Khóa luận Hoàn thiện chế độ cho thuê tài chính ở Việt Nam

g lai. VÒ m«i tr­êng ph¸p lý: MÆc dï míi ra ®êi nh­ng ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh t¹i ViÖt Nam ®· cã mét hµnh lang ph¸p lý t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc qu¶n lý vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn. Sù ban hµnh cña NghÞ ®Þnh sè 16 cña ChÝnh phñ vÒ cho thuª tµi chÝnh ®· më ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho m« h×nh cho thuª tµi chÝnh.ChÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ còng nh­ c¸c bé ngµnh h÷u quan ®Òu ®i theo xu h­íng lµ cµng ngµy cµng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh h¬n. 2. Mét sè Khã kh¨n trong thêi gian tíi: Ngoµi nh÷ng trë ng¹i ®· gÆp trong thêi gian qua do c¸c nguyªn nh©n kh¸c nhau ®­a tíi, cho thuª tµi chÝnh cña ViÖt Nam trong thêi gian tíi ph¶i ®èi ®Çu víi mét sè khã kh¨n sau: Ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam lµ mét ho¹t ®éng qu¸ míi mÎ vµ non trÎ. NhËn thøc cña c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ ®èi víi ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh qu¸ lê mê, kh«ng hiÓu vµ kh«ng biÕt, dÉn ®Õn t©m lý ng¹i “tiÕp xóc” víi c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh . Sù ph¸t triÓn ch­a æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ , nÒn kinh tÕ cßn ë quy m« nhá còng nh­ néi lùc cña c¸c doanh nghiÖp yÕu còng lµ nh÷ng c¶n trë lín ®èi víi cho thuª tµi chÝnh. MÆc dï chÝnh s¸ch ChÝnh phñ , N§16CP ra ®êi cïng c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt ®i kÌm ®· lµ mét thuËn lîi cho Cho thuª tµi chÝnh , tuy nhiªn chÕ ®é cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam còng nh­ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt h÷u quan cßn tån t¹i nhiÒu bÊt cËp. §©y cã thÓ coi lµ khã kh¨n lín nhÊt cÇn gi¶i quyÕt vµ kh¾c phôc ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng Cho thuª tµi chÝnh ë n­íc ta. V­íng m¾c cña ngµnh c«ng nghiÖp cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam cßn thÓ hiÖn ë chç chóng ta ch­a hÒ cã mét hiÖp héi c«ng nghiÖp ®ñ m¹nh ®Ó c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®­îc gia nhËp nh­ lµ c¸c héi viªn, trªn c¬ së ®ã viÖc trao ®æi vµ cung cÊp th«ng tin vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng , gi¸ c¶ cña thiÕt bÞ vµ sù ®æi míi cña c«ng nghÖ còng nh­ ®Ó tiÕp cËn víi c¸c kh¸ch hµng tiÒm n¨ng lµ thËt sù cÇn thiÕt ®èi víi c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. ViÖt Nam vÉn ch­a h×nh thµnh ®­îc thÞ tr­êng mua b¸n vµ trao ®æi ®å cò , ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng mua b¸n c¸c thiÕt bÞ ®· qua sö dông khiÕn cho ho¹t ®éng nµy còng rÊt khã kh¨n trong t­¬ng lai nÕu nh­ c¸c kh¸ch hµng cña C«ng ty cho thuª tµi chÝnh gÆp khã kh¨n vÒ thÞ tr­êng hoÆc b¹n hµng. Mét khã kh¨n n÷a ®ã lµ viÖc ra ®êi qu¸ muén mµng cña c¸c c¬ quan ®¨ng ký tµi s¶n (dï cho nhiÒu n¨m nay c¶ ngµnh Ng©n hµng, Bé tµi chÝnh vµ Bé t­ ph¸p ®Òu nç lùc cho c«ng viÖc nµy). C¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh vÉn ch­a hoµn toµn tin t­ëng vµ ph©n v©n kh«ng biÕt ®¨ng ký tµi s¶n cho thuª tµi chÝnh cña m×nh nh­ thÕ nµo, v× mÆc dï Trung t©m ®¨ng ký giao dÞch cã b¶o ®¶m ®· ®­îc thµnh lËp nh­ng chøc n¨ng nhiÖm vô , quy chÕ ®¨ng ký cña nã cßn ch­a ®­îc c«ng bè. 3. Mét sè ®Þnh h­íng nh»m hoµn thiÖn chÕ ®é Cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam 3.1. §Þnh h­íng chung ®Ó hoµn thiÖn chÕ ®é Cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam B»ng lý luËn, kinh nghiÖm cña c¸c n­íc cã c«ng nghiÖp Cho thuª tµi chÝnh ph¸t triÓn vµ thùc tÕ ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m qua cho thÊy , ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh muèn ph¸t triÓn th× mét trong nh÷ng yªu cÇu tÊt yÕu lµ ph¶i cã mét m«i tr­êng ph¸p lý phï hîp , víi nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ , ®µy ®ñ, chÝnh x¸c. H­íng x©y dùng vµ hoµn thiÖn chÕ ®é cho thuª tµi chÝnh ph¶i tho¶ m·n c¸c tiªu chÝ c¬ b¶n sau: Thø nhÊt , ph¶i phï hîp víi ph¸p luËt vµ th«ng lÖ quèc tÕ vÒ Cho thuª tµi chÝnh. §¶m b¶o ®­îc tiªu chÝ nµy sÏ khuyÕn khÝch c¸c nhµ tµi trî n­íc ngoµi tiÕn hµnh ®Çu t­ vµo Cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam ®ång thêi t¹o ®­îc hµnh lang ph¸p lý cÇn thiÕt, thuËn lîi cho viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp ph¸t sinh. Thø hai, ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi cña ViÖt Nam, mét nÒn kinh tÕ cã xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp l¹i ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi sang c¬ chÕ kinh tÕ míi. Thø ba, ph¶i phï hîp víi ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng, cña Nhµ n­íc . 3.2. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn cña NHNN cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh Tõ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng, cña Nhµ n­íc tíi n¨m 2020 vµ tõ nh÷ng thay ®æi cña thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong n­íc, trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi nh÷ng n¨m qua , cïng nhu cÇu vµ xu h­íng ®æi míi ho¹t ®éng ngµnh ng©n hµng, chiÕn l­îc ph¸t triÓn cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh cña NHNN trong nh÷ng n¨m tíi nh­ sau: 3.2.1. TiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c biÖn ph¸p t¨ng nguån vèn vµ c¸c s¶n phÈm míi nh»m huy ®éng mét l­îng vèn ngµy cµng t¨ng, ®Ó ®Çu t­ cho nÒn kinh tÕ, cho sù nghiÖp C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. X¸c ®Þnh râ viÖc th­êng xuyªn æn ®Þnh vµ t¨ng tr­ëng nguån vèn lµ ®éng lùc, lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng c¸c nhiÖm vô mµ §¶ng vµ Nhµ n­íc giao cho. PhÊn ®Êu møc t¨ng tr­ëng vèn huy ®éng 15-18% mçi n¨m b»ng viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc huy ®éng vèn. 3.2.2. ViÖc më réng ®Çu t­ ®i liÒn víi viÖc n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông, gi¶m tû lÖ nî qu¸ h¹n, khã ®ßi xuèng møc 3%, cã gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó khai th¸c tµi s¶n xiÕt, xö lý nî khã ®ßi. Trªn nguån vèn lín, b¸m s¸t c¸c ®Þnh h­íng cña Nhµ n­íc vÒ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ, tiÕp cËn víi c¸c dù ¸n lín , c¸c ch­¬ng tr×nh kinh tÕ träng ®iÓm, ®Ó trùc tiÕp tham gia ®Çu t­ hoÆc tiÕn hµnh ®ång tµi trî. Dµnh mét tû lÖ vèn thÝch ®¸ng ®Ó ®Çu t­ cho c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, ®Æc biÖt lµ do c¸c tæng c«ng ty 90-91 cã vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ . PhÊn ®Êu t¨ng d­ nî tÝn dông hµng n¨m lµ 18 – 20% . N©ng tû lÖ d­ nî tÝn dông trung vµ dµi h¹n lªn kho¶ng 35% tæng d­ nî so víi 27,53% hiÖn nay. Trong lÜnh vùc sö dông vèn, thùc hiÖn ph­¬ng ch©m ®Çu t­ thËn träng, ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ, x· héi cao, ®¶m b¶o an toµn vèn. T¨ng tr­ëng khèi l­îng tÝn dông ph¶i phï hîp víi nhu cÇu ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. N©ng cao tû lÖ vèn ®Çu t­ trung vµ dµi h¹n cho c¸c dù ¸n cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn , cã vai trß quan träng trong nÒn kinh tÕ nh­ : B­u chÝnh viÔn th«ng , §iÖn lùc, Hµng kh«ng, DÇu khÝ v.v... 3.2.3. C«ng t¸c tæ chøc c¸n bé X©y dùng quy ho¹ch, më