Khóa luận Hoạt động kinh doanh du lịch Việt Nam thời kỳ hậu SARS: tình hình khắc phục và một số kiến nghị để tiếp tục phát triển theo xu hướng hội nhập

i so víi c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c, do vËy viÖc ®µo t¹o, båi d­ìng nguån nh©n lùc cho ngµnh ®ßi hái nh÷ng yªu cÇu cao vµ kh¸ kh¾t khe, lao ®éng trong ngµnh du lÞch ngoµi viÖc ph¶i cã chuyªn m«n, nghiÖp vô cao cßn ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng kü n¨ng giao tiÕp, thuyÕt phôc ®­îc nh÷ng nhãm kh¸ch kh¸c nhau. ViÖc lµm hµi lßng kh¸ch hµng kh«ng chØ ®ßi hái ng­êi lao ®éng cã kü n¨ng nghÒ nghiÖp cao vÒ kü thuËt thùc hiÖn c«ng viÖc mµ cßn ë chç g©y ®­îc sù tÝn nhiÖm, niÒm tin cao víi kh¸ch hµng. Trong nh÷ng n¨m qua ngµnh du lÞch n­íc ta ph¸t triÓn víi tèc ®é kh¸ nhanh song còng béc lé nhiÒu yÕu kÐm trong ®ã cã vÊn ®Ò chÊt l­îng nguån nh©n lùc du lÞch. V× vËy, nhu cÇu ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i c¸n bé cho ngµnh vÉn lµ vÊn ®Ò hÕt søc cÊp b¸ch cÇn ph¶i nhanh chãng gi¶i quyÕt. Trong tæng sè 22 v¹n c¸n bé trùc tiÕp lµm viÖc trong ngµnh du lÞch hiÖn nay míi chØ cã kho¶ng 30% qua ®µo t¹o trong ®ã chØ kho¶ng 7% cã tr×nh ®é ®¹i häc, sè l­îng ®­îc ®µo t¹o qua c¸c tr­êng d¹y nghÒ cßn rÊt thÊp, nhiÒu ng­êi lao ®éng chuyÓn tõ c¸c ngµnh kh¸c sang rÊt cÇn ®­îc ®µo t¹o l¹i. Theo WTO th× trung b×nh ë c¸c n­íc cø mét phßng kh¸ch s¹n cã 1,66 nh©n viªn. Dù b¸o ®Õn n¨m 2010 n­íc ta cã sè phßng kh¸ch s¹n kho¶ng 130.000 phßng th× sÏ cÇn kho¶ng 560.000 lao ®éng (33.000 c¸n bé qu¶n lý; 56.000 c¸n bé gi¸m s¸t ; 106.000 nh©n viªn lµnh nghÒ; sè cßn l¹i lµ lao ®éng b¸n lµnh nghÒ) cho ngµnh du lÞch th× ®ã lµ mét th¸ch thøc lín cho ®µo t¹o. HiÖn nay víi 24 tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng cã khoa du lÞch hoÆc tæ bé m«n chuyªn ngµnh du lÞch vµ víi 22 tr­êng trung häc chuyªn nghiÖp vµ trung t©m d¹y nghÒ du lÞch th× n¨ng lùc ®µo t¹o cña tÊt c¶ c¸c c¬ së nãi trªn chØ ®µo t¹o ®­îc trªn d­íi 3000 ng­êi mçi n¨m. Trong khi ®ã t¹i Th¸i Lan cã ®iÒu kiÖn vÒ nhiÒu mÆt kh¸ gièng n­íc ta nh­ng ®· cã nÒn c«ng nghiÖp du lÞch t­¬ng ®èi ph¸t triÓn, hµng n¨m ®ãn trªn d­íi 9 triÖu kh¸ch du lÞch quèc tÕ, cã tíi 83 häc viÖn ®µo t¹o du lÞch, lÔ t©n vµ dÞch vô cã tíi 19 tr­êng ®¹i häc Nhµ n­íc, 26 tr­êng ®¹i häc, cao ®¼ng t­ nh©n ®µo t¹o c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc theo chuÈn mùc ®­îc kiÓm so¸t kh¸ chÆt chÏ, mçi n¨m cho ra tr­êng kho¶ng trªn 8.300 ng­êi. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng ®µo t¹o c¸n bé cho ngµnh trong h¬n 10 n¨m qua cã thÓ s¬ bé rót ra mét sè nhËn xÐt sau: ViÖc ®µo t¹o båi d­ìng ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn quan träng; c«ng t¸c nghiªn cøu trong ngµnh ®· ®­îc chó träng h¬n. Nh×n chung c¸c tr­êng kh¸ nhanh nh¹y trong chuyÓn ®æi môc tiªu, ch­¬ng tr×nh, kh¾c phôc khã kh¨n trong ®µo t¹o, båi d­ìng cho ngµnh lùc l­îng ®¸ng kÓ. Song còng cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt, ®ã lµ: quy m« ®µo t¹o cßn manh món chÊt l­îng cßn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu ®Æt ra, c¬ cÊu ch­a hîp lý, cßn thiÕu nhiÒu c¸n bé l÷ hµnh kh¸ch s¹n, lÔ t©n, marketing, nÊu ¨n, h­íng dÉn du lÞch; c¬ së vËt chÊt phôc vô gi¶ng d¹y, häc tËp ë c¸c tr­êng cßn kh¸ l¹c hËu, chñ yÕu trong thêi kú ®Çu cßn d¹y chay, ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o cßn nhiÒu ch¾p v¸ vµ ®«i khi cßn mang tÝnh thö nghiÖm; sinh viªn t«t nghiÖp ch­a giái ngo¹i ng÷, thiÕu kü n¨ng chuyªn m«n cÇn thiÕt, sè ®­îc ®µo t¹o theo diÖn réng dÔ thÝch nghi víi thùc tÕ l¹i thiÕu kiÕn thøc chuyªn s©u, sè ®µo t¹o theo diÖn hÑp l¹i khã t×m viÖc lµm thÝch hîp víi ngµnh nghÒ ®­îc ®µo t¹o; viÖc sö dông nh©n lùc ®­îc ®µo t¹o cña c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu bÊt cËp do quy m« vµ ho¹t ®éng cña hä, vµ thùc tÕ kinh doanh hiÖn nay khiÕn cho nhiÒu doanh nghiÖp ch­a thùc sù t¹o ®iÒu kiÖn cho sinh viªn c¸c tr­êng trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c¬ së thùc tÕ... Tõ nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trªn dÉn tíi ngµnh du lÞch ®· vµ ®ang thiÕu nh©n lùc cã chÊt l­îng thiÕu c¸c nhµ nghiªn cøu chiÕn l­îc dµi h¹n, c¸n bé qu¶n lý doanh nghiÖp giái, thiÕu c¸c chuyªn gia nghÖ nh©n ®Çu ®µn g©y trë ng¹i cho viÖc ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng cña n­íc ta vµ thùc hiÖn môc tiªu chiÕn l­îc ®· ®Ò ra. Tõ ®ã ®Ó ®¶m b¶o ngµnh du lÞch ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng th× vÊn ®Ò ®¹o t¹o nguån nh©n lùc hiÖn nay cÇn ph¶i ®­îc ®Æt vµo vÞ trÝ träng t©m trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn dµi h¹n cña ngµnh. 3.4. Duy tr× h×nh ¶nh ®iÓm ®Õn th©n thiÖn vµ an toµn Vµo nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XX vµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng n¨m ®Çu XXI t×nh h×nh chÝnh trÞ bçng nhiªn trë nªn biÕn ®éng vµ ®Çy bÊt æn. C¸c cuéc chiÕn tranh, chñ nghÜa khñng bè ®· n©ng lªn tÇm quèc tÕ víi nh÷ng vô khñng bè ®Ém m¸u, sù nhen nhãm trë l¹i cña cuéc ch¹y ®ua vÒ vò khÝ h¹n nh©n, dÞch bÖnh..., tÊt c¶ ®· lµm cho ng­êi ta hoµi nghi vÒ mét thÕ kû XXI hoµ b×nh, thÞnh v­îng. Nãi nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ bi quan nh­ng râ rµng sù kh«ng ch¾c ch¾n lµ ®iÒu mµ ng­êi ta nghÜ ®Õn khi nãi vÒ t­¬ng lai, Ýt nhÊt lµ trong vßng mét thËp niªn tíi. Du lÞch nãi chung vµ du lÞch quèc tÕ nãi riªng chØ cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc trong bÇu kh«ng khÝ hoµ b×nh æn ®Þnh, trong t×nh h÷u nghÞ gi÷a c¸c d©n téc. Du kh¸ch thÝch ®Õn nh÷ng ®Êt n­íc vµ vïng du lÞch cã kh«ng khÝ chÝnh trÞ hoµ b×nh. ë ®ã, hä c¶m thÊy yªn æn, tÝnh m¹ng ®­îc coi träng. T¹i nh÷ng n¬i nµy du kh¸ch cã thÓ tù do ®i th¨m nh÷ng ®iÓm du lÞch næi tiÕng mµ kh«ng lo sî vµ kh«ng cÇn sù chó ý ®Æc biÖt nµo. Du kh¸ch cã thÓ gÆp gì ng­êi d©n b¶n xø, giao thiÖp vµ lµm quen víi nh÷ng phong tôc vµ tËp qu¸n cña ®Þa ph­¬ng. Do vËy, nhê du lÞch mµ c¸c d©n téc hiÓu biÕt lÉn nhau, gÇn gòi nhau h¬n vµ cã khuynh h­íng hoµ b×nh h¬n. Sù ph¸t triÓn cña du lÞch sÏ gÆp khã kh¨n nÕu ë ®Êt n­íc x¶y ra nh÷ng biÕn cè nh­ ®¶o chÝnh, bÊt æn vÒ chÝnh trÞ, khñng bè, chiÕn tranh, ph©n biÖt chñng téc, t«n gi¸o.... trong nh÷ng nh©n tè trªn, chiÕn tranh vµ n¹n khñng bè lµ nh÷ng c¶n trë lín nhÊt ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch. Trong chiÕn tranh, biªn giíi gi÷a c¸c bªn tham chiÕn ®ãng cöa hoµn toµn, viÖc ®i l¹i cña du kh¸ch bÞ ®×nh chØ, giao th«ng ngõng trÖ, c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña du lÞch bÞ tµn ph¸ vµ sñ dông vµo môc ®Ých phôc vô chiÕn tranh... t×nh h×nh chiÕn tranh ë c¸c n­íc thuéc Nam T­ (cò) lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. Tr­íc ®©y, Nam T­ lµ mét ®iÓm s¸ng trªn b¶n ®å du lÞch thÕ giíi. Song, vµo thËp kû 90 cña thÕ kû 20, Nam t­ ®· bÞ lu mê trªn thÞ tr­êng du lÞch quèc tÕ. ë khu vùc §«ng Nam ¸, hßn ®¶o Bali cña Indonesia lµ mét trong nh÷ng ®iÓm du lÞch hµng n¨m thu hót rÊt ®«ng l­îng kh¸ch quèc tÕ ®Õn th¨m quan nghØ m¸t. Tuy nhiªn, sau sù kiÖn khñng bè th¸ng 10/2002, l­îng kh¸ch quèc tÕ ®Õn ®©y gi¶m gÇn 80% so víi cïng kú n¨m tr­íc. Bªn c¹nh