Khóa luận Sự chuyển biến cơ cấu tổ chức và hoạt động Công đoàn ngành Đường sắt trong sự nghiệp CNH- HĐH

í. - Tiếp tục đổi mới phong cách làm việc của đội ngũ cán bộ Công đoàn theo tinh thần nghị quyết Đại hội IX Công đoàn Việt Nam, nêu cao trách nhiệm cá nhân với công việc được giao nhằm nâng cao chất lượng theo hướng đi sát cơ sở với phương châm "Rõ người - rõ việc - rõ thời gian - rõ sản phẩm" đảm bảo hoạt động Công đoàn thiết thực hiệu quả. - Nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Công đoàn đáp ứng yêu cầu công nghiệp hoá - hiện đại hoá,các biện pháp cần cụ thể là: + Nâng cao chất lượng trước hết cần xác định rõ cơ cấu tiêu chuẩn cán bộ phù hợp với điều kiện hiện nay của Công đoàn ngành. Cần chý ý cơ cấu thành phần công nhân ưu tú, cán bộ nữ và cán bộ người dân tộc ít người. Cơ cấu độ tuổi cần cấu tạo 3 độ tuổi kế tiếp nhau, đan xen giữa các thế hệ. + Trong đào tạo, bồi dưỡng phải xây dựng quy định, quy chế phân cấp quản lý và đào tạo, tuyển chọn cán bộ đi học, quy chế chế độ chính sách ưu đãi đối với công nhân và cán bộ Công đoàn đã có thành tích trong quá trình hoạt động. Đánh giá việc sử dụng cán bộ sau đào tạo phải được tiến hành hàng năm. + Gắn đào tạo với quy hoạch, sử dụng cán bộ, tránh tình trạng đào tạo không đúng đối tượng quy hoạch, cũng như đào tạo xong không được sử dụng hợp lý gây lãng phí các khoản đầu tư cho đào tạo và lãng phí cả cán bộ được đào tạo. + Đa dạng hoá hình thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ từ đào tạo chính quy, tại chức, đào tạo tại chỗ, đào tạo lại, tập huấn, bồi dưỡng kể cả cán bộ Công đoàn tự học tập, rèn luyện. Cần mở rộng địa bàn đào tạo không chỉ ở trường lớp, hay trung tâm đào tạo mà ngay ở các nơi có nhu cầu, ở cơ sở để phù hợp với đặc thù ngành Đường sắt trải dài trên toàn quốc. Đặc biệt cần ưu tiên mở lớp tại chỗ cho cán bộ Công đoàn vùng sâu, vùng xa. + Chú ý đổi mới hình thức đào tạo, bồi dưỡng cho phù hợp. Đối với hình thức đào tạo chính quy dài hạn tại trường Đại học Công đoàn nên đào tạo cán bộ trẻ, nhiệt tình tâm huyết với nghề nhưng nhất thiết phải nằm trong diện quy hoạch. Đào tạo tại chức tuỳ theo điều kiện hoạt động của từng đơn vị, địa bàn để cử cán bộ đi học ở trường Đại học Công đoàn hay ở các Liên đoàn lao động địa phương. Đào tạo ngắn hạn đào tạo Đại học phần lý luận nghiệp Công đoàn cho cán bộ Công đoàn các cấp, đây là một hình thức đào tạo phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện của cán bộ Công đoàn ngành Đường sắt hiện nay. Hàng năm phải có kế hoạch đào tạo lại đội ngũ cán bộ chuyên trách. Mở các lớp huấn luyện cán bộ ngắn ngày tạo điều kiện cho cán bộ không chuyên trách từ uỷ viên ban chấp hành Công đoàn cơ sở trở lên được tập huấn về nội dung phương pháp hoạt động Công đoàn. + Củng cố tổ chức và tăng cường đội ngũ cán bộ làm công tác đào tạo trong hệ thống Công đoàn, xây dựng hệ thống cán bộ làm công tác đào tạo và cán bộ làm công tác giản viên kiêm chức, nghiên cứu xây dựng chuẩn hoá tài liệu tập huấn cán bộ Công đoàn cơ sở. Ngoài ra cần tăng cường sự phối hợp hỗ trợ của Công đoàn cấp trên và cơ quan chuyên môn để đào tạo đội ngũ Công đoàn đáp ứng yêu cầu của giai đoạn mới. - Cần đặc biệt quan tâm đến xây dựng tổ chức Công đoàn cơ sở vững mạnh. Xác định rõ Công đoàn cơ sở là nền tảng của tổ chức Công đoàn, ở đó diễn ra mọi hoạt động trực tiếp của đoàn viên và của tổ chức Công đoàn. Công đoàn cơ sở có mạnh thì hệ thống tổ chức Công đoàn mới mạnh. Do vậy công tác này cần phải được xem là nội dung trọng tâm của Công đoàn ngành. Để xây dựng Công đoàn cơ sở vững mạnh cần làm tốt các biện pháp sau: + Bám sát, thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm của Công đoàn cơ sở; tổ chức cho mọi đoàn viên tham gia hoạt động Công đoàn bằng việc tổ chức các nhóm công tác, các màng lưới hoạt động theo các chuyên đề khác nhau như: màng lưới đoàn viên làm công tác tuyên truyền vận động thi đua; màng lưới an toàn lao động - vệ sinh viên; màng lưới làm công tác thăm hỏi và cần phải coi trọng như các tổ Công đoàn hay Công đoàn bộ phận. + Luôn đổi mới phương pháp và hình thức hoạt động. Cần có các hình thức và biện pháp để phù hợp với điều kiện làm việc đặc thù của từng cơ sở làm sao để cho mọi đoàn viên có thể tham gia vào những hoạt động Công đoàn được sinh hoạt và nắm bắt các thông tin tình hình hoạt động Công đoàn. + Xây dựng mối quan hệ phối hợp có hiệu quả với lãnh đạo và quản lý sản xuất, với các tổ chức quần chúng khác trong cơ sở. Mối quan hệ này được thể chế hoá bằng quy chế phối hợp, Thoả ước lao động tập thể, đối với các tổ chức quần chúng khác cần có kế hoạch và chương trình phối hợp vì mục tiêu chung, tranh thủ sự lãnh đạo, hỗ trợ của tổ chức Đảng tại đơn vị. + Thường xuyên nâng cao năng lực, trình độ đội ngũ cán bộ Công đoàn ở cơ sở đặc biệt là chủ tịch, Uỷ viên chấp hành phải thường xuyên được học tập, đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ Công đoàn. Phải được nâng cao hiểu biết về pháp luật và năng lực tổ chức thực hiện pháp luật và các chính sách đối với người lao động, hiểu biết và thuần thục các kỹ năng tổ chức thương lượng, đối thoại, giải quyết mâu thuẫn và tranh chấp lao động, hiểu biết các biện pháp xây dựng mối quan hệ lao động lành mạnh trong doanh nghiệp, các kỹ năng tuyên truyền vận động quản lý... + Phải thường xuyên kiểm tra và tổng kết công tác xây dựng Công đoàn cơ sở vững mạnh. 3.2. Phương hướng đổi mới hoạt động Công đoàn Đường sắt Việt Nam. Công đoàn ngành Đường sắt Việt Nam là một bộ phận cấu thành của tổ chức Công đoàn Việt Nam, chính vì vậy bên cạnh các giải pháp để đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức Công đoàn nói chung, Công đoàn đường sắt Việt Nam với những đặc thù riêng của ngành kinh tế đổi mới hoạt động cần có các giải pháp sau: 3.2.1. Tiếp tục đổi mới tổ chức vận động phong trào thi đua và tham gia quản lý sản xuất kinh doanh. Cần tổ chức phát động các phong trào thi đua trong mọi mặt.Tiếp tục chú trọng một số phong trào truyền thống, cốt yếu đặc thù. Căn cứ vào nhiệm vụ sản xuất kinh doanh và đặc điểm cụ thể của đơn vị mình mà chủ động phối hợp cùng với chuyên môn phát động các phong trào thi đua có nội dung thiết thực với mục tiêu an toàn, chất lượng, hiệu quả và tiết kiệm, tập trung vào các nội dung như: + Thi đua lao động giỏi nhằm phấn đấu hoàn thành mục tiêu của sản xuất kinh doanh năm sau cao hơn năm trước, cần