réng cã träng ®iÓm m¹ng l­íi tæ chøc cña ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam, t¹o ra mét c¬ cÊu c¸c chi nh¸nh hîp lý trªn toµn quèc, tËp trung khai th¸c tiÒm n¨ng kinh tÕ cña ®¹i bµn, ®¶m b¶o phôc vô cho c¸c ngµnh kinh tÕ träng ®iÓm. Cã chÝnh s¸ch ®µo t¹o nguån nh©n lùc ®Ó kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é cña ®éi ngò c¸n bé vµ n©ng tæng sè c¸n bé ®Õn n¨m 2005 lµ 6000 c¸n bé nh©n viªn so víi 2700 ng­êi nh­ hiÖn nay. C¶i tiÕn, s¾p xÕp l¹i ®éi ngò c¸n bé ®Ó ph¸t huy tèt n¨ng lùc cña tõng ng­êi. 3.2.4. TiÕp tôc hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng nh»m n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô , ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh vµ gi÷ vÞ thÕ cña ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng lµ ng©n hµng hµng ®Çu trong lÜnh vùc thanh to¸n quèc tÕ, kinh doanh ngo¹i tÖ, tµi trî xuÊt nhËp khÈu,v.v... §ång thêi , hoµn thiÖn vµ më réng c¸c dÞch vô míi , c¸c ph­¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, c¸c dÞch vô cña mét ng©n hµng hiÖn ®¹i nh­ ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ, ho¹t ®éng Cho thuª tµi chÝnh... 3.2.5. N©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh doanh. C¸c chi nh¸nh phÊn ®Êu vµ Trung ­¬ng cã biÖn ph¸p hç trî ®Ó sÏ kh«ng cßn mét chi nh¸nh nµo bÞ lç . KÕt qu¶ kinh doanh cña c¸c ng©n hµng trong nh÷ng n¨m tíi t¨ng tõ 15% trë lªn. 3.2.6. Nghiªn cøu qu¸n triÖt 2 LuËt : LuËt Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ, c¸c quy chÕ h­íng dÉn c¸c luËt nµy , nh»m ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng ®i ®óng hµnh lang ph¸p lý. C¸c ng©n hµng nhanh chãng cã c¸c quy ®Þnh, thÓ lÖ trong c¸c mÆt nghiÖp vô chuyªn m«n hoÆc rµ so¸t, ®iÒu chØnh c¸c quy chÕ , quy ®Þnh hiÖn hµnh cña c¸c ng©n hµng cho phï hîp víi LuËt NHNN vµ c¸c v¨n b¶n luËt cña cÊp trªn. 3.2.7. §æi míi vµ n©ng cao chÊt l­îng ho¹t ®éng kiÓm so¸t, kiÓm tra néi bé gióp cho ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng ®i ®óng hµnh lang ph¸p lý , thùc hiÖn tèt c¸c NghÞ quyÕt, QuyÕt ®Þnh cña ban l·nh ®¹o c¸c Ng©n hµng . 3.2.8. §æi míi c«ng t¸c qu¶n trÞ ®iÒu hµnh T¨ng c­êng sù l·nh ®¹o cña §¶ng , n©ng cao vai trß cña C«ng ®oµn, §oµn thanh niªn, Héi phô n÷ trong viÖc gi¸o dôc, ®éng viªn toµn thÓ c¸n bé, c«ng nh©n viªn thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh trÞ cña c¸c Ng©n hµng ViÖt Nam. §ång thêi ph¶i x©y dùng quy chÕ lµm viÖc néi bé, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña tõng phßng nh»m x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña tõng cÊp l·nh ®¹o, tõng phßng ban trong bé m¸y tæ chøc cña c¸c Ng©n hµng . 4. Mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ: 4.1. T¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ thùc hiÖn ho¹t ®éng cho thuª M«i tr­êng ph¸p lý lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña dÞch vô cho thuª tµi chÝnh trong bèi c¶nh møc ®é c¹nh tranh trong thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ ngµy cµng cao. Kinh nghiÖm tõ c¸c n­íc cã thÞ tr­êng thuª mua ph¸t triÓn cho thÊy mét hµnh lang ph¸p lý hoµn chØnh, ®Çy ®ñ sÏ ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých cho c¸c chñ thÓ tham gia vµo lÜnh vùc nµy. V× vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra víi ViÖt Nam lµ ph¶i hoµn thiÖn hµnh lang ph¸p lý h¬n n÷a, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ph¸t triÓn. VÒ vÊn ®Ò qu¶n lý vµ thùc hiÖn, ®Ò nghÞ Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan h÷u quan kiÓm so¸t ®­îc ho¹t ®éng vµ t×nh h×nh cho thuª tµi chÝnh trªn thÞ tr­êng ®Ó cã ®­îc nh÷ng biÖn ph¸p kÞp thêi vµ phï hîp kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vµ nh÷ng bÊt cËp ®Ó chÕ ®é cho thuª tµi chÝnh ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Mét biÖn ph¸p l©u dµi ®Ó qu¶n lý dÔ dµng h¬n cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam cã thÓ ®­a ra lµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng nªn nghiªn cøu ban hµnh “LuËt cho thuª tµi chÝnh” hay “LuËt khuyÕn khÝch c«ng nghiÖp cho thuª tµi chÝnh” (theo kinh nghiÖm cña c¸c n­íc cã nÒn c«ng nghiÖp cho thuª tµi chÝnh ph¸t triÓn).T¹o ®­îc mét v¨n b¶n ph¸p quy cô thÓ vµ chi tiÕt sÏ khiÕn c¸c doanh nghiÖp kh«ng bÞ lóng tóng trong vÊn ®Ò ph¸p lý cña ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh, còng thuËn lîi h¬n cho c¬ quan chøc n¨ng khi xö lý vi ph¹m, kh«ng ph¶i dÉn chiÕu ®Õn v¨n b¶n nµy hay v¨n b¶n kh¸c. MÆc dï ë ViÖt Nam ®· ban hµnh mét sè v¨n b¶n d­íi luËt ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh, nh­ng c¸c v¨n b¶n nµy vÉn ch­a hoµn chØnh vµ cßn mét sè bÊt cËp ch­a ®ñ ®Ó ®¶m b¶o quyÒn vµ lîi Ých cho c¸c chñ thÓ. Bªn c¹nh ®ã, còng ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý vµ thùc hiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p lý hiÖn hµnh cña c¸c chñ thÓ cho thuª tµi chÝnh ®Ó ®¶m b¶o tÝnh nghiªm kh¾c cña luËt ph¸p vµ ®¶m b¶o lîi Ých x· héi, nh­ viÖc thµnh lËp mét Ban thanh tra vÒ cho thuª tµi chÝnh ®Ó kiÓm so¸t ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. ChÝnh phñ hay Nhµ n­íc nªn thµnh lËp mét HiÖp héi c«ng nghiÖp ®ñ m¹nh ®Ó c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®­îc gia nhËp nh­ lµ c¸c Héi viªn, võa thuËn lîi cho viÖc qu¶n lý, t¹o mét diÔn ®µn cho viÖc trao ®æi kinh nghiÖm cïng c¸c th«ng tin cËp nhËt vÒ nhu cÇu thÞ tr­êng, gi¸ c¶ cña thiÕt bÞ vµ sù ®æi míi cña c«ng nghÖ... gi÷a c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh, ®Ó tiÕp cËn víi c¸c kh¸ch hµng tiÒm n¨ng còng nh­ lµ n¬i mµ c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã thÓ trùc tiÕp ®Ò xuÊt nh÷ng kiÕn nghÞ cïng nh÷ng khã kh¨n cÇn ®­îc th¸o gì vÒ mÆt ph¸p lý cho Nhµ n­íc. Tõ ®ã, chÝnh phñ vµ nhµ n­íc nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt. Trong bèi c¶nh thÞ tr­êng cã nhiÒu biÕn ®éng, tiÒm Èn nhiÒu rñi ro, ®èi víi c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh nhµ n­íc, sù gióp ®ì hç trî cña Ng©n hµng mµ c«ng ty ®ã trùc thuéc lµ hÕt søc quan träng, cô thÓ nh­ cã nh÷ng hç trî vÒ vèn c¶ ngo¹i tÖ vµ néi tÖ; C¸c bé phËn chøc n¨ng nh­ Phßng kinh doanh ngo¹i tÖ, Phßng qu¶n lý tÝn dông, Phßng thanh to¸n nhËp khÈu cã nh÷ng hç trî vÒ mÆt nghiÖp vô, cã ­u ®·i vÒ biÓu phÝ, møc ký quü... hay cung cÊp th«ng tin tÝn dông chÝnh x¸c, kÞp thêi, nh­ vËy sÏ gãp phÇn n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh nhµ n­íc trªn thÞ tr­êng. V× trªn thùc tÕ vÒ nguån vèn l­u ®éng còng nh­ sù cËp nhËt th«ng tin cña c¸c c«ng ty cho thuª ta× chÝnh nµy kÐm h¬n c¸c c«ng ty n­íc ngoµi, mµ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ta lµ ­u ®·i trong n­íc h¬n. Tuy nhiªn, chóng ta còng nªn hç trî c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh kh¸c, t¹o mét hµnh lang ph¸p lý th«ng tho¸ng nh­ng kh«ng láng lÎo ®Ó c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã ®iÒu kiÖn c¹nh tranh mét c¸ch b×nh ®¼ng vµ an toµn. ChÝnh phñ còng nh­ Ng©n hµng Nhµ n­íc nªn cho phÐp C¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®­îc cho thuª néi ngµnh trong viÖc ®Çu t­, mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh cña toµn hÖ thèng, nh­ vËy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã ®iÒu kiÖn gióp ®ì lÉn nhau vµ ph¸t triÓn kinh doanh, ®ång thêi còng gióp c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®ì khã kh¨n h¬n trong viÖc t×m nguån cung cÊp, nguån tiªu thô vµ kh«ng bÞ b¾t chÑt vÒ gi¸ c¶...H¬n n÷a, viÖc cho thuª trong néi ngµnh còng dÔ qu¶n lý. 4.2. Hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p lý ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh Cã thÓ nãi , trong thêi gian qua ChÝnh phñ còng nh­ c¸c c¬ quan qu¶n lý ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ®· kh«ng ngõng nç lùc t×m hiÓu vµ hoµn thiÖn chóng, tuy nhiªn vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò xin ®¬n cö nh­ sau: *VÒ c¸c ph­¬ng thøc cho thuª tµi chÝnh: Ph¸p luËt hiÖn hµnh cña chóng ta thõa nhËn c¶ bèn h×nh thøc cho thuª tµi chÝnh ®­îc sö dông phæ biÕn ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Cô thÓ nh­ ®· ®­îc tr×nh bµy trong Ch­¬ng II cña LuËn v¨n. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ ®Ó c¸c bªn tham gia giao dÞch cho thuª tµi chÝnh dÔ dµng trong viÖc ¸p dông c¸c ph­¬ng thøc nµy th× cÇn ph¶i cã sù h­íng dÉn chi tiÕt h¬n n÷a cña ph¸p luËt. Nh­ quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn ¸p dông tõng ph­¬ng thøc, quyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn trong tõng ph­¬ng thøc, tr×nh tù, thñ tôc ¸p dông tõng ph­¬ng thøc. §Æc biÖt víi ph­¬ng thøc cho thuª gi¸p l­ng ph¶i quy ®Þnh râ nghÜa vô chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi cña bªn thuª trong viÖc cho bªn thø ba thuª l¹i tµi s¶n vµ trong ph­¬ng thøc mua vµ cho thuª l¹i cÇn ®­a ra nh÷ng nguyªn t¾c chung nhÊt trong viÖc ®Þnh gi¸ tµi s¶n thuª còng nh­ ®iÒu kiÖn vÒ tµi s¶n cña bªn thuª ®Ó ®­îc phÐp cho thuª theo ph­¬ng thøc nµy. * VÒ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt chi phèi ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh: Thø nhÊt, cÇn x¸c ®Þnh râ møc ®é, ph¹m vi chi phèi cña c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh vµ nhanh chãng hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n nµy gãp phÇn hoµn thiÖn quy chÕ ph¸p lý ®èi víi ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh. Thø hai, víi c¸c quy ®Þnh vÒ khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc hiÖn nay, cÇn cã h­íng dÉn cô thÓ vÒ viÖc ­u ®·i nh»m khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®Çu t­ cho thuª ®èi víi c¸c dù ¸n thuéc diÖn ®­îc khuyÕn khÝch ®Çu t­ theo ph¸p luËt hiÖn hµnh. Nh­ vËy, võa t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ph¸t triÓn võa t¹o thªm c¬ héi ®Ó c¸c chñ dù ¸n thuéc diÖn khuyÕn khÝch ®Çu t­ cã thªm nguån vèn ®Çu t­ trang thiÕt bÞ khi triÓn khai thùc hiÖn c¸c dù ¸n nµy. V× trªn thùc tÕ do hä chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nªn th­êng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc huy ®éng vèn trung vµ dµi h¹n tõ bªn ngoµi. Thø ba, nªn ®­a quy chÕ ®Êu thÇu vµo ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh. T¹o sù c¹nh tranh lµnh m¹nh gi÷a c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh, sù b×nh ®¼ng trong m«i tr­êng ®Çu t­ còng nh­ c¬ héi lùa chän, huy ®éng tèi ®a nguån vèn ®Çu t­ cho bªn thuª khi cã c¸c dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh hiÖu qu¶, cÇn khuyÕn khÝch. XuÊt ph¸t tõ thùc tÕ hiÖn nay lµ trong quan hÖ cho thuª tµi chÝnh quyÒn quyÕt ®Þnh vµ ­u thÕ vÉn thuéc vÒ c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh, lµm cho ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh kh«ng s«i ®éng, kÐm hiÖu qu¶ vµ trong nhiÒu tr­êng hîp quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña bªn thuª kh«ng ®­îc b¶o ®¶m. Trong khi ®ã xÐt vÒ b¶n chÊt kinh tÕ th× c¶ c«ng ty cho thuª tµi chÝnh vµ bªn thuª ®Òu lµ nh÷ng chñ ®Çu t­ b×nh ®¼ng trong nÒn kinh tÕ. Ngoµi ra, cïng víi viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt, c¸c Bé ngµnh cã liªn quan cÇn phèi hîp cho ra ®êi c¸c quy ®Þnh h­íng dÉn thùc hiÖn mét c¸ch ®ång bé, phï hîp víi thùc tÕ, tr¸nh hiÖn t­îng “trèng ®¸nh xu«i, kÌn thæi ng­îc”. VÝ dô, Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam cÇn ban hµnh quy chÕ xö lý rñi ro trong ho¹t ®éng nhËp khÈu ®èi víi tµi s¶n cho thuª tµi chÝnh mét c¸ch cô thÓ h¬n. Víi Quy chÕ hiÖn hµnh, c«ng ty cho thuª tµi chÝnh vÉn cã thÓ gÆp rñi ro trong qu¸ tr×nh xö lý nghiÖp vô cña m×nh. * VÒ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô cña c«ng ty cho thuª tµi chÝnh Ph¸p luËt hiÖn hµnh ë ViÖt Nam vÒ ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh kh«ng coi ho¹t ®éng cho thuª vËn hµnh lµ mét ho¹t ®éng nghiÖp vô cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh mµ míi chØ coi ®©y lµ mét trong nh÷ng h­íng ®Ó xö lý tµi s¶n sau khi chÊm døt hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh. Trong khi ®ã, ph¸p luËt cña rÊt nhiÒu n­íc l¹i quy ®Þnh coi ®©y lµ mét ho¹t ®éng nghiÖp vô cña c«ng ty cho thuª tµi chÝnh, lµm cho ho¹t ®éng cña c«ng ty cho thuª tµi chÝnh trë nªn linh ho¹t, më réng diÖn kh¸ch hµng vµ khai th¸c tèi ®a c«ng dông cña tµi s¶n ®· ®Çu t­. §©y cã thÓ coi lµ mét h­íng nh»m ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh t¹i thÞ tr­êng ViÖt Nam vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ. Nã sÏ kh«ng chØ lµ mét c¸ch ®Ó xö lý tµi s¶n khi kÕt thóc hîp ®ång mµ cßn lµ mét trong c¸c nghiÖp vô kinh doanh chñ yÕu ®Ó thu lîi nhuËn cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. ThiÕt nghÜ ph¸p luËt nªn quy ®Þnh cô thÓ vÊn ®Ò nµy lµm c¬ së ph¸p lý cho c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh triÓn khai ho¹t ®éng nµy trªn thùc tÕ. * VÒ giíi h¹n môc ®Ých cña bªn thuª ViÖc quy ®Þnh bªn thuª trong quan hÖ cho thuª tµi chÝnh trùc tiÕp sö dông tµi s¶n thuª cho môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh nh­ hiÖn nay trong khi më réng ph¹m vi chñ thÓ gåm c¶ c¸c tæ chøc cã t­ c¸ch ph¸p nh©n nh­ng kh«ng ph¶i lµ doanh nghiÖp dÉn ®Õn nh÷ng ®iÓm kh«ng phï hîp. Cô thÓ, trªn thùc tÕ cã rÊt nhiÒu tæ chøc cã t­ c¸ch ph¸p nh©n nh­ng kh«ng ph¶i lµ ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, do vËy hä kh«ng thÓ tham gia vµo giao dÞch cho thuª tµi chÝnh trong khi ®ã ph¸p luËt l¹i quy ®Þnh hä cã thÓ lµ bªn thuª trong quan hÖ cho thuª tµi chÝnh. H¬n n÷a, cã rÊt nhiÒu c¸c tæ chøc lo¹i nµy cã nhu cÇu tham gia vµo quan hÖ cho thuª tµi chÝnh víi môc ®Ých phôc vô cho ho¹t ®éng hîp ph¸p cña m×nh mµ kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh. VÝ dô, c¸c c¬ quan nhµ n­íc, tr­êng häc thuª ph­¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó ®­a ®ãn nh©n viªn, häc sinh ®i lµm, ®i häc. Nh­ vËy, quy ®Þnh vÒ môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh lµ kh«ng phï hîp víi lo¹i chñ thÓ nµy. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay th× quy ®Þnh vÒ môc ®Ých phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh cña bªn thuª nãi chung khi tham gia vµo quan hÖ cho thuª tµi chÝnh lµ cÇn thiÕt. V× vËy, nªn cã quy ®Þnh riªng vÒ vÊn ®Ò nµy ®èi víi bªn thuª lµ c¸c ph¸p nh©n kh«ng ph¶i lµ doanh nghiÖp. * VÒ viÖc ®¨ng ký tµi s¶n cho thuª tµi chÝnh t¹i Trung t©m giao dÞch cã b¶o ®¶m: Bé T­ ph¸p nªn cã Th«ng t­ h­íng dÉn cô thÓ cho c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh vÒ c¸ch thøc thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký nµy. C¸c c¬ quan trung ­¬ng còng nªn c«ng bè chøc n¨ng nhiÖm vô, quy chÕ ®¨ng ký cña Trung t©m nµy ®Ó c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã thÓ hiÓu râ vµ yªn t©m ®¨ng ký tµi s¶n cho thuª tµi chÝnh cña m×nh t¹i Trung t©m. * VÒ viÖc ®¨ng ký tµi s¶n thuª lµ ph­¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i: CÇn cã h­íng dÉn vµ quy ®Þnh cô thÓ tõ phÝa c¸c c¬ quan c«ng chøng, c¶nh s¸t giao th«ng... ®Ó viÖc sö dông b¶n sao ®¨ng ký cã c«ng chøng khi l­u hµnh kh«ng bÞ gÆp trë ng¹i. ViÖc xin cÊp giÊy®¨ng ký cho ph­¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i nªn cã quy ®Þnh th«ng tho¸ng vµ thuËn tiÖn h¬n cho c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. Kh«ng nhÊt thiÕt cø ph¶i ®¨ng ký theo ®Þa ®iÓm ®Æt trô së chÝnh cña c«ng ty cho thuª tµi chÝnh hoÆc nÕu nh­ vËy th× nªn thùc hiÖn uû quyÒn th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin kÕt hîp víi sù b¶o ®¶m tr¸ch nhiÖm tõ phÝa trô së chÝnh cña c«ng ty, nh­ vËy sÏ h¹n chÕ ®­îc tæn phÝ vÒ thêi gian vµ c«ng søc, h¹ gi¸ thµnh cho thuª, ®em l¹i lîi Ých cho c¶ bªn thuª vµ bªn cho thuª. VÝ dô, c«ng ty chi nh¸nh cã thÓ fax cho c«ng ty trô së chÝnh toµn bé hå s¬ ®¨ng ký, c«ng ty trô së chÝnh cã thÓ nhËn uû quyÒn vµ céng thªm víi giÊy b¶o ®¶m tr¸ch nhiÖm cã dÊu ®á cña m×nh lµ cã thÓ ®¨ng ký ®­îc cho tµi s¶n cho thuª lµ ph­¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i cña bªn thuª thuéc ®Þa ®iÓm c«ng ty cho thuª tµi chÝnh chi nh¸nh. * VÒ vèn ®iÒu lÖ: ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ n­íc nªn t¨ng c­êng vèn ®iÒu lÖ cña C«ng ty cho thuª tµi chÝnh nh»m taä ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh gia t¨ng sù lµnh m¹nh vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh. V× trªn thùc tÕ nhiÒu c«ng ty Cho thuª tµi chÝnh ®· sö dông hÕt sè vèn ®iÒu lÖ vµ ch­a tù ®­îc phÐp huy ®éng tiÒn göi trung vµ dµi h¹n, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu.... §Ó tõ ®ã c¸c C«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã kh¶ n¨ng huy ®éng vèn th«ng qua thÞ tr­êng vèn, vµ tham gia tµi trî cho c¸c dù ¸n lín trong t­¬ng lai mét c¸ch dÔ dµng. 4.3. Ban hµnh c¸c v¨n b¶n ph¸p quy h­íng dÉn cô thÓ c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh: Trong thêi gian tr­íc m¾t c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cÇn nhanh chãng ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ c¸c quy ®Þnh liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh nh»m ®«ng bé ho¸ c¸c quy ®Þnh trùc tiÕp ®iÒu chØnh ho¹t ®éng nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tæ chøc thùc hiÖn ph¸p luËt vÒ cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam. Cô thÓ nh­: - ViÖc nhËp khÈu tµi s¶n cho thuª (§iÒu 18 N§16CP) cÇn cã h­íng dÉn cña Bé Th­¬ng m¹i vµ Tæng côc H¶i quan. - ViÖc ®¨ng ký tµi s¶n cho thuª tµi chÝnh t¹i Trung t©m ®¨ng ký giao dÞch cã b¶o ®¶m (§iÒu 19 N§16CP) cÇn cã sù h­íng dÉn cña Bé t­ ph¸p. - ViÖc c«ng chøng vµ l­u hµnh b¶n sao giÊy chøng nhËn ®¨ng ký ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, tµu thuyÒn ®¸nh b¾t thuû h¶i s¶n (§iÒu 20N§16CP) cÇn cã sù h­íng dÉn cña Bé C«ng an vµ Bé T­ ph¸p. - N¬i ®¨ng ký vµ ®¨ng kiÓm ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, tµu thuyÒn ®¸nh b¾t thuû h¶i s¶n cÇn cã sù h­íng dÉn cña Bé C«ng an vµ Bé Giao th«ng vËn t¶i. - Nh÷ng vÊn ®Ò vÒ thuÕ (§iÒu 22 N§16CP) cÇn cã h­íng dÉn cña Tæng côc thuÕ vµ tæng côc h¶i quan. - Nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c cÇn cã sù h­íng dÉn cô thÓ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc... 4.4. Phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a c¸c c¬ quan Nhµ n­íc ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh a. Ng©n hµng Nhµ n­íc phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c c¬ quan h÷u quan thóc ®Èy ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh: Ng©n hµng Nhµ n­íc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ho¹t ®éng ®èi ngo¹i vµ vay vèn trùc tiÕp n­íc ngoµi, tiÕp cËn víi nguån vèn ­u ®·i cña n­íc ngoµi nh­ nguån vèn ODA, c¸c dù ¸n tµi trî cña ChÝnh phñ, ng©n hµng, c¸c tæ chøc quèc tÕ nh­ hç trî doanh nghiÖp võa vµ nhá, trî gióp ng­êi håi h­¬ng t¹o c«ng ¨n viÖc lµm... Ng©n hµng Nhµ n­íc chñ ®éng t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh vµ nghiÖp vô cho vay th«ng th­êng cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ng©n hµng Nhµ n­íc vµ c¸c c¬ quan h÷u quan nªn cã chÝnh s¸ch hç trî ®èi víi c«ng ty cho thuª tµi chÝnh vÒ c¸c kho¶n tiÒn cho vay víi l·i suÊt ­u ®·i,vÒ c¬ chÕ qu¶n lý... MÆt kh¸c, do ®©y lµ nghiÖp vô míi nªn Ng©n hµng Nhµ n­íc tiÕp tôc kªu gäi c¸c tæ chøc song ph­¬ng, ®a ph­¬ng hç trî ®µo t¹o nghiÖp vô cho c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. b. H×nh thµnh c¸c liªn kÕt ho¹t ®éng: CÇn tæ chøc hîp t¸c chÆt chÏ gi÷a c¸c ng©n hµng, c¸c doanh nghiÖp lín, c¸c Bé qu¶n lý ngµnh cã nhu cÇu vÒ thuª mua tµi chÝnh (nh­ Bé Giao th«ng vËn t¶i, Bé X©y dùng, Bé C«ng nghiÖp...) vµ c¸c chñ ®Þa ph­¬ng lµm chñ ®Çu t­. ViÖc hîp t¸c nµy ®em l¹i nhiÒu ­u ®iÓm quan träng, t¹o tiÒn ®Ò cho dÞch vô cho thuª tµi chÝnh ph¸t triÓn ch¾c ch¾n: Lîi Ých cña c¸c doanh nghiÖp vµ Bé qu¶n lý ngµnh - §¶m b¶o cã thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, hiÖu qu¶ ®Ó tham gia ®Êu thÇu mµ chØ ph¶i thuª sau khi th¾ng thÇu. - Lªn kÕ ho¹ch ch¾c ch¾n vÒ ®Çu t­ ®æi míi c«ng nghÖ mµ kh«ng sî bÞ ®éng vÒ vèn vay. - Tr¸nh ®­îc thñ tôc thÕ chÊp vµ b¶o l·nh phiÒn phøc khi ®Çu t­ vµo c¸c thiÕt bÞ lín. Lîi Ých cña c¸c ng©n hµng: - Thùc hiÖn nhanh kh©u thÈm ®Þnh bëi v× mét dù ¸n ®­îc Bé qu¶n lý ngµnh duyÖt th­êng ph¶i qua nhiªï héi ®ång, cã nhiÒu chuyªn gia giái ph¶n biÖn nªn nh÷ng sai sãt vÒ kü thuËt – kinh tÕ cã thÓ h¹n chÕ ®­îc. - C¸c dù ¸n n»m trong c¸c kÕ ho¹ch ®Çu t­ dµi h¹n th­êng cã nguån tµi trî ch¾c ch¾n (nh­ nguån ODA...) vµ do ®ã c¸c ng©n hµng cã thÓ yªn t©m. - C¬ chÕ thùc hiÖn c¸c dù ¸n qua ®Êu thÇu th­êng ®­îc c¸c ban qu¶n lý dù ¸n kiÓm tra kü nªn viÖc hç trî thu nî ®¬n gi¶n h¬n so víi cho thuª mua tµi chÝnh n»m ngoµi dù ¸n. * Do c¸c lîi ®iÓm trªn, chóng ta nªn ¸p dông mét h×nh thøc hîp t¸c theo tr×nh tù nh­ sau: - C¸c Bé qu¶n lý ngµnh, c¸c c¬ quan qu¶n lý ®Çu t­ ®­a ra c¸c dù ¸n víi c¸c ®iÒu kiÖn tµi chÝnh kÌm theo. - C¸c ng©n hµng tËp hîp víi c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn dù ¸n thµnh mét tËp ®oµn c«ng nghiÖp – tµi chÝnh (5-6 c«ng ty x©y dùng, 4-5 ng©n hµng, 1 c«ng ty t­ vÊn, 1-2 c«ng ty th­¬ng m¹i, dÞch vô). TËp ®oµn nµy tù lo vÒ thiÕt bÞ, vèn liÕng ®Ó thùc hiÖn dù ¸n, sau ®ã thu håi dÇn. - Trong khu«n khæ cña tËp ®oµn tµi chÝnh – c«ngnghiÖp ®Ó thùc hiÖn dù ¸n cô thÓ ®ã, tæ hîp 4-5 ng©n hµng sÏ hîp t¸c ®ång tµi trî cho doanh nghiÖp c¶ thuª mua thiÕt bÞ vµ vèn l­u ®éng thùc hiÖn dù ¸n. - Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n, Bé qu¶n lý ngµnh sÏ chØ ®¹o vµ ®iÒu chØnh tËp ®oµn tµi chÝnh – c«ng nghiÖp th«ng qua ®¹i diÖn cña m×nh trong tËp ®oµn. Nh­ vËy, dù ¸n sÏ ®­îc ®i ®óng h­íng theo chØ ®¹o cña trªn. M« h×nh nµy cã thÓ ¸p dông ®Ó: X©y c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng c¬ së vèn trªn 50 triÖu USD. X©y c¸c khu c«ng nghiÖp, khu ®« thÞ. 4.5. VÒ chÝnh s¸ch thuÕ ®èi víi ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh: ChÝnh s¸ch thuÕ lµ mét trong nh÷ng c«ng cô ®iÒu tiÕt vÜ m« rÊt quan träng cña Nhµ n­íc. ThuÕ kh«ng chØ ®¬n thuÇn t¹o ra kho¶n thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc mµ nã cßn thÓ hiÖn sù ­u ®·i cu¶ Nhµ n­íc ®èi víi tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc, tõng khu vùc nhÊt ®Þnh. Th«ng qua viÖc ®¸nh thuÕ, Nhµ n­íc cã thÓ kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña mét ngµnh, mét lÜnh vùc nhÊt ®Þnh b»ng c¸ch dµnh cho ngµnh ®ã, lÜnh vùc ®ã nh÷ng møc thuÕ ­u ®·i. Nh­ vËy, chóng ta cã thÓ thÊy r»ng chÝnh s¸ch thuÕ cña ChÝnh phñ ®èi víi ngµnh cho thuª tµi chÝnh rÊt quan träng, cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh tíi sù ph¸t triÓn cña ho¹t ®éng nµy, ®Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n s¬ khai ban ®Çu. Theo ph¸p luËt hiÖn hµnh cña ViÖt Nam, N§ 16CP ra ®êi cïng víi c¸c v¨n b¶n ®i kÌm ®· lµm cho chÕ ®é thuÕ ®èi víi c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®­îc cëi më rÊt nhiÒu. Ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh kh«ng cßn ph¶i chÞu thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thuÕ doanh thu vµ còng kh«ng cßn ph¶i chÞu hai lÇn thuÕ tr­íc b¹. Tuy nhiªn, ®èi víi thiÕt bÞ cho thuª tµi chÝnh cã thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo, Bªn thuª ph¶i khÊu trõ dÇn trong suèt thêi h¹n thuª. §iÒu nµy nh­ thÓ hä ph¶i thuª lu«n c¶ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng (thuÕ GTGT), trong khi nÕu vay vèn ng©n hµng ®Ó mua thiÕt bÞ hä sÏ ®­îc khÊu trõ thuÕ GTGT ngay mét lÇn. Trong khi ®ã, c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh khi mua tµi s¶n cho thuª chØ ®­îc xuÊt ho¸ ®¬n vµ thu thuÕ GTGT theo tõng kú tr¶ tiÒn cña Bªn thuª. V× vËy, nªn quy ®Þnh cho c«ng ty tµi chÝnh ®­îc khÊu trõ ngay toµn bé sè thuÕ GTGT ®· nép cho bªn thuª. Xin ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ sau: * Sau khi mua tµi s¶n vµ nhËn ®­îc ho¸ ®¬n thuÕ GTGT tõ phÝa nhµ cung cÊp, c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®­îc sao l¹i ho¸ ®¬n ®ã ®ång thêi x¸c nhËn vµo b¶n sao (nÕu cÇn ®Ò nghÞ c¬ quan thuÕ chøng nhËn) vµ cung cÊp b¶n sao ho¸ ®¬n thuÕ nµy cho bªn thuª. Dùa trªn hîp ®ång thuª vµ b¶n sao thuÕ ®· ®­îc x¸c nhËn nãi trªn, bªn thuª sÏ ®­îc phÐp khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®èi víi tµi s¶n ®i thuª khi tÝnh thuÕ GTGT ph¶i nép. * §Ó gióp bªn thuª ®­îc phÐp khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®èi víi tµi s¶n cho thuª, bªn cho thuª ®­îc phÐp ph¸t hµnh mét lo¹i ho¸ ®¬n ®Æc thï d­íi sù qu¶n lý cña c¬ quan thuÕ. Sè liÖu ho¸ ®¬n dù kiÕn ph¸t hµnh sÏ ®­îc ®¨ng ký víi c¬ quan thuÕ. Trªn ho¸ ®¬n, ngoµi nh÷ng néi dung theo yªu cÇu cña c¬ quan thuÕ cßn cã nh÷ng néi dung sau: Tªn ho¸ ®¬n (Kh¸c víi tªn ho¸ ®¬n thuÕ GTGT th«ng th­êng). Tªn bªn cho thuª Tªn bªn thuª Gi¸ thiÕt bÞ (gi¸ ch­a cã thuÕ GTGT) ThuÕ GTGT mµ c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ®· tr¶ cho nhµ cung cÊp Ghi chó: “Ho¸ ®¬n nµy kh«ng dïng ®Ó chuyÓn quyÒn së h÷u, kh«ng dïng ®Ó yªu cÇu thanh to¸n mµ chØ dïng ®Ó chuyÓn cho ng­êi thuª quyÒn khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®èi víi tµi s¶n thuª” Ho¸ ®¬n nµy sÏ ®­îc bªn cho thuª ph¸t hµnh cho bªn thuª vµo thêi ®iÓm mµ bªn thuª thanh to¸n kho¶n tiÒn thuª ®Çu tiªn. Cïng víi hîp ®ång thuª, nã t¹o thµnh c¨n cø ph¸p lý ®Çy ®ñ ®Ó ng­êi thuª ®­îc phÐp khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo. * §Ó bªn thuª cã thÓ khÊu trõ thuÕ GTGT ®Çu vµo ®èi víi tµi s¶n thuª, bªn thuª ph¶i trùc tiÕp tr¶ tiÒn thuÕ GTGT ®ã cho nhµ cung cÊp vµ sÏ nhËn ®­îc ho¸ ®¬n thuÕ GTGT ®øng tªn m×nh. Nãi c¸ch kh¸c, bªn cho thuª tr¶ tiÒn thiÕt bÞ, cßn bªn thuª tr¶ tiÒn thuÕ GTGT cho nhµ cung cÊp. Nhµ cung cÊp ph¸t hµnh hai ho¸ ®¬n riªng biÖt, phÇn gi¸ c¶ thiÕt bÞ cho bªn cho thuª vµ phÇn thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng cho bªn thuª. 4.6. VÒ møc l·i suÊt: Thêi gian qua l·i suÊt cho thuª còng lµ mét vÊn ®Ò lµm ®au ®Çu c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. Nªn ch¨ng, c¸c c«ng ty tËp chung vµo viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô kÌm theo tµi s¶n nh­ lµ mét ph­¬ng ph¸p c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. Do ®ã, dï cho l·i suÊt cho thuª cao h¬n l·i cho vay trung b×nh dµi h¹n 2-3 %/n¨m th× c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam vÉn chÊp nhËn. Mét sè giao dÞch cho thuª b»ng ®ång ViÖt Nam nªn dùa trªn c¬ së ®¶m b¶o b»ng USD ®Ó l·i suÊt t­¬ng ®­¬ng víi cho thuª b»ng USD míi cã thÓ thùc hiÖn ®­îc trong bèi c¶nh hiÖn nay cña ViÖt Nam. Lµ mét tæ chøc tÝn dông, c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ph¶i chÞu sù chi phèi chØ ®¹o chung cña vÒ l·i suÊt cña Ng©n hµng Nhµ n­íc. T×nh tr¹ng ø ®äng vèn trong c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i ®· t¹o nªn sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c tæ chøc tÝn dông víi nhau (c¸c Ng©n hµng Th­¬ng m¹i, c«ng ty tµi chÝnh trùc thuéc c¸c Tæng c«ng ty lín cña Nhµ n­íc, C«ng ty Cho thuª tµi chÝnh..., ngoµi ra cßn cã lo¹i h×nh ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty b¶o hiÓm vµ ®Æc biÖt lµ Quü Hç trî §Çu t­ víi møc l·i suÊt hÕt søc ­u ®·i (kho¶ng 0,6%/th¸ng), v« h×nh chung ®· t¹o ra mét ¸p lùc nhÊt ®Þnh ®Èy l·i suÊt cho vay xuèng thÊp h¬n nhiÒu l·i suÊt trÇn. V× vËy, Nhµ n­íc nªn cã mét quy ®Þnh chèng sù ph¸ gi¸ cña l·i suÊt bëi hä cã nh÷ng thuËn lîi riªng. Trong giai ®o¹n t¹o dùng thÞ tr­êng thuª mua, c¸c ng©n hµng cÇn m¹nh d¹n t×m c¸c ph­¬ng thøc phï hîp ®Ó gi¶m l·i suÊt tÝn dông vµ gi¶m c¸c thñ tôc b¶o l·nh phiÒn phøc. Ng©n hµng nhµ n­íc còng nªn cã chÝnh s¸ch hç trî ®èi víi c«ng ty cho thuª tµi chÝnh vÒ c¸c kho¶n tiÒn cho vay víi l·i suÊt ­u ®·i. 4.7. ChÝnh s¸ch trî gióp ph¸t triÓn, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng tiÕp cËn thÞ tr­êng vèn trong n­íc vµ vèn ngoµi n­íc. VÒ chÝnh s¸ch trî gióp ph¸t triÓn Thø nhÊt, ChÝnh phñ yªu cÇu c¸c Bé, c¸c c¬ quan ngang Bé ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch, c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn xuèng c¸c doanh nghiÖp vÒ lo¹i h×nh tÝn dông míi mÎ nµy. Nh»m thùc hiÖn viÖc tuyªn truyÒn cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc hiÓu râ lîi Ých vµ c¸ch vËn dông cho thuª tµi chÝnh nh»m th­ ®­îc kÕt qu¶ cao. Cã thÓ nãi ®©y chØ lµ mét h×nh thøc th«ng tin réng r·i cña c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng, cña c¸c chuyªn gia trong ho¹t ®éng tÝn dông, nh­ng nã cã mét vai trß hÕt søc quan träng trong viÖc ®Èy m¹nh sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam. T¹o ®iÒu kiÖn n©ng cao hiÓu biÕt vÒ ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh cho c¸c chñ doanh nghiÖp. Nh­ vËy, nªn ch¨ng chóng ta tæ chøc c¸c buæi truyÒn h×nh, truyÒn thanh phæ biÕn c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ lo¹i h×nh tÝn dông nµy nh­ ®èi víi viÖc phæ cËp c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ thÞ tr­êng chøng kho¸n trong thêi gian qua. Thø hai, nhµ n­íc nªn nghiªn cøu vµ trùc tiÕp ®­a ra c¸c lo¹i hµng ho¸ cho giao dÞch cho thuª tµi chÝnh bao gåm c¸c kho¶n môc víi c¸c quy ®Þnh cô