Khóa luận Bảo hiểm trách nhiệm dân sự của hàng không Việt Nam đối với hành lý, hàng hoá và tư trang của hành khách

VÒ hµng ho¸ t×nh h×nh tæn thÊt ®· t¨ng lªn ®«i chót so víi n¨m tr­íc, do ®­êng bay néi ®Þa cã tæn thÊt lín nh­ vËn chuyÓn qu¶ v¶i vµo mïa hÌ, vËn chuyÓn cµnh ®µo TÕt n¨m 1998. N¨m 1999: VÒ hµnh lý: Qua b¶ng ta thÊy sè l­îng c¸c vô tæn thÊt vÒ hµnh lý ®· t¨ng lªn gÊp ®«i (cã thÓ nãi n¨m 1999 lµ n¨m cã tû lÖ tæn thÊt t¨ng nhanh nhÊt tõ tr­íc ®Õn nay) chiÕm 1819 tr­êng hîp víi sè tiÒn lµ 111.356,76 USD nguyªn nh©n lµ do hµnh lý bÞ thÊt l¹c do thêi gian nèi chuyÕn ng¾n nªn kh«ng chuyÓn kÞp hµnh lý nh­ c¸c ®­êng bay tõ Hång Kong vÒ Hµ Néi, Charles De Gaulle - Hµ Néi ...mÆt kh¸c do yÕu tè thêi tiÕt xÊu ®· lµm ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng hµng kh«ng. Ngoµi ra HKVN còng ®· tiÕn hµnh båi th­êng cho 80 tr­êng hîp hµnh lý bÞ mÊt h¼n, 189 tr­êng hîp hµnh lý bÞ r¸ch vì, h­ háng, 19 tr­êng hîp hµnh lý bÞ moi mãc. VÒ hµng ho¸: HKVN ®· vËn chuyÓn ®­îc 36.071.845kgs c¶ trong n­íc vµ quèc tÕ; do cã sù chØ ®¹o gi÷a c¸c ®¬n vÞ vµ c«ng t¸c §P & HCTT ®­îc tiÕn hµnh th­êng xuyªn nªn kh«ng x¶y ra vô tæn thÊt nµo lín. §Æc biÖt lµ viÖc vËn chuyÓn v¶i qu¶ mïa hÌ n¨m 1999, do cã sù phèi hîp chÆt chÏ gi÷a hai ®Çu s©n bay Hµ Néi vµ T©n S¬n NhÊt nªn ®· kh«ng cã vô tæn thÊt nµo (kh¸c víi n¨m 1998). Tuy nhiªn trong vËn t¶i hµng ho¸ kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tæn thÊt mµ nguyªn nh©n do nhiÒu yÕu tè kh¸ch quan vµ chñ quan nh­ thêi tiÕt xÊu, thÊt th­êng, thay ®æi c¸c lo¹i m¸y bay ¶nh h­ëng ®Õn träng t¹i vËn chuyÓn dÉn ®Õn hµng ho¸ kh«ng bèc dì ®­îc vµ mét sè c«ng t¸c qu¶n lý cßn láng lÎo, gi¸m s¸t kh«ng chÆt chÏ nªn ®¸ cã nh÷ng vô x¶y ra kh«ng biÕt nh­ ë H«ng Kong, Pari. N¨m 2000: vÒ hµnh lý: HKVN ®· tiÕn hµnh båi th­êng 350 tr­êng hîp hµnh lý bÞ mÊt h¼n, 300 tr­êng hîp hµnh lý bÞ h­ háng, r¸ch vì, 07 tr­êng hîp hµnh lý bÞ moi mãc, 1243 tr­êng hîp hµnh lý bÞ vËn chuyÓn chËm. So víi n¨m 1999 th× sè vô hµnh lý bÞ vËn chuyÓn chËm gi¶m ®i gÇn 20% vµ t×nh tr¹ng moi mãc, lÊy ®å bªn trong còng gi¶m. §Æc biÖt lµ trªn ®­êng bay Kuallalumpur - TPHCM th× hiÖn t­îng nµy gÇn nh­ chÊm døt do c¬ quan an ninh ®· b¾t ®­îc nhãm chuyªn tæ chøc moi mãc chØ cßn 04 vô trong n¨m. Trªn ®­êng bay Pari - Hµ Néi, TPHCM hµnh lý bÞ moi mãc chØ cßn 03 vô do HKVN ®· phèi hîp chÆt chÏ víi c¬ quan an ninh t¹i s©n bay Charles De Gaulle VÒ hµng ho¸: víi khèi l­îng vËn chuyÓn trªn 44.000 tÊn c«ng t¸c §P & HCTT ®­îc chó träng quan t©m cã sù phèi hîp gi÷a HKVN víi c¸c c¬ quan kh¸c ®· h¹n chÕ nhiÒu tæn thÊt vÒ hµng ho¸. Trong n¨m 2000, HKVN ®· gi¶i quyÕt båi th­êng cho 02 vô víi tæng sè tiÒn lµ 6.859,53 USD nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do thay ®æi lo¹i m¸y bay dÉn ®Õn hµng ho¸ kh«ng vËn chuyÓn ®­îc vµ cuèi n¨m 2000 x¶y ra t×nh tr¹ng mét sè l« hµng tõ Seoul vÒ Hµ Néi, TPHCM bÞ moi mãc r¹ch ®å bªn trong mét c¸ch th« b¹o. N¨m 2001: §©y lµ n¨m cã sè tiÒn båi th­êng cao nhÊt tõ tr­íc ®Õn nay vµ sè vô tæn thÊt vÒ hµnh lý còng cao nhÊt chiÕm 2325 vô. Nh×n chung c¶ hµnh lý bÞ vËn chuyÓn chËm, hµnh lý bÞ r¸ch vì, hao hôt träng l­îng, hµnh lý bÞ moi mãc th« b¹o, hµnh lý bÞ mÊt h¼n...®Òu t¨ng lªn mét c¸ch ®¸ng kÓ. Nguyªn nh©n lµ do sè hµnh kh¸ch ®i lao ®éng vÒ n­íc mang nhiÒu hµnh lý, hµnh lý cång kÒnh, kh«ng bao gãi ®­îc nªn ®· dÉn tíi qu¸ t¶i kh«ng vËn chuyÓn hÕt vµ hµnh lý do thêi gian nèi chuyÕn ng¾n kh«ng ®­îc chuyªn chë cïng chuyÕn bay víi hµnh kh¸ch nhÊt lµ ®­êng bay tõ Hång K«ng vÒ Hµ Néi vµ TPHCM, §µi B¾c vÒ Hµ Néi vµ TPHCM...lÞch bay th­êng xuyªn hay bÞ thay ®æi nªn hµnh lý, hµng ho¸ th­êng xuyªn bÞ c¾t l¹i ®Ó vËn chuyÓn b»ng chuyÕn baykÕ tiÕp, nhµ ga T1(s©n bay Néi Bµi) míi ®­îc kh¸nh thµnh nªn hµnh lý bÞ r¸ch vì do ®é dèc cña b¨ng chuyÒn, hiÖn t­îng moi mãc hµnh lý th­êng xuyªn diÔn ra cho ®Õn khi ph¸t hiÖn ra mét sè nh©n viªn vÖ sinh cña c«ng ty Transco lÎn vµo khu vùc b¨ng chuyÒn hµnh lý ®Ó moi mãc, r¹ch ®å lôc läi ®å bªn trong vµ lÊy c¾p ...Sè l­îng hµnh kh¸ch ®­îc vËn chuyÓn t¨ng lªn tõ 2.861.667 (n¨m 2000)lªn 3.395.729 (n¨m 2001). ChÝnh v× vËy, tæn thÊt vÒ hµnh lý t¨ng lªn tØ lÖ thuËn víi sè kh¸ch ®­îc vËn chuyÓn. 1: Hµnh lý bÞ moi mãc(9%) 2: Hµnh lý bÞ chËm(50%) 3: Hµnh lý bÞ h­ háng(21%) 4: Hµnh lý bÞ mÊt(20%) BiÓu ®å 3: Tû lÖ hµnh lý bÞ chËm, mÊt m¸t, h­ háng, moi mãc n¨m 2001: (Nguån: Tæng kÕt c«ng t¸c båi th­êng hµnh lý, hµng ho¸ cña HKVN n¨m 2001 - HKVN) Cßn ®èi víi hµng ho¸ th× trong n¨m 2001, HKVN ®· båi th­êng 07 tr­êng hîp víi sè tiÒn lµ 35.000 USD chñ yÕu lµ do hµng t­¬i sèng, hµng dÔ h­ háng khã b¶o qu¶n mµ HKVN víi c¬ së h¹ tÇng, nhµ kho, thiÕt bÞ b¶o qu¶n cßn h¹n chÕ kh«ng ®¶m b¶o nªn ®· ®Õn hµng ho¸ bÞ h­ háng nÆng nÒ ph¶i båi th­êng. VÝ dô: 2 l« c¸ ngõ bÞ háng ph¶i båi th­êng 10.000 USD (sè vËn ®¬n hµng kh«ng: 73802712091/80) 2 l« ba ba bÞ chÕt ph¶i båi th­êng 10.000USD (sè vËn ®¬n hµng kh«ng: 73807063862/51) (Nguån: B¶o Minh - Hµ Néi ) N¨m 2002: §©y lµ n¨m mµ sè vô tæn thÊt hµnh lý ®· gi¶m xuèng gÇn 50% vµ do vËy sè tiÒn båi th­êng còng gi¶m ®i, ngay c¶ ®èi víi hµng ho¸. Nguyªn nh©n HKVN ®· chÊn chØnh l¹i c«ng t¸c an ninh ë c¸c s©n bay, c«ng t¸c §P & HCTT ®­îc chó träng quan t©m h¬n, lÞch bay æn ®Þnh Ýt cã sù thay ®æi mÆc dï sè l­îng hµnh kh¸ch ®· ®¹t ®­îc lµ trªn 4 triÖu vµ hµng ho¸ ®· ®¹t ®­îc gÇn 60.000 tÊn. III.4. H¹n møc tr¸ch nhiÖm VÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm cña nhµ vËn chuyÓn trong ho¹t ®éng kinh doanh hµng kh«ng tõ l©u ®· lµ mét vÊn ®Ò thêi sù võa mang tÝnh chÊt ph¸p lý, võa ph¶n ¸nh sù ph¸t triÓn KT - XH cña mét quèc gia nãi riªng vµ thÕ giíi nãi chung. Nã g¾n liÒn víi lÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña ngµnh HKDD quèc tÕ vµ mçi quèc gia. B¾t ®Çu lµ C«ng ­íc Vacsava 1929. VÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm ®èi víi hµnh kh¸ch, hµnh lý, hµng ho¸ vµ t­ trang trong c¸c vô tai n¹n vµ suèt tõ ®ã ®Õn nay víi sù ph¸t triÓn cña KT - XH ®· dÉn ®Õn nhu cÇu t¨ng møc tr¸ch nhiÖm cña nhµ vËn chuyÓn lu«n ®­îc ®­a ra ë c¸c héi nghÞ HKDD quèc tÕ. VÊn ®Ò giíi h¹n tr¸ch nhiÖm d©n sù ®«i khi ®­îc xem lµ nh÷ng vÊn ®Ò næi cém, mang tÝnh thêi sù mçi khi c¸c h·ng hµng kh«ng cã nh÷ng tai n¹n vµ ph¶i ®èi mÆt víi viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i båi th­êng cho hµnh kh¸ch theo møc tr¸ch nhiÖm cña nhµ vËn chuyÓn tham gia. HKVN hiÖn ®ang lµ mét h·ng hµng kh«ng trÎ vµ ®Çy triÓn väng ë Ch©u ¸. Víi nh÷ng b­íc tiÕn v­ît bËc trong thêi gian qua, HKVN ®ang hy väng trë thµnh mét h·ng hµng kh«ng trung b×nh trong khu vùc vµo n¨m 2005. Vµ ®­¬ng nhiªn HKVN còng ®· tõng ph¶i ®èi mÆt víi vÊn ®Ò tr¸ch nhiÖm vËn chuyÓn cña m×nh mçi khi gi¶i quyÕt nh÷ng tæn thÊt lín liªn quan ®Õn hµng ho¸, hµnh lý vµ t­ trang cña hµnh kh¸ch lµ kh¸ phøc t¹p vµ khã kh¨n. MÆc dï HKVN ®· tham gia