Lời nói đầu
Trong những năm qua, nền kinh tế nước ta đã phát triển với tốc độ khá cao, điều này phản ánh tiềm lực của hệ thống Ngân hàng rất mạnh mẽ và vốn tín dụng đóng vai trò rất quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực đã đạt được, hoạt động tín dụng của hệ thống ngân hàng những năm qua đã nảy sinh một số biểu hiện không lành mạnh, báo hiệu nguy cơ rủi ro thất thoát vốn tín dụng từ các khoản nợ quá hạn của ngân hàng ngày càng chồng chất. Điều đó phản ánh một thực tế là hoạt động tín dụng của ngân hàng tuy có tăng về "lượng" nhưng lại giảm về "chất", tổng dư nợ tín dụng tăng nhanh đã kéo theo tình trạng nợ quá hạn nghiêm trọng trên quy mô rộng lớn.
Mục lục
Trang
A. Lời nói đầu 1
Chương I: Ngân hàng Thương mại và vấn đề nợ quá hạn trong kinh doanh tín dụng trong nền kinh tế thị trường 3
I. Một vài nét khái quát về Ngân hàng Thương mại 3
1. Khái niệm Ngân hàng Thương mại 3
2. Đặc trưng hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Thương mại 5
3. Vai trò của Ngân hàng Thương mại đối với sự phát triển của nền kinh tế 6
3.1 Ngân hàng là nơi cung cấp vốn cho nền kinh tế 7
3.2 Ngân hàng là cầu nối giữa các doanh nghiệp với thị trường 7
3.3 Ngân hàng Thương mại là công cụ để Nhà nước điều tiết vĩ mô 8
3.4 Ngân hàng Thương mại là cầu nối nền tài chính quốc gia với nền tài chính quốc tế 8
II. Tín dụng Ngân hàng và vấn đề nợ quá hạn trong kinh doanh tín dụng ở các Ngân hàng Thương mại 9
1. Tín dụng Ngân hàng 9
1.1 Khái niệm về tín dụng 9
1.2 Chức năng của tín dụng Ngân hàng 10
1.3 Vai trò của tín dụng Ngân hàng trong nền kinh tế thị trường 11
1.3.1 Vai trò của tín dụng Ngân hàng đối với sự tồn tại và phát triển của Ngân hàng 11
1.3.2 Vai trò của tín dụng Ngân hàng đối với nền kinh tế 13
2. Vấn đề nợ quá hạn trong kinh doanh tín dụng ở các Ngân hàng TM 15
2.1 Bản chất của nợ quá hạn 16
2.2 Các loại hình nợ quá hạn 17
2.3 Nguyên nhân phát sinh các khoản nợ quá hạn 17
2.3.1 Các dấu hiệu nhận biết nguy cơ nợ quá hạn của các khoản cho vay 17
2.3.2 Nguyên nhân dẫn đến các khoản nợ quá hạn 19
2.3.2.1 Nguyên nhân khách quan 19
2.3.2.2 Các nguyên nhân chủ quan 23
2.4 ảnh hưởng của Nợ quá hạn đối với hoạt động kinh doanh của các Ngân hàng Thương mại và nền kinh tế 27
2.4.1 ảnh hưởng của Nợ quá hạn tới hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Thương mại 28
2.4.2 ảnh hưởng của Nợ quá hạn đến nền kinh tế 28
Chương II: Thực trạng Nợ quá hạn và các biện pháp hạn chế,xử lý nợ quá hạn tại Sở Giao dịch Ngân hàng Ngoại thương Việt nam. 30
I. Khái quát tình hình nợ quá hạn của các ngân hàng thương mại Việt nam hiện nay 30
II. Giới thiệu tổng quát chung về Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại thương Việt nam 31
1. Giới thiệu Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại thương Việt nam 31
2. Một số hoạt động chính của Sở giao dịch Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam 33
2.1 Huy động vốn và sử dụng vốn 33
2.2 Đầu tư bảo lãnh 35
2.3 Hoạt động đối ngoại và thanh toán quốc tế 35
2.4 Kinh doanh ngoại tệ 36
III. Thực trạng về nợ quá hạn tại Sở Giao dịch, Ngân hàng Ngoại thương Việt nam 37
1. Hoạt động tín dụng 37
2. Nợ quá hạn và công tác phòng chống nợ quá hạn. 43
3. Nguyên nhân gây ra nợ quá hạn. 48
Chương III. Những giải pháp và kiến nghị nhằm hạn chế và xử lý nợ quá hạn 65
I. Sự cần thiết phải tiếp tục hoàn thiện các giải pháp và kiến nghị nhằm hạn chế và xử lý nợ quá hạn trong kinh doanh tín dụng ở Ngân hàng Thương mại 65
II. Những giải pháp và kiến nghị cụ thể 67
1. Đối với Ngân hàng Thương mại. 67
1.1. Giải pháp ngăn ngừa hạn chế 67
1.2. Giải pháp xử lý nợ quá hạn. 74
2. Đối với Ngân hàng Nhà nước. 83
3. Đối với nhà nước. 85
94 trang |
Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1636 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Nợ quá hạn và những giải pháp nhằm ngăn ngừa, hạn chế và xử lý nợ quá hạn trong kinh doanh tín dụng của các ngân hàng thương mại, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ªm ®Ó thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm b¶o l·nh ®· cam kÕt. Ng©n hµng th¬ng m¹i b¾t buéc ph¶i tr¶ nî níc ngoµi thay cho kh¸ch hµng. Võa qua mét sè ng©n hµng th¬ng m¹i do nhiÒu nguyªn nh©n ®· kh«ng thanh to¸n cho níc ngoµi kÞp thêi lµm ¶nh hëng ®Ðn uy tÝn cña hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam trªn trêng quèc tÕ.
Trong nh÷ng n¨m qua c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i ®· ¸p dông rÊt nhiÒu biÖn ph¸p thu håi nî qu¸ h¹n vµ ®· ®¹t ®îc mét sè kÕt qu¶ , tuy nhiªn hiÖn nay tû lÖ nî qu¸ h¹n vÉn cßn cao ë c¸c møc ®é kh¸c nhau. TÝnh ®Õn cuèi th¸ng 10/2001 tæng d nî qu¸ h¹n trªn ®Þa bµn Hµ néi trªn 1200 tû ®ång chiÕm tû lÖ ë møc 5% tæng d nî . V× vËy viÖc tiÕp tôc hoµn thiÖn c¸c gi¶i ph¸p h¹n chÕ vµ xö lý nî qu¸ h¹n trong kinh doanh tÝn dông ë c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i lµ rÊt cÊp thiÕt.
II. Nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ cô thÓ:
§èi víi Ng©n hµng Th¬ng m¹i
1.1 Gi¶i ph¸p ng¨n ngõa h¹n chÕ
Tõ nh÷ng ph©n tÝch vÒ nî qu¸ h¹n ta nhËn thÊy r»ng kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro ®èi víi mét kho¶n vay lín tån t¹i kÓ tõ khi tiÒn vay ®îc ph¸t ra ®Õn khi thu håi ®îc nî. Nh phÇn nguyªn nh©n ®· nªu trªn nî qu¸ h¹n ph¸t sinh do mét sè nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan. V× vËy ®Ó ®¶m b¶o an toµn vèn vay, ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thu håi nî gèc vµ l·i ®óng thêi h¹n ph¶i thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p nh»m kh¾c phôc nh÷ng yÕu kÐm thuéc vÒ b¶n th©n Ng©n hµng. Ph¸t hiÖn lo¹i trõ nh÷ng kh¶ n¨ng ph¸t sinh nî qu¸ h¹n tõ phÝa kh¸ch hµng tõ tõ nhiÒu phÝa kh¸c.
* Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ vÒ kh¸ch hµng tríc khi cho vay:
Trong ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng kh¸ch hµng lµ ®èi tîng quan träng nhÊt ®¶m b¶o an toµn cho kho¶n tÝn dông mµ Ng©n hµng cÊp ra. Kh¸ch hµng lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm viÖc sö dông vµ hoµn tr¶ vèn vay, lµ ngêi quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶ cña kho¶n tiÒn vay. V× vËy trong c¸c biÖn ph¸p ng¨n ngõa vµ h¹n chÕ nî qu¸ h¹n cña Ng©n hµng th× ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng lµ mét biÖn ph¸p rÊt quan träng vµ cÇn thiÕt. Cã nhiÒu Ng©n hµng kh«ng cÈn träng trong viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng tríc cho khi vay nªn ®· dÉn ®Õn hËu qu¶ lµ møc d nî qu¸ h¹n qu¸ cao g©y nªn t×nh tr¹ng thiÕu vèn trÇm träng, cã thÓ dÉn tíi ph¸ s¶n. Do ®ã muèn thÊy ®îc kh¶ n¨ng tµi chÝnh hiÖn t¹i, tiÒm n¨ng trong t¬ng lai, kh¶ n¨ng hoµn tr¶ mãn vay cña kh¸ch hµng th× Ng©n hµng chØ cßn c¸ch lµ ph©n tÝch vµ ®¸nh gÝa kh¸ch hµng. Cã thÓ nãi viÖc ph©n tÝch nghiªn cøu kh¸ch hµng cã mét ý nghÜa hÕt søc quan träng v× nã t¹o lËp c¬ së ban ®Çu ®Ó cho Ng©n hµng lµm c¨n cø ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh trong kinh doanh cña m×nh.
Khi ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng Ng©n hµng ph¶i lu ý mét sè néi dung chñ yÕu sau:
Thø nhÊt lµ vÒ t c¸ch ph¸p nh©n cña ®¬n vÞ vay vèn: T c¸ch ph¸p nh©n lµ mét yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ®¬n vÞ ®ã cã ®îc ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ hay kh«ng hay nãi c¸ch kh¸c ®¬n vÞ cã ®îc tham gia vµo hîp ®ång tÝn dông víi Ng©n hµng hay kh«ng. Theo luËt ph¸p quy ®Þnh mét ®¬n vÞ cã ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n ph¶i cã ®ñ c¸c giÊy tê sau:
- QuyÕt ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp
- QuyÕt ®Þnh tæ chøc
- GiÊy phÐp kinh doanh
C¬ së ®Çu tiªn ®Ó Ng©n hµng lùa chän kh¸ch hµng ®Çu t vèn lµ quyÕt ®Þnh thµnh lËp cña ®¬n vÞ ®îc c¸c cÊp cã thÈm quyÒn cÊp, qua ®ã Ng©n hµng kh¼ng ®Þnh ®îc t c¸ch vµ ho¹t ®éng kinh doanh phï hîp víi luËt ®Þnh.
