Khóa luận Biến động giá cổ phiếu tại Trung tâm giao dịch chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh - Các nhân tố ảnh hưởng và giải pháp khắc phục

heo, c¸c nhµ ®Çu t­ å ¹t b¸n ra cæ phiÕu REE dÉn ®Õn gi¸ cæ phiÕu nµy gi¶m, ®ång thêi kÐo theo gi¸ mét sè cæ phiÕu kh¸c còng gi¶m trong vµi phiªn. Tuy nhiªn, sau khi nghe ngãng th¨m dß mµ kh«ng cã th«ng tin xÊu nµo ®­îc ph¸t ra c¶, nhµ ®Çu t­ dÇn dÇn æn ®Þnh ngay trë l¹i vµ gi¸ cæ phiÕu REE tiÕp tôc t¨ng. Tuy nhiªn, t©m lÝ cña c¸c nhµ ®Çu t­ kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn xu h­íng cña thÞ tr­êng m¹nh mÏ vµ bÊt th­êng nh­ c¸c giai ®o¹n tr­íc. C¸c nhµ ®Çu t­ ph¶n øng tr­íc c¸c th«ng tin cña thÞ tr­êng hoµn toµn lµ ®iÒu tÊt yÕu, nã thÓ hiÖn sù ho¹t ®éng b¾t ®Çu hiÖu qu¶ cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam, ch¼ng h¹n nh­ viÖc Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh cho phÐp C«ng ty cæ phÇn c¸p vµ vËt liÖu viÔn th«ng b¸n cæ phiÕu cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi hay viÖc C«ng ty cæ phÇn c¬ ®iÖn l¹nh quyÕt ®Þnh t¨ng vèn ®iÒu lÖ nªn tÆng cho c¸c cæ ®«ng n¾m gi÷ cæ phiÕu REE cø 2 cæ phiÕu cò th× ®­îc tÆng thªm mét cæ phiÕu míi; th«ng tin vÒ viÖc thÞ tr­êng giao dÞch b¶ng 2 dµnh cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá s¾p ®­îc thµnh lËp còng t¹o thªm t©m lÝ tèt cho c¸c nhµ ®Çu t­ vÒ kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng. C¸c nhµ ®Çu t­ ®· b¾t ®Çu quan t©m nhiÒu h¬n tíi c¸c th«ng tin tõ phÝa c¸c c«ng ty niªm yÕt ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­, ®­a thÞ tr­êng dÇn dÇn ho¹t ®éng mang tÝnh chÊt “thÞ tr­êng” h¬n, gióp cho thÞ tr­êng chøng kho¸n n­íc ta ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh. IV. Thùc tr¹ng c¸c gi¶i ph¸p vËn dông ®Ó kh¾c phôc sù biÕn ®éng gi¸ cæ phiÕu trong thêi gian qua Thay ®æi biªn ®é dao ®éng gi¸ Mét trong nh÷ng nh©n tè cã t¸c ®éng m¹nh, h×nh thµnh nªn xu thÕ vµ chu k× thÞ tr­êng ®ã lµ viÖc thay ®æi biªn ®é dao ®éng gi¸ tõ +/-2% lªn +/-7% vµo phiªn giao dÞch thø 133 ngµy 12/6/2001 vµ tõ +/-7% vÒ +/-2% vµo phiªn giao dÞch 182 ngµy 10/10/2001. Suèt 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001, thÞ tr­êng lu«n trong t×nh tr¹ng t¨ng nhiÖt. Gi¸ c¸c lo¹i chøng kho¸n t¨ng dÇn ®Òu 2% qua tõng phiªn giao dÞch, ®Õn møc ®· cã nh÷ng c¶nh b¸o vÒ hiÖn t­îng gi¸ “bong bãng”. Cung lu«n trong t×nh tr¹ng thÊp h¬n cÇu. ChØ sè VN – index t¨ng nhanh trong mét thêi gian dµi. ChØ tÝnh riªng th¸ng 6/2001, chØ sè VN – index t¨ng tíi 96,54 ®iÓm, b»ng tèc ®é t¨ng cña c¶ 5 th¸ng tr­íc ®ã céng l¹i (tõ th¸ng 8/2001 ®Õn 12/2001), ®¹t møc cao nhÊt 571,04 ®iÓm vµo phiªn giao dÞch ngµy 25/6/2001. Khi ¸p dông biªn ®é giao dÞch míi lµ +/-7%, xu h­íng thÞ tr­êng b¾t ®Çu cã dÊu hiÖu ®æi chiÒu. Tèc ®é t¨ng gi¸ chøng kho¸n gi¶m dÇn, khèi l­îng giao dÞch qua c¸c phiªn t¨ng dÇn, kho¶ng c¸ch cung cÇu rót ng¾n. Xu h­íng nµy ®· ®­îc thÓ hiÖn râ qua c¸c phiªn giao dÞch th¸ng 8, 9, 10 tíi nh÷ng th¸ng cuèi n¨m 2001 khi biªn ®é dao ®éng gi¸ quay trë l¹i +/-2% /phiªn, thÞ tr­êng vÉn theo qu¸n tÝnh cò. Quy ®Þnh giíi h¹n khèi l­îng ®Æt lÖnh mua ViÖc quy ®Þnh sè l­îng tèi ®a 2.000 chøng kho¸n cho mét lÖnh ®Æt mua trong mét phiªn giao dÞch ®èi víi nhµ ®Çu t­ ®­îc ¸p dông vµo phiªn 136 ngµy 22/6/2001. Liªn tôc c¸c phiªn giao dÞch cña th¸ng 7, 8, 9 kÓ tõ sau khi b¾t ®Çu ¸p dông quy ®Þnh nµy, khèi l­îng vµ gi¸ giao dÞch qua c¸c phiªn thu hÑp l¹i, khiÕn tæng khèi l­îng vµ gi¸ trÞ giao dÞch tøng th¸ng gi¶m xuèng. Tèc ®é t¨ng cña VN – index ch÷ng l¹i vµ cã xu h­íng gi¶m xuèng. ViÖc giíi h¹n khèi l­îng ®Æt lÖnh mua ®· t¹o c¬ héi cho c¸c nhµ ®Çu t­ nhá cã thÓ tham gia giao dÞch vµ phÇn nµo ®· ®iÒu hoµ ®­îc cung cÇu trªn thÞ tr­êng, tõ ®ã b×nh æn l¹i gi¸ cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, viÖc lµm nµy ®· lµm cho kh«ng khÝ giao dÞch t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh cã phÇn trÇm l¾ng. §Õn ngµy 10/8/2001 khi Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh quy ®Þnh b·i bá giíi h¹n ®Æt khèi l­îng ®Æt mua cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n míi khëi ®éng trë l¹i, nh­ng ph¶i ®Õn th¸ng 10 khi biªn ®é giao ®éng gi¸ lµ +/-2% ®­îc ¸p dông trë l¹i th× thÞ tr­êng míi b¾t ®Çu cã dÊu hiÖu phôc håi trë l¹i. Thµnh lËp quü b×nh æn thÞ tr­êng chøng kho¸n ThÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam hiÖn ®ang bÞ chi phèi bëi c¸c nhµ ®Çu t­ nhá lÎ. Do vËy, chØ cÇn cã mét có sèc nhÑ trªn thÞ tr­êng còng cã thÓ g©y ra sù sôt gi¶m lín ®èi víi gi¸ cæ phiÕu. Mét quü b×nh æn thÞ tr­êng cæ phiÕu dïng ®Ó b×nh æn gi¸ cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng th«ng qua viÖc kÝch cÇu trªn thÞ tr­êng cæ phiÕu. C¸c c«ng ty chøng kho¸n, ng©n hµng th­¬ng m¹i, c«ng ty b¶o hiÓm vµ c¸c c«ng ty niªm yÕt sÏ cung cÊp vèn cho Quü b×nh æn. Quy m« cña quü vµo kho¶ng tõ 5% ®Õn 10% gi¸ trÞ thÞ tr­êng. Trong tr­êng hîp thÞ tr­êng chøng kho¸n r¬i vµo t×nh tr¹ng ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶ trong thêi gian dµi, Quü b×nh æn sÏ tham gia vµo ho¹t ®éng mua chøng kho¸n. Ho¹t ®éng cña quü chÞu sù qu¶n lý vµ gi¸m s¸t cña Uû ban Chøng kho¸n nhµ n­íc. KhuyÕn khÝch c¸c c«ng ty chøng kho¸n thùc hiÖn nhiÖm vô tù doanh HiÖn nay, nghiÖp vô tù doanh cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n chñ yÕu míi chØ tËp trung vµo c¸c tr¸i phiÕu vµ mét sè l­îng Ýt c¸c cæ phiÕu. §©y lµ nghiÖp vô rÊt quan träng kh«ng chØ gióp c¸c c«ng ty chøng kho¸n t¹o ra thu nhËp mµ cßn gãp phÇn t¹o ra mét nhµ ®Çu t­ lín cã vai trß nhÊt ®Þnh trªn thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, do vèn ®iÒu lÖ thÊp, kinh nghiÖm cßn Ýt, c¸c c«ng ty kh«ng thÓ qu¸ m¹o hiÓm trong viÖc kinh doanh chøng kho¸n. Do ®ã, c¸c c«ng ty chøng kho¸n cÇn ph¶i t¨ng vèn ®iÒu lÖ, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ, c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, chuyªn m«n cho c¸n bé c«ng ty, cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o thÝch hîp nh»m gióp cho viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ®¹t hiÖu qu¶ cao. KÕt hîp mét sè biÖn ph¸p kh¸c nhau Ngoµi c¸c biÖn ph¸p ë trªn, Uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc cßn phèi kÕt hîp c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau nh»m b×nh æn gi¸ cæ phiÕu t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh nh­: miÔn gi¶m thuÕ thu nhËp cho c¸c c¸ nh©n ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n, t¨ng phiªn giao dÞch tõ 3 lªn 5 phiªn mét tuÇn, rót thêi gian thanh to¸n tõ T+4 xuèng cßn T+3, cho phÐp mäi chñ thÓ tham gia thÞ tr­êng ®Òu ®­îc phÐp giao dÞch tho¶ thuËn, cho phÐp c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc phÐp mua b¸n tÊt c¶ c¸c lo¹i cæ phiÕu niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam...®· cã t¸c dông b­íc ®Çu kÝch cÇu thùc tÕ cho thÞ tr­êng, gãp phÇn vµo viÖc b×nh æn gi¸ cæ phiÕu t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh. Cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, nh÷ng biÖn ph¸p t­¬ng ®èi ®ång bé cña Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc ®· ph¸t huy hiÖu qu¶, tuy nhiªn cÇu thùc tÕ cña thÞ tr­êng chøng kho¸n vÉn cßn yÕu. §Ó chuyÓn mét l­îng cÇu tiÒm n¨ng cßn kh¸ lín trë thµnh cÇu thùc tÕ trong t­¬ng lai, ngoµi sù ®iÒu tiÕt cña thÞ tr­êng, Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc cÇn tiÕp tôc ®­a thªm c¸c biÖn ph¸p kÝch cÇu cho thÞ tr­êng nh­ t¨ng lÇn khíp lÖnh, gi¶m chi phÝ m«i giíi cho kh¸ch hµng, cho phÐp ®Æt lÖnh gi¸n tiÕp qua ®iÖn tho¹i, Fax, sím æn ®Þnh thÞ tr­êng ®Þa èc....nh»m b×nh æn gi¸ cæ phiÕu t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p nh»m b×nh æn gi¸ cæ phiÕu t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh Dù b¸o sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam trong t­¬ng lai C¨n cø vµo nhiÖm vô mµ NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø IX ®Ò ra lµ “§Èy m¹nh c«ng ngghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, x©y dùng nÒn t¶ng ®Õn n¨m 2020 n­íc ta c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp, ®­a GDP n¨m 2010 lªn Ýt nhÊt gÊp ®«i n¨m 2000. Ph¸t triÓn nhanh vµ v÷ng thÞ tr­êng vèn, nhÊt lµ thÞ tr­êng vèn trung vµ dµi h¹n. Tæ chøc vËn hµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n, thÞ tr­êng b¶o hiÓm an toµn, hiÖu qu¶..” VÒ hÖ thèng ho¹t ®éng: HiÖn cã 19 c«ng ty niªm yÕt t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n (TTGDCK) thµnh phè Hå ChÝ Minh. Dù kiÕn n¨m 2005 sÏ cã 100 c«ng ty niªm yÕt vµ ®Õn n¨m 2010 sÏ cã 500 c«ng ty niªm yÕt. Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi dù kiÕn më cöa ho¹t ®éng vµo n¨m 2003 víi 10 ®Õn 15 c«ng ty niªm yÕt vµ ®Õn 2010 sÏ cã 700 c«ng ty niªm yÕt trªn thÞ tr­êng nµy. VÒ tr¸i phiÕu vµ cæ phiÕu c«ng tr×nh, dù kiÕn n¨m 2005 ph¸t hµnh tõ 5 ®Õn 7 ngµn tû ®ång vµ n¨m 2010 lµ 10 ®Õn 15 ngµn tû ®ång ®­a vµo giao dÞch t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n. VÒ quy m« thÞ tr­êng: N¨m 2002 tæng gi¸ trÞ thÞ tr­êng ®¹t 0,34% GDP, dù kiÕn n¨m 2005 sÏ lµ tõ 4% ®Õn 5% GDP t­¬ng ®­¬ng víi 25.000 ®Õn 37.000 tû ®ång. N¨m 2010, quy m« thÞ tr­êng vµo kho¶ng 110.000 – 190.000 tû ®ång, b»ng 15% ®Õn 20% GDP. VÒ tæ chøc trung gian tµi chÝnh: Quy m« vµ sè l­îng cña tæ chøc trung gian tµi chÝnh phô thuéc vµo quy m« thÞ tr­êng. N¨m 2002 cã 9 c«ng ty chøng kho¸n, dù kiÕn n¨m 2005 sÏ cã 15 ®Õn 20 c«ng ty chøng kho¸n, 3 ®Õn 5 c«ng ty qu¶n lý quü ®Çu t­, 2 c«ng ty ®Þnh møc tÝn nhiÖm. N¨m 2010, dù kiÕn cã 30 ®Õn 36 c«ng ty chøng kho¸n, 5 ®Õn 10 c«ng ty qu¶n lý quü, 2 ®Õn 3 c«ng ty ®Þnh møc tÝn nhiÖm. VÒ quü ®Çu t­, dù kiÕn cã 3 ®Õn 7 quü ®Çu t­ vµo n¨m 2005 vµ 10 ®Õn 16 quü ®Çu t­ vµo n¨m 2010. Dù b¸o sù ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n tõ nay ®Õn n¨m 2010 ph¶i ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu c¬ b¶n sau: - Mét lµ: Huy ®éng vèn trong nÒn kinh tÕ cho ®Çu t­ ph¸t triÓn, ®ång thêi thóc ®Èy cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc. - Hai lµ: æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n, gãp phÇn ph¸t triÓn thÞ tr­êng tµi chÝnh ViÖt Nam. - Ba lµ: N©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n, gi¶m thiÓu ¶nh h­ëng tiªu cùc tõ thÞ tr­êng, b¶o vÖ ng­êi ®Çu t­ hiÖu qu¶, thóc ®Èy qu¸ tr×nh tù do ho¸ tµi chÝnh vµ héi nhËp thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ. C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn Giai ®o¹n 1: Tõ nay ®Õn 2005 Tõng b­íc ph¸t triÓn quy m« vµ ph¹m vi ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n, ®­a thÞ tr­êng vµo ho¹t ®éng æn ®Þnh, minh b¹ch, c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶. Hoµn thiÖn khung ph¸p lý cho ho¹t ®éng thÞ tr­êng chøng kho¸n tiÕn tíi chuÈn bÞ x©y dùng luËt chøng kho¸n. Hoµn thiÖn c¬ së h¹ tÇng cña thÞ tr­êng bao gåm n©ng cao n¨ng lùc kü thuËt c«ng nghÖ, x©y dùng c¸c ®Þnh chÕ trung gian tham gia thÞ tr­êng. Giai ®o¹n 2: Tõ n¨m 2006 ®Õn n¨m 2010 N©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng vµ cung cÊp c¸c dÞch vô tµi chÝnh cña thÞ tr­êng. Më réng vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc cña thÞ tr­êng, t¨ng m¹ch sè l­îng hµng ho¸ vµ c¸c nhµ ®Çu t­. KhuyÕn khÝch c¹nh tranh, t¨ng c­êng chÊt l­îng qu¶n trÞ c«ng ty, thóc ®Èy héi nhËp quãc tÕ. Dù b¸o sù biÕn ®éng gi¸ cæ phiÕu 1. C¬ së dù b¸o a, Sö dông biÓu ®å C¸c nhµ kinh tÕ ®· tõng b¸c bá viÖc sö dông c¸c m« h×nh ph©n tÝch nh÷ng d÷ liÖu trong qu¸ khø ®Ó dù ®o¸n gi¸ cæ phiÕu trong t­¬ng lai. Tuy nhiªn, thùc tÕ ®· chøng minh, c¸c biÓu ®å gi¸ cæ phiÕu mµ c¸c nhµ ph©n tÝch th­êng ¸p dông ®Ó dù ®o¸n gi¸ cæ phiÕu cã thÓ mang l¹i nhiÒu th«ng tin cã gi¸ trÞ. Tõ mét thÕ kû tr­íc ®©y, Charles Dow – nhµ s¸ng lËp ra chØ sè Dow Jones hiÖn nay ®· ph¸t minh ra thuyÕt Dow ®Ó dù ®o¸n xu h­íng gi¸ cæ phiÕu. C¸c biÓu ®å ®­îc mét sè nhµ ®Çu t­ thÕ giíi næi tiÕng thÕ giíi sö dông nh­ Stanley Druckenmiller – ng­êi ®ang qu¶n lý quü phßng ngõa rñi ro Quantum cña George Soros vµ Jefrey Vinik – ng­êi ®· tõng qu¶n lý quü t­¬ng hç Magellan. C¸c nhµ kinh tÕ nghiªn cøu thÞ tr­êng tµi chÝnh vÉn xem ph©n tÝch kü thuËt nh­ mét phÐp thÇn chó vµ cã nhiÒu mèi quan hÖ víi ph©n tÝch c¬ b¶n mang tÝnh chÝnh x¸c nh­ chiªm tinh víi thiªn v¨n häc. B»ng viÖc sö dông gi¸ cæ phiÕu cña Mü trong c¸c n¨m tõ 1962 ®Õn 1996, Andrew Lo vµ hai ®ång t¸c gi¶ ®· kiÓm tra kh¶ n¨ng dù b¸o cña n¨m cÆp m« h×nh ph©n tÝch kü thuËt ®ang ®­îc sö dông réng r·i: §Ønh dÇu vµ vai, ®Ønh ®Çu vµ vai lén ng­îc, ®Ønh vµ ®¸y réng, ba ®Ønh vµ ®¸y, hai ®Ønh vµ ®¸y. KÕt qu¶ cho thÊy, c¸c m« h×nh ph©n tÝch kü thuËt hÇu nh­ x¶y ra th­êng xuyªn h¬n nÕu chóng thùc sù lµ c¸c sù kiÖn ngÉu nhiªn. Nh×n chung, c¸c biÓu ®å chøa ®ùng c¸c th«ng tin bæ Ých vÒ gi¸ cæ phiÕu trong t­¬ng lai. Tuy nhiªn, cã sù kh¸c nhau rÊt lín gi÷a c¸c kÕt qu¶ t¹i c¸c thÞ tr­êng kh¸c nhau. Víi nh÷ng cæ phiÕu niªm yÕt trªn Së giao dÞch chøng kho¸n New York (NYSE) vµ Së giao dÞch chøng kho¸n Mü (AMEX), chØ cã b¶y trong sè 10 m« h×nh ph©n tÝch kü thuËt cã ®ñ kh¶ n¨ng dù b¸o ®Ó thèng kª. §èi víi cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng Nasdaq th× c¶ m­êi m« h×nh ®Òu cã ý nghÜa quan träng vÒ mÆt thèng kª. Do c¸c nhµ ®Çu t­ ®· sö dông biÓu ®å trong dù ®o¸n gi¸ cæ phiÕu kho¶ng mét tr¨m n¨m nay vµ chóng vÉn chøng tá tÝnh h÷u dông cña m×nh, nªn kh¶ n¨ng dù ®o¸n cña c¸c m« h×nh sÏ cßn m·i m·i. C¸c m« h×nh truyÒn thèng trong ph©n tÝch kü thuËt vÉn cßn kh¸ s¬ sµi vµ ®­îc x¸c ®Þnh bëi nh÷ng c¸i cã thÓ nh×n thÊy. b, Sö dông luËn thuyÕt Dow Theo luËn thuyÕt Dow, v× thÞ tr­êng chøng kho¸n ®­îc coi nh­ lµ mét biÓn n­íc, sù lªn xuèng cña gi¸ chøng kho¸n gièng nh­ lµn n­íc thuû triÒu. Trong ®ã, nh÷ng ®ît sãng lín víi ®Ønh cao vµ ®¸y s©u (Wave and troughts) vµ nh÷ng ®ît gîn sãng nhá (Ripple’s splashes). Mçi trµo l­u cña thÞ tr­êng chøng kho¸n cã 3 chuyÓn ®éng. Trµo l­u chÝnh (Primary trend) §­îc coi nh­ c¶ khèi n­íc thuû triÒu bao trïm ®¹i d­¬ng (thÞ tr­êng chøng kho¸n) trong thêi gian dµi tõ 1- 4 n¨m, cã søc ¶nh h­ëng m¹nh mÏ vµ s©u réng h¬n nh÷ng ®ît sãng lín vµ nh÷ng gîn sãng nhá (xu thÕ dµi h¹n) Ph¶n øng nghÞch (Secondary reactions or reversals) Tù