Khóa luận Chiến lược đầu tư nước ngoài trong thăm dò khai thác dầu khí của Tổng công ty Dầu khí Việt Nam

µ quèc tÕ. Tuy nhiªn trong sè ®ã còng cã mét vµi quèc gia, v× lý do chÝnh trÞ hay c¸c vÊn ®Ò t­¬ng tù, cã møc ®é hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ quèc tÕ thÊp h¬n. Iran vµ Irac lµ hai trong sè c¸c quèc gia ®­îc biÕt ®Õn víi tr÷ l­îng dÇu khÝ hµng ®Çu thÕ giíi, nh­ng v× bÞ l«i kÐo vµo nh÷ng cuéc xung ®ét chÝnh trÞ kh«ng døt, nªn khã cã thÓ ph¸t triÓn ngµnh dÇu khÝ cña m×nh. Cã mèi quan hÖ tèt víi ViÖt Nam ë cÊp chÝnh phñ. Nh­ chóng ta ®· biÕt tõ nh÷ng bµi häc thùc tÕ cña c¸c quèc gia l¸ng giÒng còng nh­ cña b¶n th©n Petrovietnam, nh÷ng mèi quan hÖ tèt gi÷a c¸c chÝnh phñ cã thÓ rÊt cã Ých trong viÖc t¹o c¬ héi tiÕp cËn c¸c dù ¸n dÇu khÝ ë n­íc ngoµi. C¸c quan chøc chÝnh phñ cã thÓ cã nh÷ng t¸c ®éng nhÊt ®Þnh tíi nh÷ng ng­êi ra quyÕt ®Þnh ®èi víi c¸c dù ¸n. Th«ng th­êng, viÖc x©m nhËp vµo mét n­íc míi mÊt rÊt nhiÒu thêi gian vµ nç lùc khi mét c«ng ty b¾t ®Çu tõ nh÷ng nÊc thang thÊp nhÊt. Vµ ViÖt Nam ®· thiÕt lËp ®­îc mèi quan hÖ chÝnh trÞ tèt ®Ñp víi nhiÒu n­íc cã tiÒm n¨ng dÇu khÝ trªn kh¾p thÕ giíi, vµ ®iÒu nµy ®· hç trî rÊt nhiÒu cho c¸c ho¹t ®éng cña Petrovietnam ë n­íc ngoµi. Vµ ta cã thÓ thÊy khu vùc sau ®©y phï hîp víi môc tiªu chiÕn l­îc trªn: §«ng Nam ¸: Trung §«ng vµ B¾c Phi Nga vµ c¸c n­íc vïng Ca-xpiªn Nhu cÇu vèn 4.1 Giai ®o¹n 2002-2005 4.1.1 Thùc hiÖn C¸c dù ¸n hiÖn cã Dùa vµo ch­¬ng tr×nh c«ng t¸c vµ ng©n s¸ch, kÕ ho¹ch th¨m dß ph¸t triÓn má vµ cam kÕt chi tiªu theo hîp ®ång cña c¸c dù ¸n hiÖn cã, dù kiÕn chi tiªu trong giai ®o¹n 2002-2005 lµ 55 triÖu USD, gåm chi phÝ t×m kiÕm th¨m dß lµ 30 triÖu USD vµ chi phÝ ph¸t triÓn má 25 triÖu USD. C¸c dù ¸n th¨m dß míi Tæng chi phÝ cho c¸c dù ¸n th¨m dß míi dù kiÕn lµ 86 triÖu USD. Chi phÝ cho mét dù ¸n th¨m dß dù kiÕn lµ 30 triÖu USD trªn gi¶ thiÕt giai ®o¹n th¨m dß lµ 3 n¨m vµ Petrovietnam ph¶i thùc hiÖn kh¶o s¸t 2.000 km ®Þa chÊn 2D, khoan 2 giÕng th¨m dß ngoµi kh¬i vµ c¸c chi phÝ nghiªn cøu, ho¹t ®éng t¹i v¨n phßng… Ph¸t triÓn má míi Do cã sè dù ¸n th¨m dß nh­ trªn, Petrovietnam cã kh¶ n¨ng cã tõ 3-5 dù ¸n ph¸t triÓn má míi sau khi th¨m dß thµnh c«ng. Cì má ®­îc gi¶ thiÕt lµ 135 triÖu thïng dÇu thu håi (PhÇn ®­îc chia cña Petrovietnam). Chi phÝ ph¸t triÓn má giai ®o¹n nµy dù kiÕn tõ 70-155triÖu USD. Mua tµi s¶n Nh»m ®¹t ®­îc møc s¶n l­îng ®Ò ra vµo n¨m 2005, Petrovietnam cÇn mua tr÷ l­îng thu håi x¸c minh (phÇn chia cña Petrovietnam) kho¶ng 25-75 triÖu thïng. Chi phÝ dù kiÕn ®Ó mua tr÷ l­îng nh­ vËy lµ 70-290 triÖu USD, trong ®ã Petrovietnam cã thÓ vay tíi 80% chi phÝ mua tµi s¶n. 4.1.2. Dù phßng Chi tiªu cho dù ¸n ph¸t triÓn má Amara phô thuéc vµo sù c¶i thiÖn t×nh h×nh cÊm vËn cña Liªn Hîp Quèc còng nh­ t×nh h×nh hËu chiÕn t¹i Ir¾c. NÕu ®iÒu kiÖn cã thÓ triÓn khai hîp ®ång, th× tõ n¨m 2004 dù kiÕn chi tiªu cho dù ¸n Amara lµ 162 triÖu USD. 4.1.3. Tæng hîp nhu cÇu vèn giai ®o¹n 2002-2005 Yªu cÇu vèn tõ nguån vèn tù cã cña Petrovietnam trong giai ®o¹n 2002-2005: T×m kiÕm th¨m dß: 137 triÖu USD Chi phÝ cho dù ¸n Amara: 4,5 triÖu USD Ph¸t triÓn má vµ mua tµi s¶n: 92-176 triÖu USD (30% tæng chi phÝ); trong ®ã nÕu kh«ng tÝnh chi phÝ dù phßng cho dù ¸n ph¸t triÓn má Amara sÏ lµ 41-128triÖu USD 4.2. Giai ®o¹n 2006-2010 Nh»m ®¹t môc tiªu s¶n l­îng 5 triÖu tÊn dÇu quy ®æi vµo n¨m 2010, ®ång thêi t¹o c¬ së t¨ng tr­ëng cho giai ®o¹n kÕ tiÕp, c¸c dù ¸n cña Petrovietnam bao gåm: 3 dù ¸n th¨m dß, 3-5 dù ¸n ph¸t triÓn má vµ 5 dù ¸n khai th¸c chuyÓn tiÕp tõ giai ®o¹n 2002-2005. 7 dù ¸n th¨m dß míi 3 dù ¸n ph¸t triÓn má míi (tõ 7 dù ¸n th¨m dß míi) V× vËy, nhu cÇu vèn tù cã cña Petrovietnam trong giai ®o¹n 2006-2010 : T×m kiÕm th¨m dß: 190 triÖu USD Ph¸t triÓn má vµ khai th¸c: 162-210 triÖu USD (30% tæng chi phÝ) Tæng yªu cÇu vèn giai ®o¹n 2002-2010 Sau khi ®­a ra nh÷ng con sè cô thÓ vÒ nguån v«n, ta cã thÓ thÊy tæng yªu cÇu vèn ®Çu t­ ®èi víi Petrovietnam cho th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi trong giai ®o¹n 2002-2010 nh­ sau: §¬n vÞ: triÖu USD Lo¹i dù ¸n Tæng yªu cÇu vèn theo c¸c dù ¸n Yªu cÇu vèn ®èi víi Petrovietnam Thùc hiÖn 910-1410 452-575 - Th¨m dß, Amara 260 273 - Ph¸t triÓn má, khai th¸c vµ mua tµi s¶n 650-1150 179-302 Dù phßng 189 65 Tæng 1099-1599 517-640 Khung ph¸p lý Khi PIDC b¾t ®Çu ®­îc Petrovietnam trao nhiÖm vô lµ ®¬n vÞ cña ngµnh dÇu khÝ thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi trong th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ, C«ng ty thùc hiÖn trªn c¬ së hai nguån luËt chÝnh. Tr­íc hÕt, ®ã lµ nguån luËt trong n­íc cho phÐp PIDC víi ®Çy ®ñ quyÒn vµ nghÜa vô cña m×nh ®­îc tæ chøc ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi. Thø hai, ®ã lµ nguån luËt quèc tÕ gåm tËp qu¸n quèc tÕ, luËt ph¸p quèc tÕ vµ c¸c n­íc mµ theo ®ã PIDC ph¶i lµm quen, hiÓu biÕt vµ tu©n thñ th× míi cã thÓ thµnh c«ng. Trong ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh ViÖt Nam hiÖn nay, do ho¹t ®éng ®Çu t­ ra n­íc ngoµi cßn qu¸ míi mÎ, nªn cßn qu¸ Ýt c¸c v¨n b¶n ph¸p lý h­íng dÉn, ®iÒu chØnh ho¹t ®éng nµy. TÝnh ®Õn thêi ®iÓm nµy, v¨n b¶n ph¸p lý vÒ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi gåm cã NghÞ ®Þnh 22/N§-CP ngµy 14/9/1999 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ qu¶n lý ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ra n­íc ngoµi lµ v¨n b¶n ph¸p lý cao nhÊt mµ Petrovietnam ph¶i tu©n thñ trong ®Çu t­ ra n­íc ngoµi vµ QuyÕt ®Þnh sè 116/Ttg ngµy 2/8/2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ quy ®Þnh mét sè ­u ®·i, chñ yÕu vÒ thuÕ cho ho¹t ®éng ®Çu t­ ra n­íc ngoµi cña ViÖt Nam. ChÝnh v× thÕ hµnh lang ph¸p lý cho ho¹t ®éng ®Çu t­ ra n­íc ngoµi trong lÜnh vùc dÇu khÝ nãi riªng vµ cña ViÖt Nam nãi chung cßn rÊt hÑp. Trªn tr­êng quèc tÕ, PIDC ph¶i tu©n thñ, còng nh­ lµm quen víihµng lo¹t c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ vÒ kÕ to¸n, kiÓm to¸n, ho¹t ®éng giao dÞch ng©n hµng ®Ó duy tr× kiÓm so¸t vÒ tµi chÝnh c¸c ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi. Tuy vËy, t¹i mçi n­íc kh¸c nhau l¹i cã nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý kh¸c nhau vÒ ®Çu t­ n­íc ngoµi, hÖ thèng thuÕ, tiÕp cËn nguån tµi nguyªn vµ tû gi¸ hèi ®o¸i. ThÝch øng víi luËt ph¸p vµ c¸c quy ®Þnh cña hµng lo¹t c¸c n­íc trªn thÕ giíi qu¶ lµ mét thö th¸ch lín lao ®èi víi PIDC, nh­ng ®iÒu nµy cã thÓ dÔ dµng v­ît qua nÕu ¸p dông hÖ thèng tiªu chuÈn c«ng nghiÖp vµ tËn dông triÖt ®Ó hiÓu biÕt quèc tÕ còng nh­ sù hç trî tõ c¸c h·ng kiÓm to¸n. PIDC nªn t¹o dùng mèi quan hÖ víi c¸c c«ng ty luËt vµ c¸c c«ng ty kiÓm to¸n ë c¸c n­íc cã dù ¸n ®Çu t­ ®Ó cã thÓ b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña m×nh mét c¸ch tèt nhÊt ®ång thêi cã thÓ lµm chñ ®­îc mäi t×nh huèng. Bªn c¹nh ®ã, còng cÇn thóc ®Èy viÖc x©y dùng c¸c tho¶ thuËn gi÷a c¸c quèc gia trong lÜnh vøc th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ. HÖ thèng tiªu chuÈn lùa chän dù ¸n