Khóa luận Cam kết về dịch vụ tài chính trong Hiệp định Thương mại Việt – Mỹ và các giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả của Việt Nam

cña vÊn ®Ò x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p mµ c«ng viÖc hµi hoµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt víi c¸c quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh l¹i cã nhiÒu th¸ch thøc h¬n. HÖ thèng ph¸p luËt cña chóng ta gåm rÊt nhiÒu ngµnh luËt, c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®­îc ban hµnh theo mét hÖ thèng thø bËc vµ ngµy cµng nhiÒu, ®iÒu chØnh hµng lo¹t c¸c quan hÖ x· héi ®a d¹ng, phong phó, phøc t¹p cã mèi quan hÖ ®an xen lÉn nhau. V× vËy, tÝnh hÖ thèng cña vÊn ®Ò hµi hoµ ph¸p luËt ®ßi hái chóng ta ph¶i cã ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn toµn diÖn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò lËp ph¸p nh»m kh«ng chØ ®¶m b¶o quyÒn lîi cho c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong n­íc mµ cßn thùc hiÖn cam kÕt ®· ký. Khi thùc hiÖn c¸c cam kÕt theo HiÖp ®Þnh, dÇn më cöa thÞ tr­êng dÞch vô tµi chÝnh, c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng néi ®Þa sÏ trë nªn khèc liÖt h¬n víi sù më réng vÒ quy m« ho¹t ®éng vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú. Do ®ã, c¸c c¬ quan qu¶n lý ViÖt Nam cÇn ph¶i tËp trung vµo nghiªn cøu x©y dùng chÝnh s¸ch nhµ n­íc ®èi víi c¹nh tranh trong lÜnh vùc dÞch vô tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ ng©n hµng vµ b¶o hiÓm. §©y lµ ®iÒu mµ hÇu nh­ ch­a giµnh ®­îc sù quan t©m ®óng møc hiÖn nay. ViÖc cã chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh viÖc c¹nh tranh còng ®ång nghÜa víi viÖc chóng ta chñ ®éng më cöa thÞ tr­êng theo c¸c cam kÕt trong HiÖp ®Þnh. Víi sù tham gia cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú vµo thÞ tr­êng dÞch vô tµi chÝnh ViÖt Nam, mét lo¹t c¸c lo¹i h×nh nghiÖp vô míi ch­a ®­îc thùc hiÖn t¹i ViÖt Nam hoÆc ch­a cã quy ®Þnh ®iÒu chØnh nh÷ng ®· ®­îc cam kÕt theo HiÖp ®Þnh sÏ xuÊt hiÖn trªn thÞ tr­êng. §iÒu nµy buéc chóng ta ph¶i khÈn tr­¬ng nghiªn cøu vµ sím ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh c¸c nghiÖp vô vµ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô míi theo néi dung HiÖp ®Þnh vµ lé tr×nh më cöa thÞ tr­êng. §ång thêi, viÖc qu¶n lý nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú sÏ rÊt phøc t¹p vµ ®ßi hái sù phèi hîp qu¶n lý cña nhiÒu c¬ quan. VÝ dô nh­ trong ho¹t ®éng b¶o hiÓm, viÖc thiÕt lËp sù hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a c¬ quan qu¶n lý b¶o hiÓm ViÖt Nam víi c¸c c¬ quan qu¶n lý b¶o hiÓm Mü phôc vô chia sÎ th«ng tin qu¶n lý ®èi t­îng cung cÊp dÞch vô b¶o hiÓm lµ cÇn thiÕt. Mèi quan hÖ hîp t¸c nµy cã thÓ ®­îc chÝnh thøc hãa d­íi h×nh thøc Tho¶ thuËn hîp t¸c. Bªn c¹nh ®ã, tiÕp tôc nghiªn cøu, sím triÓn khai hÖ thèng c¸c chØ tiªu gi¸m s¸t, c¶nh b¶o sím cã tÝnh h÷u hiÖu cao song song víi viÖc ¸p dông c«ng nghÖ th«ng tin ®Èy nhanh qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn th«ng tin b¸o c¸o kÞp thêi gi÷a doanh nghiÖp b¶o hiÓm vµ c¬ quan qu¶n lý b¶o hiÓm. §Þnh h­íng n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c tæ chøc cung cÊp dÞch vô trong n­íc §èi víi c¸c tæ chøc cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh trong n­íc, ®­îc sù gióp ®ì tõ phÝa ChÝnh phñ, cÇn tËp trung ­u tiªn ph¸t triÓn vµ n©ng cao søc c¹nh tranh cña toµn ngµnh nãi chung vµ cña tõng tæ chøc nãi riªng th«ng qua viÖc chuyªn m«n hãa, tiªu chuÈn hãa c¸c s¶n phÈm cèt lâi; sím ®­a vµo øng dông c¸c dÞch vô tµi chÝnh hiÖn ®¹i; x©y dùng m¹ng l­íi liªn kÕt hç trî lÉn nhau. Tuy nhiªn, kh«ng thÓ ph¸t triÓn trµn lan, mçi tæ chøc cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh nªn lùa chän chiÕn l­îc ®Çu t­ ph¸t triÓn phï hîp víi xu thÕ chung còng nh­ ®iÒu kiÖn riªng cña tõng tæ chøc. VÊn ®Ò tr­íc m¾t cÇn gi¶i quyÕt ngay hiÖn nay chÝnh lµ c«ng t¸c qu¶n trÞ ®iÒu hµnh cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh bëi v× nÕu c«ng t¸c qu¶n trÞ kh«ng tèt th× mäi ho¹t ®éng nh»m t¨ng c­êng n¨ng lùc c¹nh tranh sÏ thÊt b¹i hoÆc kh«ng ®i tíi cïng. Thùc tÕ lµ phÇn lín c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô trong n­íc hiÖn nay cßn thiÕu chiÕn l­îc, kÕ ho¹ch kinh doanh hiÖu qu¶ vµ bÒn v÷ng trªn c¬ së ®¸nh gi¸ nguån lùc hiÖn cã, ph©n tÝch m«i tr­êng kinh tÕ, m«i tr­êng kinh doanh hiÖn t¹i vµ trong t­¬ng lai. Th©m chÝ, nhiÒu nhµ cung cÊp dÞch vô muèn ph¸t triÓn thµnh nh÷ng tËp ®oµn ®a n¨ng, tham gia cung cÊp hÇu nh­ tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc dÞch vô vµ nh­ vËy lµ sÏ ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh gay g¾t trong c¶ nh÷ng lÜnh vùc kh«ng ph¶i lµ thÕ m¹nh cña m×nh. Ngoµi ra, c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh trong n­íc, ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng, cÇn ph¶i nhËn thøc ®­îc vai trß hÕt søc quan träng cña c«ng nghÖ ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Trong thêi ®¹i ngµy nay, c«ng nghÖ ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh tíi viÖc ph¸t triÓn s¶n phÈm, chÊt l­îng s¶n phÈm vµ ph­¬ng thøc ph©n phèi s¶n phÈm ®Õn kh¸ch hµng. NÕu c«ng nghÖ l¹c hËu th× nguån nh©n lùc sÏ nghÌo nµn, kh«ng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng hãa hiÖn ®¹i hãa c¸c dÞch vô hiÖn ®¹i, dÉn ®Õn thiÕu kh¶ n¨ng c¹nh tranh. §Ó gi¶i quyÕt c¸c môc tiªu ®Þnh h­íng ®Æt ra, vÊn ®Ò con ng­êi lu«n ®ãng vai trß trung t©m. §éi ngò c¸n bé tr­íc hÕt lµ nh÷ng c¸n bé tham gia ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cÇn ®­îc n©ng cao n¨ng lùc kh«ng nh÷ng vÒ tr×nh ®é chuyÓn m«n mµ cßn am hiÓu ph¸p luËt trong n­íc vµ quèc tÕ. Cã nh­ vËy, c¸c c¸n bé qu¶n trÞ míi cã thÓ ®­a ra nh÷ng ®Ò xuÊt x¸c ®¸ng trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc c«ng ty. Nh­ vËy, ®èi víi b¶n th©n c¸c tæ chøc cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh trong n­íc, vÊn ®Ò cÊp b¸ch hiÖn nay lµ n©ng cao cµng nhanh cµng tèt n¨ng lùc c¹nh tranh ®Ó tr¸nh bÞ lÊn l­ít trªn s©n nhµ khi c¸c cam kÕt ®­îc thùc hiÖn. §©y lµ mét ®iÒu rÊt quan träng vµ mang tÝnh sèng cßn. §Þnh h­íng ph¸t triÓn c¸c ngµnh h¹ tÇng cho ngµnh dÞch vô tµi chÝnh §Ó cã mét ngµnh dÞch vô tµi chÝnh hiÖn ®¹i vµ hiÖu qu¶ ®iÒu cÇn thiÕt lµ ph¶i thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh h¹ tÇng cho nã, ®ã lµ dÞch vô viÔn th«ng, dÞch vô m¸y tÝnh, dÞch vô kÕ to¸n kiÓm to¸n. DÞch vô viÔn th«ng lu«n ®ãng vai trß quan träng ®èi víi ho¹t ®éng cña dÞch vô tµi chÝnh. DÞch vô viÔn th«ng tiªn tiÕn, chi phÝ hîp lý lµ mét tiÒn ®Ò quan träng cho sù ph¸t triÓn cña c¸c dÞch vô tµi chÝnh hiÖn ®¹i. C¸c dÞch vô tµi chÝnh hiÖn ®¹i, ®Æc biÖt lµ thanh to¸n ®iÖn tö, thÎ tÝn dông, ngo¹i hèi, phô thuéc m¹nh mÏ vµo dÞch vô viÔn th«ng.Tõ mét m¹ng l­íi nhá bÐ víi c¸c dÞch vô nghÌo nµn, l¹c hËu, m¹ng l­íi ViÔn th«ng ViÖt Nam hiÖn nay ®· ®­îc sè hãa 100% víi tr×nh ®é c«ng nghÖ ngang b»ng víi c¸c