Lời mở đầu
Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin đã làm thay đổi nhiều lĩnh vực của xã hội. Trong thương mại quốc tế, mọi giao dịch đều đòi hỏi phải có tốc độ nhanh chóng, thanh toán bằng tiền mặt đã cho thấy những mặt hạn chế của nó. Do vậy vào những năm 50 của thế kỷ 20, một số ngân hàng trên thế giới đã giới thiệu thẻ thanh toán. Cho đến nay việc thanh toán bằng thẻ đã khẳng định được những tính năng ưu việt của nó so với các phương tiện thanh toán khác.
Mặc dù thẻ thanh toán đã ra đời được hơn 50 năm nhưng nó mới được biết đến ở Việt Nam khoảng 10 năm trước đây. Và đến năm 1996 chỉ có 2 ngân hàng thương mại Việt Nam là Ngân hàng Ngoại Thương và Ngân hàng cổ phần á Châu (ACB) tham gia phát hành thẻ thanh toán. Trong những năm đầu phát hành, ACB đã từng bước khẳng định được vị trí của mình trong lĩnh vực còn rất mới mẻ ở Việt Nam này. Tuy vậy, ACB vẫn còn gặp nhiều khó khăn để có thể mở rộng và không ngừng hoàn thiện dịch vụ thanh toán thẻ của mình.
Nhận thức được tính cấp thiết phải mở rộng và hoàn thiện dịch vụ thanh toán thẻ ở Việt Nam nói chung và của Ngân hàng ACB nói riêng, em đã chọn đề tài: “ Một số giải pháp nhằm mở rộng và hoàn thiện thanh toán thẻ tại Ngân hàng Thương mại cổ phần á Châu” cho khoá luận tốt nghiệp của mình. Nội dung của khoá luận ngoài phần mở đầu và kết luận được chia thành 3 chương:
Chương I: Một số vấn đề cơ bản về thẻ thanh toán.
Chương II: Thực trạng phát hành và thanh toán thẻ tại Ngân hàng Thương mại cổ phần á Châu.
Chương III: Giải pháp nhằm hoàn thiện và mở rộng hoạt động phát hành và thanh toán thẻ tại Ngân hàng Thương mại cổ phần á Châu
91 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1487 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Một số giải pháp nhằm mở rộng và hoàn thiện thanh toán thẻ tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Á Châu, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
c tiªu t¨ng doanh sè thanh to¸n thÎ lªn trung b×nh 300 tû VND/ n¨m trong 5 n¨m tíi, ng©n hµng tiÕp tôc ®Èy m¹nh ph¸t triÓn hÖ thèng ®¹i lý vµ c¸c ®iÓm chi tr¶ tíi 6000 ®¹i lý vµo n¨m 2005. Cã kÕ ho¹ch ®Çu t trang bÞ thªm tõ 1 ®Õn 2 m¸y göi rót tiÒn tù ®éng ATM.
T¨ng cêng phèi kÕt hîp chÆt chÏ víi bu ®iÖn, trong trao ®æi th«ng tin giao dÞch gi÷a ®¹i lý víi ng©n hµng ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng æn ®Þnh cña phÇn mÒm qu¶n lý vµ cÊp phÐp chuÈn chi, thanh to¸n.
Nghiªn cøu kÕt hîp thanh to¸n thÎ víi c¸c nghiÖp vô kh¸c cña ng©n hµng nh»m ®¶m b¶o cung cÊp c¸c dÞch vô ng©n hµng mét c¸ch ®ång bé vµ cã søc c¹nh tranh nhÊt.
II. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n.
1. ThuËn lîi:
1.1. C¬ héi héi nhËp cña kinh tÕ ViÖt nam vµo kinh tÕ thÕ giíi.
C¸nh cöa cña nÒn kinh tÕ ViÖt nam ®ang më réng ®Ó ®ãn chµo bÌ b¹n n¨m ch©u: HiÖp ®Þnh thong m¹i ViÖt MÜ chÝnh thøc ký kÕt ngµy 13/7/2000 lµ thµnh viªn cña AFTA n¨m 2006 hay viÖc ®Ö ®¬n xin gia nhËp WTO lµ nh÷ng minh chøng râ nÐt. Sù héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi t¹o cho ViÖt nam mét thÞ trêng hµng ho¸, dÞch vô réng lín; tiÕp cËn c«ng nghÖ, tri thøc hiÖn ®¹i; më réng giao lu v¨n ho¸, häc hái t¸c phong sinh ho¹t, lµm viÖc v¨n minh. §©y lµ nh÷ng nh©n tè quan träng víi thÞ trêng thÎ ®Çy høa hÑn cña ViÖt nam trong t¬ng lai.
1.2. DÊu hiÖu phôc håi nÒn kinh tÕ
Khñng ho¶ng kinh tÕ §«ng nam ¸ n¨m 97, 98 lµm gi¶m lîng kh¸ch níc ngoµi vµo ViÖt nam. TiÕp theo ®ã sù suy gi¶m kinh tÕ toµn cÇu khiÕn søc mua s¾m hµng ho¸ cña ngßi d©n trong níc còng nh níc ngoµi gi¶m sót kÐo theo doanh thu thÎ gi¶m. Tuy nhiªn sù phôc håi nÒn kinh tÕ vµo n¨m 2000, 2001 víi tèc ®é t¨ng trëng lÇn lît lµ 6,7% 6,8%, ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt nam (FDI) n¨m 2000 lµ 2 tû USD t¨ng 14 % so víi n¨m 1999, h¬n n÷a trong n¨m 2001 sè lîng kh¸ch níc ngoµi vµo ViÖt nam t¨ng 15% so víi n¨m 2000. §©y lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù phôc håi vµ ph¸t triÓn cña thÞ trêng thÎ ViÖt nam.
1.3. Sù ra ®êi mét hµnh lang ph¸p lý cho ph¸t triÓn dÞch vô thÎ.
Ngµy 19 /10/1999, QuyÕt ®Þnh sè 371/1999/Q§-NHNN vÒ viÖc ban hµnh Quy chÕ ph¸t hµnh sö dông, vµ thanh to¸n thÎ ng©n hµng, ®· chÝnh thøc ®a ra m«i trêng hµnh lang ph¸p lý thèng nhÊt cho ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i t¹i ViÖt Nam hiªn nay.
1.4. C«ng nghÖ tin häc ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong níc vµ trªn thÕ giíi
ThÎ thanh to¸n ra ®êi trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu cña c«ng nghÖ th«ng tin. ThÎ sÏ kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nÕu nã kh«ng ®îc ®a vµo m¸y ®äc vµ hÖ thèng m¸y tÝnh nèi c¸c trung t©m ph¸t hµnh vµ thanh to¸n. Cho ®Õn nay c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin liªn l¹c nh ®iÖn tho¹i cè ®Þnh, mobile phone, fax, computer…®· phæ biÕn trong qu¶ng ®¹i quÇn chóng nh©n d©n. N¨m 1999 ViÖt nam chÝnh thøc hoµ m¹ng Internet. Th¬ng m¹i ®iÖn tö ph¸t triÓn víi doanh sè 300.000 USD trong 5 th¸ng ®Çu n¨m 2000. §iÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn cho ph¸t triÓn thanh to¸n thÎ.
1.5. Nhu cÇu du häc, ®i du lÞch níc ngoµi cña ngêi d©n ViÖt nam t¨ng.
Kho¶ng 2-3 n¨m gÇn ®©y, kinh tÕ ph¸t triÓn, thu nhËp cña ngêi d©n ViÖt Nam ®îc n©ng cao, ®êi sèng ®îc æn ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã sù t¨ng cêng hîp t¸c gi÷a c¸c quèc gia trong c¸c lÜnh vùc v¨n ho¸, gi¸o dôc, du lÞch…lµ nh÷ng nh©n tè lµm gia t¨ng nhu cÇu häc tËp, sinh ho¹t , hay du lÞch ë níc ngoµi. §©y lµ nh÷ng nhãm kh¸ch hµng rÊt cã tiÒm n¨ng vµ còng lµ c¬ héi ®ßi hái ACB ph¶i cã chiÕn lîc qu¶ng b¸ tiÕp thÞ thu hót nhãm kh¸ch hµng nµy.
2. Khã kh¨n
2.1. NÒn kinh tÕ tiÕp tôc ph¶i ®èi mÆt víi nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc.
Võa phôc håi sau cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ §«ng nam ¸, ViÖt nam l¹i ph¶i ®¬ng ®Çu víi sù suy tho¸i kinh tÕ toµn cÇu. N¨m 2001 kinh tÕ thÕ giíi ë ®¸y cña chu kú kinh tÕ víi tèc ®é t¨ng trëng 1,3%. Trong níc chØ sè gi¸ tiªu dïng c¶ n¨m 2001 chØ ®¹t 0,8%, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, gi¸ cña mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chiÕn lîc nh cµ phª, hå tiªu ... gi¶m, ¶nh hëng xÊu ®Õn thu nhËp cña ngêi d©n. Nh÷ng khã kh¨n ®ã kh«ng chØ ¶nh hëng tíi ho¹t ®éng kinh doanh thÎ cña ACB mµ cßn ¶nh hëng tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung cña toµn ng©n hµng.
2.2. M«i trêng x· héi.
MÆc dï ®· tr¶i qua h¬n 10 n¨m ®æi míi, cã sù chuyÓn dÞch ®¸ng kÓ trong c¬ cÊu kinh tÕ nhng vÒ c¬ b¶n ViÖt nam vÉn lµ níc n«ng nghiÖp víi h¬n 70% d©n sè sèng ë n«ng th«n, thu nhËp cña ngêi d©n cßn thÊp (kho¶ng 270 USD/ngêi/n¨m). V× vËy c¸c mãn chi tiªu lµ nhá nhÆt, manh món, kh«ng phï hîp víi viÖc sö dông thÎ. MÆt kh¸c mäi kho¶n thu nhËp c¸ nh©n bao gåm c¶ l¬ng th¸ng vµ thëng ®Òu ®îc tr¶ b»ng tiÒn mÆt, d©n chóng cha cã thãi quen vµ còng cha cã nhu cÇu më tµi kho¶n c¸ nh©n t¹i ng©n hµng. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho ng©n hµng trong viÖc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c thu nhËp thùc tÕ cña kh¸ch hµng xin ph¸t hµnh thÎ còng nh thu nî tõ kh¸ch hµng.
2.3. Cha cã mét hµnh lang ph¸p lý ®ång bé vµ æn ®Þnh.
QuyÕt ®Þnh 371/1999/ do NHNN ban hµnh vÒ quy chÕ ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ ng©n hµng ®· ®Æt nÒn mãng vÒ ph¸p lý cho sù ph¸t triÓn cña thanh to¸n thÎ t¹i ViÖt Nam. Tuy nhiªn qui ®Þnh nµy cßn m©u thuÉn víi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi, tÝn dông…H¬n n÷a ngoµi c¸c v¨n b¶n híng dÉn ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ th× hoµn toµn cha cã mét v¨n b¶n ph¸p lý nµo kh¸c cã tÝnh ph¸p lý cao trong viÖc xö lý c¸c tranh chÊp, vi ph¹m trong thanh to¸n vµ ph¸t hµnh thÎ t¹i ViÖt Nam phÇn lín c¸c ng©n hµng tù gi¶i quyÕt víi nhau khi cã tranh chÊp, hoÆc cã thÓ th«ng qua tæ chøc thÎ quèc tÕ ®Ó gi¶i quyÕt tranh chÊp.