vận động CNVC-LĐ đăng ký thi đua. + Thi đua lao động sáng tạo, phát huy sáng kiến, đổi mới công nghệ, thực hiện cải cách thủ tục hành chính và triệt để tiết kiệm, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ với năng suất, chất lượng, tiết kiệm và an toàn. Từng bước thực hiện chất lượng tiêu chuẩn ISO 9000 thi đua lao động sáng tạo như cải tiến kỹ thuật, hợp lý hoá trong sản xuất, trong vận tải, cải tiến nghiệp vụ, lề lối công tác, trong giao tiếp với khách hàng hay hành khách... + Thi đua xây dựng đơn vị "Chính quy - văn hoá - an toàn", thi đua học tập nâng cao trình độ học vấn, ngoại ngữ, tin học, nghiệp vụ tay nghề đáp ứng yêu cầu công cuộc "công nghiệp hoá - hiện đại hoá". + Thi đua phát triển sản xuất kinh doanh tạo đủ việc làm và nâng cao thu nhập, phấn đấu đạt các chỉ tiêu tăng trưởng về sản lượng và doanh thu, việc làm và thu nhập, an toàn chạy tàu và an toàn lao động theo nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ Đường sắt Việt Nam đề ra. Tiếp tục nâng cao chất lượng Đại hội CNVC các cấp hàng năm với phương châm "Dân chủ, thiết thực, hiệu quả", khai thác mọi nguồn lực thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế - xã hội từng đơn vị và toàn ngành. Thường xuyên phát huy vai trò giám sát, kiểm tra, tham gia cùng chuyên môn xây dựng và thực hiện có hiệu quả các quy chế quản lý nội bộ, các quy định của pháp luật lao động góp phần củng cố dân chủ, giữ vững kỷ cương, tăng cường hiệu lực điều hành doanh nghiệp.Tiến hành rà soát, bổ sung sửa đổi các quy chế, cơ chế phù hợp luật lao động sửa đổi bổ sung, các quyết định, thông tư mới. 100% cơ sở Đại hội CNVC theo đúng quy định và có chất lượng cao. Phấn đấu đạt các chỉ tiêu lao động giỏi và chiến sĩ thi đua các cáp hàng năm là 30% trở lên, bình quân 5 người/ sáng kiến hợp lý hoá sản xuất, 85% cung cầu đường, thông tin tín hiệu, trạm đầu máy, toa xe, nhà ga, đoàn tàu đạt tiêu chuẩn "Chính quy - văn hoá - an toàn". Phấn đấu tiết kiệm 5% chi phí sản xuất. Phối hợp cùng chuyên môn tổ chức quản lý, đảm bảo an toàn nơi có đèo dốc, tiếp tục tổ chức các cuộc thi "trưởng ga giỏi", "tuần đường giỏi"... ngày càng có chất lượng, hiệu quả sâu rộng hơn. Công đoàn các cấp chủ động đưa ra biện pháp nâng cao chất lượng phục vụ vận tải, tham gia kiểm tra về chất lượng phục vụ hành chính trên tàu và dưới ga, chấn chỉnh công tác dịch vụ vận tải, tham gia các giải pháp hạn chế tai nạn đường ngang. 3.2.2. Tích cực chăm lo đời sống, việc làm, thực hiện các chế độ chính sách và phát triển các hoạt động xã hội. - Cần xác định rõ chăm lo đời sống, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của CNVC-LĐ đã trở thành chức năng trọng tâm của tổ chức Công đoàn. Chăm lo đời sống trước hết các cấp Công đoàn phải thường xuyên tham gia cùng chuyên môn xây dựng phương án sản xuất kinh doanh, tổ chức lao động hợp lý, phát triển sản xuất kinh doanh ngoài sản xuất chính nhằm đảm bảo đủ việc làm cho CBCNVC, xây dựng và công khai đơn giá tiền lương, quy chế trả lương, trả thưởng, khuyến khích mọi người phấn đấu nâng cao thu nhập trên cơ sở bảo đảm năng suất, chất lượng sản phẩm và dịch vụ. - Phối hợp với chuyên môn thực hiện tốt các chế độ chính sách đối với người lao động, giải quyết lao động dôi dư khi sắp xếp lại tiêu chuẩn, cổ phần hoá. Tiếp tục thực hiện chuyên đề "nâng cao sức khoẻ nơi làm việc cho người lao động", phấn đấu cải thiện điều kiện làm việc sinh hoạt cho CNVC-LĐ ở vùng sâu, vùng xa. - Cùng chuyên môn quan tâm giải quyết việc làm cho con CNVC-LĐ trong ngành đã qua đào tạo chuyên ngành Đường sắt. Cố gắng mở rộng diện làm việc 40h/tuần. Quan tâm sát sao đến cơ sở để kịp thời phát hiện và kiến nghị những bất hợp lý trong sản xuất kinh doanh và thực hiện chế độ chính sách. - Vận động CNVC-LĐ hưởng ứng các hoạt động xã hội, đóng góp vào các loại quỹ xã hội, quỹ về người nghèo, thực hiện xã hội hoá việc chăm sóc cứu trợ các đối tượng chính sách xã hội trong đơn vị và ở địa phương. Củng cố chất lượng hoạt động của mạng lưới an toàn vệ sinh lao động. Phát triển các hoạt động tham quan du lịch và nghỉ dưỡng sức. - Phấn đấu đạt các chỉ tiêu 100% người lao động có việc làm, hàng năm thu nhập tăng từ 5-10% trở lên. Đảm bảo những nơi xa xôi, hẻo lánh có nước sạch sinh hoạt. Không để xảy ra tai nạn lao động nặng do chủ quan. 100% các cơ sở có quỹ xã hội. 3.2.3. Đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền giáo dục và xây dựng đội ngũ công nhân đường sắt. - Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục góp phần xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn ĐSVN vững mạnh về mọi mặt, xứng đáng là lực lượng đi đầu trong công cuộc công nghiệp hoá - hiện đại hoá. Nội dung công tác tuyên truyền giáo dục tập trung vào giáo dục nâng cao nhận thức về chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân. Tuyên truyền phổ biến về đường lối chính sách của Đảng và pháp luật của nhà nước, nâng cao sự hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật trong CNVC-LĐ. Nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng, đấu tranh chống các âm mưu của các thế lực thù địch. Kiên quyết chống các quan điểm, tư tưởng sai trái với đường lối, mục đích cách mạng của Đảng, của dân tộc và giai cấp công nhân. Xây dựng đội ngũ công nhân ngành đường sắt vững vàng về chính trị, giác ngộ về giai cấp, yêu ngành, yêu nghề, tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, vững bước đi lên trên con đường đổi mới. - Hoàn thiện xây dựng tiêu chuẩn người công nhân đường sắt trong thời kỳ công nghiệp hoá - hiện đại hoá trên cơ sở tổng kết xây dựng 3 tiêu chuẩn người công nhân Đường sắt trong thời kỳ đổi mới. Thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, nâng cao chất lượng màng lưới báo cáo viên, tuyên truyền viên ở các cấp Công đoàn. - Chú trọng giáo dục nâng cao trình độ văn hoá,chuyên môn nghề nghiệp, nâng cao khả năng thích ứng của CNVCLĐ trong cơ chế thị trường và với khoa học,công nghệ. Đẩy mạnh công tác xây dựng đời sống văn hoá cơ sở, xây dựng và bảo vệ môi trường xanh -sạch- đẹp. - Đẩy mạnh các hoạt động phòng chống tệ nạn xã hội, đẩy mạnh cuộc vận động thực hành tiết kiệm, chống tham nhũng, tham ô. Kiên quyết loại trừ tệ nạn "rượu chè, cờ bạc, nghiện hút " trong công nhân ngành đường sắt.Tích cực đấu tranh chống các hiện tượng tiêu cực, vi phạm kỷ cương, vi phạm quy trình quy phạm. - Tổ chức phổ biến, tuyên truyền, thực