Qua quyÕt ®Þnh tæ chøc cña ®¬n vÞ Ng©n hµng cã thÓ biÕt ®îc ngêi l·nh ®¹o cña ®¬n vÞ ®ã vÒ c¸c mÆt tr×nh ®é qu¶n lý. §èi víi doanh nghiÖp nµo dï lín hay nhá th× ngêi l·nh ®¹o lu«n gi÷ vai trß quan träng, v× vËy khi ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng Ng©n hµng cÇn xem xÐt tr×nh ®é chuyªn m«n, phÈm chÊt ®¹o ®øc ®Ó biÕt ®îc ngêi l·nh ®¹o nµy cã kh¶ n¨ng l·nh ®¹o, cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh cña m×nh vµ ®¶m b¶o hoµn tr¶ nî vay ®Çy ®ñ ®óng h¹n c¶ vèn lÉn l·i hay kh«ng ?
GiÊy phÐp kinh doanh cña ®¬n vÞ chøng minh ®îc ®¬n vÞ ®ã ®ang ho¹t ®éng ®óng lÜnh vùc mµ luËt ph¸p cho phÐp. Ng©n hµng chØ cho vay nh÷ng ®èi tîng phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ theo ®óng ph¸p luËt quy ®Þnh. NÕu kh¸ch hµng vay vèn ®Çu t cho nh÷ng mÆt hµng kh«ng thuéc ph¹m vi chøc n¨ng cña m×nh th× Ng©n hµng sÏ kh«ng cho vay, v× møc ®é rñi ro cña kho¶n vay sÏ rÊt cao.
Thø hai, khi ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng, Ng©n hµng cÇn ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña hä. Doanh thu vµ kÕt qu¶ kinh doanh lµ hai chØ tiªu quan träng v× vËy Ng©n hµng cÇn ph¶i ph©n tÝch hai chØ tiªu nµy tríc khi cho vay. Doanh thu lµ chØ tiªu kinh tÕ c¬ b¶n ph¶n ¸nh chÊt lîng cña qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸. Doanh thu cña doanh nghiÖp cµng lín donh nghiÖp cµng cã ®iÒu kiÖn t¨ng thu nhËp vµ më réng s¶n xuÊt cã kh¶ n¨ng tr¶ nî Ng©n hµng.
Cßn kÕt qu¶ kinh doanh lµ mét chØ tiªu chÊt lîng tæng hîp ®¸nh gi¸ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc tÝnh b»ng gi¸ thµnh vµ gi¸ b¸n s¶n phÈm. KÕt qu¶ kinh doanh cµng cao thÓ hiÖn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp cã hiÖu qu¶, kh¶ n¨ng sö dông vèn vay ®¹t môc tiªu kinh tÕ ®Æt ra, kho¶n tÝn dông cña Ng©n hµng cµng cã ®iÒu kiÖn hoµn tr¶ ®óng h¹n.
Tuy nhiªn, khi ph©n tÝch doanh thu cña doanh nghiÖp Ng©n hµng cÇn xem xÐt doanh thu t¨ng lªn v× nh÷ng nguyªn nh©n g×, v× trong mét sè trêng hîp doanh thu t¨ng lªn cha ch¾c ®· chøng tá r»ng t×nh h×nh kinh doanh cu¶ doanh nghiÖp tèt. VÝ dô doanh thu t¨ng lªn do gi¸ c¶ ®Çu vµo t¨ng, mµ gi¸ c¶ ®Çu vµo t¨ng sÏ g©y ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn t×nh h×nh tiªu thô cña doanh nghiÖp, dÉn ®Õn khã kh¨n trong viÖc tr¶ nî Ng©n hµng.
Ngoµi ra khi ph©n tÝch t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp cÇn ph¶i nghiªn cøu s¶n phÈm mµ doanh nghiÖp ®ang kinh doanh hoÆc s¶n xuÊt xem cã phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ trêng kh«ng?
Thø ba, Ng©n hµng cÇn ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp:
Qua b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp t¹i thêi ®iÓm gÇn nhÊt, Ng©n hµng cÇn tiÕn hµnh ph©n tÝch, cã thÓ ®¸nh gi¸ ®îc ¶nh hëng cña nã ®Õn møc ®é rñi ro cña kho¶n vay sau nµy. ViÖc ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cho thÊy doanh nghiÖp ®ang thõa vèn hay thiªó vèn, vèn cña doanh nghiÖp ®îc sö dông nh thÕ nµo, kh¶ n¨ng tiÒm tµng n»m ë ®©u ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng d¾n víi c¸c kho¶n tÝn dông ph¸t ra.
C¸c chØ tiªu Ng©n hµng sö dông trong viÖc ph©n tÝch:
- Tû lÖ vèn tù cã / vèn sö dông
Tû sè nµy cµng cao th× Ng©n hµng cã kh¶ n¨ng cho vay vµ sÏ h¹n chÕ cho vay ®èi víi doanh nghiÖp cã møc vèn tù cã thÊp h¬n nhiÒu so víi vèn sö dông.
Chªnh lÖch c¸c kho¶n ph¶i tr¶, ph¶i thu cho biÕt tû lÖ vèn bÞ chiÕm dông vµ vèn chiÕm dông cña doanh nghiÖp. Xem xÐt chØ tiªu nµy Ng©n hµng cã thÓ ®¸nh gi¸ ¶nh hëng cña nã ®Õn kh¶ n¨ng hoµn tr¶ kho¶n vay ®óng h¹n cña kh¸ch hµng.
Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn møc rñi ro cho mét kho¶n vay. Mét doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt lµ cã ®ñ kh¶ n¨ng hoµn tr¶ c¸c kho¶n nî khi ®Õn h¹n. Th«ng thêng c¸c doanh nghiÖp cã t×nh h×nh tµi chÝnh tèt cã kh¶ n¨ng tù c©n ®èi c¸c kho¶n nî khi ®Õn h¹n vµ ngîc l¹i, c¸c doanh nghiÖp cã t×nh h×nh tµi chÝnh xÊu kh«ng thÓ tù c©n ®èi ®Ó tr¶ nî khi ®Õn h¹n, thêng th× hä kÐo dµi thêi h¹n vay hoÆc vay n¬i nµy tr¶ nî n¬i kh¸c g©y nªn t×nh tr¹ng nî nÇn d©y da vµ mét lóc nµo ®ã doanh nghiÖp sÏ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n. §èi víi nh÷ng trêng hîp nµy, khi Ng©n hµng cho vay sÏ gÆp rñi ro lín. C¸c chØ tiªu Ng©n hµng thêng sö dông ®Ó ph©n tÝch lµ c¸c hÖ sè thanh to¸n:
HÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n = Tµi s¶n lu ®éng/tµi s¶n cã lu ®éng. HÖ sè nµy cao th× tèt nhng qu¸ cao th× còng kh«ng ph¶i lµ tèt v× lóc ®ã sè lîng hµng tÝch trò qu¸ lín, ®iÒu nµy ph¶n ¸nh viÖc sö dông tiÒn kh«ng cã hiÖu qu¶ v× kh«ng sinh lêi. Tû lÖ nµy biÕn ®éng tõ 1,5 ®Õn 2 lµ tèt. Tuy nhiªn ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp mét c¸ch ®óng d¾n h¬n cÇn xem xÐt c¸c yÕu tè sau:
- B¶n chÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
- C¬ cÊu tµi s¶n lu ®éng
- HÖ sè quay vßng cña mét sè tµi s¶n lu ®éng.
HÖ sè thanh to¸n tøc thêi (hay cßn gäi lµ hÖ sè thanh to¸n nhanh) thÓ hiÖn kh¶ n¨ng vÒ tiÒn mÆt vµ c¸c lo¹i tµi s¶n cã thÓ chuyÓn ngay thµnh tiÒn ®Ó thanh to¸n nî ng¾n h¹n
HÖ sè thanh to¸n nhanh = Tµi s¶n lu ®éng - Hµng tån kho/Tµi s¶n nî lu ®éng.
Nh×n chung tû lÖ nµy biÕn ®éng tõ 0,5 - 1 lµ tèt, nÕu tû lÖ nµy qu¸ nhá (< 0,5) doanh nghiÖp sÏ gÆp khã kh¨n trong thanh to¸n, vµ cã thÓ t¹o nªn sù c¨ng th¼ng tøc thêi cña doanh nghiÖp.
Tû lÖ c©n ®èi vèn: Tû lÖ nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng thanh to¸n dµi h¹n. Tû lÖ cµng thÊp doanh nghiÖp cµng æn ®Þnh. Ngoµi ra khi ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp Ng©n hµng cÇn n¾m ®îc nh÷ng thñ thuËt mµ c¸c doanh nghiÖp sö dông khi ®Ö ®¬n xin vay:
- TÝnh khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh thÊp h¬n so víi møc thùc tÕ ®Ó n©ng gi¸ trÞ cßn l¹i cña gi¸ trÞ cßn l¹i lªn.
- Doanh nghiÖp thêng bï trõ gi÷a sè tiÒn ph¶i thu vµ øng tríc cña ngêi mua ®Ó dÊu bít nî nÇn hç trî lÉn nhau ®Ó vay vèn Ng©n hµng b»ng c¸ch ký khèng vµo doanh thu c¸c kho¶n kh¸ch hµng cha chÊp nhËn hoÆc kh¸ch hµng ®· tr¶ tiÒn mµ doanh nghiÖp cha giao hµng hoÆc t¹o nh÷ng kh¸ch hµng ma. Trong thùc tÕ ë nh÷ng doanh nghiÖp yÕu kÐm vÒ tµi chÝnh nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ t¹o uy tÝn víi Ng©n hµng, doanh nghiÖp cã thÓ ph¶n ¸nh sai lÖch vèn b»ng tiÒn trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n b»ng c¸ch ghi thªm vµo phÇn thu vèn b»ng tiÒn c¸c nghiÖp vô sÏ diÔn ra ë ®Çu niªn ®é kÕ to¸n sau hoÆc chuyÓn bít mét sè nghiÖp vô chi cña niªn ®é kÕ to¸n nµy sang niªn ®é kÕ to¸n sau ®Ó gi¶m bít thùc chi
- T¨ng gi¸ hµng ho¸ dù tr÷ tån kho nhËp nh÷ng kho¶n thu nhËp theo gi¸ trÞ hîp ®ång trong khi chØ mét phÇn cam kÕt ®îc thùc hiÖn hoÆc hîp ®ång bÞ huû bá. NhiÒu trêng hîp thay v× coi nh mét kho¶n nî l¹i ghi lµ mét kho¶n thu øng tríc cña kh¸ch hµng.
- V× Ng©n hµng thêng tra b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp trong vßng 3 n¨m do vËy nhiÒu doanh nghiÖp ®· dÊu bít doanh thu vµ thu nhËp cña niªn ®é kÕ to¸n tríc chuyÓn sang niªn ®é kÕ to¸n sau. Lµm nh vËy doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng doanh thu trong niªn ®é kÕ to¸n sau ®¶m b¶o lîi nhuËn ®Ó vay vèn Ng©n hµng.
Th«ng qua viÖc nghiªn cøu ®¸nh gi¸ vÒ kh¸ch hµng trªn c¸c mÆt t c¸ch ph¸p nh©n, t×nh h×nh tµi chÝnh, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Ng©n hµng sÏ xÕp lo¹i kh¸ch hµng vµ cã chÝnh s¸ch cho vay phï hîp.