n­íc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc, ®¶m b¶o cung cÊp dÞch vô truyÒn thèng (®iÖn tho¹i, fax...) vµ c¸c dÞch vô míi nh­ th«ng tin di déng, nh¾n tin, truyÒn sè liÖu vµ h×nh ¶nh, Internet víi chÊt l­îng cao. Tuy nhiªn hiÖn nay c­íc viÔn th«ng cña ta vÉn cßn cao, chÊt l­îng dÞch vô ch­a mang tÝnh c¹nh tranh ®· ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi chi phÝ ®Çu vµo cña c¸c dÞch vô tµi chÝnh. V× vËy, chóng ta cÇn thiÕt ph¶i nç lùc kh«ng ngõng ®Ó ph¸t triÓn ngµnh viÔn th«ng, phÊn ®Êu h¹ thÊp gi¸ thµnh cña lo¹i dÞch vô nµy. Ngµnh dÞch vô tµi chÝnh lµ mét trong nh÷ng ngµnh øng dông nhiÒu phÇn mÒm tin häc nhÊt, tuy nhiªn hiÖn nay ®a sè phÇn mÒm ®­îc sö dông trong ngµnh l¹i do c¸c c«ng ty n­íc ngoµi cung cÊp. C¸c c«ng ty trong n­íc ch­a ®ñ kh¶ n¨ng lËp tr×nh mét sè phÇn mÒm chuyªn dông cã kh¶ n¨ng øng dông réng r·i trong ngµnh ng©n hµng vµ b¶o hiÓm. Ngoµi ra dÞch vô b¶o tr× m¸y tÝnh vµ m¹ng còng rÊt quan träng ®èi víi dÞch vô ng©n hµng, b¶o hiÓm v× cã c­êng ®é sö dông m¸y tÝnh rÊt cao. Cã thÓ nãi hiÖn nay c¸c ng©n hµng vµ doanh nghiÖp b¶o hiÓm lµ nh÷ng ®¬n vÞ cã møc ®é sö dông dÞch vô b¶o tr× cao nhÊt. Tuy nhiªn hÇu hÕt c¸c dÞch vô b¶o tr× ë nhiÒu c«ng ty ch­a ®­îc chó ý ®óng møc vµ còng ch­a cã quy ®Þnh chÆt chÏ vÒ c¸c ho¹t ®éng nµy. §©y lµ ®iÒu ®ßi hái sù quan t©m vµ hµnh ®éng c¶i thiÖn m¹nh mÏ h¬n n÷a trong thêi gian tíi. DÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n cã liªn quan chÆt chÏ tíi ho¹t ®éng cña c¸c dÞch vô ng©n hµng vµ b¶o hiÓm. Víi hÖ thèng c¸c dÞch vô kiÓm to¸n kÕ to¸n ph¸t triÓn, ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ sÏ mang tÝnh minh b¹ch, lµnh m¹nh h¬n, hç trî m¹nh mÏ cho c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng vµ b¶o hiÓm. Tuy nhiªn hiÖn nay cã rÊt Ýt c¸c c«ng ty kÕ to¸n, kiÓm to¸n chuyªn nghiÖp trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh ®Òu cã bé phËn kÕ to¸n cña m×nh. KiÓm to¸n ch­a trë thµnh mét ho¹t ®éng th­êng xuyªn cña c¸c doanh nghiÖp. Do ®ã dÞch vô kÕ to¸n kiÓm to¸n ch­a ph¸t triÓn m¹nh, ch­a gióp c¸c ng©n hµng vµ doanh nghiÖp b¶o hiÓm x¸c ®Þnh râ t×nh h×nh kinh doanh vµ tµi chÝnh ®Ó cã thÓ ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n vÒ cho vay hay møc phÝ b¶o hiÓm. VÝ dô, do c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ch­a chó träng nhiÒu ®Õn viÖc thùc hiÖn chÕ ®é thèng kª, kÕ to¸n nªn viÖc tiÕp cËn víi vèn tÝn dông ng©n hµng vµ c¸c nguån vèn trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Ngoµi ra, hÖ thèng kÕ to¸n cña Nhµ n­íc ch­a phï hîp vµ thiÕu ®ång bé ®· c¶n trë viÖc x¸c ®Þnh møc ®é rñi ro tÝn dông trong c¸c nghiÖp vô. Trong khi thÈm ®Þnh kh¶ n¨ng cho vay, c¸c ng©n hµng kh«ng thÓ thu thËp ®ñ th«ng tin ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh kh¶ thi cña c¸c dù ¸n hay gi¸ trÞ cña c¸c kho¶n thÕ chÊp mµ kh¸ch hµng ®­a ra. H¬n n÷a, kh¶ n¨ng kiÓm to¸n néi bé, ®Ò ra c¸c tiªu chuÈn an toµn trong néi bé cña tõng ng©n hµng cßn bÞ coi nhÑ. HÖ thèng kiÓm to¸n ch­a ®­îc thèng nhÊt b¾t buéc gi÷a VAS - HÖ thèng kiÓm to¸n ViÖt Nam vµ IAS - HÖ thèng kiÓm to¸n quèc tÕ...Trong ®iÒu kiÖn c¸c giao dÞch cña nÒn kinh tÕ chñ yÕu b»ng tiÒn mÆt th× ®iÒu nµy dÔ dÉn ®Õn rñi ro ®¹o ®øc vµ rñi ro nghiÖp vô. Thùc tÕ, nhiÒu vô viÖc vi ph¹m cña c¸n bé, kÓ c¶ c¸n bé l·nh ®¹o trong hÖ thèng ng©n hµng do cè ý, bÞ lîi dông hoÆc bÞ lõa ®¶o nh­ nh÷ng n¨m qua ®· chøng minh ®iÒu nµy. V× vËy, viÖc ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô kiÓm to¸n kÕ to¸n lµ ®iÒu b¾t buéc nÕu chóng ta muèn cã mét ngµnh dÞch vô tµi chÝnh cã hiÖu qu¶, ph¸t huy ®­îc hÕt vai trß cña nã nh­ lµ mét ngµnh x­¬ng sèng cho nÒn kinh tÕ vµ lµ mét c«ng cô h÷u Ých trong viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch x· héi cña nhµ n­íc. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ c¸c cam kÕt vÒ dÞch vô tµi chÝnh trong HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt – Mü cña ViÖt Nam Nhãm gi¶i ph¸p hoµn thiÖn khung ph¸p lý Tr­íc hÕt, cÇn kh¼ng ®Þnh r»ng, thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c néi dung cam kÕt trong vÒ dÞch vô tµi chÝnh theo HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü ®Æt ra hµng lo¹t vÊn ®Ò hÕt søc lín lao, khã kh¨n vµ phøc t¹p cho c«ng t¸c x©y dùng ph¸p luËt cña chóng ta nãi chung. §øng tr­íc yªu cÇu cao ®ã, chóng ta cÇn tiÕn hµnh mét sè ho¹t ®éng sau: + Tr­íc tiªn, cÇn cã mét c¬ quan cña ChÝnh phñ ®øng ra phèi hîp víi c¸c bé ngµnh x©y dùng hÖ thèng danh môc, tiªu chÝ ph©n lo¹i dÞch vô h­íng theo quy chuÈn ph©n lo¹i cña Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (PCPC – Provisional Central Product Classification) do Liªn hîp quèc c«ng bè n¨m 1991. Cã lÏ c¬ quan nµy lµ Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, bëi v× Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ lµ bé chñ tr× phÇn ®µm ph¸n th­¬ng m¹i dÞch vô víi Hoa Kú, lµ bé cã liªn quan nhiÒu ®Õn dÞch vô th­¬ng m¹i. Tuy nhiªn, Bé T­ ph¸p, Bé Tµi chÝnh, Bé Th­¬ng m¹i vµ c¸c bé ngµnh kh¸c còng cÇn cã sù hîp t¸c chÆt chÏ. NÕu ta kh«ng x©y dùng ®­îc quy chuÈn xÕp lo¹i dÞch vô th× viÖc ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ lÜnh vùc nµy cã thÓ sÏ chång chÐo, dÉm ch©n lªn nhau hoÆc ®Ó ngá mét sè lÜnh vùc dÞch vô cô thÓ do kh«ng c¬ quan nµo x¸c ®Þnh ®­îc ®ã lµ lÜnh vùc dÞch vô do c¬ quan m×nh chÞu tr¸ch nhiÖm. ViÖc nµy kh«ng chØ liªn quan ®Õn thùc thi HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü mµ cßn liªn quan ®Õn viÖc ®µm ph¸n, gia nhËp WTO, hîp t¸c víi Ng©n hµng thÕ giíi (WB), víi ASEAN vµ mét sè thiÕt chÕ quèc tÕ kh¸c. HÖ thèng danh môc nµy cïng víi sù ph©n c«ng râ rµng sÏ gióp c¸c c¬ quan khi tham gia ®µm ph¸n dÞch vô th­¬ng m¹i tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng dÉm ch©n lªn nhau. + CÇn chuÈn bÞ vµ triÓn khai quy m« rµ so¸t s©u h¬n c¸c v¨n b¶n kh¸c cña c¸c bé ngµnh nhÊt lµ c¸c c«ng v¨n h­íng dÉn cña Bé ngµnh. Do d­ ©m cña hÖ thèng qu¶n lý quan liªu, hµnh chÝnh thêi bao cÊp nªn kh«ng Ýt nh÷ng v¨n b¶n d­íi d¹ng c«ng v¨n kiÓu nµy l¹i t¹o ra nh÷ng rµo c¶n cho viÖc thùc thi cam kÕt dÞch vô. ViÖc nµy chñ yÕu sÏ do c¸c bé, ngµnh tiÕn hµnh rµ so¸t, ®èi chiÕu vµ th«ng b¸o kÕt qu¶ cho Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­, Bé T­ ph¸p vµ Bé Tµi chÝnh. Thªm vµo ®ã, còng cÇn ph¶i rµ so¸t kü l­ìng c¸c v¨n b¶n do chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng ban hµnh. §Ó triÓn khai cã hiÖu qu¶ cÇn cã sù ®óc rót kinh nghiÖm cña giai ®o¹n rµ so¸t b­íc ®Çu, nhÊt lµ vÒ kü thuËt rµ so¸t. Uû ban quèc tÕ vÒ hîp t¸c kinh tÕ quèc tÕ phèi hîp víi Bé T­ ph¸p h­íng dÉn, chØ ®¹o viÖc rµ so¸t cña ®Þa ph­¬ng. Tr­íc m¾t nªn triÓn khai thÝ ®iÓm ë mét sè thµnh phè vµ tØnh lín nh­ Hµ Néi, TP. Hå ChÝ Minh, H¶i Phßng, §µ N½ng. Trªn c¬ së rót kinh nghiÖm cña c¸c tØnh, thµnh phè trªn sÏ triÓn khai rµ so¸t ë c¸c tØnh trong c¶ n­íc. + CÇn chuÈn bÞ ®éi ngò c¸n bé trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i dÞch vô tµi