Mét trong nhøng khã kh¨n lín nhÊt cña c¸c c«ng ty dÇu khÝ quèc tÕ trong tiÕn tr×nh ®Çu t­ t­ lµ x¸c ®Þnh ®­îc hÖ thèng c¸c tiªu chuÈn ®Ó lùa chän dù ¸n míi. §ã chÝnh bëi v× trong tõng ng÷ c¶nh kh¸c nhau th× c¸c tiªu chuÈn nµy còng ®­îc ­u tiªn kh¸c nhau. Vµ víi Petrovietnam, c¸c tiªu chÝ lùa chän dù ¸n cã thÓ nh­ sau: TiÒm n¨ng dÇu khÝ lín C¸c dù ¸n môc tiªu ph¶i cã tr÷ l­îng tiÒm n¨ng vµi tr¨m triÖu thïng dÇu quy ®æi th× khi ®i vµo khai th¸c míi ®¸p øng ®­îc tÝnh hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ®Çu t­ mµ ban l·nh ®¹o còng nh­ ®éi ngò c¸n bé Petrovietnam ®Ò ra. §a c¬ héi: TËp trung vµo c¸c dù ¸n ®a triÓn väng, ®a ph­¬ng h­íng (còng nh­ trong th¨m dß), cã nhiÒu c¬ héi ph¸t triÓn, nhiÒu c¸ch thøc khai th¸c tiÕp cËn sÏ gi¶m thiÓu ®­îc rñi ro trong ®Çu t­. C¸c chØ tiªu kinh tÕ: C¸c chØ tiªu kinh tÕ c¬ b¶n cña ngµnh bao gåm: 18% IRR ®èi víi c¸c dù ¸n ph¸t triÓn dÇu khÝ, lín h¬n 23% IRR ®èi víi c¸c dù ¸n th¨m dß dÇu khÝ, NPV d­¬ng. Vµ chóng ta chØ nªn xem xÐt d­íi d¹ng chØ sè chø kh«ng ph¶i c¸c gi¸ trÞ cô thÓ v× gi¸ cã thÓ thay ®æi còng nh­ víi c¸c dù ¸n cã gi¸ trÞ cao (nh­ c¸c dù ¸n khÝ ho¸ láng) th­êng yªu cÇu l­îng vèn ®Çu t­ nhiÒu. Cæ phÇn tham gia lín Cæ phÇn tham gia Ýt nhÊt lµ 15% vµ nhiÒu nhÊt lµ 50% sÏ ®¶m b¶o cho Petrovietnam cã nh÷ng ¶nh h­ëng tíi viÖc ra quyÕt ®Þnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n vµ cã phÇn lîi nhuËn thu vÒ ®¸ng kÓ. §èi t¸c thùc hiÖn Petrovietnam nªn chän nh÷ng c«ng ty cã quan hÖ lµm ¨n l©u n¨m (th­êng cã nh÷ng ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam) vµ cã mèi quan hÖ víi n­íc cã dù ¸n vµ ®iÒu nµy rÊt h÷u Ých trong viÖc chia sÎ rñi ro kü thuËt vµ th­¬ng m¹i. MÆc dï, c¸c tiªu chÝ trªn cã thÓ phï hîp ®Ó lùa chän dù ¸n, th× Petrovietnam còng cÇn lu«n lu«n nhËn thøc r»ng ph¶i ¸p dông chóng mét c¸ch linh ho¹t trong tõng tr­êng hîp cô thÓ. Trong tr­êng hîp Petrovietnam ®Çu t­ vµo mét khu vùc quen thuéc tr­íc ®ã ®· cã dù ¸n, th× dù ¸n lÇn nµy th­êng ®ßi hái ®éi ngò c¸n bé còng nh­ c«ng t¸c qu¶n lý ë møc thÊp nhÊt. TÊt nhiªn ®iÒu nµy kh«ng cã nghÜa lµ nhÊt thiÕt ph¶i cã hµng t¸ c¸c dù ¸n nhá tr­íc khi cã mét dù ¸n nµo ®ã, nh­ng viÖc tham gia vµo mét dù ¸n ë mét khu vùc quen thuéc bao giê còng cã kh¶ n¨ng kinh tÕ lín h¬n. Ta còng cã thÓ xem xÐt mét tr­êng hîp kh¸c ®Ó hiÓu râ h¬n tÇm quan träng cña viÖc ¸p dông linh ho¹t hÖ thèng c¸c chØ tiªu. §ã lµ khi Petrovietnam ®­îc mêi tham gia vµo mét dù ¸n lín cña mét tËp ®oµn dÇu khÝ quèc tÕ. Vµ nh­ thÕ th× mét cæ phÇn nhá trong mét dù ¸n lín cã thÓ ®em l¹i lîi tøc cao h¬n mét cæ phÇn lín trong mét dù ¸n nhá. H×nh thøc triÓn khai Petrovietnam cã thÓ lùa chän c¸c h×nh thøc triÓn khai ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi cña m×nh theo c¸c h­íng sau: Tù ®iÒu hµnh trong n­íc: §©y lµ b­íc khëi ®Çu cÇn thiÕt chuÈn bÞ cho nh÷ng b­íc tiÕn dµi h¬n sau nµy. Petrovietnam, vµ cô thÓ lµ PIDC cÇn liªn tôc tÝch luü kinh nghiÖm qu¶n lý ®iÒu hµnh vµ thùc hiÖn dù ¸n, t¹o lËp sù tin t­ëng cho l·nh ®¹o còng nh­ c¸n bé nh©n viªn, thö th¸ch phï hîp cña c¬ cÊu tæ chøc tr­íc yªu cÇu c«ng viÖc. §iÒu hµnh chung ë n­íc ngoµi: TÝch cùc tham gia ®iÒu hµnh víi c¸c c«ng ty b¹n ®Ó cã kinh nghiÖm vÒ thÞ tr­êng míi, chia sÎ vµ häc hái kinh nghiÖm tæ chøc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh ë n­íc ngoµi. Tù ®iÒu hµnh ë n­íc ngoµi: Trùc tiÕp ®iÒu hµnh c¸c dù ¸n th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ nh­ lµ mét c«ng ty dÇu khÝ quèc tÕ, nhanh chãng tr­ëng thµnh vÒ mäi mÆt vµ n©ng cao uy tÝn quèc tÕ. Trªn thùc tÕ, Petrovietnam ®· triÓn khai ®ång lo¹t c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng trªn ngay tõ n¨m 2002, vµ ®Æc biÖt chó träng viÖc t×m kiÕm ®èi t¸c ®Ó hîp t¸c ®Çu t­. Tãm l¹i, “ChiÕn l­îc ®Çu t­ n­íc ngoµi trong th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ cña Tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam” lµ sù phèi hîp tæng hoµ c¸c b­íc ®i c¬ b¶n trong c¸c vÊn ®Ò tõ ®Ò ra môc tiªu, nguån vèn, ph­¬ng thøc thøc thùc hiÖn, h×nh thøc triÓn khai… cho ®Õn khu vùc ®Çu t­. §Ó thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc nµy, Petrovietnam cÇn dùa vµo nh÷ng nÒn t¶ng ban ®Çu ®­îc x©y dùng trong thêi gian qua ®Ó ph¸t huy néi lùc, tËn dông c¬ héi còng nh­ tin t­ëng vµo mét t­¬ng lai t­¬i s¸ng. Ch­¬ng III: Nh÷ng biÖn ph¸p thùc hiÖn ChiÕn l­îc §TNN trong TDKT dÇu khÝ cña Tæng c«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam I. Nh÷ng thuËn lîi vµ th¸ch thøc c¬ b¶n cña Petrovietnam trong triÓn khai chiÕn l­îc ®Çu t­ n­íc ngoµi. §iÓm m¹nh: Trong nhiÒu n¨m qua, ngµnh DÇu khÝ ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc quan t©m x©y dùng, trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän cã vai trß quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ an ninh cña ®Êt n­íc. Vµ sau h¬n 27 n¨m x©y dùng vµ ph¸t triÓn, Petrovietnam ®· cã tiÒn ®Ò vÒ c¬ së vËt chÊt, nh©n lùc ®Ó ph¸t triÓn toµn diÖn nh»m khai th¸c mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån tµi nguyªn dÇu khÝ cña ®Êt n­íc; ®ång thêi gãp phÇn thóc ®Èy qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ vµ HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. §©y lµ mét trong nh÷ng ®iÓm m¹nh c¬ b¶n gióp Petrovietnam v÷ng tin tiÕp tôc thùc hiÖn ChiÕn l­îc ®Çu t­ n­íc ngoµi trong th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ. H¬n n÷a, Petrovietnam cßn cã nh÷ng ®iÓm m¹nh sau: Cã ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng tÝch luü cho ph¸t triÓn nguån néi lùc còng nh­ thu hót ®µu t­ n­íc ngoµi vµ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi, tõng b­íc héi nhËp b×nh ®¼ng vµo céng ®ång dÇu khÝ khu vùc vµ quèc tÕ Cã nhiÒu kinh nghiÖm v× ®­îc tiÕp cËn víi c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i vÒ TK-TD-KT dÇu khÝ trong gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång chia s¶n phÈm cña c¸c nhµ thÇu n­íc ngßai §· x©y dùng vµ ®ang tham gia ®iÒu hµnh thµnh c«ng mét sè dù ¸n th¨m dß, khai th¸c víi c¸c Nhµ thÇu dÇu khÝ ë trong n­íc vµ n­íc ngßai Cã ®éi ngò c¸n bé chuyªn gia ®­îc häc tËp vµ ®µo t¹o ë c¸c n­íc cã ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ ph¸t triÓn. Cã ®éi ngò c¸n bé tr­ëng thµnh qua kinh nghiÖm c«ng t¸c trong c¸c dù ¸n th¨m dß – ph¸t triÓn-khai th¸c dÇu khÝ ë ViÖt nam. Khèi tËp thÓ thèng nhÊt, ®ßan kÕt, cã ý chÝ ®Êu tranh chèng c¸c tÖ nan tham nhòng, quan liªu mang l¹i sù lµnh m¹nh trong c¸c häat ®éng vÒ ®Çu t­ §iÓm yÕu: Bªn c¹nh nh÷ng ®iÓm m¹nh nªu trªn, Petrovietnam còng cã nh÷ng ®iÓm yÕu nh­ sau: Nguån néi lùc trong n­íc cã nhiÒu h¹n chÕ. VÒ tiÒm n¨ng dÇu: theo dù b¸o nguån dÇu th« khai th¸c trong n­íc kh«ng v­ît qu¸ møc 25 triÖu tÊn/n¨m ®Õn n¨m 2010 vµ sÏ kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu tiªu thô cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam kho¶ng vµo sau n¨m 2015.TiÒn n¨ng khÝ: Phong phó h¬n nh­ng chi phÝ khai th¸c khÝ ngoµi biÓn cao, hé tiªu thô khÝ ph¸t