Kh¸ch hµng ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn trªn th× ®îc xÕp vµo lo¹i A. Lo¹i A lu«n ®îc Ng©n hµng u tiªn v× kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî ®óng h¹n ®Çy ®ñ lµ rÊt cao.
C¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng æn ®Þnh hiÖu qu¶ thÊp, cã kh¨n vÒ tµi chÝnh nhng tríc m¾t vÉn vay tr¶ b×nh thêng ®îc xÕp vµo lo¹i B. Lo¹i nµy khi cho vay Ng©n hµng ph¶i xem xÐt kü h¬n.
Lo¹i C lµ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh thua lç, cã kh¶ n¨ng gi¶i thÓ… ng©n hµng kh«ng cho doanh nghiÖp thuéc lo¹i nay vay v× møc ®é rñi ro qu¸ cao.
MÆc dï viÖc ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng lµ cÇn thiÕt nhng thÕ vÉn cha ®ñ Ng©n hµng cßn ph¶i tiÕp tôc ®¸nh gi¸ dù ¸n mµ kh¸ch hµng vay vèn ®Ó quyÕt ®Þnh cho vay hay kh«ng cho vay.
* Ph©n tÝch dù ¸n vay vèn cña kh¸ch hµng:
Trong viÖc ph©n tÝch dù ¸n vay vèn, Ng©n hµng ph¶i ph©n tÝch tÝnh ph¸p lý vµ tÝnh kh¶ thi cña dù ¸n. Mét dù ¸n cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn vµ ®îc ph¸p luËt cho phÐp th× míi ®îc Ng©n hµng cÊp vèn ®Çu t.
+ Ph©n tÝch tÝnh ph¸p lý :
Mét dù ¸n cã tÝnh kh¶ thi cao, cã hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ kh«ng cã tÝnh ph¸p lý th× ch¾c ch¾n sÏ kh«ng ®îc thùc hiÖn. V× thÕ viÖc ph©n tÝch tÝnh ph¸p lý cña mét dù ¸n lµ bíc ®Çu tiÖn mµ Ng©n hµng ph¶i lµm. Khi Ng©n hµng quyÕt ®Þnh cho vay Ng©n hµng ph¶i chän dù ¸n cã ®Çy ®ñ tÝnh ph¸p lý.
Mét dù ¸n cã tÝnh ph¸p lý ph¶i tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn:
- Dù ¸n ph¶i ®îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt.
- Môc ®Ých ®Çu t cña dù ¸n ph¶i phï hîp víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp mµ c¸c cÊp thÈm quyÒn cho phÐp.
+ Ph©n tÝch tÝnh kh¶ thi:
Mét dù ¸n ®îc gäi lµ kh¶ thi khi nã cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn nh cã ®Çy ®ñ nguyªn vËt liÖu, nh©n lùc, cã thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm mµ dù ¸n s¶n xuÊt ra. Ng©n hµng cÇn ph¶i xem xÐt nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy.
- VÒ ®iÒu kiÖn nguyªn vËt liÖu: Ng©n hµng ph¶i t×m hiÓu nguyªn vËt liÖu cña dù ¸n cã th«ng dông, dÔ kiÕm, dÔ t×m hay kh«ng, nguån nguyªn vËt liÖu lµ tõ ®©u: trong hay ngoµi níc, tÝnh æn ®Þnh cña nã ra sao. TÊt c¶ nh÷ng yÕu tè nµy cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp, tõ ®ã t¸c ®éng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®èi víi kho¶n cho vay cña Ng©n hµng.
- Ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ do dù ¸n ®em l¹i:
HiÖu qu¶ cña dù ¸n ®îc tÝnh b»ng chØ tiªu:
Lîi nhuËn thu ®îc cña dù ¸n
= ------------------------------------------------
Tæng vèn ®Çu t bá vµo dù ¸n
ChØ tiªu nµy cho biÕt: ®Ó thu ®îc mét ®ång lîi nhuËn doanh nghiÖp ph¶i bá ra bao nhiªu ®ång chi phÝ.
Khi ph©n tÝch chØ tiªu nµy Ng©n hµng ph¶i so s¸nh nã víi møc l·i suÊt cho vay cña m×nh. NÕu chØ tiªu nµy lín h¬n møc l·i suÊt cho vay cña Ng©n hµng th× doanh nghiÖp míi cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ ®Çy ®ñ nî gèc vµ l·i, vµ ngîc l¹i. V× vËy, ph©n tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ cña dù ¸n lµ rÊt quan träng ®Ó Ng©n hµng quyÕt ®Þnh ®Çu t hay kh«ng ®Çu t.
- Ph©n tÝch kh¶ n¨ng d¸p øng vÒ vèn cho dù ¸n:
Qua ph©n tÝch chØ tiªu nµy, Ng©n hµng cã ®îc con sè chÝnh x¸c h¬n vÒ vèn tù cã cña doanh nghiÖp tham gia vµo dù ¸n. NÕu nh vèn tù cã cña doanh nghiÖp tham gia vµo dù ¸n lín th× Ng©n hµng míi cho vay. §iÒu nµy b¾t buéc doanh nghiÖp ph¶i sö dông triÖt ®Ó c¸c tiÒm n¨ng cña m×nh, n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè tham gia vµo qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n. MÆt kh¸c, c¨n cø vµo chØ tiªu nµy Ng©n hµng tÝnh ra møc d nî tèi ®a cã thÓ cÊp cho doanh nghiÖp, ®Ó tr¸nh trêng hîp cÊp thõa, l·ng phÝ, gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn.
- Ph©n tÝch gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ chi ra ®Ó thùc hiÖn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu kinh tÕ tæng h¬pù v× nã ph¶n ¸nh toµn bé c¸c mÆt ho¹t ®éng trong doanh nghiÖp. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ph¶n ¸nh chÊt lîng cña c¸c ho¹t ®éng ®ã. Yªu cÇu ®Æt ra ®èi víi mét doanh nghiÖp lµ ph¶i lu«n h¹ thÊp gi¸ thµnh s¶n phÈm. NÕu gi¸ thµnh s¶n phÈm cña dù ¸n thÊp cã nghÜa lµ dù ¸n ®· tËn dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ mäi tiªmf n¨ng cña doanh nghiÖp. §¸nh gi¸ vÒ gi¸ thµnh s¶n phÈm, Ng©n hµng cÇn ph¶i xem xÐt: tæng gi¸ thµnh vµ c¸c chi phÝ cÊu t¹o nªn gi¸ thµnh cã hîp lý hay kh«ng, chªnh lÖch gi÷a gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ gi¸ b¸n trªn thÞ trêng cã cao kh«ng
- Ph©n tÝch thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm:
ThÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm lµ yÕu tè quan träng ®èi víi mét dù ¸n. S¶n phÈm cña dù ¸n ph¶i cã chÊt lîng, mÉu m·, chñng lo¹i, gi¸ c¶ s¶n phÈm phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ trêng. ViÖc nghiªn cøu thÞ trêng tiªu thô cña s¶n phÈm rÊt cã ý nghÜa khi ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thùc thi cña dù ¸n còng nh kh¶ n¨ng hoµn tr¶ nî vay cho Ng©n hµng cña doanh nghiÖp v× chØ cã tiªu thô ®îc s¶n phÈm doanh nghiÖp míi cã nguån thu ®Ó tr¶ nî Ng©n hµng.
- Ph©n tÝch nguån tr¶ nî cña dù ¸n: Ng©n hµng cÇn ph¶i xem xÐt nguån tr¶ nî cña kh¸ch hµng lµ tõ ®©u, nguån ®ã cã án ®Þnh hay kh«ng, thêi ®iÓm kh¸ch hµng thu nguån ®ã cã trïng víi thêi ®iÓm thu nî cña Ng©n hµng hay kh«ng.
ViÖc ph©n tÝch kh¸ch hµng vµ dù ¸n mµ kh¸ch hµng ®a ra ®Ó vay vèn ®· gióp Ng©n hµng biÕt vÒ t×nh h×nh cu¶ doanh nghiÖp ®ã ra sao, tõ ®ã rót ra quyÕt ®Þnh cho vay mét c¸ch ®óng ®¾n nhÊt, h¹n chÕ ®îc nî qu¸ h¹n ph¸t sinh.
1.2 Gi¶i ph¸p xö lý nî qu¸ h¹n
ho¹t ®éng tÝn dông lµ ho¹t ®éng kinh doanh quan träng nhÊt cña mét ng©n hµng nã mang l¹i phÇn lín lîi nhuËn cho ng©n hµng (trªn 70%) ,®îc thùc hiÖn trªn c¬ së tÝnh tãm vÒ khèi lîng c¸c nguån vèn mµ ng©n hµng huy ®éng ®îc cã thÓ sö dông cho vay b»ng nhiÒu h×nh thøc vµ nhu cÇu vÒ vèn trong x· héi c¸c kho¶n tÝn dông ng©n hµng cÊp ra ph¶i ®¶m b¶o ®îc hiÖu qu¶ kinh tÕ : thu håi ®uîc vèn vµ l·i ®óng h¹n. L·i thu ®îc kh«ng chØ bï ®¾p phÇn l·i mµ ng©n hµng ph¶i tr¶ cho ngêi göi tiÒn vµ c¸c chi phÝ kh¸c trong viÖc thùc hiªn c¸c kho¶n vay mµ cßn ph¶i t¹o ra lîi nhuËn trong ho¹t ®éng tÝn dông .
ViÖc kiÓm so¸t néi bé ho¹t ®éng tÝn dông bao gåm :
1.2.1 - KiÓm tra viÖc chÊp hµnh kÕ ho¹ch d nî ng¾n h¹n, trung h¹n vµ dµi h¹n:
VÒ néi dung nµy trong qu¸ tr×nh kiÓm tra cÇn ®i vµo xem xÐt cã phï hîp víi c¬ cÊu nguån vèn , nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó kh¬i t¨ng nguån vèn nh»m ®¸p øng nhu cÇu më réng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c tæ chøc kinh tÕ trªn ®Þa bµn.
1.2.2- KiÓm tra hå s¬ xin vay:
Mét bé hå s¬ xin vay bao gåm mét sè nh÷ng tµi liÖu sau:
- §¬n xin vay vèn.
- b¶n b¸o c¸o t×nh h×nh tµi chÝnh cña ®¬n vÞ xin vay.
- Ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh.
- Hîp ®ång mua b¸n vËt t.
- B¶n tÝnh to¸n hiÖu qu¶ vay vèn.
- Tê tr×nh cña c¸n bé tÝn dông.
- B¶n ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cña tµi s¶n ®¶m b¶o.
- GiÊy phÐp kinh doanh.
- Hå s¬ ®¶m b¶o nî vay.
- ý kiÕn cña trëng phßng vµ gi¶i quyÕt cho vay cña l·nh ®¹o.
