuïp.
Phaân tích vaø giaûi thích.
Nhaän bieát veà söï caûm nhaän cuûa chính mình vaø ngöôøi khaùc.
Pha 3: Sau hoaït ñoäng ngoaøi thieân nhieân.
Cung caáp theâm thoâng tin theo yeâu caàu cuûa hoïc sinh.
Chæ daãn cho hoïc sinh caùc nguoàn khaùc ñeå xaùc ñònh söï khaùm phaù cuûa hoï.
Ñaùnh giaù söï hoaøn thaønh nhieäm vuï goàm caû vieäc toå chöùc vaø keát quaû hoïc taäp.
Toå chöùc thu thaäp thoâng tin.
Kieåm tra söï thu hoaïch vôùi ngöôøi khaùc.
Thöû nghieäm giaû thuyeát.
Khaùi quaùt hoùa.
Tranh luaän, nghieân cöùu caùc caâu hoûi coøn chöa coù lôøi ñaùp.
Chuaån bò baùo caùo vaø trình baøy.
Chöông 3: NOÄI DUNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
Noäi dung nghieân cöùu
Khaûo saùt hoaït ñoâng GDMT trong nhaø tröôøng
Ñeå chuyeån taûi ñöôïc noäi dung GDMT ñeán vôùi hoïc sinh moät caùch hieäu quaû, caàn löïa choïn nhöõng caùch tieáp can hôïp lyù vaø khoa hoïc. Löïa choïn phöông phaùp giaùo duïc phaûi xuaát phaùt töø quan ñieåm tieáp caän trong giaùo duïc BVMT. Ñoù laø giaùo duïc veà moâi tröôøng, giaùo duïc trong moâi tröôøng vaø giaùo duïc vì moâi tröôøng.
Phöông thöùc giaùo duïc BVMT trong tröôøng hoïc hieän nay laø:
Tích hôïp loàng gheùp noäi dung giaùo duïc BVMT qua caùc moân hoïc
Ñöa giaùo duïc BVMT trôû thaønh moät noäi dung cuûa hoaït ñoäng giaùo duïc ngoaøi giôø leân lôùp
Quan taâm tôùi moâi tröôøng ñòa phöông, thieát thöïc caûi thieän moâi tröôøng ñòa phöông, hình thaønh thoùi quen öùng xöû thaân thieän vôùi moâi tröôøng ñòa phöông
Thöïc hieän giaùo duïc BVMT coù theå söû duïng nhieàu phöông phaùp daïy hoïc nhö thaûo luaän nhoùm, troø chôi, phöông phaùp döï aùn, ñoùng vai,… ñoàng thôøi söû duïng nhöõng phöông phaùp ñaëc thuø cuûa caùc moân hoïc
Toå chöùc cho hoïc sinh tham gia caùc hoaït ñoäng BVMT cuøng vôùi coäng ñoàng. Chuù yù taïo ra thaùi ñoä ñuùng vaø tinh thaàn traùch nhieäm cao ñoái vôùi vieäc BVMT. Chuù troïng boài döôõng kyõ naêng cho giaùo vieân trong coâng taùc giaùo duïc BVMT.
Giaùo duïc moâi tröôøng vaø BVMT laø moät noäi dung giaùo duïc quan troïng caàn ñöôïc thöïc hieän nghieâm tuùc,ñuùng noäi dung vaø ñuùng phöông phaùp ñeå coù theå mang laïi hieäu quaû cao trong coâng taùc giaùo duïc BVMT
Khaûo saùt nhaän thöùc moâi tröôøng
Kieán thöùc veà moâi tröôøng
Ñeà taøi tieán haønh khaûo saùt thöïc traïng vaø noäi dung GDMT thoâng qua chöông trình hoïc cuûa caùc moân hoïc: Sinh hoïc, Ñòa lyù, Vaät lyù, Hoùa hoïc, Vaên hoïc, Giaùo duïc coâng daân cuûa caùc khoái lôùp 6 ñeán lôùp 9 thuoäc chöông trình THCS. Quaù trình khaûo saùt tìm ra nhöõng noäi dung cuûa caùc baøi trong moân hoïc coù lieân quan ñeán noäi dung GDMT, treân cô sôû ñoù nghieân cöùu löïa choïn phöông phaùp GDMT thoâng qua caùc moân hoïc.
Noäi dung GDMT tích hôïp trong chöông trình SGK ôû baäc hoïc THCS bao goàm 4 chuû ñeà sau:
Moâi tröôøng soáng cuûa chuùng ta:
Khaùi nieäm moâi tröôøng.
Moâi tröôøng töï nhieân.
Moâi tröôøng nhaân taïo.
Taøi nguyeân thieân nhieân.
Quan heä giöõa con ngöôøi vaø moâi tröôøng:
Con ngöôøi laø moät thaønh phaàn cuûa moâi tröôøng.
Vai troø cuûa con ngöôøi ñoái vôùi moâi tröôøng.
Taùc ñoäng cuûa con ngöôøi ñoái vôùi moâi tröôøng.
Daân soá vôùi moâi tröôøng. Coâng ngieäp, ñoâ thò hoaù vaø moâi tröôøng.
Söï oâ nhieãm vaø suy thoaùi moâi tröôøng:
OÂ nhieãm moâi tröôøng: Nöôùc, khí, tieáng oàn, bieån.
Chaát thaûi.
Suy thoaùi röøng.
Suy thoaùi ñaát.
Suy giaûm ña daïng sinh hoïc.
Caùc bieän phaùp baûo veä moâi tröôøng, phaùt trieån beàn vöõng:
Nhöõng qui ñònh cuûa phaùp luaät veà baûo veä moâi tröôøng, phaùt trieån beàn vöõng.
Caùc hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng.
Nhieäm vuï cuûa hoïc sinh trong vieäc baûo veä moâi tröôøng.
NOÙNG LEÂN TOAØN CAÀU
I/ Nguyeân nhaân, taùc haïi cuûa hieän töôïng noùng leân toaøn caàu:
- Ngaønh nhieät ñieän phaùt trieån.
Di canh di cö.
Chaët phaù, ñoát röøng ñeå phuïc vuï ñôøi soáng sinh hoaït.
Taêng daân soá.
Suy giaûm ña daïng sinh hoïc.
Taêng caùc hoaït ñoäng giao thoâng vaän taûi.
Taêng cöôøng söû duïng nguoàn naêng löôïng maët trôøi.
Thuûng taàng oâzoân.
Thieáu söï hieåu bieát, yù thöïc traùch nhieäm trong vieäc baûo veä moâi tröôøng.
Taùc haïi:
Nhieät ñoä traùi ñaát taêng seõ daãn ñeán nguy cô laøm tan lôùp baêng bao phuû ôû cöïc.
Nöôùc nôû ra laøm möùc nöôùc bieån taêng vaø daâng leân cao.
Nhieàu vuøng ñaát lieàn seõ bò ngaäp döôùi nöôùc bieån, ñe doaï cuoäc soáng cuûa haøng trieäu ngöôøi treân theá giôùi.
Khí haäu seõ noùng leân, moät soá nôi seõ luû luït, moät soá nôi seõ haïn haùn.
Caây coái, thöïc vaät seõ aûnh höôûng ñeán muøa maøng.
Xuaát hieän nhö Elnino vaø Lanina.
II/ Moät soá bieän phaùp haïn cheá hieän töôïng noùng leân toaøn caàu:
Öu tieân phaùt trieån coâng ngheä saïch, ñoåi môùi coâng ngheä, ñaàu tö thieát bò xöû lí chaát thaûi.
Kieåm soaùt nghieâm ngaët ñoái vôùi caùc cô sôû pheá thaûi caùc chaát gaây oâ nhieåm khoâng khí.
Naâng cao hieäu quaû saûn xuaát vaø söû duïng naêng löôïng.
Thöïc hieän coâng trình phuïc hoài vaø phaùt trieån röøng, phuû xanh ñaát troáng ñoài nuùi troïc. Phaùt trieån troàng caây xanh.
Thöïc hieän caùc coâng trình cuûa quoác gia.
Loaïi tröø caùc nguoàn pheá thaûi trong nhaø.
SÖÛ DUÏNG VAØ BAÛO VEÄ TAØI NGUYEÂN RÖØNG
I/ Vai troø cuûa röøng ñoái vôùi moâi tröôøng vaø ñôøi soáng con ngöôøi:
Vai troø.
Laø taøi nguyeân ñoäng thöïc vaät.
Coù taùc ñoäng maïnh ñeán moâi tröôøng, khí haäu vaø ñaát ñai, ñieàu hoaø khí haäu, laøm saïch khoâng khí.
Coù taùc duïng toát ñeán söùc khoeû con ngöôøi.
Baûo veä nguoàn nöôùc, choáng xoùi moøn.
Cung caáp chaát dinh döôõng khoaùng, muøn vaø aûnh höôûng lôùn ñeán ñoä phì nhieâu cuûa ñaát.
Laø nôi cö truù, cung caáp dinh döôõng cho ñoäng thöïc vaät.
Laø voøng tuaàn hoaøn dinh döôõng khoaùng.
Nguyeân nhaân chính laøm cho dieän tích vaø chaát löôïng röøng ngaøy caøng giaûm.
Chuyeån dieän ñaát röøng sang ñaát noâng nghieäp.
Nhu caàu laáy cuûi laøm chaát ñoát.
Chaên thaû gia suùc.
Khai thaùc goã vaø caùc saûn phaåm röøng.
Phaù röøng ñeå troàng caây noâng nghieäp vaø caây ñaëc saûn.
Do chaùy röøng, phaù röøng.
Do aûnh höôûng cuûa bom ñaïn vaø caùc chaát ñoäc hoaù hoïc trong chieán tranh.
Do chính saùch quaûn lí röøng, chính saùch ñaát ñai, di cö, ñònh cö, döï aùn xaây döïng khu daân cö, coâng trình thuyû ñieän, khu coâng nghieäp.
Haäu quaû.
Laøm maát caân baèng heä sinh thaùi, oâ nhieãm moâi tröôøng, nguoàn nöôùc, luõ luït…
Aûnh höôûng veà maët kinh teá, laøm haïn cheá goã, nguyeân lieäu.
Aûnh höôûng ñeán maët vaên hoaù, xaõ hoäi cuûa söï phaù röøng…
II/ Bieän phaùp baûo veä röøng:
Treân nguyeân lí chung cuûa söï phaùt treåin beàn vöõng, tính beàn vöõng cuûa röøng ñöôïc ñaùnh giaù döïa treân söï oån ñònh veà dieän tích, veà khaû naêng cung caáp goã vaø chaát löôïng goã, veà chöùc naêng baûo toàn ña daïng sinh hoïc, veà maët sinh thaùi, tính beàn vöõng cuûa kinh teá, xaõ hoâi vaø ñaûm baûo vieäc laøm cho con ngöôøi.
Khai thaùc saûn phaåm röøng tieát kieäm, hôïp lí, ñuùng phaùp luaät seõ ñaûm baûo cho vieäc söû duïng hôïp lí nguoàn taøi nguyeân quí giaù naøy. Khai thaùc hôïp lí taøi nguyeân röøng ñöôïc hieåu laø qui trình khaùi thaùc luoân naèm trong giôùi haïn cho pheùp cuûa khaû naêng taùi sinh röøng. Baûo ñaûm cho söï khai thaùc oån ñònh laâu daøi, ñoàng thôøi vaãn duy trì ñöôïc caùc tính naêng cuûa röøng veà cung caáp taøi nguyeân, phoøng hoä moâi tröôøng, ñaûm baûo sinh thaùi caûnh quan cuõng nhö tính ña daïng sinh hoïc voán coù cuûa röøng.
Quaûn lí toát hôn caùc nguoàn taøi nguyeân röøng hieän coøn vaø troàng röøng môùi. Naâng ca hieäu suaát söû duïng cuûa ñaát, phaùt trieån khí sinh hoïc vaø söû duïng naêng löôïng maët trôøi. Thaâm canh caây coâng nghieäp vaø taïo vieäc laøm môùi ñeå phaùt trieån noâng thoân, giaûm söùc eùp cuûa saûn xuaát noâng nghieäp ñoái vôùi caùc ñaát röøng coøn laïi. Vieäc baûo veä röøng phaûi ñi ñoâi giöõa baûo toàn, phuïc hoài vôùi troàng röøng vaø quaûn lyù buoân baùn goã nhaèm phaùt trieån beàn vöõng taøi nguyeân röøng.
Thaønh laäp caùc khu vöôøn quoác gia vaø caùc khu baûo toàn thieân nhieân ñeå baûo veä röøng vaø caùc loaøi ñoäng vaät, thöïc vaät.
Quaûn lyù röøng beàn vöõng vaø chöùng chæ röøng.
Taêng cöôøng söï tham gia cuûa nhaân daân cuûa caùc ngaønh kinh teá vaøo vieäc troàng, baûo veä vaø quaûn lyù phaùt trieån röøng, saûn xuaát vaø söû duïng coù hieäu quaû caùc maët haøng laâm saûn thieát yeáu khai thaùc töø röøng, ñöøng vì lôïi ích cuûa moãi ngöôøi. Naâng cao nhaän thöùc coäng ñoàng ñeå baûo veä röøng. Caûi thieän ñôøi soáng, taêng vieäc laøm cho nhaân daân, ñaëc bieät laø caùc coäng ñoàng daân toäc mieàn nuùi.
Giaùo duïc baûo veä röøng
ÑA DAÏNG SINH HOÏC
I/ Khaùi nieäm vaø taàm quan troïng cuûa ña daïng sinh hoïc:
Khaùi nieäm: Laø heä ña daïng cuûa caùc sinh vaät töø taát caû caùc nguoàn, trong ñoù bao goàm caùc heä sinh thaùi treân caïn, döôùi bieån, caùc thuyû vaät khaùc vaø caùc phöùc heä sinh thaùi maø chuùng caáu thaønh. Giaùo duïc hoïc sinh bao goàm caû söï ña daïng gen cuûa loaøi, ña daïng caùc laøi vaø vaø ña daïng caùc HST.
Tầm quan trọng ,
Giaù trị kinh tế
Đảm bảo cho loài người tồn tại vaø phaùt triển
Cung cấp một số lượng lớn caùc sản phẩm phục vụ cho con người
Laø moät nguoàn taøi nguyeân quan trọng phục vụ cho noâng nghieäp vaø ñôøi sống
Giaù trò sinh thaùi vaø moâi tröông
Điều hoøa khí haäu, laøm saïch moâi tröôøng khoâng khí, nước,bảo vệ ñất,ngăn ngừa dịch bệnh.
Giaù trò veà ñaùp öùng nhu caàu thaåm myõ,văn hoùa , lịch sử,tín ngưỡng vaø giải trí của con ngừơi
II/ Vai troø vaø taàm quan troïng cuûa ña daïng sinh hoïc ñoái vôùi ñôøi soáng coäng ñoàng daân cö ñòa phöông vaø söï phaùt trieån khinh teá xaõ hoäi vaø vôùi khoa hoïc giaùo duïc
Haàu heát loaøi ngöôøi döïa vaøo TNTN.
Laø nguoån döôïc lieäu quyù vaø coøn nhieàu tieàm aån
Cung caáp thöïc phaåm, chia seû moät caùch coâng baèng cho coäng ñoàng
Lai taïo gioáng môùi coù naêng suaát cao ñaûm baûo cho söï phaùt trieån noâng nghieäp beàn vöõng
Taïo neân hình aûnh ñoäc ñaùo, caûnh quan ñeïp ñeõ, thieân nhieân hoang daõ, phaùt trieån du lòch sinh thaùi
III/ Nguyeân nhaân laøm suy giaûm ña daïng sinh hoïc
Nguyeân nhaân tröïc tieáp
Chieán tranh
Môû roäng ñaát noâng nghieäp
Khai thaùc goã
Söû duïng thuoác tröø saâu, dieät coû, phaân hoùa hoc
Khai thaùc cuûi
Khai thaùc laâm saûn ngoaøi goã
Chaùy röøng
Xaây döïng cô sôû haï taàng
Tình traïng khai thaùc, buoân baùn traùi pheùp, xuaát khaåu caùc loaïi goã quyù hieám, caùc loaøi ñoäng vaät hoang daõ
Oâ nhieãm moâi tröôøng
Di nhaäp, xaâm laán cuûa caùc loaøi sinh vaät laï.
Nguyeân nhaân giaùn tieáp
Taêng daân soá
Söï di daân
Söï ngheøo ñoùi
Yeáu toá kinh teá
Thieân tai
Caùc bieän phaùp baûo toàn ña daïng sinh hoïc
Chính saùch veà phaùp luaät BVMT noùi chung vaø baûo toàn ña daïng sinh hoïc noùi rieâng
Xaây döïng, quaûn lyù caùc khu baûo toàn
Naâng cao nhaän thöùc chung ña daïng sinh hoïc vaø baûo toàn ña daïng sinh hoïc vaø baûo toàn ña daïng sinh hoïc.
Taêng cöôøng tieàm löïc, ñaøo taïo caùn boä vaø nghieân cöùu khoa hoïc.
Phaùt trieån moâi tröôøng beàn vöõng.
Phaùt trieån hôïp taùc quoác teá.
Chính quyeàn vaø ñòa phöông, coäng ñoàng daân cö tham gia baûo veä, nuoâi troàng vaø quaûn lyù beàn vöõng taøi nguyeân ña daïng sinh hoïc.
RAÙC THAÛI SINH HOAÏT
I/ Caùc bieän phaùp xöû lí raùc:
Giaûm löôïng raùc: Ñoäng vieân moïi ngöôøi söû duïng tieát kieäm, khoâng laïm duïng bao bì ñoùng goùi khi khoâng caàn thieát.
Thay ñoåi chaát löôïng bao bì, ñoùng goùi: Khuyeán khích ngöôøi tieâu duøng söû duïng caùc bao bì saûn xuaát töø chaát lieäu giaáy,
Taùi söû duïng, taùi cheá vaø phuïc hoài:
Taùi söû duïng: Röûa saïch vaät thaûi vaø söû duïng laïi.
Taùi cheá: Duøng chaát thaûi laøm vaät lieäu saûn xuaát caùc vaät phaåm môùi.
Phuïc hoài: Saûn xuaát phaân boùn, uû raùc, ñoát raùc.
Caàn ñaàu tö kyõ thuaät ñeå xöû lyù raùc.
Xaây döïng yù thöùc töï giaùc trong daân chuùng.
Naâng cao nhaän thöùc coäng ñoàng, reøn luyeän haønh vi, thoùi quen sinh hoaït vaên minh…
Giaùo duïc yù thöùc, neáp sinh hoaït baûo veä moâi tröôøng, ñaûm baûo tính beàn vöõng.
II/ Muïc tieâu, noäi dung giaùo duïc chuû ñeà raùc thaûi cho hoïc sinh THCS:
Muïc tieâu:
Kieán thöùc: Coù moät soá hieåu bieát cô baûn, caàn thieát veà vaán ñeà raùc thaûi sinh hoaït.
Thaùi ñoä:
Coù thaùi ñoä ñuùng ñaén vôùi vaán ñeà raùc thaûi, khoâng xaõ raùc böøa baõi.