chÝnh, ®Æc biÖt lµ c¸n bé trÎ. ViÖc ®µo t¹o nµy ®­îc tiÕn hµnh mét c¸ch quy m« c¶ vÒ nghiÖp vô lÉn ngo¹i ng÷. Cã thÓ huy ®éng sù hç trî cña phÝa n­íc ngoµi, kÓ c¶ phÝa Hoa Kú vµo viÖc ®µo t¹o, n©ng cao nghiÖp vô cña ®éi ngò nµy. C¸c c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm rµ so¸t còng cã thÓ l«i kÐo c¸c luËt s­, c«ng ty luËt cña ViÖt Nam vµ c«ng ty luËt cña n­íc ngoµi tham gia. NÕu kh«ng tËp trung ®­îc tèi ®a lùc l­îng rµ so¸t th× sÏ rÊt khã thùc hiÖn ®­îc c«ng viÖc hÕt søc khã kh¨n nµy. Trong thùc tiÔn trong nh÷ng n¨m qua thùc hiÖn HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü nãi riªng vµ c¸c hiÖp ®Þnh víi c¸c n­íc kh¸c nãi chung cho thÊy kh«ng chØ cÇn cã ph¸p luËt ®Çy ®ñ, mµ quan träng h¬n lµ sù am hiÓu ph¸p luËt trong n­íc còng nh­ cña n­íc ngoµi trong lÜnh vùc cã liªn quan. VÊn ®Ò ®Æt ra cho chóng ta lµ yªu cÇu söa ®æi, bæ sung, ban hµnh míi c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt nh»m t¹o c¬ së ph¸p lý ®Ó thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong HiÖp ®Þnh. Tuy nhiªn luËt ph¸p ViÖt Nam kh«ng chØ ®Ó thi hµnh mét hiÖp ®Þnh song ph­¬ng hoÆc ®a ph­¬ng nµo ®ã, mµ suy cho cïng lµ nh»m ®iÒu chØnh tÊt c¶ c¸c quan hÖ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i cña Nhµ n­íc. §iÒu nµy ®ßi hái sù linh ho¹t vµ s¸ng t¹o cña trong viÖc hµi hoµ hÖ thèng quy ph¹m ph¸p luËt cña ta víi c¸c quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh. Nhãm gi¶i ph¸p n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh Ngµnh b¶o hiÓm Hîp nhÊt vµ liªn kÕt §Ó c¹nh tranh vµ ph¸t triÓn trong héi nhËp, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc ë ViÖt Nam cÇn ph¶i t×m tíi viÖc liªn kÕt, hîp nhÊt. Bëi v× chØ cã liªn kÕt, hîp nhÊt víi mét chiÕn l­îc ch¾c ch¾n th× hä míi cã thÓ gi÷ v÷ng thÞ phÇn vµ ph¸t triÓn tiÕp tôc. Theo c¸c chuyªn gia trong lÜnh vùc b¶o hiÓm, ®©y lµ c¸ch thøc cã vÎ hiÖu qu¶ h¬n c¶, thay v× lµ viÖc c¸c c«ng ty tËp trung vµo viÖc tù gia t¨ng tµi s¶n cña b¶n th©n hä v× nã sÏ cÇn qu¸ nhiÒu thêi gian, c«ng søc vµ cã vÎ kh«ng kh¶ thi. NÕu ®øng trªn xu thÕ hîp nhÊt vµ liªn kÕt, viÖc tõ nhiÒu c«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc hiÖn nay, sau khi hîp nhÊt cã thÓ thµnh hai c«ng ty lín, mét c«ng ty chuyªn vÒ b¶o hiÓm nh©n thä vµ mét c«ng ty chuyªn vÒ b¶o hiÓm phi nh©n thä lµ mét trong nh÷ng ph­¬ng ph¸p ®ang ®­îc c¸p cÊp thÈm quyÒn bµn tÝnh tíi. Vµ hai c«ng ty nµy còng cã thÓ ®­îc cæ phÇn ho¸ mµ cæ phÇn sÏ kh«ng b¸n ra c«ng chóng mµ lµ cæ phÇn cña c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc hay c¸c tæng c«ng ty lín. Mét sè n­íc t¹i khu vùc, vÝ dô nh­ Maylaysia ®· lµm ®iÒu nµy khi hä yªu cÇu 56 c«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc s¸p nhËp l¹i thµnh 10-15 c«ng ty b¶o hiÓm ®Ó ®Èy m¹nh sù tËp trung hãa, cã søc m¹nh c¹nh tranh trong héi nhËp. Më réng m¹ng l­íi dÞch vô kh¸ch hµng Më réng m¹ng l­íi dÞch vô kh¸ch hµng th«ng qua viÖc liªn kÕt víi c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tÝn dông. Theo c¸c chuyªn gia trong ngµnh b¶o hiÓm, ho¹t ®éng cung cÊp dÞch vô b¶o hiÓm th«ng qua c¸c ng©n hµng lµ ho¹t ®éng hîp t¸c gi÷a ng©n hµng vµ c«ng ty b¶o hiÓm ®Ó phôc vô nhu cÇu b¶o hiÓm cho c¸c kh¸ch hµng cña ng©n hµng. BiÖn ph¸p nµy cho phÐp c¸c c«ng ty b¶o hiÓm më réng m¹ng l­íi dÞch vô kh¸ch hµng do c¸c ng©n hµng n¾m trong tay mét m¹ng l­íi kh¸ch hµng réng kh¾p. S¶n phÈm b¶o hiÓm giíi thiÖu qua ng©n hµng cã thÓ lµ nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng hoÆc lµ nh÷ng s¶n phÈm hoµn toµn ®Æc tr­ng cho lÜnh vùc b¶o hiÓm qua ng©n hµng nh­ b¶o hiÓm nh©n thä khi cho vay thÕ chÊp – tÝn chÊp, b¶o hiÓm nh©n thä cho ng­êi göi tiÒn. Khi liªn kÕt víi c¸c ng©n hµng, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm cÇn ph¶i t×m ®Õn c¸c ng©n hµng cã uy tÝn, cã m¹ng l­íi chi nh¸nh réng vµ cã l­îng kh¸ch hµng tèt, cã nh­ vËy th× môc tiªu më réng m¹ng l­íi phôc vô kh¸ch hµng míi cã thÓ thùc hiÖn tèt. §a d¹ng hãa s¶n phÈm vµ n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng quan träng nhÊt cña nhµ cung cÊp dÞch vô b¶o hiÓm lµ t¹o ra, gi÷ v÷ng vµ ph¸t triÓn mèi quan hÖ l©u bÒn víi tÊt c¶ c¸c kh¸ch hµng. §èi víi mét doanh nghiÖp, khi hä b¸n ®­îc s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng, thu ®­îc tiÒn th× coi nh­ ®· kÕt thóc mét chu kú kinh doanh. Ng­îc l¹i, khi c«ng ty b¶o hiÓm cung cÊp s¶n phÈm cho kh¸ch hµng, ®ã míi chØ lµ khëi ®Çu. §¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam cÇn liªn tôc thùc hiÖn hoµn thiÖn vµ ®a d¹ng hãa s¶n phÈm phôc vô kh¸ch hµng, s½n sµng cung cÊp c¸c s¶n phÈm bæ sung khi kh¸ch hµng yªu cÇu. ChØ cã nh­ vËy míi cã thÓ thu hót ®­îc kh¸ch hµng, n©ng cao søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. Yªu cÇu chung vÒ c«ng t¸c ch¨m sãc kh¸ch hµng ®ã lµ: C¸n bé giao dÞch ph¶i coi kh¸ch hµng nh­ ©n nh©n, lµ ng­êi nu«i sèng c«ng ty; T¨ng c­êng tÝnh chuyªn nghiÖp trong giao tiÕp víi kh¸ch hµng; Tæ chøc c¸c héi nghÞ kh¸ch hµng ®Ó nghe nh÷ng ý kiÕn ph¶n håi cña kh¸ch hµng ®ang sö dông dÞch vô b¶o hiÓm cña c«ng ty, t×m hiÓu vµ kh¬i th«ng nh÷ng nhu cÇu míi, bµy tá lßng c¶m ¬n cña c«ng ty ®èi víi kh¸ch hµng, tuyªn d­¬ng nh÷ng kh¸ch hµng lín b»ng nh÷ng phÇn th­ëng, quµ tÆng v× ®· cã doanh sè sö dông dÞch vô cao (ng­êi nhËn phÇn th­ëng sÏ rÊt tù hµo tr­íc nh÷ng kh¸ch hµng kh¸c), t¹o dÞp dïng b÷a th©n mËt gi÷a c¸n bé c«ng ty vµ kh¸ch hµng, tæ chøc gi¶i trÝ, b¾t th¨m may m¾n, ch­¬ng tr×nh v¨n nghÖ vµ nh©n dÞp nµy giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm dÞch vô míi; N©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc Nguån nh©n lùc lµ vÊn ®Ò then chèt quyÕt ®Þnh mäi thµnh c«ng cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm. T¹o ®iÒu kiÖn cho ng­êi lao ®éng ®­îc cèng hiÕn vµ h­ëng thô phï hîp víi cèng hiÕn lµ môc tiªu cña c«ng t¸c qu¶n lý lao ®éng. §Ó ®¹t môc tiªu ®ã, cÇn tiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c c¬ chÕ, chÝnh s¸ch qu¶n lý c¸n bé; x©y dùng hÖ thèng ®Þnh møc c«ng viÖc cho tõng c¸n bé nghiÖp vô, trªn c¬ së ®ã x©y dùng chÕ ®é tiÒn l­¬ng hîp lý vµ lµ ®éng lùc thóc ®Èy ng­êi lao ®éng, thùc hiÖn s¾p xÕp bè trÝ lao ®éng hîp lý vµ hiÖu qu¶. §ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao tr×nh ®é chÊt l­îng ®éi ngò c¸n bé, ®Æc biÖt tr×nh ®é qu¶n lý cña ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o, chuyªn gia b¶o hiÓm; thùc hiÖn viÖc kiÓm tra, ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i c¸n bé ®¶m b¶o c¸n bé ®ñ tiªu chuÈn chøc danh. Th­êng xuyªn thùc hiÖn ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i c¸n bé, t¹o ®iÒu kiÖn c¸n bé th­êng xuyªn ®­îc häc tËp, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, tiÕp cËn kiÕn thøc chuyªn m«n hiÖn ®¹i ®Ó phôc vô kh¸ch hµng ngµy cµng tèt h¬n. Ph¸t triÓn vµ n©ng cao øng dông c«ng nghÖ §Çu t­ trang bÞ vµ ®æi míi hÖ thèng c«ng nghÖ th«ng tin. Víi mét hÖ thèng th«ng tin hiÖn ®¹i, viÖc xö lý c¸c c«ng viÖc