thÓ. Kh«ng ph¶i ngÉu nhiªn mµ chóng ta ®­a ra gi¶i ph¸p nµy bëi v× thùc tÕ ë c¸c n­íc ¸p dông thµnh c«ng lo¹i h×nh cho thuª tµi chÝnh, ®iÓn h×nh nh­ ë §øc, còng ®· ph¶i ®­a ra c¸c hµng ho¸ víi c¸c quy ®Þnh cô thÓ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ cña lo¹i h×nh ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh, tr¸nh hiÖn tr¹ng hçn lo¹n trong thÞ tr­êng cßn míi mÎ nµy. §ång thêi t­¬ng øng víi mçi lo¹i s¶n phÈm th× Nhµ n­íc cã nh÷ng gióp ®ì vÒ vèn, vÒ kü thuËt cho c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. Thø ba, më c¸c cuéc héi th¶o khoa häc cã tÇm cì quèc tÕ vÒ cho thuª tµi chÝnh nh»m n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô vµ ®èi t¸c ë n­íc ngoµi. §èi víi n­íc ta ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh hoµn toµn cßn míi mÎ trong khi ë c¸c n­íc ph¸t triÓn th× ho¹t ®éng nµy ®· thùc sù trë thµnh kªnh huy ®éng vèn trong nÒn kinh tÕ. V× vËy viÖc më c¸c héi th¶o quèc tÕ vÒ lÜnh vùc cho thuª tµi chÝnh lµ hoµn toµn cã lîi cho chóng ta kh«ng nh÷ng n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô mµ cßn t¹o thanh thÕ, n©ng cao uy tÝn cña chóng ta trªn th­¬ng tr­êng quèc tÕ. Trªn c¬ së ®ã thu hót ®Çu t­ cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh quèc tÕ vµ t×m ®èi t¸c cho c«ng ty cho thuª tµi chÝnh trong n­íc. Thø t­, nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng ®å cò ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc bu«n b¸n nh÷ng tµi s¶n thuéc giao dÞch cho thuª hÕt hîp ®ång. VÝ dô nh­ cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ cña ho¹t ®éng thÞ tr­êng ®å cò, cã chÝnh s¸ch thuÕ trªn tµi s¶n cò mét c¸ch hîp lý...§iÒu ®ã kh«ng nh÷ng thóc ®Èy thÞ tr­êng cho thuª tµi chÝnh mµ cßn thóc ®Èy thÞ tr­êng hµng ho¸ cò ph¸t triÓn. TiÕp cËn thÞ tr­êng vèn trong n­íc: ViÖc thu hót ®ñ mét l­îng vèn trung vµ dµi h¹n tõ thÞ tr­êng vèn trong n­íc lµ mét th¸ch thøc lín mµ c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh gÆp ph¶i ë nh÷ng n­íc ®ang ph¸t triÓn. Nhu cÇu vÒ vèn trong n­íc ®­îc ®Æt ra bëi v× rÊt nhiÒu ng­êi ®i thuª kh«ng muèn chÊp nhËn rñi ro vÒ ngo¹i hèi do xuÊt ph¸t tõ viÖc thuª c¸c tµi s¶n ®­îc mua b»ng ngo¹i tÖ, ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng c«ng ty ®i thuª míi thµnh lËp, nh÷ng c«ng ty ®i thuª nhá hoÆc cã môc tiªu b¸n s¶n phÈm cña m×nh ë thÞ tr­êng trong n­íc. §Ó gi¶i quyÕt ®­îc vÊn ®Ò nµy, c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cÇn chó ý xem xÐt c¸c nguån tµi trî trong n­íc tiÒm n¨ng sau: + Tõ c¸c ng©n hµng hay c¸c tæ chøc tµi chÝnh trong n­íc. + C¸c kho¶n tiÒn göi cã k× h¹n cña c¸c quü tiÕt kiÖm nh­: C«ng ty b¶o hiÓm, quü l­¬ng h­u... + Tõ c¸c thÞ tr­êng vèn trong n­íc, th«ng qua viÖc ph¸t hµnh tr¸i phiÕu. + NhËn tiÒn gñi trùc tiÕp ( kiÕn nghÞ víi ChÝnh phñ cho phÐp). + C¸c kho¶n vay n­íc ngoµi mµ cã thÓ chuyÓn sang VN§. Trong sè c¸c nguån trªn th× nguån vay tõ c¸c ng©n hµng trong n­íc lµ nguån quan träng nhÊt ®èi víi c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh. Mét trong nh÷ng c¸ch ®Ó gi¶m bít rñi ro khi tiÕp cËn thÞ tr­êng vèn trong n­íc lµ mêi mét ng©n hµng ®Þa ph­¬ng trë thµnh mét trong nh÷ng cæ ®«ng chÝnh cña c«ng ty vµ do vËy c«ng ty cã thÓ cã mét nguån cung cÊp vèn b»ng b¶n tÖ mét c¸ch dÔ dµng. C«ng cô nµy ®· ®­îc sö dông mét c¸ch kh¸ thµnh c«ng ë In®«nªsia, Thæ NhÜ K×, Céng hoµ SÐc, Ên §é, Gioãc®ani, Slovenia vµ Estonia. TiÕp cËn thÞ tr­êng vèn ngoµi n­íc: §èi víi mét sè nÒn kinh tÕ trong ®ã cã ViÖt Nam, khi mµ viÖc thu hót c¸c nguån tµi chÝnh trung dµi h¹n trong n­íc trë nªn khã kh¨n th× c«ng ty cho thuª tµi chÝnh vÉn cã thÓ tiÕp tôc ph¸t triÓn b»ng c¸ch thùc hiÖn c¸c kho¶n cho thuª b»ng ngo¹i tÖ ®èi víi nh÷ng nhµ xuÊt khÈu- nh÷ng ng­êi cÇn nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó më réng kinh doanh hµng xuÊt khÈu. Trong nh÷ng tr­êng hîp nh­ vËy, ng©n hµng Nhµ n­íc vµ b¶n th©n c¸c c«ng ty cÇn ph¶i tiÕp cËn vµ nhê sù trî gióp cña c¸c tµi chÝnh, tÝn dông quèc tÕ ( nh­ IFC-International Financial Company) ®Ó thu hót c¸c kho¶n vay b»ng ngo¹i tÖ. 4.8. Thµnh lËp lo¹i h×nh b¶o hiÓm tÝn dông HiÖn nay ë ViÖt Nam ch­a cã dÞch vô b¶o hiÓm tÝn dông nh»m phôc vô cho ho¹t ®éng thuª mua tµi chÝnh vµ theo c¸c chuyªn gia trong ngµnh tµi chÝnh th× ®iÒu nµy ®ang c¶n trë c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh míi ph«i thai ho¹t ®éng theo ®óng nguyªn t¾c quèc tÕ. B¶o hiÓm tÝn dông lµ lo¹i h×nh b¶o hiÓm dµnh cho c¸c ng©n hµng, c¸c c«ng ty tµi chÝnh hay c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh..., nh»m ®¶m b¶o sÏ båi th­êng cho c¸c tæ chøc cho vay nµy trong tr­êng hîp kh¸ch hµng cña hä gÆp ruØ ro, kh«ng cã kh¶ n¨ng hoµn l¹i ®­îc sè tiÒn ®· vay. Cho ®Õn nay, lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy ch­a mét lÇn xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam mÆc dï trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khi c¸c ho¹t ®éng tÝn dông ho¹t ®éng m¹nh mÏ, lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy ngµy cµng chøng tá tÇm quan träng vµ tÝnh cÊp thiÕt cña nã. Còng chÝnh v× kh«ng cã b¶o hiÓm thuª mua tµi chÝnh mµ c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam buéc ph¶i tù b¶o hiÓm cho m×nh b»ng c¸ch yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i thÕ chÊp hoÆc ®­îc b¶o l·nh. Nh­ng vÊn ®Ò lµ ë chç, theo tiªu chuÈn quèc tÕ, thuª mua tµi chÝnh lµ mét lo¹i h×nh tÝn dông kh«ng kÌm theo bÊt cø ®iÒu kiÖn thÕ chÊp hay tÝn chÊp nµo. V× vËy, cã thÓ nãi r»ng, ®Ó tù h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam ®ang ho¹t ®éng xa rêi víi nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n cña nghiÖp vô nµy. §ång thêi, sù cè g¾ng cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh trong viÖc h¹n chÕ rñi ro b»ng c¸ch yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i thÕ chÊp hay tÝn chÊp còng cã thÓ ch¼ng ®em l¹i lîi Ých g× v× ch¼ng thÓ nµo mµ biÕt ®­îc nh÷ng g× mµ kh¸ch hµng ®em ra thÕ chÊp ®· ®­îc b¶o hiÓm hay ch­a. Theo c¸c chuyªn ra trong ngµnh b¶o hiÓm th× nguyªn nh©n cña viÖc ch­a cã lo¹i h×nh b¶o hiÓm tÝn dông ë ViÖt Nam lµ c¸c c«ng ty b¶o hiÓm trong n­íc cßn ch­a ®ñ giµ dÆn ®Ó cung cÊp nghiÖp vô b¶o hiÓm kh¸ phøc t¹p nµy. §ång thêi, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm n­íc ngoµi còng kh«ng ®ñ can ®¶m ®Ó tham gia vµo thÞ tr­êng b¶o hiÓm tÝn dông cho c¸c ng©n hµng vµ c«ng ty tµi chÝnh cña ViÖt Nam v× hä kh«ng cã ®iÒu kiÖn thÈm ®Þnh kh¸ch hµng ®i vay mét c¸ch kü cµng. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy chóng ta nªn thùc hiÖn theo hai h­íng sau: - BiÖn ph¸p tr­íc m¾t: Thµnh lËp mét quü gióp ®ì c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh trong tr­êng hîp gÆp rñi ro. §©y lµ mét gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n trong khi cßn ch­a cã dÞch vô b¶o hiÓm tÝn dông ë ViÖt Nam. - BiÖn ph¸p l©u dµi: Nhanh chãng ph¸t triÓn hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng mét c¸ch hoµn chØnh ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng thÈm ®Þnh c¸c kh¸ch hµng ®i vay. CÇn ph¶i ph¸t triÓn, ®µo t¹o ®éi ngò c¸c chuyªn gia thÈm ®Þnh cã tr×nh ®é, cã ®¹o ®øc, cã kh¶ n¨ng tiÕn hµnh nh÷ng ®¸nh gi¸ cÈn thËn vµ kü cµng ®èi víi t×nh h×nh tµi chÝnh cña ng­êi ®i vay. Ngoµi ra, ®Ó phôc vô tèt cho c«ng t¸c thÈm ®Þnh còng cÇn x©y dùng mét ng©n hµng th«ng tin vµ hÖ thèng th«ng tin c«ng nghÖ, th«ng tin rñi ro trong ho¹t ®éng tµi trî thuª mua tµi chÝnh. 