triÓn chËm. N¨ng lùc c¹nh tranh: Khi héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi c¸c chuyªn ngµnh chÕ biÕn dÇu khÝ vµ dÞch vô dÇu khÝ… cßn bÞ h¹n chÕ. Nh÷ng h¹n chÕ vÒ hiÓu biÕt m«i tr­êng kinh doanh còng nh­ kinh nghiÖm tæ chøc qu¶n lý ®iÒu hµnh kinh doanh quèc tÕ còng lµ mét ®iÓm yÕu lín. Lùc l­îng tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm qu¶n lý kinh doanh cña ®éi ngò c¸n bé, chuyªn gia dÇu khÝ ViÖt Nam tuy ®· ®­îc n©ng lªn ®¸ng kÓ nh­ng ch­a ®ång bé. Sè l­îng nh©n viªn cã n¨ng lùc cho ho¹t ®éng quèc tÕ cßn kh¸ Ýt ®Ó ®¶m ®­¬ng yªu cÇu triÓn khai c¸c dù ¸n ë n­íc ngoµi. C¬ chÕ tµi chÝnh ®ang ¸p dông ch­a ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn vµ t¹o ®iÒu kiÖn tù chñ tµi chÝnh cho Petrovietnam. Petrovietnam vÉn ch­a thùc sù ho¹t ®éng nh­ mét doanh nghiÖp thùc thô. HÖ thèng ®Þnh chÕ tµi chÝnh ch­a ®Çy ®ñ vµ hoµn chØnh, ch­a ph¸t huy ®­îc vai trß trong viÖc thu xÕp, qu¶n lý vµ sö dông vèn. TiÒm n¨ng tµi chÝnh cña Petrovietnam qu¸ nhá so víi nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng ®Çu t­ ra n­íc ngoµi. Vèn dµnh cho ho¹t ®éng th¨m dß khai th¸c ë n­íc ngoµi cßn h¹n chÕ. ViÖc huy ®éng vµ duy tr× ®­îc nguån vèn ®Çu t­ còng lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc nan gi¶i. C¬ chÕ qu¶n lý vµ ®iÒu hµnhdù ¸n ë n­íc ngoµi phï hîp víi yªu cÇu kinh doanh quèc tÕ cña ngµnh vÉn cßn ch­a ®Çy ®ñ. C¬ héi Cã rÊt nhiÒu c¬ héi më ra cho Petrovietnam trong vùc ®Çu t­ th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ trªn tr­êng quèc tÕ. Chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc lµ thóc ®Èy vµ ph¸t triÓn quan hÖ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ cña ViÖt Nam víi tÊt c¶ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, t¹o m«i tr­êng quèc tÕ thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Mèi quan hÖ chÝnh trÞ vµ c¸c tho¶ thuËn, ch­¬ng tr×nh hîp t¸c kinh tÕ cÊp nhµ n­íc vµ chÝnh phñ víi c¸c n­íc giµu tiÒm n¨ng dÇu khÝ më ®­êng cho Petrovietnam th©m nhËp vµo thÞ tr­êng th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë c¸c n­íc giµu tiÒm n¨ng.Nh÷ng mèi quan hÖ tèt ®Ñp s½n cã gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc ASEAN còng nh­ víi nhiÒu n­íc §«ng ¢u cò cho phÐp Petrovietnam tiÕp cËn nhiÒu c¬ héi ®Çu t­ ë c¸c n­íc kh¸c nhau. Ngoµi ra, b»ng viÖc tranh thñ quan hÖ chÝnh trÞ kinh tÕ cña ViÖt Nam víi c¸c n­íc Trung §«ng vµ B¾c Phi, Petrovietnam cã c¬ héi giµnh ®­îc nh÷ng dù ¸n quan träng, nhanh chãng th©m nhËp vµ cã chç ®øng ë c¸c khu vùc nµy. Bªn c¹nh ®ã, sau khi nhiÒu c«ng ty dÇu khÝ thÕ giíi s¸p nhËp hoÆc ®iÒu chØnh chiÕn l­îc vµ nhê nh÷ng diÔn biÕn phøc t¹p trong m«i tr­êng chÝnh trÞ vµ kinh tÕ trong khu vùc, c¬ héi héi tham gia c¸c dù ¸n ph¸t triÓn má hoÆc mua tµi s¶n má xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu. §ång thêi, xuÊt hiÖn hµng lo¹t c¸c c¬ héi th¨m dß diÖn tÝch míi, diÖn tÝch ®· hoµn tr¶ cad ph¸t triÓn c¸c má ®· ®­îc ph¸t hiÖn ë c¸c n­íc, khu vùc giµu tiÒm n¨ng dÇu khÝ. Th¸ch thøc HÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam cßn ch­a bao qu¸t theo kÞp víi nhu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh dÇu khÝ. ChÝnh v× thÕ, c¬ chÕ, hµnh lang ph¸p lý phï hîp víi yªu cÇu kinh doanh quèc tÕ vÉn cßn thiÕu. C¸c v¨n b¶n ph¸p lý hiÖn hµnh vÒ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi ch­a phï hîp víi ®Æc thï ho¹t ®éng dÇu khÝ quèc tÕ. Trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc ®Çy biÕn ®éng, gi¸ dÇu th« kh«ng æn ®Þnh, sù s¸p nhËp c¸c tËp ®oµn dÇu khÝ xuyªn quèc gia ®· t¹o ra sù c¹nh tranh gay g¾t. Bªn c¹nh nh÷ng rñi ro th­¬ng m¹i, rñi ro chÝnh trÞ (chiÕn tranh, cÊm vËn, néi chiÕn), rñi ro kinh tÕ (kinh tÕ suy tho¸i, khñng ho¶ng) còng lµ nh÷ng th¸ch thøc ®¸ng kÓ ®èi víi viÖc ®Çu t­ vµo th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ. Nh­ vËy, tÊt c¶ c¸c ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, c¬ héi vµ th¸ch thøc nh­ ®· tr×nh bµy trªn ®©y lu«n song hµnh cïng Petrovietnam trong b­íc ®­êng thùc hiÖn chiÕn l­îc ®Çu t­ th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi. NhËn thøc ®­îc ®iÒu nµy, chÝnh lµ nh»m gióp cho Petrovietnam cã thÓ ph¸t huy néi lùc, kh¾c phôc khã kh¨n, tËn dông c¬ héi vµ v­ît qua thö th¸ch ®Ó tiÕn tíi thµnh c«ng. II. Mét sè biÖn ph¸p c¬ b¶n nh»m thùc hiÖn chiÕn l­îc §TNN cña Petrovietnam Sau khi ph©n tÝch nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu, c¬ héi vµ th¸ch thøc cña Petrovietnam, em xin ®Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p sau ®©y: 1. T¨ng c­êng c¸c quy ®Þnh ph¸p lý cho §TNN V¨n b¶n ph¸p lý vÒ ®Çu t­ ra n­íc ngoµi gåm NghÞ ®Þnh 22/N§-CP ngµy 14/9/1999 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh vÒ qu¶n lý ®Çu t­ cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ra n­íc ngoµi lµ v¨n b¶n ph¸p lý cao nhÊt mµ Petrovietnam ph¶i tu©n thñ trong ®Çu t­ ra n­íc ngoµi vµ QuyÕt ®Þnh sè 116/Ttg ngµy 2/8/2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ quy ®Þnh mét sè ­u ®·i, chñ yÕu vÒ thuÕ cho ho¹t ®éng ®Çu t­ ra n­íc ngoµi cña ViÖt Nam. Tuy nhiªn, c¸c quy ®Þnh trong c¸c v¨n b¶n ph¸p lý hiÖn cã ch­a ®Çy ®ñ vµ ch­a ®ång bé. V× vËy, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho Petrovietnam thùc hiÖn chiÕn l­îc ®Çu t­ n­íc ngoµi cña m×nh còng nh­ ho¹t ®éng ®­îc theo th«ng lÖ quèc tÕ, ChÝnh phñ cÇn xem xÐt bæ sung hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p lý khuyÕn khÝch ®Çu t­ ra n­íc ngoµi trong lÜnh vùc th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ. Tr­íc hÕt, ChÝnh phñ cÇn cho phÐp Petrovietnam phèi hîp víi c¸c Bé, Ngµnh liªn quan dù th¶o tr×nh ChÝnh phñ phª duyÖt mét sè quy ®Þnh ph¸p lý quan träng sau: 1.1. Bæ sung ®iÒu lÖ ho¹t ®éng cña Petrovietnam Theo §iÒu lÖ Tæ chøc vµ Ho¹t ®éng cña Petrovietnam ®­îc ban hµnh theo NghÞ ®Þnh 38/CP ngµy 30/5/1995 cña ChÝnh phñ ch­a cã quy ®Þnh vÒ chøc n¨ng kinh doanh th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi. Do vËy ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn còng nh­ chÝnh thøc giao nhiÖm vô cho Petrovietnam, th× cÇn bæ sung chøc n¨ng kinh doanh th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi vµo §iÒu lÖ Tæ chøc vµ Ho¹t ®éng cña Petrovietnam. 