Coù yù thöùc vaø haønh ñoäng cuï theå nhaèm giaûm löôïng raùc thaûi, taùi cheá, phuïc hoài, taùi söû duïng raùc, giuùp ñôõ ngöôøi thu gom raùc.
Kyõ naêng:
Bieát phaân loaïi raùc.
Thöïc hieän moät soá bieän phaùp thu gom vaø xöû lyù raùc.
Noäi dung cô baûn:
Giôùi thieäu khaùi quaùt veà raùc thaûi. Löôïng raùc thaûi sinh hoaït.
Aûnh höôûng cuûa raùc sinh hoaït ñoái vôùi moâi tröôøng.
Caùc bieän phaùp giaûm thieåu, thu gom vaø xöû kyù raùc.
Giaùo duïc hoïc sinh yù thöùc tieát kieäm tieâu duøng, giaûm thieäu vieäc xaõ raùc.
Cho hoïc sinh bieát raùc khoâng phaûi laø voâ duïng, taän duïng raùc ñeå laøm phaân boùn, ñoà chôi…
Baûo veä moâi tröôøng baèng caùch thay ñoåi thaønh phaàn cuûa raùc, thay theá baèng caùc nguyeân lieäu khoù phaân huyû baèng chaát deã phaân huyû.
Moät soá bieän phaùp xöû lí raùc phuø hôïp vôùi ñòa phöông, ñaûm baûo veä sinh moâi tröôøng.
Giaùo duïc yù thöùc, traùch nhieäm cuûa caù nhaân vaø coäng ñoàng trong vieäc giaûm thieåu, thu gom vaø xöû kyù raùc.
NAÊNG LÖÔÏNG SÖÛ DUÏNG TRONG GIA ÑÌNH
I/ Nhöõng aûnh höôûng xaáu ñeán moâi tröôøng do hoaït ñoäng naêng löôïng cuûa con ngöôøi:
Söï oâ nhieãm khoâng khí.
Söï oâ nhieãm tieáng oàn.
Laøm cho dieän tích ñaát canh taùc bò thu heïp, haïn haùn baûo luït ôû nhieàu nôi. Vieäc söû duïng naêng löôïng goùp phaàn laøm taêng khí nhaø kính, laøm thuûng taàng oâzoân aûnh höôûng xaáu ñeán khí haäu cuûa traùi ñaát…
II/ Baûo veä moâi tröôøng laø nhieäm vuï cuûa moãi ngöôøi, cuûa caùc quoác gia…
Höôùng thay ñoåi vieäc söû duïng taøi nguyeân naêng löôïng goùp phaàn quan troïng trong vieäc haïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng. Söû duïng nguoàn naêng löôïng taùi sinh laøm haïn cheá oâ nhieãm moâi tröôøng ñang ñöôïc nhieàu nöôùc treân theá giôùi quan taâm trong ñoù coù Vieät Nam.
Thaùi ñoä vaø giaù trò
Caùch nhìn toaøn caàu veà moâi tröôøng
Loaøi ngöôøi laø rieâng bieät taùch khoûi töï nhieân, vai troø cuûa con ngöôøi laø chinh phuïc, cheá ngöï vaø söû duïng caùc loaøi khaùc vaø taøi nguyeân cho lôïi ích cuûa con ngöôøi
Moãi moät loaøi ñeàu coù quyeàn vaø giaù trò cuûa noù maø khoâng lieân quan ñeán vieäc noù coù ích cho con ngöôøi hay khoâng. Chuùng ta chæ laø boä phaän cuûa töï nhieân nhöng chuùng ta coù moät traùch nhieäm ñaëc bieät laø chaêm soùc cho “laùng gieàng” cuûa chuùng ta bôûi vì chuùng ta laø loaøi coù khaû naêng duy nhaát ñoù.
Coù nhöõng söï vieäc maø luoân luoân ñuùng hoaëc sai maø khoâng lieân quan gì tôùi hoaøn caûnh.
Phaûi chaêng moät haønh ñoäng ñuùng hoaëc sai phuï thuoäc vaøo caùch thöùc, thôøi ñieåm, lyù do hay ngöôøi thöïc hieän. Seõ raát teä haïi khi chuùng trôû thaønh ñaïo ñöùc vaø yù thöùc.
Theá giôùi ñöôïc ñaët tröng bôûi söï thieáu thoán vaø caïnh tranh vì nguoàn taøi nguyeân coù haïn. Söï taêng leân hoaëc laø daân soá hoaëc laø tieâu chuan soáng seõ laø thaûm kòch.
Theá giôùi laø moät thôøi cô vaø khaû naêng. Söï taêng tröôûng kinh teá vaø daân soá seõ coù nhöõng aûnh höôûng toát hôn laø aûnh höôûng xaáu.
Coâng ngheä ñaõ gaây neân haàu heát caùc söï coá veà moâi tröôøng soáng. Trôû laïi vôùi caùch soáng ñôn giaûn hôn vaø coâng ngheä saïch laø giaûi phaùp duy nhaát ñeå giaûi quyeát vaán ñeà moâi tröôøng.
Nhöõng tieán boä veà maët kyõ thuaät ñöôïc ñaùnh giaù khoâng chæ baèng lôïi ích kinh teá maø coøn coù vai troø quan troïng trong vieäc giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng.
Nhöõng vaán ñeà phaùt sinh trong quaù khöù cuûa traùi ñaát khoâng phaûi laø moái quan taâm cuûa chuùng ta. Chuùng ta phaûi taäp trung söï quan taâm vaøo saân sau rieâng cuûa chuùng ta.
Maëc duø chuùng ta coù muoán hay khoâng thì chuùng ta vaãn laø boä phaân cuûa heä thoáng toaøn caàu. Moät söï coá xaûy ra ñaâu ñoù treân theá giôùi baèng caùch naøy hay caùch khaùc seõ aûnh höôûng tôùi chuùng ta.
Toâi quan taâm tôùi tình baïn, gia ñình, moät caûm giaùc thuoäc veà chuùng ta ñaõ naâng traùch nhieäm cuûa toâi vaø nhöõng giaù trò cao nhaát vaø coát loõi nhaát trong cuoäc soáng cuûa toâi.
Toâi quan taâm tôùi baûn thaân, söï giaûi trí, söï haøo höùng, söï maïo hieåm vaø söï toaøn thaønh,… nhö nhöõng giaù trò cao nhaát vaø coát loõi nhaát trong cuoäc soáng cuûa toâi.
Ñaïo ñöùc moâi tröôøng
Con ngöôøi vaø xaõ hoäi loaøi ngöôøi laø saûn phaåm, laø moät boä phaän caáu thaønh khoâng theå taùch rôøi cuûa theá giôùi töï nhieân, laø moät daïng vaät chaát trong theá giôùi vaät chaát thoáng nhaát, laø moät yeáu toá, moät khaâu quan troïng cuûa heä thoáng “töï nhieân – con ngöôøi – xaõ hoäi”.
Moïi sinh vaät, keå caû con ngöôøi vaø caùc yeáu toá cuûa moâi tröôøng sinh thaùi ngoaøi giaù trò söû duïng vaø giaù trò thöïc duïng coøn coù giaù trò noäi taïi maø cô sôû cuûa giaù trò noäi taïi ñoù laø söï soáng vaø phuïc vuï söï soáng. Con ngöôøi laø moät thöïc theå sinh hoïc – xaõ hoäi hay laø moät thöïc theå sinh hoïc duy nhaát coù yù thöùc. Do vaäy, con ngöôøi trong quaù trình hoaït ñoäng soáng, khai thaùc vaø bieán ñoåi töï nhieân caàn phaûi tính toaùn ñaày ñuû vaø nghieâm tuùc ñeán vieäc baûo veä giaù trò noäi taïi cuûa moïi khaùch theå töï nhieân.
Söï khai thaùc caùc giaù trò söû duïng cuûa caùc khaùc theå töï nhieân bôûi con ngöôøi ñeå phuïc vuï nhu caàu soáng cuûa mình, söï toàn taïi vaø phaùt trieån tieáp tuïc cuûa xaõ hoäi laø moät yeáu toá khaùch quan moät ñoøi hoûi cuûa söï phaùt trieån. Song, söï khai thaùc ñoù phaûi tuaân theo nguyeân taéc hoaït ñoäng cuûa chu trình sinh hoïc hay chu trình trao ñoåi vaät chaát, naêng löôïng vaø thoâng tin giöõa xaõ hoäi vaø töï nhieân. Bôûi vì, cô cheá hoaït ñoäng cuûa chu trình sinh hoïc laø cô sôû ñeå ñaûm baûo söï thoáng nhaát, tính toaøn veïn cuûa toaøn boä sinh quyeån.
Vôùi tö caùch laø moät thöïc theå duy nhaát hoaït ñoäng coù yù thöùc, con ngöôøi phaûi tuï giaùc ñieàu chænh haønh vi cuûa mình trong moái quan heä giöõa con ngöôøi vôùi töï nhieân, nhaèm muïc ñích taïo ra söï haøi hoøa thöïc söï vôùi töï nhieân. Trong hoaït ñoäng thöïc tieãn khai thaùc vaø söû duïng caùc nguoàn TNTN vaø moâi tröôøng, con ngöôøi khoâng chæ bieát bieán caùc khaùch theå cuûa töï nhieân thaønh phöông tieän ñeå thoõa maõn nhu caàu cuûa mình, nghóa laø ñem laïi lôïi ích cho mình maø coøn phaûi bieát buø ñaép laïi, cuõng nhö khoâng laøm toån haïi ñeán söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa khaùch theå töï nhieân.