hiện nghị quyết Đại hội IX Công đoàn Việt nam và điều lệ Công đoàn Việt nam đến CNVCLĐ toàn ngành. Mở các đợt sinh hoạt chính trị nhân các ngày lễ lớn. Triển khai thực hiện chỉ thị liên tịch của ngành về thực hiện tiêu chí "người công nhân Đường sắt trong thời kỳ CNH-HĐH". Duy trì và đẩy mạnh các cụm văn hoá thể thao khu vực, duy trì các giải thể thao và văn nghệ thường xuyên, định kỳ các cấp theo hướng chủ yếu là cơ sở. 3.2.4. Đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh và tham gia xây dựng Đảng. - Nhằm thực hiện tốt 3 chức năng của mình, Công đoàn phải đổi mới nội dung và phương thức hoạt động, xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh theo hướng đi sâu sản xuất, đi sát công nhân, ưu tiên cho cơ sở nhất là tổ Công đoàn và Công đoàn bộ phận. Cần quan tâm cải tiến nâng cao chất lượng nội dung sinh hoạt tổ Công đoàn và Công đoàn bộ phận. - Công đoàn ngành cần tăng cường hơn nữa công tác tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Công đoàn, xây dựng những chính sách để thu hút những cán bộ Công đoàn giỏi, có năng lực làm công tác Công đoàn nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo của đội ngũ cán bộ Công đoàn góp phần xây dựng bổ sung hoàn thiện nội dung hoạt động Công đoàn các cấp ngày càng phong phú thiết thực,phù hợp với chức năng và đáp ứng yêu cầu của phong trào Công đoàn. - Các cấp Công đoàn cần tập trung xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh, không ngừng phát huy dân chủ trong tổ chức. Xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh đảm bảo sự thống nhất giữa nhận thức và hành động, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động, nâng cao chất lượng phối hợp Công đoàn với chuyên môn, với các tổ chức quần chúng khác. Phấn đấu hàng năm có 90% Công đoàn cơ sở và 85% Công đoàn bộ phận đạt vững mạnh. - Từng bước nâng cao chất lượng công tác thông tin báo cáo trong hệ thống Công đoàn, từ Công đoàn ngành đến cơ sở, đề cao trách nhiệm cá nhân và chế độ thực hiện thông tin báo cáo của lãnh đạo Công đoàn các cấp nhất là uỷ viên BCH, Ban thường vụ. Tiếp tục đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong tổ chức và hoạt động Công đoàn. - Thường xuyên làm tốt công tác xây dựng Đảng. Giới thiệu đoàn viên ưu tú cho Đảng xem xét kết nạp, phấn đấu đạt chỉ tiêu sau: hàng năm có 90% Công đoàn cơ sở và 85% Công đoàn bộ phận đạt vững mạnh. 100% chủ tịch Công đoàn cơ sở và cán bộ chuyên trách làm phong trào có trình độ đại học, 70% cán bộ Công đoàn chủ chốt các cấp là chuyên trách có trình độ cao cấp chính trị vào năm 2005. Trong nhiệm kỳ giới thiệu cho Đảng 2500 đoàn viên ưu tú phấn đấu 1800 đoàn viên Công đoàn được kết nạp Đảng. 3.2.5. Tích cực đổi mới công tác nữ công Tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng phong trào thi đua 3 tốt và 3 chương trình công tác nữ công của Tổng LĐLĐ Việt Nam. Vận động nữ công nhân viên chức tham gia các phong trào thi đua trong lao động, sản xuất và xây dựng đơn vị. Duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động của các câu lạc bộ nữ công các khu vực, đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục về pháp luật, về giới, các hoạt động kỷ niệm ngày 8/3; 20/10. Tăng cường công tác kiểm tra giám sát việc thực hiện các chế độ chính sách lao động nữ, công tác dân số – kế hoạch hoá gia đình và phòng chống các tệ nạn xã hội, phấn đấu hàng năm có từ 95% trở nên ban nữ công hoạt động khá và tốt, 90% nữ công nhân viên chức đạt được danh hiệu phụ nữ 3 tốt. 3.3. Các biện pháp thực hiện Tổ chức quán triệt những phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ đến tất cả các cấp Công đoàn từ trên xuống dưới, tới mỗi cán bộ và đoàn viên Công đoàn CNVC để mọi người nhận thức đầy đủ và quyết tâm thực hiện thắng lợi. Cụ thể hoá phương hướng nhiệm vụ của từng nhiệm kỳ thành chương trình công tác. Duy trì và thực hiện tốt mối quan hệ giữa Công đoàn các cấp với chuyên môn và Đoàn thanh niên dưới sự lãnh đạo của Đảng thông qua các quy chế đã được xây dựng và cam kết phối hợp hoạt động hàng năm. Gắn hoạt động Công đoàn với thực tiễn sản xuất, mọi phong trào đều phải xuất phát từ yêu cầu hỗ trợ cho sản xuất kinh doanh phát triển và tăng trưởng; quan tâm tới những nơi xa xôi hẻo lánh, những đơn vị khó khăn. Tăng cường công tác kiểm tra, sâu sát cơ sở, nắm bắt tư tưởng và tâm tư nguyện vọng của người lao động, phát hiện kịp thời những bất hợp lý trong sản xuấ kinh doanh và đời sống xã hội để kiến nghị và phối hợp với các cấp có thẩm quyền giải quyết. Trong chỉ đạo thực hiện phải quán triệt phương châm thiết thực – hiệu quả tránh phô trương hình thức, nói phải đi đôi với làm.Mọi chủ trương, mọi phong trào đều phải sơ tổng kết đánh giá kết quả và khen thưởng, động viên kịp thời đi đôi với xử lý thật nghiêm minh những vi phạm. Thực hiện tốt công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ, đi đôi với việc thực hiện chính sách cán bộ. Nghiên cứu xây dựng chính sách tập hợp và khuyến khích đội ngũ cán bộ Công đoàn bán chuyên trách, kiêm nhiệm. Phấn đấu để cán bộ Công đoàn trong thời kỳ CNH-HĐH phải là người am hiểu chuyên môn nghiệp vụ vừa là người làm tốt công tác chính trị, vừa là nhà hoạt động xã hội, vừa có khả năng tuyên truyền, vận động tổ chức trong sản xuất kinh doanh đồng thời có bản lĩnh tham gia đấu tranh bảo vệ lợi ích hợp pháp, chính đáng của CNVC-LĐ. Phần 3: Phần kết luận và khuyến nghị 1. Kết luận Với nhiều kết quả đạt được trong những năm qua, Công đoàn ĐSVN thực sự phấn khởi tự hào trước những đóng góp của phong trào CNVC và hoạt động Công đoàn vào thành tựu bước đầu của công cuộc đổi mới ngành Đường sắt. Chặng đường tiếp theo tuy có nhiều thuận lợi nhưng cũng còn nhiều khó khăn, thử thách đòi hỏi tổ chức Công đoàn phải không ngừng đổi mới về tổ chức, về hoạt động. Đổi mới đó phải coi là nhiệm vụ trọng tâm có tính quyết định trong giai đoạn cách mạng hiện nay của Đất nước. Trong quá trình chuyển đổi cơ chế mới, tổ chức Công đoàn đã vượt qua những khó khăn thử thách bước đầu của kinh tế thị trường, nhanh chóng thích nghi, không ngừng xây dựng, củng cố và phát triển làm cho tổ chức Công đoàn ngày càng vững mạnh, hướng mọi hoạt động Công đoàn vào bảo vệ quyền lợi của công nhân, viên chức, lao động làm cho người lao động ngày càng gắn bó với Công đoàn, nâng cao vị thế tổ chức Công đoàn trong ngành, trong xã hội. Đổi mới và tổ chức hoạt động Công đoàn ngành Đường