Khóa luận Giải pháp hài hoà thủ tục ODA tại Việt Nam

ý nghÜa ban ®Çu cña “hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc”. Mét ®iÒu tra míi ®©y do Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ thùc hiÖn ®· nªu ra mét sè tr­êng hîp c¸c nhµ tµi trî bÞ mÊt nh©n viªn trong khi dù ¸n ®ang tiÕn hµnh do sè nh©n viªn nµy ch¹y theo nh÷ng dù ¸n kh¸c tr¶ l­¬ng cao h¬n. VÊn ®Ò lµ liÖu nh÷ng dù ¸n ®ang thùc hiÖn nµy cã ®­îc kÕt qu¶ tèt ®Ñp nh­ mong ®îi kh«ng khi nã ®· mÊt ®i nh÷ng nh©n viªn chñ chèt? Bªn c¹nh vÊn ®Ò chi phÝ, mét tån t¹i kh¸c còng ®ang g©y tranh c·i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n lµ liÖu cã nªn thµnh lËp Ban qu¶n lý dù ¸n cho mçi dù ¸n hay kh«ng? PhÇn lín c¸c dù ¸n ODA tiÕn hµnh ë ViÖt Nam ®Òu ®­îc thùc hiÖn th«ng mét c¬ chÕ kh«ng thÓ t¸ch rêi gäi lµ Ban qu¶n lý dù ¸n. Ban nµy ®­îc nhµ tµi trî vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam trao quyÒn vµ c¸c nguån lùc cÇn thiÕt kh¸c ®Ó thùc hiÖn dù ¸n. §øng vÒ phÝa nhµ tµi trî Ban qu¶n lý dù ¸n ®¹i diÖn cho C¬ quan gi¸m s¸t dù ¸n, vÒ phÝa ChÝnh phñ ®¹i diÖn cho c¸c Bé, nghµnh cã liªn quan vµ ®«i khi cßn ®¹i diÖn cho c¸c tæ chøc h¶i ngo¹i kh¸c. Ban qu¶n lý dù ¸n chuÈn bÞ vµ so¹n th¶o KÕ ho¹ch thùc hiÖn dù ¸n, tæ chøc vµ gi¸m s¸t c¸c thñ tôc cÇn thiÕt, so¹n th¶o kÕ ho¹ch vÒ vèn ®èi øng, vÒ vÊn ®Ò rót vèn gi¶i ng©n ODA hµng n¨m, b¸o c¸o tiÕn tr×nh thùc hiÖn dù ¸n vµ hç trî ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thùc hiÖn dù ¸n. Tr¸ch nhiÖm cña Ban qu¶n lý dù ¸n vÒ phÝa ChÝnh phñ ViÖt Nam ®­îc quy ®Þnh trong NghÞ ®Þnh 17/N§-CP . Thùc tÕ, rÊt khã ®­a ra mét c¸i nh×n tæng thÓ vÒ néi dung ho¹t ®éng cña mét ban qu¶n lý dù ¸n v× cã rÊt nhiÒu kh¸c biÖt nh­: vÞ trÝ ®Þa lý, quy m«, thêi gian tån t¹i, kinh nghiÖm cña nh©n viªn, ng©n s¸ch ho¹t ®éng, quan hÖ víi nhµ tµi trî hoÆc ChÝnh phñ ViÖt Nam, yªu cÇu vÒ b¸o c¸o… TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè trªn ph¶n ¸nh trùc tiÕp kh¶ n¨ng thùc sù cña mét ban qu¶n lý dù ¸n, ®Æc biÖt lµ kh¶ n¨ng thùc hiÖn mét sè c¸c nghiÖp vô chuyªn m«n nh­ gi¸m s¸t, kÕ to¸n, lµm thñ tôc….Th«ng th­êng, nh÷ng Ban qu¶n lý dù ¸n cã quy m« lín, nhiÒu kinh nghiÖm sÏ cã ®éi ngò nh©n viªn cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c c«ng viÖc, cßn nh÷ng Ban qu¶n lý dù ¸n cã quy m« nhá th× kh«ng nh÷ng kh«ng cã nh÷ng nh©n viªn giµu kinh nghiÖm mµ thËm chÝ cßn kh«ng ®¸p øng ®­îc c¶ nh÷ng tiªu chuÈn tèi thiÓu. VËy trªn thùc tÕ nh÷ng khã kh¨n chung c¸c Ban qu¶n lý dù ¸n th­êng gÆp ph¶i lµ g×? Thø nhÊt, khã kh¨n tõ phÝa Ban qu¶n lý dù ¸n. RÊt nhiÒu Ban qu¶n lý dù ¸n cho r»ng hä ®­îc tr¶ l­¬ng qu¸ thÊp, thiÕu ®éng lùc lµm viÖc trong khi ph¶i lµm viÖc qu¸ søc so víi tr¸ch nhiÖm thùc sù cña hä. RÊt nhiÒu Ban qu¶n lý thiÕu nh÷ng nh©n viªn cã chuyªn m«n v× phÇn ®«ng trong sè hä ®­îc huy ®éng tõ V¨n phßng ChÝnh phñ hoÆc c¸c c¬ quan ngang Bé. Hä tham gia dù ¸n nh­ lµm mét c«ng viÖc “part time” v× vÉn tiÕp tôc ph¶i ®¶m ®­¬ng c«ng viÖc hiÖn t¹i. V× thÕ víi mçi dù ¸n l¹i ph¶i mÊt thªm chi phÝ ®µo t¹o nh©n viªn, thªm thêi gian ®Ó c¸c nh©n viªn häc hái lµm quen víi chÝnh s¸ch míi cña nhµ tµi trî … Mµ sau khi dù ¸n kÕt thóc, c¸c Ban qu¶n lý dù ¸n còng gi¶i t¸n, nªn nh÷ng bµi häc, nh÷ng kinh nghiÖm thùc hiÖn cña hä còng mai mét dÇn. Thø hai, khã kh¨n tõ phÝa chñ dù ¸n. viÖc thµnh lËp, tuyÓn dông vµ tr¶ l­¬ng cho Ban qu¶n lý dù ¸n thiÕu tÝnh minh b¹ch, kh«ng nhÊt qu¸n ë quy m«, tiªu chÝ tuyÓn dông vµ møc ®é chuyªn m«n cÇn thiÕt. Nh÷ng nh©n viªn dù ¸n cã chøc vô thÊp lu«n gÆp khã kh¨n khi cÇn tíi sù hç trî tõ phÝa ChÝnh phñ hay ®¹i diÖn c¸c c¬ quan ngang bé. Cßn c¸c nh©n viªn cã chøc vô cao th× l¹i b¶o thñ, dùa dÉm vµo ChÝnh phñ, thiÕu sù hîp t¸c víi c¸c nhµ tµi trî trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. TÊt c¶ nh÷ng tån t¹i trªn kh«ng nh÷ng g©y thiÖt h¹i cho phÝa ChÝnh phñ mµ cßn g©y l·ng phÝ thêi gian, tiÒn cña, lµm ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng vµ tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n. Nh÷ng kh¸c biÖt trªn cßn tån t¹i ë giai ®o¹n kÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ gi¶i ng©n. 2.3.3 KÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ gi¶i ng©n ®©y còng lµ kh©u quan träng trong chu tr×nh thùc hiÖn dù ¸n ODA. C¸c bªn tham gia dù ¸n ph¶i th­êng xuyªn thùc hiÖn nghiÖp vô kÕ to¸n, kiÓm to¸n theo ®Þnh k× vµ gi¶i ng©n vèn ®Ó thùc hiÖn dù ¸n. B¶n chÊt ODA lµ nguån vèn ng©n s¸ch Nhµ n­íc v× thÕ viÖc ®iÒu phèi nguån vèn nµy tu©n theo LuËt Ng©n s¸ch Nhµ n­íc, viÖc rót vèn, sö dông nguån vèn nµy gäi lµ gi¶i ng©n vèn ODA. C¸c hÖ thèng kÕ to¸n vµ kiÓm to¸n hiÖn thêi cña ChÝnh phñ ViÖt Nam t­¬ng ®èi chi tiÕt vµ toµn diÖn, tuy nhiªn c¸c hÖ thèng nµy ch­a hoµn toµn phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ vµ cã xu h­íng thiªn vÒ c¸c chØ dÉn qu¶n lý chi tiÕt h¬n lµ ®­a ra nh÷ng h­íng dÉn vÒ quy tr×nh thñ tôc. ViÖc thiÕu c¸c tæ chøc hoÆc c¸c hiÖp héi ®éc lËp lµm viÖc trong lÜnh vùc nµy còng lµ mét vÊn ®Ò. Bªn c¹nh ®ã vÉn tån t¹i t×nh tr¹ng mçi nhµ tµi trî cã mét tiªu chuÈn riªng vÒ chi phÝ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng t­¬ng ®èi khã kh¨n trong ho¹t ®éng kÕ toµn vµ kiÓm to¸n. Tuy kh«ng thËt xuÊt s¾c nh­ng nh×n chung, ®©y lµ mét hÖ thèng ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vµ cã thÓ ®iÒu chØnh cho phï hîp víi c¸c yªu cÇu b¸o c¸o cÇn thiÕt cña c¸c nhµ tµi trî. Gi¶i ng©n ë ViÖt Nam vÉn lu«n lµ mét vÊn ®Ò nan gi¶i. Tõ n¨m 1993 ®Õn hÕt n¨m 2001 vèn ODA gi¶i ng©n chØ ®¹t kho¶ng 9,5 tØ USD, t­¬ng ®­¬ng víi kho¶ng 54% tæng vèn ODA cam kÕt (19,94 tØ USD. Mét trong nh÷ng lý do cña hiÖn tr¹ng nµy lµ c¸c dù ¸n ODA ë ViÖt Nam ch­a cã kÕ ho¹ch rót vèn cô thÓ vµ tån t¹i qu¸ nhiÒu thñ tôc nhiªu khª liªn quan tíi thñ tôc nµy. 2.3.4 Gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ gi¸m s¸t lµ ho¹t ®éng th­êng xuyªn vµ ®Þnh kú cËp nhËt t×nh h×nh thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA. Cßn ®¸nh gi¸ ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA lµ ho¹t ®éng th­êng xuyªn vµ ®Þnh kú nh»m ph©n tÝch râ t­¬ng quan gi÷a kÕt qu¶ ®¹t ®­îc trªn thùc tÕ so víi môc tiªu cÇn ®¹t ®­îc nh­ quy ®Þnh trong v¨n kiÖn ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ®· ®­îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt, ®ång thêi ph¸t hiÖn nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c (®· x¶y ra hoÆc tiÒm Èn) nh»m t×m biÖn ph¸p kh¾c phôc hoÆc phßng ngõa cã hiÖu qu¶ vµ lµm râ viÖc tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lý. §©y còng lµ b­íc cã nhiÒu m©u thuÉn gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ nhµ tµi trî. Theo quy chÕ cña ADB vµ WB, c¸c ho¹t ®éng thùc hiÖn dù ¸n ph¶i ®­îc ®¸nh gi¸ gi÷a k× vµ sau khi dù ¸n kÕt thóc. ViÖc ®¸nh gi¸ dù ¸n nh»m gióp x¸c ®Þnh c¸c vÊn ®Ò vµ ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p kÞp