Trong ñieàu kieän phaùt trieån môùi cuûa xaõ hoäi, vôùi cô cheá thò tröôøng, caùc nguoàn taøi nguyeân phaûi thöïc söï ñöôïc coi laø nguoàn voán quyù giaù trong saûn xuaát cuûa xaõ hoäi, maø cho ñeán nay chöa coù gì coù theå thay theá ñöôïc. Moät neàn saûn xuaát duø ôû quy moâ naøo cuõng khoâng ñöùng vöõng ñöôïc moät khi ñaõ laïm duïng vaøo voán. Do vaäy, khai thaùc vaø söû duïng hôïp lyù caùc nguoàn TNTN vaø BVMT soáng khoâng chæ laø vaán ñeà ÑÑMT , maø coøn laø baûo veä nguoàn voán quyù baùu cuûa saûn xuaát, moät vaán ñeà kinh teá quan troïng baäc nhaát trong söï phaùt trieån cuûa theá giôùi hieän ñaïi. Nhö vaäy, ñeå xaây döïng ÑÑMT môùi, tröôùc tieân caàn phaûi thay ñoåi tö duy, thay ñoåi quan nieäm ñoái vôùi töï nhieân. Töø söï thay ñoåi quan nieäm, tö duy, tình caûm, ÑÑMT seõ höôùng con ngöôøi ñeán nhöõng haønh vi ÑÑMT ñuùng ñaén, bieát toân troïng vaø baûo veä thieân nhieân nhö toân troïng vaø baûo veä söï soáng cuûa chính mình.
Nhaän thöùc ñuùng veà vò trí vaø vai troø cuûa con ngöôøi trong töï nhieân.
Theo quy luaät töï nhieân, moïi sinh vaät ñeàu coá gaéng xaâm chieám moâi tröôøng xunh quanh mình, bieán noù thaønh caùi cuûa chính mình hoaëc cuûa con chaùu hoaëc caùc haäu dueä cuûa mình. Laø moät sinh vaät con ngöôøi cuõng khoâng thoaùt khoûi tính caùch chung ñoù. Tính caùch naøy toàn taïi töø khi xuaát hieän loaøi ngöôøi, traûi qua caùc xaõ hoäi saên baén, haùi löôïm, noâng nghieäp, coâng nghieäp cho tôùi hieän nay. Con ngöôøi xaây döïng vaø phaùt trieån cuoäc soáng cuûa mình döïa treân caùc nguoàn TNTN, nhöng caøng phaùt trieån caøng laøm suy thoaùi, caïn kieät caùc taøi nguyeân naøy. Ñaây chính laø nhaän thöùc mang tính “xaâm chieám” ñaõ ñem laïi vaên minh tieán boä cho loaøi ngöôøi trong nhöõng theá kyû tröôùc ñaây, hieän ñang daãn nhaân loaïi tôùi choå beá taéc vaø ñoøi hoûi phaûi thay theá moät nhaän thöùc môùi, ñoù laø nhaän thöùc vì söï PTBV. Lieân quan ñeán vaán ñeà naøy, gaàn ñaây ñaõ xuaát hieän giaû thuyeát Gaia vôùi nhaän ñònh raèng, “taát caû vaät soáng vaø khoâng soáng treân Traùi Ñaát ñeàu laø boä phaän cuûa moät heä thoáng lôùn hôn toaøn ven “ töï nhieân – con ngöôøi – xaõ hoäi” vôùi caùch hieåu nhö vaäy thì loaøi ngöôøi chæ laø moät teá baøo, hoaëc moät moâ trong moät sinh vaät khoång loà.
Moät soá khaùc bieät giöõa nhaän thöùc cuõ vaø môùi veà moâi tröôøng
Nhaän thöùc cuõ
Nhaän thöùc môùi
Traùi Ñaát coù nguoàn taøi nguyeân voâ taän.
Taøi nguyeân treân traùi Ñaát laø höõu haïn.
Luùc taøi nguyeân heát haõy tôùi nôi khaùc tìm.
Taùi cheá vaø öu tieân söû duïng taøi nguyeân taùi taïo ñöôïc.
Cuoäc soáng cuûa con ngöôøi ñöôïc caûi thieän döïa vaøo cuûa caûi vaät chaát.
Vaät chaát chæ laø moät khía caïnh cuûa chaát löôïng cuoäc soáng cuûa con ngöôøi.
Chi phí cho döï aùn theå hieän bôûi chi phí trong.
Chi phí trong nhieàu khi khoâng quan troïng vaø khoâng toán keùm baèng chi phí ngoaøi.
Con ngöôøi phaûi chinh phuïc thieân nhieân.
Con ngöôøi phaûi hôïp taùc vôùi thieân nhieân.
Coâng ngheä môùi seõ giaûi quyeát caùc vaán ñeà moâi tröôøng hieän nay.
Vaán ñeà moâi tröôøng hieän nay chæ coù theå giaûi quyeát vôùi söï tham gia cuûa ñaïo ñöùc.
Ñaõ coù con ngöôøi taát yeáu phaûi coù pheá thaûi.
Trong heä sinh thaùi, pheá thaûi chæ toàn taïi taïm thôøi, veà laâu daøi trong thieân nhieân khoâng coù pheá thaûi.
Söï phung phí laø ñieàu maø con ngöôøi luoân muoán laøm.
Laõng phí khoâng phaûi laø baûn chaát cuûa con ngöôøi.
Haønh vi , caùch öùng xöû
Ñeå laøm chuyeån bieán veà chaát löôïng trong quaù trình nhaän thöùc, öùng xöû vaø haønh ñoäng cuûa con ngöôøi ñoái vôùi moâi tröôøng moät caùch ñuùng ñaén hôn, moãi caù nhaân trong xaõ hoäi ñeàu phaûi bieát vieäc ngaên chaën söï suy thoaùi moâi tröôøng laø traùch nhieäm khoâng chæ cuûa rieâng ai maø chích laø cuûa taát caû moïi ngöôøi, neân coâng taùc giaùo duïc nhöõng kieán thöùc veà taùc haïi cuûa suy thoaùi moâi tröôøng ñoái vôùi söï sinh toàn cuûa con ngöôøi phaûi ñöôïc tieán haønh thöôøng xuyeân, lieân tuïc, saâu roäng,… trong nhaø tröôøng
Phöông phaùp nghieân cöùu.
Phöông phaùp ñieàu tra khaûo saùt thöïc teá:
Ñieàu tra khaûo saùt thöïc teá, thu thaäp caùc soá lieäu lieân quan ñeán vaán ñeà veà GDMT ôû 3 tröôøng THCS treân ñòa baøn Tp. HCM
Phöông phaùp ñaùnh giaù toång hôïp:
Thoáng keâ, toång hôïp soá lieäu thu thaäp vaø phaân tích. Xöû lyù caùc soá lieäu vaø ñaùnh giaù hieäu quaû giaùo duïc
Phöông phaùp tham gia coäng ñoàng vaø yù kieán chuyeân gia:
Tham khaûo yù kieán chuyeân gia vaø giaùo vieân laøm coâng taùc giaûng daïy nhaèm ñöa ra caùc giaûi phaùp phuø hôïp, hieäu quaû hôn trong coâng taùc GDMT.
Phöông phaùp duøng phieáu ñieàu tra
Ñieàu tra nhaän thöùc cuûa hoïc sinh veà moâi tröôøng vaø tham caùc hoaït ñoäng giaùo duïc baûo veä moâi tröôøng.
Coâng taùc toå chöùc GDMT trong nhaø tröôøng vaø hieäu quaû ñaït ñöôïc töø coâng taùc giaùo duïc baûo veä moâi tröôøng.
Soá phieáu ñieàu tra:15 phieáu
Ñòa baøn ñieàu tra:
Tröôøng THCS Phan Saøo Nam ( Ñòa chæ: 657 Ñieän Bieân Phuû, Phöôøng 1, Quaän 3, Tp. HCM)
Tröôøng THCS Traàn Phuù (Ñòa chæ: 82 Cöûu Long, Cö Xaù Baéc Haûi, Phöôøng 15, Quaän 10, Tp. HCM)
Tröôøng THCS Phuù Thoï (Ñòa chæ: 1122 Ñöôøng 3/2, Phöôøng 12, Quaän 11, Tp. HCM)
Phöông phaùp ñieàu tra: Phoûng vaán tröïc tieáp vaø phaùt phieáu ñieàu tra
Chöông 4: KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU
Ñaùnh giaù hoaït ñoäng giaùo duïc moâi tröôøng trong tröôøng hoïc
Noäi dung cuûa GDMT
Giaùo duïc veà moâi tröôøng
Baûng 4.1 : Keát quaû khaûo saùt hoaït ñoäng giaùo duïc moâi tröôøng cuûa nhaø tröôøng
STT
Noäi dung khaûo saùt
Keát quaû
(%)
1
Nhaø tröôøng coù toå chöùc giaûng daïy veà moâi tröôøng hay khoâng:
Khoâng
Coù
0
100
2
Moâi tröôøng ñöôïc giaûng daïy döôùi hình thöùc:
Moân hoïc rieâng
Loàng gheùp vaøo caùc moân hoïc khaùc
0
100
3
Goàm nhöõng moân hoïc naøo:
Toaùn
Vaät lyù
Hoaù hoïc
Sinh hoïc
Ngöõ vaên
Lòch söû
Ñòa lyù
Giaùo duïc coâng daân
Tieáng Anh
Aâm nhaïc
Myõ thuaät
Coâng ngheä
Chuû ñeà töï choïn
66,6
66,6
66,6
100
100
100
100
100
66,6
66,6
66,6
100
66.6
4
Giaùo vieân giaûng daïy laø:
Giaùo vieân thueâ möôùn töø beân ngoaøi
Giaùo vieân cuûa tröôøng
0
100
5
Giaùo vieân coù ñöôïc ñaøo taïo hay huaán luyeän veà giaùo duïc moâi tröôøng hay khoâng:
Coù
Khoâng
0
100
6
Noäi dung giaûng daïy
Kieán thöùc veà moâi tröôøng
Thaùi ñoä tình caûm ñoái vôùi moâi tröôøng
Veà kyõ naêng, haønh vi ñoái vôùi moâi tröôøng
Taát caû caùc noäi dung treân
0
0
0
100
7
Thaày coâ thaáy coù caàn thieát khi ñöa moâi tröôøng vaøo coâng taùc giaûng daïy:
Khoâng caàn thieát
Caàn thieát
Raát caàn
0
33.3
66.6
8
Ngoaøi nhöõng giôø hoïc treân lôùp coù toå chöùc giaùo duïc BVMT cho hoïc sinh baèng nhöõng hình thöùc nhö
Khoâng toå chöùc
Caùc cuoäc thi veà tìm hieåu moâi tröôøng
Caùc buoåi tham quan, khaûo saùt thöïc ñòa
Hoaït ñoäng lao ñoäng BVMT
0
100
66,6
33,3
Qua keát quaû khaûo saùt, nhaän thaáy raèng nhaø tröôøng ñaõ toå chöùc giaûng daïy noäi dung cuûa hoaït ñoäng GDMT ôû caùc tröôøng ñaõ ñaûm baûo ñöôïc caùc muïc tieâu cuûa chöông trình laø giaùo duïc veà moâi tröôøng, vì moâi tröôøng vaø trong moâi tröôøng.