sắt trong tình hình hiện nay là đòi hỏi khách quan và cấp thiết song không chỉ dừng lại ở đổi mới tư duy, lý luận mà phải đổi mới đồng bộ trên mọi mặt hoạt động mà trước hết là nội dung và phương pháp hoạt động của Công đoàn. Có như vậy mới thực sự đẩy mạnh sản xuất phát triển, cải thiện đời sống công nhân, viên chức, lao động đảm bảo việc làm, nâng cao thu nhập. Đó cũng chính là cơ sở để Công đoàn bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của công nhân viên chức lao động. Khi quyền lợi của người lao động được đảm bảo sẽ là lực hút đông đảo công nhân viên chức lao động tự nguyện ra nhập tổ chức Công đoàn, tích cực hoạt động Công đoàn. Bước vào giai đoạn đẩy mạnh CNH – HĐH, Công đoàn ngành ĐSVN đã có nhiều thay đổi quan trọng trong nội dung và hình thức, phương pháp hoạt động. Các mặt hoạt động đã luôn bám sát chức năng, nhiệm vụ, linh hoạt, sáng tạo trong vận dụng nghị quyết, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, của Tổng liên đoàn và các ngành vào tình hình cụ thể, thực hiện đi sâu sản xuất, đi sát công nhân, phát huy dân chủ cao, phát động nhiều phong trào thi đua lao động sản xuất, khai thác tốt nguồn nội lực, nâng cao hiệu quả sản xuất góp phần to lớn vào thực hiện thắng lợi nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của mỗi đơn vị, của ngành.Với phương châm tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động hiện nay, Công đoàn ngành Đường sắt Việt Nam ngày càng khẳng định vai trò, vị trí của mình, xứng đáng với sự tin cậy của CBCNVCLĐ toàn ngành, góp một phần cùng toàn Đảng, toàn dân thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới Đất nước, thực hiện thắng lợi sự nghiệp CNH – HĐH đưa Đất nước vững bước tiến tới mục tiêu: “Dân giầu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. 2. khuyến nghị Trong suốt quá trình của cuộc cách mạng Việt Nam, tổ chức Công đoàn luôn là trung tâm tập hợp đoàn kết thống nhất của giai cấp công nhân Việt Nam, xứng đáng là chỗ dựa tin cậy nhất của Đảng. Trong những năm đổi mới vừa qua, tổ chức Công đoàn đã tham gia rất có hiệu quả vào công việc xây dựng và thực hiện mọi chủ trương đường lối của Đảng. Tuy nhiên cũng trong quá trình đó vị trí và vai trò của Công đoàn đang có xu hướng đồng nhất với các đoàn thể chính trị – xã hội khác, thậm chí có nơi, có chỗ cấp uỷ Đảng còn có nhiều biểu hiện coi nhẹ vai trò và vị trí giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn. Cơ chế quản lý cán bộ của Đảng hiện chưa tạo điều kiện cho Công đoàn chủ động bố trí sử dụng và thực hiện chính sách đối với cán bộ của mình, nhất là cán bộ chủ chốt ở các cấp, có nơi còn chưa có chính sách thu hút cán bộ Công đoàn. Từ những thực tế đó xin được đưa ra một vài khuyến nghị: Với Đảng: Đảng cộng sản việt Nam đã xác định tổ chức Công đoàn là một đoàn thể chính trị xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân, giai cấp lãnh đạo cách mạng. Chính vì vậy Đảng cần sớm có nghị quyết về giai cấp công nhân trong tình hình mới, tạo điều kiện tốt nhất để xây dựng giai cấp công nhân tạo thành lực lượng chủ đạo đi đầu trong sự nghiệp CNH – HĐH xứng đáng với niềm tin của Đảng, của nhân dân, tránh đồng nhất tổ chức Công đoàn như các tổ chức quần chúng khác. Để Công đoàn hoạt động có vị trí xứng đáng với vai trò, vị trí của giai cấp công nhân, phù hợp với quy định của Hiến pháp và Pháp luật đặc biệt là Luật lao động, Luật Công đoàn, Đảng cần quan tâm lãnh đạo, tạo điều kiện để đại diện Công đoàn tham gia vào các cấp uỷ, quy định Công đoàn tham gia vào Hội đồng quản trị Tổng Công ty và ở các doanh nghiệp cổ phần hoá. Tổ chức Đảng cần xem xét, nghiên cứu để tổ chức Công đoàn được giới thiệu công nhân ưu tú cho Đảng xem xét, kết nạp với vai trò là người giới thiệu thứ hai để tạo điều kiện cho tổ chức Công đoàn hoàn thành tốt hơn nữa công tác xây dựng Đảng. Với Nhà nước Nhà nước cần có chiến lược và kế hoạch xây dựng giai cấp công nhân trong giai đoạn mới, nghiên cứu đổi mới từng bước, toàn diện các chính sách xã hội đối với giai cấp công nhân đặc biệt là tạo việc làm, bảo hộ lao động. Nhà nước cần tạo động lực qua các chính sách tiền lương, chính sách nhà ở, tạo điều kiện cơ hội cho giai cấp công nhân học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ văn hoá, tay nghề. Cần giành một nguồn ngân sách thích hợp để đào tạo cán bộ Công đoàn. Bổ xung cán bộ tiêu biểu từ các phong trào công nhân, xuất thân từ công nhân vào các cơ quan lãnh đạo của Nhà nước và các đoàn thể chính trị – xã hội tương xứng với vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân Việt Nam. Nhà nước cần có các quy chế tạo điều kiện tốt nhất cho Công đoàn tham gia quản lý. Cần ban hành các văn bản pháp lý để bảo vệ cho cán bộ Công đoàn, tạo chỗ dựa cho tổ chức Công đoàn, đặc biệt là cán bộ Công đoàn hoạt động trong thành phần kinh tế phi tập thể. Nhà nước cần có nhiều biện pháp để đảm bảo an toàn lao động cho CNVC-LĐ ngành Đường sắt khi làm việc như chỉ đạo chính quyền địa phương nơi có đường sắt đi qua có biện pháp chống lấn chiếm hành lang an toàn giao thông Đường sắt, chống tệ ném đá lên tầu, hay tệ ăn cắp thiết bị vật tư Đường sắt, đe doạ nghiêm trọng đến an toàn chạy tầu, tính mạng, tài sản của nhân dân và CNVCLĐ ngành Đường sắt. Nhà nước cần sớm ban hành Luật Đường sắt tạo hành lang pháp lý cho CBCNV ngành Đường sắt khi thi hành nhiệm vụ. Với Tổng LĐLĐ Việt Nam và trường Đại học Công Đoàn Tổng Liên Đoàn cần có kế hoạch chỉ đạo cụ thể Công đoàn ngành Đường sắt Việt Nam để xây dựng giai cấp công nhân trong tình hình mới, cần có chính sách thu hút cán bộ Công đoàn cho tương xứng với yêu cầu ngày càng cao của hoạt động Công đoàn. Tổng Liên Đoàn cần sớm có văn bản hướng dẫn về việc tham gia của Công đoàn trong quá trình cổ phần hoá doanh nghiệp cũng như hoạt động của tổ chức Công đoàn trong các Công ty cổ phần, công ty TNHH một thành viên mà ngành Đường sắt đã và đang tiến hành mạnh trong thời gian gần đây. Tổng Liên Đoàn cần thống nhất với các cơ quan liên quan sớm có hướng dẫn về chế độ phụ cấp với cán bộ Công đoàn ở các Doanh nghiệp chưa được xếp hạng( ngành Đường sắt hiện đang tồn tại một số Doanh nghiệp chưa được xếp hạng Doanh nghiệp) hay quy định lại hệ số phụ cấp chức vụ của cán bộ hợp lý hơn ví dụ: Cán bộ Công đoàn cấp cơ sở được hưởng phụ cấp tối đa là 0,5 trong khi Phó Chủ tịch Công đoàn cấp trên cơ sở hoặc trưởng Ban Công đoàn ngành chỉ có 0,4. Đề