Khóa luận Hoạt động kinh doanh ngoại tệ tại Sở giao dịch I – Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam: Thực trạng và giải pháp

vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña SGD I. 1.1. Lµnh m¹nh ho¸ vµ n©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh: - X©y dùng ph­¬ng ¸n xö lý nî tån ®äng tõ 30/9/2003 trë vÒ tr­íc vµ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông. - X©y dùng kÕ ho¹ch tµi chÝnh lµnh m¹nh g¾n víi thùc hiÖn h¹ch to¸n kÕ to¸n ®Çy ®ñ theo nguyªn t¾c tù tr¹ng tr¶i vµ cÈn träng; n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh; c¬ cÊu l¹i c¸c nguån thu vµ thùc hiÖn tiÕt kiÖm chi phÝ, b¶o ®¶m ®ñ trang tr¶i chi phÝ, trÝch dù phßng rñi ro; qu¶n lý chi tiªu theo ®Þnh møc. 1.2. C¶i thiÖn c¬ cÊu tµi s¶n Nî- Cã. * T¨ng tr­ëng nguån vèn : + X©y dùng kÕ ho¹ch ch¨m sãc kh¸ch hµng cã tiÒn göi lín, th­êng xuyªn, ph¸t triÓn kh¸ch hµng cã tiÒm n¨ng tiÒn göi nh­ hÖ thèng kho b¹c, c¸c c«ng ty b¶o hiÓm, c¸c tæng c«ng ty… + N©ng cao sè l­îng vµ chÊt l­îng dÞch vô, c¶i tiÕn quy tr×nh nghiÖp vô, gi¶m thñ tôc giÊy tê, t¨ng n¨ng suÊt phôc vô kh¸ch hµng, kÕt hîp c¸c nghiÖp vô kh¸c víi c«ng t¸c huy ®éng vèn, qua kh¸ch hµng cò më réng marketing kh¸ch hµng míi, phÊn ®Êu gi¶m sù phô thuéc vµo sè Ýt kh¸ch hµng tiÒn göi lín. + Tõng b­íc thÝ ®iÓm giao chØ tiªu huy ®éng vèn tiÒn göi kh¸ch hµng ®èi víi c¸c c¸n bé giao dÞch trùc tiÕp nh­ c¸n bé tÝn dông, kÕ to¸n. TTQT,…giao chØ tiªu huy ®éng vèn d©n c­ hµng quý ®èi víi Quü tiÕt kiÖm cã g¾n víi ®éng lùc vËt chÊt. + Më réng m¹ng l­íi huy ®éng vèn, chó träng t¹o mét bé mÆt mang phong c¸ch riªng cña SGD I, t¹o nªn sù an t©m tin t­ëng ®èi víi ng­êi d©n. + Nghiªn cøu, thùc hiÖn c¸c h×nh thøc huy ®éng: tiÕt kiÖm göi gãp, nhËn vµ tr¶ tiÕt kiÖm t¹i nhµ; th­êng xuyªn theo dâi t×nh h×nh l·i suÊt thÞ tr­êng, dù b¸o xu h­íng biÕn ®éng ®­a ra l·i suÊt häp lý, linh ho¹t. + VËn dông c¸c c¬ chÕ hiÖn hµnh tæ chøc ®iÒu hµnh nguån vèn linh ho¹t, phÊn ®Êu dÇn dÇn ®iÒu chØnh c¬ cÊu tµi s¶n Nî - Cã phï hîp nh»m h¹n chÕ rñi ro vÒ c¬ cÊu lo¹i tiÒn, l·i suÊt ®èi víi ho¹t ®éng ng©n hµng, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. * T¨ng tr­ëng vµ n©ng cao chÊt l­îng tÝn dông: + Duy tr× th­êng xuyªn c«ng t¸c tæ chøc ®¸nh gi¸ ph©n lo¹i kh¸ch hµng theo ®Þnh kú (trªn c¬ së c¸c th«ng tin cã chän läc). Tõ ®ã x©y dùng giíi h¹n tÝn dông vµ h¹n møc tÝn dông cho tõng kh¸ch hµng, cã chÝnh s¸ch l·i suÊt phï hîp kÕt hîp víi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ dÞch vô theo h­íng ®¸p øng tèi ®a nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ó cã thÓ gia t¨ng sè dÞch vô cung cÊp cho tõng kh¸ch hµng, ®ång thêi t¨ng doanh sè giao dÞch. + Thùc hiÖn nghiªm tóc luËt tæ chøc tÝn dông vµ quy tr×nh tÝn dông cña ngµnh. 1.3. DÞch vô vµ c«ng nghÖ ng©n hµng: - Tu©n thñ vµ lµm theo quy tr×nh ISO do NH§T&PTTW ban hµnh trong lÜnh vùc CNTT. - Nghiªn cøu triÓn khai më réng nghiÖp vô ng©n hµng b¸n lÎ t¹i c¸c ®iÓm giao dÞch.; t×m kiÕm c¸c ®¹i lý ®ñ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn thu ®«Ø ngo¹i tÖ, thanh to¸n sÐc du lÞch, më tµi kho¶n c¸ nh©n, chuyÓn tiÒn kiÒu hèi. - Chó träng t¨ng c­êng kh¶ n¨ng tù x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm øng dông phôc vô c¸c mÆt nghiÖp vô, t¨ng tèc ®é thanh to¸n vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng kiÓm so¸t kÕ to¸n, phôc vô c«ng t¸c ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cña SGD. 1.4. C«ng t¸c tæ chøc ®µo t¹o c¸n bé: - Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c héi nghÞ, héi th¶o, mêi c¸c chuyªn gia trong c¸c lÜnh vùc chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, ng©n hµng tµi chÝnh nãi chuyÖn. Chó träng h×nh thøc tËp huÊn nghiÖp vô ®èi víi c¸c c¬ chÕ, chÕ ®é h­íng dÉn míi hoÆc c¸c chiÕn dÞch ho¹t ®éng lín. - Ph¸t ®éng phong trµo nghiªn cøu khoa häc s©u réng trong toµn thÓ c¸n bé SGD, x©y dùng kÕ ho¹ch nghiªn cøu khoa häc khuyÕn khÝch mäi ng­êi tham gia nghiªn cøu, n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô. 2. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña SGD I. Xu h­íng më cöa héi nhËp toµn cÇu ho¸ kinh tÕ thÕ giíi ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ, cïng víi nã ho¹t ®éng giao dÞch ngo¹i hèi cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc tÕ ngµy cµng trë nªn s«i ®éng vµ ph¸t triÓn, trë thµnh bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña kinh doanh quèc tÕ. Ho¹t ®éng cña NHTM trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ®· trë thµnh m¶ng ho¹t ®éng quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh ®a n¨ng vµ lµ c«ng cô quan träng trong c¹nh tranh vµ thu hót kh¸ch hµng. §øng tr­íc sù c¹nh tranh gay g¾t vµ nguy c¬ mÊt thÞ phÇn trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®Æc biÖt liªn quan ®Õn lÜnh vùc thÞ tr­êng quèc tÕ, yªu cÇu bøc xóc ®èi víi c¸c NHTMVN lµ ph¶i nghiªn cøu mét c¸ch hÖ thèng, nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ nghiªm tóc thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh nh»m n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Víi 46 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh NH§T&PTVN ®· kh«ng ngõng lín m¹nh, phÊn ®Êu nç lùc, s¸ng t¹o, m·i lµ ng­êi lÝnh xung kÝch phôc vô ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn, gãp phÇn thùc hiÖn sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Vµ víi h¬n 10 n¨m ph¸t triÓn, Së giao dÞch I ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu ®Ó trë thµnh ®¬n vÞ hµng ®Çu trong toµn ngµnh ng©n hµng. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn giai ®o¹n 2001-2005 mµ néi dung chñ yÕu xuyªn suèt lµ c¬ cÊu l¹i toµn bé ®Ó ph¸t triÓn vµ chñ ®éng héi nhËp. Víi nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra ®ã, ®ång thêi nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng hµng ®Çu nh­ lµ tiÒn ®Ò cho më cöa vµ héi nhËp cña ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ, SGD I ®· vµ ®ang nghiªn cøu ®Ó ®­a ra biÖn ph¸p nh»m thóc ®Èy vµ hoµn thiÖn ho¹t ®éng kinh doanh nµy cña m×nh sao cho cã hiÖu qu¶ vµ an toµn ë møc cao nhÊt. Mét trong nh÷ng c¬ së ®Ó ®­a ra gi¶i ph¸p lµ ®Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ n¨m 2003 vµ 2004: - §Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ph¶i ®­îc ®Æt trªn ®Ò ¸n t¸i c¬ cÊu vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Ng©n hµng, ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ®ång bé víi ho¹t ®éng tÝn dông, xuÊt nhËp khÈu, thanh to¸n quèc tÕ vµ c¸c nghiÖp vô kh¸c - Toµn chi nh¸nh cÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ, ®¸p øng cao nhÊt nhu cÇu hîp ph¸p hîp lÖ vÒ ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng. NhËn thøc râ rµng ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn chi nh¸nh. - Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña NH§T&PTVN trong giai ®o¹n hiÖn nay tr­íc hÕt lµ ®Ó phôc vô tèt nhu cÇu cña kh¸ch hµng theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, ®¶m b¶o hiÖu qu¶, an toµn tuyÖt ®èi kh«ng ch¹y theo lîi nhuËn ®¬n thuÇn mµ vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. - Trong kinh doanh ngo¹i tÖ ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt, kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng c­êng kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé, kÞp thêi n¾m b¾t diÔn biÕn thÞ tr­êng ®Ó ®¶m b¶o an toµn, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ h¹n chÕ rñi ro. - B¾t ®Çu tõ 2002, 12 n­íc thµnh viªn cña EU ®· b¾t ®Çu thanh to¸n b»ng ®ång EUR. Do ®ã, trong nh÷ng n¨m tiÕp theo c¸c giao dÞch còng ph¶i b¾t ®Çu ®­îc chó träng ®Èy m¹nh thùc hiÖn kinh doanh ®ång EUR. - Më réng m¹ng l­íi giao dÞch, ph¸t triÓn thªm nhiÒu kh¸ch hµng lµ ng©n hµng vµ doanh nghiÖp lµm hµng xuÊt khÈu, tiÕp thÞ thªm nhiÒu kh¸ch hµng míi cã ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¸c kh¸ch hµng trong c¸c khu c«ng nghiÖp. - Më réng tÝn dông ngo¹i tÖ víi nh÷ng kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng t¸i t¹o ngo¹i tÖ hoÆc t×m ®­îc nguån cung ngo¹i tÖ tõ c¸c doanh nghiÖp kh¸c, cho vay kÕt hîp víi ¸p dông c¸c c«ng cô phßng chèng c¸c rñi ro tû gi¸, x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng hç trî ngo¹i tÖ cña SGD ®èi víi mét sè kh¸ch hµng cã doanh sè giao dÞch lín ®Ó n©ng møc t¨ng tr­ëng tÝn dông mét c¸ch an toµn trªn c¬ së chÝnh s¸ch cung øng ngo¹i tÖ phï hîp víi t×nh h×nh cung cÇu. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét bé phËn cña ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i, do ®ã, môc tiªu cña nã ph¶i g¾n liÒn víi ®Þnh h­íng chung, hç trî ®¾c lùc ®Ó hoµn thµnh ®Þnh h­íng ®ã. Môc tiªu lîi nhuËn lµ quan träng nh­ng ng©n hµng ph¶i ®¶m b¶o an toµn vÒ tµi s¶n, vèn, ngo¹i tÖ cña quèc gia, gãp phÇn thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i víi chÊt l­îng hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. II. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I - NH§T&PTVN. Kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c¸c nghiÖp vô kinh doanh cña ng©n hµng thêi hiÖn ®¹i. H¬n n÷a, ®©y lµ mét ho¹t ®éng mang tÝnh phøc t¹p, rñi ro cao vµ chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng cña nhiÒu biÕn cè kinh tÕ, x· héi, chÝnh trÞ… §Ó cã thÓ c¹nh tranh gay g¾t chiÕm lÜnh thÞ tr­êng th× c¸c NHTM ph¶i ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p riªng cho m×nh. ViÖc cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®óng ®¾n sÏ gióp thóc ®Èy sù ph¸t triÓn ®ång bé vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh vµ cho chÝnh ng©n hµng ®ã. Thùc tiÔn ®· chØ ra r»ng nguyªn nh©n nµo th× cÇn cã gi¶i ph¸p ®ã kÌm theo ®Ó tæ chøc thùc hiÖn. XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I trong thêi gian võa qua vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn trong thêi gian tíi, c¨n cø vµo mét sè tån t¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµ thêi gian thùc tËp t¹i Së, em xin nªu ra mét sè ph­¬ng ph¸p ®Èy m¹nh ph¸p triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Së giao dÞch I NH§T&PTVN. 1. §a d¹ng ho¸ c¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ. T¹i SGD I, trong kinh doanh ngo¹i tÖ míi chØ thùc hÞªn nghiÖp vô mua b¸n giao ngay, mua b¸n kú h¹n vµ nghiÖp vô SWAP (nh­ng rÊt Ýt). Ngoµi ra c¸c nghiÖp vô kh¸c nh­ hîp ®ång quyÒn chän, hîp ®ång t­¬ng lai ch­a ®­îc thùc hiÖn. V× vËy, ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cßn ®¬n gi¶n, m¹ng tÝnh s¬ khai, ch­a cã sù kÕt hîp chÆt chÏ víi thÞ tr­êng tiÒn tÖ, ch­a cã ho¹t ®éng dù tr÷, ®Çu c¬. Do ®ã, ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ph¸t triÓn th× cÇn ®Æc biÖt triÓn khai øng dông nghiÖp vô t­¬ng lai vµ hîp ®ång quyÒn chän. §©y lµ c¸c nghiÖp vô cã ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc tù b¶o hiÓm c¸c kho¶n thu chi vµ tr¸nh rñi ro hèi ®o¸i, nh­ vËy th× Së cã thÓ thu hót thªm kh¸ch hµng, më réng m¹ng l­íi kinh doanh. Tuy nhiªn, viÖc ®­a c¸c nghiÖp vô míi nµy vµo ¸p dông kh«ng chØ trong “mét sím mét chiÒu”. Nã kh«ng chØ ®ßi hái sù am hiÓu vÒ nghiÖp vô, nç lùc häc hái kinh nghiÖm vµ n»m tõ phÝa ng©n hµng mµ cßn cÇn sù ñng hé, hiÓu biÕt vÒ nghiÖp vô tõ phÝa kh¸ch hµng. V× vËy, ®Ó thùc hiÖn nghiÖp vô míi nµy th× Së giao dÞch I ngoµi viÖc trang bÞ kiÕn thøc nghiÖp vô, ®µo t¹o kü n¨ng cho c¸n bé kinh doanh ngo¹i tÖ cÇn giíi thiÖu, qu¶ng b¸ cho kh¸ch hµng hiÓu râ vÒ lîi Ých c¸c nghiÖp vô ®Ó hä sö dông chóng nh­ c¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro vµ tÝnh to¸n hiÖu qu¶ trong kinh doanh. Tr­íc m¾t, khi c¸c nghiÖp vô nµy ch­a ®­îc ¸p dông th× SGD I cÇn tiÕp tôc thóc ®Èy viÖc sö dông vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c nghiÖp vô ®ang sö dông: * §èi víi nghiÖp vô mua b¸n giao ngay: - TiÕp tôc më réng quy m« thùc hiÖn nghiÖp vô b»ng c¸c chÝnh s¸ch thu hót kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch ngo¹i tÖ víi m×nh ®ång thêi më réng quan hÖ víi c¸c NHTM kh¸c. - Gi÷ uy tÝn víi kh¸ch hµng: thanh to¸n ®óng h¹n, ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu cña kh¸ch hµng, ®¶m b¶o ®óng tû gi¸ c«ng bè. * §èi víi nghiÖp vô mua b¸n kú h¹n vµ nghiÖp vô SWAP: Khi giao dÞch cÇn ®¶m b¶o theo nguyªn t¾c c©n b»ng gi÷a mua vµ b¸n ®Ó ®¶m b¶o tr¸nh rñi ro vÒ tû gi¸. Ng©n hµng còng cÇn giíi thiÖu gióp kh¸ch hµng hiÓu biÕt thªm vÒ nghiÖp vô vµ lîi Ých cña chóng, ®Ó khuyÕn khÝch hä sö dông, ®em l¹i lîi nhuËn vµ h¹n chÕ thua lç cho c¶ ng©n hµng vµ c¶ kh¸ch hµng. 2. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ trong kinh doanh. T¹i n­íc ta hiÖn nay, ®ång USD vÉn lµ ®ång tiÒn ®­îc c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu sö dông chñ yÕu trong thanh to¸n quèc tÕ. Trong c¸c NHTM th× viÖc huy ®éng vèn vµ cho vay b»ng ngo¹i tÖ th× dïng ®ång USD lµ chñ yÕu vµ ®ång USD chiÕm tíi 98% c¸c giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ t¹i SGD I - NH§T&PTVN. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i toµn cÇu, viÖc sö dông chñ yÕu ®ång USD lµ kh«ng cßn phï hîp n÷a. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ mét mÆt ®¸p øng nhu cÇu cô thÓ vÒ ngo¹i tÖ ®ã cho kh¸ch hµng khiÕn kh¸ch hµng t×m ®Õn ng©n hµng th­êng xuyªn h¬n. MÆt kh¸c, ®a d¹ng ho¸ sÏ chia sÎ, ph©n t¸n rñi ro trong khi tû gi¸ cña c¸c lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c nhau cã nh÷ng biÕn ®éng phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh«ng kiÓm so¸t ®­îc. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, khi c¸c n­íc thµnh viªn EU ®· tiÕn hµnh thanh to¸n b»ng EUR th× viÖc ®­a ®ång EUR vµo c¸c giao dÞch lµ rÊt cÇn thiÕt, kh«ng nªn chó träng qu¸ vµo ®ång USD mµ nªn më réng kinh doanh ra nh÷ng lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c nh­ JPY, GBP… Víi tû gi¸ cña USD lu«n biÕn ®æi vµ chªnh lÖch tû gi¸ chØ kho¶ng 0.05% th× c¸c lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c chªnh lÖch tû gi¸ mua vµ tû gi¸ b¸n lªn lµ rÊt cao, lªn tíi 1-1.8%. Nh­ vËy, nÕu ®Èy m¹nh viÖc kinh doanh c¸c ®ång ngo¹i tÖ kh¸c USD nµy th× lîi nhuËn thu ®­îc lµ cao h¬n, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. Tuy nhiªn, ®Ó cã kÕ ho¹ch duy tr× tr¹ng th¸i ngo¹i hèi vµ c¸c lo¹i ngoai tÖ th× cÇn ph¶i xem xÐt t×m hiÓu nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ó ®­a ra mét chÝnh s¸ch tèi ­u tr¸nh t×nh tr¹ng kh¸ch hµng cÇn ngo¹i tÖ nµy mµ ng©n hµng chØ cã ngo¹i tÖ kh¸c. 3. X©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng t¹i SGD I cho kinh doanh ngo¹i tÖ. ChÝnh s¸ch kh¸ch hµng lu«n cã mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng trong toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña mét NHTM. Gi¶i ph¸p vÒ mét chÝnh s¸ch kh¸ch hµng ®óng ®¾n sÏ lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh vÞ trÝ cña ng©n hµng trong cuéc c¹nh tranh gay g¾t giµnh giËt thÞ phÇn trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi cña c¸c NHTM.V× vËy: - SGD I cÇn më réng diÖn kh¸ch hµng, ch¨m sãc kh¸ch hµng th­êng xuyªn vµ chu ®¸o h¬n, n¾m b¾t kÞp thêi diÔn biÕn vµ nhu cÇu cña kh¸ch hµng cò, tÝch cùc t×m kiÕm kh¸ch hµng míi, dù ¸n míi cã hiÖu qu¶. Së ph¶i x¸c ®Þnh s½n sµng c¹nh tranh b»ng chÊt l­îng s¶n phÈm, tinh thÇn th¸i ®é phôc vô, ®Æc biÖt lµ c¸c dÞch vô hoµn h¶o, chÊt l­îng cao ®Ó thu hót kh¸ch hµng. C¸c c¸n bé kinh doanh ngo¹i tÖ cÇn ®Þnh kú thùc hiÖn ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i kh¸ch hµng ®Ó ¸p dông chÝnh s¸ch kh¸ch hµng phï hîp. - H¬n n÷a, Së ph¶i chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch. Tuy Së ®· chñ ®éng t×m ®Õn kh¸ch hµng nh­ng do c¹nh tranh quyÕt liÖt vµ ph­¬ng ph¸p, ®iÒu kiÖn tiÕp cËn ch­a phï hîp nªn hiÖu qu¶ ch­a cao. M¹ng l­íi ho¹t ®éng ®· ®­îc më réng nh­ng vÉn ch­a ®ñ vµ ch­a cã ®Þa ®iÓm trung t©m thu hót ®­îc kh¸ch hµng ®Ó khai th¸c nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­. Trong t×nh h×nh hiÖn nay, kh¸ch hµng cã ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®Õn giao dÞch víi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së cßn chiÕm tû lÖ rÊt nhá, mµ kh¸ch hµng cña Së chñ yÕu lµ c¸c ng©n hµng kh¸c. Do ®ã, SGD I cÇn chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng cã ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi; më réng m¹ng l­íi giao dÞch, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i, s¶n phÈm dÞch vô tiÖn Ých ®Ó thu hót nhãm kh¸ch hµng nµy, v× ®©y võa lµ nguån thu võa lµ nguån b¸n quan träng cña ng©n hµng. Së kh«ng nªn chØ chó träng thu hót nh÷ng kh¸ch hµng lín mµ cßn nªn tËp trung vµo nh÷ng ®èi t­îng kh¸ch hµng võa vµ nhá nh­ng rÊt ®«ng ®¶o, ®Æc biÖt trong c¬ chÕ míi cã rÊt nhiÒu doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu míi ®­îc thµnh lËp. §©y lµ môc tiªu ®Æt ra víi toµn thÓ nh©n viªn giao dÞch kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së, vµ ®©y còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së. - Së cÇn xóc tiÕn viÖc ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, dÞch vô, c¶i tiÕn quy tr×nh nghiÖp vô nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho kh¸ch hµng, tiÕt kiÖm thêi gian vµ ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña kh¸ch hµng. HiÖn nay, quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ cßn bÊt hîp lý vµ l¹c hËu. Khi mua ngo¹i tÖ, kh¸ch hµng ph¶i xuÊt tr×nh ®¬n xin mua ngo¹i tÖ kÌm theo c¸c chøng tõ liªn quan cho phßng kinh doanh ®èi ngo¹i, kh¸ch hµng cßn ph¶i lËp uû nhiÖm chi trÝch tµi kho¶n VND ®Ó tr¶ tiÒn mua, mµ lÏ ra hä cã thÓ uû quyÒn cho ng©n hµng tù trÝch tµi kho¶n VND. Nh­ vËy, nªn ®Ó kh¸ch hµng chØ cÇn ®Õn Phßng nguån vèn kinh doanh ®Ó giao dÞch, phÇn cßn l¹i lµ c«ng viÖc néi bé gi÷a c¸c phßng trong Së giao dÞch sÏ tù lµm. - Së nªn cã chÝnh s¸ch gi¸ c¶ hîp lý cho tõng kh¸ch hµng. Trong mét m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t nh­ hiÖn nay, chÝnh s¸ch gi¸ c¶ ph¶i ®­îc ¸p dông mét c¸ch linh ho¹t, phï hîp trªn c¬ së c©n ®èi vèn, chi phÝ, lîi nhuËn, thÞ phÇn vµ c¸c môc tiªu kh¸c mµ Së theo ®uæi. TuyÖt ®èi kh«ng ch¹y theo lîi nhuËn mµ lµm mÊt ®i nÒn kh¸ch hµng bÒn v÷ng. Së ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i kh¸ch hµng. Víi nhãm kh¸ch hµng cã quan hÖ l©u dµi víi Së, khèi l­îng giao dÞch lín vµ cã uy tÝn sÏ ®­îc h­ëng l·i suÊt ­u ®·i, mua b¸n ngo¹i tÖ víi gi¸ c¶ ­u ®·i…. - Së t¨ng c­êng thùc hiÖn chÝnh s¸ch Marketing kh¸ch hµng. Trong b¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2002 ban l·nh ®¹o ®· ®­a ra gi¶i ph¸p lµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch Marketing kh¸ch hµng. §©y lµ nhiÖm vô quan träng, ®Æc biÖt khi Së võa tiÕn hµnh hiÖn ®¹i ho¸ toµn hÖ thèng vµ trong thêi gian tíi Së sÏ ¸p dông nghiÖp vô kinh doanh míi, dÞch vô s¶n phÈm míi, do ®ã, ph¶i tæ chøc qu¶ng b¸, tuyªn truyÒn cho kh¸ch hµng nh÷ng th«ng tin vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh sao cho ng¾n gon, dÔ hiÓu vµ dÔ biÕt sö dông. Së cã thÓ t¨ng c­êng qu¶ng b¸ trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, t¹p chÝ, truyÒn h×nh, m¹ng Internet. §èi víi kh¸ch hµng cã quan hÖ mua b¸n ngo¹i tÖ víi Së cÇn giíi thiÖu cho hä biÕt vÒ nh÷ng nghiÖp vô míi sao cho hä thÊy ®­îc nã cã lîi nhÊt ®èi víi hä, vµ sö dông chóng thuËn tiÖn. §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña SGD I. 4. §Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt, c«ng nghÖ ng©n hµng cho SGD I. Trong thêi gian tíi khi mµ hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü cã hiÖu lùc, ViÖt Nam sÏ tham gia vµo c¸c tæ chøc tµi chÝnh th­¬ng m¹i lín trong khu vùc vµ thÕ giíi. §iÒu nµy cã nghÜa lµ c¸c NHTMVN sÏ ph¶i c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi khi mµ hä cã rÊt nhiÒu lîi thÕ nhÊt lµ vÒ c«ng nghÖ vµ dÞch vô ng©n hµng. Khi ®ã mét lo¹t c¸c s¶n phÈm ng©n hµng hiÖn ®¹i vèn ®· ®­îc sö dông ë nhiÒu quèc gia kh¸c nhau sÏ ®­îc tung ra ë ViÖt Nam cho kh¸ch hµng sö dông. Lóc ®ã lîi thÕ t¹m thêi cña NHTMVN sÏ dÇn mÊt ®i. §Ó giµnh giËt thÞ tr­êng th× yªu cÇu cÊp b¸ch ®Æt ra víi tÊt c¶ c¸c NHTM vµ víi Së giao dÞch I nãi riªng lµ ph¶i ®æi míi trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ ng©n hµng sao cho phï hîp. §Æc biÖt ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ - ®©y lµ mét ho¹t ®éng m¹ng tÝnh rñi ro cao, g¾n liÒn víi sù thay ®æi cña thÞ tr­êng, chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè, kinh tÕ, chÝnh trÞ, chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh cña Nhµ n­íc…, do ®ã, viÖc ®Çu t­ c«ng nghÖ vµo lÜnh vùc nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt. - Tû lÖ tr¹ng bÞ c«ng nghÖ t¹i SGD I ®¹t gÇn 0,6 PC/ng­êi vµ cÇn n©ng cao h¬n n÷a. ViÖc c¸c bé phËn ®­îc kÕt nèi m¹ng, hoÆc th«ng qua truyÒn tin, víi c¸c ch­¬ng tr×nh giao dÞch trùc tiÕp (ch­¬ng tr×nh IBS, ch­¬ng tr×nh tiÕt kiÖm…) cÇn ®­îc n©ng cÊp vµ hoµn thiÖn h¬n n÷a, t¨ng c­êng c¸c ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm øng dông, thùc hiÖn x©y dùng c¸c hÖ thèng b¸o c¸o, c¸c ch­¬ng tr×nh vÊn tin phôc vô c«ng t¸c qu¶n trÞ ®iÒu hµnh nh»m t¹o c¬ së x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶n lý, ph©n tÝch dù b¸o trong thêi gian tíi nh»m n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng, t¨ng thªm kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña SGD I trªn ®Þa bµn mµ søc Ðp c¹nh tranh ë møc ®é cao. - Së cÇn trang bÞ thªm, n©ng cÊp c¸c lo¹i m¸y chñ lo¹i lín víi tèc ®é xö lý cao phôc cô m¶ng dÞch vô cho kh¸ch hµng nh­ Homebanking, Phonebanking, Interetbanking nh»m më réng h¬n n÷a c¸c dÞch vô ng©n hµng, t¨ng thªm hiÖu qu¶ sö dông ATM. §©y lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó Së tiÕn tíi thùc hiÖn thanh to¸n ®iÖn tö, tr­íc m¾t gi÷a SGD víi chi nh¸nh trùc thuéc vµ c¸c phßng giao dÞch, tiÕn tíi cho mét sè kh¸ch hµng lín, cã quan hÖ th­êng xuyªn t¹i SGD, gióp cñng cè thªm vai trß vµ sù tin t­ëng cña kh¸ch hµng ®èi víi SGD, dÇn h­íng tíi lµ mét ng©n hµng hiÖn ®¹i, hoµ nhËp víi xu h­íng chung cña thÕ giíi. - Thùc tr¹ng cho thÊy hiÖn nay ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I vÉn lµ mét m¶ng nghiÖp vô cña Phßng nguån vèn kinh doanh, ch­a cã mét phßng kinh doanh tiÒn tÖ riªng biÖt nªn ch­a cã ®iÒu kiÖn më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. VËy trong thêi gian tíi Së giao dÞch cÇn thµnh lËp phßng kinh doanh tiÒn tÖ riªng. MÆt kh¸c, c¸c ho¹t ®éng giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ míi chØ th«ng qua ®iÖn tho¹i, fax… Së ®· cã mµn h×nh Reuter ®Ó theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng tû gi¸ cña Nhµ n­íc, do ®ã, Së cÇn ®Çu t­ m¹ng Internet nèi víi c¸c doanh nghiÖp lín, c¸c NHTM kh¸c ®Ó theo dâi diÔn biÕn cña thÞ tr­êng. Bªn c¹nh ®ã, Së còng cÇn x©y dùng m¹ng truyÒn tin néi bé vµ hÖ thèng øng dông hç trî c¸c cÊp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh. 5. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc cho ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i hèi. Tr×nh ®é vµ chÊt l­îng cña ®éi ngò c¸n bé kinh doanh ngo¹i hèi ®ãng vai trß quan träng ¶nh h­ëng ®Õn n¨ng lùc ho¹t ®éng cña NHTM trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Mét mÆt, thÞ tr­êng ngo¹i hèi cã ®é nh¹y c¶m rÊt cao (ph­¬ng ph¸p tÝnh tû gi¸, kü thuËt giao dÞch vµ mèi quan hÖ víi thÞ tr­êng cã nhiÒu phøc t¹p). H¬n n÷a, kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc tÕ rÊt ®a d¹ng phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i theo s¸t biÕn ®éng cña tû gi¸ trªn thÞ tr­êng, kÕt hîp ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè kh¸c nh­ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi t©m lý…cña mçi n­íc, mçi thµnh viªn giao dÞch. Do vËy, tr×nh ®é chuyªn m«n, kinh nghiÖm giao dÞch vµ tr×nh ®é Anh ng÷ cña c¸n bé kinh doanh ngo¹i tÖ ph¶i rÊt cao míi ®¶m nhËn ®­îc ho¹t ®éng nµy. Ngoµi ra, c¸n bé kinh doanh ngo¹i hèi ph¶i biÕt dù b¸o thÞ tr­êng, xem xÐt xu h­íng biÕn ®éng cña tû gi¸ trong thêi gian tr­íc m¾t, trung vµ dµi h¹n. Trong khi ®ã, c¸n bé SGD ®a sè ®Òu lµ c¸n bé trÎ, cã tr×nh ®é song cßn thiÕu kinh nghiÖm nªn ch­a thÝch øng ngay ®­îc víi c¬ chÕ thÞ tr­êng, Ýt ®­îc ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô vµ cËp nhËt th«ng tin, kh¶ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp cßn h¹n chÕ, ®Æc biÖt sè c¸n bé cã tr×nh ®é tæng hîp, hoÆc biÕt tæng qu¸t vÒ ho¹t ®éng cña ng©n hµng cßn ch­a nhiÒu. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, Së giao dÞch I cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc mét c¸ch tèt nhÊt ®Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. 5.1. N©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý. §Ó theo dâi, chØ ®¹o viÖc kinh doanh ngo¹i tÖ cã hiÖu qu¶ vµ ®Ò ra ®­îc ph­¬ng h­íng chiÕn l­îc më réng kinh doanh th× tr­íc hÕt, ban l·nh ®¹o cña Së giao dÞch cÇn n¾m b¾t ®­îc sù thay ®æi cña c¸c v¨n b¶n, quan ®iÓm chØ ®¹o ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ, th­êng xuyªn theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ tr­êng, cã c¸i nh×n toµn diÖn, bao qu¸t kÕt hîp víi ®Çu ãc ph©n tÝch tæng hîp, linh ho¹t s¸ng t¹o, ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh kÞp thêi, kh«ng bá lì c¬ héi kinh doanh hoÆc h¹n chÕ rñi ro ë møc thÊp nhÊt, h×nh thµnh dùa trªn c¬ së thùc tÕ vµ t­ duy chiÕn l­îc cña m×nh. §Ó cã ®­îc phÈm chÊt nµy ®ßi hái ng­êi l·nh ®¹o ph¶i dµy dÆn kinh nghiÖm vµ tÝch luü nghÒ nghiÖp v÷ng vµng, ham hiÓu biÕt… Ban l·nh ®¹o ph¶i th­êng xuyªn lËp ra kÕ ho¹ch kinh doanh, thùc hiÖn kiÓm tra kiÓm so¸t ®Çy ®ñ chÆt chÏ ®Ó xö lý kÞp thêi nh÷ng v­íng møc vµ khã kh¨n cho ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ®­îc th«ng suèt vµ nhanh chãng. Cã chiÕn l­îc kinh doanh ®óng ®¾n vµ gi¶i ph¸p kÞp thêi sÏ gãp phÇn thùc hiÖn c«ng viÖc mét c¸ch cã kÕ ho¹ch, h¹n chÕ rñi ro vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. 5.2. Th­êng xuyªn ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé vÒ chuyªn m«n. Kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét nghiÖp vô míi, ho¹t ®éng cña nã g¾n liÒn víi nh÷ng diÔn biÕn cña thÞ tr­êng. V× vËy, ®ßi hái nh©n viªn phô tr¸ch ph¶i cã tr×nh ®é, am hiÓu vµ biÕt ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®Ó cã ph­¬ng ¸n kinh doanh tèi ­u, biÕt tËn dông thêi c¬, c¬ héi trong kinh doanh, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc kinh doanh liªn quan ®Õn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ. MÆt kh¸c, ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi lµ ho¹t ®éng ®Æc thï, c¸c giao dÞch cam kÕt mua b¸n cña NHTM mang tÝnh b¾t buéc. Do vËy, uy tÝn cña ng©n hµng ¶nh h­ëng lín ®èi tíi ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®ã trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi, t¸c ®éng trùc tiÕp vµo kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ng©n hµng. Tr×nh ®é xö lý nghiÖp vô cña nh©n viªn ng©n hµng ¶nh h­ëng trùc tiÕp nhÊt tíi uy tÝn cña ng©n hµng. HiÓu ®­îc tÇm quan träng nµy, Së giao dÞch I ph¶i th­êng xuyªn më c¸c líp tËp huÊn nghiÖp vô, ®­a c¸n bé ®i häc tËp, tu nghiÖp c¶ ë trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Thùc hiÖn ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô chuyªn m«n cho nh©n viªn phô tr¸ch lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i tÖ, mµ hiÖn nay, Së giao dÞch I cã 3 nh©n viªn trÎ thùc hiÖn nghiÖp vô nµy. §©y lµ mét lîi thÕ cho Së giao dÞch trong viÖc thùc hiÖn ®µo t¹o, båi d­ìng nghiÖp vô, n©ng cao tr×nh ®é, ®¸p øng cho t­¬ng lai, nh­ng còng lµ h¹n chÕ v× hä cßn thiÕu kinh nghiÖm. C¸n bé lµm nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ kh«ng chØ tinh th«ng nghÒ nghiÖp mµ cßn ph¶i giái ngoai ng÷, am hiÓu ph¸p luËt vµ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ, sö dông thµnh th¹o c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô c«ng viÖc, cã søc khoÎ tèt lµ mét ®iÒu kiÖn rÊt quan träng cho mét “dealer” giái. H¬n n÷a, hä cÇn cã kh¶ n¨ng thu thËp th«ng tin, ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi… sù nh¹y c¶m nghÒ nghiÖp ®Ó xö lý t×nh huèng giao dÞch mét c¸ch linh ho¹t. SGD I cßn nhiÒu khã kh¨n nh­ vèn, c«ng nghÖ nh­ng ch­a cÊp b¸ch b»ng nguån nh©n lùc, v× vËy Së cÇn ph¶i ®Çu t­ cho ®µo t¹o vµ cã chÕ ®é ®·i ngé tho¶ ®¸ng khuyÕn khÝch c¸c nh©n viªn tù häc hái, n©ng cao tr×nh ®é vµ sù nh¹y bÐn nghÒ nghiÖp cña hä. 6. Thùc hiÖn tèt mét sè nguyªn t¾c trong kinh doanh ngo¹i tÖ. Ho¹t ®éng kinh doanh ngoai tÖ lµ ho¹t ®éng chøa nhiÒu rñi ro, trong ®ã rñi ro vÒ tû gi¸ vµ rñi ro vÒ l·i suÊt lµ nh÷ng rñi ro ®Æc tr­ng. VÒ c¬ b¶n ng©n hµng kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®­îc rñi ro mµ chØ cã thÓ dïng c¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ thiÖt h¹i do chóng g©y ra. §Ó cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu th× ng©n hµng cÇn thùc hiÖn tèt mét sè nguyªn t¾c trong kinh doanh ngo¹i tÖ. 6.1. Ng©n hµng cÇn thùc hiÖn nguyªn t¾c mua ®ñ b¸n hÕt. Rñi ro vÒ tû gi¸ xuÊt hiÖn khi ng©n hµng cã tr¹ng th¸i mét lo¹i ngo¹i tÖ nµo ®ã d­ thõa hoÆc thiÕu hôt. Khi ngo¹i tÖ ®ã lªn gi¸ th× tr¹ng th¸i d­ thõa sÏ cã lîi cßn nÕu tr¹ng th¸i ©m th× sÏ bÞ lç. Trong qu¸ tr×nh mua b¸n hµng ngµy, tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ nµy lu«n thay ®æi nªn ng©n