4.9. ThiÕt lËp thÞ tr­êng mua b¸n thiÕt bÞ cò: CÇn thiÕt lËp mét thÞ tr­êng mua b¸n m¸y mãc thiÕt bÞ cò tõ c¸c nguån s½n cã trong n­íc ®Ó c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cã thÓ b¸n nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ cò, hoÆc tµi s¶n cho thuª sau khi ®¸o h¹n hîp ®ång nh­ng vÉn cßn gi¸ trÞ sö dông (hay ®· bÞ lçi thêi so víi c«ng nghÖ tiÕn tiÕn nh­ng cßn phï hîp víi nhu cÇu cña mét sè kh¸ch hµng ë nh÷ng ®Þa ph­¬ng nµo ®ã) ®Õn ®óng víi ng­êi cÇn chóng. Trong nhiÒu tr­êng hîp, khi ng­êi ®i thuª ®· thuª tµi s¶n nh­ng ®Õn mét thêi ®iÓm nµo ®ã trong thêi h¹n thuª l¹i kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n nèt sè tiÒn thuª cßn l¹i th× ng­êi cho thuª sÏ thu tµi s¶n cho thuª vÒ. NÕu kh«ng cã mét thÞ tr­êng mua b¸n m¸y mãc thiÕt bÞ cò th× rÊt cã thÓ c«ng ty cho thuª tµi chÝnh kh«ng thÓ thu håi vèn bëi v× tµi s¶n ®ã ®· qu¸ cò, kh«ng thÓ tiÕp tôc cho thuª ®­îc n÷a. 4.10. Mét sè kiÕn nghÞ, gi¶i ph¸p kh¸c: * Thùc hiÖn réng r·i c¬ chÕ ®ång tµi trî cña c¸c ng©n hµng trong triÓn khai dÞch vô cho thuª tµi chÝnh víi c¸c lý do: - §ång tµi trî sÏ t¹o ra kh¶ n¨ng tµi chÝnh m¹nh h¬n. Thùc hiÖn quy chÕ nµy, ng©n hµng cã thÓ tµi trî cho c¸c dù ¸n cã quy m« lín, ®em l¹i lîi Ých kinh tÕ-x· héi cao. - Tr¸nh ®­îc c¸c rµng buéc vÒ quy m« tµi trî, h¹n chÕ ®­îc rñi ro. - DÔ thùc hiÖn ®­îc t¸i thuª mua víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ. * C¸c ng©n hµng nªn hîp t¸c chÆt chÏ víi c¸c c«ng ty t­ vÊn ®Ó thÈm ®Þnh dù ¸n ngay tõ lóc dù ¸n míi h×nh thµnh. C¸c ng©n hµng nªn tµi trî cho c«ng t¸c t­ vÊn ®Ó rót ng¾n thêi gian h×nh thµnh dù ¸n, gi¸ c¶ thiÕt bÞ hîp lý vµ gi¶i ph¸p tµi chÝnh phï hîp víi kh¶ n¨ng cña c¶ ng©n hµng vµ doanh nghiÖp. * Theo kinh nghiÖm cña §øc- n­íc cã nÒn c«ng nghiÖp cho thuª tµi chÝnh ph¸t triÓn m¹nh mÏ th× nhµ n­íc ta nªn khuyÕn khÝch thµnh lËp c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh liªn doanh, v× nh­ vËy sÏ lµm t¨ng thªm tiÒm lùc cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh lµm cho viÖc xö lý c¸c dù ¸n cho thuª dÔ dµng vµ cã hiÖu qu¶ h¬n, nh­ vËy còng cã thÓ tiÕp nhËn c¸c hîp ®ång cho thuª cã quy m« lín h¬n. Chóng ta còng nªn ban hµnh c¸c NghÞ ®Þnh trùc tiÕp ®iÒu chØnh viÖc thanh to¸n tiÒn thuª. Ngoµi ra, nÕu cã thÓ, chóng ta cã thÓ vèn ho¸ tµi s¶n ®i thuª vµo B¶ng c©n ®èi tµi s¶n cña ng­êi ®i thuª vµ chi phÝ ®i thuª sÏ ®­îc khÊu trõ vµo thuÕ. §Ó hoµn thiÖn chÕ ®é cho thuª tµi chÝnh th× vÒ phÝa c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh vµ c¸c doanh nghiÖp ®i thuª còng cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp th× môc ®Ých cña viÖc hoµn thiÖn míi cã hiÖu qña. Do cho thuª tµi chÝnh lµ mét ho¹t ®éng kinh doanh rñi ro bëi v× b¶n chÊt ®©y còng lµ mét h×nh thøc cÊp tÝn dông. Muèn ®¹t ®­îc thµnh c«ng trong lÜnh vùc nµy, c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cÇn ph¶i tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c cho thuª vµ thùc hiÖn mét sè c¸c biÖn ph¸p nh»m tù h¹n chÕ møc ®é rñi ro nh­ sau: ThiÕt lËp sù c©n ®èi trong ho¹t ®éng kinh doanh cho thuª: - Nhµ tµi trî cÇn thiÕt lËp mét c¬ cÊu c©n ®èi gi÷a nguån vay vµ tµi trî, thÓ hiÖn trªn hai mÆt: + CÇn ®¶m b¶o sù ¨n khíp chÝnh x¸c gi÷a thêi h¹n cña c¸c nguån vèn vay vµ thêi h¹n cña c¸c hîp ®ång tµi trî. + X©y dùng mét c¬ cÊu l·i suÊt tµi trî phï hîp víi l·i suÊt huy ®éng vèn, ®Ó nguån thu tõ phÝ tµi trî cã thÓ ®ñ trang tr¶i cho c¸c kho¶n chi phÝ, dôe phßng vµ cã lîi nhuËn ë møc hîp lý. - C¸c nhµ tµi trî nhá cÇn tr¸nh tËp trung vèn cña m×nh vµo mét kh¸ch hµng hay mét giao dÞch lín. §iÒu nµy sÏ rÊt nguy hiÓm, bëi nÕu kh¸ch hµng nµy mÊt kh¶ n¨ng chi tr¶ th× giao dÞch sÏ bÞ ph¸ vì vµ ng­êi cho thuª cã thÓ bÞ ph¸ s¶n theo kh¸ch hµng. V× vËy, nÕu nhËn ®­îc nh÷ng yªu cÇu cho thuª ngoµi kh¶ n¨ng nguån tµi trî cña m×nh th× c«ng ty nªn giíi thiÖu nh÷ng giao dÞch ®ã cho c¸c nhµ tµi trî lín ®Ó h­ëng hoa hång. §¸nh gi¸ ®Þnh kú møc ®é an toµn cña c¸c giao dÞch: Nhµ tµi trî cÇn tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ c¸c giao dÞch tµi trî theo ®Þnh kú. Nh÷ng néi dung cÇn ®¸nh gi¸ lµ: - §¸nh gi¸ ®é lín cña hîp ®ång tµi trî so víi gi¸ trÞ tµi s¶n cã vµ doanh sè ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng. - §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng tr¶ tiÒn thuª cña kh¸ch hµng trong tõng giai ®o¹n vµ sù tån t¹i cña hä trong thêi h¹n hîp ®ång. - §¸nh gi¸ ng­êi b¶o l·nh ë t¹i thêi ®iÓm ®ã ®Ó xem xem kh¶ n¨ng cña hä so víi nh÷ng cam kÕt mµ hä ®· ®­a ra. ThiÕt lËp sù b¶o ®¶m: - C«ng ty cho thuª tµi chÝnh thµnh lËp quü dù phßng b»ng c¸ch trÝch lîi nhuËn hµng n¨m ®­a vµo quü nµy vµ nghiªm chØnh tu©n thñ quy chÕ sö dông quü ®· ®­îc Nhµ n­íc quy ®Þnh ®èi víi c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh. - Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tù b¶o hiÓm b»ng c¸ch t¹o ra sù b¶o hiÓm cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh tõ tæ chøc mÑ, hoÆc nÕu c«ng ty thuª mua tµi chÝnh lµ c«ng ty lín th× cã thÓ thµnh lËp mét chi nh¸nh chuyªn ®¶m nhiÖm viÖc b¶o hiÓm cho nã. - Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm chÐo gi÷a c¸c c«ng ty cïng ngµnh hay víi c¸c nhµ cung cÊp thiÕt bÞ ®Ó ph©n t¸n rñi ro trong kinh doanh. Nh×n chung, ®Ó ®¶m b¶o sù an toµn tuyÖt ®èi cho c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cho thuª, c«ng ty thuª mua tµi chÝnh cÇn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p tù b¶o hiÓm mét c¸ch nghiªm ngÆt. Ngoµi ra ®èi víi b¶n th©n c¸c bªn cho thuª vµ bªn thuª cßn cã mét sè biÖn ph¸p sau: * C¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cÇn x©y dùng mét hÖ thèng c¸c nhµ cung cÊp thiÕt bÞ (nhÊt lµ b¸n thiÕt bÞ tr¶ chËm). Tæ chøc m¹ng l­íi ®¹i lý dÞch vô nh»m t¨ng kh¶ n¨ng tiÕp thÞ vµ chÊt l­îng phôc vô, gi¶m phÝ qu¶n lý tµi s¶n, gi¶m rñi ro. * C¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cÇn thiÕt lËp quy chÕ lµm viÖc, quy tr×nh nghiÖp vô phï hîp víi b¶n chÊt cña c«ng t¸c cho thuª tµi chÝnh, ®Ó võa kiÓm so¸t ®­îc tµi s¶n cho thuª víi t­ c¸ch lµ ng­êi së h÷u ph¸p lý, võa phôc vô tèt cho bªn thuª. B¶n th©n c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh còng ph¶i cã nh÷ng nç lùc ®Ó kiÖn toµn tæ chøc vµ t¨ng c­êng ®µo t¹o nghiÖp vô chuyªn m«n, x©y dùng ®éi ngò c¸n bé th«ng th¹o vÒ nghiÖp vô cho thuª tµi chÝnh, am hiÓu vÒ chuyªn m«n m¸y mãc thiÕt bÞ cho thuª. * C¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh nªn thµnh lËp mét phßng Marketing ®Ó thùc hiÖn c«ng t¸c Market vµ c¸c ho¹t ®éng qu¶ng c¸o giíi thiÖu ®Ó ®­a ho¹t ®éng míi mÎ nµy giíi thiÖu víi mäi ng­êi vµ c¸c doanh nghiÖp. V× trªn thùc tÕ ë ViÖt Nam, nhiÒu ng­êi cßn ch­a biÕt cho thuª tµi chÝnh lµ g× vµ sù hiÓu biÕt cña b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp vÒ ho¹t ®éng nµy còng ch­a thËt sù th«ng t­êng dÉn ®Õn t©m lý ng¹i tiÕp xóc. NÕu thùc hiÖn ®­îc tèt c«ng t¸c nµy th× ch¾c ch¾n sÏ ph¸t triÓn ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty vµ v« h×nh chung còng ®em l¹i lîi Ých cho toµn ngµnh. Bªn c¹nh ®ã, Ng©n hµng Nhµ n­íc còng nªn cã