Hoaït ñoäng giaùo duïc BVMT trong tröôøng hoïc ñaõ ñöôïc tieán haønh theo phöông thöùc tích hôïp, loàng gheùp noäi dung GDMT vaøo caùc moân hoïc thích hôïp. Ôû baäc THCS , laø moân Ñòa lyù, Sinh hoïc, Giaùo duïc coâng daân,Hoùa hoïc,…Giaùo vieân ñaõ cung caáp cho hoïc sinh nhöõng kieán thöùc cô baûn veà moâi tröôøng, ñoù laø nhöõng hieåu bieát veà moâi tröôøng töï nhieân, söï oâ nhieãm moâi tröôøng, phöông phaùp BVMT, ñaëc bieät giaùo duïc cho hoïc sinh coù yù thöùc giöõ gìn, BVMT soáng vaø tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc.
Ngoaøi vieäc tích hôïp vaø loàng gheùp noäi dung GDMT vaøo caùc moân hoïc, nhaø tröôøng coøn toå chöùc caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa döôùi hình thöùc phong phuù nhö nhö toå chöùc thi tìm hieåu veà moâi tröôøng, thi veõ tranh, troàng caây xanh, lao ñoäng doïn deïp veä sinh trong khuoân vieân tröôøng, toå chöùc caùc caâu laùc boä, hoäi thaûo, daõ ngoaïi, ñoá vui, haùt muùa keå chuyeän moâi tröôøng,…
Yù thöùc giaùo duïc veà moâi tröôøng cuõng nhaø tröôøng naâng cao baèng vieäc phaùt huy vai troø cuûa toå chöùc Ñoäi Thieáu nieân tieàn phong, Ñoaøn Thanh nieân Coäng saûn Hoà Chí Minh phoái hôïp trieån khai hoaït ñoäng doïn deïp veä sinh ñöôøng phoá, troàng caây xanh, troàng hoa doïc theo caùc truïc ñöôøng giao thoâng,… Vieäc môû roäng phaïm vi hoaït ñoäng BVMT khoâng chæ goùp phaàn naâng cao yù thöùc BVMT cho hoïc sinh maø coøn coù yù nghóa taùc ñoäng tích cöïc ñeán ngöôøi daân, khuyeán khích moïi ngöôøi trong coäng ñoàng cuøng tham gia BVMT.
Vieäc xaây döïng moâ hình xanh hoùa tröôøng hoïc ñöôïc taäp trung vaøo moät soá noäi dung cô baûn nhö: xaây döïng caûnh quan nhaø tröôøng, troàng caây xanh taïo boùng maùt cho saân tröôøng, thöïc hieän toát veä sinh tröôøng hoïc vaø chöông trình tieát kieäm ñieän, nöôùc.
Vieäc giaùo duïc yù thöùc traùch nhieäm vaø tình caûm moâi tröôøng cho hoïc sinh ñöôïc xaây döïng ñöïa treân cô sôû giaùo duïc tình yeâu queâ höông, tình yeâu ñaát nöôùc. Söï hieåu bieát saâu saéc vaø yeâu quyù veû ñeïp thieân nhieân laø yeáu toá cô baûn naûy sinh yù thöùc traùch nhieäm cuûa moãi caù nhaân trong vieäc BVMT. Nhieàu tröôøng hoïc ñaõ toå chöùc cho hoïc sinh tham quan daõ ngoaïi tìm hieåu veà moâi tröôøng. Hoaït ñoäng naøy ñaõ thu huùt ñoâng ñaûo hoïc sinh tham gia, taïo höùng thuù tröôùc veû ñeïp thieân nhieân, söï gaàn guõi thaân thieän vôùi moâi tröôøng, ñaët bieät, söï uûng hoä nhieät tình cuûa phuï huynh hoïc sinh.
Nhìn chung, coâng taùc coâng taùc trieån khai hoaït ñoäng giaùo duïc yù thöùc veà moâi tröôøng cho hoïc sinh trong nhaø tröôøng ñaõ ñaït döôïc moät soá keát quaû nhaát ñònh. Tuy nhieân, coâng taùc trieån khai giaùo duïc veà hoaït ñoäng naøy cuõng gaëp moät soá khoù khaên. Ngoaøi vieäc ñoøi hoûi söï phoái keát hôïp cuûa caùc caáp hoïc thì coøn phaûi coù söï tham gia cuûa gia ñình vaø xaõ hoäi.
Giaùo duïc vì moâi tröôøng
Con ngöôøi laø sinh vaät duy nhaát coù khaû naêng tö duy, con ngöôøi coù khaû naêng toå chöùc caùc hoaït ñoäng taùc ñoäng vaøo thieân nhieân chinh phuïc , cheá ngöï vaø söû duïng caùc loaøi khaùc vaø taøi nguyeân cho lôïi ích cuûa mình. Trong quaù trình khai thaùc ñoù con ngöôøi ñaõ khai thaùc moät caùch trieät ñeå nhöõng sinh vaät, taøi nguyeân coù lôïi cho mình maø khoâng heà coù yù thöùc baûo veä, taùi taïo. Ngaøy nay vôùi nhöõng hieåu bieát tieán boä:
Ñaïo ñöùc moâi tröôøng giaùo duïc cho hoïc sinh coù caùi nhìn thaân thieân, toân troïng thieân nhieân.
Nhaän thöùc ñuùng veà vò trí vaø vai troø cuûa con ngöôøi trong töï nhieân. Con ngöôøi chæ laø moät boä phaän cuûa moâi tröôøng, con ngöôøi coù khaû naêng taùc ñoäng vaøo thieân nhieân, thay ñoåi thieân nhieân. Nhöng con ngöôøi cuõng phaûi chòu nhöõng taùc ñoäng trôû laïi töø thieân nhieân.
Giaùo duïc trong moâi tröôøng
Moâi tröôøng thieân nhieân laø nôi nuoâi döôõng caûm xuùc, phaùt trieån khaû naêng thaåm myõ. Khôûi nguoàn cuûa moïi tình yeâu, yù thöùc baûo veä, giöõ gin moâi tröôøng. Tuy nhieân, moâi tröôøng töï nhieân cuõng cho caùc em thaáy ñöôïc nhöõng taùc ñoäng tieâu cöïc cuûa con ngöôøi: moät baõi raùc, moät khu röøng bò taøn phaù chæ con laïi ñoài ñaát trô troïi; khoâ caèn, moät doøng soâng bò oâ nhieãm khoâng coù moät sinh vaät naøo coù theå soáng,… laø nhöõng böùc tranh thöïc taùc ñoäng tôùi hoïc sinh caùc em seõ suy ngaãm, traên trôû, coù luùc xoùt xa,… vaø ñaây cuõng laø luùc xuaát hieän nhöõng caûm xuùc vaø yù töôûng muoán baûo veä, giöõ gìn vaø caû yù muoán thay ñoåi, laøm moät ñieàu gì ñoù ñeå baûo veä thieân nhieân, baûo veä moâi tröôøng.
Toå chöùc caùc hoaït ñoäng giaùo duïc veà moâi tröôøng
Phöông thöùc tích hôïp.
Ñoù laø söï keát hôïp caùc khía caïnh moâi tröôøng trong quaù trình giaùo duïc chính quy, pha troän caùc noäi dung coù lieân quan ñeán caùc vaán ñeà moâi tröôøng khaùc nhau vaøo caùc moân hoïc khoa hoïc töï nhieân, khoa hoïc xaõ hoäi, vaên hoïc ngheä thuaät vaø giaùo duïc theå chaát.
Tuy nhieân, trong noäi dung cuûa chöông trình GDMT vaãn coøn nhaán maïnh quaù nhieàu ôû khía caïnh nhaän thöùc, caùc taùc phaåm nhö giaû thuyeát, thaùi ñoä coøn ít qun taâm, ñoâi luùc gaàn nhö khoâng ñeà caäp trong giaùo duïc hieän haønh, noäi döng giaùo duïc coøn chung chung chöa neâu ñöôïc tình hình moâi tröôøng ôû töøng ñòa phöông cuï theå.