Ng©n hµng cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c vÒ tÝnh hîp ph¸p vµ hîp lÖ cña hå s¬ vay vèn ®Æc biÖt lµ tÝnh ph¸p lý vµ tÝnh thùc tiÔn cña nh÷ng tµi liÖu trªn. Cô thÓ lµ trong hå s¬ vay ®èi víi ®¬n xin vay cÇn ph¶i lµm râ môc ®Ých vµ lý do cña viÖc vay tiÒn. VÒ ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh cÇn ph¶i lµm râ nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ thùc hiÖn ph¬nmg ¸n, dù ¸n nh m«i trêng vÒ kinh doanh, ngêi cung cÊp nguyªn vËt liÖu, kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm. Trong ®ã ®iÓm ®¸ng chó ý lµ s¶n phÈm vµ thÞ trêng cña s¶n phÈm, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm.
+ Nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt: Ng©n hµng xem doanh nghiÖp cÇn cã nguyªn vËt liÖu g× ®Ó s¶n xuÊt ra thµnh s¶n phÈm, viÖc cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt cã æn ®Þnh hay kh«ng, viÖc dù tr÷ qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu dù tr÷ cña doanh nghiÖp nh thÕ nµo, gi¸ c¶ nguªn vËt liÖu biÕn ®éng cã ¶nh hëng g× ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm .
+ Ph©n tÝch s¶n phÈm: ng©n hµng cÇn ph¶i biÕt ®ã lµ lo¹i s¶n phÈm g×, uy tÝn cña nã trªn thÞ trêng ra sao chÊt lîng s¶n phÈm nh thÕ nµo, ph¶i t×m hiÓu xem s¶n phÈm cña doanh nghiÖp vay vèn cpã gi¸ trÞ l©u sµi hay kh«ng bëi v× cã rÊt nhiÒu c«ng ty doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo mèt th× gi¸ trÞ s¶n phÈm chØ tån t¹i theo tõng thêi ®iÓm ,mµ kh«ng l©u dµi. viÖc s¶n phÈm ®îc bÒn v÷ng l©u dµi còng lµ mét yÕu tè quan träng .
+ Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm: c¹nh tranh trong thÞ trêng lµ ®iÓm mµ ng©n hµng cÇn ph¶i ph©n tÝch kü, ph¶i xem s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã bÞ c¹nh tranh hay kh«ng vµ ai sÏ lµ ®èi thñ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp nµy. §iÒu quan träng lµ ph¶i xem s¶n phÈm cña doanh nghiÖp cã c¹nh tranh ®îc víi hµng nhËp ngo¹i hay kh«ng.
+ VÒ kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm: Tríc hÕt ph¶i biÕt ®îc thÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm cña doanh nghiÖp nµy nh thÕ nµo, thÞ trêng tiªu thô chñ yÕu trong níc vµ ngoµi nuíc. Xem doanh nghiÖp cã lµm nhiÖm vô xuÊt nhËp khÈu hay kh«ng vµ tû lÖ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu lµ bao nhiªu phÇn tr¨m. Xem søc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp vµ mèi quan hÖ më réng cña nã víi b¹n hµng lµ ai, lµ c«ng ty lín hay nhá. NÕu doanh nghiÖp chØ tËp trung b¸n hµng cho mét ®¬n vÞ mµ ®¬n vÞ nµy ®Õn lóc nµo ®ã kh«ng mua s¶n phÈm cña doanh nghiÖp n÷a th× ng©n hµng sÏ gÆp rñi ro lín. Cßn nÕu kh¸ch hµng tiªu thô ph©n t¸n ë nhiÒu ®¬n vÞ kh¸c nhau th× tû lÖ rñi ro còng Ýt h¬n, mét ®iiÒu kh¸c lµ ng©n hµng ph¶i xem thÞ trêng cña xÝ nghiÖp hiÖn nay cã suy tho¸i hay kh«ng, nÕu thÞ trêng cña doanh nghiÖp suy tho¸i th× còng kÐo theo sù ®æ bÓ cña doanh nghiÖp. mÆt kh¸c ng©n hµng còng cÇn t×m hiÓu xem bao giê doanh nghiÖp thu ®îc tiÒn b¸n s¶n phÈm vÒ, kh¸ch hµng cã tr¶ tiÒn theo ho¸ ®¬n hay kh«ng vµ kh¸ch hµng cßn nî doanh nghiÖp bao nhiªu.
+ VÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng cÇn lµm râ: C¬ cÊu vèn trong kinh doanh cña kh¸ch hµng cã hîp lý hay kh«ng, kh¶ n¨ng tù chñ vÒ tµi chÝnh cña kh¸ch hµng cao hay thÊp. Ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp, cô thÓ lµ xem xÐt c¸c hÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n vµ hÖ sè thanh to¸n nhanh cña kh¸ch hµng, kh¶ n¨ng sinh lîi trong kinh doanh.
Trong hå s¬ ®¶m b¶o nî vay , c¨n cø vµo h×nh thøc ®¶m b¶o cô thÓ cÇn lµm râ nh÷ng thñ tôc ph¸p lý trong ®¶m b¶o ch¼ng h¹n nh: c¸ch thøc chuyÓn giao tµi s¶n, giÊy tê , ®iÒu kiÖn tµi s¶n lµm ®¶m b¶o, kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña ngêi b¶o l·nh, nh÷ng cam kÕt trong hîp ®ång ®¶m b¶o.
1.2.3- Kiªm tra mét sè c¸c chØ tiªu: thêi h¹n cho vay, thêi h¹n gia h¹n nî, møc tÝn dông ®îc cÊp:
Khi kiÓm tra thêi h¹n cho vay, cÇn xem xÐt kü c¬ së x¸c ®Þnh thêi h¹n cho vay, viÖc tÝnh to¸n thêi h¹n cho vay cô thÓ ph¶i phï hîp víi sù lu©n chuyÓn vèn cña ®èi tîng vay.
VÊn ®Ò gia h¹n nî ph¶i ®¶m b¶o quy tr×nh gia h¹n nî, ®Æc biÖt lµ híng kh¾c phôc gi¶i quyÕt kho¶n nî sau khi gia h¹n nî cña kh¸ch hµng. vÒ møc tÝn dông ®îc cÊp cÇn ph¶i lµm râ c¬ së x¸c ®Þnh møc tÝn dông th«ng qua viÖc xem xÐt nhu cÇu vay, kh¶ n¨ng ®¸p øng cña ng©n hµng, gi¸ trÞ tµi s¶n lµm ®¶m b¶o…
1.2.4- KiÓm so¸t vÒ an toµn vèn vay:
Mét sè vÊn ®Ò cÇn lµm râ trong néi dung nµy :
C¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®¶m b¶o an toµn tiÒn vay, ch¼ng h¹n nh viÖc thùc hiÖn quy chÕ an toµn vèn, c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o tÝn dông vµ h¹n chÕ rñi ro.
- Nhãm 1: bao gåm sè d nî cña c¸c kho¶n vay ®ang cßn trong h¹n ®îc ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng vay cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ®Çy ®ñ, ®óng h¹n theo quy ®Þnh trong hîp ®ång.
Sè d nî cña c¸c kho¶n vay mµ kh¸ch hµng cha tr¶ nî ®îc khi ®Õn h¹n nhng ®· ®îc gia h¹n nî theo quy ®Þnh hiÖn hµnh vµ kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ®óng h¹n, ®Çy ®ñ khi ®Õn h¹n tr¶ nî míi.
- Nhãm 2: Bao gåm sè d nî cña c¸c kho¶n vay mµ kh¸ch hµng vay kh«ng tr¶ nî ®îc mét phÇn hoÆc toµn bé gèc, l·i trong vßng 180 ngµy kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n ph¶i tr¶.
- Nhãm 3: Bao gåm sè d nî cña c¸c kho¶n vay mµ kh¸ch hµng vay kh«ng tr¶ nî ®îc mét phÇn hoÆc toµn bé c¶ gèc vµ l·i sau 360 ngµy kÓ tõ ngµy ®Õn h¹n ph¶i tr¶ nî.
Sè d cña c¸c kho¶n vay cßn trong h¹n nhng cã ®ñ c¬ së ®Ó tæ chøc tÝn dông ®¸nh gi¸ lµ kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi.
C¸c kho¶n nî vay ë nhãm 1,3,4 ph¶i ®îc t¸ch riªng theo c¸c nhãm nguyªn nh©n chñ quan vµ kh¸ch quan.
Ngoµi ra, viÖc kiÓm tra cÇn ph¶i ®i xem xÐt v× môc ®Ých sö dông tiÒn vay, kh¶ n¨ng tr¶ nî trùc tiÕp ë mét sè kh¸ch hµng vay vèn ®Ó cã ý kiÕn víi Gi¸m ®èc vµ c¸n bé tÝn dông cã liªn quan.
1.2.5. N©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c th«ng tin tÝn dông:
BÊt kú mét tæ chøc tÝn dông nµo khi cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®Òu cÇn ph¶i cã th«ng tin c¸c vÒ doanh nghiÖp ®ã. C¸c th«ng tin mµ c¸c tæ chøc tÝn dông cÇn quan t©m lµ c¸c hå s¬ ph¸p lý cña doanh nghiÖp, kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®Æc biÖt quan träng lµ lÞch sö vay vèn cña doanh nghiÖp: doanh nghiÖp vay bao nhiªu lÇn, sè lîng bao nhiªu vµ vay cña ai; t×nh h×nh tr¶ nî, hiÖu qu¶ vay vèn,… ®Ó cã thÓ ®a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. Bëi v× vay ®îc vèn lµ mét vÊn ®Ò kh«ng ®¬n gi¶n, trªn thùc tÕ kh«ng ph¶i doanh nghiÖp nµo còng sö dông vèn cã hiÖu qu¶ vµ ®óng môc ®Ých c¸c nguån vèn ®ã. §ã lµ cha nãi tíi nh÷ng kÎ gi¶ danh hoÆc m¹o nhËn lµ doanh nghiÖp ®Ó vay tr¸i phÐp, chiÕm dông vèn bÊt hîp ph¸p, g©y tæn thÊt cho Ng©n hµng. V× vËy, ho¹t ®éng tÝn dông muèn ®¹t hiÖu qu¶ cao, an toµn cÇn ph¶i cã hÖ thèng th«ng tin h÷u hiÖu phôc vô cho c«ng t¸c nµy.
NhËn thøc râ vai trß vµ yªu cÇu th«ng tin phôc vô c«ng t¸c tÝn dông vµ kinh doanh Ng©n hµng, Ban l·nh ®¹o Ng©n hµng Nhµ níc ®· sím cã chñ tr¬ng x©y dùng hÖ thèng th«ng tin phßng ngõa rñi ro tÝn dông mµ sau nµy ®· trë thµnh hÖ thèng th«ng tin tÝn dông (gäi t¾t lµ CIC) cña ngµnh Ng©n hµng.