thêi nh­ ®iÒu chØnh néi dung dù ¸n nh»m gióp Ng©n hµng vµ ChÝnh phñ rót kinh nghiÖm cho c¸c ho¹t ®éng vÒ sau. Ban ®¸nh gi¸ dù ¸n lµ mét ®¬n vÞ ®éc lËp, sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o cho Ban gi¸m ®èc vÒ kÕt qu¶ dù ¸n vµ nh÷ng ®¸nh gi¸ vÒ dù ¸n ®ã. VÒ phÝa ChÝnh phñ ViÖt Nam, c«ng t¸c ®¸nh gi¸ ®­îc tiÕn hµnh theo bèn b­íc chñ yÕu sau: ®¸nh gi¸ ban ®Çu: tiÕn hµnh ngay sau khi b¾t ®Çu thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh, dù ¸n nh»m xem xÐt t×nh h×nh thùc tÕ cña ch­¬ng tr×nh dù ¸n so víi v¨n kiÖn ®­îc phª duyÖt. ®¸nh gi¸ gi÷a k×: tiÕn hµnh vµo gi÷a thêi gian thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh, dù ¸n nh»m xem xÐt qu¸ tr×nh thùc hiÖn tõ khi b¾t ®Çu vµ ®Ò xuÊt c¸c ®iÒu chØnh cÇn thiÕt. ®¸nh gi¸ kÕt thóc: tiÕn hµnh ngay sau kÕt thóc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh, dù ¸n nh»m xem xÐt kÕt qu¶ ®¹t ®­îc vµ tæng kÕt toµn bé qu¸ tr×nh thùc hiÖn, rót ra c¸c kinh nghiÖm cÇn thiÕt lµm c¬ së lËp b¸o c¸o kÕt thóc ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA. ®¸nh gi¸ vËn hµnh: tiÕn hµnh vµo mét thêi ®iÓm thÝch hîp trong vßng 5 n¨m, kÓ tõ ngµy ®­a ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA vµo khai th¸c, sö dông nh»m lµm râ hiÖu qu¶ , t×nh bÒn v÷ng vµ t¸c ®éng kinh tÕ - x· héi cña ch­¬ng tr×nh, dù ¸n so víi môc tiªu ®Æt ra ban ®Çu. Tõ thùc tÕ trªn ta thÊy râ rµng phÝa ChÝnh phñ ViÖt Nam th­êng tËp trung ho¹t ®éng gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ vµo kÕt qu¶ s¶n l­îng ®Çu ra trong khi träng t©m ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ tµi trî l¹i lµ thµnh tùu ®¹t ®­îc vÒ ph¸t triÓn. do ®ã lu«n tån t¹i mét t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng cè h÷u gi÷a nh÷ng yªu cÇu vÒ gi¸m s¸t cña ChÝnh phñ ViÖt Nam víi nh÷ng yªu cÇu vÒ gi¸m s¸t cña c¸c nhµ tµi trî bëi v× nh÷ng yªu cÇu gi¸m s¸t phôc vô cho môc tiªu ®¸nh gi¸ s¶n l­îng sÏ kh¸c víi nh÷ng yªu cÇu phôc vô cho môc tiªu ®¸nh gi¸ thµnh tùu ®¹t ®­îc. Nh÷ng kh¸c biÖt tr×nh bµy ë trªn lµ mét minh chøng thuyÕt phôc cho tÝnh ®óng ®¾n ph¶i tiÕn hµnh hµi hoµ thñ tôc ODA ë ViÖt Nam. 3. nh÷ng nç lùc hµi hoµ cña ChÝnh phñ ViÖt Nam Trong céng ®ång c¸c nhµ tµi trî quèc tÕ, sù phèi hîp hµi hoµ ®· trë thµnh mét ®Ò tµi ngµy cµng thu hót ®­îc sù quan t©m, ®Æc biÖt lµ sù nhÊt trÝ vÒ tÇm quan träng cña nã ®èi víi hiÖu qu¶ cña viÖn trî tuy ho¹t ®éng nµy hÇu nh­ ch­a ®¹t ®­îc mÊy tiÕn bé. Nh÷ng nç lùc hµi hoµ cña céng ®ång quèc tÕ lµ bµi häc kinh nghiÖm quý b¸u cho ChÝnh phñ ViÖt Nam. Trong n¨m 1994, UNDP ®· hoµn thµnh ch­¬ng tr×nh nghiªn cøu 3 n¨m víi 9 n­íc vÒ “Tr¸ch nhiÖm vµ Qu¶n lý viÖn trî”, nh­ng d­êng nh­ trªn thùc tÕ ch­¬ng tr×nh nµy hÇu nh­ ch­a ®em l¹i mÊy ý nghÜa. TiÕp theo n¨m 1996, mét b¸o c¸o cña Nhãm c«ng t¸c cña Ng©n hµng ph¸t triÓn ®a ph­¬ng - MDB ®· ®­a ra nhËn xÐt “c¸c MDB thóc ®Èy sù héi tô cña c¸c chÝnh s¸ch, chuÈn mùc, tiªu chÝ, qu¸ tr×nh, th«ng lÖ tæng hîp vµ mang tÝnh ho¹t ®éng”. KÓ tõ ®ã, 9 nhãm ho¹t ®éng kü thuËt ®· ®­îc thµnh lËp mÆc dï chØ cã mét vµi nhãm ®· chÊp nhËn lÊy thuËt ng÷ “Phèi hîp hµi hoµ” lµm tiªu chÝ c«ng khai. Cho ®Õn nay, c¸c nhãm nµy ®· chuÈn hãa hå s¬ ®Êu gi¸ trang thiÕt bÞ vµ hµng ho¸, x©y dùng “chuÈn mùc th«ng lÖ phï hîp ®èi víi c¸c ®¸nh gi¸ dù ¸n khu vùc t­ nh©n” vµ ®¹t ®­îc mét sè thµnh tùu kh¸c. C¸c nhµ tµi trî song ph­¬ng kh¸c còng nç lùc tham gia vµo tiÕn tr×nh hµi hoµ b»ng c¸ch tæ chøc 3 lÇn Héi nghÞ vÒ chÝnh s¸ch, chiÕn l­îc vµ th«ng lÖ ho¹t ®éng vµo th¸ng 6/1999. Th¸ng 2/2001 Ng©n hµng thÕ giíi (WB) ®· chñ tr× mét diÔn ®µn vÒ “Sù phèi hîp hµi hoµ”. Th¸ng 1/2001, OECD-DAC ®· thµnh lËp mét nhãm c«ng t¸c nghiªn cøu th«ng lÖ tµi trî vµ nhãm nµy ®ang tiÕn hµnh x©y dùng “C¸c tµi liÖu tham chiÕu th«ng lÖ phï hîp”. Khung 11 TrÝch B¸o c¸o ng©n hµng thÕ giíi vÒ hµi hoµ “Sù tiÕn bé chung tiÕn tíi sù hoµ nhËp cßn h¹n chÕ. Mét lý do lµ c¸c vÊn ®Ò nµy rÊt phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i thùc hiÖn cÈn thËn. Nh÷ng kh¸c biÖt ph¶i ®­îc x¸c ®Þnh, nghiªn cøu, viÖn dÉn cã c¨n cø, thùc hiÖn mét c¸ch thÊu ®¸o vµ ®©y lµ mét c«ng viÖc ®ßi hái sù tËp trung cao ®é c¸c nguån lùc.” (Nguån: B¸o c¸o Ng©n hµng thÕ giíi 6/2001). Trong qu¸ tr×nh thu hót vµ sö dông ODA, ChÝnh phñ ViÖt Nam ®· nh×n nhËn sù cÇn thiÕt ph¶i lùa chän mét c¸ch lµm thÝch hîp ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ODA , hµi hoµ thñ tôc lµ mét trong nh÷ng c¸ch lµm ®ã. Héi nghÞ Nhãm t­ vÊn c¸c nhµ tµi trî dµnh cho ViÖt Nam (®· tæ chøc 9 Héi nghÞ) còng lµ mét c¸ch lµm hµi hoµ ë tÇm vÜ m« ®Ó trao ®æi mét c¸ch réng r·i chÝnh s¸ch ph¸t triÓn cña ViÖt Nam gi÷a ChÝnh phñ vµ Céng ®ång tµi trî quèc tÕ. Tõ viÖc tæ chøc Héi nghÞ Nhãm t­ vÊn ë c¸c quèc gia kh¸c, nay vÒ c¬ b¶n ®· tæ chøc t¹i ViÖt Nam. Ngoµi Héi nghÞ CG th­êng niªn, nay ViÖt Nam cßn tæ chøc Héi nghÞ CG gi÷a kú. T¹i c¸c Héi nghÞ nµy, vai trß lµm chñ cña ViÖt Nam ngµy cµng n©ng cao t¹o ®éng lùc ®Þnh h­íng cho quan hÖ hîp t¸c ph¸t triÓn gi÷a ViÖt Nam vµ Céng ®ång tµi trî quèc tÕ. §©y còng lµ mét diÔn ®µn lín, n¬i c¸c nhµ tµi trî trao ®æi víi nhau vÒ c¸c ®Þnh h­íng hîp t¸c vµ vÒc viÖc t¹o c¬ héi ®Ó hµi hoµ gi÷a c¸c nhµ tµi trî ë tÇm hîp t¸c ph¸t triÓn víi ViÖt Nam. Ph¸t triÓn quan hÖ ®èi t¸c trªn nhiÒu lÜnh vùc còng lµ mét thùc tÕ hµi hoµ hµnh ®éng dùa trªn c¸ch tiÕp cËn ngµnh vµ lÜnh vùc. HiÖn nay cã 20 nhãm quan hÖ ®èi t¸c ho¹t ®éng trªn nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau nh­ n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n; trång rõng; gi¶m nhÑ thiªn tai; m«i tr­êng; y tÕ… HÇu hÕt c¸c nhãm c«ng t¸c nµy ®Òu lËp bé m¸y vµ kÐo theo nh÷ng chi phÝ hµnh chÝnh. Trªn thùc tÕ, 20 nhãm quan hÖ ®èi t¸c lµ qu¸ nhiÒu, lµm qu¸ t¶i vÒ qu¶n lý cña mét sè c¬ quan chñ qu¶n, ®ång thêi còng g©y khã kh¨n cho c¸c nhµ tµi trî. Hµi hoµ thñ tôc ë cÊp ®é song ph­¬ng còng thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng khÝch lÖ nh­: ChÝnh phñ vµ UBND ®· ban hµnh sæ tay h­íng dÉn ph­¬ng thøc quèc gia ®iÒu hµnh (NEX) Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®· phèi hîp víi mét sè nhµ tµi trî chuÈn bÞ vµ c«ng bè c¸c quy tr×nh hµi hoµ nh­ thñ tôc AFD, T©y Ban Nha, Italia, Quü ®oµn kÕt hîp t¸c ­u tiªn cña Ph¸p…. Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ ®ang phèi hîp víi mét sè nhµ tµi trî chuÈn bÞ vµ c«ng bè c¸c tµi liÖu hµi hoµ thñ tôc nh­ víi UNICEF, ADB, §an M¹ch, CHLB §øc… §ång tµi trî vµ cïng chia sÎ chi phÝ còng lµ mét h×nh thøc hµi hoµ thñ tôc ®­îc khuyÕn khÝch, gãp phÇn gi¶m chi phÝ giao dÞch, ®Èy m¹nh gi¶i ng©n vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ODA. Võa qua ®· h×nh thµnh hai Nhãm c¸c nhµ tµi trî lµm viÖc víi ChÝnh phñ vÒ hµi hoµ thñ tôc, ®ã lµ: Nhãm 3 Ng©n hµng (JBIC, WB, ADB) vµ ChÝnh phñ. Nhãm nµy ®· tæ chøc hai cuéc héi th¶o lín víi sù tham gia ®«ng ®¶o cña c¸c c¬ quan ViÖt Nam ®Ó t×m kiÕm nh÷ng kh©u c«ng viÖc cÇn ­u tiªn hµi hoµ thñ tôc. Thñ tôc mua s¾m, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n hiÖn ®­îc ChÝnh phñ vµ c¸c Ng©n hµng rÊt quan t©m. Nhãm mét sè nhµ tµi trî Ch©u ¢u bao gåm Anh, Hµ Lan, Thuþ §iÓn, Thuþ Sü, PhÇn Lan vµ Nauy (Nhãm c¸c nhµ tµi trî ®ång t­ t­ëng - LMDG) hiÖn rÊt tÝch cùc vµ phÊn khÝch trong c¸c nç lùc nghiªn cøu vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn hµi hoµ thñ tôc. EU còng ®· b¾t ®Çu hµi hoµ thñ tôc trong néi bé c¸c quèc gia thµnh viªn b»ng viÖc thèng nhÊt vµ c«ng bè ¸p dông §Þnh møc chi phÝ chung cho c¸c dù ¸n do EU hoÆc c¸c n­íc thµnh viªn tµi trî. Nh÷ng ho¹t ®éng cô thÓ trªn lµ nh÷ng nç lùc cña ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî lµm cho hµi hoµ thñ tôc trë thµnh ho¹t ®éng thiÕt thùc, gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ODA ë ViÖt Nam. Hµi hoµ thñ tôc lµ mét qu¸ tr×nh rÊt phøc t¹p vµ l©u dµi, do vËy cÇn cã c¸c b­íc ®i cã lùa chän phï hîp víi kh¶ n¨ng thùc tÕ cña ChÝnh phñ vµ cña c¸c nhµ tµi trî. Trªn c¬ së thùc tiÔn vÒ ho¹t ®éng ODA nghiªn cøu ë Ch­¬ng II, Ch­¬ng III cña ®Ò tµi sÏ ®Ò xuÊt mét sè khuyÕn nghÞ gîi ý cho tiÕn tr×nh hµi hoµ thñ tôc ODA ë ViÖt Nam. Ch­¬ng III KhuyÕn nghÞ hµi hoµ thñ tôc ODA t¹i ViÖt Nam Nh­ ®· tr×nh bµy ë ch­¬ng II: “Hµi hoµ thñ tôc ODA ë ViÖt Nam lµ xu h­íng tÊt yÕu”. Thùc tiÔn thu hót, qu¶n lý vµ sö dông ODA ë ViÖt Nam thêi gian qua cßn rÊt nhiÒu yÕu kÐm, bÊt cËp. Träng t©m Ch­¬ng III cña ®Ò tµi lµ ®Ò xuÊt mét sè khuyÕn nghÞ hµi hoµ thñ tôc ODA ë ViÖt Nam. I. §Þnh h­íng chung PhÇn nµy sÏ ®Ò cËp tíi hai vÊn ®Ò, mét lµ ®Þnh h­íng thu hót vµ sö dông ODA ë ViÖt Nam giai ®o¹n 2001 - 2005, hai lµ ®Þnh h­íng hµi hoµ thñ tôc ODA ë ViÖt Nam. §©y chÝnh lµ c¬ së ®Ó viÖc hµi hoµ thñ tôc diÔn ra thuËn lîi trong thêi gian tíi. 1. ®Þnh h­íng thu hót vµ sö dông ODA ë ViÖt Nam giai ®o¹n 2001 - 2005 trong thêi k× 5 n¨m 2001-2005 ViÖt Nam chñ tr­¬ng tiÕp tôc huy ®éng ODA phôc vô thùc hiÖn ChiÕn l­îc 10 n¨m ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi (2001 - 2010) vµ kÕ ho¹ch 5 n¨m (2001 - 2005), ®©y lµ khu«n khæ ®Ó ®Þnh h­íng quan hÖ ph¸t triÓn gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ c¸c nhµ tµi trî, lµ c¬ së ®Þnh h­íng hµi hoµ thñ tôc ODA t¹i ViÖt Nam trong thêi gian tíi. c¨n cø vµo: chiÕn l­îc 10 n¨m vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 2001 – 2010 (khung 12); xu h­íng vËn ®éng ODA hiÖn nay; chiÕn l­îc toµn diÖn vÒ t¨ng tr­ëng vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo CPRS Khung 12 ChiÕn l­îc giai ®o¹n 2001- 2010 cña ViÖt Nam ChiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ViÖt Nam nh»m xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo tõ 17% xuèng cßn 5% vµ n©ng cao chÊt l­îng cuéc sèng cña ng­êi d©n ViÖt Nam. Nh÷ng môc tiªu nµy sÏ ®¹t ®­îc th«ng qua t¨ng tr­ëng nhanh vµ chuyÓn c¬ cÊu kinh tÕ hiÖn ®¹i sang nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i h¬n, c«ng nghiÖp h¬n vµ ®« thÞ ho¸ h¬n, t¹o ra viÖc lµm cã thu nhËp cao h¬n. T¨ng tr­ëng gÊp ®«i GDP vµo n¨m 2010 th«ng qua t¨ng tr­ëng kinh tÕ hµng n¨m ®¹t 7,5%; ®Çu t­ t¨ng tõ møc trung b×nh 25% GDP trong nh÷ng n¨m 90s lªn 30% xuÊt khÈu t¨ng gÊp ®«i tØ lÖ t¨ng GDP; tØ träng n«ng nghiÖp trong GDP gi¶m tõ 25% xuèng cßn 17%. TØ träng c«ng nghiÖp t¨ng tõ 35% lªn 40%; tØ träng viÖc lµm trong n«ng nghiÖp gi¶m tõ 2/3 xuèng cßn 1/2 tØ lÖ d©n sè thµnh thÞ t¨ng tõ 1/4 lªn 1/3. (nguån: ViÖt Nam 2010 tiÕn vµo thÕ kØ 21- B¸o c¸o ph¸t triÓn ViÖt Nam 2001 tæng quan ) c¸c khung ph¸p lý, mµ quan träng nhÊt lµ NghÞ ®Þnh 17/2001/N§-CP vÒ qu¶n lÝvµ sö dông ODA, minh b¹ch ho¸ c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn ODA tõ kh©u h×nh thµnh dù ¸n cho tíi theo dâi vµ ®¸nh gi¸, x¸c ®Þnh râ vai trß vµ vÞ trÝ cña tÊt c¶ c¸c bªn cã liªn quan trong qu¸ tr×nh ODA. Yªu cÇu chung nguån vèn ODA thùc hiÖn trong 5 n¨m 2001 - 2005 lµ 9 tØ USD, chiÕm kho¶ng 15% tæng nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn 5 n¨m 2001 - 2005 (60 tØ USD). TiÕp tôc tranh thñ sù hç trî cña céng ®ång tµi trî vÒ nguån vèn ODA nh»m hç trî cho ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi, gãp phÇn thùc hiÖn môc tiªu xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng. Trong 5 n¨m tíi, ChÝnh phñ ViÖt Nam mong muèn dµnh kho¶ng: 15% vèn ODA cho ®Çu t­ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, thuû lîi, l©m nghiÖp, thuû s¶n, kÕt hîp môc tiªu ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo; 25% dµnh cho nghµnh n¨ng l­îng vµ c«ng nghiÖp; 25% cho nghµnh giao th«ng, b­u ®iÖn; phÇn cßn l¹i dµnh cho hç trî ph¸t triÓn gi¸o dôc ®µo t¹o, y tÕ, b¶o vÖ m«i tr­êng, khoa häc c«ng nghÖ… §Þnh h­íng hµi hoµ thñ tôc ODA t¹i ViÖt Nam ChÝnh phñ ViÖt Nam lu«n tin r»ng sù hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî sÏ tiÕp tôc ®­îc cñng cè vµ ph¸t triÓn nh»m thùc hiÖn ®­îc môc tiªu chung: c¶i thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ vµ chÊt l­îng sö dông ODA phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi vµ ®Êu tranh chèng ®ãi nghÌo ë ViÖt Nam. Tuy nhiªn, nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, thùc tÕ ho¹t ®éng ODA t¹i ViÖt Nam vÉn cßn rÊt nhiÒu bÊt cËp mµ mét trong nh÷ng c¸ch lµm kh¾c phôc tån t¹i ®ã lµ hµi hoµ thñ tôc ODA. v× thÕ trong thêi gian tíi, ®Þnh h­íng hµi hoµ thñ tôc ODA t¹i ViÖt Nam lµ mét yªu cÇu tÊt yÕu ®Æt ra. ®Ó hµi hoµ cã thÓ diÔn ra trªn thùc tÕ, nh÷ng nguyªn t¾c sau ®©y cÇn ®­îc thùc hiÖn: ChÝnh phñ ph¶i lµm ®Çu tÇu trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c hµnh ®éng hµi hoµ thñ tôc. ChÝnh phñ ph¶i cã c¸c khung lµm c¬ së ®Ó hµi hoµ thñ tôc trong c¸c ho¹t ®éng thùc tiÔn. ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî ®Òu ph¶i cã c¸c quy ®Þnh, quy tr×nh râ rµng vµ c«ng khai vÒ thùc hiÖn ODA. C¸c quan niÖm vÒ hµihoµ thñ tôc vµ c¸c c«ng cô thùc hiÖn ODA cÇn ®­îc chia sÎ vµ ®¹t ®­îc nhËn thøc chung gi÷a ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî. Hµi hoµ thñ tôc cã thÓ tiÕn hµnh gi÷a ChÝnh phñ vµ nhµ tµi trî trªn c¬ së song ph­¬ng hoÆc gi÷a nhãm c¸c nhµ tµi trî víi ChÝnh phñ. Trªn mét sè vÊn ®Ò, hµi hoµ thñ tôc cã thÓ ®­îc tiÕn hµnh gi÷a ChÝnh phñ vµ Céng ®ång c¸c nhµ tµi trî. Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­, víi t­ c¸ch lµ c¬ quan ®Çu mèi vÒ ODA cña ChÝnh phñ ph¶i s½n sµng ®¶m tr¸ch vai trß ®Çu tÇu cho qu¸ tr×nh hµi hoµ thñ tôc. Ii. khuyÕn nghÞ hµi hoµ 1. CÊp ChÝnh phñ Hµi hoµ thñ tôc lµ mét qu¸ tr×nh, do vËy cÇn cã c¸c b­íc ®i cã lùa chän phï hîp víi kh¶ n¨ng thùc tÕ cña ChÝnh phñ vµ cña nhµ tµi trî. C¸c b­íc ®i vµ hµnh ®éng cô thÓ ë cÊp ChÝnh phñ ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: Thèng nhÊt gi÷a c¸c bªn tham gia qu¸ tr×nh ODA vÒ c¸c nhËn thøc chung ®èi víi hµi hoµ C¸c nhµ tµi trî chia sÎ víi nhau c¸c chiÕn l­îc vµ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn quan hÖ ®èi t¸c víi ViÖt Nam C¸c nhµ tµi trî c«ng bè c«ng khai c¸c quy tr×nh ODA cña m×nh Trªn c¬ së song ph­¬ng, nhãm c¸c nhµ tµi trî hoÆc c¶ céng ®ång tµi trî x¸c ®Þnh víi ChÝnh phñ nh÷ng néi dung ­u tiªn cña quy tr×nh ODA cã thÓ tiÕn hµnh hµi hoµ thñ tôc. Tõ thùc tiÔn hiÖn nay, cã thÓ khuyÕn khÝch mét sè kh©u sau ®©y cña quy tr×nh ODA cã thÓ hµi hoµ thñ tôc: ChuÈn bÞ dù ¸n, bao gåm: v¨n kiÖn dù ¸n, b¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi vµ kh¶ thi C«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt v¨n kiÖn dù ¸n Quy tr×nh mua s¾m Theo dâi vµ ®¸nh gia dù ¸n CÇn thèng nhÊt gi¸o tr×nh ®µo t¹o ®Ó n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý ODA cho c¸c cÊp nhÊt lµ c¸c ban qu¶n lý dù ¸n ë c¸c tØnh. C¸c c¬ quan tµi trî cÇn häp nhau l¹i vµ ®Ò ra c¸c nguyªn t¾c vµ thêi h¹n cô thÓ ®Ó ®¹t tíi sù phèi hîp thèng nhÊt. Ch¼ng h¹n nh­ ë cÊp ®é quèc tÕ cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ c¸c yªu cÇu gi÷a ChÝnh phñ vµ nhµ tµi trî nh÷ng vÊn ®Ò cã thÓ ng¨n c¶n sù phèi hîp thèng nhÊt vÒ chÝnh s¸ch, th«ng lÖ ho¹t ®éng cô thÓ trong mét kho¶ng thêi gian x¸c ®Þnh ®Ó tõ ®ã sù phèi hîp ®iÒu chØnh kh«ng bÞ sai lÖch vµ chång chÐo. NÕu c¸c nhµ tµi trî muèn duy tr× quyÒn tù quyÕt ®èi víi tõng chÝnh s¸ch cô thÓ hay c¸c thñ tôc, th«ng lÖ th× nh÷ng ®iÒu nµy ph¶i ®­îc thÓ hiÖn c«ng khai. Sù phèi hîp thèng nhÊt trªn b×nh diÖn quèc tÕ ph¶i ®­îc b¾t ®Çu b»ng viÖc x¸c ®Þnh cô thÓ nh÷ng g× kh«ng thÓ thay ®æi, nh÷ng g× mµ c¸c nhµ tµi trî muèn th­¬ng l­îng vµ sau ®ã yªu cÇu thèng nhÊt nhanh chãng phÇn cßn l¹i. Tuy nhiªn còng cÇn ph¶i chó träng tíi thùc tÕ ViÖt Nam vµ lËp luËn cho r»ng nhiÒu chÝnh s¸ch, thñ tôc vµ th«ng lÖ ho¹t ®éng ph¶i ®­îc thèng nhÊt ë cÊp ®é quèc gia, phï hîp víi th«ng lÖ cña n­íc nhËn viÖn trî, tõ ®ã míi cã thÓ thùc hiÖn tèt c«ng t¸c hµi hoµ ë cÊp ®é quèc tÕ víi céng ®ång c¸c nhµ tµi trî. Sù phèi hîp thèng nhÊt tËp trung vµo viÖc tèi ®a ho¸ c¸c t¸c ®éng thu ®­îc tõ c¸c kho¶n ®Çu t­ trong khi ®ã hiÖu qu¶ cña viÖn trî ®èi víi mét quèc gia l¹i phô thuéc chÆt chÏ vµo viÖc lùa chän c¸c kho¶n ®Çu t­ nµy vµ mèi liªn hÖ gi÷a kÕ ho¹ch chi tiªu víi nh÷ng c¶i tæ chÝnh s¸ch. v× tÝnh chÊt ®ã, c¸c lùa chän ®Çu t­ kh«ng thÓ tiÕn hµnh mét c¸ch t¸ch biÖt mµ ph¶i ®­îc xem xÐt trong bèi c¶nh mét kÕ ho¹ch ph¸t triÓn toµn diÖn bao gåm toµn ngµnh hoÆc toµn quèc gia. LuËn ®iÓm nµy dÉn ®Õn viÖc ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî ph¶i x©y dùng mét khu«n khæ ph¸t triÓn toµn diÖn cho ViÖt Nam (CDF) dùa trªn mét ChiÕn l­îc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo toµn diÖn (CPRS)… vµ c¸c ®¸nh gi¸ vÒ n¨ng lùc thÓ chÕ vµ ®iÒu hµnh trªn ph¹m vi toµn quèc. Lóc nµy lµ hîp thêi ®Ó tiÕn hµnh hµi hoµ thñ tôc ODA ë ViÖt Nam nh»m phèi hîp c¸c nç lùc chung gãp phÇn hç trî ChÝnh phñ ViÖt Nam ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ph¸t triÓn trong chiÕn l­îc 2001-20010 vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2001-2005. CÊp ®é ngµnh Gi÷a c¸c ngµnh ë ViÖt Nam còng cÇn cã sù phèi hîp hµi hoµ. Do kh«ng cã sù hµi hoµ gi÷a nhu cÇu vèn ODA nªn nguån vèn ODA gi÷a c¸c ngµnh ë ViÖt Nam ch­a ®­îc ph©n bæ hîp lý. Tõ thùc tÕ ®ã, ngay c¶ gi÷a c¸c ngµnh h÷u quan ë ViÖt Nam còng cÇn cã sù phèi hîp hµi hoµ víi nhau ®Ó ho¹t ®éng ODA ë ViÖt Nam ®¹t kÕt qu¶ cao nhÊt. Chë cÊp ®é ngµnh, ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî ®· vµ ®ang t×m kiÕm c¸c kh¶ n¨ng x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p mang tÝnh toµn diÖn, hoµn chØnh vµ hÖ thèng h¬n, bao gåm c¶ gi¶i ph¸p toµn ngµnh (SWAPs). Sù phèi hîp thèng nhÊt vÒ thñ tôc cña ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî cã thÓ t¹o thuËn lîi ®Ó tiÕn tíi c¸c gi¶i ph¸p toµn diÖn h¬n, nh­ cho phÐp c¸c nhµ tµi trî ®ång cÊp vèn cho c¸c dù ¸n lín, Ngay trong mét ngµnh còng cÇn cã sù phèi hîp hµi hoµ. Trªn thùc tÕ, c«ng t¸c ODA ë ViÖt Nam vÉn cßn tËp trung nhiÒu tíi hiÖu qu¶ tõng dù ¸n chø ch­a xÐt tíi hiÖu qu¶ cña dù ¸n ®ã trªn ph­¬ng diÖn toµn ngµnh. ë cÊp ngµnh, ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî cÇn khai th¸c kh¶ n¨ng x©y dùng c¸c ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn theo ch­¬ng tr×nh mét c¸ch toµn diÖn gäi lµ ph­¬ng ph¸p tiÕp cËn ngµnh (SWAPs – sector wide approaches). Ph­¬ng ph¸p SWAPs ®ßi hái tÊt c¶ c¸c nhµ tµi trî trong cïng mét ngµnh, mét lÜnh vùc nh­ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp,….®Òu ph¶i cã mét c¸ch tiÕp cËn chung víi ChÝnh phñ ViÖt Nam theo kiÓu “ræ tµi trî” nghÜa lµ cïng ®ãng gãp thùc hiÖn dù ¸n theo mét ngµnh cô thÓ chø kh«ng tµi trî riªng lÎ cho mçi dù ¸n. Ch¼ng h¹n, nhµ tµi trî A cam kÕt tµi trî cho ChÝnh phñ ViÖt Nam 10 triÖu USD vµo dù ¸n trång rõng, nhµ tµi trî B cam kÕt tµi trî cho ChÝnh phñ ViÖt Nam 20 triÖu USD vµo mét dù ¸n phñ xanh ®Êt trèng ®åi träc. C¶ hai lÜnh vùc ®Òu thuéc ngµnh n«ng nghiÖp nªn thay v× thµnh lËp hai Ban qu¶n lý dù ¸n thùc hiÖn hai dù ¸n trªn, hai nhµ tµi trî sÏ cïng gãp vèn vµo “giá vèn chung” do Bé l©m nghiÖp ®øng ra lµm ®Çu mèi thùc hiÖn vµ chØ ®Þnh mét Ban qu¶n lý duy nhÊt phèi hîp thùc hiÖn c¶ hai dù ¸n. C¸ch lµm nµy cho phÐp c¸c nhµ tµi trî ®ång tµi trî mét sè dù ¸n ë quy m« lín h¬n, ®em l¹i hiÖu cao h¬n mµ chi phÝ thùc hiÖn l¹i gi¶m ®i rÊt nhiÒu. C¸c ch­¬ng tr×nh tiÕp cËn toµn ngµnh cã thÓ ®­îc x©y dùng theo mét c¸ch thøc hoµn chØnh trõ c¸c dù ¸n tµi trî ®¬n lÎ ch­a ®­îc thèng nhÊt g¾n liÒn víi khu«n khæ ngµnh nh­ tr­êng hîp ChÝnh phñ vµ c¸c nhµ tµi trî ®ang tiÕn hµnh trong ngµnh L©m nghiÖp. C¸c ch­¬ng tr×nh SWAPs lu«n g¾n liÒn víi dù ¸n phèi hîp víi c¸c ho¹t ®éng tµi trî, tr¸nh trïng lÆp, thiÕt lËp mèi liªn kÕt víi c¸c ch­¬ng tr×nh c¶i c¸ch chÝnh s¸ch vµ cã liªn quan tíi kh¶ n¨ng cã thÓ thay thÕ vèn. Do ®ã, sù thèng nhÊt vµ c¸c ch­¬ng tr×nh SWAPs nµy sÏ tù m×nh n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖn trî vµ thËm chÝ khi ®­îc kÕt hîp víi nhau, chóng sÏ ph¸t huy t¸c dông h¬n n÷a. Tuy nhiªn, viÖc ¸p dông ph­¬ng ph¸p SWAPs ®ßi hái ph¶i hµi hoµ thñ tôc cña ChÝnh phñ vµ cña nhµ tµi trî ®ã trong ®ã ChÝnh phñ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm toµn bé vÒ viÖc thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c dù ¸n trong tõng ngµnh cô thÓ, t­¬ng tù nh­ viÖc ChÝnh phñ nhËn tµi trî trùc tiÕp x©y dùng ChiÕn l­îc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo toµn diÖn (CPRGS). MÆt kh¸c, viÖc xóc tiÕn ch­¬ng tr×nh SWAPs tµi trî theo giá vèn trong khu«n khæ cña ph¸t triÓn toµn diÖn ph¶i lµ mét môc tiªu ph¸t triÓn dµi h¹n cña céng ®ång c¸c nhµ tµi trî. Tõng c¶i c¸ch tµi trî vÒ chÝnh s¸ch vµ thñ tôc cã thÓ ®­îc nh×n nhËn trong qu¸ tr×nh chuyÓn m×nh h­íng tíi môc tiªu cuèi cïng lµ hiÖu qu¶ cña viÖn trî. Sù phèi hîp thèng nhÊt liªn quan tíi mét lo¹t c¸c b­íc nh­ vËy. Môc tiªu cuèi cïng cña viÖc phèi hîp thèng nhÊt lµ nh»m sö dông hÖ thèng ChÝnh phñ víi c¸c nhµ tµi trî chØ tham gia vµo viÖc kiÕn t¹o c¸c ch­¬ng tr×nh quèc gia vµ ph¸t triÓn toµn ngµnh vµ x©y dùng c¸c ®¸nh gi¸ c¸c chØ sè tæng qu¸t vÒ kÕt qu¶. 