Khóa luận Nghiệp vụ Bảo lãnh tại ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội – Thực trạng và giải pháp

của ngân hàng cũng biết về các điều kiện để tham gia vào nghiệp vụ bảo lãnh một cách đầy đủ, đặc biệt là đối tượng khách hàng mới mà ngân hàng đang tìm cách khai thác. Nhiều doanh nghiệp do mới thành lập nên các điều kiện về năng lực quản lý, năng lực sản xuất, vốn cũng như các điều kiện về TSĐB còn hạn chế, điều này gây nên những khó khăn nhất định cho ngân hàng khi tham gia bảo lãnh cho các khách hàng này b. Tồn tại trong quá trình thực hiện bảo lãnh ngân hàng: - Về đối tượng khách hàng: Mặc dù lượng khách hàng sử dụng dịch vụ bảo lãnh của ngân hàn khá nhiều. Nhưng đối tượng khách hàng chủ yếu tập trung vào các DNNN còn các thành phần kinh tế khác chiếm tỷ trọng không đáng kể, tập chung chủ yếu vào các công ty hoạt động trong lĩnh vực xây dựng, các công ty kinh doanh máy móc thiết bị và các công ty hoạt động trong lĩnh vực thương mại, xuất nhập khẩu. Khách hàng của ngân hàng chủ yếu là các doanh nghiệp truyền thống, đã có giao dịch với ngân hàng. Ngân hàng chưa chú trọng tìm kiếm các khách hàng mới. - Về năng lực nhân viên ngân hàng: Hiện nay, ngân hàng chưa có phòng ban chuyên thực hiện việc cấp dịch vụ bảo lãnh cho khách hàng. Mà hoạt động này chủ yếu do cán bộ tín dụng thực hiện, họ là những người trẻ nên kinh nghiệm và chuyên môn còn hạn chế là điều khó tránh khỏi. Mặt khác, một số cán bộ còn chưa được đào tạo bài bản về nghiệp vụ đặc biệt là nghiệp vụ bảo lãnh nên khả năng phân tích và theo dõi khách hàng còn yếu và chưa sát với thực tế. - Về quy trình bảo lãnh: Quy trình bảo lãnh của ngân hàng TMCP Quân Đội được xem là khá rõ ràng, song việc xem xét hồ sơ và phê duyệt các khoản bảo lãnh phải qua nhiều cấp nên tốn khá nhiều thời gian, ảnh hưởng tới tâm lý của khách hàng bởi họ có thể bỏ lỡ cơ hội kinh doanh và ảnh hưởng tới hoạt động SXKD của khách hàng. Bên cạnh đó, ngân hàng mới chỉ có xây dựng quy trình bảo lãnh chung cho tất cả các loại hình bảo lãnh mà chưa đưa ra được quy trình chi tiết cho từng loại mà mỗi loại bảo lãnh có đặc điểm riêng nên gây khó khăn cho cán bộ trong quá trình thực hiện. Công tác giám sát, đánh giá chất lượng bảo lãnh của ngân hàng thực hiện rất hạn chế trong khi đây là khâu quan trọng để hạn chế rủi ro. - Ngân hàng chưa chú trọng công tác tư vấn, bán chéo sản phẩm: Cán bộ ngân hàng vẫn chưa thực sự tư vấn, hướng dẫn các khách hàng trong quá trình thực hiện hợp đồng, sản xuất kinh doanh nhằm tránh rủi ro. Bên cạnh đó, nhân viên của ngân hàng vẫn chưa thực sự chú trọng đến giới thiệu cho khách hàng sử dụng các sản phẩm khác của ngân hàng. Điều này có thể do trình độ chuyên môn của các cán bộ ngân hàng còn chưa cao, chưa am hiểu thật sâu về các sản phẩm của ngân hàng. Hơn nữa một phần do danh mục sản phẩm dịch vụ của ngân hàng còn chưa thực sự phong phú để thực hiện bán chéo sản phẩm (bán hàng dựa trên nhu cầu tiềm năng của khách hàng). - Về chính sách của ngân hàng: Mặc dù ngân hàng cũng có các chính sách để nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng ngày càng phát triển hơn nhưng chỉ mang tính chất định hướng mục tiêu chứ chưa đưa ra biện pháp thực hiện cụ thể nên việc thực hiện được mục tiêu sẽ khó khăn, kéo dài và nguồn lực có thể không được sử dụng một cách hiệu quả. 2.3.2.2. Nguyên nhân của các khó khăn tồn tại. Nguyên nhân khách quan. - Môi trường pháp lý: Hiện nay các văn bản pháp lý về bảo lãnh còn chưa hoàn thiện, chưa điều chỉnh hết những vấn đề phát sinh trong nghiệp vụ bảo lãnh. Trong các năm qua, chỉ có một số văn bản luật điều chỉnh việc thực hiện hoạt động bảo lãnh tại các ngân hàng thương mại, song các văn bản này lại thường xuyên thay đổi gây khó khăn cho ngân hàng và khách hàng khi thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh. Những thay đổi nhanh chóng như vậy có thể làm cho cả ngân hàng và khách hàng nhầm lẫn trong khi thực hiện hoạt động bảo lãnh. Đây chính là một khó khăn rất lớn mà hoạt động bảo lãnh phải đối mặt. - Môi trường kinh tế: Mặc dù Việt Nam không chịu ảnh hưởng trực tiếp của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới và vẫn có mức tăng trưởng ổn định trong những năm qua nhưng với tình hình hiện nay khi nền kinh tế thế giới đang có nhiều biến động khó lường thì các doanh nghiệp sản xuất trong nước cũng gặp không ít khó khăn như về: nguyên liệu đầu vào, thị trường tiêu thụ và các nhà đầu tư nước ngoài cũng e dè hơn trong các quyết định đầu tư của mình nên nguồn vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp bị ảnh hưởng không ít. - Môi trường chính trị: Sự biến động của tình hình chính trị bất ổn định trên thế giới cũng ảnh hưởng rất lớn tới việc phát triển và mở rộng hoạt động BLNH. Tình hình chính trị đã làm cho các nhà đầu tư e ngại trong việc đầu tư mở rộng sản suất nên nhu cầu bảo lãnh cũng giảm đi rất nhiều. Bên cạnh đó, chính bản thân ngân hàng cũng có những chính sách thận trọng hơn trong các hoạt động của mình. Nguyên nhân chủ quan: Thứ nhất: Khâu thẩm định khách hàng trước khi cấp bảo lãnh chủ yếu dựa vào kinh nghiệm của các cán bộ tín dụng, chua có mô hình đánh giá theo hướng chuẩn hóa chung cho tất cả các cán bộ tín dụng. Hơn nữa, phần lớn các cán bộ tín dụng còn rất trẻ, thiếu kinh nghiệm, quá trình thẩm định chủ yếu dựa vào tài sản đảm bảo, ít quan tâm đến tính khả thi của dự án và tình hình tài chính của khách hàng, nên nghiệp vụ bảo lãnh còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Đặc biệt, nếu như tài sản đảm bảo có giá trị giảm theo thời gian, thì khi sảy ra rủi ro, ngân hàng có nguy cơ không thu hồi được số tiền đã thanh toán thay khách hàng. Như vậy, chất lượng của bảo lãnh ngân hàng là không cao, ảnh hưởng tới việc phát triển nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng hơn nữa. Thứ hai: Mặc dù, hoạt động bảo lãnh ngân hàng trong thời gian qua đã được chú trọng đặc biệt là ngân hàng đã xây dựng cho mình quy trình bảo lãnh riêng, song vẫn chưa có sự quan tâm đúng mức. Bằng chứng là hiện nay ngân hàng vẫn chưa có phòng thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh riêng, mà các hoạt động bảo lãnh đều ro nhân viên tín dụng thực hiện. Điều này làm cho các nhân viên tín dụng “quá tải” đối với khối lượng khách hàng lớn, bao gồm tất cả các khách hàng như: cho vay, cho thuê, chiết khấu thương phiếu và bảo lãnh. Như vậy, khó có thể phục vụ tốt khách hàng, cũng như làm cho