1.2. ThÈm ®Þnh vµ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ Quy tr×nh phª duyÖt trong n­íc hiÖn hµnh ®èi víi dù ¸n dÇu khÝ cã nhiÒu ®iÓm ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu thêi gian trong m«i tr­êng kinh doanh quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng c¬ héi Petrovietnam ph¶i ®¸nh gi¸ vµ chµo thÇu trong mét thêi gian ng¾n theo lÞch do n­íc chñ nhµ quy ®Þnh. V× vËy cÇn cã mét ban chØ ®¹o nhµ n­íc do mét Phã Thñ t­íng ChÝnh phñ phô tr¸ch ®èi víi c¸c dù ¸n th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi nh»m: Thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c víi c¸c n­íc cã tiÒm n¨ng dÇu khÝ, t¹o ®iÒu kiÖn cho Petrovietnam ph¸t triÓn ho¹t ®éng dÇu khÝ ë n­íc ngoµi Xem xÐt thÈm ®Þnh gióp Thñ t­íng ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh phª duyÖt dù ¸n. ChØ ®¹o vµ phèi hîp c¸c bé ngµnh liªn quan th¸o gì c¸c khã kh¨n, bÕ t¾c trong qu¸ tr×nh triÓn khai dù ¸n. Tæ chøc so¹n th¶o vµ hoµn thiÖn c¸c quy ®Þnh ph¸p lý trong lÜnh vùc th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi. 1.3. Thñ tôc ®Êu thÇu vµ phª duyÖt trao thÇu C¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ ®Êu thÇu vµ phª duyÖt trao thÇu chØ cã hiÖu lùc vµ phï hîp víi c¸c dù ¸n ë trong n­íc. §èi víi c¸c dù ¸n th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi, Petrovietnam víi t­ c¸ch lµ nhµ thÇu ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ ®Êu thÇu cña hîp ®ång ®· ký vµ chÞu sù gi¸m s¸t chÆt chÏ cña n­íc chñ nhµ, tõ lËp ®Çu bµi thÇu, xÐt thÇu, trao thÇu vµ triÓn khai hîp ®ång. V× vËy, ChÝnh phñ cho phÐp Petrovietnam khi triÓn khai c¸c dù ¸n th¨m dß khai th¸c ë n­íc ngoµi ®­îc thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu ( mêi thÇu, ®¸nh gi¸ vµ phª duyÖt/trao thÇu) theo quy ®Þnh cña n­íc chñ nhµ vµ hîp ®ång dÇu khÝ ®· ®­îc phª duyÖt trong GiÊy phÐp §Çu t­. 1.4. Chu chuyÓn ngo¹i tÖ Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Ng©n hµng Nhµ n­íc, doanh nghiÖp ®Çu t­ ra n­íc ngoµi ph¶i chuyÓn lîi nhuËn vµ c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c vÒ n­íc trong thêi h¹n chËm nhÊt lµ 6 th¸ng kÓ tõ khi kÕt thóc n¨m tµi chÝnh cña n­íc chñ nhµ. Ngoµi ra, viÖc sö dông lîi nhuËn ®Ó t¸i ®Çu t­ hoÆc kÐo dµi thêi h¹n ®Çu t­ ë n­íc ngoµi ph¶i ®­îc Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ phª duyÖt. §èi víi c¸c dù ¸n th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi, c¸c kho¶n thu gåm: b»ng hiÖn vËt hoÆc tiÒn lµ kho¶n thu håi chi phÝ th¨m dß khai th¸c ®· bá ra b»ng hiÖn vËt hoÆc b»ng tiÒn kh¸c lµ kho¶n l·i ®­îc chia theo quy ®Þnh hîp ®ång Hai kho¶n trªn ®­îc gäi chung lµ “phÇn ®­îc chia” cña Petrovietnam sÏ ®­îc chuyÓn ngay vÒ nø¬c theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña nhµ n­íc. §Ó cÊp kinh phÝ cho c¸c dù ¸n ë n­íc ngoµi, Petrovietnam sÏ chuyÓn ngo¹i tÖ qua c¸c tµi kho¶n ë ViÖt Nam vµ ë n­íc ngoµi ®­îc phÐp më theo quy ®Þnh cña hîp ®ång vµ c¸c tho¶ thuËn liªn quan ®· ký gi÷a c¸c bªn trong hîp ®ång. §Ó Petrovietnam sö dông nguån thu tõ c¸c dù ¸n ë n­íc ngoµi mét c¸ch linh ho¹t, hiÖu qu¶ nhÊt, tr¸nh l·ng phÝ vÒ thêi gian vµ nguån lùc, ChÝnh phñ cho phÐp Petrovietnam sau khi hoµn thµnh c¸c nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc ®­îc gi÷ nguyªn “PhÇn ®­îc chia” b»ng ngo¹i tÖ t¹i c¸c tµi kho¶n ®· nªu ®Ó tiÕp tôc chi tiªu cho c¸c dù ¸n theo ch­¬ng tr×nh c«ng viÖc vµ ng©n s¸ch ®· ®­îc phª duyÖt (kh«ng ph¶i b¸n ngo¹i tÖ cho ng©n hµng). 1.5. Thµnh lËp c«ng ty chi nh¸nh ë n­íc ngoµi Theo th«ng lÖ dÇu khÝ quèc tÕ, c¸c c«ng ty dÇu khÝ khi thùc hiÖn dù ¸n trong mét sè tr­êng hîp ®Æc biÖt cÇn thµnh lËp c«ng ty thµnh viªn mang quèc tÞch mét n­íc thø ba ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc ®iÒu hµnh vµ h¹n chÕ rñi ro. V× vËy, khi cÇn thiÕt, Petrovietnam sÏ kiÕn nghÞ ChÝnh phñ cho phÐp thµnh lËp c«ng ty thµnh viªn ë n­íc ngoµi ®Ó thùc hiÖn dù ¸n. 2. Huy ®éng nguån vèn ®Çu t­ - Quü dù phßng rñi ro §Çu t­ th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ®ßi hái vèn lín, song l¹i lµ ®Çu t­ rñi ro,v× vËy cÇn sín cã Quü rñi ro cña Nhµ n­íc hoÆc Ngµnh hç trî. XÐt thùc tÕ c¸c c«ng ty dÇu kh«ng thÓ vay vèn ®Ó ho¹t ®éng t×m kiÕm th¨m dß (c«ng ty dÇu quèc tÕ th­êng trÝch tõ l·i rßng theo tû lÖ nhÊt ®Þnh), nguån vèn cho ho¹t ®éng t×m kiÕm th¨m dß sÏ ®­îc lÊy tõ Quü §Çu t­ Ph¸t triÓn cña Petrovietnam. §Ó bï ®¾p Quü §Çu t­ Ph¸t triÓn trong tr­êng hîp th¨m dß kh«ng thµnh c«ng, ®Ò nghÞ ChÝnh phñ xem xÐt cho phÐp h×nh thµnh mét quü dù phßng rñi ro t×m kiÕm th¨m dß kho¶ng 30-50 triÖu USD/n¨m. Quü rñi ro lµ h×nh thøc hç trî b¾t buéc cña Nhµ n­íc ®èi víi c¸c C«ng ty DÇu. Trong tr­êng hîp nµy, Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc chñ ®éng x¸c lËp quü rñi ro nµy. Quü rñi ro h×nh thµnh trªn c¬ së trÝch tõ tæng lîi nhuËn do ho¹t ®éng th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ cña toµn ngµnh ®em l¹i. Tû lÖ trÝch cã thÓ lªn ®Õn 25% lîi nhuËn hµng n¨m. Quü rñi ro x¸c lËp vµ quyÕt to¸n kú h¹n 5 n¨m. kh«ng nªn theo hµng n¨m. Khi cã ph¸t hiÖn dÇu khÝ th­¬ng m¹i, nguån vèn cho ho¹t ®éng ph¸t triÓn – khai th¸c má sÏ ®­îc lÊy tõ: Quü §Çu t­ Ph¸t triÓn cña Petrovietnam ( chiÕm tû träng tèi thiÓu lµ 30% trong tæng chi phÝ ph¸t triÓn khai th¸c má ) vµ mét phÇn trong PhÇn ®­îc chia cña Petrovietnam tõ dù ¸n; phÇn cßn l¹i (kho¶ng 70% trong tæng chi phÝ ph¸t triÓn khai th¸c má) sÏ ®­îc Petrovietnam thu xÕp tõ c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông ë trong vµ ngoµi n­íc. §Ó huy ®éng vèn cho c¸c dù ¸n ®i vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn – khai th¸c má, ®Ò nghÞ ChÝnh phñ ban hµnh quy ®Þnh cho phÐp c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông trong n­íc cung cÊp c¸c kho¶n vay cho c¸c dù ¸n dÇu khÝ ë n­íc ngoµi. Trong t­¬ng lai, häc tËp kinh nghiÖm cña c¸c c«ng ty dÇu khÝ quèc gia kh¸c, khi ®­îc chÝnh phñ cho phÐp, Petrovietnam sÏ nghiªn cøu tr×nh ChÝnh phñ ph­¬ng ¸n ph¸t hµnh chøng kho¸n (IPO) trong n­íc vµ quèc tÕ, b¾t ®Çu cã thÓ thùc hiÖn b»ng viÖc ph¸t hµnh IPO cho mét dù ¸n/c«ng tr×nh (Petrovietnam n¾m cæ phÇn ®a sè) - ¦u tiªn vèn cho t×m kiÕm th¨m dß ë n­íc ngoµi. Giai ®o¹n 2001- 2005 lµ giai ®o¹n khëi ®Çu cña ®Çu t­ t×m kiÕm th¨m dß ë n­íc ngoµi, do ®ã rÊt cÇn tËp trung vèn ­u tiªn tõ Quü rñi ro cho ®Çu t­ nµy. Cã thÓ dµnh kh«ng Ýt h¬n 1/2 Quü rñi ro cho ®Çu t­ t×m kiÕm th¨m dß ë n­íc ngoµi. BiÕt r»ng mét mÆt cÇn ­u tiªn, nh­ng dß t×m dù ¸n ë n­íc ngoµi rÊt khã kh¨n - LÊy dù ¸n nu«i dù ¸n §Ó cã nguån vèn ®Çu t­ cho th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi, mét h×nh thøc lÊy dù ¸n trong n­íc ®Ó ®æi lÊy dù ¸n ë n­íc ngoµi ph¶i lµ mét chñ tr­¬ng. NhiÒu c«ng ty s½n sµng hîp t¸c víi ta ë ViÖt Nam vµ s½n sµng chia sÎ víi ta, cho ta tham gia vµo dù ¸n ë n­íc ngoµi. Kinh doanh cæ phÇn c¸c dù ¸n ®em l¹i nguån thu nhÊt ®Þnh. Xem xÐt ®Ó cho phÐp ®­îc gi÷ l¹i nguån thu nµy tõ c¸c dù ¸n ë n­íc ngoµi ®Ó t¸i ®Çu t­ vµo th¨m dß khai th¸c c¸c dù ¸n míi ë n­íc ngoµi. - H¹ch to¸n kinh doanh th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi §Çu t­ th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ lµ ®Çu t­ lín nh­ng rñi ro cao. Bëi vËy cÇn ph©n t¸n vèn ®Çu t­ vµo cµng nhiÒu dù ¸n th¨m dß khai th¸c cµng tèt, trong ®ã cã dù ¸n thµnh c«ng sÏ ®em l¹i lîi nhuËn rÊt cao, song sÏ cã rÊt nhiÒu dù ¸n thÊt b¹i lµ ®iÒu tÊt yÕu. Bëi vËy h¹ch to¸n kinh doanh th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi kh«ng thÓ h¹ch to¸n riªng lÎ ®éc lËp tõng dù ¸n hay nhãm dù ¸n mµ ph¶i nhÊt ®Þnh h¹ch to¸n kinh doanh tæng hîp, thèng nhÊt vµ tËp trung toµn bé c¸c dù ¸n th¨m dß khai th¸c c¶ trong vµ ngoµi n­íc. 3. X©y dùng quy chÕ lao ®éng §Çu t­ th¨m