nh­ nh÷ng ®ît sãng lín, tuy cã lóc ®i ng­îc l¹i n­íc thuû triÒu, nh­ng vÒ c¨n b¶n vÉn lªn hay xuèng theo trµo l­u chÝnh (Xu thÕ trung h¹n). Sù lªn xuèng hµng ngµy (daily fluctuation) chØ lµ nh÷ng gîn sãng nhá, kh«ng ¶nh h­ëng nhiÒu ®Õn trµo l­u chÝnh (Xu thÕ ng¾n h¹n). Theo Dow, trµo l­u chÝnh cã ¶nh h­ëng quan träng nhÊt. CÇn x¸c ®Þnh xem lóc nµo trµo l­u lªn gi¸ (bull) vµ lóc nµo cã trµo l­u xuèng gi¸ (bear). Muèn x¸c ®Þnh mét trµo l­u ph¶i c¨n cø vµo dÊu hiÖu lªn hay xuèng gi¸ chøng kho¸n cña c¶ hai ngµnh: kü nghÖ vµ vËn t¶i – mét ngµnh s¶n xuÊt ra hµng ho¸ vµ mét ngµnh vËn chuyÓn hµng ho¸ ®ã. - NÕu c¶ hai bê biÓn (kü nghÖ vµ vËn t¶i) cïng tiÕp xóc víi mét ®¹i d­¬ng (thÞ tr­êng chøng kho¸n), nh­ng chØ cã mét bªn cã n­íc phñ kÝn cßn bê bªn kia n­íc vÉn ch­a lªn ®Çy th× chøng tá n­íc thuû triÒu vÉn ch­a lªn, tøc ch­a cã bull. - ChØ khi nµo thÊy c¶ hai bê cïng cã n­íc bao trïm hoÆc cïng cã n­íc rut xuèng trong mét thêi gian kh¸ l©u míi cã thÓ ch¾c ch¾n lµ n­íc thuû triÒu ®ang lªn hoÆc ®ang xuèng. - §èi víi thÞ tr­êng chøng kho¸n, khi nhãm chøng kho¸n cña c¸c c«ng ty kü nghÖ t¨ng gi¸ lªn cao h¬n møc cò, ®ång thêi nhãm chøng kho¸n cña cña c¸c c«ng ty ngµnh vËn t¶i còng ph¶i t¨ng cao h¬n møc cò, tr­íc khi nhãm kü nghÖ trë vÒ vÞ trÝ cò, lóc ®ã míi x¸c nhËn cã trµo l­u lªn gi¸ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. c, Sö dông luËn thuyÕt t¨ng lªn – gi¶m xuèng (The advance – decline therory) ChØ sè t¨ng lªn – gi¶m xuèng ®o l­êng sè cæ phiÕu ®· t¨ng lªn so víi sè cæ phiÕu ®ang gi¶m xuèng ®èi víi mét ®ît giao dÞch hay kho¶ng thêi gian. D÷ liÖu nµy cã khuynh h­íng tr×nh bµy h­íng ®i cña thÞ tr­êng còng nh­ bÒ réng cña mét chuyÓn ®éng thÞ tr­êng vµ ®iÒu nµy ®­îc c«ng bè hµng ngµy. Theo luËn thuyÕt nµy, mét chØ sè t¨ng lªn – gi¶m xuèng (nhiÒu cæ phiÕu t¨ng lªn h¬n sè cæ phiÕu gi¶m xuèng) lµ b¸o hiÖu mét mét m«i tr­êng ®Çu t­ cã gi¸ t¨ng lªn. Tuy nhiªn, nã ®­îc xem nh­ m«i tr­êng ®Çu t­ cã gi¸ h¹ xuèng nÕu chØ sè b×nh qu©n thÞ tr­êng t¨ng lªn nh­ng chØ sè t¨ng lªn – gi¶m xuèng cã tÝnh liªn tôc. d, Sö dông luËn thuyÕt quyÒn b¸n t¹m thêi B¸n t¹m thêi hay b¸n ng¾n h¹n chøng kho¸n lµ viÖc b¸n chøng kho¸n mµ ng­êi b¸n kh«ng së h÷u. §Ó thùc hiÖn ®­îc viÖc chuyÓn giao, ng­êi b¸n t¹m thêi vay m­în chøng kho¸n ®Ó b¸n. Theo luËn thuyÕt nµy, cuèi cïng nh÷ng ng­êi b¸n t¹m thêi kh¸c lo sî gi¸ cæ phiÕu t¨ng lªn trong t­¬ng lai, sÏ b¶o vÖ b¸n t¹m thêi cña hä b»ng c¸ch t¹o ra sù ng¨n chÆn h­íng lªn bæ sung thªm cæ phiÕu (th­êng gäi lµ mét giíi h¹n b¸n t¹m thêi). V× vËy mét quyÒn b¸n t¹m thêi cao ®­îc xem nh­ b¸o hiÖu gi¸ lªn. Dù b¸o gi¸ cæ phiÕu t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh trong thêi gian tíi Trong gÇn mét n¨m ®Çu ho¹t ®éng, thÞ tr­êng lu«n ë trong t×nh tr¹ng gi¸ lªn do cÇu lín h¬n nhiÒu lÇn cung víi chØ 5 lo¹i cæ phiÕu niªm yÕt chÝnh thøc t¹i trung t©m giao dÞch, gåm 32.117.840 cæ phiÕu trong ®ã l¹i cã tíi 60%-70% lµ kh«ng ®­îc phÐp giao dÞch (cæ phiÕu ng©n quü, cæ phiÕu cña Nhµ n­íc, cæ phiÕu cña thµnh viªn héi ®ång qu¶n trÞ c«ng ty niªm yÕt) th× kh«ng thÓ ®¸p øng cho mét sè l­îng lín c¸c nhµ ®Çu t­ ngµy cµng gia t¨ng trªn thÞ tr­êng. Cung Ýt-cÇu nhiÒu ¾t dÉn ®Õn t×nh tr¹ng gi¸ lªn, ®ã lµ quy luËt cung - cÇu cña thÞ tr­êng, gi¸ cµng lªn, l­îng cÇu cµng t¨ng do cø mua vµo phiªn tr­íc lµ phiªn sau ®· cã l·i, thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam gÇn nh­ qu¸ t¶i tr­íc c¸c nhu cÇu cña ng­êi ®Çu t­. C¸c c«ng ty chøng kho¸n ph¶i ®­a ra gi¶i ph¸p t×nh thÕ lµ bèc th¨m ®Ó ®Æt lÖnh, mµ ë ®©y chñ yÕu lµ lÖnh mua. ChØ sè VN-Index ®¹t ®Õn møc ®Ønh ®iÓm lµ 571.04 ®iÓm vµo phiªn giao dÞch thø 137 ngµy 25/06/2001, mét møc ®iÓm mµ thÞ tr­êng chøng kho¸n c¸c n­íc kh¸c còng ph¶i mÊt nhiÒu n¨m míi cã thÓ ®¹t ®­îc. ViÖc thiÕu hµng trÇm träng ®ã diÔn biÕn trong mét thêi gian dµi (gÇn mét n¨m), cho ®Õn 18/07/2001, cæ phiÕu SGH cña C«ng ty cæ phÇn kh¸ch s¹n Sµi Gßn ®­îc ®­a vµo giao dÞch trªn thÞ tr­êng chÝnh thøc. Nh­ng ®Êy còng l¹i lµ thêi ®iÓm mµ gi¸ cæ phiÕu ®ang trong ®µ gi¶m xuèng nªn kh«ng gièng nh­ c¸c lo¹i cæ phiÕu kh¸c lµ t¨ng gi¸ liªn tôc trong mÊy chôc phiªn giao dÞch, cæ phiÕu cña c«ng ty cæ phÇn kh¸ch s¹n Sµi Gßn chØ t¨ng gi¸ liªn tôc ®­îc trong 11 phiªn råi tiÕp tôc r¬i vµo vßng xo¸y xuèng gi¸ qua tõng phiªn giao dÞch cña toµn bé thÞ tr­êng. §Õn ngµy 05/10/2001, chØ sè VN-Index gi¶m xuèng cßn 203,12 ®iÓm, gi¶m 367,92 ®iÓm so víi thêi ®iÓm cao nhÊt. Sù xuèng gi¸ liªn tôc chñ yÕu lµ do t©m lÝ bÊt æn cña c¸c nhµ ®Çu t­ tr­íc c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh cña c¬ quan qu¶n lÝ nhµ n­íc. HÇu hÕt c¸c cæ phiÕu ®Òu gi¶m gi¸ qu¸ nöa, ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ mét sè l­îng lín c¸c nhµ ®Çu t­ ®· mÊt ®i qu¸ nöa sè vèn ®Çu t­ cña m×nh. BiÓu ®å 4: BiÕn ®éng gi¸ cæ phiÕu tõ 28/7/2000 ®Õn 31/07/2002 Nguån: C«ng ty chøng kho¸n C«ng Th­¬ng §Õn ®Çu th¸ng 10/2001, gi¸ cæ phiÕu b¾t ®Çu t¨ng trë l¹i do cã sù ®iÒu chØnh biªn ®é giao ®éng gi¸ tõ 7% xuèng 2%, c¸c nhµ ®Çu t­ ®· b¾t ®Çu nghÜ ®Õn mét giai ®o¹n t¨ng gi¸ liªn tôc míi nh­ng thùc tÕ l¹i kh«ng diÔn ra nh­ vËy. §ît t¨ng gi¸ nµy chØ kÐo dµi ®­îc 19 phiªn giao dÞch, trong h¬n mét th¸ng, tõ 08/10/2001 ®Õn 21/11/2001. Sau ®ã, mét lo¹t cæ phiÕu míi ®­îc ñy ban chøng kho¸n Nhµ n­íc cÊp phÐp niªm yÕt ®· t¨ng l­îng hµng lªn mét c¸ch dån dËp, g©y hoang mang cho c¸c nhµ ®Çu t­ lµm cho gi¸ cæ phiÕu tiÕp tôc gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt tõ tr­íc ®Õn nay, VN-Index ®¹t 180,73 ®iÓm vµo phiªn thø 246 ngµy 11/03/2002, trong vßng 17 phiªn giao dÞch th× cã tíi 16 phiªn chØ sè VN-Index gi¶m. Trong c¸c th¸ng 4, 5, 6 vµ 7/2002, gi¸ cæ phiÕu kh«ng cßn biÕn ®éng mét chiÒu nh­ c¸c giai ®o¹n tr­íc n÷a. Cã nh÷ng ®ît gi¸ cæ phiÕu t¨ng liªn tôc trong 15 ®ît hoÆc gi¶m liªn tôc trong vßng 10 ®ît hoÆc h¬n nh­ng ®ã kh«ng ph¶i lµ xu thÕ chÝnh cña thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam sau gÇn hai n¨m ®Çy biÕn ®éng ®· b¾t ®Çu dÇn æn ®Þnh trë l¹i. Trong mét sè phiªn gÇn ®©y, gi¸ cæ phiÕu t¨ng gi¶m liªn tôc theo chu k× ng¾n trong mét vµi phiªn chø kh«ng theo mét chiÒu nh­ tr­íc kia n÷a, b¸o hiÖu mét giai ®o¹n míi ®Çy triÓn väng cho mét thÞ tr­êng chøng kho¸n cßn non trÎ cña n­íc ta. Nh×n vµo biÓu ®å biÕn ®éng gi¸ cæ phiÕu t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n trong thêi gian võa qua, dù b¸o trong thêi gian tíi, gi¸ cæ phiÕu biÕn ®éng kh«ng nhiÒu, víi chu k× ng¾n, chØ dao ®éng nhá vµ gi¸ cæ phiÕu dÇn trë vÒ víi gi¸ trÞ thùc cña nã III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m b×nh æn gi¸ cæ phiÕu t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh 1. Nhãm gi¶i ph¸p t¨ng cung chøng kho¸n niªm yÕt a, ¸p dông nhiÒu h¬n c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vÒ thuÕ ®èi víi c¸c c«ng ty míi niªm yÕt HiÖn t¹i, c¸c c«ng ty niªm yÕt ®­îc miÔn 59% thuÕ thu trong vßng 2 n¨m, trong khi ®ã c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¸ ®­îc miÔn thuÕ thu nhËp trong vßng 1 n¨m vµ gi¶m 50% thuÕ thu nhËp trong hai n¨m tiÕp theo. Trong giai ®o¹n ®Çu ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn, hç trî chÝnh s¸ch hiÖu qu¶ tõ chÝnh phñ lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt trong viÖc ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn. Do ®ã, chÝnh s¸ch thuÕ lµ ph­¬ng tiÖn h÷u hiÖu nhÊt thÓ hiÖn ý chÝ cña nhµ n­íc, ChÝnh phñ cña nhiÒu n­íc cã thÞ tr­êng míi næi ®· sö dông chÝnh s¸ch thuÕ ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng khu vùc kinh tÕ nhÊt ®Þnh. Nh»m khuyÕn khÝch h¬n n÷a viÖc c¸c c«ng ty tham gia niªm yÕt trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, c¸c biÖn ph¸p ­u ®·i thuÕ sÏ tiÕp tôc ®­îc ¸p dông trong thêi gian l©u h¬n. VÝ dô nh­, ­u ®·i 50% thuÕ trong vßng n¨m n¨m sÏ ®­îc b, Th¾t chÆt mèi quan hÖ gi÷a cæ phÇn ho¸ vµ niªm yÕt ViÖc ph©n phèi cæ phiÕu ra c«ng chóng cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc kh«ng cÇn thiÕt ph¶i th«ng qua IPO nh»m môc ®Ých niªm yÕt trªn thÞ tr­êng cæ phiÕu tËp trung. Doanh nghiÖp nhµ n­íc trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ th­êng b¸n cæ phiÕu trùc tiÕp ra c«ng chóng th«ng qua qu¶ng c¸o trªn b¸o chÝ, tr¸nh sù qu¶n lý cña Uû ban chøng kho¸n nhµ n­íc theo nghÞ ®Þnh 48. Ngoµi ra, ng­êi qu¶n lý ë c¸c doang nghiÖp ViÖt Nam cßn rÊt e ng¹i ®èi víi viÖc niªm yÕt. Nãi c¸ch kh¸c, qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ bÞ t¸ch rêi khái ho¹t ®éng IPO vµ niªm yÕt. MÆc dï vËy, ho¹t ®éng IPO cÇn ®¶m b¶o th¶ næi c¸c cæ phiÕu ®­îc chµo b¸n trªn thÞ tr­êngcp chÝnh thøc nh»m t¹o ra c¬ héi hoµn vèn b»ng c¸ch b¸n cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Gi¶i ph¸p tr­íc tiªn cho vÊn ®Ò nµy lµ lµm cho c¸c tiªu chuÈn cæ phÇn ho¸ ®ång bé víi c¸c tiªu chuÈn niªm ýet t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi, ®ång th­ßi b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®¸p øng ®­îc c¸c ®iÒu kiÖn niªm yÕt ph¶i thùc hiÖn niªm yÕt trªn Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi vµ trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh th«ng qua chµo b¸n lÇn ®Çu ra c«ng chóng- IPO theo quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh 48 nh»m ®¶m b¶o tÝnh thanh kho¶n cña cæ phiÕu ®­îc chµo b¸n. §èi víi c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¸, c¸c biÖn ph¸p ­u ®·i vÒ thuÕ bæ sung sÏ ®­îc ¸p dông tuú thuéc vµo kho¶ng thêi gian gi÷a qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ vµ niªm yÕt. Trong tr­êng hîp niªm yÕt trong vßng mét n¨m sau khi cæ phÇn ho¸, c«ng ty ®­îc h­ëng ­u ®·i thuÕ thªm mét n¨m n÷a. c, Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi c¸c c«ng ty niªm yÕt trong viÖc vay vèn ng©n hµng HiÖn nay kh«ng cã khuyÕn khÝch nµo ®èi víi c«ng ty niªm yÕt trong lÜnh vùc vay vèn ng©n hµng. T×nh tr¹ng tµi chÝnh vµ ho¹t ®éng cña mét c«ng ty niªm yÕt lµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ ®¸ng tin cËy do tÝnh minh b¹ch ®­îc ®¶m b¶o h¬n so víi c¸c c«ng ty niªm yÕt. Mét ng©n hµng cho vay më réng ph¹m vi cung cÊp tÝn dông cho mét c«ng ty niªm yÕt ph¶i chÞu rñi ro Ýt h¬n so víi viÖc cung cÊp tÝn dông cho c¸c c«ng ty kh«ng niªm yÕt. Do ®ã, c«ng ty niªm yÕt xøng ®¸ng ®­îc h­ëng ­u ®·i vÒ l·i suÊt vÝ dô nh­ ­u ®·i vÒ l·i suÊt c¬ b¶n, kú h¹n kho¶n vay vµ h¹n møc tÝn dông...Ng©n hµng cho vay ®ßi hái c«ng ty ®i vay ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n ®èi víi kho¶n vay. Tµi s¶n thÕ chÊp cña c«ng ty niªm yÕt ®èi mét kho¶n vay ng©n hµng sÏ ®­îc ®Þnh gi¸ cao h¬n so v¬Ý tµi s¶n cña mét c«ng ty kh«ng niªm yÕt. VÒ vÊn ®Ò nµy cÇn cã sù tho¶ thuËn vµ phèi hîp víi phÝa Ng©n hµng Nhµ n­íc. d, Khai tr­¬ng trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi nh­ lµ mét thÞ r­êng dµnh cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá MÆc dï hiÖn nay cã hµng tr¨m doanh nghiÖp võa vµ nhá víi c¸c cæ ®«ng bªn ngoµi kh«ng thÓ ®¸p øng c¸c quy ®Þnh vÒ niªm yÕt vµ còng kh«ng cã mét thÞ tr­êng chøng kho¸n chÝnh thøc nµo ®Ó giao dÞch c¸c chøng kho¸n cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá t¹i ViÖt Nam. ChÝnh phñ ®· quyÕt ®Þnh thµnh lËp trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi thµnh mét thÞ tr­êng dµnh cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã tõ 50 cæ ®«ng bªn ngoµi c«ng ty. ¦íc tÝnh cã kho¶ng 400 c«ng ty cæ phÇn ho¸ vµ vµi ngh×n c«ng ty cæ phÇn t­ nh©n ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt t¹i trung t©m giao dÞch Hµ Néi. Do ®Æc ®iÓm cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã tÝnh ®Õn yÕu tè rñi ro cao vµ lîi nhuËn kú väng cao, thÞ tr­êng dµnh cho c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cÇn thiÕt lËp t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Hµ Néi. Tuy nhiªn, thÞ tr­êng nµy cÇn cã sù ph©n ho¸ nhÊt ®Þnh ®èi víi sµn giao dÞch thø nhÊt lµ trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh, trªn c¶ hai khÝa c¹nh qu¶n lý vµ ho¹t ®éng. e, Cho phÐp c¸c c«ng ty liªn doanh chuyÓn ®æi thµnh c«ng ty cæ phÇn ¦íc tÝnh cã kho¶ng 3000 c«ng ty liªn doanh ®ñ ®iÒu kiÖn niªm yÕt t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Thµnh phè Hå ChÝ Minh. HiÖn nay, mét c«ng ty liªn doanh cã thÓ ®­îc tæ chøc d­íi h×nh thøc mét c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n theo quy ®Þnh cña luËt, mµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n kh«ng ®­îc phÐp ph¸t hµnh cæ phiÕu. NÕu c«ng ty liªn doanh ®­îc phÐp ph¸t triÓn thµnh c«ng ty cæ phÇn th× sÏ cã mét sè l­îng lín c¸c c«ng ty liªn doanh muèn tham gia vµo cuéc ch¬i chøng kho¸n. VÒ vÊn ®Ò nµy, luËt C«ng ty liªn doanh cÇn ®­îc söa ®æi . CÇn cã sù phèi hîp ®iÒu chØnh gi÷a Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc vµ Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­, Bé t­ ph¸p ®iÒu chØnh. g, KhuyÕn khÝch c¸c c«ng ty niªm yÕt chµo b¸n quyÒn mua chøng kho¸n dµi h¹n Kh«ng cã mét ­u ®·i vÒ thuÕ nµo ®­îc ¸p dông chµo b¸n c¸c quyÒn mua chøng kho¸n cña c¸c c«ng ty niªm yÕt. Ng­îc l¹i, cã rÊt nhiÒu quy ®Þnh vÒ viÖc chµo b¸n quyÒn mua chøng kho¸n. HiÖn t¹i, mét c«ng ty niªm yÕt kh«ng ®­îc phÐp ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu v­ît qu¸ l­îng cæ phiÕu ®ang l­u hµnh, hoÆc viÖc ph¸t hµnh thªm chØ ®­îc thùc hiÖn Ýt nhÊt mét n¨m sau ®ît ph¸t hµnh thªm tr­íc ®ã. KÕt qu¶ lµ chØ cã mét c«ng ty niªm yÕt lµ HAPACO cã thÓ ph¸t hµnh thªm cæ phiÕu ®Ó t¨ng vèn trong thêi gian võa qua. Tõ gãc ®é c«ng ty, cÇn huy ®éng vèn th«ng qua cæ phiÕu h¬n lµ huy ®éng vèn th«ng qua c¸c kho¶n vay ng©n hµng, v× môc ®Ých chÝnh cña viÖc niªm yÕt lµ tµi trî th«ng qua thÞ tr­êng cæ phiÕu. Do ®ã, cÇn khuyÕn khÝch c«ng ty niªm yÕt huy ®éng vèn th«ng qua ho¹t ®éng chµo b¸n quyÒn mua chøng kho¸n dµi h¹n b»ng c¸ch sö dông chÝnh s¸ch hç trî vµ c¸c biÖn ph¸p tõ phÝa chÝnh phñ. Nh÷ng quy ®Þnh kh«ng cÇn thiÕt vÒ viÖc chµo b¸n quyÒn mua chøng kho¸n cña mét c«ng ty niªm yÕt ®­îc ®Ò cËp ë trªn cÇn ®­îc b·i bá cµng sím cµng tèt nh»m khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty niªm yÕt ph¸t hµnh nh÷ng cæ phiÕu míi. §Þnh h­íng chÝnh s¸ch cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam cÇn ph¶i dùa trªn nÒn t¶ng