hµnh chÝnh sÏ gi¶m xuèng, ®iÒu nµy kh«ng nh÷ng lµm gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng mµ cßn t¨ng chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng th«ng qua viÖc rót ng¾n thêi gian gi¶i quyÕt c¸c vô båi th­êng. TiÕn hµnh s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm vµ t¨ng c­êng hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n­íc vÒ kinh doanh b¶o hiÓm Bªn c¹nh nç lùc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña b¶n th©n tõng doanh nghiÖp b¶o hiÓm, ChÝnh phñ còng cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p cÇn thiÕt trong viÖc s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm theo hai h­íng sau ®©y: Qu¸n triÖt tinh thÇn NghÞ quyÕt Héi nghÞ Trung ­¬ng 3 (Kho¸ IX) “vÒ tiÕp tôc s¾p xÕp, ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ doanh nghiÖp nhµ n­íc” cÇn xem xÐt kh¶ n¨ng tiÕn hµnh cæ phÇn hãa mét sè doanh nghiÖp b¶o hiÓm nhµ n­íc cho phï hîp víi tiÕn tr×nh héi nhËp (cô thÓ lµ viÖc më cöa thÞ tr­êng dÞch vô b¶o hiÓm theo c¸c cam kÕt trong HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü) vµ ®¶m b¶o quyÒn lîi quèc gia còng nh­ cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm trªn thÞ tr­êng; Tõ nay cho ®Õn n¨m 2005, cÇn xem xÐt cho phÐp thµnh lËp thªm mét sè c«ng ty b¶o hiÓm cæ phÇn, c«ng ty cæ phÇn m«i giíi b¶o hiÓm, c«ng ty m«i giíi b¶o hiÓm 100% vèn n­íc ngoµi, doanh nghiÖp b¶o hiÓm liªn doanh vµ doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi, cã tÝnh ®Õn c¸c khu vùc mµ ViÖt Nam cam kÕt héi nhËp. Ngoµi ra, ChÝnh phñ cÇn t¨ng c­êng hiÖu lùc qu¶n lý nhµ n­íc vÒ kinh doanh b¶o hiÓm th«ng qua c¸c biÖn ph¸p: x©y dùng bé qu¶n lý nhµ n­íc vÒ kinh doanh b¶o hiÓm phï hîp víi quy m« cña thÞ tr­êng b¶o hiÓm, ®ång thêi víi viÖc ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i c¸c c¸n bé ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch cho ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm theo kinh tÕ thÞ tr­êng nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña t×nh h×nh míi. T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm. Ngµnh ng©n hµng T¨ng søc m¹nh tµi s¶n VÊn ®Ò cÊp thiÕt tr­íc m¾t lµ lµm sao sím nhÊt lµnh m¹nh hãa ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. HiÖn t¹i rÊt nhiÒu ng©n hµng th­¬ng m¹i mµ tr­íc hÕt lµ ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc cã tû lÖ sinh lêi rÊt thÊp do c¬ cÊu tµi s¶n cã ®ãng b¨ng kh«ng sinh lêi cßn chiÕm tû träng lín. Thêi gian qua vÊn ®Ò ph¸t m¹i tµi s¶n thu håi nî ®­îc ng©n hµng th­¬ng m¹i tÝch cùc chñ ®éng xö lý vµ ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ, song viÖc nµy vÉn lµ vÊn ®Ò khã kh¨n phøc t¹p bëi ngµnh ng©n hµng ch­a nhËn ®­îc sù hç trî, phèi hîp cÇn thiÕt cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng liªn quan. Râ rµng ë ®©y ®ßi hái cã sù chØ ®¹o kiªn quyÕt vµ triÖt ®Ó h¬n tõ phÝa ChÝnh phñ cho viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. §èi víi hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc, ChÝnh phñ ph¶i sö dông mét sè c«ng cô ®Æc biÖt ®Ó gi¶i cøu bµi to¸n t×nh thÕ vÒ vèn ®iÒu lÖ nh­ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chÝnh phñ, tµi trî tõ nguån vay nî n­íc ngoµi. DÜ nhiªn còng ph¶i nãi r»ng, viÖc sö dông c«ng cô tr¸i phiÕu chÝnh phñ chØ cã ý nghÜa t¨ng vèn ®iÒu lÖ thùc trong trung h¹n (sau 5 n¨m) chø ch­a lµm t¨ng ®­îc søc m¹nh thùc tÕ cña ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc hiÖn nay. Giê ®©y, nhµ n­íc cã thÓ tÝnh ®Õn bµi to¸n m¹nh d¹n h¬n lµ dïng nguån vay nî n­íc ngoµi cña chÝnh phñ ®Ó tµi trî lµm t¨ng vèn ®iÒu lÖ cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nhµ n­íc. NhiÒu chuyªn gia cho r»ng gi¶ ®Þnh trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay nÕu ChÝnh phñ cã trong tay 1 tû USD cho viÖc nµy th× ch¾c ch¾n hÖ thèng ng©n hµng th­íng m¹i n­íc ta ®ñ søc vÒ tµi s¶n vµ cã thÓ chÊp nhËn canh tranh víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi trong qu¸ tr×nh më cöa héi nhËp. Tuy nhiªn, viÖc sö dông c«ng cô ®Æc biÖt Êy ph¶i cã sù tÝnh to¸n ®Çy ®ñ, ®¸p øng yªu cÇu c©n ®èi vÜ m« cña nÒn kinh tÕ tõ c¸n c©n thanh to¸n, c¸n c©n vèn, ngo¹i tÖ vµ tû gi¸, c©n ®èi ng©n s¸ch nhµ n­íc. §èi víi hÖ thèng ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn, ChÝnh phñ cÇn cã sù chØ ®¹o quyÕt liÖt h¬n n÷a trong viÖc cñng cè l¹i hÖ thèng ng©n hµng nµy. CÇn kiªn quyÕt sö dông c¸c c¬ chÕ, quy ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó buéc ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn bæ sung vèn ®iÒu lÖ ®¹t møc tèi thiÓu 150 tû ®ång, t­¬ng ®­¬ng víi quy ®Þnh cho c¸c ng©n hµng liªn doanh trong thùc hiÖn HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü. §a d¹ng hãa, hiÖn ®¹i ho¸ vµ n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô ng©n hµng Kh¸ch hµng võa lµ ®èi t¸c võa lµ ng­êi quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. §Æc biÖt hiÖn nay khi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, vai trß cña kh¸ch hµng ®­îc chuyÓn dÇn tõ vÞ trÝ ph¶i t×m ®Õn ng©n hµng (kh¸ch hµng) sang thµnh th­îng ®Õ (c¸c «ng chñ) ®ßi hái c¸c ng©n hµng t×m ®Õn. §¸p øng yªu cÇu ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng, c¸c ng©n hµng ViÖt Nam cÇn thùc hiÖn ®a d¹ng hãa s¶n phÈm phôc vô kh¸ch hµng th«ng qua viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo c¸c s¶n phÈm dÞch vô, c¸c nghiÖp vô ng©n hµng nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm míi cã tÝnh ®ét ph¸ ®Æc biÖt trong lÜnh vùc ng©n hµng. CÇn ph¶i thùc hiÖn chiÕn l­îc hiÖn ®¹i hãa c«ng nghÖ vµ ®ång thêi tiÕn hµng x©y dùng vµ ®­a vµo triÓn khai c¸c nghiÖp vô ng©n hµng vµ qu¶n lý ng©n hµng hiÖn ®¹i. Chó träng c¸c dÞch vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, ng©n hµng b¸n lÎ, c¸c øng dông th­¬ng m¹i ®iÖn tö trong ho¹t ®éng ng©n hµng. TriÓn khai réng r·i c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶n lý tµi kho¶n tËp trung, lµm c¬ së ph¸t triÓn c¸c dÞch vô thanh to¸n ATM, gi÷ tiÒn mét n¬i rót tiÒn nhiÒu n¬i, … §Èy m¹nh viÖc triÓn khai øng dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo qu¶n lý, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. §Ó cã thÓ n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, cÇn h­íng c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng tíi kh¸ch hµng theo c¸ch thay ®æi l¹i tiªu thøc ph©n ®Þnh c¸c phßng ban tõ theo lo¹i h×nh nghiÖp vô sang theo ®èi t­îng kh¸ch hµng – s¶n phÈm, nh»m ®¸p øng tèt h¬n c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã, ho¹t ®éng cña ng©n hµng th­¬ng m¹i dùa trªn nguyªn t¾c kinh doanh ph¶i cã lîi nhuËn nh­ng hiÖn nay viÖc triÓn khai c¸c dÞch vô ng©n hµng hiÖn ®¹i ®ang cßn rÊt h¹n hÑp thÞ tr­êng bëi kh¸ch hµng trong n­íc ch­a cã thãi quen sö dông. §iÒu nµy mét mÆt ®ang ®ßi hái c¸c ng©n hµng ®Èy m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ, song mÆt kh¸c còng ph¶i t×m c¸ch c©n ®èi