dß khai th¸c ë n­íc ngoµi lµ ho¹t ®éng quèc tÕ theo th«ng lÖ quèc tÕ, c¹nh tranh quèc tÕ… chØ cã thÓ cã vµ ®­îc triÓn khai thµnh c«ng bëi nguån lùc con ng­êi ®¹t tr×nh ®é quèc tÕ. §iÒu nµy kh«ng thÓ cã ngay ®­îc, song còng kh«ng thÓ kh«ng cÊp b¸ch tËp trung x©y dùng, bëi viÖc t×m vµ x©y dùng dù ¸n ®· cÇn ng­êi råi th× khi triÓn khai dù ¸n cµng ®ßi hái cÇn cã nhiÒu ng­êi g¾n víi tõng dù ¸n cô thÓ. §ã lµ: Lùc l­îng c¸n bé ®iÒu hµnh qu¶n lý dù ¸n quèc tÕ: Çn cã mét ®éi ngò tuy kh«ng ®«ng nh­ng ph¶i m¹nh, cã n¨ng lùc qu¶n lý - ®iÒu hµnh ®éc lËp trong m«i tr­êng quèc tÕ, theo th«ng lÖ quèc tÕ, thÊu hiÓu vµ biÕt vËn dông luËt ph¸p ViÖt Nam. §©y lµ lùc l­îng b¾t buéc ph¶i lµ ng­êi ViÖt Nam, ng­êi cña Petrovietnam vµ g¾n bã víi Petrovietnam. Lùc l­îng c¸n bé qu¶n lý Tµi chÝnh – kinh doanh: RÊt cÊp b¸ch cho qu¶n lý vµ thùc thi c«ng t¸c tµi chÝnh c¸c dù ¸n quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ c¸c dù ¸n do Petrovietnam ®iÒu hµnh. §©y còng b¾t buéc ph¶i lµ ng­êi ViÖt Nam vµ g¾n bã víi Petrovietnam. Lùc l­îng chuyªn gia kü thuËt kinh tÕ: CÇn mét lùc l­îng kh«ng Ýt, cã thÓ tù chñ víi tõng dù ¸n linh ho¹t chuyÓn sang c¸c dù ¸n kh¸c, lu«n s¸ng t¹o t×m ra c¸i míi. CÇn cã lùc l­îng ViÖt Nam trÎ kháe, nhiÖt t×nh, s½n sµng ®i c¸c n¬i ®Ó lµm viÖc. Bªn c¹nh ®ã cÇn sím tuyÓn thuª lao ®éng quèc tÕ vµo lµm trong c¸c tæ chøc, mét mÆt n©ng chuÈn cho c¸c chuyªn viªn cña ta, mÆt kh¸c sö dông hä nh­ mét minh chøng cho chuÈn quèc tÕ cña ho¹t ®éng cña ta. Bªn c¹nh ®ã, ®Ó khuyÕn khÝch ng­êi lao ®éng trong ngµnh dÇu khÝ ®i lµm viÖc ë n­íc ngoµi, ChÝnh phñ cÇn sím cho phÐp Petrovietnam ban hµnh vµ ¸p dông chÝnh s¸ch nh©n viªn (l­¬ng, th­ëng vµ c¸c chÕ ®é kh¸c) cho ng­êi ViÖt Nam lµm viÖc trong c¸c dù ¸n dÇu khÝ ë n­íc ngoµi trªn c¬ së tham kh¶o chÝnh s¸ch nh©n viªn cña c¸c c«ng ty dÇu khÝ quèc gia trong khu vùc Ch©u ¸ (nh­ Petronas cña Malaysia, Pertamina cña Indonesia, KNOC cña Hµn Quèc, PTT cña Th¸i Lan, CNOOC cña Trung Quèc). §Ó thùc hiÖn c¸c dù ¸n ë n­íc ngoµi mét c¸ch cã hiÖu qu¶, Petrovietnam còng nªn nhanh chãng ®µo t¹o/ tuyÓn dông c¸c chøc danh lµ lao ®éng ViÖt Nam ®· cã kinh nghiÖm c«ng t¸c vµ cã thÓ ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi. §èi víi c¸c chøc danh ch­a cã c¸n bé ViÖt Nam thÝch hîp ®¶m nhiÖm, Petrovietnam ®­îc phÐp thuª chuyªn gia n­íc ngoµi víi ph­¬ng ch©m sím ®µo t¹o tuyÓn dông c¸n bé ViÖt Nam thay thÕ. 4. Hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý ®iÒu hµnh dù ¸n CÊp chÝnh phñ: phª duyÖt luËn chøng kinh tÕ - kü thuËt cña c¸c dù ¸n, kÕ ho¹ch ph¸t triÓn vµ khai th¸c c¸c má dÇu khÝ th­¬ng m¹i ®· ®­îc ph¸t hiÖn vµ ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­. CÊp c¸c bé ngµnh qu¶n lý nhµ n­íc: thÈm ®Þnh, cÊp giÊy phÐp ®Çu t­ vµ thùc hiÖn c¸c thñ tôc qu¶n lý nhµ n­íc trong c¸c lÜnh vùc liªn quan sau khi cã quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cña ChÝnh phñ. GiÊy phÐp §Çu t­ cho tõng dù ¸n sÏ ®­îc cÊp cho Petrovietnam lµ chñ ®Çu t­ vµ §¬n vÞ chuyªn tr¸ch lµ ®¬n vÞ trùc tiÕp triÓn khai dù ¸n ë n­íc ngoµi. CÊp Tæng c«ng ty: Petrovietnam chÞu tr¸ch nhiÖm x©y dùng vµ ban hµnh quy chÕ qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc ViÖt Nam vµ n­íc chñ nhµ, hîp ®ång dÇu khÝ, c¸c v¨n b¶n tho¶ thuËn liªn quan vµ th«ng lÖ dÇu khÝ quèc tÕ trªn c¬ së c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n sau: Tæng c«ng ty: chØ ®¹o qu¶n lý tæng thÓ c¸c ho¹t ®éng dÇu khÝ ë n­íc ngoµi theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn chiÕn l­îc ngµnh, thÈm ®Þnh dù ¸n tr­íc khi tr×nh c¸c cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt; phª duyÖt ch­¬ng tr×nh c«ng t¸c vµ ng©n s¸ch; phª duyÖt c¸c h¹ng môc ®Çu t­, dù to¸n c«ng tr×nh dÇu khÝ; cÊp vèn cho §¬n vÞ chuyªn tr¸ch thùc hiÖn dù ¸n theo kÕ ho¹ch th¸ng/quý/n¨m ®· ®­îc phª duyÖt. §¬n vÞ chuyªn tr¸ch thùc hiÖn dù ¸n: T×m kiÕm ®¸nh gi¸ c¬ héi ®Çu t­, lËp ph­¬ng ¸n kinh tÕ – kü thuËt, ký hîp ®ång vµ v¨n b¶n tho¶ thuËn liªn quan theo sù uû quyÒn cña Tæng c«ng ty, tæ chøc thùc hiÖn c¸c dù ¸n theo ch­¬ng tr×nh c«ng t¸c vµ ng©n s¸ch ®· ®­îc phª duyÖt. C«ng ty/V¨n phßng §iÒu hµnh trùc thuéc §¬n vÞ chuyªn tr¸ch: chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp triÓn khai dù ¸n. 5. C¶i c¸ch thÓ chÕ vµ qu¶n trÞ c«ng ty §Çu t­ th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ra n­íc ngoµi lµ mét ho¹t ®éng quèc tÕ, c¸c tæ chøc - hÖ thèng tæ chøc cho ho¹t ®éng nµy mét mÆt ®¶m b¶o nguyªn t¾c cña tæ chøc hÖ thèng Doanh nghiÖp Nhµ n­íc XHCN cña ViÖt Nam, mÆt kh¸c kh«ng thÓ kh«ng héi nhËp th«ng lÖ dÇu khÝ quèc tÕ. Bµn vÒ tæ chøc bao giê còng khã bëi ®©y lµ vÊn ®Ò nh¹y c¶m, liªn quan ®Õn con ng­êi cô thÓ, liªn quan ®Õn nhiÒu khÝa c¹nh phøc t¹p trong giai ®o¹n chuyÓn ®æi kinh tÕ – qu¶n lý theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN… Song muèn t¹o ra søc m¹nh, kh«ng thÓ kh«ng cã c¸c tæ chøc hîp lý víi ®Æc thï ho¹t ®éng quèc tÕ. C¸c nguyªn t¾c sau ®©y cÇn xem xÐt vÒ kiÖn toµn vµ x©y dùng c¸c Tæ chøc: §¶m b¶o qu¶n lý chØ ®¹o thèng nhÊt vµ tËp trung mét ®Çu mèi trong toµn Tæng c«ng ty vÒ th¨m dß khai th¸c trong ®ã cã th¨m dß khai th¸c ë n­íc ngoµi. Ph¶i g¾n th¨m dß khai th¸c ë n­íc ngoµi víi trong n­íc bëi c¶ hai ho¹t ®éng nµy ®Òu t¹o nªn tµi s¶n chung, ®Òu lµ lîi thÕ t¹o nªn søc m¹nh vµ uy tÝn trªn tr­êng quèc tÕ. §ång thêi nã còng t¹o nªn lîi thÕ trong sö dông vµ ®iÒu chuyÓn nguån nh©n lùc cho c¸c dù ¸n. Th­¬ng hiÖu PETROVIETNAM ph¶i lµ duy nhÊt ®Ó t¹o søc c¹nh tranh quèc tÕ. Thèng nhÊt tËp trung vÒ ®Çu t­ vµ h¹ch to¸n kinh doanh th¨m dß khai th¸c: §Çu t­ th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ lµ ®Çu t­ rñi ro, cÇn ph©n t¸n nhiÒu dù ¸n, trong ®ã cã nh÷ng dù ¸n thµnh c«ng ®em l¹i lîi nhuËn cao, song cã nh÷ng dù ¸n kh«ng thµnh c«ng. Kh«ng thÓ ph©n chia ®Ó ®Çu t­ vµ h¹ch to¸n riªng rÏ, b¾t buéc ph¶i thèng nhÊt tËp trung vÒ ®Çu t­ vµ h¹ch to¸n toµn bé hÖ thèng th¨m dß khai th¸c, kÓ c¶ th¨m dß khai th¸c ë trong n­íc vµ ngoµi n­íc. Ph©n c«ng triÖt ®Ó trong ®iÒu hµnh triÓn khai c¸c dù ¸n. §èi víi mçi dù ¸n quèc tÕ cÇn lËp mét thùc thÓ ph¸p nh©n kh«ng ®Çy ®ñ theo th«ng lÖ quèc tÕ vµ quy ®Þnh thÈm quyÒn còng nh­ nghÜa vô cña tæ chøc ®èi víi dù ¸n. Trong ®ã nh÷ng dù ¸n do ta lµm chñ ®iÒu hµnh sÏ ®­îc lËp ph¸p nh©n t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ vµ cã biªn chÕ tæ chøc ho¹t ®éng riªng, giíi h¹n ë ho¹t ®éng ®iÒu hµnh triÓn khai. Song h¹ch to¸n kinh doanh vÉn tËp trung thèng nhÊt. Cã thÓ thµnh lËp rÊt nhiÒu c¸c c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ë trong vµ ngoµi n­íc. X©y dùng c¸c chuÈn mùc quy ph¹m – quy chÕ vËn hµnh Th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ lµ ho¹t ®éng phøc t¹p, rÊt nhiÒu ho¹t ®éng vËn hµnh kh«ng chØ vÒ kü thuËt, tµi chÝnh mµ cßn vÒ nhiÒu lÜnh vùc vµ mèi quan hÖ kh¸c cÇn ph¶i cã hÖ thèng quy ph¹m quy chÕ theo chuÈn mùc quèc tÕ, chuÈn mùc ViÖt Nam hay ë cÊp chuÈn mùc ngµnh. §Ó héi nhËp ho¹t ®éng dÇu khÝ, rÊt cÊp b¸ch kiÖn toµn bé phËn ph¸p luËt cña doanh nghiÖp, thu thËp, hÖ thèng ho¸ vµ hoµn thiÖn ®­a ra ¸p dông hÖ thèng c¸c chuÈn mùc cho qu¸ tr×nh vËn hµnh doanh nghiÖp. 