Khóa luận Phát triển và hoàn thiện chế độ thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt Nam - Một trong những nhiệm vụ hàng đầu trong quản lý kinh tế vĩ mô của Nhà nước

Lời mở đầu Toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế đã và đang trở thành nhu cầu bức xúc, tất yếu đối với mỗi quốc gia. Đó là xu thế khách quan, lôi cuốn các nước, bao trùm lên hầu hết các lĩnh vực, nó vừa thúc đẩy hợp tác, vừa tăng sức ép cạnh tranh và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia. Tuy nhiên, mặt trái của nền kinh tế thị trường và toàn cầu hoá như tăng khoảng cách giàu nghèo giữa các quốc gia, gây ô nhiễm môi trường và mất dần bản sắc dân tộc cũng gây ra không ít trở ngại, thách thức đặc biệt là ở các nước kém phát triển và ở cả những nước đang phát triển trong đó có Việt Nam. Kết thúc chiến tranh đã gần 30 năm, Việt Nam đi lên từ hàn gắn, khôi phục nền kinh tế xã hội do hậu quả của chiến tranh bị tàn phá nặng nề để lại và đang từng bước xây dựng, chuyển đổi, phát triển nền kinh tế theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng Xã hội chủ nghĩa. Một quãng thời gian chưa dài so với khối lượng công việc đồ sộ, bề bộn và vô cùng phức tạp của một quốc gia, mà mọi thứ đều phải làm để xây dựng một đất nước phồn vinh: dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, văn minh. Trong xu hướng khu vực hoá và toàn cầu hoá như hiện nay, sự phát triển của thanh toán quốc tế là tất yếu khách quan để đáp ứng được nhu cầu thương mại quốc tế cũng như thị trường xuất, nhập khẩu và các giao dịch trên thị trường vốn quốc tế. Thanh toán ngày càng phát triển thì cạnh tranh giữa các ngân hàng thương mại trong nước với các ngân hàng nước ngoài, ngân hàng liên doanh tại Việt Nam ngày càng gay gắt. Từ thực tế đó, việc tìm kiếm các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của thanh toán quốc tế nhất là thanh toán không dùng tiền mặt là yêu cầu cấp thiết về mặt lý luận cũng như thực tiễn. Vì vậy, cùng với kết quả từ việc nghiên cứu tài liệu và tìm hiểu thực tế hoạt động của ngân hàng tại Việt Nam về nghiệp vụ thanh toán không dùng tiền mặt, đặc biệt từ quá trình thực tập tại ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Chi nhánh Thăng Long em đã chọn và hoàn thiện đề tài: “Phát triển và hoàn thiện chế độ thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt Nam - Một trong những nhiệm vụ hàng đầu trong quản lý kinh tế vĩ mô của Nhà nước”. Mục lục Lời mở đầu 1 Chương I: những lý luận cơ bản về thanh toán không dùng tiền mặt 3 1. Khái niệm và vai trò của thanh toán không dùng tiền mặt 3 1.1. Khái niệm 3 1.1.1. Định nghĩa 3 1.1.2. Đặc điểm 3 1.2. Vai trò của thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế 4 2. Các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt 6 2.1. Các phương tiện thanh toán quốc tế 6 2.1.1. Hối phiếu (Bill of Exchange) 7 2.1.2. Séc (Cheque, Check) 8 2.1.3. Kỳ phiếu (Promissory note) 9 2.1.4. Thẻ thanh toán (Credit card) 9 2.2. Các phương thức thanh toán quốc tế 10 2.2.1. Phương thức chuyển tiền (Remittance) 11 2.2.2. Phương thức ghi sổ (Open account) 13 2.2.3. Phương thức thanh toán nhờ thu (Collection of payment) 14 2.2.4. Phương thức tín dụng chứng từ (Documentary credit) 17 2.3. Các phương thức thanh toán giữa các ngân hàng 20 2.3.1. Thanh toán liên ngân hàng (Interbank of payment) 20 2.3.2. Phương thức thanh toán bù trừ (Clearing of payment) 21 2.3.3. Thanh toán qua tiền gửi tại ngân hàng Nhà nước (Payment by account settled at National bank) 22 3. Các nhân tố tác động đến thanh toán không dùng tiền mặt 22 3.1. Nhân tố khách quan 22 3.1.1. Nhóm yếu tố chính trị, xã hội, pháp luật 22 3.1.2. Nhóm yếu tố kinh tế 23 3.1.3. Nhóm yếu tố về khoa học công nghệ 24 3.1.4. Yếu tố tâm lý 25 3.2. Nhân tố chủ quan 25 3.2.1. Chiến lược phát triển của ngân hàng 25 3.2.2. Trình độ của thanh toán viên 26 3.3. Các văn bản pháp lý và các quy định trong thanh toán không dùng tiền mặt. 26 3.3.1. Văn bản pháp lý 26 3.3.2. Các quy định trong thanh toán tiền mặt 27 4. Quá trình phát triển của thanh toán không dùng tiền mặt 29 4.1. Quá trình phát triển của công tác thanh toán 29 4.2. Quá trình phát triển của công tác thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam 30 4.2.1. Trước năm 1990 30 4.2.2. Sau năm 1990 31 Chương II: Thực trạng thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt Nam 34 1. Môi trường kinh tế và hoạt động của hệ thống ngân hàng 34 2. Tình hình thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam 40 2.1. Tình hình chung 40 2.2. Thực trạng của từng phương thức 45 2.2.1. Thanh toán bằng séc 45 2.2.2. Phương thức dùng thẻ thanh toán. 49 Hộp 2 53 2.2.3. Thanh toán bằng phương thức chuyển tiền 56 3. Đánh giá chung tình hình thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt nam hiện nay 58 3.1. Những kết quả đạt được 58 3.2. Những hạn chế 60 3.3. Nguyên nhân dẫn đến hạn chế 63 3.3.1. Từ phía khách hàng 63 3.3.2. Từ phía ngân hàng. 65 Chương III: Những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thanh toán không dùng tiền mặt 68 1. Một số mục tiêu định hướng và phương hướng thực hiện trong thời gian tới của ngân hàng nhà nước 68 1.1. Một số mục tiêu định hướng của ngân hàng Nhà nước 68 1.2. Phương hướng thực hiện 69 2. Những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thanh toán không dùng tiền mặt 71 2.1. áp dụng cho mọi phương thức thanh toán 71 2.1.1. Đào tạo đội ngũ cán bộ 71 2.1.2. Cải tiến các hình thức thanh toán truyền thống 72 2.1.3. Phát triển các hình thức thanh toán hiện đại 72 2.1.4. Mở rộng các loại hình dịch vụ ngân hàng 73 2.1.5. Môt số giải pháp thu hút dân cư mở tài khoản các nhân và thanh toán qua ngân hàng. 74 2.1.6. Giải pháp về Marketing 75 2.2. áp dụng cho từng phương thức 76 2.2.1. Thanh toán bằng séc 76 2.2.2. Thanh toán bằng thẻ thanh toán 77 2.2.3. Thanh toán bằng phương thức tín dụng chứng từ 80 2.2.4. Thanh toán bằng hình thức chuyển tiền và nhờ thu. 82 3. Kiến nghị nhằm thực hiện giải pháp thanh toán không dùng tiền mặt 84 3.1. Đối với Nhà nước 84 3.1.1. Hoàn thiện chính sách kinh tế vĩ mô của Nhà nước : 84 3.1.2. Cải thiện Cán cân Thanh toán Quốc tế 85 3.1.3. Hoàn thiện và phát triển thị trường ngoại tệ liên ngân hàng 86 3.2. Kiến nghị đối với ngân hàng Nhà nước 87 3.3. Đối với khách hàng 88 Kết luận 89 Tài liệu tham khảo 91

doc97 trang | Chia sẻ: maiphuongtl | Lượt xem: 1419 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Khóa luận Phát triển và hoàn thiện chế độ thanh toán không dùng tiền mặt ở Việt Nam - Một trong những nhiệm vụ hàng đầu trong quản lý kinh tế vĩ mô của Nhà nước, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
kh«ng cã thiÖn chÝ thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm cña m×nh ®èi víi mét nghiÖp vô thanh to¸n. Ngoµi ra cßn cã hiÖn t­îng kh¸ch hµng bÞ ®èi t¸c n­íc ngoµi lõa, ®Æc biÖt trong mÊy n¨m gÇn ®©y, bu«n b¸n tiÓu ng¹ch ph¸t triÓn rÇm ré, nhiÒu doanh nghiÖp h¨m hë gom hµng ®Ó xuÊt khÈu. Sau mét vµi phi vô nhá lµm ¨n trãt lät, ®Õn phi vô lín bÞ ®èi t¸c n­íc ngoµi Ðp gi¸ buéc ph¶i b¸n tèng, b¸n th¸o, thËm chÝ bÞ ®èi t¸c lõa trong ®iÒu kiÖn chøng tõ thanh to¸n b»ng tÝn dông th­ ®· më. HËu qu¶ lµ tiÒn mÊt, tËt mang, mét sè gi¶m ®èc ph¶i ra hÇu toµ, cßn ng©n hµng trong mèi quan hÖ liªn quan hoÆc lµ chñ nî, hoÆc lµ trung gian thanh to¸n ®Òu bÞ v¹ l©y. ChÝnh ®iÒu nµy ¶nh h­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l­îng cña c¸c giao dÞch thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. 