Qua keát quaû khaûo saùt cho thaáy giaùo duïc moâi tröôøng ñaõ ñöôïc tích hôïp haàu heát vaøo noäi dung cuûa chöông trình SGK.
Phöông thöùc ñöa thaønh moân hoïc rieâng.
Phöông thöùc naøy coù öu ñieåm laø kieán thöùc raát coù heä thoáng neân deã daøng ñaït ñöôïc muïc ñích vaø yeâu caàu cuûa GDMT. Tuy nhieân noù cuõng coøn nhieàu nhöôïc ñieåm:
Coøn nhieàu thieáu soùt veà maët heä thoáng do khoâng phaûi kieán thöùc naøo veà moâi tröôøng cuõng ñöôïc giaùo vieân khai thaùc moät caùch ñaày ñuû
Maët khaùc giaùo vieân chöa ñöôïc boài döôõng chu ñaùo veà kieán thöùc, noäi dung vaø phöông phaùp giaùo duïc moâi tröôøng neân khoâng theå naøo loät taû moät caùch ñaày ñuû caùc kieán thöùc trong chöông trình SGK ñaõ tích hôïp. vaø phöông phaùp giaùo duïc
Noù seõ daãn ñeán quaù taûi trong chöông trình nhaø tröôøng voán ñaõ quaù nhieàu moân hoïc vaø keát quaû laø noù ñöôïc coi nhö moät moân hoïc tuøy yù.
Noù laø moät moân hoïc rieâng bieät, gaàn nhö lieân quan ñeán nhöõng noäi dung raát ña daïng, lieân quan ñeán nhieàu moân hoïc khaùc nhö vaät lyù, khoa hoïc töï nhieân, khoa hoïc xaõ hoäi, söùc khoûe. Vì vaäy, noù ñoøi hoûi giaùo vieân phaûi coù trình ñoä ñeå daïy, neân noù raát khoù ñeå ñöa thaønh moân hoïc rieâng.
Beân caïnh ñoù, moät trong nhöõng khoù khaên trong coâng taùc thöïc hieän giaùo duïc moâi tröôøng laø caùc tröôøng ñeàu thieáu trang thieát bò, maùy moùc, phoøng thí nghieäm, kinh phí, khu vöïc ñeå coù theå ñöa caùc em vaøo hoïc taäp trong moâi tröôøng,…
Phöông thöùc ñöa thaønh caùc chuû ñeà.
Phöông thöùc naøy khaùc vôùi 2 phöông thöùc treân ôû choå: noäi dung khoâng ñöôïc tích hôïp ñaày ñuû vaøo caùc chuû ñeà khaùc nhau cuûa moät moân hoïc maø noù ñöôïc theâm vaøo moät caùch rieâng bieät vaø ñöôïc coi laø moät chuû ñeà ñoäc laäp.
Phöông thöùc giaùo duïc thoâng qua caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa
Nhaø tröôøng ñaõ toå chöùc caùc hoaït ñoäng BVMT nhö:
Caùc cuoäc thi tìm hieåu veà moâi tröôøng, caùc buoåi tham quan , khaûo saùt thöïc ñòa,… nhaèm cuûng coá caùc kieán thöùc cuûa caùc em ñaõ hoïc ñöôïc treân lôùp vaø trong thöïc teá cuõng taïo ñieàu kieän cho caùc em coù cô hoäi tìm hieåu moät caùch saâu saéc hôn veà moâi tröôøng, naân cao caùc kyõ naêng, haønh ñoäng BVMT.
Hoaït ñoäng lao ñoäng BVMT caùc em seõ coù cô hoäi goùp moät phaàn coâng söùc cuûa mình vaøo coâng taùc caûi thieän moâi tröôøng. Thoâng qua caùc hoaït ñoäng caùc em seõ hieåu ñöôc giaù trò cuûa lao ñoäng, caùc em seõ caûm thaáy thích thuù khi mình ñaõ ñoùng goùp moät phaàn coâng söùc cuûa mình laøm saïch moâi tröôøng tröôøng hoïc, ñòa phöông,…
Ñaùnh giaù hieäu quaû coâng taùc GDMT thoâng qua nhaän thöùc veà moâi tröôøng cuûa hoïc sinh
Baûng 4.2 : Keát quaû khaûo saùt nhaän thöùc cuûa hoïc sinh veà GDMT
STT
Noäi dung khaûo saùt
Keát quaû
%
1
Moâi tröôøng soáng laø bao goàm:
Nöôùc
Khoâng khí
Ñaát
Taøi nguyeân thieân nhieân
Aùnh saùng
Caûnh quan
Quan heä xaõ hoäi
Taát caû caùc yù treân
8,3
8,3
8,3
8,3
8,3
8,3
0
100
2
Thaønh phaàn cuûa moâi tröôøng laø:
Ñaát
Nöôùc
Khoâng khí
Caû 3 thaønh phaàn treân
0
0
0
100
3
Vai troø cuûa moâi tröôøng ñoái vôùi con ngöôøi:
Moâi tröôøng laø cô sôû vaät chaát cuûa söï soáng cuûa con ngöôøi.
Moâi tröôøng laø cô sôû vaät chaát cuûa quaù trình soáng vaø moïi quaù trình saûn xuaát cuûa con ngöôøi.
Moâi tröôøng laø cô sôû cuûa hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa con ngöôøi
16.6
66,8
16,6
4
Theá naøo laø oâ nhieãm moâi tröôøng
Laø nhöõng bieán ñoåi khoâng mong muoán veà maët vaät lyù, hoaù hoïc, sinh hoïc cuûa moâi tröôøng vaø,gaây haïi cho söùc khoeû con ngöôøi
Laø nhöõng bieán ñoåi veå vaät lí cuûa moâi tröôøng vaø gaây haïi cho con ngöôøi
Laø nhöõng bieán ñoåi veà maët hoaù hoïc cuûa moâi tröôøng vaø gaây haïi cho con ngöôøi
Laø nhöõng bieán ñoåi veà maët sinh hoïc cuûa moâi tröôøng vaø gaây haïi cho con ngöôøi
66,6
16,6
25
8,3
5
Con ngöôøi coù theå gaây oâ nhieãm thoâng qua caùc hoaït ñoäng naøo sau ñaây:
Yù thöùc keùm
Vöùt raùc böøa baõi
Naáu aên
Taém giaët
Vui chôi, giaûi trí
Hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp
Hoaït ñoäng saûn xuaát noâng nghieäp
Hoaït ñoäng giao thoâng
Taát caû caùc hoaït ñoäng
0
0
0
0
0
0
0
0
100
6
Nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng hieän nay ôû nöôùc ta laø:
Söï gia taêng daân soá maïnh vaø trình ñoä daân trí thaáp.
Söï phaùt trieån coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa.
Quy trình coâng ngheä coøn laïc haäu.
Taát caû caùc yù treân
0
0
0
100
7
Thöôøng ngaøy em boû raùc ôû ñaâu
Thuøng raùc
Choå quy ñònh
Boû choû naøo tieän
75
25
0
8
Tröôøng em coù toå chöùc caùc hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng hay khoâng
Coù
Khoâng
91,6
8,3
9
Tröôøng em coù toå chöùc hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng naøo sau ñaây:
Caùc buoåi tham quan, khaûo saùt thöïc ñòa
Caùc cuoäc thi tìm hieåu veà moâi tröôøng
Lao ñoäng baûo veä moâi tröôøng
Khoâng toå chöùc
66,6
75
41,7
0
10
Em coù tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng baûo veä moâi tröôøng do tröôøng toå chöùc hay khoâng:
Khoâng
Moät laàn
Moät vaøi laàn
0
33,3
66,7
Kieán thöùc hieåu bieát veà môi trường
Qua keát quaû khaûo saùt cho thaáy raèng, caùc em coù kieán thöùc ñaày ñuû veà moâi tröôøng:
Coù ñöôïc nhöõng hieåu bieát veà töï nhieân, moâi tröôøng soáng cuûa ñaát nöôùc.
Nhaän roõ ñöôïc moái quan heä khaéng khít, töông taùc laãn nhau con ngöôøi vôùi caùc yeáu toá töï nhieân, taàm quan troïng cuûa moâi tröôøng ñoái vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa con ngöôøi.
Hieåu vaø naém ñöôïc nhöõng chuû tröông, chính saùch, luaät leä cô baûn cuûa nhaø nöôùc veà vaán ñeà BVMT.
Nhaän thöùc veà moâi tröôøng
Qua keát quaû nhaän thaáy raèng phaàn ñoâng hoïc sinh ñaõ coù nhaän thöùc ñuùng veà moâi tröôøng. Ôû ñaây, hoïc sinh cuõng ñaõ nhaän thaáy giaù trò cuûa moâi tröôøng ñoái vôùi söùc khoûe. Chính vì xuaát phaùt töø söï hieåu bieát haïn cheá naøy ñaõ daãn ñeán moät boä phaän hoïc sinh coù haønh ñoäng, thaùi ñoä chöa ñuùng ñaén veà moâi tröôøng. Coù leõ bôûi chuùng ta môùi chæ thöïc hieän giaùo duïc suoâng, coøn naëng veà lyù thuyeát chöa coù ñieàu kieän cho hoïc sinh thaâm nhaäp vaøo thöïc teá, phöông phaùp giaûng daïy cuûa chuùng ta ñoâi luùc coøn haïn cheá.