2.4. Chi phÝ ®Çu t trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ qu¸ cao.
ViÖc ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ®ßi hái chi phÝ ®Çu t cao cho viÖc l¾p ®Æt nh÷ng thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nh thiÕt lËp c¸c Terminal ®Çu cuèi nh m¸y göi rót tiÒn tù ®éng ATM hay m¸y thanh to¸n thÎ t¹i c¸c ®iÓm b¸n hµng (POS). §Ó cã ®îc mét m¸y ATM NH mÊt kho¶ng 15 000 USD, mét m¸y dËp thÎ lµ 50000 USD, hay mét m¸y ®äc thÎ ®iÖn tö lµ 650 - 1000USD. Nh vËy trang bÞ cho kho¶ng 2000 ®¹i lý th× chi phÝ lµ kh«ng nhá. §Êy lµ cha kÓ tíi c¸c chi phÝ b¶o dìng, chi phÝ thuª bao liªn l¹c trong vµ ngoµi níc (bé phËn dÞch vô thÎ Hµ néi mÊt kho¶ng 22 triÖu VND/th¸ng cho chi phÝ nµy). Trong khi vèn chñ së h÷u cña ACB nãi riªng (khoo¶ng 300 - 400 tû VND), cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c nãi chung lµ nhá bÐ th× ®Çu t trang thiÕt bÞ lµ mét th¸ch thøc.
2.5. Thãi quen dïng tiÒn mÆt ®Ó thanh to¸n chØ tr¶ trong d©n chóng cßn phæ biÕn.
So víi c¸c níc kh¸c trong khu vùc ViÖt Nam lµ mét quèc gia sö dông qu¸ nhiÒu tiÒn mÆt, chiÕm kho¶ng 40% M2, 10 %GDP. V× vËy chi phÝ in Ên kiÓm ®Õm, vËn chuyÓn tiÒn mÆt kh¸ lín. Theo tÝnh to¸n cña mét chuyªn gia ng©n hµng, t×nh tr¹ng sö dông tiÒn mÆt qu¸ lín trong nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay ®ang lµm cho chóng ta mçi n¨m mÊt ®i tíi kho¶ng 1 tû ®« la Mü.
Bªn c¹nh ®ã kiÕn thøc vÒ thÎ cña ngêi d©n ViÖt nam cßn thÊp. Nh thÕ ®Ó ng¬× d©n hiÓu ®îc c«ng dông cña thÎ, thay ®æi t©m lý a thÝch tiÒn mÆt kh«ng thÓ thùc hiÖn tang mét sím, mét chiÒu.
2.6. C¹nh tranh ngµy cµng khèc kiÖt.
Kh«ng chØ cã ng©n hµng mµ trong t¬ng lai rÊt cã thÓ cã nhiÒu tæ chøc tµi chÝnh kh¸c dîc phÐp ph¸t hµnh thÎ. §Æc biÖt lµ sù ra ®êi ngµy cµng nhiÒu c¸c chi nh¸nh ng©n hµng níc ngoµi víi lîi thÕ vÒ vèn, c«ng nghÖ, ph¬ng thøc qu¶n lý vµ sù häc hái kinh nghiÖm cña ngêi ®i trø¬c. Bªn c¹nh ®ã, mét sè ng©n hµng thùc hiÖn c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh nh gi¶m chi phÝ thanh to¸n cho c¸c CSCNT díi c¸c h×nh thøc kh¸c (TrÝch 0,2% cho c¸c CSCNT tõ chi phÝ qu¶ng c¸o (HKB, UOB) ®· g©y khã kh¨n kh«ng Ýt cho ACB).
Tríc nh÷ng c¬ héi vµ th¸ch thøc nh trªn, gi¶i ph¸p nµo lµ phï hîp ®Ó ACB cã thÓ n©ng cao chÊt lîng, hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ?
III. M«t sè gi¶i ph¸p nh»m më réng vµ hoµn thiÖn thanh to¸n thÎ t¹i ng©n hµng TMCP ¸ ch©u.
1. Gi¶i ph¸p vÜ m«.
1.1. M«i trêng ph¸p lý
BÊt cø ho¹t ®éng kinh tÕ, x· héi nµo còng cÇn cã mét hµnh lang ph¸p lý ®iÒu chØnh cho nã ho¹t ®éng ®óng híng. ThÎ míi xuÊt hiÖn ë ViÖt nam vµi n¨m trë l¹i ®©y, v× thÕ viÖc ban hµnh mét qui chÕ thèng nhÊt vÒ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ lµ cÊp b¸ch. Ngµy 19/10/1999 NHNN ®· ban hµnh quyÕt ®Þnh sè 371/1999 gióp gi¶i quyÕt nh÷ng b¨n kho¨n, th¾c m¾c cña c¸c chñ thÓ liªn quan ®Õn thÎ. Tuy nhiªn còng cßn vÊn ®Ò ph¶i bµn xung quanh quyÕt ®Þnh nµy.
Thø nhÊt: Nh÷ng ph¬ng thøc ¸p dông trong qu¸ tr×nh sö dông vµ thanh to¸n thÎ cßn tr¸i víi chÝnh s¸ch qu¶n lý ngo¹i hèi hiÖn hµnh. VÝ dô t¹i ViÖt Nam hiÖn nay theo quy chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi hiÖn hµnh, mäi giao dÞch trong l·nh thæ ViÖt Nam ph¶i thùc hiÖn b»ng tiÒn ®ång, ngo¹i trõ mét sè doanh nghiÖp ®îc Nhµ níc cho phÐp míi ®îc thùc hiÖn giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ. Nhng trªn thùc tÕ, c¸c giao dÞch gi÷a ng©n hµng ph¸t hµnh thÎ víi c¸c c¬ së chÊp nhËn thÎ kh¸c hÖ thèng ®Òu h¹ch to¸n b»ng ®ång USD, hai chi nh¸nh ng©n hµng níc ngoµi lµ HongKong Bank vµ ANZ sö dông m¸y rót tiÒn tù ®éng ATM cho kh¸ch rót tiÒn b»ng USD, trong khi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam trong ®ã cã ACB kh«ng ®îc thùc hiÖn.
Thø hai: C¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn h¹n møc tÝn dông, l·i suÊt tÝn dông, c¸c møc phÝ… ¸p dông cho c¸c dÞch vô thÎ cha râ rµng, thèng nhÊt mµ ®Ó c¸c ng©n hµng tù qui ®Þnh. §ång thêi còng cha cã c¸c v¨n b¶n híng dÉn cô thÓ vÒ c¸ch h¹ch to¸n, c¸c nghiÖp vô liªn quan ®Õn giao dÞch thÎ.
V× vËy ®Ó ®¶m b¶o sù thèng nhÊt trong qu¶n lý vµ b×nh ®¼ng trong c¹nh tranh gi÷a c¸c lo¹i thÎ do ng©n hµng trong níc ph¸t hµnh, Ng©n hµng Nhµ níc nªn kiÕn nghÞ ChÝnh phñ vÒ viÖc söa ®æi c¸c v¨n b¶n ph¸p lý liªn quan ®Õn thÎ thanh to¸n nh qu¶n lý ngo¹i hèi ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt ®ång bé c¸c v¨n b¶n ph¸p lý vÒ thÎ vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p lý cã liªn quan. Cô thÓ lµ:
Qui ®Þnh ph©n biÖt lo¹i thÎ cã mÖnh gi¸ b»ng VND ph¸t hµnh ®Ó sö dông t¹i ViÖt nam vµ thÎ cã mÖnh gi¸ b»ng ngo¹i tÖ ph¸t hµnh ®Ó sö dông ë níc ngoµi.
§èi víi c¸c giao dÞch rót tiÒn mÆt b»ng thÎ t¹i ATM trong níc ph¶i ®îc thùc hiÖn b»ng VND. NHPH chØ cho phÐp c¸c chñ thÎ rót tiÒn mÆt b»ng ngo¹i tÖ t¹i quÇy giao dÞch ë ng©n hµng ®Ó phôc vô cho nh÷ng môc ®Ých phï hîp víi qui chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi hiÖn hµnh.
§· ®Õn lóc x©y dùng biÓu phÝ, h¹n møc tÝn dông thèng nhÊt víi mét biªn ®é dao ®éng nhÊt ®Þnh còng nh x©y dùng chÕ ®é b¸o c¸o, h¹ch to¸n, kiÓm tra nghiÖp vô thÎ theo th«ng lÖ quèc tÕ vµ c¸c yªu cÇu cña Ng©n hµng Nhµ níc cho c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh, thanh to¸n thÎ.
C¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cÇn nghiªn cøu mét v¨n b¶n cã tÝnh ph¸p lý cao h¬n qui chÕ ®· ban hµnh ®Ó xö lý c¸c tranh chÊp x¶y ra gi÷a c¸c ng©n hµng chø kh«ng nªn ®Ó cho c¸c ng©n hµng tù xö lý nh hiÖn nay.
NHNN vµ HiÖp héi thÎ ViÖt nam (HHTVN ) cÇn qui ®Þnh b¾t buéc c¸c ng©n hµng ë ViÖt nam ph¶i chÊp nhËn thanh to¸n thÎ th«ng qua HHT b»ng VND. Së dÜ nh thÕ lµ bëi v× ngêi ViÖt nam ®îc ng©n hµng ViÖt nam ph¸t hµnh thÎ tÝn dông quèc tÕ cã h¹n møc b»ng VND, mua hµng niªm yÕt gi¸ còng b»ng VND nhng khi thanh to¸n b»ng thÎ tÝn dông chñ thÎ ph¶i chÞu 2 lÇn qui ®æi VND-USD –VND ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau kh«ng thèng nhÊt. §iÒu nµy thêng dÉn ®Õn viÖc chñ thÎ ph¶i tr¶ tiÒn cho ng©n hµng nhiÒu h¬n gi¸ trÞ hµng ho¸, dÞch vô. MÆt kh¸c CSCNT cßn ph¶i chÞu tû gi¸ qui ®æi cña ng©n hµng (tû gi¸ nµy thêng thÊp h¬n tû gi¸ trªn thÞ trêng tù do) nªn ®èi víi c¸c CSCNT võa vµ nhá th× viÖc chÊp nhËn thanh to¸n thÎ chØ lµ trêng hîp bÊt d¾c dÜ. Qua ph©n tÝch trªn ta thÊy viÖc chÊp nhËn thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ b»ng USD kh«ng b¶o vÖ ®îc chñ thÎ, kh«ng khuyÕn khÝch ®îc c¸c CSCNT. V× thÕ qui ®Þnh b¾t buéc c¸c ng©n hµng ViÖt nam ph¶i chÊp nhËn thanh to¸n thÎ b»ng VND sÏ kÝch thÝch c¹nh tranh lµnh m¹nh, b¶o vÖ chñ thÎ, b¶o vÖ CSCNT, h¹n chÕ sù ¶nh hëng cña ngo¹i tÖ víi ViÖt nam.
1.2. M«i trêng kinh tÕ - x· héi.
Chèng tham nhòng tèt sÏ gãp phÇn më réng viÖc sö dông thÎ.
John Maynard Keynes ®a ra kh¸i niÖm a thÝch tiÒn mÆt cña d©n chóng. Kh¸i niÖm ®ã hoµn toµn phï hîp víi kh¸i niÖm a chuéng tiÒn mÆt ë ViÖt nam hiÖn nay. Mét sè nh©n viªn thuéc ban lÔ t©n hay phßng vËt t cña c¬ quan nhµ níc sö dông ho¸ ®¬n mua hµng trªn ®ã ghi mét sè tiÒn lín h¬n gi¸ trÞ thùc tÕ hä chi ra ®Ó hëng chªnh lÖch. §iÒu nµy kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc nÕu hä sö dông thÎ cña c«ng ty ®Ó mua hµng. Nh vËy râ rµng sö dông thÎ trong trêng hîp nµy lµ bÊt lîi.