HÖ thèng CIC ®· phÇn nµo c¶i thiÖn t×nh tr¹ng thiÕu th«ng tin tÝn dông phôc vô c«ng t¸c cho vay cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vµ tæ chøc tÝn dông. Tuy nhiªn do míi ®îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng cßn ®ang trong giai ®o¹n cñng cè vµ hoµn thiÖn nªn CIC vÉn cßn ph¶i ®¬ng ®Çu víi nhiÒu khã kh¨n trong viÖc thu thËp vµ xö lý th«ng tin. ViÖc thu thËp vµ cËp nhËt th«ng tin biÕn ®éng cña CIC thùc hiÖn cha cã hiÖu qu¶, c¸c sè liÖu cËp nhËt kh«ng kÞp thêi, ®é tin cËy thÊp ®· khiÕn cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông Ýt sö dông tµi liÖu do CIC cung cÊp. Mét trong sè c¸c nguyªn nh©n chñ yÕu dÉn ®Ðn t×nh tr¹ng trªn lµ th«ng tin cña CIC phÇn lín lµ do c¸c doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc tÝn dông cung cÊp. Th«ng tin nµy thêng bÞ ph¶n ¸nh sai lÖch do c¸c doanh nghiÖp cha thùc hiÖn ®óng vµ ®Çy ®ñ Ph¸p lÖnh vÒ kÕ to¸n thèng kª. ViÖc cung cÊp th«ng tin kh«ng kÞp thêi lµm cho c¸c th«ng tin thêng bÞ l¹c hËu so víi thêi ®iÓm cung cÊp. VÒ phÝa c¸c tæ chøc tÝn dông cha tu©n thñ ®óng c¸c quy ®Þnh vÒ cung cÊp th«ng tin, x¸c nhËn d cña kh¸ch hµng, thiÕu tinh thÇn hîp t¸c víi nhau ®Ó cho vay. ChÝnh v× vËy, th«ng tin cña CIC kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng gióp cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông ®¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ d nî cña doanh nghiÖp ®Ó ®¶m b¶o sù ®óng ®¾n cña c¸c quyÕt ®Þnh cho vay, khiÕn cho tû lÖ nî qu¸ h¹n vµ nî khã ®ßi ë c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt nam vµo con sè cao h¬n møc cho phÐp. Ng©n hµng Nhµ níc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch vµ biÖn ph¸p tÝch cùc sím n©ng cao chÊt lîng c«ng t¸c th«ng tin tÝn dông phôc vô ho¹t ®éng cho vay cña c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. Bªn c¹nh ®ã th× c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông cÇn ph¶i n©ng ®éng trong viÖc t×m hiÓu n¾m b¾t ®îc c¸c th«ng tin chÝnh x¸c cña kh¸ch hµng. Cô thÓ nh:
- Pháng vÊn ngêi xin vay: Qua pháng vÊn ngêi xin vay, c¸n bé Ng©n hµng biÕt ®îc lý do xin vay vµ biÕt ®îc yªu cÇu xin vay cã ®¸p øng ®îc c¸c ®ßi hái kh¸c nhau cña Ng©n hµng hay kh«ng. Nhê ®ã c¸n bé Ng©n hµng còng cã ®îc nh÷ng ý tëng nµo ®ã vÒ tÝnh thËt thµ cña ngêi vay, th«ng tin vÒ sù ph¸t triÓn ngµnh kinh doanh, c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y qu¶n lý, nguån nguyªn liÖu, lîi thÕ c¹nh tranh, kÕ ho¹ch cho t¬ng lai. Ngoµi ra c¸n bé tÝn dông yªu cÇu bæ sung nh÷ng th«ng tin tµi chÝnh cÇn thiÕt phôc vô cho viÖc ph©n tÝch tÝn dông
- §iÒu tra t¹i n¬i ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi vay:
C¸c doanh nghiÖp xin vay ph¶i cho phÐp c¸n bé tÝn dông ®Õn th¨m n¬i ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña hä. Mét nh©n viªn tÝn dông cã tr×nh ®é sÏ biÕt ®îc nhiÒu th«ng tin ®¸ng kÓ vÒ møc ®é ph¸t triÓn vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp th«ng qua tµi s¶n cña hä vµ pháng vÊn c¸c viªn chøc qu¶n lý.
Qua chuyÕn th¨m, c¸n bé tÝn dông sÏ xem xÐt tæ chøc bé m¸y qu¶n lý thÕ nµo, c¬ cÊu ho¹t ®éng ra sao, hÖ thèng d©y chuyÒn s¶n xuÊt, ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt kinh doanh, kho t¸ng dù tr÷. Víi doanh nghiÖp s¶n xuÊt th× trang thiÕt bÞ vµ s¬ ®å s¶n xuÊt ®îc chó träng nhÊt, víi doanh nghiÖp b¸n lÎ th× ho¹t ®éng nhén nhÞp nãi lªn søc m¹nh cña doanh nghiÖp.
Qua viÖc tham quan, c¸n bé tÝn dông cã ®iÒu kiÖn kiÓm tra l¹i nh÷ng th«ng tin thu thËp ®îc qua pháng vÊn vµ thu thËp ®îc tõ nh÷ng nguån kh¸c.
- LÊy nguån th«ng tin tõ Ng©n hµng b¹n:
Thêng mét doanh nghiÖp quan hÖ víi nhiÒu b¹n hµng, víi mçi Ng©n hµng doanh nghiÖp ph¶i cung cÊp mét sè lîng th«ng tin nhÊt ®Þnh tuú theo yªu cÇu cña Ng©n hµng. V× vËy, ®Ó t×m hiÓu s©u thªm vµ cã c¸i nh×n tæng thÓ vÒ doanh nghiÖp Ng©n hµng cã thÓ thu thËp th«ng tin tõ Ng©n hµng b¹n.
- Nguån th«ng tin tõ c¸c c¸o b¸o tµi chÝnh:
HÇu hÕt c¸c kh¸ch hµng ®Òu ph¶i cung cÊp cho Ng©n hµng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, ®Æc biÖt nÕu khèi lîng xin vay t¬ng ®èi lín. C¸c b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶i cung cÊp cho Ng©n hµng bao gåm: b¶ng tæng kÕt tµi s¶n, b¶n b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh, B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ. Ngoµi ra tuú theo yªu cÇu cña Ng©n hµng mµ doanh nghiÖp ph¶i cung cÊp thªm c¸c b¸o c¸o vÒ t×nh h×nh c«ng nî, ng©n quü xÝ nghiÖp.
§iÒu cÇn nhÊn m¹nh ë ®©y lµ ®é trung thùc cña c¸c b¸o c¸o nµy, Ng©n hµng thêng xuyªn yªu cÇu c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh ph¶i cã x¸c nhËn cña c¬ quan kiÓm to¸n, tuy nhiªn trong khi cha kÞp tÊt to¸n doanh nghiÖp cã thª cung cÊp nh÷ng sè liÖu cha ®îc kiÓm to¸n. LÏ dÜ nhiªn lµ nh÷ng th«ng tin nµy cã ®é trung thùc kh«ng cao.
- Nguån th«ng tin kh¸c:
§Ó cã ®îc c¸c th«ng tin vÒ cung, cÇu cña s¶n phÈm trªn thÞ trêng, chÝnh s¸ch ph¸t triÓn s¶n phÈm, ph¸t triÓn ngµnh cña chÝnh phñ, Ng©n hµng ph¶i thu thËp th«ng tin tõ c¸c nguån kh¸c nh:
+ C¸c bé chñ qu¶n, bé chøc n¨ng: cung cÊp cho Ng©n hµng lîng cung cÇu, xu híng ph¸t triÓn ngµnh, th«ng tin vÒ s¶n phÈm ®ã.
+ T¹p chÝ, s¸ch b¸o…
Sau khi thu thËp ®Çy ®ñ th«ng tin, c¸n bé tiÕn hµnh chÕ biÕn th«ng tin ®Ó chuÈn bÞ cho viÖc ph©n tÝch vµ xö lý th«ng tin.
1.2.6 Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c ph©n tÝch tÝn dông ®èi víi ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i:
Víi chøc n¨ng qu¶n lý kinh doanh trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ, tÝn dông ho¹t ®éng ng©n hµng cã nh÷ng tÝnh chÊt ®Æc thï riªng mµ c¸c ngµnh kh¸c kh«ng cã ®îc. So víi kinh doanh cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c th× ho¹t ®éng cña Ng©n hµng cã nhiÒu rñi ro h¬n c¶, nhÊt lµ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, ngµnh Ng©n hµng ph¶i huy ®éng, t¹o mäi nguån vèn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ. §Ó ®¸p øng nhu cÇu ®ã ®ßi hái ngµnh Ng©n hµng ph¶i n©ng cao chÊt lîng tÝn dông vµ hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn hiÖn cã cña c«ng t¸c tÝn dông Ng©n hµng. Muèn nh vËy,mçi Ng©n hµng Th¬ng m¹i, tæ chøc tÝn dông tríc khi ph¸n quyÕt cho vay cÇn thiÕt ph¶i biÕt ®èi tîng mµ Ng©n hµng ®Þnh ®©ï t lµ ai, bao giê th× thu håi ®îc vèn vay?
ChÝnh v× lÏ ®ã, viÖc ph©n tÝch tÝn dông cã ý nghÜa rÊt quan träng.
* §èi víi c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông:
- ViÖc ph©n tÝch tÝn dông gióp cho ng©n hµng th¬ng m¹i nh×n nhËn mét c¸ch logic t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong qu¸ khø còng nh hiÖn t¹i, dù kiÕn xu híng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong t¬ng lai, trªn c¬ së ®ã ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c ®èi tîng ®îc ®Çu t ®Ó cã nh÷ng ®èi s¸ch thÝch hîp, nh»m n©ng cao sö dông ®Çu t.
- Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp, ng©n hµng xem xÐt xu híng ph¸t triÓn cña tõng ngµnh, tõng lÜnh vùc kinh tÕ. §©y lµ c¨n cø ®Ó c¸c tæ chøc tÝn dông, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®¸nh gi¸ c¬ cÊu, chÊt lîng uy tÝn, kh¶ n¨ng thu nî vµ lËp kÕ ho¹ch cung cÊp tÝn dông theo tõng ®èi tîng cho vay còng nh theo tõng lÜnh vùc bá vèn.
* §èi víi c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc:
Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ nãi chung, ph©n tÝch ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng cã vai trß lín trong viÖc chØ ®¹o, ®iÒu hµnh kinh doanh, gãp phÇn thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ - tÝn dông cña §¶ng vµ Nhµ níc, lµ mét trong nh÷ng c¨n cø ®Ó Nhµ níc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ, c©n ®èi c¬ cÊu kinh tÕ trong c¸c ngµnh, lÜnh vùc vµ toµn l·nh thæ.
* §èi víi c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh:
ViÖc ph©n tÝch tÝn dông cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i gióp cho doanh nghiÖp thÊy ®îc thùc tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh, vÞ trÝ cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng, trªn lÜnh vùc mµ m×nh ®·, ®ang vµ sÏ ho¹t ®éng. Ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ vµ xÕp lo¹i doanh nghiÖp cña Ng©n hµng gãp phÇn kiÓm tra l¹i mét lÇn n÷a tÝnh trung thùc, ®óng ®¾n cña viÖc ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh tÕ t¹i doanh nghiÖp. Tõ ®ã gióp doanh nghiÖp cã mét c¸i nh×n tæng qu¸t h¬n cã thÓ ®a ra ®îc c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý ®óng ®¾n, phï hîp ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.