c¸c nguån thu tõ dÞch vô kh¸c ®Ó bï lç chÐo. N©ng cao chÊt l­îng vµ hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc C¸c ng©n hµng cÇn tæ chøc ®µo t¹o l¹i vµ båi d­ìng cho ®éi ngò c¸n bé qu¶n trÞ ng©n hµng vµ nh©n viªn nghiÖp vô. §©y lµ yªu cÇu cÊp b¸ch, th­êng xuyªn, liªn tôc. C«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé ®­îc x¸c ®Þnh lµ mét trong 3 nÒn t¶ng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn ng©n hµng. V× vËy ph¶i ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho c«ng t¸c ®µo t¹o c¸n bé, x©y dùng kÕt ho¹ch ®µo t¹o c¸n bé ngay tõ khi míi ®­îc tuyÓn dông, chó träng ®µo t¹o c¶ chuyªn m«n lÉn ®¹o ®øc. Cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i, ®µo t¹o ng¾n h¹n vµ dµi h¹n, cö c¸n bé ®i ®µo t¹o trong vµ ngoµi n­íc ®Ó cã ®­îc mét ®éi ngò c¸n bé ®ñ m¹nh chuÈn bÞ cho cuéc c¹nh tranh khã kh¨n víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi. Më trung t©m th«ng tin th­ viÖn ®Ó c¸n bé cã ®iÒu kiÖn nghiªn cøu, trong ®ã l­u tr÷ c¬ së d÷ liÖu ngµnh, c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu khoa häc, b¸o, t¹p chÝ, trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn tra cøu b»ng phÇn mÒm m¸y tÝnh, c¸c ®Þa chØ truy cËp m¹ng. Tæ chøc c¸c ®Ò tµi khoa häc mang tÝnh thùc tiÔn øng dông. Tuy nhiªn viÖc ®µo t¹o nµy sÏ ®øng tr­íc khã kh¨n, kh«ng ph¶i lµ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o vµ còng kh«ng ph¶i lµ gi¶ng viªn mµ chÝnh lµ kh¶ n¨ng tiÕp cËn bÞ h¹n chÕ cña ng­êi häc. §a phÇn nguån nh©n lùc thuéc ®èi t­îng nµy hiÖn t¹i ngo¹i ng÷ kh«ng cã hoÆc rÊt thÊp, c«ng nghÖ th«ng tin kh«ng cã hoÆc biÕt ®¹i kh¸i, céng thªm vµo ®ã lµ lèi t­ duy b¶o thñ, bao cÊp nªn qu¸ tr×nh ®µo t¹o l¹i vµ båi d­ìng nghiÖp vô cho hä sÏ hÕt søc khã kh¨n. Bªn c¹nh ®ã, cÇn thiÕt ph¶i tuyÓn dông nguån nh©n lùc trÎ, cã tr×nh ®é cao. Tuy nhiªn, ®Ó thu hót ®­îc lo¹i nh©n lùc nµy th× mçi ng©n hµng th­¬ng m¹i ph¶i gi¶i quyÕt tèt hai vÊn ®Ò: mét lµ cã c¬ chÕ thi tuyÓn bµi b¶n; hai lµ cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch nh©n tµi tháa ®¸ng. Còng cÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch sµng läc, sö dông hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc cã chÊt x¸m ®ang lµm viÖc trong tõng ng©n hµng th­¬ng m¹i. §Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®ã ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn gi¶i quyÕt tèt c¸c vÊn ®Ò sau: Thùc hiÖn ph©n lo¹i chÊt l­îng, tiªu chuÈn nh©n viªn th«ng qua hÖ thèng chÊm ®iÓm; Tiªu chuÈn hãa tr×nh ®é nh©n viªn theo c¸c vÞ trÝ lµm viÖc; Tiªu chuÈn hãa nh©n viªn g¾n liÒn víi tiªu chuÈn hãa thu nhËp t­¬ng øng; ¸p dông c¬ chÕ ­u ®·i ®èi víi ®èi t­îng nh©n lùc cã tr×nh ®é cao. Cuèi cïng, cÇn tõng b­íc t¹o lËp “V¨n hãa c«ng ty”, t¹o ra phong c¸ch n¨ng ®éng, tù tin, lÞch thiÖp. Mäi c¸n bé ®Òu cã lßng tù hµo vÒ ng©n hµng cña m×nh lµ ng©n hµng tèt nhÊt, coi ng©n hµng nh­ ng«i nhµ chung ®Ó vun ®¾p vµ cã tr¸ch nhiÖm víi nã. Khi ®ã, mçi c¸n bé nh©n viªn tù b¶n th©n hoµn thiÖn m×nh lµm viÖc vµ phÊn ®Êu tèt h¬n. Liªn kÕt, hîp t¸c gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trong n­íc cÇn cã sù liªn kÕt hîp t¸c chÆt chÏ ®Ó cã thÓ ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ cña hÖ thèng m¸y mãc thiÕt bÞ, c«ng nghÖ, n©ng cao søc m¹nh c¹nh tranh, tiÕt kiÖm chi phÝ… Cô thÓ lµ tr­íc m¾t c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn hîp t¸c chÆt chÏ vµ réng r·i trong viÖc liªn kÕt m¹ng ATM cña t­ng ng©n hµng thµnh mét m¹ng ATM thèng nhÊt, qua ®ã kh¸ch hµng víi thÎ ATM do mét ng©n hµng nµy ph¸t hµnh cã thÓ rót tiÒn tõ m¸y ATM cña mét ng©n hµng kh¸c. §©y chÝnh lµ mét biÖn ph¸p ®ång thêi ph¸t huy ®­îc tÝnh hiÖu qu¶ cña m¸y mãc c«ng nghÖ, gi¶m chi phÝ ®Çu t­ vµ n©ng cao søc m¹nh c¹nh tranh. ViÖc liªn kÕt hîp t¸c gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cÇn ph¶i lu«n ®­îc duy tr× th«ng qua c¸c h×nh thøc trao ®æi th«ng tin vµ tho¶ thuËn tr­íc khi ra quyÕt ®Þnh. ViÖc liªn kÕt nh­ vËy cã thÓ tr¸nh ®­îc nh÷ng t×nh huèng xÊu nh­ cuéc c¹nh tranh vÒ ®Èy l·i suÊt huy ®éng vèn qu¸ cao nh­ võa qua. Nhãm gi¶i ph¸p ph¸t triÓn c¸c ngµnh h¹ tÇng §èi víi hai ngµnh viÔn th«ng vµ m¸y tÝnh, ®iÒu cÇn lµm tr­íc m¾t trong giai ®o¹n ph¸t triÓn hiÖn nay ®ã lµ ph¶i kh«ng ngõng c¶i thiÖn chÊt l­îng dÞch vô, c¸c h×nh thøc phôc vô kh¸ch hµng tiÖn lîi. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, cÇn thiÕt ph¶i ®Çu t­ vµo hai yÕu tè ®Çu vµo quan träng ®ã lµ nh©n lùc vµ c«ng nghÖ. §èi víi hai ngµnh nµy, vÊn ®Ò nh©n lùc vµ c«ng nghÖ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt l­îng s¶n phÈm cung cÊp cho kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã, ChÝnh phñ cÇn ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia c¸c ho¹t ®éng kinh doanh dÞch vô b­u chÝnh viÔn th«ng, Internet, v.v… ®Ó t¹o ra sù c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña toµn ngµnh vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm cung cÊp. Trªn thùc tÕ, c¸c biÖn ph¸p nµy ®ang ®­îc tiÕn hµnh trong thêi gian qua. Sau bèn th¸ng ®Çu n¨m 2003, c­íc dÞch vô viÔn th«ng ®· ®­îc gi¶m liªn tôc vµ trong t­¬ng l¹i gÇn c­íc dÞch vô viÔn th«ng t¹i ViÖt Nam tÝnh trung b×nh sÏ ë møc b»ng hoÆc thÊp h¬n c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. §èi víi ngµnh dÞch vô kiÓm to¸n, kÕ to¸n, ®Ó thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña ngµnh, chóng ta cÇn ph¶i triÓn khai mét sè gi¶i ph¸p sau ®©y: Sím ban hµnh LuËt kÕ to¸n, nh»m hoµn tÊt khu«n khæ ph¸p lý vµ nh÷ng quy ®Þnh liªn quan, ®¶m b¶o cho h¹ch to¸n kÕ to¸n ë ViÖt Nam phï hîp víi nh÷ng tiªu chuÈn h¹ch to¸n kÕ to¸n quèc tÕ; TiÕp tôc ban hµnh vµ c«ng bè c¸c chuÈn mùc kÕ to¸n, chuÈn mùc kiÓm to¸n riªng cña ViÖt Nam ®Ó h×nh thµnh mét hÖ thèng chuÈn mùc ®Çy ®ñ; N©ng cao søc m¹nh c¹nh tranh cña c¸c c«ng ty dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n trong n­íc nh»m chiÕm lÜnh thÞ phÇn, cho phÐp thµnh lËp thªm (kh«ng h¹n chÕ) c¸c c«ng ty dÞch vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n cña ViÖt Nam; më réng vµ ph¸t triÓn dÞch vô kÕ to¸n – kiÓm to¸n vµ hÖ thèng t­ vÊn tµi chÝnh – kÕ to¸n. Cã thÓ nãi r»ng viÖc thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c cam kÕt vÒ dÞch vô tµi chÝnh theo HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü ®ßi hái quyÕt t©m cao vµ sù phèi hîp cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp tõ trung ­¬ng tíi ®Þa ph­¬ng; gi÷a c¸c c¬ quan qu¶n lý vµ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. KÕt luËn Trong thêi ®¹i ngµy nay, viÖc ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô tµi chÝnh lµ yªu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi mäi nÒn kinh tÕ quèc d©n trong viÖc huy ®éng c¸c nguån lùc tµi chÝnh trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ®¶m b¶o an ninh tµi chÝnh, n©ng cao lùc canh tranh cña toµn bé nÒn kinh tÕ nãi chung vµ cña tõng mÆt hµng, s¶n phÈm trong n­íc nãi