3. CÊp dù ¸n nh­ ®· tr×nh bµy ë trªn, râ rµng hµi hoµ thñ tôc lµ mét c¸ch lµm “hîp thêi” trong bèi c¶nh ViÖt Nam còng nh­ xÐt trªn b×nh diÖn quèc tÕ hiÖn nay. Hµi hoµ thñ tôc ODA ë mét khÝa c¹nh hÑp h¬n, lµ sù phèi hîp gi÷a c¸c bªn, nhµ tµi trî vµ ChÝnh phñ, nh»m gi¶m bít hai yÕu tè quan träng nhÊt cña mét dù ¸n ODA: thêi gian vµ kinh phÝ. §©y chÝnh lµ hai yªu cÇu cèt lâi lµm n¶y sinh quan niÖm vÒ hµi hoµ nh»m t¨ng c­êng hiÖu qu¶ sö dông ODA t¹i ViÖt Nam nãi riªng vµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c nãi chung. XuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn, ®ång thêi phï hîp víi ph­¬ng ph¸p luËn, khuyÕn nghÞ hµi hoµ cña kho¸ luËn tËp trung chi tiÕt ho¸ theo 4 b­íc cña mét chu tr×nh dù ¸n bao gåm: X¸c ®Þnh vµ chuÈn bÞ dù ¸n ®Êu thÇu vµ qu¶n lý kÕ to¸n kiÓm to¸n vµ gi¶i ng©n gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ C¸c khuyÕn nghÞ vÒ phÝa ViÖt Nam ®­îc nªu râ cho ChÝnh phñ mét c¸ch tæng hîp v× c¸c Bé thuéc ChÝnh phñ c¬ b¶n tu©n theo cïng mét thñ tôc. C¸c khuyÕn nghÞ, t­¬ng tù nh­ vËy vÒ phÝa c¸c nhµ tµi trî, còng ®­îc ®­a ra mét c¸ch thèng nhÊt. C¸c nhµ tµi trî cÇn thèng nhÊt ®­a ra quy ®Þnh lùa chän ph­¬ng ph¸p phèi hîp thÝch hîp. Ph­¬ng ph¸p cña nhµ tµi trî duy nhÊt sÏ kh«ng ®­îc sö dông ®Ó khuyÕn nghÞ nÕu nã râ rµng kh«ng hîp lý vµ phï hîp. Mét chñ ®iÓm xuyªn suèt trong nh÷ng ®Ò xuÊt khuyÕn nghÞ nµy lµ v¨n b¶n ph¸p luËt míi ®­îc ban hµnh: NghÞ ®Þnh 17CP/2001/N§-CP. ®©y lµ c«ng cô ph¸p lý toµn diÖn nhÊt cho viÖc thiÕt kÕ, triÓn khai vµ ®¸nh gi¸ dù ¸n ODA ë ViÖt Nam. 3.1 X¸c ®Þnh vµ chuÈn bÞ dù ¸n NghÞ ®Þnh 17/2001/N§-CP vµ c¸c quy chÕ kh¸c ®· ®­a ra mét hÖ thèng nh÷ng h­íng dÉn vµ thñ tôc ®èi víi giai ®o¹n x¸c ®Þnh vµ chuÈn bÞ dù ¸n. tuy nhiªn, khu«n khæ quy chÕ vÉn cßn r©t míi mÎ vµ kh¶ n¨ng triÓn khai cßn nhiÒu h¹n chÕ. Thªm vµo ®ã, nh÷ng ph­¬ng ph¸p truyÒn thèng trong x¸c ®Þnh vµ chuÈn bÞ dù ¸n vÉn cßn tiÕp tôc ®­îc sö dông, vµ cßn nhiÒu ngÇn ng¹i trong sö dông ph­¬ng ph¸p míi v× ®ßi hái phøc t¹p h¬n víi nh÷ng môc tiªu vµ sè liÖu cô thÓ h¬n. nhu cÇu næi bËt ë ViÖt Nam trong lÜnh vùc nµy lµ ph¶i x©y dùng vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc viÖc ®µo t¹o vµ thóc ®Èy gi¸ trÞ c¸c ph­¬ng ph¸p luËn míi hoÆc míi ch­a ®­îc c¶i tiÕn lµ mét th¸ch thøc träng t©m. X¸c ®Þnh dù ¸n PhÝa ViÖt Nam do Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ lµm ®Çu mèi phèi hîp víi c¸c Ban, Ngµnh h÷u quan kh¸c cÇn tiÕn hµnh x¸c ®Þnh dù ¸n mét c¸ch nghiªm tóc, kÞp thêi ®­a ra vËn ®éng thu hót ODA t¹i Héi nghÞ CG. PhÝa c¸c nhµ tµi, c¸c nhµ tµi trî cho cïng mét quèc gia cÊn cè g¾ng phèi hîp tèi ®a, ®ång thêi thèng nhÊt c¸c chiÕn l­îc quèc gia riªng lÎ cña hä víi t­ c¸ch lµ mét nhãm c¸c nhµ tµi trî (nh­ng vÉn thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc riªng cña m×nh) ViÖc c©n nh¾c chiÕn l­îc quèc gia ph¶i tiÕn hµnh 5 n¨m mét lÇn trong vßng 6 th¸ng sau c¸c k× §¹i héi §CS ViÖt Nam, phï hîp víi chiÕn l­îc cña ViÖt Nam ®ång thêi cho phÐp c¸c nhµ tµi trî ®¸nh gi¸ chiÕn l­îc cña ViÖt Nam sau khi ®· cã ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn cho 5 n¨m. BÊt cø mét s¸ng kiÕn quèc tÕ nµo mµ theo ®ã c¸c nhµ tµi trî thµnh lËp hoÆc thay ®æi liªn minh v× môc ®Ých ph©n phèi viÖn trî ®Òu ph¶i cã th«ng b¸o chÝnh thøc cho ChÝnh phñ ViÖt Nam. C¸c quèc gia tµi trî cÇn cho phÐp x©y dùng nh÷ng chiÕn l­îc tµi trî t¹i n¬i n­íc nhËn viÖn trî víi ®iÒu kiÖn nh÷ng chiÕn l­îc nµy mang tÝnh t­¬ng thÝch víi nh÷ng môc tiªu chiÕn l­îc quèc tÕ vÒ ODA cña hä. Mçi nhµ tµi trî cÇn cã mét chiÕn l­îc riªng cho ViÖt Nam (chiÕn l­îc nµy ph¶i ®­îc kÕt hîp hµi hoµ tèi ®a víi c¸c nhµ tµi trî cßn l¹i). ®ång thêi chiÕn l­îc nµy còng ph¶i phï hîp víi chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña ChÝnh phñ ViÖt Nam. CÇn tæ chøc c¸c Héi nghÞ th­êng niªn víi ChÝnh phñ ViÖt Nam th¶o luËn vµ ®i tíi thèng nhÊt vÒ viÖc hç trî trong khu«n khæ nh÷ng chiÕn l­îc vµ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña ChÝnh phñ ViÖt Nam . ChuÈn bÞ dù ¸n PhÝa ViÖt Nam cÇn nhanh triÓn khai viÖc chuÈn bÞ dù ¸n, chi phÝ chuÈn bÞ ph¶i minh b¹ch, râ rµng vµ c«ng khai. ®©y lµ b­íc tiÒn ®Ò cho viÖc lËp b¸o c¸o tiÒn kh¶i thi, quyÕt ®Þnh tíi hiÖu qu¶ vµ lîi Ých cña dù ¸n ODA. Trong qu¸ tr×nh chuÈn bÞ dù ¸n, c¸c nhµ tµi trî vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam cÇn thèng nhÊt vÒ c¸c thuËt ng÷ chuyªn m«n chuÈn vµ chung trong tr­êng hîp nh÷ng thuËt ng÷ nµy sÏ ®­îc sö dông ngay ë ViÖt Nam vµ ®­îc ®­a ra giíi thiÖu ë nh÷ng n¬i ch­a ®­îc sö dông. TÊt c¶ c¸c chi phÝ chuÈn bÞ còng ph¶i râ rµng minh b¹ch vµ ®­îc tÝnh ®Õn trong c¸c nghiªn cøu kh¶ thi cña dù ¸n, trong c¸c b¶n ph©n tÝch tµi chÝnh, còng nh­ trong sæ s¸ch kÕ to¸n sau ®ã. Nh÷ng chi phÝ nµy bao gåm c¶ “c¬ chÕ båi d­ìng” truyÒn thèng. C¸c nhµ tµi trî nªn phèi hîp c¸c ph­¬ng ph¸p luËn cña c¸c nghiªn cøu kh¶ thi dù ¸n vµ c¸c b¸o c¸o ®¸nh gi¸ theo mét nghi thøc chi tiÕt h¬n. C¸c nhµ tµi trî cÇn chÊp nhËn nh÷ng ph­¬ng ph¸p luËn chung, trong ®ã tÝnh ®Õn nh÷ng ph©n tÝch t¸c ®éng cña nghÌo ®ãi nh­ mét phÇn trong c¸c nghiªn cøu kh¶ thi cña m×nh. CÇn thiÕt kÕ ch­¬ng tr×nh x©y dùng vµ t¨ng c­êng n¨ng lùc toµn diÖn ®Ó cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o ®éi ngò nh©n viªn v× thùc tr¹ng vÒ kÜ n¨ng qu¶n lý dù ¸n cßn rÊt tåi ë cÊp tØnh, lµ n¬i diÔn ra qu¸ tr×nh lùa chän vµ chuÈn bÞ dù ¸n c¬ b¶n. C¸c nhµ tµi trî cÇn cung cÊp hç trî vÒ ®µo t¹o nh»m trang bÞ thªm cho ChÝnh phñ ViÖt Nam ph­¬ng ph¸p luËn ®¸nh gi¸ t¸c ®éng xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña tõng dù ¸n ODA, ®ång thêi n©ng cao nhËn thøc vÒ tÇm quan träng cña tÝnh bÒn v÷ng l©u dµi c¶ vÒ hç trî tµi chÝnh vµ hç trî kü thuËt nghiÖp vô ®èi víi c¸c dù ¸n ®· ®­îc triÓn khai. VÒ l©u dµi, ®Ó gi¶m bít chi phÝ cho viÖc tiÒn thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n C¸c nhµ tµi trî vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam nªn thèng nhÊt th«ng qua mét lo¹t c¸c yªu cÇu chung ®èi víi cïng mét néi dung cña b¶n Ph©n tÝch Khung logic( “Ph­¬ng ph¸p khung Logic lµ mét c«ng cô qu¶n lý nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ho¹t ®éng lËp kÕ ho¹ch, triÓn khai vµ ®¸nh gi¸ mét dù ¸n. ph­¬ng ph¸p khung Logic trong tr­êng hîp nµy ®­îc hiÓu víi ý nghÜa nh­ sau: ®©y lµ mét gi¶i tr×nh dµnh cho c¸c nhµ tµi trî vµ c¸c ®èi t¸c vÒ ý t­ëng dù ¸n, b¸o c¸o tr­íc ®¸nh gi¸, c¸c tµi liÖu dù ¸n, b¸o c¸o tiÕn tr×nh… ®©y lµ mét tãm t¾t dù ¸n d­íi h×nh thøc biÓu trong triÓn khai dù ¸n danh s¸ch c¸c c«ng cô ph©n tÝch ®­îc sö dông trong c¸c héi th¶o gi÷a c¸c bªn” ( Theo Grant Thornton) ) (lµ mét c«ng cô ®ang ®­îc sö dông rÊt réng r·i trªn thÕ giíi hiÖn nay víi t­ c¸ch lµ mét c«ng cô thÈm ®Þnh chÝnh, bá bít giai ®o¹n tiÒn kh¶ thi trong