thời gian cấp bảo lãnh kéo dài làm ảnh hưởng tới tình hình kinh doanh của khách hàng. Thứ ba: Thông tin phục vụ cho hoạt động bảo lãnh chưa đầy đủ, chính xác và chưa được chú ý đúng mức. Thông tin phục vụ cho công tác thẩm định chủ yếu do khách hàng cung cấp chứ bản thân ngân hàng không có phòng thông tin cho nghiệp vụ bảo lãnh nên nhiều khi gây khó khăn cho cán bộ thẩm định vì khó có thể kiểm chứng tính chính xác của các thông tin này. Bản thân ngân hàng cũng thiếu sự phối hợp với các ngân hàng khác trong việc cung cấp thông tin về khách hàng nên có thể dẫn đến hiện tượng nhiều doanh nghiệp có số dư lớn tại ngân hàng khác nhưng vẫn được bảo lãnh tại ngân hàng do không nắm được thông tin. Thứ tư: Ngân hàng vẫn quá chú ý vào phục vụ khách hàng truyền thống của mình, chưa có sự quan tâm đúng mức cũng như chưa có các kế hoạch để mở rộng các đối tượng khách hàng nên đối tượng khách hàng còn hạn chế, tỷ trọng các đối tượng khách hàng còn rất mất cân đối TÓM TẮT CHƯƠNG 2: Như vậy, qua xem xét, đánh giá tình hình thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh tại MB, ngân hàng hiện đang gặp phải không ít tồn tại và khó khăn. Vậy để có thể từng bước đưa nghiệp vụ này trở thành một trong những hoạt động chủ yếu trong cơ cấu dịch vụ, đem lại lợi ích đúng với bản chất của hoạt động này. MB cần đưa ra những giải pháp hoàn thiện triệt để để tháo gỡ và giải quyết những khó khăn và tồn tại trên. CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN NGHIỆP VỤ BẢO LÃNH TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN QUÂN ĐỘI 3.1: Định hướng phát triển của ngân hàng trong những năm tới. 3.1.1: Định hướng phát triển chung của ngân hàng trong thời gian tới. Tình hình thế giới: tình hình thế giới có nhiều thách thức, khó khăn. Trong đó, bạo loạn, xung đột chính trị đang diễn ra tại một số nước Trung Đông và Bắc Phi, kéo theo đó làm gia tăng giá cả thế giới như giá xăng dầu, vàng, ngoại tệ. Tình hình trong nước: trong nước lạm phát đang có xu hướng gia tăng (năm 2010 lạm phát vẫn ở mức 2 con số là 11.75%). Chính phủ đã ban hành nghị quyết 11 ngày 24/2/2011 với mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo an sinh xã hội. NHNN ban hành chỉ thị 01 ngày 1/3/1011 và một loạt các thông tư 02, 03, 04 và 05 đưa ra giải pháp thực hiện nghị quyết 11 của chính phủ với phương châm điều hành chính sách tiền tệ theo hướng chặt chẽ, thận trọng và chính sách tài khóa thắt chặt. Định hướng của chính phủ và NHNN là tốc độ tăng trưởng phương diện thanh toán khoảng 15% - 16%, tăng trưởng tín dụng dưới 20% so với năm 2010, tập trung ưu tiên vốn tín dụng phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh, nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa. Thực hiện giảm tốc độ và tỷ trọng dư nợ cho vay lĩnh vực phi sản xuất so với năm 2010, nhất là lĩnh vực bất động sản, chứng khoán. Thêm vào đó, việc thực hiện Luật NHNN Việt Nam, Luật các tổ chức tín dụng, thông tư 13 và thông tư 19 – NHNN và áp lực tăng vốn điều lệ sẽ là những thách thức và khó khăn lớn đối với ngân hàng. Trên cơ sở dự báo tình hình chung của bối cảnh như vậy, kết hợp với chiến lược giai đoạn 2009 – 2013 và tham vấn ý kiến Hội đồng quản trị, tìm kiếm – bồi dưỡng nguồn lực chất lượng cao và phấn đấu tăng trưởng tất cả các chỉ tiêu từ 15 – 30%. Bên cạnh đó, dự kiến nâng quy mô vốn điều lệ lên 10000 tỷ đồng. Để đưa ngân hàng phát triển hiệu quả bền vững trong mục tiêu 2011 và tầm nhìn 2015, ngân hàng TMCP Quân Đội sẽ tập trung mọi nguồn lực để tăng cường năng lực quản trị, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường tài chính, xứng đáng với xếp loại E+ tổ chức xếp hạng tín nhiệm uy tín trên thế giới Moody’s công bố vào tháng 8/2010. Cùng với đó, ngân hàng TMCP Quân Đội sẽ tiến hành cải tổ mô hình hoạt động ngân hàng của mình và các công ty thành viên theo hướng hình thành tập đoàn MB Group. Đây sẽ là mô hình tuân thủ theo nguyên tắc đem lại lợi ích tối ưu cho khách hàng, đảm bảo tối đa quyền lợi và lợi ích cho cổ đông, tuân thủ các quy định của pháp luật, bảo vệ quyền lợi cho người lao động để giải phóng tiềm năng lao động sáng tạo, tạo điều kiện cho các đơn vị thành viên phát huy tối đa sức mạnh của mình, tạo sức mạnh tổng lực cho cả hệ thống, đóng góp nhiều nhất cho cộng đồng. MB đang nỗ lực trở thành ngân hàng cổ phần hàng đầu ở Việt Nam trong các mảng thị trường lựa chọn tại các khu vực đô thị lớn, tập trung vào: Các khách hàng doanh nghiệp truyền thống, các tập đoàn kinh tế và các doanh nghiệp lớn. Tập trung có chọn lọc doanh nghiệp vừa và nhỏ. Phát triển các dịch vụ khách hàng cá nhân. Mở rộng các hoạt động kinh doanh trên thị trường vốn. Phát triển hoạt động ngân hàng đầu tư. Liên kết chặt chẽ giữa ngân hàng với các thành viên để hướng tới trở thành một tập đoàn tài chính mạnh. Bảng 11: Các chỉ tiêu kế hoạch năm 2011: ( Đơn vị: Tỷ đồng) STT Chỉ tiêu Kết quả 2010 Kế hoạch 2011 % so với 2010 1 Tổng tài sản 109623 152000 132% 2 Vốn điều lệ của ngân hàng 7300 147000 136% 3 Tổng vốn huy động 96954 115000 120% 4 Tổng dư nợ 48797 58000 114% 5 Tỷ lệ nợ xấu 1,26% <1.9% 6 Lợi nhuận trước thuế 2288 2915 124% (Nguồn: Báo cáo đại hội cổ đông thường niên của 2011) Về trung và dài hạn: MB thực hiện kế hoạch chiến lược giai đoạn 2009 – 2013 với các mục tiêu chủ yếu sau: Là một tập đoàn tài chính – ngân hàng hàng đầu mạnh có quy mô lớn, có tên tuổi. Có đội ngũ lãnh đạo và nhân viên năng động, có trình độ và đạo đức kinh doanh dưới một hội đồng quản trị, hội đồng thành viên mạnh. Hoạt động trên các thị trường khách hàng mục tiêu khác nhau: khách hàng tổ chức lớn, ngân hàng thương mại cho các doanh nghiệp, ngân hàng dành cho cá nhân, đặc biệt, mỗi thị trường đã được xây dựng một cách có hiệu quả. Cung cấp các dịch vụ đa dạng, được đóng gói dưới dạng giải pháp tài chính tổng thể được cá thể hóa cho mỗi khách hàng. Bao gồm: Ngân hàng thương mại, ngân hàng bán lẻ, ngân hàng tư nhân, bảo hiểm, tín dụng tiêu dùng, bất động sản. Mạng lưới hoạt động rộng khắp trên các khu vực địa lý khác nhau, hướng tới địa bàn một số nước ASEAN và văn phòng tại trung tâm khu vực. Có nền công nghệ hiện đại đem lại lợi ích tối đa cho các khách hàng thông qua các sản phẩm dịch vụ đổi mới nhất với các chi phí tối ưu và hợp lý nhất. Nền tảng công nghệ hiên đại cũng cung cấp một hệ thống thông tin quản trị hữu hiệu hỗ trợ mạnh cho công tác quản trị ngân hàng, quản trị doanh nghiệp. Có danh mục đầu tư