riªng. HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i song ph­¬ng ViÖt Nam – Hoa Kú lÞch sö ®­îc ký kÕt ngµy 13 th¸ng 7 n¨m 2000 vµ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc tõ ngµy 10 th¸ng 12 n¨m 2001. Víi nh÷ng cam kÕt trong HiÖp ®Þnh, thÞ tr­êng dÞch vô tµi chÝnh cña ViÖt Nam sÏ tõng b­íc ®­îc më ra cho c¸c nhµ ®Çu t­ cña Hoa Kú. §iÒu nµy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy ph¸t triÓn ngµnh dÞch vô tµi chÝnh ë n­íc ta, gãp phÇn n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô ®ång thêi gi¶m gi¸ thµnh c¹nh tranh. Tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn c¸c néi dung cam kÕt vÒ dÞch vô tµi chÝnh trong HiÖp ®Þnh ®· ®Æt ra kh«ng Ýt c¸c th¸ch thøc, ®ßi hái nç lùc lín cña ngµnh Tµi chÝnh nãi riªng còng nh­ c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc nãi chung, ®Æc biÖt trong bèi c¶nh hÖ thèng ph¸p luËt, chÝnh s¸ch chÕ ®é qu¶n lý trong n­íc cßn ch­a t­¬ng thÝch víi c¸c quy ®Þnh trong HiÖp ®Þnh vµ n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô tµi chÝnh trong n­íc cßn rÊt yÕu kÐm so víi c¸c nhµ cung cÊp dÞch vô Hoa Kú. HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt – Mü míi chØ lµ b­íc tiÕn thø hai, sau Ch­¬ng tr×nh thuÕ quan ­u ®·i chung cña ASEAN (CEPT), trong qu¸ tr×nh héi nhËp cña ViÖt Nam vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, mµ b­íc ®i ®¸ng kÓ kÕ tiÕp lµ gia nhËp Tæ chøc Th­¬ng m¹i ThÕ giíi (WTO). Trong bèi c¶nh ®ã, kÕt qu¶ triÓn khai thùc tÕ c¸c cam kÕt vÒ dÞch vô tµi chÝnh nãi riªng vµ cña toµn bé HiÖp ®Þnh nãi chung lµ sÏ gióp gi¶i ®¸p cho c©u hái vÒ c¸i ®­îc còng nh­ c¸i ch­a ®­îc ®Ó chóng ta rót ra nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm quý gi¸. Tµi liÖu tham kh¶o Cai W.: China’s Accession to the WTO at the Turn of the 21st Century: Prospects, Opportunities, and Chanllenges, Documents Prepared for Training Course Organized by the World Bank and Beijing University, 1999. Dobson W., Jaquet P.: Financial Services Liberalization in the WTO, Institute for International Economics, 1998. Financial Canda: WTO Agreements on Financial Services, Questions and Answers, 2000. Frederic S. Mishkin: The Economics of Money, Banking and Financial Markets, fifth Edition, Addison – Wesley, 1997. Hanson James A., Honohan Patrick & Majnoni Giovanni: Globalization and National Financial Systems, 2003. United States Trade Representative: 2002 Report to Congress on China’s WTO Compliance, 2003. WTO: Trade in Services – Canada: Schedule of Specific Commitments Supplement 4., 2000. World Trade Policy Review, Canada, 1999. WTO: Opening Markets in Financial Services and the Role of GATS, 2001. Ying Quan: Financial Services Liberalization and GATS, 2000. HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú, www.ustr.gov. Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­: Ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn thÞ tr­êng vèn vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ ë ViÖt Nam, 2002. Bé Tµi chÝnh, Nh×n l¹i n¨m ®Çu tiªn vÒ thùc hiÖn HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú, 3/2003. Bé T­ ph¸p, KÕt qu¶ rµ so¸t, ®èi chiÕu HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú víi c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ViÖt Nam hiÖn hµnh, 10/2002. §inh Trung Tông, HÖ thèng ph¸p luËt vµ t­ ph¸p ViÖt Nam liªn quan ®Õn HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú, 2002. Hµ Huy TuÊn, BTA: Cam kÕt tµi chÝnh phi ng©n hµng, thuËn lîi vµ th¸ch thøc ®èi víi c¶i c¸ch thÞ tr­êng tµi chÝnh, Héi th¶o “HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú vµ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m”, 9/2003. NguyÔn S¬n T­êng, Tù dã ho¸ ngµnh dÞch vô tµi chÝnh, Héi th¶o “Nh÷ng th¸ch thøc cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam trong c¹nh tranh vµ héi nhËp quèc tÕ”, 9/2003. Vò ThÕ VËc, Th­¬ng m¹i dÞch vô trong lÜnh vùc ng©n hµng vµ nh÷ng cam kÕt trong BTA, Héi th¶o “HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú vµ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn quan t©m”, 9/2003. Vò §øc Long, Néi dung c¬ b¶n cña th­¬ng m¹i dÞch vô trong HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú vµ vÊn ®Ò hoµn thiÖn ph¸p luËt ViÖt Nam ®Ó ®¶m b¶o thùc thi, Héi th¶o “HiÖp ®Þnh Th­¬ng m¹i ViÖt Nam – Hoa Kú”, 11/2002. Vò Hoµi Anh, ChiÕn l­îc cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ vµ khu vùc vÒ ng©n hµng, Héi th¶o “Nh÷ng th¸ch thøc cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ViÖt Nam trong c¹nh tranh vµ héi nhËp quèc tÕ”, 9/2003. T¹p chÝ ThÞ tr­êng Tµi chÝnh TiÒn tÖ c¸c sè n¨m 2002, 2003. T¹p chÝ Ng©n hµng c¸c sè n¨m 2003. T¹p chÝ B¶o hiÓm c¸c sè n¨m 2003. Thêi b¸o Tµi chÝnh ViÖt Nam c¸c sè n¨m 2003. www.vneconomy.com.vn, 2003. Phô lôc a HiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i viÖt – mü Ch­¬ng iii – th­¬ng m¹i dÞch vô Ðiều 1: Phạm vi và Ðịnh nghĩa 1. Chương này áp dụng đối với các biện pháp của các Bên tác động đến thương mại dịch vụ. 2. Theo Chương này, thương mại dịch vụ được định nghĩa là việc cung cấp một dịch vụ: A. từ lãnh thổ của một Bên vào lãnh thổ của Bên kia; B. tại lãnh thổ của một Bên cho người sử dụng dịch vụ của Bên kia; C. bởi một nhà cung cấp dịch vụ của một Bên, thông qua sự hiện diện thương mại tại lãnh thổ của Bên kia; D. bởi một nhà cung cấp dịch vụ của một Bên, thông qua sự hiện diện của các thể nhân của một Bên tại lãnh thổ của Bên kia. 3. Trong phạm vi điều chỉnh của Chương này: A. "các biện pháp của một Bên" là các biện pháp được tiến hành bởi: (i) các cơ quan chính phủ và chính quyền ở cấp trung ương, vùng và địa phương; và (ii) các cơ quan phi chính phủ khi thi hành các chức năng theo sự uỷ quyền của các cơ quan chính phủ và chính quyền ở cấp trung ương, vùng và địa phương. Khi thi hành các nghĩa vụ và cam kết của mình theo Chương này, mỗi Bên tiến hành các biện pháp hợp lý sẵn có nhằm bảo đảm rằng, các cơ quan chính phủ và chính quyền ở cấp vùng và địa phương và các cơ quan phi chính phủ tuân thủ các nghĩa vụ và cam kết đó trong phạm vi lãnh thổ của mình; B. "các dịch vụ" bao gồm bất kỳ dịch vụ nào trong bất kỳ lĩnh vực nào, trừ các dịch vụ được cung cấp khi thi hành thẩm quyền của chính phủ; C. "một dịch vụ được cung cấp khi thi hành thẩm quyền của chính phủ" là mọi dịch vụ được cung cấp không trên cơ sở thương mại cũng như không có cạnh tranh với một hay nhiều nhà cung cấp dịch vụ. Ðiều 2: Ðối xử Tối huệ quốc 1. Ðối với bất kỳ biện pháp nào được Chương này điều chỉnh, mỗi Bên dành ngay lập tức và vô điều kiện cho các dịch vụ và nhà cung cấp dịch vụ của Bên kia sự đối xử không kém thuận lợi hơn sự đối xử mà Bên đó dành cho các dịch vụ và nhà cung cấp dịch vụ tương tự của bất kỳ nước nào khác. 2. Một Bên có thể duy trì một biện pháp trái với khoản 1, với điều kiện là biện pháp như vậy được liệt kê trong Danh mục các Ngoại lệ của Ðiều 2 trong Phụ lục G. 3. Các