C«ng ­íc V¸c-sa-va 1929 vµ NghÞ ®Þnh th­ söa ®æi LaHague cô thÓ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm tèi ®a lµ: - §èi víi hµnh lý ký göi, hµng ho¸: 20USD/kg - §èi víi t­ trang c¸ nh©n vµ hµnh lý x¸ch tay: 400USD Ngoµi ra theo Qui ®Þnh 323/HKVN ngµy 10/3/1997 th× Qui ®Þnh h¹n møc tr¸ch nhiÖm tèi ®a trong c¸c tr­êng hîp sau ®©y : - §èi víi bao b× cña hµnh lý, hµng ho¸ bÞ r¸ch vì (kh«ng ¶nh h­ëng g× ®Õn néi dung bªn trong): 100USD/bao b× - §èi víi hµnh lý, hµng ho¸ bÞ moi mãc: 20USD/kg - Hµnh lý, hµng ho¸ göi theo kª khai gi¸ trÞ th× khi båi th­êng theo gi¸ trÞ kh¸ch kª khai. - Hµnh lý bÞ vËn chuyÓn chËm ¸p dông cho nh÷ng ®iÓm ®Õn kh¸c nhau vµ h¹ng ghÕ kh¸c nhau th× sè tiÒn båi th­êng kh¸c nhau. (Xem chi tiÕt Quy ®Þnh 323/HKVN ngµy 10/3/1997 ë phÇn Phôc lôc 1). Nh­ng trong qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt båi th­êng víi chñ hµng hay hµnh kh¸ch th× hÇu nh­ chñ hµng, hµnh kh¸ch th­êng kh«ng chÊp nhËn v× hµnh kh¸ch, chñ hµng cho r»ng møc giíi h¹n tr¸ch nhiÖm d©n sù lµ qu¸ thÊp. §Æc biÖt trong viÖc gi¶i quyÕt båi th­êng cho bao b× hµnh lý bÞ r¸ch vì, v× hiÖn nay cã nh÷ng lo¹i bao b×, vali rÊt ®¾t tiÒn víi møc giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña HKVN chØ lµ 100USD/bao b× th× kh«ng ®ñ bï ®¾p cho nh÷ng hµnh kh¸ch, chñ hµng bÞ thiÖt h¹i va li, bao b× ®Ó hä mua ®­îc chiÕc va li míi t­¬ng tù víi gi¸ trÞ nh­ chiÕc bÞ r¸ch vì. Nªn ®Ó cho qu¸ tr×nh gi¶i quyÕt båi th­êng víi hµnh kh¸ch ®­îc thuËn lîi còng nh­ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho hµnh kh¸ch trong thêi gian tíi HKVN cÇn ph¶i t¨ng giíi h¹n tr¸ch nhiÖm cña m×nh lªn ch¼ng h¹n nh­ ®èi víi hµnh lý x¸ch tay vµ t­ trang nh­ trong C«ng ­íc Montreal 1999 ®Ò cËp vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a Quy ®Þnh 323/HKVN ngµy 10/3/1997 ®èi víi møc tr¸ch nhiÖm vµ thñ tôc khiÕu n¹i. Bëi v× víi xu h­íng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm dÞch vô nh­ mét chiÕn l­îc c¹nh tranh gi÷a c¸c h·ng hµng kh«ng trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi, th× viÖc nh×n nhËn n©ng cao møc tr¸ch nhiÖm lµ mét trong nh÷ng môc tiªu mµ c¸c h·ng hµng kh«ng lµm cho s¶n phÈm dÞch vô hµng kh«ng ngµy cµng hÊp dÉn vµ thu hót nhiÒu kh¸ch hµng h¬n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn, møc sèng vµ cña c¸c nÒn KT - XH ë c¸c quèc gia ®ang kh«ng ngõng ph¸t triÓn. III.5. C«ng t¸c ®Ò phßng vµ h¹n chÕ tæn thÊt (§P & HCTT): Ngµnh HKVN tr­íc khi ®æi míi ngµy tõ n¨m 1995 trë vÒ tr­íc, c«ng t¸c §P & HCTT ®· ®­îc chó ý vµ ®· thu ®­îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, do sù phèi hîp gi÷a B¶o ViÖt vµ HKVN ch­a cao nªn ®«i khi hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c cßn ch­a tèt. Mét sè nguy c¬ rñi ro cao ®­îc x¸c ®Þnh nh­ng kh«ng ®Ò ra ®­îc biÖn ph¸p kh¾c phôc hoÆc ®Ò ra nh­ng cßn chËm vµ hiÖu qu¶ thÊp. Trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y, cïng víi sù ®æi míi cña ngµnh HKDD th× c«ng t¸c §P & HCTT míi ®­îc nh×n nhËn l¹i vµ quan t©m nhiÒu h¬n. Hµng n¨m B¶o Minh ®· chi ra hµng tr¨m triÖu ®ång ®Ó phèi hîp víi HKVN thùc hiÖn c«ng t¸c nµy. HiÖu qu¶ cña viÖc thùc hiÖn th× thËt khã x¸c ®Þnh râ rµng, chóng ta ®i vµo mét sè c«ng viÖc cô thÓ cña c«ng viÖc §P & HCTT ë HKVN. III.5.1.§Ò phßng rñi ro: BiÖn ph¸p “Phßng bao giê còng tèt h¬n lµ chèng” cho nªn thùc chÊt §P & HCTT tËp trung vµo c¸c gi¶i ph¸p ®Ò phßng, ng¨n ngõa c¸c rñi ro x¶y ra. NhËn thøc s©u s¾c ®­îc vai trß cña c«ng t¸c nµy, HKVN ®· b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau t¸c ®éng mäi lóc, mäi n¬i trong ý thøc, c¸ch ®iÒu hµnh qu¶n lý...Do vËy ®· gãp phÇn tÝch cùc gi¶m thiÓu nguy c¬ rñi ro tæn thÊt, kÐo dµi tuæi thä c¸c tµi s¶n vËt chÊt vµ b¶o toµn vèn ®­îc giao. KÕt hîp víi c«ng t¸c BHHK hµng n¨m c¸c ®¬n vÞ c¬ së ®· ®­îc hç trî kinh phÝ §P & HCTT cho nh÷ng ®Ò ¸n phßng chèng, ch¸y, næ, thiÕt bÞ phßng chèng sÐt cho c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö, trang bÞ c¸c dông cô an toµn lao ®éng...Sau ®©y lµ mét sè c«ng t¸c ®Ò phßng ®­îc thùc hiÖn ë HKVN * C«ng t¸c tuyªn truyÒn: Víi nh÷ng h×nh thøc tuyªn truyÒn rÊt ®a d¹ng vµ phong phó nh­ viÖc ®Æt c¸c b¶ng l­u ý ë phßng ®îi, phßng b¸n vÐ hay in ngay ë trªn vÐ m¸y bay... Néi dung cña tuyªn truyÒn tËp trung l­u ý hµnh kh¸ch vÒ nh÷ng quy ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o an toµn trong khi bay, khi m¸y bay cÊt c¸nh hoÆc h¹ c¸nh. Trªn m¸y bay tiÕp viªn cÇn nh¾c nhë hµnh kh¸ch th¾t d©y an toµn tr­íc khi cÊt c¸nh vµ trong suèt thêi gian bay, kh«ng hót thuèc l¸, h­íng dÉn kh¸ch tho¸t khái m¸y bay trong t×nh huèng khÈn nguy. Ngoµi ra cßn in trªn c¸c tê r¬i, b¸o chÝ...®Ó tuyªn truyÒn cho hµnh kh¸ch. Song song víi c«ng t¸c tuyªn truyÒn th× HKVN tiÕn hµnh c«ng t¸c gi¸o dôc ý thøc cho c¸c ®èi t­îng cã liªn quan. Bëi v×, thùc tÕ cã tíi 80% rñi ro x¶y ra lµ do ho¹t ®éng cña con ng­êi. H·ng tiÕn hµnh më c¸c líp tËp huÊn cã sù tham gia cña B¶o Minh vµ nhµ m«i giíi Willis cho c¸c c¸n bé qu¶n lý, c¸c l¸i xe c¬ giíi xung quanh s©n bay, phi c«ng... vÒ c«ng t¸c §P & HCTT. Tr¸nh t×nh tr¹ng do ý thøc ®¹o ®øc kÐm dÉn ®Õn nh÷ng thiÖt h¹i kh«ng thÓ l­êng tr­íc ®­îc nh­ vô Tsu Way Minh nguyªn phi c«ng cña Singapore Airlines ®· trèn nî b»ng c¸ch tù tö vµ ®· giÕt c¶ 167 hµnh kh¸ch ë ®¶o Sumatra (Indonexia). * C«ng t¸c an toµn bay a. Söa ch÷a b¶o d­ìng kü thuËt: ho¹t ®éng söa ch÷a vµ b¶o d­ìng kü thuËt cho m¸y bay ®­îc thùc hiÖn theo nguyªn t¾c dù phßng. Cã nghÜa lµ m¸y bay ®ang khai th¸c cÇn ph¶i ®­îc b¶o d­ìng, söa ch÷a sau mét thêi gian tuú thuéc vµo tõng lo¹i m¸y bay. C«ng t¸c nµy thùc chÊt rÊt cÇn thiÕt, bëi v× trong qu¸ tr×nh khai th¸c sö dông m¸y bay th× cã thÓ dÉn tíi nh÷ng hao mßn c¸c chi tiÕt dÉn tíi kh«ng ®¸p øng ®­îc c¸c qui ®Þnh vÒ an toµn. Söa ch÷a vµ b¶o d­ìng vÒ mÆt kü thuËt nh»m kÞp thêi ph¸t hiÖn vµ ng¨n chÆn c¸c nguy c¬ rñi ro cã thÓ x¶y ra. B»ng nguån vèn cña tæng c«ng ty vµ c¸c nguån vèn tµi trî cña c¸c ChÝnh phñ Ph¸p, óc, Hµ Lan. Tæng c«ng ty ®· ®µo t¹o ®éi ngò thî kü thuËt hiÖn ®¹i. Ngoµi ra nhê nh÷ng dù ¸n ®Çu t­ c¬ së h¹ tÇng cho hai xÝ nghiÖp A75, A76 ®¶m b¶o söa ch÷a cho nh÷ng lo¹i m¸y bay míi vµ hiÖn ®¹i mµ HKVN ®· trang bÞ. XÝ nghiÖp m¸y bay A76 ®· cã ®ñ nh©n lùc vµ c¬ së ph¸p lý ®Ó b¶o d­ìng m¸y bay Airbus 320 vµ Fockker 70 ®Õn C- Check. Cßn xÝ nghiÖp A75 th× cã thÓ b¶o d­ìng ATR - 72 ®Õn C- Check vµ Boeing 767 ®Õn 2A Check. Bªn c¹nh ®ã còng ®· x©y dùng ®­îc hÖ thèng tµi liÖu qui tr×nh khai th¸c bay, b¶o d­ìng kü thuËt, ®¸p øng yªu cÇu kü thuËt cña nhµ chøc tr¸ch vµ tiªu chuÈn quèc tÕ. Nhê vËy mµ hµng n¨m HKVN ®· tiÕt kiÖm ®­îc 15 - 20 triÖu USD tiÒn b¶o d­ìng, söa ch÷a. Tæng c«ng ty thùc hiÖn tèt c¸c ch­¬ng tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ b¶o d­ìng m¸y bay, tuy nhiªn cßn mét sè kh©u cÇn ph¶i tiÕp tôc cñng cè nh­ng vÒ c¬ b¶n lµ ®¶m b¶o an toµn, chÊt l­îng. §©y chÝnh lµ sù ph¸t huy néi lùc dùa trªn yÕu tè ngo¹i lùc, nã chøng tá kh¶ n¨ng vµ phÈm chÊt cña ng­êi ViÖt Nam hoµn toµn cã thÓ tiÕp cËn ®­îc víi khoa häc c«ng nghÖ kü thuËt cao. Th«ng th­êng viÖc söa ch÷a vµ b¶o d­ìng chia ra lµm 3 nhãm c«ng t¸c chÝnh: + B¶o d­ìng th­êng xuyªn: bao gåm c¸c c«ng viÖc lo¹i trõ rñi ro nhá, ho¹t ®éng mét c¸ch th­êng xuyªn tr­íc khi bay, trong vµ nh÷ng ®iÓm dõng bay. Nh©n viªn cÇn ph¶i kiÓm tra hÖ thèng nhiªn liÖu, ®éng c¬, buång l¸i... ®Ó lo¹i trõ c¸c nguy c¬ rñi ro. HKVN ®· th­êng gÆp nh÷ng rñi ro nh­ ph¸t hiÖn ra chuét trong m¸y bay vµ ph¶i dõng bay 12 ngµy ®Ó bÉy chuét hay khi cã mét con ªcu nhá lµm cho m¸y bay kh«ng thÓ h¹ cµng ra ®Ó h¹ c¸nh. + B¶o d­ìng ®Þnh kú: m¸y bay cÇn ph¶i ®­îc b¶o d­ìng sau mét thêi gian bay, thêi gian nµy cã thÓ lµ 50, 100, 200 giê bay tuú theo lo¹i m¸y bay khai th¸c vµ thêi gian sö dông. C«ng viÖc b¶o d­ìng nµy lµ chÝnh vµ chñ yÕu, nã chi tiÕt h¬n so víi b¶o d­ìng th­êng xuyªn nã ®ßi hái nh©n viªn kü thuËt cã tr×nh ®é ®Ó cã thÓ ph¸t hiÖn nh÷ng háng hãc, khuyÕt tËt cña ®éng c¬ m¸y mãc sau mét thêi gian sö dông ®Ó söa ch÷a cho vµo khai th¸c. + B¶o d­ìng dù phßng: sau mét thêi gian kho¶ng tõ 1500 - 2000 giê bay th× m¸y bay cÇn ph¶i ®­îc b¶o d­ìng dù phßng nh»m lo¹i trõ rñi ro tiÒm n¨ng mµ b¶o d­ìng ®Þnh kú ch­a quan t©m tíi. C«ng viÖc nµy ph¶i xem xÐt, thay thÕ nÕu c©n ®èi víi nh÷ng bé phËn nh­ vá, kÕt cÊu khung ngang... Nh­ vËy, nhê nh÷ng c«ng t¸c øng dông KH - KT, tiÕp cËn c«ng nghÖ, HKVN ®· ®¸p øng phÇn lín c«ng t¸c söa ch÷a, b¶o d­ìng. §iÒu nµy ®· tiÕt kiÖm rÊt nhiÒu cho HKVN khi tr­íc ®©y ph¶i thuª c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi hoÆc ®em ®i b¶o d­ìng kh¸ tèn kÐm. H­íng tíi trong t­¬ng lai chóng ta hy väng cã thÓ trë thµnh nhµ cung cÊp c¸c dÞch vô, kü thuËt cho c¸c h·ng hµng kh«ng §«ng D­¬ng vµ c¸c h·ng hµng kh«ng quèc tÕ bay tíi ViÖt nam. b.C«ng t¸c kiÓm tra, ®Ò phßng vµ h¹n chÕ rñi ro: Nh»m ph¸t hiÖn vµ lo¹i trõ c¸c nguy c¬ ®èi víi c¸c khu vùc cã liªn quan Ban an toµn an ninh Côc HKDDVN cïng phèi hîp víi c¸c c¬ quan kiÓm tra nh­ PCCC vµ B¶o Minh tiÕn hµnh kiÓm tra gi¸m s¸t nh÷ng quy ®Þnh an toµn thiÕt bÞ kiÓm so¸t khi cã sù cè x¶y ra, c«ng t¸c gi¸o dôc t­ t­ëng ý thøc cho nh©n viªn...th«ng th­êng c«ng t¸c kiÓm tra ë mét sè khu vùc chÝnh + Khu nhµ ga: Xem xÐt vÖ sinh c«ng céng, bè trÝ b×nh bät, b×nh CO2, hÖ thèng tiªu lÖnh ch÷a ch¸y...§Æc biÖt ®èi víi hÖ thèng th«ng tin, tin häc cÇn ®­îc chèng sÐt nh­ dù ¸n cña TCTHKVN cho XÝ nghiÖp Th­¬ng m¹i MÆt ®Êt §µ N½ng kho¶ng 130 triÖu håi cuèi n¨m 1999. + Khu s©n ®ç: Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c m¸y bay, c«ng t¸c PCCC Khi m¸y bay cÊt c¸nh vµ h¹ c¸nh (xe cøu ho¶ tóc trùc, xe kÐo b×nh CO2...mét sè nguyªn t¾c cÇn ph¶i tu©n theo: - Khi n¹p dÇu cho m¸y bay th× kh«ng ®­îc ®i giµy dÐp cã ®inh, ph¶i cã giµy tiÕp ®Êt ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng tÝch ®iÖn trªn bÒ mÆt dÔ g©y ch¸y, næ. - C«ng t¸c kiÓm tra kü thuËt ph¶i chu ®¸o, ®­îc ghi chÐp vµo sæ bµn giao ®Çy ®ñ, râ rµng. - Khi bèc dì hµnh lý, hµng ho¸ lªn xuèng m¸y bay ph¶i tr¸nh qu¨ng quËt lµm háng, lu«n lu«n cã nh©n viªn gi¸m s¸t trªn b¨ng chuyÒn hµnh lý ®Ó tr¸nh hµnh lý bÞ kÑt, lµm r¸ch vì... - ë c¸c s©n bay lÎ nh­ §iÖn Biªn, Nµ S¶n th× hÖ thèng phôc vô cßn nghÌo nµn, l¹c hËu, hÖ thèng kiÓm tra an ninh th« s¬ vµ thiÕu sãt nªn dÔ g©y ra rñi ro, ë ®©y tr©u, bß th­êng xuyªn ®i qua g©y uy hiÕp an toµn bay. HiÖn nay, ë c¸c s©n bay quèc tÕ mµ HKVN cã ®­êng bay tíi th× nãi chung lµ hÖ thèng gi¸m s¸t ®¶m b¶o an toµn kh¸ hiÖn ®¹i ng¨n chÆn hiÖn t­îng moi mãc hµnh lý, hµng ho¸. Mét sè s©n bay nh­ Charles De Gaulle n¨m 1999 ®· cã 13 vô moi mãc hµng ho¸, hµnh lý th× n¨m 2000 HKVN ®· phèi hîp víi c¬ quan an ninh cña b¹n ®Ó ng¨n chÆn kh«ng cho t×nh tr¹ng nµy x¶y ra n÷a. §èi víi c¸c s©n bay quèc tÕ trong n­íc nh­ Néi Bµi, §µ N»ng, T©n S¬n NhÊt th× hiÖn nay ®· ®­îc B¶o Minh hç trî mét phÇn kinh phÝ ®Ó l¾p ®Æt hÖ thèng camera gi¸m s¸t toµn bé qu¸ tr×nh tiÕp nhËn, bèc xÕp vµ di chuyÓn cña hµnh lý vµ hµng ho¸ vµ ®· lo¹i trõ ®­îc hÇu nh­ rñi ro moi mãc, mÊt c¾p...nh­ dù ¸n l¾p ®Æt hÖ thèng camera cho s©n bay T©n S¬n NhÊt kho¶ng 15.600 USD. Tuy nhiªn, ë c¸c s©n bay lÎ th× ch­a ®­îc trang bÞ hÖ thèng nµy thªm vµo ®ã hÖ thèng phôc vô còng rÊt l¹c hËu, do vËy mµ vÉn ch­a chÊm døt ®­îc t×nh tr¹ng nµy. + Khu vùc kho hµng: cÇn ph¶i kiÓm tra viÖc xÕp ®Æt hµng ho¸, l­u ý ph¶i cã gi¸ ®ì, ph¶i ph©n lo¹i ®Ó t×m, nh×n tr¸nh va ch¹m m¹nh víi hµng ho¸ dÔ vì. Quy ®Þnh b¾t buéc ®èi víi nh©n viªn trong kho, kh«ng ®­îc hót thuèc l¸ cã thÓ g©y ra ho¶ ho¹n, b×nh bät, b×nh CO2 treo ngay cöa ra vµo, tr¸nh chÊt ®Çy c¸c lèi ®i dÉn ®Õn khã kiÓm so¸t ®­îc rñi ro. Vµo n¨m 1997 Phßng B¶o hiÓm - TCTHKVN ®· hç trî kinh phÝ kho¶ng 20 triÖu ®ång ®Ó x©y dùng hµng rµo cho b·i ®Ó container cña s©n bay T©n S¬n NhÊt lo¹i trõ rñi ro chÝnh c¸c container uy hiÕp an toµn bay khi cã giã b·o. + Khu vùc x¨ng dÇu: ®©y lµ khu vùc nguy hiÓm dÔ g©y ch¸y næ, nªn buéc ph¶i cã hµng rµo b¶o vÖ. CÇn ph¶i cã néi quy, biÓn cÊm löa ë khu vùc nµy bªn c¹nh ®ã lµ trang bÞ c¸c hÖ thèng b¸o ®éng, cøu ho¶. III.5.2 H¹n chÕ tæn thÊt - KÕ ho¹ch khÈn nguy: C«ng t¸c ®Ò phßng lµ rÊt cÇn thiÕt vµ nã ®em l¹i hiÖu qu¶ cao.Tuy nhiªn, khi cã rñi ro sù cè x¶y ra th× cÇn ph¶i lµm thÕ nµo ®Ó ng¨n chÆn ®­îc hËu qu¶ tiÕp theo cña tæn thÊt, gi¶m thiÓu chi phÝ thÊp nhÊt cña rñi ro th«ng th­êng mçi vô tai n¹n chi tiÕp trùc tiÕp b»ng 35%, cßn 65% lµ chi phÝ gi¸n tiÕp sau mçi vô tai n¹n ®i cÊp cøu cho hµng kh¸ch, b¶o vÖ hµng ho¸, hµnh lý... kÕ ho¹ch khÈn nguy ®­îc x©y dùng lªn, nh»m huÊn luyÖn cho c¸c nh©n viªn, c¬ quan cã liªn quan biÕt c¸ch hµnh ®éng khi cã sù cè tai n¹n x¶y ra. Khi cã sù cè vÒ m¸y bay x¶y ra, nh÷ng c«ng viÖc ®Çu tiªn cÇn lµm lµ ph¶i: - Ch¨m sãc nh÷ng ng­êi sèng sãt vµ thu xÕp tro cña nh÷ng ng­êi tö vong - Trî gióp th©n nh©n, gia ®×nh n¹n nh©n - B¶o vÖ an toµn cña hµng ho¸, hµnh lý...còng nh­ khu vùc liªn quan - §­a h·ng hµng kh«ng trë l¹i ho¹t ®éng b×nh th­êng. Ngoµi ra, cÇn ph¶i qu¶n lý c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng nh»m ®­a ra ®­îc kÕt luËn kh¸ch quan, tr¸nh ®Ó ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña h·ng. C¸c c¬ quan chøc n¨ng, ®¬n vÞ cã liªn quan phèi hîp ®Ó h¹n chÕ c¸c tæn thÊt tiÕp theo. §Æc biÖt lµ c«ng t¸c cøu ho¶. Bëi v× thèng kª cho r»ng 95% n¹n nh©n sÏ sèng sãt nÕu m¸y bay kh«ng ph¸t ho¶. TiÕn hµnh b¶o vÖ hiÖn tr­êng mêi c¸c chuyªn gia gi¸m ®Þnh mêi luËt s­ ®Õn hiÖn tr­êng... KÕ ho¹ch khÈn nguy ®­îc B¶o Minh vµ nhµ m«i giíi b¶o hiÓm Willis Corroon (WCA) phèi hîp víi HKVN ®Ó x©y dùng, dù kiÕn trong n¨m tíi sÏ ®­a vµo chÝnh thøc thùc hiÖn. Tãm l¹i, c«ng t¸c §P & HCTT ®· ®­îc coi träng ®¸ng kÓ, víi viÖc hµng n¨m B¶o Minh, Vinare vµ nhµ m«i giíi b¶o hiÓm Willis th­êng xuyªn phèi hîp tæ chøc c¸c héi th¶o vÒ qu¶n lý rñi ro víi sù tham gia cña c¸c chuyªn gia quèc tÕ l©u n¨m vµ kinh nghiÖm trong c«ng t¸c §P & HCTT trong BHHK. Tham gia líp tËp huÊn nµy cã mÆt c¶ c¸n bé chuyªn gia cña Vasco, Côc HKDDVN...