ổn định đem lại lợi ích tối ưu cho tập đoàn. Đảm bảo thu nhập cho người lao động thích đáng, đảm bảo hài hòa và cam kết phát triển vững trắc với cộng đồng, đồng thời tối ưu hóa lợi ích và giá trị của chủ sở hữu. 3.1.2: Định hướng nghiệp vụ Bảo lãnh của ngân hàng trong thời gian tới. Là một thế mạnh của ngân hàng TMCP Quân đội, nghiệp vụ bảo lãnh đóng góp một phần không nhỏ trong hoạt động của ngân hàng do đó nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập, năng cao khả năng cạnh tranh của ngân hàng, bản thân ngân hàng đã xác định hướng hoạt động và phát triển nghiệp vụ bảo lãnh trong chiến lược phát triển hoạt động kinh doanh chung của ngân hàng như sau: - Từng bước hoàn thiện quy trình nghiệp vụ bảo lãnh theo hướng đơn giản hóa thủ tục bảo lãnh nhưng vẫn đảm bảo an toàn trong hoạt động. - Nâng cao trình độ của nhân viên thẩm định để giảm chi phí nghiệp vụ, tạo tính cạnh tranh đối với mức chi phí bảo lãnh. - Tiếp tục phát triển và hoàn thiện các loại hình bảo lãnh chủ yếu như: bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh thanh toán,… đồng thời mở rộng các loại hình mới nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng cũng như của thị trường. - Thực hiện tốt chính sách khách hàng, chiến lược marketing để giữ chân khách hàng cũ và thu hút khách hàng mới, đáp ứng kịp thời nhanh chóng nhu cầu của khách hàng, tạo mối quan hệ lâu dài và bền vững. 3.2: Các giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh tại ngân hàng TMCP Quân đội. Từ việc phân tích thực trạng nghiệp vụ bảo lãnh tại MB, cùng với việc định hướng nghiệp vụ bảo lãnh của MB, sau một thời gian thực tập tại ngân hàng, em đã mạnh dạn đưa ra một số giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh trong thời gian tới. Đó là: 3.2.1: Hoàn thiện quy trình nghiệp vụ bảo lãnh: Quy trình nghiệp vụ Bảo lãnh hoàn thiện là quy trình bảo lãnh phù hợp với đặc điểm của từng chi nhánh ngân hàng, từng đối tượng khách hàng nhưng vẫn tuân thủ theo các quy định chung của toàn hệ thống. Ngoài ra, quy trình bảo lãnh cũng cần phù hợp với từng giai đoạn phát triển, với môi trường kinh tế chung. Một quy trình nghiệp vụ đầy đủ, thống nhất không những giúp hoạt động bảo lãnh được diễn ra thuận tiện, an toàn mà còn tạo sự thoải mái cho khách hàng khi tham gia vào nghiệp vụ bảo lãnh. Do đó, ngân hàng cần không ngừng hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh của mình theo các hướng sau: - Ngân hàng cần phải đánh giá, phân tích những ưu điểm, khó khăn của quy trình bảo lãnh hiện nay trong quá trình thực tế thực hiện, đánh giá những đặc điểm, từ đó nhận thức được những gì cần thay đổi. Ngân hàng có thể thu thập, tham khảo ý kiến từ phía khách hàng. Trên cơ sở đó, xây dựng một quy trình thẩm định hợp lý, đặc biệt nhấn mạnh sự phối hợp ăn ý, nhanh chóng giữa các phòng ban. - Xây dựng quy trình bảo lãnh riêng cho từng loại bảo lãnh – điều này vừa giúp cho việc thực hiện một hợp đồng một cách nhanh chóng nhất, vừa giảm thiểu rủi ro cho ngân hàng. - Đơn giản hóa thủ tục nghiệp vụ, giảm bớt giấy tờ và thời gian khi thực hiện nghiệp vụ nhưng vẫn đảm bảo an toàn, đầy đủ và đúng quy trình, tạo điều kiện cho các khách hàng tham gia thực hiện nghiệp vụ. Tuy nhiên, việc hoàn thiện, tối thiểu hóa các giấy tờ đòi hỏi phải có sự thống nhất và hợp lý hóa về mẫu biểu hồ sơ trên toàn hệ thống. - Thường xuyên theo dõi, giám sát và quản lý chặt chẽ các khoản mục bảo lãnh đã được phát hành. Việc giám sát phải thực hiện một cách nghiêm túc và cẩn thận, cán bộ tín dụng phải thường xuyên đôn đốc khách hàng thực hiện đúng nghĩa vụ, nếu khách hàng gặp khó khăn thì cùng tham gia với khách hàng tháo gỡ khắc phục. Mặt khác cũng cần theo dõi phần đảm bảo như số dư tiền gửi tại ngân hàng, về tài sản thế chấp… nếu khách hàng có dấu hiệu vi phạm thì có biện pháp xử lý kịp thời. - Đánh giá tổng kết khi tất toán một bảo lãnh để rút ra các bài học kinh nghiệm, cũng như tìm được những giải pháp mới cho những món bảo lãnh tiếp theo. Quy trình bảo lãnh là xương sống của toàn bộ hoạt động bảo lãnh, nó đóng vai trò quan trò quan trọng nhất, quyết định tính hiệu quả và an toàn trong hoạt động bảo lãnh ngân hàng. Do vậy, một quy trình bảo lãnh đơn giản, cụ thể, phù hợp có ý nghĩa rất lớn cho việc phát triển nghiệp vụcbảo lãnh tại ngân hàng. 3.2.2: Mở rộng thị trường bảo lãnh: Mở rộng thị trường bảo lãnh không chỉ đơn thuần chỉ là mở rộng đối tượng có nhu cầu bảo lãnh thuộc mọi thành phần kinh tế trên các lĩnh vực khác nhau mà còn phải mở rộng cả các loại hình bảo lãnh. Đối với nghiệp vụ bảo lãnh, ngân hàng cần cung cấp một danh mục bảo lãnh hoàn hảo, đa dạng đáp ứng đầy đủ, kịp thời nhu cầu của khách hàng. Điều này rất cần thiết trong nền kinh tế thị trường, đối tượng khách hàng rất đa dạng, hoạt động trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Hơn thế nữa, trong xu thế thế phát triển của nền kinh tế thị trường như hiện nay, nhu cầu về loại hình bảo lãnh của ngân hàng càng tăng cao, nếu không nắm bắt được xu thế này, ngân hàng có thể sẽ bị bỏ lỡ cơ hội kinh doanh, mở rộng khách hàng, tăng doanh số bảo lãnh hay thu phí từ hoạt động này. Tuy các loại bảo lãnh mà ngân hàng đang thực hiện khá đa dạng nhưng đối tượng khách hàng chủ yếu của ngân hàng vẫn là các DNNN hoặc nhà nước chiếm phần lớn cổ phần nên cơ cấu bảo lãnh của ngân hàng rất mất cân đối, điều này khiến cho ngân hàng gặp nhiều hạn chế trong việc huy động mọi nguồn lực để tham gia vào thực hiện các nghiệp vụ tạo nguồn thu cho ngân hàng. Do đó, ngân hàng cần có những biện pháp cụ thể để phát triển hơn nữa bảo lãnh. Thứ nhất là mở rộng và đa dạng hóa đối tượng khách hàng. Ngoài việc tiếp tục khai thác có hiệu quả nhu cầu của các nhóm khách hàng truyền thống, ngân hàng cần mở rộng và đáp ứng hơn nữa nhu cầu của những đối tượng khách hàng mới là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh, tập trung đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp vừa và nhỏ bởi vì trong giai đoạn hiện nay thì các doanh nghiệp này chiếm tỷ lớn và đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Tăng cường hoạt động marketing và tư vấn hướng dẫn cho khách hàng về sản phẩm dịch vụ của khách hàng, mở rộng đối tượng khách hàng có quan hệ với ngân hàng mà đặc biệt là hoạt động tín dụng vì hai nghiệp vụ này có quan hệ thúc đẩy nhau cùng phát triển. Thứ hai là đa dạng hóa các loại hình bảo lãnh. Hiện nay, ngân hàng không chỉ thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh với các loại bảo lãnh truyền thống của ngân hàng như bảo lãnh dự thầu, bảo lãnh thực hiện hợp đồng, bảo lãnh thanh toán mà còn đưa vào thực hiện các loại bảo lãnh mới như bảo lãnh vay vốn… do nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng. Tuy nhiên, do nền kinh tế luôn thay đổi, biến động không ngừng nên nhu cầu của khách hàng cũng thay đổi và ngày càng đa dạng hơn nên ngân hàng cần nắm rõ tình hình hoạt động của doanh nghiệp, các nhu cầu của họ, nghiên cứu tìm hiểu các loại hình bảo lãnh mới, đưa ra được các đặc tính, tác dụng ưu nhược điểm, thông lệ quốc tế, điều kiện áp dụng, các rủi ro có thể xảy ra để có thể đưa ra áp dụng trong thực tế. Phòng tín dụng và phòng Nghiên cứu sản phẩm phải có sự kết hợp chặt chẽ trong công tác nghiên cứu và mở rộng thị trường để có thể nghiên cứu giới thiệu sản phẩm bảo lãnh mới cho các khách hàng và hướng dẫn khách hàng trong quá trình thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh. Bên cạnh đó việc mở rộng thị trường cũng cần phải đảm bảo cho hoạt động động bảo lãnh được an toàn và hiệu quả nhất. 3.2.3: Tăng cường chính sách khách hàng: Trong môi trường cạnh tranh như hiện nay, để khách hàng biết và sử dụng dịch vụ của mình đã khó, nhưng để duy trì mối quan hệ với khách hàng lại càng khó hơn, chính vì vậy một chính sách khách hàng hợp lý phù hợp với xu thế chung của thời đại, của nền kinh tế là rất cần thiết vì nó giúp mở rộng và thu hút thêm khách hàng, tăng quy mô cung ứng sản phẩm dịch vụ, tăng doanh thu, tăng lợi nhuận. Ngân hàng có thể thực hiện chiến lược đó bằng các cách sau: - Xúc tiến quan hệ bằng cách gửi tài liệu giới thiệu về ngân hàng, các dịch vụ của ngân hàng nói chung và dịch vụ bảo lãnh nói riêng, quảng bá hình ảnh trên các phương tiện thông tin đại chúng, tham gia tài trợ cho các chương trình xã hội lớn. Bên cạnh đó, chủ động tìm kiếm và tiếp cận khách hàng, thường xuyên nắm bắt các nhu cầu của khách hàng, tạo mối quan hệ tín nhiệm trên cơ sở hợp tác hai bên cùng có lợi, đồng thời chủ động đưa ra các biện pháp để đáp ứng nhu cầu của khách hàng. - Các nhân viên của ngân hàng như: nhân viên giao dịch, tín dụng, quan hệ khách hàng, kế toán,… nên giới thiệu với khách hàng đang sử dụng dịch vụ khác của ngân hàng về nghiệp vụ bảo lãnh của ngân hàng và khuyến khích, thuyết phục họ cũng như những người mà họ có mối quan hệ sử dụng khi có nhu cầu. - Ngân hàng cần có chính sách ưu đãi hợp lý đối với các khách hàng truyền thống như: Giảm lãi suất, giảm phí, giảm những thủ tục rườm rà nhằm giữ chân khách hàng. Đối với những khách hàng lớn, có uy tín cao trên thị trường, ngân hàng có thể không yêu cầu tài sản đảm bảo, không yêu cầu kí quỹ mà vẫn cho khách hàng hưởng mức phí cực kì ưu đãi. Đối với khách hàng không có quan hệ thường xuyên với ngân hàng thì ngân hàng có thể áp dụng mức phí ưu đãi hơn so với mức tương đương ở các ngân hàng khác. Đối với các khách hàng mới, chưa có tín nhiệm với ngân hàng, mức phí áp dụng cho nhóm khách hàng này phải cao hơn hai nhóm trên, nhưng phải thấp hơn mức phí của các ngân hàng khác trên cùng địa bàn. Tuy nhiên, đối với các khách hàng được đánh giá là khách hàng tiềm năng thì có thể áp dụng mức phí bằng với mức phí ở nhóm khách hàng không có quan hệ thường xuyên. Đồng thời ngân hàng cần chú ý hơn tới thái độ phục vụ khách hàng được đáp ứng một cách nhanh chóng, hiệu quả. - Nếu trong trường hợp ngân hàng phải trả thay cho khách hàng mà khách hàng không trả được một phần hoặc toàn bộ cho ngân hàng dẫn đến mối quan hệ không tốt thì trong quan hệ sau đó, ngân hàng cần quan tâm, theo dõi đối với khách hàng để có thể phục hồi mối quan hệ trong tương lai. Ngân hàng nên cử cán bộ tín dụng giỏi tư vấn cho khách hàng về phương án kinh doanh, ngành nghề kinh doanh mới cho phù hợp nhu cầu thị trường… Giúp khách hàng thoát khỏi những khó khăn ban đầu, từng bước gây dựng tiềm lực kinh tế. Như vậy, việc ngân hàng phải làm đối với những khách hàng này là: xóa mối quan hệ cũ (đã gặp phải rủi ro) để mở ra một quan hệ mới (kinh doanh có lãi). Đây chính là cách tạo dựng mối quan hệ khách hàng trung thành, bền vững và hiệu quả nhất mà khách hàng nên làm. - Tổ chức các hội nghị khách hàng để tìm hiểu các nhu cầu của khách hàng, những nhận xét, đánh giá của khách hàng gặp phải khi sử dụng các nghiệp vụ trên cơ sở đó có biện pháp để không ngừng nâng cao chất lượng của các sản phẩm cũ và phát triển các sản phẩm mới nhằm đáp ứng ngày một tốt hơn nhu cầu của khách hàng. 3.2.4. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định khách hàng. Thẩm định khách hàng trước khi phát hành bảo lãnh là khâu rất quan trọng trong quy trình bảo lãnh. Có thẩm định tốt mới ngăn ngừa được rủi ro phải trả thay khách hàng khi khách hàng không có khả năng trả nợ cho ngân hàng hoặc trả không đủ. Để nâng cao chất lượng công tác thẩm định, ngân hàng cần phải thu thập thông tin và số liệu chính xác, phù hợp; đánh giá và phân tích các yếu tố liên quan tới khách hàng cũng như những biến động của môi trường bên ngoài một cách khách quan; bồi dưỡng nghiệp vụ cho cán bộ công nhân viên trong công tác thẩm định nói riêng và nghiệp vụ bảo lãnh nói chung; áp dụng phương pháp tính phí toán linh hoạt, hợp lý. Công tác thẩm định cần tiến hành toàn diện trên các tất cả các mặt: - Năng lực pháp lý của khách hàng: Ngân hàng cần thẩm định vấn đề này đầu tiên để đản bảo khách hàng có đầy đủ năng lực pháp lý để thực hiện các nghĩa vụ của mình, nó cũng là điều kiện tiên quyết để giải quyết các tranh chấp pháp luật khi có rủi ro sảy ra. - Tư cách đạo đức, uy tín và khả năng quản lý điều hành của doanh nghiệp: Tư cách đạo đức, uy tín của doanh nghiệp là một yếu tố vô cùng quan trọng và ảnh hưởng rất lớn đến rủi ro trong hoạt động bảo lãnh vì nó quyết định đến mong muốn thực hiện hợp đồng cũng như mong muốn trả nợ của khách hàng trong trường hợp ngân hàng trả thay. Ngân hàng có thể thông qua: + Cách ứng xử, quan hệ trong nội bộ doanh nghiệp giữa nhân viên với người quản lý, giữa nhân viên với nhau. + Quan hệ với các đối tượng trong kinh doanh như: nhà cung cấp, khách hàng,… + Quan hệ cộng đồng, các tổ chức xã hội. Một vấn đề khác cần quan tâm là khả năng quản lý của chủ doanh nghiệp, ban giám đốc vì mọi quyết định của chủ doanh nghiệp đều ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Quyết định đúng đắn sẽ giúp doanh nghiệp đạt hiệu quả cao trong kinh doanh và