nghị cơ quan liên quan tạo điều kiện đối với một số cán bộ Công đoàn được luân chuyển. Tổng Liên Đoàn cho phép Công đoàn cấp trên cơ sở được thành lập các ban chuyên đề do quy mô, nhiệm vụ và đặc thù của ngành.Tăng định biên cho Công đoàn Đường sắt do chuyển đổi mô hình tổ chức của chuyên môn với nhiều chức năng và nhiệm vụ mới nặng nề hơn. Tổng LĐLĐ và trường Đại học Công đoàn cần có mở hình thức đào tạo Đại học bằng II cho cán bộ Công đoàn đã tốt nghiệp Đại học chuyên ngành khác, mở lại hệ đào tạo trung cấp lý luận chính trị để kết hợp đào tạo cho cán bộ Công đoàn trong thời gian học tập tại trường đảm bảo cho cán bộ có đủ trình độ về luận chính trị và lý luận nghiệp vụ Công đoàn. Đối với cán bộ chủ chốt của Công đoàn cơ sở nên có quy định đào tạo, bồi dưỡng bắt buộc và do trường Đại học Công đoàn đảm nhận để nâng cao chất lượng với cơ sở thiết yếu, quan trọng nhất của tổ chức Công đoàn. Cần có quy định tập huấn bắt buộc đối với đội ngũ giảng viên kiêm chức cập nhật kịp thời kiến thức về mọi mặt cho đội ngũ này đảm bảo công tác bồi dưỡng, tập huấn tại cơ sở đi vào nề nếp, nâng cao chất lượng. Với Tổng công ty Đường sắt Việt Nam - Cần có kế hoạch cụ thể để thực hiện tốt các cam kết phối hợp công tác năm 2004 giữa Tổng giám đốc Tổng công ty ĐSVN và Ban thường vụ Công đoàn ĐSVN. Chỉ đạo các đơn vị thành viên thực hiện tốt các cam kết và thoả ước lao động tập thể đã ký kết ở cơ sở. - Nhanh chóng kiện toàn bộ máy chuyên môn sau khi chuyển đổi mô hình tổ chức của Tổng công ty. Có kế hoạch cụ thể phối hợp với Công đoàn Đường sắt Việt Nam, đối với các Doanh nghiệp chuẩn bị cổ phần hoá. Tạo điều kiện để hội thi “ Giám đốc giỏi với Pháp luật lao động và chế độ chính sách” lần thứ nhất được thực hiện, tạo điều kiện tối ưu về thời gian,về chính sách hỗ trợ để cán bộ đi đào tạo, bồi dưỡng đặc biệt là cán bộ nguồn. Cần nghiên cứu đề nghị với các cơ quan hữu quan xem xét mở rộng thang lương với chức danh trưởng tầu hiện chỉ có 4 bậc từ 1,92 đến 2,92 chưa tương xứng với vị trí, vai trò của người lao động. Với Công đoàn ngành Đường sắt Việt Nam Cần kết hợp với các bộ phận liên quan đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền giáo dục công nhân viên chức lao động tránh các hành vi tiêu cực, vi phạm an toàn chạy tầu, tinh thần thái độ kém làm ảnh hưởng đến kết quả sản xuất kinh doanh và uy tín của ngành. Tiếp tục tăng cường chất lượng Đại hội CNVC, nhân rộng các hình thức dân chủ công khai như tổ chức “mở rộng hình thức đối thoại","trả lời chất vấn ngay tại hội nghị". Phân công rõ ràng, giao trách nhiệm cụ thể hơn cho các cấp Công đoàn trong việc đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Công đoàn hàng năm, tiến hành rà xét lại trình độ cán bộ Công đoàn từ tổ trưởng Công đoàn trở lên.Có kế hoach thực hiện tốt chủ trương bồi dưỡng tập huấn nghiệp vụ Công đoàn cho 100% cán bộ Công đoàn từ cấp tổ tới cấp cơ sở. Cần xây dựng và công khai tiêu chuẩn cán bộ Công đoàn làm cơ sở tuyển chọn cán bộ. Cần có kế hoạch phát triển công tác đối ngoại, đặc biệt với Công đoàn Đường sắt các nước trong khối ASEAN, sẵn sàng cho công tác hội nhập Đường sắt xuyên á, có kế hoach đẩy mạnh công tác kiểm tra việc chấp hành Luật lao động, Luật Công đoàn, chính sách pháp luật và công tác thu chi tài chính của Công đoàn các cấp. Hà nội, ngày 14 tháng 5 năm 2004 Sinh viên thực hiện Đỗ Văn Hoà Tài liệu tham khảo 1. Các Mác - F.Ăngghen, Bàn về Công đoàn, NXB Lao động, Hà nội. 1996 2. Hồ Chí Minh với công nhân và Công đoàn, NXB Lao động, Hà nội 1985 3. Văn kiện Đại hội Đảng Cộng Sản Việt nam lần thứ IX, NXB Chính trị quốc gia, 2001 4. Văn kiện Đại hội Công đoàn Việt nam lần thứ IX, NXB Lao động, H. 2003 5. Tổng LĐLĐ Việt nam, Xu hướng biến động giai cấp công nhân Việt nam trong những năm đầu thế kỷ XXI, NXB Lao động, Hà nội.1998 6. Tổng LĐLĐ Việt nam, Những vấn đề công tác tổ chức và cán bộ Công đoàn, NXB Lao động, Hà nội.1998 7. Trường Đại học Công đoàn, Giáo trình Lý luận và nghiệp vụ Công đoàn, NXB Lao động, Hà nội. 1999 8. Trường Đại học Công đoàn, Kỷ yếu hội thảo khoa học giai cấp công nhân và Công đoàn Việt nam trong sự nghiệp CNH-HĐH đất nước, Hà nội.2002 9. Trường Đại học Công đoàn, Kỷ yếu hội thảo khoa học Thực trạng và phương hướng nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ Công đoàn, H.2003 10. PGS.TS Nguyễn Viết Vượng (chủ biên ), Giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt nam trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, NXB Lao động, Hà nội.2003 11. Công đoàn giáo dục Việt nam, 3/4 thế kỷ Công đoàn Việt nam xây dựng và phát triển, NXB Chính trị quốc gia, 2003 12. Vũ Oanh, Đổi mới nội dung tổ chức cán bộ và phương pháp hoạt động của Công đoàn trong giai đoạn hiện nay, NXB Lao động, Hà nội.1997 13. Mai Thanh, Định hướng XHCN với giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt nam, NXB Lao động, Hà nội.2002 14. Gunter Endrweit và G. Trommsdortff (Nguyễn Hoài Bão dịch), Từ điển Xã hội học, NXB Thế giới, Hà Nội. 2002. 15. Nhập môn lịch sử Xã hội học, NXB Thế giới, Hà nội.1997 16. GS. Phạm Tất Dong - TS. Lê Ngọc Hùng ( đồng chủ biên), Xã hội học, NXB giáo dục, 1999 17. Gunter Endrweit (chủ biên), Các lý thuyết Xã hội học hiện đại, NXB thế giới, Hà nội.1999 18. Nguyễn Quang Hà, Lý thuyết Xã hội học hiện đại, NXB Chính trị quốc gia, Hà nội.2000 19. Gunte Buschges, Nhập môn Xã hội học tổ chức, NXB thế giới, Hà nội.1996 20. Luật Công đoàn Việt nam, NXB Lao động 21. Điều lệ Công đoàn Việt nam, NXB Lao động 22. Liên hiệp ĐSVN, Đường sắt Việt nam 10 năm đổi mới, Hà nội.1999 23. Báo cáo Đại hội Công đoàn ĐSVN lần thứ 10, 11, 12. 24. Báo cáo tình hình Sxkd 2001, 2002, 2003.Nhiệm vụ 2004 của TCT ĐSVN. 25. Báo cáo tình hình phong trào CNVC và hoạt động Công đoàn ĐSVN 2000,2001,2002,2003.Nhiệm vụ trọng tâm 2004 của Công đoàn ĐSVN. 26. Báo cáo công tác bồi dưỡng cán bộ 2002,2003 và nhiệm vụ 2004. 