Thay ®æi quan niÖm tiÒn tÖ hiÖn ®¹i.
TiÒn tÖ bao gåm M1 vµ M2 tøc lµ gåm c¶ tiÒn thùc vµ bót tÖ.Tuy nhiªn thùc tÕ hiÖn nay trõ nh÷ng ngêi ®îc ®µo t¹o qua c¸c trêng kinh tÕ th× hÇu hÕt ngßi d©n ®Òu cho r»ng tiÒn chØ lµ tiÒn thùc (tiÒn giÊy vµ tiÒn kim lo¹i). V× thÕ hä kh«ng hoµn toµn yªn t©m khi cÇm trong tay mét h×nh th¸i tiÒn tÖ kh¸c. Do ®ã viÖc thay ®æi quan ®iÓm tiÒn tÖ trong lu th«ng lµ nÒn t¶ng c¬ b¶n cho viÖc më réng ph¹m vi sö dông thÎ trong toµn x· héi.
Thay ®æi thãi quen sö dông tiÒn mÆt, khuyÕn khÝch më tµi kho¶n c¸ nh©n t¹i ng©n hµng ®ång thêi t¨ng cêng tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng.
CÊp h÷u quan cÇn quan t©m h¬n n÷a ®Õn vÊn ®Ò thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, cã nh÷ng chñ tr¬ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p ®óng ®¾n kÞp thêi nh chÊp nhËn thanh to¸n b»ng thÎ t¹i c¸c ®iÓm b¸n hµng, thu tiÒn ®iÖn, tiÒn níc tiÒn thuÕ b»ng c¸c h×nh thøc kh«ng dïng tiÒn mÆt; cïng ng©n hµng nhµ níc tæ chøc tuyªn truyÒn vËn ®éng mét c¸ch cã hÖ thèng th«ng qua c¸c c¬ quan b¸o chÝ ®Ó mäi ngêi d©n ®Òu hiÓu vµ n¾m ®îc c¸c tiÖn lîi vµ an toµn trong sö dông thÎ, gióp ngêi d©n lµm quen víi nh÷ng dÞch vu ng©n hµng ngµy mét tiÖn Ých vµ ph¸t triÓn trong ®êi sèng kinh tÕ x· héi hiÖn ®¹i.
ViÖc gi¸o dôc cho mäi ngêi d©n cã ý thøc b¶o vÖ c¸c thiÕt bÞ kü thuËt l¾p ®Æt trªn ®êng phè, n¬i c«ng céng trong ®ã cã m¸y ATM còng rÊt cÇn thiÕt.ë c¸c níc c«ng nghiÖp th× dÞch vô thÎ rÊt ph¸t triÓn v× mäi ngêi ®Òu biÕt ®Õn thÎ thanh to¸n, sù tiÖn lîi cña viÖc dïng thÎ, do vËy hä thÝch dïng thÎ h¬n lµ dïng tiÒn mÆt ®ång thêi ë ®©y mäi ngêi d©n kÓ c¶ trÎ em ®Òu cã ý thøc b¶o vÖ c¸c thiÕt bÞ kü thuËt liªn quan ®Õn thanh to¸n thÎ l¾p ®Æt t¹i n¬i c«ng céng.
Ngoµi ra khuyÕn khÝch ngêi d©n víi ph¹m vi kh«ng chØ h¹n chÕ ®èi tîng lµ c¸c c¸n bé ë c¸c c¬ quan lín më tµi kho¶n c¸ nh©n t¹i ng©n hµng v× ®©y lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt ®Ó thùc hiÖn viÖc thanh to¸n qua Ng©n hµng b»ng thÎ. Tríc m¾t cã thÓ thóc ®Èy më tµi kho¶n c¸ nh©n t¹i ng©n hµng mµ kh«ng cÇn mét sè d tèi thiÓu nh quy ®Þnh hiÖn hµnh t¹i ng©n hµng, trªn c¬ së ®ã, cã thÓ khuyÕn khÝch c«ng chóng thùc hiÖn thanh to¸n qua ng©n hµng.
Nhµ níc cã thÓ ®i ®Çu trong më réng thanh to¸n qua ng©n hµng.Tríc hÕt cã thÓ thùc hiÖn chi tr¶ l¬ng cho cho c¸n bé th«ng qua th«ng qua hÖ thèng tµi kho¶n c¸ nh©n më t¹i ng©n hµng, sau ®ã cã thÓ më réng thanh to¸n häc phÝ, tiÒn ®iÖn, thuÕ qua Ng©n hµng ®Ó ngêi d©n lµm quen víi c¸c dÞch vô do ng©n hµng cung cÊp.
Hay mét biÖn ph¸p mµ nhµ níc cÇn lµm n÷a lµ viÖc qu¶n lý chÆt chÏ viÖc n¾m gi÷ vµ dïng ngo¹i tÖ. NÕu nhµ níc qu¶n lý chÆt chÏ vÊn ®Ò nµy th× ngêi d©n sÏ tù c¶m thÊy r»ng trong c¸c trêng hîp ®i ra níc ngoµi, mua hµng ho¸ nhËp khÈu th× viÖc mua thÎ lµ tiÖn lîi nhÊt.
Duy tr× æn ®Þnh kinh tÕ - chÝnh trÞ.
ViÖc duy tr× æn ®Þnh kinh tÕ - chÝnh trÞ, duy tr× chØ sè l¹m ph¸p hîp lý, khuyÕn khÝch ®Çu t níc ngoµi, ph¸t triÓn c¸c ngµnh dÞch vô, c«ng nghiÖp, t¨ng thu nhËp ngêi lao ®éng vµ c«ng chøc còng lµ nh÷ng vÊn ®Ò mµ nhµ níc nªn lµm ®Ó khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn cña thÎ thanh to¸n.
1.3. Thµnh lËp mét trung t©m chuyÓn m¹ch thanh to¸n thÎ liªn ng©n hµng.
HiÖn nay c¸c ng©n hµng thanh to¸n ®éc lËp víi nhau th«ng qua c¸c tæ chøc tÝn dông thÎ quèc tÕ (TCTDTQT), nªn mçi ng©n hµng ph¶i thuª riªng ®êng Lised-line tèc ®é 9600 MB ®Ó phôc vô truyÒn d÷ liÖu víi TCTTDQT cho mçi lo¹i thÎ víi gi¸ thuª kho¶ng 8000USD/1 ®êng, chi phÝ thÊp nhÊt c¸c ng©n hµng ph¶i tr¶ hµng th¸ng lµ 16000 USD. §ã lµ cha kÓ ®Õn ®êng truyÒn d÷ liÖu trong níc. Nh vËy cÇn thiÕt cã sù ra ®êi trung t©m chuyÓn m¹ch thanh to¸n liªn hµng víi ho¹t ®éng thanh to¸n ®îc m« pháng nh sau:
Lo¹i 1: C¸c giao dÞch b»ng thÎ ph¸t hµnh trong níc sÏ thùc hiÖn thanh to¸n bï trõ trùc tiÕp víi c¸c ng©n hµng mµ kh«ng thùc hiÖn bÊt kú mét qui ®æi nµo. Víi c¸c giao dÞch nµy chóng ta kh«ng ph¶i chia sÎ phÝ cho c¸c TCTTDQT vµ kh«ng tèn phÝ cho viÖc truyÒn nhËn d÷ liÖu gi÷a c¸c ng©n hµng trong níc víi c¸c TCTTDQT.
Lo¹i 2: C¸c giao dÞch thÎ do ng©n hµng níc ngoµi ph¸t hµnh sÏ ®îc HHTVN qui ®æi ra USD vµ göi ®ßi tiÒn NHPH níc ngoµi th«ng qua TCTTDQT.
Lo¹i 3: C¸c giao dÞch b»ng thÎ ph¸t hµnh ë ViÖt nam nhng thanh to¸n ë n¬c ngoµi sÏ ®îc HHTVNnhËn vÒ, qui ®æi ra VND vµ göi th«ng b¸o ®ßi tiÒn c¸c ng©n hµng.
Trung t©m nµy ra ®êi lµ phï hîp víi chøc n¨ng ho¹t ®éng kinh doanh, kinh phÝ ®Çu t trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ cña tõng ng©n hµng. Thµnh lËp trung t©m gióp c¸c NHTT gi¶m chi phÝ thanh to¸n thÎ, gi¶m ®îc phøc t¹p vÒ h×nh thøc thanh to¸n c¸c giao dÞch néi bé trong níc, t¨ng tèc ®é thanh to¸n nhanh, gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò chªnh lÖch tû gi¸ vµ thèng nhÊt chñ tr¬ng giao dÞch thÎ ë ViÖt Nam chØ b»ng ®ång ViÖt Nam, ®ång thêi gióp c¸c ng©n hµng thùc hiÖn viÖc ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ sÏ cËp nhËt ®îc nhanh nhÊt nh÷ng th«ng tin rñi ro vµ gi¶ m¹o tr¸nh thÊt tho¸t cho c¸c thµnh viªn.
1.4. Khoa häc c«ng nghÖ.
C¶i thiÖn hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c.
ViÖt nam lµ mét trong nh÷ng níc cã chi phÝ viÔn th«ng cao nhÊt thÕ giíi nhng c¸c trôc trÆc kü thuËt trong c¸c giao dÞch th«ng qua m¹ng m¸y tÝnh, hÖ thèng bu ®iÖn, tû lÖ nghÏn m¹ch trong khi chñ thÎ ®ang thanh to¸n l¹i thêng xuyªn x¶y ra. Bªn c¹nh ®ã t×nh tr¹ng chñ thÎ thêng xuyªn kh«ng nhËn ®îc b¶ng th«ng b¸o giao dÞch thÎ hµng th¸ng mÆc dï Trung t©m thÎ ACB ®· göi cho kh¸ch hµng råi khiÕn cho chñ thÎ ph¶i chÞu phÝ thanh to¸n trÔ h¹n. §iÒu nµy khiÕn cho niÒm tin cña chñ thÎ vµo thÎ cña ng©n hµng gi¶m sót kÐo theo lîi nhuËn, uy tÝn cña ng©n hµng còng sôt gi¶m theo. VÒ l©u dµi nhµ níc nªn phèi hîp tæng c«ng ty bu chÝnh viÔn th«ng gi¶i quyÕt kÞp thêi nh÷ng víng m¾c nµy cho c¸c ng©n hµng. Nhµ níc còng cÇn chó träng ®Çu t vµo hÖ thèng tin häc vµ bu ®iÖn trong níc v× thµnh tùu trong nh÷ng ngµnh nµy sÏ lµ yÕu tè rÊt tÝch cùc cho viÖc ph¸t triÓn c¸c dÞch vô ng©n hµng nãi chung vµ dÞch vô thÎ nãi riªng.
§Çu t c¬ së h¹ tÇng vÒ c«ng nghÖ cho c¸c ng©n hµng.