c«ng bè th«ng tin ®Çy ®ñ h¬n lµ dùa trªn ch¬ chÕ qu¶n lý theo nh÷ng chuÈn mùc ®Þnh s½n. h, X©y dùng c¬ chÕ ®¨ng ký tr­íc ®èi víi ho¹t ®éng ph¸t hµnh cæ phiÕu HiÖn nay, kh«ng cã mét ph­¬ng tiÖn nµo ®Ó c¸c c«ng ty niªm yÕt thùc hiÖn viÖc ph¸t hµnh c¸c quyÒn mua chøng kho¸n dµi h¹n mét c¸ch tiÖn lîi Trong m«i tr­êng biÕn ®éng th­êng xuyªn, c¸c c«ng ty hiÖn nay cÇn cã kh¶ n¨ng ph¶n øng nhanh nh¹y ®èi víi c¸c biÕn ®æi cã ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. ChØ khi c¸c c«ng ty cã thÓ cã kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi thÞ tr­êng vèn trong thêi gian ng¾n th× míi cã thÓ huy ®éng vèn cho c¬ héi ®Çu t­ míi. i, Sö dông c¸c ph­¬ng tiÖn cña trung t©m giao dÞch chøng kho¸n nh»m ph©n phèi c¸c chøng kho¸n ph¸t hµnh trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ HiÖn nay, cæ phiÕu cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc cæ phÇn ho¸ ®­îc b¸n cho c«ng chóng th«ng qua h×nh thøc qu¶ng c¸o trªn b¸o chÝ trong qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸. Trong tr­êng hîp nµy, c«ng ty th­êng tiÕn hµnh ph¸t hµnh trùc tiÕp. Ngoµi ho¹t ®éng chµo b¸n ra c«ng chóng kÓ trªn, ®Êu gi¸ t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n còng ®­îc sö dông nh­ mét ph­¬ng thøc chµo b¸n ra c«ng chóng. C¸c thµnh viªn tham gia ®Êu gi¸ giíi h¹n ë c¸c c«ng ty chøng kho¸n cã m¹ng l­íi Marketing réng. 2. Nhãm biÖn ph¸p khai th¸c cÇu a, ThiÕt lËp c«ng ty tµi chÝnh Chøng kho¸n TÝnh thanh kho¶n cao trªn thÞ tr­êng vèn cho phÐp c¸c c«ng ty trong n­íc huy ®éng vèn ë møc gi¸ c¹nh tranh vµ chi phÝ hîp lý. C¸c c«ng ty Chøng kho¸n ë ViÖt Nam cã nguån vèn h¹n chÕ nªn trªn thÞ tr­êng cßn thiÕu v¾ng ho¹t ®éng giao dÞch tÝch cùc. Mét c¸ch thøc ®Ó t¨ng c­êng tÝnh thanh kho¶n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n lµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ho¹t ®éng tµi trî liªn quan ®Õn chøng kho¸n. HiÖn nay, c¸c ng©n hµng cã thÓ cung cÊp tµi chÝnh cho c¸c c«ng ty chøng kho¸n. C¸c c«ng ty chøng kho¸n cung cÊp c¸c lo¹i tÝn dông kh¸c nhau cho c¸c ho¹t ®éng giao dÞch chøng kho¸n. ChÝnh x¸c h¬n c«ng ty nµy cung cÊp c¸c ho¹t ®éng tµi trî liªn quan ®Õn chøng kho¸n cho nhµ ®Çu t­ hoÆc c«ng ty chøng kho¸n nh»m thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng b¶o l·nh ph¸t hµnh, mua vµ n¾m gi÷ mét sè chøng kho¸n nhÊt ®Þnh. C«ng ty chøng kho¸n gãp phÇn ®iÒu chØnh cung vµ cÇu vÒ tµi trî chøng kho¸n, kÝch ho¹t hoÆc b×nh æn thÞ tr­êng víi chøc n¨ng cung cÊp tµi chÝnh cña m×nh. b, KhuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ tÝch cùc tham gia h¬n vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n C¸c nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n ThÞ tr­êng chøng kho¸n cßn lµ mét kh¸i niÖm míi mÎ ®èi víi ®a sè ng­êi d©n ViÖt Nam, ngay c¶ ®èi víi nh÷ng ng­êi ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh. Do ®ã cÇn tuyªn truyÒn, phæ cËp kiÕn thøc vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n tíi mäi ng­êi d©n ®Ó viÖc ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n thùc sù trë thµnh mét h×nh thøc sö dông sè tiÒn nhµn rçi ®Ó kiÕm lêi míi cña d©n chóng. N©ng cao kiÕn thøc cho ng­êi ®Çu t­ cßn gãp phÇn x©y dùng mét thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng æn ®Þnh, hiÖu qu¶ ®èi víi c¶ c«ng ty ph¸t hµnh lÉn ng­êi ®Çu t­. MÆt kh¸c, ®a sè c«ng chóng ®Çu t­ cßn ®ang trong t×nh tr¹ng th¨m dß, chê ®îi nh÷ng diÔn biÕn trªn thÞ tr­êng nªn nhu cÇu ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng ch­a cao. §Ó thu hót sù quan t©m cña c«ng chóng ®Çu t­, cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i, miÔn gi¶m thuÕ hay hç trî vÒ mÆt tµi chÝnh, tÝn dông ®èi víi ng­êi ®Çu t­, më réng viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®èi víi kh¸ch hµng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hä tham gia trªn thÞ tr­êng. T¹o niÒm tin cho ng­êi ®Çu t­ b»ng viÖc t¹o ra mét khung ph¸p lÝ ®ång bé, râ rµng, x©y dùng ®Þnh h­íng, chiÕn l­îc ph¸t triÓn râ rµng cho thÞ tr­êng, hÖ thèng qu¶n lÝ, gi¸m s¸t thÞ tr­êng hiÖu qu¶ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng­êi ®Çu t­ khi tham gia thÞ tr­êng. §ång thêi, n©ng cao chÊt l­îng cña hÖ thèng giao dÞch cña trung t©m, t¨ng thªm c¸c dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng tõ phÝa c¸c c«ng ty chøng kho¸n, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n cña c«ng chóng. C¸c nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc §©y lµ nh÷ng tæ chøc kinh doanh lín, cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong viÖc nghiªn cøu, ph©n tÝch thÞ tr­êng, mÆt kh¸c l¹i tËp trung ®­îc nguån vèn lín do ®ã sÏ lµ nguån cÇu lín, cã ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh tíi thÞ tr­êng. MÆt kh¸c, c¸c tæ chøc ®Çu t­ lín cßn lµ cÇu nèi gi¸n tiÕp gióp mäi ng­êi d©n dï cã l­îng vèn nhá, tr×nh ®é hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc chøng kho¸n cßn Ýt còng cã thÓ tham gia ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n th«ng qua c¸c Quü ®Çu t­ chøng kho¸n, quü h­u trÝ. . .V× vËy cÇn thóc ®Èy viÖc thµnh lËp c¸c quü ®Çu t­ chøng kho¸n, C«ng ty qu¶n lÝ Quü, khuyÕn khÝch sù tham gia cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh lín nh­ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, quü ®Çu t­. . . b»ng c¸c chÝnh s¸ch hç trî, ­u ®·i vÒ thuÕ, phÝ. . . ®ång thêi x©y dùng mét khung ph¸p lÝ chÆt chÏ, râ rµng, phï hîp, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c tæ chøc tham gia ®Çu t­ vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n. C¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi Sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cã ý nghÜa rÊt lín cho sù ph¸t triÓn vµ æn ®Þnh cña thÞ tr­êng chøng kho¸n v× ®©y lµ lùc l­îng c¸c nhµ ®Çu t­ cã nhiÒu kiÕn thøc, kinh nghiÖm vÒ ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n vµ cã l­îng vèn ®Çu t­ kh¸ lín, cã nh÷ng ¶nh h­ëng nhÊt ®Þnh ®èi víi thÞ tr­êng c¶ vÒ khèi l­îng giao dÞch thùc tÕ mµ hä tham gia lÉn ¶nh h­ëng vÒ t©m lÝ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ trong n­íc. Theo NghÞ ®Þnh 48/N§ - CP th× tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi, tæ chøc kinh doanh chøng kho¸n n­íc ngoµi muèn kinh doanh chøng kho¸n t¹i ViÖt Nam ph¶i thµnh lËp c«ng ty liªn doanh víi ®èi t¸c ViÖt Nam. Tuy ®©y còng lµ mét gi¶i ph¸p phæ biÕn ®èi víi thÞ tr­êng chøng kho¸n nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi nh­ng trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ toµn cÇu nh­ hiÖn nay, hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü võa cã hiÖu lùc th× viÖc h¹n chÕ sù tham gia cña ®èi t¸c n­íc ngoµi mét c¸ch chÆt chÏ lµ kh«ng phï hîp. MÆt kh¸c, theo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¸c doanh nghiÖp liªn doanh vµ doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi chØ cã thÓ ®­îc tæ chøc d­íi h×nh thøc c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ kh«ng ®­îc phÐp chuyÓn ®æi sang h×nh thøc c«ng ty cæ phÇn. Theo QuyÕt ®Þnh 139/1999/Q§-TTg, tØ lÖ n¾m gi÷ cæ phiÕu vµ tr¸i phiÕu cña tæ chøc, c¸ nh©n n­íc ngoµi cßn bÞ quy ®Þnh chÆt chÏ . Nh÷ng quy ®Þnh nµy ®· h¹n chÕ sù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, kh«ng t¹o ra s©n ch¬i b×nh ®¼ng cho c¸c doanh nghiÖp. ViÖc h¹n chÕ ®ã trong ®iÒu kiÖn nh÷ng n¨m võa qua cã thÓ phïu hîp nh­ng trong giai ®o¹n tíi, ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt mµ ViÖt Nam ®· kÝ víi Mü, khu vùc vµ c¸c n­íc kh¸c, c¬ chÕ ph¸p luËt cña chóng ta cÇn ®­îc söa ®æi theo h­íng th«ng tho¸ng h¬n, dÇn dÇn xo¸ bá sù ph©n biÖt gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc víi n­íc ngoµi, t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo kinh doanh t¹i ViÖt Nam. Sù m©u thuÉn gi÷a LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ QuyÕt ®Þnh 139/1999/Q§-TTg cña Thñ t­íng ChÝnh Phñ vÒ tØ lÖ tham gia cña bªn n­íc ngoµi vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam: theo quyÕt ®Þnh 139 th× tØ lÖ vèn gãp cña bªn n­íc ngoµi trong c«ng ty chøng kho¸n kiªn doanh tèi ®a lµ 30% trong khi ®ã theo LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, th× bªn n­íc ngoµi cÇn cã tèi thiÓu 30%, t¹o ra khã kh¨n cho c¸c c«ng ty n­íc ngoµi muèn tham gia kinh doanh chøng kho¸n t¹i ViÖt Nam, chóng ta cÇn chØnh söa nh÷ng m©u thuÉn nh­ thÕ trong c¸c v¨n b¶n luËt ®Ó t¹o khung ph¸p lÝ chÆt chÏ cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam. Ngoµi ra, cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i, hç trî kh¸c khuyÕn khÝch dù tham gia cña c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc nh­ Quü ®Çu t­, C«ng ty qu¶n lÝ Quü, khuyÕn khÝch thµnh lËp Quü ®Çu t­ chøng kho¸n n­íc ngoµi vµ dÇn dÇn h×nh thµnh Qòy ®Çu t­ chøng kho¸n cña ViÖt Nam. c, Ph¸t triÓn chÝnh s¸ch hç trî cho nhµ ®Çu t­ nhá lÎ §Ó thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam cã thÓ b×nh æn trong t­¬ng lai, viÖc nhanh chãng ph¸t triÓn c¸c nhµ ®Çu t­ nhá lÎ lµ vÊn ®Ò thiÕt yÕu. Tuy nhiªn c¸c nhµ ®Çu t­ nhá lÎ l¹i kh«ng tiÕp cËn thÞ tr­êng mét c¸ch dÔ dµng. Do ®ã, cÇn t¨ng c­êng kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr­êng b»ng c¸ch níi láng quy ®Þnh ®èi víi viÖc më tµi kho¶n giao dÞch. Møc thuÕ ®èi víi thu nhËp cÇn gi¶m h¬n n÷a vµ giao dÞch ®èi víi nhµ ®Çu t­ c¸ nh©n nªn gi¶m h¬n n÷a, ®Æc biÖt thÞ tr­êng chøng kho¸n cÇn ph¶i ®­îc xóc tiÕn h¬n n÷a víi c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ quy m« nhá th«ng qua cñng cè c¸c mèi quan hÖ víi nhµ ®Çu t­. d, Níi láng h¹n chÕ vÒ ®Çu t­ ®èi víi nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi HiÖn nay, quy ®Þnh h¹n chÕ sù tham gia cña nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®èi víi c¸c c«ng ty niªm yÕt lµ 20%, hÇu hÕt c¸c c«ng ty niªm yÕt ®Òu ®¹t tû lÖ nµy. §Ó khuyÕn khÝch nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi tham gia h¬n n÷a vµo thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÑt Nam, møc trÇn giíi h¹n ®Çu t­ ®èi víi nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cÇn ®­îc b·i bá dÇn dÇn, nh»m tr¸nh nh÷ng ¶nh h­ëng tiªu cùc tíi luång tiÒn nãng ch¶y vµo nÒn kinh tÕ quèc gia, thÞ tr­êng ngo¹i hèi vµ thÞ tr­êng vèn. Bªn c¹nh viÖc níi réng møc trÇn ®Çu t­ n­íc ngoµi, nh÷ng nç lùc kh¸c nh­ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng thÞ tr­êng v÷ng m¹nh, thiÕt lËp tæ chøc thanh to¸n bï trõ chøng kho¸n ®éc lËp, t¨ng tû lÖ l­u ký tËp trung, ®¨ng ký theo tªn ®¹i diÖn...®­îc coi lµ nh÷ng nh©n tè quan träng ®Ó thu hót nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. 3. N©ng cao chÊt l­îng, më réng ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n Cho ®Õn nay, ë ViÖt Nam ®· cã 8 c«ng ty chøng kho¸n ®­îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng, b­íc ®Çu ®· cung cÊp ®­îc c¸c dÞch vô c¬ b¶n cho thÞ tr­êng vËn hµnh tèt, an toµn. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty míi chØ tËp trung ë nghiÖp vô m«i giíi, c¸c nghiÖp vô kh¸c cßn lÎ tÎ, ch­a ph¸t triÓn. §Ó x©y dùng mét thÞ tr­êng chøng kho¸n vËn hµnh hiÖu qu¶ th× vai trß cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n lµ rÊt lín. a, C¸c c«ng ty chøng kho¸n ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao, më réng ho¹t ®éng c¶ vÒ chÊt l­îng lÉn quy m«, tËp trung ph¸t triÓn thªm c¸c nghiÖp vô T­ vÊn Trong thêi gian ®Çu míi h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n, sù hiÓu biÕt cña c«ng chóng ®Çu t­ cßn h¹n chÕ, do ®ã nghiÖp vô t­ vÊn cã ý nghÜa quan träng h¬n gióp ®ì kh¸ch hµng trong viÖc t×m hiÓu thÞ tr­êng, ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®Çu t­ ®óng ®¾n, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n. Qu¶n lÝ danh môc ®Çu t­ Víi sè l­îng, chñng lo¹i c¸c lo¹i chøng kho¸n ngµy cµng gia t¨ng trong t­¬ng l¹i, ng­êi ®Çu t­ sÏ rÊt khã n¾m b¾t, lùa chän ®­îc danh môc ®Çu t­ thÝch hîp. Ph¸t triÓn nghiÖp vô qu¶n lÝ danh môc ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty chøng kho¸n lµ rÊt cÇn thiÕt, cã vai trß ®Þnh h­íng cho thÞ tr­êng vËn hµnh tèt. B¶o l·nh ph¸t hµnh: cho ®Õn nay, ch­a cã c«ng ty chøng kho¸n nµo thùc hiÖn ®­îc nghiÖp vô b¶o l·nh cho chøng kho¸n ph¸t hµnh ra c«ng chóng mµ míi chØ dõng ë nghiÖp vô lµm ®¹i lÝ ph¸t hµnh. Ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o l·nh ph¸t hµnh cã ý nghÜ quan träng gióp cho viÖc ph¸t hµnh cæ phiÕu cña c¸c c«ng ty thuËn lîi h¬n, ®ång thêi x¸c ®Þnh gi¸ tham chiÕu chÝnh x¸c, cã c¨n cø c¬ së râ rµng h¬n, phï hîp víi c¸c th«ng lÖ quèc tÕ vµ hoµn c¶nh thùc tiÔn cña ViÖt Nam ®Ó gi¸ cæ phiÕu thay ®æi kh«ng qu¸ chªnh lÖch nh­ thêi gian võa qua. b, Ph¸t triÓn më réng m¹ng l­íi chi, nh¸nh nhËn lÖnh cña kh¸ch hµng trªn nhiÒu tØnh thµnh h¬n n÷a, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho mäi nhµ ®Çu t­ cã thÓ tham gia thÞ tr­êng. HiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng giao dÞch phôc vô cho ho¹t ®éng nhËn vµ thùc hiÖn lÖnh cña kh¸ch hµng, cung cÊp th«ng tin cho kh¸ch hµng nhanh chãng, kÞp thêi, chÝnh x¸c, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng viÖc ®Çu t­ cña hä. Gi¶m h¬n n÷a møc phÝ m«i giíi nh»m thu hót kh¸ch hµng tham gia trªn thÞ tr­êng. HiÖn nay, hÇu hÕt c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®· ®­a ra ®­îc c¸c møc phÝ theo cÊp ®é kh¸c nhau tuú theo khèi l­îng giao dÞch, tuy nhiªn møc phÝ hiÖn nay vÉn cßn rÊt cao, phæ biÕn lµ møc phÝ 0.5% vµ 0.45% trªn tæng gi¸ trÞ giao dÞch. Con sè tr«ng cã vÎ nhá nh­ng khi khèi l­îng giao dÞch ®¹t ®­îc lín th× møc phÝ l¹i qu¸ cao so víi møc lîi nhuËn mµ ng­êi ®Çu t­ cã thÓ ®¹t ®­îc trong t×nh h×nh hiÖn nay. §Ó thÞ tr­êng ph¸t triÓn l©u dµi, møc phÝ cÇn ®­îc gi¶m h¬n n÷a, hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ tham gia. Gi¶m sè tiÒn kÝ quü mua chøng kho¸n xuèng cßn kho¶ng 50%-70%, tiÕn tíi gi¶m h¬n n÷a khi thÞ tr­êng chøng kho¸n ®· ph¸t triÓn. Møc kÝ quü 100% hiÖn nay lµm cho c¸c nhµ ®Çu t­ mÊt nhiÒu c¬ héi mua ®­îc cæ phiÕu khi gi¸ gi¶m v× kh«ng cßn tiÒn trong tµi kho¶n. Tuú theo tõng ®èi t­îng kh¸ch hµng cã thÓ cho t¹m øng hay vay tiÒn mua chøng kho¸n. C¸c c«ng ty chøng kho¸n