hµng lu«n cã kh¶ n¨ng gÆp ph¶i rñi ro do sù biÕn ®éng cña tû gi¸. V× vËy, ®Ó h¹n chÕ rñi ro do tû gi¸ g©y ra, ng©n hµng cÇn thùc hiÖn nguyªn t¾c mua ®ñ b¸n hÕt. MÆt kh¸c Së giao dÞch cÇn ®iÒu chØnh møc tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ tèi ­u, Ýt rñi ro nhÊt nh­ng ph¶i cã hiÖu qu¶ bëi nÕu duy tr× tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ë møc c©n b»ng th× sÏ bá lì c¬ héi kinh doanh khi kh«ng cã ®ñ ngo¹i tÖ cho nhu cÇu bÊt ngê cña kh¸ch hµng. 6.2. Nguyªn t¾c t×m ®­êng tho¸t tr­íc khi t¹o ra tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ. Së giao dÞch I còng cÇn ®Èy m¹nh ®ét ph¸ trong viÖc sö dông c¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro hèi ®o¸i (nghiÖp vô kú h¹n, nghiÖp vô ho¸n ®æi, hîp ®ång t­¬ng lai, hîp ®ång quyÒn chän…) hoÆc tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng nÕu tû gi¸ biÕn ®éng v­ît qu¸ mét ph¹m vi giíi h¹n cho phÐp th× ng©n hµng vµ kh¸ch hµng sÏ cïng chia sÎ thiÖt h¹i hoÆc cïng h­ëng lîi. §©y lµ nguyªn t¾c thø hai cho ng©n hµng. Rñi ro l·i suÊt chñ yÕu x¶y ra víi c¸c nghiÖp vô kú h¹n, nghiÖp vô quyÒn chän. So víi rñi ro tû gi¸ hèi ®o¸i th× rñi ro hèi ®o¸i Ýt cã ý nghÜa h¬n nh­ng víi khèi l­îng giao dÞch lín th× nã còng g©y ra thiÖt h¹i ®¸ng kÓ. §Ó h¹n chÕ rñi ro, SGD I cÇn ph¶i ph©n tÝch rñi ro ph¸t sinh tõ nh÷ng nghiÖp vô nµy. ViÖc nµy cÇn ph¶i thùc hiÖn theo nguyªn t¾c kÕt hîp ph©n tÝch c¬ b¶n víi ph©n tÝch kü thuËt. Ph©n tÝch c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh thÞ tr­êng, ph©n tÝch kü thuËt x¸c ®Þnh thêi ®iÓm. BÊt kú lÜnh vùc kinh doanh nµo th× lîi nhuËn bao giê còng ®i kÌm víi rñi ro. Rñi ro cµng lín th× lîi nhuËn cµng cao. §Ó thu ®­îc lîi nhuËn lín th× ®ßi hái mçi ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i n¾m lÊy c¬ héi, tËn dông thêi c¬ vµ biÕt tæng hîp tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kinh doanh. Riªng ®èi víi Së giao dÞch I, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i tÖ th× viÖc tæng hîp tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô, am hiÓu thÞ tr­êng vµ ®Æc biÖt cÇn cã sù nh¹y c¶m, linh ho¹t, kh¶ n¨ng n¾m b¾t thÞ tr­êng nhanh ®Ó tõ ®ã ®­a ra c¸c biÖn ph¸p, c«ng cô phßng ngõa rñi ro mµ vÉn thu ®­îc lîi nhuËn cao. 7. Më réng vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn kinh doanh ngo¹i tÖ. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng ®Òu cã liªn quan trùc tiÕp, t¸c ®éng lÉn nhau. Ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ho¹t ®éng kh¸c cïng ph¸t triÓn. Trong lÜnh vùc kinh doanh cã liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ t¹i Së giao dÞch I th× viÖc kinh doanh ngo¹i tÖ kh«ng chØ ®em l¹i lîi nhuËn cho ng©n hµng mµ cßn gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ vµ cho vay ngo¹i tÖ ph¸t triÓn. 7.1. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. Muèn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ th× ph¶i lµm tèt c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ. C«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ t¹i SGD I cÇn ®¶m b¶o sù tin cËy, tèc ®é thanh to¸n nhanh, cã m¹ng l­íi ng©n hµng ®¹i lý réng, t¹o thuËn lîi cho kh¸ch hµng ë nhiÒu thÞ tr­êng kh¸c nhau th× kh¸ch hµng sÏ t×m ®Õn ng©n hµng nhiÒu h¬n. §Ó thùc hiÖn tèt nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ th× ®ßi hái SGD I ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: - ChÝnh s¸ch thu hót kh¸ch hµng: Së cÇn cã c¸c møc ký quü phï hîp víi tõng doanh nghiÖp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tiÕt kiÖm chi phÝ vµ më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m chi phÝ cho kh¸ch hµng cã uy tÝn, quan hÖ l©u dµi víi Së, kh¸ch hµng cã khèi l­îng giao dÞch lín. T­ vÊn cho kh¸ch hµng vÒ ph­¬ng thøc giao dÞch cã lîi cho kh¸ch hµng. Tæ chøc thùc hiÖn nghiÖp vô ®¶m b¶o ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng mét c¸ch nhanh chãng vµ chÝnh x¸c, kÞp thêi, an toµn vÒ vèn… - §Ó t¨ng søc c¹nh tranh, SGD I nªn gi¶m bít thêi gian lµm thñ tôc më, thanh to¸n L/C ®Õn møc gän nhÊt cã thÓ ®­îc b»ng c¸ch ®¬n gi¶n ho¸ c¸c thñ tôc trong c¸c lÇn giao dÞch sau víi kh¸ch hµng th­êng xuyªn. C¸c ®¬n xin më L/C, chøng tõ hµng xuÊt nªn ®­îc kiÓm tra ngay khi xuÊt tr×nh hoÆc nh©n viªn ng©n hµng söa ch÷a nh÷ng sai sãt chøng tõ ngay gióp kh¸ch hµng tiÕt kiÖm ®­îc thêi gian kh«ng ph¶i ®i l¹i nhiÒu lÇn. - Më réng quan hÖ víi c¸c ng©n hµng kh¸c, ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ®Ó tËn dông tèi ®a sù trî gióp vÒ nghiÖp vô, chuyªn m«n vµ khai th¸c th«ng tin kinh tÕ. - Tæ chøc thùc hiÖn tèt quy tr×nh thanh to¸n quèc tÕ míi, ph¸t triÓn vµ sö dông m¹ng thanh to¸n quèc tÕ SWIFT víi hiÖu qu¶ cao nhÊt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng thanh to¸n quèc tÕ. - Trong cung øng dÞch vô thanh to¸n quèc tÕ, c¸c thanh to¸n viªn víi n¨ng lùc chuyªn m«n vµ phong c¸ch øng xö cña hä ®ãng vai trß quan träng hµng ®Çu v× chÝnh hä lµ h×nh ¶nh cña Së trong lßng kh¸ch hµng. V× vËy, ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña kh¸ch hµng, thanh to¸n viªn cÇn cã tr×nh ®é chuyªn m«n giái, chiÒu s©u kinh nghiÖm, kiÕn thøc vÒ c¸c lÜnh vùc liªn quan ®Õn nghiÖp vô ngo¹i th­¬ng ®Ó cã thÓ xö lý chóng nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ ®Æc biÖt nhËn biÕt ®­îc c¸c t×nh huèng lõa ®¶o, gi¶ m¹o chøng tõ. Do ®ã, cÇn chó träng c«ng t¸c ®µo t¹o c¶ vÒ nghiÖp vô vµ Anh ng÷ chuyªn s©u còng nh­ x©y dùng, hoµn thiÖn v¨n ho¸ øng xö, lu«n cã th¸i ®é mÒm máng ©n cÇn, t¹o sù gÇn gòi vµ tin cËy cho kh¸ch hµng. 7.2. Ho¹t ®éng cho vay ngo¹i tÖ. HiÖn nay, Së chØ cho vay ngo¹i tÖ ®èi víi mét sè c«ng ty vµ tæng c«ng ty cã doanh sè ho¹t ®éng lín nh­ng sè l­îng c¸c doanh nghiÖp nµy kh«ng nhiÒu, do ®ã, ®Ó më réng cho vay ngo¹i tÖ th× Së cÇn: - TiÕp tôc t¨ng kh¬i nguån ngo¹i tÖ trung vµ dµi h¹n. - Thùc hiÖn tèt cho vay tµi trî xuÊt nhËp khÈu ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp cã vèn lµm hµng xuÊt khÈu. Thùc hiÖn cho vay øng tr­íc bé chøng tõ hµng xuÊt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp ngo¹i tÖ cho doanh nghiÖp vµ cã ®iÒu kiÖn më réng thÞ tr­êng ngo¹i tÖ cã kú h¹n. - N©ng cao tr×nh ®é c¸n bé thÈm ®Þnh tÝn dông ®Ó xem xÐt kh«ng chØ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng mµ cßn t­ vÊn cho hä ph­¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶ nhÊt. III. Mét sè kiÕn nghÞ. 1. §èi víi ChÝnh phñ. Hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho kinh doanh ngo¹i tÖ. Kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét ho¹t ®éng ®Æc thï, v× hµng ho¸ trong thÞ tr­êng nµy cã tÝnh hÊp dÉn cao vµ rñi ro trong thÞ tr­êng nµy còng rÊt lín. Lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr­êng mµ ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng quèc tÕ, t¹o tiÒn ®Ò cho më cöa vµ cho héi nhËp nh­ng cho ®Õn nay vÉn ch­a cã mét bé luËt cô thÓ vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi. §Ó chuÈn bÞ cho bé luËt míi ra ®êi th× tr­íc m¾t yªu cÇu tÊt c¶ c¸c ng©n hµng thùc hiÖn tèt c¸c quy ®Þnh, nghÞ ®Þnh, th«ng t­… ®ang cã. Qu¶n lý ngo¹i hèi lµ mét c«ng viÖc liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. V× vËy, viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n qu¶n lý, c¸c th«ng t­ h­íng dÉn phï hîp, s¸t víi thùc tÕ lµ hÕt søc quan träng. HiÖn nay, nhiÒu ®iÒu kho¶n quy ®Þnh cßn g©y khã kh¨n, ch­a s¸t víi thùc tÕ nh­: quy ®Þnh vÒ tû gi¸, l­îng ngo¹i tÖ mua b¸n vµ viÖc mua b¸n ngo¹i tÖ víi ng­êi c­ tró lµ tæ chøc, ®iÒu nµy g©y khã kh¨n cho c¸c NHTM vµ doanh nghiÖp trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ. Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña NNHVN – Q§101/ 1999 ngµy 26/3/1999 mçi giao dÞch ph¶i cã gi¸ trÞ Ýt nhÊt lµ 50.000 USD. Nh­ vËy ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã quy m« ho¹t ®éng kinh doanh nhá, ®a phÇn lµ c¸c doanh nghiÖp nhá vµ võa, gi¸ trÞ ngo¹i tÖ cho mçi lÇn giao dÞch lµ kh«ng lín, quy ®Þnh trªn g©y khã kh¨n trong viÖc thu hót ngo¹i tÖ quy m« nhá vµ c¸c doanh nghiÖp lµ kh¸ch hµng nhá ®Õn víi ng©n hµng. Nªn ch¨ng c¸c NHTM cÇn ®Ò nghÞ víi NHNN gi¶m gi¸ trÞ tèi thiÓu phï hîp víi quy m« nhá cña c¸c NHTM. ViÖc nµy ngoµi ®¸p øng nhu cÇu kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp mµ cßn gióp cho c¸c doanh nghiÖp tù b¶o hiÓm c¸c kho¶n thu, chi ngo¹i tÖ cã gi¸ trÞ lín khái rñi ro ngo¹i hèi. GÇn ®©y viÖc triÓn khai nghÞ ®Þnh 61/2001/ N§ - CP ngµy 25/4/2001 cña ChÝnh phñ lµ ®iÒu hµnh tû lÖ kÕt hèi cña c¸c kho¶n thu ngo¹i tÖ v·ng lai cña c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi tõ møc 50% xuèng cßn 40%, vµ b©y giê quyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ 46/2003/Q§-TTg ngµy 2/4/2003 lµ tû lÖ kÕt hèi ®èi víi nguån thu ngo¹i tÖ v·ng lai lµ 0% ®· lµm cho nguån ngo¹i tÖ cña ng©n hµng gi¶m sót, ¶nh h­ëng ®Õn møc cung cÇu ngo¹i tÖ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n trong thêi gian qua. ViÖc qu¶n lý ngo¹i hèi cßn béc lé nhiÒu yÕu kÐm vµ s¬ hë lµm cho nguån ngo¹i tÖ v·ng lai tr«i næi trªn thÞ tr­êng ngµy mét gia t¨ng vµ ch­a cã biÖn ph¸p qu¶n lý h÷u hiÖu, nªn ch­a thÓ héi ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó chÊm døt t×nh tr¹ng “ ®« la ho¸ nÒn kinh tÕ”. ViÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n s¸t víi thùc tÕ ®· khã nh­ng viÖc thùc hiÖn cña c¸c NHTM cßn khã kh¨n h¬n nhiÒu, nhÊt lµ trong lÜnh vùc ngo¹i hèi, mét lÜnh vùc hoµn toµn míi mÎ ë ViÖt Nam. Do ®ã, ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o, tuyªn truyÒn, tËp huÊn n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc c¸c v¨n b¶n cña c¸n bé, nh©n viªn c¸c NHTM. Víi nh÷ng c©u hái, kiÕn nghÞ vÒ viÖc khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, NHNN cÇn sím nghiªn cøu tr¶ lêi hoÆc cã thÓ tËp hîp c¸c tr­êng hîp ®Ó nghiªn cøu ban hµnh cÈm nang cho ho¹t ®éng nµy nh­ phßng Th­¬ng m¹i quèc tÕ vÉn lµm hµng n¨m. 1.2. C¬ chÕ tû gi¸ linh ho¹t cã sù ®iÒu chØnh cña Nhµ n­íc. Trong hai n¨m 1999 ®Õn 2000 ®· cã hµng lo¹t c¸c v¨n b¶n vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i ra ®êi. §iÒu nµy chøng tá sù quan t©m cña Nhµ n­íc ®Õn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. C¬ chÕ tû gi¸ vµ ®iÒu hµnh tû gi¸ cña n­íc ta ®· thay ®æi c¬ b¶n, vai trß kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc vÒ tû gi¸ chÆt chÏ h¬n. Tû gi¸ do Nhµ n­íc c«ng bè ®· phÇn nµo ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM vµ s¸t víi tû gi¸ trªn thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, chÕ ®é tû gi¸ nµy vÉn cßn béc lé nhiÒu khiÕm khuyÕt. N¨m 2002 tû gi¸ t¨ng 2%, thÊp nhÊt trong nhiÒu n¨m qua, cho ®Õn ngµy 31/12/ 2002 tû gi¸ trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng do NHNN c«ng bè chØ t¨ng 1,97% so víi cuèi n¨m 2001. Tû gi¸ USD/VND chØ t¨ng 0,1-0,3%. TÝnh chung c¶ n¨m tû gi¸ USD t¨ng 2,1% thÊp h¬n hai n¨m liÒn kÒ tr­íc ®ã (n¨m 2000 t¨ng 3,4%, n¨m 2001 t¨ng 3.9%). Tõ thùc tÕ Êy cã thÓ nhËn xÐt gi¸ trÞ ®èi ngo¹i cña VND còng kh«ng gi÷ ®­îc thÕ chñ ®éng khi nÒn kinh tÕ thÕ giíi vÉn chao ®¶o vµ gi¸ vµng t¨ng ®ét biÕn: n¨m 2001 t¨ng 5%, n¨m 2002 t¨ng 19,4% so víi n¨m 2000 (©m 1,7%). Tõ ph©n tÝch trªn, ®Ó c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ ph¸t huy h¬n n÷a, NHNN cÇn tËp trung vµo hoµn thiÖn c¸c vÊn ®Ò: - Cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng mét c¸ch c¨n b¶n ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ë n­íc ta, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh viªn tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng ®­a c¸c nghiÖp vô míi vµo ho¹t ®éng. - N©ng cao dù tr÷ ngo¹i tÖ cña Nhµ n­íc t­¬ng xøng víi nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu vµ khèi l­îng ngo¹i tÖ ®ang cã trªn thÞ tr­êng n­íc ta. Cã nh­ v©y, NHNN míi ®¶m b¶o lµ ng­êi mua cuèi cïng trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, gióp c¸c NHTM yªn t©m h¬n trong kinh doanh ngo¹i tÖ. - Trong thêi gian tíi, viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ trong giao dÞch sÏ ®­îc më réng, ®Æc biÖt ¸p dông ®ång EUR vµo trong thanh to¸n. Do ®ã, NHNN nªn ®­a ra mét c¬ chÕ tû gi¸ linh ho¹t, thÝch hîp, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gi÷a c¸c lo¹i ngo¹i tÖ, t¹o kh¶ n¨ng thu hót nhiÒu lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c nhau cho ho¹t ®éng cña c¸c NHTM. - Trong viÖc Ên ®Þnh tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ cã kú h¹n trong c¸c giao dÞch kú h¹n ch­a phï hîp víi ®iÒu hµnh tû gi¸. HiÖn nay, møc gia t¨ng tû gi¸ ®· gi¶m tõ 0,58% xuèng 0,2% ngay tõ kú h¹n giao dÞch ®Çu tiªn trong khi tû gi¸ c«ng bè cña Nhµ n­íc cã th¸ng ®iÒu chØnh t¨ng liªn tôc vµ t¨ng tr­ëng kho¶ng 1%/th¸ng. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp vµ NHTM trong viÖc mua b¸n kú h¹n. MÆt kh¸c, viÖc quy ®Þnh c¸ch tÝnh tû gi¸ kú h¹n b»ng c¸ch khèng chÕ møc tèi ®a ®­îc phÐp dùa trªn tû gi¸ giao ngay céng víi tû lÖ % nµo ®ã tuú theo tõng kú h¹n lµ hÕt søc cøng nh¾c, kh«ng linh ho¹t vµ kh«ng ph¶n ¸nh ®øng b¶n chÊt cña tû gi¸ kú h¹n. Tuy nhiªn, tû gi¸ kú h¹n thùc chÊt ®­îc tÝnh dùa trªn chªnh lÖch l·i suÊt gi÷a hai ®ång tiÒn vµ tû gi¸ gi÷a chóng t¹i thêi ®iÓm ký hîp ®ång. V× vËy, ®Ó hoµn thiÖn c¬ chÕ tÝnh tû gi¸ kú h¹n th× NHNN nªn dùa vµo chªnh lÖch l·i suÊt thay v× c¸ch tÝnh hµnh chÝnh hiÖn nay. Tû gi¸ do NHNN c«ng bè ®«i khi ch­a ®¸nh gi¸ ®óng b¶n chÊt cung cÇu USD trªn thÞ tr­êng, nã gÇn nh­ mét h×nh thøc Ðp gi¸ ®èi víi c¸c NHTM, g©y khã kh¨n cho c¸c NHTM khi thu hót nguån ngo¹i tÖ tr«i næi trªn thÞ tr­êng. §Ó trong thêi gian tíi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ph¸t triÓn vµ cã hiÖu qu¶ h¬n th× ®ßi hái NHNN ph¶i xem xÐt vµ ®­a ra nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt míi, hoµn chØnh h¬n vÒ tû gi¸ dùa trªn sù ®¸nh gi¸ thùc tÕ diÔn biÕn cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ vµ nh÷ng thay ®æi cña ®ång tiÒn diÔn ra liªn tôc. ViÖc ®­a ra nh÷ng v¨n b¶n míi, hoµn thiÖn lµ rÊt quan träng trong viÖc hoµn thiÖn thÞ tr­êng ngo¹i hèi cña n­íc ta vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thÞ tr­êng ngo¹i hèi cña n­íc ta hoµ nhËp víi thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc tÕ. 1.3. H×nh thµnh vµ vËn hµnh tèt thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Tuy ®· ®i vµo ho¹t ®éng, nh­ng thÞ tr­êng ngo¹i hèi ë n­íc ta vÉn cßn ®ang ë ë thêi kú s¬ khai, c¸c nghiÖp vô giao dÞch cßn ®¬n gi¶n, lo¹i ngo¹i tÖ kh«ng nhiÒu vµ sè thµnh viªn tham gia lµ kh«ng lín. Do quy ®Þnh chÆt chÏ cña Nhµ n­íc vÒ thµnh viªn tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi nªn hiÖn nay, chØ cã