ViÖc ph¸t triÓn m¹ng líi thanh to¸n thÎ trong níc ®ßi hái nh÷ng trang thiÕt bÞ cao vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cïng víi ®éi ngò c¸n bé cã ®ñ n¨ng lùc qu¶n lý vµ vËn hµnh hÖ thèng theo tiªu chuÈn quèc tÕ. Tuy nhiªn trong giai ®o¹n hiÖn nay viÖc vËn hµnh m¸y mãc, nèi m¹ng viÔn th«ng, in Ên thÎ cßn kh¸ míi mÎ. NhiÒu ng©n hµng ®· cè g¾ng tù trang bÞ cho m×nh phÇn mÒm ®¸p øng c¸c yªu cÇu c¬ b¶n chung cña c«ng nghÖ qu¶n lý giao dÞch thÎ. Nhng khã kh¨n l¹i chñ yÕu xuÊt ph¸t tõ c¸c trang bÞ cho phÇn cøng cña hÖ thèng xö lý thÎ. PhÇn cøng cña hÖ thèng ®îc sö dông ®a d¹ng song mang tÝnh chÊt ®Æc thï mµ t¹i ViÖt nam cha cã ®¬n vÞ b¶o dìng. Nh÷ng háng hãc kü thuËt nhÊt lµ ®èi víi c¸c m¸y in thÎ khã kh¾c phôc vµ phøc t¹p h¬n nhiÒu so víi c¸c m¸y vi tÝnh ®ang dïng. C¸c viÖc giao nhËn söa ch÷a thiÕt bÞ kh«ng ®îc miÔn thuÕ hay t¹o ®iÒu kiÖn nhanh chãng nªn g©y ¶nh hëng tíi tiÕn ®é ph¸t hµnh thÎ. §iÒu nµy buéc c¸c ng©n hµng ph¶i t¨ng chi phÝ mua s¾m trang bÞ dù phßng rÊt tèn kÐm.VËy gi¶i ph¸p ®Ò ra lµ:
VÒ phÝa nhµ níc.
NHNN nªn xem xÐt cÊp cho c¸c ng©n hµng c¸c kho¶n tÝn dông dµi h¹n u ®·i vÒ l·i suÊt ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn c«ng nghÖ, mua m¸y ATM, thiÕt bÞ ®äc thÎ ®iÖn tö (EDC), m¸y dËp thÎ vµ c¸c thiÕt bÞ kh¸c, còng nh thùc hiÖn ®Çu t x©y dùng m¹ng Online kÕt nèi phôc vô cho ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ cña ng©n hµng.
Bé Tµi chÝnh nªn cã chÝnh s¸ch gi¶m thuÕ nhËp khÈu cho nh÷ng m¸y mãc phôc vô cho ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ hay chÝ Ýt còng t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho c¸c ho¹t ®éng nhËp khÈu nµy cña c¸c ng©n hµng. §ång thêi miÔn thuÕ cho c¸c ng©n hµng ®Çu t vµo thanh to¸n thÎ víi thêi gian Ýt nhÊt 3 n¨m kÓ tõ khi ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ cña ng©n hµng ®i vµo ho¹t ®éng.
Trong t¬ng lai Bé c«ng nghiÖp cÇn ph¶i ®Çu t thµnh lËp c¸c c¬ së, nhµ m¸y s¶n xuÊt c¸c m¸y mãc hoÆc thÊp h¬n lµ c¸c linh kiÖn thay thÕ cho c¸c thiÕt bÞ phôc vô cho ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ nh m¸y dËp thÎ, m¸y ATM, POS nh»m gi¶m gi¸ thµnh t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ng©n hµng trong ®ã cã ACB cã kh¶ n¨ng tù trang bÞ vµ trang bÞ cho c¸c ®¹i lý ®Çy ®ñ, réng r·i h¬n, còng nh cã kÕ ho¹ch s¶n xuÊt thÎ thay thÕ cho nguån thÎ tr¾ng chóng ta ®ang ph¶i nhËp tõ níc ngoµi víi chi phÝ kh«ng ph¶i lµ rÎ.
VÒ phÝa c¸c ng©n hµng.
§Ó thùc hiÖn ph¸t hµnh vµ thanh to¸n bÊt cø lo¹i thÎ nµo (thÎ th«ng minh hay thÎ tõ) ng©n hµng còng cÇn trang bÞ c¸c thiÕt bÞ ®Çu cuèi nh m¸y dËp thÎ, thiÕt bÞ ®äc thÎ, m¸y ATM, m¸y t¹i POS. HiÖn nay thÎ th«ng minh ®· ra ®êi víi c¸c tÝnh n¨ng u viÖt vît tréi thÎ tõ nªn ®ang dÇn thay thÕ thÎ tõ. §iÒu nµy ®· khiÕn cho nhiÒu ng©n hµng níc ngoµi mÊt ®i mét kho¶n chi phÝ kh«ng ph¶i lµ nhá khi hä ®Çu t ph¸t triÓn hÖ thèng thÎ tõ tríc ®©y.
Víi lîi thÕ cña ngêi ®i sau, cã ®iÒu kiÖn tiÕp thu c«ng nghÖ míi, ACB vµ c¸c ng©n hµng kinh doanh thÎ t¹i ViÖt Nam cÇn lùa chän hÖ thèng m¸y mãc ®Çu cuèi theo híng t¬ng thÝch víi sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi nhng phï hîp víi ®iÒu kiÖn vÒ vèn vµ kh¶ n¨ng vËn hµnh, qu¶n lý cña nh©n viªn ng©n hµng.
2. Gi¶i ph¸p ®èi víi ng©n hµng TMCP ¸ ch©u.
2.1. Nhãm gi¶i ph¸p ®èi víi nghiÖp vô ph¸t hµnh.
Gi¶i ph¸p vÒ thñ tôc, ®iÒu kiÖn ph¸t hµnh thÎ ®èi víi chñ thÎ.
VÒ thñ tôc: HiÖn nay ACB ®· trao quyÒn chñ ®éng cho chi nh¸nh trong viÖc quyÕt ®Þnh cÊp thÎ tÝn dông cho kh¸ch hµng, cßn Trung t©m thÎ ACB sÏ chØ cÇn tiÕp nhËn nhu cÇu lµm thÎ tõ chi nh¸nh fax vµo, ®a vµo file qu¶n lý chñ thÎ tiÖn cho viÖc qu¶n lý chung vµ ®¸p øng c¸c yªu cÇu tra so¸t tõ phÝa tæ chøc thÎ quèc tÕ. §iÒu nµy chøng tá Ng©n hµng ¸ ch©u ®· vµ ®ang cã nhiÒu c¶i c¸ch trong thñ tôc ph¸t hµnh, rót ng¾n thêi gian ph¸t hµnh thÎ xuèng rÊt nhiÒu so víi tríc kia tõ 5-7 ngµy so víi 12-15 ngµy tríc ®©y, nhng nãi chung thñ tôc lµm thÎ vÉn cßn rÊt phøc t¹p, yªu cÇu chñ thÎ ph¶i xuÊt tr×nh qu¸ nhiÒu giÊy tê. V× thÕ ACB cÇn nghiªn cøu ®Ó lo¹i bá mét sè giÊy tê kh«ng thùc sù cÇn thiÕt g©y phiÒn phøc cho kh¸ch hµng nhng vÉn ®¶m b¶o an toµn cho ng©n hµng. Cô thÓ lµ nÕu ®èi víi thÎ tÝn dông tÝn chÊp th× ng©n hµng cÇn yªu cÇu kh¸ch hµng cung cÊp ®Çy ®ñ c¸c giÊy tê nh: hé khÈu, chøng minh th hoÆc hé chiÕu, giÊy chøng nhËn c«ng t¸c (cã thÓ cã chøng nhËn møc l¬ng), quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm…Tuy nhiªn nÕu ®èi víi thÎ tÝn dông cã tµi s¶n ®¶m b¶o ph¸t hµnh cho c¸c c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc thuéc c¬ quan nhµ níc, mét khi ng©n hµng ®· yªu cÇu giÊy chøng nhËn c«ng t¸c th× kh«ng cÇn thiÕt ph¶i xuÊt tr×nh hé khÈu n÷a.
VÒ ®iÒu kiÖn: §Ó më réng c¸c ®èi tîng ph¸t hµnh thÎ, ACB nªn xem xÐt h¹ h¹n møc tÝn dông xuèng thÊp h¬n bëi h¹n møc thÎ tÝn dông lµ 10 triÖu VND (víi thÎ tÝn dông quèc tÕ) vµ 2 triÖu (víi thÎ tÝn dông néi ®Þa) cßn cao so víi møc thu nhËp trung b×nh cña ®a sè c¸c ®èi täng muèn trë thµnh chñ thÎ (17-20 triÖu /n¨m). Bªn c¹nh ®ã møc ký quÜ lµ 110%, phÝ thêng niªn lµ 200.000(víi thÎ chuÈn), 300.000 (víi thÎ vµng), phÝ rót tiÒn mÆt 4% cho mét lÇn rót cha thùc sù hÊp dÉn kh¸ch hµng , nªn cÇn ®îc xem xÐt h¹ thÊp nhng vÉn ph¶i ®¶m b¶o ng©n hµng an toµn vµ cã l·i.
§iÒu kiÖn ®Ó ®îc cÊp thÎ tÝn chÊp ®èi víi c¸c c¸ nh©n lµm viÖc t¹i c«ng ty, VP§D níc ngoµi lµ cã thu nhËp trªn 500 USD mét th¸ng ë ACB hiÖn nay thùc sù cha hîp lý. Trong thêi ®¹i më cöa ngµy nay c¸c c«ng ty níc ngoµi xuÊt hiÖn nhiÒu t¹i ViÖt nam. V× thÕ sè ngêi lµm viÖc trong lo¹i h×nh c«ng ty nµy lµ ®¸ng kÓ, tuy nhiªn phÇn lín sè c«ng ty nµy tr¶ cho nh©n viªn ë møc tõ 200- 400 USD/th¸ng. Trong khi ®ã c¸c nh©n viªn lµm viÖc ë ®©y ®îc tiÕp xóc thêng xuyªn víi ®ång nghiÖp lµ ngêi níc ngoµi, hä sÏ bÞ ¶nh hëng t¸c phong lµm viÖc, sinh sèng theo lèi c«ng nghiÖp, céng víi thêi gian lµm viÖc kh¾t khe nªn dÇn dÇn hä sÏ quen víi viÖc ®Õn siªu thÞ mua hµng ho¸ dïng cho c¶ mét tuÇn. Nh÷ng ph©n tÝch trªn cho thÊy ACB nªn cã híng tËp trung ph¸t hµnh thÎ cho ®èi tîng nµy mµ tríc hÕt lµ h¹ møc thu nhËp xuèng thÊp h¬n.
C¶i tiÕn s¶n phÈm
N©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm thÎ.