®Ó häc ch­¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro, t×m nguyªn nh©n rñi ro ®Ó kh¾c phôc kÞp thêi. TCTHKVN ®· chi ra hµng tr¨m triÖu ®ång ®Ó ®Çu t­ cho c«ng t¸c §P & HCTT. B¶o Minh, Vinare vµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm kh¸c còng ®· hç trî cho c«ng t¸c nµy. Tuy nhiªn, c«ng t¸c §P & HCTT thêi gian qua còng béc lé nhiÒu h¹n chÕ mµ cÇn kh¾c phôc trong thêi gian tíi. Ch­¬ng III Mét sè vÊn ®Ò cÇn l­u ý vÒ BHTNDS ®èi víi hµnh lý, hµng ho¸ vµ t­ trang cña hµnh kh¸ch. I. vÒ phÝ a Nhµ n­íc : I.1. Nhµ n­íc cÇn hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó viÖc kinh doanh b¶o hiÓm ®i vµo nÒ nÕp, theo ®óng ph¸p luËt: ViÖc kinh doanh vµ gi¶i quyÕt tranh chÊp thuéc lÜnh vùc b¶o hiÓm trong thêi gian qua, tuy cã sù qu¶n lý ngµy cµng chÆt chÏ cña Nhµ n­íc, nh­ng vÉn cßn mét sè tån t¹i do hÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cßn nhiÒu kÏ hë vµ cßn nhiÒu chång chÐo. §Æc biÖt lµ trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c tranh chÊp vÒ båi th­êng b¶o hiÓm mµ cã yÕu tè n­íc ngoµi, viÖc ¸p dông ph¸p luËt ®Ó gi¶i quyÕt gÆp nhiÒu khã kh¨n do kho¶ng trèng ph¸p luËt trong hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p luËt. Trong th¸ng cuèi cña n¨m 2000 (7/12/2000), Quèc héi ®· chÝnh thøc th«ng qua luËt kinh doanh b¶o hiÓm ViÖt Nam. §©y lµ v¨n b¶n ph¸p lý quan träng nhÊt ®èi víi thÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam, v× trong suèt 36 n¨m tån t¹i vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam chØ hoµn toµn dùa vµo c¸c v¨n b¶n d­íi luËt. Tuy luËt ®· ra ®êi, nh­ng c¸c v¨n b¶n d­íi luËt kinh doanh b¶o hiÓm liªn quan ®Õn quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn, tr¸ch nhiÖm båi th­êng ch­a ®­îc cô thÓ ho¸, lµm cho viÖc ¸p dông luËt nµy cßn nhiÒu khã kh¨n vµ chËm trÔ. I.2. ChÝnh phñ vµ Bé Tµi chÝnh cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch thÝch hîp trong qu¶n lý thÞ tr­êng, t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh lµnh m¹nh: Trong nh÷ng n¨m qua, viÖc qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ ho¹t ®éng b¶o hiÓm ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn m¹nh mÏ, thÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam dÇn ®i vµo nÒ nÕp vµ cã sù qu¶n lý chÆt chÏ cña Nhµ n­íc, nh÷ng hiÖn t­îng kinh doanh tr¸i ph¸p luËt ®ang dÇn ®­îc lo¹i trõ. Tuy nhiªn, t×nh tr¹ng c¹nh tranh thiÕu lµnh m¹nh Ýt nhiÒu vÉn x¶y ra. Ngoµi ra, sè c«ng ty b¶o hiÓm tham gia kinh doanh BHHK kh«ng nhiÒu, nªn søc Ðp c¹nh tranh ®Ó n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, ®Æc biÖt lµ trong viÖc gi¶i quyÕt båi th­êng lµ kh«ng lín. ViÖc cho phÐp mét sè c«ng ty b¶o hiÓm n­íc ngoµi cã kinh nghiÖm chÝnh thøc ho¹t ®éng ë ViÖt Nam ®· cho phÐp t¨ng ¸p lùc c¹nh tranh ®èi víi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc. ViÖc c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gióp hä hoµn thiÖn dÞch vô cña m×nh, trong ®ã cã viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, mét tiªu chÝ kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c¹nh tranh cña thÞ tr­êng b¶o hiÓm. Ngoµi ra, c¸c c«ng ty trong n­íc còng cã thÓ häc tËp kinh nghiÖm gi¶i quyÕt khiÕu n¹i cña hä ®Æc biÖt trong nh÷ng vô tæn thÊt lín. Tuy nhiªn, Nhµ n­íc ph¶i qu¶n lý chÆt t¹o ra mét m«i tr­êng c¹nh tranh thËt sù lµnh m¹nh, tr¸nh hiÖn t­îng ph¸ gi¸ vµ c¸c hiÖn t­îng c¹nh tranh thiÕu lµnh m¹nh kh¸c. Ngoµi ra, Bé Tµi chÝnh cÇn ph¶i cã c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó gióp c¸c c«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc cñng cè vµ ph¸t triÓn, gióp c¸c c«ng ty nµy cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm n­íc ngoµi. §iÒu nµy lµ rÊt cÇn thiÕt khi ViÖt Nam ph¶i më cöa thÞ tr­êng b¶o hiÓm kÓ c¶ b¶o hiÓm phi nh©n thä vµ c¸c h×nh thøc b¶o hiÓm kh¸c mét xu h­íng tÊt yÕu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. II. VÒ phÝa TCTHKVN: Nh×n tõ thùc tÕ nh÷ng n¨m qua, viÖc tham gia nghiÖp vô BHTNDS ®èi víi hµng ho¸, hµnh lý vµ t­ trang cña hµnh kh¸ch ®· cã t¸c dông rÊt to lín ®èi víi ho¹t ®éng cña HKVN. Lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô BHHK mµ HKVN ®· tham gia ®Çu tiªn vµo nh÷ng n¨m 80 cïng víi nghiÖp vô b¶o hiÓm th©n, ®Õn nay chÊt l­îng nghiÖp vô còng ®· t¨ng lªn rÊt nhiÒu vµ vÉn ®ãng mét vai trß tÝch cùc cho HKVN æn ®Þnh ®i lªn. Nhê tham gia nghiÖp vô b¶o hiÓm nµy mµ ®· gióp cho HKVN båi th­êng nh÷ng tæn thÊt kh«ng nhá thuéc ph¹m vi tr¸ch nhiÖm cña m×nh. Tuy nhiªn, vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò cÇn ph¶i gi¶i quyÕt trong thêi gian tíi ®ã lµ: II.1. Lùa chän c«ng ty b¶o hiÓm: HKVN chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù ®èi víi hµnh kh¸ch, hµnh lý, hµng ho¸ vµ t­ trang, b­u chÝnh, ng­êi thø 3 tham gia b¶o hiÓm víi t­ c¸ch lµ ng­êi ®­îc b¶o hiÓm. Nªn trong c«ng t¸c chän thÇu b¶o hiÓm cho n¨m 2003 vµ nh÷ng n¨m kÕ tiÕp, ®iÒu ®Çu tiªn lµ ph¶i xem xÐt vµ më réng ®èi t­îng tham gia ®Êu thÇu b¶o hiÓm nh»m ®¶m b¶o kh¸ch quan vµ chän lùa ®èi t¸c b¶o hiÓm tin cËy nhÊt. TCTHKVN nªn chØ ®¹o trùc tiÕp, ph©n c«ng nhiÖm vô cô thÓ cho c¸n bé b¶o hiÓm cña m×nh trong viÖc nghiªn cøu, x©y dùng vµ lùa chän ph­¬ng ¸n hîp lý nhÊt. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ tèt trong viÖc lùa chän ng­êi b¶o hiÓm, cÇn thiÕt ph¶i xem xÐt, hiÓu râ h¬n vÒ thÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam còng nh­ trªn thÕ giíi vµ c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng. HiÖn nay trªn thÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam cã c¸c doanh nghiÖp sau ®©y: B¶ng 8: ThÞ phÇn c¸c c«ng ty b¶o hiÓm gèc t¹i ViÖt Nam n¨m 2001 (chØ xÐt c¸c c«ng ty b¶o hiÓm phi nh©n thä): Tªn c«ng ty PhÝ b¶o hiÓm phi nh©n thä ThÞ phÇn phi nh©n thä Vèn ®iÒu lÖ N¨m thµnh lËp H×nh thøc së h÷u B¶o ViÖt 927,70 51,14% 775 tû VND 1964 Nhµ n­íc B¶o Minh 455,00 25,08% 50 tû VND 1994 Nhµ n­íc B¶o Long 26,54 1,46% 22 tû VND 1995 Cæ phÇn PJICO 115,40 6,36% 53 tû VND 1995 Cæ phÇn PVIC 89,10 4,91% 20 tû VND 1996 Nhµ n­íc VIA 42,90 2,36% 6 tû VND 1996 Liªn doanh PTI 72,70 4,01% 70 tû VND 1998 Cæ phÇn UIC 42,60 2,35% 4,2 triÖu VND 1997 Liªn doanh BIDV/QBE 6,90 0,38% 4 triÖu VND 1999 Liªn doanh Allian/AGF 35,20 1,94% 5 triÖu VND 1999 100%vèn n­íc ngoµi (Nguån: Phßng qu¶n lý ®¹i lý Tæng C«ng ty B¶o hiÓm ViÖt nam) Muèn chän lùa chän ®­îc ®èi t¸c tin cËy, Tæng c«ng ty nªn xem xÐt tiÒm lùc tµi chÝnh cña hä. §©y lµ ®iÒu rÊt quan träng v× cã ®­îc ng­êi b¶o hiÓm cã kh¶ n¨ng tµi chÝnh v÷ng m¹nh th× hoµn toµn cã thÓ yªn t©m nÕu ch¼ng may cã rñi ro x¶y ra. Nh­ vËy, trªn thÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam hiÖn nay, cã thÞ phÇn lín vÉn c¸c c«ng ty trong n­íc. Khi xem xÐt lùa chän c¸c c«ng ty tham gia ®Êu thÇu TCTHKVN tr­íc hÕt xem xÐt theo ®¸nh gi¸ trªn, tuy nhiªn, ®©y còng chØ lµ tiªu thøc c¨n b¶n nhÊt mang tÝnh chÊt “phÇn cøng”. HiÖn nay, Tæng c«ng ty ®ang ë thÕ chñ ®éng cã thÓ mêi bÊt kú c«ng ty b¶o hiÓm nµo ®Ó ®Êu thÇu. Qua ph©n tÝch s¬ bé, cã thÓ thÊy trong sè c¸c c«ng ty b¶o hiÓm trªn th× B¶o ViÖt, B¶o Minh, PJICO, PVIC, VIA lµ nh÷ng c«ng ty cã kh¶ n¨ng. Tuy nhiªn, bªn c¹nh viÖc dùa vµo c¸c tiªu thøc trªn cßn ph¶i kÓ ®Õn c¸c vÊn ®Ò kh¸c hÕt søc quan träng nh­ c«ng ty b¶o hiÓm ®ã ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ kh«ng, kinh nghiÖm, uy tÝn ra sao, møc miÔn th­êng nh­ thÕ nµo cao hay thÊp...