trùc thuéc c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã thÓ cho phÐp nh÷ng nhµ ®Çu t­ cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng ®ã ®­îc phÐp giao dÞch mµ kh«ng cÇn më thªm tµi kho¶n t¹i c«ng ty chøng kho¸n n÷a, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng trong giao dÞch, ®ång thêi gióp hä qu¶n lÝ tiÒn cña m×nh mét c¸ch chñ ®éng h¬n. Ngoµi ra, Nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i h¬n n÷a vÒ tµi chÝnh, ­u ®·i kh¸c ®èi víi c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp kinh doanh vµ lµm dÞch vô chøng kho¸n. Tõ ®ã gióp c¸c c«ng ty chøng kho¸n cã ®iÒu kiÖn gi¶m phÝ cho kh¸ch hµng, n©ng cao chÊt l­îng phôc vô. . . Më réng thªm ®èi t­îng ®­îc phÐp tham gia cung øng dÞch vô chøng kho¸n nh»m t¨ng thªm sè l­îng c¸c trung gian mua b¸n chÝnh thøc cho thÞ tr­êng, t¹o sù c¹nh tranh tÝch cùc cho c¸c c«ng ty chøng kho¸n ®Ó hä ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng cña m×nh. 4. Hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý, hÖ thèng ho¹t ®éng cña trung t©m giao dÞch chøng kho¸n a, Hoµn thiÖn hÖ thèng qu¶n lÝ thÞ tr­êng chøng kho¸n Hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n: NghÞ ®Þnh 48/1998/N§/CP vÒ chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n ®­îc ban hµnh tr­íc khi trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh chÝnh thøc ®i vµo ho¹t ®éng nªn sau mét thêi gian vËn dông ®· béc lé nhiÒu thiÕu sãt. Trong thêi gian tíi cÇn chØnh söa l¹i NghÞ ®Þnh 48 vµ c¸c quy chÕ h­íng dÉn theo h­íng bao qu¸t réng h¬n mäi ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng, ®iÒu chØnh nh÷ng chç ch­a hîp lÝ cho phï hîp víi nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh trong thùc tiÔn. Trong t­¬ng lai, cã thÓ x©y dùng mét Ph¸p lÖnh råi tiÕn tíi x©y dùng LuËt chøng kho¸n riªng, tõ ®ã lµm c¬ së ph¸p lÝ cao h¬n, thèng nhÊt víi ph¹m vi ®iÒu chØnh réng, gióp c¬ quan qu¶n lÝ cã thÓ gi¸m s¸t thÞ tr­êng mét c¸ch hiÖu qu¶, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian ho¹t ®éng tèt, ng­êi ®Çu t­ yªn t©m ®Çu t­, gióp cho thÞ tr­êng chøng kho¸n ho¹t ®éng an toµn, ph¸t triÓn nhanh chãng, æn ®Þnh. X¸c ®Þnh vai trß, tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc vµ Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n. Uû ban chøng kho¸n chØ gi¸m s¸t vµ qu¶n lÝ vÜ m« ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n, ®­a ra c¸c kÕ ho¹ch, ®Þnh h­íng chung chø kh«ng can thiÖp trùc tiÕp vµo c¸c ho¹t ®éng cô thÓ cña viÖc giao dÞch chøng kho¸n. Quy ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm, ph¹m vi can thiÖp cña tõng c¬ quan, tõng b­íc n©ng cao n¨ng lùc, tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong ®iÒu hµnh, tæ chøc giao dÞch chøng kho¸n cña trung t©m giao dÞch. C¸c quyÕt ®Þnh tõ phÝa c¬ quan qu¶n lÝ ph¶i c¨n cø vµo mét chiÕn l­îc cô thÓ ®· ®­îc x¸c ®Þnh tr­íc, kh«ng nªn thay ®æi liªn tôc g©y x¸o trén t©m lÝ cho c¸c nhµ ®Çu t­ v× ngay c¶ khi ®ã lµ quyÕt ®Þnh hîp lÝ vÒ mÆt lÝ thuyÕt nh­ng do ph¶n øng tõ phÝa thÞ tr­êng nã l¹i ph¶n t¸c dông. Do ®ã, tr­íc khi ®­a ra quyÕt ®Þnh nµo ®ã th× ph¶i ph©n tÝch kÜ thÞ tr­êng vµ t©m lÝ nhµ ®Çu t­. Phèi hîp chÆt chÏ trong chØ ®¹o, ph¶n håi th«ng tin thÞ tr­êng gi÷a Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc vµ trung t©m giao dÞch chøng kho¸n. §ång thêi, phèi hîp víi c¸c bé, ngµnh h÷u quan kh¸c ®Ó cã thÓ ph¸t hiÖn kÞp thêi, xö lÝ nghiªm minh c¸c vi ph¹m x¶y ra trªn thÞ tr­êng, gióp cho thÞ tr­êng ho¹t ®éng an toµn, hiÖu qu¶, c«ng b»ng. X©y dùng ®éi ngò c¸n bé cã tr×nh ®é nghiÖp vô cao, kh¶ n¨ng qu¶n lÝ tèt, n¾m b¾t kÞp thêi c¸c th«ng tin trªn thÞ tr­êng, cã thÓ ®­a ra c¸c quyÕt s¸ch ®óng ®¾n gãp phÇn æn ®Þnh thÞ tr­êng. b, HiÖn ®¹i ho¸, më réng, n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng c¸c hÖ thèng cña Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n - N©ng cÊp hÖ thèng giao dÞch, l­u kÝ vµ thanh to¸n bï trõ X©y dùng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt, c«ng nghÖ th«ng tin theo h­íng hiÖn ®¹i h¬n ®Ó phï hîp víi tèc ®é ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng. HiÖn nay, hÖ thèng giao dÞch cña Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ hÖ thèng b¸n tù ®éng víi m¹ng côc bé, n¨ng lùc gi¶i quyÕt tèi ®a 300.000 lÖnh mét phiªn giao dÞch, quy m« tèi ®a 9.900 cæ phiÕu mét lÖnh. NÕu víi môc tiªu ®¹t ®­îc con sè 300.000 tµi kho¶n giao dÞch cña kh¸ch hµng t¹i c¸c c«ng ty chøng kho¸n trong n¨m 2003 th× víi hÖ thèng giao dÞch nµy khã cã thÓ ®¹t ®­îc môc tiªu ®ã. Do ®ã, cÇn ph¶i n©ng cÊp tÝnh n¨ng cña hÖ thèng giao dÞch, nh»m ®¹t ®­îc mét sè b­íc tiÕn thóc ®Èy thÞ tr­êng ph¸t triÓn h¬n, thay ®æi mét sè quy ®Þnh cã ý nghÜa tÝch cùc ®èi víi ho¹t ®éng l©u dµi cña thÞ tr­êng nh­: - T¨ng biªn ®é dao ®éng lªn 5%-7%, sau khi thÞ tr­êng æn ®Þnh vÒ l©u dµi cã thÓ t¨ng lªn 10%-15%. HÇu hÕt c¸c n­íc ®Òu cã quy ®Þnh vÒ biªn ®é dao ®éng gi¸ ®Ó b¶o vÖ thÞ tr­êng, nh­ng biªn ®é cña hä kh¸ cao, nh­ Th­îng H¶i lµ , Th¸i lan vµ Kuala Lumpur lµ hay kh«ng quy ®Þnh biªn ®é dao ®éng nh­ thÞ tr­êng chøng kho¸n New York. Quy ®Þnh biªn ®é dao ®éng gi¸ 2% nh­ võa råi cña Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh chØ lµ mét gi¶i ph¸p t×nh thÕ t¹m thêi gióp æn ®Þnh thÞ tr­êng trong giai ®o¹n ®Çu míi ho¹t ®éng, cßn vÒ l©u dµi cÇn cã mét biªn ®é réng h¬n t¹o tÝnh sinh ®éng cho thÞ tr­êng, hÊp dÉn, thu hót nhiÒu nhµ ®Çu t­ tham gia, gãp phÇn ph¸t triÓn thÞ tr­êng chøng kho¸n n­íc ta. - Khíp lÖnh 2-3 lÇn trong mét phiªn giao dÞch vµ tiÕn tíi khíp lÖnh liªn tôc nh»m t¹o sù s«i ®éng cho thÞ tr­êng, ®a d¹ng c¸c møc gi¸ trong mét phiªn giao dÞch, hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ tham gia mua b¸n chøng kho¸n, t¨ng khèi l­îng giao dÞch, t¨ng quy m« cho thÞ tr­êng. - Quy ®Þnh mét l« cæ phiÕu nhá h¬n møc 1 l« = 100 cæ phiÕu nh­ hiÖn nay ®Ó mäi ng­êi d©n, kÓ c¶ nh÷ng ng­êi cã thu nhËp thÊp còng cã thÓ tham gia ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, ®ång thêi ®Ó nh÷ng cæ ®«ng cã cæ phiÕu lÎ còng cã thÓ b¸n trùc tiÕp trªn thÞ tr­êng mµ kh«ng ph¶i b¸n l¹i cho c¸c tay “cß” chøng kho¸n hay c¸c c«ng ty chøng kho¸n víi gi¸ thÊp h¬n, ®¶m b¶o lîi Ých cho ng­êi ®Çu t­. - §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i lÖnh: hiÖn nay míi chØ cã lÖnh mua vµ lÖnh b¸n, ch­a cã c¸c lo¹i lÖnh mang tÝnh chÊt b¶o vÖ ng­êi ®Çu t­ nh­ lÖnh dõng, lÖnh giíi h¹n, lÖnh tuú nghi. . .gióp c¸c nhµ ®Çu t­ cã thÓ linh ho¹t h¬n trong viÖc ®Çu t­ cña m×nh. - Cho phÐp c¸c c«ng ty chøng kho¸n nhËn lÖnh b»ng nhiÒu h×nh thøc nh­ fax, ®iÖn tho¹i, e-mail. . .t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho kh¸ch hµng ë mäi n¬i cã thÓ giao dÞch ®­îc. - X©y dùng trung t©m l­u kÝ vµ thanh to¸n bï trõ ®éc lËp, tù ®éng ho¸ hÖ thèng l­u kÝ vµ thanh to¸n bï trõ chøng kho¸n, ®¶m b¶o cã thÓ qu¶n lÝ ®ång thêi nhiÒu tµi kho¶n l­u kÝ h¬n v× sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng trong t­¬ng lai. - Rót thêi h¹n thanh to¸n xuèng cßn t+2: viÖc rót thêi h¹n thanh to¸n tõ t+4 xuèng t+3 mµ trung t©m giao