chiÕn tranh, khñng bè..., thiªn tai dÞch bÖnh còng cã t¸c ®éng xÊu ®Õn du lÞch bëi chóng lµ nguy c¬ thùc sù ®e do¹ ®Õn søc khoÎ cña du kh¸ch, g©y khã kh¨n cho c¸c c¬ quan du lÞch trong viÖc cung øng c¸c dÞch vô. Trong h¬n 2 n¨m qua, kÓ tõ vô khñng bè n­íc Mü 11/9/2001, mÆc dï ngµnh du lÞch thÕ giíi chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng vµ thiÖt h¹i nÆng nÒ nh­ng ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch ViÖt Nam vÉn t¨ng tr­ëng ®Òu ®Æn. ViÖt Nam ®· ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ®iÓm ®Õn an toµn vµ th©n thiÖn trong con m¾t bÌ b¹n quèc tÕ. §©y lµ mét lîi thÕ to lín mµ trong bèi c¶nh hiÖn nay kh«ng ph¶i vïng du lÞch nµo còng cã thÓ ®¹t ®­îc. Cã ®­îc lîi thÕ nµy lµ nhê mét bÇu kh«ng khÝ chÝnh trÞ trong n­íc æn ®Þnh, t×nh h×nh trËt tù trÞ an trªn toµn l·nh thæ ®­îc b¶o ®¶m vµ th¸i ®é cë më hiÕu kh¸ch cña ng­êi d©n ViÖt Nam dµnh cho kh¸ch du lÞch n­íc ngoµi. Nh­ng dÞch bÖnh SARS bïng næ vµo th¸ng 3/2003, mÆc dï ®· ®­îc khèng chÕ trong vßng 45 ngµy, ®· kÐo lïi tèc ®é t¨ng tr­ëng cña ngµnh du lÞch ViÖt Nam. §Ó lÊy l¹i ®­îc ®µ t¨ng tr­ëng nh­ tr­íc khi diÔn ra dÞch SARS, th× ngµnh du lÞch ViÖt Nam cßn cÇn ph¶i lç lùc rÊt nhiÒu vµ ®ßi hái ph¶i cã thªm nhiÒu thêi gian. Qua ®ît khñng ho¶ng dÞch bÖnh SARS võa råi l¹i mét lÇn n÷a cho thÊy tÇm quan träng cña sù an toµn, æn ®Þnh vµ th©n thiÖn trong kinh doanh du lÞch. Míi ®©y nhÊt, trong vßng mét tuÇn lÔ (tõ 5 - 12/12/2003) t¹i ViÖt Nam ®· diÔn ra §¹i héi thÓ dôc thÓ thao khu vùc §«ng Nam ¸ - SEAGAMES lÇn thø 22. Theo nh÷ng ®¸nh gi¸ kh¸ch quan tõ bªn ngoµi, ViÖt Nam ®· tæ chøc ®­îc mét SEAGAMES thµnh c«ng rùc rì vÒ nhiÒu mÆt. Theo ­íc tÝnh, chØ trong vßng mét tuÇn, riªng l­îng kh¸ch ®Õn tõ c¸c n­íc trong khu vùc ®· lªn tíi h¬n 10.000 ng­êi. TÊt c¶ nh÷ng du kh¸ch ®­îc hái ®Òu cã chung mét nhËn xÐt lµ hä hÕt søc Ên t­îng bëi nh÷ng vÎ ®Ñp cña phong c¶nh, sù an b×nh còng nh­ cung c¸ch, th¸i ®é tiÕp ®ãn nång hËu, hiÕu kh¸ch cña nh÷ng ng­êi ViÖt Nam. §ång lo¹t c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng b¸o chÝ trong khu vùc, ch©u lôc vµ c¶ c¸c h·ng truyÒn th«ng lín cña ph­¬ng T©y nh­ CNN, BBC, Canal+... ®· ®¨ng tin, viÕt bµi ca ngîi vÒ thµnh c«ng cña ViÖt Nam, vµ tÊt c¶ ®Òu cã chung mét nhËn ®Þnh cho r»ng ViÖt Nam hiÖn nay lµ mét trong nh÷ng ®iÓm ®Õn th©n thiÖn vµ an toµn nhÊt. Qua ®©y cã thÓ thÊy ®­îc ViÖt Nam hiÖn nay ®ang cã ®­îc mét ­u thÕ rÊt lín ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch quèc tÕ, ®Æc biÖt lµ trong bèi c¶nh hiÖn nay. Bëi vËy, trong thêi gian tíi, ViÖt Nam cÇn ph¶i duy tr× vµ n©ng cao h¬n n÷a lîi thÕ nªu trªn, ®Ó lµm sao h×nh ¶nh “nô c­êi ViÖt Nam” trë thµnh mét sù lùa chän ®­îc ­u tiªn cña kh¸ch du lÞch n­íc ngoµi. Ch­¬ng III C¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®Ó du lÞch ViÖt Nam tiÕp tôc ph¸t triÓn theo xu h­íng héi nhËp I. C¬ së kiÕn nghÞ 1. Quan ®iÓm cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta vÒ ph¸t triÓn du lÞch Trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n­íc, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· x¸c ®Þnh du lÞch lµ “ngµnh l­u tró quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña ®Êt n­íc” (NghÞ quyÕt sè 45-CP ngµy 22-6-1993 cña ChÝnh phñ) vµ “lµ mét h­íng chiÕn l­îc quan träng trong ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc” (ChØ thÞ sè 46-CP/TW ngµy 14-10-1994 cña Ban bÝ th­ Trung ­¬ng §¶ng). §iÒu ®ã ®ßi hái c¸c ngµnh, c¸c cÊp, mçi ®Þa ph­¬ng vµ tæ chøc x· héi, víi tr¸ch nhiÖm cña m×nh, trong ®ã ngµnh du lÞch lµ nßng cèt, ph¶i cã nhËn thøc vµ t­ duy míi, nh»m huy ®éng tèi ®a mäi nguån lùc cña ®Êt n­íc ®Ó “Ph¸t triÓn m¹nh du lÞch, h×nh thµnh c«ng nghiÖp du lÞch cã quy m« ngµy cµng t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng du lÞch to lín cña ®Êt n­íc ta” mµ nghÞ quyÕt lÇn thø VII cña Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng §¶ng kho¸ VII ®· ®Ò ra. Vµ qua c¸c kú §¹i héi, §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· x¸c lËp vµ nhÊt qu¸n mét hÖ thèng quan ®iÓm vÒ ph¸t triÓn du lÞch trong t×nh h×nh míi. 1.1. Ph¸t triÓn du lÞch ®¹t hiÖu qu¶ nhiÒu mÆt Quan ®iÓm nµy xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ mang tÝnh chÊt tæng hîp, viÖc ph¸t triÓn du lÞch sÏ thóc ®Èy nhiÒu ngµnh kh¸c ph¸t triÓn theo. Quan ®iÓm trªn rÊt phï hîp víi thùc tÕ n­íc ta khi mµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn ch­a cao, ®êi sèng nh©n d©n cßn thÊp, gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm lµ yªu cÇu bøc xóc cña x· héi, ph¸t triÓn du lÞch sÏ gãp phÇn tÝch cùc gi¶i quyÕt yªu cÇu chung ®ã. NghÞ quyÕt 45/CP ngµy 22-6-1993 cña ChÝnh phñ vÒ : “§æi míi qu¶n lý vµ ph¸t triÓn du lÞch” ®· nhÊn m¹nh: “...Du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ mang tÝnh chÊt tæng hîp, cã t¸c dông thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, thóc ®Èy sù ®æi míi vµ ph¸t triÓn cña nhiÒu ngµnh kinh tÕ kh¸c, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, më réng giao l­u v¨n ho¸ gi÷a n­íc ta vµ n­íc ngoµi, t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng c­êng t×nh h÷u nghÞ vµ sù hiÓu biÕt lÉn nhau gi÷a c¸c d©n téc...” 1.2. Ph¸t triÓn du lÞch víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµ cã sù qu¶n lý thèng nhÊt cña Nhµ n­íc Chñ tr­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta ®· ®­îc nªu ra t¹i §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIICÇn tiÕp tôc bæ sung “... TiÕp tôc x©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn... lµ c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc...”. Do vËy, quan ®iÓm ph¸t triÓn du lÞch lµ sù cô thÓ ho¸ chñ tr­¬ng ph¸t triÓn kinh tÕ chung. Kinh nghiÖm cña nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi vµ trong khu vùc cho thÊy hä ph¸t triÓn ngµnh du lÞch tiÕn lªn nhanh chãng vµ v÷ng ch¾c do nhiÒu nguyªn nh©n, mµ mét trong nhiÒu nguyªn nh©n quan träng lµ cã nhiÒu thµnh phÇn tham gia ho¹t ®éng trong lÜnh vùc nµy. ë n­íc ta, mÊy n¨m qua, viÖc thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®ã trong ph¸t triÓn du lÞch ®· kh¬i dËy nhiÒu tiÒm n¨ng tham gia vµo ho¹t ®éng nµy. Thµnh tùu mµ ngµnh du lÞch ®¹t ®­îc trong nhiÒu n¨m gÇn ®©y cã sù ®ãng gãp cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ. Huy ®éng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ph¸t triÓn du lÞch d­íi sù qu¶n lý thèng nhÊt cña Nhµ n­íc lµ hai mÆt cña mét vÊn ®Ò thèng nhÊt víi nhau; võa huy ®éng ®­îc nhiÒu nguån lùc, võa lµm cho du lÞch n­íc ta ph¸t triÓn ®óng h­íng, æn ®Þnh thÞ tr­êng kinh doanh du lÞch. 1.3. Ph¸t triÓn du lÞch quèc tÕ vµ du lÞch néi ®Þa Quan ®iÓm ph¸t triÓn du lÞch quèc tÕ b¾t nguån tõ ®­êng lèi ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta “ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c n­íc” l¹i phï hîp víi xu thÕ ph¸t triÓn du lÞch thÕ giíi vµ ®ãn tr­íc thêi c¬ cña lµn sãng du lÞch thÕ giíi ®ang h­íng vÒ khu vùc ch©u ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng. ViÖt Nam lµ mét vïng cã rÊt nhiÒu tiÒm n¨ng ph¸t triÓn du lÞch. NÕu c¸c tiÒm n¨ng Êy ®­îc khai th¸c ®óng h­íng vµ cã kÕ ho¹ch th× trong t­¬ng lai kh«ng xa, ViÖt Nam sÏ trë thµnh mét thÞ tr­êng du lÞch cã søc hÊp dÉn lín ®èi víi du kh¸ch quèc tÕ. Th­c tÕ ph¸t triÓn du lÞch nh÷ng n¨m qua cho thÊy, ngµy cµng cã nhiÒu du kh¸ch quèc tÕ t×m ®Õn thÞ tr­êng ViÖt Nam. Ph¸t triÓn du lÞch néi ®Þa cã nguån gèc xuÊt ph¸t tõ ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n ta ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn, nhu cÇu ®ßi hái ®­îc ®i nghØ ng¬i, tham quan, vui ch¬i gi¶i trÝ... cña nhiÒu ®èi t­îng, tÇng líp trong nh©n d©n ngµy cµng t¨ng lªn. §©y thùc sù lµ ®iÒu kiÖn v« cïng thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn vµ më réng ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch néi ®Þa. Do vËy, ph¸t triÓn du lÞch quèc tÕ vµ néi ®Þa ®Òu lµ nh÷ng ®éng lùc quan träng thóc ®Èy du lÞch ViÖt Nam ph¸t triÓn m¹nh vµ trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Muèn ®¹t ®­îc ®iÒu ®ã, khi thùc hiÖn quan ®iÓm c¬ b¶n nµy, cÇn tr¸nh t­ t­ëng xem nhÑ mÆt nµy hay mÆt kh¸c. Víi tiÒm n¨ng du lÞch to lín cña ®Êt n­íc ta, nÕu biÕt khai th¸c tèt sÏ ®¸p øng ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu cña du kh¸ch trong vµ ngoµi n­íc. 1.4. Ph¸t triÓn du lÞch nhanh vµ bÒn v÷ng ViÖc ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x· héi n­íc ta ®ang n»m trong bèi c¶nh võa thuËn lîi, võa khã kh¨n, thêi c¬ vµ nguy c¬ ®an xen lÉn nhau, bèi c¶nh ®ã còng chi phèi trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam. Mét mÆt yªu cÇu ph¶i ra søc ph¸t triÓn nhanh du lÞch ®Ó ®uæi kÞp c¸c n­íc trong khu vùc, ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n­íc, mÆt kh¸c, ngµnh du lÞch còng nh­ nhiÒu ngµnh kinh tÕ kh¸c n­íc ta ®ang ho¹t ®éng trong mét m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t theo xu h­íng më nªn tÝnh bÒn v÷ng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lµ mét ®ßi hái tÊt yÕu ®Ó cã thÓ duy tr× vµ n©ng cao søc c¹nh tranh cña ngµnh víi thÞ tr­êng bªn ngoµi. 1.5. X©y dùng du lÞch thµnh ngµnh mòi nhän XuÊt ph¸t tõ viÖc ph©n tÝch lîi thÕ so s¸nh vµ ph¸t triÓn cña ngµnh, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh du lÞch hoµn toµn cã ®ñ ®iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng ®Ó trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt n­íc. Ngµnh du lÞch n­íc ta ®ang ph¸t triÓn dùa trªn nguån tµi nguyªn du lÞch v« cïng to lín, ®©y lµ mét lîi thÕ mµ kh«ng ph¶i ngµnh nµo còng cã ®­îc. H¬n n÷a, quan ®iÓm nµy cßn dùa vµo xu h­íng cã tÝnh quy luËt vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ trong ®iÒu kiÖn chÞu sù t¸c ®éng m¹nh mÏ cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ, ®ã lµ c¸c ngµnh dÞch vô ngµy cµng chiÕm tû träng lín trong c¬ cÊu ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. ë nh÷ng n­íc ph¸t triÓn cao trªn thÕ giíi, thu nhËp tõ c¸c ngµnh dÞch vô chiÕm tû träng rÊt lín trong tæng thu nhËp quèc d©n, vÝ dô nh­ Mü, Ph¸p, Italia... Mét sè n­íc trong khu vùc §«ng Nam ¸ cã tµi nguyªn du lÞch t­¬ng tù nh­ n­íc ta nh­ng do cã mét sè ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n vÒ mÆt chÝnh trÞ - x· héi vµ ®· sím thóc ®Èy ph¸t triÓn du lÞch, nªn ®Õn nay ngµnh du lÞch cña hä ®· ph¸t triÓn kh¸ m¹nh mÏ, gi÷ vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, thËm chÝ cßn lµ ngµnh kinh tÕ chñ yÕu. C¨n cø vµo c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn ®ã, §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VII ®· nªu râ “H×nh thµnh dÇn mét sè ngµnh mòi nhän nh­ chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n, c«ng nghÖ ®iÖn tö, th«ng tin, du lÞch” Quan ®iÓm x©y dùng du lÞch thµnh ngµnh mòi nhän, nÕu xem xÐt vÒ mÆt logic cã thÓ hiÓu: dùa trªn nguån tµi nguyªn to lín vµ phong phó, cã sù tham gia tÝch cùc cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, mét sù ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng, ®¹t hiÖu qu¶ cao vÒ nhiÒu mÆt th× tÊt yÕu sÏ n©ng tÇm cña du lÞch lªn thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän, phôc vô ®¾c lùc cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Tãm l¹i, c¸c quan ®iÓm c¬ b¶n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc vÒ ph¸t triÓn du lÞch trªn ®©y cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau, hîp thµnh mét hÖ thèng quan ®iÓm lý luËn cã t¸c dông chØ ®¹o ph¸t triÓn du lÞch ch¼ng nh÷ng tr­íc m¾t mµ cßn cho c¶ mét qu¸ tr×nh l©u dµi, nh»m ®­a du lÞch n­íc ta ®¹t ®Õn vÞ trÝ xøng ®¸ng so víi tµi nguyªn cña nã. 2. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ngµnh du lÞch n­íc ta Trªn c¬ së ph©n tÝch tiÒm n¨ng vµ ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn du lÞch n­íc ta, còng nh­ xu h­íng ph¸t triÓn cña thÕ giíi vµ khu vùc, §¶ng ta ®· chØ ra ®Þnh h­íng cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch. Trong chØ thÞ sè 46/CTTW ngµy 14/10/1994 cña Ban BÝ th­ Trung ­¬ng §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· chØ râ: “TËp trung ph¸t triÓn du lÞch v¨n ho¸, lÞch sö, c¶nh quan m«i tr­êng, lÞch sö truyÒn thèng, t¹o ra søc hÊp dÉn ®Æc thï, gi÷ g×n ph¸t huy b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc vµ nh©n phÈm con ng­êi ViÖt Nam. N©ng cao chÊt l­îng vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm du lÞch, thu hót nhiÒu kh¸ch quèc tÕ, ®¸p øng nhu cÇu tham quan du lÞch ngµy cµng t¨ng cña nh©n d©n, t¹o viÖc lµm cho x· héi, gãp phÇn thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc.” Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn du lÞch trªn ®©y ®­îc §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VIII nhÊn m¹nh: “Ph¸t triÓn nhanh du lÞch... Tõng b­íc ®­a n­íc ta trë thµnh trung t©m du lÞch, th­¬ng m¹i - dÞch vô cã tÇm cì trong khu vùc...” Nh­ vËy, nh÷ng quan ®iÓm c¬ b¶n cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta vÒ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ngµnh du lÞch ViÖt Nam ®· chøng tá n­íc ta ®· ®Æt ngµnh nµy vµo vÞ trÝ rÊt quan träng. TÇm quan träng kh«ng chØ thÓ hiÖn ë viÖc thu ngo¹i tÖ, mµ cßn lµ th«ng qua ho¹t ®éng du lÞch, giíi thiÖu ViÖt Nam víi thÕ giíi, ®Ó cho b¹n bÌ hiÓu râ h¬n vÒ d©n téc, con ng­êi, v¨n ho¸ ViÖt Nam. Du lÞch phôc vô chÝnh s¸ch më cöa cña §¶ng, thóc ®Èy nhanh sù hoµ nhËp vµo céng ®ång thÕ giíi. 3. HÖ thèng môc tiªu ph¸t triÓn du lÞch Qua c¸c kú §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, VII, VIII, IX vµ c¸c NghÞ quyÕt cña Trung ­¬ng §¶ng, nhiÒu v¨n b¶n cña Nhµ n­íc ®· ®Ò cËp c¸c môc tiªu trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam bao gåm mét hÖ thèng môc tiªu kh¸ toµn diÖn. HÖ thèng môc tiªu chiÕn l­îc h­íng tíi n¨m 2010 mµ ngµnh du lÞch cÇn ®¹t ®­îc bao gåm: 3.1. Môc tiªu vÒ kinh tÕ Tèi ­u hãa sù ®ãng gãp cña ngµnh du lÞch vµo thu nhËp quèc d©n, gãp phÇn vµo viÖc chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¹o viÖc lµm vµ c¸n c©n thanh to¸n b»ng c¸ch t¹o ra m«i tr­êng kinh tÕ thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh sao cho b­íc vµo thËp kû míi ®Çu thÕ kû XXI du lÞch trë thµnh mét ngµnh c«ng nghiÖp t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng du lÞch to lín cña ®Êt n­íc. (NghÞ quyÕt Trung ­¬ng VII) 3.2. Môc tiªu an ninh quèc gia, trËt tù an toµn x· héi Quy ho¹ch ph¸t triÓn du lÞch nh»m thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn ViÖt Nam, nh­ng kh«ng lµm ph­¬ng h¹i ®Õn an ninh quèc gia, trËt tù an toµn x· héi. 3.3. Môc tiªu vÒ m«i tr­êng Quy ho¹ch du lÞch g¾n liÒn víi b¶o vÖ sinh th¸i bÒn v÷ng, víi c¬ chÕ qu¶n lý phï hîp võa t«n t¹o, khai th¸c, võa b¶o vÖ ®­îc di s¶n thiªn nhiªn, v¨n ho¸, c¶nh quan, m«i tr­êng 3.4. Môc tiªu v¨n ho¸ x· héi Quy ho¹ch du lÞch ph¶i g¾n liÒn víi viÖc gi÷ g×n, ph¸t huy truyÒn thèng v¨n ho¸, nh©n phÈm cña con ng­êi ViÖt Nam; ®ång thêi khai th¸c c¸c di s¶n v¨n ho¸ nghÖ thuËt cã gi¸ trÞ, giµu b¶n s¾c d©n téc, c¸c di tÝch lÞch sö, c«ng tr×nh v¨n ho¸ næi tiÕng, tiÕp thu cã chän läc kinh nghiÖm ph¸t triÓn du lÞch vµ v¨n ho¸ cã chÊt l­îng cao cña c¸c n­íc, n©ng cao c¸c tiªu chuÈn cña ngµnh ®Ó ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm du lÞch ViÖt Nam. Song song víi ph¸t triÓn du lÞch quèc tÕ, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn du lÞch trong n­íc nh»m ®¸p øng nhu cÇu ®i l¹i, tham quan du lÞch cña nh©n d©n, gãp phÇn tõng b­íc c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho nh©n d©n, ®Æc biÖt ë c¸c vïng xa x«i hÎo l¸nh, vïng ®ång bµo c¸c d©n téc Ýt ng­êi. 3.5. Môc tiªu hç trî ph¸t triÓn Cung cÊp th«ng tin, t­ liÖu, nh÷ng ®Þnh h­íng chiÕn l­îc c¬ b¶n ®Ó hç trî cho viÖc lËp kÕ ho¹ch, xóc tiÕn, ph¸t triÓn, sù phèi kÕt hîp, nghiªn cøu, thèng kª gióp cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh ë Trung ­¬ng còng nh­ ®Þa ph­¬ng. §Ó thùc hiÖn tèt hÖ thèng môc tiªu trªn ®©y nh»m ®æi míi qu¶n lý vµ ph¸t triÓn ngµnh du lÞch theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi do Nhµ n­íc ®Ò ra, cÇn qu¸n triÖt nh÷ng ®iÓm sau trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn du lÞch: - Lµ mét ngµnh mang tÝnh tæng hîp, viÖc ph¸t triÓn du lÞch ph¶i mang tÝnh tæng hîp, viÖc ph¸t triÓn du lÞch ph¶i lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi lµm môc tiªu chÝnh, ®ång thêi ®¶m b¶o an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi, b¶o vÖ m«i tr­êng sinh th¸i, gi÷ g×n vµ ph¸t huy truyÒn thèng v¨n ho¸ vµ b¶n s¾c d©n téc ViÖt Nam. - TÝnh ®a ngµnh cña ho¹t ®éng du lÞch ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp chÆt chÏ vµ ®ång bé gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp d­íi sù chØ ®¹o tËp trung cña Nhµ n­íc. - Thùc hiÖn c¬ cÊu kinh tÕ cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia kinh doanh du lÞch, Nhµ n­íc ®ãng vai trß ng­êi ®iÒu hµnh nh»m khai th¸c triÖt ®Ó mäi kh¶ n¨ng vÒ tiÒn vèn, kü thuËt, tri thøc vµ ng­êi lao ®éng ë trong vµ ngoµi n­íc ®Ó ph¸t triÓn du lÞch. §Èy m¹nh ph¸t triÓn du lÞch quèc tÕ vµ coi ®ã lµ h­íng chiÕn l­îc, ®ång thêi chó träng ph¸t triÓn du lÞch néi ®Þa víi môc tiªu gãp phÇn n©ng cao d©n trÝ, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt ch¸t vµ tinh thÇn cña nh©n d©n. 4. C¸c chiÕn l­îc ph¸t triÓn du lÞch NhËn thøc ®­îc xu thÕ ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch trong bèi c¶nh quèc tÕ vµ trong n­íc hiÖn nay, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· cã nh÷ng chñ tr­¬ng vµ chÝnh s¸ch phï hîp. Ngµy 11/11/1998, Bé ChÝnh trÞ cã kÕt luËn sè 179/TB - TW vÒ ph¸t triÓn du lÞch trong t×nh h×nh míi. NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng IX còng x¸c ®Þnh: ph¸t triÓn du lÞch thËt sù trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän... Míi ®©y, ngµy 22/7/2002, Thñ t­íng ChÝnh phñ ®· ký QuyÕt ®Þnh sè 97/2002/Q§ - TTg phª duyÖt chiÕn l­îc ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam 2001-2010. Theo ®ã, môc tiªu tæng qu¸t cña chiÕn l­îc ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam 2001 - 2010 lµ: ph¸t triÓn du lÞch trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän trªn c¬ së khai th¸c cã hiÖu qu¶ lîi thÕ vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn, sinh th¸i, truyÒn thèng v¨n hãa lÞch sö, huy ®éng tèi ®a nguån lùc trong n­íc vµ tranh thñ sù hç trî, hîp t¸c quèc tÕ, gãp phÇn thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. Tõng b­íc ®­a n­íc ta trë thµnh mét trung t©m du lÞch cã tÇm cì cña khu vùc, phÊn ®aaus sau n¨m 2010, du lÞch ViÖt Nam ®­îc xÕp vµo nhãm quèc gia cã ngµnh du lÞch ph¸t triÓn trong khu vùc. Ngoµi môc tiªu tæng qu¸t nªu trªn, c¸c môc tiªu cô thÓ lµ: - PhÊn ®Êu tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP cña ngµnh du lÞch b×nh qu©n thêi kú 2001 - 2010 ®¹t 11- 11,5%/n¨m, víi c¸c chØ tiªu cô thÓ: - N¨m 2005: kh¸ch quèc tÕ vµo ViÖt Nam du lÞch tõ 3 - 3,5 triÖu l­ît ng­êi, kh¸ch néi ®Þa tõ 15 - 16 triÖu l­ît ng­êi, thu nhËp du lÞch ®¹t trªn 2 tû USD. - N¨m 2010: kh¸ch quèc tÕ vµo ViÖt Nam du lÞch tõ 5,5 - 6 triÖu l­ît ng­êi, kh¸ch néi ®Þa tõ 25 - 26 triÖu l­ît ng­êi, thu nhËp du lÞch ®¹t 4 - 4,5 tû USD. VÒ ph¸t triÓn mét sè lÜnh vùc: ThÞ tr­êng: khai th¸c kh¸ch tõ c¸c thÞ tr­êng quèc tÕ ë khu vùc §«ng ¸ - Th¸i B×nh D­¬ng, T©y ©u, B¾c Mü, chó träng c¸c thÞ tr­êng ASEAN, Trung Quèc, NhËt B¶n, Hµn Quèc, Mü, Ph¸p, §øc, Anh, kÕt hîp khai th¸c c¸c thÞ tr­êng ë B¾c ¸, B¾c ¢u, Australia, New Zealand, c¸c n­íc SNG vµ §«ng ¢u. Chó träng ph¸t triÓn vµ khai th¸c thÞ tr­êng du lÞch néi ®Þa, ph¸t huy tèt nhÊt lîi thÕ ph¸t triÓn du lÞch tõng ®Þa ph­¬ng, ®¸p øng nhu cÇu giao l­u, héi nhËp vµ phï hîp víi quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. T¹o ®iÒu kiÖn cho nh©n d©n ®i du lÞch trong vµ ngoµi n­íc, gãp phÇn n©ng cao d©n trÝ, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh©n d©n. §Çu t­ ph¸t triÓn du lÞch: ®Çu t­ ph¸t triÓn du lÞch ph¶i kÕt hîp tèt viÖc sö dông nguån vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc víi viÖc khai th¸c, sö dông nguån vèn n­íc ngoµi vµ huy ®éng nguån lùc trong d©n theo ph­¬ng ch©m x· héi ho¸ ph¸t triÓn du lÞch. ¦u tiªn ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c khu du lÞch tæng hîp quèc gia vµ c¸c khu du lÞch chuyªn ®Ò. KÕt hîp ®Çu t­ n©ng cÊp, ph¸t triÓn c¸c ®iÓm tham quan du lÞch, c¬ së vËt chÊt kü thuËt du lÞch, vµ ®Çu t­ cho tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸, ®µo t¹o, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch hÊp dÉn, mang tÝnh dÆc thï cho tõng vïng du lÞch vµ c¶ n­íc. Cã kÕ ho¹ch ®Èy m¹nh ph¸t triÓn du lÞch ®èi víi c¸c ®Þa bµn du lÞch träng ®iÓm: Hµ Néi, H¶i Phßng, Qu¶ng Ninh, NghÖ An, HuÕ, §µ N½ng, Qu¶ng Nam, Kh¸nh Hoµ, §µ L¹t, Ninh ThuËn, Vòng Tµu, TP. HCM, Hµ Tiªn, Phó Quèc vµ c¸c tuyÕn du lÞch quèc gia cã ý nghÜa liªn kÕt c¸c vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng vµ tiÒm n¨ng du lÞch trªn toµn quèc, c¸c ®iÓm du lÞch thuéc c¸c tuyÕn du lÞch quèc gia phï hîp trong kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña tõng ®Þa ph­¬ng vµ c¶ n­íc. §èi víi c¸c thµnh phè du lÞch nh­: H¹ Long, Hóª, Nha Trang, Vòng Tµu, §µ L¹t; C¸c ®« thÞ du lÞch nh­: Sapa, §å S¬n, SÇm S¬n, Héi An, Phan thiÕt, Hµ Tiªn cÇn ph¶i ®Çu t­ cho ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng, nh»m t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña ho¹t ®éng du lÞch. Thùc hiÖn x· héi ho¸ trong viÖc ®Çu t­, b¶o vÖ, t«n t¹o c¸c di tÝch, c¶nh quan m«i tr­êng, c¸c lÔ héi, ho¹t ®éng v¨n ho¸ d©n gian, c¸c lµng nghÒ phôc vô ph¸t triÓn du lÞch. Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch vµ nghiªn cøu øng dông khoa häc c«ng nghÖ: X©y dùng hÖ thèng c¬ së ®µo t¹o nguån nh©n lùc du lÞch gåm: d¹y nghÒ, ®µo t¹o trung cÊp, cao ®¼ng, ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc vÒ du lÞch. §æi míi c¬ b¶n c«ng t¸c qu¶n lý vµ tæ chøc ®µo t¹o nguån nh©n lùc du lÞch: ®æi míi ch­¬ng tr×nh, néi dung vµ ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o theo chuÈn ho¸ quèc gia cho ngµnh du lÞch... §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu c¬ b¶n vµ nghiªn cøu øng dông khoa häc c«ng nghÖ du lÞch tiªn tiÕn phôc vô ph¸t triÓn du lÞch bÒn v÷ng... Xóc tiÕn, tuyªn truyÒn qu¶ng b¸ du lÞch: §Èy m¹nh xóc tiÕn, tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸ du lÞch víi c¸c h×nh thøc linh ho¹t: phèi hîp chÆt chÏ gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh, tranh thñ hîp t¸c quèc tÕ trong ho¹t ®éng xóc tiÕn du lÞch ë trong vµ ngoµi n­íc... Héi nhËp, hîp t¸c quèc tÕ vÒ du lÞch: T¨ng c­êng cñng cè vµ më réng hîp t¸c s¶n phÈm vµ ®a ph­¬ng víi c¸c tæ chøc quèc tÕ, c¸c n­íc cã kh¶ n¨ng vµ kinh nghiÖm ph¸t triÓn du lÞch... ChuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó héi nhËp ë møc cao víi du lÞch thÕ giíi khi ViÖt Nam gia nhËp Tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi (WTO). KhuyÕn khÝch vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó thu hót vèn ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo c¸c khu du lÞch, c¸c dù ¸n t¹o s¶n phÈm du lÞch ®Æc thï, chÊt l­îng cao. Thu hót vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn ODA cho ph¸t triÓn nguån nh©n lùc, c«ng nghÖ vµ b¶o vÖ m«i tr­êng du lÞch. VÒ ph¸t triÓn c¸c vïng du lÞch : (1). Vïng du lÞch B¾c Bé: gåm c¸c tØnh tõ Hµ Giang ®Õn Hµ TÜnh. Hµ Néi lµ trung t©m cña vïng vµ cña ®Þa bµn t¨ng tr­ëng du lÞch Hµ Néi - H¶i Phßng - H¹ Long. (2). Vïng du lÞch B¾c Trung Bé: gåm c¸c tØnh, thµnh phè tõ Qu¶ng B×nh ®Õn Qu¶ng Ng·i. HuÕ vµ §µ N½ng lµ trung t©m cña vïng vµ ®Þa bµn ®éng lùc t¨ng tr­ëng du lÞch - Qu¶ng TrÞ - HuÕ - §µ N½ng - Qu¶ng Nam. (3). Vïng du lÞch Nam Trung Bé vµ Nam Bé : gåm c¸c tØnh tõ Kon Tum ®Õn Cµ Mau víi hai vïng du lÞch Nam Trung Bé vµ Nam Bé . Trung t©m cña vïng lµ TP. Hå ChÝ Minh vµ c¸c ®Þa bµn t¨ng tr­ëng du lÞch lµ : TP. Hå ChÝ Minh- Nha Trang- §µ L¹t , TP. Hå ChÝ Minh - CÇn Th¬ - Hµ Tiªn- Phó Quèc , TP. Hå ChÝ Minh - Vòng Tµu - Phan ThiÕt. Ph¸t triÓn du lÞch ë c¸c vïng , c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm du lÞch , cÇn ph¶i xuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn, ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mçi ®Þa ph­¬ng vµ lîi thÕ vÒ du lÞch cña tõng vïng nh»m khai th¸c tèt nhÊt tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc ®Ó ph¸t triÓn du lÞch . II. C¸c gi¶i ph¸p vµ mét sè kiÕn nghÞ ®Ó ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam 1. Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu 1.1. Gi¶i ph¸p ®Þnh h­íng Trªn c¬ së chiÕn l­îc ®· ®Ò ra, ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn hiÖu qu¶ vµ trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän, ngµnh du lÞch cÇn phÊn ®Êu theo nh÷ng h­íng sau: Tr­íc hÕt, cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu, bæ sung, hoµn thiÖn Ph¸p lÖnh Du lÞch vÒ c¸c mÆt quy chÕ nh­ qu¶n lý l÷ hµnh, vÒ c¬ së l­u tró du lÞch, vÒ h­íng dÉn viªn du lÞch; tiÕp tôc triÓn khai thùc hiÖn c¸c quy chÕ, quy ®Þnh trong viÖc b¶o vÖ, t«n t¹o c¸c di tÝch lÞch sö - v¨n hãa, c¸c chÝnh s¸ch b¶o vÖ m«i tr­êng, c¶nh quan du lÞch... cho phï hîp víi nh÷ng thùc tÕ n¶y sinh trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ngµnh. §ång thêi tiÕn tíi x©y dùng bé luËt du lÞch ®Ó ngang tÇm vai trß, vÞ trÝ vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña du lÞch trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ë ViÖt Nam. CÇn sím th¸o gì mét sè kh©u liªn quan tíi viÖc ra, vµo, ®i l¹i, tham quan cña kh¸ch du lÞch nh­ thñ tôc cÊp visa du lÞch, lÖ phÝ lµm thñ tôc... Thùc hiÖn vµ t¨ng c­êng nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i ®èi víi ViÖt kiÒu vÒ th¨m ®Êt n­íc, bëi bªn c¹nh viÖc t¹o ra sù gia t¨ng doanh thu du lÞch ®¬n thuÇn cßn nh»m thu hót nguån vèn còng nh­ chÊt x¸m trë vÒ phôc vô cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. Thø hai, hoµn thiÖn ph©n cÊp qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ du lÞch ë Trung ­¬ng vµ tõng vïng l·nh thæ. §èi víi qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ du lÞch ë Trung ­¬ng, cÇn tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò ph¸t triÓn du lÞch cña c¶ n­íc, thùc hiÖn tèt vai trß ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý chung cho toµn ngµnh trªn c¸c mÆt: lËp quy ho¹ch tæng thÓ, c«ng bè trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng c¸c h¹ng môc ®Çu t­ cho du lÞch theo c¸c nhãm A, B, C ë cÊp quèc gia sau khi ®­îc Nhµ n­íc phª duyÖt vµ ®­îc ­u tiªn vÒ vèn nh­ c¸c c«ng tr×nh cña c¸c ngµnh kinh tÕ träng ®iÓm cña ®Êt n­íc; ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch chung, kÕt hîp c¸c bé, ngµnh trong viÖc qu¶n lý vµ ph¸t triÓn du lÞch; kiÖn toµn tæ chøc, x©y dùng vµ bæ sung quy chÕ lµm viÖc cña Ban chØ ®¹o Nhµ n­íc vÒ du lÞch ë Trung ­¬ng vµ c¸c ®Þa ph­¬ng. §èi víi qu¶n lý Nhµ n­íc vÒ du lÞch ë ®Þa ph­¬ng, c¨n cø vµo tiÒm n¨ng còng nh­ nh÷ng ®Æc ®iÓm cô thÓ riªng biÖt cña tõng vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng (tØnh, thµnh phè) cÇn x©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ còng nh­ chi tiÕt cho tõng ®Þa bµn du lÞch trong ph¹m vi qu¶n lý cña m×nh; cÇn nghiªn cøu, bæ sung chÝnh s¸ch phï hîp víi vïng, miÒn vµ h­íng dÉn, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn; ®ång thêi ph¶i qu¶n lý mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia ho¹t ®éng du lÞch trªn ®Þa bµn. VÒ bé m¸y (Së Du lÞch, Së Th­¬ng m¹i vµ du lÞch) cÇn tinh gi¶n ®Çu mèi ®Ó t¹o ra mét sù qu¶n lý thèng nhÊt tõ trªn xuèng, thùc hiÖn viÖc tiªu chuÈn hãa c¸n bé qu¶n lý, t¨ng c­êng thanh tra ho¹t ®éng du lÞch nh»m n©ng cao chÊt l­îng cña s¶n phÈm du lÞch vµ ®­a ho¹t ®éng du lÞch ®i vµo nÒn nÕp. Thø ba, t¨ng c­êng ®µo t¹o, båi d­ìng nguån nh©n lùc trong ho¹t ®éng du lÞch. Nh­ ®· ph©n tÝch ë ch­¬ng II, vÊn ®Ò sè l­îng còng nh­ chÊt l­îng cña nguån nh©n lùc du lÞch ViÖt Nam hiÖn nay lµ mét h¹n chÕ hÕt søc cÊp thiÕt, nã h¹n chÕ quy m« còng nh­ chÊt l­îng t¨ng tr­ëng cña c¶ ngµnh. Do vËy, ®Ó ®¸p øng cho nhu cÇu ph¸t triÓn trong t×nh h×nh míi hiÖn nay, ngµnh du lÞch cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p nh»m n©ng cao chÊt l­îng nguån nh©n lùc. Cô thÓ, cÇn ph¶i kiÖn toµn hÖ thèng ®µo t¹o trong c¶ n­íc (bao gåm hÖ thèng c¸c tr­êng trung häc, d¹y nghÒ du lÞch vµ c¸c khoa du lÞch cña c¸c tr­êng ®¹i häc hiÖn cã), biªn so¹n gi¸o tr×nh du lÞch thèng nhÊt ë bËc ®¹i häc, trung häc vµ d¹y nghÒ vµ th­êng