Nhöõng hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi gaây oâ nhieãm moâi tröôøng nhö hoaït ñoäng saûn xuaát coâng nghieäp, noâng nghieäp, hoaït ñoäng giao thoâng, nhöõng hoaït ñoäng soáng haøng ngaøy cuûa con ngöôøi,… con ngöôøi gay ra oâ nhieãm moâi tröôøng thì moâi tröôøng cuõng seõ taùc ñoäng trôû laïi cho con ngöôøi gaây ra beänh taät, thay ñoåi khí haäu, gaây muøi khoù chòu, maát myõ quan ñoâ thò,…
Beân caïnh ñoù caùc em cuõng ñaõ nhaän thöùc ñöôïc nhöõng vaán ñeà moâi tröôøng hieän nay nhö traùi ñaát noùng leân, oâ nhieãm khoâng khí, raùc thaûi, chaát thaûi coâng nghieäp,…
Nhaän thöùc veà haønh ñoäng
Khi ñöôïc hoûi: em coù theå laøm ñeå goùp phaàn BVMT
Khoâng vöùc raùc böøa baõi, phaûi thu gom, ñoå raùc ñuùng nôi quy ñònh.
Khoâng ñoå nöôùc thaûi ra ñöôøng phoá, nôi coâng coäng.
Söû duïng hoá xí hôïp veä sinh, khoâng phoùng ueá böøa baõi.
Troàng caây xanh goùp phaàn giaûm oâ nhieãm moâi tröôøng vaø taïo caûnh quan.
Khoâng huùt thuoác nôi coâng coäng.
Töï giaùc chaáp haønh caùc quy ñònh cuûa caùc caáp chính quyeàn ñòa phöông veà giöõ gìn veä sinh, xaây döïng gia ñình vaên hoùa.
Tuyeân truyeàn, vaän ñoäng moïi ngöôøi cuøng tham gia BVMT
Qua keát quaû khaûo saùt cho thaáy , caùc em ñaõ coù yù thöùc raèng töøng haønh ñoäng haèng ngaøy cuûa mình nhö boû raùc vaøo thuøng, khoâng vöùt raùc böøa baõi,… cuõng seõ goùp phaàn baûo veä moâi tröôøng.
Caùc em ñaõ tích cöïc tham gia vaøo caùc hoaït ñoäng BVMT do nhaø tröôøng toå chöùc, tuyeân truyeàn giaùo duïc cho moïi ngöôøi cuøng BVMT,…
Caùc em hoïc sinh laø lôùp ngöôøi chuû töông lai cuûa ñaát nöôùc, neáu chuùng ta giaùo duïc toát trang bò cho caùc em caùc kyõ naêng hieåu bieát veà moâi tröôøng, yù thöùc vaø kyõ naêng haønh ñoäng BVMT laø moät höôùng ñi ñuùng ñaén ñeå höôùng tôùi PTBV.
Ñeà xuaát moät soá phöông phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû cuûa coâng taùc GDMT trong nhaø tröôøng
Toå chöùc
Naâng cao nhaän thöùc vaø söï hieåu bieát cuûa ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù, giaùo vieân phoå thoâng veà taàm quan troïng vaø nhu caàu GDMT trong nhaø tröôøng phoå thoâng. Ban giaùm hieäu vaø hieäu tröôûng nhaø tröôøng laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân coù traùch nhieäm tröïc tieáp chæ ñaïo hoaït ñoäng naøy. Ñoäi nguõ giaùo vieân laø löïc löôïng noøng coát trieån khai hoaït ñoäng caùc muïc tieâu, noäi dung GDMT ôû tröôøng phoå thoâng, hình thaønh giaù trò ñaïo ñöùc môùi veà moâi tröôøng. Vieäc BVMT, giöõ gìn TNTN phaûi theå hieän tröôùc heát trong yù thöùc vaø haønh ñoäng cuûa caùn boä quaûn lyù, giaùo vieân
Tieáp tuïc naâng cao nhaän thöùc cuûa caùn boä , giaùo vieân vaø hoïc sinh veà BVMT, gaén vieäc GDMT vôùi vieäc trieån khai thöïc hieän cuoäc vaän ñoäng “xaây döïng nhaø tröôøng thaân tieän vaø hoïc sinh tích cöïc”, xaây döïng caûnh quan nhaø tröôøng xanh, saïch, ñeïp. Phaán ñaáu taát caû caùc tröôøng ñeàu coù nhaø veä sinh hôïp veä sinh vaø boá trí ngöôøi doïn veä sinh. Hoïc sinh coù yù thöùc giöõ gìn veä sinh caù nhaân vaø moâi tröôøng.
Ban giaùm hieäu caùc tröôøng tieáp tuïc taêng cöôøng phoái hôïp vôùi toå chöùc Ñoaøn – Ñoäi, to chöùc nhieàu hoïat ñoäng cuï theå vaø sinh ñoäng nhaèm naâng cao hieäu quaû caùc hoaït ñoäng ngoaïi khoùa veà GDMT, trong ñoù chuù troïng ñeánvieäc naâng cao hieäu quaû cuûa caùc ñoäi tuyeân truyeàn maêng non veà veä sinh moâi tröôøng, phoå bieán caùc baøi haùt coù noäi dung giaùo duïc moâi tröôøng. Khuyeán khích ñoäng vieân caùc em tham gia thi tìm hieåu veà moâi tröôøng döôùi hình thöùc caùc baøi vieát, tranh veõ chuïp aûnh, laøm baêng hình,…
GDMT luoân ñi ñoâi vôùi giaùo duïc kyõ naêng soáng cho hoïc sinh, hình thaønh cho caùc em nhöõng thoùi quen toát, nhöõng kyõ naêng soáng lieân quan ñeán BVMT, ví duï nhö taäp cho caùc em thoùi quen ñoå raùc ñuùng nôi quy ñònh, khoâng vöùc böøa baõi giaáy goùi, bao bì thöùc aên, chai loï, voû ñoà hoäp,… Ngoaøi ra giaùo duïc cho caùc em yù thöùc tieát kieäm nhö taän duïng vieát hai maët giaáy hoaïc ñònh höôùng cho caùc em giaûm thieåu duøng bao nilon, traùnh mua haøng hoùa coù bao bì quaù nhieàu vaø caàu kì, neân choïn mua saûn phaåm coù ghi nhaõn “saûn phaåm xanh”, saûn phaåm khoâng ñoäc haïi vôùi moâi tröôøng, haøng hoùa coù bao bì deã tieâu huûy trong töï nhieân hoaëc coù theå duøng laïi nhieàu laàn, khoâng tìm thöùc aên töø ñaëc saûn quyù hieám,…
Tieáp tuïc môû roäng caùc chuyeân ñeà boài döôõng kieán thöùc vaø kyõ naêng cho giaùo vieân veà giaùo duïc moâi tröôøng nhaèm naâng cao khaû naêng tích hôïp, loàng gheùp GDMT trong caùc giôø hoïc chính khoùa. Khaéc phuïc nhöõng khuyeát ñieåm khi loàng gheùp, tích hôïp veà GDMT trong giaûng daïy nhö lieân heä göôïng eùp, oâm ñoàm, taûn maïn hoaëc laïm duïng thuaät ngöõ khoa hoïc chuyeân ngaønh veà moâi tröôøng, khí haäu, laøm thoâng tin GDMT trôû neân xa laï, khoâng vöøa söùc vôùi hoïc sinh vaø thöïc tieãn ñòa phöông.
Gaén vieäc giaùo duïc BVMT vôùi coâng taùc tuyeân truyeàn phoå bieán phaùp luaät trong nhaø tröôøng. Beân caïnh vieäc tuyeân truyeàn phoå bieán phaùp luaät nhö : Luaät Giaùo duïc, Luaät giao thoâng ñöôøng boä, Luaät phoøng choáng ma tuùy, taát caû caùc tröôøng phaûi daønh thôøi löôïng vaø coù hình thöùc thích hôïp ñeå trieån khai phoå bieán Luaät BVMT
Huy ñoäng moïi nguoàn löïc, töøng böôùc ñaàu tö vaø naâng caáp cô sôû vaät chaát tröôøng hoïc, ñaûm baûo tieâu chuan veà aùnh saùng,khoâng khí, veà cung caáp nöôùc saïch vaø coù coâng trình veä sinh ñaït tieâu chuan. Caùc tröôøng coù ñuû saùch giaùo khoa, phim tö lieäu, taøi lieäu, baùo chí, thieát bò phuïc vuï coâng taùc GDMT. Caùc tröôøng coù ñieàu kieän veà ñaát ñai caàn xaây döïng vöôøn tröôøng, goùc sinh thaùi.
Caùc caáp quaûn lyù giaùo duïc phaûi thöôøng xuyeân quan taâm, kieåm tra, giaùm saùt vieäc thöïc hieän noäi dung veà GDMT neâu treân, coi ñoù nhö moät hoaït ñoäng chuyeân moân cuûa ngaønh. Song song vôùi vieäc pheâ bình, xöû lyù caùc hieän töôïng buoâng loûng hoaëc xem nheï coâng taùc GDMT, caàn chuù yù trong vieäc neâu göông, nhaân roäng ñieån hình nhöõng taäp theå, caùc nhaân coù nhöõng saùng kieán hay, caùch laøm toát, hieäu quaû trong coâng taùc giaùo duïc BVMT.
Ñöa coâng taùc GDMT vaøo taát caû caùc baäc hoïc töø maàm non ñeán ñaïi hoïc, ñaëc bieät laø caùc tröôøng ñaïi hoïc Sö phaïm. Nôi naøy ñaøo taïo ra ñoäi nguõ caùn boä, giaùo vieân laøm coâng taùc giaûng daïy, laø nhöõng ngöôøi tröïc tieáp toå chöùc, höôùng daãn caùc hoaït ñoäng GDMT trong tröôøng hoïc.