27. Báo cáo công tác tổ chức và cán bộ của Công đoàn ĐSVN và một số tài liệu khác. Mục lục Trang Những chữ viết tắt CNVC- LĐ : Công nhân viên chức, lao động CBCNV : Cán bộ công nhân viên CNLĐ : Công nhân lao động CNVC : Công nhân viên chức CNH- HĐH : Công nghiệp hóa, hiện đại hoá LĐLĐ : Liên đoàn lao động ĐSVN : Đường sắt Việt nam BCH : Ban chấp hành UBKT : Uỷ ban kiểm tra CNXH : Chủ nghĩa xã hội CNTB : Chủ nghĩa tư bản T.W : Trung ương CĐ : Công đoàn SXKDxkd : Sản xuất kinh doanh TCT : Tổng công ty TGĐ : Tổng giám đốc NXB : Nhà xuất bản Lời cảm ơn Sau ba tháng thực hiện, khoá luận"Sự chuyển biến cơ cấu tổ chức và hoạt động Công đoàn ngành đường sắt trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá"đã được hoàn thành với sự giúp đỡ tận tình của Thầy cô, các cán bộ Công đoàn ngành đường sắt, cùng bạn bè. Nhân dịp này, em xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Nguyễn Viết Vượng - Uỷ viên Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam - Hiệu trưởng Trường Đại học Công đoàn đã hướng dẫn, cung cấp cho em những tri thức và kinh nghiệm quý báu trong suốt quá trình nghiên cứu để em hoàn thành khoá luận này. Em xin chân thành cảm ơn các Thầy giáo, Cô giáo trong và ngoài trường Đại học Công đoàn đã tạo nhiều điều kiện giúp đỡ cho em trong suốt những năm học tập tại trường cũng như trong thời gian viết khoá luận. Xin cảm ơn đồng chí Mai Thành Phương - Trưởng ban cùng toàn thể cán bộ Ban tổ chức Công đoàn ngành đường sắt Việt Nam đã tạo điều kiện, cung cấp nhiều số liệu, giúp đỡ và đóng góp những ý kiến làm khoá luận phong phú, thiết thực hơn. Do thời gian và trình độ còn hạn chế, chắc chắn trong khoá luận này còn có những thiếu sót nhất định. Rất mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp và chỉ bảo của các Thầy cô và các bạn. Em xin chân thành cảm ơn! Hà nội, tháng 5 năm 2004 Sinh viên Đỗ Văn Hòa Phụ lục: Phỏng vấn số 1 Người phỏng vấn: Đỗ Văn Hoà. Người được phỏng vấn: Mai Thành Phương Tuổi: 41 Trình độ học vấn: Đại học Chức vụ: Trưởng Ban tổ chức cán bộ Công đoàn ngành Đường sắt Việt Nam Hỏi: Xin anh cho biết làm việc từ năm nào và tham gia công tác Công đoàn từ khi nào? Trả lời: Tôi vào đây làm việc từ năm 1996 sau đó làm công tác thanh niên rồi chuyển sang công tác Công đoàn từ năm 2000. Hiện đang làm Trưởng Ban tổ chức cán bộ Công đoàn ngành. Hỏi: Anh cho biết ngành Đường sắt Việt Nam có bao nhiêu công nhân viên chức lao động và số lượng người tham gia tổ chức Công đoàn là bao nhiêu. Trả lời: Số lượng công nhân viên chức lao động của toàn ngành là 44.813 người trong đó số lượng người tham gia tổ chức Công đoàn là 43.678 đoàn viên Công đoàn. Hỏi: Như thế còn gần 1.200 lao động chưa tham gia vào tổ chức Công đoàn vậy anh có cho rằng công tác phát triển đoàn viên của các cấp Công đoàn cần phải đẩy mạnh hơn nữa không? Trả lời: Công tác phát triển đoàn viên Công đoàn của các cấp hiện theo tôi là làm rất tốt 100% CNVC - LĐ có thời hạn từ 1 năm trở lên đều tham gia vào tổ chức Công đoàn kể cả trong các thành phần kinh tế ngoài quốc doanh. Số lượng gần 1.200 lao động chưa tham gia vào tổ chức Công đoàn này là số lao động hợp đồng ngắn hạn theo thời vụ từ dưới 6 tháng trở xuống. Hỏi: Được biết cơ cấu tổ chức Công đoàn ngành hiện nay có nhiều thay đổi về tổ chức, về đội ngũ cán bộ. Xin anh nêu khái quát một vài thay đổi so với trước đây. Trả lời: So với trước đây cơ cấu tổ chức của Công đoàn ngành Đường sắt đã có nhiều thay đổi đặc biệt thời gian qua cơ cấu tổ chức của Công đoàn ngành đã phù hợp với sự chuyển đổi cơ chế quản lý. Công đoàn ngành từ 28 đầu mối trực thuộc đã nâng lên 63 đầu mối trực thuộc. Về đội ngũ cán bộ từ 40% cán bộ Công đoàn chuyên trách có trình độ Đại học trước năm 1996 hiện nay đã được nâng lên là 89% và 84,2% có trình độ cao cấp, trung cấp lý luận chính trị. Trong Ban Chấp hành Công đoàn ngành có 100% trình độ đại học, trong đó có 40% là Đại học Công đoàn và 100% có trình độ lý luận chính trị đủ trình độ đáp ứng sự nghiệp đổi mới của ngành. Hỏi: Như vậy sự thay đổi cơ cấu tổ chức đã phù hợp với nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của ngành trong giai đoạn hiện nay không? Trả lời: Tôi cho rằng sự thay đổi đó là phù hợp. Việc bỏ bớt cấp trung gian của 35 Công đoàn cơ sở tạo điều kiện cho Công đoàn ngành sát hơn với cơ sở. Hỏi: Hiện được biết các cấp Công đoàn đang lấy chức năng bảo vệ lợi ích CNVC - LĐ làm trọng tâm. Vậy anh cho biết việc triển khai cụ thể thiết thực chức năng đó như thế nào? Trả lời: Việc bảo vệ lợi ích hợp pháp chính đáng của CNVC - LĐ luôn được các cấp Công đoàn xác định là mục tiêu quan trọng nhất trọng tâm của hoạt động Công đoàn. Nó được lồng ghép trong nhiều hoạt động từ tham gia quản lý sản xuất kinh doanh đến chăm sóc sức khoẻ người lao động, từ tham gia xây dựng chế độ chính sách đến việc đại diện người lao động ký kết thoả ước lao động tập thể v.v... Ví dụ như việc tiến hành điều tra đánh giá về hoạt động chăm sóc sức khoẻ của mạng lưới Y tế cơ sở trong toàn ngành, tập trung và đưa ra 41 kiến nghị có liên quan đến điều kiện nâng cao sức khoẻ cho người lao động. Hay thường xuyên đi sâu kiểm tra phát hiện những bất hợp lý trong sản xuất kinh doanh và đời sống xã hội để kiến nghị và phối hợp cùng chuyên môn chăm lo thực hiện đầy đủ các chính sách cho người lao động như tổ chức khám sức khoẻ định kỳ, khám chữa bệnh nghề nghiệp, giải quyết đền bù thiệt hại cho các đơn vị do khách quan và sâu sát trong quá trình cổ phần hoá 5 doanh nghiệp. Hỏi: Được biết sau 5 đơn vị đã tiến hành cổ phần hoá và theo kế hoạch năm 2004, các năm tiếp theo sẽ tiến hành thêm nhiều đơn vị nữa, vậy Công đoàn các cấp có hoạt động gì cụ thể để bảo vệ lợi ích người lao động. Trả lời: Cổ phần hoá các doanh nghiệp là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước hiện ngành đã làm tốt ở 5 doanh nghiệp. Trong quá trình này Công đoàn các cấp đã phối hợp rất sát với chuyên môn từ khâu sắp xếp lại đến giải quyết lao động dôi dư. Trước hết Công đoàn tuyên truyền cho công nhân lao động hiểu rõ chủ trương đúng đắn này, sau đó làm việc cụ thể cùng chuyên môn từng trước hợp một. Qua năm doanh nghiệp cổ phần hoá Công đoàn đã phối hợp tốt giải quyết về chính sách cho 398 lao động dôi dư với tổng số tiền là 14 tỷ đồng. Hỏi: Xin anh cho hỏi câu cuối cùng, được biết rất nhiều phong trào thi đua lao động đã được Công đoàn ngành phát động mạnh trong nhiều năm qua như thi đua lao động sáng tạo, thi đua lao động giỏi v.v... Vậy trong đợt thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội IX CĐVN vừa qua anh thấy có công trình nào mang ý nghĩa nhất? Trả lời: Phong trào thi đua luôn được các cấp Công đoàn quan tâm đặc biệt và được xác định như là động lực để phát huy được nội lực trong CNVC - LĐ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh năm sau phát triển hơn năm trước. Riêng đợt thi đua chào mừng Đại hội IX Công đoàn Việt Nam đã có 146 công trình sản phẩm mang tên “công trình chào mừng Đại hội IX CĐVN” trong đó đặc biệt nhất là công trình thiết kế và chế tạo đoàn tàu kéo đẩy và công trình rút ngắn hành trình chạy tàu khách tuyến Hà Nội - Lào Cai mang ý nghĩa chính trị, lợi ích kinh tế lớn. Xin chân thành cảm ơn anh. Phỏng vấn số 2 Người phỏng vấn: Đỗ Văn Hoà Người được phỏng vấn: Bùi Văn Đáng. Tuổi 57. Trình độ học vấn: Đại học Chức vụ: Chủ tịch Công đoàn Công ty TTTH Đường sắt Hà Nội. Hỏi: Xin chú cho biết bắt đầu làm việc từ năm nào? Trả lời: Chú vào ngành đường sắt từ năm 1965. Hỏi: Chú tham gia hoạt động Công đoàn và trở thành cán bộ Công đoàn từ khi nào? Trả lời: Chú đã tham gia hoạt động Công đoàn từ năm 1980 với vai trò là tổ trưởng Công đoàn, từ năm 1990 đến nay là Chủ tịch Công đoàn Xí nghiệp TTTH số 2 rồi Công ty TTTH Đường sắt Hà Nội. Hỏi: Như vậy chú đã có một thâm niên gần 15 năm trên cương vị là Chủ tịch Công đoàn cơ sở, vậy chú có thấy có chuyển biến nào rõ nét nhất trong hoạt động của Công đoàn? Trả lời: Gần 15 năm trực tiếp làm chủ tịch Công đoàn cơ sở hoạt động phân tán trên địa bàn dài hơn 500km. Chú thấy có một chuyển biến rất rõ nét trong hoạt động Công đoàn đó là việc bảo vệ lợi ích của CNVC - LĐ đang ngày một trở nên quan trọng nhất, được chú ý nhất. Có thể nói đây là một chức năng trung tâm của các cấp Công đoàn hiện nay mà việc thực hiện các chức năng khác cũng chính là để bảo vệ lợi ích người lao động. Trước kia có thể nói tổ chức Công đoàn chưa phát huy hết vai trò bảo vệ lợi ích này bởi hoạt động Công đoàn chưa đi sâu vào các đoàn viên để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của họ. Hiện nay rất nhiều nội dung hoạt động đều để đạt mục đích bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của người CNVC - LĐ. Hỏi: Xin chú nêu cụ thể đó là những hoạt động gì? Trả lời: Ví dụ như tham gia xây dựng quy chế và Công đoàn xem người lao động thực hiện như thế nào, đúng hay sai để kịp thời có hình thức can thiệp phù hợp, hay tham gia xây dựng quy chế trả lương, xây dựng quy chế về chế độ học tập. Đặc biệt quan tâm đến biện pháp an toàn lao động, phòng chống cháy nổ, trang bị phòng hộ cá nhân, huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động và cải thiện điều kiện làm việc và điều kiện cho người lao động v.v... Hoặc xây dựng riêng quỹ cứu trợ của Công đoàn Công ty do Chủ tịch Công đoàn quản lý, một quý xét cứu trợ cho các đối tượng có khó khăn một lần. Hỏi: Là một doanh nghiệp công ích của ngành. Việc mở rộng dịch vụ tăng thu nhập cho người lao động được Công đoàn tổ chức như thế nào? Trả lời: Đúng vậy, Công ty thuộc khối cơ sở hạ tầng nhưng công đoàn luôn chủ động bàn bạc với chuyên môn, Ban Giám đốc đề xuất các kế hoạch tham gia đấu thầu xây lắp. Đặc biệt là công trình đại tu đường dây thông tin, lắp đặt khoá khống chế ghi, khôi phục và làm mới thiết bị đóng đường bán tự động, lắp đặt đèn báo chắn đường ngang dân sinh với giá trị và hiệu quả kinh tế cao. Chính vì vậy doanh thu ngoài sản xuất chính của Công ty là 30% trong khi trung bình của ngành 20%. Xin cảm ơn chú. Phỏng vấn số 3 Người phỏng vấn: Đỗ Văn Hoà Người được phỏng vấn: Lê Hải Yến Tuổi: 39. Trình độ học vấn: Đại học Chức vụ: Cán bộ Công đoàn chuyên trách Công ty Vận tải hàng hoá. Hỏi: Xin chị cho biết chị làm công tác Công đoàn từ năm nào? Trả lời: Tôi làm công tác Công đoàn từ năm 1999, trước đây là phụ trách tài chính và nữ công của Công đoàn Xí nghiệp liên hợp vận tải Đường sắt khu vực 1 gồm 36 Công đoàn cơ sở. Nay sang công tác chuyên trách tại Công ty vận tải hàng hoá có 22 Công đoàn cơ sở thành viên. Hỏi: Vậy có nghĩa là khối lượng công việc bớt đi 1/3. Trả lời: Không phải thế, mặc dù số công nhân Công đoàn cơ sở thành viên có ít đi nhưng địa bàn lại trải rộng khắp đất nước nên đòi hỏi cần phải sát sao hơn đối với các Công đoàn cơ sở thành viên. Mặt khác vẫn thực hiện đầy đủ các chức năng, vai trò Công đoàn trong khi luôn có đổi mới trong nội dung và phương pháp hoạt động để góp phần nâng cao hiệu quả công tác Công đoàn trong sự nghiệp đổi mới của ngành. Hỏi: Chị cho biết việc thay đổi cơ cấu tổ chức theo cơ chế quản lý mới của chuyên môn hiện nay có phù hợp không? Trả lời: Để hiệu quả tổ chức Công đoàn hoạt động tốt theo tôi việc đổi mới cơ cấu tổ chức cho phù hợp cũng là một yếu tố rất quan trọng. Việc đổi mới cơ cấu tổ chức hiện nay đang trong quá trình tổng kết, đánh giá nhưng tôi cho rằng việc thay đổi đó tạo ra sự chuyên môn hoá hơn, tập trung hơn, hợp lý hơn và sát hơn do chỉ tập trung vào một vài lĩnh vực chủ yếu. Hỏi: Được biết chị đảm nhận công tác nữ công, vậy theo chị có những chuyển biết gì trong công tác này? Trả lời: Có thể nói cùng với sự chuyển biến mọi mặt hoạt động của tổ chức Công đoàn hiện nay thì công tác nữ công cũng đang được sự chú ý của các cấp công đoàn. Việc thành lập và duy trì hoạt động với nhiều nội dung phong phú của CLB nữ công nhân khu vực Hà Nội với định kỳ sinh hoạt 2 tháng 1 lần là một ví dụ, và từ hiệu quả hoạt động này đã thành lập tiếp 3 CLB nữ công khác ở các khu vực Yên Bái, Vinh, Quảng Bình. Các cấp Công đoàn đều tổ chức kỷ niệm ngày 8/3, 20/10 và gắn với các chuyên đề như phòng chống ngộ độc thức ăn; bữa ăn dinh dưỡng cho gia đình; tìm hiểu luật an toàn giao thông; liên hoan văn nghệ; thi đấu thể thao; tham quan du lịch. Hỏi: Ngoài những nội dung hoạt động Công đoàn truyền thống như tuyên truyền giáo dục, tổ chức thi đua, tham gia quản lý, bảo vệ lợi ích ra thì chị cho biết trong đổi mới nâng cao hiệu quả tổ chức Công đoàn hiện nay có những nội dung mới nào khác? Trả lời: Để nâng cao vai trò, vị thế của tổ chức Công đoàn hiện tôi thấy có một số nội dung đã được chú ý đó là việc đẩy mạnh các hoạt động xã hội từ thiện, tham gia phòng chống các tệ nạn xã hội và chăm lo đào tạo bồi dưỡng cán bộ đoàn. Cụ thể là Công đoàn ngành đã phân bổ 100 đơn vị đảm nhận 100 mái ngói tình thường, giá trị 300 triệu đồng hỗ trợ nhân dân nghèo tỉnh Quảng Bình. Đóng góp quỹ vì người nghèo 100 triệu đồng, vận động CNVC - LĐ mua công trái giáo dục 3,6 tỷ đồng, trái phiếu Chính phủ để làm giao thông thủy lợi tổng cộng là 5,2 tỷ đồng. Hỏi: Giải quyết tranh chấp lao động cũng là một nội dung vậy vấn đề này đã được quan tâm đúng mức chưa? Trả lời: Nội dung này rất được chú ý nhưng do làm tốt các khâu từ Đại hội CNVC đến ký thoả ước lao động tập thể, ký cam kết phối hợp với chuyên môn v.v... nên theo tôi được biết trong năm vừa qua toàn ngành không xảy ra một vụ tranh chấp lao động nào cần phải giải quyết. Xin cảm ơn chị. Phỏng vấn số 4 Người phỏng vấn: Đỗ Văn Hoà Người được phỏng vấn: Lê Thị Hạ Tuổi: 35. Trình độ học vấn: Trung cấp kỹ thuật Chức vụ: Tổ trưởng Công đoàn phân đoạn KCCB toa xe khách. Hỏi: Chị tham gia hoạt động Công đoàn lâu chưa? Trả lời: tôi mới tham gia hoạt động Công đoàn 2 năm trở lại đây. Hỏi: Tức là từ năm 2002. Vậy động lực nào để chị quyết định tham gia hoạt động Công đoàn khi vẫn phải bảo đảm làm tốt công việc của mình. Trả lời: Trước hết do mọi người tin tưởng giao phó cho nhiệm vụ đó. Ngoài ra bản thân tôi cũng thấy hoạt động Công đoàn trong vài năm lại đây ngày càng trở nên thiết thực cho đội ngũ công nhân lao động chúng tôi, ngày càng gắn bó với các đoàn viên do nhiều nội dung hoạt động phong phú thực sự trở thành chỗ dựa tin cậy của CNVC - LĐ. Hỏi: Vậy thời gian chị dành cho hoạt động Công đoàn vào lúc nào? Trả lời: Cả trong giờ làm việc chuyên môn lẫn ngoài giờ làm việc chuyên môn. Hỏi: Xin chị cho biết một vài hoạt động của Công đoàn cơ sở nơi chị công tác. Trả lời: Công đoàn cơ sở ở đây là một tổ chức lớn với hơn 1800 CBCNVC. Chính vì vậy tại đây có rất nhiều hoạt động với những nội dung phù hợp khác nhau. Cùng với công tác tuyên truyền giáo dục, hoạt động văn hoá nghệ thuật - TDTT, tổ chức tết trồng cây “đời đời nhớ ơn Bác” diễn ra sôi nổi ở các khu vực và cơ sở nhân kỷ niệm các ngày lễ lớn đã thu hút đông đảo CBCNV tham gia tạo không khí vui tươi, phấn khởi, khích lệ CBCNV toàn ngành hăng say, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ sản xuất kinh doanh. Ngoài ra nhiều hội thi đã tổ chức định kỳ hàng năm như “Khám chữa toa xe giỏi”, “hoà giải lao động giỏi”, “người phục vụ giỏi thanh lịch” đã tạo điều kiện và động lực cho CNVC - LĐ hăng hái thi đua góp phần hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu sản xuất kinh doanh của ngành đề ra. Xin cảm ơn chị và chúc chị thành công trong công tác hoạt động Công đoàn. Phỏng vấn số 5 Người phỏng vấn: Đỗ Văn Hoà Người được phỏng vấn: Vũ Hồng Phương Tuổi: 31. Trình độ học vấn: Đại học Chức vụ: Cán bộ Công đoàn chuyên trách - Xí nghiệp vận dụng toa xe khách Hà Nội. Hỏi: Được biết anh là một trong số ít cán bộ chuyên trách Công đoàn trẻ tuổi của ngành đường sắt vậy xin anh cho biết anh tham gia hoạt động chuyên trách Công đoàn từ khi nào? Trả lời: Trước đây tôi hoạt động Đoàn Thanh niên rồi sang chuyên trách công đoàn cơ sở từ tháng 4/2001. Hỏi: Có nghĩa khi sang hoạt động chuyên trách anh mới 28 tuổi, một độ tuổi rất trẻ khi đảm nhận vai trò cán bộ chuyên trách anh thấy có khó khăn gì khi làm việc không? Trả lời: Hoàn toàn không có vấn đề gì. Ngược lại từ cán bộ Đoàn Thanh niên chuyển sang tôi lại thấy rất phù hợp và nắm bắt nhanh công tác Công đoàn bởi đã có sẵn kinh nghiệm làm công tác đoàn thể. Hiện Công đoàn cơ sở Xí nghiệp là một trong số ít có 3 cán bộ công đoàn chuyên trách bởi đặc thù hoạt động trải dài và có vai trò quan trọng trong việc giữ uy tín chất lượng phục vụ của ngành. Hỏi: Vậy xin anh cho biết ý kiến riêng về đội ngũ cán bộ Công đoàn ngành hiện nay? Trả lời: Cán bộ Công đoàn ngành hiện nay trình độ được nân lên cao một cách rất rõ rệt. Tuy nhiên công tác trẻ hoá cán bộ theo tôi cần đẩy mạnh hơn nữa. Cần đưa vào cơ cấu độ tuổi 30/40 nhiều hơn nữa so với 40/50. Cần phải nhận thức lại cán bộ Công đoàn có thể là trẻ và rất trẻ nhưng cần được đào tạo chính quy qua quy hoạch đào tạo từ cán bộ chuyên môn hay cán bộ công tác đoàn. Hỏi: Được biết là một trong những đơn vị làm rất tốt công tác xây dựng Công đoàn cơ sở vững mạnh, anh có thể cho biết nguyên nhân thành công trong công tác này? Trả lời: Như tôi đã nói ở trên công việc của Xí nghiệp ảnh hưởng rất lớn đến uy tín, lòng tin của nhân dân vào ngành đường sắt. Chính vì vậy công tác xây dựng Công đoàn cơ sở vững mạnh luôn được đặc biệt chú trọng với 4 nội dung và 19 thông số do Công đoàn đường sắt ban hành. Xây dựng Công đoàn vững mạnh được chúng tôi gắn liền với thi đua xây dựng đơn vị “chính quy - văn hoá - an toàn” phong trào này đã làm góp phần thay đổi bộ mặt nhà ga, con tàu, nâng cao chất lượng phục vụ hành khách và chủ hàng, nâng cao ý thức chấp hành quy trình, quy phạm và kỹ năng làm việc của CBCNVC. Hỏi: Xin anh cho biết qua về việc thực hiện dân chủ tại doanh nghiệp? Trả lời: Việc phát huy dân chủ đang được phát triển tốt. Đặc biệt thể hiện qua Đại hội CNVC ở các cơ sở hàng năm. Tại Đại hội đã thực hiện các hình thức dân chủ như mở rộng hình thức đối thoại, trả lời chất vấn ngay tại hội nghị làm cho hội nghị sinh động và có chất lượng. Tại đại hội CNVC năm 2003 vừa qua đã có 59 ý kiến kiến nghị trong đó gần 1/2 liên quan đến đời sống và ngay tại diễn đàn đại hội đã giải quyết được 40 ý kiến trong đó phần lớn là ý kiến liên quan trực tiếp đến đời sống của CNVC. Ngoài ra có tổ chức tiếp CNVC - LĐ vào chiều thứ 2 hàng tuần để Công đoàn kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của công nhân lao động. Hỏi: Được biết do đặc thù công việc của Xí nghiệp, chính vì vậy vấn đề chống tiêu cực rất được quan tâm anh có thể cho biết cụ thể Công đoàn tham gia như thế nào? Trả lời: Đây là một vấn đề luôn làm nhức nhối các cấp lãnh đạo của ngành đường sắt. Chính vì vậy nó luôn là vấn đề quan tâm hàng đầu của chúng tôi. Công đoàn đã phối hợp với chuyên môn tiếp tục thực hiện kế hoạch liên tịch số 46 về tổ chức vận động CBCNV giám sát, phát hiện các hành vi tiêu cực trong sản xuất kinh doanh và đời sống xã hội. Đã tổ chức đặt các hòm thư góp ý chống tiêu cực trên các đoàn tàu, ở các đơn vị để kịp thời nắm bắt các ý kiến phản ánh. Ngoài ra tiến hành mạnh công tác tuyên truyền giáo dục như giáo dục về luận pháp, giáo dục đề cao kỷ luận lao động, xây dựng tác phong làm việc công nghiệp. Đặc biệt coi trọng về thái độ và phong cách phục vụ hành khách. Hỏi: Trong tổ chức phong trào thi đua, anh thấy cần có các kinh nghiệm gì? Trả lời: Về tổ cức phong trào thi đua việc phát động đã nhằm vào các loại đối tượng, đi sâu vào chiều sâu, lấy hiệu quả kinh tế làm khâu then chốt. Thi đua đã đi sâu vào ngành nghề, đề ra mục tiêu khẩu hiệu sát với thực tế, có hình thức phù hợp. Khen thưởng thi đua cần làm chặt chẽ theo một quy trình hợp lý, đảm bảo các tiêu chuẩn đề ra tránh lối làm chiếu lệ, hình thức, khen thưởng tràn lan, “lạm phát bằng khen, cờ khen”. Xin cảm ơn anh!