6. T×m hiÓu tiÕp cËn khu vùc ­u tiªn ®Çu t­ 6.1. §«ng Nam ¸ §©y lµ khu vùc cã tiÒm n¨ng dÇu khÝ kh¸ lín, ®Æc biÖt Indonesia, vµ cã cã nÒn kinh tÕ n¨ng ®éng, gÇn gòi vÒ ®Þa lý, v¨n ho¸ víi ViÖt Nam. C¸c n­íc trong khu vùc cã quan hÖ tèt víi ViÖt Nam, ®Æc biÖt th«ng qua c¸c tæ chøc vµ diÔn ®µn khu vùc (ASEAN, APEC); quan hÖ hîp t¸c gi÷a Petrovietnam vµ mét sè c«ng ty dÇu khÝ quèc gia (Petronas, Pertamina, PTT, PNGC) lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó Petrovietnam thùc hiÖn chiÕn l­îc ®Çu t­ n­íc ngoµi cña m×nh. C¬ héi ®Çu t­ cña Petrovietnam vµp khu vùc gåm c¶ mua tµi s¶n dÇu khÝ, th¨m dß c¸c l« míi ë c¸c n­íc cã tiÒm n¨ng dÇu khÝ cao (Indonesia, Malaysia vµ Th¸i Lan). TiÒm n¨ng dÇu khÝ ë khu vùc nµy ®­îc ®¸nh gi¸ lµ lín, vÒ trung h¹n vµ dµi h¹n thÞ tr­êng khÝ cña khu vùc sÏ ph¸t triÓn nhanh chãng, do vËy c¸c c¬ héi th¨m dß khai th¸c khÝ sÏ thu hót ®­îc sù quan t©m ngµy cµng nhiÒu. Tuy nhiªn c¬ së h¹ tÇng cho c«ng nghiÖp khÝ ë mét sè n­íc ch­a ph¸t triÓn. 6.2. Trung §«ng vµ B¾c Phi: §©y lµ khu vùc cã tiÒm n¨ng dÇu khÝ khæng lå víi tr÷ l­îng x¸c minh gÇn 720 tû thïng dÇu vµ 2.000 tû bé khèi khÝ. Petrovietnam cã ®iÒu kiÖn n¾m b¾t c¸c c¬ héi c¶ vÒ th¨m dß diÖn tÝch míi vµ ph¸t triÓn c¸c má ®· ®­îc ph¸t hiÖn. Ngoµi ra, khu vùc nµy gÇn víi thÞ tr­êng tiªu thô dÇu vµ khÝ lín cña thÕ giíi lµ c¸c n­íc ph¸t triÓn ë T©y ¢u, t¹o ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho tiªu thô s¶n phÈm dÇu khÝ cña c¸c n­íc trong khu vùc. Quan hÖ truyÒn thèng gi÷a ViÖt Nam víi nhiÒu n­íc trong khu vùc (Ir¾c, Angiªri, Libi) tr­íc ®©y còng nh­ hiÖn nay lµ rÊt tèt vµ cã thÓ tranh thñ mét c¸ch hiÖu qu¶ ®Ó thóc ®Èy hîp t¸c vÒ kinh tÕ. Khu vùc nµy ®­îc giíi chuyªn m«n ®¸nh gi¸ lµ khu vùc “chi phÝ thÊp”: Chi phÝ ph¸t hiÖn kho¶ng 0,5-1,0 USD/thïng dÇu, chi phÝ ph¸t triÓn má vµ khai th¸c kho¶ng 2 USD/thïng dÇu. Sù h¹n chÕ ®èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo mét sè khu vùc nµy lµ rñi ro chÝnh trÞ liªn quan ®Õn lÖnh cÊm vËn cña Liªn Hîp Quèc vµ Mü, vÊn ®Ò an ninh, chiÕn tranh…Tuy nhiªn, ®©y l¹i lµ mét c¬ héi ®Ó Petrovietnam th©m nhËp thÞ tr­êng, giµnh lÊy c¸c dù ¸n cã gi¸ trÞ th«ng qua ®Êu thÇu (nhê c¹nh tranh thÊp) hoÆc qua con ®­êng quan hÖ chÝnh trÞ. 6.3 Nga vµ c¸c n­íc vïng Ca-xpiªn. TiÒm n¨ng dÇu khÝ cña khu vùc nµy còng rÊt lín, ®Æc biÖt vÒ khÝ, trong ®ã Nga cã tr÷ l­îng khÝ lín nhÊt thÕ giíi. §©y lµ khu vùc vèn cã quan hÖ truyÒn thèng, hîp t¸c t­¬ng trî trong nhiÒu n¨m trong thêi kú chiÕn tranh l¹nh vµ c¸c mèi quan hÖ chÝnh trÞ – kinh tÕ hiÖn nay ®ang ®­îc thóc ®Èy ph¸t triÓn. §ång thêi, Petrovietnam cã thÓ tranh thñ mèi quan hÖ víi c¸c C«ng ty dÇu khÝ nh­ Zarubezhneft vµ Gazprom trong viÖc th©m nhËp thÞ tr­êng th¨m dß khai th¸c cña Nga. H¹n chÕ lín nhÊt cña thÞ tr­êng dÇu khÝ Nga vµ c¸c n­íc vïng Ca-xpiªn lµ c¬ së h¹ tÇng cho viÖc ph¸t triÓn tµi nguyªn dÇu khÝ. 7. Lùa chän ®èi t¸c §Çu t­ th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi lµ mét ho¹t ®éng quèc tÕ cã rñi ro, kh«ng thÓ ®Çu t­ ®¬n ®éc mµ nhÊt thiÕt ph¶i cã quan hÖ quèc tÕ réng. Gi÷ lËp tr­êng vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ – lµm b¹n víi tÊt c¶, song vÉn ph¶i cã ®Þnh h­íng chän b¹n, chän ®èi t¸c hîp t¸c. C¸c ®èi t¸c sau ®©y ®­îc ®Þnh h­íng quan t©m ®Ó x©y dùng quan hÖ ®èi t¸c: 7.1 C¸c c«ng ty dÇu khÝ quèc gia c¸c n­íc cã quan hÖ truyÒn thèng th©n thiÖn vµ h÷u nghÞ Tr­íc hÕt lµ c¸c C«ng ty DÇu khÝ quèc gia c¸c n­íc l¸ng giÒng l©n cËn trong khèi ASEAN nh­ Petronas, Pertamina, PTT. C¸c c«ng ty DÇu khÝ Quèc gia c¸c n­íc b¹n bÌ truyÒn thèng kh¸c: Nga, Trung Quèc, Ên §é, Iraq, Algeria… Quan hÖ hîp t¸c víi c¸c C«ng ty DÇu khÝ Quèc gia kÓ trªn trªn nÒn t¶ng quan hÖ Liªn ChÝnh phñ, quan hÖ kinh doanh, trao ®æi hoÆc cïng hîp t¸c ®Çu t­ trªn l·nh thæ cña mçi n­íc vµ cïng hîp t¸c kinh doanh ë n­íc thø 3. Môc tiªu cña quan hÖ hîp t¸c víi c¸c C«ng ty DÇu khÝ Quèc gia lµ ®Ó tËn dông c¬ héi cã c¸c dù ¸n míi, trao ®æi kinh nghiÖm qu¶n lý ®iÒu hµnh, t¨ng c­êng søc m¹nh c¹nh tranh, sím t¹o ra b­íc khëi ®Çu cã kÕt qu¶. C¸c c«ng ty dÇu khÝ quèc tÕ cã quan hÖ hîp t¸c ë ViÖt Nam hoÆc quan t©m ®Çu t­ ë ViÖt Nam C¸c C«ng ty DÇu khÝ Quèc tÕ ho¹t ®éng thuÇn tuý vÒ lîi nhuËn tr­íc m¾t vµ l©u dµi. Khi quan t©m ®Õn ViÖt Nam tr­íc hÕt lµ cÇn cã dù ¸n ë ViÖt Nam. TËn dông c¬ héi ®ã, Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam cÇn quan t©m ®Ó ®an xen ®iÒu kiÖn, ®an xen quyÒn lîi, tranh thñ hîp t¸c kh«ng chØ ë ViÖt Nam mµ cßn ë n­íc ngoµi. Môc tiªu cña ta trong hîp t¸c quan hÖ nµy thÓ hiÖn ë 2 mÆt, tr­íc hÕt vÉn lµ ®Ó cã c¸c dù ¸n khëi ®Çu ®i ra quèc tÕ, mÆt kh¸c quan träng h¬n lµ cã ®iÒu kiÖn thùc tËp, häc tËp ®Ó n©ng cao n¨ng lùc thùc tiÔn trong qu¶n lý ®iÒu hµnh theo môc tiªu lîi nhuËn vµ hiÖu qu¶. 8. X©y dùng Petrovietnam thµnh mét TËp ®oµn dÇu khÝ hïng m¹nh Thùc hiÖn chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn Ngµnh DÇu khÝ nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, ®ång thêi ®Ó tõng b­íc hoµ nhËp vµo c¸c ho¹t ®éng dÇu khÝ trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi trong xu thÕ toµn cÇu ho¸, Nhµ n­íc giao nhiÖm vô cho Ngµnh ®æi míi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña m×nh theo h­íng tËp ®oµn dÇu khÝ m¹nh, víi c¸c môc tiªu chÝnh sau ®©y: X©y dùng vµ ph¸t triÓn Ngµnh DÇu khÝ theo m« h×nh tËp ®oµn kinh tÕ - c«ng nghiÖp hoµn chØnh, ®a d¹ng vÒ tæ chøc vµ s¶n phÈm; g¾n khai th¸c víi chÕ biÕn vµ tiªu thô s¶n phÈm; kh«ng chØ ho¹t ®éng trong n­íc mµ tõng b­íc ph¸t triÓn ra n­íc ngoµi. C¸c s¶n phÈm lµm ra ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, cã søc c¹nh tranh trong khu vùc, kh«ng nh÷ng ®¸p øng vÒ c¬ b¶n nhu cÇu tiªu thô trong n­íc vÒ n¨ng l­îng s¬ cÊp vµ nguyªn liÖu, ®ång thêi cßn tham gia xuÊt khÈu. Cã n¨ng lùc tµi chÝnh m¹nh, cã kh¶ n¨ng tÝch luü nhanh, cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, cã ®ñ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn trong vµ ngoµi n­íc ®Ó tù ®Çu t­ vµ cã ®ãng gãp quan träng cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Cã ®éi ngò c¸n bé, chuyªn gia kinh tÕ - kü thuËt - c«ng nghÖ, c«ng nh©n lµnh nghÒ ®¹t tr×nh ®é cña khu vùc, trong mét sè lÜnh vùc ®¹t tr×nh ®é thÕ giíi; tù ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng dÇu khÝ ë trong n­íc vµ ë n­íc ngoµi. §Ó ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu trªn, ®ßi hái x©y dùng c¬ cÊu tæ chøc cña tËp ®oµn dÇu khÝ ViÖt Nam thèng nhÊt vµ hîp lý: Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam lµ mét c«ng ty dÇu khÝ quèc gia ®ång thêi lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n­íc, ®Æc biÖt cã c¸c ®¬n vÞ sù nghiÖp vµ trùc thuéc ho¹t ®éng trong c¸c lÜnh vùc t×m kiÕm, th¨m dß, khai th¸c vµ chÕ biÕn dÇu khÝ. C¸c doanh nghiÖp 100% vèn cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam h¹ch to¸n ®éc lËp, ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh c¸c s¶n phÈm dÇu khÝ. C¸c doanh nghiÖp ®éc lËp lµ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam. C¸c doanh nghiÖp nµy ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô dÇu khÝ, trong ®ã vèn gãp cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam lín h¬n 50% (cæ phÇn chi phèi). C¸c doanh nghiÖp ®éc lËp cã vèn gãp cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam, th«ng qua liªn doanh hoÆc mua cæ phÇn. §©y lµ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, víi møc vèn cña Tæng c«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam b»ng hoÆc nhá h¬n 50%. C¸c ®¬n vÞ nµy ho¹t ®éng trong lÜnh vùc th¨m dß, khai th¸c, chÕ biÕn, vµ kinh doanh dÇu khÝ, trong c¸c lÜnh vùc s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cã liªn quan nh­ ho¸ dÇu, ®iÖn, ®¹m hay c¸c lÜnh vùc c«ng nghiÖp chÕ t¹o kh¸c, v.v... Nh­ vËy, ho¹t ®éng cña tËp ®oµn sÏ theo nguyªn t¾c tËp trung - thèng nhÊt tõ trªn xuèng d­íi, tõ c«ng ty mÑ ®Õn c«ng ty con, lµm c«ng t¸c qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh dÔ dµng h¬n, thóc ®Èy tèt c¸c ho¹t ®éng th¨m dß, khai th¸c vµ chÕ biÕn dÇu khÝ ®ång thêi n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy, x©y dùng m« h×nh tËp ®oµn c«ng nghiÖp dÇu khÝ lµ ®óng ®¾n vµ hiÖu qu¶. III. Mét sè biÖn ph¸p nh»m thùc hiÖn chiÕn l­îc ®Çu t­ n­íc ngoµi ®èi víi c«ng ty PIDC Nh­ ®· tr×nh bµy ë Ch­¬ng II, Môc II.4 vÒ “Thùc tr¹ng ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi trong th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ cña Petrovietnam”, th× tÝnh tíi thêi ®iÓm hiÖn t¹i, mäi ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Òu ®­îc Petrovietnam giao cho c«ng ty thµnh viªn lµ C«ng ty §Çu t­ Ph¸t triÓn DÇu khÝ (PIDC) thùc hiÖn. ChÝnh v× thÕ, trong Ch­¬ng III nµy, bªn c¹nh mét sè gi¶i ph¸p ®Ò xuÊt cho Petrovietnam th× em còng xin kiÕn nghÞ ë ®©y mét sè biÖn ph¸p riªng cho PIDC nh»m t¨ng c­êng h¬n n÷a néi lùc cña c«ng ty ®Ó tõ ®ã cã thÓ thùc hiÖn tèt nhiÖm vô mµ Petrovietnam tin t­ëng giao phã. 1. Hç trî tõ phÝa Petrovietnam C¸c dù ¸n §TNN trong lÜnh vùc th¨m dß khai th¸c mµ PIDC ®ang triÓn khai hiÖn nay vµ sÏ triÓn khai trong thêi gian tíi nh­: Hîp ®ång PC l« PM 304 vµ SK 306 t¹i Malaysia, Hîp ®ång Tamtsaq M«ng Cæ-Soco, dù ¸n hîp t¸c 3 bªn (PIDC-Pertamina- Carigali) t¹i l« 10, 11.1...lµ nh÷ng dù ¸n cã vèn ®Çu t­ lín, c«ng nghÖ phøc t¹p, cÇn sù ñng hé tÝch cùc tõ phÝa ChÝnh phñ vµ Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam. §Ó ®­a c¸c dù ¸n nµy vµo ho¹t ®éng ®óng tiÕn ®é vµ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ mong muèn còng nh­ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó PIDC hoµn thµnh môc tiªu kÕ ho¹ch 2001-2005, Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam cÇn quan t©m ®Õn C«ng ty §Çu t­ Ph¸t triÓn DÇu khÝ ë mét sè ®iÓm chÝnh sau: Tæng C«ng ty cho phÐp PIDC ®­îc æn ®Þnh chøc n¨ng nhiÖm vô th¨m dß khai th¸c DÇu khÝ trong n­íc vµ quèc tÕ, t¹o vÞ thÕ ph¸p lý cho C«ng ty ho¹t ®éng nh­ mét C«ng ty DÇu khÝ trong m«i tr­êng quèc tÕ hãa. Tæng C«ng ty gi÷ æn ®Þnh nh÷ng dù ¸n mµ PIDC ®ang cã, nh÷ng dù ¸n mµ PIDC ®ang x©y dùng ë trong n­íc, bëi ®ã lµ c¸i gèc vµ nÒn t¶ng ®Ó C«ng ty ®i lªn vµ ®i ra quèc tÕ. Tæng C«ng ty sím x©y dùng vµ ®Þnh h×nh c¬ chÕ ®Çu t­ ho¹t ®éng DÇu khÝ, b¶o ®¶m cã vèn ®Çu t­ th¨m dß, cã c¬ chÕ ­u ®·i vèn ph¸t triÓn má. Cho phÐp C«ng ty h¹ch to¸n kinh doanh chñ ®éng h¬n trong thùc hiÖn Ch­¬ng tr×nh c«ng t¸c vµ Ng©n s¸ch ®· ®­îc Tæng C«ng ty phª duyÖt ®Ó t¹o vÞ thÕ ho¹t ®éng quèc tÕ cña C«ng ty. Tæng C«ng ty t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó C«ng ty sím cã c¬ së h¹ tÇng, v¨n phßng trô së lµm viÖc vµ trang thiÕt bÞ cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng quèc tÕ. Ngoµi ra, Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt nam cÇn ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c chØ ®¹o, kiÓm tra, gi¸m s¸t, ®Þnh kú b¸o c¸o Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn, ®ång thêi c¸c Bé, ngµnh vµ c¸c ®Þa ph­¬ng cã liªn quan c¨n cø vµo chøc n¨ng, nhiÖm vô ®­îc giao cÇn phèi hîp chÆt chÏ víi Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt nam trong viÖc triÓn khai thùc hiÖn, gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi dù ¸n, nhÊt lµ ®èi víi c¸c vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt liªn ngµnh. VÒ c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n, cÇn xem xÐt viÖc cho phÐp chñ ®Çu t­ ®­îc thuª t­ vÊn qu¶n lý dù ¸n, c¬ quan ®¨ng kiÓm trong vµ ngoµi n­íc ®Ó t­ vÊn cho chñ ®Çu t­ trong viÖc qu¶n lý dù ¸n, gi¸m s¸t, kiÓm tra chÊt l­îng, nghiÖm thu, nhËn bµn giao c«ng tr×nh. VÒ c¬ chÕ qu¶n lý ®Çu t­, x©y dùng, Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt nam cho phÐp PIDC ®­îc ¸p dông mét sè th«ng lÖ quèc tÕ trong qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn dù ¸n nh­: lËp thiÕt kÕ tæng thÓ vµ tæng dù to¸n, thùc hiÖn x©y l¾p theo h×nh thøc EPC (thiÕt kÕ chi tiÕt, mua s¾m vËt t­, thiÕt bÞ vµ thi c«ng)... 2. §èi víi PIDC: §Ó t¨ng vÞ thÕ cña PIDC trong hîp t¸c quèc tÕ, xin ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p sau: Thø nhÊt, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­, víi t­ c¸ch lµ mét bªn ®èi t¸c, PIDC nªn yªu cÇu c¸c C«ng ty DÇu khÝ n­íc ngoµi cung cÊp c¸c b¶n b¸o c¸o vµ th«ng tin ®Þnh kú liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña dù ¸n (vÝ dô nh­ c¸c b¶n b¸o c¸o hµng ngµy vÒ c«ng t¸c khoan, tµi liÖu b¸o c¸o ®Þa chÊn hµng tuÇn, b¸o c¸o c«ng t¸c ®iÒu hµnh hµng quý, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ khai th¸c kh¸c...). §©y còng lµ c¬ héi ®Ó c¸c nhµ §TNN ®­a ra nh÷ng v­íng m¾c cña m×nh (nÕu cã) trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. Dùa trªn nh÷ng b¸o c¸o nµy, PIDC cã thÓ gi¸m s¸t, bao qu¸t ®­îc nh÷ng c«ng viÖc cña dù ¸n (nh÷ng c«ng viÖc ®· thùc hiÖn hoÆc nh÷ng c«ng viÖc ch­a thùc hiÖn ®­îc so víi cam kÕt tèi thiÓu trong hîp ®ång). Tõ ®ã, cïng víi c¸c ®èi t¸c cña m×nh cã kÕ ho¹ch xóc tiÕn c«ng viÖc mét c¸ch hiÖu qu¶ h¬n, ®ång thêi, phèi hîp víi Petrovietnam hoÆc c¸c Bé, ngµnh cã liªn quan gi¶i quyÕt tháa ®¸ng nh÷ng v­íng m¾c cña c¸c nhµ §TNN(nÕu cã), t¹o lßng tin cho c¸c nhµ §TNN khi hîp t¸c víi PIDC. Thø hai, PIDC cÇn tËp trung, chó träng, n©ng cao h¬n n÷a n¨ng lùc ®iÒu hµnh cña m×nh trong c¸c dù ¸n ®Çu t­ nh»m t¨ng c­êng vai trß cña n­íc chñ nhµ trong hîp t¸c quèc tÕ. Dùa trªn ch­¬ng tr×nh C«ng t¸c vµ Ng©n s¸ch ®· ®­îc phª duyÖt, c¸c C«ng ty DÇu khÝ n­íc ngoµi chuÈn bÞ ch­¬ng tr×nh khoan, bao gåm c¸c néi dung c¬ b¶n nh­ môc tiªu ®Þa chÊn chÝnh yÕu, thø yÕu; tiÕn ®é khoan; ph©n tÝch thö nghiÖm, dù to¸n chi phÝ...Bªn ViÖt nam-PIDC ph¶i ®¶m b¶o r»ng nh÷ng néi dung trªn lµ hoµn toµn phï hîp víi luËt ph¸p ViÖt nam, víi Hîp ®ång ®· ký kÕt vµ víi nh÷ng cam kÕt vÒ kü thuËt ®· ®­îc c¸c bªn tháa thuËn tr­íc khi tiÕn hµnh khoan. C«ng viÖc nµy ®ßi hái PIDC