dÞch chøng kho¸n võa thùc hiÖn qu¶ ®· lµ mét nç lùc lín trong qu¸ tr×nh dÇn dÇn x©y dùng thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých h¬n n÷a cho c¸c nhµ ®Çu t­, thu hót hä tham gia thÞ tr­êng, ®Èy nhanh quy tr×nh thanh to¸n, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng giao dÞch chøng kho¸n, cÇn ph¶i cè g¾ng h¬n n÷a ®Ó cã thÓ rót thêi h¹n thanh to¸n xuèng cßn t+2. c, HiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng gi¸m s¸t thÞ tr­êng HiÖn nay, hÖ thèng gi¸m s¸t thÞ tr­êng cßn thñ c«ng nªn viÖc gi¸m s¸t cßn chËm ch¹p, ch­a hiÖu qu¶, ®Ó x¶y ra nhiÒu hµnh vi gian lËn, khi ph¸t hiÖn th× còng ®· muén, viÖc xö lÝ cßn ch­a thËt nghiªm minh. §Ó ®¶m b¶o cho thÞ tr­êng vËn hµnh an toµn, hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn trong t­¬ng lai th× ph¶i x©y dùng hÖ thèng gi¸m s¸t thÞ tr­êng hiÖn ®¹i, tù ®éng kÕt nèi víi c¸c hÖ thèng kh¸c nh­ hÖ thèng giao dÞch, c«ng bè th«ng tin, l­u kÝ, thanh to¸n. Tõ ®ã cã thÓ ph¸t hiÖn ra c¸c sai ph¹m nhanh chãng, râ rµng, xö lÝ kÞp thêi, ®¶m b¶o tÝnh c«ng b»ng, minh b¹ch cho thÞ tr­êng chøng kho¸n n­íc ta. d, Ph¸t triÓn hÖ thèng cung cÊp th«ng tin Cïng víi viÖc c¶i tiÕn chÕ ®é c«ng bè th«ng tin cña c¸c c«ng ty niªm yÕt, cÇn ph¶i n©ng cÊp hÖ thèng cèng bè th«ng tin hiÖn ®¹i, ®¶m b¶o cung cÊp th«ng tin cho thÞ tr­êng vÒ giao dÞch trªn thÞ tr­êng, vÒ c¸c c«ng ty niªm yÕt, vÒ c¸c trung gian thÞ tr­êng, vÒ qu¶n lÝ thÞ tr­êng, c¸c v¨n b¶n ph¸p quy. .. Víi hÖ thèng cung cÊp th«ng tin hiÖn nay, c¸c nhµ ®Çu t­ kh«ng thÓ cã ®ñ d÷ liÖu ®Ó ph©n tÝch hay ®¸nh gi¸ vÒ mét C«ng ty nµo ®ã ®Ó lµm c¨n cø ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ mét c¸ch chÝnh x¸c, do ®ã ho¹t ®éng ®Çu t­ trªn thÞ tr­êng hiÖn nay phÇn nhiÒu ph¶i dùa vµo c¶m tÝnh. Ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng c«ng bè th«ng tin cã thÓ truyÒn ph¸t réng r·i, thèng nhÊt, chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, dÔ tiÕp cËn ®èi víi c«ng chóng, th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng nh­ qua m¹ng internet, b¸o chÝ, tin tøc hµng ngµy. . . ®¶m b¶o quyÒn lîi cho c¸c nhµ ®©u t­ khi tham gia thÞ tr­êng. 5. KhuyÕn khÝch sù tham gia cña c¸c tæ chøc víi vai trß lµ c¸c nhµ t¹o lËp thÞ tr­êng §Ó ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng chøng kho¸n mét c¸ch vÜ m« cÇn sö dông c¸c biÖn ph¸p mang tÝnh thÞ tr­êng. C¸c nhµ t¹o lËp thÞ tr­êng sÏ ®iÒu hoµ thÞ tr­êng b»ng c¸ch mua cæ phiÕu vµo ®Ó t¹o cÇu khi gi¸ gi¶m vµ b¸n ra ®Ó t¹o cung khi gi¸ t¨ng, gióp trÊn an t©m lÝ nhµ ®Çu t­, ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cña thÞ tr­êng. - CÇn khuyÕn khÝch sù tham gia cña c¸c ng©n hµng, tæ chøc ®Çu t­. . hoÆc thµnh lËp riªng mét tæ chøc chuyªn nghiÖp ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng víi vai trß t¹o lËp thÞ tr­êng. - Thµnh lËp hiÖp héi kinh doanh chøng kho¸n ë c¸c n­íc kh¸c, sau khi thÞ tr­êng chøng kho¸n ra ®êi mét thêi gian ®Òu cã sù xuÊt hiÖn cña HiÖp héi kinh doanh chøng kho¸n víi vai trß phæ biÕn kiÕn thøc vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n, nghiªn cøu ph¸t triÓn nghiÖp vô kinh doanh chøng kho¸n, tham gia qu¶n lÝ, gi¸m s¸t ho¹t ®éng giao dÞch chøng kho¸n trªn thÞ tr­êng, hç trî c¸c nhµ kinh doanh vµ thÞ tr­êng khi cÇn thiÕt. ViÖc thµnh lËp HiÖp héi kinh doanh chøng kho¸n ë ViÖt Nam lµ cÇn thiÕt, cã vai trß ®iÒu hoµ lîi Ých chung, t¹o ®iÒu kiÖn båi d­ìng chuyªn m«n, ®¹o ®øc cho héi viªn (chñ yÕu lµ c¸c c«ng ty chøng kho¸n, thµnh viªn l­u kÝ, c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc chøng kho¸n vµ thÞ tr­êng chøng kho¸n), ®ång thêi cã vai trß nh­ mét market makers gãp phÇn ph¸t triÓn thÞ tr­êng mét c¸ch æn ®Þnh. 6. T¨ng c­êng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña Quü hç trî thanh to¸n Quü hç trî thanh to¸n lµ quü do Trung t©m giao dÞch chøng kho¸n lËp ra ®Ó hç trî cho c¸c thµnh viªn khi gÆp rñi ro trong thanh to¸n. ë ViÖt Nam, Quü hç trî thanh to¸n trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam ®­îc h×nh thµnh tõ nguån ®ãng gãp cña c¸c thµnh viªn l­u kÝ nh­ng hÇu nh­ kh«ng ho¹t ®éng. Quy m« cña Quü cßn qu¸ nhá, ho¹t ®éng cña quü l¹i ch­a cã c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh cô thÓ, thªm vµo ®ã thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam míi ®i vµo ho¹t ®éng nªn c¸c quy ®Þnh ®èi víi c¸c thµnh viªn l­u kÝ vµ c¸c kh¸ch hµng vÒ tiÒn kÝ quü, vÒ cho vay. . . rÊt chÆt chÏ, hÇu nh­ kh«ng cã rñi ro dÉn ®Õn mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n do ®ã c¸c thµnh viªn l­u kÝ ch­a ph¶i sö dông ®Õn tiÒn cña Quü. Nh­ng trong t­¬ng lai, khi thÞ tr­êng chøng kho¸n ph¸t triÓn, c¸c dÞch vô ®èi víi kh¸ch hµng réng r·i h¬n th× vai trß cña Quü hç trî thanh to¸n sÏ ®­îc ph¸t huy. Do ®ã cÇn ®¸nh gi¸ ®óng ®¾n tÇm quan träng cña Quü, cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó Quü trë thµnh mét c«ng cô h÷u hiÖu gi¶m thiÓu rñi ro trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n, thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng. KÕt luËn ThÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam trong nh÷ng b­íc ®i ®Çu tiªn cßn cÇn ph¶i ®iÒu chØnh dÇn dÇn míi cã thÓ ho¹t ®éng æn ®Þnh vµ thùc sù hiÖu qu¶. Sù biÕn ®éng gi¸ cæ phiÕu t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n Thµnh phè Hå ChÝ Minh trong thêi gian võa qua ®· t¸c ®éng kh«ng nhá ®Õn c¸c nhµ ®Çu t­ còng nh­ ®Õn ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam trong thêi gian ®Çu vµ vÒ sau nµy. Do ®ã, ph¶i nhanh chãng t¹o dùng l¹i niÒm tin cho nhµ ®Çu t­ b»ng c¸c biÖn ph¸p, chÝnh s¸ch b×nh æn gi¸ cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng. Qua mét qu¸ tr×nh nghiªn cøu t­¬ng ®èi tæng hîp, tõ lý luËn ®Õn thùc tiÔn vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n, gi¸ cæ phiÕu, c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn gi¸ cæ phiÕu, vµ mét sè biÖn ph¸p nh»m b×nh æn gi¸ cæ, ®Ò tµi ®· ®em l¹i mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh, ®¸p øng môc ®Ých nghiªn cøu ®· ®Ò ra: Lµm s¸ng tá nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn vÒ gi¸ cæ phiÕu vµ biÕn ®éng gi¸ cæ phiÕu trªn thÞ tr­êng chøng kho¸n ViÖt Nam. Ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn biÕn ®éng gi¸ cæ phiÕu t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh trong thêi gian võa qua. §­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m b×nh æn gi¸ cæ phiÕu t¹i trung t©m giao dÞch chøng kho¸n thµnh phè Hå ChÝ Minh trong thêi gian tíi. Tuy nhiªn, kho¸ luËn vÉn cßn nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh do h¹n chÕ vÒ mÆt thêi gian, vÒ kiÕn thøc lý luËn còng nh­ kinh nghiÖm thùc tÕ cña ng­êi viÕt. Do ®ã, em hi väng sÏ nhËn ®­îc sù gãp ý ch©n thµnh tõ phÝa c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o, c¸c nhµ ®Çu t­ chøng kho¸n vµ nh÷ng ng­êi quan t©m ®Õn chøng kho¸n ®Ó kho¸ luËn ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n PGS – TS NguyÔn ThÞ Quy ®· gióp ®ì vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho em hoµn thµnh kho¸ luËn nµy.