c¸c NHTM míi ®­îc tham gia vµo thÞ tr­êng nµy. §Ó thÞ tr­êng ngo¹i hèi vËn hµnh theo ®óng nghÜa cña nã th× Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn tèt mét sè gi¶i ph¸p sau: X©y dùng mét c¬ chÕ tû gi¸ linh ho¹t, nh¹y bÐn, ph¶n ¸nh ®­îc th­êng xuyªn liªn tôc sù biÕn ®éng cña tû gi¸ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. - Trang bÞ hÖ thèng th«ng tin hiÖn ®¹i ®Ó tiÕp nhËn tû gi¸, c¸c nguån th«ng tin ®a chiÒu, chÝnh x¸c, nhanh chãng, th­êng xuyªn ®æi míi th«ng tin vµ cung cÊp cho c¸c NHTM. - Më réng thµnh viªn tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi lµ c¸c c¸ nh©n, tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc. - HiÖn nay, thÞ tr­êng ngo¹i hèi cña n­íc ta vÉn lµ mét lÜnh vùc cßn míi ®èi víi ng­êi d©n. Bëi vËy, muèn më réng ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng nµy trong thêi gian tíi th× cÇn trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cho d©n chóng vÒ thÞ tr­êng ngo¹i hèi, ®Æc biÖt lµ c¸c C«ng ty kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lín, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cã tiÒm n¨ng lín trong t­¬ng lai th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, s¸ch b¸o… 1.4. C¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ chØ cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc khi b¶n th©n nÒn kinh tÕ cã nh÷ng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i liªn quan ®Õn nhu cÇu chuyÓn ®æi tiÒn tÖ. Do vËy, sÏ lµ thiÕu sãt nÕu kh«ng ®Ò cËp ®Õn gi¶i ph¸p vÒ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ ®èi víi ho¹t ®éng nµy. Sù th©m hôt c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ ë n­íc ta lu«n ®­îc nh¾c tíi vµ lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Quan hÖ th­¬ng m¹i quèc tÕ ph¸t triÓn th× nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng cµng lín vµ ng­îc l¹i. N¨m 2002, kinh tÕ thÕ giíi vµ trong n­íc cã nhiÒu biÕn ®éng bÊt lîi tíi nÒn kinh tÕ vµ hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam. Sù phôc håi chËm cña nÒn kinh tÕ Mü vµ mét sè nÒn kinh tÕ lín, sù bÊt æn cña kinh tÕ chÝnh trÞ thÕ giíi do t¸c ®éng cña cuéc khñng bè, nguy c¬ chiÕn tranh ë Ir¾c, sù c¹nh tranh quèc tÕ trong lÜnh vùc xuÊt khÈu, thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh thÕ giíi, l·i suÊt ®ång USD gi¶m m¹nh còng t¸c ®éng ®Õn huy ®éng tiÒn göi ngo¹i tÖ cña hÖ thèng ng©n hµng. Trong khi ®ã, nhu cÇu nhËp khÈu cho ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n, cho CNH-H§H ®Êt n­íc vÉn lµ nh÷ng ®ßi hái cÊp thiÕt, kÕt qu¶ lµ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña n­íc ta vÉn ch­a ®­îc c¶i thiÖn. §©y lµ yÕu tè g©y mÊt c©n ®èi cung cÇu ngo¹i tÖ vµ lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña NHTM. Do vËy, ®Ó c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n, ChÝnh phñ cÇn tËp trung vµo thùc hiÖn: - TiÕp tôc h¹n chÕ nhËp siªu c¸c mÆt hµng tiªu dïng b»ng c¸ch yªu cÇu c¸c NHTM kh«ng b¸n ngo¹i tÖ cho c¸c nhu cÇu thanh to¸n nµy (kÓ c¶ nh÷ng ®¬n vÞ kÕt hèi ngo¹i tÖ cho ng©n hµng còng kh«ng ®­îc mua l¹i ngo¹i tÖ), quy ®Þnh ng©n hµng kh«ng cho vay ngo¹i tÖ ®Ó nhËp hµng tiªu dïng, c¾t h¼n hoÆc gi¶m h¹n ng¹ch nhËp khÈu c¸c mÆt hµng mµ trong t­¬ng lai cã thÓ s¶n xuÊt ®­îc. - §Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, kh«ng ngõng c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, n©ng cao c¬ së h¹ tÇng, ®Èy m¹nh c«ng t¸c ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ nh»m thu hót l­îng ngo¹i tÖ lín vµo trong hÖ thèng NHTM vµ c¶i thiÖn c¸c c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ. Vai trß cña ChÝnh phñ ®èi víi qu¶n lý ng©n hµng lµ rÊt quan träng. Nã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM vµ tíi sù vËn ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Do ®ã, ®Ó ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n th× ®ßi hái ChÝnh phñ ph¶i xem xÐt trªn tÊt c¶ c¸c mÆt cña nÒn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi… 2. §èi víi Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam (NH§T&PTVN). 2.1. VÒ quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ gi÷a Héi së chÝnh vµ c¸c chi nh¸nh. Quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ gi÷a Héi së chÝnh vµ c¸c chi nh¸nh cßn nhiÒu phøc t¹p, c¸c thñ tôc r­êm rµ g©y mÊt thêi gian vµ l·ng phÝ ®èi víi c¸c chi nh¸nh. Khi c¸c chi nh¸nh mua b¸n ngo¹i tÖ víi Héi së chÝnh th× ph¶i nép ®¬n xin mua, trong ®ã nªu sè ngo¹i tÖ cÇn mua, cho ai, môc ®Ých, ngµy hiÖu lùc, tû gi¸… nªn ch¨ng vÊn ®Ò nµy nªn ®Ó cho Gi¸m ®èc cña c¸c chi nh¸nh ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ chñ ®éng quyÕt ®Þnh cho phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi. Sè 1090/NH§T-KDTT cã quy ®Þnh vÒ viÖc mua b¸n ngo¹i tÖ trong hÖ thèng cã ghi: thùc hiÖn mua b¸n ngo¹i tÖ th«ng qua NH§T&PTVN mµ kh«ng thùc hiÖn mua b¸n ngo¹i tÖ gi÷a c¸c chi nh¸nh. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho c¸c chi nh¸nh trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng vµ h¹n chÕ kh¶ n¨ng chñ ®éng nguån ngo¹i tÖ cña c¸c chi nh¸nh. Chi nh¸nh chØ ®­îc b¸n ngo¹i tÖ khi ®· cã ®ñ nguån ngo¹i tÖ, kh«ng ®­îc øng b¸n tr­íc trõ tr­êng hîp ®­îc Tæng gi¸m ®èc cho phÐp. §èi víi mua b¸n ngo¹i tÖ kú h¹n, chi nh¸nh chØ ®­îc b¸n ngo¹i tÖ kú h¹n khi ®· x¸c ®Þnh râ cã hîp ®ång ch¾c ch¾n, mua ®­îc ngo¹i tÖ kú h¹n. §èi víi giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ kh¸c USD, c¸c chi nh¸nh chØ mua theo ®Ò nghÞ cña kh¸ch hµng, kh«ng ®­îc mua b¸n ®Ó gi÷ tr¹ng th¸i chê gi¸ biÕn ®éng nh»m môc ®Ých kinh doanh kiÕm lêi. VÉn biÕt trong mua b¸n hµng ngµy, c¸c chi nh¸nh cÇn theo dâi s¸t t×nh h×nh biÕn ®éng tû gi¸ ®Ó cã quyÕt ®Þnh mua b¸n kÞp thêi kh«ng ®Ó rñi ro do tû gi¸ biÕn ®éng ¶nh h­ëng xÊu ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh, nh­ng nh÷ng quy ®Þnh ®ã lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng chñ ®éng, linh ho¹t trong kinh doanh cña c¸c Chi nh¸nh, dÔ bá lì c¬ héi mua b¸n khi biÕn ®éng tû gi¸ cã lîi cho ng©n hµng, ®iÒu ®ã còng lµm gi¶m sù ph¸t huy tèi ­u hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c chi nh¸nh chñ ®éng trong viÖc t×m kiÕm nguån ngo¹i tÖ khi cã nhu cÇu cña kh¸ch hµng th× NH§T&PTVN nªn ®Ó cho c¸c chi nh¸nh tù mua b¸n ngo¹i tÖ víi nhau sao cho chÊp hµnh ®óng quy ®Þnh cña qu¶n lý ngo¹i hèi. Quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ cña c¸c chi nh¸nh th× qu¸ cò, kh«ng cßn phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ hiÖn nay khi nghÞ ®Þnh qu¶n lý ngo¹i hèi cña ChÝnh phñ ban hµnh vµ c¸c quy ®Þnh cña ngµnh chøc n¨ng cã liªn quan vÒ xuÊt nhËp khÈu ®· thay ®æi qu¸ nhiÒu. Ngoµi ra, quy tr×nh cßn nhiÒu phiÒn hµ cho kh¸ch hµng khi mua b¸n ngo¹i tÖ. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nghiÖp vô kinh doanh míi ra ®êi vµ ®i vµo ho¹t ®éng th× NH§T&PTVN nªn th­êng xuyªn hç trî c¸c chi nh¸nh mua b¸n c¸c lo¹i ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ víi gi¸ c¹nh tranh vµ thêi gian thùc hiÖn nhanh, gióp c¸c chi nh¸nh thùc hiÖn tèt môc tiªu chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ. §ã còng lµ träng t©m tËp trung cña hÖ thèng trong viÖc t¹o søc m¹nh tæng hîp ®Ó ph¸t triÓn vµ c¹nh tranh. 