ph¶i cã ®éi ngò nh©n viªn giµu kinh nghiÖm, am hiÓu luËt ph¸p, cã tr×nh ®é ngo¹i ng÷ vµ chuyªn m«n ®ñ kh¶ n¨ng tiÕp cËn víi khoa häc c«ng nghÖ tiªn tiÕn cña ngµnh DÇu khÝ vµ thÕ giíi; mét bé m¸y l·nh ®¹o cã n¨ng lùc ®iÒu hµnh cao ®Ó kÞp thêi cã nh÷ng quyÕt ®Þnh s¸ng suèt vµ hiÖu qu¶. HiÖn nay, trong sè c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc cña C«ng ty, cã kho¶ng 15% tèt nghiÖp ë n­íc ngoµi. §©y lµ nguån nh©n lùc v« cïng quý gi¸ gióp C«ng ty thùc hiÖn tèt nhiÖm vô chiÕn l­îc cña m×nh. Tr­íc nhu cÇu ph¸t triÓn míi cña ngµnh, cïng víi viÖc tiÕp tôc triÓn khai vµ më réng ph¹m vi t×m kiÕm th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ trong n­íc vµ quèc tÕ, viÖc ®µo t¹o ®ång bé ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý, c¸n bé kü thuËt ë tÊt c¶ c¸c chuyªn ngµnh DÇu khÝ trong nh÷ng n¨m tíi ®ßi hái PIDC ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®µo t¹o phï hîp. Mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ®µo t¹o cña PIDC trong thêi gian tíi: CÇn ph¶i x©y dùng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc chuyªn s©u, ®Æc biÖt lµ lÜnh vùc ph¸t triÓn vµ khai th¸c má ®Ó ®¸p øng nhiÖm vô trong nh÷ng n¨m tíi. Më réng c¸c ngµnh nghÒ ®µo t¹o nh­ ®Þa chÊt, ®Þa vËt lý, khoan khai th¸c, läc hãa dÇu, c«ng nghÖ khÝ, tù ®éng hãa, kinh tÕ vµ qu¶n lý, tµi chÝnh vµ ng©n hµng, b¶o hiÓm, an toµn, m«i tr­êng, ngo¹i ng÷ ®¶m b¶o c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng nh©n lùc cho c¸c lÜnh vùc nghiªn cøu khoa häc, ®iÒu hµnh qu¶n lý cña PIDC. KÕt hîp víi c¸c c¬ së ®µo t¹o trong vµ ngoµi n­íc, tæ chøc n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, chuyªn m«n DÇu khÝ cho c¸n bé c«ng nh©n viªn cña C«ng ty. Cö c¸n bé ®i thùc tËp dµi h¹n t¹i c¸c C«ng ty dÇu khÝ n­íc ngoµi. T¨ng kinh phÝ ®µo t¹o cho C«ng ty. PhÇn kinh phÝ nµy cÇn ®­îc huy ®éng tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh­: tõ ng©n s¸ch cña Tæng C«ng ty- phÇn dµnh cho ®µo t¹o tõ c¸c PSC vµ c¸c hîp ®ång kinh tÕ th­¬ng m¹i kh¸c, ®ång thêi nhËn sù trî cÊp cña c¸c h·ng trong vµ ngoµi n­íc, quü ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña c¸c ®¬n vÞ, kinh phÝ Nhµ n­íc vµ phÇn ®ãng gãp cña nh÷ng ng­êi ®­îc cö ®i ®µo t¹o. CÇn ph¶i cã chÝnh s¸ch ®·i ngé tháa ®¸ng ®èi víi nh÷ng ng­êi cã n¨ng lùc vµ hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô, tr¸nh t×nh tr¹ng g©y “ch¶y m¸u chÊt x¸m”. VÊn ®Ò con ng­êi mµ cô thÓ lµ nh÷ng gi¶i ph¸p vÒ ®µo t¹o nguån nh©n lùc cña PIDC trªn ®©y ®­îc coi lµ gi¶i ph¸p võa mang tÝnh chiÕn l­îc võa mang tÝnh cÊp b¸ch, ®ãng vai trß then chèt trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô quèc tÕ hãa cña C«ng ty. Thø ba, hiÖn t¹i ®éi ngò chuyªn gia kinh tÕ kü thuËt cña PIDC cßn ch­a ®ñ tr×nh ®é ®Ó ho¹ch ®Þnh chiÕn l­îc ®Çu t­ th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ tæng thÓ, nªn viÖc thuª chuyªn gia n­íc ngoµi ®¶m ®­¬ng nhiÖm vô trªn lµ rÊt cÇn thiÕt vµ ph¶i cã ®Çu t­ thÝch ®¸ng. Thø t­, PIDC cÇn tËp trung n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt, hiÖn ®¹i hãa tõng b­íc ph­¬ng tiÖn kü thuËt ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®­îc yªu cÇu nhiÖm vô cña C«ng ty. V­¬n lªn thµnh nhµ ®iÒu hµnh cã n¨ng lùc trong th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ, PIDC cÇn x©y dùng cho m×nh mét “h×nh ¶nh” ngang tÇm víi c¸c c«ng ty dÇu khÝ n­íc ngoµi. C«ng ty cÇn n©ng cÊp, më réng trô së lµm viÖc cho réng r·i, khang trang; trang bÞ vµ tõng b­íc hiÖn ®¹i hãa c¸c ph­¬ng tiÖn lµm viÖc nh­ toµn bé hÖ thèng m¸y vi tÝnh ®Òu ®­îc nèi m¹ng Internet, ®iÖn tho¹i...nh»m t¹o dùng mét m«i tr­êng lµm viÖc mang tÝnh quèc tÕ hãa cao. Thø n¨m, c«ng t¸c qu¶n lý, ®iÒu hµnh ®ßi hái chÆt chÏ vµ khÈn tr­¬ng. Qu¶n lý mét lÜnh vùc kinh doanh víi vèn ®Çu t­ l¬n, ®é rñi ro cao cÇn ph¶i chÆt chÏ, chÝnh x¸c. C«ng t¸c ®iÒu hµnh còng ph¶i nhanh nh¹y, b¾t kÞp c¸c c«ng t¸c kh¸c v× chËm trÔ ë mét kh©u cã thÓ g©y ra thiÖt h¹i, mÊt m¸t lín lµm gi¶m lîi nhuËn vµ gi¶m hiÖu qu¶ kinh tÕ cña hîp ®ång. VÝ dô dõng khoan mét ngµy sÏ mÊt tíi hµng tr¨m ngµn USD vµ cã thÓ dÉn ®Õn háng giÕng. Thø s¸u, PIDC cÇn coi träng c«ng t¸c xóc tiÕn ®Çu t­. Tr­íc m¾t, C«ng ty cÇn x©y dùng ch­¬ng tr×nh vËn ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ trªn c¬ së c¸c quy ho¹ch, dù ¸n thu hót vèn §TNN vµ tËp trung vµo c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn ®Çu t­ t¹i mét sè n­íc vµ khu vùc quan t©m nh­ c¸c n­íc §«ng Nam ¸, khu vùc Trung §«ng; th­êng xuyªn cËp nhËt th«ng tin trªn c¸c website giíi thiÖu vÒ §TNN cña c«ng ty; ®Ò xuÊt víi Tæng c«ng ty vÒ viÖc më v¨n phßng xóc tiÕn ®Çu t­ ë mét sè ®Þa bµn träng ®iÓm b»ng kinh phÝ cña Tæng c«ng ty. KÕt luËn Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ mét xu h­íng vËn ®éng tÊt yÕu cña hÇu hÕt c¸c nÒn kinh tÕ hiÖn nay, khi qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi diÔn ra nhanh chãng víi nhiÒu th¸ch thøc vµ c¬ héi lu«n më ra cho tÊt c¶ c¸c quèc gia. Trong xu thÕ héi nhËp vµ hîp t¸c quèc tÕ, ho¹t ®éng ®Çu t­ ra n­íc ngoµi ®·, ®ang vµ sÏ cã vai trß ®Æc biÖt ®èi víi sù ph¸t triÓn cña Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam nãi riªng vµ ®èi víi sù t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña ViÖt Nam nãi chung. NÕu tõ tr­íc tíi nay, chóng ta míi chØ chó träng vµo viÖc thu hót nguån vèn ®Çu t­ tõ n­íc ngoµi vµo, th× nay chóng ta ®· b¾t ®Çu mong muèn vµ thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Çu t­ t¹i c¸c n­íc kh¸c trªn thÕ giíi. §ã lµ mét b­íc chuyÓn m×nh c¬ b¶n ®¸nh dÊu b­íc ph¸t triÓn míi cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc kh«ng chØ ë chÊt mµ cßn ë l­îng, kh«ng chØ ë nguån vèn mµ cßn ë n¨ng lùc khai th¸c vµ qu¶n lý nguån vèn Êy. Riªng víi Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam, ho¹t ®éng ®Çu t­ th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ngoµi kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o ®­îc ChiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh dÇu khÝ tíi n¨m 2020, mµ cßn lµ nh»m ®¶m b¶o an ninh n¨ng l­îng quèc gia, ®Ó bæ c©n ®èi cung cÇu n¨ng l­îng trong n­íc. §©y còng lµ mét nhiÖm vô quan träng mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· tin t­ëng giao phã. MÆc dï víi vai trß cña “Ng­êi ®i khai ph¸”, Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam ®· ph¸t huy néi lùc, tËn dông c¬ héi, kh¾c phôc khã kh¨n, chÊp nhËn thö th¸ch ®Ó b­íc vµo lÜnh vùc rÊt míi mÎ kh«ng nh÷ng cña ngµnh dÇu khÝ mµ cßn cña ViÖt Nam nµy. §Ó s¸nh vai ®­îc víi c¸c c«ng ty dÇu khÝ quèc tÕ trong hîp t¸c còng nh­ c¹nh tranh, Tæng C«ng ty DÇu khÝ ViÖt Nam sÏ ®ång t©m nhÊt trÝ cao trong viÖc thùc hiÖn chiÕn l­îc ®Çu t­ n­íc ngoµi trong th¨m dß khai th¸c dÇu khÝ. Con ®­êng phÝa tr­íc cßn nhiÒu gian nan nh­ng chóng ta tin t­ëng r»ng Tæng C«ng ty dÇu khÝ ViÖt Nam sÏ ph¸t huy ®­îc c¸c thµnh tÝch ®¹t ®­îc trong 27 n¨m qua ®Ó xøng ®¸ng víi niÒm tin: “Petrovietnam – N¨ng l­îng cho ph¸t triÓn ®Êt n­íc”