®Ó lùa chän ®­îc c«ng ty b¶o hiÓm tèt nhÊt vµ kh¸ch quan nhÊt, tæng c«ng ty tr­íc hÕt lùa chän héi ®ång ®Êu thÇu bao gåm c¸c thµnh viªn cã kinh nghiÖm, cã chuyªn m«n, n¨ng lùc. Tõ ®ã t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¸n bé ®ã x©y dùng kÕ ho¹ch ®Êu thÇu vµo cuèi n¨m 2003. C¸c c¸n bé b¶o hiÓm cña Tæng c«ng ty cÇn ph¶i thu thËp th«ng tin tõ thÞ tr­êng BHHK thÕ giíi vµ trong n­íc, xem xÐt vµ c©n nh¾c nªn mêi ®èi t¸c nµo cã kh¶ n¨ng ®Ó tr¸nh l·ng phÝ thêi gian, chi phÝ, ®Æc biÖt cÇn ph¶i cã sù t×m hiÓu vÒ c¸c c«ng ty ®ã kü l­ìng. §Ó cã ®­îc kÕt qu¶ tèt trong c«ng t¸c ®Êu thÇu th× viÖc x©y dùng ph­¬ng ¸n cÇn ph¶i ®­îc triÓn khai khÈn tr­¬ng, cã thêi gian dµi c©n nh¾c. Cã lµm tèt c«ng t¸c nµy Tæng c«ng ty míi cã ®iÒu kiÖn t×m cho m×nh c«ng ty tèt nhÊt víi phÝ b¶o hiÓm thÊp, chÊt l­îng phôc vô cao. Lùa chän c«ng ty b¶o hiÓm cã uy tÝn còng cã nghÜa lµ uy tÝn cña HKVN ®­îc n©ng cao. II.2. Hoµn thiÖn c«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ quy ®Þnh gi¶i quyÕt khiÕu n¹i båi th­êng: C«ng t¸c båi th­êng lµ mét kh©u cã ý nghÜa hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh b¶o hiÓm. Båi th­êng ®èi víi nh÷ng tæn thÊt thiÖt h¹i thuéc ph¹m vi b¶o hiÓm mµ nhanh chãng, ®Çy ®ñ chÝnh lµ t¹o cho kh¸ch hµng vµ chñ hµng thÊy ®­îc vai trß t¸c dông cña BHHK nãi riªng vµ ho¹t ®éng b¶o hiÓm nãi chung. Quy ®Þnh 323/HKVN ra ®êi n¨m 1997 ®· kh¾c phôc ®­îc phÇn nµo nh÷ng yÕu kÐm trong c«ng t¸c båi th­êng, tuy nhiªn qua thùc tÕ triÓn khai quyÕt ®Þnh còng gÆp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n. VÝ dô khi hµnh kh¸ch khiÕu n¹i ®ßi båi th­êng th× lu«n gÆp ph¶i nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh r­êm ra nh­ ph¶i viÕt ®¬n yªu cÇu båi th­êng mÆc dï vÒ phÝa HKVN ®· cã ®ñ hå s¬ liªn quan trong tr­êng hîp hµnh lý bÞ mÊt h¼n hoÆc bÞ moi mãc...do ch­a cã nh÷ng quy ®Þnh chi tiÕt, cô thÓ vÒ khung båi th­êng dÉn ®Õn th¾c m¾c khiÕu kiÖn lªn HKVN. Nh­ vËy, trong thêi gian tíi HKVN nªn cïng phèi hîp víi c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, t¸i b¶o hiÓm vµ m«i giíi t¸i b¶o hiÓm, kh¸ch hµng th­êng xuyªn cña HKVN ®Ó héi th¶o gãp ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn tèt c«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ khiÕu n¹i båi th­êng. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi quy ®Þnh 323/HKVN ngµy 10/3/1997 nh­ sau: * Thêi h¹n gi¶i quyÕt båi th­êng c«ng ty b¶o hiÓm cÇn ph¶i båi th­êng sau 30 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc ®Çy ®ñ nh÷ng hå s¬ hîp lÖ * VÒ viÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i båi th­êng hµnh lý, hµng ho¸ - §¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc ®ßi båi th­êng gióp cho hµnh kh¸ch, chñ hµng thuËn lîi h¬n ®ång thêi ®¶m b¶o c¸c chi tiÕt cÇn thiÕt ®Ó lËp hå s¬ båi th­êng. - Tr­êng hîp hµnh lý ký göi bÞ chËm theo Quy ®Þnh 323 th× båi th­êng theo nhãm n­íc hay h¹ng ghÕ. HKVN nªn n©ng thªm møc båi th­êng nµy cho phï hîp víi ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn KT - XH ë tõng n­íc v× c¸c h·ng hµng kh«ng kh¸c ®Òu ¸p dông møc cao h¬n so víi møc båi th­êng mµ HKVN hiÖn nay ®ang ¸p dông. VÝ dô: ®èi víi HKVN, ®èi víi nhãm n­íc sè 1 hiÖn t¹i ®ang ¸p dông + H¹ng ghÕ th­¬ng gia: 50USD/hµnh kh¸ch + H¹ng ghÕ phæ th«ng : 40USD/hµnh kh¸ch Trong khi ®ã ®èi víi hµng kh«ng Ph¸p (Air France) ¸p dông lµ 120 USD vµ 70 USD cho 2 h¹ng ghÕ trªn. - ViÖc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®èi víi hµng ho¸ nªn t¨ng thêi h¹n lµ 120 ngµy ®èi víi hµng ho¸ bÞ thÊt l¹c kÓ tõ ngµy xuÊt vËn ®¬n, v× h·ng hµng kh«ng cÇn cã thêi gian ®Ó t×m kiÕm nh»m ®¶m b¶o cho quyÒn lîi cña hµnh kh¸ch v× th«ng th­êng h¹n møc tr¸ch nhiÖm cña h·ng hµng kh«ng th­êng thÊp h¬n so víi yªu cÇu båi th­êng cña chñ hµng (Quy ®Þnh 323/HKVN thêi h¹n nµy chØ lµ 14 ngµy). - Hµnh lý, hµng ho¸ bÞ moi mãc ngoµi h¹n møc tr¸ch nhiÖm tèi ®a lµ 20USD /kg, HKVN nªn båi th­êng thªm cho kh¸ch hµng mét kho¶n tiÒn gäi lµ thiÖn chÝ. V× ®©y lµ hµnh ®éng hoµn toµn chñ quan cña con ng­êi g©y ra ®èi víi hµnh lý, hµng ho¸ ký göi x¶y ra trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn. Víi hµnh kh¸ch ®iÒu nµy lµ mét sù xóc ph¹m ®èi víi tµi s¶n cña hä. MÆc dï hiÖn nay B¶o Minh ®· giao cho HKVN viÖc gi¸m ®Þnh båi th­êng tæn thÊt d­íi møc miÔn th­êng, tuy nhiªn trong khi båi th­êng HKVN còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n trong viÖc x¸c ®Þnh thÈm quyÒn cña m×nh. VËy trong thêi gian tíi HKVN nªn phèi hîp cïng víi c«ng ty b¶o hiÓm x¸c ®Þnh râ rµng h¬n quyÒn h¹n cña m×nh gióp cho c«ng t¸c båi th­êng ®­îc nhanh chãng. H¬n n÷a, do t×nh h×nh thùc tÕ kh¸ch quan ®· cã nhiÒu biÕn ®èi, nªn HKVN cÇn phèi hîp víi c«ng ty b¶o hiÓm x©y dùng thÓ lÖ gi¸m ®Þnh míi, ®ång thêi lµm râ vai trß cña gi¸m ®Þnh viªn vµ gi¸ trÞ cña biªn b¶n gi¸m ®Þnh trong c«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ gi¶i quyÕt båi th­êng. II.3. Lùa chän thêi ®iÓm ®Ó t¸i tôc hîp ®ång: Ho¹t ®éng cña ngµnh hµng kh«ng còng nh­ BHHK phô thuéc rÊt nhiÒu vµo thÞ tr­êng BHHK thÕ giíi. V× vËy, c«ng t¸c BHHK ph¶i cã sù phï hîp víi th«ng lÖ, tËp qu¸n quèc tÕ trong lÜnh vùc BHHK. Mét sè vÊn ®Ò cÇn ph¶i xem xÐt lµ thêi ®iÓm t¸i tôc hîp ®ång HKVN nªn lùa chän thêi ®iÓm thÝch hîp nhÊt trong n¨m ®Ó t¸i tôc hîp ®ång, sao cho võa cã lîi cho m×nh nhÊt, võa tËn dông ®­îc thÕ m¹nh cña ®èi t¸c trong quan hÖ b¶o hiÓm. HKVN nªn chñ ®éng ®µm ph¸n ký kÕt víi c«ng ty b¶o hiÓm cña m×nh vµo thêi ®iÓm cuèi quý II hµng n¨m. V× vËy, mäi thñ tôc ®Ó ký kÕt hîp ®ång ph¶i ®­îc hoµn tÊt tr­íc khi kÕt thóc quý II. TËn dông c¬ héi nµy, sÏ gióp cho HKVN cã ®­îc møc phÝ tiÕt kiÖm nhÊt, ®iÒu kiÖn, ®iÒu kho¶n tèt nhÊt vµ sÏ ®­îc cung cÊp nhiÒu dÞch vô ­u ®·i h¬n. II.4. Chñ ®éng trong kh©u qu¶n lý hîp ®ång : v× TCTHKVN víi t­ c¸ch lµ ®¬n vÞ tham gia b¶o hiÓm, do vËy vÉn ch­a thùc sù ®­îc chñ ®éng khi tham gia b¶o hiÓm nhÊt lµ trong kh©u thu xÕp hîp ®ång b¶o hiÓm vµ c«ng t¸c gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®ßi