ngược lại. Tuy nhiên, trên thực tế ngân hàng chưa có sự có sự quan tâm đúng mức tới các yếu tố này nên rất có thể rủi ro trong kinh doanh. Do đó yêu cầu đặt ra là cần phải đánh giá tư cách đạo đức, uy tín và khả năng quản lý điều hành của doanh nghiệp. - Năng lực tài chính của khách hàng: Việc đánh giá chính xác năng lực tài chính của khách hàng sẽ giúp cho ngân hàng đánh giá được hiện trạng tài chính và các dự báo về tài chính trong tương lai của khách hàng. Năng lực tài chính được xem xét thông qua các báo cáo tài chính như: bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và các dự báo tài chính từ đó ngân hàng sẽ tính toán và đánh giá được các chỉ tiêu về hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp (vòng quay hàng tồn kho, vòng quay vốn lưu động, hiệu suất sử dụng tài sản cố định, hiệu suất sử dụng tổng tài sản…) và nhóm chỉ tiêu liên quan tới khả năng sinh lời của doanh nghiệp (doanh thu tiêu thụ sản phảm, ROE, ROA…) - Phương án sản xuất kinh doanh, dự án đầu tư của doanh nghiệp: Điều quan trọng do đây chính là đối tượng của bảo lãnh. Hơn nữa hiệu quả của dự án đầu tư, phương án sản xuất kinh doanh là yếu tố chủ chốt giúp ngân hàng đạt được hiệu quả bảo lãnh như mong muốn và giảm thiểu rủi ro. Khi thẩm định cán bộ thẩm định cần xem xét các khía cạnh sau: + Mục tiêu của dự án, phương án đó là gì? Nó có phù hợp với điều kiện kinh doanh của doanh nghiệp hay không? + Xem xét tình hình, kết quả và hiệu quả của dự án trên góc độ hạch toán kinh tế của bản thân doanh nghiệp. Ngân hàng nên kiểm tra các yếu tố khác của dự án như: phương án tiêu thụ sản phẩm, thời gian hoàn vốn, cơ cấu nguồn vốn, sự hợp lý của quy mô nguồn vốn… + Ngoài ra, ngân hàng cũng nên xem xét các yếu tố khác mà có ảnh hưởng trực tiếp đến dự án đầu tư như: nhu cầu của thị trường về sản phẩm dịch vụ mà dự án cung cấp, các đối thủ cạnh tranh hiện tại và tiềm ẩn,… Hiện nay, các khách hàng của ngân hàng hoạt động trên nhiều các lĩnh vực khác nhau. Do đó, đòi hỏi cán bộ thẩm định phải am hiểu ngành nghề, lĩnh vực hoạt động của khách hàng . Điều này là rất khó khăn do trình độ của cán bộ tín dụng là có hạn, do vậy, ngân hàng cần phối hợp với các ngân hàng khác, các chuyên gia, nhà tư vấn, khai thác thông tin để có đánh giá, quyết định chính xác (ngân hàng cần lấy thông tin từ nhiều nguồn như: thông tin từ các phương tiện thông tin đại chúng, từ các đối tượng của khách hàng, từ các ngân hàng mà khách hàng đã có quan hệ tín dụng…) Để hoạt động bảo lãnh thực sự có hiệu quả, phát huy hết được vai trò của nó thì ngân hàng nên thành lập tổ thẩm định hoạt động độc lập với cán bộ tín dụng để có cơ hội tìm hiểu, đi sâu, nghiên cứu khách hàng, đánh giá hoạt động của khách hàng. 3.2.5. Chú trọng và nâng cao công tác tư vấn cho khách hàng. Công tác này rất quan trọng bởi nó không những chỉ tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất kinh doanh của ngân hàng sẽ diễn ra suôn sẻ hơn, tạo uy tín cho hoạt động tín dụng hay hoạt động bảo lãnh của ngân hàng sẽ an toàn hơn. Vì thế việc nâng cao chất lượng công tác tư vấn cho khách hàng cần được ngân hàng chú ý quan tâm và là việc không thể thiếu để nâng cao khả năng cạnh tranh và hạn chế rủi ro cho hoạt động bảo lãnh của ngân hàng. Từ trước đến nay, công tác tư vấn cho khách hàng của ngân hàng mới chỉ mới dừng lại ở việc hướng dẫn khách hàng hoàn thiện hồ sơ pháp lý theo đúng quy định mà chưa tư vấn cho khách hàng các lời khuyên về hợp đồng, về tình hình sản xuất kinh doanh, những điều kiện có lợi cho khách hàng như chỉ ra các điều kiện không có lợi để hạn chế tối đa rủi ro. Tuy nhiên, để thực hiện được công tác tư vấn cho khách hàng cũng không phải là công việc dễ dàng trong điều kiện như hiện nay vì nó đòi hỏi trình độ hiểu biết toàn diện và sâu rộng của các cán bộ ngân hàng trên rất nhiều lĩnh vực như kinh tế, pháp luật, tài chính kế toán… để có thể đưa ra các lời khuyên hợp lý cho khách hàng khi họ thực hiện ký kết các hợp đồng như các điều kiện về thanh toán, thời hạn, kỳ hạn trả nợ,phương thức thanh toán… phù hợp với tình hình sản xuất kinh doanh của khách hàng, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng trong quá trình thực hiện hợp đồng. Ngoài ra, các cán bộ ngân hàng cũng cần theo dõi để đưa ra các lời khuyên cho khách hàng khi họ gặp khó khăn trong quá trình sản xuất. Vì vậy, công tác đào tạo cán bộ ngân hàng để có thể thực hiện tư vấn cho khách hàng nên được chú trọng quan tâm; vừa đảm bảo quyền lợi khách hàng đồng thời đảm bảo an toàn cho hoạt động kinh doanh của ngân hàng. 3.2.6: Nâng cao chất lượng thông tin cho nghiệp vụ bảo lãnh. Thông tin cho nghiệp vụ bảo lãnh là rất quan trọng vì nó quyết định rất lớn đến việc ra quyết định bảo lãnh của ngân hàng trong giai đoạn nhận được yêu cầu bảo lãnh, thẩm định khách hàng đồng thời giúp ngân hàng có thể đưa ra các biện pháp kịp thời để khắc phục những rủi ro có thể rủi ro có thể sảy ra trong quá trình thực hiện bảo lãnh. Do đó, thông tin này cần thiết phải chính xác, toàn diện và kịp thời để ngân hàng có thể so sánh, đối chiếu, phân tích và đưa ra các quyết định đúng đắn. Hiện nay vì ngân hàng chưa có bộ phận cung cấp thông tin riêng cho hoạt động bảo lãnh nên thông tin chủ yếu vẫn do khách hàng cung cấp mà các thông tin này thường có độ chính xác không cao do khách hàng có thể thay đổi thông tin để có thể dễ dàng được ngân hàng đồng ý chấp nhận bảo lãnh. Vì thế, ngân hàng nên kiểm tra thật kĩ nguồn thông tin này đồng thời có thể tìm kiếm thêm thông tin từ các kênh khác như: + Hồ sơ lưu trữ tại các ngân hàng, các TCTD khác, từ trung tâm thông tin tín dụng CIC… + Các phương tiện thông tin đại chúng như báo chí, truyền hình… + Các cơ quan chức năng như thuế, pháp luật… + Thông qua phỏng vấn trực tiếp khách hàng và nhân viên của họ. + Điều tra trực tiếp tại cơ sở sản xuất kinh doanh của khách hàng. Ngân hàng cũng nên thành lập một bộ phận chuyên trách để lưu trữ, cập nhật thông tin này và cung cấp cho các bộ phận khi cần thiết. Việc chuyên môn hóa này sẽ giúp các thông tin này và cung cấp cho các bộ phận khi cần thiết. Việc chuyên môn hóa này sẽ giúp các thông tin cung cấp được chính xác và kịp thời hơn đảm bảo cho các công tác của ngân hàng diễn ra nhanh chóng và chính xác hơn. 3.2.7: Mở rộng quan hệ giao dịch với các ngân hàng khác: Để có thể đa dạng hóa các loại hình bảo lãnh, MB nên mở rộng quan hệ hợp tác với các ngân hàng khác để đẩy mạnh hoạt động đồng bảo lãnh, tái bảo lãnh. Điều này là do quyết định 26/2006/QĐ – NHNN thì tổng số dư bảo lãnh của ngân hàng cho một khách hàng không vượt quá 15% vốn tự có của ngân hàng, trong những năm qua tuy nguồn vốn của MB tăng cao qua các năm nhưng vẫn còn thấp hơn nhiều các NHTM Nhà nước nên điều này sẽ gây khó khăn lớn cho ngân hàng có thể tham gia vào các dự án lớn, phân tán rủi ro đồng thời qua đó sẽ kết hợp khá năng hỗ trợ, học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau giữa các ngân hàng. Hiện nay, các giao dịch đồng bảo lãnh vẫn chưa được ngân hàng thực hiện nhiều là hạn chế rất nhiều đến đối tượng khách hàng của ngân hàng là các doanh nghiệp, tổng công ty lớn. Do đó, vì những lợi ích của việc quan hệ giao dịch với các ngân hàng khác thì MB nên đẩy mạnh quan hệ hợp tác với các ngân hàng khác. - Đối với các ngân hàng trong nước thì hợp tác theo nguyên tắc bình đẳng, các bên đều có lợi, phối hợp chặt chẽ trong hoạt động đồng bảo lãnh nhằm phát huy tốt nhất các lợi thế của ngân hàng trong hoạt động bảo lãnh. - Đối với các ngân hàng nước ngoài, ngân hàng cần không ngừng mở rộng quan hệ hợp tác với các ngân hàng tiên tiến trên thế giới, mở rộng giao dịch bảo lãnh ra ngoài biên giới nhằm đáp ứng nhu cầu mở rộng các giao dịch thương mại trong của các doanh nghiệp Việt Nam trên thị trường thế giới. 3.2.8: Chú trọng công tác tổ chức, đào tạo đội ngũ cán bộ ngân hàng thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh: Cũng như những ngành kinh tế khác, kinh doanh lĩnh vực ngành ngân hàng đòi hỏi phải có bộ ba yếu tố cơ bản đó là con người, nguồn vốn, cơ sở vật chất kỹ thuật để ngân hàng đó có thể đi vào hoạt động và phát triển. Do đó, con người là một trong ba nhân tố quan trọng nhất quyết định đến sự phát triển của ngân hàng. Hoạt động ngân hàng luôn đứng trước nguy cơ rủi ro rất cao mà hoạt động bảo lãnh cũng là một lĩnh vực chứa đựng rủi ro. Cũng giống như mọi hoạt động kinh doanh khác, để hoạt động bảo lãnh đạt được hiệu quả cao thì tất yếu phải đòi hỏi phải có một cơ cấu tổ chức và quản lý nhân sự chặt chẽ, hợp lý. Cán bộ nhân viên phải đi sâu, đi sát thực tế, cùng đoàn kết xây dựng tập thể vững mạnh trong đó cán bộ lãnh đạo phải là những người có năng lực, khả năng tổ chức và tinh thần trách nhiệm cao. Không giống như các doanh nghiệp khách hàng của ngân hàng mà đặc biệt là các khách hàng có quan hệ tín dụng với ngân hàng. Nếu hoạt động sản xuất kinh doanh của khách hàng không lành mạnh sẽ gây ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của ngân hàng, có thể gây rủi ro cho ngân hàng. Do đó, việc tìm kiếm và lựa chọn khách hàng có đề nghị phát hành bảo lãnh an toàn và hiệu quả là cần thiết và đòi hỏi cán bộ ngân hàng phải biết thu thập và xử lý thông tin, phân tích đánh giá và vận dụng những thông tin đó có hiệu quả. Trong tất cả mọi lĩnh vực của nền kinh tế, con người là yếu tố quan trọng, mang tính quyết định mọi thành công của công việc. Đối với riêng ngành ngân hàng, nhân viên trực tiếp giao dịch với khách hàng được coi là hình ảnh của ngân hàng. Tác phong làm việc, trình độ chuyên môn và thái độ phục vụ của nhân viên ngân hàng luôn là những yếu tố quan trọng tác động đến sự tin tưởng và trung thành của khách hàng đối với ngân hàng. Mặt khác, hoạt động của ngân hàng chủ yếu dựa vào chữ tín và uy tín của ngân hàng không chỉ thể hiện qua kết quả kinh doanh hàng năm của ngân hàng mà cả ở hình ảnh của ngân hàng được thể hiện qua tác phong làm việc của nhân viên ngân hàng. Chính vì vậy mà việc đào tạo và đào tạo lại đội ngũ cán bộ nhân viên luôn là mục tiêu trọng tâm của các ngân hàng. Đối với hoạt động bảo lãnh nói riêng, việc nâng cao trình độ chuyên môn của cán bộ ngân hàng liên quan trực tiếp đến việc hoàn thiện quy trình bảo lãnh theo hướng nhanh gọn, an toàn cho ngân hàng và thuận tiện cho khách hàng. Ngân hàng nên hướng dẫn các cán bộ về thủ tục hành chính, các giấy tờ liên quan để giảm bớt các giấy tờ, thủ tục không cần thiết, tránh gây phiền hà và giảm bớt chi phí nghiệp vụ. cụ thể: - Đối với khách hàng thường xuyên có quan hệ tín dụng với ngân hàng hoặc khách hàng đã được bảo lãnh lần thứ hai trở đi, cán bộ ngân hàng có thể bỏ qua các giấy tờ mang tính thủ tục như hồ sơ năng lực pháp lý, năng lực hành vi dân sự của khách hàng mà vẫn có thể lập hồ sơ bảo lãnh ngân hàng. - Đối với khách hàng có mức ký quỹ 100%, ngân hàng có thể bỏ qua các thủ tục thẩm định thông thường về năng lực tài chính của khách hàng. Để hoàn thiện hơn nữa quy trình nghiệp vụ bảo lãnh, cần áp dụng khoa học công nghệ hiện đại như chấm điểm tín dụng doanh nghiệp thông qua phần mềm máy tính thống nhất các chỉ tiêu tài chính doanh nghiệp theo chuẩn hóa từ phía hội sở chính. Bên cạnh đó cần hướng dẫn cán bộ ngân hàng thẩm định các dự án trong điều kiện kinh tế vĩ mô như định hướng kinh tế vĩ mô từ phía chính phủ, thị hiếu người tiêu dùng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm… để đánh giá tính khả thi của dự án một cách toàn diện và khách quan. Thông qua việc tìm hiểu thực tế hoạt động bảo lãnh ở các nước phát triển và thực tế hoạt động bảo lãnh tại MB, công tác tổ chức cán bộ nên tập trung vào một số vấn đề chung: - Việc đào tạo nâng cao trình độ nghiệp vụ cán bộ ngân hàng không chỉ thực hiện bằng hình thức cử đi học tại các trung tâm đào tạo và các trường đại học mà cần phải quan tâm tới công tác đào tạo tại chỗ. Phương pháp đào tạo này không chỉ tiết kiệm chi phí và thời gian mà còn rất thực tế và phù hợp với đặc điểm riêng của các ngân hàng. Thông qua việc những cán bộ có kinh nghiệm hướng dẫn cho những các bộ trẻ sẽ giúp họ dễ hiểu và không bị bỡ ngỡ khi gặp những tình huống thực tiễn. - Ngân hàng nên tập trung nâng cao trình độ ngoại ngữ , nắm rõ các luật, quy tắc áp dụng trong nước và quốc tế như UCP 600, Inconterm 2000 cho cán bộ nhân viên để đáp ứng nhu cầu thương mại quốc tế. Điều này giúp ngân hàng hạn chế rủi ro trong các giao dịch có yếu tố nước ngoài mà nguyên nhân chủ yếu là không nắm rõ luật kinh doanh quốc tế và các luật thương mại quốc tế. - Cập nhập thường xuyên và đầy đủ những thay đổi, điều chỉnh trong các văn bản pháp luật có liên quan. - Đẩy mạnh phong trào thi đua làm việc và học tập của cán bộ ngân hàng thông qua việc tổ chức hội thi nghiệp vụ giỏi, cán bộ ngân hàng năng động… những phong trào thi đua như vậy không chỉ tạo ra không khí làm việc sôi nổi, đoàn kết trong ngân hàng mà còn giúp phát hiện ra những