1.2.7 C¶i tæ c¬ cÊu tæ chøc vµ quyÒn h¹n cña c¸n bé Ng©n hµng:
HiÖn nay hÇu hÕt c¸c Ng©n hµng ë ViÖt Nam ®Òu gÆp ph¶i c¸c víng m¾c vÒ c¬ cÊu. Bé m¸y tæ chøc cña Ng©n hµng qu¸ cång kÒnh, tuy nhiªn ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶. C¸n bé tÝn dông hiÖn nay võa lµm c«ng t¸c thÈm ®Þnh tÝn dông võa lµm c«ng t¸c cho vay - vÒ mét khÝa c¹nh nµo ®ã ®©y cã thÓ coi lµ viÖc võa ®¸ bãng võa thæi cßi, ®iÒu nµy lµ c¬ héi ®Ó cho mét lo¹t nh÷ng vÊn ®Ò tiªu cùc x¶y ra, thiÖt h¹i tíi lîi Ých cña Ng©n hµng. Trong khi ®ã, hÖ thèng Ng©n hµng níc ngoµi t¹i ViÖt nam vÉn tån t¹i ®îc trong m«i trêng ®Çy rñi ro víi lîng nh©n viªn rÊt Ýt nhng giái vµ c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý rÊt chÆt chÏ. Tæng d nî b×nh qu©n cña c¸c chi nh¸nh Ng©n hµng níc ngoµi cung cÊp cho nÒn kinh tÕ trªn 25% tæng d nî toµn hÖ thèng, nhng d nî tÝn dông chØ chiÕm kho¶ng 0,2%.
Víi mong muèn ho¹t ®éng phßng chèng nî qu¸ h¹n ®îc hiÖu qu¶ nhÊt bµi viÕt xin ®a ra mét c¬ cÊu tæ chøc t¬ng ®èi hoµn chØnh ®Ó thùc hiÖn nghiÖp vô tÝn dông nãi riªng vµ ho¹t ®éng Ng©n hµng nãi chung cña mét Ng©n hµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ t¹i ViÖt Nam.
* Mét sè kiÕn nghÞ nh»m ng¨n ngõa, h¹n chÕ vµ xö lý nî qu¸ h¹n:
NÒn kinh tÕ níc ta míi chuyÓn tõ c¬ chÕ tËp trung bao cÊp sang ho¹t ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng, tuy cã nhiÒu thµnh tùu song vÉn ®ang cßn nhiÒu vÊn ®Ò, nhiÒu mÆt ph¶i tiÕp tôc cñng cè vµ hoµn thiÖn. Víi sù hiÖn diÖn hîp ph¸p cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ song song tån t¹i, cïng ho¹t ®éng b×nh ®¼ng vµ c¹nh tranh m¹nh mÏ ®· t¹o nªn mét thÞ trêng hÕt søc s«i ®éng, ®ång thêi còng tiÒm Èn trong ®ã rÊt nhiÒu nguy c¬ rñi ro. Trong m«i trêng ®ã, viÖc ¸p dông chÆt chÏ c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o, t¨ng cêng sù an toµn cho ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ, h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt kh¶ n¨ng rñi ro tÝn dông cã tÝnh quÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mçi ng©n hµng th¬ng m¹i.
2. §èi víi Ng©n hµng Nhµ níc:
Thø nhÊt, theo ®iÒu 14 Ph¸p lÖnh Ng©n hµng, hîp t¸c x· tÝn dông vµ c«ng ty tµi chÝnh, c¸c tæ chøc tÝn dông míi chØ cã quü dù tr÷ ®Æc biÖt ®Ó dù phßng bï ®¾p rñi ro. Quü nµy ®îc trÝch tõ lîi nhuËn rßng theo tû lÖ 10% cho tíi khi b»ng 100% vèn ®iÒu lÖ. Ngîc l¹i, ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nãi chung, c¸c doanh nghiÖp ®îc trÝch lËp hai lo¹i quü ®Ó phßng chèng rñi ro trong kinh doanh ®ã lµ : quü dù tr÷ vµ dù phßng ph¶i thu khã ®ßi, quü dù tr÷ ®îc h×nh thµnh tõ kÕt qu¶ kinh doanh (phÇn lîi nhuËn ®Ó l¹i cho doanh nghiÖp) nh»m ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp cã thÓ ho¹t ®éng b×nh thêng khi gÆp rñi ro, thua lç trong kinh doanh hoÆc ®Ó ®Ò phßng nh÷ng tæn thÊt thiÖt h¹i bÊt ngê do nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan bÊt kh¶ kh¸ng. Cßn quü Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi ®Ó ®Ò phßng nh÷ng tæn thÊt vÒ c¸c kho¶n ph¶i thu khã ®ßi cã thÓ x¶y ra tõ nh÷ng kho¶n nî ph¶i thu mµ ngêi nî khã hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî, nh»m h¹n chÕ ®ét biÕn vÒ kÕt qu¶ kinh doanh trong mét kú kÕ to¸n. Kho¶n dù phßng nµy ®îc dù tÝnh vµ trÝch tríc vµo chi phÝ trªn c¬ së cã nh÷ng c¨n cø ®¸ng tin cËy vÒ c¸c kho¶n nî ph¶i thu khã ®ßi.
Nh vËy, ta thÊy sù bÊt hîp lý ë ®©y lµ Ng©n hµng kh«ng nh÷ng thiÕu h¼n mét kho¶n bï ®¾p rñi ro rÊt lín t¬ng øng víi kho¶n Dù phßng ph¶i thu khã ®ßi cña c¸c doanh nghiÖp kh¸c mµ ngay c¶ viÖc trÝch lËp quü dù tr÷ còng bÞ khèng chÕ (b»ng 100% vèn ®iÒu lÖ), møc khèng chÕ nµy kh«ng cã ë nh÷ng doanh nghiÖp kh¸c. Nh÷ng h¹n chÕ nµy lµm cho Quü dù tr÷ ®Æc biÖt ®Ó dù phßng bï ®¾p rñi ro qu¸ nhá bÐ so víi møc rñi ro cã thÓ x¶y ra trong qu¸ tr×nh kinh doanh, cha ®ñ søc gióp c¸c tæ chøc trªn tù th©n kh¾c phôc rñi ro tÝn dông lµm cho nî qu¸ h¹n ngµy cµng chång chÊt, g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng Ng©n hµng. MÆc dï Nhµ níc ®· cã mét sè biÖn ph¸p gióp Ng©n hµng gi¶i quyÕt mét sè nî khª ®äng khã ®ßi díi h×nh thøc khoanh nî, nhng ®©y míi chØ lµ h×nh thøc t¹m thêi, vÒ l©u dµi Ng©n hµng cÇn ph¶i cã c¬ chÕ nh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc lo¹i h×nh nî nµy. V× vËy Ng©n hµng Nhµ níc cÇn ph¶i cho phÐp c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn dông ®îc trÝch lËp hai quü t¬ng øng víi hai quü dù phßng rñi ro cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh b×nh thêng. C¶ hai quü nµy ®Òu nh»m môc ®Ých phßng chèng rñi ro mÊt vèn trong ho¹t ®éng tÝn dông, nhng chóng kh¸c nhau ë nguån h×nh thµnh vµ c¸ch thøc sö dông nguån vèn. Do ®ã, Ng©n hµng Nhµ níc cÊp thiÕt ph¶i cã mét quy chÕ trÝch lËp Quü dù phßng rñi ro phï hîp cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông ®Ó hä cã thÓ chñ ®éng trong viÖc bï ®¾p rñi ro cã hiÖu qu¶.
Th hai, ®Ò nghÞ Ban l·nh ®¹o Ng©n hµng Nhµ níc duy tr× ®Ó phèi hîp víi mét sè c¬ quan nghiªn cøu vµ ®µo t¹o cã uy tÝn trong níc cïng víi Häc viÖn Ng©n hµng so¹n th¶o mét ch¬ng tr×nh ®µo t¹o bæ tóc kiÕn thøc vÒ lý luËn, chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, m«i trêng, c«ng t¸c x©y dùng §¶ng vµ tæ chøc quÇn chóng trong c¬ quan doanh nghiÖp cho ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý chñ chèt vµ c¸n bé x©y dùng chÝnh s¸ch cña toµn ngµnh víi thêi lîng thÝch hîp, ®Ó ®éi ngò nµy cã ®iÒu kiÖn tiÕp thu, nh»m t¹o ra mét bíc c¨n b¶n n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc, t tëng gióp cho viÖc vËn dông chñ tr¬ng ®êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ níc vµo viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô cña Ng©n hµng Nhµ níc vµ c¸c tæ chøc tÝn dông trong thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ vËn hµnh b»ng c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN.
Thø ba, Ng©n hµng Nhµ níc cho phÐp c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®îc ®Çu t hoµn chØnh thªm vµo c¸c tµi s¶n ®· ®îc g¸n nî cßn x©y dùng dë dang hoÆc bÞ h háng, xuèng cÊp; thùc hiÖn c¸c chi phÝ b¶o hiÓm b¾t buéc ®Ó gãp phÇn b¶o qu¶n tèt tµi s¶n, h¹n chÕ thiÖt h¹i vµ cã kh¶ n¨ng xö lý ®îc. Nguån vèn lÊy tõ vèn kinh doanh ®Ó ®Çu t, sau ®ã h¹ch to¸n t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n nhËn g¸n nî. Ng©n hµng Nhµ níc cÇn híng dÉn viÖc h¹ch to¸n tµi s¶n ®· nhËn g¸n nî phï hîp nguyªn t¾c tr¶ nî b»ng tµi s¶n.
Th t, ®Ó phï hîp víi nhu cÇu thÞ trêng (nhu cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n) cho phÐp c¸c Ng©n hµng ®îc quyÒn chñ ®éng khai th¸c ph¸t m¹i tµi s¶n theo nhiÒu ph¬ng thøc linh ho¹t hoÆc c¬ chÕ ph¸t m¹i th«ng qua Trung t©m ®Êu gi¸ (nÕu Ng©n hµng xÐt thÊy cÇn thiÕt). ChÊp nhËn vÒ thñ tôc ph¸p lý ®èi víi Héi ®ång xö lý ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, kh«ng cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn qua trung t©m ®Êu gi¸.
Riªng trêng hîp mét ngêi vay nhiÒu mãn nî, sau khi gi¶m trõ nî mµ vÉn cßn thõa th× ®îc bæ sung cho mãn nî kh¸c thiÕu hoÆc kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp.
Thø n¨m, Ng©n hµng Nhµ níc cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu kinh nghiÖm thùc tÕ, theo dâi vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c gi¶i ph¸p cô thÓ ë c¸c níc trong khu vùc ®Ó rót kinh nghiÖm chñ ®éng ban hµnh hoÆc ®Ò xuÊt víi ChÝnh phñ c¸c c¬ chÕ, quy chÕ nh»m hoµn thiÖn c¬ së ph¸p lý th«ng tho¸ng vµ an toµn trong viÖc gi¶i to¶, ph¸t m¹i tµi s¶n thÕ chÊp.