båi th­êng do phô thuéc vµo c«ng ty b¶o hiÓm. Khi tham gia b¶o hiÓm, Tæng c«ng ty chØ cã c¸ch chÊp nhËn toµn bé hoÆc tõ chèi, h·n h÷u l¾m th× ®­îc tho¶ thuËn thay ®æi c¸c ®iÒu kho¶n phô (®iÒu kho¶n riªng) cña hîp ®ång. Cßn trong mét sè tr­êng hîp gi¶i quyÕt khiÕu n¹i ®ßi båi th­êng th× Tæng c«ng ty hoµn toµn bÞ ®éng vµ phô thuéc vµo c«ng ty b¶o hiÓm. VËy trong thêi gian tíi TCTHKVN cÇn chñ ®éng h¬n n÷a trong kh©u gi¶i quyÕt, qu¶n lý hîp ®ång nh»m n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng còng nh­ ph¸t huy t¸c dông thiÕt thùc cña BHHK. II. 5. Th­êng xuyªn chó träng c«ng t¸c §P & HCTT: mÊy n¨m gÇn ®©y HKVN vµ c«ng ty B¶o Minh, Vinare ®· b¾t ®Çu quan t©m, ®Çu t­ cho c«ng t¸c §P & HCTT. Mét sè c«ng tr×nh ®· ®em l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ b­íc ®Çu ng¨n ngõa, lo¹i trõ rñi ro, gi¶m tæn thÊt cho HKVN nh­ x©y dùng thiÕt bÞ chèng sÐt, x©y dùng hµng rµo cho b·i ®Ó container, l¾p ®Æt hÖ thèng camera... tuy nhiªn vÉn cßn rÊt nhiÒu nguy c¬ rñi ro mµ víi nh÷ng lý do kh¸ch quan, chñ quan mµ thêi qua chóng ta vÉn ch­a thùc hiÖn tèt c«ng t¸c §P & HCTT cña HKVN trong thêi gian tíi. Cô thÓ lµ: - Nh»m gi¶m t×nh tr¹ng hµnh lý, hµng ho¸ bÞ chËm nhiÒu trong thêi gian qua. HKVN nªn cã kÕ ho¹ch c©n ®èi lÞch bay trong ®ã tÝnh tíi kh¶ n¨ng m¸y bay dù phßng kh¸c khi cã mét m¸y bÞ chËm, huû. M¸y bay cÇn ph¶i ®­îc b¶o d­ìng th­êng xuyÒn vµ ®Þnh kú nh»m ng¨n ngõa c¸c rñi ro kü thuËt. HÖ thèng c¸c trang thiÕt bÞ s©n bay cÇn ®­îc n©ng cÊp ®Ó m¸y bay cã thÓ h¹ c¸nh trong tr­êng hîp thêi tiÕt xÊu. Ngoµi ra, hÖ thèng phôc vô mÆt ®Êt còng ph¶i ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®ßi hái. - §Çu t­ trang thiÕt bÞ cho c¸c s©n bay trong n­íc, ®Æc biÖt n©ng cÊp hÖ thèng c¸c s©n bay lÎ. Trang bÞ ®ång bé c¸c m¸y soi, m¸y dß kim lo¹i, l¾p ®Æt hÖ thèng camera ®Ó gi¸m s¸t qu¸ tr×nh vËn chuyÓn bèc dì hµng ho¸, hµnh lý. TÊt nhiªn HKVN còng gÆp nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh mµ kh«ng thÓ cïng lóc trang bÞ ®ång lo¹t, do vËy viÖc ®Çu t­ ph¶i tÝnh tíi tÝnh ®ång bé vµ hiÖu qu¶. - TiÕn hµnh th­êng xuyªn më c¸c líp tËp huÊn, båi d­ìng cho c¸c c¸n bé qu¶n lý, nh©n viªn, l¸i xe c¬ giíi...vÒ c¸c rñi ro vµ c¸ch phßng trõ hiÖu qu¶. Kinh phÝ cña kho¸ häc nµy cã thÓ ®Ò nghÞ B¶o Minh hç trî. - §Çu t­ , n©ng cÊp hÖ thèng trang thiÕt bÞ ®Ó HKVN tËn dông ®­îc nh÷ng tiÖn lîi cña hÖ thèng t×m kiÕm hµnh lý thÊt l¹c trªn toµn cÇu (World tracer), nh»m t×m kiÕm hµnh lý bÞ thÊt l¹c ®­îc hiÖu qu¶ h¹n chÕ viÖc mÊt m¸t hµnh lý nh»m gi¶m chi phÝ cho HKVN vµ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho hµnh kh¸ch. II.6. C«ng t¸c an ninh vµ tæ chøc : Thùc tÕ cho thÊy t×nh tr¹ng hµnh lý, hµng ho¸ bÞ moi mãc, mÊt c¾p cßn th­êng xuyªn x¶y ra. VËy c¸c c¬ quan chøc n¨ng nªn xem xÐt l¹i vÊn ®Ò an ninh trªn c¸c tuyÕn bay vµ cÇn cã b¶o vÖ kiÓm tra t¹i c¸c ®Çu s©n bay ®Ó nh»m h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt t×nh tr¹ng nãi trªn. Ngoµi ra, ë c¸c s©n bay lÎ vÉn x¶y ra t×nh tr¹ng tr©u bß ®i l¹i qua khu vùc l©n cËn s©n bay vµ cã nguy c¬ x¶y ra tai n¹n cho ho¹t ®éng khai th¸c bay. Nªn t¹i c¸c khu vùc nµy cÇn ®­îc b¶o vÖ nghiªm ngÆt tr­íc, trong vµ sau khi m¸y bay cÊt c¸nh, h¹ c¸nh nh»m ®¶m b¶o cho tµi s¶n, con ng­êi tham gia giao th«ng b»ng ®­êng hµng kh«ng còng nh­ c¸c khu d©n c­ xung quanh khu s©n bay. Ngoµi ra, tû lÖ tæn thÊt do hµnh lý, hµng ho¸ vËn chuyÓn chËm chiÕm tû träng rÊt lín. Së dÜ nh­ vËy nguyªn nh©n lµ do lÞch bay ch­a phï hîp, c¸c chuyÕn bay tham gia vµo qu¸ tr×nh liªn vËn rÊt lóng tóng trong viÖc chuyÓn giao hµnh lý, hµng ho¸. H¬n n÷a thêi gian chê ®îi gi÷a hai chuyÕn bay trong qu¸ tr×nh liªn vËn th­êng rÊt l©u. §iÒu nµy ¶nh h­ëng tíi kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña TCTHKVN. VËy c¬ quan chøc n¨ng nªn xem xÐt vµ c©n ®èi lÞch bay, ®iÒu m¸y bay cã träng t¶i phï hîp víi qu¸ tr×nh liªn vËn ®Ó gi¶m thiÓu t×nh tr¹ng nãi trªn. II.7. N©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n cña c¸c c¸n bé nghiÖp vô theo kÞp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña thÕ giíi vµ chuyªn m«n ho¸ cao ®éi ngò c¸n bé chuyªn tr¸ch: HiÖn nay, n­íc ta ®ang thiÕu mét ®éi ngò c¸n bé chuyªn gia trong lÜnh vùc b¶o hiÓm, nhÊt lµ nh÷ng c¸n bé thµnh th¹o ngo¹i ng÷, tinh th«ng nghiÖp vô, dÇy dÆn kinh nghiÖm, ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch. §©y lµ mét trë lùc lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh b¶o hiÓm nãi chung vµ c«ng t¸c BHHK nãi riªng. LÜnh vùc BHHK cã nh÷ng ®Æc thï riªng mµ ®ßi hái nh©n tè con ng­êi, cã tÝnh thÝch øng cao, kh«ng ngõng häc hái tiÕp cËn víi nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh thêi ®¹i. §µo t¹o vµ ®µo t¹o míi cho c¸n bé chuyªn m«n trong lÜnh vùc BHHK cho phÐp HKVN còng nh­ B¶o Minh hay c¸c c«ng ty b¶o hiÓm sÏ thuËn lîi h¬n trong qu¸ tr×nh ®µm ph¸n, giao dÞch hîp ®ång BHHK. HKVN, B¶o Minh hay c¸c c«ng ty b¶o hiÓm sÏ lu«n lu«n tiÕp cËn ®­îc th«ng tin thÞ tr­êng BHHK quèc tÕ, tiÕp xóc nhµ m«i giíi, ®èi t¸c b¶o hiÓm cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng BHHK. Thêi gian qua, HKVN còng nh­ B¶o Minh, Vinare ®· phèi hîp më c¸c líp tËp huÊn, båi d­ìng nghiÖp vô cho c¸c c¸n bé BHHK. TCTHKVN ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c¸n bé ®­îc ®i tham gia c¸c kho¸ ®µo t¹o do ICAO, IATA tæ chøc. Tuy nhiªn thùc tÕ lµ khoa häc trong n­íc cßn h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é, cßn khãa häc ë n­íc ngoµi th­êng lµ ng¾n h¹n vµ hiÖu qu¶ kh«ng cao. Trong thêi gian tíi, HKVN nªn x©y dùng chiÕn l­îc ®µo t¹o nh©n lùc l©u dµi, HKVN m¹nh d¹n ®Çu t­ vµo nh÷ng c¸n bé trÎ cã n¨ng lùc ®Ó tham gia c¸c kho¸ häc dµi h¹n n©ng cao. Ngoµi ra, còng cÇn cã chÝnh s¸ch ®·i ngé nh©n tµi thu hót nh÷ng ng­êi cã kh¶ n¨ng vÒ lµm viÖc cho HKVN vµ lµm c¬ së thuËn lîi cho sù ra ®êi cña c«ng ty BHHK. II.8. Thµnh lËp c«ng ty BHHK, mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p quan träng cña ho¹t ®éng BHHK: Ho¹t ®éng cña TCTHKVN, chñ yÕu tËp trung vµo ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng vµ dÞch vô ®ång bé v× ®©y lµ kh©u bøc b¸nh nhÊt cÇn ®Çu t­ x©y dùng ®Ó t¹o b­íc nh¶y vät ®uæi kÞp c¸c h·ng hµng kh«ng trong khu vùc vµ ®¸p øng yªu cÇu ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng. Víi xu thÕ ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng vµ nhu cÇu vÒ vèn cña TCTHKVN th× cã thÓ sím thµnh lËp thªm c«ng ty du lÞch hµng kh«ng vµ ®Æc biÖt lµ c«ng ty BHHK. Hµng n¨m, TCTHKVN ®ãng kho¶ng 4 - 8 triÖu USD tiÒn phÝ b¶o hiÓm, nay nÕu thµnh lËp c«ng ty BHHK sÏ gióp chóng ta qu¶n lý ®­îc mét phÇn phÝ dïng ®Ó ®Çu t­, phÇn cßn l¹i c«ng ty sÏ tiÕn hµnh t¸i b¶o hiÓm h¹n chÕ bít rñi ro cho c«ng ty. C«ng ty sÏ chñ ®éng trong c«ng t¸c x¸c ®Þnh thiÖt h¹i vµ gi¶i quyÕt båi th­êng nhanh chãng, ®Çy ®ñ. H¬n n÷a, C«ng ty sÏ chñ ®éng h¬n ®Ó phèi hîp víi c¸c c¬ quan kh¸c nh­ PCCC ®Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c qu¶n lý rñi ro mét c¸ch hiÖu qu¶, gi¶m trõ tæn thÊt cho HKVN. ViÖc thµnh lËp C«ng ty BHHK ngµnh cho phÐp qu¶n lý trùc tiÕp nguån dù tr÷ tµi chÝnh tËp trung quan träng, bï ®¾p tæn thÊt, rñi ro. Ngoµi ra cßn cã thÓ tham gia vµo thÞ tr­êng vèn, gi¶i quyÕt mét phÇn nhu cÇu vèn cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh HKDD. C«ng ty BHHK sÏ thuéc hÖ thèng c¸c C«ng ty b¶o hiÓm nãi chung, gièng nh­ C«ng ty b¶o hiÓm ngµnh hiÖn ®ang ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng b¶o hiÓm ViÖt Nam nh­ PVIC, PJICO. Do vËy viÖc thµnh lËp C«ng ty BHHK cÇn ph¶i ®­îc xóc tiÕn vµ ho¹t ®éng trong khu«n khæ cña luËt kinh doanh b¶o hiÓm. Ch¾c ch¾n sù ra ®êi cña C«ng ty BHHK sÏ ®ãng gãp rÊt lín vµo ph¸t triÓn ®a ngµnh trong ph¹m vi TCTHKVN, võa thùc hiÖn ®­îc sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ ë tõng ®¬n vÞ thµnh viªn, cïng víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c trong Tæng c«ng ty kÕt thµnh søc m¹nh tæng hîp hç trî nhau sÏ lo¹i trõ sù manh món trong qu¶n lý sö dông vèn, t¹o kh¶ n¨ng huy ®éng nguån vèn ®Çu t­ vµo nh÷ng c«ng tr×nh lín, tõng b­íc tÝch tô vµ tËp trung, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. III. VÒ phÝa c«ng ty b¶o hiÓm: Ph¶i nhËn thøc ®­îc vai trß vµ t¸c dông cña båi th­êng, v× båi th­êng võa thÓ hiÖn uy tÝn cña C«ng ty b¶o hiÓm tham gia viÖc gi¶i quyÕt båi th­êng mét c¸ch kÞp thêi ®Çy ®ñ vµ nhanh chãng ®ång thêi sù cÇn thiÕt kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong ho¹t ®éng BHHK nãi chung, v× thÕ n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, trong ®ã cã gi¶i quyÕt båi th­êng lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh vµ ngµy cµng gay g¾t, ®Ó n©ng cao uy tÝn cña m×nh vµ t¹o mét vÞ thÕ v÷ng ch¾c trong nhËn thøc cña kh¸ch hµng, viÖc nhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy sÏ gióp c¸c doanh nghiÖp gi¶i quyÕt c¸c khiÕu n¹i hiÖu qu¶ h¬n lµm hµi lßng c¶ hai bªn. Tuy nhiªn trong thêi gian tíi cßn mét sè vÊn ®Ò cÇn l­u ý sau: III.1. Hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh h­íng dÉn cô thÓ vÒ tõng nghiÖp vô båi th­êng, thèng nhÊt quy tr×nh phèi hîp víi c¸c h·ng hµng kh«ng: Tuy c¸c C«ng ty b¶o hiÓm ®· cã nh÷ng h­íng dÉn, quy ®Þnh vÒ nghiÖp vô båi th­êng nh­ng nh÷ng quy ®Þnh nµy cßn cã nhiÒu v­íng m¾c khi thùc hiÖn. §Æc biÖt, cßn cã thiÕu c¸c quy ®Þnh h­íng dÉn cô thÓ vÒ viÖc båi th­êng cho hµnh kh¸ch, ng­êi thø ba, hµng ho¸, hµnh lý vËn chuyÓn b»ng ®­êng hµng kh«ng vµ nh÷ng lo¹i b¶o hiÓm míi khai th¸c nh­ b¶o hiÓm mÊt kh¶ n¨ng sö dông, b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm s¶n phÈm... ®iÒu nµy lµm cho viÖc gi¶i quyÕt c¸c vô khiÕu n¹i kh«ng ®­îc nhanh chãng. §Æc biÖt víi b¶o hiÓm hµng ho¸ vËn chuyÓn b»ng ®­êng hµng kh«ng, mét lo¹i h×nh b¶o hiÓm ch­a phæ biÕn l¾m nh­ng ®ang ngµy cµng ph¸t triÓn, th× c¸c quy ®Þnh h­íng dÉn cô thÓ l¹i cµng thiÕu. C¸c c«ng ty BHVN cßn ch­a x©y dùng cho c«ng ty m×nh nh÷ng quy t¾c chung cho lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy. III.2. Hîp t¸c chÆt chÏ víi c¸c c«ng ty thÈm tra, gi¸m ®Þnh cña ViÖt Nam ®ång thêi më réng hîp t¸c víi c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh quèc tÕ: ViÖc hîp t¸c chÆt chÏ víi c¸c c«ng ty gi¸m ®Þnh trong vµ ngoµi n­íc sÏ gióp triÓn khai nhanh chãng c«ng t¸c gi¸m ®Þnh tai n¹n x¶y ra ë trong n­íc còng nh­ ngoµi n­íc. §Æc biÖt, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cÇn hîp t¸c víi c¸c nhµ gi¸m ®Þnh cã uy tÝn, cã kh¶ n¨ng chuyªn m«n. §iÒu nµy sÏ lµm cho viÖc gi¸m ®Þnh ®­îc nhanh chãng, chÝnh x¸c, tr¸nh tranh chÊp vÒ kÕt qu¶ gi¸m ®Þnh, ®Æc biÖt trong nh÷ng vô tai n¹n hµng kh«ng phøc t¹p. III.3. Phèi hîp víi c¸c nhµ m«i giíi b¶o hiÓm cÇn gióp c¸c h·ng hµng kh«ng tham gia c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm míi, ®ång thêi h­íng dÉn c¸c h·ng hµng kh«ng thñ tôc khiÕu n¹i c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm míi nµy: HiÖn nµy, cã mét sè lo¹i rñi ro, tæn thÊt cña c¸c h·ng HKVN kh«ng ®­îc båi th­êng. §ã lµ v× nh÷ng rñi ro, tæn thÊt ®ã kh«ng thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm cña nh÷ng lo¹i b¶o hiÓm mµ c¸c h·ng tham gia nh­ nh÷ng rñi ro, tæn thÊt d­íi møc miÔn th­êng, nh÷ng rñi ro v­ît qu¸ møc tr¸ch nhiÖm tèi ®a,... do ®ã, c¸c h·ng hµng kh«ng ph¶i tù g¸nh chÞu tæn thÊt nµy, g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng cña c¸c h·ng. V× thÕ, viÖc c¸c c«ng ty b¶o hiÓm vµ m«i giíi b¶o hiÓm h­íng dÉn c¸c h·ng tham gia c¸c lo¹i b¶o hiÓm míi võa lµm t¨ng doanh thu vµ lîi nhuËn cña c¸c c«ng ty nµy, võa hoµn thiÖn dÞch vô vµ t¨ng kh¶ n¨ng båi th­êng cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. §ång thêi nã võa gióp ®¶m b¶o kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña c¸c h·ng hµng kh«ng h¬n n÷a gióp h·ng cã thÓ khiÕu n¹i b¶o hiÓm nh÷ng rñi ro, tæn thÊt tr­íc ®©y kh«ng ®­îc b¶o hiÓm. Víi nh÷ng lo¹i h×nh b¶o hiÓm míi nh­ b¶o hiÓm mÊt kh¶ n¨ng sö dông, b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm s¶n phÈm..., viÖc tiÕn hµnh khiÕu n¹i cña c¸c h·ng HKVN cßn nhiÒu bì ngì. Nªn c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cÇn ph¶i gióp ®ì, h­íng dÉn h·ng hµng kh«ng lµm thñ tôc båi th­êng th× viÖc khiÕu n¹i gi¶i quyÕt khiÕu n¹i míi ®­îc nhanh chãng vµ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ nh­ mong muèn. III.4. Quan hÖ tèt víi thÞ tr­êng BHHK thÕ giíi: NghiÖp vô BHHK cã tÝnh chÊt vµ ®Æc tr­ng riªng nªn chñ yÕu ph¶i t¸i b¶o hiÓm ra thÞ tr­êng b¶o hiÓm n­íc ngoµi, thÞ tr­êng BHHK thÕ giíi (tËp trung ë Anh, Ph¸p lµ chÝnh), cßn thÞ tr­êng b¶o hiÓm hiÖn nay hÇu nh­ kh«ng cã kh¶ n¨ng nhËn dÞch vô nµy. Hµng n¨m c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cña ViÖt Nam sau khi nhËn dÞch vô tõ HKVN ph¶i t¸i b¶o hiÓm trªn thÞ tr­êng BHHK tíi 97 - 98%. Do vËy, mäi vÊn ®Ò liªn quan ®Õn BHHK ®Òu do n­íc ngoµi cung cÊp vµ quyÕt ®Þnh. Muèn cã dÞch vô tèt ph¶i trùc tiÕp quan hÖ víi thÞ tr­êng, h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt viÖc quan hÖ víi thÞ tr­êng qua trung gian kh«ng cÇn thiÕt. Ngoµi ra, cÇn ph¶i sö dông c¸c m«i giíi t¸i BHHK lín, cã tiÒm n¨ng vèn vµ uy tÝn trªn thÞ tr­êng BHHK thÕ giíi v× m«i giíi t¸i b¶o hiÓm cã vai trß quan träng do ho¹t ®éng t¸i b¶o hiÓm v­ît ra ngoµi biªn giíi quèc gia mçi n­íc vµ trë thµnh quan hÖ quèc tÕ réng r·i. §ßi hái ph¶i cã nh÷ng ng­êi chuyªn nghiªn cøu vÒ thÞ tr­êng t¸i b¶o hiÓm vµ chuyªn m«n cã quan hÖ giao dÞch víi c¸c c«ng ty cã uy tÝn. IV. vÒ phÝa ng­êi thø 3: Ng­êi thø 3 ë ®©y lµ c¸c chñ hµng hay hµnh kh¸ch trùc tiÕp sö dông dÞch vô vËn t¶i hµng kh«ng hoÆc ng­êi ®i m¸y bay cña HKVN. Nh»m lµm cho nghiÖp vô BHTNDS ®­îc ph¸t triÓn ®¶m b¶o quyÒn