3.3.2. Tõ phÝa ng©n hµng. *). HÖ thèng ng©n hµng cßn nhiÒu bÊt cËp: Vèn tù cã cña ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Òu rÊt thÊp, tû lÖ Vèn tù cã/ Tæng tµi s¶n cã ®Òu nhá h¬n 8% (hÖ sè Cooke), lîi nhuËn rßng hµng n¨m kh«ng nhiÒu. H¬n n÷a c¸c qui chÕ hiÖn hµnh vÒ viÖc sö dông vèn tù cã vµ lîi nhuËn trong kinh doanh ng©n hµng ®Ó ®Çu t­ vµo tµi s¶n cè ®Þnh cßn rÊt kh¾t khe vµ c¶n trë c¸c ng©n hµng trong viÖc ph¸t triÓn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. C¸c ng©n hµng ViÖt Nam hiÖn nay nh×n chung vÉn ®ang ë xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp, cßn nÆng vÒ c¸c s¶n phÈm dÞch vô truyÒn thèng, c¸c s¶n phÈm dÞch vô cña ng©n hµng cßn rÊt ®¬n ®iÖu vµ chËm ph¸t triÓn (víi kho¶ng 300 s¶n phÈm), trong khi ®ã, ng©n hµng c¸c n­íc trong khu vùc cã ®Õn hµng ngh×n s¶n phÈm, ë ng©n hµng NhËt cã ®Õn 6000 s¶n phÈm. CÇn ph¶i më réng vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c s¶n phÈm dÞch vô ng©n hµng, ®Æc biÖt lµ c¸c s¶n phÈm ng©n hµng chñ chèt (Corebanking) còng cßn ®ang ®¬n ®iÖu, Ýt ái nªn kh¶ n¨ng hç trî c¸c dÞch vô trùc tuyÕn ch­a cao. C«ng nghÖ ng©n hµng nh×n chung cßn rÊt l¹c hËu, ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu vÒ thanh to¸n ngµy cµng cao cña kh¸ch hµng. §éi ngò nh©n viªn qu¸ ®«ng nh­ng sè ng­êi ®¸p øng ®­îc yªu cÇu cña m« h×nh kinh doanh míi kh«ng nhiÒu. *). Trong tæ chøc thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ: Nh×n chung m« h×nh tæ chøc ho¹t ®éng thanh to¸n cßn nhiÒu bÊt cËp, nhiÒu ng©n hµng cßn ch­a giao quyÒn chñ ®éng hoµn toµn cho chi nh¸nh. Bªn c¹nh mét sè ng©n hµng nh­ Vietcombank, c¸c chi nh¸nh ng©n hµng ®­îc quyÒn trùc tiÕp thiÕt lËp quan hÖ ®¹i lý vµ më tµi kho¶n v·ng lai ë ng©n hµng n­íc ngoµi th× cã nhiÒu ng©n hµng nh­ ng©n hµng N«ng nghiÖp ViÖt Nam c¸c chi nh¸nh ph¶i më tµi kho¶n ngo¹i tÖ t¹i c¸c së ®Çu mèi, thùc hiÖn c¸c dÞch vô thanh to¸n th«ng qua c¸c së ®Çu mèi. Ngoµi ra, cßn cã tr­êng hîp sù ph©n chia tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n thùc hiÖn c¸c giai ®o¹n qui tr×nh nghiÖp vô gi÷a së ®Çu mèi vµ c¸c chi nh¸nh nhiÒu khi trïng lÆp. Chóng ta cã thÓ thÊy mét vÝ dô ®iÓn h×nh nh­ ë ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Chi nh¸nh ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n Th¨ng Long, khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu më L/C tr¶ chËm vµ chÊp nhËn ký quÜ 100% trÞ gi¸ cña L/C, nh­ng hiÖn t¹i, Chi nh¸nh Th¨ng Long vÉn ph¶i göi b¸o c¸o lªn trô së chÝnh ®Ó theo dâi vµ thùc hiÖn. §iÒu nµy ®· lµm kÐo dµi thêi gian lu©n chuyÓn chøng tõ ®ång thêi kh«ng ph¸t huy ®­îc tÝnh linh ho¹t cña c¸c thanh to¸n viªn - ng­êi trùc tiÕp giao dÞch víi kh¸ch hµng. *). Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nghiÖp vô Thø nhÊt: Khi thùc hiÖn mét L/C nhËp khÈu, viÖc ký quÜ lµ rÊt quan träng. Nh­ng hiÖn nay c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vÉn coi nhÑ viÖc ®¸nh gi¸ tµi chÝnh ®Ó x¸c ®Þnh møc ký quÜ. HiÖn t¹i c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Òu kh«ng quy ®Þnh møc ký quÜ cô thÓ mµ trao quyÒn cho c¸c phßng nghiÖp vô thÈm ®Þnh vµ ®Ò xuÊt møc ký quÜ. Nh­ng sau mét thêi gian cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ l¹i th× l¹i kh«ng thùc hiÖn ®¸nh gi¸ l¹i ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c. Mét khi møc ký quÜ kh«ng ®­îc ®¶m b¶o th× dÉn ®Õn rñi ro ®Æc biÖt lµ rñi ro vÒ tû gi¸. V× khi nhËp hµng, ng­êi nhËp khÈu kh«ng thÓ ®o l­êng hÕt ®­îc møc ®é tr­ît gi¸ cña ®ång néi tÖ so víi ®ång ngo¹i tÖ (USD) nªn khi hµng nhËp vÒ, tû gi¸ biÕn ®éng m¹nh th× ®èi víi nh÷ng mÆt hµng b¸n gi¸ c¹nh tranh kh«ng thÓ t¨ng gi¸ ®­îc, ng­êi nhËp khÈu kh«ng muèn nhËn hµng v× sî lç. Do vËy, nÕu tû lÖ ký quÜ kh«ng bï ®¾p ®­îc møc ®é tr­ît gi¸ cña néi tÖ th× rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi ng©n hµng më. Thø hai: §a sè ng©n hµng th­¬ng m¹i ch­a tù c©n ®èi ®­îc ngo¹i tÖ gi÷a xuÊt vµ nhËp, nguån ngo¹i tÖ huy ®éng ®­îc chñ yÕu göi Së giao dÞch chÝnh ®Ó h­ëng phÝ nªn chi nh¸nh cña nã ph¶i phô thuéc vµo c¬ chÕ vµ phÝ ®iÒu hoµ dÉn ®Õn sù chñ ®éng trong sö dông vèn ch­a cao. Trong thêi gian qua, cã thêi ®iÓm ngo¹i tÖ khan hiÕm, nhiÒu ng©n hµng ®· ph¶i chÊp nhËn mua tû gi¸ cao, ®«i khi chÊp nhËn lç ®Ó phôc vô kÞp thêi nhu cÇu nhËp khÈu cña kh¸ch hµng. Tuy vËy, ®iÒu nµy vÉn cã thÓ gi¶m sù c¹nh tranh so víi c¸c ng©n hµng kh¸c, ¶nh h­ëng ®Õn nghiÖp vô thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n tõ phÝa kh¸ch hµng còng nh­ tõ phÝa ng©n hµng, chóng ta cßn ph¶i quan t©m ®Õn nh÷ng nguyªn nh©n tõ phÝa Nhµ n­íc. Thø nhÊt: M«i tr­êng kinh tÕ vÉn ch­a thËt æn ®Þnh, cã nghÜa lµ ng©n hµng cßn ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu rñi ro khã l­êng. ChÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc ®ang trong qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh. N¨ng lùc s¶n xuÊt cña ng©n hµng ®· yÕu do c«ng nghÖ vµ tr×nh ®é cßn l¹c hËu l¹i ph¶i c¹nh tranh gay g¾t víi ®èi thñ tõ bªn ngoµi; ®iÒu nµy ®· ¶nh h­ëng nghiªm trong tíi c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n t¹i ng©n hµng. Thø hai: M«i tr­êng ph¸p lý cho ho¹t ®«ng kinh doanh ng©n hµng ch­a ®ång bé vµ còng ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn. §¸ng chó ý lµ luËt C¸c tæ chøc tÝn dông, luËt Ng©n hµng vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp, cÇn ph¶i bæ sung vµ söa ®æi. H¬n n÷a, cßn nhiÒu ph­¬ng thøc thanh to¸n ch­a cã v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh cô thÓ, lµm cho c¸c ph­¬ng thøc nµy kh«ng ®­îc sö dông réng r·i, g©y nªn sù tôt hËu so víi c¸c thÞ tr­êng ng©n hµng kh¸c trªn thÕ giíi. Ch­¬ng III Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt 1. Mét sè môc tiªu ®Þnh h­íng vµ ph­¬ng h­íng thùc hiÖn trong thêi gian tíi cña ng©n hµng nhµ n­íc 1.1. Mét sè môc tiªu ®Þnh h­íng cña ng©n hµng Nhµ n­íc Mét lµ: Ph¸t triÓn dÞch vô trong d©n c­ lµ mét môc tiªu chiÕn l­îc nh»m më réng thÞ tr­êng n©ng cao hiÖu qu¶ vµ n¨ng lùc cña ngµnh ng©n hµng ViÖt Nam trong thêi kú ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Tõ ®ã sÏ thóc ®Èy m¹nh mÏ qu¸ tr×nh göi tiÒn tiÕt kiÖm vµo ®Çu t­, n©ng cao tû träng ®Çu t­ cña d©n chóng lªn . Hai lµ: Tæ chøc dÞch vô tiÒn tÖ d©n c­ thuËn tiÖn, an toµn, ®­a l¹i lîi Ých cho kh¸ch hµng sö dông, x©y dùng thµnh tËp qu¸n sö dông sÐc, thÎ nhùa, uû nhiÖm thanh to¸n ®Þnh kú ®Ó thay thÕ tËp qu¸n sö dông tiÒn mÆt, gi¶m tû träng khèi tiÒn mÆt trªn diÖn réng M2 xuèng d­íi 10% vµo nöa ®Çu thÕ kû 21. Ba lµ: T¨ng m¹nh khèi l­îng vµ ph¹m vi cung øng dÞch vô ng©n hµng trong d©n c­ ®­a doanh sè thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ng©n hµng ®Õn n¨m 2005 gÊp ®«i n¨m 2001 vµ ®Õn n¨m 2020 gÊp kho¶ng 15 – 16 lÇn n¨m 2001. B»ng më réng dÞch vô tiÒn tÖ d©n c­ ®Ó ®iÒu chØnh c¬ cÊu lao ®éng; gi¶m m¹nh lao ®éng trong lÜnh vùc liªn quan, ®Æc biÖt lµ trong kh©u tiÒn mÆt cña ng©n hµng nhµ n­íc; cña c¸c tæ chøc tÝn dông vµ gi¶m lao ®éng kho quÜ ë c¸c doanh nghiÖp, c«ng së, hé kinh doanh c¸ thÓ. Bèn lµ: Sím triÓn khai vµ hoµn thiÖn ch­¬ng tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ trªn toµn hÖ thèng ng©n hµng. Tuy nhiªn, c¸c ng©n hµng ph¶i cã sù kÕt hîp ®ång bé víi nhau, tr¸nh t×nh tr¹ng mçi ng©n hµng lµm mét ph¸ch. Mét sè tæ chøc tÝn dông cÇn triÓn khai m¹nh mÏ h¬n n÷a ph­¬ng ¸n thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn tin häc ng©n hµng; trong ®ã ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi vÒ mÆt thñ tôc ®Ó m« h×nh c«ng ty nµy sím ®i vµo ho¹t ®éng. N¨m lµ: Thu hÑp tèi ®a thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt trong nÒn kinh tÕ ®Ó t¹o c¬ héi h¹n chÕ dÉn ®Õn xo¸ bá tÖ n¹n tham nhòng c«ng quÜ; t«n träng ph¸p luËt, b¶o ®¶m c«ng khai, c«ng b»ng vµ v¨n minh x· héi. Tõ ®ã tiÕn hµnh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ngµnh ng©n hµng theo quyÕt ®Þnh sè 683/Q§-NHNN ngµy 26/06/2003 cña Thèng ®èc ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam. 1.2. Ph­¬ng h­íng thùc hiÖn B¸m s¸t vµo nh÷ng môc tiªu vµ nhiÖm vô ®· ®Ò ra cña ngµnh ng©n hµng ®Ó tõ ®ã ®­a ra nh÷ng ph­¬ng h­íng thùc hiÖn h÷u hiÖu nhÊt cho ho¹t ®éng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cña ng©n hµng. C¸c ng©n hµng cÇn ®Çu t­ h¬n n÷a vµo thÞ tr­êng truyÒn thèng, trªn c¬ së ph©n lo¹i kh¸ch hµng thùc hiÖn ®Çu t­ trùc tiÕp vµ më réng cho vay th«ng qua tæ nhãm tÝn chÊp, ®¸p