Thø s¸u, Ng©n hµng Nhµ níc cÇn sím triÓn khai viÖc thµnh lËp C«ng ty mua b¸n tµi s¶n thÕ chÊp t¹i c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i nh»m gi¶i phãng nguån vèn tån ®äng vµ lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cho c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i.
3. §èi víi nhµ níc:
§Ó gãp phÇn ®¶m b¶o hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, Nhµ níc cÇn cã:
* C¸c biÖn ph¸p qu¶n lý ®èi víi c¸c doanh nghiÖp:
- Thùc hiÖn kiÓm so¸t chÆt chÏ viÖc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp vµ ®¨ng ký kinh doanh cña doanh nghiÖp sao cho phï hîp víi n¨ng lùc thùc tÕ cña doanh nghiÖp ®ã.
Mét sè n¨m gÇn ®©y nh÷ng khã kh¨n c¶n trë lín ®èi víi ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng lµ sù kh«ng phï hîp gi÷a n¨ng lùc, tr×nh ®é thùc tÕ cña doanh nghiÖp vµ chøc n¨ng, ph¹m vi kinh doanh ®îc Nhµ níc cho phÐp. NhiÒu doanh nghiÖp quèc doanh vµ ngoµi quèc doanh ®îc Nhµ níc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp vµ cho ®¨ng ký kinh doanh víi chøc n¨ng, nhiÖm vô vît qu¸ n¨ng lùc tµi chÝnh, tr×h ®é kü thuËt vµ tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c doanh nghiÖp Nhµ níc vèn tù cã rÊt nhá bÐ, tµi s¶n cè ®Þnh thêng lµ nhµ xëng, m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu, kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ®Ó thÕ chÊp. Trong khi ®ã, chøc n¨ng nhiÖm vô trong giÊy phÐp kinh doanh rÊt lín, yªu cÇu vay vèn cña nhiÒu kh¸ch hµng thêng gÊp 20 - 50 lÇn vèn tù cã. Nh vËy nÕu cho vay theo ®óng chÕ ®é th× hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ®Òu kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn hoÆc ®îc cho vay kh«ng ®¸ng kÓ. §èi víi thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh, chØ chiÕm 20% c¸c ph¸p nh©n, thÓ nh©n cã ®ñ ®iÒu kiÖn vay vèn Ng©n hµng. NÕu Ng©n hµng cø tiÕp tôc cho vay kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro ®èi víi kho¶n cho vay lµ rÊt lín, vµ nÕu rñi ro x¶y ra, Ng©n hµng sÏ vi ph¹m téi cè ý lµm tr¸i quy ®Þnh hoÆc thiÕu tinh thÇn tr¸ch nhiÖm g©y hËu qu¶ nghiªm träng.
V× vËy, vÊn ®Ò cÇn ®Æt ra ®èi víi Nhµ níc, c¸c c¬ quan Bé ngµnh cã chøc n¨ng lµ ph¶i ®iÒu chØnh c¬ chÕ, chÝnh s¸ch trªn c¬ së nghiªn cøu kü nh÷ng tån t¹i thùc tÕ, kh¸ch quan nh»m gióp ®ì Ng©n hµngcã mét gi¶i ph¸p kh¶ thi trong qu¶n lý tÝn dông, ®¸p øng yªu cÇu t¨ng cêng ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ®¶m b¶o chÊt lîng, hiÖu qu¶, an toµn tÝn dông. Cô thÓ:
+ CÇn quy ®Þnh râ chØ cã mét c¬ quan Nhµ níc duy nhÊt cã thÈm quyÒn cÊp giÊy phÐp thµnh lËp, giÊy phÐp ®¨ng ký kinh doanh cho doanh nghiÖp. C¬ quan cÊp giÊy phÐp ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ t c¸ch ph¸p nh©n, vèn tù cã thùc tÕ, n¨ng lùc tr×nh ®é cña doanh nghiÖp ®ã.
+ GiÊy phÐp kinh doanh vµ quy m« ho¹t ®éng ph¶i phï hîp víi vèn së h÷u vµ n¨ng lùc, tr×nh ®é qu¶n lý thùc tÕ cña doanh nghiÖp.
- Cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu buéc doanh nghiÖp ph¶i chÊp hµnh ®óng ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª vµ chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh tÝn dông, th«ng tin vÒ kh¸ch hµng lµ mét c¨n cø quan träng ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh mµ Ng©n hµng ®a ra nh»m ®¶m b¶o an toµn cho vèn vay. Nhng trong t×nh h×nh thùc tÕ hiÖn nay, mét trë ng¹i rÊt lín cho Ng©n hµng khi thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng ®Ó cã quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n ®èi víi c¸c kho¶n cho vay lµ t×nh tr¹ng c¸c doanh nghiÖp kh«ng ph¶n ¸nh chÝnh x¸c thùc tr¹ng s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña m×nh. §©y lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu g©y ra nî qu¸ h¹n, rñi ro tÝn dông hiÖn nay. T×nh tr¹ng kh«ng chÊp hµnh ®óng chÕ ®é kÕ to¸n thèng kª ®ang kh¸ phæ biÕn hiÖn nay mét phÇn lµ do Ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª cha ®ñ hiÖu lùc b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn vµ mét phÇn lµ do ®iªï kiÖn h¹ch to¸n thèng kª ë níc ta cha ph¸t triÓn vµ cha thùc hiÖn ho¹t ®éng kiÓm to¸n b¾t buéc, kh«ng cã nh÷ng biÖn ph¸p kinh tÕ vµ hµnh chÝnh xö lý c¸c vi ph¹m.
V× thÕ, Nhµ níc cÇn cã ngay c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ, hµnh chÝnh t¨ng cêng hiÖu lùc b¾t buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÊp hµnh ®óng ph¸p lÖnh kÕ to¸n thèng kª, thùc hiÖn chÕ ®é kiÓm to¸n b¾t buéc hµng n¨m ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp.
* C¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o m«i trêng kinh tÕ æn ®Þnh, gãp phÇn ®¶m b¶o hiÖu qu¶ vèn tÝn dông Ng©n hµng cÊp cho nÒn kinh tÕ:
Mét trong sè c¸c nguyªn nh©n g©y c¶n trë cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, gi¶m hiÖu qu¶ vèn vay Ng©n hµng, dÉn ®Õn khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong viÖc tr¶ nî Ng©n hµng lµ m«i trêng kinh tÕ kh«ng æn ®Þnh: chÝnh s¸ch vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ níc ®ang trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh, ®æi míi vµ hoµn thiÖn. S¶n xuÊt kinh doanh trong níc ph¶i c¹nh tranh gay g¾t víi hµng lËu vµ hµng ngo¹i. C¸c doanh nghiÖp chuyÓn híng vµ ®iÒu chØnh ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng theo kÞp víi sù thay ®æi cña c¬ chÕ chÝnh s¸ch vÜ m«. Do ®ã, mét sè doanh nghiÖp vµ ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh gÆp khã kh¨n, tån kho ø ®äng hµng ho¸ vËt t, thua lç mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, lµm ph¸t sinh nî qu¸ h¹n khã ®ßi.
V× vËy, Nhµ níc cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ®¶m b¶o mét m«i trêng kinh tÕ æn ®Þnh cho ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp trong ®ã cã ho¹t ®éng cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i vµ c¸c tæ chøc tÝn dông. Nªn cã nh÷ng bíc ®Öm hoÆc nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc th¸o gì nh÷ng khã kh¨n khi cã sù chuyÓn ®æi, ®iÒu chØnh c¬ chÕ chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn toµn bé ho¹t ®éng cña nÒn kinh tÕ. MÆt kh¸c, Nhµ níc cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p nh»m b¶o vÖ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong níc, ®iÒu chØnh vµ t¨ng cêng hiÖu lùc ph¸p lý cña chÝnh s¸ch thuÕ, chÝnh s¸ch b¶o trî s¶n xuÊt trong níc, chÝnh s¸ch ng¨n chÆn hµng nhËp lËu… ®¶m b¶o t¸c dông tÝch cùc cña c¸c chÝnh s¸ch nµy.
* Kiªn quyÕt ®Æt Ng©n hµng Th¬ng m¹i vµo ®óng vÞ trÝ, chøc n¨ng cña nã, c¸c Ng©n hµng ph¶i ®îc gi÷ quyÒn tù chñ vÒ nghiÖp vô, chñ ®éng n©ng cao chÊt lîng c¸c kho¶n tÝn dông vµ m«ic kho¶n tÝn dông ph¶i ®îc Ng©n hµng thÈm ®Þnh, tù quyÕt ®Þnh cho vay vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng quyÕt ®Þnh cña m×nh chø kh«ng ph¶i chÞu søc Ðp phi kinh tÕ nµo.
* Nhµ níc cÇn t¨ng vèn tù cã cña c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i nh»m t¨ng tiÒm lùc tµi chÝnh, t¨ng cêng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ søc ®Ò kh¸ng cña hÖ thèng Ng©n hµng tríc nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ trêng.
Víi sè vèn tù cã Ýt ái nh hiÖn nay, c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i sÏ rÊt khã kh¨n vµ lóng tóng kh«ng chØ trong viÖc qu¶n lý, gi¶i quyÕt nî qu¸ h¹n khæng lå mµ cßn trong viÖc duy tr× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn thêi gian tíi. H¬n n÷a tiÕn tr×nh héi nhËp quèc tÕ ®ang diÔn ra rÊt nhanh, yªu cÇu hÖ thèng tµi chÝnh níc ta ph¶i t¨ng tèc c¶ vÒ mÆt lîng vµ chÊt nÕu kh«ng muèn bÞ chÕt ch×m. Tríc m¾t cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i c¸c Ng©n hµng ®Ó lµm c¬ së x©y dùng ch¬ng tr×nh bæ sung vèn vµ ®Æc biÖt lµ s¸t nhËp t¹o thµnh c¸c Ng©n hµng cã tÇm cì. Bªn c¹nh ®ã nghiªn cøu ph¬ng ¸n hÖ thèng Ng©n hµng Nhµ níc theo khu vùc thay thÕ theo tØnh thµnh nh hiÖn nay ®Ó tËp trung qu¶n lý, n©ng cao kh¶ n¨ng kiÓm so¸t vµ tù chñ cña c¸c Chi nh¸nh Ng©n hµng.