biÖn ph¸p hç trî kÕt hîp ®Ó t¨ng c­êng ho¹t ®éng tuyªn truyÒn giíi thiÖu ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh víi c¸c doanh nghiÖp. B¶n th©n c¸c doanh nghiÖp còng nªn tù t×m hiÓu ®Ó t×m ra kªnh huy ®éng vèn hiÖu qu¶ nhÊt cho doanh nghiÖp cña m×nh. * Trong giao dÞch thuª tµi chÝnh, doanh nghiÖp ®i thuª nªn chó ý mét sè vÊn ®Ò: Doanh nghiÖp nªn chó träng thuª c¸c tµi s¶n t¹o gi¸ trÞ gia t¨ng cao, cã hiÖu qu¶ thiÕt thùc ®Õn dù ¸n ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. - Doanh nghiÖp ®i thuª nªn lùa chän ph­¬ng thøc thuª mua thuÇn v× møc ®é rñi ro thÊp, c¸c bªn trong giao dÞch cã tr¸ch nhiÖm cao. - Doanh nghiÖp nªn cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c tæ chøc gi¸m ®Þnh chÊt l­îng ®Ó cã nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ t×nh tr¹ng kü thuËt, c«ng nghÖ cña m¸y mãc, thiÕt bÞ ®­îc cung cÊp trong hîp ®ång thuª mua tµi chÝnh. - Doanh nghiÖp còng nªn tu©n thñ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ cho thuª tµi chÝnh ®Ó b¶o ®¶m ®­îc quyÒn lîi ph¸p lý cña m×nh khi cã vÊn ®Ò ph¸t sinh trong khi thuª tµi s¶n. * Trong giai ®o¹n ®Çu, ®Ó h¹n chÕ rñi ro, c¶ hai bªn (bªn thuª vµ bªn cho thuª) cÇn tËp trung thùc hiÖn c¸c giao dÞch víi gi¸ trÞ nhá (vµi tr¨m ngµn USD), tµi s¶n thuª thuéc lo¹i dÔ chuyÓn ®éng (ph­¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ thi c«ng, thiÕt bÞ lÎ...), gi¸ c¶ Ýt biÕn ®éng trªn thÞ tr­êng, cã gi¸ trÞ sö dông kh«ng l©u l¾m, ®­îc sö dông trong ph¹m vi l·nh thæ ViÖt Nam. KÕt luËn Cho thuª tµi chÝnh lµ mét h×nh thøc cÊp tÝn dông cã rÊt nhiÒu ­u thÕ so víi c¸c h×nh thøc cÊp tÝn dông kh¸c, ®em l¹i nh÷ng lîi Ých kh«ng nhá cho nÒn kinh tÕ vµ c¸c bªn tham gia quan hÖ cho thuª tµi chÝnh. Qua ph©n tÝch cho thÊy ®©y lµ mét ho¹t ®éng cÊp tÝn dông rÊt phï hîp víi nh÷ng ®Æc thï cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ch­a ph¸t triÓn m¹nh mÏ, ch­a ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng, vai trß cña nã ®èi víi nÒn kinh tÕ ta do nhiÒu nguyªn nh©n. Trong ®ã, nguyªn nh©n quan träng nhÊt ph¶i kÓ ®Õn lµ nguyªn nh©n chÕ ®é cho thuª tµi chÝnh ch­a thùc sù hoµn thiÖn, hµnh lang ph¸p lý cßn thiÕu ®ång bé, cßn nhiÒu ®iÓm ch­a cô thÓ, ch­a phï hîp víi thùc tÕ. §Ó khuyÕn khÝch ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ph¸t triÓn vµ ®¶m b¶o viÖc qu¶n lý Nhµ n­íc ®èi víi ho¹t ®éng nµy cÇn thiÕt ph¶i nhanh chãng hoµn thiÖn quy chÕ ph¸p lý ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ – x· héi ë n­íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay. Víi ®ãng gãp nhá bÐ cña m×nh qua kho¸ luËn nµy, em hy väng sÏ h÷u Ých phÇn nµo cho ngµnh c«ng nghiÖp cho thuª tµi chÝnh ®ang ph¸t triÓn hÕt søc khiªm tèn ë n­íc ta, còng mong nhËn ®­îc ý kiÕn quý b¸u tõ c¸c thÇy c« gi¸o vµ nh÷ng ng­êi quan t©m ®Õn lÜnh vùc nµy ®Ó luËn v¨n ®­îc hoµn thiÖn h¬n n÷a. Hµ néi, th¸ng 12 n¨m 2002 Sinh viªn NguyÔn Ph­¬ng HuyÒn Tµi liÖu tham kh¶o LuËt C¸c tæ chøc tÝn dông. NghÞ ®Þnh sè 16/2001/N§-CP ngµy 02/5/2001 VÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty Cho thuª tµi chÝnh. Th«ng t­ sè 08/2001/TT- NHNN ngµy 6/9/2001 H­íng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 16/2001/N§-CP ngµy 2/5/2001 cña ChÝnh phñ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c«ng ty Cho thuª tµi chÝnh. NghÞ ®Þnh 82/1998/N§-CP ngµy 3/10/1998 cña ChÝnh phñ ban hµnh vèn ph¸p ®Þnh cña c¸c tæ chøc tÝn dông. NghÞ ®Þnh sè 64 / CP ngµy 9/ 10/ 1995 Ban hµnh Quy chÕ T¹m thêi vÒ Tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña C«ng ty Cho thuª tµi chÝnh t¹i ViÖt Nam. Th«ng t­ cña Bé Tµi ChÝnh sè 49/1999/TT/BTC ngµy 6/5/1999 H­íng dÉn thùc hiÖn luËt thuÕ GTGT ®èi víi ho¹t ®éng Cho thuª tµi chÝnh. QuyÕt ®Þnh cña thèng ®èc Ng©n Hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam sè 222/ Q§- NH2 ngµy 14/7/1997 VÒ viÖc bæ sung , söa ®æi mét sè tµi kho¶n vµo hÖ thèng tµi kho¶n kÕ to¸n c¸c tæ chøc TÝn dông. Th«ng t­ cña Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam sè 03/ TT- NH2 ngµy 14/7/1997 h­íng dÉn h¹ch to¸n NghiÖp vô Cho thuª tµi chÝnh. Tµi liÖu “ C¸c vÊn ®Ò ph¸p lý liªn quan ®Õn ho¹t ®éng Cho thuª t¹i ViÖt Nam ( Tµi liÖu cho Héi th¶o vÒ ho¹t ®éng cho thuª ngµy 27/3/1996, do C«ng ty cho thuª tµi chÝnh thuéc Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng cung cÊp). M¹nh TiÕn- Cho thuª tµi chÝnh mét h­íng ®i míi (T¹p chÝ Ng©n hµng ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam sè 8/1998). Th.s Vò Quèc Trung – Mét sè vÊn ®Ò trong ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam (T¹p chÝ Ng©n hµng sè 3/2000). TrÇn Quèc Quýnh – V× sao c«ng ty cho thuª tµi chÝnh NhËt B¶n (JLC) bÞ ph¸ s¶n (T¹p chÝ Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng sè 4/1998). Vò Hµ C­êng- “ ThÞ phÇn ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty cho thuª tµi chÝnh cßn nhá” ( B¸o TBKTVN, 26/3/2001). Anh Thi- “ Cho thuª tµi chÝnh cßn xa l¹- Hµnh lang ph¸p lý ch­a thuËn cho ho¹t ®éng” (TBKTVN, 19/2/2001). Anh Thi- “Ký kÕt ba hîp ®ång cho thuª tµi chÝnh míi” (TBKTVN, 18/4/2001). §oµn Thanh Hµ- “ Cho thuª tµi chÝnh- Gi¶i ph¸p vÒ vèn ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ cho c¸c doanh nghiÖp” (T¹p chÝ Tµi chÝnh sè 11(433)-2000, trang 25 ). Vò Hµ C­êng- “ KÝch thÝch cho thuª tµi chÝnh” (T¹p chÝ tµi chÝnh sè 5 (439)-2001, trang 41). §oµn Thanh Hµ- “ §i t×m lêi gi¶i cho ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam hiÖn nay” (T¹p chÝ tµi chÝnh sè 10 ( 444)-2001, trang 38). Th.s NguyÔn Träng NghÜa – Phã vô tr­ëng c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh,NHNN ViÖt Nam – Vai trß cña c«ng nghÖ cho thuª ®èi víi c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ khu«n khæ ph¸p luËt ®èi víi ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh t¹i ViÖt Nam – Bµi ph¸t biÓu t¹i Héi th¶o vÒ “B¶o hiÓm ho¹t ®éng Ng©n hµng vµ Cho thuª tµi chÝnh” do c«ng ty B¶o hiÓm Swire vµ NHNN ®ång tæ chøc, Hµ Néi 5/9/1996. §oµn Xu©n Thanh- phã gi¸m ®èc C«ng ty cho thuª tµi chÝnh ViÖt Nam- T×nh h×nh cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam vµ ë c«ng ty cho thuª tµi chÝnh Ng©n hµng Ngo¹i Th­¬ng, §¸nh gi¸ thùc tr¹ng vµ c¸c kiÕn nghÞ vÒ mÆt ph¸p lý.( Tµi liÖu l­u hµnh néi bé c«ng ty, n¨m 2001). Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t­- ViÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn- Mét sè ý kiÕn vÒ ®Þnh h­íng C«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ cña ViÖt Nam ®Õn 2020- 10/1996. Hoµng ThÞ Mai H¹nh, “ Cho thuª tµi chÝnh ë Hµn Quèc vµ gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cho thuª tµi chÝnh ë ViÖt Nam”, tµi liÖu cña tr­êng §¹i häc Ngo¹i Th­¬ng. Shawn D. Halladay, Sudhir P. Amembal – “The Hand-Book of Equipmant Leasing”. Copyright 1995.P.R.E.P Institute of America, Inc.Publisher Press.Utah.Volumn 1&2. Asian Development Bank – LEASING in Developing Asia. Volumn 1&2. Leasing in Emerging Markets ( Excutive Summary by Laurence W.Carter, Teresa Barge, and Irving Kuczynski, order from the World Bank Bookstore, 17/1/2000). German Leasing market – Global situation in 2001 and prospects for 2002 & German leasing market-Customers and leasing assets. ( verband.de/dbview/owa/assdoc.dpreview?pdid=656, 04/07/2002).