Xaây döïng noäi dung
Noäi dung giaûng daïy phaûi roõ raøng, thieát thöïc, chuù yù vaøo troïng taâm vaø thoáng nhaát.
Noäi dung giaûng daïy phaûi phuø hôïp vôùi khaû naêng tieáp thu vaø trình ñoä nhaän thöùc cuûa töøng löùa tuoåi.
Toå chöùc thöïc hieän
Ñích cuoái cuøng cuûa giaùo duïc BVMT laø ngöôøi hoïc xaây döïng ñöôïc thaùi ñoä thaân thieän, traân troïng vaø mong muoán tham gia BVMT, coù ñöôïc haønh vi öùng xöû ñuùng ñaén vôùi moâi tröôøng. Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu höôùng vaøo thaùi ñoä, haønh vi BVMT thì caùc phöông phaùp daïy hoïc duøng lôøi laø khoâng ñuû , caàn coù nhöõng phöông phaùp daïy hoïc taùc ñoäng tröïc tieáp tôùi ngöôøi hoïc, loâi cuoán ngöôøi hoïc cuøng tham gia ngay trong quaù trình hoïc taäp cuõng nhö tham gia caùc hoaït ñoäng thöïc haønh tìm hieåu moâi tröôøng vaø BVMT. Trong giaùo duïc BVMT caàn chuù yù tôùi vieäc vaän duïng caùc phöông phaùp daïy hoïc tích cöïc, höôùng ngöôøi hoïc vaøo caùc hoaït ñoäng gaén vôùi thöïc tieãn, vôùi nhöõng yeâu caàu nhö sau:
Giaûm giaûng giaûi, thieát trình taêng cöôøng thaûo luaän, tranh luaän.
Taêng giôø hoïc hieän tröôøng, trong phoøng thí nghieäm.
Giaûm ghi nhôù maùy moùc, taêng khaûo saùt nghieân cöùu.
Giaûm traû lôøi theo saùch, taêng ñoäc laäp tö duy, giaûi quyeát vaán ñeà.
Vaän duïng saùng taïo nguyeân lyù, traùnh tieáp nhaän xuoâi chieàu theo lyù thuyeát coù saün.
Traùnh vuïn vaët, caàn xem xeùt thoâng tin moät caùch heä thoáng
Chuù yù kinh nghieäm thöïc teá, khaû naêng vaän duïng.
Taêng laøm vieäc taäp theå.
Chuù yù hoïc theo kieåu döï aùn, nghieân cöùu ñeà taøi.
Taêng hoaït ñoäng giaùo duïc ngoaïi khoùa.
Tuy nhieân, caàn quan taâm tôùi ñoái töôïng hoïc sinh ñeå löïa choïn caùc loaïi hình phöông phaùp daïy hoïc cho phuø hôïp. Khoâng theå aùp duïng ñoàng loaït caùc löu yù treân cho hoïc sinh töø baäc maãu giaùo ñeán baäc Trung hoïc phoå thoâng, tröôùc heát do ñaëc ñieåm taâm sinh lyù, nhaän thöùc cuûa caùc em khaùc xa nhau, tieáp ñoù do muïc tieâu, noäi dung chöông trình giaùo duïc cuûa töøng caáp hoïc, baäc hoïc raát khaùc bieät.
Vaán ñeà ñaët ra laø “lyù thuyeát phaûi ñi ñoâi vôùi thöïc haønh”. Vì vaäy, caàn phaûi ñoåi môùi phöông phaùp GDMT trong nhaø tröôøng THCS, chuù troïng hôn nöõa vieäc taêng cöôøng toå chöùc caùc hoaït ñoäng ngoaøi giôø leân lôùp vaø toå chöùc cho hoïc sinh tham gia caùc hoaït ñoäng BVMT ôû nhaø tröôøng vaø ñòa phöông
Phöông phaùp ñaùnh giaù
Phöông phaùp ñaùnh giaù nhaän thöùc, kyõ naêng
Caâu hoûi kieåm tra.
Phöông phaùp traéc nghieäm.
Phöông phaùp quan saùt.
Phöông phaùp ra baøi taäp.
Phöông phaùp töï ñaùnh giaù.
Phöông phaùp ñaùnh giaù thaùi ñoä, tình caûm.
Thang ño löôøng thaùi ñoä.
Ñieàu tra quan ñieåm.
Chương 5: KEÁT LUAÄN VAØ KIEÁN NGHÒ
Keát luaän
GDMT trong tröôøng hoïc laø quaù trình giaùo duïc baèng caùch ñöa thieân nhieân ñeán gaàn vôùi hoïc sinh. GDMT khoâng chæ hình thaønh nôi hoïc sinh heä thoáng tri thöùc veà moâi tröôøng, veà moái quan heä giöõa töï nhieân, con ngöôøi vaø xaõ hoäi maø coøn giuùp hình thaønh neân nhöõng quan nieäm, nieàm tin ñeå töø ñoù coù theå thay ñoåi thaùi ñoä, haønh vi cuûa moãi caù nhaân khi taùc ñoäng ñeán moâi tröôøng.
Cuøng vôùi vieäc tích cöïc ñoåi môùi noäi dung vaø phöông phaùp daïy hoïc nhaèm tìm ra ñöôïc nhöõng böôùc tieán môùi nhaèm naâng cao chaát löôïng giaùo duïc trong nhaø tröôøng. Thöïc hieän toát coâng taùc quaûn lyù GDMT trong nhaø tröôøng seõ goùp phaàn khoâng nhoû trong vieäc naâng cao chaát löôïng giaùo duïc toaøn dieän cho hoïc sinh
Tuy coù söû duïng nhieàu phöông phaùp daïy hoïc trong quaù trình giaûng baøi. Nhöng ñeå tieán haønh ñöa GDMT vaøo noäi dung cuûa baøi hoïc coøn phuï thuoäc vaøo nhieàu yeáu toá. Nhìn chung, phöông phaùp daïy hoïc chuû yeáu ôû caùc tröôøng THCS vaãn laø phöông phaùp duøng lôøi truyeàn thoáng, giaùo vieân chuû ñoäng truyeàn thuï, hoïc sinh thuï ñoäng laéng nghe. Hôn nöõa, do ñieàu kieän kinh phí ôû caùc tröôøng coøn khoù khaên neân coøn nhieàu haïn cheá trong vieäc trang thieát bò, phöông tieän daïy hoïc hieän ñaïi: maùy chieáu, ñaàu maùy, neân hieäu quaû cuûa vieäc giaùo duïc BVMT chöa cao.
Vaán ñeà ñaët ra ôû ñaây laø laøm sao vöøa ñaûm baûo ñöôïc noäi dung baøi hoïc, vöøa ñaûm baûo noäi dung giaùo duïc moâi tröôøng. Ñaây thöïc söï laø moät vaán ñeà khoù khaên, phöùc taïp, caàn phaûi coù söï ñoåi môùi trong tö duy cuûa caùc nhaø quaûn lyù, cuõng nhö ñoäi nguõ caùn boä giaùo vieân thöïc hieän nhieäm vuï giaûng daïy treân moïi phöông dieän.
Nhìn chung giaùo vieân tham gia giaûng daïy veà moâi tröôøng ôû caùc tröôøng laø giaùo vieân cuûa nhaõ tröôøng chöa qua moät khoùa huaán luyeän veà giaùo duïc moâi tröôøng neân khaû naêng truyeàn ñaït kieán thöùc veà moâi tröôøng cho hoïc sinh vaãn chöa cao.
Kieán nghò
Hoaït ñoäng naâng cao nhaän thöùc veà BVMT phaûi mang tính lieân ngaønh, do ñoù caàn söï phoái hôïp hoaït ñoäng giöõa caùc cô quan chöùc naêng, caùc döï aùn vaø caùc Ban ngaønh ñoaøn theå. Söï phoái hôïp naøy khoâng chæ dieãn ra trong moät ñòa phöông maø coøn giöõa caùc ñòa phöông vôùi nhau.
Treân cô sôû xaây döïng chính saùch vaø chieán löôïc GDMT ôû tröôøng Phoå thoâng ñang ñöôïc trieån khai theo döï aùn VIE/95/041, Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo caàn sôùm xaùc ñònh roõ chöông trình GDMT ôû caùc tröôøng Phoå thoâng, trong ñoù neân coù moân hoïc rieâng veà GDMT.
Nghieân cöùu , xaây döïng heä thoáng chöông trình GDMT thoáng nhaát cho caùc tröôøng Sö phaïm (Ñaïi hoïc – Cao ñaúng).
Ñeå vieäc giaûng daïy coù hieäu quaû caàn trang bò caùc cô sôû vaät chaát vaø phöông tieän daïy hoïc vaø thöïc haønh veà GDMT thích hôïp cho caùc cô sôû ñaøo taïo.
Baûn thaân GDMT khoâng phaûi laø moät moân hoïc rieâng, caàn thoáng nhaát chæ ñaïo trong chöông trình giaùo duïc ngoaïi khoùa vaø hoaït ñoäng cuûa caùc ñoaøn theå trong caùc tröôøng Phoå thoâng.
Taïo ñieàu kieän veà kinh phí cho hoaït ñoäng GDMT: Huaán luyeän cho giaùo vieân, trang bò phöông tieän daïy hoïc,...
Các file đính kèm theo tài liệu này:
LUAN VAN. IN.doc- BIA.doc
- danh muc caùc hinh.doc
- danh muc ac tu viet tac. IN.doc
- danh muc cac bang.doc
- giay lot 7.doc
- LOI CAM ON. IN.doc
- MUC LUC. IN.doc
- PHU LUC IN.doc
- TAI LIEU THAM KHAO. IN.doc