øng ®ñ vèn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c ng©n hµng më réng vèn huy ®éng t¹i chç, cñng cè chÊt l­îng ho¹t ®éng cña hÖ thèng m¹ng l­íi, coi träng viÖc ®æi míi phong c¸ch giao dÞch, tiÕp kh¸ch v¨n minh lÞch sù ®Ó t¹o niÒm tin vµ uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã thùc hiÖn giao c¸c chØ tiªu huy ®éng vèn ®Õn cho bé phËn kÕ to¸n, ®­a c¸c h×nh thøc ®a d¹ng vÒ s¶n phÈm nh­ chÝnh s¸ch l·i suÊt, kú h¹n, c¸c h×nh thøc khuyÕn m¹i ®Ó thu hót kh¸ch hµng…vµ tæ chøc tèt c«ng t¸c tuyªn truyÒn, quan t©m huy ®éng tiÒn göi kh«ng kú h¹n tõ c¸c tæ chøc kinh tÕ, kh¸ch hµng lín víi l·i suÊt thÊp nh­: Kho b¹c, b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi… nh»m h¹ l·i suÊt ®Çu vµo. H¬n n÷a, c¸c ng©n hµng sÏ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tiÒn göi c¸ nh©n, tiÒn göi tiÕt kiÖm, më réng h×nh thøc huy ®éng tiÒn göi tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ trªn mét n¨m. Ngoµi ra, mçi ng©n hµng cßn ph¶i tiÕp cËn víi c¸c dù ¸n lín, phèi hîp víi c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c tham gia c¸c dù ¸n tµi trî hoÆc lµm ®Çu mèi thu xÕp cho c¸c dù ¸n lín, chñ ®éng tiÕp cËn vµ më réng quan hÖ tÝn dông víi c¸c tæng c«ng ty lín vµ c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn, ®ång thêi tiÕp cËn víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh s¶n xuÊt, kinh doanh hiÖu qu¶ ®Ó thiÕt lËp vµ më réng mèi quan hÖ tÝn dông thanh to¸n. Mçi ng©n hµng cÇn t¨ng c­êng ®æi míi, hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng, ®¸p øng yªu cÇu héi nhËp khu vùc vµ quèc tÕ. TiÕp tôc ®æi míi hÖ thèng thiÕt bÞ vi tÝnh, tiÕp nhËn vµ triÓn khai c¸c m¹ng thanh to¸n míi vµ ¸p dông ch­¬ng tr×nh giao dÞch mét cöa, c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng khi giao dÞch víi ng©n hµng. Bªn c¹nh ®ã, ng©n hµng cÇn t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ph­¬ng tiÖn lµm viÖc, x©y dùng ch­¬ng tr×nh phÇn mÒm giao dÞch ®ång bé ®¸p øng nhu cÇu quy tr×nh ®iÒu hµnh, qui tr×nh nghiÖp vô ®Æc thï cña tõng ng©n hµng vµ khai th¸c tèt c¬ së d÷ liÖu trong qu¸ tr×nh nghiÖp vô nh»m n©ng cao uy tÝn, c¹nh tranh cña ng©n hµng. Cñng cè bé m¸y tæ chøc cña ng©n hµng ®¶m b¶o ®ñ m¹nh, c¶i tiÕn lÒ lèi lµm viÖc, tæ chøc chÆt chÏ t¸c phong nghiÖp vô ®Ó n©ng cao chÊt l­îng nghiÖp vô, ®¸p øng tèt nhÊt nghiÖp vô cho kh¸ch hµng, kÓ c¶ kh¸ch hµng göi tiÒn, kh¸ch hµng vay tiÒn còng nh­ kh¸ch hµng sö dông dÞch vô thanh to¸n, t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng vÒ chÊt l­îng dÞch vô. Ph¶i tËp trung hiÖn ®¹i ho¸ bé m¸y thanh to¸n, n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô hiÖn cã nh­: DÞch vô chuyÓn tiÒn nhanh, chuyÓn tiÒn ®iÖn tö… vµ tõng b­íc më réng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô kh¸c nh­: Thanh to¸n thÎ, sÐc du lÞch, nèi m¹ng thanh cho kh¸ch hµng, chuyÓn tiÒn mua b¸n, thanh to¸n ngo¹i tÖ…Nh÷ng dÞch vô nµy nh»m gi¶m tèi ®a lao ®éng thñ c«ng ®èi víi c¸c nghiÖp vô chuyªn m«n, ®iÒu hµnh. Ng©n hµng nªn x©y dùng ph­¬ng ¸n ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé giái c¶ vÒ nghiÖp vô lÉn kü n¨ng giao tiÕp, cÊp qu¶n lý ph¶i cã kÕ ho¹ch ph©n lo¹i c¸n bé ®Ó cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o cho phï hîp. 2. Nh÷ng gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt 2.1. ¸p dông cho mäi ph­¬ng thøc thanh to¸n 2.1.1. §µo t¹o ®éi ngò c¸n bé Con ng­êi lu«n lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc còng nh­ cña ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng. §Ó trë thµnh mét ng©n hµng lu«n ®æi míi nghiÖp vô kinh doanh mét c¸ch cã hiÖu qu¶, c¸n bé vµ nh©n viªn ng©n hµng, nhÊt lµ ng­êi ®øng ®Çu c¸c bé phËn ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cao, lµm viÖc víi ®éng c¬ v× uy tÝn vµ sù thµnh ®¹t cña ng©n hµng. Nh÷ng ng­êi nµy cßn ph¶i cã tr×nh ®é nghiÖp vô cao, hiÓu biÕt vµ cã kh¶ n¨ng xö lý nhiÒu lo¹i giao dÞch phøc t¹p, ®ång thêi ph¶i cã kh¶ n¨ng giao tiÕp tèt vµ thµnh th¹o ngo¹i ng÷. Muèn lµm ®­îc ®iÒu nµy, c¸c ng©n hµng ph¶i cã chÕ ®é lµm viÖc, khuyÕn khÝch tÆng th­ëng, ®Ò b¹t nh©n sù phï hîp. Ng©n hµng nªn nghiªn cøu, sím ¸p dông c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vËt chÊt còng nh­ tinh thÇn cho c¸n bé; t¨ng c­êng c«ng t¸c gi¸o dôc chÝnh trÞ, t­ t­ëng, ®éng viªn toµn c¸n bé ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng gãp phÇn thùc hiÖn th¾ng lîi kÕ ho¹ch ®Ò ra. Tuy nhiªn, quan träng h¬n tÊt c¶ lµ ho¹t ®éng ®µo t¹o, båi d­ìng nghiÖp vô chuyªn m«n cho c¸c c¸n bé cña ng©n hµng. ViÖc ®µo t¹o chuyªn m«n cña toµn ng©n hµng nãi chung vµ cña phßng thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng sÏ lµ b­íc ®Çu cho viÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc giao dÞch thanh to¸n míi. ViÖc ®µo t¹o cÇn quan t©m ®Õn kiÕn thøc míi cña kinh tÕ thÞ tr­êng nh­: Marketing ng©n hµng, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng, ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, dù ®o¸n rñi ro cã c¬ së khoa häc, m«i tr­êng vi m« vµ m«i tr­êng vÜ m« trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. §iÒu nµy kh«ng chØ mang l¹i lîi Ých cho chÝnh kh¸ch hµng mµ cßn cñng cè thªm vÞ trÝ cña së trong thêi gian tíi. Sau ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p cô thÓ: §µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i, n©ng cao tr×nh ®é c¸n bé cò, ®µo t¹o bæ sung kiÕn thøc cho nh©n viªn míi tuyÓn dông. §a d¹ng ho¸ lo¹i h×nh ®µo t¹o, th­êng xuyªn tæ chøc líp båi d­ìng nghiÖp vô chuyªn m«n, cö c¸n bé ®i häc n©ng cao. Tæ chøc c¸c buæi dù th¶o nh»m truyÒn ®¹t kinh nghiÖm trong xö lý t×nh huèng. Tæ chøc c¸c kú thi s¸t h¹ch kiÓm tra vµ tuyÓn chän c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao, giµu kinh nghiÖm. 2.1.2. C¶i tiÕn c¸c h×nh thøc thanh to¸n truyÒn thèng §· cã rÊt nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n ®­îc sö dông ë n­íc ta, nh­ng cã nh÷ng h×nh thøc ch­a thùc sù ®em l¹i hiÖu qu¶ cao. Ng©n hµng Nhµ n­íc còng nh­ c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nªn cã sù ®óc rót kinh nghiÖm, cÇn cã nh÷ng thÓ lÖ, chÕ ®é ®èi víi c¸c h×nh thøc nµy ®Ó chóng thùc sù cã hiÖu qu¶. Trong c¸c h×nh thøc ®ã, h×nh thøc nªn ®­îc quan t©m nhiÒu h¬n n÷a lµ th­¬ng phiÕu. Do t×nh h×nh thùc tÕ ë ViÖt Nam nªn th­¬ng phiÕu ch­a thùc sù ph¸t triÓn. Ng©n hµng nªn ®øng ra lµm hîp ®ång vµ b¶o l·nh cho c¸c kh¸ch hµng cã nhu cÇu thanh to¸n cho viÖc mua hµng ho¸ vµ dÞch vô b»ng th­¬ng phiÕu. §èi víi c¸c doanh nghiÖp cã th­¬ng phiÕu nh­ng ch­a ®Õn h¹n thanh to¸n mµ hä l¹i cÇn ngay mét l­îng tiÒn, ng©n hµng cã thÓ gióp ®ì hä b»ng c¸ch chiÕt khÊu c¸c th­¬ng phiÕu ®ã. 2.1.3. Ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i HiÖn nay trªn thÕ giíi ®· xuÊt hiÖn rÊt nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i. Chóng còng ®­îc sö dông réng r·i trong mäi ho¹t ®éng thanh to¸n cña d©n chóng còng nh­ cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ x· héi. ë ViÖt Nam còng ®· cã nhiÒu h×nh thøc thanh to¸n míi nh­ thanh to¸n b»ng m¸y ATM, thanh to¸n qua m¹ng diÖn tho¹i di ®éng, thanh to¸n qua m¹ng Internet…nh­ng chóng ch­a ®­îc sö dông mét c¸ch réng r·i, chØ míi trong giai ®o¹n thö nghiÖm vµ cung cÊp cho mét sè Ýt kh¸ch hµng. Mét trong nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt lµ ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i nµy. Mét ®iÒu dÔ nhËn thÊy lµ ®Ó ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i nµy cÇn ph¶i cã mét hÖ thèng m¸y mãc tèi t©n víi l­îng vèn lín, nÒn mãng khoa häc c«ng nghÖ cao, c¸c chuyªn gia vÒ m¸y mãc còng nh­ nh©n viªn thanh to¸n ph¶i cã tr×nh ®é vµ bÒ dµy kinh nghiÖm. Tuy nhiªn, ph¶i ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan lµ hÖ thèng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ë ViÖt Nam míi chØ võa “tØnh giÊc” sau mét thêi gian dµi cña c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp. V× vËy, c¸ch gi¶i quyÕt tèt nhÊt lµ ViÖt Nam ph¶i “®i t¾t ®ãn ®Çu” tiÕp thu c«ng nghÖ cña c¸c n­íc ph¸t triÓn, nhËp m¸y mãc thiÕt bÞ cña hä mét c¸ch cã chän läc, mua l¹i phÇn mÒm h­íng dÉn c¸ch sö dông c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n hiÖn ®¹i vµ c¶i tiÕn ®Ó phï hîp víi nhu cÇu thanh to¸n vµ t×nh h×nh thùc tÕ cña ViÖt Nam. 2.1.4. Më réng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng Trong nÒn kinh tÕ toµn cÇu, ®ßi hái c¸c ng©n hµng ph¶i cã ®ñ n¨ng lùc tµi trî, ®¸p øng nhu cÇu qu¶n trÞ rñi ro cho c¸c c«ng ty, bÊt kÓ lín hay nhá, ë kh¾p n¬i trªn thÕ giíi. Hä còng cÇn cã kh¶ n¨ng lu©n chuyÓn vèn xuyªn biªn giíi vµ chuyÓn dÞch nguån vèn kÞp thêi ®Õn c¸c khu vùc ®ang ph¸t triÓn nhanh còng nh­ c¸c lo¹i h×nh kinh doanh cã lîi. Ch×a khãa ®Ó ®¹t ®­îc thµnh c«ng lµ ®ßi hái c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i nãi chung ph¶i cã ho¹t ®éng truyÒn thèng vÒ tiÕp nhËn cho vay, uû th¸c, chuyÓn tiÒn… sang mét nghiÖp vô míi thÝch hîp vµ ®éc ®¸o h¬n. Nh÷ng s¸ng kiÕn ®æi míi mét c¸ch linh ho¹t vµ ph¸t huy nhiÒu kü n¨ng s¸ng t¹o h÷u hiÖu sÏ gióp c¸c ng©n hµng cã lîi thÕ trong kinh doanh tiÒn tÖ vµ chøng kho¸n, trong ho¹t ®éng thiÕt kÕ vµ ph©n bè s¶n phÈm míi. Nh÷ng lo¹i h×nh dÞch vô míi cña ng©n hµng trong thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt cã thÓ lµ: DÞch vô t­ vÊn th«ng tin, dÞch vô t­ vÊn tµi chÝnh, dÞch vô t­ vÊn ph¸p luËt; më réng lo¹i h×nh dÞch vô ng©n hµng t¹i nhµ; dÞch vô thuª mua, dÞch vô mua b¸n chøng kho¸n…Nh÷ng lo¹i h×nh dÞch vô míi nµy ®ßi hái ph¶i cã sù kÕt hîp cña nhiÒu yÕu tè, kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc mét sím mét chiÒu, cÇn ph¶i cã sù hç trî chung cña toµn hÖ thèng còng nh­ sù phèi hîp cña c¸c ng©n hµng b¹n, nã còng ®ßi hái c¸n bé l·nh ®¹o ph¶i cã h­íng ®i ®óng ®¾n cho Së giao dÞch cña m×nh. 2.1.5. M«t sè gi¶i ph¸p thu hót d©n c­ më tµi kho¶n c¸c nh©n vµ thanh to¸n qua ng©n hµng. Ph­¬ng thøc thanh to¸n trong d©n c­ hiÖn nay chñ yÕu lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n tiÒn mÆt trao tay. Tû lÖ ng­êi d©n më tµi kho¶n c¸ nh©n cßn Ýt, l­îng giao dÞch thanh to¸n qua ng©n hµng ch­a nhiÒu. Ng©n hµng cÇn cã biÖn ph¸p kÝch thÝch d©n c­ më tµi kho¶n c¸ nh©n vµ tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o ®Ó hä biÕt ®­îc lîi Ých cña viÖc më tµi kho¶n c¸ nh©n. C¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch cã thÓ lµ: Gi¶m chi phÝ hoÆc kh«ng thu phÝ dÞch vô thanh to¸n qua ng©n hµng cña d©n c­; t¨ng l·i suÊt tiÒn göi kh«ng kú h¹n cña d©n c­ cao h¬n møc l·i suÊt cho c¸c doanh nghiÖp vay; tr­êng hîp mét sè kh¸ch hµng héi ®ñ ®iÒu kiÖn, ng©n hµng cã thÓ ­u ®·i l·i suÊt cho vay vµ thêi gian thÈm ®Þnh khi kh¸ch hµng cã nhu cÇu vay. Thªm n÷a, ng©n hµng cÇn ph¸t triÓn qui m« m¹ng l­íi cung cÊp gi÷a c¸c ng©n hµng nh»m gi¶m chi phÝ. Tõ ®ã, ng©n hµng sÏ ®­a vµ ph¸t triÓn mét sè dÞch vô nh»m khuyÕn khÝch d©n c­ thanh to¸n qua tµi kho¶n më t¹i ng©n hµng cña m×nh: - Thø nhÊt, ng©n hµng nªn ®­a vµ ph¸t triÓn dÞch vô chi tr¶ tiÒn l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn qua ng©n hµng. XuÊt hiÖn dÞch vô nµy lµ do hiÖn nay xuÊt hiÖn nhu cÇu cña c¸c c¬ quan nhê ng©n hµng trÝch tõ tµi kho¶n tiÒn göi tr¶ l­¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn theo danh s¸ch; c«ng nh©n viªn cã nhu cÇu dµnh mét phÇn tiÒn l­¬ng göi ë tµi kho¶n c¸ nh©n; c«ng nh©n viªn cã nhu cÇu thanh to¸n mét sè kho¶n chi phÝ nh­ chi phÝ ®iÖn n­íc, b¶o hiÓm theo ®Þnh kú. ChÝnh v× vËy, c¸c ng©n hµng nªn tiÕp cËn c¸c doanh nghiÖp ®Ó c¸c doanh nghiÖp thùc hiÖn nghiÖp vô nµy, t¹o thãi quen thanh to¸n qua tµi kho¶n c¸ nh©n. - Thø hai, ng©n hµng nªn ph¸t triÓn nghiÖp vô cho vay ®êi sèng, tæ chøc thu nî hµng th¸ng tõ tµi kho¶n c¸ nh©n. Bëi v×, sau khi ChÝnh phñ cã chñ tr­¬ng kÝch cÇu tiªu dïng, ngµnh ng©n hµng ®· triÓn khai m¹nh nghiÖp vô cho vay vµ ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¸ kh¶ quan gãp phÇn “x· héi ho¸” c«ng t¸c ng©n hµng. Tuy nhiªn, cÇn g¾n kÕt c¸c nghiÖp vô cho vay h¬n n÷a phôc vô ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn. Ngoµi ra, ®Ó thùc hiÖn thu nî tèt h¬n ®èi víi nh÷ng kh¸ch hµng ®· cã tµi kho¶n c¸ nh©n, ng©n hµng nªn thu nî hµng th¸ng b»ng c¸ch rót tiÒn tõ tµi kho¶n cña hä. - Thø ba, ng©n hµng nªn thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô m«i giíi, trung gian thanh to¸n, hç trî vèn trong giao dÞch mua b¸n bÊt ®éng s¶n vµ mua b¸n c¸c tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín qua tµi kho¶n tiÒn göi t¹i ng©n hµng. B»ng c¸ch nµy, ng©n hµng võa n©ng cao søc c¹nh tranh cña m×nh víi c¸c ng©n hµng kh¸c, võa t¨ng doanh sè; võa thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. 2.1.6. Gi¶i ph¸p vÒ Marketing Ho¹t ®éng ng©n hµng lµ ho¹t ®éng cã tÝnh c¹nh tranh s©u s¾c. V× thÕ, ®Ó khai th¸c triÖt ®Ó thÕ m¹nh, kh¾c phôc nh÷ng ®iÓm yÕu, mçi ng©n hµng cÇn cã chÝnh s¸ch Marketing hoµn chØnh vµ hîp lý. Mét chiÕn l­îc phï hîp ph¶i nh»m vµo ba môc tiªu chÝnh: T¨ng kh¶ n¨ng sinh lîi, t¨ng søc m¹nh c¹nh tranh, an toµn trong kinh doanh. ChÝnh v× thÕ c¸c ng©n hµng cÇn: X¸c ®Þnh thÞ tr­êng hiÖn t¹i còng nh­ thÞ tr­êng tiÒm n¨ng cho c¸c dÞch vô thanh to¸n. X¸c ®Þnh thÞ tr­êng cô thÓ ®Ó x¸c ®Þnh vµ phôc vô ®­îc nhu cÇu cña kh¸ch hµng trªn ®o¹n thÞ tr­êng ®ã, tõ ®ã rót ra kinh nghiÖm vµ nh÷ng biÖn ph¸p ®Ó phôc vô kh¸ch hµng tèt nhÊt. ChÝnh s¸ch Marketing cña ng©n hµng ph¶i bao gåm ®­îc 4 chÝnh s¸ch lín: ChÝnh s¸ch th«ng tin, nghiªn cøu, t×m hiÓu, ®iÒu tra; chÝnh s¸ch gi¸ c¶; chÝnh s¸ch ph©n phèi; chÝnh s¸ch giao tiÕp – khuyÕch tr­¬ng. Ng©n hµng ph¶i kÕt hîp linh ho¹t 4 chÝnh s¸ch nµy thu hót kh¸ch hµng, më réng m¹ng l­íi tiªu thô còng nh­ ®¸nh b¹i ®èi thñ c¹nh tranh. Ng©n hµng cÇn cã mét ®éi chuyªn tr¸ch ph©n tÝch, tæng hîp c¸c th«ng tin vÒ kh¸ch hµng. Ho¹t ®éng ch¨m sãc kh¸ch hµng ph¶i ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch th­êng xuyªn vµ chu ®¸o h¬n. Ng©n hµng nªn cã h×nh thøc ­u ®·i nh­ ­u ®·i vÒ phÝ dÞch vô thanh to¸n, ­u ®·i vÒ l·i suÊt ..., ®ång thêi ph¸t triÓn tèt mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng cò vµ kh«ng ngõng t×m kiÕm vµ t¹o mèi quan hÖ víi kh¸ch hµng míi. Ng©n hµng cÇn s½n sµng c¹nh tranh víi c¸c ®èi thñ kh¸c b»ng chÝnh chÊt l­îng s¶n phÈm, tinh thÇn th¸i ®é phôc vô ®Æc biÖt lµ dÞch vô hoµn h¶o, chÊt l­îng cao ®Ó thu hót kh¸ch hµng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, ng©n hµng cÇn tiÕp tôc nghiªn cøu chu kú sèng cña c¸c s¶n phÈm, dÞch vô do ng©n hµng cung cÊp gióp c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸ s¶n phÈm, nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn dÞch vô thÝch hîp víi tõng thÞ tr­êng trong tõng giai ®o¹n cô thÓ ®Ó khai th¸c thÞ tr­êng ®ã víi hiÖu qu¶ cao nhÊt. 2.2. ¸p dông cho tõng ph­¬ng thøc 2.2.1. Thanh to¸n b»ng sÐc SÐc lµ mét lÜnh vùc kh«ng cßn míi ë ViÖt Nam song tÝnh phæ dông cßn thÊp vµ ch­a cã mét sù ®Çu t­ ®¸ng kÓ nµo, v× vËy sÐc ch­a ®­îc h×nh thµnh thµnh mét thÞ tr­êng thèng nhÊt. HiÖn nay trªn thÕ giíi ®· h×nh thµnh hai m« h×nh ®Ó x©y dùng trung t©m xö lý sÐc: M« h×nh cò (xö lý sÐc truyÒn thèng) vµ m« h×nh míi (m« h×nh cã sù can thiÖp cña c«ng nghÖ hiÖn ®¹i). ë ViÖt Nam nªn ®i theo con ®­êng thø hai. ViÖt Nam lµ mét n­íc ®i sau, v× vËy rót ng¾n thêi gian lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt. ViÖt Nam cã thÓ x©y dùng thÞ tr­êng sÐc b»ng c¸c biÖn ph¸p sau: Ng©n hµng cã thÓ thµnh lËp trung t©m xö lý sÐc ë ba miÒn nh­: Hµ Néi - §µ N½ng – Thµnh phè Hå ChÝ Minh. Sù lùa chän nµy lµ cã c¬ së, bëi v× 3 thµnh phè nµy chiÕm tíi 80 % sè l­îng sÐc trong toµn quèc Nguån: T¹p chÝ Tin häc ng©n hµng sè 2/2003 . Bªn c¹nh ®ã, ng©n hµng nªn cho phÐp sö dông réng r·i sÐc ë ngoµi ph¹m vi c¸c thµnh phè, tØnh cïng tham gia vµo trung t©m nµy. C¸c chi nh¸nh ng©n hµng sÏ göi tê sÐc vµ c¸c th«ng tin vÒ sÐc ®Õn ng©n hµng nhµ n­íc ®Ó kiÓm tra, kiÓm so¸t chóng vµ thanh to¸n bï trõ, sau ®ã ph©n lo¹i vµ göi c¸c sÐc ®Õn ng©n hµng ph¸t hµnh. Ngoµi viÖc thanh to¸n qua trung t©m