2.2. TriÓn khai kÞp thêi, h­íng dÉn cô thÓ c¸c v¨n b¶n cña ChÝnh phñ, cña ngµnh vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi vµ kinh doanh ngo¹i tÖ. Ho¹t ®éng nh­ mét chi nh¸nh cña NH§T&PTVN, Së giao dÞch I chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Héi së chÝnh. NH§T&PTVN lµ n¬i trùc tiÕp tiÕp nhËn c¸c v¨n b¶n cña ChÝnh phñ, cña NHNNVN, cña c¸c ngµnh, c¸c bé…sau khi nghiªn cøu sÏ ®­a ra c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn c¸c chi nh¸nh thùc hiÖn. Tuy nhiªn, viÖc ®­a ra c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn vÒ nghiÖp vô, ®Æc biÖt vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi vµ kinh doanh ngo¹i tÖ rÊt chËm hoÆc kh«ng h­íng dÉn cô thÓ, thiÕu ®ång bé vµ kh«ng kÞp thêi víi sù ®æi míi v¨n b¶n cña c¸c ngµnh, c¸c bé…lµm ¶nh h­ëng tíi viÖc thùc hiÖn cña c¸c chi nh¸nh. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ NH§T&PTVN cÇn triÓn khai thùc hiÖn kÞp thêi c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn mét c¸ch cô thÓ ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c chi nh¸nh ®­îc thuËn lîi h¬n, tr¸nh nhÇm lÉn vµ quan träng h¬n lµ hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c chi nh¸nh tõng b­íc ®­îc n©ng cao. MÆt kh¸c, ®Ò nghÞ NH§T&PTVN cho c¸c chi nh¸nh ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ kh«ng chØ phôc vô kh¸ch hµng mµ cßn kinh doanh kiÕm lîi cho chÝnh b¶n th©n ng©n m×nh do chªnh lÖch tû gi¸, ®­îc quyÒn mua b¸n ngo¹i tÖ víi c¸c ng©n hµng ngoµi hÖ thèng ®Ó tõ ®ã më réng mèi quan hÖ trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. NH§T&PTVN cÇn thiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin vÒ t×nh h×nh diÔn biÕn cña thÞ tr­êng, nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch qu¶n lý tiÒn tÖ cña ChÝnh phñ göi xuèng c¸c chi nh¸nh nhanh nhÊt ®Ó n¾m b¾t ®­îc vµ ¸p dông vµo trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña m×nh sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt, tr¸nh rñi ro. 2.3. Thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh kiÓm tra, kiÓm s¸t vµ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô. NH§T&PTVN cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra víi c¸c chi nh¸nh chÆt chÏ h¬n n÷a ®Ó tõ ®ã gióp c¸c chi nh¸nh gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c mét c¸ch kÞp thêi vµ chÊp hµnh quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, NHNN. §Ò nghÞ NH§T &PTVN th­êng xuyªn më c¸c líp ®µo t¹o, båi d­ìng c¶ vÒ lý thuyÕt lÉn thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cho c¸n bé chi nh¸nh trùc tiÕp lµm nghiÖp vô nµy. NH§T &PT cÇn th­êng xuyªn tæ chøc c¸c buæi th¶o luËn, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c chi nh¸nh trao ®æi, häc hái kinh nghiÖm lÉn nhau, cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi trong n­íc vµ trªn thÕ giíi cho c¸c chi nh¸nh, ®ång thêi gi¶i quyÕt nh÷ng th¾c m¾c cña c¸c chi nh¸nh ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ mét c¸ch kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ. KÕt luËn. Trong thêi gian tíi NH§T&PTVN cã rÊt nhiÒu c¬ héi vµ th¸ch thøc míi. Nh÷ng c¬ héi nµy xuÊt ph¸t tõ viÖc th¸o gì, cëi më khã kh¨n cña ChÝnh phñ ViÖt Nam, quyÕt t©m cña NH§T&PTVN trong viÖc tiÕp tôc c¬ cÊu l¹i toµn bé hÖ thèng ng©n hµng ®¸p øng yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Giai ®o¹n ph¸t triÓn tiÕp theo cña NHTMVN cã mét ý nghÜa v« cïng quan träng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn nÒn tµi chÝnh n­íc nhµ, ®Æc biÖt lµ trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét m¾t xÝch quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i vµ lµ mét nghiÖp vô quan träng cña NHTM. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cã hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn m¹nh sÏ gãp phÇn thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc kinh doanh cña ng©n hµng, ®¹t ®­îc môc tiªu vÒ lîi nhuËn, kh¸ch hµng…. Ngoµi ra, ho¹t ®éng nµy cßn gãp phÇn thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kh¸c cïng ph¸t triÓn, ®­a ng©n hµng tiÕn nhanh h¬n trªn con ®­êng héi nhËp. MÆc dï ®· cã nh÷ng thµnh c«ng, ®ãng gãp lín nh­ng bªn c¹nh ®ã Së giao dÞch I còng cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. §Ó ph¸t triÓn trong thêi gian tíi, viÖc ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p hoµn chØnh kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò ®¬n gi¶n mµ ®ßi hái ph¶i cã sù nghiªn cøu dÇn dÇn, cã thêi gian ®Ó rót kinh nghiÖm. Qua thêi gian thùc tËp t¹i Së giao dÞch I cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc, t×nh h×nh thùc tÕ, ®Æc biÖt lµ sù h­íng dÉn tËn t×nh cña PGS. TS. NguyÔn ThÞ Quy em ®· hoµn thµnh kho¸ luËn tèt nghiÖp nµy. Trong giíi h¹n bµi viÕt cña m×nh, em chØ ®­a ra ®­îc m«t ®ãng gãp rÊt nhá trong viÖc nghiªn cøu t×m gi¶i ph¸p kh¶ thi trong ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. MÆc dï ®· cè g¾ng hÕt søc nh­ng víi kiÕn thøc vµ thêi gian h¹n chÕ nªn em kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh, rÊt mang nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó ®Ò tµi nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n PGS.TS. NguyÔn ThÞ Quy, c¸c thÇy c« trong khoa KTNT, c¸c anh chÞ Phßng nguån vèn kinh doanh t¹i Së giao dÞch I NH§T&PTVN ®· gióp ®· em trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu. Tµi liÖu tham kh¶o I. V¨n b¶n ph¸p luËt. 1. NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ dè 63/1998/N§-CP ngµy 17/8/1998 vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi. 2. QuyÕt ®Þnh cña Thñ t­íng ChÝnh phñ sè 173/1998/Q§-TTg ngµy 12/9/1998 vÒ nghÜa vô b¸n vµ quyÒn mua ngo¹i tÖ cña ng­êi c­ tró lµ tæ chøc. 3. QuyÕt ®Þnh sè 65/1999/Q§-NHNN ngµy 25/2/1999 vÒ viÖc quy ®Þnh nguyªn t¾c x¸c ®Þnh tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc tÝn dông ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ. 4. Th«ng t­ sè 08/1998/TT NHNN ngµy 30/9/1998 h­íng dÉn thi hµnh QuyÕt ®Þnh sè 173/1998/Q§-TTg ngµy 12/9/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. II. S¸ch, gi¸o tr×nh vµ t¹p chÝ. 1. Thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng – Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc Tr­êng ®¹i häc Ngo¹i th­¬ng Hµ Néi 2000. 2. Ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ qu¶n trÞ nghiÖp vô. Chñ biªn TS Phan Thu Hµ - TS NguyÔn ThÞ Thu Th¶o, Khoa ng©n hµng tµi chÝnh – Tr­êng §HKTQD. 3. NghiÖp vô hèi ®o¸i vµ thanh to¸n quèc tÕ. Nhµ xuÊt b¶n thèng kª. 4. Tû gi¸ tiÒn tÖ vµ vÊn ®Ò kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Nhµ xuÊt b¶n thèng kª. 5. TiÒn tÖ, ng©n hµng, thÞ tr­êng tµi chÝnh – MISHKIN. Nhµ xuÊt b¶n khoa häc kü thuËt. 6. T¹p chÝ Ng©n hµng sè 9/2003, sè 3/2003; sè 4/2003; sè 4/02, sè 1/01. 7. T¹p chÝ thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ sè 2/03, sè 8/03, sè 6/01, sè 12/01, sè 12/02. 8. T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn sè 122/01; sè 125/01; sè 130/02. III. Tµi liÖu cña c«ng ty. 1. Quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I. 2. B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I n¨m 2000, 2001, 2002 vµ 9 th¸ng ®Çu n¨m 2003. 3. C¸c v¨n b¶n qu¶n lý ngo¹i hèi hiÖn hµnh 9 th¸ng 6 – 2003). 4. B¸o c¸o tæng kÕt vÒ qu¶n lý ngo¹i tÖ trªn ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi.