Khóa luận Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu rau quả ở Việt Nam
Mục lục * Lời nói đầu 1 Tính cấp thiết của đề tài 2 Mục tiêu của đề tài 2 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2 Phương pháp nghiên cứu và thu thập thông tin 2 Cấu trúc của khoá luận 3 cHƯƠNG 1: Tổng quan về tình hình sản xuất và xuất khẩU rau quả của Việt Nam 4 1.1. Tổng quan về tình hình sản xuất và xuất khẩu rau quả của việt nam 4 1.1.1. Vài nét giới thiệu về ngành rau quả việt nam 4 1.1.2. Đặc điểm của ngành sản xuất và xuất khẩu rau quả 6 1.1.2.1. Đặc điểm sản phẩm 7 1.1.2.2. Đặc điểm về vật tư nguyên liệu 7 1.1.2.3. Đặc điểm về tổ chức sản xuất 7 1.1.2.4. Đặc điểm vận chuyển bảo quản 7 1.1.2.6. Đặc điểm về giá cả 8 1.1.3. Vai trò vị trí của sản xuất và xuất khẩu rau quả 8 1.1.3.1. Vị trí của rau quả đối với đời sống 8 1.1.3.2. Vai trò vị trí của rau quả trong nền kinh tế quốc dân 9 1.1.4. Lợi thế của việt nam trong xuất khẩu rau quả 11 1.1.4.1. Về điều kiện tự nhiên 11 a. Về mặt địa lý sinh thái 11 b. Về đất đai 12 1.1.4.2. Về nguồn nhân lực 12 1.1.4.3. Xu thế chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp theo hướng xuất khẩu hiện nay. 13 1.2. Tổng quan về các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu rau quả ở Việt Nam 15 1.2.1. Khái quát chung 15 1.2.2. Phân loại các nhân tố ảnh hưởng 15 cHƯƠNG 2: Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu rau quả của Việt Nam 19 2.1. Thực trạng sản xuất và xuất khẩu rau quả ở việt nam 19 2.1.1. Tình hình sản xuất quả 19 2.1.2.Tình hình sản xuất rau 23 2.1.3. Chế biến và bảo quản rau quả 25 2.1.3.1. Hệ thống bảo quản rau quả 25 2.1.3.2. Hệ thống chế biến rau quả 26 2.1.4. Thực trạng xuất khẩu rau quả 27 2.1.4.1. Kim ngạch xuất khẩu 28 2.1.4.2. Thị trường xuất khẩu rau quả 30 2.1.4.3. Nhóm hàng, mặt hàng xuất khẩu 39 2.2. Các nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh xuất khẩu rau quả ở Việt Nam. 42 2.2.1. Nhân tố bên trong 42 2.2.1.1. Tình hình tài chính 43 a. Vốn và khả năng huy động vốn của doanh nghiệp 43 b. Vốn vay 45 c. Công tác liên doanh 47 d. Quản lý tài chính 48 2.2.1.2. Lực lượng lao động 48 2.2.1.3. Trình độ phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật về ứng dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, chế biến để xuất khẩu 50 2.2.1.4. Nguyên vật liệu 51 2.2.1.5. Hệ thống trao đổi và xử lý thông tin 53 2.2.1.6. Nhân tố quản trị doanh nghiệp 54 a. Sản phẩm ( Product) 55 b. Giá cả ( Price) 57 c. Phân phối ( Place) 58 d. Chiến lược xúc tiến và hỗ trợ kinh doanh (promotion) 59 2.2.1.7. Văn hoá doanh nghiệp 62 2.2.2. Nhân tố bên ngoài 63 2.2.2.1. Môi trường quốc tế. 63 a. Tình hình kinh tế chính trị xã hội quốc tế nói chung 63 b. Tình hình sản xuất và xuất khẩu rau quả thế giới 64 2.2.2.2. Môi trường pháp lý 66 2.2.2.3. Môi trường văn hoá - xã hội 68 2.2.2.4. Môi trường khoa học công nghệ 69 2.2.2.5. Môi trường kinh tế 70 2.2.2.6. Cơ sở hạ tầng 73 2.2.2.7.Liên kết giữa các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu rau quả 73 Chương 3: Phương hướng mục tiêu và các giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh xuất khẩu trong thời kỳ( 2005-2010) 75 3.1. Định hướng phát triển xuất khẩu rau quả đến năm 2010 75 3.1.1. Chủ trương của Đảng và Nhà nước về xuất khẩu rau quả 75 3.1.2. Định hướng phát triển xuất khẩu rau quả đến năm 2010 75 3.1.2.1. Một số quan điểm định hướng về duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu rau quả 75 a. Đẩy mạnh tiêu thụ hàng hoá trước hết cần đa dạng hoá trong sản xuất, đa phuơng hoá trong tìm kiếm thị trường tiêu thụ rau quả 76 b. Trong việc duy trì và mở rộng thị trường rau quả cần chú ý khai thác những sản phẩm cây trồng đặc sản truyền thống 77 3.1.2.2.Định hướng kim ngạch, thị trường và mặt hàng rau quả xuất khẩu 77 a. Kim ngạch xuất khẩu rau quả 78 b. Thị trường xuất khẩu 78 c. Cơ cấu sản phẩm xuất khẩu 79 3.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu rau quả 80 3.2.1. Giải pháp về phát triển sản xuất chế biến 81 3.2.2. Giải pháp về phát triển thị trường xuất khẩu 81 3.2.3. Giải pháp về tổ chức lưu thông xuất khẩu rau quả 82 3.2.4. Giải pháp về vốn tài chính 82 3.2.6. Giải pháp về phát triển nguồn nhân lực 84 3.2.7. Giải pháp về Marketing-Mix 84 3.2.7.1. Sản phẩm (product) 84 3.2.7.2. Giá cả (price) 85 3.2.7.3. Phân phối (place) 86 3.2.7.4. Chiến lược xúc tiến và hỗ trợ kinh doanh (promotion) 86 3.3. Một số kiến nghị đề xuất 88 3.3.1. Một số kiến nghị đối với Nhà nước 88 3.3.1.1. Trợ giúp các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả 88 3.3.1.2. Thực hiện chính sách gắn bảo hộ với chiến lược xuất khẩu 89 3.3.1.3. Tài trợ cho xuất khẩu 89 3.3.1.4. Đơn giản hoá thủ tục xuất khẩu 90 3.3.1.5. Tăng cường công tác xuất khẩu 90 3.3.2. Về phía doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất khẩu 91 * Kết luận 93 Phụ lục 1: Dự kiến kim ngạch xuất khẩu rau quả đến năm 2005 và năm 2010 Phụ lục 2: Một số chỉ tiêu chủ yếu của các loại sản phẩm phục vụ xuất khẩu Phụ lục 3: Kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang các nước trên thế giới Phụ lục 4: Thị trường xuất khẩu chính của vegetxco Phụ lục 5 : Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu chính Phụ lục 6: Cơ cấu mặt hàng xuất khẩu sang thị trương Nhật Bản của Vegetxco Phụ lục 7:Kim ngạch xuất khẩu của các đơn vị * Tài liệu tham khảo Lời nói đầu Tính cấp thiết của đề tài Với ưu thế về điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý và nguồn lao động, Việt Nam có tiềm năng lớn về sản xuất các loại rau quả mà thị trường thế giới có nhu cầu như chuối, vải, dứa, xoài, nhãn, chôm chôm và một số loại rau có giá trị kinh tế cao như dưa chuột, khoai tây, cà chua Những năm trước đây, khi còn thị trường Liên Xô và các nước trong khối SEV, năm cao nhất Việt Nam đã xuất khẩu được khối lượng rau quả tươi và rau quả chế biến trị giá 30 triệu Rúp (năm 1988). Từ khi đất nước chuyển đổi cơ chế quản lý kinh tế, do thị trường truyền thống bị thu hẹp, thị trường mới còn đang trong giai đoạn thử nghiệm, chưa ổn định, hơn nữa chất lượng, mẫu mã, giá cả sản phẩm chưa đáp ứng yêu cầu của thị trường nên kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt được còn thấp. Nếu so sánh kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam với một số nước Châu á có tiềm năng về sản xuất các loại rau quả như nước ta thì kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam còn rất thấp. Điều đó chứng tỏ tiềm năng lớn về xuất khẩu rau quả chưa được khai thác . Bước đầu tìm hiểu nguyên nhân hạn chế khả năng xuất khẩu rau quả cho thấy ngoài lý do biến động thị trường xuất khẩu truyền thống thì một nguyên nhân quan trọng khác là chưa có giải pháp hữu hiệu phát huy thế mạnh của các thành phần kinh tế tham gia tích cực vào hoạt động sản xuất, chế biến, lưu thông xuất khẩu rau quả, chưa đánh giá đúng mức lợi thế của nó trong lĩnh vực xuất khẩu. Do đó, việc nghiên cứu và tìm ra các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu rau quả ở Việt Nam để từ đó đề ra những giải pháp hợp lý nhằm đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu rau quả của Việt Nam trong thời gian tới là rất cấp thiết, nhằm phát huy tiềm năng, thế mạnh của mọi thành phần kinh tế trong lĩnh vực kinh doanh xuất khẩu rau quả, góp phần tăng nhanh kim ngạch xuất khẩu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, góp phần nâng cao vị thế của sản phẩm nông nghiệp nước ta trên thị trường quốc tế. Hơn nữa, phát triển nhanh thị trường xuất khẩu rau quả của Việt Nam không chỉ là mối quan tâm của Đảng, Chính phủ, Bộ thương mại, mà đồng thời đây cũng là đòi hỏi bức xúc của người sản xuất kinh doanh xuất khẩu rau quả hiện nay. Mục tiêu của đề tài Đề tài: Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu rau quả ở Việt Nam sẽ nghiên cứu, chỉ ra những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu rau quả và nhân tố nào quyết định năng lực cạnh tranh của ngành rau quả Việt Nam, đồng thời đề xuất một số giải pháp cấp bách trước mắt nhằm thúc đẩy nhanh hoạt động xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Khoá luận tập trung nghiên cứu những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu rau quả ở Việt Nam, trong đó có đề cập đến thực trạng xuất khẩu rau quả của Việt Nam trong những năm qua; nghiên cứu về kim ngạch xuất khẩu, thị trường xuất khẩu, cơ cấu xuất khẩu; nghiên cứu năng lực cạnh tranh của ngành rau quả Việt Nam; nghiên cứu các giải pháp chủ yếu thúc đẩy xuất khẩu một số sản phẩm rau quả chủ yếu có lợi thế ở Việt Nam trong thời gian tới. Phương pháp nghiên cứu và thu thập thông tin Khoá luận sử dụng các phương pháp nghiên cứu như: Thống kê, phân tích-so sánh, tổng hợp, đánh giá, dự báo, bảng biểu, phân tích kinh tế vĩ mô và thu thập thông tin trên 3 hướng chính: *Thông qua tài liệu sẵn có được tích luỹ trong thời gian học tập, kết hợp với những thông tin và tài liệu của một số cơ quan ( Bộ thương mại, Tổ chức nông nghiệp - Lương thực thế giới, Viện kinh tế thế giới, Tổng công ty rau quả Việt Nam, Thư viện quốc gia ) *Sử dụng thông tin và kết qủa nghiên cứu trong lĩnh vực về sản xuất nông nghiệp của Bộ nông nghiệp và phát triển nông thôn. *Tham gia ý kiến đóng góp của các thầy giáo trong trường. Cấu trúc của khoá luận Khoá luận được trình bày gồm 3 chương chính: Chương 1: Tổng quan về tình hình sản xuất và xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Chương 2: Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu rau quả ở Việt Nam Chương 3: Phương hướng mục tiêu và các giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh xuất khẩu rau quả trong thời gian tới ( 2005-2010)
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu rau quả ở Việt Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
kh«
C¸c lo¹i rau qu¶ kh¸c
TriÖu USD
-
-
-
-
-
3289
1068
700
806
207
508
3314
1219
687
768
185
456
3315
1230
695
715
200
475
Nguån: Theo FAS
Ph¶i c¹nh tranh víi mét thÞ trêng xuÊt khÈu rau qu¶ lín nhÊt thÕ giíi nh Mü vµ EU, thªm vµo ®ã c¸c s¶n phÈm gi¸ rÎ chÊt lîng tèt, c«ng nghÖ b¶o qu¶n vµ chÕ biÕn xuÊt khÈu hiÖn ®¹i, viÖc c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam gÆp khã kh¨n trong viÖc më réng thÞ trêng nhËp khÈu vµ n©ng cao kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ lµ ®iÒu tÊt yÕu.
M«i trêng ph¸p lý.
Nh÷ng nh©n tè thuéc vÒ m«i trêng nµy lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ngoµi kinh tÕ cã t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn më réng hay k×m h·m sù ph¸t triÓn còng nh khai th¸c c¸c c¬ héi kinh doanh xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng.
Níc ta cã m«i trêng ph¸p lý æn ®Þnh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ®èi t¸c yªn t©m bu«n b¸n víi ta. Víi chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i " §a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ, ViÖt Nam muèn lµm b¹n víi tÊt c¶ c¸c níc", ®Õn nay ViÖt Nam ®· cã quan hÖ ngo¹i giao víi h¬n 120 níc thuéc c¸c ch©u lôc kh¸c nhau trªn thÕ giíi. Trªn c¬ së c¸c mèi quan hÖ ngo¹i giao t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc hîp t¸c, liªn doanh, liªn kÕt s¶n xuÊt kinh doanh gi÷a ViÖt Nam vµ c¸c níc, më ra cho c¸c doanh nghiÖp ngo¹i th¬ng níc ta nhiÒu c¬ héi kinh doanh ®Çy triÓn väng. §Æc biÖt sù kiÖn Mü b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi ViÖt Nam mµ cô thÓ lµ 3/2/1994 Tæng thèng Mü B.Clinton tuyªn bè b·i bá lÖnh cÊm vËn chèng ViÖt Nam, th¸ng 7/1995, hai níc thiÕt lËp ngo¹i giao vµ ngµy 13/7/2000, HiÖp ®Þnh th¬ng m¹i ViÖt - Mü ®îc ký kÕt ®· më ®êng cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cã c¬ héi më réng thÞ phÇn cña m×nh t¹i Mü.
Ho¹t ®éng xuÊt khÈu chÞu sù ®iÒu chØnh ph¸p luËt quèc gia vµ luËt quèc tÕ. HiÖn nay luËt ph¸p níc ta vÉn cha hoµn chØnh, cô thÓ luËt th¬ng m¹i vÉn cßn g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã c¸c chÝnh s¸ch, c¸c quy ®Þnh ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt khÈu liªn tôc thay ®æi vµ thªm vµo ®ã vÉn cßn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh rêm rµ, mÊt nhiÒu thêi gian, nh vËy cã thÓ lµm mÊt ®i nhiÒu c¬ héi xuÊt khÈu. HiÖn nay trong lÜnh vùc s¶n xuÊt, chÕ biÕn, lu th«ng vµ xuÊt khÈu n«ng s¶n trong ®ã cã rau qu¶, kÓ tõ khi nÒn kinh tÕ chuyÓn sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc, ChÝnh phñ ®· kh«ng ngõng ban hµnh, söa ®æi, bæ sung nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ nh»m môc ®Ých thóc ®Èy sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ. §· cã nhiÒu NghÞ quyÕt, chÝnh s¸ch ®îc ban hµnh nh: NghÞ quyÕt T¦ lÇn thø 5 ( kho¸ VII ) vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n; NghÞ quyÕt T¦ lÇn thø 7 ( kho¸ VII ) vÒ ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸; NQ 01-NQ/T¦ ngµy 18/11/1996 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ " Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i 5 n¨m 1996 -2000"; NghÞ quyÕt T¦ lÇn thø 4 (kho¸ VIII) ngµy 29 th¸ng 12 n¨m 1997 vÒ " tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi, ph¸t huy néi lùc, n©ng cao hiÖu qu¶ hîp t¸c Quèc tÕ, cÇn kiÖm ®Ó c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, phÊn ®Êu hoµn thµnh c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi ®Õn n¨m 2000". §Æc biÖt, tõ n¨m 1993 trë l¹i ®©y, thùc hiÖn chñ tr¬ng "tiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi n«ng th«n" vµ "chiÕn lîc híng m¹nh vÒ xuÊt khÈu phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc" cña §¶ng, nhiÒu v¨n b¶n mang tÝnh ph¸p qui ®· ®îc ban hµnh nh LuËt ®Êt ®ai, LuËt thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc, LuËt th¬ng m¹i ..Nh÷ng chÝnh s¸ch nµy ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp tham gia xuÊt khÈu, ®Æc biÖt lµ xuÊt khÈu n«ng s¶n. Nhng thñ tôc vÉn cßn rêm rµ.
Bªn c¹nh ®ã hÖ thèng luËt ph¸p quèc tÕ còng t¬ng ®èi phøc t¹p, ®©y còng lµ mét rµo c¶n lín ®èi víi hµng xuÊt khÈu cña ViÖt Nam. VÝ dô khi nãi ®Õn thÞ trêng Mü va NhËt, hÖ thèng ph¸p luËt th¬ng m¹i cña Mü rÊt phøc t¹p. Hµng nhËp khÈu ph¶i chÞu sù ®iÒu chØnh cña nhiÒu luËt ë cÊp bang vµ cÊp liªn bang. Mét sè qui ®Þnh míi vÒ t¨ng cêng an ninh quèc gia còng ®îc ¸p dông, nh khai b¸o h¶i quan 24h tríc khi xÕp hµng. Mü lu«n chñ tr¬ng tù do ho¸ th¬ng m¹i, nhng trªn thùc tÕ l¹i ¸p dông rÊt nhiÒu biÖn ph¸p b¶o hé tr¸ h×nh nh: LuËt chèng ph¸ gi¸, c¸c tiªu chuÈn kü thuËt, tiªu chuÈn an toµn thùc phÈm, c¸c yªu cÇu vÒ lao ®éng, vÒ m«i trêng rÊt nghiªm ngÆt.
Khi c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu rau qu¶ sang NhËt ®îc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý nhËp khÈu sau: ph¶i cã giÊy phÐp vµ h¹n ng¹ch nhËp khÈu. Nh÷ng mÆt hµng nhËp khÈu theo h¹n ng¹ch nÕu ®¸p øng ®îc c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt sÏ ®îc cÊp giÊy phÐp h¹n ng¹ch cã gi¸ trÞ trong vßng 4 th¸ng. Ngoµi ra, khi nhËp khÈu, ph¶i xin thªm giÊy phÐp nhËp khÈu t¹i mét ng©n hµng ngo¹i th¬ng ®îc chØ ®Þnh. TiÕp ®Õn lµ cã giÊy chøng nhËn chÊt lîng theo c¸c tiªu chuÈn cña hÖ thèng JAS ( Japan agricultural Standards- HÖ thèng tiªu chuÈn chÊt lîng ¸p dông cho n«ng s¶n- thùc phÈm) vµ chøng nhËn vÒ b¶o vÖ sinh th¸i do c¸c phßng thÝ nghiÖm cña NhËt cÊp. Cßn ph¶i tu©n thñ LuËt B¶o vÖ c©y trång vµ LuËt VÖ sinh thùc phÈm.
Cßn khi ®Ò cËp ®Õn thÞ trêng Trung Quèc, chóng ta ®Òu biÕt Trung Quèc hiÖn nay tiªu thô kho¶ng 50% kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam. Nhê " nói liÒn nói, s«ng liÒn sång" nªn c¸c doanh nghiÖp chñ yÕu xuÊt khÈu hµng theo ®êng tiÓu ng¹ch. Tuy nhiªn lîi thÕ nµy ®ang cã nguy c¬ mÊt ®Çn. Tõ khi Trung Quèc gia nhËp Tæ chøc Th¬ng m¹i thÕ giíi (WTO), hä ®· cã nhiÒu thay ®æi vÒ h¹n ng¹ch, kiÓm dÞch thùc vËt, an toµn thùc phÈm. C¸c thay ®æi nµy lµm cho viÖc xuÊt khÈu tr¸i c©y t¬i cña ViÖt Nam sang Trung Quèc cã phÇn chùng l¹i.Thªm vµo ®ã míi ®©y Trung Quèc ®· ký víi Th¸i Lan hiÖp ®Þnh u ®·i thuÕ quan dµnh riªng cho rau qu¶, cã ®Õn 180 mÆt hµng, tøc lµ gÇn hÕt rau qu¶ cña Th¸i Lan xuÊt vµo Trung Quèc ®îc hëng thuÕ xuÊt u ®·i 0%. " §iÒu nµy tíi ®©y sÏ ®Æt cho doanh nghiÖp ViÖt Nam vµo thÕ c¹nh tranh gay g¾t". BÊy nhiªu rµo c¶n khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam khi x©m nhËp vµo thÞ trêng níc ngoµi gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n.
M«i trêng v¨n ho¸ - x· héi
M«i trêng v¨n ho¸ x· héi ®îc coi lµ " mét tæ hîp phøc t¹p bao gåm nhiÒu yÕu tè, tÝn ngìng, luËt ph¸p, nghÖ thuËt, lu©n lý vµ tÊt c¶ nh÷ng thãi quen kh¸c mµ con ngêi ®· thu thËp ®îc" Vïng ¶nh hëng ®Õn nÒn v¨n ho¸ cã thÓ tr¶i qua nhiÒu níc hoÆc nhiÒu vïng. §©y lµ ®iÒu mµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng xuÊt khÈu cÇn ph¶i chó ý. Ch¼ng h¹n nh÷ng ngêi Ên §é kh«ng bao giê ¨n thÞt bß, nh÷ng ngêi theo ®¹o Håi kh«ng ®îc ¨n mÆc hë hang. C¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i biÕt nh÷ng nÐt ®Æc trng cña tõng d©n téc ®Ó cã nh÷ng chiÕn lîc xuÊt khÈu phï hîp. Bªn c¹nh ®ã d©n sè, xu híng vËn ®éng cña d©n sè, thu nhËp cña kh¸ch lµ c¸c yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn chÊt lîng vµ c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu. V× vËy, khi nghiªn cøu thÞ trêng tríc hÕt cÇn ph¶i nghiªn cøu c¸c tham sè cña m«i trêng nµy bao gåm: d©n sè, xu híng biÕn ®éng cña d©n sè, thu nhËp, chñng téc, t«n gi¸o...v..v §iÓn h×nh lµ thÞ trêng NhËt B¶n, rau qu¶ ViÖt Nam hiÖn nay xuÊt khÈu chñ yÕu sang thÞ trêng NhËt B¶n, c¸c nhµ xuÊt khÈu cÇn t×m hiÓu vÒ thÞ hiÕu, v¨n ho¸ cña ngêi NhËt, nh vËy viÖc xuÊt khÈu sang thÞ trêng nµy kh«ng gÆp khã kh¨n. ThÞ trêng NhËt ®îc biÕt ®Õn lµ mét thÞ trêng rÊt khã tÝnh, ngêi NhËt rÊt chó träng ®Õn vÖ sinh vµ rÊt nh¹y c¶m víi thøc ¨n. Hä thÝch ¨n thøc ¨n t¬i thêng xuyªn h¬n so víi c¸c d©n téc kh¸c vµ chó ý nhiÒu ®Õn vÊn ®Ò khÈu vÞ. Khi chän mua rau, qu¶ t¬i, ngêi tiªu dïng NhËt B¶n thêng chó ý ®Õn ®é t¬i, h×nh d¸ng, mµu s¾c, trong ®ã ®é t¬i ®ãng vai trß cèt yÕu, dï rÎ nhng nÕu hµng ho¸ kh«ng t¬i hä sÏ kh«ng mua. Nh vËy nh©n tè m«i trêng v¨n ho¸ x· héi còng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp
M«i trêng khoa häc c«ng nghÖ
XuÊt khÈu rau qu¶ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ, ®Æc biÖt lµ c«ng nghÖ sau thu ho¹ch ®ãng vai trß quan träng. Trong khi c¸c níc xuÊt khÈu rau qu¶ chñ yÕu nh Th¸i Lan, Mü, Ên §é kh«ng ngõng c¶i tiÕn mÉu m·, chñng lo¹i rau qu¶ xuÊt khÈu, ¸p dông khoa häc tiªn tiÕn vµo s¶n xuÊt, chÕ biÕn , b¶o qu¶n, cho ra nh÷ng chñng lo¹i rau qu¶ ®Æc chñng. Nh÷ng níc nµy rau qu¶ ®Òu qua chÕ biÕn råi míi xuÊt khÈu, nªn lîi nhuËn thêng lín h¬n nhiÒu so víi viÖc xuÊt khÈu ë d¹ng th«, ViÖt Nam c«ng nghÖ chÕ biÕn vµ b¶o qu¶n cßn l¹c hËu, do ®ã mµ rau qu¶ rÊt dÔ háng, chÊt lîng kÐm, t×nh tr¹ng tho¸i ho¸ x¶y ra kh¸ phæ biÕn. Bªn c¹nh ®ã c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ kü thuËt ®îc trang bÞ tõ nh÷ng n¨m 1960 - 1970 ®Õn nay ®· qu¸ l¹c hËu, ®ång thêi mét sè nhµ m¸y chÕ biÕn cha kÞp ®æi míi nªn chÊt lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cha cao, mÉu m· cha phï hîp, gi¸ c¶ l¹i cao do gi¸ mua nguyªn vËt liÖu cao nªn rÊt khã kh¨n trong viÖc c¹nh tranh trªn thÞ trêng. C«ng t¸c ®Çu t cho khoa häc lai t¹o, chän gièng cã n¨ng suÊt cao, chÊt lîng phï hîp víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu, ®Êt ®ai hÇu nh cha ®îc ®Çu t ®óng møc. HiÖn nay ngµnh s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn rau qu¶ xuÊt khÈu cña ta cha ¸p dông ®îc quy tr×nh s¶n xuÊt tiªn tiÕn, sö dông c¸c chÕ phÈm sinh häc vµo s¶n xuÊt. §Æc biÖt lµ c«ng nghÖ b¶o qu¶n, quy tr×nh xö lý sau thu ho¹ch ®èi víi c¸c lo¹i rau qu¶ ®Ó xuÊt khÈu t¬i vµ dù tr÷ nguyªn liÖu ®Ó chÕ biÕn quanh n¨m vÉn cha ®îc chó träng ®Çu t. ChÝnh nh÷ng nh©n tè nh vËy ®· ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ cñaViÖt Nam. Sè lîng rau qu¶ xuÊt khÈu cña ViÖt Nam cµng ngµy c¶ng gi¶m sót, thªm vµo ®ã lµ xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng rau qu¶ ViÖt Nam xuÊt khÈu bÞ tr¶ l¹i, gi¸ c¶ th× gi¶m ...Lµm cho c¸c doanh nghiÖp kinh doanh mÆt hµng rau qu¶ xuÊt khÈu gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n.
M«i trêng kinh tÕ
Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ ë khu vùc §«ng ¸ næ ra vµ kÐo theo khñng ho¶ng kinh tÕ cña hµng lo¹t c¸c quèc gia trong khu vùc nµy. ViÖt Nam lµ mét trong nh÷ng quèc gia còng chÞu ¶nh hëng cña nã. Chóng ta cã thÓ thÊy ®îc ®iÒu ®ã qua tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ . Tèc ®é t¨ng GDP thêi kú 1991-2002 ®¹t 7,6%, trong ®ã thêi kú 1991-1995 ®¹t 8,2%, thêi kú 1996-2000 tèc ®é t¨ng trëng bÞ sót gi¶m 4,95 do ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng khu vùc, nhng ®Õn n¨m 2002 ®¹t 7,04%. Trong 10 níc ASEAN, ViÖt Nam ®ang ®øng thø 7 (trªn 3 níc Campuchia, Lµo, Myanmar). Trong 10 n¨m n÷a theo môc tiªu ®a ra trong Dù th¶o v¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng, GDP cña ViÖt Nam sÏ t¨ng gÊp ®«i hiÖn nay, nhng d©n sè trung b×nh còng t¨ng kho¶ng 14%, th× GDP b×nh qu©n ®Çu ngêi ®Õn 2010 ( tÝnh b»ng USD theo søc mua t¬ng ®¬ng n¨m 2000), chØ t¨ng 75% so víi n¨m 2000, tøc lµ ®¹t kho¶ng 3.300USD, vÉn thÊp h¬n møc trung b×nh n¨m 1999 cña c¸c níc ASEAN. §ã lµ cha nãi c¸c níc trong ®Õn c¸c níc cña khu vùc trong thêi gian t¬ng øng còng t¨ng trëng.
BiÓu 4: Tèc ®é t¨ng GDP mét sè níc ch©u ¸
6,1
3,8
3,3
1,6
3,8
3,8
Hµn Quèc Singapore Malaysia Th¸i Lan §µi Loan Hång K«ng
B¶ng 2.15: T¨ng trëng, l¹m ph¸t, thÊt nghiÖp vµ nhËp siªu qua c¸c n¨m
N¨m
T¨ng trëng GDP(%)
L¹m ph¸t (%)
Tû lÖ thÊt nghiÖp (%)
NhËp siªu (triÖu USD)
Tû lÖ nhËp siªu(%)
1995
9,54
12,7
-
2.706,5
49,7
1996
9,34
4,5
5,88
3.887,7
53,6
1997
8,15
3,6
6,01
2.407,3
26,2
1998
5,76
9,2
6,85
2.139,3
22,9
1999
4,77
0,1
7,04
200,7
1,7
2000
6,79
-0,6
6,44
1.153,8
8,0
2001
6,84
0,8
6,13
1.135,0
7,5
2002
7,04
4,0
5,85
2.770,0
16,8
Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam
B¶ng 2.16: Tèc ®é t¨ng trëng GDP vµ l¹m ph¸t cña c¸c
cêng quèc c«ng nghiÖp
§¬n vÞ: %
Tªn níc
GDP
L¹m ph¸t
2002
D.® 2003
2002
D.® 2003
Mü
2,4
2,6
1,6
2,1
Ph¸p
1,0
1,8
1,9
1,4
Anh
1,6
2,5
1,9
2,4
Italia
0,4
1,5
2,5
2,0
Khu vùc euro
0,7
1,5
2,2
1,7
Australia
3,6
3,3
2,9
2,6
Hµ Lan
3,0
1,4
3,7
2,5
§an M¹ch
1,6
2,0
2,4
2,1
Thuþ §iÓn
1,7
2,3
2,3
2,0
Nguån: Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam
VÒ xuÊt khÈu b×nh qu©n ®Çu ngêi n¨m 1999 cña ViÖt Nam lµ 151 USD, ®øng thø 7 trong 10 níc ASEAN ( ®øng trªn Lµo 74 USD, Campuchia 61,7 USD, Myanmar 22 USD, sau Singapore 28.672 USD, Bruney 7883 USD, vµ thÊp xa so víi møc trung b×nh 693 USD cña c¸c níc ASEAN. Theo môc tiªu 10 n¨m n÷a, xuÊt khÈu hµng ho¸ b×nh qu©n ®Çu ngêi cña níc ta còng míi ®¹t kho¶ng 530 USD, vÉn cßn thÊp xa møc trung b×nh ASEAN hiÖn nay.
Cã thÓ nãi m«i trêng bªn ngoµi lu«n thay ®æi theo tõng ngµy giê phót thËm chÝ theo gi©y nªn nã cã thÓ t¸c ®éng m¹nh mÏ trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp níc ta. Nã cã thÓ t¹o ra c¬ héi hoÆc nguy c¬ ®èi víi doanh nghiÖp. Nã g¾n bã chÆt chÏ víi m«i trêng néi bé t¹o nªn mét m«i trêng kinh doanh cña doanh nghiÖp : M«i trêng kinh doanh cã tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan g©y khã kh¨n lÉn thuËn lîi t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Vµ doanh nghiÖp cÇn chó träng tíi nhiÒu nhÊt lµ : m«i trêng kinh tÕ, m«i trêng quèc tÕ vµ hÖ thèng ph¸p luËt. ChØ cÇn cã 1 sù biÕn ®éng nhá thuéc 3 m«i trêng trªn. VÝ dô nh lµ biÕn ®éng vÒ tû gi¸ trªn thÞ trêng quèc tÕ còng lµm cho doanh nghiÖp gÆp nhiÒu khã kh¨n trong nh÷ng hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu. Do vËy doanh nghiÖp cÇn kÞp thêi, chÝnh x¸c ®Ó ®iÒu chØnh v¹ch ra nh÷ng ®êng lèi hîp lý nhÊt.
C¬ së h¹ tÇng
HiÖn nay phÇn lín c¬ së h¹ tÇng phôc vô cho s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam yÕu kÐm l¹c hËu thÓ hiÖn ë.
Vïng trång trät c¸ch xa n¬i chÕ biÕn dÉn ®Õn chi phÝ vËn chuyÓn cao ®ång thêi l¹i khã chñ ®éng tiªu thô rau qu¶ khi ®Õn vô thu ho¹ch ré.
§êng giao th«ng qu¸ xÊu trong khi vËn chuyÓn rau qu¶ dÔ bÞ xãc n¶y dÉn ®Õn t×nh tr¹ng bÞ dËp, thèi gi¶m chÊt lîng vµ khèi lîng t¹i n¬i ®Õn.
HÖ thèng kho l¹nh b¶o qu¶n rÊt thiÕu vÒ sè lîng vµ yÕu kÐm vÒ chÊt lîng. Rau qu¶ ®ßi hái ph¶i ®îc b¶o qu¶n l¹nh ngay sau khi thu h¸i vÒ tr¸nh t×nh tr¹ng qu¶ tiÕp tôc chÝn hoÆc mÊt níc dÉn ®Õn hÐo. V× thÕ, cÇn ph¶i cã kho l¹nh t¹i n¬i trång trät, kho t¹i n¬i chÕ biÕn, thËm chÝ c¶ kho trung chuyÓn nÕu qu·ng ®êng vËn chuyÓn qu¸ dµi mµ c¸c ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn cña ta chØ lµ nh÷ng ph¬ng tiÖn th«ng thêng kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ph¬ng tiÖn chuyªn dông cã hÖ thèng lµm l¹nh ngay trªn xe.
Rau qu¶ ViÖt Nam hÇu hÕt ®Òu ®îc xuÊt khÈu b»ng ®êng biÓn tuy nhiªn hÖ thèng c¶ng biÓn vµ cÇu c¶ng chuyªn dông phôc vô cho xuÊt khÈu qu¸ thiÕu; cô thÓ chØ cã 2 cÇu t¹i c¸c c¶ng H¶i Phßng vµ Sµi Gßn vµ 1 c¶ng chuyªn dông lµ T©n ThuËn; nh÷ng lóc chÝnh vô xuÊt khÈu rau qu¶ thêng x¶y ra t×nh tr¹ng ø hµng t¹i c¶ng do tèc ®é bèc xÕp vµ gi¶i to¶ cÇu c¶ng qu¸ chËm.
Ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn chuyªn dông (xe l¹nh, toa l¹nh) kh«ng cã. Do cha cã qui ho¹ch tæng thÓ, hîp lý, khoa häc cho nªn thùc tr¹ng trång trät nguyªn liÖu vÉn cßn lÎ tÎ manh món, ®a phÇn bµ con vÉn gieo trång trªn nh÷ng m¶nh vên nhá hoÆc tËn dông ®Êt b×a rõng, ®Êt b·i... Do ®ã, viÖc ch¨m sãc còng rÊt tuú tiÖn, kh«ng khoa häc dÉn ®Õn chi phÝ cao mµ chÊt lîng kh«ng b¶o ®¶m, n¨ng suÊt l¹i thÊp so víi c¸c níc trong khu vùc.
2.2.2.7. Liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶
Cã mét thùc tÕ lµ trong khi kim ng¹ch xuÊt khÈu cßn nhá nhng nhiÒu doanh nghiÖp l¹i bá lì c¸c c¬ héi lín khi hä kh«ng cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc c¸c ®¬n ®Æt hµng lín. HiÖn nay c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc tiÕp xóc víi thÞ trêng níc ngoµi do kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c hîp ®ång lín, n¨ng lùc tiÕp thÞ cßn kÐm. Do quy m« cña c¸c c«ng ty nhá nªn xuÊt khÈu chñ yÕu lµ qua trung gian. ViÖt Nam vÉn cha cã c¸c tæ chøc chuyªn vÒ tæ chøc xóc tiÕn xuÊt khÈu, cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thÞ trêng, b¹n hµng cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, ®ång thêi hç trî c¸c doanh nghiÖp khuÕch tr¬ng xuÊt khÈu, më réng thÞ trêng. Bªn c¹nh ®ã ho¹t ®éng liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh, liªn kÕt gi÷a ngêi s¶n xuÊt-ngêi thu mua-ngêi xuÊt khÈu cßn yÕu kÐm. Gi÷a ngêi s¶n xuÊt, ngêi thu mua vµ ngêi xuÊt khÈu cha cã kÕ ho¹ch cô thÓ, dÉn ®Õn t×nh tr¹ng rau qu¶ cña ta s¶n xuÊt ra nhiÒu chÊt lîng kÐm, kh«ng ®ñ tiªu chuÈn xuÊt khÈu, rau qu¶ ®îc thu mua tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, chñng lo¹i kh«ng ®ång lo¹t, khã b¶o qu¶n, khã xuÊt khÈu. T×nh tr¹ng c¹nh tranh nhau gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt lµm cho chÊt lîng rau qu¶ xuÊt khÈu cña ta ngµy cµng yÕu kÐm. Liªn kÕt gi÷a c¸c ngµnh còng yÕu kÐm, ®Æc biÖt lµ kh©u kiÓm dÞch hµng xuÊt khÈu, hiÖn nay vÉn cßn t×nh tr¹ng hµng ho¸ cña ViÖt Nam kh«ng ®ñ tiªu chuÈn vÖ sinh xuÊt sang c¸c níc kh¸c... råi t×nh tr¹ng tranh mua, tranh b¸n, ®ua nhau h¹ gi¸, lµm cho gi¸ c¶ rau qu¶ cña ta thêng thÊp h¬n c¸c níc trong khu vùc. Nh÷ng nh©n tè trªn mét phÇn ®· lµm gi¶m hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam.
Ch¬ng 3
Ph¬ng híng môc tiªu vµ c¸c gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ®Èy m¹nh xuÊt khÈu trong thêi kú( 2005-2010)
3.1. §Þnh híng ph¸t triÓn xuÊt khÈu rau qu¶ ®Õn n¨m 2010
3.1.1.Chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc vÒ xuÊt khÈu rau qu¶
§¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø XIII ( 1996) ®· ®Ò ra 11 ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn trong ®ã cã " Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n" víi ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p lµ: " Ph¸t triÓn m¹nh c¸c lo¹i c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶ vµ rau ®Ëu cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, h×nh thµnh c¸c vïng s¶n xuÊt tËp trung g¾n víi c«ng nghiÖp chÕ biÕn t¹i chç vµ më réng thÞ trêng xuÊt khÈu, t¨ng tû träng xuÊt khÈu c¸c mÆt hµng ®· qua chÕ biÕn, t¹o thªm nh÷ng mÆt hµng, nhãm hµng cã khèi lîng vµ gi¸ trÞ lín, kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m kho¶ng 28%". Theo ®Þnh híng chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i trong thêi gian tíi lµ t¨ng cêng quan hÖ hîp t¸c víi c¸c níc l¸ng giÒng vµ c¸c níc trong tæ chøc ASEAN, kh«ng ngõng cñng cè quan hÖ víi c¸c níc b¹n bÌ truyÒn thèng, coi träng quan hÖ víi c¸c níc ph¸t triÓn vµ c¸c trung t©m kinh tÕ- chÝnh trÞ trªn thÕ giíi". Chñ tr¬ng ph¸t triÓn m¹nh c¸c lo¹i c©y ¨n qu¶, rau qu¶, sinh vËt c¶nh ®Ó ®¸p øng yªu cÇu trong níc vµ tõng bíc n©ng lªn thµnh mÆt hµng xuÊt khÈu lín...®· ®îc héi nghÞ lÇn thø n¨m ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng kho¸ VIII n¨m 1993 ®Ò cËp ®Õn, Nh÷ng chñ tr¬ng trªn lµ ®Þnh híng lín cho ph¸t triÓn rau qu¶ nãi chung vµ thóc ®Èy xuÊt khÈu rau qu¶ nãi riªng.
3.1.2.§Þnh híng ph¸t triÓn xuÊt khÈu rau qu¶ ®Õn n¨m 2010
3.1.2.1. Mét sè quan ®iÓm ®Þnh híng vÒ duy tr× vµ më réng thÞ trêng xuÊt khÈu
§Ó ®Þnh râ ph¬ng híng ph¸t triÓn xuÊt khÈu rau qu¶ trong nh÷ng n¨m tíi, trªn c¬ së ý thøc râ vai trß cña mét ®¬n vÞ ®Çu ngµnh trong s¶n xuÊt kinh doanh rau qu¶, hiÖu qu¶ cña viÖc tiªu thô rau qu¶ xuÊt khÈu. Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam ®· x¸c ®Þnh mét sè quan ®iÓm mang tÝnh ®Þnh híng cho viÖc duy tr× vµ më réng thÞ trêng rau qu¶ cña m×nh. §ã lµ:
a. §Èy m¹nh tiªu thô hµng ho¸ tríc hÕt cÇn ®a d¹ng ho¸ trong s¶n xuÊt, ®a phu¬ng ho¸ trong t×m kiÕm thÞ trêng tiªu thô rau qu¶.
§a d¹ng ho¸ trong s¶n xuÊt ®îc hiÓu lµ s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm, trong ®ã mçi lo¹i cã sù kh¸c nhau vÒ mÉu m·, kiÓu c¸ch... ®îc b¸n víi nhiÒu gi¸ kh¸c nhau ®¸p øng nhu cÇu kh¸c nhau cña ngêi tiªu dïng. MÆt kh¸c ®a d¹ng kh«ng cã nghÜa lóc nµo còng ph¶i s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm mµ ph¶i linh ho¹t tuy theo tõng hoµn c¶nh, c¨n cø vµo nhu cÇu thÞ trêng vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt mµ chØ cã thÓ tiÕp cËn mét sè phÇn khóc thÞ trêng môc tiªu. §ång thêi ®a d¹ng ho¸ nhng vÉn ph¶i ®¶m b¶¬ cã s¶n phÈm chuyªn m«n ho¸, s¶n phÈm chñ lùc.
§Þnh híng cho s¶n xuÊt rau qu¶ ph¸t triÓn theo híng trªn sÏ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt vµ kinh doanh v× nã sÏ kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm cña 2 tr¹ng th¸i:
Chuyªn m«n ho¸ hÑp trong s¶n xuÊt vµ kinh doanh nhÊt lµ trong xuÊt khÈu
S¶n xuÊt manh món.
§a d¹ng ho¸ cã thÓ lµm t¨ng doanh thu cho doanh nghiÖp kÓ c¶ viÖc t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ cßn kh¾c phôc ®îc biÕn ®éng gi¸ c¶ trªn thÞ trêng thÕ giíi. V× vËy, trong chiÕn lîc s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty, th× bªn c¹nh viÖc tËp trung ®Çu t cho s¶n phÈm chñ lùc ph¶i kh«ng ®îc coi nhÑ nh÷ng s¶n phÈm kh«ng ®îc chuyªn m«n ho¸, v× ®ã lµ 2 ho¹t ®éng hç trî bæ xung cho nhau cïng ph¸t triÓn.
§a ph¬ng ho¸ trong thÞ trêng níc ngoµi ®îc hiÓu lµ mét biÖn ph¸p quan träng trong kinh doanh nh»m t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu dùa trªn c¬ së th©m nhËp nhiÒu thÞ trêng trong ®ã cã thÞ trêng chiÕn lîc. §a phu¬ng ho¸ c¸c thÞ trêng cßn ®îc hiÓu lµ ph¶i tËn dông tranh thñ khai th¸c triÖt ®Ó tõng thÞ trêng trªn c¬ së ®¸p øng tèt nhu cÇu thÞ trêng.
b. Trong viÖc duy tr× vµ më réng thÞ trêng rau qu¶ cÇn chó ý khai th¸c nh÷ng s¶n phÈm c©y trång ®Æc s¶n truyÒn thèng.
XuÊt ph¸t tõ ®iÒu kiÖn tù nhiªn níc ta thuéc vïng khÝ hËu nhiÖt ®íi giã mïa, cã ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi cho phÐp ViÖt Nam cã thÓ ph¸t triÓn hÖ thèng c©y trång phong phó, trong ®ã cã nhiÒu lo¹i cã chÊt lîng ®éc ®¸o, song c¸c lo¹i nµy khã h×nh thµnh c¸c vïng tËp trung lín. V× vËy bªn c¹nh viÖc khai th¸c tæng hîp nh÷ng nguån lîi tù nhiªn cÇn ph¶i phÇn t¸n khai th¸c nh÷ng s¶n phÈm c©y trång phï hîp víi ®iÒu kiÖn tù nhiªn cña tõng vïng.
3.1.2.2. §Þnh híng kim ng¹ch, thÞ trêng vµ mÆt hµng rau qu¶ xuÊt khÈu
Theo c«ng tr×nh nghiªn cøu cña h·ng Robo Bank ( Hµ Lan), nhËp khÈu trªn thÕ giíi íc tÝnh ®¹t 23 tû USD, trong ®ã thÞ trêng EU chiÕm 54% t¬ng ®¬ng 12,42 tû USD, thÞ trêng Mü kho¶ng 2,5 tû USD. ë nhiÒu níc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, xu híng tiªu thô qu¶ ®Æc s¶n ngo¹i vµ ngo¹i nhËp cao, gi¶m tiªu thô qu¶ ®Þa ph¬ng .
Theo tµi liÖu cña FAO, c¸c nhµ nghiªn cøu ®· theo dâi vµ rót ra mét sè ®Æc ®iÓm vµ næi bËt vÒ thÞ trêng tiªu thô rau qu¶ trªn thÕ giíi nh sau:
Ngêi tiªu dïng muèn sö dông rau qu¶ "s¹ch", s¶n xuÊt theo c«ng nghÖ míi chØ dïng ph©n h÷u c¬, h¹n chÕ tèi ®a dïng ph©n ho¸ häc vµ thuèc trõ s©u.
Rau qu¶ ph¶i s¹ch, t¬i ngon, ®îc tr×nh bµy ®Ñp, ®îc bao gãi cÈn thËn, cã ghi ®Æc ®iÓm, hµm lîng chÊt dinh dìng, cã híng dÉn c¸ch dïng.
Ngêi tiªu dïng ngµy cµng a thÝch níc rau qu¶ Ðp nguyªn chÊt kh«ng pha ®êng, kh«ng cã chÊt phô gia, thÝch c¸c ®å uèng pha chÕ trªn c¬ së níc hoa qu¶ nguyªn chÊt t¹o h¬ng vÞ níc qu¶ hÊp dÉn.
Do biÕn ®éng d©n sè trªn thÕ giíi ngµy cµng t¨ng nªn viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu dïng rau qu¶ vÉn chiÒu híng t¨ng liªn tôc. H¬n n÷a con ngêi ngµy cµng cã xu híng dïng nhiÒu rau qu¶ trong b÷a ¨n h¬n lµ thÞt, c¸...V× vËy, kh¶ n¨ng tiªu dïng rau qu¶ sÏ t¨ng. Qua nghiªn cøu c¸c tµi liÖu vÒ thÞ trêng tiªu thô rau qu¶ trªn thÕ giíi , kh¶ n¨ng ®¸p øng nhu cÇu xuÊt khÈu cña ViÖt Nam vµ thùc tr¹ng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam, c¸c chuyªn gia kinh tÕ cña níc ta ®· ®a ra mét sè chØ tiªu ®Þnh híng sau:
Kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶
Theo quyÕt ®Þnh 144/1999/Q§-TTg(3/9/1999) cña Thñ tíng chÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt dù ¸n " Ph¸t triÓn rau qu¶, hoa, c©y c¶nh thêi kú 1999-2010" th× kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ ®Õn n¨m 2010 lµ 1 tØ USD/n¨m, trong ®ã níc ta sÏ xuÊt khÈu tõ 100-150 triÖu ®Õn 180-300 triÖu USD rau qu¶ t¬i vµ íp l¹nh, tõ 500-550 triÖu USD ®Õn møc cao nhÊt lµ 1.000-1.100 triÖu USD rau qu¶ chÕ biÕn, tõ 300 triÖu USD ®Õn cao nhÊt lµ 350-400 triÖu USD gia vÞ, tõ 60 triÖu USD vµ cao nhÊt lµ ®Õn 100 triÖu USD hoa, 52% lµ rau, m¨ng t©y, m¨ng ta, c¸c lo¹i qu¶ gÇn 32% vµ gia vÞ gåm: h¹t tiªu 100 triÖu USD, hoa vµ c©y c¶nh kho¶ng 5%. Tuy nhiªn, theo chiÕn lîc ph¸t triÓn XNK thêi kú 2001 - 2010 cña Bé th¬ng m¹i tr×nh ChÝnh phñ ngµy 21/8/2000 th× kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ dù kiÕn ®Õn n¨m 2010 sÏ ®¹t 1,85 tû USD, trong ®ã h¹t tiªu ®¹t 250 triÖu USD. §©y lµ hai môc tiªu t¹m gäi lµ tèi thiÓu vµ tèi ®a mµ VN phÊn ®Êu trong 10 n¨m tíi, trong ®ã c¬ cÊu chñng lo¹i s¶n phÈm cã thÓ dÇn ®iÒu chØnh cho phï hîp. Víi tèc ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu b×nh qu©n 1 n¨m lµ 8%.
ThÞ trêng xuÊt khÈu
Theo Bé th¬ng m¹i trong 10 n¨m tíi hµng rau qu¶ sÏ xuÊt khÈu sang tÊt c¶ c¸c thÞ trêng chñ yÕu trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn, thÞ trêng Ch©u ¸ - Th¸i B×nh D¬ng ®îc quan t©m ®Çu tiªn do cã vÞ trÝ ®Þa lý gÇn ta, cã thÓ tæ chøc khai th¸c xuÊt khÈu mét sè lo¹i rau qu¶ díi d¹ng t¬i hay íp l¹nh, nhÊt lµ trong nh÷ng n¨m tríc m¾t cha cã ®iÒu kiÖn v¬n xa. Trung Quèc ®îc coi lµ mét thÞ trêng lín víi hy väng ®Èy m¹nh xuÊt khÈu rau qu¶ vµo ®©y víi møc vµi tr¨m triÖu USD/n¨m. NhËt lµ thÞ trêng quan träng v× cã nhu cÇu vµ dung lîng nhËp khÈu lín, vµ ViÖt Nam cã kh¶ n¨ng khai th¸c triÖt ®Ó ®Ó xuÊt khÈu rau qu¶ vïng nhiÖt ®íi, phÊn ®Êu Ýt nhÊt b»ng møc cña Th¸i Lan hiÖn nay xuÊt sang NhËt vµo n¨m 2001 lµ 150-200 triÖu USD. C¸c thÞ trêng §µi Loan, Hµn Quèc, Hång K«ng, ASEAN, Australia còng ®îc chó träng. VN cã thÓ xuÊt rau qu¶, h¹t tiªu, qu¶ ®ãng hép chõng 150-200 triÖu USD vµo thÞ trêng T©y B¾c ¢u trong 10 n¨m tíi. Vµ còng cã thÓ xuÊt hµng ë møc t¬ng ®¬ng tõ 150 -200 triÖu USD vµo thÞ trêng B¾c Mü vµ Mü Latinh. Møc phÊn ®Êu ®èi víi thÞ trêng Nga vµ SNG lµ më réng m¹nh h¬n so víi hiÖn nay.
C¬ cÊu s¶n phÈm xuÊt khÈu.
Theo dù th¶o ®Ò ¸n cña Bé th¬ng m¹i, ®Þnh híng chñng lo¹i rau qu¶ xuÊt khÈu hiÖn nay bao gåm rau qu¶ t¬i. Trong ®ã, c¶i b¾p, b¾p ngät, cµ tÝm, hµng h¬ng, hµnh Paro, c¸c lo¹i ®Ëu, bÝ ®á vá xanh, su su, khoai sä, khoa mì vµ hµnh t©y. Nhng míi chØ cã b¾p c¶i, b¾p ngät, cµ tÝm lµ nh÷ng lo¹i rau ®ang XK cã hiÖu qu¶, vÝ nh gi¸ c¶i b¾p mua cho xuÊt khÈu lµ 800-1.500 ®ång /kg, gÇn b»ng gi¸ thãc, b¾p c¶i ngät xuÊt sang NhËt gi¸ 800 USD/tÊn, cµ tÝm ®ang ®îc mua víi gi¸ 480 USD/tÊn cung øng cho xuÊt khÈu. VÒ qu¶ cã døa, chuèi, v¶i, xoµi, dõa, thanh long, hång xiªm, da hÊu, qu¶ cã mói, nh·n. Chuèi dù ®o¸n ®Õn n¨m 2010 sÏ cã 25.000 ha, xuÊt khÈu 500.000 tÊn chuèi víi kim ng¹ch 100 triÖu USD. VÒ rau qu¶ chÕ biÕn gåm nÊm, ®Ëu nµnh l«ng, c¸c lo¹i rau qu¶ chÕ biÕn theo kiÓu muèi, ®ãng hép vµ sÊy kh« nh da chuét, da bao tö, ng« rau, khoai sä, khoai lang...Níc qu¶ vµ níc qu¶ c« ®Æc sÏ kµ mÆt hµng mòi nhän trong nhãm hµng nµy, nhÊt lµ døa hép, ch«m ch«m hép, ngoµi ra cßn c¸c lo¹i v¶i, nh·n, mÝt sÊy kh«, xoµi, ®u ®ñ nghiÒn, møt qu¶.
T¨ng tû träng nhãm hµng rau qu¶ xuÊt khÈu ( rau qu¶ tu¬i, rau qu¶ hép ®«ng l¹nh, rau qu¶ sÊy muèi), n¨m 2002 tû träng nhãm hµng nµy lµ 75% kim ng¹ch xuÊt khÈu , cè g¾ng ®Õn n¨m 2010 sÏ lµ 80%.
B¶ng 3.1: C¬ cÊu s¶n phÈm xuÊt khÈu
STT
Lo¹i s¶n phÈm
TH 1997
TH 2000
TH 2005
TH 2010
A
Tæng kim ng¹ch XNK (triÖu USD)
23
40
100
200
Tû träng (%)
100
100
100
100
1
Rau qu¶ t¬i (triÖu USD)
0.783
4
15
40
Tû träng(%)
3,5
10
15
20
2
Rau qu¶ hép, níc gi¶i kh¸t , ®«ng l¹nh (triÖu USD)
7.3
13
40
80
Tû träng (%)
31,8
32,5
40
40
3
Rau qu¶ sÊy muèi (triÖu USD)
3.4
6
20
40
Tû träng (%)
14,7
15
20
20
4
N«ng s¶n thùc ph¶m, gia vÞ (triÖu USD)
11.523
17
25
40
Tû träng (%)
50,1
42,5
25
20
B
Tæng khèi lîng xuÊt khÈu (tÊn)
15.000
57.000
160.000
350.000
1
Rau qu¶ toi
2.000
13.000
50.000
130.000
2
Rau qu¶ hép, nuíc gi¶i kh¸t, ®«ng l¹nh
6.800
18.000
57.000
120.000
3
Rau qu¶ sÊy muèi
1.600
10.000
33.000
68.000
4
N«ng s¶n thùc phÈm, gia vÞ
4.600
16.000
20.000
32.000
(Nguån: Tæng c«ng ty rau qu¶ ViÖt Nam)
3.2. Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶
ViÖt Nam cã nhiÒu lîi thÕ trong lÜnh vùc xuÊt khÈu rau qu¶. Tuy nhiªn, thêi gian qua lîi thÕ nµy cha ®îc tËn dông triÖt ®Ó, bªn c¹nh ®ã cßn tån t¹i kh«ng Ýt c¸c nh©n tè t¸c ®éng lµm ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ cña c¶ níc. Lµm cho kim ng¹ch xuÊt khÈu rau qu¶ ®¹t ®îc trong nh÷ng n¨m qua thËt sù cha t¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vèn cã . Trong giai ®o¹n tõ nay ®Õn n¨m 2010, nh»m biÕn tiÒm n¨ng vµ kÕt qu¶ dù b¸o thµnh hiÖn thùc, ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p t¸c ®éng nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶.
3.2.1. Gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn s¶n xuÊt chÕ biÕn
§Çu t c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc trong lai t¹o gièng rau qu¶, t¹o ra nh÷ng gièng rau qu¶ cho n¨ng suÊt cao, chÊt lîng ®¸p øng ®îc nhu cÇu thÞ trêng xuÊt khÈu.
¸p dông c¸c biÖn ph¸p kü thuËt th©m canh nh»m n©ng cao chÊt lîng rau qu¶ xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã cÇn ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu c«ng nghÖ sau thu ho¹ch.
§Ó ®¸p øng yªu cÇu xuÊt khÈu, cÇn ®Çu t cho c«ng nghÖ sau thu ho¹ch. N©ng cÊp c¸c nhµ m¸y hiÖn cã, më réng qui m« t¬ng xøng víi nhu cÇu chÕ biÕn
T¹o vïng chuyªn canh rau qu¶
§Ó ®¶m b¶o khèi lîng, chÊt lîng rau qu¶ xuÊt khÈu, thùc hiÖn tèt hîp ®ång ®· ký, cÇn quy ho¹ch c¸c vïng chuyªn canh rau qu¶ theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸, víi kü thuËt tiªn tiÕn, ®îc thu ho¹ch, xö lý b¶o qu¶n chÕ biÕn theo tiªu chuÈn quèc tÕ, kh«ng ®¬n thuÇn chØ dùa vµo thu gom tõ c¸c vên cña hé gia ®×nh.
3.2.2. Gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn thÞ trêng xuÊt khÈu
Trong lÜnh vùc xuÊt khÈu nãi chung vµ xuÊt khÈu rau qu¶ nãi riªng, ®Ó ®¹t ®îc chØ riªu 1 tØ USD rau qu¶ xuÊt khÈu ®Õn n¨m 2010, ch¾c ch¾n cÇn ph¶i tæ chøc l¹i thÞ trêng tiªu thô rau qu¶, b»ng c¸ch tiÕn hµnh ®ång bé 3 mÆt: ho¹t ®éng tiÕp thÞ , xóc tiÕn th¬ng m¹i, cã c¸c biÖn ph¸p tiÕp cËn mét sè thÞ trêng xuÊt khÈu chñ lùc còng nh c¸c biÖn ph¸p ph¸t triÓn thÞ trêng trong níc.
Th«ng tin thÞ trêng cÇn ®îc n¾m ch¾c vµ tranh thñ nguån tin tõ c¸c tæ chøc xóc tiÕn th¬ng m¹i t¹i ViÖt Nam nh CCI, Vietrade, Jetor. HoÆc th«ng qua th¬ng vô, ®¹i diÖn th¬ng m¹i cña níc ta ®Æt t¹i c¸c níc. §©y lµ nh÷ng ®Çu mèi quan träng tæ chøc thu thËo th«ng tin thêng xuyªn cung cÊp th«ng tin mét c¸ch nhanh chãng nhÊt vÒ c¸c bé cã chøc n¨ng nghiªn cøu thÞ trêng, tæ chøc th«ng tin thÞ trêng, cung cÊp th«ng tin cho c¸c doanh nghiÖp vµ ngêi s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã, cÇn ph¶i thu thËp th«ng tin vÒ cung, cÇu, gi¸ c¶, thÞ hiÕu tiªu dïng, dung lîng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh ®èi víi nhãm hµng, mÆt hµng.
§Ó cã thÞ trêng æn ®Þnh, cÇn t¨ng cêng hîp t¸c, liªn doanh vµ kªu gäi ®Èu t níc ngoµi, ®©y lµ gi¶i ph¸p mµ hiÖn nay nhiÒu ®Þa ph¬ng cã tiÒm n¨ng vÒ xuÊt khÈu rau qu¶ ®· lµm.
3.2.3. Gi¶i ph¸p vÒ tæ chøc lu th«ng xuÊt khÈu rau qu¶
ThiÕt lËp hÖ thèng kªnh xuÊt khÈu rau qu¶ hiÖu qu¶, tiÕt kiÖm chi phÝ, tr¸nh t×nh tr¹ng lu th«ng chång chÐo qua nhiÒu tÇng nÊc trung gian. ThiÕt lËp kªnh s¶n xuÊt, kinh doanh xuÊt khÈu rau qu¶ víi sù tham gia cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®ãng vai trß chñ ®¹o, lµ h¹t nh©n liªn kÕt gi÷a ho¹t ®éng th¬ng m¹i vµ s¶n xuÊt gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ víi nhau.
Gi÷a c¸c tæ chøc tham gia kinh doanh xuÊt khÈu rau qu¶ cÇn h×nh thµnh mèi liªn kÕt æn ®Þnh, l©u dµi, trªn c¬ së ®¶m b¶o ch÷ tÝn vµ lîi Ých kinh tÕ tho¶ ®¸ng gi÷a c¸c bªn, ®¶m b¶o môc tiªu cuèi cïng lµ kinh doanh xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn, tæ chøc kinh doanh xuÊt khÈu cña nhµ níc ph¶i ®ãng vai trß tæ chøc, híng dÉn, liªn kÕt c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu theo ®óng ®Þnh híng cña Nhµ níc.
3.2.4. Gi¶i ph¸p vÒ vèn tµi chÝnh
Yªu cÇu vÒ vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh doanh xuÊt khÈu rau qu¶ lµ rÊt lín. §Ó ®ñ vèn ®Çu t ®ång bé vµo c¸c kh©u quan träng, quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu rau qu¶, cÇn ph¶i cã c¸c gi¶i quyÕt vÒ tµi chÝnh.
T¹o vèn vµ thu hót vèn ®Çu t trong níc, trong ®ã huy ®éng vèn tù cã cña c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, huy ®éng vèn nhµn rçi trong d©n ®Çu t vµ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, ph¸t triÓn s¶n xuÊt, chÕ biÕn vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c.
Vay vèn tÝn dông cña nhµ níc th«ng qua hÖ thèng ng©n hµng ph¸t triÓn n«ng th«n, ng©n hµng th¬ng m¹i. Ngoµi ra cßn vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c nh hîp t¸c x· tÝn dông, quü tÝn dông nh©n d©n.
Thu hót ®Çu t níc ngoµi vµ tham gia hîp t¸c quèc tÕ trong lÜnh vùc kinh doanh, ®©y lµ gi¶i ph¸p quan träng th¸o gì vÒ tµi chÝnh v× ®Ó thóc ®Èy xuÊt khÈu ph¶i sö dông vèn ®Çu t vµo t÷ng c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh kinh doanh xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, chñ yÕu dùa vµo néi lùc th× ta kh«ng thÓ ®¸p øng yªu cÇu ngay ®îc mµ ®ßi hái ph¶i tranh thñ vèn c«ng nghÖ níc ngoµi th«ng qua h×nh thøc ®Çu t, liªn doanh liªn kÕt, hîp t¸c quèc tÕ. Th«ng qua ®Çu t vµ hîp t¸c hai bªn cïng cã lîi sÏ tranh thñ ®îc mét phÇn thÞ trêng th«ng qua c¸c h×nh thøc bao tiªu s¶n phÈm, cho sö dông c¸c kªnh ph©n phèi, sö dông c¸c nh·n hiÖu cña c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi.
Huy ®éng vèn tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong b¶n th©n c¸c doanh nghiÖp, lîng vèn nhµn rçi trong bé phËn nµy rÊt lín, mÆc dï ph¶i tr¶ l·i cao h¬n nhng khi tËn dông ®îc nguån vèn nµy doanh nghiÖp l¹i thu lêi vÒ nhiÒu tiÒn mÆt. Do vËy ®Ó cã thÓ huy ®éng tèt tõ nguån vèn nµy biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt hiÖn nay ®ang ®îc nhµ níc khuyÕn khÝch ¸p dông th«ng qua viÖc cæ phÇn ho¸, doanh nghiÖp ®îc quyÒn ph¸t hµnh cæ phiÕu vµ b¸n cæ phiÕu nµy cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp ®ª më réng thªm nguån vèn cña m×nh.
Huy ®éng vèn tõ chÝnh lîi nhuËn tÝch luü cña doanh nghiÖp v× ®©y lµ nguån vèn c¬ b¶n vµ l©u dµi ®Ó më réng ph¹m vi kinh doanh.
Vay tõ c¸c kh¸ch hµng quen thuéc cña doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ kh¸ch hµng cã søc mua lín vµ cã mèi quan hÖ l©u dµi.
TËn dông nguån vèn cña b¹n hµng th«ng qua thanh to¸n tr¶ chËm khi tiªu thô hµng ho¸ hoÆc xin øng tríc vèn khi xuÊt hµng, h×nh thøc nµy chØ ¸p dông ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cã uy tÝn cao, nguån hµng æn ®Þnh vµ cã chÊt lîng cao.
§Ó t¹o ®iÒu kiÖn thu hót vèn ®Çu t cña níc ngoµi nh»m n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt, chÕ biÕn, thÞ trêng xuÊt khÈu, ®ßi hái c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc, c¸c doanh nghiÖp cÇn t¨ng cêng ho¹t ®éng tham gia vµo c¸c tæ chøc quèc tÕ ®· h×nh thµnh. §ång thêi, chñ ®éng cïng c¸c níc xuÊt khÈu rau qu¶ phèi hîp thµnh lËp hiÖp héi c¸c níc xuÊt khÈu rau qu¶.
Trong ®iÒu kiÖn kinh phÝ cho phÐp nªn tæ chøc c¸c ®oµn ®i tham quan kh¶o s¸t, tham gia héi chî, héi th¶o vÒ khoa häc-kü thuËt n«ng nghiÖp, th¬ng m¹i ë níc ngoµi ®Ó häc tËp kinh nghiÖm vµ t×m b¹n hµng trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, ®ång thêi cã c¬ héi kªu gäi ®Çu t níc ngoµi.
3.2.6. Gi¶i ph¸p vÒ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc
Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc kh«ng chØ ®¸p øng yªu cÇu ngµnh rau qu¶ nãi chung, mµ trong ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt khÈu rau qu¶ nã l¹i lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña chiÕn lîc thóc ®Èy xuÊt khÈu rau qu¶.
Ngµnh rau qu¶ lµ mét ngµnh kinh tÕ kü thuËt, nªn c¸n bé sau khi ra trêng muèn lµm tèt c«ng viÖc trong ngµnh cÇn ph¶i ®µo t¹o thªm chuyªn ngµnh rau qu¶. Sö dông ph¬ng ph¸p ®µo t¹o t¹i chç, ®µo t¹o qua thùc tÕ, qua c¸c cuéc héi th¶o trong vµ ngoµi níc, c¸c líp bæ tóc ng¾n h¹n vµ dµi h¹n ë níc ngoµi, qua ®ã c¸c c¸n bé nghiÖp vô, c¸c c¸n bé qu¶n lý cã thÓ n¾m ch¾c kiÕn thøc qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý ngµnh, qu¶n lý ngo¹i th¬ng luËt ph¸p vµ ngo¹i ng÷.
Ngoµi ra, cÇn s¾p xÕp l¹i hÖ thèng c¸c trêng ®µo t¹o, c¸c trêng khuyÕn n«ng, c¸c trêng qu¶n lý, ®¸p øng yªu cÇu ®µo t¹o c¸n bé cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t tri thøc míi, hiÖn ®¹i phôc vô cho chiÕn lîc ®Èy m¹nh xuÊt khÈu.
3.2.7. Gi¶i ph¸p vÒ Marketing-Mix
3.2.7.1 S¶n phÈm (product)
Chóng ta cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ x¸c ®Þnh ®îc danh môc c¸c mÆt hµng rau qu¶ chñ yÕu cã ®ñ søc c¹nh tranh ®Ó xuÊt khÈu, ®ång thêi cÇn ph¶i gi¶i quyÕt ®îc c¸c vÊn ®Ò vÒ bao gãi, kÝch cì, h×nh thøc mÉu m·...cña s¶n phÈm rau qu¶ xuÊt khÈu. Bªn c¹nh ®ã ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng s¶n phÈm c¸c doanh nghiÖp cÇn:
KiÓm tra nghiªm ngÆt viÖc thùc hiÖn c«ng nghÖ s¶n xuÊt.
T¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm, tõ khi mua nguyªn liÖu ®Õn khi giao hµng ®óng thêi ®iÓm.
Sö dông cã hiÖu qu¶ c¬ s¬ vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã.
Bao b× s¶n phÈm còng ®îc coi nh mét tiªu chuÈn chÊt lîng lµm t¨ng gi¸ trÞ s¶n phÈm ®ã víi c¸c chøc n¨ng: TruyÒn ®¹t th«ng tin vµ qu¶ng c¸o s¶n phÈm, b¶o vÖ s¶n phÈm… §ång thêi viÖc thiÕt kÕ bao b× cßn ph¶i b¶o vÖ ®îc h¬ng vÞ, mµu s¾c, ®é Èm, kh«. KiÓu d¸ng kÝch thíc bao b× ph¶i ®¹t tiªu chuÈn, néi dung bªn ngoµi ph¶i cã th«ng tin vÒ n¬i s¶n xuÊt, thêi h¹n sö dông, ph¶i hµi hoµ ®Ñp m¾t, ph¶i cã nhiÒu kÝch cì kh¸c nhau.
Qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm cßn ®îc tiÕn hµnh ë kh©u tiªu thô s¶n phÈm qua c¸c h×nh thøc b¶o qu¶n s¶n phÈm, b¶o ®¶m vÒ chÊt lîng s¶n phÈm. Cïng víi viÖc b¸n hµng lµ viÖc th¨m dß ý kiÕn kh¸ch hµng vÒ chÊt lîng s¶n phÈm vµ thÞ hiÕu cña hä.
3.2.7.2. Gi¸ c¶ (price)
Gi¸ lµ mét trong 4 tham sè c¬ b¶n cña Marketing Mix. Trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu nãi chung vµ ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ nãi riªng, gi¸ lµ mét c«ng cô cã kiÓm so¸t vµ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét c¸ch khoa häc ®Ó thùc hiÖn c¸c môc tiªu chiÕn lîc vµ kÕ ho¹ch kinh doanh.
VÒ phÝa thÞ trêng: Møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ trêng lµ mét yÕu tè kh¸ch quan t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn gi¸ c¶ cïng víi quan hÖ cung cÇu trªn thÞ trêng. §Æc biÖt víi s¶n phÈm rau qu¶ qu¶ hép th× chÞu Ýt nhiÒu bëi yÕu tè n¨ng suÊt c©y trång, khi c¹nh tranh trªn thÞ trêng mµ gi¸ b¸n cµng h¹ th× chÝ phÝ qu¶ng c¸o, b¸n hµng cµng lín. Doanh nghiÖp cÇn c¨n cø theo gi¸ thÞ trêng ®Ó ®a ra møc gi¸ c¶ hîp lý, lµm sao mµ vÉn thu ®îc lîi nhuËn, chÊm døt t×nh tr¹ng b¸n gi¸ cao h¬n gi¸ thÞ trêng khi s¶n phÈm kh«ng cã g× ®Æc biÖt.
VÒ phÝa Doanh nghiÖp: Tríc hÕt gi¸ b¸n ph¶i ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm, gi¸ b¸n hµng ph¶i bï ®¾p ®ñ c¸c chi phÝ ®· bá ra vµ cã l·i. C¸c chi phÝ nµy bao gåm c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong s¶n xuÊt s¶n phÈm, bao b×, ®ãng gãi, chi phÝ b¸n hµng, ph©n phèi, chi phÝ hç trî Marketing.
Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn gi¸ cña m×nh doanh nghiÖp cÇn linh ho¹t dù ®o¸n thÞ trêng ®Çu vµo vµ ®Çu ra ®Ó cã thÓ dïng gi¸ c¹nh tranh trong mét sè trêng hîp nh muèn rót ng¾n chu kú sèng cña s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp ®ang kinh doanh.
3.2.7.3. Ph©n phèi (place)
Trong thêi gian tíi cÇn thiÕt lËp ®îc kªnh xuÊt khÈu rau qu¶ hîp lý, cã hiÖu qu¶ cao ®Ó ¸p dông cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ta. §Ó kªnh xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶i cã sù tham gia cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã cã doanh nghiÖp nhµ níc ®ãng vai trß chñ ®¹o. Cô thÓ tham gia vµo kªnh ph©n phèi rau qu¶ xuÊt khÈu ph¶i gåm cã: c¸c nhµ s¶n xuÊt ( HTX, trang tr¹i, hé n«ng d©n), c¸c tæ chøc trung gian nh ngêi thu gom, chÕ biÕn...c¸c nhµ xuÊt khÈu (Tæng c«ng ty Rau qu¶ ViÖt Nam, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ phÇn). MÆc kh¸c, trªn thùc tÕ hiÖn nay rau qu¶ s¶n xuÊt ë níc ta cha ®îc chuyªn m«n ho¸, mµ s¶n xuÊt ë quy m« hé n«ng d©n lµ chñ yÕu nªn viÖc thùc hiÖn kªnh xuÊt khÈu rau qu¶ trùc tiÕp sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n. ChÝnh v× vËy mµ kªnh xuÊt khÈu phï hîp nhÊt ®Ó ¸p dông cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ cña ViÖt Nam trong thêi tíi lµ kªnh ph©n phèi gi¸n tiÕp, tøc lµ kªnh xuÊt khÈu cã sö dông trung gian, tuy vËy ®Ó tr¸nh chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt th× sè lîng trung gian tham gia trong kªnh cµng Ýt cµng hiÖu qu¶ cao.
3.2.7.4.ChiÕn lîc xóc tiÕn vµ hç trî kinh doanh (promotion)
Trong thêi gian tíi ngµnh rau qu¶ ViÖt Nam cÇn tiÕn hµnh qu¶ng b¸ s¶n phÈm rau qu¶, v× trong viÖc xuÊt khÈu rau qu¶, viÖc qu¶ng b¸ s¶n phÈm lµ hÕt søc cÇn thiªt. Theo sù chØ ®¹o cña Bé N«ng NghiÖp & PT N«ng Th«n vµ Bé Th¬ng M¹i c¸c doanh nghiÖp kinh doanh ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ cÇn ph¶i x©y dùng th¬ng hiÖu, ®¨ng ký së h÷u c«ng nghiÖp.
Bªn c¹nh ®ã cÇn t¨ng cêng c«ng t¸c qu¶ng c¸o, khuyÕch tr¬ng, yÓm trî b¸n hµng. C«ng t¸c qu¶ng c¸o lµ mét ho¹t ®éng rÊt quan träng gãp phÇn ®Èy m¹nh viÖc tiªu thô s¶n phÈm vµ gióp doanh nghiÖp cã nhiÒu b¹n hµng lµm ¨n. ë mét sè c«ng ty, qu¶ng c¸o chiÕm mét chi phÝ lín trong sè c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh s¶n phÈm. §Æc biÖt trong giai ®o¹n hiÖn nay, khi khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn, kinh tÕ ph¸t triÓn nªn ngµy cµng cã nhiÒu doanh nghiÖp tham gia vµo s¶n xuÊt kinh doanh trong mäi lÜnh vùc, nhÊt lµ nh÷ng s¶n phÈm cã lîi nhuËn cao. V× vËy ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ngoµi c¸c biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm th× doanh nghiÖp cÇn tiÕn hµnh qu¶ng c¸o thu hót kh¸ch hµng.
Tríc hÕt lµ tiÕn hµnh qu¶ng c¸o, khuyÕch tr¬ng ngêi n«ng d©n trång rau v× ë ®©y cã diÖn tÝch réng, nh©n lùc dåi dµo. tõ ®ã cã thÓ t¹o thªm thu nhËp cho n«ng d©n.
Sau ®ã cÇn tiÕn hµnh qu¶ng c¸o s¶n phÈm, kÝch thÝch t×m b¹n hµng níc ngoµi ®Ó ®Èy m¹nh c«ng t¸c xuÊt khÈu.
Doanh nghiÖp còng cÇn lùa chän ph¬ng thøc qu¶ng c¸o cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó g©y sù chó ý cña kh¸ch hµng, cñng cè lßng tin vµ t¨ng sù ham muèn cña hä. §èi víi c¸c doanh nghiÖp cña ta hiÖn nay th× nªn qu¶ng c¸o trªn truyÒn h×nh, trªn s¸ch b¸o, t¹p chÝ, ®Æc biÖt lµ c¸c t¹p chÝ níc ngoµi, th«ng qua hÖ thèng trang Web…
Doanh nghiÖp ta còng nªn göi Catalogue ra níc ngoµi, nã sÏ rót ng¾n kho¶ng c¸ch gi÷a ngêi b¸n vµ ngêi mua. Th«ng qua Catalogue kh¸ch hµng cã thÓ cã c¸c th«ng tin vÒ c¸c lo¹i hµng ho¸, kÝch cì, mµu s¾c… nªn Catalogue ph¶i ®îc in ®Ñp hÊp dÉn hoÆc cã thÓ göi c¸c mÉu hµng ho¸ qua bu ®iÖn cho c¸c kh¸ch hµng quan t©m ®Ó cung cÊp cho hä sù nhËn biÕt vÒ h×nh d¸ng, chÊt lîng, mïi vÞ… cña hµng ho¸. §Æc biÖt ®èi víi mÆt hµng rau qu¶ th× kh«ng h×nh thøc nµo hay h¬n lµ ®Ó kh¸ch hµng tiÕp xóc trùc tiÕp víi hµng ho¸.
Bªn c¹nh viÖc qu¶ng c¸o lµ sö dông c¸c h×nh thøc yÓm trî cho ho¹t ®éng b¸n hµng nh t¹o sù hÊp dÉn cña s¶n phÈm qua nh·n hiÖu, h×nh d¸ng, bao gãi…
Ngoµi ra doanh nghiÖp cÇn më réng hÖ thèng c¸c cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm trong níc vµ ngoµi níc. Th«ng qua c¸c cöa hµng nµy, kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ trêng vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp ngµy cµng ®îc t¨ng lªn. Kh¸ch hµng níc ngoµi cã thÓ xem xÐt hµng ho¸ cña ViÖt Nam ë c¸c cöa hµng giíi thiÖu s¶n phÈm. C¸c cöa hµng nµy cÇn ph¶i phï hîp víi yªu cÇu qu¶ng c¸o, ë c¸c tô ®iÓm thµnh phè, ®Çu mèi giao th«n
3.3. Mét sè kiÕn nghÞ ®Ò xuÊt
Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ níc.
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, Nhµ níc cã vµi trß lín ®iÒu tiÕt mäi ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cô thÓ. Nhµ níc cßn cã vai trß “träng tµi” trong c¸c cuéc ch¬i, t¹o ra hµnh lang ph¸p lý nh»m ®Ó cã ®îc m«i truêng c¹nh tranh lµnh m¹nh. Tuy nhiªn nÒn kinh tÕ níc ta chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng cha l©u, cho nªn vÉn cã nh÷ng vÊn ®Ò vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch g©y trë ng¹i cho ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp.
3.3.1.1. Trî gióp c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu rau qu¶.
Nhµ níc cÇn t¹o ®iÒu kiÖn vÒ vèn cho c¸c doanh nghiÖp v× mÆt hµng rau qu¶ lµ mÆt hµng thu mua mang tÝnh thêi vô, chu kú s¶n xuÊt t¬ng ®èi dµi, trong khi ®ã ho¹t ®éng s¶n xuÊt diÔn ra suèt c¶ n¨m. thùc tÕ cho thÊy, doanh nghiÖp do thiÕu vèn nªn ho¹t ®éng rÊt khã kh¨n.
MÆt kh¸c t¹i c¸c ng©n hµng cßn diÔn ra t×nh tr¹ng ø ®äng vèn nhng v× c¸c doanh nghiÖp kh«ng ®¸p øng ®îc c¸c ®ßi hái kh¾t khe vÒ thñ tôc vay vèn nªn kh«ng vay ®u¬c vèn. V× vËy Nhµ níc cÇn quan t©m ®a ra c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng cho vay vèn ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh. Trong trêng hîp gi¸ rau qu¶ trªn thÞ trêng thÕ giíi cã xu híng thÊp hay gi¸ mua n«ng s¶n trong níc t¨ng lªn g©y thua lç cho c¸c doanh nghiÖp th× Nhµ níc xem xÐt quü b×nh æn gi¸ c¶ ®Ó c¾t gi¶m ®i mét phÇn l·i xuÊt tÝn dông.
3.3.1.2. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch g¾n b¶o hé víi chiÕn lîc xuÊt khÈu.
ChÝnh s¸ch b¶o hé ë ®©y lµ nh÷ng u ®·i vµ hç trî b»ng tµi chÝnh vµ gi¸ c¶ h¬n lµ b»ng thuÕ quan. Thùc tÕ cho thÊy, khi muèn b¶o hé mét ngµnh hµng non trÎ nµo ®ã b»ng thuÕ quan sÏ cã t¸c ®éng ngîc trë l¹i k×m h·m viÖc n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña nã trªn trêng quèc tÕ. VÝ dô: nh muèn ph¸t triÓn ngµnh ®iÖn tö mµ l¹i ®¸nh thuÕ cao ®èi víi m»t hµng nµy th× sÏ k×m h·m viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ cho ngµnh nµy… nãi c¸ch kh¸c, Nhµ níc kh«ng nªn b¶o hé hµng xuÊt khÈu cña m×nh b»ng thuÕ quan, mµ nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi ViÖt Nam ®· quyÕt ®Þnh ra nhËp vµ trë thµnh thµnh viªn trong céng ®ång quèc tÕ vµ th¬ng m¹i toµn cÇu, vµo n¨m 2006 ViÖt Nam sÏ hoµn thµnh tù do ho¸ khu vùc th¬ng m¹i tù do ASEAN (AFTA). Khi ®ã c¸c hµng rµo thuÕ quan sÏ ph¶i gi¶m xuèng 5%. MÆt kh¸c ViÖt Nam lµ thµnh viªn cña ASEAN vµ theo lÞch tr×nh gi¶m thuÕ CEPT cña ASEAN th× ®Õn n¨m 2005 thuÕ xuÊt khÈu cña mÆt hµng rau qu¶ cña ta nãi chung vµ cña Tæng c«ng ty rau qu¶ nãi riªng lµ mét ®iÒu v« cïng quan träng ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong t¬ng lai. V× thÕ Nhµ níc cÇn cã sù u ®·i vµ hç trî b»ng tµi chÝnh vµ gi¸ c¶ ®èi víi hµng rau qu¶ xuÊt khÈu, h¹n chÕ dïng biÖn ph¸p thuÕ quan ®Ó thóc ®Èy rau qu¶.