bï trõ, c¸c ng©n hµng trªn cïng ®Þa bµn cã thÓ më t¹i nhau c¸c tµi kho¶n song biªn clearing. Tµi kho¶n nµy ho¹t ®éng trªn nguyªn t¾c phôc vô lÉn nhau viÖc thu hé, chi hé trong nh÷ng ph¹m vi thanh to¸n ®· ®­îc tho¶ thuËn tr­íc gi÷a c¸c ng©n hµng víi nhau trong ®ã cã sÐc c¸ nh©n. §Õn kú c¸c ng©n hµng ®èi chiÕu song biªn víi nhau ®Ó quyÕt to¸n sè tiÒn ®· thu hé, chi hé vµ thanh to¸n víi nhau c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i chi. C¸c ng©n hµng kh«ng nªn tÝnh l·i nh÷ng tµi kho¶n nµy, kh«ng b¾t buéc duy tr× sè d­ ký quÜ khi lµm thñ tôc më vµ trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng. Tµi kho¶n song biªn nµy sÏ gióp cho qu¸ tr×nh thanh to¸n sÐc ®­îc nhanh chãng h¬n vµ khi cã sù cè sÏ rót ng¾n thêi gian xö lý. Ng©n hµng nªn ph¸t hµnh thÎ sÐc dïng song song víi sÐc c¸ nh©n. Môc ®Ých cña viÖc ra ®êi thÎ nµy lµ t¹o t©m lý an t©m khi sö dông vµ h¹n chÕ kh¶ n¨ng sö dông thÎ bÊt hîp ph¸p. Trªn thÎ sÐc ghi ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè ®Ó ®¶m b¶o cho thanh to¸n nh­: Hä tªn chñ tµi kho¶n, ®Þa chØ, sè chøng minh nh©n d©n, sè hiÖu, tªn ng©n hµng giao dÞch, sè cña thÎ sÐc. Khi ng­êi thô h­ëng cã tµi kho¶n ë mét ng©n hµng vµ muèn ph¸t hµnh sÐc, ng©n hµng sÏ cÊp cho chñ tµi kho¶n mét thÎ sÐc kÌm theo sè sÐc ®· nh­îng, cã nghÜa lµ ng©n hµng nh­îng sÐc ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chi tr¶ cho ng­êi thô h­ëng, cã thÓ gäi ®©y lµ chøng chØ thanh to¸n do ng©n hµng n¬i më ph¸t hµnh cho ng­êi sö dông sÐc, mét lo¹i dïng trong ph¸t hµnh sÐc kh«ng thÓ chuyÓn nh­îng. Cã thÓ khi cÇn thiÕt ng©n hµng nªn nghiªn cøu thñ tôc uû quyÒn sö dông thÎ sÐc gièng nh­ ng­êi ®­îc uû quyÒn ph¸t hµnh sÐc hiÖn nay. Ng©n hµng còng nªn quan t©m ®Õn sÐc c¸ nh©n cã ®¶m b¶o kh¶ n¨ng chi tr¶ cña ng©n hµng th­¬ng m¹i. Tõ mét bé phËn d©n c­ cã sö dông sÐc thanh to¸n (Cã b¶o chi c¶ sæ sÐc lÉn møc khèng chÕ kh«ng qu¸ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh khi mçi tê sÐc trao tay) cã t¸c dông kÝch thÝch nhu cÇu thanh to¸n. Tuú theo tõng giai ®o¹n, ng©n hµng cã thÓ qui ®Þnh sÐc kh«ng ®­îc chuyÓn nh­îng vµ sÐc ®­îc chuyÓn nh­îng. §èi víi nh÷ng kh¸ch hµng cã uy tÝn hoÆc cã nh÷ng ®¶m b¶o phï hîp, ng©n hµng cã thÓ cÊp tÝn dông b»ng c¸ch ¸p dông h×nh thøc thÊu chi (TÝnh l·i tiÒn vay khi v­ît qu¸ sè d­ trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh). Víi doanh nghiÖp khi b¸n hµng cho d©n c­ sö dông sÐc thanh to¸n th× doanh sè b¸n hµng b»ng c¸c h×nh thøc thanh to¸n qua ng©n hµng nªn ®­îc miÔn hoÆc gi¶m thuÕ trong nh÷ng thêi kú nhÊt ®Þnh. 2.2.2. Thanh to¸n b»ng thÎ thanh to¸n NghiÖp vô thÎ lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô míi mÎ cña ng©n hµng b¸n lÎ . Nã ®ang ph¸t triÓn víi tèc ®é lín, qui m« réng nªn viÖc t×m hiÓu vµ qu¶n trÞ rñi ro lµ vÊn ®Ò cÇn ®­îc quan t©m ®èi víi nh÷ng ®èi t¸c tham gia nghiÖp vô nµy. Rñi ro trong nghiÖp vô thanh to¸n thÎ cã thÓ hiÓu lµ kh¶ n¨ng tæn thÊt tµi chÝnh hoÆc gi¶m lîi nhuËn kinh doanh so víi dù kiÕn cña chñ thÎ, cña ng©n hµng ph¸t hµnh, cña ng©n hµng thanh to¸n hoÆc cña ®¬n vÞ chÊp nhËn thÎ; kÓ c¶ kh¶ n¨ng gi¶m hoÆc mÊt c¬ héi kinh doanh hay c¬ héi tho¶ m·n mong muèn cña c¸c chñ thÓ nµy. Trong thêi gian tíi ng©n hµng nªn më réng m¹ng l­íi c¸c c¬ së chÊp nhËn thÎ nhÊt lµ ë nh÷ng n¬i cã giao dÞch lín t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng dïng thÎ ®Ó thanh to¸n hµng ho¸ vµ dÞch vô. Ng©n hµng cã thÓ ®­a ra c¸c biÖn ph¸p nh­: L¾p ®Æt m¸y kiÓm tra vµ thanh to¸n thÎ miÔn phÝ, thu phÝ thÊp h¬n hoÆc kh«ng thu phÝ trong thêi gian ®Çu ®èi víi c¬ së chÊp nhËn thÎ. §ång thêi ng©n hµng cÇn cã biÖn ph¸p khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i chÊp nhËn thanh to¸n c¶ thÎ néi ®Þa lÉn thÎ quèc tÕ. Ng©n hµng Nhµ n­íc nªn thµnh lËp vµ ph¸t triÓn trung t©m thÎ quèc gia ®Ó lµm cÇu nèi gi÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ch­a lµ thµnh viªn cña c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ ®ång thêi lµ ng­êi b¶o trî cho c¸c ng©n hµng nµy. Trung t©m xö lý thÎ sÏ ®iÒu hµnh toµn bé ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ t¹i c¸c ng©n hµng vµ c¸c ®iÓm thanh to¸n thÎ: CÊp phÐp thanh to¸n vµ xö lý c¸c ho¸ ®¬n thanh to¸n. ViÖc thµnh lËp hÖ thèng thanh to¸n bï trõ vµ tû gi¸ chuyÓn ®æi gi÷a VND vµ ngo¹i tÖ trong thanh to¸n thÎ quèc tÕ ë ViÖt Nam thiÕt nghÜ lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt. TËp trung phèi hîp víi c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ vµ c¸c c¬ quan an ninh quèc tÕ phßng chèng téi ph¹m trong lÜnh vùc thÎ. H¹n chÕ vµ rñi ro tÝn dông: Ng©n hµng cÇn c©n nh¾c xem xÐt kü l­ìng c¸c tr­êng hîp cho vay tÝn chÊp ®Ó ph¸t hµnh thÎ; ®Æc biÖt lµ víi thÎ cã h¹n møc ®Æc biÖt (V.I.P). L­u ý víi chñ thÎ c¸c quyÒn lîi cña hä, ®Æc biÖt cÇn l­u ý vÒ c¸c nghÜa vô cña chñ thÎ ®èi víi ng©n hµng khi sö dông dÞch vô nµy. Ng©n hµng cÇn theo dâi chÆt chÏ viÖc sö dông thÎ vµ t×nh h×nh chi tiªu cña c¸c chñ thÎ, chó ý vµ cã biÖn ph¸p theo tõng b­íc ®èi víi c¸c chñ thÎ tr× ho·n hoÆc kh«ng chÞu thanh to¸n sao kª ®Ó th«ng b¸o, nh¾c nhë, khuyÕn c¸o, kho¸ thÎ t¹m thêi hoÆc chÊm døt hîp ®ång thÎ tuú theo hµnh vi cña chñ thÎ. H¹n chÕ rñi ro trong ph¸t hµnh vµ sö dông thÎ: C¸n bé ph¸t hµnh ph¶i kiÓm tra, x¸c minh c¸c th«ng tin ph¸t hµnh thÎ vµ c¸c th«ng tin cña kh¸ch hµng mét c¸ch kü l­ìng b»ng nhiÒu h×nh thøc phï hîp víi hoµn c¶nh cô thÓ. Ngoµi ra, c¸c c¸n bé ph¸t hµnh ph¶i ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c an toµn nh­: ThÎ vµ PIN ph¶i ®­îc giao tËn tay chñ thÎ hoÆc thÎ vµ PIN (Personal inden tification number – sè nhËn d¹ng c¸ nh©n) ph¶i ®­îc göi c¸ch biÖt nhau. Bªn c¹nh ®ã, ng©n hµng nªn ®Èy m¹nh viÖc sö dông ch­¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro cña c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ nh­: ph¶i th­êng xuyªn vµ cËp nhËt c¸c th«ng tin trªn c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro cña c¸c tæ chøc thÎ quèc tÕ nh­ SAFE cña Mastercard, GFIS, CRIS cña Visa. Ng©n hµng nªn th­êng xuyªn cËp nhËt vµo hÖ thèng qu¶n lý danh s¸ch thÎ mÊt c¾p, thÎ bÞ h¹n chÕ vµ thÎ cÊm l­u hµnh… Mua b¶o hiÓm cho nghiÖp vô thÎ nÕu cã hoÆc trÝch lËp dù phßng rñi ro ®Ó bï ®¾p ph¸t sinh tõ nghiÖp vô ph¸t hµnh thÎ. H¹n chÕ rñi ro néi bé: Th­êng xuyªn kiÓm tra hÖ thèng m¸y tÝnh cña m×nh, ®¶m b¶o tÝnh liªn tôc vµ æn ®Þnh. T¨ng c­êng kiÓm so¸t c¸c b­íc thùc hiÖn nghiÖp vô cña c¸c c¸n bé lµm viÖc trùc tiÕp. H¹n chÕ tèi ®a t×nh tr¹ng trôc trÆc kü thuËt trong hÖ thèng, khi hÖ thèng ngõng ho¹t ®éng hoÆc ph¸t hiÖn sai sãt ph¶i cã biÖn ph¸p söa ch÷a vµ xö lý kÞp thêi. Mét c©u hái ®Æt ra cho ViÖt Nam lµ lµm thÕ nµo ®Ó tõ 5 – 10 n¨m tíi thÞ tr­êng thÎ ë ViÖt Nam ph¸t triÓn nh­ c¸c n­íc kh¸c? Theo t«i, viÖc cÇn lµm ngay lµ: - Thø nhÊt, ng©n hµng Nhµ n­íc nªn khuyÕn khÝch c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i trÝch mét phÇn vèn ®iÒu lÖ ®ang ®­îc chÝnh phñ xem xÐt t¨ng lªn cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh ®Ó ®Çu t­ vµo m¹ng l­íi thanh to¸n thÎ. - Thø hai, tæng c«ng ty B­u chÝnh viÔn th«ng cÇn ®Çu t­ x©y dùng vµ gi¶m chi phÝ thuª bao ®­êng truyÒn thanh to¸n trùc tuyÕn cho c¸c cöa hµng. - Thø ba, ChÝnh phñ nªn cã c¸c qui ®Þnh dÇn dÇn buéc c¸c c¬ së b¸n hµng dÞch vô cã sè vèn lín nh­ c¸c siªu thÞ ph¶i trang bÞ thiÕt bÞ thanh to¸n thÎ. XÐt trªn khÝa c¹nh tµi chÝnh chèng thÊt thu thuÕ, ®©y cã thÓ lµ gi¶i ph¸p rÊt hiÖu qu¶. - Thø t­, tr­íc m¾t, vÒ phÝa tæ chøc nªn miÔn c¸c kho¶n thuÕ thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh thanh to¸n cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i. - Thø n¨m, ng©n hµng Nhµ n­íc nªn khuyÕn khÝch nhiÒu h¬n n÷a c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cæ phÇn tham gia vµo ho¹t ®éng thanh to¸n thÎ. Theo kinh nghiÖm ®iÓn h×nh cña NhËt B¶n, c«ng ty dÞch vô tiÕt kiÖm cña Tæng c«ng ty B­u chÝnh viÔn th«ng ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng thÎ ë ViÖt Nam. 2.2.3. Thanh to¸n b»ng ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ MÆc dï ®­îc xem lµ mét ph­¬ng thøc cã ®é an toµn cao, chÆt chÏ vµ ®­îc sö dông réng r·i nh­ng ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ vÉn chøa ®ùng nh÷ng nguy c¬ tiÒm Èn. §ã lµ kh¶ n¨ng bÞ tõ chèi thanh to¸n, chøng tõ bÊt hîp lÖ, kh¸ch hµng mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n, bÊt ®ång quan ®iÓm gi÷a c¸c bªn trong viÖc x¸c ®Þnh tÝnh hîp ph¸p vµ hîp lý cña bé chøng tõ. V× vËy: - C¸c ng©n hµng cÇn thÈm ®Þnh ®Ó n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng m×nh: +) §èi víi ng©n hµng më: ThÈm ®Þnh ®Ó n¾m b¾t ®­îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña nhµ nhËp khÈu lµ biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó ng¨n ngõa rñi ro, thÓ hiÖn b¶n chÊt th­ tÝn dông lµ ®éc lËp víi hîp ®ång ngo¹i th­¬ng vµ hµng ho¸. +) §èi víi ng©n hµng chiÕt khÊu còng cÇn t×m hiÓu kü vÒ ng­êi xuÊt khÈu tr­íc khi nhËn chiÕt khÊu. - Ng©n hµng nªn ®­a ra mét møc ký quÜ cô thÓ ®èi víi tõng lo¹i kh¸ch hµng. Víi nh÷ng kh¸ch hµng míi giao dÞch lÇn ®Çu hoÆc tr­êng hîp ng©n hµng c¶m thÊy ng­êi nhËp khÈu khã cã kh¶ n¨ng chi tr¶ th× ng©n hµng nªn yªu cÇu ng­êi nhËp khÈu kü quÜ 100 % trÞ gi¸ L/C, hoÆc yªu cÇu ph¶i cã tµi s¶n ®¶m b¶o, hoÆc ph¶i cã ng­êi b¶o l·nh. Ng©n hµng kiÓm tra kü ®¬n yªu cÇu më L/C ®Ó ph¸t hiÖn ra nh÷ng ®iÒu kho¶n bÊt lîi cho ng­êi nhËp khÈu, cho ng©n hµng ph¸t hµnh nh­ viÖc ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh kh«ng râ rµng trong m« t¶ hµng ho¸, hoÆc yªu cÇu kh«ng râ rµng vÒ viÖc kiÓm tra chøng tõ. Khi kiÓm tra bé chøng tõ do ng©n hµng chøng tõ göi ®Õn, ng©n hµng më ph¶i th«ng b¸o l¹i sù bÊt hîp lÖ trong vßng 7 ngµy lµm viÖc kÓ tõ ngµy nhËn ®­îc bé chøng tõ. Néi dung th«ng b¸o ph¶i ghi l¹i tÊt c¶ nh÷ng bÊt hîp lÖ mµ nã ph¸t hiÖn, vµ nh÷ng bÊt hîp lÖ nµy lµ toµn bé vµ cuèi cïng. Cã nghÜa lµ ng©n hµng më kh«ng ®­îc bæ sung bÊt cø ®iÒu kho¶n bÊt hîp lÖ nµo kh¸c, mÆc dï sau ®ã míi ph¸t hiÖn ra. Bëi v× trong thùc tÕ, cã nh÷ng tr­êng hîp ng©n më th«ng b¸o b¸o cho ng©n hµng chiÕt khÊu nh÷ng ®iÒu kh«ng ®óng vµ ng©n hµng chiÕt khÊu kh«ng chÊp nhËn, sau ®ã ng©n hµng më l¹i th«ng b¸o nh÷ng bÊt hîp lÖ kh¸c. §iÒu nµy ph¸t sinh tranh chÊp gi÷a hai ng©n hµng g©y nªn nh÷ng chi phÝ v« Ých kh«ng ®¸ng cã. VÒ ph­¬ng diÖn ph¸p lý: Cho ®Õn nay, UCP 500 ®­îc tÊt c¶ c¸c ng©n hµng ®­îc phÐp thùc hiÖn nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ ¸p dông nh»m môc ®Ých hoµ nhËp vµo m¹ng l­íi thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu toµn cÇu. Nh­ng viÖc vËn dông UCP 500 vµo n­íc ta gÇn nh­ tuyÖt ®èi mµ kh«ng cã bÊt kú mét sù ®iÒu chØnh nµo. Trong khi ®ã c¸c quèc gia kh¸c hÇu nh­ ®Òu cã v¨n b¶n luËt hoÆc v¨n b¶n d­íi luËt vÒ giao dÞch thanh to¸n tÝn dông chøng tõ trªn c¬ së th«ng lÖ quèc tÕ liªn quan ®Õn th«ng lÖ quèc tÕ phï hîp víi nh÷ng ®Æc thï cña n­íc hä. Ta còng nªn cã v¨n b¶n luËt hoÆc v¨n b¶n d­íi luËt ®Ò cËp ®Õn mèi quan hÖ ph¸p lý gi÷a giao dÞch hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng cña ng­êi mua ng­êi b¸n víi giao dÞch chøng tõ gi÷a c¸c ng©n hµng. Khi thùc hiÖn còng cÇn tu©n thñ chÆt chÏ c¸c b­íc qui ®Þnh nghiÖp vô theo ®óng th«ng lÖ quèc tÕ ®Ó phßng tr¸nh vµ h¹n chÕ rñi ro. Nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt víi th«ng lÖ quèc tÕ ph¶i chØ râ nguån gèc v¨n b¶n ph¸p lý qui ®Þnh. §Ó thùc thi qui chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi, ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng v¨n b¶n qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm kiÓm tra bé chøng tõ liªn quan khi chuyÓn tiÒn ra n­íc ngoµi. Ng©n hµng h­íng dÉn kiÓm tra chi tiÕt viÖc kiÓm tra giÊy phÐp nhËp khÈu vµ cota nhËp khÈu bÊt hîp lÖ cña kh¸ch hµng khi ph¸t hµnh th­ tÝn dông cña kh¸ch hµng khi ph¸t hµnh th­ tÝn dông tr¸nh tr­êng hîp kh¸ch hµng sö dông giÊy phÐp ë nhiÒu ng©n hµng víi môc ®Ých thiÕu trung thùc. Ng©n hµng Nhµ n­íc còng cÇn cã mét v¨n b¶n ph¸p lý cho giao dÞch thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu, ®ã cã thÓ lµ mét nghÞ ®Þnh vÒ thanh to¸n quèc tÕ ®Ò cËp ®Õn mèi quan hÖ ph¸p lý gi÷a giao dÞch hîp ®ång ngo¹i th­¬ng cña ng­êi mua vµ ng­êi b¸n víi giao dÞch thanh to¸n tÝn dông chøng tõ gi÷a c¸c ng©n hµng. Mèi quan hÖ gi÷a nghÜa vô, tr¸ch nhiÖm, quyÒn lîi cña nhµ xuÊt khÈu vµ nhµ nhËp khÈu vµ c¸c ng©n hµng khi tham gia ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ; mèi quan hÖ nµy còng cÇn ®­îc ph¸p lý ho¸ trªn c¬ së luËt ph¸p quèc gia. §Ó t¹o hµnh lang ph¸p lý cña c¸c giao dÞch nµy, c¸c ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cÇn yªu cÇu ký kÕt mét tho¶ thuËn chung mang tÝnh nguyªn t¾c trong giao dÞch b»ng v¨n b¶n. Ho¹t ®éng thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông chøng tõ lµ mét ph­¬ng thøc phøc t¹p ®ßi hái ph¶i cã sù phèi hîp cña nhiÒu phßng ban trong n­íc nh­: Bé Th­¬ng m¹i, Tæng côc H¶i quan, Phßng Th­¬ng m¹i vµ C«ng nghiÖp ViÖt Nam… ChÝnh v× thÕ, sù kÕt hîp chÆt chÏ cña c¸c c¬ quan h÷u quan nh»m t¹o ra sù nhÊt qu¸n cho viÖc ban hµnh còng nh­ ¸p dông vµ thi hµnh lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Ng©n hµng còng nªn kÕt hîp chÆt chÏ víi côc, vô, phßng chøc n¨ng thuéc Bé c«ng an. §©y lµ sù kÕt hîp ®óng ®¾n vµ linh ho¹t nh»m t¹o ra mét c¬ së th«ng tin tèt h¬n cho kinh doanh nh»m ng¨n ngõa c¸c ho¹t ®éng lõa ®¶o. 2.2.4. Thanh to¸n b»ng h×nh thøc chuyÓn tiÒn vµ nhê thu. *). H×nh thøc thanh to¸n chuyÓn tiÒn HiÖn nay, ë rÊt nhiÒu ng©n hµng, chuyÓn tiÒn vÉn cßn chiÕm tû lÖ cao trong tæng doanh sè thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. ChÝnh v× thÕ, ®Ó h×nh thøc thanh to¸n nµy cã hiÖu qu¶ h¬n n÷a, cÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp. Cô thÓ lµ: §Ó khuyÕn khÝch kh¸ch hµng më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng th× ng©n hµng nªn miÔn phÝ cho kh¸ch hµng khi sö dông h×nh thøc thanh to¸n nµy trong thêi gian ®Çu hoÆc trong nh÷ng mãn cã gi¸ trÞ nhá. Bªn c¹nh ®ã cßn cho hä mét møc l·i suÊt thÊp. §©y lµ mét c¸ch ®Ó chuyÓn tiÒn ®­îc sö dông nhiÒu h¬n trong d©n chóng, mµ ng©n hµng l¹i cã thÓ lÊy sè tiÒn trªn tµi kho¶n göi cña kh¸ch hµng cho vay víi l·i suÊt cao h¬n. Më réng dÞch vô Homebanking vµ Telephonebanking cho c¸c tæ chøc, gia ®×nh, c¸ nh©n nèi víi c¸c ng©n hµng. Dich vô nµy víi môc ®Ých lµ ®Ó cho hä ®­a ra mét lÖnh chi ®Þnh kú, vÝ dô nh­: Chi tiÒn ®iÖn, n­íc, ®iÖn tho¹i hµng th¸ng... sÏ kh«ng thu phÝ cña Së ®iÖn lùc, C«ng ty cÊp tho¸t n­íc, B­u ®iÖn v× khi sö dông dÞch vô nµy, hä ®· gi¶m ®­îc mét c«ng viÖc lµ nh©n viªn hµng th¸ng ph¶i ®Õn tõng nhµ ®Ó thu tiÒn ®iÖn n­íc, ®iÖn tho¹i… Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hiÖn nay, kh¸ch hµng cña c¸c ng©n hµng chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh còng nh­ c¸c c¸ nh©n cã nhu cÇu vÒ vèn cao, viÖc cho kh¸ch hµng vay trong thanh to¸n võa th¸o gì tµi chÝnh cho kh¸ch hµng, võa ®¶m b¶o cho ®¬n vÞ thô h­ëng thu ®­îc tiÒn, võa thùc hiÖn nhiÖm vô kinh doanh cña ng©n hµng l¹i gi÷ ®­îc quan hÖ tèt víi kh¸ch hµng. Nh­ vËy, ng©n hµng nªn cho vay ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n. §Ó lµm tèt ®iÒu ®ã, ph¶i ph©n lo¹i kh¸ch hµng. NÕu ®èi t­îng lµ kh¸ch hµng tèt, cã quan hÖ th­êng xuyªn, l©u dµi nh­ng do nguyªn nh©n kh¸ch quan dÉn ®Õn sè d­ trªn tµi kho¶n kh«ng ®ñ thanh to¸n trong thêi gian ng¾n th× ng©n hµng nªn cho kh¸ch hµng vay víi møc l·i suÊt phï hîp (cao nhÊt lµ b»ng l·i suÊt nî qu¸ h¹n cña lo¹i cho vay ng¾n h¹n mµ ng©n hµng nªn ¸p dông). §Ó ®¶m b¶o sù c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng, ®¶m b¶o quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña ®¬n vÞ mua, ®¬n vÞ b¸n ph¶i nép UNC (Uû nhiÖm chi) ®Ó tr¶ tiÒn trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ng©n hµng nªn qui ®Þnh sau 2 ngµy kÓ tõ ngµy nhËp kho hµng ho¸, nhËp c¸c cung øng dÞch vô th× ®¬n vÞ mua ph¶i lËp UNC ®Ó trÝch tµi kho¶n tr¶ tiÒn cho ®¬n vÞ cung cÊp. Khi nép UNC ph¶i kÌm theo ho¸ ®¬n nhËp kho hµng ho¸ ®Ó ng©n hµng kiÓm so¸t. *). §èi víi h×nh thøc thanh to¸n nhê thu Nhê thu lµ mét h×nh thøc kh«ng ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng­êi b¸n. V× vËy, ng©n hµng nªn ®øng ra b¶o vÖ quyÒn lîi cho ng­êi b¸n b»ng c¸ch khèng chÕ bé chøng tõ trong thanh to¸n. Tøc lµ chØ khi nµo ng­êi mua thanh to¸n cho ng­êi b¸n lËp tøc ng©n hµng cã tµi kho¶n tiÒn göi cña ng­êi b¸n, trong thêi h¹n ®ã míi giao chøng tõ cho ng­êi mua. Khi kh¸ch hµng më tµi kho¶n t¹i ng©n hµng mét c¸ch phæ biÕn th× Nhµ n­íc nªn qui ®Þnh c¸c ngµnh thu dÞch vô nh­: B­u ®iÖn, C«ng ty ®iÖn lùc, C«ng ty cÊp tho¸t n­íc, ThuÕ…sö dông h×nh thøc thanh to¸n nhê thu. V× khi sö dông h×nh thøc nµy th× nh©n viªn cña hä ®ì mÊt thêi gian ®i l¹i, mÆt kh¸c cã thÓ gi¶m khèi l­îng nh©n viªn dÉn ®Õn tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ tiÒn l­¬ng cho nh©n viªn. §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy ®ßi hái b¶ng kª thanh to¸n tiÒn dÞch vô c¸c ngµnh b­u ®iÖn, ®iÖn lùc… ph¶i chÝnh x¸c. 3. KiÕn nghÞ nh»m thùc hiÖn gi¶i ph¸p thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt 3.1. §èi víi Nhµ n­íc Ngoµi c¸c ®iÒu kiÖn n¨ng lùc cña b¶n th©n ng©n hµng, sù hç trî cña Nhµ n­íc, ®Æc biÖt vÒ mÆt ph¸p lý ®ãng vai trß quan träng. V× thÕ, b¶n th©n Nhµ n­íc còng ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp nh»m gióp ng©n hµng cã nh÷ng ho¹t ®éng bít rñi ro h¬n. Cô thÓ lµ : 3.1.1. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc : Trong thêi gian qua, Nhµ n­íc ®· ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt nh»m t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ tr­êng nh­: Bé luËt D©n sù, bé luËt Th­¬ng m¹i, luËt Ng©n hµng Nhµ n­íc, luËt C¸c tæ chøc tÝn dông…Tuy nhiªn vÉn cßn qu¸ chung chung, sau khi v¨n b¶n luËt cã hiÖu lùc còng kh«ng cã v¨n b¶n h­íng dÉn cô thÓ, nhiÒu lÜnh vùc ch­a ®­îc söa ®æi, cã v¨n b¶n ph¶i söa ®æi vµ bæ sung nhiÒu lÇn, kh«ng cã tÝnh æn ®Þnh nªn viÖc thùc thi vµ ¸p dông lµ rÊt khã. Thùc tÕ lµ c¸c v¨n b¶n luËt liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña hÖ thèng ng©n hµng nãi chung vµ ho¹t ®éng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt nãi riªng, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng nhê thu vµ chuyÓn tiÒn cßn nhiÒu v­íng m¾c…ChÝnh v× vËy, dï luËt ®­îc ban hµnh nh­ng phÇn qui ®Þnh vÒ thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, thÓ thøc thanh to¸n phæ biÕn, chiÕm ®a sè trong ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông vÉn dËm ch©n t¹i chç, g©y ra nhiÒu khã kh¨n cho ho¹t ®éng tµi chÝnh. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn vµ m«i tr­êng ph¸p lý cho c¸c ng©n hµng ho¹t ®éng kinh doanh trªn nhiÒu lÜnh vùc trong ®ã cã ho¹t ®éng thanh to¸n thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt, Nhµ n­íc cÇn : - Xö lý c¸c v¨n b¶n ph¸p lý, c¸c ®¹o luËt ®ång bé. Bªn c¹nh, hoµn thiÖn nh÷ng chÝnh s¸ch hiÖn hµnh, nghiªn cøu cho ra ®êi nh÷ng v¨n b¶n míi vÒ lÜnh vùc ng©n hµng, thÞ tr­êng chøng kho¸n… - §æi míi c«ng t¸c ngo¹i hèi, chÕ ®é qu¶n lý ngo¹i hèi. 3.1.2. C¶i thiÖn C¸n c©n Thanh to¸n Quèc tÕ C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ lµ c«ng cô tæng hîp vµ quan träng ®Ó ®¸nh gi¸, ph©n tÝch mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, nã thÓ hiÖn c¸c ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ vµ dÞch vô, ho¹t ®éng ®Çu t­ vµ vay nî, viÖn trî n­íc ngoµi. T×nh tr¹ng c¸n c©n thanh to¸n liªn quan ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ®Êt n­íc, cña c¸c ng©n hµng; nã t¸c ®éng ®Õn tû gi¸ hèi ®o¸i vµ dù tr÷ ngo¹i tÖ cña ®Êt n­íc. V× vËy, c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n lµ cùc kú quan träng. Do ®ã Nhµ n­íc cÇn: - §Èy m¹nh ho¹t ®éng ®èi ngo¹i, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i ®èi víi nh÷ng thÞ tr­êng lín nh­ NhËt B¶n, Mü, c¸c n­íc trong khèi ASEAN, c¸c n­íc §«ng ¢u…Tõng b­íc tham gia vµo tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO. - CÇn khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn còng nh­ tiÒm n¨ng vÒ søc lao ®éng. C¶i tiÕn c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cho phï hîp víi nhu cÇu cña thÞ tr­êng thÕ giíi, t¨ng c­êng c¸c mÆt hµng chÕ biÕn gia c«ng, gi¶m tû träng s¶n phÈm th«, x¸c ®Þnh c¸c mÆt hµng chñ lùc ®i ®«i víi viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng träng ®iÓm, ®ång thêi më réng thªm thÞ tr­êng vµ mÆt hµng míi, cÇn ®Çu t­ thÝch ®¸ng vµo nh÷ng s¶n phÈm mµ ViÖt Nam cã ­u thÕ nh­: G¹o, cµ phª, cao su, khÝ ®èt… - Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch m¹nh mÏ s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu nh­ gi¶m l·i suÊt, thuÕ, t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn gi¶m gi¸ thµnh vµ n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña hµng ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. §èi víi hµng n«ng s¶n, Nhµ nuíc cÇn cã chÝnh s¸ch trî gi¸ gióp n«ng d©n tr¸nh ®­îc nh÷ng thiÖt thßi do sù x¸o trén cña thÞ tr­êng néi ®Þa ®ång thêi còng lµ biÖn ph¸p gióp hä yªn t©m s¶n xuÊt, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. - Bªn c¹nh ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, Nhµ n­íc cÇn cã chÝnh s¸ch qu¶n lý nhËp khÈu th«ng qua cÊp giÊy phÐp nhËp khÈu, qu¶n lý h¹n ng¹ch vµ c«ng cô thuÕ nh»m h¹n chÕ nhËp khÈu nh÷ng mÆt hµng trong n­íc ®· s¶n xuÊt ®­îc. - §Èy m¹nh thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi: §Ó thu hót ngµy cµng nhiÒu vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, chóng ta cÇn tiÕp tôc t¹o m«i tr­êng ph¸p lý thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi. Më réng hîp t¸c vµ liªn doanh víi n­íc ngoµi ®Ó n©ng cao n¨ng lùc ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu. 3.1.3. Hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng ThÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng ra ®êi tõ 10/1994, ®©y lµ n¬i diÔn ra trao ®æi, cung cÊp ngo¹i tÖ, gi¶i quyÕt nhu cÇu ngo¹i tÖ cho c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ cho c¶ nÒn kinh tÕ. Th«ng qua thÞ tr­êng nµy, Nhµ n­íc cã thÓ ®iÒu hµnh tû gi¸, gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh tiÒn tÖ b»ng nh÷ng dÊu hiÖu thÞ tr­êng. C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó më réng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ, thanh to¸n quèc tÕ. Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m qua, thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng ch­a ph¸t huy hÕt hiÖu qu¶ do nhiÒu nguyªn nh©n: Sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc cßn mang nÆng dÊu Ên hµnh chÝnh, ch­a n¾m b¾t kÞp thêi nhu cÇu cña thÞ tr­êng, c¸c giao dÞch diÔn ra víi h×nh thøc ®¬n gi¶n, sè l­îng thµnh viªn tham gia ch­a nhiÒu…§Þnh h­íng cña Nhµ n­íc lµ ph¶i hoµn thiÖn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, tiÕn tíi thµnh lËp thÞ tr­êng hèi ®o¸i ë ViÖt Nam. Muèn vËy, chóng ta ph¶i tÝch cùc x©y dùng c¸c ®iÒu kiÖn c¬ b¶n th«ng qua viÖc : - §a d¹ng ho¸ h×nh thøc mua b¸n trªn thÞ tr­êng: HiÖn nay, chñ yÕu míi lµ ph­¬ng thøc giao ngay. §Ó cã ®­îc thÞ tr­êng hèi ®o¸i hiÖn ®¹i ph¶i më réng c¸c h×nh thøc mua b¸n kú h¹n, hîp ®ång quyÒn chän… - §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ kinh doanh trªn thÞ tr­êng. Bªn c¹nh lo¹i ngo¹i tÖ c¬ b¶n nh­ USD, ph¶i ®­a vµo kinh doanh c¸c ngo¹i tÖ cã nhu cÇu nh­ JPY, EURO…Bëi v× mét nÒn kinh tÕ më ph¶i cã nhiÒu mèi quan hÖ víi nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. - Më réng sè l­îng thµnh viªn tham gia trªn thÞ tr­êng: HiÖn nay, Nhµ n­íc míi chØ cho phÐp héi së cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i tham gia trªn thÞ tr­êng. ChÝnh s¸ch nµy béc lé nhiÒu h¹n chÕ: Ng©n hµng Nhµ n­íc ch­a tiÕp cËn s¸t sao víi thÞ tr­êng, c¸c dÊu hiÖu thÞ tr­êng ch­a ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ, kÞp thêi. ViÖc cho phÐp c¸c chi nh¸nh ng©n hµng th­¬ng m¹i, c¸c nhµ m«i giíi ho¹t ®éng sÏ thóc ®Èy thÞ tr­êng ph¸t triÓn, gióp cho cung cÇu sím gÆp nhau. 3.2. KiÕn nghÞ ®èi víi ng©n hµng Nhµ n­íc Ng©n hµng Nhµ n­íc ViÖt Nam lµ mét c¬ quan ChÝnh phñ, lµ ng©n hµng Trung ­¬ng cña n­íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam. Mét trong nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña ng©n hµng Nhµ n­íc lµ qu¶n lý ngo¹i hèi. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn sím ban hµnh nh÷ng v¨n b¶n ph¸p qui qui ®Þnh quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm cña ng©n hµng còng nh­ cña doanh nghiÖp trong c¸c giao dÞch liªn quan ®Õn ngo¹i hèi. Ngoµi viÖc th¾t chÆt qu¶n lý ngo¹i hèi, ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn cã qui ®Þnh râ rµng h¬n ®èi víi doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®Ó gióp doanh nghiÖp th¸o gì khã kh¨n trong viÖc xin mua ngo¹i tÖ ®Ó thùc hiÖn c¸c nghÜa vô thanh to¸n quèc tÕ. MÆt kh¸c, tû gi¸ còng lµ mét yÕu tè v« cïng quan träng trong ho¹t ®éng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. ViÖc ¸p dông mét tû gi¸ kÐm linh ho¹t sÏ lµm sai lÖch gi¸ trÞ thùc cña ®ång ViÖt Nam so víi c¸c lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c, vµ do ®ã sÏ ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng thùc hiÖn c¸c giao dÞch ngo¹i th­¬ng cña c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. Ng©n hµng Nhµ n­íc cÇn x©y dùng mét chÕ ®é tû gi¸ hîp lý h¬n, ®iÒu nµy kh«ng chØ gióp c¸c doanh nghiÖp thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh mµ cßn gãp phÇn c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña ®Êt n­íc. Cuèi cïng, Nhµ n­íc cÇn phèi hîp chÆt chÏ gi÷a ban thanh tra cña ng©n hµng Nhµ n­íc víi bé m¸y kiÓm tra gi¸m s¸t cña c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i ®Ó nhanh chãng ph¸t hiÖn nh÷ng v­íng m¾c, nh÷ng sai lÇm ®Ó kÞp thêi xö lý. 3.3. §èi víi kh¸ch hµng Thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt lµ mét ho¹t ®éng chøa nhiÒu rñi ro. Sù rñi ro kh«ng ®¬n gi¶n ë sù t¸ch biÖt vÒ vÞ trÝ ®Þa lý gi÷a ng­êi xuÊt khÈu vµ ng­êi nhËp khÈu mµ nhiÒu khi rñi ro xuÊt ph¸t tõ chÝnh nh÷ng kh¸ch hµng yªu cÇu ng©n hµng thùc hiÖn thanh to¸n. §Ó h¹n chÕ ®iÒu nµy, c¸c kh¸ch hµng ph¶i kh«ng ngõng hoµn thiÖn m×nh nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cña c¸c c«ng cô thanh to¸n nh­ hiÖn nay. C¸c kh¸ch hµng kh«ng ngõng nghiªn cøu t×m hiÓu thªm c¸c c«ng cô trong thanh to¸n ®Ó cã thÓ tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu cña m×nh trong giao dÞch ngo¹i th­¬ng. Trong ho¹t ®éng nµy, ng©n hµng chØ nªn ®ãng vai trß t­ vÊn cho c¸c doanh nghiÖp chø kh«ng ph¶i lµ “lµm hé” nh­ hiÖn nay vÉn lµm. C¸c c¸n bé thanh to¸n chØ nªn c¨n cø vµo nhu cÇu mµ kh¸ch hµng ®Æt ra ®Ó h­íng dÉn hä mét ph­¬ng thøc thanh to¸n tèi ­u nhÊt chø kh«ng nªn ¸p ®Æt. Sù tÝn nhiÖm cña ng©n hµng ®èi víi kh¸ch hµng lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho mäi kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch t¹i ng©n hµng. Mét kh¸ch hµng cã mèi quan hÖ th­êng xuyªn vµ lu«n lu«n chÊp hµnh mäi qui ®Þnh cña ng©n hµng ch¾c ch¾n sÏ ®­îc nh÷ng ­u tiªn nhÊt ®Þnh tõ phÝa ng©n hµng. Do ®ã, trong giao dÞch cña m×nh, kh¸ch hµng nªn thùc hiÖn mét c¸ch nhanh nhÊt vµ tèt nhÊt nh÷ng nghÜa vô cña m×nh ®èi víi ng©n hµng. Trong tr­êng hîp cã nh÷ng th«ng tin thiÕu chÝnh x¸c kh¸ch hµng nªn cÈn träng xem xÐt vµ ph¶n håi l¹i cho ng©n hµng ®Ó ban l·nh ®¹o cã biÖn ph¸p xö lý kÞp thêi. Bªn c¹nh ®ã, kh¸ch hµng nªn thËn träng lùa chän ®èi t¸c. Th«ng tin tõ phÝa ®èi t¸c cÇn ®­îc thu thËp ®Çy ®ñ tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau nh­ ng©n hµng, c¬ quan ®¹i diÖn cña ViÖt Nam ë n­íc ngoµi. Bëi v×, dï thanh to¸n theo ph­¬ng thøc nµo th× viÖc tr¶ tiÒn còng phô thuéc vµo thiÖn chÝ cña ng­êi mua, uy tÝn còng nh­ mèi quan hÖ gi÷a hai bªn. KÕt luËn X· héi cµng ph¸t triÓn th× ng©n hµng cµng ®ãng vai trß then chèt, nã lµ c¬ quan gi÷ chøc n¨ng tæ chøc qu¶n lý l­u th«ng tiÒn tÖ. Ng©n hµng còng lµ mét bé phËn lín tham gia qu¶n lý, gi÷ th¨ng b»ng vÒ gi¸ c¶, lµ mét hÖ thèng c¸c kÕ ho¹ch cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. NÒn kinh tÕ n­íc ta ®ang ®i lªn qu¸ ®é tõ s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín, vai trß cña ngµnh ng©n hµng ph¶i ®¸p øng ®­îc thùc tiÔn cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc ®Ó thùc hiÖn tèt viÖc ®­a ®ång tiÒn vµo s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. Bëi vËy ngµnh ng©n hµng n­íc ta cµng ph¶i khÈn tr­¬ng n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý, tr×nh ®é chuyªn m«n, kh«ng ngõng ®­a c«ng t¸c ng©n hµng ngµy cµng ®æi míi vµ n©ng cao, t¨ng c­êng c¸c ph­¬ng tiÖn tÝnh to¸n, th«ng tin hiÖn ®¹i vµ ®ång bé. §Æc biÖt lµ “T¨ng c­êng qu¶n lý l­u th«ng tiÒn tÖ, më réng c¸c h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt phôc vô tèt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh”.Nguån: V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng VI . §Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy ®ßi hái ph¶i cã sù trî søc cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c thµnh phÇn trong x· héi; ®Æc biÖt lµ ph¶i cã “chØ lèi, ®­a ®­êng” cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. Muèn x· héi cµng ph¸t triÓn, cuéc sèng cña ng­êi d©n ngµy cµng n©ng cao th× ph¶i ®Èy m¹nh thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. ChÝnh v× thÕ “Ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn chÕ ®é thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt - mét trong nh÷ng nhiÖm vô hµng ®Çu trong qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« cña Nhµ n­íc”. Hi väng qua kho¸ luËn nµy, em cã thÓ ph¶n ¸nh phÇn nµo thùc tr¹ng thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt ë ViÖt Nam vµ cã thÓ ®ãng gãp mét vµi gi¶i ph¸p nhá nh»m ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn chÕ ®é thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Tuy vËy, do thêi gian nghiªn cøu cßn eo hÑp víi ®iÒu kiÖn vµ nhËn thøc cßn h¹n chÕ nªn bµi viÕt kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em mong nhËn ®­îc sù gãp ý cña thµy c« cïng b¹n ®äc ®Ó kho¸ luËn hoµn chØnh h¬n n÷a. Em xin tr©n träng c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña Ban l·nh ®¹o vµ c¸n bé phßng Thanh to¸n Quèc tÕ t¹i ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n, chi nh¸nh Th¨ng Long ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp ®ì em hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù h­íng dÉn h­íng dÉn chu ®¸o vµ tËn t×nh cña Thµy Phan TrÇn Trung Dòng ®· gióp em cã ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu khoa häc ®Ó em hoµn thµnh kho¸ luËn nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! Tµi liÖu tham kh¶o V¨n kiÖn §¹i héi §¶ng VI, VII, VIII, IX. Gi¸o tr×nh Thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng, PGS. §inh Xu©n Tr×nh – Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc, 2002. ThÎ thanh to¸n quèc tÕ vµ viÖc øng dông thÎ t¹i ViÖt Nam, Lª V¨n TÒ & Tr­¬ng ThÞ Hång- Nhµ xuÊt b¶n trÎ. Giao dÞch th­¬ng m¹i ®iÖn tö, NguyÔn V¨n Minh & TrÇn Hoµi Nam – H: ChÝnh trÞ quèc gia, 2002. T¹p chÝ Tin häc Ng©n hµng. T¹p chÝ Ng©n hµng. Thêi b¸o Ng©n hµng. Thêi b¸o kinh tÕ. T¹p chÝ Th­¬ng m¹i. Th«ng tin Kinh tÕ th­¬ng m¹i. B¸o c¸o th­êng niªn c¸c n¨m cña Ng©n hµng N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn N«ng th«n, Chi nh¸nh Th¨ng Long. B¸o c¸o th­êng niªn c¸c n¨m cña Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn Hµ Néi. LuËn ¸n phã tiÕn sÜ “Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn vµ më réng hÖ thèng thanh to¸n cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng”, Bïi Kh¾c S¬n. LuËn ¸n tiÕn sÜ “Nh÷ng vÊn ®Ò nh»m hoµn thiÖn c¸c nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ”, L¹i Ngäc Quý. www.Vnexpress.net www.Vietlaw.com.vn www.Vnn.vn Môc lôc

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docLuan van Tran Phuong Dung N1.doc
Tài liệu liên quan