chu tr×nh dù ¸n). giai ®o¹n ®Çu, c¸c nhµ tµi trî nªn cè g¾ng hç trî cho ChÝnh phñ ViÖt Nam qu¸ tr×nh thÈm ®Þnh dù ¸n vµ viÖc so¹n th¶o khung logic. Ph©n tÝch tµi chÝnh ®èi víi dù ¸n ph¶i tÝnh ®Õn mét phßng ngõa rñi ro vÒ gi¸ trªn c¬ së tØ lÖ l¹m ph¸t quèc tÕ, tØ lÖ l¹m ph¸t trong n­íc vµ tØ gi¸ hèi ®o¸i ®ang thÞnh hµnh. nh÷ng yÕu tè qu¶n lý rñi ro trong c¸c dù ¸n ph¶i trë thµnh mét néi dung chuÈn mùc cña ho¹t ®éng ®¸nh gi¸ dù ¸n, bao gåm c¶ nh÷ng biÕn ®éng ng­îc vÒ tØ gi¸ hèi ®o¸i. ®Ó giai ®o¹n chuÈn bÞ dù ¸n ®¹t hiÖu qu¶ h¬n, cÇn ®­a ra mét thµnh tè tiªu chuÈn cho viÖc tham kh¶o c¸c b¸o c¸o ®¸nh gi¸ cña c¸c dù ¸n kh¸c tr­íc ®ã trong cïng mét lÜnh vùc hoÆc c¸c dù ¸n t­¬ng tù ë c¸c lÜnh vùc kh¸c. 3.2 Mua s¾m trang thiÕt bÞ vµ Qu¶n lý dù ¸n ®©y lµ mét quy tr×nh hÕt søc phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp cña nhiÒu bªn. hÇu hÕt viÖc ®Êu thÇu mua s¾m trang thiÕt bÞ ®Òu ®­îc diÔn ra ë n­íc nhËn viÖn trî, chØ mét ngo¹i lÖ ®¸ng chó ý lµ viÖc sö dông nh÷ng chuyªn gia t­ vÊn th­êng thuª ®Õn tõ n­íc viÖn trî. Theo mét b¸o c¸o gÇn ®©y cña WB, nh÷ng khã kh¨n trong qu¸ tr×nh ®Êu thÇu mua s¾m ë ViÖt Nam n»m ë vÊn ®Ò triÓn khai nhiÒu h¬n lµ vÊn ®Ò luËt ph¸p. V× thÕ nh÷ng khuyÕn nghÞ sau ®©y tËp trung vµo viÖc phèi hîp hµi hoµ c¸c quy tr×nh thñ tôc ®Êu thÇu mua s¾m cña c¸c nhµ tµi trî víi nhau vµ quy tr×nh thñ tôc ®Êu thÇu cña c¸c nhµ tµi trî víi ChÝnh phñ ViÖt Nam. VÊn ®Ò chñ ®¹o cña khuyÕn nghÞ hµi hoµ trong b­íc nµy chñ yÕu xoay quanh Ban qu¶n lý dù ¸n, nhÊt lµ vÊn ®Ò nh©n sù, tÝnh hiÖu qu¶ vµ vÊn ®Ò tiÒn l­¬ng. §Êu thÇu mua s¾m C¸c nhµ tµi trî vµ ChÝnh phñ cÇn ®iÒu chØnh hµi hoµ nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt tån t¹i trong c¸c thñ tôc, tõ ®ã tiÕt kiÖm thêi gian vµ chi phÝ liªn quan. C¸c nhµ tµi trî cÇn tiÕn hµnh qu¶ng c¸o ®Êu thÇu trªn cïng mét Ên phÈm cña ChÝnh phñ vµ sö dông/ x©y dùng trang m¹ng t­¬ng ®­¬ng. Trong xÐt thÇu cÇn xÐt tíi mét sè ®iÓm quan träng nh­: c¸c thñ tôc ®¸nh gi¸ nhÊt qu¸n cÇn ®­îc c«ng bè râ rµng vµ ¸p dông réng r·i; c¸c cÊu phÇn cña gi¸ c¶ cÇn chiÕm tíi 20% thang ®¸nh gi¸; nªn tõ chèi nh÷ng gãi thÇu chØ ®¹t Ýt h¬n 70% thang ®iÓm ®¸nh gi¸; cÇn tiÕn hµnh ®iÒu tra nh÷ng gãi thÇu ®­îc ®¸nh gi¸ thÊp chø kh«ng nªn tù ®éng tõ chèi hä; qu¶ng c¸o thÇu cÇn thùc hiÖn tèi thiÓu tr­íc 30 ngµy; c¸c bªn tham gia thÇu cÇn cã 30 ngµy ®Ó chuÈn bÞ vµ nép thÇu; ho¹t ®éng chÊm thÇu/ ®¸nh gi¸ thÇu cÇn ph¶i thùc hiÖn trong vßng 40 ngµy cÇn cã tèi thiÓu 5 gãi thÇu trong c¸c ®ît thÇu c¹nh tranh h¹n chÕ… CÇn ®iÒu chØnh hµi hoµ c¸c ph­¬ng ph¸p ®Êu thÇu ®­îc sö dông gi÷a ChÝnh phñ ViÖt Nam vµ c¸c nhµ tµi trî ®Ó cã mét ph­¬ng ph¸p t­¬ng ®ång: ®Êu thÇu c«ng khai/c¹nh tranh quèc tÕ ®Êu thÇu c¹nh tranh h¹n chÕ ®Êu thÇu c¹nh tranh trong n­íc ®Êu thÇu mua trùc tiÕp vµ tõ mét nguån duy nhÊt. ®Ó ®¬n gi¶n hãa c«ng t¸c b¸o c¸o t¹i ViÖt Nam, tÊt c¶ nh÷ng giíi h¹n tµi chÝnh trong c¸c v¨n b¶n luËt vÒ ®Êu thÇu mua s¾m, kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng thñ tôc ®­îc ChÝnh phñ hay nhµ tµi trî sö dông, ®Òu ph¶i quy ®Þnh b»ng §ång ViÖt Nam (VND) thay v× euro hay USD, CHF, JPY…V× vËy, nh÷ng giíi h¹n ®· ®­îc ®iÒu chØnh ®èi víi c¸c ®Êu thÇu s¬ tuyÓn, c«ng khai,… ®Òu ®­îc thÓ hiÖn b»ng VND. C¸c nhµ tµi trî vµ ChÝnh phñ ph¶i thèng nhÊt vÒ c¸c giíi h¹n tµi chÝnh ®èi víi c¸c ho¹t ®éng nh­ s¬ tuyÓn vµ c¸c quy ®Þnh ®èi víi viÖc sö dông ph­¬ng thøc ®Êu thÇu kh¸c. c¸c nhµ lËp kÕ ho¹ch dù ¸n ph¶i x©y dùng c¸c kÕ ho¹ch ®Êu thÇu mua s¾m cho dù ¸n nh­ lµ mét phÇn cña quy tr×nh ho¹ch ®Þnh dù ¸n chø kh«ng ph¶i tiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ dù ¸n. §iÒu nµy sÏ ®Èy nhanh tèc ®é cña qu¸ tr×nh ®Êu thÇu mua s¾m, tõ ®ã gi¶m bít nh÷ng tr× ho·n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. ®ång thêi còng gãp phÇn n©ng cao nhËn thøc vÒ vai trß cña ho¹t ®éng ®Êu thÇu, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh triÓn khai thùc hiÖn dù ¸n. C¸c tµi liÖu vÒ ®Êu thÇu ®· ®iÒu chØnh thèng nhÊt cÇn ®­îc x©y dùng hay sö dông tiÕp tôc ®iÒu chØnh tõ nh÷ng nguån kh¸c, nh­ nh÷ng tµi liÖu ®Êu thÇu ®· ®iÒu chØnh cña c¸c Ng©n hµng ®a ph­¬ng vµ c¸c Tæ chøc quèc tÕ. MÆc dï c¸c nhµ tµi trî hiÖn nay, phÇn lín ®ang ®Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng ®Êu thÇu t¹i ViÖt Nam nh­ng vÉn tån t¹i mét sè nh©n tè khiÕn hä vÉn ph¶i thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®Êu thÇu t¹i quèc gia b¶n ®Þa cña hä. VÝ dô nh÷ng kho¶n vay hçn hîp bao gåm kho¶n vay vµ mét phÇn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i, cÊu thµnh nguån vèn ODA. Th«ng lÖ nµy th­êng liªn quan tíi viÖc sö dông c¸c t­ vÊn hoÆc tæ chøc tõ n­íc hay khu vùc b¶n ®Þa cña nhµ tµi trî. Th¾t chÆt ho¹t ®éng viÖn trî ph©n nh¸nh, gi¶m hiÖu qu¶ viÖn trî, khuyÕn khÝch viÖc sö dông nh÷ng c«ng nghÖ kh«ng cßn phï hîp lµ c¸c nguyªn do träng t©m dÉn ®Õn sù sai lÖch vÒ môc tiªu ph¸t triÓn cña c¸c dù ¸n. C¸c nhµ tµi trî cÇn ®Èy m¹nh tµi trî ë nh÷ng kh©u thÝch hîp ®Ó tËn dông ®­îc h¬n n÷a nguån cung cÊp, dÞch vô vµ c«ng viÖc ®· cã s½n ë n­íc nhËn viÖn trî, tõ ®ã gi¶m c¸c chi phÝ cã liªn quan. Qu¶n lý Ban qu¶n lý dù ¸n (PMU) cÇn cã kh¶ n¨ng ®iÒu hµnh c¸c dù ¸n ®a môc tiªu nh»m gi¶m bít nh÷ng thiÕu hôt vÒ kÜ n¨ng cña PMU nhá vµ thiÕu kinh nghiÖm. Ban qu¶n lý dù ¸n PMU cÇn n©ng cao n¨ng lùc ®iÒu hµnh c¸c dù ¸n ®a môc tiªu ®Ó gi¶m bít nh÷ng h¹n chÕ vÒ kü n¨ng cña PMU nhá. Kh¾c phôc t×nh tr¹ng kh«ng qui ®Þnh mét møc chi phÝ chuÈn, ChÝnh phñ ViÖt Nam ph¶i quy ®Þnh cô thÓ, rµnh m¹ch vÒ nh÷ng nguyªn t¾c chi phÝ cho m×nh, bao gåm c¶ nh÷ng kho¶n nhá nhÊt nh­ chi phÝ tham dù c¸c cuéc héi th¶o. VÒ vÊn ®Ò tr¶ l­¬ng qu¸ thÊp, ChÝnh phñ cÇn tiÕn hµnh ®iÒu chØnh trªn b×nh diÖn quèc gia thay v× c¸c nhµ tµi trî thùc hiÖn trong c¸c dù ¸n tµi trî cña m×nh. trong thêi gian tíi, c¸c nhµ tµi trî ph¶i ®iÒu chØnh cho phï hîp víi c¸c nguyªn t¾c chi phÝ chung. Nh÷ng nguyªn t¾c nµy ph¶i ®¶m b¶o nguyªn toµn diÖn vµ t¾c chÆt chÏ, ®­îc tÊt c¶ c¸c nhµ tµi trî chÊp nhËn. C¸c nguyªn t¾c chi phÝ chung cho c¸c dù ¸n viÖn trî cÇn ®­îc x¸c ®Þnh cô thÓ ë cÊp ngµnh. Mçi dù ¸n kh¸c nhau cÇn cã nh÷ng “xª dÞch” chi phÝ ®èi chót t¹o nªn sù linh ho¹t vÓ chi phÝ trong mét khu«n khæ nhÊt ®Þnh. T¹i mçi ngµnh cô thÓ, nh÷ng chi phÝ cô thÓ kh¸c nhau lµ cã thÓ th­¬ng l­îng ®­îc víi tõng dù ¸n míi. Nh÷ng nguyªn t¾c chi phÝ cô thÓ cho tõng ngµnh cÇn ®­îc ®iÒu tra vµ kiÓm ®Þnh ë c¸c ngµnh cho phÐp , tõ ®ã lµm c¬ së cho c¸c dù ¸n tiÕp theo t­¬ng tù ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng mçi dù ¸n mçi gi¸. TÊt c¶ c¸c dù ¸n ph¶i cã kÕ ho¹ch triÓn khai chÆt chÏ vÒ thêi gian vµ chuÈn x¸c vÒ néi dung triÓn khai víi t­ c¸ch lµ mét phÇn cña hå s¬ dù ¸n víi c¸c néi dung chuÈn mùc. CÇn tiÕn hµnh nghiªn cøu nghiªm tóc vai trß ¶nh h­ëng cña c¸c Ban Qu¶n lý dù ¸n nh»m phèi hîp chÆt chÏ h¬n n÷a vai trß cña c¸c Ban Qu¶n lý nµy víi c¬ cÊu cña ChÝnh phñ ViÖt