cá nhân xuất sắc, từ đó có chế độ đãi ngộ, khen thưởng phù hợp. - Chú ý công tác tuyển dụng. Công tác tuyển dụng cần khách quan và đúng đắn. Tiếp theo công tác tổ chức vị trí làm việc cho nhân viên phải hợp lý, phù hợp với năng lực và trình độ của từng người, phát huy được kỹ năng của mỗi người. - Cuối cùng, ngân hàng cần có chính sách khen thưởng đãi ngộ hợp lý, đúng người, đúng lúc để tạo tính khích lệ trong công việc. Những người có nhiều đóng góp phải được khen thưởng xứng đáng còn những người vi phạm kỷ luật gây thiệt hại cho ngân hàng thì phải có hình thức kỷ luật đích đáng. 3.2.9: Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá chất lượng và hiệu quả của bảo lãnh. Mặc dù cho đến thời điểm này, MB vẫn chưa phải trả thay cho khách hàng bất cứ một khoản bảo lãnh nào nhưng việc kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả của các khoản bảo lãnh đã được phát hành là vô cùng cần thiết do sau khi phát hành thư bảo lãnh cho bên nhận bảo lãnh thì mức độ rủi ro của ngân hàng sẽ phụ thuộc và khả năng thực hiện hợp đồng của người được bảo lãnh đối với người thụ hưởng bảo lãnh cũng như với ngân hàng. Hơn thế nữa việc thẩm định các khoản bảo lãnh của MB thường chỉ được thực hiện chủ yếu trong giai đoạn đầu khi chuẩn bị phát hành thư bảo lãnh. Mặt khác, các khách hàng của MB thường là các khách hàng có uy tín, do đó, việc thẩm định thường ít được chú ý đúng mức thậm chí là bỏ qua trong khi đây lại là việc làm vô cùng cần để ngăn ngừa rủi ro của ngân hàng. Vì vậy, công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá chất lượng cần phải được tiến hành thường xuyên và toàn diện trên các mặt. Thường xuyên kiểm tra các khoản bảo lãnh đã phát hành, hoàn chỉnh và cập nhập thường xuyên hồ sơ bảo lãnh để đánh giá tiến độ thực hiện, tăng cường các biện pháp đảm bảo hoàn chỉnh hồ sơ thế chấp, đảm bảo cho bảo lãnh để đảm bảo tính hợp lý. Đối với các tài sản đảm bảo là nguồn thứ hai đảm bảo cho khoản bảo lãnh của ngân hàng trong trường hợp ngân hàng phải trả thay khách hàng mà khách hàng không thực hiện được nghĩa vụ với ngân hàng, ngân hàng phải thường xuyên kiểm tra TSĐB. Ngân hàng có thể giám sát thông qua hoạt động tài khoản tài khoản của khách hàng tại ngân hàng bởi các hoạt động tài khoản tiền gửi và tiền vay (doanh số phát sinh nợ có của các tài khoản) sẽ phản ánh tình hình tiêu thụ sản phẩm, lưu chuyển tiền tệ, sử dụng vốn vay và trả nợ. Việc biến động bất thường của tài khoản sẽ phản ánh khó khăn trong quản trị tài chính. Qua đó ngân hàng sẽ tùy theo các dấu hiệu mà có hướng kiểm soát trọng tâm. Phân tích báo cáo tài chính định kỳ đặc biệt là các khách hàng có thời hạn bảo lãnh dài, ngân hàng phải thường xuyên kiểm tra báo cáo tài chính để kịp thời phân tích, phát hiện những thay đổi đáng chú ý trong khả năng thực hiện hợp đồng. Sau khi phân tích, tùy thuộc vào kết quả phân tích mà ngân hàng có những biện pháp xử lý phù hợp. Sau khi kí kết hợp đồng bảo lãnh một thời gian (10 – 15 ngày), cán bộ tín dụng nên xuống cơ sở kiểm tra, tìm hiểu tình hình thực tế của khách hàng và có thể kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất. Làm tốt công tác này giúp cho ngân hàng có được thông tin đầy đủ về việc sử dụng món bảo lãnh của ngân hàng đồng thời nhằm phát hiện kịp thời những sai sót, bất cập trong việc sử dụng và quản lý món bảo lãnh của khách hàng, từ đó có thể tư vấn cho họ cách giải quyết hoặc có biện pháp xử lý kịp thời khi cần thiết. Sử dụng các phần mềm quản lý, thường xuyên đánh giá mức độ an toàn của bảo lãnh. 3.3: Một số kiến nghị: 3.3.1: Kiến nghị với chính phủ và các cơ quan nhà nước: Mọi chủ thể của nền kinh tế đều hoạt động dưới sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước dưới cơ chế chính sách và luật lệ do Nhà nước ban hành nên mọi quyết định của Chính phủ và các cơ quan Nhà nước đều có tác động nhất định đến các chủ thể của nền kinh tế. Do đó sau đây là một số kiến nghị với chính phủ và các cơ quan nhà nước có liên quan: Thứ nhất, Nhà nước cần tạo môi trường kinh doanh đồng bộ, ổn định cho các đơn vị kinh tế hoạt động, đây cũng là điều kiện quan trọng để hoạt động ngân hàng nói chung và hoạt động bảo lãnh ngân hàng nói riêng có thể hoàn thiện và phát triển mạnh mẽ. Bởi hoạt động ngân hàng có liên quan đến tất cả các ngành, các thành phần kinh tế. Việc thay đổi chính sách và cơ chế quản lý kinh tế vĩ mô của Nhà nước đôi khi gây khó khăn rất lớn cho các doanh nghiệp khi phải điều chỉnh và thay đổi định hướng kinh doanh cho phù hợp với sự thay đổi của chính sách kinh tế vĩ mô. Chính phủ cần hoạch định một chính sách dài hạn về định hướng phát triển nhằm tạo môi trường kinh tế ổn định cho các hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp cũng như hoạt động bảo lãnh của ngân hàng. Thứ hai, hoạt động ngân hàng được đặt dưới sự điều chỉnh hai bộ luật là Luật các tổ chức tín dụng và Luật NHNN. Hiện nay, hai bộ luật này cũng đã thể hiện nhiều thiếu sót, bất cập trong việc chỉ đạo, giám sát, quản lý hoạt động của các TCTD. Hơn nữa, hoạt động bảo lãnh ngân hàng chỉ mới có quy chế chung để chỉ đạo, chứ chưa ban hành thành luật riêng. Cần có Luật bảo lãnh thống nhất, cụ thể, đầy đủ để hoạt động bảo lãnh ngân hàng có thể phát triển một cách an toàn. Hơn nữa, trong nền kinh tế thị trường mở cửa hội nhập quốc tế như nước ta hiện nay, có rất nhiều mối quan hệ kinh tế phức tạp, và chịu sự điều chỉnh của các thông lệ quốc tế. Chính phủ cần xây dựng một hệ thống luật pháp đầy đủ, chặt chẽ, vừa phù hợp với thông lệ quốc tế, nếu không chúng ta sẽ bị thiệt thòi trong quan hệ kinh tế đối ngoại, các doanh nghiệp bỏ lỡ nhiều cơ hội kinh doanh, ngân hàng bị mất cơ hội bảo lãnh. Ngoài ra, Chính phủ cũng cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung và ban hành các văn bản pháp luật về các biện pháp bảo đảm tiền vay, cũng như các biện pháp xử lý TSĐB nhưng đồng thời cũng tránh sự chồng chéo giữa các văn bản này để tạo sự thuận lợi cho ngân hàng và khách hàng thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh. Thứ ba, tăng cường biện pháp quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp, thực trạng có rất nhiều các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay không muốn công bố hoạt động kinh doanh một cách rõ ràng, các con số chỉ là mù mờ, điều này làm hạn chế sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế. Chính phủ cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn để giải quyết tình trạng này, buộc các doanh nghiệp công bố rộng rãi các thông tin đúng, điều này làm lành mạnh hóa các hoạt động kinh doanh, tạo thuận lợi cho công tác đánh giá khách hàng của ngân hàng, từ đó tạo điều kiện cho sự phát triển nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng cả về lượng và chất. Thứ tư, đơn giản hóa các thủ tục hành chính về đăng kí giao dịch đảm bảo, phát mại tài sản, giảm bớt các văn bản cần công chứng để tạo điều kiện cho tài sản được mua bán chuyển nhượng dễ dàng. Thứ năm, đề nghị TAND tối cao có những cải cách về thủ tục hành chính và thời gian thụ lý vụ án kinh tế. Tòa án nên rút ngắn thời gian và thủ tục , giấy tờ tạo điều kiện cho các bên liên quan tiết kiệm được chi phí và thời gian, đồng thời đảm bảo khả năng thu nợ của ngân hàng. Thứ sáu, đề nghị các cơ quan bảo vệ pháp luật hợp tác và hỗ trợ tích cực hơn với các tổ chức tín dụng trong việc thực hiện quyền truy đòi. 3.3.2. Kiến nghị với NHNN Việt Nam. Một là: Về loại hình bảo lãnh. Theo quyết định số 26/2006/QĐ – NHNN ngày 26/06/2006 của thống đốc NHNN về việc ban hành quy chế bảo lãnh thì loại hình bảo lãnh áp dụng cho các ngân hàng thương mại còn rất hạn chế. Ngân hàng nhà nước nên sửa đổi bổ sung quyết định này, quy định thêm một số loại hình bảo lãnh khác đã xuất hiện trên thế giới như: Bảo lãnh hải quan, bảo lãnh hối phiếu… Việc sửa đổi, bổ sung thêm một số loại hình bảo lãnh mới từ phía NHNN sẽ tạo điều kiện thúc đẩy ngân hàng phát triển hơn nữa nghiệp vụ này. Hai là: Nâng cao chất lượng hoạt động thông tin của trung tâm thông tin tín dụng để cung cấp kịp thời chính xác theo yêu cầu của các TCTD. Ba là: NHNN cần chủ động hợp tác hơn nữa với các cơ quan chức năng và các bộ khác như Bộ tài chính, Bộ tư pháp, Bộ công an để sửa đổi bổ sung và triển khai có hiệu quả các văn bản pháp quy, thông tư. Đồng thời NHNN cũng cần tăng cường đệ trình những vướng mắc lên chính phủ, Quốc hội để tháo gỡ các khó khăn vướng mắc. Bên cạnh đó, NHNN nên kiến nghị chính phủ sớm sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành những văn bản pháp quy ngày càng hoàn thiện tạo điều kiện cho các khách hàng có cơ sở pháp lý vững trắc khi đến giao dịch với ngân hàng. 3.3.3. Kiến nghị với ngân hàng TMCP Quân đội. Ngân hàng nên có một phòng bảo lãnh riêng chứ không nên ở trong phòng tín dụng như hiện nay để đảm bảo tính chuyên môn hóa cao hơn trong quá trình thực hiện nghiệp vụ. Đồng thời, ngân hàng cần chú trọng đào tạo đội ngũ cán bộ thực hiện bảo lãnh giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, có tác phong làm việc năng động và thái độ phục vụ khách hàng một cách tận tình. Ngân hàng cần tổ chức những lớp tập huấn ngắn hạn đến dài hạn, không những đào tạo trong nước mà còn cử cán bộ đi học tập ở nước ngoài. Tổ chức các buổi tọa đàm, mời các chuyên gia nước ngoài để trao đổi học hỏi kinh nghiệm. Cần có chính sách tiền lương, đãi ngộ hợp lý tránh tình trạng chảy máu chất xám. Hoàn thiện quy trình bảo lãnh trên cơ sở đơn giản hóa các thủ tục cấp bảo lãnh sao cho vừa nhanh chóng, vừa thuận tiện cho khách hàng khi thực hiện, vừa đảm bảo an toàn cho ngân hàng. Cho phép các chi nhánh được xây dựng quy trình bảo lãnh riêng phù hợp với thực tế bảo lãnh tại chi nhánh mình. Cần tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ tại các chi nhánh, để hoạt động bảo lãnh diễn ra an toàn. Đưa và ứng dụng hệ thống công nghệ thông tin hiện đại, đồng bộ. Tạo điều kiện hoàn thiện nghiệp vụ này đồng thời mở rộng hoạt động, mở rộng mối quan hệ với các ngân hàng khác trong nghiệp vụ đồng bảo lãnh, tái bảo lãnh và các hợp đồng bảo lãnh lớn, thời hạn bảo lãnh dài. MB cần xây dựng phòng marketing riêng, đưa ra những chiến lược cụ thể cho toàn bộ hệ thống. Triển khai tới các chi nhánh bộ phận chuyên trách về phòng Marketing ngân hàng để khai thác và mở rộng thị trường một cách có hiệu quả, nhất là trong môi trường cạnh tranh như hiện nay khi mà nhiều ngân hàng khác đều có phòng Marketing riêng. TÓM TẮT CHƯƠNG 3: Khóa luận tập trung đưa ra hướng giải pháp cho những hạn chế ở chương 2. Để giải quyết được những khó khăn mà ngân hàng đang gặp phải nghiệp vụ bảo lãnh ngân hàng, MB và các cơ quan ban hành cần phối hợp chặt chẽ với nhau nhiều hơn nữa. Về phía MB cần chủ động hơn nữa trong việc tự mình hoàn thiện nghiệp vụ này bằng các giải pháp về kỹ thuật, về con người… Các cơ quan ban ngành cần tạo hành lang pháp lý thoáng hơn, cần có chế độ khen thưởng, xử phạt nghiêm minh trong việc thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh. KẾT LUẬN CHUNG Bảo lãnh là một nghiệp vụ ngân hàng hiện đại, cho đến nay nó dần khẳng định tầm quan trọng của mình với bản thân ngân hàng nói riêng và với nền kinh tế nói chung. Nằm trong hoạt động kinh doanh chung của ngân hàng, bảo lãnh có ảnh hưởng rất nhiều tới các dịch vụ khác của ngân hàng, và chúng có mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhau. Nếu nghiệp vụ bảo lãnh được thực hiện tốt một mặt nó thúc đẩy các hoạt động khác của ngân hàng phát triển, góp phần nâng cao uy tín, vị thế của ngân hàng trên thị trường, một mặt nó làm tăng thu nhập cho ngân hàng thông qua phí bảo lãnh. Nói cách khác, bảo lãnh là chất xúc tác quan trọng cho sự phát triển của nền kinh tế. Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động bảo lãnh và những lợi ích to lớn mà hoạt động này đem lại nên ngay từ khi thành lập, ngân hàng TMCP Quân Đội đã tiến hành triển khai thực hiện nghiệp vụ này. Từ đó đến nay, hoạt động này ngày một hoàn thiện và bước đầu thu được những thành công nhất định. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công bước đầu ấy, việc thực hiện nghiệp vụ bảo lãnh tại ngân hàng cũng gặp không ít khó khăn vướng mắc làm hạn chế chiến lược phát triển nghiệp vụ bảo lãnh của ngân hàng. Đứng trước vấn đề này, sau một thời gian thực tập tại ngân hàng, em đã mạnh dạn đưa ra một số giải pháp hoàn thiện nghiệp vụ bảo lãnh trong thời gian tới. Hi vọng, những giải pháp và những kiến nghị của em phần nào giải quyết được những khó khăn, tồn tại mà ngân hàng đang gặp phải. Do thời gian thực tập tại ngân hàng không nhiều, cùng với trình độ, khả năng có hạn, em biết khóa luận của em còn rất nhiều thiếu sót. Một lần nữa em mong được sự đóng góp ý kiến của các anh chị trong ngân hàng TMCP Quân đội, quý thầy cô và các bạn để em có được những kiến thức sâu rộng hơn về loại hình hoạt động này. Em xin chân thành cảm ơn!