qui định của Chương này không được hiểu là để cản trở bất kỳ Bên nào trao hay dành các ưu đãi cho các nước láng giềng nhằm thúc đẩy sự lưu thông thương mại dịch vụ được cung cấp và tiêu thụ tại chỗ trong các vùng tiếp giáp biên giới. Ðiều 3: Hội nhập Kinh tế 1. Chương này không áp dụng đối với các ưu đãi do một Bên đưa ra do việc Bên đó là thành viên hoặc tham gia vào một hiệp định tự do hoá thương mại dịch vụ giữa các bên trong các hiệp định đó, với điều kiện là hiệp định đó: A. có phạm vi bao quát nhiều lĩnh vực dịch vụ; và B. có quy định việc không có hoặc loại bỏ hầu hết mọi phân biệt đối xử giữa các bên, theo tinh thần của Ðiều 7, trong những lĩnh vực dịch vụ thuộc diện điều chỉnh của mục (A), thông qua: (i) việc loại bỏ các biện pháp phân biệt đối xử hiện có; và/hoặc (ii) việc cấm các biện pháp phân biệt đối xử mới hoặc cao hơn, tại thời điểm hiệp định đó có hiệu lực hoặc trên cơ sở một khoảng thời gian nhất định, trừ những biện pháp được phép theo các Ðiều 1, 2 và 3 của Chương VII. 2. Một nhà cung cấp dịch vụ của bất kỳ Bên nào là một pháp nhân được thành lập theo luật pháp của một bên trong một hiệp định được dẫn chiếu tại khoản 1 sẽ được hưởng sự đối xử theo quy định của hiệp định đó, với điều kiện là nhà cung cấp dịch vụ đó có các hoạt động kinh doanh đáng kể trên lãnh thổ của các bên trong hiệp định đó. Ðiều 4: Pháp luật Quốc gia 1. Trong các lĩnh vực mà các cam kết cụ thể được đưa ra, mỗi Bên bảo đảm rằng, tất cả các biện pháp áp dụng chung có ảnh hưởng đến thương mại dịch vụ được quản lý một cách hợp lý, khách quan và vô tư. 2. A. Ngay khi thực tiễn cho phép, mỗi Bên duy trì hay thiết lập các cơ quan tài phán hay thủ tục tư pháp, trọng tài hay hành chính để bảo đảm nhanh chóng xem xét lại các quyết định hành chính ảnh hưởng đến thương mại dịch vụ theo đề nghị của người cung cấp dịch vụ bị ảnh hưởng và trong trường hợp chính đáng, có các biện pháp khắc phục thích hợp. Trong trường hợp các thủ tục đó không độc lập với cơ quan đã đưa ra quyết định hành chính có liên quan, Bên này bảo đảm trên thực tế rằng các thủ tục này cho phép xem xét lại một cách vô tư và khách quan. B. Các qui định trong mục (A) không được hiểu là yêu cầu một Bên thiết lập các cơ quan tài phán hay thủ tục như vậy nếu như việc đó trái với cơ cấu hiến pháp hay đặc điểm của hệ thống pháp luật của Bên đó. 3. Khi đưa ra yêu cầu cấp phép đối với việc cung cấp một dịch vụ mà một cam kết cụ thể về dịch vụ đó đã được đưa ra, các cơ quan có thẩm quyền của một Bên sẽ, trong khoảng thời gian hợp lý sau khi hồ sơ được coi là hoàn chỉnh theo luật và qui định quốc gia đã được nộp, thông báo cho người nộp đơn về quyết định liên quan đến đơn. Theo đề nghị của người nộp đơn, các cơ quan có thẩm quyền của một Bên sẽ cung cấp không chậm trễ hoặc nếu chậm trễ phải có lý do hợp lý, các thông tin liên quan đến tình trạng giải quyết của đơn. 4. A. Một Bên không đưa ra các đòi hỏi về cấp phép và tiêu chuẩn nghề nghiệp, và tiêu chuẩn kỹ thuật làm vô hiệu hoá hay phương hại đến các cam kết cụ thể mà theo cách thức đó sẽ: (i) không tuân thủ những tiêu chí sau: các yêu cầu hay tiêu chuẩn đó dựa trên các tiêu chí khách quan và minh bạch, chẳng hạn như năng lực và khả năng cung cấp dịch vụ; các yêu cầu hay tiêu chuẩn đó không nặng nề hơn mức cần thiết để bảo đảm chất lượng dịch vụ; đối với các thủ tục cấp phép, bản thân chúng không tạo ra sự hạn chế đối với việc cung cấp dịch vụ. (ii) không được mong đợi một cách hợp lý bởi Bên đó tại thời điểm các cam kết về các lĩnh vực đó được đưa ra. B. Khi quyết định việc một Bên có tuân thủ các nghĩa vụ của mục 4.A hay không, sẽ tính đến các tiêu chuẩn quốc tế của các tổ chức quốc tế liên quan được Bên đó áp dụng. 5. Trong các lĩnh vực mà các cam kết cụ thể đối với các dịch vụ nghề nghiệp đã được đưa ra, mỗi Bên quy định đầy đủ các thủ tục để kiểm tra năng lực của các nhà chuyên môn của Bên kia. Ðiều 5: Ðộc quyền và nhà cung cấp dịch vụ độc quyền 1. Mỗi Bên bảo đảm rằng, bất kỳ nhà cung cấp dịch vụ độc quyền nào trên lãnh thổ nước mình, khi cung cấp dịch vụ độc quyền tại thị trường liên quan, không hành động trái với các nghĩa vụ của Bên đó theo Ðiều 2 và các cam kết cụ thể. 2. Khi một nhà cung cấp dịch vụ độc quyền của một Bên cạnh tranh một cách trực tiếp hay thông qua một công ty phụ thuộc, trong việc cung cấp một dịch vụ nằm ngoài phạm vi độc quyền được phép của mình và thuộc diện điều chỉnh của các cam kết cụ thể đã được Bên đó đưa ra, Bên này bảo đảm rằng, nhà cung cấp dịch vụ đó không lạm dụng vị trí độc quyền của mình để hoạt động trên lãnh thổ của Bên đó một cách không phù hợp với các cam kết đó. 3. Các qui định của Ðiều này cũng áp dụng đối với trường hợp các nhà cung cấp dịch vụ độc quyền, khi một Bên, về hình thức hay trên thực tế, (a) cho phép hay thành lập một số lượng nhỏ các nhà cung cấp dịch vụ và (b) cản trở một cách đáng kể sự cạnh tranh giữa các nhà cung cấp dịch vụ đó trên lãnh thổ của mình. Ðiều 6: Tiếp cận thị trường 1. Ðối với sự tiếp cận thị trường thông qua các phương thức cung cấp dịch vụ qui định tại Ðiều 1, mỗi Bên dành cho các dịch vụ và nhà cung cấp dịch vụ của Bên kia sự đối xử không kém thuận lợi hơn sự đối xử đã được qui định theo các quy định, hạn chế và điều kiện đã được thoả thuận và chỉ rõ trong Lộ trình Cam kết cụ thể của mình tại Phụ lục G. 2. Trong các lĩnh vực mà các cam kết về tiếp cận thị trường đã được đưa ra, các biện pháp mà một Bên không duy trì hoặc áp dụng trên một phần hay toàn bộ lãnh thổ của mình, trừ khi được qui định khác trong Lộ trình Cam kết cụ thể của mình, được xác định là: A. các hạn chế về số lượng nhà cung cấp dịch vụ dưới các hình thức hạn ngạch số lượng, độc quyền, các nhà cung cấp dịch vụ độc quyền hay các đòi hỏi kiểm định nhu cầu kinh tế cần thiết; B. các hạn chế về tổng trị giá của các giao dịch dịch vụ hay tài sản dưới các hình thức hạn ngạch số lượng hay các đòi hỏi kiểm định nhu cầu kinh tế cần thiết; C. các hạn chế về tổng số các giao dịch dịch vụ hay tổng số lượng đầu ra của dịch vụ thông qua các đơn vị số lượng đã được các định dưới hình thức hạn ngạch hay đòi hỏi kiểm định nhu cầu kinh tế cần thiết; D. các hạn chế về tổng số thể nhân mà có thể được thuê trong một lĩnh vực dịch vụ cụ thể hay một nhà cung cấp dịch vụ có thể thuê và họ là những người cần thiết, và liên quan trực tiếp tới việc cung cấp một dịch vụ nhất định dưới hình thức hạn ngạch số lượng hay đòi hỏi kiểm định nhu cầu kinh tế cần thiết; E. các biện pháp hạn chế hay đòi hỏi phải theo các hình thức thực thể pháp lý nhất định hay liên doanh thông qua đó một nhà cung cấp dịch vụ có thể cung cấp một dịch vụ; và F. các hạn chế về sự tham gia góp vốn nước ngoài như hạn chế tỷ lệ tối đa đối với phần nắm giữ vốn của bên nước ngoài hay tổng trị giá của từng dự án hay tổng số dự án đầu tư nước ngoài. Ðiều 7: Ðối xử Quốc gia 1. Trong các lĩnh vực dịch vụ nêu trong Lộ trình Cam kết của mình