ChÊt lîng s¶n phÈm thÎ thÓ hiÖn ë c¶ mÉu m· thÎ lÉn chÊt lîng dÞch vô kÌm theo thÎ. ViÖc thiÕt kÕ mÉu thÎ do ng©n hµng ph¸t hµnh kh«ng chØ ®¶m b¶o c¸c tiªu chuÈn cña tæ chøc thÎ quèc tÕ, cã kh¶ n¨ng chèng gi¶ m¹o cßn ®ßi hái tÝnh thÈm mü, s¸ng t¹o. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ®ã, ACB nªn ph¸t ®éng cuéc thi thiÕt kÕ cho mÆt nÒn cña thÎ trong c«ng chóng dÆc biÖt lµ giíi trÎ. ACB lµ ng©n hµng ®Çu tiªn ë ViÖt nam in h×nh chñ thÎ vµ ch÷ ký trªn nÒn thÎ v× vËy thÎ do ACB ph¸t hµnh ®îc kh¸ch hµng thÝch thó vµ t¹o c¶m gi¸c yªn t©m cho chñ thÎ khi dïng thÎ cã thÓ chèng ®îc sù gi¶ m¹o. Tuy nhiªn chÊt lîng s¶n phÈm thÎ sÏ ®îc quyÕt ®Þnh bëi chÊt läng dÞch vô kÌm theo thÎ. HiÖn nay c¸c dÞch vô nµy cña ACB bao gåm: kiÓm tra c¸c th«ng tin trªn tµi kho¶n thÎ, giao dÞch ®iÖn tho¹i, thanh to¸n chuyÓn kho¶n, hëng c¸c u ®·i tõ phÝa §VCNT (víi thÎ tÝn dông néi ®Þa) vµ n¨m 2000 ACB ®· phèi hîp víi tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt nam, c«ng ty AIA ph¸t hµnh thÎ trî gióp y tÕ toµn cÇu. Nh vËy ®Ó t¨ng doanh sè ph¸t hµnh thÎ ACB nªn cung cÊp nhiÒu h¬n n÷a c¸c dÞch vô kÌm theo nh ®äc b¶o hiÓm tai n¹n khi ®i du lÞch, gi¶m gi¸ vÐ m¸y bay thanh to¸n nî nÇn khi èm ®au mÊt viÖc lµm vµ dÞch vô ph¸p lý.
§a d¹ng ho¸ chñng lo¹i s¶n phÈm
C¶i tiÕn thÎ kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc n©ng cao chÊt lîng c¸c lo¹i thÎ ®· cã mµ cßn ph¶i nghiªn cøu ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm thÎ. HiÖn nay ACB cã c¸c s¶n phÈm thÎ c«ng ty, thÎ c¸ nh©n cô thÓ lµ:
ThÎ tÝn dông quèc tÕ gåm: thÎ Visa chuÈn ( Visa classic), thÎ Visa vµng (Visa gold); thÎ Master chuÈn (Master standard), Master vµng ( Master gold).
ThÎ néi ®Þa gåm: ACB - Sµi gßn coop, ACB Saigon tourist, ACB - Mai linh, ACB - Phíc léc thä.
Nh vËy ACB míi chØ dõng l¹i ph¸t hµnh 2 lo¹i thÎ tÝn dông quèc tÕ lµ Visa vµ Master trong khi VCB ®· ph¸t hµnh 4 lo¹i thÎ quèc tÕ lµ Visa, Master, JCB, Amex. ACB vèn ®ùoc ®¸nh gi¸ lµ ng©n hµng m¹nh vÒ thÎ hiªn nay ë ViÖt nam v× thÕ ACB nªn cã chiÕn lîc tiÕp cËn ®Ó ph¸t triÓn c¸c lo¹i thÎ quèc tÕ kh¸c ®ang ®îc a chuéng t¹i Ch©u ¸ Th¸i b×nh d¬ng ngoµi 2 lo¹i thÎ quèc tÕ ®· cã.
2.2. Nhãm gi¶i ph¸p ®èi víi nghiÖp vô thanh to¸n thÎ.
Ph¸t triÓn m¹ng líi ®¹i lý chÊp nhËn thÎ cña ng©n hµng.
ThÎ chØ cã t¸c dông khi cã c¸c CSCNT, v× vËy ph¸t triÓn m¹ng líi c¸c ®¹i lý chÊp nhËn thanh to¸n thÎ, t¨ng doanh sè thanh to¸n lµ mét vÊn ®Ò chiÕn lîc trong ph¸t triÓn nghiÖp vô thanh to¸n thÎ cña ng©n hµng. VËy nh÷ng viÖc ng©n hµng cÇn lµm ngay lóc nµy ®Ó ph¸t triÓn m¹ng líi ®¹i lý chÊp nhËn thÎ lµ:
Thø nhÊt: TiÕn hµnh tÝch cùc h¬n n÷a chÝnh s¸ch tiÕp thÞ ®¹i lý ®Ó hä tù t×m ®Õn víi ng©n hµng khi thÊy ®îc lîi Ých cña viÖc chÊp nhËn thanh to¸n thÎ nh trÝch thëng nh»m khuyÕn khÝch c¸c ®¹t doanh sè lín, khuyÕn khÝch gi¶m phÝ cho nh÷ng ®¹i lý cã doanh thu thanh to¸n thÎ lín, tæ chøc héi nghÞ c¸c §VCNT qua ®ã gióp cho hä c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ thanh to¸n thÎ ®Ó hä hiÓu râ h¬n quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh. ACB còng cã thÓ giíi thiÖu víi chñ thÎ nh÷ng CSCNT cña m×nh, hay ®¨ng danh s¸ch c¸c ®¹i lý lªn b¶n tin ACB.
Thø hai:Trang bÞ ®Çy ®ñ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ (chñ yÕu lµ c¸c thiÕt bÞ ®äc thÎ ®iÖn tö EDC) cho c¸c ®¹i lý chÊp nhËn thÎ nh»m tr¸nh t¹o ra nh÷ng kho¶ng trèng cho c¸c Ng©n hµng kh¸c x©m nhËp. §ång thêi ph©n ph¸t tµi liÖu hay cö c¸n bé xuèng tËn n¬i gióp ®¹i lý hiÓu vÒ c«ng dông, c¸ch sö dông cña c¸c m¸y mãc ®îc l¾p ®Æt. Cïng víi viÖc ph¸t triÓn m¹ng líi ®¹i lý ng©n hµng nªn xem xÐt cã kÕ ho¹ch ®Çu t ph¸t triÓn hÖ thèng m¸y göi rót tiÒn tù ®éng ATM, phæ cËp ho¹t ®éng thanh to¸n, rót tiÒn mÆt qua m¸y ATM dÇn tõng bíc ra d©n chóng.
Thø ba: Th«ng qua c¸c ®¹i lý chÊp nhËn thÎ cò, ®Ó t¹o hËu thuÉn cho viÖc ph¸t triÓn c¸c ®¹i lý chÊp nhËn thÎ míi trªn nguyªn t¾c më réng c¶ chiÒu réng vµ chiÒu s©u tøc lµ më c¶ theo l·nh thæ ®Þa lý vµ theo c¶ lÜnh vùc hµng hãa, dÞch vô ngµnh nghÒ kinh doanh. T¨ng cêng liªn kÕt hîp t¸c víi c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i t¹i nh÷ng n¬i kh«ng cã chi nh¸nh cña ACB, nhng l¹i cã tiÒm n¨ng sö dông thÎ ®Ó thiÕt lËp c¸c c¬ së ®Ó tiÕp nhËn thÎ nh HuÕ, Qu¶ng Ninh, SaPa...
Thø t: Cã chÝnh s¸ch ®·i ngé nh©n viªn tèt h¬n n÷a khi nh©n viªn nµy ký kÕt ®îc hîp ®ång thanh to¸n thÎ víi ®¹i lý.
Thø n¨m: §¶m b¶o ho¹t ®éng æn ®Þnh cña phÇn mÒm qu¶n lý võa xö lý cÊp ph¸t thanh to¸n thÎ. Cã sù phèi kÕt hîp chÆt chÏ víi c¸c bu ®iÖn ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh cho vÊn ®Ò cÊp phÐp thanh to¸n thÎ cña ®¹i lý, thiÕt lËp m¹ng vi tÝnh gi÷a c¸c ®¹i lý chÊp nhËn thanh to¸n thÎ ë cïng hoÆc kh¸c ®Þa bµn ®¶m b¶o ghi cã kÞp thêi cho c¸c ®¹i lý, cung cÊp kÞp thêi c¸c ho¸ ®¬n thanh to¸n thÎ còng nh söa ch÷a kÞp thêi nh÷ng háng hãc ®èi víi c¸c thiÕt bÞ cµ thÎ vµ ®äc thÎ ®iÖn tö EDC phôc ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ cña ®¹i lý.
Më réng lo¹i thÎ chÊp nhËn thanh to¸n.
Doanh sè thanh to¸n thÎ sÏ t¨ng lªn theo viÖc nhiÒu lo¹i thÎ ®ùoc chÊp nhËn trong thanh to¸n. HiÖn nay ACB míi chØ chÊp nhËn thanh to¸n 2 lo¹i thÎ tÝn dông quèc tÕ lµ Visa vµ Mastercard vµ 4 lo¹i thÎ tÝn dông néi ®Þa do ng©n hµng ph¸t hµnh trong khi VCB chÊp nhËn thanh to¸n tíi 4 lo¹i thÎ quèc tÕ: VISA, MASTER, JCB, AMEX. H¬n n÷a theo c¸c ®¹i lý thanh to¸n th× c¸c kh¸ch hµng thêng chi tr¶ nhiÒu lo¹i thÎ kh¸c nhau trong ®ã phæ biÕn lµ Amex, JCB vµ sÐc du lÞch. Nh vËy, chñng lo¹i thÎ chÊp nhËn thanh to¸n cña ng©n hµng cßn Ýt t¹o nªn ®iÓm yÕu trong c¹nh tranh më réng ®¹i lý chÊp nhËn thanh to¸n thÎ t¨ng doanh sè thanh to¸n thÎ gi÷a ACB vµ c¸c ng©n hµng kh¸c. V× thÕ ACB cÇn ký kÕt hîp ®ång thanh to¸n c¸c thÎ víi c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ Amex vµ JCB.
2.3. Thùc hiÖn ch¬ng tr×nh Marketing s¶n phÈm thÎ.
Tríc hÕt ACB nªn thµnh lËp bé phËn Marketing chuyªn vÒ thÎ cã nhiÖm vô x©y dùng ®îc mét chiÕn lîc Marketing thÎ cho toµn ng©n hµng vµ phæ biÕn ®Õn c¸c bé phËn, c¸c chi nh¸nh cïng phèi hîp thùc hiÖn. Cã nh thÕ míi ®¶m b¶o ®îc tÝnh chuyªn s©u trong c«ng t¸c ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ®ång thêi b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt gi÷a c¸c ho¹t ®éng t¸c nghiÖp cña ng©n hµng.
§Ó më réng dÞch vô thÎ ACB cÇn thùc hiÖn ®Èy m¹nh hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶ng c¸o ng©n hµng, qu¶ng c¸o s¶n ph¶m thÎ c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng (b¸o chÝ, ph¸t th¹nh, truyÒn h×nh), trªn c¸c pan« qu¶ng c¸o trªn ®êng phè vµ c¸c n¬i vui ch¬i c«ng céng kh¸c, ph¸t tê r¬i giíi thiÖu c¸c s¶n phÈm dÞch vô mµ ng©n hµng cung cÊp trong ®ã cã dÞch vô thÎ, göi th mêi kh¸ch hµng sö dông dÞch vô thÎ cña ng©n hµng. ViÖc thùc hiÖn qu¶ng c¸o trªn b¸o chÝ, trªn ®µi rÎ h¬n so víi qu¶ng c¸o trªn tivi (30 triÖu cho 1 phót qu¶ng c¸o), nhng nh×n chung chi phÝ qu¶ng c¸o lµ ®¾t ®á. §Ó gi¶m bít chi phÝ ph¸t sinh trong lÜnh vùc nµy ACB cã thÓ kÕt hîp cïng víi c¸c CSCNT cïng thùc hiÖn qu¶ng c¸o.
Ngoµi ra ACB nªn tæ chøc héi nghÞ kh¸ch hµng, qua ®ã kh«ng chØ giíi thiÖu s¶n phÈm thÎ ng©n hµng mµ cßn thu thËp nh÷ng ý kiÕn kh¸ch hµng vÒ c¸i cßn h¹n chÕ cña thÎ do ACB ph¸t hµnh.