xuyªn ph¶i cã sù cËp nhËt nh÷ng kiÕn thøc míi nh»m ®¶m b¶o viÖc ®µo t¹o ph¶i th­êng xuyªn g¾n s¸t víi thùc tÕ. Song song víi ®iÒu ®ã cÇn båi d­ìng vµ n©ng cÊp l¹i ®éi ngò gi¶ng viªn du lÞch. TiÕn hµnh ®iÒu tra, quy ho¹ch, cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n viªn hiÖn ®ang lµm viÖc trong ngµnh; vµ h¬n hÕt, ph¶i x©y dùng ph­¬ng h­íng chiÕn l­îc ®µo t¹o nh©n lùc cho ngµnh du lÞch nh»m ®¶m b¶o chÊt l­îng còng nh­ sè l­îng lao ®éng cung øng cho ngµnh vÒ mÆt dµi h¹n. Thø t­, tiÕn hµnh s¾p xÕp kiÖn toµn hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp du lÞch. C¸c doanh nghiÖp chÝnh lµ nh÷ng ng­êi cung øng nh÷ng s¶n phÈm du lÞch vµ c¸c lo¹i h×nh dÞch vô bæ trî trùc tiÕp tíi du kh¸ch lµ ng­êi tiªu dïng nh»m thùc hiÖn môc tiªu lîi nhuËn - môc tiªu kinh tÕ, bëi vËy tÝnh hiÖu qu¶ ph¶i ®­îc ®Æt lªn hµng ®Çu. Trong bèi c¶nh c¹nh tranh gay g¾t vÒ du lÞch theo xu h­íng më nh­ hiÖn nay, cÇn cñng cè vµ ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp du lÞch cã chuyªn m«n ho¸ cao vµ cã quy m« thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch. §ång thêi cÇn më réng sù liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp du lÞch d­íi h×nh thøc c¸c hiÖp héi nh­ hiÖp héi l÷ hµnh, hiÖp héi kh¸ch s¹n, thµnh lËp c¸c tæng c«ng ty kinh doanh du lÞch, kh¸ch s¹n; bªn c¹nh ®ã, khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c c«ng ty cæ phÇn còng nh­ thùc hiÖn viÖc s¸p nhËp, gi¶i thÓ, b¸n hoÆc kho¸n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp du lÞch Nhµ n­íc thua lç kÐo dµi hoÆc quy m« qu¸ nhá. Song song víi viÖc tæ chøc vµ kiÖn toµn m¹ng l­íi c¸c doanh nghiÖp du lÞch, cÇn ph¸t triÓn c¸c khu vui ch¬i, gi¶i trÝ vµ tæ chøc tèt c¸c kh©u l÷ hµnh, kh¸ch s¹n,vËn chuyÓn kh¸ch nh»m phôc vô kh¸ch du lÞch quèc tÕ vµ néi ®Þa. Thùc hiÖn tèt ®iÒu nµy sÏ t¹o ra ®­îc mét chuçi c¸c dÞch vô cung øng tíi du kh¸ch mang tÝnh ®ång bé vµ cã chÊt l­îng, ®em l¹i cho hä c¶m gi¸c tho¶ m·n vµ hµi lßng, tõ ®ã sÏ lµm t¨ng kh¶ n¨ng thu hót du kh¸ch bëi chÊt l­îng cña s¶n phÈm dÞch vô. ë ®©y cÇn qu¸n triÖt mét quan ®iÓm trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña ngµnh: ®ã lµ cÇn coi träng ®ång thêi c¶ kinh doanh du lÞch quèc tÕ còng nh­ du lÞch néi ®Þa. Kh¸ch quèc tÕ vµ kh¸ch néi ®Þa ®Òu lµ nh÷ng m¶ng ®èi t­îng cã ý nghÜa hÕt søc quan träng, ®¶m b¶o ®ång thêi c¶ môc tiªu kinh tÕ vµ môc tiªu x· héi trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ngµnh du lÞch. Do vËy, hoµn thiÖn vµ n©ng cao chÊt l­îng dÞchvô ®Òu ph¶i h­íng tíi nh»m tho¶ m·n tèi ®a nhu cÇu cña c¶ kh¸ch trong n­íc vµ quèc tÕ. Thø n¨m, ®¶m b¶o sù phèi hîp chÆt chÏ ho¹t ®éng cña ngµnh kinh tÕ du lÞch víi c¸c ngµnh kh¸c ë Trung ­¬ng vµ ®Þa ph­¬ng, nh­: b­u chÝnh viÔn th«ng, c«ng an, v¨n ho¸, h¶i quan, giao th«ng vËn t¶i, ngo¹i giao (kÓ c¶ c¬ quan ngo¹i giao cña ViÖt Nam t¹i n­íc ngoµi)... Ngµnh du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ ®Æc thï mang tÝnh chÊt liªn ngµnh vµ tæng hîp râ nÐt nhÊt. Du kh¸ch nãi chung khi mua nh÷ng s¶n phÈm du lÞch thuÇn tuý ®ång thêi lu«n cã nhu cÇu sö dông nh÷ng s¶n phÈm, dÞch vô nh­ hµng ho¸ tiªu dïng th«ng th­êng, dÞch vô th«ng tin liªn l¹c, gi¶i trÝ, nghØ ng¬i, ®i l¹i... còng nh­ nhu cÇu vÒ an ninh. Møc ®é tho¶ m·n cña du kh¸ch phô thuéc vµo chÊt l­îng cña tæng hîp tÊt c¶ c¸c yÕu tè trªn. MÆt kh¸c, nhu cÇu vÒ c¸c lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô vµ møc chi tiªu cña du kh¸ch l¹i cã t¸c dông lµm t¨ng doanh thu cho c¸c ngµnh cung øng s¶n phÈm, dÞch vô nãi trªn. Do vËy, mèi quan hÖ gi÷a ngµnh du lÞch vµ c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c lµ mèi quan hÖ mang tÝnh chÊt t­¬ng hç vµ g¾n bã chÆt chÏ. Du lÞch ph¸t triÓn gãp phÇn kÝch thÝch sù t¨ng tr­ëng cña c¸c ngµnh kh¸c; ng­îc l¹i, c¸c ngµnh cung øng c¸c s¶n phÈm, dÞch vô cã chÊt l­îng cao sÏ t¹o ra nh÷ng nÒn t¶ng thuËn lîi cho viÖc thu hót du kh¸ch, phôc vô cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh du lÞch nãi chung. Bªn c¹nh gãc ®é kinh tÕ, sù ph¸t triÓn cña du lÞch cßn liªn quan tíi khÝa c¹nh chÝnh trÞ - x· héi. Trong bèi c¶nh héi nhËp quèc tÕ m¹nh mÏ hiÖn nay, du lÞch ®ãng vai trß lµ cÇu nèi ra thÕ giíi, gãp phÇn qu¶ng b¸ h×nh ¶nh cña ®Êt n­íc trªn tr­êng quèc tÕ. Nh­ng cïng víi dßng du kh¸ch quèc tÕ vµo ®Êt n­íc kÐo theo lµ nh÷ng ¶nh h­ëng vÒ v¨n ho¸, lèi sèng vµ ®«i khi lµ nh÷ng nguy c¬ tõ nh÷ng thÕ lùc bªn ngoµi cã thÓ g©y ¶nh h­ëng tíi t×nh h×nh trËt tù, trÞ an còng nh­ an ninh cña ®Êt n­íc. Bëi vËy, ®ßi hái ph¶i cã sù kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a du lÞch víi c¸c ngµnh nh­ c«ng an, h¶i quan, ngo¹i giao... nh»m mét mÆt ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, héi nhËp cña ngµnh du lÞch, mÆt kh¸c ng¨n chÆn nh÷ng ¶nh h­ëng xÊu tõ bªn ngoµi, theo nh­ NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng IX ®· chØ râ: “Ph¸t triÓn du lÞch ph¶i ®i ®«i víi viÖc b¶o ®¶m an ninh quèc gia, trËt tù, an toµn x· héi, ph¸t huy vµ gi÷ g×n truyÒn thèng, b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc.” 1.2. C¸c gi¶i ph¸p kü thuËt 1.2.1. T¨ng c­êng ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt - kü thuËt §èi víi ngµnh du lÞch th× c¬ së h¹ tÇng lµ yÕu tè c¬ b¶n nh»m khai th¸c tiÒm n¨ng du lÞch vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm du lÞch. MÆt kh¸c, ph¸t triÓn du lÞch còng lµ mét yÕu tè cã t¸c ®éng tÝch cùc thóc ®Èy, n©ng cao vµ më réng lÜnh vùc nµy. Trong c¬ së h¹ tÇng phôc vô du lÞch, quan träng nhÊt lµ hÖ thèng giao th«ng vËn t¶i, th«ng tin viÔn th«ng, cÊp tho¸t n­íc, cung cÊp ®iÖn. ChÊt l­îng cña c¸c yÕu tè nµy ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi chÊt l­îng cña s¶n phÈm du lÞch t¹i c¸c ®iÓm du lÞch còng nh­ møc ®é tho¶ m·n nhu cÇu cña du kh¸ch. Do vËy, mÆc dï trong nh÷ng n¨m qua chÊt l­îng c¬ së h¹ tÇng cña n­íc ta ®· ®­îc c¶i thiÖn kh¸ râ rÖt, nh­ng ®Ó phôc vô cho sù ph¸t triÓn l©u dµi cña ®Êt n­íc nãi chung vµ cña ngµnh du lÞch nãi riªng ®ßi hái ph¶i kh«ng ngõng t¨ng c­êng vµ n©ng cao chÊt l­îng hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng theo c¸c h­íng sau: CÇn cã kÕ ho¹ch c¶i t¹o, n©ng cÊp c¸c c«ng tr×nh, c¸c tuyÕn giao th«ng träng ®iÓm; ®Çu t­ x©y dùng theo h­íng ®ång bé, hiÖn ®¹i ho¸ c¸c c«ng tr×nh giao th«ng quèc gia. Nhanh chãng hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c t¹i c¸c vïng, miÒn, ®¶m b¶o mét m¹ng l­íi th«ng tin liªn l¹c réng kh¾p. Gi¶i quyÕt tÝch cùc viÖc cÊp ®iÖn, n­íc ë thµnh phè ®i ®«i víi ®Èy m¹nh ch­¬ng tr×nh n­íc s¹ch n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ ®èi víi c¸c trung t©m, c¸c ®iÓm du lÞch, c¸c khu vui ch¬i, gi¶i trÝ. CÇn quan t©m x©y dùng c¸c gi¶i ph¸p cÊp n­íc vµ tho¸t n­íc mét c¸ch ®ång bé. 1.2.2. X©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt hiÖn ®¹i cña ngµnh du lÞch trªn nhiÒu mÆt - C¶i t¹o vµ x©y dùng c¸c kh¸ch s¹n ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ. HiÖn nay ë ViÖt Nam cã 3.267 c¬ së l­u tró cho kh¸ch du lÞch, trong ®ã cã 850 kh¸ch s¹n ®­îc xÕp h¹ng tõ 1 ®Õn 5 sao (xem b¶ng ). MÆc dï, trong mÊy n¨m trë l¹i ®©y, sè phßng kh¸ch s¹n b×nh qu©n