Nam. Vai trß cña t­ vÊn n­íc ngoµi còng cÇn ®­îc nªu cô thÓ trong qu¸ tr×nh lËp kÕ ho¹ch dù ¸n, ®Ó tõ ®ã cã sù ph©n c«ng râ rµng vÒ chøc n¨ng nhiÖm vô tõ phÝa ChÝnh phñ ViÖt Nam còng nh­ tõ phÝa c¸c nhµ tµi trî VÒ l©u dµi, cÇn tiÕn hµnh mét nghiªn cøu ph¸t triÓn vÒ hç trî ®Êu thÇu mua s¾m, lµ mét phÇn quan träng trong ch­¬ng tr×nh cña ChÝnh phñ sö dông c¸c chuyªn gia, nh÷ng ng­êi cã thÓ hç trî cho c¸c Ban qu¶n lý dù ¸n (PMU) trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®Êu thÇu mua s¾m. §Ò ra cho Ban nµy tr¸ch nhiÖm ®µo t¹o c¸c c¸n bé ®Êu thÇu, thËm chÝ lµ ho¹t ®éng víi chøc n¨ng cña c¸n bé ®µo t¹o cho c¸c c¸n bé ®µo t¹o. trªn b×nh diÖn quèc tÕ c¸c tµi liÖu vÒ ®Êu thÇu ®· ®iÒu chÝnh thèng nhÊt cÇn ®­îc x©y dùng hay sö dông tiÕp tôc ®iÒu chØnh tõ nh÷ng nguån hç trî kh¸c. mÆc dï hiÖn nay, phÇn lín c¸c nhµ tµi trî ®Òu thùc hiÖn ®Êu thÇu t¹i ViÖt Nam, nh­ng trong mét sè tr­êng hîp còng nªn cho phÐp thùc hiÖn ®Êu thÇu t¹i quèc gia b¶n ®Þa cña hä nh­ nh÷ng kho¶n vay hçn hîp bao gåm kho¶n vay vµ mét phÇn viÖn trî kh«ng hoµn l¹i cÊu thµnh nªn nguån vèn ODA. th«ng lÖ nµy th­êng liªn quan tíi viÖc sö dông c¸c t­ vÊn hoÆc c¸c tæ chøc tõ c¸c n­íc ngoµi hay chÝnh quèc gia b¶n ®Þa cña nhµ tµi trî. th¾t chÆt viÖc viÖn trî ph©n nh¸nh lµm gi¶m hiÖu qu¶ cña viÖn trî, kh«ng nªn qu¸ ®Æt viÖc sö dông c«ng nghÖ kh«ng cßn phï hîp lµm dÉn ®Õn t×nh tr¹ng träng t©m cña dù ¸n kh«ng cßn lµ hç trî ph¸t triÓn mµ lµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång b¶o ®¶m. c¸c nhµ tµi trî cÇn ®Èy m¹nh tµi trî ë nh÷ng kh©u cã thÓ ®Ó cã thÓ tËn dông h¬n n÷a nguån cung cÊp, dÞch vô vµ c¸c c«ng viÖc cã s½n ë n­íc nhËn viÖn trî, tõ ®ã c¾t gi¶m c¸c chi phÝ giao dÞch cã liªn quan. KÕ to¸n, kiÓm to¸n vµ gi¶i ng©n vèn Nh­ ®· tr×nh bµy ë ch­¬ng II, hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn thêi cña ChÝnh phñ ViÖt Nam t­¬ng ®èi chi tiÕt vµ hoµn chØnh, tuy nhiªn hÖ thèng nµy ch­a phï hîp víi c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ. KÕ to¸n Mét quy chÕ kiÓm so¸t néi bé ph¶i ®­îc so¹n th¶o quy ®Þnh nh÷ng biÖn ph¸p, quy tr×nh cô thÓ thñ tôc kiÓm so¸t néi bé thÝch hîp ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c dù ¸n. CÇn cã sù tham gia ®Çy ®ñ cña phÝa ChÝnh phñ ViÖt Nam vµo qu¸ tr×nh qu¶n lý ho¹t ®éng kÕ to¸n cña dù ¸n. PhÝa ViÖt Nam còng cÇn cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý c¸c tµi kho¶n dù ¸n, ®ång thêi triÓn khai c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nh©n lùc vÒ lÜnh vùc nµy. C¸c bªn cÇn x©y dùng mét hÖ thèng kÕ to¸n ®¬n nhÊt, phï hîp víi m«i tr­êng ph¸p lý cña ChÝnh phñ ViÖt Nam. HiÖn nay ch­a cã mét hÖ thèng kÕ to¸n thiÕt kÕ trªn m¸y tÝnh cã thÓ ghi chÐp ®­îc c¸c giao dÞch theo mét h×nh thøc thÝch hîp cho viÖc lËp c¸c b¸o c¸o cho c¶ phÝa ViÖt Nam vµ c¸c nhµ tµi trî. V× thÕ cÇn thiÕt kÕ mét hÖ thèng kÕ to¸n linh ho¹t cã thÓ sö dông cho tÊt c¶ c¸c dù ¸n, cho phÐp nhËp d÷ liÖu c¶ b»ng tiÕng ViÖt vµ tiÕng Anh víi c¸c lo¹i ®ång tiÒn kh¸c nhau. C¸c sæ s¸ch kÕ to¸n sö dông trong dù ¸n còng ph¶i ®­îc thiÕt kÕ theo mét mÉu chuÈn. KiÓm to¸n C¸c ®iÒu kho¶n tham chiÕu tiªu chuÈn cÇn ph¶i so¹n th¶o vµ ®­îc tu©n thñ trong qu¸ tr×nh kiÓm to¸n tÊt c¶ c¸c dù ¸n cña c¸c nhµ tµi trî thµnh viªn. ViÖc kiÓm to¸n néi bé c¸c c¬ chÕ kiÓm so¸t néi bé ph¶i ®­îc tiÕn hµnh ngay tõ giai ®o¹n khëi ®Çu dù ¸n. §èi víi c¸c dù ¸n lín (vÝ dô trªn 1 triÖu USD) ph¶i tiÕn hµnh kiÓm to¸n gi÷a c¸c kú th­êng xuyªn. Mçi dù ¸n nªn cã nhãm duy nhÊt c¸c kiÓm to¸n viªn ®­îc chØ ®Þnh, ®ång thêi cÇn chØ ®Þnh kiÓm to¸n viªn thùc hiÖn kiÓm to¸n chi tiªu dù ¸n, bao gåm c¶ chi tiªu ë n­íc ngoµi vµ c¸c chi tiªu n»m ngoµi quü hç trî. C¸c tiªu chuÈn biÓu mÉu b¸o c¸o kiÓm to¸n cÇn ph¶i ®­îc thèng nhÊt gi÷a c¸c nhµ tµi trî, trong ®ã ph¶i ®¸p øng c¶ yªu cÇu cña c¬ quan kiÓm to¸n cao nhÊt cña mçi n­íc tµi trî. Gi¶i ng©n vèn CÇn cã mét danh môc tiªu chuÈn vÒ chi phÝ phï hîp víi c¸c dù ¸n trong hîp ®ång nh»m gãp phÇn xo¸ bá nh÷ng tranh chÊp ph¸t sinh do mçi bªn tham gia hîp ®ång sö dông c¸c tiªu chuÈn chi tiªu cña m×nh. C¸c thñ tôc thanh to¸n tr­íc ph¶i tu©n theo mÉu chuÈn vÒ gi¶i ng©n vèn. ChÝnh phñ cÇn tiÕn hµnh mét nghiªn cøu nh»m x¸c ®Þnh lý do t¹i sao c¸c dù ¸n viÖn trî l¹i gÆp khã kh¨n trong vÊn ®Ò rót vèn. C¸c bªn còng cÇn thèng nhÊt x©y dùng kÕ ho¹ch rót vèn cô thÓ cho tõng dù ¸n cô thÓ. 3.4 Gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸ Khã kh¨n ph¸t sinh trong b­íc nµy lµ ChÝnh phñ ViÖt Nam th­êng tËp trung vµo ho¹t ®éng gi¸m s¸t, ®¸nh gi¸ chñ yÕu dùa vµo kÕt qu¶ ®Çu ra trong khi träng t©m ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ tµi trî l¹i lµ lµm thÕ nµo ®Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ ®Çu ra ®ã, nghÜa lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n chø kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ kÕt qu¶ thùc hiÖn. ChÝnh v× thÕ b­íc nµy còng cÇn ph¶i cã sù hµi hoµ gi÷a c¸c bªn: Tr­íc m¾t, cÇn cã sù thèng nhÊt gi÷a c¸c bªn vÒ quy tr×nh gi¸m s¸t còng nh­ c¸c yªu cÇu ®¸nh gi¸ ®Ó kh«ng tån t¹i sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c bªn vÒ tiªu chÝ gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸. VÒ l©u dµi, cÇn cung cÊp hoÆc hç trî ®µo t¹o cho tÊt c¶ c¸c cÊp nh©n viªn tham gia vµo viÖc qu¶n lý dù ¸n ODA theo nh÷ng yªu cÇu vµ tr¸ch nhiÖm ®èi víi c«ng t¸c Gi¸m s¸t vµ §¸nh gi¸ nh­ ®· m« t¶ trong NghÞ ®Þnh 17/N§-CP. Nªn ban hµnh mét quy chÕ quy ®Þnh râ nh÷ng yªu cÇu vµ tr¸ch nhiÖm cô thÓ ®èivíi c¸c cÊp kh¸c nhau nh­ Ban qu¶n lý dù ¸n, c¸c cÊp chÝnh quyÒn tØnh, c¸c Bé, nghµnh h÷u quan. Còng nªn chó träng ®µo t¹o c¸c gi¶ng viªn cho c«ng t¸c nµy b»ng c¸ch xem xÐt hç trî n©ng cao ph­¬ng ph¸p luËn vÒ gi¸m s¸t vµ ®¸nh gi¸, ®Æc biÖt lµ ®¸nh gi¸ t¸c ®éng theo tiªu chuÈn quèc tÕ. C¸c nhµ tµi trî vµ ChÝnh phñ ViÖt Nam cÇn tiÕn hµnh nghiªn cøu, x©y dùng mét hÖ thèng th«ng tin gi¸m s¸t vµ qu¶n lý vÒ tiÕn ®é còng nh­ kÕt qu¶ thùc hiÖn dù ¸n ODA, nh»m hç trî cho hÖ thèng th«ng tin ®ang ®­îc sö dông t¹i Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vµ ®Ó hÖ thèng nµy cã thÓ ®­îc ®­a vµo sö dông ë tÊt c¶ c¸c c¬ quan h÷u quan kh¸c cña ViÖt Nam. Nghiªn cøu c¾t gi¶m c¸c ph¸i ®oµn gi¸m s¸t tõ c¸c n­íc tµi trî, ®ång thêi qui ®Þnh chÆt chÏ h¬n vai trß gi¸m s¸t cña phÝa ChÝnh phñ ViÖt Nam ®èi víi c¸c dù ¸n ODA nh»m gi¶m chi phÝ ®i l¹i, còng lµ gi¶m c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ sö dông ODA ë ViÖt Nam. KÕt luËn Qua c¸c néi dung ph©n tÝch trong ®Ò tµi, nhÊt lµ nh÷ng bÊt cËp trong quy tr×nh thùc hiÖn dù ¸n ODA ë ViÖt Nam, cã thÓ kÕt luËn r»ng: Hµi hoµ thñ tôc ODA lµ mét c¸ch lµm ®óng ®¾n hiÖn nay. Hµi hoµ lµ c¶ mét qu¸ tr×nh quan hÖ ®èi t¸c ®ßi hái ph¶i mÊt nhiÒu n¨m phèi hîp gi÷a ChÝnh phñ vµ nhµ tµi trî, gi÷a céng ®ång c¸c nhµ tµi trî víi nhau. Tuy nhiªn nÕu hµi hoµ ®­îc thùc hiÖn tèt th× nh÷ng lîi Ých thu ®­îc tõ ho¹t ®éng nµy sÏ gióp cho