Nh×n vÒ l©u dµi ng©n hµng cã thÓ kÕt hîp víi c¸c trêng ®¹i häc nh trêng ng©n hµng, kinh tÕ…®Ó ®a nh÷ng buæi nãi chuyÖn chuyªn ®Ò vÒ thÎ, võa gióp më réng kiÕn thøc cho sinh viªn vÒ mét ph¬ng tiÖn thanh to¸n hiÖn ®¹i, võa t¹o thÞ trêng sö dông thÎ trong t¬ng lai cho ACB bëi mai ®©y chÝnh nh÷ng sinh viªn nµy sÏ lµ nh÷ng c¸n bé c«ng nh©n viªn nhµ níc hay trong c¸c c«ng ty, tÇng líp sö dông thÎ ng©n hµng chñ yÕu hiÖn nay.
§Ó thùc hiÖn mét chiÕn lîc marketing thÎ chØ qu¶ng c¸o th«i cha ®ñ, ACB mµ cô thÓ lµ bé phËn marketing cÇn tiÕn hµnh ®iÒu tra nghiªn cøu thÞ trêng víi c¸c ph¬ng thøc kh¸c nhau nh ph¸t phiÕu th¨m dß, pháng vÊn, ph©n ®o¹n thÞ trêng, x¸c ®Þnh nhãm kh¸ch hµng môc tiªu tõ ®ã cã c¸c quyÕt ®Þnh tiÕp cËn cho phï hîp.
2.4. Qu¶n lý rñi ro trong ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ.
Ho¹t ®éng kinh doanh thÎ lµ mét ho¹t ®éng cã Ýt rñi ro, tuy nhiªn kh«ng cã nghÜa lµ kh«ng tiÒm Èn rñi ro. §Ó ng¨n ngõa, phßng chèng rñi ro, h¹n chÕ nh÷ng thiÖt h¹i mµ nã cã thÓ g©y ra cho ng©n hµng, ACB nªn ®Ò ra mét ch¬ng tr×nh phßng chèng rñi ro cô thÎ nh sau:
Trong ho¹t ®éng ph¸t hµnh.
T¹i chi nh¸nh ph¸t hµnh
KiÓm tra vµ x¸c minh c¸c th«ng tin trong hå s¬ xin ph¸t hµnh thÎ ®Ó ®¶m b¶o r»ng c¸c th«ng tin ®ã thËt vµ chÝnh x¸c tríc khi xem xÐt duyÖt ph¸t hµnh thÎ cho kh¸ch hµng.
Khi giao thÎ cho kh¸ch hµng ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c an toµn, gi÷ bÝ mËt sè PIN, ®¶m b¶o chñ thÎ nhËn ®îc thÎ, híng dÉn kh¸ch hµng c¸ch sö dông thÎ còng nh c¸ch b¶o qu¶n, b¶o mËt thÎ, thñ tôc liªn hÖ víi ng©n hµng khi thÎ bÞ mÊt c¾p, thÊt l¹c hay bÞ lé sè PIN.
Khi nhËn c¸c th«ng b¸o thay ®æi cña chñ thÎ, ®Æc biÖt thay ®æi vÒ ®Þa chØ, chi nh¸nh cÇn x¸c minh ®îc lµ th«ng b¸o nhËn tõ chñ thÎ ®Ých thùc.
T¹i Trung t©m ThÎ ACB (TTT):
TTT ph¶i thêng xuyªn sö dông vµ cËp nhËt c¸c th«ng tin trªn c¸c ch¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro cña c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ nh MATCH, SAFE cña Mastercard, NMAS cña VISA nhanh chãng kÞp thêi phæ biÕn cho cho ®¹i lý. Thùc tÕ hiÖn nay, ph¶i sau hai th¸ng TTT míi cung cÊp cho ®¹i lý mét b¶ng tin c¶nh gi¸c míi nh vËy kh«ng cËp nhËp kÞp thêi c¸c th«ng tin vÒ thÎ mÊt c¾p thÊt l¹c hay thÎ gi¶ tõ c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ.
Theo dâi c¸c b¸o c¸o thÎ chËm thanh to¸n, b¸o c¸o thÎ chi vît h¹n møc, b¸o c¸o t×nh tr¹ng tµi kho¶n thÎ, b¸o c¸o cÊp phÐp ®Ó ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng rñi ro trong viÖc sö dông thÎ cña chñ thÎ. KÞp thêi phæ biÕn c¸c th«ng tin míi nhÊt còng nh c¸c biÖn ph¸p h¹n chÕ, qu¶n lý rñi ro cho chi nh¸nh trong ph¸t hµnh.
Trong c«ng t¸c thanh to¸n.
HiÖn nay viÖc xin chuÈn chi t¹i c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ t¹i ACB còng cÇn ph¶i bµn. T¹i thµnh phè HCM víi mäi h¹n møc chi tiªu cña chñ thÎ ®¹i lý ph¶i xin chuÈn chi NHPH. Nhng ë Hµ néi nÕu kho¶n chi tiªu cña chñ thÎ nhá h¬n h¹n møc tÝn dông thÎ th× kh«ng cÇn xin chuÈn chi mµ chØ cÇn tra b¶n tin c¶nh gi¸c. §iÒu nµy dÉn ®Õn viÖc mét kh¸ch hµng sö dông thÎ thanh to¸n ë c¸c ®iÓm tiÕp nhËn kh¸c nhau víi møc thanh to¸n thÊp h¬n h¹n møc thanh to¸n nhng cã tæng møc thanh to¸n cao h¬n h¹n møc thanh to¸n cho phÐp. VÝ dô: Anh A sö dông thÎ tÝn dông cã h¹n møc thanh to¸n 200 USD trong mét ngµy nh sau:
§iÓm tiÕp nhËn thÎ
Hµng ho¸ dÞch vô thùc hiÖn
Gi¸ trÞ thanh to¸n
A
Mua thÞt
100 USD
B
Mua c¸
110 USD
Tæng
210USD
VËy khi chñ thÎ ®Õn ®iÓm tiÕp nhËn B, CSVNT nµy sÏ tra b¶n tin c¶nh gi¸c thÊy gi¸ trÞ thanh to¸n lµ 110 USD thÊp h¬n h¹n møc thanh to¸n vµ kh«ng cÇn xin chuÈn chi, nhng thùc tÕ lµ ®· vît h¹n møc 10 USD, rñi ro x¶y ra.V× vËy ACB cµn cã mét qui ®Þnh ®ång bé, cô thÓ vÒ vÊn ®Ò xin chuÈn chi nµy.
ThÈm ®Þnh c¸c ®¬n vÞ cung cÊp hµng ho¸, dÞch vô hay nhËn øng rót tiÒn mÆt tríc khi ký kÕt hîp ®ång thanh to¸n thÎ. Khi ký kÕt hîp ®ång, ng©n hµng ph¶i híng dÉn cho c¸c ®¹i lý chÊp nhËn thÎ c¸ch thøc ph©n biÖt thÎ thËt vµ thÎ gi¶ vµ c¸ch sö dông b¶n tin c¶nh gi¸c, thñ tôc xin cÊp phÐp nÕu sè tiÒn chi tiªu cña kh¸ch hµng vît qu¸ h¹n møc mµ ng©n hµng cho phÐp , thñ tôc lËp, lu gi÷ nép hãa ®¬n vµ thanh to¸n víi chi nh¸nh.
Tæ chøc tËp huÊn vµ cung cÊp tµi liÖu vÒ thanh to¸n thÎ cho c¸c ®¹i lý chÊp nhËn thÎ, híng dÉn ®¹i lý sö dông vµ b¶o qu¶n thiÕt bÞ thanh to¸n thÎ EDC vµ m¸y cµ thÎ, mäi háng hãc cña m¸y ®äc thÎ ph¶i th«ng b¸o ngay cho ng©n hµng. Thêng xuyªn th¨m vµ kiÓm tra ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ cña ®¹i lý chÊp nhËn thanh to¸n thÎ. Göi ®Çy ®ñ vµ kÞp thêi c¸c danh s¸ch thÎ cÊm lu hµnh cho CSCNT.
2.5. T¨ng cêng mèi quan hÖ liªn kÕt víi c¸c c«ng ty tæ chøc.
Mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng víi c¸c c«ng ty lµ mét ®iÒu kiÖn dÓ ph¸t triÓn c¸c nghiÖp vô ng©n hµng trong ®ã cã nghiÖp vô thÎ, nhÊt lµ thÎ c«ng ty. C¬ së cho viÖc ph¸t hµnh chñ thÎ lµ ph¶i cã tµi kho¶n c¸ nh©n, viÖc thanh to¸n sÏ dùa trªn c¬ së ghi nî vµ ghi cã vµo tµi kho¶n. Song hiÖn nay sè c¸ nh©n tù nguyÖn më tµi kho¶n c¸ nh©n lµ Ýt ái, chñ yÕu do doanh nghiÖp më cho råi tr¶ long qua tµi kháan nµy. ACB cÇn n¾m v÷ng ®Æc ®iÓm nµy tõ ®ã cã biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c¸c c«ng ty më tµi kho¶n cho nh©n viªn cña hä t¹i ACB, ch¼ng h¹n nh viÖc ACB ®Ì xuÊt víi c¸ c«ng ty lµ sÏ kh«ng thu phÝ trong viÖc tr¶ l¬ng qua tµi kho¶n, ®ång thêi l¹i cßn ®îc hëng mét sè u ®·i trong tÝn dông b¶o l·nh, thanh to¸n. ACB còng nªn kÕt hîp víi c¸c c«ng ty nh bu ®iÖn, x¨ng dÇu… kÕt hîp ph¸t hµnh thÎ ®iÖn tho¹i, thÎ mua x¨ng dÇu….
2.6. C¶i tiÕn së h¹ tÇng vÒ c«ng nghÖ
ACB kh«ng thÓ vµ kh«ng nªn ®Çu t ngay tøc th× cho c«ng nghÖ thÎ th«ng minh v× trªn thùc tÕ trªn thÕ giíi, viÖc øng dông c«ng nghÖ thÎ th«ng minh míi thùc sù ®îc øng dông ë c¸c níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vµ míi ë trong giai ®o¹n thÝ ®iÓm. Nhng còng kh«ng nªn ®Çu t qu¸ lín vµo c«ng nghÖ thÎ tõ ®Ó mét vµi n¨m sau buéc ph¶i chuyÓn sang c«ng nghÖ thÎ th«ng minh cha kÓ ®Õn viÖc sö dông thÎ tõ cßn hµm chøa nh÷ng nguy c¬ lín vÒ sù gi¶ m¹o thÎ.
V× vËy, tríc m¾t ng©n hµng cÇn lËp chiÕn lîc ph¸t triÓn c«ng nghÖ thÎ theo ®Þnh híng:
øng dông nh÷ng thµnh tùu tiªn tiÕn nhÊt cña c«ng nghÖ thÎ trªn thÕ giíi trong ®iÒu kiÖn vèn hiÖn t¹i, phï hîp víi kh¶ n¨ng vËn hµnh vµ qu¶n lý cña nh©n viªn ng©n hµng, trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña thÞ trêng thÎ hiÖn t¹i.