lîi cña c¶ chñ hµng, hµnh kh¸ch vµ h·ng hµng kh«ng tr¸nh ph¸t sinh tranh chÊp gi÷a c¸c bªn. Ng­êi thø 3 cÇn l­u ý nh÷ng vÊn ®Ò sau: IV.1. §èi víi hµnh lý ký göi , hµnh lý x¸ch tay vµ t­ trang: Khi hµnh kh¸ch mua vÐ m¸y bay th× v« h×nh dung hµnh kh¸ch vµ h·ng hµng kh«ng ®· ký kÕt mét hîp ®ång vËn chuyÓn víi nhau. Mäi quyÒn lîi vµ nghÜa vô cã liªn quan ®Òu ®­îc in trªn vÐ mét c¸ch chi tiÕt vµ râ rµng. Nªn hµnh kh¸ch cÇn ph¶i ®äc kü c¸c kho¶n môc trong vÐ ®Ó hiÓu h¬n vÒ quyÒn lîi mµ m×nh ®­îc h­ëng nh­ nghÜa vô hay tr¸ch nhiÖm ph¶i thùc hiÖn. Riªng ®èi víi hµnh lý cÇn l­u ý nh÷ng vËt dông sau kh«ng ®­îc coi lµ hµnh lý nh­ nh÷ng vËt dông ®e do¹ ®Õn an toµn cña m¸y bay, hµnh kh¸ch hoÆc tµi s¶n trªn m¸y bay, kÓ c¶ (nh­ng kh«ng giíi h¹n) c¸c chÊt næ, khÝ nÐn, chÊt ¨n mßn kim lo¹i, c¸c chÊt «xi ho¸, c¸c chÊt phãng x¹, vËt liÖu nhiÔm tõ, c¸c chÊt dÔ bèc ch¸y, chÊt ®éc c¸c hîp chÊt g©y mïi khã chÞu, ho¸ chÊt láng (trõ c¸c lo¹i chÊt láng hµnh kh¸ch mang theo hµnh lý x¸ch tay ®Ó sö dông trong chuyÕn bay), nh÷ng vËt dông bÞ cÊm vËn chuyÓn theo ph¸p luËt, c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh thuéc c¸c quèc gia vµ l·nh thæ mµ tµu bay ®i, ®Õn hoÆc bay qua. * §èi víi hµnh lý ký göi: Hµnh kh¸ch ®­îc h­ëng sè kg miÔn c­íc theo tõng h¹ng ghÕ thÓ hiÖn trªn vÐ: HiÖn t¹i HKVN ®ang ¸p dông víi hÇu hÕt c¸c ®­êng bay, (trõ mét sè ®­êng bay ®Æc biÖt). VD: §èi víi hµnh kh¸ch ®i h¹ng ghÕ th­¬ng gia: 30kgs/hµnh kh¸ch §èi víi hµnh kh¸ch ®i h¹ng ghÕ phæ th«ng: 20kgs/hµnh kh¸ch NÕu hµnh kh¸ch mang qu¸ sè kg ®­îc miÔn c­íc th× lóc ®ã ph¶i tr¶ c­íc cho phÇn hµnh lý bÞ qu¸. C¸ch tÝnh ®èi víi 1 kg hµnh lý qu¸ c­íc ®­îc ¸p dông: + §èi víi ®­êng bay trong n­íc th× b»ng 1% gi¸ vÐ h¹ng phæ th«ng. + §èi víi ®­êng bay quèc tÕ th× b»ng 1,5% gi¸ vÐ c«ng bè h¹ng phæ th«ng. Ngoµi ra, hµnh lý ph¶i ®­îc ®ãng gãi theo qui ®Þnh vµ cßn nguyªn vÑn khi göi hµnh lý l­u ý kh«ng ®Ó c¸c vËt sau vµo bªn trong hµnh lý ký göi cña hµnh kh¸ch, v× nÕu bÞ h­ háng, vì, m¸t m¸t, chËm...th× h·ng hµng kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm VÝ dô: TiÒn, vµng, ®å trang søc, kim lo¹i quý, ®å b¹c, giÊy tê chuyÓn nh­îng cã gi¸ trÞ tiÒn, hîp ®ång hoÆc c¸c vËt cã gi¸ trÞ kh¸c tµi liÖu c«ng t¸c, hé chiÕu giÊy tê tuú th©n kh¸c, hµng mÉu, c¸c vËt dÔ vì, h­ háng, dÔ thèi nh­ hoa qu¶, thùc phÈm. Cßn ®èi víi kiÖn hµnh lý qu¸ khæ hay qu¸ nÆng (trªn 40 kgs) th× khi ®ã hµnh kh¸ch ph¶i ®Æt tr­íc víi h·ng hµng kh«ng tèi thiÓu 72 tiÕng so víi giê dù ®Þnh cÊt c¸nh cña chuyÕn bay ®ã v× lý do an toµn cña chuyÕn bay vµ cã x¸c nhËn cña h·ng chuyªn chë. Víi hµnh lý ký göi cã nhiÒu ®å vËt quÝ gi¸. Hµnh kh¸ch cã thÓ göi theo ph­¬ng thøc kª khai trÞ gi¸ t¹i quÇy lµm thñ tôc vµ hµnh kh¸ch ph¶i ®ãng mét kho¶n c­íc theo qui ®Þnh, nÕu bÞ mÊt mÊt hay thÊt l¹c h·ng hµng kh«ng sÏ ®Òn bï theo trÞ gi¸ kª khai cña hµnh kh¸ch. Cßn ®èi víi hµnh lý th«ng th­êng khi mÊt h·ng hµng kh«ng sÏ ®Òn bï theo trÞ gi¸ kª khai cña hµnh kh¸ch nh­ng kh«ng v­ît qu¸ h¹n møc tr¸ch nhiÖm ®èi víi hµnh lý ký göi. HiÖn t¹i HKVN ch­a chÊp nhËn viÖc göi hµnh lý, hµng ho¸ theo kª khai trÞ gi¸ v× ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng, thiÕt bÞ b¶o qu¶n, qui tr×nh ch­a ®­îc chÆt chÏ vµ cßn nhiÒu h¹n chÕ kh¸c cã liªn quan. * §èi víi hµnh lý x¸ch tay vµ t­ trang: hµnh lý x¸ch tay kh«ng ph¶i lµm thñ tôc ( Check -in) trõ khi ng­êi vËn chuyÓn cho lµ cÇn thiÕt ®èi víi hµnh kh¸ch h¹ng th­¬ng gia ®­îc phÐp mang 2 kiÖn hµnh lý x¸ch tay, cßn ®èi víi hµnh kh¸ch phæ th«ng ®­îc phÐp mang 1 kiÖn hµnh lý x¸ch tay, mçi kiÖn cã träng kh«ng qu¸ 7 kgs vµ cã kÝch th­íc 3 chiÒu kh«ng v­ît qu¸ 115 cm (56 cm x36 cm x23 cm) t­¬ng ®­¬ng lµ (= 22inches x 14inches x 9 inches) víi kÝch th­íc nµy cho phÐp hµnh lý cã thÓ xÕp ®­îc phÝa tr­íc hÇu hÕt c¸c ghÕ còng nh­ ng¨n hµnh lý phÝa trªn khoang hµnh kh¸ch. V× ng­êi vËn chuyÓn cã thÓ tõ chèi vËn chuyÓn hµnh lý x¸ch tay vµ yªu cÇu hµnh kh¸ch lµm thñ tôc chuyªn chë d­íi d¹ng hµnh lý ký göi nÕu hµnh kh¸ch mang hµnh lý x¸ch tay v­ît qu¸ sè l­îng, träng l­îng, kÝch th­íc theo qui ®Þnh nªu trªn. Ngoµi ra, bªn trong hµnh lý x¸ch tay kh«ng ®­îc ®Ó nh÷ng ®å vËt s¾c, nhän, kim lo¹i, chÊt næ, khÝ nÐn...nh­ dao kÐo, kiÕm..., g©y uy hiÕp an toµn bay. Ngoµi tiªu chuÈn hµnh lý x¸ch tay nªu trªn hµnh kh¸ch cßn ®­îc mang thªm: - Mét gãi hµng miÔn thuÕ mua sau khi ®· lµm xong thñ tôc. - Mét vËt dông dÔ háng, dÔ vì cã gi¸ trÞ, nh­ng ph¶i cã kÝch th­íc phï hîp ®Ó kh¸ch cã thÓ ®Æt trong lßng trong suèt chuyÕn bay vÝ dô nh­ mét bøc tranh... - Chã d¾t ng­êi mï, ng­êi ®­îc chuyªn chë trong khoang hµnh kh¸ch. - Mét tói ®å dµnh cho trÎ nhá. Tuy nhiªn, hµnh kh¸ch nªn l­u ý: hµnh kh¸ch ph¶i mang theo lªn khoang hµnh kh¸ch nh÷ng tµi liÖu quan träng, ®å vËt quÝ nh­ tiÒn, vµng, n÷ trang hoÆc nh÷ng vËt phÈm dÔ háng, cã thÓ bÞ h­ h¹i bëi nh÷ng t¸c ®éng th«ng th­êng trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn nÕu ®­îc chÊt trong khoang hµng . IV.2. §èi víi hµng ho¸: + Chñ hµng ph¶i ®ãng c­íc vËn chuyÓn theo qui ®Þnh. Th«ng th­êng c­íc vËn chuyÓn ®­îc tÝnh theo barem c©n cña l« hµng ®ã. VÝ dô: chÆng bay Hµ Néi - Sµi Gßn c­íc ®­îc tÝnh nh­ sau: Møc c©n tõ 100 - 200 kgs gi¸ c­íc mçi c©n lµ 3000VN§/kg Møc c©n tõ 200 - 300 kgs gi¸ c­íc mçi c©n lµ 3.200VN§/kg + §ãng gãi theo qui ®Þnh vµ ph¶i tu©n thñ nghiªm ngÆt vÒ an toµn bay nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ thuéc danh môc hµng hãa nguy hiÓm theo qui ®Þnh cña IATA. Ngoµi ra, kª khai ®Çy ®ñ vµ trung thùc th«ng tin vÒ hµng ho¸ vµo vËn ®¬n hµng kh«ng theo qui ®Þnh cña nhµ vËn chuyÓn. + §èi víi nh÷ng hµng ho¸ quÝ gi¸ hµnh kh¸ch cã thÓ göi theo ph­¬ng thøc kª khai trÞ gi¸ th× chñ hµng ph¶i ®ãng thªm mét kho¶n phÝ nhÊt ®Þnh ®èi víi lo¹i hµng ho¸ nµy, c¸ch tÝnh phÝ c¨n cø vµo trÞ gi¸ cña hµng ho¸ nh©n víi tû lÖ % qui ®Þnh cña nhµ vËn chuyÓn vµ nªó bÞ mÊt hoÆc thÊt l¹c th× h·ng hµng kh«ng sÏ båi th­êng cho chñ hµng theo trÞ gi¸ kª khai cßn ®èi víi nh÷ng hµng ho¸ kh«ng kª khai trÞ gi¸ khi rñi ro mÊt x¶y ra th× h·ng hµng kh«ng sÏ båi th­êng theo trÞ gi¸ kª khai cña hµnh kh¸ch nh­ng kh«ng v­ît qu¸ giíi h¹n tr¸ch nhiÖm tèi ®a cña nhµ vËn chuyÓn ®èi víi kiÖn hµnh lý ®ã. + XuÊt tr×nh ®­îc ®Çy ®ñ hå s¬ liªn quan ®Õn l« hµng hay kiÖn hµng ®ã (ch¼ng h¹n ho¸ ®¬n th­¬ng m¹i, packing list...) Mét sè vÊn ®Ò cÇn l­u ý trªn ®©y ®­îc rót ra tõ thùc tÕ tham gia nghiÖp vô b¶o hiÓm trong thêi gian qua t¹i TCTHKVN. TÊt nhiªn, trªn thùc tÕ viÖc thùc hiÖn ngay nh÷ng ý kiÕn kiÕn nghÞ nµy cã thÓ gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n mµ ch­a thÓ thùc hiÖn ngay ®­îc. Ng­êi viÕt rÊt mong n©ng cao hiÖu qu¶ nghiÖp vô b¶o hiÓm nµy gãp chung cïng víi viÖc n©ng cao nghiÖp vô BHHK, chÝnh lµ mét phÇn thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña HKVN h­íng tíi thÕ kû 21 ®Çy nh÷ng thêi c¬ vµ th¸ch thøc./.