ho¹t ®éng ODA cã hiÖu qu¶ h¬n ë c¸c n­íc tiÕp nhËn vµ ®èi víi c¸c nhµ tµi trî. Phï hîp víi thùc tÕ quy tr×nh dù ¸n ODA ë ViÖt Nam, phï hîp víi ph­¬ng ph¸p luËn mµ xuyªn suèt lµ NghÞ ®Þnh 17/N§-CP c¸c khuyÕn nghÞ hµi hoµ ®­îc chia theo cÊp ChÝnh phñ, cÊp ngµnh vµ cô thÓ ho¸ theo bèn b­íc thùc hiÖn dù ¸n bao gåm: ChuÈn bÞ dù ¸n C«ng t¸c thÈm ®Þnh vµ phª duyÖt v¨n kiÖn dù ¸n Quy tr×nh mua s¾m Theo dâi vµ ®¸nh gia dù ¸n Lóc nµy lµ hîp thêi ®Ó tiÕn hµnh hµi hoµ thñ tôc ODA ë ViÖt Nam nh»m phèi hîp c¸c nç lùc chung gãp phÇn hç trî ChÝnh phñ ViÖt Nam ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ph¸t triÓn trong chiÕn l­îc 2001-20010 vµ thùc hiÖn kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m 2001-2005 Theo lêi TS, D­¬ng §øc ¦ng, Vô tr­ëng Vô kinh tÕ §èi ngo¹i, Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ “NÕu kh«ng ph¶i chóng ta th× lµ ai? Vµ nÕu kh«ng ph¶i lµ b©y giê th× bao giê?” (tôc ng÷ cæ Trung Quèc) tµi liÖu tham kh¶o PGS.TS Vò ChÝ Léc: Gi¸o tr×nh §Çu t­ n­íc ngoµi. Nhµ xuÊt b¶n Gi¸o dôc 1997 Hµ thÞ Ngäc Oanh: Hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA - nh÷ng kiÕn thøc c¨n b¶n vµ thùc tiÔn ë ViÖt Nam. Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc 2000. B¸o c¸o ngiªn cøu chÝnh s¸ch cña Ng©n hµng thÕ giíi: ®¸nh gi¸ viÖn trî khi nµo cã t¸c dông, khi nµo kh«ng vµ t¹i sao? Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia 1998. B¸o c¸o tiÕn triÓn trong chiÕn l­îc hç trî quèc gia cña nhãm Ng©n hµng thÕ giíi giai ®o¹n 2002-2003. b¸o c¸o ph¸t triÓn ViÖt Nam 2001 cña ng©n hµng thÕ giíi- ng©n hµng ph¸t triÓn ch©u ¸ - ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn Liªn hîp Quèc: ViÖt Nam 2010 tiÕn vµo thÕ kØ 21- tæng quan. ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn liªn hîp quèc - ViÖt Nam: B¸o c¸o tæng quan viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ViÖt Nam 2001. Thùc tr¹ng cña viÖn trî 2000: Mét ®¸nh gi¸ ®éc lËp vÒ gi¶m nghÌo vµ hç trî ph¸t triÓn. Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia 2000. C¸c v¨n b¶n ph¸p lý cã liªn quan (Phô lôc 1) Grant thortant: Dù th¶o b¸o c¸o chÝnh Nghiªn cøu hµi hoµ thñ tôc gi÷a chÝnh phñ ViÖt Nam vµ nhµ tµi trî 2001. 10. www.mpi-oda 11. www.worldbank.org 12. www.jbic.org 13. www.adb.org 14. www.developmentgateway.org Phô lôc Phô lôc 1: Danh s¸ch c¸c v¨n b¶n ph¸p quy Th«ng t­ sè 06/2001/TT-BKH ngµy 20 th¸ng 9 n¨m 2001 cña Bé kÕ ho¹ch ®Çu t­ h­íng dÉn thùc hiÖn quy chÕ sö dông nguån hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 07/2001/N§-CP ngµy 04 th¸ng 5 n¨m 2001 cña ChÝnh phñ. Th«ng t­ sè 42/2001/TT-BTC ngµy 12/6/2001 cña Bé Tµi chÝnh h­íng dÉn qu¶n lÝ h¹ch to¸n hoµn thuÕ GTGT cho c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn ODA. Th«ng t­ sè 04/2001/TT-BKH ngµy 05/6/2001 cña Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t­ h­íng dÉn thùc hiÖn quyÕt ®Þnh sè 64/2001/Q§-TTg ngµy 26/04/2001 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ qu¶n lÝ vµ sö dông nguån viÖn trî chÝnh phñ n­íc ngoµi. NghÞ ®Þnh sè 17/2001/N§-CP ngµy 04/5/2001 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ Qu¶n lÝ vµ sö dông mguån hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc. Th«ng t­ sè 28/2001/TT-BTC ngµy 03/5/2001 cña Bé tµi chÝnh h­íng dÉn ghi thu, ghi chi Ng©n s¸ch nhµ n­íc thuÕ nhËp khÈu, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng hµng nhËp khÈu ®èi víi c¸c dù ¸n cÊp n­íc sö dông vèn ODA theo c¬ chÕ vay l¹i Ng©n s¸ch nhµ n­íc. QuyÕt ®Þnh sè 96/2000/Q§-BTC ngµy 12/6/2000 cña Bé tr­ëng Bé Tµi chÝnh ban hµnh h­íng dÉn chi tiÕt vÒ quy tr×nh vµ thñ tôc rót vèn ODA. Th«ng t­ sè 52/2001/TT-BTC ngµy 05/6/2000 cña Bé Tµi chÝnh h­íng dÉn viÖc miÔn thu thuÕ, lÖ phÝ ®èi víi c¸c chuyªn gia n­íc ngoµi thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n sö dông nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA. NghÞ ®Þnh 14/2001/N§-CP ngµy 05/5/2000 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña Quy chÕ §Êu thÇu ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 88/1999/N§-CP ngµy 01/9/1999 cña ChÝnh phñ. NghÞ ®Þnh 12/2000/N§-CP ngµy 5/5/2000 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña Quy chÕ Qu¶n lÝ ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 52/1999/N§-CP ngµy 08/7/1999 cña ChÝnh phñ. Th«ng t­ sè 02/2000/TT-BKH ngµy 12/1/2000 cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vÒ viÖc H­íng dÉn thùc hiÖn quy chÕ chuyªn gia n­íc ngoµi ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 211/1998/Q§-TTg ngµy 31/10/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. Th«ng t­ sè 06/1999/TT-BKH ngµy 24/11/1999 cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vÒ viÖc h­íng dÉn vÒ tæng møc ®Çu t­, Hå s¬ thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t­ vµ B¸o c¸o ®Çu t­. NghÞ ®Þnh sè 88/1999/N§-CP ngµy 1/9/1999 cña ChÝnh phñ ban hµnh quy chÕ ®Êu thÇu. NghÞ ®Þnh sè 52/1999/N§-CP cña ChÝnh phñ Ban hµnh Quy chÕ qu¶n lÝ vµ ®Çu t­ x©y dùng. QuyÕt ®Þnh sè 72/1999/Q§-BTC ngµy 9/7/1999 cña Bé tµi chÝnh Ban hµnh quy chÕ lËp, sö dông vµ qu¶n lÝ tÝch luü tr¶ nî n­íc ngoµi. Th«ng t­ sè 82/1999/TT-BTC ngµy 30/6/1999 cña Bé Tµi chÝnh vÒ viÖc h­íng dÉn thùc hiÖn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®èi víi c¸c dù ¸n sö dông nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA. QuyÕt ®Þnh sè 211/1998/Q§-TTg ngµy 31/10/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ chuyªn gia n­íc ngoµi thùc hiÖn c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n ODA ë ViÖt Nam. NghÞ ®Þnh sè 90/1998/Q§-TTg ngµy 07/11/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ viÖc ban hµnh quy chÕ vay vµ tr¶ nî n­íc ngoµi. Th«ng t­ sè 06/1998/TTLT-BKH-BTC ngµy14/8/1998 cña Bé KÕ ho¹ch vµ §Çu t­ vµ Bé Tµi chÝnh h­íng dÉn c¬ chÕ qu¶n lÝ vèn ®èi øng cho c¸c ch­¬ng tr×nh dù ¸n sö dông nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc ODA. Th«ng t­ Liªn tÞch sè 81/1998/TTLT-BTC-NHNN ngµy 17/6/1998 cña Bé Tµi chÝnh - Ng©n hµng nhµ n­íc h­íng dÉn quy tr×nh, thñ tôc vµ qu¶n lÝ viÖc rót vèn ®èi víi nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc. Phô lôc 2: 24 nhµ thÞ tr­êng song ph­¬ng cña ViÖt Nam Anh Áo Bỉ Canađa Đan Mạch Đức Hà Lan Hàn Quốc Italia Luc-xem-bua Malayxia Mỹ Na Uy Nhật Bản Niu di lân Ôxtrâylia Pháp Phần Lan Tây Ban Nha Thái Lan Thuỵ Điển Thuỵ Sĩ Trung Quốc Xingapo Phô lôc 3: 15 nhµ tµi trî song ph­¬ng cña ViÖt Nam Công ty Tài chính quốc tế Chương trình phát triển của LHQ Chương trình kiểm soát ma tuý quốc tế của LHQ Cộng đồng Châu Âu Ngân hàng phát triển Châu Á Ngân hàng Thế giới Quỹ dân số của LHQ Quỹ nhi đồng LHQ Quỹ phát triển nông nghiệp quốc tế Quỹ tiền tệ quốc tế Tổ chức lao động quốc tế Tổ chức nông nghiệp và lương thực Tổ chức phát triển công nghiệp của LHQ Tổ chức Y tế thế giới Chương trình lương thực thế giới