Coi träng sù ®ång bé cña hÖ thèng kÜ thuËt bao gåm viÖc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ ®äc thÎ ®iÖn tö EDC, m¸y POS, hÖ thèng m¸y göi rót tiÒn tù ®éng ATM phï hîp lo¹i thÎ thanh to¸n ®ang ®îc phæ biÕn lµ thÎ tõ còng nh thÎ sÏ ph¸t triÓn trong t¬ng lai lµ thÎ vi m¹ch ®iÖn tö, ®¶m b¶o víi sù t¬ng thÝch víi hÖ thèng cña thÕ giíi, kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o chèng ®îc thÎ gi¶ mµ cßn gióp thùc hiÖn qu¸ tr×nh cÊp phÐp mét c¸ch tù ®éng.
X©y dùng hÖ thèng thanh to¸n ATM vµ POS, truy cËp m¹ng trùc tuyÕn (Online), gióp truy cËp vµo hÖ thèng d÷ liÖu kÕ to¸n cña kh¸ch hµng vµo tõng tµi kho¶n chØ ®Þnh cña kh¸ch hµng, tõ ®ã gi¶m thiÓu c¸c rñi ro trong ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ. §iÒu nµy ®ßi hái ph¶i x¸c ®Þnh ®îc hÖ thèng kÕ to¸n kh¸ch hµng trùc tuyÕn, ®ñ kh¶ n¨ng truy cËp th«ng tin chÝnh x¸c phôc vô cho viÖc thanh to¸n. Do vËy, ®i ®«i víi ph¸t triÓn c«ng nghÖ thanh to¸n thÎ ng©n hµng còng ph¶i chó träng tíi c«ng t¸c hiÖn ®¹i ho¸, ®æi míi c«ng nghÖ toµn ng©n hµng, ®¶m b¶o sù kÕt nèi cã hÖ qu¶.
§¶m b¶o ho¹t ®éng æn ®Þnh phÇn mÒm qu¶n lý võa xö lý cÊp ph¸t thanh to¸n thÎ. Cã sù phèi hîp chÆt chÏ víi bu ®iÖn ®Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh cho vÊn ®Ò cÊp phÐp thanh to¸n thÎ.
2.7. ChÝnh s¸ch nh©n viªn.
Tríc hÕt Trung t©m thÎ ACB ph¶i ®æi míi, c¶i tiÕn chÕ ®é l¬ng thëng ®·i ngé nh»m ®éng viªn tinh thÇn lµm viÖc cña nh©n viªn, trong t¬ng lai ngoµi l¬ng cøng, Trung t©m thÎ ACB còng nªn khuyÕn khÝch tr¶ l¬ng theo hiÖu suÊt c«ng viÖc lµm ®îc cña mçi nh©n viªn trong ho¹t ®éng ph¸t triÓn chñ thÎ, më réng m¹ng líi ®¹i lý cã nh vËy míi t¹o ra ®éng lùc lµm viÖc, ph¸t triÓn kh¶ n¨ng s¸ng t¹o trong c«ng viÖc cho nh©n viªn.
Trong c«ng t¸c ®µo t¹o Trung t©m thÎ còng nªn ®a ra c¸c h×nh thøc khuyÕn khÝch nh©n viªn cã ý thøc häc tËp, tiÕp thu kiÕn thøc, ch¼ng h¹n nh tr¶ l¬ng cho nh©n viªn trªn sè giê häc hoÆc tæ chøc thi kiÓm tra cuèi kho¸ cã phÇn thëng b»ng tiÒm mÆt hoÆc tèi thiÓu lµ chi tiÒn ¨n tra... sÏ lµm cho nh©n viªn tiÕn hµnh häc tËp mét c¸ch nghiªm tóc h¬n vµ cã hiÖu qu¶ cao h¬n. Tríc khi thùc hiÖn viÖc nµy, mét cuéc th¨m dß néi bé vÒ møc ®é hµi lßng cña nh©n viªn ng©n hµng ®èi víi ng©n hµng vÒ l¬ng thëng, ®iÒu kiÖn lµm viÖc còng nh môc ®Ých, ®Þnh híng cña hä trong t¬ng lai nªn ®îc tiÕn hµnh gióp cho l·nh ®¹o trung t©m cã c¸i nh×nh chÝnh x¸c vÒ nh©n viªn cña m×nh.
Ngoµi sù ®Çu t quan t©m cho tæ chøc vµ nh©n sù vÒ thÎ t¹i mét sè chi nh¸nh lín nh Hµ Néi, thµnh phè Hå ChÝ Minh, ACB nªn chó träng quan t©m ®Õn ph¸t triÓn nghiÖp vô thÎ ë c¸c chi nh¸nh cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn m¹nh nh HuÕ, Nha Trang, §µ N½ng, Vòng Tµu, CÇn Th¬, Qu¶ng Ninh, H¶i Phßng.
G©y dùng t×nh ®oµn kÕt gi÷a c¸c nh©n viªn, phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a bé phËn thÎ vµ c¸c bé phËn cã liªn quan ®Ó häc hái vµ gióp ®ì lÉn nhau hoµn thµnh c«ng viÖc chung còng lµ mét gi¶i ph¸p mµ Trung t©m thÎ ACB nªn thùc hiÖn ngay.
IV. Mét sè kiÕn nghÞ.
1. §èi víi chÝnh phñ
Thø nhÊt: Nhanh chãng cã c¸c biÖn ph¸p phæ cËp c¸c kiÕn thøc vµ sù hiÓu biÕt rÊt c¬ b¶n ®Õn mäi tÇng líp d©n c trong viÖc sö dông thÎ lµm ph¬ng tiÖn thanh to¸n qua c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng ®Ó hä thÊy ®îc tiÖn Ých cña thÎ thanh to¸n.
Thø hai: KhuyÕn khÝch ngêi d©n thuéc c¸c tÇng líp kh¸c nhau më tµi kho¶n c¸ nh©n t¹i ng©n hµng. Tríc hÕt Bé Tµi chÝnh nªn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c c¬ quan nhµ níc tr¶ l¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn qua tµi kho¶n.
Thø ba: Bé luËt h×nh sù níc ta cÇn sím ®a ra khung h×nh ph¹t cho c¸c téi ph¹m liªn quan ®Õn thÎ nh: s¶n xuÊt, tiªu thô thÎ gi¶, ¨n c¾p m· sè... nãi chung vµ ho¹t ®éng ng©n hµng nãi riªng. C¸c c¬ quan chøc n¨ng cã liªn quan nh Bé c«ng an, c¶nh s¸t kinh tÕ, c¶nh s¸t quèc tÕ... còng cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p phèi hîp víi ng©n hµng trong viÖc ph¸t hiÖn vµ xö lý téi ph¹m trong lÜnh vùc nµy.
Thø t: ViÖc ®Çu t, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, trang bÞ kü thuËt kh«ng chØ lµ vÊn ®Ò cña mét ngµnh mét cÊp mµ lµ chiÕn lùîc ph¸t triÓn kinh tÕ ®Ó tiÕn tíi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. HÖ thèng ng©n hµng lµ m¹ch m¸u cña nÒn kinh tÕ, do vËy nhµ níc cÇn chó ý ®Çu t cho lÜnh vùc nµy, nhanh chãng ®a níc ta theo kÞp c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi vÒ c«ng nghÖ ng©n hµng. Riªng ®èi víi lÜnh vùc thÎ, nhµ níc cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng ®Çu t ph¸t triÓn vµ trang bÞ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô thanh to¸n, ph¸t hµnh thÎ.
2. §èi víi Ng©n hµng Nhµ níc.
Hoµn thiÖn c¸c v¨n b¶n ph¸p quy vÒ thÎ
Hoµn chØnh m«i trêng ph¸p lý lµ vÊn ®Ò cÇn thiÕt ®Ó thÎ trë thµnh ph¬ng tiÖn thanh to¸n phæ biÕn trong x· héi. ViÖt Nam hiÖn nay míi chØ cã duy nhÊt mét Quy chÕ cña Ng©n hµng Nhµ níc vÒ ph¸t hµnh, sö dông vµ thanh to¸n thÎ (ban hµnh ngµy 19/10/1999). §ã chØ lµ mét v¨n b¶n cã tÝnh híng dÉn chung. Mét khi thÎ ®· ®îc sö dông phæ biÕn vµ trë thµnh ph¬ng tiÖn thanh to¸n h÷u hiÖu th× rÊt cÇn cã mét ph¸p lÖnh vÒ thÎ thanh to¸n víi nh÷ng ®iÒu kho¶n chÆt chÏ, thèng nhÊt víi c¸c v¨n b¶n cã liªn quan ®Õn qu¶n lý ngo¹i hèi, tÝn dông chung. Ngoµi ra, còng cÇn quy ®Þnh râ vÊn ®Ò liªn quan ®Õn dù phßng rñi ro, qu¶n lý rñi ro cho chñ thÎ vµ ng©n hµng.
Ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a cña hiÖp héi c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ.
HiÖp héi c¸c Ng©n hµng thanh to¸n thÎ kÕt hîp víi NHNN duy tr× mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ nh»m ®Èy m¹nh h¬n n÷a viÖc ph¸t triÓn nghiÖp vô thÎ ë ViÖt Nam. Héi còng ®· thu hót hÇu hÕt c¸c ng©n hµng thùc hiÖn dÞch vô thÎ t¹i ViÖt Nam tham gia, thèng nhÊt møc phÝ, ¸p dông c¸c chÝnh s¸ch chung nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o lîi nhuËn cho tÊt c¶ c¸c ng©n hµng vµ thÞ trêng thÎ c¹nh tranh lµnh m¹nh. Héi còng n¾m b¾t nh÷ng khã kh¨n, thuËn lîi cña c¸c ng©n hµng trong hiÖp héi vÒ ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ ®Ó cïng nhau ®Ò ra c¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc, bíc ®Çu thùc hiÖn tiªu chÝ “diÔn ®µn hîp t¸c, trao ®æi kinh nghiÖm cña c¸c ng©n hµng thanh to¸n thÎ t¹i ViÖt Nam”.
Thµnh lËp trung t©m thanh to¸n liªn hµng vÒ thÎ.
Trung t©m nµy lµ ®Çu mèi xö lý c¸c giao dÞch cÊp phÐp, thanh to¸n, tra so¸t giao dÞch thÎ cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam, ®¶m b¶o c¸c lo¹i thÎ do c¸c NHTM kh¸c nhau ph¸t hµnh cã thÓ thanh to¸n t¹i bÊt cø CSCNT nµo trong toµn hÖ thèng. C¸c giao dÞch thÎ do c¸c ng©n hµng trong níc ph¸t hµnh thùc hiÖn t¹i c¸c CSCNT trong níc sÏ ®îc trung t©m nµy xö lý, kh«ng cÇn th«ng qua trung t©m xö lý cÊp phÐp vµ trao ®æi cña c¸c Tæ chøc thÎ quèc tÕ. §iÒu nµy sÏ lµm gi¶m tÝnh phøc t¹p vÒ h×nh thøc thanh to¸n c¸c giao dÞch néi bé trong níc, t¨ng tèc ®é thanh to¸n, gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò chªnh lÖch vÒ tû gi¸, tiÕt kiÖm kho¶n chi phÝ ph¶i thanh to¸n cho c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ vµ thèng nhÊt chñ tr¬ng giao dÞch thÎ ë ViÖt Nam chØ dïng VN§... ®ång thêi qua trung t©m ®ã, c¸c thµnh viªn sÏ cã mèi quan hÖ chÆt h¬n trong mäi lÜnh vùc: cËp nhËt nhanh nhÊt c¸c th«ng tin vÒ thÎ gi¶ m¹o, tr¸nh thÊt tho¸t cho c¸c thµnh viªn; kÕt hîp in Ên danh s¸ch thÎ cÊm lu hµnh; thèng nhÊt vÒ ®ång tiÒn thanh to¸n, phÝ, tû gi¸...
Cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch më réng kinh doanh thÎ.
Ng©n hµng Nhµ níc cÇn khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng kh«ng ng¹i ®Çu t më réng dÞch vô thÎ b»ng viÖc trî gióp c¸c ng©n hµng trong níc trong viÖc ph¸t triÓn nghiÖp vô thÎ ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn c¹nh tranh víi c¸c ng©n hµng níc ngoµi ®ång thêi cã biÖn ph¸p xö ph¹t nghiªm kh¾c ®èi víi nh÷ng vi ph¹m quy chÕ trong ho¹t ®éng thÎ.
Ng©n hµng nhµ níc cÇn cho phÐp c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thµnh lËp quü phßng ngõa rñi ro cho nghiÖp vô thÎ, thµnh lËp bé phËn qu¶n lý, phßng ngõa rñi ro chung cho c¸c ng©n hµng ph¸t hµnh, ng©n hµng thanh to¸n thÎ n»m trong trung t©m phßng ngõa rñi ro cña NHNN.
NHNN nªn thêng xuyªn tæ chøc nh÷ng kho¸ häc, héi th¶o, trao ®æi kinh nghiÖm vÒ thÎ cho c¸c NHTM cïng tham gia, giíi thiÖu ®Ó c¸c NHTM thu thËp th«ng tin, tµi liÖu chuyªn ®Ò vÒ thÎ; cïng c¸c NHTM trao ®æi kinh nghiÖm, gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn.
Cho phÐp c¸c NHTM ViÖt Nam ®îc ¸p dông linh ho¹t mét sè u ®·i nhÊt ®Þnh ®Ó ®¶m b¶o tÝnh c¹nh tranh cña c¸c lo¹i thÎ do ng©n hµng ViÖt Nam ph¸t hµnh so víi c¸c lo¹i thÎ cña ng©n hµng níc ngoµi hay chi nh¸nh ng©n hµng níc ngoµi ph¸t hµnh.
3. §èi víi ACB.
§Ó tiÕp tôc më réng thanh to¸n thÎ, ACB cÇn cñng cè vµ ph¸t huy ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc ®iÓm yÕu, tËn dông c¬ héi, ®èi phã víi nh÷ng khã kh¨n. Nh vËy ACB cÇn thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ nh sau:
Thø nhÊt: Trung t©m thÎ nªn x©y dùng chiÕn lîc marketing thÎ cho toµn ng©n hµng vµ phæ biÕn ®Õn c¸c chi nh¸nh cïng thùc hiÖn. Trong qu¸ tr×nh qu¶n c¸o s¶n phÈm sù vît tréi vÒ chÊt lîng, sù ®a d¹ng vÒ dÞch vô thÎ còng nh uy tÝn cña ng©n hµng trong ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ cÇn ®îc ®Ò cËp ®Õn. §ång thêi qu¶ng b¸ h¬n n÷a tíi c¸c ®èi tîng cã kh¶ n¨ng sö dông thÎ nh c¸n bé, c«ng nh©n viªn chøc cã thu nhËp cao.
Thø hai: Ph¸t triÓn c¶ vÒ mÆt sè lîng vµ chÊt lîng dÞch vô thÎ cung cÊp cho kh¸ch hµng. VÒ mÆt sè lîng, ng©n hµng cã thÓ ph¸t hµnh thªm mét sè thÎ phôc vô cho nhu cÇu kh¸ch hµng nh thÎ ATM, thÎ Debit card, liªn kÕt víi c¸c ®èi t¸c cho ra nh÷ng s¶n phÈm thÎ tÝn dông néi ®Þa míi. H¬n n÷a ACB cã thÓ më réng thanh to¸n c¸c lo¹i thÎ kh¸c ngoµi Visa, Master nh Amex, JBC Dinner club. VÒ mÆt chÊt lîng thÎ, ACB cÇn n©ng cao dÞch vô phô trî cho ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ nh dÞch vô nh©n hµng t¹i nhµ, dÞch vô trî gióp toµn cÇu, n©ng cao chÊt lîng ®¹i lý.
Thø ba: N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng qu¶n lý vµ phßng ngõa rñi ro trong ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ. Cô thÓ lµ n©ng cao chÊt lîng c«ng nghÖ ph¸t hµnh thÎ vµ thiÕt bÞ vËn hµnh thÎ tr¸nh rñi ro cho ng©n hµng; thêng xuyªn sö dông vµ cËp nhËt c¸c th«ng tin trªn c¸c ch¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro cña c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ vµ cung cÊp kÞp thêi chi c¸c ®¹i lý thanh to¸n thÎ; qu¶n lý chñ thÎ vµ c¸c ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ th«ng qua viÖc theo dâi thêng xuyªn ho¹t ®éng sö dông thÎ cña chñ thÎ vµ thanh to¸n thÎ cña ®¹i lý trªn nguyªn t¾c an toµn, bÝ mËt.
Thø t: øng dông thanh to¸n thÎ trong th¬ng m¹i ®iÖn tö. Ng©n hµng phèi hîp cïng víi c¸c ®¬n vÞ cung cÊp hµng hãa, dÞch vô trªn m¹ng triÓn khai dÞch vô thanh to¸n thÎ thay cho c¸c giao dÞch thanh to¸n tiÒn mÆt khi giao hµng ®ang phæ biÕn hiÖn nay, khuyÕn khÝch viÖc sö dông thÎ trong th¬ng m¹i ®iÖn tö b»ng c¸c u ®·i cho kh¸ch hµng nh gi¶m gi¸ cho kh¸ch hµng khi sö dông thÎ.
Thø n¨m: Më réng quan hÖ víi c¸c ®èi t¸c, chó träng c¸c b¹n hµng lín t¹i c¸c trung t©m kinh tÕ x· héi b»ng c¸ch cung cÊp dÞch vô cã tÝnh chÊt u ®·i víi c¸c kh¸ch hµng lín, cã quan hÖ thêng xuyªn víi ng©n hµng, tæ chøc tiÕp xóc kh¸ch hµng míi vµ mêi sö dông c¸c dÞch vô do ng©n hµng cung cÊp. ACB còng cÇn liªn hÖ víi c¸c tæ chøc t vÊn du häc níc ngoµi hoÆc c¸c c«ng ty du lÞch ®Ó tõ ®ã giíi thiÖu s¶n phÈm thÎ cña ng©n hµng ®èi víi ho¹t ®éng th¨m quan, du lÞch vµ häc tËp t¹i níc ngoµi.
Thø s¸u: Cñng cè thÞ trêng thÎ hiÖn t¹i, x©m nhËp thÞ trêng míi, chiÕm lÜnh thÞ trêng thÎ tÝn dông néi ®Þa. §Ó ®îc nh vËy ®ßi hái ng©n hµng ACB ph¶i ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc ph¸t hµnh thÎ, gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng mäi th¾c m¾c cña kh¸ch hµng, t¹o cho kh¸ch hµng sù tho¶i m¸i tiÖn lîi khi ®Õn giao dÞch t¹i ng©n hµng. Ng©n hµng cã thÓ x©m nhËp ®¹i lý cña c¸c ng©n hµng kh¸c b»ng c¸ch gi¶m c¸c ®iÒu kiÖn hîp ®ång ®¹i lý, thëng cho c¸c ®¹i lý cã doanh sè ho¹t ®éng cao, cung cÊp c¸c dÞch vô thanh to¸n ngay cho ®¹i lý.
Thø b¶y: §æi míi c«ng nghÖ ph¸t hµnh thanh to¸n thÎ phï hîp víi ®iÒu kiÖn vèn cña ng©n hµng. Tham vÊn c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ vÒ nh÷ng trôc trÆc cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh thanh to¸n thÎ tõ ®ã cã biÖn ph¸p ®èi phã kÞp thêi phèi hîp víi mét sè ng©n hµng triÓn khai ch¬ng tr×nh thanh to¸n thÎ liªn ng©n hµng.
kÕt luËn
ThÎ lµ mét ph¬ng tiÖn thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt v¨n minh, hiÖn ®¹i, vµ ®îc a chuéng trªn thÕ giíi, nhÊt lµ ë c¸c níc ph¸t triÓn. MÆc dï thanh to¸n thÎ cã nhiÒu tÝnh n¨ng u viÖt h¬n h¼n c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n kh¸c nãi chung vµ c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n phi tiÒn mÆt kh¸c nãi riªng nhng ®èi víi ViÖt Nam th× thanh to¸n thÎ vÉn cßn lµ mét lÜnh vùc dÞch vô hÕt søc míi mÎ.
ChØ trong kho¶ng thêi gian 6 n¨m tham gia vµo ho¹t ®éng ph¸t hµnh vµ thanh to¸n thÎ nhng ACB ®· tõng bíc kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ trêng thÎ ViÖt Nam víi thÞ phÇn lµ 60%. ACB ®· cã nhiÒu bíc tiÕn vît bËc tõ chç chØ thùc hiÖn thanh to¸n trong m¹ng líi ®¹i lý thanh to¸n thÎ nhá lÎ, ph¸t hµnh thÎ cho mét sè Ýt kh¸ch hµng, ®Õn nay ng©n hµng ®· më réng m¹ng líi ®¹i lý thanh to¸n thÎ trªn ph¹m vi toµn quèc. Doanh sè thanh to¸n thÎ ®Òu cã sù t¨ng trëng qua c¸c n¨m. Quy m« kh¸ch hµng sö dông thÎ do ng©n hµng ph¸t hµnh gia t¨ng ®¸ng kÓ. Ngoµi thÎ tÝn dông quèc tÕ, ACB cßn cung cÊp cho thÞ trêng thªm nhiÒu s¶n phÈm thÎ míi phôc vô cho nhu cÇu ®a d¹ng cña thÞ trêng nh thÎ tÝn dông c«ng ty, thÎ tÝn dông néi ®Þa, uy tÝn cña ng©n hµng ngµy cµng ®îc n©ng cao.
Nhng thÞ trêng thÎ ë ViÖt nam vÉn lµ mét thÞ trêng ®Çy tiÒm n¨ng cÇn ®îc khai th¸c. Nh÷ng kÕt qu¶ mµ ACB ®¹t ®îc trong nh÷ng n¨m qua kh«ng ph¶i lµ nhá nhng ACB vÉn cha thÓ b»ng lßng víi nh÷ng g× m×nh ®· ®¹t ®îc. ACB cÇn kh«ng ngõng nç lùc vît qua nh÷ng khã kh¨n, tËn dung c¬ héi ®Ó gi÷ v÷ng uy tÝn cña m×nh trªn thÞ têng thÎ ViÖt nam.
Víi kiÕn thøc cßn nhiÒu h¹n chÕ cña m×nh, em m¹nh d¹n ®a ra mét sè gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ ®èi víi chÝnh phñ, víi hÖ thèng ng©n hµng nãi chung vµ víi ng©n hµng ACB nãi riªng. Em mong muèn nh÷ng gi¶i ph¸p ®îc ®a ra trong kho¸ luËn nµy sÏ ®ãng gãp phÇn nµo ®ã cho sù ph¸t triÓn dÞch vô thÎ ACB nãi riªng vµ thÞ trêng thÎ ViÖt nam nãi chung. Mét lÇn n÷a em xin c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña c« Vò ThÞ Kim Oanh, c¸c thÇy c« trong trêng, c¸c c¸n bé nh©n viªn ng©n hµng ACB.
Hµ Néi th¸ng 12 n¨m 2002.