3.3.1.3.Tµi trî cho xuÊt khÈu
Ngµnh rau qu¶ hiÖn nay cßn thiÕu vèn nghiªm träng ®Ó ®Çu t c«ng nghª, thiÕt bÞ. T×nh tr¹ng nµy ®· lµm cho ngµnh rau qu¶ suy gi¶m n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ khã c¹nh tranh víi hµng ngo¹i.
V× thÕ, Nhµ níc ph¶i cã h×nh thøc kh¸c tµi trî cho doanh nghiÖp ®Ó hä cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh.
Nhµ níc cÇn hç trî cho xuÊt khÈu b»ng c¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t níc ngoµi trùc tiÕp. Nhµ níc cho phÐp c¸c ®¬n vÞ tham gia kinh doanh xuÊt khÈu ®îc vay vèn u ®·i víi l·i suÊt thÊp. §Æc biÖt, ®¬n gi¶m ho¸ c¸c thñ tôc cho vay cña ng©n hµng.
3.3.1.4.§¬n gi¶n ho¸ thñ tôc xuÊt khÈu
Níc ta hiÖn nay c¸c thñ tôc xuÊt khÈu cßn rên rµ, phøc t¹p g©y l·ng phÝ thêi gian, c«ng søc cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu víi tham väng ngµy cµng cã ®îc nhiÒu b¹n hµng. C¸c c¬ quan qu¶n lý nhËp khÈu nhiÒu khi tá ra quan liªu, cöa quyÒn g©y khã dÔ cho c¸c doanh nghiÖp.
MÆc dï ®· ®îc c¶i tiÕn nhiÒu nhng thñ tôc h¶i quan vÉn lµ nçi lo cho c¸c doanh nghiÖp tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu. Ngay c¶ nh÷ng mÆt hµng xuÊt khÈu ®îc s¶n xuÊt b»ng nguyªn liÖu nhËp khÈu vµ c¸c hµng gia c«ng xuÊt khÈu còng gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Nhµ níc cÇn cã sù chØ ®¹o chÆt chÏ ®èi víi c¸c c¬ quan h¶i quan nh»m gi¶m bít c¸c thñ tôc xuÊt nhËp khÈu ®Ó gi¶m bít khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp.
HÖ thèng c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, quy ®Þnh ph¶i ®¶m b¶o ®îc tÝnh ®ång bé, nhÊt qu¸n trong viÖc khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu.
3.3.1.5.T¨ng cêng c«ng t¸c xuÊt khÈu
Trong thêi gian qua ngµnh rau qu¶ ®· cã nhiÒu nç lùc c¶i thiÖn vÒ mÆt th«ng tin tiÕp thÞ thÞ trêng. Tuy nhiªn, thùc tÕ ngµnh kinh doanh xuÊt khÈu rau qu¶ ®ang bÞ ®éng trong cËp nhËt th«ng tin tõ thÞ trêng thÕ giíi. ViÖc cËp nhËt kÞp thêi, chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ vÒ th«ng tin thÞ trêng quèc tÕ lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò sinh tö cña doanh nghiÖp kinh doanh rau qu¶ hiÖn nay. Nhng nguån th«ng tin tõ thÞ trêng cÇn cã sù hç trî tõ phÝa Nhµ níc. Ch¼ng h¹n nh vÒ vÊn ®Ò th©m nhËp s©u vµo thÞ trêng Mü cÇn ®îc sù cho phÐp cña chÝnh phñ còng nh sù hç trî vÒ kinh phÝ bíc ®Çu th©m nhËp, v× Mü lµ thÞ trêng rÊt phøc t¹p.
MÆt kh¸c, Nhµ níc t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tham gia cã hiÖu qu¶ c¸c héi trî th¬ng m¹i quèc tÕ vµ diÔn ®µn kinh tÕ trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
VÒ phÝa doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng xuÊt khÈu
§Ó ®Èy m¹nh xuÊt khÈu rau qu¶ trong giai ®o¹n hiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu rau qu¶ cÇn t¨ng søc c¹nh tranh s¶n phÈm vµ chñ ®éng x«ng vµo thÞ trêng xuÊt khÈu. §èi víi viÖc t¨ng søc c¹nh tr¹nh s¶n phÈm, mçi doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh râ s¶n phÈm vµ thÞ trêng chñ lùc cña m×nh ®Ó cã chiÕn lîc ®Çu t vµo tiÕp thÞ phï hîp. Trªn c¬ së ®ã tÝch cùc ®Çu t ®æi míi c«ng nghÖ thiÕt bÞ, cñng cè qu¶n lý vµ më réng s¶n xuÊt. Doanh nghiÖp cÇn t×m mäi c¸ch ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, triÖt ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ nh»m gi¶m ®îc gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch ®¸ng kÓ, bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp cÇn x©y dùng ®îc th¬ng hiÖu riªng cña m×nh cña m×nh trªn thÞ trêng thÕ giíi.
Trong lÜnh vùc t×m kiÕm vµ më réng thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp cÇn chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng nhËp khÈu b»ng c¸c ph¬ng tiÖn tæng lùc nh Internet, héi chî, th«ng qua héi ViÖt kiÒu ë c¸c níc... §èi víi c¸c thÞ trêng chñ lùc nh Mü, EU, NhËt, c¸c doanh nghiÖp cÇn hîp t¸c ®Ó më réng v¨n phßng th¬ng m¹i, phßng trng bµy s¶n phÈm...
Nªn n¾m b¾t th«ng tin trong vµ ngoµi níc kÞp thêi, chÝnh x¸c ®Ó ph©n tÝch, dù b¸o vµ ®a ra nh÷ng ®Þnh híng kÞp thêi hµng ngµy ®Ó chØ ra ®îc nh÷ng chÝnh s¸ch vÒ thÞ trêng, s¶n phÈm, b¹n hµng ë c¸c khu vùc vµ c¸c níc. Gi÷a c¸c doanh nghiÖp ph¶i thêng xuyªn giao dÞch, thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng xóc tiÕn th¬ng m¹i.
Trong viÖc n©ng cao hiÖu qña Marketing c¸c doanh nghiÖp nhÊt thiÕt ph¶i cã mét th«ng tin chÝnh x¸c, kÞp thêi ®Ó ®¸nh gi¸ hîp lý trªn tõng thÞ trêng cho phï hîp, ®Æc biÖt lµ ph¶i n¾m b¾t ®îc thêi c¬ khi s¶n phÈm khan hiÕm hoÆc thêi c¬ mµ nhu cÇu thÞ trêng ®ang cao ®Ó ®Þnh ra ®îc chiÕn lîc vÒ gi¸ cho hîp lý. Nh vËy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn ph¶i cã mét bé phËn thu thËp vµ xö lý th«ng tin thËt tèt, kÞp thêi ®Ó råi ®a ra nh÷ng chiÕn lîc ®Þnh gi¸ phï hîp, kh«ng nªn cøng nh¾c nhÊt lµ viÖc ®Þnh gi¸ cao, cÇn linh ho¹t uyÓn chuyÓn trong viÖc t¨ng h¹ gi¸ c¶ hîp lý theo tõng thÞ trêng, thêi gian.
VÒ lùc lîng b¸n hµng: Lùc lîng b¸n hµng nµy kh«ng kÐm phÇn quan träng ®Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp. Víi lùc lîng nµy doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã sù lùa chän hîp lý chän nh÷ng ngêi cã tr×nh ®é cã kinh nghiÖm, am hiÓu vÒ lÜnh vùc b¸n hµng. §©y lµ lùc lîng t¸c ®éng m¹nh. Hä lµ nh÷ng ngêi b¸n hµng (t×m nguån b¸n) hä lµ nh÷ng ngêi trùc tiÕp tiÕp cËn kh¸ch hµng gîi t¹o mong muèn nhu cÇu cña kh¸ch hµng.. Nh vËy lùc lîng nµy cÇn ®îc trang bÞ mét vèn hiÓu biÕt vÒ chuyªn m«n cao. Hä còng võa lµ nh÷ng ngêi thu thËp nh÷ng th«ng tin trùc tiÕp tõ thÞ trêng.
S¶n phÈm s¶n xuÊt ra ®Òu cã nh÷ng nhîc ®iÓm riªng cña nã cã thÓ lµ h háng tríc thêi gian quy ®Þnh, doanh nghiÖp cÇn cã sù b¶o hµnh hîp lý cho kh¸ch hµng. ViÖc b¶o hµnh nã t¹o lßng tin cho kh¸ch hµng nã ®em tíi kh¸ch hµng mét sù tin tëng mét sù an toµn h¬n khi sö dông s¶n phÈm cña ViÖt Nam. ViÖc xuÊt khÈu cña ViÖt Nam thêng cã khèi lîng lín nªn viÖc b¶o hµnh cµng ph¶i cã. Bëi víi sè lîng ®ã sÏ cã nhiÒu s¶n phÈm (hoÆc nhiÒu lo¹i s¶n phÈm) cha ®¹t yªu cÇu khi kh¸ch hµng nhËn ®îc, trong thêi gian b¶o hµnh bÞ h háng. VËy c¸c doanh nghiÖp còng nªn quan t©m ®Õn thêi gian b¶o hµnh cho chÊt lîng s¶n phÈm. Doanh nghiÖp cÇn cã mét hÖ thèng kiÓm tra chÊt lîng s¶n phÈm tèt, ph¶i h×nh thµnh ®éi ngò kiÓm dÞch cã tay nghÒ víi nh÷ng m¸y mãc hiÖn ®¹i. Tr¸nh t×nh tr¹ng hµng ho¸ cña ta xuÊt khÈu ®i råi l¹i bÞ tr¶ l¹i.
KÕt luËn
XuÊt khÈu lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng quan träng cña nÒn kinh tÕ quèc d©n th«ng qua xuÊt khÈu c¸c quèc gia cã thÓ cã ®îc nguån ngo¹i tÖ nh»m trang tr¶i c¸c nhu cÇu nhËp khÈu cña nÒn kinh tÕ, gãp phÇn c©n ®èi duy tr× vµ më réng t¸i s¶n xuÊt trong níc, tranh thñ tiÕn bé cña khoa häc vµ c«ng nghÖ thÕ giíi, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®Êt níc hoµ hîp víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
Nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu rau qu¶ ë níc ta trong thêi gian qua lµ ®¸ng khÝch lÖ, thÓ hiÖn tÝnh ®óng ®¾n trong ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ híng ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ níc ta. Nã chøng tá r»ng viÖc xuÊt khÈu rau qu¶ lµ mét lîi thÕ so s¸nh quan träng cña níc ta vµ lµ mét ngµnh cã vai trß lín mang l¹i kim ng¹ch xuÊt khÈu cao cho ®Êt níc.
Thùc tÕ ho¹t ®éng xuÊt khÈu rau qu¶ cña níc ta cho thÊy cßn nhiÒu h¹n chÕ, cã nhiÒu yÕu tè chi phèi ho¹t ®éng nµy. Song ®iÒu nµy lµ khã tr¸nh khái ®èi víi mét níc cßn ®ang nghÌo nµn l¹c hËu vµ míi tham gia thÞ trêng hµng ho¸ thÕ giíi nh níc ta hiÖn nay. §iÒu quan träng lµ qua ®ã chóng ta rót ra ®îc nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm vµ cã chiÕn lîc gi¶i ph¸p ®Ó kh¾c phôc nã.
Kho¸ luËn ®îc hoµn thµnh lµ nhê sù gióp ®ì tËn t×nh cña Ths NguyÔn Träng H¶i, thÇy ®· gióp ®ì em rÊt nhiÒu ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh tèt ®îc kho¸ luËn nµy. Cuèi cïng cho phÐp em ®îc bµy tá sù biÕt ¬n ch©n thµnh cña em víi ThÇy.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy!
Hµ Néi, ngµy 9 th¸ng 12 n¨m 2003
Các file đính kèm theo tài liệu này:
B13.doc