trong Phụ lục G, phù hợp với các điều kiện và các chuẩn mực được đưa ra tại đó, mỗi Bên dành cho các dịch vụ và nhà cung cấp dịch vụ của Bên kia, đối với tất cả các biện pháp ảnh hưởng đến việc cung cấp các dịch vụ, sự đối xử không kém thuận lợi hơn sự đối xử mà Bên đó dành cho các dịch vụ và người cung cấp dịch vụ tương tự của mình. 2. Một Bên có thể đáp ứng yêu cầu của khoản 1 thông qua việc dành cho các dịch vụ và nhà cung cấp dịch vụ của Bên kia sự đối xử tương đồng hay khác biệt về hình thức so với sự đối xử mà Bên đó dành cho các dịch vụ hay nhà cung cấp dịch vụ tương tự của mình. 3. Sự đối xử tương đồng hay khác biệt về hình thức được coi là kém thuận lợi hơn nếu nó làm thay đổi các điều kiện cạnh tranh có lợi hơn cho các dịch vụ và nhà cung cấp dịch vụ của Bên này so với các dịch vụ và nhà cung cấp dịch vụ tương tự của Bên kia. Ðiều 8: Các cam kết bổ sung Các Bên có thể đàm phán các cam kết đối với các biện pháp ảnh hưởng đến thương mại dịch vụ không phải là đối tượng điều chỉnh của Ðiều 6 hoặc 7, bao gồm các cam kết về chuẩn mực, tiêu chuẩn hay các vấn đề về cấp phép. Các cam kết này sẽ được đưa vào Lộ trình cam kết của mỗi Bên. Ðiều 9: Lộ trình cam kết cụ thể 1. Mỗi Bên quy định rõ trong Phụ lục G các cam kết cụ thể mà Bên đó đưa ra theo Ðiều 6 và 7 của Chương này. Ðối với các lĩnh vực mà các cam kết này được đưa ra, Phụ lục đó sẽ chỉ rõ: A. các qui định, hạn chế và điều kiện về tiếp cận thị trường; B. các điều kiện và chuẩn mực về đối xử quốc gia; C. các nghĩa vụ liên quan đến các cam kết bổ sung; D. lịch trình thực hiện các cam kết đó nếu cần; và E. thời điểm các cam kết đó có hiệu lực. 2. Các biện pháp không phù hợp với cả Ðiều 6 và Ðiều 7 sẽ được liệt kê trong cột liên quan đến Ðiều 6. Trong trường hợp này, việc liệt kê sẽ được coi là sự qui định một điều kiện hay chuẩn mực đối với cả Ðiều 7. 3. Lộ trình cam kết cụ thể sẽ là phụ lục của Chương này và là bộ phận không thể tách rời của Chương này. Ðiều 10: Khước từ Lợi ích Một Bên có thể từ chối các lợi ích của Chương này: 1. đối với việc cung cấp một dịch vụ, nếu Bên này xác định rằng dịch vụ đó được cung cấp từ hoặc tại lãnh thổ của một nước không phải là một Bên của Hiệp định này; 2. đối với việc cung cấp một dịch vụ vận tải đường biển, trường hợp có thể áp dụng, nếu Bên này xác định rằng dịch vụ đó được cung cấp bởi: A. một tàu được đăng ký theo luật của một nước không phải là một Bên của Hiệp định này, và B. một người điều hành hay sử dụng toàn bộ hay một phần tàu đó nhưng của một nước không phải là một Bên của Hiệp định này; 3. đối với một nhà cung cấp dịch vụ là một pháp nhân, nếu Bên đó xác định rằng đó không phải là nhà cung cấp dịch vụ của Bên kia. Ðiều 11: Các định nghĩa Trong phạm vi điều chỉnh của Chương này và Phụ lục G: 1. "biện pháp" là bất kỳ biện pháp nào của một Bên, dưới hình thức luật, qui định, thể lệ, thủ tục, quyết định, hành vi hành chính, hay dưới bất kỳ một hình thức nào khác; 2. "cung cấp một dịch vụ" bao gồm việc sản xuất, phân phối, tiếp thị, bán và cung ứng một dịch vụ; 3. "các biện pháp của các Bên ảnh hưởng đến thương mại dịch vụ" bao gồm các biện pháp đối với: A. việc mua, thanh toán hay sử dụng một dịch vụ; B. việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ mà một Bên yêu cầu phải chào cho công chúng cùng với việc cung cấp một dịch vụ; C. sự hiện diện, bao gồm cả sự hiện diện thương mại, của các thể nhân của một Bên để cung cấp một dịch vụ tại lãnh thổ của Bên kia. 4. "sự hiện diện thương mại" là một hình thức tổ chức kinh doanh hay ngành nghề bất kỳ, kể cả thông qua: A. việc thiết lập, mua lại hay duy trì một pháp nhân, hay B. việc thiết lập hay duy trì một chi nhánh hay văn phòng đại diện, tại lãnh thổ của một Bên nhằm mục đích cung cấp một dịch vụ; 5. "lĩnh vực" của một dịch vụ là: A. một hay nhiều, hay tất cả, các ngành của dịch vụ đó khi dẫn chiếu đến một cam kết cụ thể, như đã được chỉ rõ trong Lộ trình cam kết của một Bên, B. toàn bộ lĩnh vực dịch vụ đó, bao gồm tất cả các ngành dịch vụ của nó nếu không dẫn chiếu tới một cam kết cụ thể; 6. "dịch vụ của Bên kia" là một dịch vụ được cung cấp: A. từ hay tại lãnh thổ của Bên kia, hay đối với dịch vụ vận tải hàng hải, bởi tàu được đăng ký theo luật của Bên kia, hay bởi một thể nhân của Bên đó cung cấp dịch vụ thông qua vận hành hay sử dụng một phần hay toàn bộ tàu đó; hay B. trong trường hợp cung cấp dịch vụ thông qua sự hiện diện thương mại, hay sự hiện diện của thể nhân, bởi nhà cung cấp dịch vụ của Bên kia; 7. "nhà cung cấp dịch vụ" là bất kỳ người cung cấp một dịch vụ nào; 8. "nhà cung cấp dịch vụ độc quyền" là bất kỳ người nào, thuộc nhà nước hay tư nhân, được một Bên cho phép hay thành lập một cách chính thức hay trên thực tế như là một nhà cung cấp duy nhất dịch vụ đó tại thị trường liên quan trên lãnh thổ của Bên đó; 9. "người tiêu dùng dịch vụ" là bất kỳ người nào tiếp nhận hay sử dụng một dịch vụ; 10. "người" là một thể nhân hoặc pháp nhân; 11. "thể nhân của Bên kia" là một thể nhân cư trú tại lãnh thổ của Bên kia, và theo luật của Bên kia: A. là công dân của Bên kia; hay B. có quyền cư trú dài hạn tại Bên kia, trong trường hợp một Bên mà: i) không có công dân; hoặc ii) dành cho người cư trú dài hạn của mình sự đối xử về cơ bản giống hệt như sự đối xử dành cho công dân của mình liên quan đến các biện pháp có ảnh hưởng đến thương mại dịch vụ; 12. "pháp nhân" là một thực thể pháp lý bất kỳ được thiết lập hay tổ chức một cách hợp pháp theo luật áp dụng, bất kể vì mục đích lợi nhuận hay phi lợi nhuận, và dưới hình thức sở hữu tư nhân hay Nhà nước, bao gồm mọi công ty, công ty tín thác, công ty hợp danh, liên doanh, doanh nghiệp một chủ hay hiệp hội; 13. "pháp nhân của Bên kia" là một pháp nhân: A. được thiết lập hay tổ chức theo luật của Bên kia và tiến hành hoạt động kinh doanh một cách đáng kể tại lãnh thổ của Bên kia; hay B. trong trường hợp cung cấp một dịch vụ thông qua sự hiện diện thương mại, được sở hữu hay kiểm soát bởi: i) các thể nhân của Bên kia; hay ii) các pháp nhân của Bên kia được xác định theo mục (i). 14. một pháp nhân được coi là: A. "thuộc sở hữu" của những người của một Bên nếu những người đó sở hữu hơn 50% vốn cổ phần của pháp nhân đó; B. "bị kiểm soát" bởi những người của một Bên nếu những người đó có quyền chỉ định đa số các giám đốc của pháp nhân hay chỉ đạo một cách hợp pháp các hoạt động của pháp nhân này; C. "phụ thuộc" với một người khác khi pháp nhân kiểm soát hay bị kiểm soát bởi người khác này; hoặc khi pháp nhân và người khác này nằm dưới sự kiểm soát của cùng một người; 15. "công ty" là bất kỳ thực thể nào được thiết lập hay tổ chức theo luật áp dụng, bất kỳ vì mục đích lợi nhuận hay phi lợi nhuận, và do chính phủ hay tư nhân sở hữu hay kiểm soát, và bao gồm một công ty, công ty tín thác, công ty hợp danh, doanh nghiệp một chủ, chi nhánh, liên doanh, hiệp hội hay tổ chức khác; 16. "doanh nghiệp" là một công ty.