t¨ng tõ 5.000 ®Õn 6.000 phßng nh­ng vÉn ch­a thÓ ®¸p øng ®ñ cho nhu cÇu cña du kh¸ch, ®Æc biÖt lµ c¸c du kh¸ch quèc tÕ. Bëi vËy cÇn ®Èy nhanh tiÕn ®é c¶i t¹o vµ x©y dùng míi c¸c kh¸ch s¹n ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, ®­a c«ng nghÖ th«ng tin tiªn tiÕn vµo qu¶n lý vµ phôc vô kh¸ch s¹n. -X©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt ë c¸c khu du lÞch vµ tuyÕn ®iÓm du lÞch. Ba vïng du lÞch träng ®iÓm cña ViÖt Nam (vïng du lÞch B¾c Bé, vïng du lÞch B¾c Trung Bé, vïng du lÞch Nam Trung Bé vµ Nam Bé) cã nhiÒu khu du lÞch, tuyÕn vµ ®iÓm du lÞch kh¸c nhau, do ®ã cÇn ®­îc x©y dùng vµ trang bÞ c¬ së vËt chÊt kü thuËt phï hîp víi c¸c h×nh th¸i du lÞch kh¸c nhau. C¸c khu du lÞch v¨n ho¸ - lÞch sö cÇn ph¶i x©y dùng c¸c nhµ b¶o tµng vµ c¸c hiÖn vËt v¨n ho¸ - lÞch sö còng nh­ cÇn ph¶i n©ng cÊp c¸c c¬ së hiÖn cã. §èi víi c¸c khu du lÞch biÓn cÇn ph¶i cã ®Çy ®ñ c¸c ph­¬ng tiÖn tõ truyÒn thèng (thuyÒn, phao...) cho ®Õn hiÖn ®¹i (xuång m¸y, motor l­ít sãng...) còng nh­ c¸c ph­¬ng tiÖn cøu hé, cøu n¹n nh»m ®¶m b¶o an toµn cho du kh¸ch; cÇn c¶i t¹o nh»m t¨ng tÝnh hÊp dÉn cho c¸c b·i biÓn, ®ång thêi ph¶i xö lý m«i tr­êng biÓn tr¸nh bÞ « nhiÔm bëi c¸c lo¹i r¸c th¶i sinh ho¹t. T¹i c¸c khu du lÞch nghØ d­ìng, cÇn x©y dùng c¸c n¬i ®iÒu trÞ bÖnh, n¬i nghØ ng¬i víi ®Çy ®ñ thuèc men vµ c¸c thiÕt bÞ ch¨m sãc søc khoÎ cho du kh¸ch. Trong c¸c khu du lÞch, tËp trung ®Çu t­ c¸c tuyÕn, ®iÓm du lÞch næi tréi vµ hÊp dÉn ®Ó t¨ng c­êng thu hót kh¸ch. - X©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt t¹i c¸c n¬i vui ch¬i, gi¶i trÝ. Ho¹t ®éng vui ch¬i, gi¶i trÝ lµ nhu cÇu kh«ng thÓ thiÕu cña kh¸ch du lÞch. Bëi vËy, tr­íc m¾t cÇn ®Çu t­, c¶i t¹o c¸c c«ng viªn, v­ên hoa hiÖn cã víi c¬ chÕ qu¶n lý thÝch hîp nh»m ph¸t huy hiÖu qu¶ thiÕt thùc. §ång thêi, tiÕn hµnh quy ho¹ch, x©y dùng c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ míi vµ hiÖn ®¹i ë c¸c ®« thÞ, nhÊt lµ c¸c thµnh phè lín vµ c¸c khu du lÞch träng ®iÓm nh»m t¨ng kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu vui ch¬i gi¶i trÝ cña du kh¸ch. Cã thÓ xem C«ng viªn tæ hîp §Çm Sen (TP. HCM) lµ mét trong nh÷ng h×nh mÉu thµnh c«ng víi l­îng kh¸ch h»ng n¨m ®¹t hµng triÖu l­ît ng­êi. - Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trang thiÕt bÞ cña c¸c c«ng ty du lÞch l÷ hµnh. Ho¹t ®éng l÷ hµnh lµ ®Æc thï cña ngµnh c«ng nghiÖp du lÞch, do ®ã x©y dùng mét hÖ thèng l÷ hµnh hïng m¹nh lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan vµ lµ mét yªu cÇu bøc xóc ®èi víi h¬n 100 c«ng ty l÷ hµnh quèc tÕ vµ hµng tr¨m c«ng ty l÷ hµnh néi ®Þa hiÖn cã. Trong thêi gian tíi cÇn tiÕp tôc ®Èy m¹nh viÖc tiÕp thu vµ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc tiªn tiÕn trªn thÕ giíi ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ c¸c trang thiÕt bÞ cña c¸c c«ng ty l÷ hµnh trong c¸c kh©u qu¶n lý ®iÒu hµnh, qu¶n lý hå s¬, sæ s¸ch, b¸o c¸o, thèng kª... Thùc hiÖn viÖc kÕt nèi nh÷ng dÞch vô du lÞch riªng lÎ thµnh s¶n phÈm du lÞch tæng hîp, hÊp dÉn ®Ó chµo b¸n trªn thÞ tr­êng du lÞch trong n­íc vµ ngoµi n­íc. HiÖn ®¹i ho¸ c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh chÝnh lµ nh»m thùc hiÖn viÖc kÕt hîp nèi tour c¸c miÒn, vïng trong n­íc ®ång thêi v­¬n m¹nh ra thÞ tr­êng ngoµi n­íc theo xu thÕ nèi ViÖt Nam víi c¸c trung t©m du lÞch lín trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. - Thùc hiÖn c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch. Ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch chuyªn ngµnh hiÖn nay nh×n chung ®Òu ®· cò vµ trang bÞ kÐm. Do vËy, ®Ó n©ng cao chÊt l­îng cho kh©u vËn chuyÓn du lÞch, cÇn ph¶i s¾p xÕp l¹i hÖ thèng chuyªn ngµnh vËn chuyÓn du lÞch trªn c¬ së trang bÞ l¹i vµ ®æi míi c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn, c¶i tiÕn qu¶n lý kh©u vËn chuyÓn kh¸ch vµ hµng hãa du lÞch ®Õn c¸c tuyÕn, ®iÓm du lÞch ë c¸c vïng, miÒn ®Ó lµm sao ®¹t ®­îc môc ®Ých trong cïng mét thêi gian, kh¸ch cã thÓ ®i ®­îc nhiÒu tuyÕn, ®iÓm du lÞch kh¸c nhau, t¨ng giê nghØ cho kh¸ch, hµng hãa ®­îc vËn chuyÓn kÞp thêi, thu hót ®«ng ®¶o kh¸ch trong n­íc vµ kh¸ch n­íc ngoµi cã nh÷ng chuyÕn ®i du lÞch nhanh chãng, thuËn lîi vµ tho¶i m¸i. 1.2.3. Quy ho¹ch vïng du lÞch träng ®iÓm Nh­ ®· tõng nªu ë trªn, hiÖn nay du lÞch ViÖt Nam ®· tiÕn hµnh quy ho¹ch, khoanh vïng 3 vïng du lÞch träng ®iÓm tr¶i däc suèt chiÒu dµi ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, trong mçi vïng ®ã l¹i chia thµnh nhiÒu ph©n vïng, nhiÒu ®Þa bµn mang nh÷ng nÐt riªng biÖt vÒ tµi nguyªn, c¶nh quan. vÊn ®Ò ®Æt ra ë ®©y lµ ph¶i thiÕt lËp ®­îc nh÷ng khu, nh÷ng ®iÓm du lÞch mang nh÷ng nÐt ®Æc tr­ng riªng, ®ång thêi ph¶i ®em l¹i sù hµi hßa chung cho c¶ vïng du lÞch träng ®iÓm. Sù hÊp dÉn chung cña c¸c vïng du lÞch träng ®iÓm cã ý nghÜa rÊt quan träng bëi ®Êy lµ nh÷ng n¬i tËp trung thu hót kh¸ch chñ yÕu, quyÕt ®Þnh tíi quy m« ph¸t triÓn cña toµn ngµnh. §iÒu nµy thÓ hiÖn râ tÇm quan träng cña c«ng t¸c quy ho¹ch vïng du lÞch träng ®iÓm ®èi víi sù ph¸t triÓn cña toµn ngµnh. Nh­ vËy, ®Ó triÓn khai tèt c«ng t¸c quy ho¹ch vïng du lÞch träng ®iÓm, trªn c¬ së quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn du lÞch cÇn triÓn khai c¸c néi dung cô thÓ nh­ quy ho¹ch c¸c c¬ së du lÞch, khu du lÞch trong vïng; tæ chøc thùc hiÖn quy ho¹ch c¶i t¹o, n©ng cÊp vµ x©y dùng c¬ së du lÞch míi; t¨ng c­êng huy ®éng vèn ®Çu t­ x©y dùng c¸c tuyÕn, ®iÓm, khu du lÞch trong vïng. §ång thêi cÇn ph¶i chó träng c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc du lÞch cho tõng vïng, tõng ®Þa ph­¬ng song song víi viÖc kiÖn toµn hÖ thèng qu¶n lý du lÞch vïng. 1.2.4. §Èy m¹nh nghiªn cøu thÞ tr­êng, tuyªn truyÒn qu¶ng b¸ vÒ du lÞch §Ó cã thÞ tr­êng du lÞch réng lín, tõ l©u c«ng t¸c tuyªn truyÒn qu¶ng b¸ ®ãng vai trß quan träng lµ c«ng cô ®Ó khai th¸c thÞ tr­êng trong kinh doanh. Thùc tÕ thµnh c«ng cña CTH§QG vÒ du lÞch trong kho¶ng 4 n¨m võa qua ®· cã sù ®ãng gãp kh«ng nhá cña c«ng t¸c xóc tiÕn, tuyªn truyÒn qu¶ng b¸ du lÞch. §Ó ngµnh du lÞch tiÕp tôc ph¸t triÓn héi nhËp trong nh÷ng n¨m s¾p tíi, cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu, ®iÒu tra c¸c lo¹i nhu cÇu cña du kh¸ch ®Ó cã chiÕn l­îc tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o thÝch hîp. Sö dông thÕ m¹nh cña tæng hîp c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng (b¸o chÝ, ph¸t thanh, truyÒn h×nh, m¹ng Internet...), c¸c Ên phÈm tuyªn truyÒn nh­ s¸ch, tê gÊp hay b¨ng, ®Üa CD-ROM giíi thiÖu ®Êt n­íc, con ng­êi, c¸c ®iÓm du lÞch ViÖt Nam, ®Æt c¸c v¨n phßng ®¹i diÖn, t¨ng c­êng phèi hîp víi c¸c sø qu¸n vµ c¸c tæ chøc quèc tÕ ë trong vµ ngoµi n­íc. Bªn c¹nh ®ã, nªn tiÕn hµnh tæ chøc “N¨m du lÞch ViÖt Nam” mét c¸ch ®Þnh kú víi chñ ®Ò vµ néi dung cô thÓ, thiÕt thùc. 2. Mét sè kiÕn nghÞ 2.1. VÒ phÝa Nhµ N­íc Trong lÜnh vùc du lÞch còng nh­ trong c¸c lÜnh vùc kh¸c, Nhµ n­íc lu«n lµ nh©n tè quan träng gi÷ vai trß qu¶ lý vµ ®iÒu tiÕt vÜ m« ®èi víi sù ph¸t triÓn. §Ó thóc ®Èy ngµnh du lÞch ph¸t triÓn theo kÞp xu thÕ héi nhËp, Nhµ n­íc nªn cã nhiÒu hµnh déng cô thÓ nh­ sau: Thø nhÊt, nhanh chãng hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy ®èi víi ho¹t ®éng du lÞch. Cô thÓ, sím x©y dùng vµ th«ng qua LuËt du lÞch, t¹o ra khung ph¸p lý hoµn chØnh cho ho¹t ®éng du lÞch; bë v× qua thùc tÕ qua 4 n¨m thùc hiÖn Ph¸p lÖnh du lÞch 1999 ®· béc lé mét sè bÊt cËp ®ßi hái cÇn ph¶i cã sù bæ sung vµ hoµn thiÖn. Thø hai, nªn thùc hiÖn chÕ ®é b·i bá thÞ thùc ®èi víi kh¸ch du lÞch tõ tÊt c¶ c¸c n­íc trong khu vùc vµ mét sè n­íc vµ vïng l·nh thæ l©n cËn nh­ Trung Quèc, §µi Loan, HongKong. HiÖn nay ViÖt Nam míi chØ miÔn thÞ thùc du lÞch cho kh¸ch tõ hai n­íc Th¸i Lan vµ Philippines, ®ang thùc hiÖn thÝ ®iÓm víi Singapore. Trong khi nhiÒu n­íc trong khu vùc ®· miÔn thÞ thùc du lÞch cho h¬n 100 n­íc. Nh­ thÕ sÏ t¹o thuËn lîi h¬n cho du kh¸ch. Thø ba, Nhµ n­íc nªn cã sù hç trî thiÕt thùc h¬n n÷a cho c¸c doanh nghiÖp du lÞch: tr­íc m¾t cã thÓ miÔn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi xe du lÞch theo h×nh thøc coi xe du lÞch nh­ lµ mét ph­¬ng tiÖn s¶n xuÊt, bëi hiÖn nay gi¸ thµnh mét chiÕc xe nhËp khÈu cßn qu¸ cao lµm cho kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng s½n sµng vµ ®ñ lùc nhËp nh÷ng l« xe míi, trong khi ®èi víi lo¹i h×nh du lÞch MICE ®ßi hßi cña kh¸ch lµ rÊt cao. C¸c doanh nghiÖp du lÞch, kh¸ch s¹n hiÖn nay còng ®ang kªu ca lµ chi phÝ ®iÖn n­íc qu¸ cao, hä ph¶i chÞu 3 møc gi¸ cao h¬n so víi møc gi¸ ®iÖn s¶n xuÊt c«ng nghiÖp...TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã lµm cho gi¸ thµnh s¶n phÈm du lÞch cao h¬n, lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña du lÞch ViÖt Nam so víi c¸c n­íc trong khu vùc. Bªn c¹nh ®ã, cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu m« h×nh vµ tõng b­íc chuÈn bÞ tõng b­íc x©y dùng tËp ®oµn kinh doanh du lÞch. Bëi thùc tÕ hiÖn nay thÞ tr­êng cña c¸c doanh nghiÖp du lÞch ViÖt Nam bÞ c¹nh tranh gay g¾t bë c¸c tËp doµn du lÞch nh­ Accor, Hilton... ViÖc h×nh thµnh mét tËp ®oµn lín sÏ t¹o ra nh÷ng lîi thÕ trong kinh doanh, gióp c¸c doanh nghiÖp bæ sung lîi thÕ cho nhau, n©ng cao søc c¹nh tranh, t¨ng uy tÝn vµ doanh thu. 2.2. VÒ phÝa Tæng côc Du lÞch CÇn nhanh chãng thµnh lËp Côc xóc tiÕn du lÞch víi ®Çy ®ñ thÈm quyÒn ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cña xóc tiÕn qu¶ng b¸ du lÞch bëi hiÖn nay c«ng viÖc nµy vÉn do mét vô chøc n¨ng cña Tæng côc du lÞch ®¶m nhiÖm , rÊt khã ®Ó n©ng cao tÝnh chuyªn nghiÖp cña c«ng t¸c nµy vµ theo kÞp tr×nh ®é ph¸t triÓn cña thÕ giíi. MÆt kh¸c, trong c«ng t¸c xóc tiÕn Tæng côc Du lÞch cÇn cã ®Þnh h­íng vµ kÕ ho¹ch râ rµng h¬n cho tõng n¨m sau. KiÕn nghÞ víi Nhµ n­íc thµnh lËp tr­êng ®¹i häc du lÞch ®ång thêi x©y dùng thªm mét sè tr­êng cao ®¼ng chuyªn ngµnh ë c¶ ba miÒn, ®Ó ph¸t triÓn mét sè lÜnh vùc cßn thiÕu nh­: nÊu ¨n, marketing, nghiÖp vô kh¸ch s¹n...., n©ng cao chÊt l­îng chung cho ®éi ngò lao ®éng cña ngµnh. X©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc kinh doanh du lÞch ®Ó t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ m¹nh mÏ cña ngµnh trong t­¬ng lai. Liªn kÕt chÆt chÏ víi c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc ASEAN, tiÓu vïng s«ng Mªk«ng lËp nªn c¸c tuyÕn du lÞch sinh th¸i xuyªn quèc gia, t¹o thuËn lîi trong thu hót du kh¸ch trong vµ ngoµi n­íc. Ban hµnh c¸c Quy ®Þnh cô thÓ vÒ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch cho phï hîp víi t×nh h×nh míi víi nhiÒu biÕn ®éng mau lÑ cña thÞ tr­êng còng nh­ c¸c biÕn ®éng vÒ mÆt kinh tÕ x· héi trong vµ ngoµi khu vùc ASEAN, t¹o c¬ së v÷ng ch¾c cho ngµnh du lÞch n­íc nhµ v÷ng vµng trong c¹nh tranh, còng nh­ trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµo nÒn du lÞch khu vùc vµ quèc tÕ trong t­¬ng lai kh«ng xa . 2.3. §èi víi c¸c c«ng ty kinh doanh du lÞch CÇn chñ ®éng tËn dông triÖt ®Ó lîi Ých cña c«ng cô kinh doanh hiÖn ®¹i - Internet trong liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp kinh doanh du lÞch trong vµ ngoµi n­íc, t×m nguån kh¸ch..., ®¸p øng tèt vµ kÞp thêi c¸c nhu cÇu ph¸t sinh cña du kh¸ch, ®ång thêi kh¬i gîi c¸c nhu cÇu tiÒm n¨ng cña du kh¸ch ®èi víi viÖc di du lÞch tíi ViÖt Nam. Th«ng qua Internet, c¸c doanh nghiÖp còng cã thÓ t¹o nªn sù qu¶ng b¸ réng kh¾p vÒ h×nh ¶nh vµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña du kh¸ch cña chÝnh b¶n th©n doanh nghiÖp, gãp phÇn hiÖn thùc ho¸ nhu cÇu ®i du lÞch tíi ®Êt n­íc ViÖt Nam vµ sö dông c¸c dÞch vô cña chÝnh doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, doanh nghiÖp còng nªn chó träng tËp trung kh©u chèt yÕu cña sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng ®èi víi doanh nghiÖp lµ nh©n tè con ng­êi, th«ng qua c¸c kho¸ ®µo t¹o vµ n©ng cao tr×nh ®é ngo¹i ng÷, nghiÖp vô cho nh©n viªn doanh nghiÖp phï hîp víi t×nh h×nh míi cña ®Êt n­íc còng nh­ cña b¶n th©n ngµnh du lÞch. T¨ng c­êng liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp kinh doanh du lÞch trong n­íc còng nh­ trong khu vùc ASEAN trong trao ®æi du kh¸ch, t¹o nªn sù hÊp dÉn vµ thuyÕt phôc ®èi víi nh÷ng nhu cÇu rÊt ®a d¹ng cña du kh¸ch. Nªn phèi hîp víi nhau ®Ó h×nh thµnh vµ thùc hiÖn c¸c chiÕn l­îc, s¸ch l­îc thèng nhÊt, ®¶m b¶o tÝnh ®ång bé vµ nhÊt qu¸n trong ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, hiÖp héi nãi riªng còng nh­ cña ngµnh du lÞch n­íc nhµ nãi chung. KÕt luËn Cã thÓ nãi r»ng, qua mét kho¶ng thêi gian 13 n¨m ph¸t triÓn theo xu h­íng ®æi míi vµ héi nhËp, ngµnh du lÞch non trÎ cña ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc mét b­íc chuyÓn m×nh thùc sù vµ ®ang trªn con ®­êng trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc. §Ó ®¹t ®­îc kÕt qu¶ nµy lµ nhê sù nç lùc cña toµn ngµnh còng nh­ dùa trªn c¬ së nguån tµi nguyªn du lÞch to lín cña ®Êt n­íc. Tuy nhiªn, khi thõa nhËn nh÷ng thµnh tùu to lín mµ ngµnh du lÞch ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc, còng cÇn ph¶i nh×n nhËn mét thùc tÕ r»ng ngµnh du lÞch n­íc ta ch­a ph¸t triÓn mét c¸ch t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng to lín cña nã, còng nh­ cßn tån t¹i nhiÒu h¹n chÕ vµ bÊt cËp. Lµ ngµnh rÊt nh¹y c¶m víi nh÷ng biÕn ®éng cña m«i tr­êng kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, du lÞch ViÖt Nam trong thêi kú nµy còng ®· chÞu nh÷ng t¸c ®éng víi nh÷ng møc ®ä thiÖt h¹i kh¸c nhau tõ ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ch©u ¸, vô khñng bè n­íc Mü ngµy 11/9/2001 vµ míi ®©y nhÊt lµ dÞch bÖnh SARS - mÆc dï chØ diÔn ra ván vÑn trong vßng 2 th¸ng nh­ng ®· g©y ¶nh h­ëng kh¸ nghiªm träng tíi sù ph¸t triÓn cña du lÞch ViÖt Nam. Nh­ng trong thêi ®iÓm khã kh¨n l¹i chÝnh lµ nh÷ng lóc ®Ó du lÞch ViÖt Nam béc lé ®iÓm m¹nh vµ ®iÓm yÕu. Trong ph¹m vi bèi c¶nh nªu trªn, luËn v¨n ®· cè g¾ng ®­a ra mét c¸i nh×n kh¸ tæng qu¸t vÒ thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch ViÖt Nam tr­íc vµ sau khi diÔn ra dÞch bÖnh SARS , trªn c¬ së ®ã ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p vµ ®Ò suÊt mét sè kiÕn nghÞ nh»m gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn du lÞch ViÖt Nam trong t­¬ng lai. Qua ®ã, còng hy väng r»ng du lÞch ViÖt Nam sÏ lín m¹nh t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vèn cã cña nã.