* CÇn sím x©y dùng, ban hµnh vµ triÓn khai thùc hiÖn mét ch¬ng tr×nh kiÓm so¸t Ng©n hµng míi tõ phÝa Nhµ níc. Bªn c¹nh ®ã, hµng n¨m ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i chÊt lîng tÝn dông, tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ kho¶n vay cña tõng kh¸ch hµng vµ ®¸nh gi¸ tæng hîp c¸c kho¶n vay cßn l¹i. ChÝnh phñ cÇn t¨ng cêng kiÓm so¸t thêng xuyªn toµn bé hÖ thèng Ng©n hµng, thiÕt lËp hÖ thèng c¶nh b¸o sím c¸c nguy c¬ cã thÓ x¶y ra vµ hÖ thèng c¸c gi¶i ph¸p nh»m th¸o gì. HÖ thèng Ng©n hµng ph¶i ®i ®Çu trong viÖc thùc hiÖn c«ng khai ho¸ tµi chÝnh vµ cã chÕ ®é b¸o c¸o ®Þnh kú hµng n¨m, tuyÖt ®èi kh«ng thÓ tiÕp tôc t×nh tr¹ng nhËp nh»ng võa lµm gi¶m lßng tin vµo hÖ thèng Ng©n hµng võa khã b¾t ®óng m¹ch ®Ó t×m ra ph¬ng thuèc ch÷a trÞ.
* C¸c quyÕt ®Þnh híng dÉn vÒ sö lý tµi s¶n thÕ chÊp vµ gi¶i to¶ c¸c kho¶n nî ®ãng b¨ng, thùc hiÖn mét ®ît tæng rµ so¸t ®Ó gióp ngµnh Ng©n hµng xö lý, gi¶i quyÕt vÊn ®Ò thu nî b»ng tµi s¶n, híng dÉn xö lý c¸c néi dung ®ang thùc sù khã kh¨n víng m¾c, cô thÓ nh:
- X¸c ®Þnh gi¸ g¸n nî, héi ®ång thÈm ®Þnh gi¸ tµi s¶n g¸n nî.
- Hîp ph¸p ho¸ hå s¬ g¸n nî ®¶m b¶o quyÒn së h÷u tµi s¶n cña Ng©n hµng, ®Ó Ng©n hµng cã thÓ b¸n, chuyÓn nhîng, khai th¸c nh»m thu håi vèn ®îc thuËn lîi.
- ChuyÓn môc ®Ých sö dông ®Êt n«ng nghiÖp phï hîp víi quy ho¹ch míi.
- Cho phÐp chuuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt thuéc tµi s¶n g¸n nî.
- BÊt ®éng s¶n xö lý theo quy ®Þnh nµy ®îc hiÓu lµ biÖn ph¸p thu håi nî thuéc ho¹t ®éng tÝn dông.
* §èi víi nh÷ng tµi s¶n Ng©n hµng ®· nhËn g¸n nî mµ kh«ng cã chanh chÊp nhng hå s¬ ph¸p lý cha ®Çy ®ñ, ®Ò nghÞ ChÝnh phñ chØ ®¹o UBND c¸c tØnh, thµnh phè vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng gióp Ng©n hµng hîp thøc ho¸, hoµn chØnh hå s¬ ®óng ph¸p luËt.
* ChÝnh phñ, Ng©n hµng Nhµ níc cÇn t¹o hµnh lang ph¸p lý ®Ó c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i cã quyÒn tù chñ ®óng ra tæ chøc b¸n tµi s¶n cÇm cè thÕ chÊp ®Ó thu håi vèn ®èi víi c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n (theo nh c¸c ®iÒu kho¶n ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång tÝn dông), ®Æc biÖt cã thÓ cã c¸c chÝnh s¸ch u tiªn ®èi víi nh÷ng kho¶n nî khã thu håi ph¸t sinh nh miÔn thuÕ doanh thu, thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, chØ thu phÝ dÞch vô b¸n ®Êu gi¸ mét lÇn khi b¸n ®îc tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp trong trêng hîp ph¸t m¹i tµi s¶n qua c¸c trung t©m b¸n ®Êu gi¸.
PhÝ nµy theo ®Þnh cña ph¸p luËt, bªn vay ph¶i thanh to¸n nhng ®èi víi nî qu¸ h¹n ph¶i xö lý thÕ chÊp ®Ó thu håi nî th× phÇn lín kh¸ch hµng kh«ng cßn kh¶ n¨ng thanh to¸n, do ®ã sÏ ph¶i trõ vµo sè tiÒn thu ®îc tõ viÖc b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp nµy sÏ ¶nh hëng ®Õn vÊn ®Ò thu nî cña Ng©n hµng. TÊt nhiªn sÏ cã nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ c¸c v¨n b¶n ph¸p quy ®· quy ®Þnh tû lÖ hîp ph¸p gi÷a gi¸ trÞ tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp vµ møc cho vay ban ®Çu ®Ó ®¶m b¶o thu nî gèc, l·i trong h¹n, l·i qu¸ h¹n vµ c¸c chi phÝ ph¸t sinh. Nhng trªn thùc tÕ th× khñng ho¶ng kinh tÕ khu vùc ®· ¶nh hëng kh«ng Ýt ®Õn gi¸ trÞ tµi s¶n cÇm cè, thÕ chÊp ®Æc biÖt lµ sù gi¶m gi¸ cña thÞ trêng bÊt ®éng s¶n trong giai ®o¹n hiÖn nay. Thùc tÕ ®Õn nay gÇn nh c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n ®îc thu håi tõ viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp ®Òu ®îc thùc hiÖn b»ng c¸ch: kh¸ch hµng vµ ng©n hµng tho¶ thuËn b¸n, cã sù gióp ®ì cña chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng. §Ó xö lý theo híng trªn th× Ng©n hµng th× cÇn ph¶i hoµn toµn linh ®éng trong viÖc xö lý tµi s¶n thÕ chÊp vµ ph¶i cã sù ®ång t×nh ñng hé cña c¸c c¬ quan h÷u quan cïng víi sù tù gi¸c nhÊt ®Þnh tõ phÝa kh¸ch hµng.
V× vËy, kiÕn nghÞ trªn ®èi víi ChÝnh phñ vµ Ng©n hµng Nhµ níc lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó c«ng t¸c xö lý nî qu¸ h¹n cã hiÖu qu¶.
KÕt luËn
Nî qu¸ h¹n vµ rñi ro tÝn dông cã thÓ x¶y ra khi xuÊt hiÖn nh÷ng biÕn cè kh«ng lêng tríc ®îc do chñ quan hay kh¸ch quan khiÕn cho ngêi ®i vay kh«ng thùc hiÖn ®óng cam kÕt nghÜa vô cña m×nh ®èi víi Ng©n hµng, nã xuÊt ph¸t tõ m«i trêng kinh tÕ - x· héi nh l¹m ph¸t, suy tho¸i kinh tÕ, chÝnh s¸ch Nhµ níc hay m«i trêng ph¸p lý kh«ng æn ®Þnh, hoÆc thiªn tai... Dï cho nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n ph¸t sinh tõ nguyªn nh©n nµo ®i ch¨ng n÷a th× nã còng mang l¹i nh÷ng thiÖt h¹i kh«ng nhá ®èi víi nÒn kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng nãi chung. §iÒu ®ã kh¼ng ®Þnh l¹i r»ng nî qu¸ h¹n vµ rñi ro tÝn dông lµ mét vÊn ®Ò cÊp thiÕt cÇn ®îc gi¶i quyÕt trong ho¹t ®éng kinh doanh Ng©n hµng hiÖn nay.
Víi thÕ m¹nh vÒ vèn, víi nh÷ng tiÕn bé nhanh trong lÜnh vùc c«ng nghÖ,... vµ nhÊt lµ cã ®éi ngò c¸n bé giµu kinh nghiÖm, nhiÖt t×nh, NHNT ViÖt Nam ®· vµ ®ang lµ NHTM lín nhÊt ViÖt Nam, gi÷ vai trß chñ ®¹o trong lÜnh vùc cho vay vµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Lµ mét NHTM nªn viÖc gÆp rñi ro trong ho¹t ®éng Ng©n hµng nãi chung vµ trong ho¹t ®éng tÝn dông nãi riªng lµ ®iÒu tÊt yÕu. Ph¶i ho¹t ®éng trong mét m«i trêng mµ c¸c ®iÒu kiÖn tiÒn tÖ cha æn ®Þnh, nhÊt lµ cuéc khñng ho¶ng Ch©u ¸ n¨m võa qua, cïng víi sù ph¸t triÓn c¶ vÒ sè lîng vµ chÊt lîng cña c¸c Ng©n hµng níc ngoµi... Tuy nhiªn Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng VN ®· kh«ng nh÷ng ®øng v÷ng trong c¹nh tranh mµ cßn ph¸t triÓn thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ quan träng, trong ®ã c«ng t¸c tÝn dông ®· gãp phÇn kh«ng nhá ®Ó mang nh÷ng th¾ng lîi ®ã. Vµ phÇn nµo ®ã Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng VN ®· t×m ®îc nh÷ng gi¶i ph¸p hîp lý ®Ó phßng ngõa vµ h¹n chÕ rñi ro trong ho¹t ®éng tÝn dông cña m×nh.
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu t×nh h×nh tÝn dông t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng VN, th«ng qua viÖc ph©n tÝch nî qu¸ h¹n vµ nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra nî qu¸ h¹n t«i ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p nh»m phßng ngõa vµ h¹n chÕ nî qu¸ h¹n trong ho¹t ®éng tÝn dông. ThiÕt nghÜ r»ng nh÷ng vÊn ®Ò ®ã chØ lµ mét ý kiÕn nhá ®èi víi c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹n chÕ rñi ro tÝn dông cña Ng©n hµng, lµ nh÷ng biÖn ph¸p gãp phÇn x©y dùng hÖ thèng phßng chèng rñi ro cña Ng©n hµng ViÖt Nam hiÖn t¹i vµ trong t¬ng lai.
Do thêi gian nghiªn cøu vµ tr×nh ®é chuyªn m«n cßn h¹n chÕ nªn ®Ò tµi kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh. T«i rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o.
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n c« gi¸o híng dÉn Lª ThÞ Thuû Thuû ®· tËn t×nh gióp ®ì t«i hoµn thµnh ®Ò tµi nµy./.
tµi liÖu tham kh¶o
- Ng©n hµng Th¬ng m¹i (Edward W.Reed & Edward KGill -
NXB TP Hå ChÝ Minh - 2000).
- Qu¶n lý & kinh doanh tiÒn tÖ (Trêng §¹i häc Tµi chÝnh kÕ to¸n -
NXB Tµi chÝnh - 2001).
- T¹p chÝ Ng©n hµng n¨m 2000-2001-2002.
- T¹p chÝ Vietcombank n¨m 1999 - 2000 - 2001.
- B¸o c¸o thêng niªn NHNT c¸c n¨m 2000 - 2001 - 2002.
- T¹p chÝ th«ng tin khoa häc Ng©n hµng 3-4/2000.
- T¹p chÝ thÞ trêng tµi chÝnh - tiÒn tÖ c¸c n¨m 2000 - 2001 - 2002.
- C¸c v¨n b¶n vÒ cho vay, thÕ chÊp, cÇm cè tµi s¶n cña NHNT.
- Kinh tÕ 1999 -2000 ViÖt Nam vµ ThÕ giíi.
- Kinh tÕ 2000 -2001 ViÖt Nam vµ ThÕ giíi.
T×m hiÓu thÓ lÖ tÝn dông míi (Hå Ngäc CÈn - NXB Thµnh phè HCM - 2000).